łMedycynyWeterynaryjnej -...

Załącznik nr 2 do Wniosku o przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego

AUTOREFERAT

dr n. wet. Marta Mendel

Zakład Farmakologii i Toksykologii

Katedra Nauk Przedklinicznych

Wydział Medycyny Weterynaryjnej

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Warszawa, 2017

Załącznik nr 2 do Wniosku o przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego

AUTOREFERAT

dr n. wet. Marta Mendel

Zakład Farmakologii i Toksykologii

Katedra Nauk Przedklinicznych


Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Warszawa, 2017

Załącznik nr 2 a'0 Wniosku 0 przeprawaa'zeníe postępowania habilítacyjnego

AUTOREFERAT

dr n. Wet. Marta Mendel

Zakład Farmakologii i Teksykologii

Katedra Nauk Przedklinicznyeh


Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego W Warszawie

Warszawa, 2017

Autoreferat | Marta Mendel

2

Spis treści

1. Imię i nazwisko ........................................................................................................................... 3

2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne z podaniem nazwy, miejsca i roku ich

uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej: ....................................................................................... 3

3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych/ artystycznych: .......... 3

4. Wskazanie osiągnięcia wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. o

stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. nr 65

poz. 595 ze zm.) .................................................................................................................................. 4

4.1. Osiągnięcie naukowe zatytułowane: ................................................................................... 4

4.1.1. Prace oryginalne: ............................................................................................................. 4

4.1.2. Praca przeglądowa, która podsumowuje wiedzę na temat wpływu wtórnych

metabolitów roślinnych na motorykę przewodu pokarmowego bydła: ........................................... 5

4.2. Omówienie celu naukowego prac i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ich

ewentualnego wykorzystania ........................................................................................................... 6

4.2.1. Wprowadzenie ................................................................................................................. 6

4.2.2. Syntetyczne omówienie publikacji stanowiących osiągnięcie badawcze...................... 11

4.2.3. Podsumowanie ............................................................................................................... 21

5. Pozostałe osiągnięcia naukowo-badawcze ................................................................................ 25

5.1. Osiągnięcia naukowo-badawcze przed osiągnięciem stopnia doktora .............................. 25

5.2. Osiągnięcia naukowo-badawcze po uzyskaniu stopnia doktora ........................................ 29

5.3. Nagrody i wyróżnienia ...................................................................................................... 38

5.4. Udział w projektach badawczych ...................................................................................... 39

5.5. Pozostała działalność naukowa ......................................................................................... 40

5.5.1. Współpraca naukowa..................................................................................................... 40

5.5.2. Udział w szkoleniach i warsztatach ............................................................................... 41

5.5.3. Członkostwo w towarzystwach naukowych .................................................................. 42

6. Informacje o osiągnięciach dydaktycznych i popularyzacji nauki ............................................ 43

6.1. Aktywność dydaktyczna .................................................................................................... 43

6.2. Aktywność dydaktyczna w ramach studiów podyplomowych i konferencji dla

praktykujących lekarzy weterynarii .............................................................................................. 45

6.3. Opieka nad projektami i pracami studenckimi .................................................................. 45

6.4. Popularyzacja nauki........................................................................................................... 46


2

Spis treści

1. Imię i nazwisko ........................................................................................................................... 3

2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne z podaniem nazwy, miejsca i roku ich

uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej: ....................................................................................... 3



stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. nr 65

poz. 595 ze zm.) .................................................................................................................................. 4

4.1. Osiągnięcie naukowe zatytułowane: ................................................................................... 4

4.1.1. Prace oryginalne: ............................................................................................................. 4


metabolitów roślinnych na motorykę przewodu pokarmowego bydła: ........................................... 5


ewentualnego wykorzystania ........................................................................................................... 6

4.2.1. Wprowadzenie ................................................................................................................. 6

4.2.2. Syntetyczne omówienie publikacji stanowiących osiągnięcie badawcze...................... 11

4.2.3. Podsumowanie ............................................................................................................... 21








5.5.2. Udział w szkoleniach i warsztatach ............................................................................... 41



6.1. Aktywność dydaktyczna .................................................................................................... 43


praktykujących lekarzy weterynarii .............................................................................................. 45


6.4. Popularyzacja nauki........................................................................................................... 46

Autorefemt | Marta Mendel

Spis treści

l. Imię i nazwisko ........................................................................................................................... 3

2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne Z podaniem nazwy, miejsca i roku ichuzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej: ....................................................................................... 3


4. Wskazanie osiągnięcia wynikającego z art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. ostopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. nr 65poz. 595 ze zm.) .................................................................................................................................. 4

4. l. Osiągnięcie naukowe zatytułowane: ................................................................................... 4

4. l . l. Prace oryginalne: ............................................................................................................. 4

4. l .2. Praca przeglądowa, która podsumowuje wiedzę na temat wpływu wtórnychmetabolitów roślinnych na motorykę przewodu pokarmowego bydła: ........................................... 5

4.2. Omówienie celu naukowego prac i osiągniętych wyników wraz z omówieniem ichewentualnego wykorzystania........................................................................................................... 6

4.2. l . Wprowadzenie ................................................................................................................. 6

4.2.2. Syntetyczne omówienie publikacji stanowiących osiągnięcie badawcze ...................... ll

4.2.3. Podsumowanie ............................................................................................................... 2l








5.5.2. Udział w szkoleniach i warsztatach ............................................................................... 4l



6. l. Aktywność dydaktyczna .................................................................................................... 43

6.2. Aktywność dydaktyczna w ramach studiów podyplomowych i konferencji dlapraktykujących lekarzy weterynarii .............................................................................................. 45


6.4. Popularyzacja nauki ........................................................................................................... 46


3

1. Imię i nazwisko

Marta Mendel, z domu Paprocka

2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne z podaniem nazwy, miejsca i roku

ich uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej:

1998-2005 Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie,

tytuł zawodowy lekarza medycyny weterynaryjnej (czerwiec 2005),

studia ukończone z oceną bardzo dobrą.

2003-2004 Uniwersytet Medycyny Weterynaryjnej, Hanower, Niemcy

wymiana w ramach program Erasmus


stopień naukowy doktora nauk weterynaryjnych (marzec 2010),

rozprawa doktorska nagrodzona wyróżnieniem

Tytuł rozprawy doktorskiej: „Wpływ wybranych substancji czynnych

pochodzących z bluszczu pospolitego (Hedera helix) na aktywność

motoryczną izolowanych wycinków żołądka szczura” (praca w języku

angielskim)

Promotor: prof. dr hab. Maria Wiechetek

Recenzenci: prof. dr hab. Romuald Zabielski; dr hab. Ireneusz P.

Grudziński

3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych/

artystycznych:

2008-2010 Asystent w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii, Katedry Nauk

Przedklinicznych, na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej, w Szkole

Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

2010-obecnie Adiunkt w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii, Katedry Nauk




3

1. Imię i nazwisko


2. Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne z podaniem nazwy, miejsca i roku

ich uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej:




2003-2004 Uniwersytet Medycyny Weterynaryjnej, Hanower, Niemcy






pochodzących z bluszczu pospolitego (Hedera helix) na aktywność

motoryczną izolowanych wycinków żołądka szczura” (praca w języku

angielskim)



Grudziński

3. Informacje o dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych/

artystycznych:

2008-2010 Asystent w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii, Katedry Nauk



2010-obecnie Adiunkt w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii, Katedry Nauk



1. Imie i nazwisko



Posiadane dyplomy, stopnie naukowe/artystyczne z podaniem nazwy, miejsca i roku

ich uzyskania oraz tytułu rozprawy doktorskiej :

1998-2005

2003-2004

2005-2010

3. Informacje o

artystycznych:

2008-2010

2010-obecnie

Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego W Warszawie,



Uniwersytet Medycyny Weterynaryjnej, Hanower, Niemcy


Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie,




pochodzących z bluszczu pospolitego (Hedera helíx) na aktywność

motoryczna izolowanych wycinków żołądka szczura” (praca w języku

angielskim)



Grudziński

dotychczasowym zatrudnieniu w jednostkach naukowych/

Asystent w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii, Katedry Nauk



Adiunkt w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii, Katedry Nauk




4


stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki

(Dz.U. nr 65 poz. 595 ze zm.)

4.1. Osiągnięcie naukowe zatytułowane:

„Ocena wpływu wybranych wtórnych metabolitów roślin na aktywność

motoryczną wycinków jelita czczego szczura oraz trawieńca i dwunastnicy bydła

w warunkach in vitro”

zostało przedstawione w monotematycznym cyklu sześciu prac (5 prac oryginalnych i

jedna praca przeglądowa), opublikowanych w latach 2015-2017.

4.1.1. Prace oryginalne:

A.1. Skalicka-Woźniak K., Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N. (2016). Isolation

and evaluation of the myorelaxant effect of bergapten on isolated rat jejunum.

Pharmaceutical Biology, 54: 48-54. (MNiSW: 20 pkt., IF: 1,241)

Mój udział (60%) obejmował zaplanowanie części farmakologicznej

doświadczeń, nadzór nad wykonaniem eksperymentów na wycinkach jelita

czczego wyizolowanych od szczurów, analizę i interpretację uzyskanych

wyników oraz współtworzenie manuskryptu.

A.2. Mendel M., Skalicka-Woźniak K., Chłopecka M., Dziekan N. (2015). Effect of

imperatorin on the spontaneous motoric activity of rat isolated jejunum strips.

Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine (eCAM), Volume

2015, Article ID 614849. (MNiSW: 30 pkt., IF: 1,880)

Mój udział (75%) polegał na zaplanowaniu i wykonaniu doświadczeń

przeprowadzanych na wycinkach jelita czczego wyizolowanych od szczurów,

analizie i interpretacji uzyskanych wyników oraz współtworzeniu manuskryptu.

A.3. Mendel M., Chłopecka M, Dziekan N., Karlik W. (2016). Antispasmodic effect

of selected Citrus flavonoids on rat isolated jejunum specimens. European

Journal of Pharmacology, 791: 640-646. (MNiSW: 30 pkt., IF: 2,532).


4



(Dz.U. nr 65 poz. 595 ze zm.)


„Ocena wpływu wybranych wtórnych metabolitów roślin na aktywność





4.1.1. Prace oryginalne:

A.1. Skalicka-Woźniak K., Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N. (2016). Isolation

and evaluation of the myorelaxant effect of bergapten on isolated rat jejunum.

Pharmaceutical Biology, 54: 48-54. (MNiSW: 20 pkt., IF: 1,241)





A.2. Mendel M., Skalicka-Woźniak K., Chłopecka M., Dziekan N. (2015). Effect of


Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine (eCAM), Volume





A.3. Mendel M., Chłopecka M, Dziekan N., Karlik W. (2016). Antispasmodic effect

of selected Citrus flavonoids on rat isolated jejunum specimens. European

Journal of Pharmacology, 791: 640-646. (MNiSW: 30 pkt., IF: 2,532).

Aatoreferat | Marta Mendel



(Dz.U. nr 65 poz. 595 Ze zm.)


„Ocena wplywu wybranych wtórnych metabolitów roślin na aktywność





4.1.1.

A.1.

A.2.

A3.

Prace oryginalne:

Skalicka-Woźniak K., Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N. (2016). lsolation

and evaluation of the myorelaxant effect of bergapten on isolated rat j ejunum.

Pharmaceutieal Biology, 54: 48-54. (MNiSW: 20 pkt., IF: 1,241)





Mendel M., Skalicka-Woźniak K., Chłopecka M., Dziekan N. (2015). Effect of


Evidenee-Basecl Complementary ana' Alternative Medicine (eCAlW), Volume





Mendel M., Chłopecka M, Dziekan N., Karlik W. (2016). Antispasmodic effect

of selected Citrus flaVonoids on rat isolated jejunum specimens. European

Journal ofPharmacology, 791: 640-646. (MNiSW: 30 pkt., IF: 2,532).


5

Mój udział (80%) polegał na zaplanowaniu i przygotowaniu doświadczeń,

nadzorze nad wykonaniem eksperymentów, analizie i interpretacji uzyskanych

wyników oraz przygotowaniu manuskryptu (jestem autorem

korespondencyjnym pracy).

A.4. Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2016). Modification of

abomasum contractility by flavonoids present in ruminants diet: in vitro study.

Animal: The International Journal of Animal Biosciences, 10: 1431-1438.

(MNiSW: 35 pkt., IF: 1,841)

Mój udział (80%) obejmował zaplanowanie i przygotowanie doświadczeń,

nadzór nad wykonaniem eksperymentów, analizę i interpretację uzyskanych

wyników oraz przygotowaniu manuskryptu do publikacji (jestem autorem


A.5. Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2016). The effect of alfalfa

saponins on the contractility of bovine isolated abomasum and duodenum

preparations. Livestock Science, 188: 153-158. (MNiSW: 30 pkt., IF: 1,171)






metabolitów roślinnych na motorykę przewodu pokarmowego bydła:

A.6. Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2017). Phytogenic feed

additives as potential gut contractility modifiers – a review. Animal Feed Science

and Technology, 230: 30-46. (MNiSW: 45 pkt., IF: 1,755)

Mój udział (85%) polegał na zaprojektowaniu i przygotowaniu manuskryptu do

publikacji (jestem autorem korespondencyjnym pracy).

Łączna punktacja prac wchodzących w skład jednotematycznego cyklu publikacji (dla prac

opublikowanych w 2017 roku przyjęto wskaźniki z roku 2016):

- wg listy czasopism punktowanych MNiSW: 190 pkt.


5



wyników oraz przygotowaniu manuskryptu (jestem autorem


A.4. Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2016). Modification of

abomasum contractility by flavonoids present in ruminants diet: in vitro study.


(MNiSW: 35 pkt., IF: 1,841)





A.5. Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2016). The effect of alfalfa

saponins on the contractility of bovine isolated abomasum and duodenum







metabolitów roślinnych na motorykę przewodu pokarmowego bydła:

A.6. Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2017). Phytogenic feed

additives as potential gut contractility modifiers – a review. Animal Feed Science





opublikowanych w 2017 roku przyjęto wskaźniki z roku 2016):

- wg listy czasopism punktowanych MNiSW: 190 pkt.

A.4.

A.5.

Aaroreferat | Maria Mendel



Wyników oraz przygotowaniu manuskryptu (jestem autorem


Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2016). Modification of

abomasum contractility by flaVonoids present in ruminants diet: in Vitro study.


(MNiSW: 35 pkt., IF: 1,841)


nadzór nad wykonaniem eksperymentów, analizę i interpretacje uzyskanych



Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2016). The effect of alfalfa

saponins on the contractility of boVine isolated abomasum and duodenum



nadzór nad wykonaniem eksperymentów, analizę i interpretacje uzyskanych



4.1.2. Praca przegladowa, która podsumowuje wiedze na temat wpływu wtórnych

A.6.

metabolitów roślinnych na motoryke przewodu pokarmowego bydła:

Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2017). Phytogenic feed

additiyes as potential gut contractility modifiers - a review. Animal Feed Science





opublikowanych w 2017 roku przyj eto wskaźniki z roku 2016):

wg listy czasopism punktowanych MNiSW: 190 pkt.


6

- łączny współczynnik wpływu (IF): 10,42

Kopie publikacji oraz oświadczenia współautorów, określające indywidualny wkład każdego

z nich w powstanie pracy znajdują się odpowiednio w załącznikach 4 i 5 do Wniosku o

przeprowadzenie postępowania habilitacyjnego.


ewentualnego wykorzystania

4.2.1. Wprowadzenie

Kilka lat temu zainicjowałam serię projektów, których głównym celem było wyjaśnienie

wpływu wtórnych metabolitów roślinnych (fitozwiązków) na kurczliwość mięśniówki gładkiej

przewodu pokarmowego. Moje zainteresowanie biologicznie czynnymi składnikami wyciągów

roślinnych, które należą do grupy wtórnych metabolitów roślinnych (PSM – z ang. plant

secondary metabolites) zostało wkrótce docenione, co zaowocowało przyznaniem mi dwóch

grantów badawczych. Początkowo zostałam kierownikiem projektu wspartego przez Szkołę

Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, a następnie zaproponowany przeze mnie

projekt badawczy otrzymał finansowanie z Narodowego Centrum Nauki. Uzyskanie dwóch

grantów na realizację badań stworzyło mi możliwość efektywnego rozwoju moich

zainteresowań naukowych. Rola lidera grupy badawczej, jaką pełniłam podczas realizacji obu

projektów, znajduje odzwierciedlenie w moim udziale w powstawaniu artykułów opisujących

wyniki prowadzonych badań. Prace te stanowią znaczącą część przedstawianego osiągnięcia

naukowego.

Moja decyzja o skoncentrowaniu badań na substancjach czynnych pochodzenia roślinnego

wynika z faktu, że stosowanie fitoterapii (ziołolecznictwa) oraz składników roślinnych w

żywności i paszy zyskuje coraz większą popularność na całym świecie. W wielu

społeczeństwach następuje powrót do wykorzystania produktów pochodzenia roślinnego w

profilaktyce i leczeniu chorób ludzi i zwierząt. Obecnie, zarówno w krajach rozwijających się,

jak i rozwiniętych obserwuje się nagły wzrost zainteresowania opinii publicznej „naturalnymi

metodami leczenia” oraz powszechną potrzebę akceptacji takich metod. Wychodząc naprzeciw

tym oczekiwaniom nastąpił rozwój rynku produktów alternatywnych, w tym leków roślinnych.

W konsekwencji doszło do zwiększenia dostępności nie tylko leczniczych produktów

pochodzenia roślinnego, ale przede wszystkim suplementów diety zawierających PSM, które

w tej chwili dostępne są już także w ogólnodostępnych placówkach handlu detalicznego (w tym


6

- łączny współczynnik wpływu (IF): 10,42

Kopie publikacji oraz oświadczenia współautorów, określające indywidualny wkład każdego

z nich w powstanie pracy znajdują się odpowiednio w załącznikach 4 i 5 do Wniosku o



ewentualnego wykorzystania

4.2.1. Wprowadzenie


wpływu wtórnych metabolitów roślinnych (fitozwiązków) na kurczliwość mięśniówki gładkiej


roślinnych, które należą do grupy wtórnych metabolitów roślinnych (PSM – z ang. plant

secondary metabolites) zostało wkrótce docenione, co zaowocowało przyznaniem mi dwóch




grantów na realizację badań stworzyło mi możliwość efektywnego rozwoju moich


projektów, znajduje odzwierciedlenie w moim udziale w powstawaniu artykułów opisujących


naukowego.


wynika z faktu, że stosowanie fitoterapii (ziołolecznictwa) oraz składników roślinnych w

żywności i paszy zyskuje coraz większą popularność na całym świecie. W wielu


profilaktyce i leczeniu chorób ludzi i zwierząt. Obecnie, zarówno w krajach rozwijających się,

jak i rozwiniętych obserwuje się nagły wzrost zainteresowania opinii publicznej „naturalnymi


tym oczekiwaniom nastąpił rozwój rynku produktów alternatywnych, w tym leków roślinnych.


pochodzenia roślinnego, ale przede wszystkim suplementów diety zawierających PSM, które

w tej chwili dostępne są już także w ogólnodostępnych placówkach handlu detalicznego (w tym


- łączny Współczynnik wpływu (IF): 10,42

Kopie publikacji oraz oświadczenia współautorów, określające indywidualny Wkład kazdego

z nich W powstanie pracy znajdują się odpowiednio w załącznikach 4 i 5 do Wniosku o



ewentualnego Wykorzystania

4.2.1. Wprowadzenie


wpływu wtórnych metabolitów roślinnych (fitozwiązków) na kurczliWośc' mięśniówki gładkiej


roślinnych, które należą do grupy wtórnych metabolitów roślinnych (PSM - z ang. plant

.secondary metabolites) zostało wkrótce docenione, co zaowocowało przyznaniem mi dwóch




grantów na realizację badań stworzyło mi mozliwość efektywnego rozwoju moich


projektów, znajduje odzwierciedlenie w moim udziale W powstawaniu artykułów opisujących


naukowego.


wynika z faktu, ze stosowanie f1toterapii (ziołolecznictwa) oraz składników roślinnych w

żywności i paszy zyskuje coraz większą popularność na całym świecie. W Wielu


profilaktyce i leczeniu chorób ludzi i zwierząt. Obecnie, zarówno w kraj ach rozwijających się,

jak i rozwiniętych obserwuje się nagły Wzrost zainteresowania opinii publicznej „naturalnymi


tym oczekiwaniom nastąpił rozwój rynku produktów alternatywnych, W tym leków roślinnych.


pochodzenia roślinnego, ale przede Wszystkim suplementów diety zawierających PSM, które

w tej chwili dostępne są juz takze w ogólnodostępnych placówkach handlu detalicznego (w tym

6


7

wszelkiego rodzaju sklepach spożywczych, czy nawet stacjach benzynowych). Szacuje się, że

nawet cztery miliardy ludzi w krajach rozwijających się (co odpowiada około 80% światowej

populacji) uważa, że substancje roślinne powinny być podstawowym składnikiem produktów

leczniczych. Wykorzystanie roślin o właściwościach leczniczych jest w wielu kulturach

integralną częścią tradycyjnej medycyny uprawianej od setek lat. Natomiast w krajach

wysokorozwiniętych jednym z głównych powodów powrotu zainteresowania

ziołolecznictwem jest przekonanie, że stosowanie produktów roślinnych jest bezpieczne i

równocześnie stanowi element zdrowego trybu życia [1, 2]. Stosowanie preparatów ziołowych

jest dla wielu osób zrównoważoną i optymalną, w ich odczuciu, metodą terapeutyczną. Osoby

zażywające produkty roślinne jako domowe środki lecznicze lub leki kupowane bez recepty

(OTC), wydają na nie zawrotne sumy pieniędzy (miliardy dolarów rocznie). Powszechna,

ogólnoświatowa akceptacja dotycząca stosowania preparatów roślinnych potęguje ogólną

opinię o bezpieczeństwie i skuteczności fitoterapii. W konsekwencji coraz więcej osób zwraca

się ku medycynie niekonwencjonalnej, komplementarnej, alternatywnej (CAM – z ang.

complementary and alternative medicine) i ku fitoterapii, szczegónie w sytuacji, gdy choroby,

na które cierpią nie mogą być skutecznie lub w satysfakcjonującym stopniu leczone

konwencjonalną farmakoterapią. Zjawisko to obserwuje się nawet w przypadkach, gdy wiedza

o skuteczności terapii niekonwencjonalnej i fitoterapii jest niepewna lub w ogóle jej brak. Z

tego powodu w swojej pracy badawczej postanowiłam poświęcić się weryfikacji przydatności

substancji pochodzenia roślinnego do kontrolowania lub leczenia zaburzeń motoryki przewodu

pokarmowego na etapie badań przedklinicznych.

Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization – WHO) definiuje leki

ziołowe jako gotowe produkty lecznicze, które zawierają substancję czynną, naziemną lub

podziemną część rośliny albo inny materiał roślinny lub kombinacje wcześniej wymienionych.

Warto podkreślić, że niezależnie od złożoności formulacji, właściwości biologiczne preparatów

roślinnych przypisywane są zawsze poszczególnym substancjom czynnym (zwykle wtórnym

metabolitom roślinnym), ewentualnie ich kombinacjom. Jednak większość badań

farmakodynamicznych koncentruje się na działaniu przetworu roślinnego (zazwyczaj wyciągu)

lub wybranych frakcji bogatych w różne PSM, należące do rożnych klas chemicznych. Badania

takie nie pozwalają na określenie najbardziej aktywnych i tym samym najbardziej obiecujących

substancji roślinnych w odniesieniu do konkretnego działania farmakologicznego. Ponadto,

prace poświęcone weryfikacji działania poszczególnych substancji roślinnych zapewniają

poznanie i wyjaśnienie właściwości terapeutycznych roślin, a także mechanizmów ich


7

wszelkiego rodzaju sklepach spożywczych, czy nawet stacjach benzynowych). Szacuje się, że




integralną częścią tradycyjnej medycyny uprawianej od setek lat. Natomiast w krajach









się ku medycynie niekonwencjonalnej, komplementarnej, alternatywnej (CAM – z ang.

complementary and alternative medicine) i ku fitoterapii, szczegónie w sytuacji, gdy choroby,




tego powodu w swojej pracy badawczej postanowiłam poświęcić się weryfikacji przydatności



Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization – WHO) definiuje leki













Wszelkiego rodzaju sklepach spożywczych, czy nawet stacjach benzynowych). Szacuje się, że




integralną częścią tradycyjnej medycyny uprawianej od setek lat. Natomiast w kraj ach









się ku medycynie niekonwencjonalnej, komplementarnej, alternatywnej (CAM - z ang.

complementary ana' alternative medicine) i ku fitoterapii, szczegónie w sytuacji, gdy choroby,




tego powodu w swojej pracy badawczej postanowiłam poświęcić się weryfikacj i przydatności



Światowa Organizacja Zdrowia (World Health Organization - WHO) definiuje leki













8

oddziaływania na układy biologiczne. Wiedza na temat działania (efektu biologicznego i jego

mechanizmu) poszczególnych substancji czynnych pochodzenia roślinnego pozwala ponadto

opracować protokoły terapeutycznego postępowania na wypadek przedawkowania,

wystąpienia idiosynkrazji lub nadwrażliwości lub interakcji pomiędzy równocześnie

podawanymi lekami (roślinnymi oraz roślinnymi i syntetycznymi). I dlatego celem wszystkich

podjętych i nadzorowanych przeze mnie badań było określenie wybranych biologicznych

właściwości pojedynczych fitozwiązków, które stanowią substancje czynne wchodzące w skład

leków roślinnych oraz składników żywności lub paszy.

