Locja

1

1. Co to jest locja?

2. Locja śródlądowa A. Śródlądowe drogi wodne

B. Rzeka nieuregulowana

C. Przekrój poprzeczny rzeki

D. Rzeka uregulowana – budowle hydrotechniczne

E. Szlak żeglowny

F. Znaki

3. Locja morska A. Locja – pomoce nawigacyjne

B. System IALA

C. Oznakowanie portów i znaki specjalne

Locja

2

1. Locja - dział wiedzy, zajmujący się dokładnym opisem akwenu i jego

oznakowaniem nawigacyjnym.

2. Locja śródlądowa:

A. Śródlądowe drogi wodne:

Naturalne: rzeki, jeziora.

Sztuczne: kanały, zalewy.

B. Rzeka nieuregulowana

Ławica - tworzy się w środkowej części koryta rzecznego przez naniesienie materiału wleczonego.

Przy wysokim stanie wody tworzy mieliznę.

Przemiał – tworzy się z dwóch zbliżających się przykos między buchtami(zakolami).

Linia nurtu – największa bystrość i głębokość wody w kierunku spływu.

Odsypisko - powstaje w wyniku naniesienia materiału rzecznego, z reguły porośnięte roślinnością.

Locja

3

Głębina (ploso) – występuje przy brzegu wklęsłym tam gdzie woda ma największą prędkość, jest to

najgłębsze miejsce.

Przymulisko - trwale utrzymujące się odsypisko, z reguły porośnięte roślinnością.

Przykosa – płycizna powstająca na zakolu przy brzegu wypukłym. Formuje się wzdłuż lini nurtu,

tworząc stopnie(najniższy znajduje się w górze, a najwyższy w dole rzeki). Przemiał może tworzyć

bród (mieliznę).

C. Przekroje poprzeczne rzeki.

Czytanie wody

a – widok z góry

b – przekrój wzdłużny

1 Blizna – wąski pas uniesionego lustra wody

wzdłuż progu.

2 Zwara – jest to wir, powstaje nad płytko

zanurzonymi przeszkodami znajdującymi się z

dala od brzegu.

3/6 Wiry – powstają za płytko położonymi

przeszkodami takimi jak: kłody, ostrogi,

załamania w lini brzegowej, kamienie, itp.

Locja

4

4 Warkocz – drobna łuskowata fala

powstaje nad płytkimi miejscami.

5 Bystrze – delikatne zafalowania, tworzą się nad

miejscem głębokim.

Na jeziorach także występują mielizny. Tam, gdzie widać wyraźnie jaśniejszy odcień tafli wody możemy

spodziewać się, że jest to miejsce płytkie.

D. Rzeka uregulowana – budowle hydrotechniczne

1 Ostrogi – wychodzący z brzegu wał, usypany z

kamieni, często również obetonowany i wzmocniony

palami betonowymi. Ostroga zabezpiecza brzeg przed

rozmywaniem, spiętrza wodę, zwiększając głębokość

nawigacyjną.

2 Opaska – zabezpiecza brzegi przed rozmyciem.

3 Nurt rzeki i środek szlaku żeglownego – najgłębsze

miejsce na rzece

4 Tama równoległa – zabezpiecza brzeg przed

rozmywaniem w miejscach najbardziej narażonych na

erozje, wspomaga działanie ostróg.

5 Teren zalewowy – teren, na który rzeka się wyleje, gdy

się przeleje

6 Wał przeciwpowodziowy – przeciw zalaniu terenów

zamieszkałych

Śluza – budowla hydrotechniczna, umożliwiająca

pokonanie różnicy poziomów wody pomiędzy dwoma

kanałami. Składa się z komory wrót górnych i dolnych oraz

przepustów wody, dzięki którym woda jest wpuszczana lub

wypuszczana.

Locja

5

Przed wpłynięciem do śluzy należy:

1. Zwolnić, złożyć maszt, przygotować odbijacze, pagaje,

bosak, pych, cumy.

2. Nie wyprzedzać i nie wpychać się, oczekiwać na swoją

kolej tylko w miejscach wyznaczonych.

3. Przepuszczamy statki wypływające ze śluzy.

4. Oczekujemy na wyraźny sygnał (zielone światło oraz

informacje od obsługi śluzy), przepuszczamy statki białej

floty, straż, policje, inspektorat.

5. Do śluzy wpływamy powoli i ostrożnie.

6. W śluzie cumujemy nabiegowo.

7. W śluzie nie kotwiczymy, nie cumujemy na „sztywno” -

grozi to pozrywaniem lin lub knag.

