RPO WD 2014-2020

Priorytet 9 Włączenie społeczne. Działanie 9.4 Wspieranie gospodarki społecznej.

Typ projektu 9.4.B Koordynacja w zakresie ekonomii społecznej w regionie. Nazwa i numer priorytetu inwestycyjnego: 9.3 (PI 9v)

Wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej

i solidarnej w celu ułatwienia dostępu do zatrudnienia

DOLNOŚLĄSKI OŚRODEK

POLITYKI SPOŁECZNEJSpotkanie doradcze w ramach projektu

„Koordynacja ekonomii społecznej w województwie dolnośląskim”

Ekonomia społeczna w kreowaniu polityki lokalnej

Na początku był ...Krajowy Program Rozwoju

Ekonomii Społecznej(12.08.2014)

KPRES - dokument rządowy, wytyczający kierunki interwencji publicznej, mające

służyć tworzeniu jak najlepszych warunków do rozwoju ekonomii

społecznej i przedsiębiorstw społecznych.

Adresowany jest przede wszystkim do instytucji publicznych tworzących i

realizujących konkretne polityki , jak również do osób działających w sektorze

ekonomii społecznej

Cele i rezultaty

Działanie I.3. Wspieranie rozwoju usług użyteczności publicznej poprzez ekonomię społeczną

1) działania o charakterze prawno-edukacyjnym: przygotowanie i wdrożenie zmian prawnych określających zasady i tryb współpracy przy zlecaniu zadań w zakresie usług społecznych użyteczności publicznej,; j poprzez rezultaty a nie zasady kosztowe, przygotowanie i wdrożenie w lokalnych dokumentach planistycznych i rozwoju w ramach prawa miejscowego zapisów dotyczących stosowania klauzul społecznych w zamówieniach publicznych określonych w ustawie – Prawo zamówień publicznych, przy zakupie usług społecznych użyteczności publicznej organizowanie regionalnych działań edukacyjnych na rzecz zmiany sposobu realizacji zadań użyteczności publicznej poprzez włączenie sektora ekonomii społecznej, za pomocą rocznych i wieloletnich programów współpracy z organizacjami obywatelskimi i podmiotami, ,o których mowa w art. 3 ust. 3; organizowanie regionalnych działań na rzecz wdrożenia w gminach, powiatach i województwach klauzul społecznych w zamówieniach publicznych jako trwałego elementu realizacji usług użyteczności publicznej poprzez działania o charakterze edukacyjnym, szkoleniowym.

Działanie I.3. Wspieranie rozwoju usług użyteczności publicznej poprzez ekonomię społeczną2) działania o charakterze rozwojowym:wdrożenie na poziomie samorządów wojewódzkich ścieżek finansowania, o które mogłyby aplikować gminy lub grupy gmin (związki celowe) na podstawie kontraktu z samorządem województwa;aplikacja o środki możliwa będzie o ile gminy uzgodnią w partnerstwie z organizacjami i innymi partnerami, zakres realizowanych działań, wraz ze wskaźnikami produktu i rezultatów. Uzgodnienie przybierałoby postać lokalnego projektu rozwojowego, przyjmowanego na okres 3 lat zgodnie z przepisami i możliwościami ustawy o finansach publicznych i zgodnego z dokumentami strategicznymi gmin;zakres realizowanych działań obejmowałby usługi społeczne użyteczności publicznej, Konkretny rodzaj usług, stopień i intensywność ich realizacji byłby przedmiotem samodzielnego ustalenia na poziomie lokalnym; realizacja usług w co najmniej 70% byłaby zlecana w trybie pożytku publicznego podmiotom ekonomii społecznej;

