Luminancja nawierzchni wg WT-2 2014 Czy wszystko jasne? · obserwacji ±0,17 ° Pomiarwykonujesię...

eSeMA 2016 2016-11-22

1

Luminancja nawierzchni wg WT-2 2014Czy wszystko jasne?

Uwagi i spostrzeżenia

Piotr Miduche-mail : [email protected]

mobile : +48 694 455 679

Współczynnik luminancji w praktyce. Różne „odcienie” nawierzchni.

eSeMA 2016 2016-11-22

2

Dokument obowiązujący w Polsce na drogach zarządzanych przez GDDKiA

Wymagania dla warstw ścieralnych dróg krajowych KR 5-7

eSeMA 2016 2016-11-22

3

Wymagania z WT-2 2014 Załącznik Nr 4 oparte na wymaganiach niemieckich EF Asphalt 2013/HEbędących załącznikiem do Dokumentu Technicznego ZTV/TL Asphalt-StB 07/B.

Zehntner ZRM Delta LTL-X

Schemat pomiaru współczynnika luminancji w świetle rozproszonym przez dostępne urządzenia badawcze

Sprzęt badawczy wykorzystywany do pomiaru współczynnika luminancji

eSeMA 2016 2016-11-22

4

Zakres pomiarowy urządzenia: 52 mm x 218 mm (wymagany min. 50 mm x 185 mm)

Oświetlenie urządzenia, które emituje widmo zgodne z wzorcowym oświetleniem D65

Piaskowanie/szkiełkowanie

Pomiar makrotekstury

Stanowisko badawcze

Badanie współczynnika luminancji

eSeMA 2016 2016-11-22

5

granit, Qd = 125granitognejs, Qd = 120

kwarcyt, Qd = 100 granodioryt, Qd = 100gabro, Qd = 96 porfir, Qd = 90

gnejs, Qd = 80 granodioryt (ua), Qd = 77 migmatyt, Qd = 73 melafir, Qd = 66szarogłaz, Qd = 71

Qd = 84

Współczynnik luminancji „jasnych” kruszyw przebadanych przez CEBEL

granit, Qd = 125 diabaz, Qd = 53

granodioryt (ua), Qd = 77melafir, Qd = 60

Różnice w „odcieniach” kruszyw przebadanych w laboratorium CEBEL

eSeMA 2016 2016-11-22

6

Stanowisko badawcze wraz z oznaczonymi kierunkami pomiaru

współczynnika luminacji

Próbki do badania współczynnika luminancji

eSeMA 2016 2016-11-22

7

Próbka mm-a – melafir i gabro Próbka mm-a – melafir i gabro

Próbka nie była zamrażana Próbka była zamrażana na 16h przed szkiełkowaniem

i utrzymywana w takim stanie do samego szkiełkowania

SMA 8MTD = 1.14 mm

Qd = 57 mcd/m2·lx

MTD = 1.14 mm

Qd = 80 mcd/m2·lx

Przygotowanie próbki do badania współczynnika luminancji

Załącznik Nr 4 – Proponowane zmiany

Sprzęt wykorzystywany do pomiaru współczynnika luminancji powinien być zgodny z normą PN-EN 1436+A1:2008,

ponadto

• powinien mieć odpowiednią czułość oraz zakres pomiarowy dopasowany do spodziewanych wartości Qd, od 1 do

maksymalnie 300 mcd/m2·lx. Wskazany zakres pomiarowy dotyczy spodziewanych wartości wyników. Urządzenie

powinno być dopasowane do tego zakresu, tj. ma go obejmować swym zakresem pomiarowym.

2. Sprzęt

3. Oświetlenie próbki

Badanie wykonuje się w ustalonym świetle rozproszonym w warunkach ciemni. Próbkę należy oświetlić wzorcowym

źródłem światła D65 o stałej luminancji określonym w ISO/CIE 10526

1. Cel instrukcji

Instrukcja badawcza ma na celu określenie współczynnika luminancji w świetle rozproszonym Qd kruszyw, mieszanek

mineralno-asfaltowych oraz wykonanej warstwy nawierzchni przy pomocy retroreflektometru.

• Urządzenia przenośne powinny być skonstruowane w taki sposób, aby ich odczyty nie były zakłócane przez

światło pochodzące z otoczenia,

• Fotometr powinien mieć charakterystykę widmową odpowiadającą dystrybucji V(λ), natomiast oświetlenie

powinno emitować widmo zgodne z wzorcowym oświetleniem D65 zdefiniowanym w ISO/CIE 10526.

Dopuszcza się zastosowanie źródeł światła o innym rozkładzie widma, o ile charakterystyka widma fotometru zostanie

zmodyfikowana w taki sposób, aby pokryć całkowicie zakres charakterystyki widmowej źródła światła i miernika.

