LITERNET – sztuka, moda czy konieczność?

Polskie powieści hipertekstowe w Sieci.

„Chciałem po prostu napisać powieść, która zmieniałaby się w trakcie lektury(…)”

Michael Joyce

Liternet - definicja Liternet – termin powstały jako pochodna słów

literatura i Internet. Nazwa ta po raz pierwszy została użyta przez Jerzego Ablewicza na sesji literaturoznawczej, zorganizowanej w 2002 roku w Krakowie, z inicjatywy Stowarzyszenia Krakowska Alternatywa, pisma Ha!art oraz Koła Naukowego Filmoznawców Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Pod koniec roku 2005 powstał polski wortal liternet.pl, którego celem było gromadzenie informacji związanych z badaniami liternetowymi: http://liternet.pl/

Pojęcie dotyczy różnych zjawisk literackich istniejących w Sieci. Zasięg znaczeniowy tego terminu jest bardzo szeroki. Obejmuje: „literaturę w Sieci”, czyli literaturę, która pierwotnie miała formę

drukowaną, a następnie cyfrową, bądź odwrotnie, topikę internetową w tradycyjnej literaturze, książki publikowane bądź udostępniane w internecie, literacki e-commerce, Selfpublishing,  e-booki, archiwizacja literatury w internecie, sieciowe czasopisma literackie, „literaturę Sieci”, strony autorskie pisarzy i poetów, czaty, banalizm liternetowy, Hipertekst w literaturze, hiperfikcję czy hipertekstualizm, blogi, netspeak (specyficzny język używany przez internautów), e-mail art, netart, design, społeczności liternetowe,

Powieść hipertekstowa

Powieść hipertekstowa to powieść bądź opowiadanie napisane i odczytywane na interaktywnym, elektronicznym ekranie, stworzone w systemach hipertekstowych. Główną właściwością hiperfikcji (skrótowa nazwa p.h w świecie anglosaskim) jest fakt, iż zaprasza ona czytelnika do współpracy z tekstem, wyboru kolejności poszczególnych paragrafów, wyboru wątków i perspektyw narracyjnych.

Nie każdy utwór literacki, który powstał w środowisku hipertekstowym jest hipertekstem literackim, hiperfikcją. Istnieje wiele utworów, prezentowanych na przykład na www, które równie dobrze mogłyby pojawić się w druku i nie straci tam nic ze swojego znaczenia. Czym zatem jest hiperfikcja i co to za sensy, które giną po jej hipotetycznym przejściu przez prasę drukarską?

Za klasykę elektronicznej hiperfikcji uznaje się literackie projekty, powstające w środowiskach komputerowych począwszy od lat 80., a skończywszy na połowie lat 90. Zaliczyć tu należy zarówno powieści napisane w stacjonarnych, dyskowych systemach hipertekstowych, jak i pierwsze hiperpowieści sieciowe, opublikowane w Internecie. Do tych pierwszych zaliczają się afternoon, a story Michaela Joyce`a, Patchwork Girl Shelley Jackson i Victory Garden Stuarta Moulthropa- napisane w Storyspace, oraz - na przykład - Uncle Buddy`s Phantom Funhouse Johna MacDaida - napisany w Hypercard.

„BLOK” – Sławomir Shuty

BLOK (http://blok.art.pl), posiada wszystko to, co zwykła książka – autora, okładkę, treść,

rozdziały. Tym, co wyróżnia go spośród innych powieści, jest fakt, że nigdy nie został wydany.

Znajduje się w Internecie i jedynie tam można go przeczytać. Dzięki formie, którą wybrał,

częściowo udaje mu się zakamuflować językowe i tematyczne braki i sprawić, że zachłyśnięty

formą Czytelnik nie zawsze zwraca uwagę na treść. Warto go przeczytać, ze względu na fakt,

że jest jak żywa istota – tworzy się w chwili czytania. Tym samym, bloków, które powstaną

w trakcie lektury, będzie tyle, ilu będzie czytelników. Zatem, dla lubiących dźwięk łamanej konwencji - literacki labirynt, który

koniecznie powinni odwiedzić.

„Tramwaje w przestrzeniach zespolonych”dr. Muto

To opowieść o tym co jest i o tym co się wydaje rzeczywistości i urojeniach - które powiązane są ze sobą tak ściśle jak część urojona i rzeczywista liczby zespolonej. Wydarzenia i wymyślenia splatają się ze sobą w niepodzielną tkankę ciągłej podróży przez miasto pełne snów i oczekiwań, złudzeń i faktów, marzeń i mitycznych postaci. To historia niekończącej się podróży, natrętnych wręcz obsesyjnych powtórzeń pewnych schematów, opowieść o ułudzie ostatecznych prawd, mitologii celu, który nie jest niczym innym jak tego celu poszukiwaniem. Przeczytaj hipertekstową powieść internetową autorstwa Dr Muto.

www.muto.art.plwww.muto.art.pl

„Gmachy Trwonienia Czasu” – Xnauta

Autor - xnauta - opisuje swój utwór w ten oto sposób: „Fragmentaryczna architektura gmachów jest wyrazem

niewiary w sens linernej narracji - opisów, zarysów postaci, charakterów, konstrukcji psychologicznych. To jedynie szkic i makieta większej budowli - której konstrukcja zaplanowana jest na lata - 10.000 mil podmorskiej żeglugi, a może 10 lat włóczęgi. Zaledwie znak obecności jakieś ledwo przeczuwalnej głębi, kryjącej się poniżej strefy fotycznej - czyli tam gdzie nie dociera światło - jakiekolwiek - na przykład spojrzeń zagubionych przechodniów, na przykład twoich spojrzeń...”

http://gmachy.blog.pl/

Koniec świata według Emeryka - Radosław Nowakowski

To pierwsza polska powieść hipertekstowa wydana na CD i dystrybuowana w księgarniach. Fabuła oparta jest na legendzie Emeryka, klęczącej figury pielgrzyma w Nowej Słupi w Górach Świętokrzyskich, która co rok posuwa się o jedno ziarnko piasku w stronę Świętego Krzyża. Kiedy Emeryk dojdzie do świątyni, nastąpi koniec świata; w fabule Nowakowskiego obserwujemy ten dzień opowiadany przez kilkaset ruszających się i nieruszających się bytów i niebytów.

http://http://www.emeryk.wici.infowww.emeryk.wici.info//