Do usług społecznych użyteczności publicznej (usług społecznych interesu ogólnego) posługując się Polską Klasyfikacją Działalności (PKD) 2007 w związku z realizacją programu, należy zaliczyć:SEKCJA N DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE USŁUG ADMINISTROWANIA I DZIAŁALNOŚĆ WSPIERAJĄCADział 78 Działalność związana z zatrudnieniemPodklasa 78.10.Z Działalność związana z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracownikówSEKCJA P EDUKACJAPodklasa 85.10.Z Wychowanie przedszkolnePodklasa 85.51.Z Pozaszkolne formy edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnychPodklasa 85.5 Pozaszkolne formy edukacjiPodklasa 85.60.Z Działalność wspomagająca edukacjęSEKCJA Q OPIEKA ZDROWOTNA I POMOC SPOŁECZNADział 87 Pomoc społeczna z zakwaterowaniemPodklasa 87.10.Z Pomoc społeczna z zakwaterowaniem zapewniająca opiekę pielęgniarskąPodklasa 87.20.Z Pomoc społeczna z zakwaterowaniem dla osób z zaburzeniami psychicznymiPodklasa 87.30.Z Pomoc społeczna z zakwaterowaniem dla osób w podeszłym wieku i osóbniepełnosprawnychPodklasa 87.90.Z Pozostała pomoc społeczna z zakwaterowaniemDział 88 Pomoc społeczna bez zakwaterowaniaPodklasa 88.10.Z Pomoc społeczna bez zakwaterowania dla osób w podeszłym wieku i osób niepełnosprawnychPodklasa 88.91.Z Opieka dzienna nad dziećmiPodklasa 88.99.Z Pozostała pomoc społeczna

Działalność organizacji non-profit w 2013 r.: Zarządzanie, współpraca i świadczenie usług społecznych , GUS, Warszawa 2016

Struktura sektorowa placówek świadczących zinstytucjonalizowane usługi społeczne w wybranych dziedzinach usług w 2014 r. (w %)

Usługi społeczne w interesie ogólnym

usługi asystenckie – to usługi świadczone przez asystentów na rzecz osób z niepełnosprawnościami lub rodzin z dziećmi z niepełnosprawnościami umożliwiające stałe lub okresowe wsparcie tych osób i rodzin w wykonywaniu podstawowych czynności dnia codziennego, niezbędnych do ich aktywnego funkcjonowania społecznego, zawodowego lub edukacyjnego; usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, o których mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w tym usługi krótkookresowego całodobowego i dziennego pobytu dla osób niesamodzielnych, których celem jest zapewnienie opieki dla osób niesamodzielnych w zastępstwie za opiekunów faktycznych, usługi wspierania rodziny zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej; usługi systemu pieczy zastępczej, zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej; usługi w postaci mieszkań chronionych, zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej i innych mieszkań wspomaganych

Europejski Fundusz Społeczny RPO

Usługi społeczne w interesie ogólnym

IZ RPO zapewnia preferencje dla realizacji usług społecznych przez podmioty ekonomii społecznej. Preferencje mogą być zapewnione w szczególności poprzez:

rekomendowanie Komitetowi Monitorującemu RPO określonych kryteriów wyboru projektów ograniczających wsparcie w ramach danego konkursu wyłączenie do podmiotów ekonomii społecznej lub premiujących realizację projektów przez te podmioty;

preferencje dla projektów partnerskich realizowanych przez administrację publiczną i podmioty ekonomii społecznej;

zobowiązanie beneficjentów w decyzji lub umowie o dofinansowanie projektu do zlecania zadań na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, dokonywania zamówień z wykorzystaniem klauzul społecznych zgodnie z ustawą z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 poz. 907, z późn. zm.), dokonywania zamówień u podmiotów ekonomii społecznej w przypadku zakupów nieobjętych ustawą z 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych.

Europejski Fundusz Społeczny RPO

14702940

12252352

12602436

7001386

11552331

10852163

19954053

5251113

910 1743

12952520

11202100

3255 5019

5951281

1645 3360

9451974

10502079

147044,1 mln

122536,7 mln

126037,8 mln

70021,0 mln

115534,6 mln

108532,5 mln

199559,8 mln

52515,7 mln

91027,3 mln

129538,8 mln

112033,6 mln

325597,6 mln

59517,8 mln

164549,3 mln

94528,3 mln

105031,5 mln

Usługi animacji lokalnej

usługi rozwoju ekonomii społecznej;

usługi wsparcia istniejących przedsiębiorstw społecznych

działania o charakterze animacyjnym, umożliwiającym tworzenie podmiotów obywatelskich, wsparcia dla ich rozwoju, partnerstw publiczno-społecznych na rzecz rozwoju ekonomii społecznej, partycypacji społecznej

działania, zmierzających do inicjowania tworzenia nowych podmiotów i przedsiębiorstw społecznych, w tym szkoleń, doradztwa indywidualnego i grupowego. Komponent będzie oceniany m.in. poprzez wskaźniki zatrudnienia w tworzonych lub wspartych PES po dwóch latach od utworzenia.