8. Od ścian śluzy odpychamy się za pomocą pagaja pychu

lub bosaka.

9. NALEŻY ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTROŻNOŚĆ I CAŁY

CZAS OBSERWOWAĆ ZACHOWANIE JACHTU ORAZ

INNYCH UCZESTNIKÓW RUCHU WODNEGO.

Jazy – wyróżniamy dwa rodzaje jazów: stałe i

ruchome. Ich zadaniem jest spiętrzanie wody. Za

pomocą jazu ruchomego możemy regulować wysokość

lustra wody. Są to przeszkody nie do przejścia, dlatego

równolegle buduje się śluzy.

Pochylnia – budowla hydrotechniczna, umożliwiająca

pokonywanie znacznych różnic poziomów między kanałami.

Pochylnie tworzą tory kolejowe oraz platforma, służąca do

transportu jachtu/statku. Platforma wjeżdza po pochylni do

wody, statek cumujemy na platformie.

Locja

6

E. Szlakiem żeglownym (farwaterem) nazwiemy pasmo na drodze wodnej, na którym może się odbywać bezpiecznie i swobodnie ruch żeglowny statków. Szlak żeglowny ma stronę prawa i lewą. Jeżeli przepisy lokalne nie stanowią inaczej, kierunek szlaku zazwyczaj wiedzie z południa na północ lub ze wschodu na zachód. Na rzekach szlak zawsze biegnie z jej prądem, od źródła do ujścia.

Na śródlądziu prawą stronę szlaku oznacza się kolorem czerwonym, a lewą zielonym.

Szlaki żeglowne przebiegające przez rzeki lub jeziora wyznaczane są za pomocą pław, zwanych również bojami lub tyk. Może być oznakowana jedna lub dwie strony szlaku żeglownego.

Locja

7

F. Kierunek szlaku żeglowego na Mazurach

Znaki boczne toru wodnego:

Boja czerwona – prawastrona szlaku żeglownego

Boja zielona – lewa strona szlaku żeglownego

G. Znaki Wyróżniamy znaki:

stałe(brzegowe) – ustawione na brzegu

pławy – znaki pływające zakotwicznone na dnie (boje

szlaku żeglownego)

Stawy – znaki na stałym fundamęcie ustawione na

torze wodnym

Locja

8

Locja

9

ZZNNAAKKII ŻŻEEGGLLUUGGOOWWEE ZZAAKKAAZZUU

zakaz przejścia

zakaz

wszelkiego

wyprzedzania

zakaz mijania i

wyprzedzania

zakaz postoju

zakaz postoju na

szerokości

określonej na znaku

zakaz

cumowania do

brzegu

zakaz kotwiczenia,

wleczenia kotwicy,

łańcucha lub liny

zakaz

wyprzedzania

dot. zestawów

zakaz

zawracania

Locja

10

ZZNNAAKKII ŻŻEEGGLLUUGGOOWWEE ZZAAKKAAZZUU

zakaz

wytwarzania

fali

zakaz przejścia

poza skrajnię

określoną

tablicami

zakaz przejścia

(przygotować

się do wejścia

lub przejścia)

zakaz ruchu

statków o

napędzie

mechanicznym

zakaz ruchu

statków

sportowych i

turystycznych

oraz wszelkich

małych statków

zakaz

uprawiania

narciarstwa

wodnego

zakaz ruchu

statków

żaglowych

zakaz ruchu

statków, które

nie są statkami

o napędzie

mechanicznym

i żaglowym

zakaz pływania

na desce z

żaglem

koniec strefy w

której małe

statki sportowe

i turystyczne

mogły rozwijać

duże prędkości

zakaz

wodowania i

wciągania

statków na

brzeg zakaz ruchu

skuterów

wodnych

ZZNNAAKKII ŻŻEEGGLLUUGGOOWWEE NNAAKKAAZZUU

nakaz ruchu w kierunku

wskazanym przez znak

nakaz zachowania

szczególnej ostrożności

nakaz zatrzymania

statku w warunkach

określonych przepisami

nakaz nadania sygnału

dźwiękowego

nakaz prowadzenia

nasłuchu

radiotelefonicznego

nakaz skierowania statku

na tę stronę szlaku

żeglownego, która leży z

lewej/prawej burty

nakaz trzymania się tej

strony szlaku

żeglownego, która leży z

lewej/prawej burty

nakaz przejścia na tę

stronę szlaku

żeglownego, która leży z

lewej/prawej burty

Locja

11

ZZNNAAKKII ŻŻEEGGLLUUGGOOWWEE OOGGRRAANNIICCZZEENNIIAA

ograniczona głębokość

(w m)

ograniczona wysokość

prześwitu nad

zwierciadłem wody

ograniczona szerokość

przejścia lub szlaku

żeglownego

inne ograniczenie

ruchu żeglugowego

granica szlaku

żeglownego oddalona

od prawego/lewego

brzegu (w m)