W krajach rozwijających się leki pochodzenia roślinnego najczęściej wykorzystywane są w

leczeniu chorób przebiegających z biegunką czy zaparciem. Terapia objawowa tych zaburzeń

wymaga zazwyczaj zastosowania leków regulujących motorykę jelit. Natomiast w krajach

wysoko uprzemysłowionych jednym z głównych powodów stosowania fitoterapii są zaburzenia

czynnościowe przewodu pokarmowego, takie jak zespół nieszczelnego jelita (z ang. leaky gut

syndrome), dyspepsja czynnościowa, czy zespół jelita drażliwego (IBS). Konwencjonalna,

objawowa farmakoterapia wymienionych zaburzeń funkcjonowania przewodu pokarmowego

polega między innymi na podawaniu leków spazmolitycznych, które przyjmowane są przez

pacjentów przez dłuższy czas, a ich skuteczność często zmniejsza się podczas długotrwałej

terapii. Jest to jeden z powodów, dla których poszukuje się nowych leków, w tym

zawierających substancje pochodzenia roślinnego, które mogłyby zostać skutecznie

wykorzystane w terapii zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego. Rośliny z rodziny

selerowatych (Apiaceae) oraz rodzaju cytrus (Citrus) są dobrze znanymi przykładami roślin,

których przetwory stały się składnikami substancji czynnych leków, suplementów diety oraz

dodatków paszowych. Rośliny z rodziny selerowatych bogatych w furanokumaryny, w tym

bergapten oraz imperatorynę, należą do gatunków wykorzystywanych w medycynie ludowej i

do produkcji leków roślinnych uznawanych za skuteczne w leczeniu zaburzeń przewodu

pokarmowego, m.in. owrzodzeniu błony śluzowej żołądka czy nadmiernej kurczliwość żołądka

[3]. Również roślinny preparat STW5 (Iberogast®) zawierający między innymi wyciągi z roślin

z rodzaju Apiaceae, tj. wyciąg z korzenia arcydzięgla (Angelica archangelica L) oraz wyciąg z

owocu kminku (Carum carvi L.) posiada udowodnione działanie spazmolityczne [4]. Należy

podkreślić, że pomimo przedstawionych zastosowań preparatów roślinnych, wpływ

poszczególnych furanokumaryn na kurczliwość jelit nie został do tej pory zbadany. Dlatego też

postanowiłam zweryfikować przydatność wybranych substancji z grupy furanokumaryn do

regulowania aktywności motorycznej mięśniówki przewodu pokarmowego.


8



opracować protokoły terapeutycznego postępowania na wypadek przedawkowania,

wystąpienia idiosynkrazji lub nadwrażliwości lub interakcji pomiędzy równocześnie





W krajach rozwijających się leki pochodzenia roślinnego najczęściej wykorzystywane są w





syndrome), dyspepsja czynnościowa, czy zespół jelita drażliwego (IBS). Konwencjonalna,


polega między innymi na podawaniu leków spazmolitycznych, które przyjmowane są przez

pacjentów przez dłuższy czas, a ich skuteczność często zmniejsza się podczas długotrwałej

terapii. Jest to jeden z powodów, dla których poszukuje się nowych leków, w tym




których przetwory stały się składnikami substancji czynnych leków, suplementów diety oraz


bergapten oraz imperatorynę, należą do gatunków wykorzystywanych w medycynie ludowej i



[3]. Również roślinny preparat STW5 (Iberogast®) zawierający między innymi wyciągi z roślin

z rodzaju Apiaceae, tj. wyciąg z korzenia arcydzięgla (Angelica archangelica L) oraz wyciąg z

owocu kminku (Carum carvi L.) posiada udowodnione działanie spazmolityczne [4]. Należy




regulowania aktywności motorycznej mięśniówki przewodu pokarmowego.




opracować protokoły terapeutycznego postepowania na wypadek przedawkowania,

wystąpienia idiosynkrazji lub nadwrażliwości lub interakcji pomiedzy równocześnie





W kraj ach rozwijających sie leki pochodzenia roślinnego naj częściej wykorzystywane są w





Syndrome), dyspepsja czynnościowa, czy zespół jelita drażliwego (IBS). Konwencjonalna,


polega miedzy innymi na podawaniu leków spazmolitycznych, które przyjmowane są przez

pacjentów przez dłuższy czas, a ich skuteczność często zmniejsza sie podczas długotrwałej

terapii. Jest to jeden z powodów, dla których poszukuje sie nowych leków, w tym




których przetwory stały sie składnikami substancji czynnych leków, suplementów diety oraz


bergapten oraz imperatoryne, należą do gatunków wykorzystywanych w medycynie ludowej i



[3]. Również roślinny preparat STWS (Iberogast®) zawierający miedzy innymi wyciągi z roślin

z rodzaju Apiaceae, tj. wyciąg z korzenia arcydziegla (Angelica archangelíca L) oraz wyciąg z

owocu kminku (Carum carví L.) posiada udowodnione działanie spazmolityczne [4]. Należy




regulowania aktywności motorycznej mieśniówki przewodu pokarmowego.


9

Wiele pojedynczych wyciągów roślinnych i preparatów złożonych wykorzystuje się ze

względu na rozmaite szerokie oddziaływanie farmakologicznego na różne tkanki. Należy

jednak zaznaczyć, że ich wpływ na aktywność motoryczną przewodu pokarmowego pozostaje

nadal nieznany. Flawonoidy występujące w roślinach z rodzaju cytrus dostarczane są do

organizmu człowieka z dietą głównie poprzez spożywanie owoców cytrusowych i ich

przetworów, z suplementami diety oraz lekami ziołowymi. Ich dobroczynne oddziaływanie na

organizm człowieka wynika przede wszystkim z silnych właściwości antyoksydacyjnych i

przeciwzapalnych [5]. Wiadomo również, że flawonoidy izolowane z roślin cytrusowych

zapobiegają chorobom układu sercowo-naczyniowego, takim jak choroba wieńcowa [6],

działają przeciwnowotworowo np. w przypadku nowotworów płuc i okrężnicy [7], a także

wykorzystywane są wspomagająco w terapii chorób przewlekłych, takich jak astma czy

niewydolność żylna [8]. Jednak również i w tym przypadku, wpływ poszczególnych

flawonoidów pozyskiwanych z roślin rodzaju cytrus na motorykę jelit pozostaje nieznany.

Ocena wpływu PSM na motorykę przewodu pokarmowego jest istotna ponieważ podawanie

tych fitozwiązków (zazwyczaj per os) nie wyklucza możliwości ich oddziaływania na

mięśniówkę przewodu pokarmowego, jako działania towarzyszącego innym efektom

obserwowanym w organizmie. Badania przedkliniczne prowadzone na izolowanych tkankach

przewodu pokarmowego szczura mogą być wykorzystywane w celu wypełnienia oluki, jaka

ciągle jest obecna w wiedzy na temat potencjalnego oddziaływania wybranych wtórnych

metabolitów roślinnych na motorykę przewodu pokarmowego u człowieka. Ponieważ badania

w tym zakresie nie były dotąd podejmowane ocena działania furanokumaryn z roślin z rodziny

selerowatych i flawonoidów z rodzaju cytrus stała się jednym z etapów mojej pracy badawczej.

Znaczący wzrost zainteresowania i zwiększenie wykorzystania leków roślinnych oraz

roślinnych dodatków paszowych odnotowuje się także w medycynie weterynaryjnej.

Właściciele zwierząt, a także obecnie obowiązujące prawodawstwo dążą do zwiększenia

stosowania preparatów zawierających substancje roślinne jako składniki aktywne, często

zamiast leków syntetycznych. Szczególnie świadomość problemu narastającej

antybiotykooporności bakterii w produkcji zwierzęcej oraz ryzyko obecności antybiotyków w

postaci pozostałości w produktach odzwierzęcych i tkankach zwierząt rzeźnych spowodowały

wprowadzenie legalnych ograniczeń w stosowaniu antybiotyków jako dodatków paszowych w

wielu krajach, w tym Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych (odpowiednio

Rozporządzenie EC 1831/2003 [9] i FDA-2010-N-0155 [10]), czemu dodatkowo sprzyja

ogólny trend promujący bardziej naturalne metody produkcji żywności. W rezultacie doszło do


9

Wiele pojedynczych wyciągów roślinnych i preparatów złożonych wykorzystuje się ze


jednak zaznaczyć, że ich wpływ na aktywność motoryczną przewodu pokarmowego pozostaje










flawonoidów pozyskiwanych z roślin rodzaju cytrus na motorykę jelit pozostaje nieznany.









selerowatych i flawonoidów z rodzaju cytrus stała się jednym z etapów mojej pracy badawczej.







postaci pozostałości w produktach odzwierzęcych i tkankach zwierząt rzeźnych spowodowały






Wiele pojedynczych wyciągów roślinnych i preparatów złożonych Wykorzystuje się ze


jednak zaznaczyć, że ich Wpływ na aktywność motoryczną przewodu pokarmowego pozostaje










Ílawonoidów pozyskiwanych z roślin rodzaju cytrus na motorykę jelit pozostaje nieznany.









selerowatych i Ílawonoidów z rodzaju cytrus stała się jednym z etapów moj ej pracy badawczej.







postaci pozostałości w produktach odzwierzęcych i tkankach zwierząt rzeżnych spowodowały






10

wzrostu zainteresowania dodatkami paszowymi, które mogłyby stanowić alternatywę dla

dotychczas stosowanych antybiotyków. Grupą substancji, które wzbudzają od kilkunastu lat

coraz większe zaciekawienie i nadzieje są wtórne metabolity roślinne oraz wyciągi roślinne

[11]. W ostatniej dekadzie powstało wiele prac przeglądowych opisujących korzystne

oddziaływanie pojedynczych fitozwiązków oraz wyciągów roślinnych na procesy fermentacji

żwaczowej, metanogenezy oraz ogólną kondycję i produkcyjność przeżuwaczy [11, 12]. Jednak

żadna z nich nie omawia potencjalnego wpływu substancji pochodzenia roślinnego na

motorykę przewodu pokarmowego przeżuwaczy, pomimo że dzisiejsza produkcja tych

zwierząt, zwłaszcza krów mlecznych, boryka się z narastającym problemem występowania

przemieszczenia lub skrętu trawieńca w okresie okołoporodowym (dostępne dane mówią o

częstotliwości występowania tych zaburzeń na poziome 7,5% do nawet 20% w pojedynczych

stadach odpowiednio w Niemczech i Stanach Zjednoczonych) [13, 14]. Wielokrotnie

potwierdzano, że zmniejszenie motoryki trawieńca i następujące w konsekwencji

nagromadzenie gazów we wpustowej części trawieńca są kluczowymi przyczynami wszystkich

przypadków przemieszczenia trawieńca [15, 16]. Dodatkowo, zaburzenia kurczliwości

mięśniówki gładkiej jelit mogą doprowadzić do takich objawów jak biegunka czy zaparcia, co

może upośledzać procesy trawienia i wchłaniania, a wskutek tego ogólną kondycję i

produkcyjność zwierząt. Zatem kluczowym wydaje się określenie wpływu, jaki PSM

stosowane jako roślinne dodatki paszowe lub obecne w roślinach wykorzystywanych w

żywieniu przeżuwaczy wykazują na aktywność motoryczną przewodu pokarmowego. Badania

przedkliniczne z wykorzystaniem izolowanych wycinków trawieńca i dwunastnicy bydła, które

zostały przeze mnie zaplanowane i przeprowadzone są unikatowe i pionierskie w swojej

dziedzinie. Ich wyniki pozwalają na ekstrapolację działania badanych substancji (flawonoidów

i saponin) do warunków in vivo. Bardziej szczegółowa analiza możliwego wpływu wtórnych

metabolitów roślinnych stosowanych jako dodatki paszowe na motorykę przewodu

pokarmowego przeżuwaczy została przeze mnie przedstawiona w pracy przeglądowej

zatytułowanej „Phytogenic feed additives as potential gut contractility modifiers in ruminants

– a review” (A.6.).

Brak danych dotyczących oddziaływania różnych wtórnych metabolitów roślinnych

powszechnie wykorzystywanych w ziołolecznictwie i jako składniki żywienia na motorykę

przewodu pokarmowego skłoniło mnie do podjęcia badań, które koncentrowały się na

substancjach pochodzenia roślinnego i ich wpływie na aktywność mięśniówki gładkiej układu

pokarmowego.


10






żwaczowej, metanogenezy oraz ogólną kondycję i produkcyjność przeżuwaczy [11, 12]. Jednak

żadna z nich nie omawia potencjalnego wpływu substancji pochodzenia roślinnego na

motorykę przewodu pokarmowego przeżuwaczy, pomimo że dzisiejsza produkcja tych




stadach odpowiednio w Niemczech i Stanach Zjednoczonych) [13, 14]. Wielokrotnie

potwierdzano, że zmniejszenie motoryki trawieńca i następujące w konsekwencji




może upośledzać procesy trawienia i wchłaniania, a wskutek tego ogólną kondycję i



żywieniu przeżuwaczy wykazują na aktywność motoryczną przewodu pokarmowego. Badania



dziedzinie. Ich wyniki pozwalają na ekstrapolację działania badanych substancji (flawonoidów

i saponin) do warunków in vivo. Bardziej szczegółowa analiza możliwego wpływu wtórnych


pokarmowego przeżuwaczy została przeze mnie przedstawiona w pracy przeglądowej

zatytułowanej „Phytogenic feed additives as potential gut contractility modifiers in ruminants

– a review” (A.6.).

Brak danych dotyczących oddziaływania różnych wtórnych metabolitów roślinnych




pokarmowego.







zwaczowej, metanogenezy oraz ogólną kondycję i produkcyjność przezuwaczy [11, 12]. Jednak

zadna z nich nie omawia potencjalnego wpływu substancji pochodzenia roślinnego na

motorykę przewodu pokarmowego przezuwaczy, pomimo ze dzisiejsza produkcja tych




stadach odpowiednio w Niemczech i Stanach Zjednoczonych) [13, l4]. Wielokrotnie

potwierdzano, ze zmniejszenie motoryki trawieńca i następujące w konsekwencji




moze upośledzać procesy trawienia i wchłaniania, a wskutek tego ogólną kondycję i



żywieniu przezuwaczy wykazują na aktywność motoryczną przewodu pokarmowego. Badania



dziedzinie. Ich wyniki pozwalają na ekstrapolację działania badanych substancji (Ílawonoidów

i saponin) do warunków in viv0. Bardziej szczegółowa analiza możliwego wpływu wtórnych


pokarmowego przezuwaczy została przeze mnie przedstawiona w pracy przeglądowej

zatytułowanej „Phytogenicfeed additives aspotentialgut contractility modifiers in ruminants

- a review” (A.6.).

Brak danych dotyczących oddziaływania róznych wtórnych metabolitów roślinnych




pokarmowego.

10


11

Podsumowując głównymi celami podjętych przeze mnie badań było:

i. ustalenie wpływu wybranych furanokumaryn (bergaptenu i imperatoryny)

otrzymanych z roślin z rodziny Apiaceae na aktywność motoryczną izolowanych

wycinków jelita czczego szczura, w tym analiza mechanizmu działania

imperatoryny;

ii. określenie wpływu i mechanizmu działania flawonoidów izolowanych z roślin

rodzaju Citrus na kurczliwość jelita czczego szczura w warunkach in vitro;

iii. zidentyfikowanie wpływu wtórnych metabolitów roślinnych (wybranych

flawonoidów i saponin), które są powszechnie wykorzystywane jako roślinne

dodatki paszowe lub stanowią integralną część diety przeżuwaczy, na aktywność

skurczową wycinków trawieńca i dwunastnicy pozyskiwanych od krów.

4.2.2. Syntetyczne omówienie publikacji stanowiących osiągnięcie badawcze

Podczas realizacji badań mających na celu ustalenie wpływu wybranych wtórnych

metabolitów roślinnych na motorykę przewodu pokarmowego szczura i krowy

koncentrowałam się na trzech grupach chemicznych substancji roślinnych: furanokumarynach,

flawonoidach oraz saponinach. Wszystkie zaplanowane i wykonane przeze mnie

doświadczenia przeprowadzane były z wykorzystaniem tak zwanych alternatywnych modeli

doświadczalnych, czyli na modelach, które pozwalają ograniczyć liczbę oraz cierpienie

zwierząt użytych do eksperymentów do niezbędnego minimum. Doświadczenia

przeprowadzone z wykorzystaniem tkanek gryzoni było zaakceptowane przez lokalną komisję

etyczną. Chciałabym jednak podkreślić, że zastosowanie metod alternatywnych do klasycznych

badań na zwierzętach nie zmniejszyło wiarygodności otrzymywanych wyników i nie wpłynęło

na możliwość ich ekstrapolacji do warunków in vivo (tzw. in-vitro in-vivo data extrapolation –

IVIVE).

Pierwszy z zainicjowanych przeze mnie projektów, którego wyniki stanowią część

omawianego osiągnięcia naukowego, poświęcony był ocenie oddziaływania dwóch

furanokumaryn – bergaptenu i imperatoryny – na aktywność motoryczną wycinków jelita

czczego, pozyskanych od szczurów. Realizacja tego projektu była możliwa dzięki podjętej

przeze mnie współpracy z Katedrą i Zakładem Farmakognozji z Pracownią Roślin Leczniczych,

gdzie obie furanokumaryny zostały wyizolowane z roślin rodziny Apiaceae przy zastosowaniu


11





imperatoryny;

ii. określenie wpływu i mechanizmu działania flawonoidów izolowanych z roślin

rodzaju Citrus na kurczliwość jelita czczego szczura w warunkach in vitro;


flawonoidów i saponin), które są powszechnie wykorzystywane jako roślinne







flawonoidach oraz saponinach. Wszystkie zaplanowane i wykonane przeze mnie





etyczną. Chciałabym jednak podkreślić, że zastosowanie metod alternatywnych do klasycznych


na możliwość ich ekstrapolacji do warunków in vivo (tzw. in-vitro in-vivo data extrapolation –

IVIVE).



furanokumaryn – bergaptenu i imperatoryny – na aktywność motoryczną wycinków jelita









imperatoryny;

ii. określenie wpływu i mechanizmu działania Ílawonoidów izolowanych z roślin

rodzaju Cirrus na kurczliwość jelita czczego szczura w warunkach in vitro;


Ílawonoidów i saponin), które są powszechnie wykorzystywane jako roślinne







Ílawonoidach oraz saponinach. Wszystkie zaplanowane i wykonane przeze mnie





etyczną. Chciałabym jednak podkreślić, ze zastosowanie metod alternatywnych do klasycznych


na możliwość ich ekstrapolacji do warunków in vívo (tzw. in-viíro in-vívo data extrapolatíon -

[VU/E).



furanokumaryn - bergaptenu i imperatoryny - na aktywność motoryczną wycinków jelita




11


12

wysokosprawnej chromatografii przeciwprądowej (HPCCC) i następnie wykorzystane do

kierowanych przeze mnie badań farmakologicznych.

Pierwsza faza badań obejmowała weryfikację miorelaksacyjnego działania bergaptenu

otrzymanego z owoców Heracleum leskovii Grossh na mięśniówkę gładką jelita czczego

wyizolowanego od szczura. Najważniejsze wyniki przeprowadzonych eksperymentów zostały

zaprezentowane w pracy:

Isolation and evaluation of the myorelaxant effect of bergapten on isolated rat jejunum.

Skalicka-Woźniak K., Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N. (2016). Pharmaceutical

Biology, 54: 48-54.

Otrzymane wyniki wykazały bardzo wyraźnie zdolność bergaptenu do modyfikowania

spontanicznej aktywności motorycznej jelita czczego szczura w warunkach in vitro, w szerokim

zakresie stężeń. Zastosowanie bergaptenu w bardzo niskiej dawce, wynoszącej zaledwie 0.0001

µM, doprowadzało do wyraźnej reakcji miorelaksacyjnej, której siła wynosiła 41.1±18.9%

odpowiedzi na podanie izoproterenolu wykorzystywanego jako substancja referencyjna o

działaniu relaksacyjnym. Wykrycie stosunkowo silnego działania miorelaksacyjnego

bergaptenu w tak niskim stężeniu ma wielkie znaczenie, ponieważ oznacza, że nawet jeśli

biodostępność tej furanokumaryny byłaby niewielka to zaobserwowane działanie

spazmolityczne jest prawdopodobne do powtórzenia w warunkach in vivo. Tym samym

otrzymany wynik pozwala stwierdzić, że bergapten mógłby być efektywnie wykorzystywany

do kontrolowania hipermotorycznych zaburzeń przewodu pokarmowego, które diagnozowane

są w przebiegu licznych chorób człowieka. Co ciekawe, stopniowe zwiększanie stężenia

bergaptenu (aż do 50 µM) nie powodowało statystycznie istotnego nasilenia działania

miorelaksacyjnego furanokumaryny. Ponadto zaskakującym było odkrycie, że zastosowanie

bergaptenu w relatywnie wysokich stężeniach, tj. 10 i 50 µM nie zawsze doprowadzało do

rozkurczowej odpowiedzi wycinków jelita czczego szczura. Tylko około połowa z testowanych

segmentów mięśniówki gładkiej jelita narażonych na działanie bergaptenu w dawce 10 i 50 µM

ulegała miorelaksacji. Pozostałe wycinki reagowały przeciwnie, ulegając znaczącemu

skurczowi, którego siła w przypadku podania badanej substancji roślinnej w najwyższym

testowanym stężeniu (50 µM) wynosiła 62.0±3.9% odpowiedzi na podanie acetylocholiny

(ACh) – substancji referencyjnej o działaniu skurczowym. Analiza otrzymanych wyników

pozwoliła mi stwierdzić, że bergapten jest odpowiedzialny lub przynajmniej współuczestniczy

w spazmolitycznym działaniu wyciągu z arcydzięgla litworu (Angelica archangelica L.) oraz

leku roślinnego Iberogast® (STW 5), którego działanie antyspazmodyczne opisywane było już


12

wysokosprawnej chromatografii przeciwprądowej (HPCCC) i następnie wykorzystane do

kierowanych przeze mnie badań farmakologicznych.


otrzymanego z owoców Heracleum leskovii Grossh na mięśniówkę gładką jelita czczego





Biology, 54: 48-54.

Otrzymane wyniki wykazały bardzo wyraźnie zdolność bergaptenu do modyfikowania



µM, doprowadzało do wyraźnej reakcji miorelaksacyjnej, której siła wynosiła 41.1±18.9%








są w przebiegu licznych chorób człowieka. Co ciekawe, stopniowe zwiększanie stężenia

bergaptenu (aż do 50 µM) nie powodowało statystycznie istotnego nasilenia działania


bergaptenu w relatywnie wysokich stężeniach, tj. 10 i 50 µM nie zawsze doprowadzało do


segmentów mięśniówki gładkiej jelita narażonych na działanie bergaptenu w dawce 10 i 50 µM

ulegała miorelaksacji. Pozostałe wycinki reagowały przeciwnie, ulegając znaczącemu


testowanym stężeniu (50 µM) wynosiła 62.0±3.9% odpowiedzi na podanie acetylocholiny

(ACh) – substancji referencyjnej o działaniu skurczowym. Analiza otrzymanych wyników


w spazmolitycznym działaniu wyciągu z arcydzięgla litworu (Angelica archangelica L.) oraz



wysokosprawnej chromatografii przeciwpradowej (HPCCC) i następnie wykorzystane do

kierowanych przeze mnie badań farrnakologicznych.


otrzymanego z owoców Heracleum leskovií Grossh na mięśniówkę gładka jelita czczego





Biology, 54: 48-54.

Otrzymane wyniki wykazały bardzo wyrażnie zdolność bergaptenu do modyfikowania



uM, doprowadzało do wyrażnej reakcji miorelaksacyjnej, której siła wynosiła 4l.l±18.9%








sa w przebiegu licznych chorób człowieka. Co ciekawe, stopniowe zwiększanie stężenia

bergaptenu (aż do 50 uM) nie powodowało statystycznie istotnego nasilenia działania


bergaptenu w relatywnie wysokich stężeniach, tj. 10 i 50 uM nie zawsze doprowadzało do


segmentów mięśniówki gładkiej jelita narażonych na działanie bergaptenu w dawce 10 i 50 uM

ulegała miorelaksacji. Pozostałe wycinki reagowały przeciwnie, ulegajac znaczacemu


testowanym stężeniu (50 uM) wynosiła 62.0±3.9% odpowiedzi na podanie acetylocholiny

(ACh) - substancji referencyjnej o działaniu skurczowym. Analiza otrzymanych wyników


w spazmolitycznym działaniu wyciągu z arcydzięgla litworu (Angelica archangelíca L.) oraz


12


13

wcześniej [17, 18]. W świetle uzyskanych wyników pożądane u pacjentów cierpiących z

powodu nadmiernie pobudzonej motoryki przewodu pokarmowego, spazmolityczne działanie

bergaptenu powinno być oczekiwane tylko wówczas, jeśli podawane preparaty lecznicze

zawierałyby stosunkowo niewielkie ilości tej furanokumaryny. Inną niewątpliwą zaletą

wykorzystania bergaptenu u pacjentów z zaburzeniami motoryki przewodu pokarmowego jest

jego przemijające i całkowicie odwracalne działanie, co zostało potwierdzone w

przeprowadzonych przeze mnie doświadczeniach. Zarówno ograniczenie w czasie, jak i

odwracalność działania bergaptenu zapobiegają poważnym zaburzeniom funkcjonowania

przewodu pokarmowego, które mogłyby wynikać z nadmiernie i długotrwale obniżonej

motoryki jelit.

Obiecujące wyniki otrzymane podczas badań z użyciem bergaptenu skłoniły mnie do

kontynuowania tego kierunku badań i zapoczątkowania serii doświadczeń mających na celu

ocenę właściwości innej furanokumaryny – imperatoryny, w tym samym modelu

eksperymentalnym. Wyniki badań poświęconych ocenie wpływu imperatoryny na aktywność

motoryczną wycinków jelita czczego szczura w warunkach in vitro przedstawiłam pracy

zatytułowanej:

Effect of imperatorin on the spontaneous motoric activity of rat isolated jejunum strips.

Mendel M., Skalicka-Woźniak K., Chłopecka M., Dziekan N. (2015). Evidence-Based

Complementary and Alternative Medicine (eCAM), Volume 2015, Article ID 614849.