podmiot kontraktujący usługi, musiałby wykazać się prowadzeniem działalności gospodarczej i prowadzeniem wsparcia dla ekonomii społecznej co najmniej od pięciu lat. Komponent będzie oceniany m.in. według sytuacji ekonomicznej wspieranych przedsiębiorstw społecznych.

Działanie III.3. Usługi wsparcia ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych

REGIONALNY PROGRAM ROZWOJU EKONOMII SPOŁECZNEJ W WOJEWÓDZTWIE DOLNOŚLĄSKIM

(2012-2020)

Priorytet 1: EKONOMIA SPOŁECZNA JAKO ELEMENT RYNKU PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Cele szczegółowe:Zwiększenie liczby osób zatrudnionych w miejscach pracy wygenerowanych przez PES.Zwiększenie efektywności sieci współpracy podmiotów rynku pracy, pomocy społecznej i ES.Zwiększenie roli PES w procesie reintegracji społecznej i zawodowej.

Priorytet 2: ROZWÓJ LOKALNY A EKONOMIA SPOŁECZNA Cele szczegółowe:Zwiększenie zaangażowania uczestników rynku lokalnego na rzecz rozwoju ES.Zwiększenie współpracy międzysektorowej na rzecz ES.Zwiększenie udziału PES w tworzeniu regionalnych i lokalnych rozwiązań formalnoprawnych. Zwiększenie konkurencyjności i obrotów dolnośląskich PES.Zwiększenie wykorzystania walorów lokalnych na rzecz ES.

Priorytet 3: BUDOWANIE SYSTEMU WSPARCIA ORAZ EDUKACJA NA RZECZ EKONOMII SPOŁECZNEJ Cele szczegółowe: Zwiększenie efektywności współpracy pomiędzy podmiotami wspierającymi ekonomię społeczną. Podniesienie wiedzy na temat ES w regionie. Podniesienie wiedzy i umiejętności z zakresu przedsiębiorczości społecznej wśród kadr OWES oraz PES.Zapewnienie finansowania i stabilności systemu wsparcia ES. Budowanie pozytywnego wizerunku ES.

Współpraca administracji publicznej z podmiotami ES

1. Zakładanie przez JST podmiotów ekonomii społecznejnp. spółdzielnia socjalna, spółki z o.o. i spółki s.a., ZAZ, CIS, KIS2. Wspieranie lokalnych PES przez JSTa) finansowe – dotacje na założenie spółdzielni, przystąpienie do spółdzielni socjalnych, wsparcie zatrudnienia (Fundusz Pracy)- wsparcie/powierzenie realizacji zadania publicznego- zlecenie usługi/dostarczenia towaru na podstawie PZP- pożyczki, gwarancje, poręczenia

Współpraca administracji publicznej z podmiotami ESb) pozafinansowe - udostępnienie budynku/działki pod działalność (Ustawa o dppiow)- przekazanie nieruchomości osobom prawnym prowadzącym działalność charytatywną (Ustawa o gospodarce nieruchomościami)- usługi lub doradztwo (prawne, księgowe, marketingowe) - szkolenia dla PES- współpraca przy projektach partnerskich (ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju)- wsparcie rzeczowe (użyczenie sali, sprzętu, innych zasobów samorządu)

Współpraca administracji publicznej z podmiotami ESb) pozafinansowe - udostępnienie budynku/działki pod działalność (Ustawa o dppiow)- przekazanie nieruchomości osobom prawnym prowadzącym działalność charytatywną (Ustawa o gospodarce nieruchomościami)- usługi lub doradztwo (prawne, księgowe, marketingowe) - szkolenia dla PES- współpraca przy projektach partnerskich (ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju)- wsparcie rzeczowe (użyczenie sali, sprzętu, innych zasobów samorządu)

