Lista zagadnień do egzaminu doktorskiego z socjologii jako dyscypliny dodatkowej dla

doktorantów kierunków ekonomicznych ( Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny i

Wydział Zarządzania ) obowiązująca od roku akad. 2015- 2016

Egzaminator: prof. zw. dr bab. Danuta Walczak-Duraj

Katedra Socjologii Polityki i Moralności UŁ – pokój 121 A

I Wybrane teorie socjologiczne

1.Wieloparadygmatyczność socjologii i ekonomii i jej konsekwencje badawcze. Istota „współczynnika humanistycznego” F. Znanieckiego. Podstawowe „ dylematy” ( 6) w obrębie współczesnych orientacji teoretycznych w socjologii

M. Ziółkowski, Teoria socjologiczna początku XXI wieku [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1, Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

D. Walczak-Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010, rozdz. I

2. Teoretyczny rodowód teorii zachowań i wymiany: teoria behawioralna ( Homans), strukturalna ( Blau), sieciowa - negocjacyjna ( Emerson, Cook). Grywalizacja jako sposób modyfikowania zachowań

G. C. Homans, Podstawowe procesy społeczne [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1, Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

P. M. Blau, Wymiana społeczna [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1, Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

M. J. Lovaglia, Sieciowa teoria wymiany [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1, Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

M. Jankowski, Grywalizacja –wykorzystanie elementów gier do modyfikowania zachowań ludzi, ”Nauki Społeczne. Social Sciences”, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 2(8) 2013

3. Socjobiologia i psychologia ewolucyjna –łączenie paradygmatów biologii i nauk społecznych

P. L. van den Berghe, Łączenie paradygmatów: biologia i nauki społeczne [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

R. D. Alexander, Ewolucja ludzkiej psyche [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

4. Teoria procesów adaptacyjnych

1

R. Merton, Struktura społeczna i anomia [w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005

5. Teorie interakcji i interakcjonizm symboliczny

E. Goffman, Porządek interakcyjny [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

B.G. Glaser, Anselm L. Strauss, Konteksty świadomości i interakcja społeczna [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

6. Teorie struktury społecznej, uwarstwienia społecznego i nierówności społecznych

P. Sztompka, Pojęcie struktury społecznej [w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005

E. O. Wright, Klasy się liczą [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

K. Janicka, K. M. Słomczyński, Od nierówności do polaryzacji: biegunowość struktury klasowej a różnice w postawach natury społecznej i politycznej [w:] J. Grotowska-Leder, E. Rokicka ( red.), Nowy ład?. Dynamika struktur społecznych we współczesnych społeczeństwach, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013

D. Walczak-Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010, s. 170-182

7. Teorie panowania, władzy i konfliktu

M. Foucault, Trzy typy władzy [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

M. Foucault, Wiedza i władza [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

P. Bourdieu, Przemoc symboliczna [w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005

R. Dahrendorf, Teorie konfliktu w społeczeństwie przemysłowym [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

R. Collins, Konfliktowa teoria stratyfikacji [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

8. Teoria racjonalnego wyboru

2

J. Coleman, Perspektywa racjonalnego wyboru w socjologii ekonomicznej [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

M. Olson, Dobra publiczne i problem „pasażera na gapę” [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

9. Neoinstytucjonalizm

D. C. North, Efektywność gospodarcza w czasie [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

J. W. Meyer, B. Rowan, Organizacje zinstytucjonalizowane: struktura formalna jako mit i ceremonia [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 1,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

10. Teorie zmiany społecznej w perspektywie ruchów społecznych

P. Sztompka, Ruchy społeczne- struktury <in statu nascendi>[w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005

C. Offe, Nowe ruchy społeczne: przekraczanie granic polityki instytucjonalnej [w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005

R. Inglehard, Pojawienie się wartości postmaterialistycznych [w:] P. Sztompka, M. Kucia ( red.), Socjologia. Lektury, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005

11. Teorie modernizacji i systemu światowego. Rozmywanie się granic świata społecznego

W. Knӧbl, Teorie, które nie przeminą: nie kończąca się historia teorii modernizacji [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