Dodatkowo zaplanowane doświadczenia wzbogaciłam o eksperymenty, które miały

wyjaśnić prawdopodobny mechanizm działania tej substancji roślinnej. W przeciwieństwie do

bergaptenu, którego właściwości opisane zostały we wcześniejszej pracy (A.1.), wszystkie

wycinki jelita czczego poddane inkubacji w obecności imperatoryny reagowały w ten sam

sposób, ulegając wyraźnej reakcji relaksacyjnej. Reakcja wywołana przez tę furanokumarynę

miała charakter dawko-zależny w zakresie stężeń od 1 do 100 µM. Warto podkreślić, że siła

rozkurczu powodowanego podaniem imperatoryny w najwyższych stężeniach (75 i 100 µM)

przewyższała rozmiar reakcji miorelaksacyjnej wynikającej z zastosowania substancji

referencyjnej – izoproterenolu, co dowodzi dużego potencjału działania spazmolitycznego tej

furanokumaryny. Ponadto, na podstawie przeprowadzonych badań, ustaliłam, że wywołane

przez imperatorynę reakcje były zawsze odwracalne i nie doprowadzały do trwałych zaburzeń

aktywności motorycznej jelita, czyli z pewnością substancja ta nie powoduje uszkodzeń

komórek mięśniówki gładkiej. Te spostrzeżenia są szczególnie istotne, ze względu na

potencjalne zastosowanie terapeutyczne imperatoryny u pacjentów cierpiących na zaburzenia


13

wcześniej [17, 18]. W świetle uzyskanych wyników pożądane u pacjentów cierpiących z









motoryki jelit.



ocenę właściwości innej furanokumaryny – imperatoryny, w tym samym modelu



zatytułowanej:



Complementary and Alternative Medicine (eCAM), Volume 2015, Article ID 614849.





sposób, ulegając wyraźnej reakcji relaksacyjnej. Reakcja wywołana przez tę furanokumarynę

miała charakter dawko-zależny w zakresie stężeń od 1 do 100 µM. Warto podkreślić, że siła

rozkurczu powodowanego podaniem imperatoryny w najwyższych stężeniach (75 i 100 µM)


referencyjnej – izoproterenolu, co dowodzi dużego potencjału działania spazmolitycznego tej


przez imperatorynę reakcje były zawsze odwracalne i nie doprowadzały do trwałych zaburzeń


komórek mięśniówki gładkiej. Te spostrzeżenia są szczególnie istotne, ze względu na



Wcześniej [17, 18]. W świetle uzyskanych Wyników pożądane u pacjentów cierpiących z









motoryki jelit.



ocene właściwości innej furanokumaryny - imperatoryny, w tym samym modelu



zatytułowanej :



Complementary and Alternative Medicine (eCAJW), Volume 2015, Article ID 614849.





sposób, ulegaj ąc wyrażnej reakcji relaksacyjnej. Reakcja wywołana przez te furanokumaryne

miała charakter dawko-zależny w zakresie stężeń od 1 do 100 uM. Warto podkreślić, że siła

rozkurczu powodowanego podaniem imperatoryny w najwyższych steżeniach (75 i 100 uM)


referencyjnej - izoproterenolu, co dowodzi dużego potencjału działania spazmolitycznego tej


przez imperatoryne reakcje były zawsze odwracalne i nie doprowadzały do trwałych zaburzeń


komórek mieśniówki gładkiej. Te spostrzeżenia są szczególnie istotne, ze wzgledu na


13


14

funkcjonowania przewodu pokarmowego, którym towarzyszy nadmiernie pobudzona

motoryka jelit. Niewątpliwie ważnym osiągnięciem omawianej pracy było także określenie

prawdopodobnego mechanizmu oddziaływania imperatoryny na mięśniówkę jelita. Dostępne

wcześniej doniesienia literaturowe dotyczyły jedynie próby wyjaśnienia mechanizmu działania

tego fitozwiązku w odniesieniu do mięśniówki naczyń krwionośnych, natomiast

zapoczątkowane przeze mnie badania miały na celu po raz pierwszy przybliżyć sposób

oddziaływania imperatoryny na mięśniówkę przewodu pokarmowego. W pierwszej fazie badań

wykluczyłam udział szlaku sygnałowego tlenku azotu w reakcji rozkurczowej prowokowanej

przez imperatorynę. Wniosek ten wysnułam obserwując, że preinkubacja wycinków jelita w

obecności błękitu metylenowego, który hamuje rozpuszczalną cyklazę guanylową w

komórkach mięśni gładkich i tym samym zmniejsza w tkankach stężenie cyklicznego

guanozyno-3′,5′-monofosforanu (cGMP), nie wpływa na odpowiedź segmentów jelita na

podanie imperatoryny. Następnie wyeliminowałam udział receptorów 𝛽-adrenergicznych i

aktywowanych wapniem kanałów potasowych w mechanizmie miorelaksacji indukowanej

przez badaną furanokumarynę. W kolejnej serii doświadczeń udało mi się wykazać, że

imperatoryna ma zdolność zapobiegania lub przynajmniej zmniejszania stopnia depolaryzacji

błony komórkowej miocytów i tym samym upośledza napływ jonów wapnia do komórek przez

napięcio-zależne kanały wapniowe (przede wszystkim typu L), co może tłumaczyć jej działanie

spazmolityczne. Poza tym uzyskane przeze mnie wyniki wskazują, że imperatoryna wpływa na

pobudliwość receptorów muskarynowych, prawdopodobnie poprzez interakcje z procesami

napływu jonów wapnia do komórek.

Podsumowując, największym osiągnięciem opisanym w omawianych pracach

poświęconych oddziaływaniu wybranych furanokumaryn na aktywność motoryczną wycinków

przewodu pokarmowego, tj. pracach A.1. i A.2., jest odkrycie silnych właściwości

spazmolitycznych bergaptenu i imperatoryny względem mięśniówki gładkiej jelita czczego

szczura. Udowodnienie miorelaksacyjnego działania obu furanokumaryn może zostać

wykorzystane do wyjaśnienia skuteczności leków roślinnych, zawierających te fitozwiązki jako

substancje czynne w leczeniu pacjentów z zaburzeniami czynnościowymi przewodu

pokarmowego. Ponadto określenie przeze mnie efektywnych stężeń bergaptenu i imperatoryny,

w których substancje te wywołują pożądane działanie spazmolityczne może być podstawą do

zaprojektowania badań klinicznych mających na celu określenie skuteczności i bezpieczeństwa

terapii lekami zawierającymi te substancje czynne.


14












guanozyno-3′,5′-monofosforanu (cGMP), nie wpływa na odpowiedź segmentów jelita na

podanie imperatoryny. Następnie wyeliminowałam udział receptorów 𝛽-adrenergicznych i



imperatoryna ma zdolność zapobiegania lub przynajmniej zmniejszania stopnia depolaryzacji








przewodu pokarmowego, tj. pracach A.1. i A.2., jest odkrycie silnych właściwości





















guanozyno-3',5'-monofosforanu (cGMP), nie wpływa na odpowiedż segmentów jelita na

podanie imperatoryny. Następnie wyeliminowałam udział receptorów ,ß-adrenergicznych i



imperatoryna ma zdolność zapobiegania lub przynajmniej zmniejszania stopnia depolaryzacj i








przewodu pokarmowego, tj. pracach A.l. i A2., jest odkrycie silnych właściwości









14


15

Doświadczenia zdobyte podczas badania właściwości furanokumaryn umożliwiły mi

zaplanowanie i rozpoczęcie kompleksowego projektu poświęconego zidentyfikowaniu wpływu

flawonoidów izolowanych z roślin rodzaju Citrus na motorykę jelita szczura w warunkach in

vitro. Pierwsza część eksperymentu zakładała weryfikację zdolności hesperytyny oraz

diosmetyny, a także ich pochodnych glikozydowych do modyfikacji reaktywności mięśniówki

gładkiej jelita czczego. Uzyskane przeze mnie wyniki wykazały, że hesperytyna, hesperydyna

(7-O-rutynozyd hesperytyny), diosmetyna i diosmina (7-O-rutynozyd diosmetyny) testowane

w zakresie stężeń od 0.001 do 100 μM nie wpływają znacząco na spontaniczną aktywność

motoryczną jelita cienkiego szczura w warunkach in vitro. Co więcej oba glikozydy, tj.

hesperydyna i diosmina, nie zmieniały odpowiedzi wycinków jelita na podanie roztworu KCl,

ani na podanie skurczowej substancji referencyjnej jaką była acetylocholina. Natomiast

flawonoidy w formie aglikonów (hesperytyna i diosmetyna) zastosowane w dawkach od 10 do

100 μM istotnie modyfikowały odpowiedź segmentów jelita czczego zarówno na podanie ACh,

jak i roztworu KCl. Dzięki uzyskanym wynikom udało się potwierdzić wcześniejsze tezy

odnośnie oddziaływania flawonoidów na różne tkanki, według których cukrowe (glikozydowe)

pochodne flawonoidów muszą ulec hydrolizie z uwolnieniem aglikonu lub być dostarczane

bezpośrednio w formie bezcukrowej, aby w pełni rozwijać spektrum właściwości

biologicznych. Warto podkreślić, że z przeprowadzonych przeze mnie badań wynika, że

hesperytyna i diosmetyna były zarówno zdolne do zniesienia skurczu wywołanego przez ACh,

jeśli ich podanie było poprzedzone aplikacją tej substancji skurczowej, jak i jego

uniemożliwienia lub przynajmniej ograniczenia, jeśli wycinki jelita były najpierw inkubowane

w obecności flawonoidów, a następnie poddane działaniu ACh. Zahamowanie skurczów

wywoływanych przez ACh poprzez hesperytynę i diosmetynę było bardzo znaczące, gdyż siła

reakcji skurczowej po podaniu flawonoidów wynosiła jedynie poniżej 30% (hesperytyna) i 40%

(diosmetyna) odpowiedzi na kontrolne podanie ACh. Odkrycie zdolności flawonoidów

cytrusów do redukcji siły skurczów prowokowanych przez ACh ma wielkie znaczenie ze

względu na fakt, że ACh jest głównym neuroprzekaźnikiem pobudzającym w jelitowym

układzie nerwowym i to zarówno w warunkach in vitro, jak i in vivo. Ujawnienie

antyspazmodycznego działania obu flawonoidów względem ACh jest istotne z punktu widzenia

rosnącego zapotrzebowania na skuteczne środki spazmolityczne do terapii zaburzeń

funkcjonowania przewodu pokarmowego o charakterze hipermotorycznym u ludzi i zwierząt.

Dodatkowo odwracalny charakter działania badanych flawonoidów cytrusowych na

mięśniówkę gładką jelita stwarza nadzieję, że ich zastosowanie in vivo nie będzie doprowadzać

do długotrwałych zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego.


15

Doświadczenia zdobyte podczas badania właściwości furanokumaryn umożliwiły mi


flawonoidów izolowanych z roślin rodzaju Citrus na motorykę jelita szczura w warunkach in



gładkiej jelita czczego. Uzyskane przeze mnie wyniki wykazały, że hesperytyna, hesperydyna


w zakresie stężeń od 0.001 do 100 μM nie wpływają znacząco na spontaniczną aktywność



ani na podanie skurczowej substancji referencyjnej jaką była acetylocholina. Natomiast

flawonoidy w formie aglikonów (hesperytyna i diosmetyna) zastosowane w dawkach od 10 do

100 μM istotnie modyfikowały odpowiedź segmentów jelita czczego zarówno na podanie ACh,


odnośnie oddziaływania flawonoidów na różne tkanki, według których cukrowe (glikozydowe)



biologicznych. Warto podkreślić, że z przeprowadzonych przeze mnie badań wynika, że


jeśli ich podanie było poprzedzone aplikacją tej substancji skurczowej, jak i jego

uniemożliwienia lub przynajmniej ograniczenia, jeśli wycinki jelita były najpierw inkubowane


wywoływanych przez ACh poprzez hesperytynę i diosmetynę było bardzo znaczące, gdyż siła

reakcji skurczowej po podaniu flawonoidów wynosiła jedynie poniżej 30% (hesperytyna) i 40%

(diosmetyna) odpowiedzi na kontrolne podanie ACh. Odkrycie zdolności flawonoidów


względu na fakt, że ACh jest głównym neuroprzekaźnikiem pobudzającym w jelitowym

układzie nerwowym i to zarówno w warunkach in vitro, jak i in vivo. Ujawnienie

antyspazmodycznego działania obu flawonoidów względem ACh jest istotne z punktu widzenia

rosnącego zapotrzebowania na skuteczne środki spazmolityczne do terapii zaburzeń

funkcjonowania przewodu pokarmowego o charakterze hipermotorycznym u ludzi i zwierząt.

Dodatkowo odwracalny charakter działania badanych flawonoidów cytrusowych na

mięśniówkę gładką jelita stwarza nadzieję, że ich zastosowanie in vivo nie będzie doprowadzać



Doświadczenia zdobyte podczas badania Właściwości furanokumaryn umozliwiły mi


Ílawonoidów izolowanych z roślin rodzaju Citrus na motorykę jelita szczura w warunkach in



gładkiej jelita czczego. Uzyskane przeze mnie wyniki wykazały, ze hesperytyna, hesperydyna


w zakresie stężeń od 0.001 do 100 uM nie wpływają znacząco na spontaniczna aktywność



ani na podanie skurczowej substancji referencyjnej jaka była acetylocholina. Natomiast

Ílawonoidy w formie aglikonów (hesperytyna i diosmetyna) zastosowane w dawkach od 10 do

100 uM istotnie modyfikowały odpowiedz segmentów jelita czczego zarówno na podanie ACh,


odnośnie oddziaływania flawonoidów na rózne tkanki, według których cukrowe (glikozydowe)



biologicznych. Warto podkreślić, ze z przeprowadzonych przeze mnie badań wynika, że


jeśli ich podanie było poprzedzone aplikacja tej substancji skurczowej, jak i jego

uniemozliwienia lub przynajmniej ograniczenia, jeśli wycinki jelita były najpierw inkubowane


wywoływanych przez ACh poprzez hesperytynę i diosmetynę było bardzo znaczące, gdyz siła

reakcji skurczowej po podaniu Ílawonoidów wynosiłajedynie ponizej 30% (hesperytyna) i 40%

(diosmetyna) odpowiedzi na kontrolne podanie ACh. Odkrycie zdolności Ílawonoidów


względu na fakt, ze ACh jest głównym neuroprzekaznikiem pobudzającym w jelitowym

układzie nerwowym i to zarówno w warunkach in vitro, jak i irz vivo. Ujawnienie

antyspazmodycznego działania obu Ílawonoidów względem AChjest istotne z punktu widzenia

rosnacego zapotrzebowania na skuteczne środki spazmolityczne do terapii zaburzeń

funkcjonowania przewodu pokarmowego o charakterze hipermotorycznym u ludzi i zwierzat.

Dodatkowo odwracalny charakter działania badanych Ílawonoidów cytrusowych na

mięśniówkę gładka jelita stwarza nadzieję, ze ich zastosowanie in vivo nie będzie doprowadzać


15


16

Druga część eksperymentu zakładała wyjaśnienie mechanizmu działania hesperytyny na

mięśniówkę gładką jelita czczego. Wybór hesperytyny do dalszych badań farmakologicznych

wynikał z faktu, że flawonoid ten cechował się najsilniejszym działaniem antyspazmodycznym

pośród badanych fitozwiązków cytrusowych. Planując tę część projektu wybrałam do

weryfikacji te mechanizmy działania, o których wiadomo, że są punktami uchwytu dla

flawonoidów w innych tkankach. Stąd przeprowadzone przeze mnie badania uwzględniły

ocenę udziału kanałów potasowych, szlaku tlenku azotu oraz prostaglandyn w indukowanej

przez hesperytynę reakcji miorelaksacyjnej. Analiza otrzymanych wyników pozwoliła mi

stwierdzić, że kanały potasowe zależne od potencjału o szybkiej przewodności oraz kanały

potasowe zależne od ATP są częściowo odpowiedzialne za antyspazmodyczne działanie

hesperytyny. Poza tym hamowanie miorelaksacyjnego działania hesperytyny przez blokera

syntazy tlenku azotu (L-NAME) dowodzi udziału przewodnictwa nie-adrenergicznego, nie-

cholinergicznego (NANC) w mechanizmie działania tego flawonoidu. Dodatkowo

preinkubacja wycinków jelita w obecności indometacyny, nieselektywnego inhibitora

cyklooksygenazy (COX), wzmacniało siłę reakcji rozkurczowej powodowanej przez

hesperytynę. Potwierdza to wcześniej opisywaną zdolność wyciągu z roślin z rodzaju cytrus, a

także hesperytyny i hesperydyny do hamowania aktywności cyklooksygenazy i ich

wielokrotnie przedstawiane właściwości przeciwzapalne.

Otrzymane wyniki badań dotyczące roślin rodzaju cytrus mają olbrzymie znaczenie dla

zrozumienia systemowego oddziaływania tych flawonoidów na: (i) ludzi, którzy spożywają

owoce i soki cytrusowe lub przyjmują preparaty roślinne (leki, suplementy diety) zawierające

wyciągi cytrusowe; (ii) zwierzęta, które otrzymują wyciągi z roślin cytrusowych jako dodatki

paszowe ze względu na ich działanie probiotyczne, szczególnie korzystne na rozwój bakterii

kwasu mlekowego, np. Lactobacillus acidophilus, a także hamujące wzrost bakterii

patogennych, co w rezultacie wpływa korzystnie na odpowiedź immunologiczną przewodu

pokarmowego i ogólną kondycję zwierząt. Najważniejsze wyniki oraz wnioski dotyczące

wpływu flawonoidów otrzymywanych z roślin rodzaju cytrus na mięśniówkę gładką jelita oraz

mechanizmu działania hesperytyny zostały przedstawione w pracy:

Antispasmodic effect of selected Citrus flavonoids on rat isolated jejunum specimens.

Mendel M., Chłopecka M, Dziekan N., Karlik W. (2016). European Journal of

Pharmacology, 791: 640-646.

Analiza wyników otrzymanych podczas pracy z flawonoidami cytrusowymi, a zwłaszcza

rozważania dotyczące możliwego wpływu roślinnych dodatków paszowych na aktywność


16

Druga część eksperymentu zakładała wyjaśnienie mechanizmu działania hesperytyny na

mięśniówkę gładką jelita czczego. Wybór hesperytyny do dalszych badań farmakologicznych

wynikał z faktu, że flawonoid ten cechował się najsilniejszym działaniem antyspazmodycznym

pośród badanych fitozwiązków cytrusowych. Planując tę część projektu wybrałam do

weryfikacji te mechanizmy działania, o których wiadomo, że są punktami uchwytu dla


ocenę udziału kanałów potasowych, szlaku tlenku azotu oraz prostaglandyn w indukowanej

przez hesperytynę reakcji miorelaksacyjnej. Analiza otrzymanych wyników pozwoliła mi







cyklooksygenazy (COX), wzmacniało siłę reakcji rozkurczowej powodowanej przez

hesperytynę. Potwierdza to wcześniej opisywaną zdolność wyciągu z roślin z rodzaju cytrus, a






wyciągi cytrusowe; (ii) zwierzęta, które otrzymują wyciągi z roślin cytrusowych jako dodatki

paszowe ze względu na ich działanie probiotyczne, szczególnie korzystne na rozwój bakterii

kwasu mlekowego, np. Lactobacillus acidophilus, a także hamujące wzrost bakterii

patogennych, co w rezultacie wpływa korzystnie na odpowiedź immunologiczną przewodu


wpływu flawonoidów otrzymywanych z roślin rodzaju cytrus na mięśniówkę gładką jelita oraz








Druga cześć eksperymentu zakładała Wyjaśnienie mechanizmu działania hesperytyny na

mieśniówke gładką jelita czczego. Wybór hesperytyny do dalszych badań farmakologicznych

wynikał z faktu, że flawonoid ten cechował sie naj silniej szym działaniem antyspazmodycznym

pośród badanych fitozwiązków cytrusowych. Planując te cześć projektu wybrałam do

weryfikacji te mechanizmy działania, o których Wiadomo, że są punktami uchwytu dla


ocene udziału kanałów potasowych, szlaku tlenku azotu oraz prostaglandyn w indukowanej

przez hesperytyne reakcji miorelaksacyjnej. Analiza otrzymanych wyników pozwoliła mi







cyklooksygenazy (COX), wzmacniało siłe reakcji rozkurczowej powodowanej przez

hesperytyne. Potwierdza to wcześniej opisywaną zdolność wyciągu z roślin z rodzaju cytrus, a






wyciągi cytrusowe; (ii) zwierzeta, które otrzymują wyciągi z roślin cytrusowych jako dodatki

paszowe ze wzgledu na ich działanie probiotyczne, szczególnie korzystne na rozwój bakterii

kwasu mlekowego, np. Lactobacíllus acidophílus, a także hamujące wzrost bakterii

patogennych, co w rezultacie wpływa korzystnie na odpowiedż immunologiczną przewodu


wpływu flawonoidów otrzymywanych z roślin rodzaju cytrus na mieśniówke gładką jelita oraz







16


17

przewodu pokarmowego zainspirowały mnie do zaplanowania serii doświadczeń, które

określiłyby wpływ wyciągów roślinnych lub pojedynczych wtórnych metabolitów roślinnych

na motorykę przewodu pokarmowego zwierząt gospodarskich. Moje szczególne

zainteresowanie skierowałam ku przeżuwaczom ze względu na specyfikę anatomii i fizjologii

ich układu pokarmowego. Według danych zebranych podczas ostatniej dekady hodowcy

wysokoprodukcyjnych stad krów mlecznych obserwują narastający problem zapadalności krów

w okresie okołoporodowym na przemieszczenie oraz skręt trawieńca. Zaburzenia motoryki

przewodu pokarmowego są wymieniane wśród czynników predysponujących do tego typu

chorób u krów [14]. Dlatego też uznałam za niezmiernie istotne ustalenie czy składniki diety

przeżuwaczy, w tym substancje obecne w roślinnych dodatkach paszowych, mają zdolność do

modyfikowania aktywności motorycznej przewodu pokarmowego. Pomysł ten wydał mi się

ważny także dlatego, że wprowadzony w 2006 roku przez Unię Europejską zakaz

prewencyjnego stosowania antybiotyków w hodowli zwierząt (Rozporządzenie EC 1831/2003)

[9] spowodował wzrost zainteresowania hodowców i lekarzy weterynarii dodatkami

paszowymi o charakterze roślinnym. Przygotowując się do nowego projektu badawczego

postanowiłam skupić się na dwóch grupach chemicznych PSM, które powszechnie występują

w roślinach stosowanych w żywieniu przeżuwaczy oraz w dodatkach paszowych, tj.

flawonoidach i saponinach.

W celu uzyskania jak najbardziej wiarygodnych wyników, które stwarzałyby możliwość

ekstrapolacji danych z warunków in vitro do in vivo, a jednocześnie starając się posługiwać

metodami alternatywnymi zgodnymi z zasadami 3R postanowiłam wykorzystać model

izolowanych wycinków mięśniówki gładkiej trawieńca i dwunastnicy krów. Tkanki zwierzęce

pozyskiwałam od poddawanych rutynowemu ubojowi dorosłych krów mlecznych, które

reprezentują większość produkcji bydlęcej w Polsce. Chciałabym zwrócić uwagę, że właściwa

część opisywanego projektu poprzedzona była wieloetapowym procesem optymalizacji

pobierania oraz preparacji tkanek od zwierząt rzeźnych, a także opracowaniem uniwersalnego

protokołu eksperymentalnego. Wyniki tego etapu projektu opisane zostały w oddzielnej pracy,

która nie stanowi części osiągnięcia naukowego (prezentacja pracy zamieszczona jest w

rozdziale 5. „Pozostałe osiągnięcia naukowo-badawcze”).

Wykorzystanie flawonoidów jako roślinnych dodatków paszowych wynika z szerokiego

spektrum ich właściwości farmakologicznych, mi in. działania antyoksydacyjnego,

przeciwzapalnego, przeciwbakteryjnego oraz prawdopodobnie przeciwpasożytniczego.

Zwłaszcza silnie wyrażone właściwości przeciwutleniające flawonoidów oraz ich zdolność do


17


określiłyby wpływ wyciągów roślinnych lub pojedynczych wtórnych metabolitów roślinnych


zainteresowanie skierowałam ku przeżuwaczom ze względu na specyfikę anatomii i fizjologii





chorób u krów [14]. Dlatego też uznałam za niezmiernie istotne ustalenie czy składniki diety

przeżuwaczy, w tym substancje obecne w roślinnych dodatkach paszowych, mają zdolność do


ważny także dlatego, że wprowadzony w 2006 roku przez Unię Europejską zakaz







W celu uzyskania jak najbardziej wiarygodnych wyników, które stwarzałyby możliwość


metodami alternatywnymi zgodnymi z zasadami 3R postanowiłam wykorzystać model



reprezentują większość produkcji bydlęcej w Polsce. Chciałabym zwrócić uwagę, że właściwa


pobierania oraz preparacji tkanek od zwierząt rzeźnych, a także opracowaniem uniwersalnego


która nie stanowi części osiągnięcia naukowego (prezentacja pracy zamieszczona jest w

rozdziale 5. „Pozostałe osiągnięcia naukowo-badawcze”).



przeciwzapalnego, przeciwbakteryjnego oraz prawdopodobnie przeciwpasożytniczego.




określiłyby Wpływ wyciągów roślinnych lub pojedynczych wtórnych metabolitów roślinnych


zainteresowanie skierowałam ku przezuwaczom ze względu na specyfikę anatomii i fizjologii





chorób u krów [14]. Dlatego tez uznałam za niezmiernie istotne ustalenie czy składniki diety

przezuwaczy, w tym substancje obecne w roślinnych dodatkach paszowych, mają zdolność do


wazny takze dlatego, ze wprowadzony w 2006 roku przez Unię Europejską zakaz







W celu uzyskania jak najbardziej wiarygodnych wyników, które stwarzałyby mozliwość


metodami altematywnymi zgodnymi z zasadami 3R postanowiłam wykorzystać model



reprezentują większość produkcji bydlęcej w Polsce. Chciałabym zwrócić uwagę, ze właściwa


pobierania oraz preparacji tkanek od zwierząt rzeznych, a takze opracowaniem uniwersalnego


która nie stanowi części osiągnięcia naukowego (prezentacja pracy zamieszczona jest W

rozdziale 5. „Pozostałe osiągnięcia naukowo-badawcze ”.)



przeciwzapalnego, przeciwbakteryjnego oraz prawdopodobnie przeciwpasozytniczego.


17


18

modulowania aktywności szeregu enzymów metabolicznych czynią te związki bardzo

obiecującymi dodatkami dla krów wysokomlecznych, które w okresie okołoporodowym

narażone są na silny stres oksydacyjny [19]. Ponadto suplementacja diety przeżuwaczy

flawonoidami poprawia parametry fermentacji żwaczowej, zmniejsza częstotliwość

występowania kwasicy żwacza i nieznacznie poprawia produkcję mleka u krów mlecznych.

Biorąc pod uwagę dane dotyczące biodostępności i farmakokinetyki flawonoidów u

przeżuwaczy postanowiłam skupić się na ustaleniu wpływu aglikonów tych związków na

kurczliwość mięśniówki gładkiej przewodu pokarmowego krów. Opis oddziaływania

apigeniny, luteoliny oraz kwercetyny – trzech flawonoidów powszechnie występujących w

paszy i dodatkach paszowych, na aktywność mięśniówki gładkiej trawieńca w warunkach in

vitro przedstawiłam w pracy:

Modification of abomasum contractility by flavonoids present in ruminants diet: in vitro

study. Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2016). Animal: The International

Journal of Animal Biosciences, 10: 1431-1438.