Wnioski z przeprowadzonych badań i proponowane zmiany w procedurze

eSeMA 2016 2016-11-22

8


5. Badanie i przygotowanie próbek do badań

Uwaga ogólna:W celu uzyskania jasnych nawierzchni asfaltowych zaleca się stosowanie kruszyw charakteryzujących się

współczynnikiem luminancji w świetle rozproszonym Qd>60 mcd/m2/lx dla kruszywa grubego, przy czym

decydującym kryterium oceny jest współczynnik luminancji Qd uzyskany dla zaprojektowanego Badania Typu i

wykonanej warstwy ścieralnej.

4. Warunki pomiaru

Pomiar wykonywany jest pod kątem 2,29° (odpowiednik obserwacji drogi z odległości 30 m z pozycji kierowcy pojazdu

osobowego). Pole pomiarowe powinno stanowić prostokąt o wymiarach 185 mm x 50 mm, rozpiętość kątowa

obserwacji±0,17°Pomiar wykonuje się, gdy temperatura otoczenia wynosi od 0 do 30°C, a temperatura badanej nawierzchni wynosi od

5 do 40°C

5.1. Kruszywo

Jasność kruszywa określa się na próbach kruszywa grubego frakcji 4/8, 5/8 lub 8/11 mm. Kruszywo powinno być

przemyte i wysuszone do stałej masy.

powierzchni

2/8, 4/8, 2/5, 5/8 lub 8/11 mm


Przykład raportu

z badania kruszywa


eSeMA 2016 2016-11-22

9


Jasność nawierzchni na etapie projektowania mieszanki mineralno-asfaltowej wykonuje się na dwóch płytachprzygotowanych jak do badania odporności na deformacje trwałe, wykonanych w zagęszczarce płytowej o wskaźniku

zagęszczenia 98%-100%. Sugerowane są płyty o wymiarach 305x305 mm lub 320x260 mm i grubościach

zgodnych z wymaganiami WT-2. Można zastosować odwróconą próbkę po badaniu odporności na deformacje

trwałe.

5.2. Mieszanka mineralno-asfaltowa

Wierzchnią warstwę próbek należy pozbawić filmu asfaltowego do odsłonięcia ziaren kruszywa bez naruszenia ich

struktury. W tym celu stosuje się szkiełkowanie powierzchni za pomocą szklanych kulek frakcji 0,2-0,8 mm pod

ciśnieniem 8 barów do osiągnięcia tekstury głębokości min. 0,7 mm (zalecana tekstura 0,7-1,8 mm). Różnica

między głębokością tekstury próbek przed i po szkiełkowaniu winna wynosić co najmniej 0,3 mm.Głębokość tekstury określana jest piaskiem kalibrowanym wg PN-EN 13036-1:2010 (…). Aby umożliwić poprawne

usunięcie błonki asfaltowej próbki należy schłodzić do temperatury od -10 do -20 °C na co najmniej 16godziny przed szkiełkowaniem i w takim stanie utrzymywać do samego szkiełkowania. Po

wyszkiełkowaniu próbki należy umyć i wysuszyć (zalecana temperatura 40°C± 5°C).

Do pomiaru próbki umieszcza się centralnie w formie o wymiarach 700 x 700 x 50 mm, a pustą cześć formy wypełnia

się dowolnym materiałem (np. styropianem) i wyrównuje do równej powierzchni próbki, zapewniając stabilne

ustawienie urządzenia pomiarowego.



Pomiaru należy dokonać na dwóch próbkach przygotowanych wg pkt. 5.2.

(…)

Pomiaru dokonuje się na środku próbki, za każdym razem ustawiając urządzenie w innym kierunku.

Należy wykonać 8 pomiarów na jednej próbce, po dwa pomiary na każdy bok (obracając urządzeni o

180o). Nie zalecane jest wykonywanie pomiaru po przekątnej próbki. Należy zwrócić uwagę, aby pole

pomiarowe urządzenia było ustawione o ok.30 mm od krawędzi próbki.

6. Pomiar

6.2. Próbki zagęszczonej mieszanki mineralno-asfaltowej

7. Prezentacja wyników

Raport z badań winien zawierać wartości wszystkich wykonanych pomiarów oraz średnią arytmetyczną stanowiącą

wynik. Wynik podaje się w jednostce mcd/m2·lx z dokładnością do jedności. Przedstawiając wynik dla kruszywa należy

podać typ petrograficzny i uziarnienie; dla mieszanek mineralno-asfaltowych należy podać rodzaj badanej mieszanki,

numer badania typu oraz wynik pomiarów głębokości makrotekstury po szkiełkowaniu; dla odwiertów lub

nawierzchni – rodzaj badanej mieszanki, numer badania typ, wyniki pomiarów głębokości makrotekstury po

szkiełkowaniu oraz kilometraż. Wymagane jest także podanie rodzaju/typu wykorzystanego urządzenia pomiarowego.