I. Wallerstein, Nowoczesny system- świat [ w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

A. Giddens, Ramy późnej nowoczesności [ w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

M. Kolęda- Zdziech, Wizje kapitalizmu w ponowoczesnych podejściach socjologicznych- ujęcie porównawcze, „Transformacje. Pismo interdyscyplinarne”, 2013 nr 1-2 ( 76-77)

W. Sztumski, Świat rozmyty. Kwestia granic, „Transformacje. Pismo interdyscyplinarne”, 2011 nr 1-2 ( 68-69)

II. Wybrane stanowiska badawcze i interpretacyjne wobec wiodących problemów współczesnych społeczeństw

3

1.Społeczeństwo i jego problemy w perspektywie liberalizmu ( różnych jego nurtów)

D. Walczak-Duraj, Apropriacja szans życiowych we współczesnych społeczeństwach [w:] D. Walczak-Duraj, J. Mariański ( red.), Ład aksjonormatywny w okresie kryzysu, Acta Universitatis Lodziensis – “Folia Sociologica” 2014 nr 48

D. Walczak-Duraj, Uspołecznianie ryzyka i strat w sytuacji kryzysu gospodarczego, „Prakseologia”, nr 155, 2014;

D. Walczak-Duraj- Wolność gospodarcza a poczucie odpowiedzialności za dobro wspólne, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym”, Tom 17, nr 3 2014

2. Podstawowe koncepcje i problemy społeczeństwa informacyjnego i konsumpcyjnego ( społeczeństwo doznań)

W. Wątroba, Homo informaticus w globalnym hipermarkecie [w:] L. Haber, M. Niezgoda (red.) Społeczeństwo informacyjne. Aspekty funkcjonalne i dysfunkcjonalne, Wyd. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006

D. Walczak – Duraj – Socjologia dla ekonomistów, Warszawa 2010

3. Osobowość a tożsamość we współczesnym świecie

A. Touraine, Rola podmiotu w społeczeństwach nowoczesnych [ w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2,Wybór i opracowanie: A. Jasińska –Kania L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

J. Straub – Tożsamość osobista i zbiorowa. Analiza pojęciowa [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2. Wybór i opracowanie: A. Jasińska-Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

Ch. Taylor, Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.

D. Walczak-Duraj – Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010

4. Społeczeństwo obywatelskie we współczesnych demokracjach

I. Berlin, Cztery eseje o wolności, Poznań 2000

J. Czapiński, T. Panek, Diagnoza społeczna 2014 [i kolejne aktualne wydania]

J. J Linz, Kryzys, załamanie i powrót do równowagi [w:] J. Szczupaczyński ( wybór i opracowanie), Władza i społeczeństwo, tom 2, Wyd. Scholar, Warszawa 1998

D. Walczak – Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE Warszawa 2010.

5. Paradoksy współczesnej demokracji i polityki – znaczenie perspektywy moralnej

S. Mocek, Moralne podstawy życia politycznego, ISP PAN, Warszawa 1997

K. Michalski, Klett-Cotta (red.), Społeczeństwo liberalne, Kraków 1996

4

Meny Y. Surel Y. (red.), Demokracja w obliczu populizmu, Warszawa 2007

D. Walczak – Duraj, Podstawowe problemy etyczne demokracji liberalnej – wymiar polityczny [w:] A. Miszalska, K.Kowalewicz (red.),Niepokojąca współczesność, Łódź 2001 D. Walczak-Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010

6. Podstawowe modele wielokulturowości w Europie i główne przyczyny ich słabości

A. Szahaj, E pluribus unum? Dylematy wielokulturowości i politycznej poprawności, Kraków 2004

N. Glazer, Teraz wszyscy jesteśmy multikulturalistami [w:] Współczesne teorie socjologiczne, tom 2. Wybór i opracowanie: A. Jasińska-Kania, L. M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006

Marcin Pierzchała, Danuta Walczak-Duraj, Obywatelskość jako płaszczyzna integracji społeczności muzułmańskich ze społeczeństwem polskim. Na przykładzie Ligi Muzułmańskiej w Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 2014, s. 64-85

D. Walczak – Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010

7. Globalizacja ( wymiar ekonomiczny, kulturowy i polityczny) a lokalizm i glokalizm

U. Beck, Społeczeństwo ryzyka. W drodze do innej rzeczywistości, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2002