Uzyskane wyniki wykazały, że apigenina w sposób dawko-zależny doprowadzała do

miorelaksacji wycinków trawieńca, luteolina istotnie nasilała ich kurczliwość, gdy podawana

była w niskich dawkach i wykazywała tendencję do zwiększania skurczu powodowanego

podaniem ACh, gdy stosowana była w wysokich dawkach, natomiast kwercetyna używana w

zakresie niskich stężeń potęgowała skurcz indukowany przez ACh, a w zakresie stężeń

wysokich doprowadzała do znaczącej miorelaksacji. Co ciekawe, jeśli flawonoidy stosowane

były bezpośrednio w wysokich stężeniach, tzn. ich podanie w najwyższych dawkach nie było

poprzedzane kilkukrotnym narażeniem tkanek na niższe dawki tego samego fitozwiązku,

powodowały odpowiedź wycinków trawieńca porównywalną w charakterze i sile do reakcji

indukowanej podaniem tego samego flawonoidu, ale w najniższej dawce. Wynik ten sugeruje,

że segmenty mięśniówki gładkiej mogą ulegać przyzwyczajeniu do wpływu flawonoidów i tym

samym nie reagować odpowiednio na ich obecność we wzrastającym stężeniu podczas jednego

eksperymentu. Odkrycie to ma duże znaczenie praktyczne biorąc pod uwagę, że krowy są w

zasadzie w sposób ciągły narażone na działanie wtórnych metabolitów roślinnych, takich jak

flawonoidy. Biorąc pod uwagę ograniczoną biodostępność flawonoidów u dorosłych krów

powodowaną nasiloną degradacją glikozydów w żwaczu oraz ich potencjał działania

nasilającego kurczliwość mięśniówki (luteolina i kwercetyna zastosowane w niskich dawkach),

praktycznym wnioskiem nasuwającym się z analizy otrzymanych wyników jest stwierdzenie,

że luteolina i kwercetyna powodować będą działanie prokinetyczne w warunkach in vivo. W


18




flawonoidami poprawia parametry fermentacji żwaczowej, zmniejsza częstotliwość





apigeniny, luteoliny oraz kwercetyny – trzech flawonoidów powszechnie występujących w





Journal of Animal Biosciences, 10: 1431-1438.









powodowały odpowiedź wycinków trawieńca porównywalną w charakterze i sile do reakcji


że segmenty mięśniówki gładkiej mogą ulegać przyzwyczajeniu do wpływu flawonoidów i tym




flawonoidy. Biorąc pod uwagę ograniczoną biodostępność flawonoidów u dorosłych krów

powodowaną nasiloną degradacją glikozydów w żwaczu oraz ich potencjał działania




Autoreferai | Maria Mendel




Ílawonoidami poprawia parametry fermentacji żwaczowej, zmniejsza częstotliwość





apigeniny, luteoliny oraz kwercetyny - trzech flawonoidów powszechnie występujących w





Journal ofAnimal Biosciences, 10: 1431-1438.









powodowały odpowiedż wycinków trawieńca porównywalną w charakterze i sile do reakcji


że segmenty mięśniówki gładkiej mogą ulegać przyzwyczajeniu do wpływu Ílawonoidów i tym




Ílawonoidy. Biorąc pod uwagę ograniczoną biodostępność Ílawonoidów u dorosłych krów

powodowaną nasiloną degradacj ą glikozydów w żwaczu oraz ich potencjał działania




18


19

rezultacie obydwa flawonoidy mogłyby zmniejszać ryzyko chorób wynikających ze

zmniejszonej aktywności motorycznej trawieńca, takich jak prawo- lub lewostronne

przemieszczenie tego narządu, jeśli dieta krów byłaby suplementowana dodatkami bogatymi w

te PSM.

Inną grupę chemiczną wtórnych metabolitów roślinnych stosowanych w żywieniu

przeżuwaczy oraz w produkcji dodatków paszowych stanowią saponiny. Kiedyś nazywane

czynnikami antyżywieniowymi, dziś saponiny należą do jednych z najchętniej

wykorzystywanych PSM jako dodatków paszowych ze względu na liczne działania

farmakologiczne. Nieustająco wzrastające zainteresowanie saponinami w żywieniu i

suplementacji przeżuwaczy wynika z ich właściwości immunostymulujących,

przeciwzapalnych, hepatoprotekcyjnych, przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych i

przeciwgrzybiczych [20]. Ponadto w ciągu ostatnich lat opisano wiele satysfakcjonujących

prób wykorzystania saponin (in vitro oraz in vivo) do hamowania produkcji metanu w żwaczu

oraz regulacji aktywności pierwotniaków żwaczowych. Poza podstawowym wskazaniem do

stosowania saponin jako modulatorów aktywności pierwotniaków oraz produkcji metanu

proponuje się także, aby te fitozwiązki wykorzystywać do zwalczania infekcji pasożytniczych

[21]. Choć saponiny ulegają nasilonej degradacji w żwaczu uważa się, że ich wystarczająca

ilość (gwarantująca ujawnienie się pożądanych działań farmakologicznych) ulega wchłanianiu,

głównie w postaci aglikonów i dystrybucji do tkanek. Moje szczególne zainteresowanie

saponinami triterpenowymi wynika z wcześniejszych obserwacji, że tylko saponiny tego typu

izolowane z lucerny i mydłodrzewu właściwego (Quillaja saponaria), a nie saponiny

steroidowe otrzymywane z Yucca schidigera, wykazywały zdolność modyfikowania

aktywności motorycznej żwacza [22]. Dlatego też w kolejnej pracy zawarłam opis

oddziaływania hederageniny i kwasu medikagenowego, dwóch saponin triterpenowych w

formie bezcukrowej (aglikonów), na aktywność motoryczną wycinków mięśniówki gładkiej

przewodu pokarmowego krów:

The effect of alfalfa saponins on the contractility of bovine isolated abomasum and

duodenum preparations. Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2016).

Livestock Science, 188: 153-158.

Obydwie badane substancje roślinne, hederagenina i kwas medikagenowy, okazały się być

silnymi czynnikami proskurczowymi w stosunku do mięśniówki trawieńca i dwunastnicy, w

warunkach in vitro. Prokinetyczne działanie obu badanych saponin było ewidentne podczas

analizy różnych parametrów aktywności skurczowej mięśniówki, w tym zmian napięcia


19



przemieszczenie tego narządu, jeśli dieta krów byłaby suplementowana dodatkami bogatymi w

te PSM.

Inną grupę chemiczną wtórnych metabolitów roślinnych stosowanych w żywieniu

przeżuwaczy oraz w produkcji dodatków paszowych stanowią saponiny. Kiedyś nazywane

czynnikami antyżywieniowymi, dziś saponiny należą do jednych z najchętniej

wykorzystywanych PSM jako dodatków paszowych ze względu na liczne działania


suplementacji przeżuwaczy wynika z ich właściwości immunostymulujących,



prób wykorzystania saponin (in vitro oraz in vivo) do hamowania produkcji metanu w żwaczu

oraz regulacji aktywności pierwotniaków żwaczowych. Poza podstawowym wskazaniem do


proponuje się także, aby te fitozwiązki wykorzystywać do zwalczania infekcji pasożytniczych

[21]. Choć saponiny ulegają nasilonej degradacji w żwaczu uważa się, że ich wystarczająca



saponinami triterpenowymi wynika z wcześniejszych obserwacji, że tylko saponiny tego typu

izolowane z lucerny i mydłodrzewu właściwego (Quillaja saponaria), a nie saponiny


aktywności motorycznej żwacza [22]. Dlatego też w kolejnej pracy zawarłam opis


formie bezcukrowej (aglikonów), na aktywność motoryczną wycinków mięśniówki gładkiej





Obydwie badane substancje roślinne, hederagenina i kwas medikagenowy, okazały się być



analizy różnych parametrów aktywności skurczowej mięśniówki, w tym zmian napięcia




przemieszczenie tego narządu, jeśli dieta krów byłaby suplementowana dodatkami bogatymi W

te PSM.

Inną grupe chemiczną wtórnych metabolitów roślinnych stosowanych w żywieniu

przezuwaczy oraz w produkcji dodatków paszowych stanowią saponiny. Kiedyś nazywane

czynnikami antyzywieniowymi, dziś saponiny należą do jednych z najchetniej

wykorzystywanych PSM jako dodatków paszowych ze wzgledu na liczne działania


suplementacji przezuwaczy wynika z ich właściwości immunostymulujących,



prób wykorzystania saponin (in vitro oraz in vivo) do hamowania produkcji metanu w zwaczu

oraz regulacji aktywności pierwotniaków zwaczowych. Poza podstawowym wskazaniem do


proponuje sie takze, aby te fitozwiązki wykorzystywać do zwalczania infekcji pasozytniczych

[21]. Choć saponiny ulegają nasilonej degradacji w zwaczu uwaza sie, ze ich wystarczająca



saponinami triterpenowymi wynika z wcześniej szych obserwacji, ze tylko saponiny tego typu

izolowane z lucemy i mydłodrzewu właściwego (Quillaja saponaria), a nie saponiny


aktywności motorycznej zwacza [22]. Dlatego tez w kolejnej pracy zawarłam opis


formie bezcukrowej (aglikonów), na aktywność motoryczną wycinków mieśniówki gładkiej





Obydwie badane substancje roślinne, hederagenina i kwas medikagenowy, okazały sie być



analizy róznych parametrów aktywności skurczowej mięśniówki, w tym zmian napiecia

19


20

wyrażanych jako pole pod krzywą, poziomu linii bazowej aktywności spontanicznej czy

częstotliwości rejestrowanych skurczów. Hederagenina zastosowana w bardzo niskim stężeniu

wynoszącym 0.01 µM oraz wyższych doprowadzała do znaczącego, dawko-zależnego

nasilenia odpowiedzi wycinków na podanie ACh. Najsilniejszą reakcję skurczową

zaobserwowano podczas podania hederageniny w dawce 100 µM. W przypadku wycinków

trawieńca najsilniejsza odpowiedź dotyczyła skrawków mięśniówki okrężnej i wynosiła

184.11±15.50% reakcji indukowanej podaniem substancji referencyjnej (ACh), a w przypadku

segmentów dwunastnicy dotyczyła mięśniówki podłużnej i przekraczała nawet dwukrotnie siłę

skurczu wywołanego podaniem ACh. Kwas medikagenowy doprowadzał do istotnego nasilenia

kurczliwości mięśniówki trawieńca nawet podczas zastosowania najniższego testowanego

stężenia, tj. 0.001 µM, a obserwowana wówczas reakcja była równa 142.35±4.92% skurczu

indukowanego kontrolnym podaniem ACh. Zastosowanie wyższych dawek kwasu

medikagenowego doprowadzało do dalszego wzrostu kurczliwości mięśniówki trawieńca,

jednak bez wyraźnej zależności dawka-efekt. W przeciwieństwie do trawieńca, w przypadku

badań wykorzystujących wycinki dwunastnicy nie udało się zaobserwować jednoznacznego i

istotnego wpływu kwasu medikagenowego na kurczliwość mięśniówki gładkiej. Biorąc pod

uwagę raczej niską biodostępność saponin u krów warto podkreślić, że zgodnie z wynikami

przeprowadzonych przeze mnie doświadczeń obie saponiny triterpenowe doprowadzały do

znaczącego nasilenia kurczliwości trawieńca i dwunastnicy (tylko hederagenina) nawet

podczas zastosowania bardzo niskich stężeń (0.001 i 0.01 µM). Proskurczowy charakter efektu

wywoływanego przez obie substancje oraz odwracalność wywoływanych przez nie reakcji

pozwala wnioskować, że wpływ tych saponin nie wynika z uszkodzenia miocytów, a raczej jest

rezultatem zmiany przepuszczalności ich błon komórkowych i nasilonego przepływu jonów,

tym Ca2+, przez kanały błonowe. Można zatem wnioskować, że zastosowanie roślin bogatych

w saponiny triterpenowe może być pomocne w zapobieganiu chorób trawieńca wynikających

z osłabienia motoryki tego narządu. Z drugiej strony nadmierne pobudzenie motoryki

dwunastnicy może upośledzać procesy trawienia i wchłaniania składników odżywczych w

jelicie, choć wyniki wcześniejszych badań wskazują, że saponiny lucerny wpływają korzystnie

na procesy trawienia w jelicie cienkim. Dodatkowo przeprowadzone doświadczenia dowodzą,

że saponiny triterpenowe nie uszkadzają komórek mięśniówki gładkiej, pomimo że działanie

cytotoksyczne jest często przypisywaną właściwością saponin. Z wykonanych przeze mnie

badań wynika, że nawet ponad 60 minutowa inkubacja wycinków mięśniówki gładkiej w

obecności hederageniny lub kwasu medikagenowego nie doprowadzała do nieodwracalnych

perturbacji aktywności motorycznej trawieńca i dwunastnicy, zaburzeń reaktywności, ani


20



wynoszącym 0.01 µM oraz wyższych doprowadzała do znaczącego, dawko-zależnego


zaobserwowano podczas podania hederageniny w dawce 100 µM. W przypadku wycinków

trawieńca najsilniejsza odpowiedź dotyczyła skrawków mięśniówki okrężnej i wynosiła

184.11±15.50% reakcji indukowanej podaniem substancji referencyjnej (ACh), a w przypadku




stężenia, tj. 0.001 µM, a obserwowana wówczas reakcja była równa 142.35±4.92% skurczu



jednak bez wyraźnej zależności dawka-efekt. W przeciwieństwie do trawieńca, w przypadku






podczas zastosowania bardzo niskich stężeń (0.001 i 0.01 µM). Proskurczowy charakter efektu








jelicie, choć wyniki wcześniejszych badań wskazują, że saponiny lucerny wpływają korzystnie










wynoszącym 0.01 uM oraz wyższych doprowadzała do znaczącego, dawko-zależnego


zaobserwowano podczas podania hederageniny w dawce 100 uM. W przypadku wycinków

trawieńca naj silniejsza odpowiedż dotyczyła skrawków mięśniówki okrężnej i wynosiła

184.1 l±15.50% reakcji indukowanej podaniem substancji referencyjnej (ACh), a w przypadku




stężenia, tj. 0.001 uM, a obserwowana wówczas reakcja była równa l42.35±4.92% skurczu



jednak bez wyrażnej zależności dawka-efekt. W przeciwieństwie do trawieńca, w przypadku






podczas zastosowania bardzo niskich stężeń (0.001 i 0.01 uM). Proskurczowy charakter efektu








jelicie, choć wyniki wcześniej szych badań wskazują, że saponiny lucerny wpływają korzystnie







20


21

aktywności spontanicznej mięśniówki, nawet jeśli saponiny podawane były w najwyższych

stężeniach (100 µM). Obserwacja ta ma szczególne znaczenie dla praktycznego wykorzystania

saponin triterpenowych w żywieniu zwierząt oraz suplementacji paszy.

Praca opisująca wpływ saponin lucerny na motorykę przewodu pokarmowego krów (A.5.)

została wyróżniona jako jedna z pięciu najlepszych prac oryginalnych w konkursie Nor-Feed

Veterinary Award 2016 promującym badania weterynaryjne poświęcone ocenie właściwości

biologicznych roślin oraz roślinnych dodatków paszowych.

W celu kompleksowego przedstawienia problematyki możliwych konsekwencji narażenia

przeżuwaczy na różne PSM (olejki eteryczne, taniny, saponiny) zawarte w diecie i roślinnych

dodatkach paszowych zainicjowałam powstanie pracy przeglądowej:

Phytogenic feed additives as potential gut contractility modifiers – a review. Mendel M.,

Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2017). Animal Feed Science and Technology, 230:

30-46.

Praca ta podsumowuje wiedzę i doświadczenie zespołu uczestniczącego w przedstawianych

badaniach eksperymentalnych w zakresie oddziaływania PSM na mięśniówkę gładką przewodu

pokarmowego.

4.2.3. Podsumowanie

Prowadzone przez mnie badania pozwoliły na ustalenie wpływu wybranych wtórnych

metabolitów roślinnych na aktywność motoryczną mięśniówki gładkiej przewodu

pokarmowego szczurów i krów. Opisanie oddziaływania badanych fitozwiązków na

kurczliwość mięśniówki gładkiej w warunkach in vitro pozwala przewidzieć charakter ich

wpływu na motorykę przewodu pokarmowego in vivo. Tym samym wnioski z

przeprowadzonych badań umożliwiają wytłumaczenie i ewentualnie potwierdzenie

skuteczności terapii preparatami roślinnymi, które jako dominujące substancje czynne

zawierają omawiane w moich pracach wtórne metabolity roślinne. Biorąc pod uwagę

anatomiczne i fizjologiczne podobieństwa układu pokarmowego gryzoni i człowieka,

uzasadniona wydaje się ekstrapolacja danych uzyskanych w doświadczeniach

przeprowadzanych na tkankach szczurów na organizm człowieka. Otrzymane wyniki dowodzą,

że furanokumaryny i flawonoidy wykazują wyraźne działanie spazmolityczne, które jest

spodziewane nie tylko u pacjentów przyjmujących leki roślinne, ale także u osób

spożywających flawonoidy wraz z dietą, w tym z suplementami diety bogatymi w te PSM.

Wyjaśnienie oddziaływania furanokumaryn na motorykę jelit stanowi dodatkowo


21

aktywności spontanicznej mięśniówki, nawet jeśli saponiny podawane były w najwyższych

stężeniach (100 µM). Obserwacja ta ma szczególne znaczenie dla praktycznego wykorzystania


Praca opisująca wpływ saponin lucerny na motorykę przewodu pokarmowego krów (A.5.)







Phytogenic feed additives as potential gut contractility modifiers – a review. Mendel M.,


30-46.

Praca ta podsumowuje wiedzę i doświadczenie zespołu uczestniczącego w przedstawianych

badaniach eksperymentalnych w zakresie oddziaływania PSM na mięśniówkę gładką przewodu

pokarmowego.

4.2.3. Podsumowanie


metabolitów roślinnych na aktywność motoryczną mięśniówki gładkiej przewodu


kurczliwość mięśniówki gładkiej w warunkach in vitro pozwala przewidzieć charakter ich

wpływu na motorykę przewodu pokarmowego in vivo. Tym samym wnioski z



zawierają omawiane w moich pracach wtórne metabolity roślinne. Biorąc pod uwagę


uzasadniona wydaje się ekstrapolacja danych uzyskanych w doświadczeniach


że furanokumaryny i flawonoidy wykazują wyraźne działanie spazmolityczne, które jest


spożywających flawonoidy wraz z dietą, w tym z suplementami diety bogatymi w te PSM.

Wyjaśnienie oddziaływania furanokumaryn na motorykę jelit stanowi dodatkowo


aktywności spontanicznej mieśniówki, nawet jeśli saponiny podawane były w najwyższych

steżeniach (100 uM). Obserwacja ta ma szczególne znaczenie dla praktycznego wykorzystania


Praca opisująca wpływ saponin lucerny na motoryke przewodu pokarmowego krów (A5.)







Phytogenic feed additives as potential gut contractility modifiers - a review. Mendel M.,


30-46.

Praca ta podsumowuje wiedze i doświadczenie zespołu uczestniczącego w przedstawianych

badaniach eksperymentalnych w zakresie oddziaływania PSM na mieśniówke gładką przewodu

pokarmowego.

4.2.3. Podsumowanie


metabolitów roślinnych na aktywność motoryczną mieśniówki gładkiej przewodu


kurczliwośó mieśniówki gładkiej w warunkach in vitro pozwala przewidzieć charakter ich

wpływu na motoryke przewodu pokarmowego in vivo. Tym samym wnioski z



zawierają omawiane w moich pracach wtórne metabolity roślinne. Biorąc pod uwage


uzasadniona wydaje sie ekstrapolacja danych uzyskanych w doświadczeniach


że furanokumaryny i flawonoidy wykazują wyrażne działanie spazmolityczne, które jest


spożywających Ílawonoidy wraz z dietą, w tym z suplementami diety bogatymi w te PSM.

Wyjaśnienie oddziaływania furanokumaryn na motoryke jelit stanowi dodatkowo

21


22

potwierdzenie tradycyjnych wskazań stosowania roślin z rodziny Apiaceae w chorobach układu

pokarmowego. Ponadto, określenie spazmolitycznego mechanizmu działania furanokumaryn

(imperatoryny) i flawonoidów (hesperytyny) na mięśniówkę jelita czczego może być podstawą

do dalszych rozważań, dotyczących ewentualnych interakcji pomiędzy równocześnie

podawanymi lekami, które często muszą być stosowane równolegle podczas terapii pacjentów

z nadmiernie pobudzoną motoryką przewodu pokarmowego. Moje doświadczenia

przeprowadzone w celu wyjaśnienia mechanizmu działania badanych substancji roślinnych

ujawniły, że w celu uniknięcia interakcji o charakterze farmakodynamicznym stosowanie

furanokumaryn takich jak imperatoryna nie powinno być łączone z lekami modulującymi

napływ jonów Ca2+ do komórek, natomiast stosowaniu hesperytyny nie powinna towarzyszyć

terapia lekami modulującymi działanie kanałów potasowych oraz wpływających na

przewodnictwo nie-adrenergiczne, nie-cholinergiczne. Dodatkowo jednoczesne podawanie

inhibitorów cyklooksygenazy i flawonoidów cytrusowych może doprowadzić do

synergistycznej odpowiedzi ze strony mięśniówki gładkiej jelit.

W przypadku danych otrzymanych w eksperymentach przeprowadzonych z

wykorzystaniem segmentów przewodu pokarmowego bydła powinny one posłużyć do

prognozowania wpływu substancji roślinnych na motorykę układu pokarmowego wyłącznie u

przeżuwaczy, zwłaszcza krów mlecznych, od których pozyskiwano tkanki. Wyniki moich

badań wskazują, że ani saponiny, ani flawonoidy nie doprowadzają do poważnych,

długotrwałych zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego bydła. W tym kontekście uzyskane

dane potwierdzają bezpieczeństwo wykorzystania tych substancji jako dodatków paszowych

oraz składników standardowej diety przeżuwaczy. Intensywny proces degradacji PSM w

świetle przewodu pokarmowego, zwłaszcza w żwaczu, powoduje, że bardzo interesujące są

wyniki badań dotyczących działania saponin i flawonoidów stosowanych w zakresie niskich

stężeń. W niskich dawkach szczególnie saponiny można uznać za czynniki silnie pobudzające

kurczliwość mięśniówki trawieńca. Pamiętając o negatywnych konsekwencjach okresowo

osłabionej motoryki żołądka u krów, proskurczowy efekt wywoływany przez hederageninę i

kwas medikagenowy jest bardzo ważny, gdyż może być wykorzystany w prewencji poważnych

zaburzeń funkcjonowania przewodu pokarmowego u krów w okresie okołoporodowym.

Uogólniona ocena wpływu flawonoidów na motorykę trawieńca i dwunastnicy jest bardziej

złożona ze względu na dużą zmienność oddziaływania poszczególnych flawonoidów, zależną

między innymi od wielkości stosowanej dawki oraz częstotliwości narażenia tkanek.

Flawonoidy należą do grupy PSM, które zarówno w roślinach, jak i w paszy nigdy nie


22






























Uogólniona ocena wpływu flawonoidów na motorykę trawieńca i dwunastnicy jest bardziej

złożona ze względu na dużą zmienność oddziaływania poszczególnych flawonoidów, zależną

































Uogólniona ocena wpływu Ílawonoidów na motorykę trawieńca i dwunastnicy jest bardziej

złożona ze względu na dużą zmienność oddziaływania poszczególnych Ílawonoidów, zależną



22


23

występują pojedynczo. Analiza składu fitochemicznego wyciągów roślinnych i ich preparatów

wykazuje zawsze obecność kilku flawonoidów w ilościach i wzajemnych proporcjach

charakterystycznych dla poszczególnych roślin. Dlatego uważam, że miorelaksacyjne działanie

apigeniny (i być może innych flawonoidów) jest kompensowane proskurczowym

oddziaływaniem innych PSM tej grupy, na przykład powszechnie występującymi w roślinach

kwercetyną i luteoliną. I dlatego prognozowany przeze mnie na podstawie przedstawionych

wyników ostateczny wpływ flawonoidów na motorykę przewodu pokarmowego powinien być

nieznaczny i raczej nasilający niż osłabiający kurczliwość.

Podsumowując uzyskane przeze mnie wyniki wskazują, że wszystkie badane przeze mnie

wtórne metabolity roślinne znacząco wpływają na motorykę przewodu pokarmowego, ale mogą

być bezpiecznie stosowane w fitoterapii i diecie ludzi oraz zwierząt, ponieważ ich zastosowanie

nie powoduje ryzyka wystąpienia poważnych, nieodwracalnych zaburzeń aktywności

motorycznej przewodu pokarmowego;

Piśmiennictwo:

[1] Pal, S.K., Shukla, Y. (2003). Herbal medicine: current status and the future. Asian J

Cancer Prev. 4: 281-288.

[2] WHO global atlas of traditional, complementary and alternative medicine, (2005). In:

Map Volume eds Ong C. K., Bodeker G., Grundy C., et al., editors. Geneva, World

Health Organization.

[3] Abbaskhan, A., Choudhary, M.I., Ghayur, M.N., et al. (2012). Biological activities of

Indian celery, Seseli diffusum (Roxb. ex Sm.) Sant. & Wagh. Phytother Res 26: 783-

786.

[4] Ammon, H.P.T., Kelber, O., Okpanyi, S.N. (2006). Spasmolytic and tonic effect of

Iberogasts (STW 5) in intestinal smooth muscle. Phytomedicine 13: 67-74.

[5] Parhiz, H., Roohbakhsh, A., Soltani, F., et al. (2015). Antioxidant and anti-inflammatory

properties of the citrus flavonoids hesperidin and hesperetin: an updated review of their

molecular mechanisms and experimental models. Phytother Res 29: 323-331.

[6] Gross, M. (2004). Flavonoids and cardiovascular disease. Pharm Biol 42: 21-35.

[7] Roohbakhsh, A., Parhiz, H., Soltani, F., et al. (2015). Molecular mechanisms behind the

biological effects of hesperidin and hesperetin for the prevention of cancer and

cardiovascular diseases. Life Sci 124: 64-74.


23

występują pojedynczo. Analiza składu fitochemicznego wyciągów roślinnych i ich preparatów

wykazuje zawsze obecność kilku flawonoidów w ilościach i wzajemnych proporcjach

charakterystycznych dla poszczególnych roślin. Dlatego uważam, że miorelaksacyjne działanie

apigeniny (i być może innych flawonoidów) jest kompensowane proskurczowym

oddziaływaniem innych PSM tej grupy, na przykład powszechnie występującymi w roślinach

kwercetyną i luteoliną. I dlatego prognozowany przeze mnie na podstawie przedstawionych

wyników ostateczny wpływ flawonoidów na motorykę przewodu pokarmowego powinien być

nieznaczny i raczej nasilający niż osłabiający kurczliwość.