Współpraca administracji publicznej z podmiotami ESPRZYKŁAD W 2004 r. w małej gminie Byczyna było ponad tysiąc osób bezrobotnych (większość to mieszkańcy terenów wiejskich). Burmistrz doprowadził do powstania Spółdzielni Socjalnej Usługowo-Handlowo-Produkcyjnej. Członkami-założycielami zostało 15 osób, część w wieku przedemerytalnym.Warunkiem uzyskania dofinansowania z było poręczenie tej dotacji. Dla ludzi wykluczonych, długotrwale bezrobotnych okazała się to bariera nie do przejścia. Wtedy burmistrz przekonał Radę Miasta, by uchwaliła poręczenie dla wszystkich członków grupy założycielskiej. W ten sposób spółdzielnia uzyskała dotację w wysokości 115 tys. zł, za którą spółdzielcy zakupili maszyny i sprzęt do prac remontowo-budowlanych.

Współpraca administracji publicznej z podmiotami ESPRZYKŁAD Fundacja „Nasz Dom”, zajmująca się szerzeniem idei tworzenia rodzin zastępczych, w celu pozyskania dodatkowych środków na działania statutowe i stworzenia miejsc pracy dla swoich podopiecznych, zdecydowała się otworzyć sklep z odzieżą używaną w Zbąszyniu Nie obyło się jednak bez trudności. Największym problemem było uzyskanie kredytu na rozpoczęcie działalności. Fundacja zwróciła się o wsparcie do Polsko-Amerykańskiego Funduszu Pożyczkowego Inicjatyw Pozarządowych (PAFPIO), jednak konieczne było wcześniejsze uzyskanie poręczenia. Przychylny inicjatywie burmistrz Zbąszynia przekonał Radę Miasta do jego udzielenia. Nie było to łatwe, gdyż wiązało się z zabezpieczeniem całej kwoty kredytu na koncie miasta przez cały okres spłaty (1,5 roku).

Współpraca administracji publicznej z podmiotami ESPRZYKŁAD SZKLANE DOMY W KROŚNICACHKiedy w 2008 roku upadła spółdzielnia pracy w Miliczu produkująca ozdoby choinkowe, większość załogi nie wierzyła w szansę powrotu do pracy w zawodzie. Jednak siódemka zwolnionych pracowników zdecydowała się zaryzykować. Z pomocą starostwa założyli spółdzielnię socjalną i rozpoczęli wyrób bombek na własny rachunek. Początki nie były łatwe, ale postawili sobie za cel, by przetrwać co najmniej rok. Istnieją już trzy lata. W 2011 roku dostali nagrodę dla najlepszego przedsiębiorstwa społecznego w konkursie FISE.

Lokalny Plan Rozwoju Ekonomii Społecznej

Realna potrzeba czy konieczność?

Zasady tworzenia dokumentów strategicznych

Powołanie Grupy roboczej- warto skorzystać z zasobów społecznych- Skład powinien odzwierciedlać strukturę gminy - Podzielić zadania i odpowiedzialność za poszczególne

części planu- Zaprosić konsultantów zewnętrznych

Zasady tworzenia dokumentów strategicznych

1) Zorganizowanie społeczności Analiza potencjalnych interesariuszy planu

Pierwszym zadaniem Grupy Roboczej winno być przeprowadzenie identyfikacji potencjalnych uczestników procesu pracy nad planem. Należy tu uwzględnić zarówno instytucje formalne jak i grup nieformalne i osoby pełniące w swoich środowiskach rolę liderów.

Zasady tworzenia dokumentów strategicznych

1) Diagnoza stanu wyjściowegoOcena sytuacji wyjściowej może być zrealizowana poprzez zgromadzenie istniejących informacji statystycznych, przegląd zapisów w istniejących dokumentach o charakterze strategicznym oraz zgromadzenie opinii przedstawicieli kluczowych osób i instytucji (tzw. społeczna diagnoza sytuacji wyjściowej ≠ diagnozie społecznej), przeprowadzenie analizy SWOT