U. Beck, Władza i przeciwwładza w epoce globalnej. Nowa ekonomia polityki światowej, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2005

Z. Bauman, Globalizacja, czyli komu globalizacja, a komu lokalizacja, „Studia Socjologiczne”, 1997, nr 3

D. Walczak – Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE Warszawa 2010

8. Przemiany więzi we współczesnych społeczeństwach ( wykształcanie się etyki netokratycznej ); rola zaufania i kapitału społecznego

J. Mariański, Kryzys moralny czy transformacja wartości. Studium socjologiczne, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2001

P. Sztompka, Zaufanie. Fundament społeczeństwa, Instytut Wydawniczy Znak, Kraków 2007 J. Czapiński, T. Panek, Diagnoza społeczna 2014 [ i dalsze aktualne wersje ]

D. Walczak- Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010

B. Łopaciuk- Gonczaryk, Mierzenie kapitału społecznego, „Gospodarka Narodowa” nr 1-2 2014

9. Przemiany religijności we współczesnym świecie

5

Ł. Kutyło, Teorie socjologiczne a religia. Między sekularyzacją a desekularyzacją, Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, 2012, s. 104-156

J. Mariański, Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie, Wydawnictwo KUL, Lublin 2006

J. Casanova, Religie polityczne w nowoczesnym świecie, Nomos, Kraków 2005.

10. Istota, funkcje oraz wymiary kultury organizacyjnej ( w tym koncepcja G. Hofstede)

G. Hofstede, Kultury i organizacje. Zaprogramowanie umysłu ,PWE, Warszawa 2010

11. Koncepcje społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa w ujęciu teorii stakeholders i shareholders ( stockholders) value

J. Adamczyk, Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw, PWE, Warszawa 2009

D. Walczak – Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010

12. Instytucjonalizacja i standaryzacja zachowań etycznych w działalności gospodarczej

Kodeks etyczny – Caux Round Table z 1994 ( tłumaczenie B. Rok – Google)

D. Walczak – Duraj, Ład etyczny w gospodarce rynkowej. Doświadczenia polskiej transformacji, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2002

D. Walczak – Duraj, Ład aksjonormatywny w gospodarce rynkowej- ciągłość czy zmiana?[ w:] J. Grotowska-Leder, E. Rokicka ( red.), Nowy ład?. Dynamika struktur społecznych we współczesnych społeczeństwach, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013

13 Zjawisko korupcji: istota, rodzaje, przyczyny, skutki i sposoby rozwiązywania problemów związanych z korupcją

J. Pope ( opr.), Rzetelność życia publicznego. Metody zapobiegania korupcji, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 1999,

A. Kubiak, Łapownictwo w świadomości i doświadczeniu potocznym Polaków, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003

D. Walczak – Duraj, Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 2010

Zalecana literatura nie wyklucza doboru innej, bądź dodatkowej literatury do wybranego przez doktoranta tematu.

6

III. Metody i techniki badań socjologicznych

Badania ilościowe a badania jakościowe- podstawowe techniki i narzędzia badawcze

Rola badań sondażowych w demokracji

Sposoby doboru jednostek do badań

Różne rodzaje wywiadów w socjologii

Wykorzystanie źródeł zastanych

Obserwacja ( jawna, ukryta, uczestniczącą, nieuczestnicząca) jako metoda badawcza; dylematy natury etycznej

Wykorzystanie źródeł zastanych

Zalecana, podstawowa literatura:

1. Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 20062. Giddens A., Socjologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 20043. Ritzer G. , Klasyczne teorie socjologiczne, Wydawnictwo Zyski i S-ka, Poznań 20044. Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 20025. Sztompka P. Kucia M. ( red.), Socjologia. Lektury, Wyd. Znak, Kraków, 20056. Walczak-Duraj D., Socjologia dla ekonomistów, PWE, Warszawa 20107. Współczesne teorie socjologiczne, tom 1 i 2. Wybór i opracowanie: A. Jasińska – Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski,Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 Zalecana literatura nie wyklucza doboru innej, bądź dodatkowej literatury do wybranego przez doktoranta tematu

7

8