ZZNNAAKKII ŻŻEEGGLLUUGGOOWWEE ZZAALLEECCEENNIIAA

zalecenie trzymania

się we wskazanym

obszarze

zalecenie przejścia w

kierunku określonym

strzałką

Locja

12

ZZNNAAKKII ŻŻEEGGLLUUGGOOWWEE IINNFFOORRMMAACCYYJJNNEE

zezwolenie przejścia

wskazanie linii

napowietrznej nad

drogą wodną

jaz w bliskiej

odległości

zezwolenie na

postój

prom

przemieszczający się

swobodnie

prom na uwięzi

miejsce postoju

zarezerwowane dla

statków przeznaczonych

do pchania

miejsce postoju

zarezerwowane dla

statków, z wyjątkiem

statków do pchania

miejsce postoju

zarezerwowane dla

wszystkich statków

ZZNNAAKKII ŻŻEEGGLLUUGGOOWWEE IINNFFOORRMMAACCYYJJNNEE

zezwolenie na postój na

kotwicy i wleczenie kotwicy,

łańcucha lub liny

zezwolenie na

cumowanie do brzegu

miejsce postoju przeznaczone

do załadunku i wyładunku

samochodów

wskazanie miejsca do

zawracania

skrzyżowanie z drogą uznaną

za boczną drogę wodną w

stosunku do drogi, po której

idzie statek

koniec obowiązywania zakazu

lub nakazu albo ograniczenia;

obowiązuje tylko w jednym

kierunku żeglowania

miejsce poboru wody

pitnej

miejsce, w którym można

skorzystać z telefonu

Locja

13

ZZNNAAKKII ŻŻEEGGLLUUGGOOWWEE IINNFFOORRMMAACCYYJJNNEE

zezwolenie na ruch

skuterów wodnych

zezwolenie na ruch

statków o napędzie

wiosłowym

wskazanie kanału

radiotelefonicznego, na

którym można uzyskać

informacje nawigacyjne

zezwolenie na ruch małych

statków sportowych i

turystycznych z dużą

prędkością

zezwolenie na ruch

żeglugowy statków o

napędzie mechanicznym

zezwolenie na ruch

żeglugowy statków

sportowych i turystycznych

oraz małych statków

zezwolenie na

uprawianie narciarstwa

wodnego

zezwolenie na ruch

statków żaglowych

tablice dolne -

objaśnienie lub

uzupełnienie treści znaku

zasadniczego

wskazanie kierunku

obowiązywania znaku

zasadniczego

wskazanie odległości od znaku

do miejsca, gdzie zaczyna

obowiązywać przepis znaku

podstawowego (z reguły

tablice te są również na dole)

Locja

14

znaki brzegowe

przebiegu szlaku

żeglownego wzdłuż

prawego brzegu

znaki brzegowe

przebiegu szlaku

żeglownego wzdłuż

lewego brzegu

znaki na prawym brzegu

wskazujące w przejście

szlaku żeglownego od

prawego do lewego brzegu

znaki na lewym brzegu

wskazujące w przejście

szlaku żeglownego od

lewego do prawego brzegu

Znaki stałe - stawy

OOZZNNAAKKOOWWAANNIIEE GGRRAANNIICC SSZZLLAAKKUU ŻŻEEGGLLUUGGOOWWEEGGOO--PPŁŁAAWWYY

znaki pływające prawej granicy

szlaku żeglownego (pława lub tyka

czerwona ze znakiem szczytowym,

czerwony walec, tyka z wiechą)

znaki pływające lewej granicy szlaku

żeglownego (pława lub tyka zielona

ze znakiem szczytowym, zielony

walec, tyka)