Zasady tworzenia dokumentów strategicznych

2) Planowanie – wizja, misja, cele strategicznea) Wyznaczanie wizji rozwoju – określenie stanu

docelowegob) Określenie misji – określenie systemu wartości, sposób

osiągana tego stanuc) Wyznaczanie celów i celów zoperacjonalizowanych d) Praca grup tematycznych/zespołów tematycznyche) Przyjęcie ostatecznego kształtu

planu/warsztaty/konsultacje

Zasady tworzenia dokumentów strategicznych

3) Wdrażanie planua) Kto będzie koordynował b) Kto będzie monitorował c) Kto będzie odpowiedzialny za promocję planu i jego

efektów

Społecznie odpowiedzialny samorząd lokalny – wykorzystanie potencjału lokalnych PES

1. Społecznie odpowiedzialne zakupy: - Klauzule społeczne - Zrównoważony rozwój (wspieranie lokalnych twórców,

jakość usług (np. certyfikaty ekologiczne ect.)

Czy to może się opłacać?1. PES rozwiązują problemy społeczne – np. zatrudnienie osób, które wcześniej były klientami pomocy społecznej, co od razu przekłada się na niższe koszty samorządu,2. Stymulowanie rozwoju lokalnych przedsiębiorstw, co w – większe wpływy do budżetu samorządu,3. budowanie wizerunku samorządu jako odpowiedzialnego konsumenta, dbającego o lokalną społeczność4. zyski środowiskowe wynikające z ograniczenia ilości odpadów (jeśli kupujemy towary z recyklingu, nadające się do recyklingu czy biodegradowalne).

Społecznie odpowiedzialny samorząd lokalny – wykorzystanie potencjału lokalnych PES2. Delegowanie zadańSamorząd nie zawsze wszystko musi robić sam Spośród wszystkich zadań publicznych samorząd może zlecić te, które dotyczą świadczenia usług na rzecz mieszkańców i innych podmiotów (nie może zlecić wydawania decyzji administracyjnych oraz tworzenia przepisów, norm i standardów, w ramach ustawowo przewidzianych upoważnień).Dla przykładu mogą być to zadania związane z pomocą społeczną (np. prowadzenie noclegowni dla osób bezdomnych), czy z zakresu aktywnych polityk rynku pracy (np. programy outplacementowe).

W 2001 roku we współpracy z Gminą Cieszyn Stowarzyszenie Być Razem założyło wspólnie z osobami bezdomnymi Dom Wspólnoty – miejsce schronienia i edukacji dla osób bezdomnych. Obecnie działają już trzy domy dla bezdomnych: jeden czasowego pobytu i dwa docelowe. Domy zapewniają schronienie osobom bezdomnym, pozwalają im doskonalić umiejętności zawodowe, dają wsparcie psychologiczne. Życie we wspólnocie uczy je systematyczności, odpowiedzialności za siebie i innych, a także samodzielnego gospodarowania (domownicy część swoich dochodów, rent, emerytur, zasiłków przeznaczają na pokrycie kosztów funkcjonowania domu).

Pierwszy Dom Wspólnoty powstał w halach produkcyjnych po zlikwidowanych ZPC „Olza”, które miasto przekazało organizacji i które zostały wyremontowane przez samych bezdomnych i członków stowarzyszenia. Domy Wspólnoty są współfinansowane przez władze w ramach Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

Społecznie odpowiedzialny samorząd lokalny – wykorzystanie potencjału lokalnych PES2. Inicjowanie współpracy z biznesem – kojarzenie

przedsiębiorców i PES poprzez - Wspólne inicjatywy - Namawianie do korzystania z usług PES - Stworzenie platformy wymiany doświadczeń - Programy wolontariatu pracowniczego

Społecznie odpowiedzialny samorząd lokalny – wykorzystanie potencjału lokalnych PES3. In houseMożliwość bezprzetargowego powierzania zadań spółdzielni socjalnej tworzonej przez JST:nie ma obowiązku ogłaszania przetargu nawet w przypadku, kiedy zleceniobiorca jest podmiotem odrębnym prawnie od instytucji zamawiającej, gdy zostaną spełnione dwa warunki:1) organ administracji publicznej musi sprawować analogiczną kontrolę nad wyodrębnionym podmiotem do kontroli sprawowanej nad swoimi służbami;2) podmiot ten musi wykonywać w zasadniczym stopni działalność na rzecz kontrolującej jednostki.