Podsumowując uzyskane przeze mnie wyniki wskazują, że wszystkie badane przeze mnie

wtórne metabolity roślinne znacząco wpływają na motorykę przewodu pokarmowego, ale mogą

być bezpiecznie stosowane w fitoterapii i diecie ludzi oraz zwierząt, ponieważ ich zastosowanie



Piśmiennictwo:







Indian celery, Seseli diffusum (Roxb. ex Sm.) Sant. & Wagh. Phytother Res 26: 783-

786.


Iberogasts (STW 5) in intestinal smooth muscle. Phytomedicine 13: 67-74.

[5] Parhiz, H., Roohbakhsh, A., Soltani, F., et al. (2015). Antioxidant and anti-inflammatory



[6] Gross, M. (2004). Flavonoids and cardiovascular disease. Pharm Biol 42: 21-35.



cardiovascular diseases. Life Sci 124: 64-74.

Aaroreferat | Marta Mendel

Występują pojedynczo. Analiza składu fitochemicznego wyciągów roślinnych i ich preparatów

Wykazuje zawsze obecność kilku flawonoidów W ilościach i wzajemnych proporcjach

charakterystycznych dla poszczególnych roślin. Dlatego uwazam, ze miorelaksacyjne działanie

apigeniny (i być moze innych flawonoidów) jest kompensowane proskurczowym

oddzialywaniem innych PSM tej grupy, na przyklad powszechnie wystepujacymi w roślinach

kwercetyna i luteolina. I dlatego prognozowany przeze mnie na podstawie przedstawionych

wyników ostateczny wpływ flawonoidów na motoryke przewodu pokarmowego powinien być

nieznaczny i raczej nasilaj acy niz osłabiajacy kurczliwość.

Podsumowuj ac uzyskane przeze mnie wyniki wskazuj a, że wszystkie badane przeze mnie

wtórne metabolity roślinne znacząco wpływają na motoryke przewodu pokarmowego, ale moga

być bezpiecznie stosowane w fitoterapii i diecie ludzi oraz zwierzat, poniewaz ich zastosowanie



Piśmiennictwo:







Indian celery, Seseli a'ífiasam (RoXb. eX Sm.) Sant. & Wagh. Phytother Res 26: 783-

786.


Iberogasts (STW 5) in intestinal smooth muscle. Phytomea'ieine 13: 67-74.

[5] Parhiz, H., Roohbakhsh, A., Soltani, F., et al. (2015). AntioXidant and anti-inflammatory



[6] Gross, M. (2004). Flavonoids and cardiovascular disease. Pharm Bíol 42: 21-35.



cardiovascular diseases. Life Sei 124: 64-74.

23


24

[8] Garg, A., Garg, S., Zaneveld, L.J.D., et al. (2001). Chemistry and Pharmacology of the

citrus bioflavonoid hesperidin. Phytother Res 15: 655-669.

[9] EU Regulation No. 1831/2003. EU Regulation No. 1831/2003 of the European

Parliament and of Council of 22 September 2003.

[10] FDA-2010-N-0155, Food and Drug Administration, U. S., Department of Health and

Human Services. Veterinary Feed Directive. 21 CFR Parts 514 and 558, Docket No.

FDA-2010-N-0155, RIN 0910-AG95.

[11] Patra, A.K., Saxena, J. (2010). A new perspective on the use of plant secondary

metabolites to inhibit methanogenesis in the rumen. Phytochemistry 71: 1198-1222.

[12] Wina, E., Muetzel, S., Becker, K. (2005). The Impact of saponins or saponin-containing

plant materials on ruminant productions – a review. J Agric Food Chem 53: 8093-8105.

[13] Constable, P.D., Miller, G.Y., Hoffsis, G.F., et al. (1992). Risk factors for abomasal

volvulus and left abomasal displacement in cattle. Am J Vet Res 53: 1184-1192.

[14] Doll, K., Sickinger, M., Seeger, T. (2009). New aspects in the pathogenesis of abomasal

displacement. Vet J 181: 90-96.

[15] Van Winden, S., Kuiper, R. (2003). Left displacement of the abomasum in dairy cattle:

recent development n epidemiological and etiological aspects. Vet Res 34: 47-56.

[16] Niederberger, M.D., Hirsbrunner, G., Steiner, A., et al. (2010). In vitro effects of

bethanechol on abomasal and duodenal smooth muscle preparations from dairy cows

with left displacement of the abomasum and from healthy dairy cows. Vet J 184: 88-94.

[17] Heinle, H., Hagelauer, D., Pascht, U., et al. (2006). Intestinal spasmolytic effect of STW

5 (Iberogast®) and its components. Phytomedicine 13: 75-79.

[18] Schemann, M., Michel, K., Zeller, F., et al. (2006). Regio-specific effects of STW 5

(Iberogast®) and its components in gastric fundus, corpus and antrum. Phytomedicine

13: 90-99.

[19] Kobayashi, Y., Miyazawa, M., Kamei, A., et al. (2010). Ameliorative effects of

mulberry (Morus alba L.) leaves on hyperlipidemia in rats fed a high-fat diet: induction

of fatty acid oxidation, inhibition of lipogenesis, and suppression of oxidative stress.

Biosci Biotech Biochem 74: 2385-2395.

[20] Sprag, S.G, Light, M.E., van Staden, J. (2004). Biological activities and distribution of

plant saponins. J Ethnopharmacol 94: 219-243.


24

[8] Garg, A., Garg, S., Zaneveld, L.J.D., et al. (2001). Chemistry and Pharmacology of the


[9] EU Regulation No. 1831/2003. EU Regulation No. 1831/2003 of the European


[10] FDA-2010-N-0155, Food and Drug Administration, U. S., Department of Health and


FDA-2010-N-0155, RIN 0910-AG95.

[11] Patra, A.K., Saxena, J. (2010). A new perspective on the use of plant secondary

metabolites to inhibit methanogenesis in the rumen. Phytochemistry 71: 1198-1222.

[12] Wina, E., Muetzel, S., Becker, K. (2005). The Impact of saponins or saponin-containing

plant materials on ruminant productions – a review. J Agric Food Chem 53: 8093-8105.

[13] Constable, P.D., Miller, G.Y., Hoffsis, G.F., et al. (1992). Risk factors for abomasal


[14] Doll, K., Sickinger, M., Seeger, T. (2009). New aspects in the pathogenesis of abomasal


[15] Van Winden, S., Kuiper, R. (2003). Left displacement of the abomasum in dairy cattle:


[16] Niederberger, M.D., Hirsbrunner, G., Steiner, A., et al. (2010). In vitro effects of



[17] Heinle, H., Hagelauer, D., Pascht, U., et al. (2006). Intestinal spasmolytic effect of STW

5 (Iberogast®) and its components. Phytomedicine 13: 75-79.

[18] Schemann, M., Michel, K., Zeller, F., et al. (2006). Regio-specific effects of STW 5

(Iberogast®) and its components in gastric fundus, corpus and antrum. Phytomedicine

13: 90-99.

[19] Kobayashi, Y., Miyazawa, M., Kamei, A., et al. (2010). Ameliorative effects of


of fatty acid oxidation, inhibition of lipogenesis, and suppression of oxidative stress.

Biosci Biotech Biochem 74: 2385-2395.

[20] Sprag, S.G, Light, M.E., van Staden, J. (2004). Biological activities and distribution of

plant saponins. J Ethnopharmacol 94: 219-243.

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]


Garg, A., Garg, S., Zaneveld, L.J.D., et al. (2001). Chemistry and Pharmacology of the


EU Regulation No. 1831/2003. EU Regulation No. 1831/2003 of the European


FDA-2010-N-0155, Food and Drug Administration, U. S., Department of Health and


FDA-2010-N-0155, RIN 0910-AG95.

Patra, A.K., SaXena, J. (2010). A new perspective on the use of plant secondary

metabolites to inhibit methanogenesis in the rumen. Phytoehemistry 71: 1198-1222.

Wina, E., Muetzel, S., Becker, K. (2005). The Impact of saponins or saponin-containing

plant materials on ruminant productions - a review. JAgrie Food Chem 53: 8093-8105.

Constable, P.D., Miller, G.Y., Hoffsis, G.F., et al. (1992). Risk factors for abomasal


Doll, K., Sickinger, M., Seeger, T. (2009). New aspects in the pathogenesis of abomasal


Van Winden, S., Kuiper, R. (2003). Left displacement of the abomasum in dairy cattle:


Niederberger, M.D., Hirsbrunner, G., Steiner, A., et al. (2010). In vitro effects of



Heinle, H., Hagelauer, D., Pascht, U., et al. (2006). Intestinal spasmolytic effect of STW

5 (lberogast®) and its components. Phytomedícine 13: 75-79.

Schemann, M., Michel, K., Zeller, F., et al. (2006). Regio-speciflc effects of STW 5

(lberogast®) and its components in gastric fundus, corpus and antrum. Phytomedícine

13: 90-99.

Kobayashi, Y., Miyazawa, M., Kamei, A., et al. (2010). Ameliorative effects of


of fatty acid oXidation, inhibition of lipogenesis, and suppression of oXidative stress.

Biosci Bioíeeh Biochem 74: 2385-2395.

Sprag, S.G, Light, M.E., van Staden, J. (2004). Biological activities and distribution of

plant saponins. JEthnopharmaeol 94: 219-243.

24


25

[21] Mehlhorn, H., Al-Quraishy S., Al-Rasheid, K.A.S., et al. (2011). Addition of a

combination of onion (Allium cepa) and coconut (Cocos nucifera) to food of sheep stops

gastrointestinal helminthic infections Parasitol Res 108: 1041-1046.

[22] Lindahl, I.L., Shalkot, W.T., Dougherty, R.W., et al. (1957). Alfalfa saponins. Studies

on their chemical, pharmacological, and physiological properties in relation to ruminant

bloat. U.S. Department of Agriculture Technical Bulletin, 1161.

5. Pozostałe osiągnięcia naukowo-badawcze

5.1. Osiągnięcia naukowo-badawcze przed osiągnięciem stopnia doktora

Moje pierwsze doświadczenia naukowe pochodzą z okresu ostatnich dwóch lat studiów,

kiedy jako studentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej odbywałam staż przedasystencki w

Zakładzie Farmakologii i Toksykologii. Współpraca nawiązana w tym czasie była dla mnie

szansą pogłębienia wiedzy z zakresu toksykologii, zawłaszcza toksykologii eksperymentalnej i

udziału w badaniach realizowanych ówcześnie w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii.

Pierwszy projekt, w którym brałam znaczący udział był poświęcony stworzeniu

Weterynaryjnego Centrum Informacji Toksykologicznej (WCIT). Wspólnie z grupą

informatyków starałam się stworzyć system wnioskowania na podstawie znanych przypadków,

(z ang. Case-Based Reasoning – CBR) dla diagnozowania zatruć zwierząt z zastosowaniem

obserwacji objawów zatrucia. W ramach realizacji projektu opracowaliśmy zestaw typowych

zapytań niekompletnych, który mógłby być używany do testowania i weryfikacji aparatu

wnioskującego. Ten unikalny system miał wspomóc lekarza weterynarii podczas

diagnozowania przypadków toksykologicznych. Była to pierwsza w Polsce próba stworzenia

diagnostycznego programu informatycznego na potrzeby medycyny weterynaryjnej. Mój

udział w tym projekcie polegał na przygotowaniu danych toksykologicznych, które byłyby

treścią systemu wnioskowania na podstawie znanych przypadków (CBR). Wyniki prac nad

stworzeniem programu zostały zaprezentowane w jednej pracy oryginalnej oraz w postaci

jednego doniesienia konferencyjnego:

1) Kluza A., Jabłonkowski S., Paprocka M1. (2005). Zastosowanie metody wnioskowania

w diagnozowaniu zatruć zwierząt. Medycyna Weterynaryjna, 61, 723-725. (MNiSW:

15, IF: 0.259)

2) Kluza A., Jabłonkowski S., Paprocka M. (2005). Analiza przetwarzania niekompletnej

informacji we wspomaganiu diagnozowania zatruć zwierząt. Materiały Konferencyjne

1 Paprocka to moje nazwisko panieńskie


25

[21] Mehlhorn, H., Al-Quraishy S., Al-Rasheid, K.A.S., et al. (2011). Addition of a

combination of onion (Allium cepa) and coconut (Cocos nucifera) to food of sheep stops




bloat. U.S. Department of Agriculture Technical Bulletin, 1161.











(z ang. Case-Based Reasoning – CBR) dla diagnozowania zatruć zwierząt z zastosowaniem












15, IF: 0.259)





[21] Mehlhom, H., Al-Quraishy S., Al-Rasheid, K.A.S., et al. (2011). Addition of a

combination ofonion (Allianz cepa) and coconut (Cocos nacifera) to food of sheep stops




bloat. U.S. Department ofAgriculture Technical Bulletin, 1161.











(z ang. Case-Based Reasoníng - CBR) dla diagnozowania zatruć zwierząt z zastosowaniem












15, IF: 0.259)




25


26

XIV Krajowej Konferencji Naukowej „Biocybernetyka i Inżynieria Biomedyczna”

Częstochowa 2005, tom 2, str. 981-986 (MNiSW: 6.0)

Podczas kolejnych dwóch lat moje zainteresowania koncentrowały się głównie na

toksyczności metali ciężkich i mikroelementów oraz zatruć powodowanych tymi związkami u

zwierząt. W serii prac przeglądowych naświetliłam okoliczności, toksokinetykę, mechanizm

działania toksycznego oraz objawy kliniczne i konsekwencje narażenia na żelazo, miedź i ołów.

Poza tym w swoich pracach starałam się zwrócić szczególną uwagę na omówienie trudności

diagnostycznych i terapeutycznych w omawianych zatruciach u zwierząt. Zabrane i poddane

krytycznej analizie dane dotyczące zatruć żelazem, miedzą i ołowiem zostały przedstawione w

następujących pracach:

1) Mendel M., Wiechetek M. (2006). Zatrucia zwierząt żelazem. Medycyna

Weterynaryjna, 62: 1357-1361(MNiSW: 15, IF: 0.259)

2) Mendel M., Wiechetek M. (2007). Terapia zatruć żelazem. Medycyna Weterynaryjna,

63: 266-269 (MNiSW: 10, IF: 0.259)

3) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N. (2007). Haemolytic crisis in sheep as a result

of chronic exposure to copper. Polish Journal of Veterinary Sciences, 10: 51-56

(MNiSW: 20, IF: 0.291)

4) Chłopecka M., Mendel M. (2008). Zatrucie ołowiem u małych zwierząt. Część I.

Magazyn Weterynaryjny 140: 1232-1236. (MNiSW: 2.0)

5) Chłopecka M., Mendel M. (2009). Zatrucie ołowiem u małych zwierząt. Cz. II –

rozpoznawanie i leczenie Magazyn Weterynaryjny 142: 84-88. (MNiSW: 2.0)

Nieco później przygotowując się do realizacji zadań związanych z wykonaniem

eksperymentalnej części mojej pracy doktorskiej uczestniczyłam w doświadczeniach mających

na celu standaryzację alternatywnego modelu eksperymentalnego, który umożliwia badanie

wpływu ksenobiotyków na motorykę przewodu pokarmowego. Wyniki badań

przeprowadzonych w tym czasie zostały opublikowane w następujących pracach:

1) Chłopecka M., Dziekan N., Bąkała A., Wiechetek M., Mendel M. (2007). Papaverine

should not be used as an indicator for controlling the ability of gastrointestinal tract

muscle to relax in vitro. Medycyna Weterynaryjna 63: 1437-1439 (MNiSW: 10, IF:

0.259)

2) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Bąkała A., Małdyk J., Wiechetek M. (2007).

Evaluation of time-stability of an alternative research model based on isolated rat


26


Częstochowa 2005, tom 2, str. 981-986 (MNiSW: 6.0)

Podczas kolejnych dwóch lat moje zainteresowania koncentrowały się głównie na

toksyczności metali ciężkich i mikroelementów oraz zatruć powodowanych tymi związkami u

zwierząt. W serii prac przeglądowych naświetliłam okoliczności, toksokinetykę, mechanizm

działania toksycznego oraz objawy kliniczne i konsekwencje narażenia na żelazo, miedź i ołów.

Poza tym w swoich pracach starałam się zwrócić szczególną uwagę na omówienie trudności

diagnostycznych i terapeutycznych w omawianych zatruciach u zwierząt. Zabrane i poddane

krytycznej analizie dane dotyczące zatruć żelazem, miedzą i ołowiem zostały przedstawione w

następujących pracach:

1) Mendel M., Wiechetek M. (2006). Zatrucia zwierząt żelazem. Medycyna



63: 266-269 (MNiSW: 10, IF: 0.259)



(MNiSW: 20, IF: 0.291)

4) Chłopecka M., Mendel M. (2008). Zatrucie ołowiem u małych zwierząt. Część I.


5) Chłopecka M., Mendel M. (2009). Zatrucie ołowiem u małych zwierząt. Cz. II –


Nieco później przygotowując się do realizacji zadań związanych z wykonaniem

eksperymentalnej części mojej pracy doktorskiej uczestniczyłam w doświadczeniach mających

na celu standaryzację alternatywnego modelu eksperymentalnego, który umożliwia badanie


przeprowadzonych w tym czasie zostały opublikowane w następujących pracach:

1) Chłopecka M., Dziekan N., Bąkała A., Wiechetek M., Mendel M. (2007). Papaverine


muscle to relax in vitro. Medycyna Weterynaryjna 63: 1437-1439 (MNiSW: 10, IF:

0.259)

2) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Bąkała A., Małdyk J., Wiechetek M. (2007).




Czestochowa 2005, tom 2, str. 981-986 (MNiSW: 6.0)

Podczas kolejnych dwóch lat moje zainteresowania koncentrowały sie głównie na

toksyczności metali cieżkich i mikroelementów oraz zatruć powodowanych tymi związkami u

zwierzat. W serii prac przegladowych naświetliłam okoliczności, toksokinetyke, mechanizm

dzialania toksycznego oraz objawy kliniczne i konsekwencje narażenia na żelazo, miedż i ołów.

Poza tym w swoich pracach starałam sie zwrócić szczególna uwage na omówienie trudności

diagnostycznych i terapeutycznych w omawianych zatruciach u zwierzat. Zabrane i poddane

krytycznej analizie dane dotyczace zatruć żelazem, miedza i olowiem zostały przedstawione w

nastepuj acych pracach:

1) Mendel M., Wiechetek M. (2006). Zatrucia zwierzat żelazem. Medycyna



63: 266-269 (MNiSW: 10, IF: 0.259)



(MNiSW: 20, IF: 0.291)

4) Chłopecka M., Mendel M. (2008). Zatrucie ołowiem u malych zwierzat. Cześć I.


5) Chłopecka M., Mendel M. (2009). Zatrucie ołowiem u malych zwierzat. Cz. II -


Nieco póżniej przygotowując sie do realizacji zadań zwiazanych z wykonaniem

eksperymentalnej cześci moj ej pracy doktorskiej uczestniczyłam w doświadczeniach majacych

na celu standaryzacje alternatywnego modelu eksperymentalnego, który umożliwia badanie


przeprowadzonych w tym czasie zostaly opublikowane w nastepujacych pracach:

1) Chłopecka M., Dziekan N., Bakała A., Wiechetek M., Mendel M. (2007). PapaVerine


muscle to relaX in vitro. Mea'ycyna Weterynaryjna 63: 1437-1439 (MNiSW: 10, IF:

0.259)

2) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Bakała A., Maldyk J., Wiechetek M. (2007).


26


27

gastrointestinal strips. Journal of Physiology and Pharmacology 58: 73-86. (MNiSW:

20, IF: 2.974)

3) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Wiechetek M. (2008). Izolowane wycinki jelita

czczego szczura – alternatywny model badawczy do badania działania ksenobiotyków.

Prace i Materiały Zootechniczne 66: 174-176. (MNiSW: 2.0)

4) Dziekan N., Chłopecka M., Mendel M., Wiechetek M. (2008). Schemat postępowania

doświadczalnego w badaniach prowadzonych na izolowanych wycinkach przewodu

pokarmowego szczura. Prace i Materiały Zootechniczne 66: 190-192. (MNiSW: 2.0)

Wymienione prace zawierają dokładny opis zaproponowanego protokołu

eksperymentalnego dla badań wykorzystujących wycinki przewodu pokarmowego izolowane

od szczurów. Ponadto w pracach tych omówiono przydatność różnych substancji

referencyjnych do weryfikacji reaktywności mięśniówki gładkiej oraz problem wiarygodności

otrzymywanych danych względem długości trwania eksperymentu.

Ponadto, wstępne wyniki uzyskane podczas realizacji mojej pracy doktorskiej posłużyły mi

do przygotowania artykułu:

1) Mendel M., Dziekan N., Chłopecka M., Wiechetek M. (2008). Stosowane w

doświadczeniach rozpuszczalniki organiczne, a wiarygodność otrzymanych wyników:

badania in vitro na izolowanych wycinkach żołądka szczura. Prace i Materiały

Zootechniczne 66: 193-195, (MNiSW: 2.0)

Praca ta przedstawia otrzymane przeze mnie wyniki dotyczące wpływu różnych

rozpuszczalników powszechnie wykorzystywanych w badaniach in vitro na wiarygodność

otrzymywanych wyników. Omawiane w pracy zagadnienie było dla mnie szczególnie istotne

ze względu na fakt, że substancje pochodzenia roślinnego, które były w świetle moich

ówczesnych zainteresowań, należą do grupy związków chemicznych nierozpuszczalnych w

wodzie i tym samym w mediach inkubacyjnych, a to oznacza potrzebę użycia dodatkowych

rozpuszczalników. Wnioski z przeprowadzonych badań umożliwiły mi kontynuację

doświadczeń z wykorzystaniem substancji roślinnych i późniejszą dyskusję uzyskanych przeze

mnie wyników z danymi przedstawianymi przez innych autorów wykorzystujących różne

rozpuszczalniki.

Ponadto wyniki badań, w których uczestniczyłam zostały wykorzystane do przygotowania

doniesień na krajowych i międzynarodowych konferencjach:

a) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Wiechetek M.: Wpływ saponin triterpenowych

(α- hederyny) z bluszczu pospolitego (Hedera helix) na mięśniówkę gładką


27

gastrointestinal strips. Journal of Physiology and Pharmacology 58: 73-86. (MNiSW:

20, IF: 2.974)


czczego szczura – alternatywny model badawczy do badania działania ksenobiotyków.

Prace i Materiały Zootechniczne 66: 174-176. (MNiSW: 2.0)


doświadczalnego w badaniach prowadzonych na izolowanych wycinkach przewodu

pokarmowego szczura. Prace i Materiały Zootechniczne 66: 190-192. (MNiSW: 2.0)

Wymienione prace zawierają dokładny opis zaproponowanego protokołu


od szczurów. Ponadto w pracach tych omówiono przydatność różnych substancji



Ponadto, wstępne wyniki uzyskane podczas realizacji mojej pracy doktorskiej posłużyły mi






Praca ta przedstawia otrzymane przeze mnie wyniki dotyczące wpływu różnych



ze względu na fakt, że substancje pochodzenia roślinnego, które były w świetle moich

ówczesnych zainteresowań, należą do grupy związków chemicznych nierozpuszczalnych w


rozpuszczalników. Wnioski z przeprowadzonych badań umożliwiły mi kontynuację

doświadczeń z wykorzystaniem substancji roślinnych i późniejszą dyskusję uzyskanych przeze

mnie wyników z danymi przedstawianymi przez innych autorów wykorzystujących różne

rozpuszczalniki.




(α- hederyny) z bluszczu pospolitego (Hedera helix) na mięśniówkę gładką


gastrointestinal strips. Journal ofPhysiology ana' Pharmacology 58: 73-86. (MNiSW:

20, IF: 2.974)


czczego szczura - alternatywny model badawczy do badania działania ksenobiotyków.

Prace iMateriały Zootechniczrte 66: 174-176. (MNiSW: 2.0)


doświadczalnego W badaniach prowadzonych na izolowanych wycinkach przewodu

pokarmowego szczura. Prace iMateriały Zootechniczrte 66: 190-192. (MNiSW: 2.0)

Wymienione prace zawieraja dokładny opis zaproponowanego protokołu


od szczurów. Ponadto w pracach tych omówiono przydatność róznych substancji



Ponadto, wstępne wyniki uzyskane podczas realizacji moj ej pracy doktorskiej posłuzyły mi






Praca ta przedstawia otrzymane przeze mnie wyniki dotyczace wpływu róznych



ze względu na fakt, ze substancje pochodzenia roślinnego, które były w świetle moich

ówczesnych zainteresowań, naleza do grupy związków chemicznych nierozpuszczalnych w


rozpuszczalników. Wnioski z przeprowadzonych badań umozliwiły mi kontynuację

doświadczeń z wykorzystaniem substancji roślinnych i pózniej sza dyskusję uzyskanych przeze

mnie wyników z danymi przedstawianymi przez innych autorów wykorzystujących rózne

rozpuszczalniki.




(ot- hederyny) z bluszczu pospolitego (Hea'era helix) na mięśniówkę gładką

27


28

izolowanych wycinków przewodu pokarmowego. Konferencja zatytułowana

„Współczesna fitoterapia – działania niepożądane i interakcje, 07.11.2006, Poznań,

Polska

b) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Wiechetek M.: α-Hederin – a miorelaxant agent

of Hedera helix? Vth Physiology Conference of Young Sciences on Digestive System,

11-12.05.2007, Lublin, Polska

c) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N.: In vitro models to measure gastrointestinal tract

contractions – Standardization if experimental conditions. 3rd ADInstruments Workshop

in Poland, 13-14.06.2007, Warsaw, Polska

d) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Wiechetek M.: The effect of organic solvents

on stomach muscle motility; in vitro experiments. IX Zjazd Polskiego Towarzystwa

Toksykologicznego, 09.-12.09.2008, Szczyrk, Polska

e) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Wiechetek M.: Effect of triterpenoid saponins

and the whole plant extract of Hedera helix on the motoric activity of isolated stomach

strips. Annual meeting and conference of „Society for Medical Plant and Natural

Product Research”, 16-20.08.2009, Genewa, Szwajcaria

f) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Wiechetek M., Karlik W.: Effect of triterpenoid

saponins extracted from Hedera helix on the motoric activity of isolated stomach strips.