6.1. Kruszywa(…)


eSeMA 2016 2016-11-22

10

Załącznik Nr 4 – Proponowane zmiany –> Załącznik Nr 1 do WT-1 2014 ?

Kruszywa grube, które nie spełniają wymaganej wartości współczynnika luminancji (Qd), mogą być

stosowane, jeśli są używane w mieszance kruszyw (grubych), która obliczeniowo osiąga podaną wartość

wymaganego współczynnika. Obliczona wartość (Qd) mieszanki kruszywa grubego jest średnią ważoną

wynikającą z wagowego udziału każdego rodzaju kruszyw grubych przewidzianych do zastosowania w

mieszance mineralno-asfaltowej oraz współczynnika luminancji każdego z tych kruszyw. Można mieszać

tylko kruszywa grube o współczynniku Qd≥ 50 mcd/m2·lx

Wartości deklarowane („średnie”) przez Producentów kruszyw:

• Qd50, gdy 51-60 mcd/m2·lx




• Qd90, gdy 91-100 mcd/m2·lx

• Qd100, gdy 101-120 mcd/m2·lx

• Qd120, gdy ≥121 mcd/m2·lx

• Gdy Producent kruszywa zadeklaruje „średni” współczynnik

luminancji to Technolog przy projektowaniu mm-a będzie w

stanie skomponować odpowiedni udział procentowy

poszczególnych kruszyw. (Podstawa prawna ?)

• Ważna jest systematyczność pomiarów współczynnika

luminancji przez Producentów kruszyw (np. obowiązkowo

przy nowym pokładzie, min. raz na rok każda produkowana

frakcja)


Przykład nr 1

z badania mieszanki mineralno-asfaltowej

Udział procentowy w mm:

•Gabro – 58% (0/2; 2/5; 4/8; 8/11)

•Bazalt – 31 % (8/11)

Współczynnik luminancji:

•Gabro – 90 mcd/m2·lx

•Bazalt – 50 mcd/m2·lx

Rzeczywisty pomiar luminancji :

• 81±2 mcd/m2·lx


Średnia ważona z „zadeklarowanych”współczynników luminancji :• (58% ·90 mcd/m2·lx + 31% ·50 mcd/m2·lx) / 89%

= 76,1 mcd/m2·lx

eSeMA 2016 2016-11-22

11

Przykład nr 2



•Gabro – 41% (8/11)

•Bazalt – 49 % (0/2; 2/5; 5/8)





• 67±2 mcd/m2·lx



= 68,2 mcd/m2·lx


•Gabro – 48% (5/8 16%; 8/11 32%)

•Bazalt – 42 % (0/2 14%; 2/5 13%; 8/11 15%)





• 75±2 mcd/m2·lx


Przykład nr 3



= 71,3 mcd/m2·lx

eSeMA 2016 2016-11-22

12


Jasność kruszywa nie przekłada się automatycznie na jasność nawierzchni drogowej.

Ważna jest nasiąkliwość!

Qd = 81 ±2 mcd/m2·lxQd = 74 ±2 mcd/m2·lx

SMA11 – granodioryt (ua) 74% (0/2 dolomit – 16%) SMA11 – gabro 58% i bazalt 31%

Ten sam rodzaj kruszywa może mieć różne wartości współczynnika luminancji w zależności od pokładu, złoża, okresu wydobycia, a nawet frakcji. Zatem współczynnik luminancji mieszanki mineralno-asfaltowej też może się zmieniać.


eSeMA 2016 2016-11-22

13

Qd = 70 mcd/m2·lxQd = 57 mcd/m2·lx

Qd = 83 mcd/m2·lx Qd = 102 mcd/m2·lx

Różne mieszanki mineralno-asfaltowe i wyniki ich współczynnika luminancji

WT-2 2016 Cześć II (Część II do WT-2 2014).

Zarządzenie Nr 7 GDDKiA z 09. maja 2016 r.

„Jasność nawierzchni” jako efekt „estetyczny”?

Co ze współczynnikiem luminancji dla betonu cementowego? Jaka procedura?

Czy projekty oświetlenia drogowego uwzględniają Qd nawierzchni?

eSeMA 2016 2016-11-22

14

WT-2 2016 Cześć II (Część II do WT-2 2014).

Zarządzenie Nr 7 GDDKiA z 09. maja 2016 r.

Co ze współczynnikiem luminancji betonu cementowego? Jaka procedura?

Nawierzchnia z betonu cementowego – zawsze jasna? S8 Piotrków – Rawa Mazowiecka

Dziękuję za uwagę

facebook.com/cebelpl

Piotr Miduche-mail : [email protected]

mobile : +48 694 455 679

Luminancja nawierzchni wg WT-2 2014 Czy wszystko jasne? · obserwacji ±0,17 ° Pomiarwykonujesię...

Documents

Transcript of Luminancja nawierzchni wg WT-2 2014 Czy wszystko jasne? · obserwacji ±0,17 ° Pomiarwykonujesię...