znaki pływające rozgałęzienia szlaku żeglownego

(pława lub tyka w zielono-czerwone pasy ze

znakiem szczytowym, kula w zielono-czerwone

pasy),

Locja

15

WSKAZANIE BEZPIECZNEJ WODY

znaki wskazania bezpiecznej

wody żeglownej

OOZZNNAAKKOOWWAANNIIEE MMIIEEJJSSCC NNIIEEBBEEZZPPIIEECCZZNNYYCCHH--PPŁŁAAWWYY

przy lewym brzegu miejsc

niebezpiecznych i przeszkód

żeglugowych

przy prawym brzegu miejsc

niebezpiecznych i przeszkód

żeglugowych

miejsca niebezpieczne na

środku drogi wodnej

znaki odosobnionego

niebezpieczeństwa

Locja

16

OOZZNNAAKKOOWWAANNIIEE MMIIEEJJSSCC NNIIEEBBEEZZPPIIEECCZZNNYYCCHH

znaki kardynalne bardzo ważne na morzu oraz śródlądziu – wskazują miejsce bezpieczne

(stronę, z której mamy minąć przeszkodę). Różnie wyglądają w zależności czy są na

morzu czy na śródlądziu jednak kolorystyka i znaki szczytowe są takie same.

Locja

17

3. Locja morska

A. Locja – pomoce nawigacyjne

Locje i przewodniki – książki w których zawarte są informacje dotyczące znaków i świateł,

oznakowania danego akwenu.

Morskie mapy nawigacyjne

mapy generalne - wykonane przeważnie w małej skali:

mapy brzegowe - mapy o średniej skali:

przybrzeżne obszary ograniczone 1:300 000 - 1:200 000

podejścia do portów 1:100 000 i więcej

plany - mapy o dużej skali

B. System IALA

System oznakowania IALA jest jednym z najważniejszych

elementów samej locji. Jest to międzynarodowy morski system

oznakowania nawigacyjnego. W jego ramach wprowadzono kilka

prostych znaków. Są nimi:

• znaki boczne torów wodnych

• znaki rozwidlenia torów wodnych

• znaki kardynalne

• znak odosobnionego niebezpieczeństwa

• znak bezpiecznej wody

• tymczasowa pława wrakowa

• znak specjalny

Oznakowanie boczne stosuje się głównie do określenia bocznych

granic toru wodnego. Prawą stroną toru wodnego jest ta strona,

którą jacht idący z morza do portu ma po swojej prawej burcie. W

regionie „A” dla oznaczenia prawej strony stosuje się kolor zielony,

dla lewej - czerwony.

Boja czerwona - lewa strona toru wodnego

Boja zielona - prawa strona szlaku żeglownego

Kierunek szlaku żeglownego z morza do portu, IALA ‘A’ boja zielona-

po prawej, czerwona (od serca) - po lewej.

Wody żeglowne na mapach nawigacyjnych oznaczone są białym lub

jasno niebieskim kolorem, jak jest to widoczne na rysunku obok.

Locja

18

C. Oznakowanie portów i znaki specjalne

Nabieżnik to zestaw dwóch znaków nawigacyjnych, wyznaczających oś toru podejściowego lub jego

krawędzi (służą do oznaczania np. podejść do portów czy trudnych wąskich przejść). W dzień są to znaki o

charakterystycznym kształcie, w nocy światła o określonej charakterystyce. Jeden ze znaków (lub światło)

ustawiony jest wyżej i dalej, a drugi bliżej i niżej.

Aby prawidłowo korzystać z nabieżnika należy w taki sposób

ustawić jednostkę, aby oba nabieżniki znalazły się na jednej

linii. W tym celu zawsze należy kierować się ku dolnemu

znakowi lub światłu. Nabieżniki zapewniają kontrolę położenia

statku z dokładnością kilku, kilkunastu metrów.

Locja

19

Światła wektorowe

Światła zakres widoczności może wynosić 360 stopni lub świecić

w określonym sektorze. Światła sektorowe służą do:

a. wyznaczania sektora bezpiecznego dla żeglugi. Stosuje się

trzy kolory sektorów - czerwony, zielony i biały. Oznaczone są

symbolem WRG. Może też być zastosowane światło białe

mające nieparzystą liczbę znaków (błysków lub zaciemnień) w

sektorze lewym czerwonym i parzystą w sektorze prawym

zielonym

b. wyznaczania sektora niebezpiecznego np. wraki, mielizny

c. jako światło poprzeczne toru wodnego, w którego

czerwonym sektorze należy zmienić kurs (sąsiednie sektory są

białe).

Znaki specjalne

Ich zadaniem jest wskazanie specjalnego rejonu lub obiektu, o których informują mapy lub inne

odpowiednie dokumenty i publikacje nautyczne.

Nabierznik w Nexoe (Bornholm)