46. Kongres Europejskich Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX, 13-

16.08.2009, Drezno, Niemcy

g) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Wiechetek M.: The response of isolated GI

strips to reference substances’ during long-term incubation. 46. Kongres Europejskich

Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX, 13-16.08.2009, Drezno, Niemcy

h) Dziekan N., Chłopecka M., Mendel M., Wiechetek M.: The response of gastrointestinal

smooth muscle strips to different reference substances may dependent on the

preparation’s origin. 46. Kongres Europejskich Towarzystw Toksykologicznych

EUROTOX, 13-16.08.2009, Drezno, Niemcy

Warto podkreślić, że w roku 2009 w trybie konkursowym otrzymałam stypendium naukowe

Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego na udział w 46. Kongresie Europejskich

Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX w Dreźnie, w Niemczech.

Przed uzyskaniem stopnia naukowego doktora uczestniczyłam w trzech grantach

badawczych:


28


„Współczesna fitoterapia – działania niepożądane i interakcje, 07.11.2006, Poznań,

Polska

b) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Wiechetek M.: α-Hederin – a miorelaxant agent

of Hedera helix? Vth Physiology Conference of Young Sciences on Digestive System,



contractions – Standardization if experimental conditions. 3rd ADInstruments Workshop


d) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Wiechetek M.: The effect of organic solvents


Toksykologicznego, 09.-12.09.2008, Szczyrk, Polska


and the whole plant extract of Hedera helix on the motoric activity of isolated stomach




saponins extracted from Hedera helix on the motoric activity of isolated stomach strips.




strips to reference substances’ during long-term incubation. 46. Kongres Europejskich




preparation’s origin. 46. Kongres Europejskich Towarzystw Toksykologicznych


Warto podkreślić, że w roku 2009 w trybie konkursowym otrzymałam stypendium naukowe


Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX w Dreźnie, w Niemczech.


badawczych:



„Współczesna fitoterapia - działania niepożądane i interakcje, 07.11.2006, Poznań,

Polska

b) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Wiechetek M.: ot-Hederin - a miorelaXant agent

of Hedem helíx? Vth Physiology Conference of Young Sciences on DigestiVe System,



contractions - Standardization ifexperimental conditions. 31”d ADInstruments Workshop


d) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Wiechetek M.: The effect of organic solVents


Toksykologicznego, 09-12.09.2008, Szczyrk, Polska


and the whole plant eXtract of Hedem helíx on the motoric activity of isolated stomach




saponins eXtracted from Hedera helix on the motoric activity of isolated stomach strips.




strips to reference substances” during long-term incubation. 46. Kongres Europejskich




preparation”s origin. 46. Kongres Europejskich Towarzystw Toksykologicznych


Warto podkreślić, ze w roku 2009 w trybie konkursowym otrzymałam stypendium naukowe


Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX w Dreznie, w Niemczech.


badawczych:

28


29

1) Grant promotorski MNiSW, Nr N N308 249636, zatytułowany: „Wpływ wybranych

substancji czynnych pochodzących z roślin rodzaju Hedera na aktywność motoryczną

mięśniówki gładkiej izolowanych wycinków przewodu pokarmowego szczura”.

Czas trwania: 24.04.2009-31.03.2010.

Mój udział w projekcie: jedyny wykonawca.

2) Mazowieckie Stypendium Doktoranckie, No 11/162/09, ufundowane przez Europejski

Fundusz Społeczny oraz Budżet Państwa w ramach Zintegrowanego Programu

Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006

Czas trwania: październik 2008-kwiecień 2009.

Mój udział w projekcie: kierownik i jedyny wykonawca.

3) Grant wewnętrzny Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Nr 504-

02340018, zatytułowany: „Standaryzacja metody badawczej wykorzystującej wycinki

przewodu pokarmowego jako alternatywnej metody badań wpływu substancji na

motorykę mięśniówki przewodu pokarmowego”.

Czas trwania: styczeń-grudzień 2007

Mój udział w projekcie: wykonawca.

Poza tym w okresie przed uzyskaniem stopnia doktora brałam udział w akcjach

popularyzujących wiedzę z zakresu medycyny weterynaryjnej. Udzieliłam dwóch wywiadów:

„Koci pazur” w Kocie sprawy, 2009, 03/77: 34-35

„Robale czyli życie wewnętrzne kota” w Kocie sprawy, 2009, 05/79: 32-33

5.2. Osiągnięcia naukowo-badawcze po uzyskaniu stopnia doktora

Po uzyskaniu stopnia doktora nauk weterynaryjnych zostałam awansowana na stanowisko

adiunkta w Zakładzie Farmakologii i Toksykologii Wydziału Medycyny Weterynaryjnej,

SGGW w Warszawie, gdzie kontynuowałam badania nad wpływem substancji biologicznie

czynnych pochodzenia roślinnego na aktywność motoryczną przewodu pokarmowego. W

pierwszych latach po obronie pracy doktorskiej udało mi się opublikować serię artykułów

poświęconych saponinom triterpenowym i wyciągowi z liści bluszczu pospolitego, który jest

bogatym źródłem tych związków. Opublikowane prace przedstawiają dokładną analizę ich

wpływu na aktywność mięśniówki gładkiej żołądka szczura oraz wyjaśnienie mechanizmu

działania α-hederyny. Wyniki opisane w trzech poniżej wymienionych pracach zostały

uzyskane w badaniach, których byłam inicjatorem i które koordynowałam:

1) Mendel M.*, Chlopecka M., Dziekan N., Wiechetek M. (2011). The effect of the whole

extract of common ivy (Hedera helix) leaves and its selected active substances on the


29

1) Grant promotorski MNiSW, Nr N N308 249636, zatytułowany: „Wpływ wybranych

substancji czynnych pochodzących z roślin rodzaju Hedera na aktywność motoryczną


Czas trwania: 24.04.2009-31.03.2010.


2) Mazowieckie Stypendium Doktoranckie, No 11/162/09, ufundowane przez Europejski



Czas trwania: październik 2008-kwiecień 2009.










„Koci pazur” w Kocie sprawy, 2009, 03/77: 34-35

„Robale czyli życie wewnętrzne kota” w Kocie sprawy, 2009, 05/79: 32-33








bogatym źródłem tych związków. Opublikowane prace przedstawiają dokładną analizę ich


działania α-hederyny. Wyniki opisane w trzech poniżej wymienionych pracach zostały


1) Mendel M.*, Chlopecka M., Dziekan N., Wiechetek M. (2011). The effect of the whole

extract of common ivy (Hedera helix) leaves and its selected active substances on the


l) Grant promotorski MNiSW, Nr N N308 249636, zatytułowany: „Wpływ wybranych

substancji czynnych pochodzących z roślin rodzaju Hedem na aktywność motoryczną


Czas trwania: 24.04.2009-3l.03.2010.


2) Mazowieckie Stypendium Doktoranckie, No ll/162/09, ufundowane przez Europejski



Czas trwania: październik 2008-kwiecier'1 2009.










„Koci pazur” w Kocie Sprawy, 2009, 03/77: 34-35

„Robale czyli zycie wewnętrzne kota” w Kocie sprawy, 2009, 05/79: 32-33








bogatym Źródłem tych związków. Opublikowane prace przedstawiają dokładną analizę ich


działania ot-hederyny. Wyniki opisane w trzech ponizej wymienionych pracach zostały


l) Mendel M.*, Chlopecka M., Dziekan N., Wiechetek M. (2011). The effect of the whole

eXtract of common iVy (Hedera helíx) leaVes and its selected active substances on the

29


30

motoric activity of rat isolated stomach strips. Journal of Ethnopharmacology 134: 796-

802. (MNiSW: 35, IF: 3,014)

2) Mendel M.*, Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W., Wiechetek M. (2012). The

participation of cholinergic pathways in α-hederin-induced contraction of rat isolated

stomach strips. Phytomedicine 19: 591-595. (MNiSW: 35, IF: 2,972)


participation of extracellular calcium in α-hederin-induced contraction of rat isolated

stomach strips. Journal of Ethnopharmacology 146: 423-426 (MNiSW: 40, IF: 2,939)

*autor korespondencyjny

Innym polem moich naukowych zainteresowań jest toksyczność pestycydów. Kilka lat

temu dołączyłam do badań kierowanych przez dr Magdalenę Chłopecką i rozpoczęłam

współpracę w ramach realizacji projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

Głównym celem podjętych badań było określenie toksyczności herbicydu Roundup wobec

wycinków mięśniówki gładkiej jelita szczura. Poza preparatem herbicydowym oceniliśmy

również wpływ substancji aktywnej, tj. glifosatu oraz surfaktantu – POEA. Głównym powodem

ukierunkowania badań na ocenę właściwości tego kontrowersyjnego herbicydu był brak danych

dotyczących jego wpływu na motorykę przewodu pokarmowego, pomimo że herbicydy

zawierające glifosat należą do najczęściej stosowanych środków chwastobójczych na świecie.

Największym odkryciem przeprowadzonych badań jest spostrzeżenie, że glifosat zaburza

aktywność motoryczną wycinków przewodu pokarmowego, jeśli stosowany jest w dawkach

równych stężeniom glifosatu, które wykrywane są u ludzi narażonych na uważane za

nietoksyczne dawki tej substancji. Istotne zmiany w aktywności spontanicznej mięśniówki

jelita dotyczyły wycinków inkubowanych w roztworach glifosatu zbuforowanych do

fizjologicznego pH (czysty glifosat ma charakter silnie kwasowy), a obserwowane zaburzenia

motoryki miały charakter dwufazowy, tzn. odpowiedź skrawków jelita miałam zarówno

charakter skurczowy, jak i miorelaksacyjny. Ponadto otrzymane dane wskazują, że zarówno

Roundup, jak i POEA (najczęściej występujący koformulant pestycydów glifosatowych)

stosowane w szerokim zakresie stężeń zmieniają znacząco aktywność motoryczną tkanek

przewodu pokarmowego, co oznacza, że mogą się przyczyniać do występowania objawów

klinicznych będących konsekwencją narażenia na herbicydy. Dane eksperymentalne wskazują,

że konsekwencje wielokrotnego narażenia na niskie dawki herbicydów zawierających glifosat

oraz POEA wyrażone w postaci przejściowych zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego u

ludzi i zwierząt mogą występować u osobników, które nie wykazują wyraźnych objawów


30

motoric activity of rat isolated stomach strips. Journal of Ethnopharmacology 134: 796-

802. (MNiSW: 35, IF: 3,014)


participation of cholinergic pathways in α-hederin-induced contraction of rat isolated

stomach strips. Phytomedicine 19: 591-595. (MNiSW: 35, IF: 2,972)


participation of extracellular calcium in α-hederin-induced contraction of rat isolated

stomach strips. Journal of Ethnopharmacology 146: 423-426 (MNiSW: 40, IF: 2,939)







również wpływ substancji aktywnej, tj. glifosatu oraz surfaktantu – POEA. Głównym powodem










motoryki miały charakter dwufazowy, tzn. odpowiedź skrawków jelita miałam zarówno








ludzi i zwierząt mogą występować u osobników, które nie wykazują wyraźnych objawów


motoric activity of rat isolated stomach strips. Journal ofEthnopharmacology 134: 796-

802. (MNiSW: 35, IF: 3,014)


participation of cholinergic pathways in ot-hederin-induced contraction of rat isolated

stomach strips. Phytomedicíne 19: 591-595. (MNiSW: 35, IF: 2,972)


participation of eXtracellular calcium in ot-hederin-induced contraction of rat isolated

stomach strips. Journal ofEthnopharmacology 146: 423-426 (MNiSW: 40, IF: 2,939)







również wpływ substancji aktywnej, tj. glifosatu oraz surfaktantu - POEA. Głównym powodem










motoryki miały charakter dwufazowy, tzn. odpowiedż skrawków jelita miałam zarówno








ludzi i zwierząt mogą występować u osobników, które nie wykazują wyrażnych objawów

30


31

zatrucia herbicydami. Dodatkowo autorzy badań wnioskują, że POEA oddziałuje bardziej

toksycznie na aktywność motoryczną przewodu pokarmowego niż środki chwastobójcze

zawierające glifosat i surfaktant. Poza tym na podstawie przeprowadzonych badań można

powiedzieć, że glifosat i POEA działają antagonistycznie względem aktywności mięśniówki

gładkiej przewodu pokarmowego. Najważniejsze wyniki uzyskane podczas realizacji tych

badań autorzy przedstawili w dwóch pracach:

1) Chłopecka M., Mendel M.*, Dziekan N., Karlik W. (2014). Glyphosate affects the

spontaneous motoric activity of intestine at very low doses – in vitro study. Pesticide

Biochemistry and Physiology 113: 25-30. (MNiSW: 25, IF: 2.014)

2) Chłopecka M., Mendel M.*, Dziekan N., Karlik W. (2017). The effect of glyphosate-

based herbicide Roundup and its surfactant, POEA, on the motoric activity of rat

intestine – in vitro study. Environmental Toxicology and Pharmacology, 49: 156-162.

(MNiSW: 25, IF2016: 2.187)


W roku 2015 jako uznanie mojej wiedzy eksperckiej w zakresie toksykologii pestycydów

zastałam członkiem grupy ekspertów Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, powołanej do

oceny środków ochrony roślin (ŚOR) w zakresie toksykologii ssaków.

Rozpoczęcie prac wykorzystujących tkanki zwierząt gospodarskich poprzedziłam pracami

metodycznymi, w celu optymalizacji izolacji i preparacji wycinków mięśniówki gładkiej

przewodu pokarmowego pozyskiwanych poubojowo od świń i krów. Zaplanowałam i

przeprowadziłam serię doświadczeń w celu opracowania protokołu eksperymentalnego

pozwalającego wiarygodnie wykorzystywać tkanki przewodu pokarmowego krów do oceny

działania ksenobiotyków. Najważniejsze uzyskane wyniki oraz wnioski z wykonanych nadań

przedstawiłam w pracy zbiorowej:

1) Mendel M*., Chłopecka M., Dziekan N., Sobczak-Filipiak M., Bielecki W., Karlik W.

(2016). Bovine isolated abomasum specimens – a useful tool in preclinical in vitro

studies. Research & Reviews: Journal of Veterinary Sciences 2: 76-83 (MNiSW: 0)


Praca ta zawiera szczegółową charakterystykę izolacji wycinków trawieńca i dwunastnicy

od krów poddawanych rutynowemu ubojowi, a następnie opis metody preparacji mięśniówki

wycinków przewodu pokarmowego w warunkach laboratoryjnych. Poza tym w pracy

porównano przydatność różnych substancji referencyjnych do weryfikacji użyteczności

wycinków mięśniówki gładkiej do badań in vitro, stabilność modelu w czasie oraz wpływ


31

zatrucia herbicydami. Dodatkowo autorzy badań wnioskują, że POEA oddziałuje bardziej

toksycznie na aktywność motoryczną przewodu pokarmowego niż środki chwastobójcze


powiedzieć, że glifosat i POEA działają antagonistycznie względem aktywności mięśniówki

gładkiej przewodu pokarmowego. Najważniejsze wyniki uzyskane podczas realizacji tych



spontaneous motoric activity of intestine at very low doses – in vitro study. Pesticide

Biochemistry and Physiology 113: 25-30. (MNiSW: 25, IF: 2.014)



intestine – in vitro study. Environmental Toxicology and Pharmacology, 49: 156-162.

(MNiSW: 25, IF2016: 2.187)




oceny środków ochrony roślin (ŚOR) w zakresie toksykologii ssaków.

Rozpoczęcie prac wykorzystujących tkanki zwierząt gospodarskich poprzedziłam pracami

metodycznymi, w celu optymalizacji izolacji i preparacji wycinków mięśniówki gładkiej




działania ksenobiotyków. Najważniejsze uzyskane wyniki oraz wnioski z wykonanych nadań



(2016). Bovine isolated abomasum specimens – a useful tool in preclinical in vitro



Praca ta zawiera szczegółową charakterystykę izolacji wycinków trawieńca i dwunastnicy

od krów poddawanych rutynowemu ubojowi, a następnie opis metody preparacji mięśniówki


porównano przydatność różnych substancji referencyjnych do weryfikacji użyteczności



zatrucia herbicydami. Dodatkowo autorzy badań wnioskuja, ze POEA oddziałuje bardziej

toksycznie na aktywność motoryczna przewodu pokarmowego niz środki chwastobójcze


powiedzieć, że glifosat i POEA działaja antagonistycznie wzgledem aktywności mieśniówki

gładkiej przewodu pokarmowego. Najwazniejsze wyniki uzyskane podczas realizacji tych



spontaneous motoric activity of intestine at Very low doses - in vitro study. Pesticia'e

Biochemistry ana' Physiology 113: 25-30. (MNiSW: 25, IF: 2.014)



intestine - in vitro study. Environmental Toxicology ana' Pharmacology, 49: 156-162.

(MNiSW: 25, IF2016: 2.187)




oceny środków ochrony roślin (SOR) w zakresie toksykologii ssaków.

Rozpoczęcie prac wykorzystujących tkanki zwierzat gospodarskich poprzedziłam pracami

metodycznymi, w celu optymalizacji izolacji i preparacji wycinków mieśniówki gładkiej




działania ksenobiotyków. Najwazniej sze uzyskane wyniki oraz wnioski z wykonanych nadań



(2016). BoVine isolated abomasum specimens - a useful tool in preclinical in vitro



Praca ta zawiera szczegółowa charakterystykę izolacji wycinków trawieńca i dwunastnicy

od krów poddawanych rutynowemu ubojowi, a nastepnie opis metody preparacji mięśniówki


porównano przydatność róznych substancji referencyjnych do weryfikacji użyteczności


31


32

różnych rozpuszczalników organicznych na aktywność badanych tkanek. Co ciekawe dane

otrzymane z eksperymentów oceniających stabilność modelu w czasie wykazały, że wycinki

mięśniówki gładkiej trawieńca krów zachowują niezaburzoną morfologię i reaktywność

podczas 48-godzinnego przechowywania w temperaturze 0-4º C. Warto podkreślić, że

reaktywność segmentów trawieńca na podanie ACh pozostawała niezmieniona podczas 4,5-

godzinnej inkubacji in vitro w dniu pobrania tkanki oraz po 24 i 48 godzinach przechowywania

w warunkach chłodniczych. Morfologia mięśniówki gładkiej ulegała tylko nieznacznym

zmianom wstecznym podczas długotrwałej inkubacji w temp. 37º C oraz pozostawała

niezmieniona podczas 24-godzinnego przechowywania w zimnym (0-4º C) buforze

inkubacyjnym.

Opracowanie protokołu doświadczalnego dla modelu izolowanych bydlęcych wycinków

przewodu pokarmowego umożliwiło mi w późniejszym okresie podjęcie badań mających na

celu określenie wpływu substancji pochodzenia roślinnego i wyciągów roślinnych na motorykę

przewodu pokarmowego świń i krów (których wyniki zostały zaprezentowane między innymi

w pracach A.4. i A.5. stanowiących część prezentowanego osiągnięcia naukowego).

Kontynuacją badań, w których oceniłam charakter oddziaływania wtórnych metabolitów

roślinnych obecnych w paszy i dodatkach paszowych na aktywność mięśniówki gładkiej

trawieńca i dwunastnicy krów była seria doświadczeń zaplanowanych w celu weryfikacji

ewentualnych interakcji pomiędzy substancjami roślinnymi, a lekami stosowanymi w terapii

chorób bydła. W badaniach tych postanowiłam skupić się na lekach, o których widomo, że poza

podstawowym działaniem terapeutycznym mają zdolność modyfikowania motoryki przewodu

pokarmowego. W związku z tym w doświadczeniach przeprowadzonych wraz z zespołem

ustaliłam wpływ jaki flawonoidy i saponiny wywołują na odpowiedź mięśniówki gładkiej

trawieńca i dwunastnicy na podanie erytromycyny, fluniksyny oraz lewamizolu. W przypadku

łącznego testowania saponin triterpenowych i wymienionych leków zaobserwowana interakcja

miała zawsze charakter synergistyczny. Uzyskany wynik usprawiedliwia wykorzystanie roślin

bogatych w te związki w żywieniu i suplementacji krów podczas terapii erytromycyną,

fluniksyną lub lewamizolem bez ryzyka wywołania silnych zaburzeń funkcjonowania

przewodu pokarmowego o podłożu hipomotorycznym. Podobnie stosowanie w żywieniu

zwierząt paszy o normalnej zawartości flawonoidów, tj. bez dodatkowej suplementacji diety

wyciągami roślinnymi bogatymi w te substancje roślinne, nie powinno doprowadzać do utraty

prokinetycznego działania erytromycyny, fluniksyny i lewamizolu w stosunku do przewodu

pokarmowego krów. Natomiast jednoczesne stosownie erytromycyny, fluniksyny lub


32

różnych rozpuszczalników organicznych na aktywność badanych tkanek. Co ciekawe dane

otrzymane z eksperymentów oceniających stabilność modelu w czasie wykazały, że wycinki

mięśniówki gładkiej trawieńca krów zachowują niezaburzoną morfologię i reaktywność

podczas 48-godzinnego przechowywania w temperaturze 0-4º C. Warto podkreślić, że



w warunkach chłodniczych. Morfologia mięśniówki gładkiej ulegała tylko nieznacznym

zmianom wstecznym podczas długotrwałej inkubacji w temp. 37º C oraz pozostawała

niezmieniona podczas 24-godzinnego przechowywania w zimnym (0-4º C) buforze

inkubacyjnym.

Opracowanie protokołu doświadczalnego dla modelu izolowanych bydlęcych wycinków


celu określenie wpływu substancji pochodzenia roślinnego i wyciągów roślinnych na motorykę

przewodu pokarmowego świń i krów (których wyniki zostały zaprezentowane między innymi

w pracach A.4. i A.5. stanowiących część prezentowanego osiągnięcia naukowego).


roślinnych obecnych w paszy i dodatkach paszowych na aktywność mięśniówki gładkiej


ewentualnych interakcji pomiędzy substancjami roślinnymi, a lekami stosowanymi w terapii

chorób bydła. W badaniach tych postanowiłam skupić się na lekach, o których widomo, że poza



ustaliłam wpływ jaki flawonoidy i saponiny wywołują na odpowiedź mięśniówki gładkiej





fluniksyną lub lewamizolem bez ryzyka wywołania silnych zaburzeń funkcjonowania

przewodu pokarmowego o podłożu hipomotorycznym. Podobnie stosowanie w żywieniu



prokinetycznego działania erytromycyny, fluniksyny i lewamizolu w stosunku do przewodu

pokarmowego krów. Natomiast jednoczesne stosownie erytromycyny, fluniksyny lub


róznych rozpuszczalników organicznych na aktywność badanych tkanek. Co ciekawe dane

otrzymane z eksperymentów oceniających stabilność modelu w czasie wykazały, ze wycinki

mieśniówki gładkiej trawieńca krów zachowują niezaburzoną morfologię i reaktywność

podczas 48-godzinnego przechowywania w temperaturze 0-40 C. Warto podkreślić, ze



w warunkach chłodniczych. Morfologia mieśniówki gładkiej ulegała tylko nieznacznym

zmianom wstecznym podczas długotrwałej inkubacji w temp. 37° C oraz pozostawała

niezmieniona podczas 24-godzinnego przechowywania w zimnym (0-40 C) buforze

inkubacyjnym.

Opracowanie protokołu doświadczalnego dla modelu izolowanych bydlecych wycinków


celu określenie wpływu substancji pochodzenia roślinnego i wyciągów roślinnych na motoryke

przewodu pokarmowego świń i krów (których wyniki zostały zaprezentowane miedzy innymi

w pracach A.4. i A.5. stanowiących cześć prezentowanego osiągnięcia naukowego).


roślinnych obecnych w paszy i dodatkach paszowych na aktywność mieśniówki gładkiej


ewentualnych interakcji pomiedzy substancjami roślinnymi, a lekami stosowanymi w terapii

chorób bydła. W badaniach tych postanowiłam skupić sie na lekach, o których widomo, że poza



ustaliłam wpływ jaki Ílawonoidy i saponiny wywołują na odpowiedz mieśniówki gładkiej





Íluniksyną lub lewamizolem bez ryzyka wywołania silnych zaburzeń funkcjonowania

przewodu pokarmowego o podłozu hipomotorycznym. Podobnie stosowanie w żywieniu



prokinetycznego działania erytromycyny, Íluniksyny i lewamizolu w stosunku do przewodu

pokarmowego krów. Natomiast jednoczesne stosownie erytromycyny, Íluniksyny lub

32


33

lewamizolu oraz diety bogatej we flawonoidy, takie jak apigenina czy kwercetyna może

doprowadzić do ich antagonistycznego oddziaływania na motorykę przewodu pokarmowego

doprowadzając do częściowej albo nawet całkowitej utraty prokinetycznego działania

badanych leków. Najważniejsze wyniki z przeprowadzonych badań zostały przedstawione w

pracy:

1) Mendel M*., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W. (2017). Interactions between

erythromycin, flunixin meglumine, levamisole and plant secondary metabolites towards

bovine gastrointestinal motility – in vitro study. Journal of Veterinary Pharmacology

and Therapeutics, DOI: 10.1111/jvp.12455. (MNiSW: 25, IF2016: 1,202)


Poza wcześniej wymienionymi projektami w ciągu ostatnich lat zaangażowana byłam w

wiele badań poświęconych ocenie metabolizmu ksenobiotyków przy wykorzystaniu różnych

modeli eksperymentalnych, które tradycyjnie były rozwijane w Zakładzie Farmakologii i

Toksykologii. W ten sposób stałam się inicjatorem badań, których celem była ocena wpływu

wtórnych metabolitów roślinnych na aktywność cytochromu P450 (CYP450) w modelu

izolowanych mikrosomów oraz frakcji post-mitochondrialnej (S9), a także weryfikacja ich

interakcji z lekami przeciwpasożytniczymi wobec cytochromu P450. Wyniki uzyskane podczas

realizacji badań zostały zaprezentowane w postaci kilku doniesień konferencyjnych

(podrozdział dotyczący udziału w konferencjach krajowych i zagranicznych).

Poza tym, wykorzystując swoją wiedzę z zakresu toksykologii weterynaryjnej

uczestniczyłam w powstaniu dwóch rozdziałów w monografiach:

1) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W., Wiechetek M. (2011). Zagrożenia

toksykologiczne związane z obecnością związków trujących w paszach. Aktualne

Problemy Bujatryki XXI Wieku. ISBN 978-83-861775-63-5 Wyd. Łomżyńskie

Towarzystwo Naukowe im. Wagów, 2011, pp. 127-140 (MNiSW: 6.0)

2) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W. (2012). Jakość chemiczna wody a

dobrostan krów mlecznych, Dobrostan i bioasekuracja - ważne elementy współczesnej

bujatrii, PTNW Oddział Łomżyńsko-Ostrołęcki, Polskie Towarzystwo Bujatryczne,

Wyższa Szkoła Agrobiznesu w Łomży, Łomża 2012, pp. 9-16 (MNiSW: 6.0)

Ponadto, podobnie jak przed uzyskaniem stopnia naukowego doktora brałam udział w

powstawaniu prac dedykowanych praktykującym lekarzom weterynarii. Prace te poświęcone

były omówieniu okoliczności, przebiegu, diagnostyki oraz możliwości terapeutycznych zatruć

żelazem u prosiąt oraz paracetamolem u zwierząt towarzyszących (psów i kotów).


33




badanych leków. Najważniejsze wyniki z przeprowadzonych badań zostały przedstawione w

pracy:


erythromycin, flunixin meglumine, levamisole and plant secondary metabolites towards

bovine gastrointestinal motility – in vitro study. Journal of Veterinary Pharmacology

and Therapeutics, DOI: 10.1111/jvp.12455. (MNiSW: 25, IF2016: 1,202)








interakcji z lekami przeciwpasożytniczymi wobec cytochromu P450. Wyniki uzyskane podczas










dobrostan krów mlecznych, Dobrostan i bioasekuracja - ważne elementy współczesnej











badanych leków. Najwazniej sze wyniki z przeprowadzonych badań zostały przedstawione w

pracy:


erythromycin, Ílunixin meglumine, leVamisole and plant secondary metabolites towards

boVine gastrointestinal motility - in Vitro study. Journal of Veterinary Pharmacology

and Therapeutics, DOI: 10.1111/i.12455. (MNiSW: 25, IF2016: 1,202)








interakcji z lekami przeciwpasozytniczymi wobec cytochromu P450. Wyniki uzyskane podczas










dobrostan krów mlecznych, Dobrostan i bioasekuracj a - ważne elementy współczesnej







33


34

1) Chłopecka M., Mendel M., Dziekan N. (2013). Przyczyny działań niepożądanych

preparatów żelaza u nowo narodzonych prosiąt. Cz. II. Magazyn Weterynaryjny 22:

133-139. (MNiSW: 3,0)


preparatów żelaza u nowo narodzonych prosiąt. Cz. I. Magazyn Weterynaryjny 21:

1133-1135. (MNiSW: 3,0)

3) Dziekan N., Chłopecka M., Mendel M. (2012). Zatrucie paracetamolem u psów i

kotów. Magazyn Weterynaryjny 21: 1136-1138. (MNiSW: 3,0)

Dodatkowo byłam współautorem pracy propagującej wiedzę dotyczącą zatruć roślinami u

zwierząt roślinożernych:

1) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M. (2012). Zatrucia orlicą pospolitą, nostrzykiem

oraz roślinami wywołującymi nadwrażliwość na światło słoneczne, Bydło, 5: 14-18.

Wyniki prac eksperymentalnych, w których brałam udział były prezentowane na wielu

konferencjach krajowych i zagranicznych:

a) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W., Wiechetek W.: Evaluation of the

cholinergic pathways in α-hederin-induced contraction of rat isolated stomach strips.

11th Congress of the International Society of Ethnopharmacology 20-25.09.2010,

Albacete, Hiszpania.

b) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W., Wiechetek W.: Wpływ

hederakozydu C i całego wyciągu z liści bluszczu pospolitego (Hederae helicis folium

extract) na aktywność motoryczną izolowanych wycinków żołądka szczura.

Konferencja zatytułowana: „Farmakologiczne i toksykologiczne aspekty działania

ksenobiotyków”, 24-25.06.2010, Olsztyn, Polska.

c) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W., Wiechetek M.: Zagrożenia

toksykologiczne związane z obecnością związków trujących w paszach. Konferencja

zatytułowana: „Aktualne problemy bujatryki XXI wieku”. 8-10.10.2011, Łomża,

Polska.

d) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W., Wiechetek N.: Zatrucia zwierząt

wywołane roślinami zawierającymi saponiny. Możliwość oceny wpływu substancji

pochodzenia roślinnego na modelu izolowanych wycinków przewodu pokarmowego


34



133-139. (MNiSW: 3,0)


preparatów żelaza u nowo narodzonych prosiąt. Cz. I. Magazyn Weterynaryjny 21:

1133-1135. (MNiSW: 3,0)










cholinergic pathways in α-hederin-induced contraction of rat isolated stomach strips.




hederakozydu C i całego wyciągu z liści bluszczu pospolitego (Hederae helicis folium







Polska.







133-139. (MNiSW: 3,0)


preparatów żelaza u nowo narodzonych prosiąt. Cz. l. Magazyn Weterynaryjny 21:

1133-1135. (MNiSW: 3,0)










cholinergic pathways in ot-hederin-induced contraction of rat isolated stomach strips.




hederakozydu C i całego wyciągu z liści bluszczu pospolitego (Hea'erae helíeís folium







Polska.




34


35

szczura. X Zjazd Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 19-22.09.2011, Jurata,

Polska.

e) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W., Achinger J., Wiechetek M.: Wpływ

glifosatu i jego handlowego preparatu Roundup na aktywność motoryczną wycinków

dwunastnicy szczura, X Zjazd Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 19-

22.09.2011, Jurata, Polska.

f) Dziekan N., Chłopecka M., Łach A., Mendel M., Karlik W., Małdyk J., Wiechetek M.:

Standaryzacja alternatywnego modelu doświadczalnego do badania wpływu

ksenobiotyków na motorykę mięśniówki przewodu pokarmowego: sposób

pozyskiwania a aktywność motoryczna i morfologia wycinków jelita, X Zjazd

Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 19.-22.09.2011, Jurata, Polska.

g) Karlik W., Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Wiechetek M.: Wykorzystanie

wątroby zwierząt zabijanych w rzeźni do badań klirensu leków w warunkach in vitro.

X Zjazd Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 19.-22.09.2011, Jurata, Polska.

h) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: The effect of glyphosate on the

spontaneous motoric activity of rat isolated jejunum strips. 49. Kongres Europejskich

Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX, 01.-04.09.2013, Interlaken, Szwacjaria.

i) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W., Skalicka-Woźniak K.: The effect of

selected furanocoumarins on the spontaneous motoric activity of rat isolated intestine

strips. Kongres Europejskich Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX, 01.-

04.09.2013, Interlaken, Szwajcaria.

j) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Wykorzystanie w badaniach

alternatywnych hepatocytów pozyskiwanych od zwierząt rzeźnych. XI Zjazd Polskiego

Towarzystwa Toksykologicznego, 16.-19.09.2014, Olsztyn, Polska

k) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W.: Wpływ surfaktantu zawartego w

preparacie handlowym Roundup na izolowane wycinki przewodu pokarmowego

szczura. XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 16.-19.09.2014,

Olsztyn, Polska.

l) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W.: Mechanizm działania glifosatu na

izolowane wycinki przewodu pokarmowego szczura. XI Zjazd Polskiego Towarzystwa

Toksykologicznego, 16-19.09.2014, Olsztyn, Polska.

m) Dziekan N., Karlik W., Chłopecka M., Mendel M., Strzelczyk A.: Ocena przydatności

wybranych organizmów w badaniach ekotoksyczności ksenobiotyków. XI Zjazd

Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 16.-19.09.2014, Olsztyn, Polska.


35


Polska.

e) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W., Achinger J., Wiechetek M.: Wpływ




f) Dziekan N., Chłopecka M., Łach A., Mendel M., Karlik W., Małdyk J., Wiechetek M.:

Standaryzacja alternatywnego modelu doświadczalnego do badania wpływu

ksenobiotyków na motorykę mięśniówki przewodu pokarmowego: sposób


Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 19.-22.09.2011, Jurata, Polska.

g) Karlik W., Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Wiechetek M.: Wykorzystanie

wątroby zwierząt zabijanych w rzeźni do badań klirensu leków w warunkach in vitro.


h) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: The effect of glyphosate on the



i) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W., Skalicka-Woźniak K.: The effect of



04.09.2013, Interlaken, Szwajcaria.

j) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Wykorzystanie w badaniach

alternatywnych hepatocytów pozyskiwanych od zwierząt rzeźnych. XI Zjazd Polskiego

Towarzystwa Toksykologicznego, 16.-19.09.2014, Olsztyn, Polska

k) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W.: Wpływ surfaktantu zawartego w


szczura. XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 16.-19.09.2014,

Olsztyn, Polska.

l) Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W.: Mechanizm działania glifosatu na





Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 16.-19.09.2014, Olsztyn, Polska.

g)

h)

j)

k)

1)



Polska.

Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W., Achinger J., Wiechetek M.: Wpływ




Dziekan N., Chłopecka M., Łach A., Mendel M., Karlik W., Małdyk J., Wiechetek M.:

Standaryzacj a alternatywnego modelu doświadczalnego do badania wpływu

ksenobiotyków na motoryke mieśniówki przewodu pokarmowego: sposób


Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 19-22.09.2011, Jurata, Polska.

Karlik W., Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Wiechetek M.: Wykorzystanie

wątroby zwierzat zabij anych w rzeźni do badań klirensu leków w warunkach in vitro.


Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: The effect of glyphosate on the



Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W., Skalicka-Wozniak K.: The effect of



04.09.2013 , Interlaken, Szwajcaria.

Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Wykorzystanie w badaniach

alternatywnych hepatocytów pozyskiwanych od zwierzat rzeznych. XI Zjazd Polskiego

Towarzystwa Toksykologicznego, 16-19.09.2014, Olsztyn, Polska

Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W.: Wpływ surfaktantu zawartego w


szczura. XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 16-19.09.2014,

Olsztyn, Polska.

Chłopecka M., Dziekan N., Mendel M., Karlik W.: Mechanizm działania glifosatu na





Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 16.- 19.09.2014, Olsztyn, Polska.

35


36

n) Karlik W., Dziekan N., Chłopecka M., Mendel M.: Ekotoksyczność leków

weterynaryjnych- problem europejski czy narodowy? XI Zjazd Polskiego Towarzystwa

Toksykologicznego, 16.-19.09.2014, Olsztyn, Polska.

o) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Przydatność modelu izolowanych

wycinków dwunastnicy krów do badań farmakologicznych i toksykologicznych.

Konferencja zatytułowana: „Farmakologiczne i toksykologiczne aspekty stosowania

substancji antropogennych”. 14.-16.06.2015. Gdańsk, Polska.

p) Karlik W., Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N.: Problem wykorzystania w badaniach

in vitro wątrób krów pozyskanych z rzeźni w świetle zmienności osobniczej zwierząt.



q) Dziekan N., Antoniadou M., Karlik W., Chłopecka M., Mendel M.: Zaskakujący

antagonizm działania trimetoprimu i oksytetracykliny w teście toksyczności ostrej

wobec Daphnia magna. Konferencja zatytułowana: „Farmakologiczne i

toksykologiczne aspekty stosowania substancji antropogennych”. 14.-16.06.2015.

Gdańsk, Polska.

r) Chłopecka M., Mendel M., Dziekan N., Karlik W.: Porównanie działania Roundupu i

jego substancji czynnej – glifosatu na aktywność motoryczną wycinków dwunastnicy

szczura. Konferencja zatytułowana: „Farmakologiczne i toksykologiczne aspekty

stosowania substancji antropogennych”. 14.-16.06.2015. Gdańsk, Polska.

s) Mendel M., Karlik W., Chłopecka M., Dziekan N.: Usefulness of 3D-agar culture for

studies on bovine isolated hepatocytes. 51. Kongres Europejskich Towarzystw

Toksykologicznych EUROTOX, 13.16.09.2015, Porto, Portugalia.

t) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Ion channels’ disturbances are

responsible for biphasic jejunum strips reaction to glyphosate. 51. Kongres

Europejskich Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX, 13.16.09.2015, Porto,

Portugalia.

u) Mendel M., Dziekan N., Karlik W., Antoniadou M., Chłopecka M.: Acute toxicity of

sulfamethoxazole and trimethoprim mixtures on Daphnia magna. 51. Kongres


Portugalia.

v) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: The utility of bovine isolated

abomasum strips as an alternative experimental model. 51. Kongres Europejskich

Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX, 13.16.09.2015, Porto, Portugalia.


36

n) Karlik W., Dziekan N., Chłopecka M., Mendel M.: Ekotoksyczność leków


Toksykologicznego, 16.-19.09.2014, Olsztyn, Polska.

o) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Przydatność modelu izolowanych




p) Karlik W., Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N.: Problem wykorzystania w badaniach

in vitro wątrób krów pozyskanych z rzeźni w świetle zmienności osobniczej zwierząt.



q) Dziekan N., Antoniadou M., Karlik W., Chłopecka M., Mendel M.: Zaskakujący


wobec Daphnia magna. Konferencja zatytułowana: „Farmakologiczne i

toksykologiczne aspekty stosowania substancji antropogennych”. 14.-16.06.2015.

Gdańsk, Polska.

r) Chłopecka M., Mendel M., Dziekan N., Karlik W.: Porównanie działania Roundupu i

jego substancji czynnej – glifosatu na aktywność motoryczną wycinków dwunastnicy


stosowania substancji antropogennych”. 14.-16.06.2015. Gdańsk, Polska.

s) Mendel M., Karlik W., Chłopecka M., Dziekan N.: Usefulness of 3D-agar culture for

studies on bovine isolated hepatocytes. 51. Kongres Europejskich Towarzystw


t) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Ion channels’ disturbances are



Portugalia.

u) Mendel M., Dziekan N., Karlik W., Antoniadou M., Chłopecka M.: Acute toxicity of



Portugalia.

v) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: The utility of bovine isolated



p)

q)

t)


Karlik W., Dziekan N., Chłopecka M., Mendel M.: Ekotoksyczność leków



Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Przydatnośc' modelu izolowanych



substancji antropogennych”. 14.-16062015. Gdańsk, Polska.

Karlik W., Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N.: Problem wykorzystania w badaniach

in vitro watrób krów pozyskanych z rzeźni w świetle zmienności osobniczej zwierzat.


substancji antropogennych”. 14.-16062015. Gdańsk, Polska.

Dziekan N., Antoniadou M., Karlik W., Chłopecka M., Mendel M.: Zaskakujacy


wobec Daphnia magnez. Konferencja zatytułowana: „Farmakologiczne i

toksykologiczne aspekty stosowania substancji antropogennych”. 14.-16062015.

Gdańsk, Polska.

Chłopecka M., Mendel M., Dziekan N., Karlik W.: Porównanie działania Roundupu i

jego substancji czynnej - glifosatu na aktywność motoryczna wycinków dwunastnicy


stosowania substancji antropogennych”. 14.-16062015. Gdańsk, Polska.

Mendel M., Karlik W., Chłopecka M., Dziekan N.: Usefulness of 3D-agar culture for

studies on boVine isolated hepatocytes. 51. Kongres Europejskich Towarzystw


Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Ion channels” disturbances are



Portugalia.

Mendel M., Dziekan N., Karlik W., Antoniadou M., Chłopecka M.: Acute toxicity of



Portugalia.

Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: The utility of boVine isolated



36


37

w) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Flavonoids present in ruminant diet

affect the contractility of bovine isolated abomasum specimens. 63rd International

Congress and Annual Meeting of the Society for Medicinal Plant and Natural Product

Research (GA). 23.-26.08.2015, Budapeszt, Węgry.

x) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Hederagenin and medicagenic acid

effects on the contractility of bovine isolated abomasum specimens. 9th Joint Natural

Products Conference 2016. 24.-27.07.2016. Kopenhaga, Dania.

y) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Henriksen Cronberg A., Kearney R., Karlik W.:

Wpływ jednoczesnego narażenia mięśniówki gładkiej na saponiny lucerny i wybrane

leki – badania z wykorzystaniem izolowanych wycinków przewodu pokarmowego

bydła. XV Kongres Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych, 22.-24.09.2016,

Lublin, Polska.

z) Chłopecka M., Mendel M., Dziekan N., Karlik W.: Rola interakcji pomiędzy glifosatem

i POEA w zaburzeniach aktywności motorycznej wycinków przewodu pokarmowego

wywołanych preparatem ROUNDUP. XV Kongres Polskiego Towarzystwa Nauk

Weterynaryjnych, 22.-24.09.2016, Lublin, Polska.

aa) Dziekan N., Niemiec T., Dudek W., Karlik W., Chłopecka M., Mendel M.:

Standaryzacja warunków przeprowadzania testów oceny ekotoksyczności

nanocząsteczek. XV Kongres Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych, 22.-

24.09.2016, Lublin, Polska.

bb) Karlik W., Królicka M., Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N.: Różnice w aktywności

cytochromu P450 pomiędzy płatami wątroby u dorosłych krów. XV Kongres Polskiego

Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych, 22.-24.09.2016, Lublin, Polska.

cc) Mendel M., Benarbia A., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Wpływ wyciągów

roślinnych bogatych w saponiny na aktywność motoryczną wycinków przewodu

pokarmowego bydła. Konferencja zatytułowana: „Nowe trendy w farmakologii i

toksykologii weterynaryjnej”, 27.-29.06.06.2017, Warchały, Polska.

dd) Mendel M., Pettersen Hultén E.M., Benarbia A.: In vitro screening of the antispasmodic

effect of Citrus extract based product and its main flavonoids on porcine intestine. 65th

International Congress and Annual Meeting of the Society for Medicinal Plant and

Natural Product Research (GA). 03.-07.09.2017, Bazylea, Szwajcaria.

ee) Mendel M., Karlik W., Chłopecka M., Dziekan N.: Verification of flavonoids effect on

bovine cytochrome P450 activity in liver S9 fraction. 65th International Congress and


37

w) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Flavonoids present in ruminant diet

affect the contractility of bovine isolated abomasum specimens. 63rd International



x) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Hederagenin and medicagenic acid

effects on the contractility of bovine isolated abomasum specimens. 9th Joint Natural

Products Conference 2016. 24.-27.07.2016. Kopenhaga, Dania.

y) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Henriksen Cronberg A., Kearney R., Karlik W.:

Wpływ jednoczesnego narażenia mięśniówki gładkiej na saponiny lucerny i wybrane

leki – badania z wykorzystaniem izolowanych wycinków przewodu pokarmowego


Lublin, Polska.

z) Chłopecka M., Mendel M., Dziekan N., Karlik W.: Rola interakcji pomiędzy glifosatem





Standaryzacja warunków przeprowadzania testów oceny ekotoksyczności

nanocząsteczek. XV Kongres Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych, 22.-



cytochromu P450 pomiędzy płatami wątroby u dorosłych krów. XV Kongres Polskiego



roślinnych bogatych w saponiny na aktywność motoryczną wycinków przewodu




effect of Citrus extract based product and its main flavonoids on porcine intestine. 65th



ee) Mendel M., Karlik W., Chłopecka M., Dziekan N.: Verification of flavonoids effect on

bovine cytochrome P450 activity in liver S9 fraction. 65th International Congress and


W) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: FlaVonoids present in ruminant diet

affect the contractility of boVine isolated abomasum specimens. 63rd International



X) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Karlik W.: Hederagenin and medicagenic acid

effects on the contractility of boVine isolated abomasum specimens. 9th Joint Natural

Products Conference 2016. 24-27.07.2016. Kopenhaga, Dania.

y) Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N., Henriksen Cronberg A., Keamey R., Karlik W.:

Wpływ jednoczesnego narażenia mieśniówki gładkiej na saponiny lucerny i wybrane

leki - badania z wykorzystaniem izolowanych wycinków przewodu pokarmowego


Lublin, Polska.

z) Chłopecka M., Mendel M., Dziekan N., Karlik W.: Rola interakcji pomiedzy glifosatem





Standaryzacj a warunków przeprowadzania testów oceny ekotoksyczności

nanoczasteczek. XV Kongres Polskiego Towarzystwa Nauk Weterynaryjnych, 22.-



cytochromu P450 pomiedzy płatami wątroby u dorosłych krów. XV Kongres Polskiego



roślinnych bogatych w saponiny na aktywność motoryczna wycinków przewodu




effect of Citrus eXtract based product and its main flaVonoids on porcine intestine. 65th



ee) Mendel M., Karlik W., Chłopecka M., Dziekan N.: Verification of flaVonoids effect on

boVine cytochrome P450 activity in liver S9 fraction. 65th International Congress and

37


38

Annual Meeting of the Society for Medicinal Plant and Natural Product Research (GA).

03.-07.09.2017, Bazylea, Szwajcaria.

ff) Mendel M., Chłopecka M.: The benefits of employing saponin-rich plants as feed

additives in cattle. 65th International Congress and Annual Meeting of the Society for

Medicinal Plant and Natural Product Research (GA). 03.-07.09.2017, Bazylea,

Szwajcaria.

gg) Mendel M., Karlik W., Havervall C., Chłopecka M., Dziekan N.: Wpływ wtórych

metabolitów roślin na aktywność metaboliczną cytochromu P450 w wątrobie krów. XII

Zjazd Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 19.-22.09.2017, Puławy, Polska.

hh) Karlik W., Mendel M., Chłopecka M., Dziekan N.: Porównanie aktywności cytochromu

P450 w wątrobie krów w różnych modelach in vitro. XII Zjazd Polskiego Towarzystwa

Toksykologicznego, 19.-22.09.2017, Puławy, Polska.

Poza uczestnictwem w wymienionych kongresach naukowych dwukrotnie brałam udział w

przygotowaniu krajowych konferencji:

- X Zjazdu Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego (19.-22.09.2011, Jurata, Polska)

jako członek komitetu organizacyjnego,

- Konferencji zatytułowanej: „Nowe trendy w farmakologii i toksykologii

weterynaryjnej” (27.-29.06.06.2017, Warchały, Polska) jako członek komitetu

naukowego.

5.3. Nagrody i wyróżnienia

Prezentowane przeze mnie wyniki badań naukowych zostały docenione na forum krajowym

i międzynarodowym i uhonorowane następującymi nagrodami/stypendiami:

- I nagroda Dziekana Wydziału Medycyny Weterynaryjnej za najlepszą prezentację

wyników badań naukowych na dorocznych przeglądzie dorobku Katedr – 2007

- Stypendium ufundowane przez Zarząd Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego na

udział w 46. Kongresie Europejskich Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX –

2009

- Nagroda II stopnia Rektora Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego za osiągnięcia

naukowe – 2011

- Wyróżnienie pracy „The effect of alfalfa saponins on the contractility of bovine isolated

abomasum and duodenum preparations” (A.5.) jako jednej z pięciu najlepszych prac w

konkursie Nor-Feed Veterinary Award 2016.


38


03.-07.09.2017, Bazylea, Szwajcaria.



Medicinal Plant and Natural Product Research (GA). 03.-07.09.2017, Bazylea,

Szwajcaria.

gg) Mendel M., Karlik W., Havervall C., Chłopecka M., Dziekan N.: Wpływ wtórych


Zjazd Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 19.-22.09.2017, Puławy, Polska.


P450 w wątrobie krów w różnych modelach in vitro. XII Zjazd Polskiego Towarzystwa

Toksykologicznego, 19.-22.09.2017, Puławy, Polska.



- X Zjazdu Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego (19.-22.09.2011, Jurata, Polska)



weterynaryjnej” (27.-29.06.06.2017, Warchały, Polska) jako członek komitetu

naukowego.

5.3. Nagrody i wyróżnienia



- I nagroda Dziekana Wydziału Medycyny Weterynaryjnej za najlepszą prezentację

wyników badań naukowych na dorocznych przeglądzie dorobku Katedr – 2007


udział w 46. Kongresie Europejskich Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX –

2009


naukowe – 2011

- Wyróżnienie pracy „The effect of alfalfa saponins on the contractility of bovine isolated





09-07.09.2017, Bazylea, Szwajcaria.



Medicinal Plant and Natural Product Research (GA). 03.-07092017, Bazylea,

Szwajcaria.

gg) Mendel M., Karlik W., HaVerVall C., Chłopecka M., Dziekan N.: Wpływ wtórych


Zjazd Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego, 19-22.092017, Puławy, Polska.


P45 0 w wątrobie krów w róznych modelach in vitro. XII Zjazd Polskiego Towarzystwa

Toksykologicznego, 19-22.09.2017, Puławy, Polska.



5.3.

- X Zjazdu Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego (19-22.092011, Jurata, Polska)



weterynaryjnej” (27.-2906.06.2017, Warchały, Polska) jako członek komitetu

naukowego.

Nagrody i wyróżnienia



I nagroda Dziekana Wydziału Medycyny Weterynaryjnej za najlepszą prezentację

wyników badań naukowych na dorocznych przeglądzie dorobku Katedr - 2007


udział w 46. Kongresie Europejskich Towarzystw Toksykologicznych EUROTOX -

2009


naukowe - 2011

- Wyróżnienie pracy „The eflecí ofalfalfa saponíns on the contractility ofbovíne isolaíed



38


39

5.4. Udział w projektach badawczych

Po uzyskaniu stopnia naukowego doktora uczestniczyłam w następujących projektach

badawczych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki, Konsorcjum Naukowe KNOW

„Zdrowe Zwierzę – Bezpieczna Żywność” oraz Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w

Warszawie:

a) „Wpływ wybranych furanokumaryn na aktywność motoryczną izolowanych wycinków

przewodu pokarmowego szczura” grant badawczy dla młodych naukowców Szkoły

Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (nr uczelniany 505-10-02340051).

Czas trwania: 01.01.2011-31.12.2011. – kierownik projektu

b) „Interakcje pomiędzy roślinnymi substancjami aktywnymi biologicznie zawartymi w

paszy, a wybranymi lekami stosowanymi w leczeniu chorób bydła – badania in vitro”

grant badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki w ramach konkursu

SONATA (UMO-2012/05/D/NZ9/01610). Czas trwania: 28.02.2013-27.02.2017. –

kierownik i główny wykonawca projektu

c) „Ocena możliwości wykorzystania wybranych bioindykatorów do badania

ekotoksyczności leków weterynaryjnych” grant badawczy dla młodych naukowców

Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie (nr uczelniany 505-10-

023400-K00160). Czas trwania: 01.01.2013-31.12.2013. – kierownik projektu

d) „Ocena zdolności chlorofiliny do hamowania wchłaniania deoksyniwalenolu na modelu

izolowanej śluzówki jelita świni”, grant badawczy ESR3 w ramach „Konsorcjum

Naukowego KNOW „Zdrowe Zwierzę – Bezpieczna Żywność

(KNOW2016/SGGW/ESR3/01/1). Czas trwania: 01.01.2017-31.12.2017. – kierownik

i jeden z dwóch wykonawców projektu.

e) „Interakcje mikotoksyn i antybiotyków w układzie pokarmowym i immunologicznym

świni – badania in-vitro”, grant badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki

w ramach konkursu OPUS (UMO-2016/23/B/NZ7/02273) przyznany konsorcjum

naukowemu, w którym Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut

Badawczy w Puławach pełni rolę lidera projektu, a Szkoła Główna Gospodarstwa

Wiejskiego w Warszawie pełni rolę partnera. Czas trwania: wrzesień 2017-sierpień

2020. – kierownik partnera konsorcjum i wykonawca projektu.


39

5.4. Udział w projektach badawczych



„Zdrowe Zwierzę – Bezpieczna Żywność” oraz Szkołę Główną Gospodarstwa Wiejskiego w

Warszawie:

a) „Wpływ wybranych furanokumaryn na aktywność motoryczną izolowanych wycinków



Czas trwania: 01.01.2011-31.12.2011. – kierownik projektu

b) „Interakcje pomiędzy roślinnymi substancjami aktywnymi biologicznie zawartymi w

paszy, a wybranymi lekami stosowanymi w leczeniu chorób bydła – badania in vitro”


SONATA (UMO-2012/05/D/NZ9/01610). Czas trwania: 28.02.2013-27.02.2017. –


c) „Ocena możliwości wykorzystania wybranych bioindykatorów do badania



023400-K00160). Czas trwania: 01.01.2013-31.12.2013. – kierownik projektu

d) „Ocena zdolności chlorofiliny do hamowania wchłaniania deoksyniwalenolu na modelu


Naukowego KNOW „Zdrowe Zwierzę – Bezpieczna Żywność

(KNOW2016/SGGW/ESR3/01/1). Czas trwania: 01.01.2017-31.12.2017. – kierownik


e) „Interakcje mikotoksyn i antybiotyków w układzie pokarmowym i immunologicznym

świni – badania in-vitro”, grant badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki


naukowemu, w którym Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut



2020. – kierownik partnera konsorcjum i wykonawca projektu.

5.4.


Udział W projektach badawczych



„Zdrowe Zwierzę - Bezpieczna Zywność” oraz Szkołę Główna Gospodarstwa Wiejskiego w

Warszawie:

al)

b)

d)

„Wpływ wybranych furanokumaryn na aktywność motoryczną izolowanych wycinków



Czas trwania: 01.01.2011-31.12.2011. - kierownik projektu

„Interakcje pomiędzy roślinnymi substancjami aktywnymi biologicznie zawartymi w

paszy, a wybranymi lekami stosowanymi w leczeniu chorób bydła - badania in vitro”


SONATA (UMO-2012/05/D/NZ9/01610). Czas trwania: 28.02.2013-27.02.2017. -


„Ocena mozliwości wykorzystania wybranych bioindykatorów do badania



023400-K00160). Czas trwania: 01.01.2013-3 1 . 12.2013. - kierownik projektu

„Ocena zdolności chlorofiliny do hamowania wchłaniania deoksyniwalenolu na modelu


Naukowego KNOW „Zdrowe Zwierzę - Bezpieczna Zywność(KNOW2016/SGGW/ESR3/01/1). Czas trwania: 01 .01 .2017-3 1 . 12.2017. - kierownik


„Interakcje mikotoksyn i antybiotyków w układzie pokarmowym i immunologicznym

świni - badania ín-vitro”, grant badawczy finansowany przez Narodowe Centrum Nauki


naukowemu, w którym Państwowy Instytut Weterynaryjny - Państwowy Instytut



2020. - kierownik partnera konsorcjum i wykonawca projektu.

39


40

5.5. Pozostała działalność naukowa

5.5.1. Współpraca naukowa

Wkrótce po obronie pracy doktorskiej nawiązałam współpracę z Katedrą Farmakognozji z

Pracownią Roślin Leczniczych Lubelskiego Uniwersytetu Medycznego. Dzięki zawiązanej

współpracy w prowadzonych przeze mnie badaniach farmakologicznych mogłam

wykorzystywać substancje czynne pochodzenia roślinnego, które izolowane były z roślin

leczniczych w lubelskim ośrodku. Wyniki wspólnej pracy zostały opublikowane w dwóch

pracach oryginalnych opisywanych wcześniej (A.1. i A.2.).

Wykonanie części eksperymentów w ramach realizacji projektu „Interakcje pomiędzy

roślinnymi substancjami aktywnymi biologicznie zawartymi w paszy, a wybranymi lekami

stosowanymi w leczeniu chorób bydła – badania in vitro” możliwe było tylko dzięki

współpracy z patologami z Zakładu Patologii Zwierząt Egzotycznych, Laboratoryjnych,

Nieudomowionych i Ryb Wydziału Medycyny Weterynaryjnej, SGGW w Warszawie.

Ponadto od 2015 roku jestem aktywnym członkiem grupy roboczej skupiającej naukowców

badających właściwości roślin leczniczych i produktów naturalnych, które mogą być

wykorzystane w leczeniu lub prewencji chorób zwierząt (GA networking group on Medicinal

Plants and Natural Products in Animal Healthcare and Veterinary Medicine). Grupa ta działa

w ramach Society for Medicinal Plant and Natural Product Research. Działalność powołanej

grupy roboczej ukierunkowana jest na: szerzenie wiedzy dotyczącej stosowania roślin bogatych

we wtórne metabolity roślinne (wykorzystywanych jako leki, dodatki paszowe, suplementy

diety oraz preparaty pielęgnacyjne); poprawianie dostępności roślin leczniczych dla zwierząt,

w szczególności dla zwierząt gospodarskich (rozwiązania prawne); propagowaniu

świadomości potencjału leczniczego jaki mają rośliny i jaki może zostać wykorzystany w

medycynie weterynaryjnej; zachęcaniu do interdyscyplinarnej współpracy pomiędzy

naukowcami reprezentującymi różne dziedziny w celu realizacji idei wspólnego zdrowia. Moja

działalność w grupie roboczej polegała do tej pory na aktywnym uczestnictwie (wystąpienia

ustne) podczas wszystkich dorocznych spotkań Towarzystwa. Od 2017 roku jestem jednym z

koordynatorów GA networking group on Medicinal Plants and Natural Products in Animal

Healthcare and Veterinary Medicine.

Dodatkowo od czasu udziału w pierwszej edycji konkursu Nor-Feed Veterinary Award w

2015 roku współpracuję z francuskim konsorcjum Nor-Feed SUD produkującym roślinne

dodatki paszowe dla zwierząt. W ramach nawiązanej współpracy do tej pory oceniony został


40


5.5.1. Współpraca naukowa

Wkrótce po obronie pracy doktorskiej nawiązałam współpracę z Katedrą Farmakognozji z

Pracownią Roślin Leczniczych Lubelskiego Uniwersytetu Medycznego. Dzięki zawiązanej

współpracy w prowadzonych przeze mnie badaniach farmakologicznych mogłam



pracach oryginalnych opisywanych wcześniej (A.1. i A.2.).



stosowanymi w leczeniu chorób bydła – badania in vitro” możliwe było tylko dzięki












świadomości potencjału leczniczego jaki mają rośliny i jaki może zostać wykorzystany w


naukowcami reprezentującymi różne dziedziny w celu realizacji idei wspólnego zdrowia. Moja






2015 roku współpracuję z francuskim konsorcjum Nor-Feed SUD produkującym roślinne




5.5. l . Współpraca naukowa

Wkrótce po obronie pracy doktorskiej nawiązałam współpracę z Katedra Farmakognozji z

Pracownia Roślin Leczniczych Lubelskiego Uniwersytetu Medycznego. Dzięki zawiązanej

współpracy W prowadzonych przeze mnie badaniach farmakologicznych mogłam



pracach oryginalnych opisywanych wcześniej (A. l. i A.2.).



stosowanymi w leczeniu chorób bydła - badania in vitro” mozliwe było tylko dzięki












świadomości potencjału leczniczego jaki mają rośliny i jaki moze zostać wykorzystany w


naukowcami reprezentującymi rózne dziedziny w celu realizacji idei wspólnego zdrowia. Moja






2015 roku współpracuj ę z francuskim konsorcjum Nor-Feed SUD produkującym roślinne


40


41

wpływ kilku wyciągów roślinnych oraz ich mieszanin na motorykę przewodu pokarmowego

świń i bydła. Rezultaty wspólnie przeprowadzonych doświadczeń zostały zaprezentowane w

postaci dwóch doniesień konferencyjnych w 2017 roku.

W ubiegłym roku, tj. 2016, brałam udział w stworzeniu konsorcjum naukowego pomiędzy

Państwowym Instytutem Weterynaryjnym – Państwowym Instytutem Badawczym w

Puławach, a Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w celu wspólnego aplikowania o grant

badawczy w Narodowym Centrum Nauki. Przedstawiony przez obie instytucje projekt został

zakwalifikowany do realizacji i tym samym zapewnił współpracę z PIW-PIB w Puławach przez

kolejne trzy lata, tj. do roku 2020.

5.5.2. Udział w szkoleniach i warsztatach

W celu pogłębienia wiedzy z zakresy farmakologii i toksykologii, a także w celu poznania

nowych technik i metod laboratoryjnych brałam udział w następujących szkoleniach:

- ADInstruments Workshop – Autumn 2005, 07.-11.11.2005, Budapeszt, Węgry;

- Sokrates Intensive Programme „Food & Health” (organizatorzy: Gent University, The

Graduale School VLAG, Wageningen, SGGW w Warszawie), 28.05.-10.06.2006;

Warszawa, Polska;

- Szkolenie z zakresu farmacji weterynaryjnej „Prawodawstwo wspólnotowe dotyczące

produktów leczniczych (Zezwolenie na wprowadzenie do obrotu leku weterynaryjnego

we Francji i w Unii Europejskiej, Nadzór farmaceutyczny w Unii Europejskiej), 24.-

27.07.2006, Kraków, Polska;

- Szkolenie z zakresu farmacji weterynaryjnej „Nadzór nad stosowaniem produktów

leczniczych” 04.-08.09.2006, Warszawa, Polska;

- Szkolenie z zakresu farmacji weterynaryjnej „Nadzór nad obrotem detalicznym i

stosowaniem produktów leczniczych”, 11.-14.09.2006, Kraków, Polska;

- 3rd ADInstruments Workshop in Polska – 13.-14.06.2007, Warszawa (uczestnik i

organizator);

- 31. Schweizerische Jahrestagung für Phytotherapie, 09.-11.11.2016, Baden, Szwajcaria;

- Workshop on the Interpretation of the Data Requirements on Acute Inhalation Toxicity,

07.-08.06.2017, Kopenhaga, Dania.


41

wpływ kilku wyciągów roślinnych oraz ich mieszanin na motorykę przewodu pokarmowego

świń i bydła. Rezultaty wspólnie przeprowadzonych doświadczeń zostały zaprezentowane w



Państwowym Instytutem Weterynaryjnym – Państwowym Instytutem Badawczym w

Puławach, a Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w celu wspólnego aplikowania o grant





W celu pogłębienia wiedzy z zakresy farmakologii i toksykologii, a także w celu poznania


- ADInstruments Workshop – Autumn 2005, 07.-11.11.2005, Budapeszt, Węgry;


Graduale School VLAG, Wageningen, SGGW w Warszawie), 28.05.-10.06.2006;

Warszawa, Polska;

- Szkolenie z zakresu farmacji weterynaryjnej „Prawodawstwo wspólnotowe dotyczące





leczniczych” 04.-08.09.2006, Warszawa, Polska;



- 3rd ADInstruments Workshop in Polska – 13.-14.06.2007, Warszawa (uczestnik i

organizator);





Wpływ kilku wyciągów roślinnych oraz ich mieszanin na motorykę przewodu pokarmowego

Świń i bydła. Rezultaty Wspólnie przeprowadzonych doświadczeń zostały zaprezentowane w



Państwowym Instytutem Weterynaryjnym - Państwowym Instytutem Badawczym w

Puławach, a Szkoła Główną Gospodarstwa Wiejskiego w celu wspólnego aplikowania o grant





W celu pogłębienia wiedzy z zakresy farmakologii i toksykologii, a takze w celu poznania


- ADInstruments Workshop - Autumn 2005, 07.-11.11.2005, Budapeszt, Węgry;


Graduale School VLAG, Wageningen, SGGW w Warszawie), 28.05 .-10.06.2006;

Warszawa, Polska;

- Szkolenie z zakresu farmacji weterynaryjnej „Prawodawstwo wspólnotowe dotyczace





leczniczych” 04-08.09.2006, Warszawa, Polska;



- 3rd ADInstruments Workshop in Polska - 13.-14.06.2007, Warszawa (uczestnik i

organizator);




41


42

5.5.3. Członkostwo w towarzystwach naukowych

- Polskie Towarzystwo Toksykologiczne (członek od 2008, sekretarz Oddziału

Warszawskiego Polskiego Towarzystwa Toksykologicznego od 2014)

- Society for Medicinal Plant and Natural Product Research (członek od 2009, członek

grupy roboczej Medicinal Plants and Natural Products in Animal Healthcare and

Veterinary Medicine od 2015, koordynator grupy od 2017 roku)

Ponadto od 2013 roku jestem członkiem Podkomisji Antydopingowej w Komisji

Weterynaryjnej, w Polskim Związku Jeździeckim.


42








Weterynaryjnej, w Polskim Związku Jeździeckim.









Weterynaryjnej, w Polskim Zwiazku Jezdzieckim.

42


43

ZBIORCZE ZESTAWIENIE OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH

Przed uzyskaniem

stopnia doktora

Po uzyskaniu

stopnia doktora

Liczba publikacji w

czasopismach z listy A

MNiSW

6 12

Liczba publikacji w

czasopismach z listy B

MNiSW

2 3

Liczba rozdziałów w

monografiach - 2

Wyniki prezentowane na

konferencjach naukowych

krajowych zagranicznych krajowych zagranicznych

5 4 22 12

W całym okresie pracy naukowej

Liczba cytowań

(bez autocytowań)

A* B*

24 32

Liczba cytowań

(z autocytowaniami)

A* B*

36 44

Indeks Hirscha

A* B*

4 5

Sumaryczny współczynnik

IF 29,049

Sumaryczna liczba punktów

wg MNiSW 502

A* - według Web of Science – Core Collection, B* - według Web of Science – All Databases

6. Informacje o osiągnięciach dydaktycznych i popularyzacji nauki

6.1. Aktywność dydaktyczna

Jako członek zespołu naukowo-dydaktycznego Zakładu Farmakologii i Toksykologii od

czasu pierwszego zatrudnienia jestem zaangażowana w prowadzenie zajęć na następujących

wydziałach w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie:


43

ZBIORCZE ZESTAWIENIE OSIĄGNIĘĆ NAUKOWYCH

Przed uzyskaniem

stopnia doktora

Po uzyskaniu

stopnia doktora

Liczba publikacji w

czasopismach z listy A

MNiSW

6 12

Liczba publikacji w

czasopismach z listy B

MNiSW

2 3

Liczba rozdziałów w

monografiach - 2

Wyniki prezentowane na

konferencjach naukowych

krajowych zagranicznych krajowych zagranicznych

5 4 22 12


Liczba cytowań

(bez autocytowań)

A* B*

24 32

Liczba cytowań

(z autocytowaniami)

A* B*

36 44

Indeks Hirscha

A* B*

4 5

Sumaryczny współczynnik

IF 29,049

Sumaryczna liczba punktów

wg MNiSW 502

A* - według Web of Science – Core Collection, B* - według Web of Science – All Databases







zBIoRCzE ZESTAWIENIE osIĄGNIEĆ NAUKowYCH

wg MNiSW

Przed uzyskaniem Po uzyskaniustopnia doktora stopnia doktora

Liczba publikacji wczasopismach z listy A 6 12MNiSW

Liczba publikacji wczasopismach z listy B 2 3MNiSW

Liczba rozdziałów w _ 2monografiach

Wyniki prezenœwane na krajowych zagramcznych krajowych zagranlcznych

konferencjach naukowych 5 4 22 12


>l< >l<

Liczba cytowań A B(bez autocytowań) 24 32

>l< >l<

Liczba cytowań A B(z autocytowaniami) 3 6 44

A* B”<Indeks Hirscha

4 5

Sumaryczny współczynnikIF 29,049

Sumaryczna liczba punktów 5 02

A* - według Web of Science - Core Collection, B* - według Web of Science - All Databases






43


44

WYDZIAŁ MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ – STUDENCI POLSKOJĘZYCZNI:

- Toksykologia (ćwiczenia) – od 2005 roku

- Kliniczna toksykologia małych zwierząt (wybrane wykłady) – od 2010 roku,

koordynator przedmiotu od 2012 roku

- Kliniczna toksykologia małych zwierząt (wybrane wykłady) – od 2010 roku

WYDZIAŁ MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ – STUDENCI ANGLOJĘZYCZNI:

- Toxicology (wykłady i ćwiczenia) – od 2011 roku, koordynator przedmiotu od 2012

roku

- Clinical toxicology of small animals (wykłady) – od 2011 roku, od początku jestem

koordynatorem przedmiotu

- Clinical toxicology of large animals (wykłady) – od 2012 roku, od początku jestem


- Differential diagnostics based on laboratory results (wykłady) – od 2017 roku, od

początku jestem koordynatorem przedmiotu

Chciałabym podkreślić, że jestem autorem wszystkich sylabusów i zajęć z zakresu

toksykologii prowadzonych obecnie dla studentów międzynarodowego toku studiów na

Wydziale Medycyny Weterynaryjnej, w SGGW w Warszawie.

WYDZIAŁ OGRODNICTWA, BIOTECHNOLOGII I ARCHITEKTURY

KRAJOBRAZU, kierunek BIOTECHNOLOGIA

- Bezpieczeństwo chemiczne środowiska (wybrane ćwiczenia) – od 2006 roku

- Hodowle tkankowe i komórkowe (wybrane ćwiczenia) – od 2006 roku

WYDZIAŁ ROLNICTWA I BIOLOGII, kierunek BIOLOGIA

- Podstawy toksykologii (wybrane ćwiczenia) – od 2005 roku

- Kultury in vitro (wybrane ćwiczenia) – od 2016 roku

WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA, kierunek OCHRONA

ŚRODOWISKA


- Ekotoksykologia (wybrane wykłady i ćwiczenia) – od 2009 roku

- Ecotoxicology, zajęcia w języku angielskim (wykłady i ćwiczenia) – w latach 2014-

2016


44

WYDZIAŁ MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ – STUDENCI POLSKOJĘZYCZNI:

- Toksykologia (ćwiczenia) – od 2005 roku

- Kliniczna toksykologia małych zwierząt (wybrane wykłady) – od 2010 roku,


- Kliniczna toksykologia małych zwierząt (wybrane wykłady) – od 2010 roku

WYDZIAŁ MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ – STUDENCI ANGLOJĘZYCZNI:

- Toxicology (wykłady i ćwiczenia) – od 2011 roku, koordynator przedmiotu od 2012

roku

- Clinical toxicology of small animals (wykłady) – od 2011 roku, od początku jestem


- Clinical toxicology of large animals (wykłady) – od 2012 roku, od początku jestem


- Differential diagnostics based on laboratory results (wykłady) – od 2017 roku, od

początku jestem koordynatorem przedmiotu

Chciałabym podkreślić, że jestem autorem wszystkich sylabusów i zajęć z zakresu





- Bezpieczeństwo chemiczne środowiska (wybrane ćwiczenia) – od 2006 roku

- Hodowle tkankowe i komórkowe (wybrane ćwiczenia) – od 2006 roku



- Kultury in vitro (wybrane ćwiczenia) – od 2016 roku

WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA, kierunek OCHRONA

ŚRODOWISKA


- Ekotoksykologia (wybrane wykłady i ćwiczenia) – od 2009 roku

- Ecotoxicology, zajęcia w języku angielskim (wykłady i ćwiczenia) – w latach 2014-

2016


WYDZIAŁ MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ - STUDENCI POLSKOJĘZYCZNI:

- Toksykologia (ćwiczenia) - od 2005 roku

- Kliniczna toksykologia małych zwierzat (Wybrane Wykłady) - od 2010 roku,


- Kliniczna toksykologia małych zwierzat (Wybrane Wykłady) - od 2010 roku

WYDZIAŁ MEDYCYNY WETERYNARYJNEJ - STUDENCI ANGLOJĘZYCZNI:

Toxicology (Wykłady i ćwiczenia) - od 2011 roku, koordynator przedmiotu od 2012

roku

- Clinical toxicology of small animals (Wykłady) - od 2011 roku, od poczatku jestem


- Clinical toxicology of large animals (Wykłady) - od 2012 roku, od poczatku jestem


- Differential diagnostics based on laboratory results (Wykłady) - od 2017 roku, od

poczatku jestem koordynatorem przedmiotu

Chciałabym podkreślić, ze jestem autorem Wszystkich sylabusów i zajęć z zakresu





- Bezpieczeństwo chemiczne środowiska (wybrane ćwiczenia) - od 2006 roku

- Hodowle tkankowe i komórkowe (wybrane ćwiczenia) - od 2006 roku


- Podstawy toksykologii (Wybrane ćwiczenia) - od 2005 roku

- Kultury in vitro (wybrane ćwiczenia) - od 2016 roku

WYDZIAŁ BUDoWNIcTWA 1 eYNrERn sRoDoWIsKA, kierunek ocHRoNA

ŚRoDoWIsKA

- Podstawy toksykologii (Wybrane ćwiczenia) - od 2005 roku

- Ekotoksykologia (Wybrane wykłady i ćwiczenia) - od 2009 roku

- EcotoXicology, zajecia w jezyku angielskim (Wykłady i ćwiczenia) - W latach 2014-

2016

44


45

WYDZIAŁ NAUK O ZWIERZĘTACH, kierunek BIOINŻYNIERIA

- Alternatywne metody oceny bezpieczeństwa ksenobiotyków (wybrane ćwiczenia) – od

2016 roku


praktykujących lekarzy weterynarii

Od czasu uzyskania stopnia doktora prowadziłam zajęcia na następujących studiach

podyplomowych/specjalizacyjnych:

- Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, studia specjalizacyjne „Choroby małych

zwierząt”

- Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, studia specjalizacyjne „Choroby małych

zwierząt”

- Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, studia specjalizacyjne „Weterynaryjna

Diagnostyka Laboratoryjna”

- Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, studia specjalizacyjne „Choroby ptaków”

- Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, studia podyplomowe „Rośliny i surowce

roślinne dla zdrowia – jakość i wykorzystanie”

- Wydział Zarządzania, Uniwersytet Warszawski, studia podyplomowe „Kot:

zachowania prawidłowe i zaburzenia behawioralne”

Ponadto wygłosiłam dwa wykłady na kongresach, których słuchaczami byli praktykujący

lekarze weterynarii:

- VII Kongres „Akademia po Dyplomie” – Vademecum lekarza w gabinecie – zagadki,

przypadki kliniczne (Zatrucia psów i kotów)

- III Kongres Weterynaryjnej Medycyny Behawioralnej – Leki roślinne w terapii kotów

– bezpieczne, bo naturalne, czy jednak trzeba uważać?

Dodatkowo jestem jednym w autorów publikujących artykuły w ramach internetowego

blogu promującego m.in. racjonalną fitoterapię (https://dogosfera.pl/). Moje doniesienia

dotyczą możliwości wykorzystania preparatów/leków roślinnych w terapii psów.

6.3. Opieka nad projektami i pracami studenckimi

W 2017 roku zostałam opiekunem sekcji toksykologicznej działającej w ramach Koła

Naukowego przy Wydziale Medycyny Weterynaryjnej, w SGGW w Warszawie. Członkowie


45

WYDZIAŁ NAUK O ZWIERZĘTACH, kierunek BIOINŻYNIERIA

- Alternatywne metody oceny bezpieczeństwa ksenobiotyków (wybrane ćwiczenia) – od

2016 roku






zwierząt”


zwierząt”





roślinne dla zdrowia – jakość i wykorzystanie”





- VII Kongres „Akademia po Dyplomie” – Vademecum lekarza w gabinecie – zagadki,


- III Kongres Weterynaryjnej Medycyny Behawioralnej – Leki roślinne w terapii kotów

– bezpieczne, bo naturalne, czy jednak trzeba uważać?



dotyczą możliwości wykorzystania preparatów/leków roślinnych w terapii psów.





WYDZIAŁ NAUK O ZWIERZĘTACH, kierunek BIOINŹYNIERIA

- Alternatywne metody Oceny bezpieczeństwa ksenobiotyków (Wybrane ćwiczenia) - od

2016 roku






zwierząt”


zwierząt”





roślinne dla zdrowia - jakość i wykorzystanie”





- VII Kongres „Akademia po Dyplomie” - Vademecum lekarza w gabinecie - zagadki,


- III Kongres Weterynaryjnej Medycyny Behawioralnej - Leki roślinne w terapii kotów

- bezpieczne, bo naturalne, czy jednak trzeba uważać?



dotyczą mozliwości wykorzystania preparatów/leków roślinnych w terapii psów.




45

https://dogosfera.pl/

„'inforejirƒ'rn l .fi-Írn'frt ;ifz'irntieí

sekcji wykonują pod moją opieka eksperymentalne prace badawcze z wykorzystaniem modeli

alternatywnychł

Do tej pory byłam promotorem:

- 7 prac dyplomowych (Honor theses) studentów międzynarodowego toku studiów na

Wydziale Medycyny Weterynaryjnej

- 1 pracy magisterskiej studentki kierunku: Biotechnologia

- 2 prac inżynierskich studentów na kierunkach: Bioinzynieria i Ochrona Srodowiska

6.4. Popularyzacja nauki

Od 2014 roku biore udział w wykładach oraz imprezach weekendowych organizowanychw ramach warszawskiej edycji Festiwalu Nauki.

Do tej pory wygłosiłarn nastepujace wykłady:

- Najważniejsze katastrofy ekologiczne na świecie (2014)

- Trucizny wokół nas -~ zagrożenia dla psów i kotów (2014)

- Zwierzeta, które zmieniły bieg historii świata. Cześć I. (2016)

- Zwierzęta, które zmieniły bieg historii świata. Część II. (2017)

Poza tym od 2015 uczestniczę w przygotowaniu i przeprowadzeniu imprezy weekendowejdla dzieci i dorosłych zatytułowanej „Ciekawy świat zi'yierzaf,J podczas której prezentowanesą różne oblicza pracy lekarza weterynarii.

W latach 2016 i 2017 prowadziłam także Wykłady dotyczace zatruć truciznami naturalnymi

dla zagranicznych studentów (Szwedów i Słowaków) uczestniczących w wymianiezorganizowanej przez Warszawski Oddział Międzynarodowego Stowarzyszenia StudentówWeterynarii (International Vererinary Student Association 'w IVSA).

MMM'

46

łMedycynyWeterynaryjnej -...

Documents

Transcript of łMedycynyWeterynaryjnej -...