nr. 1nr nr 1wrzesień 2009❚KWARTALNIK

nr. 1nr Nr 3/2010KWARTALNIK

Krajowej SieciObszarów Wiejskich

B i u l e t y n

Zrealizowane działania KSOW ........... 5

❚

Aktywna Wieś Warmii, Mazur i Powiśla .......... 8

❚

LGD Warmii i Mazur .. 12❚

Regulamin KSOW ..... 14❚

Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Samorząd WojewództwaWarmińsko-Mazurskiego

�  Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Jacek Protas Marszałek Województwa Warmińsko - Mazurskiego

Szanowni Państwo

Doświadczenia zdobyte podczas pierwszego roku funkcjonowa-nia Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w województwie warmiń-sko-mazurskim pokazały, że jest ona potrzebnym narzędziem wspie-rającym rozwój obszarów wiejskich. Społeczności wiejskie, samo-rządy i podmioty lokalne widzą konieczność przeobrażeń polskiej wsi. W województwie warmińsko-mazurskim obserwujemy bardzo dużo oddol-nych inicjatyw oraz przede wszystkim determinacji do wspólnego działania na rzecz zrównoważonego rozwoju terenów wiejskich.

W roku ubiegłym Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiej-skich, we współpracy z partnerami zaangażowanymi w rozwój wsi, zre-alizował szereg działań na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym. W ramach Planu Działania odbyły się szkolenia, konkursy, konferencje, wyjazdy studyjne oraz spotkania, które pozwoliły zidentyfikować prob-lemy istniejące na obszarach wiejskich oraz przyczyniły się do znalezienia odpowiednich mechanizmów, które doprowadzą do dynamicznego i coraz efektywniejszego rozwoju terenów wiejskich. W kolejnych latach wysiłki Sekretariatu Regionalnego KSOW nadal będą się skupiać na wymianie informacji, wiedzy i rozpowszechnianiu dobrych praktyk w zakresie pro-jektów dotyczących rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Rozpoczęta w roku 2009 praca nad budową międzysektorowego partnerstwa będzie kontynuowana.

Jestem przekonany, że wspólnie z Państwa pomocą uda się nam wypra-cować innowacyjne podejście do rozwiązywania problemów i wyzwań zwią-zanych z wdrażaniem Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 -2013.

Zdrowych Świąt Wielkanocnych, pełnych wiary, nadziei i miłości, radosnego, wiosennego nastroju

i serdecznych spotkań w gronie rodziny oraz przyjaciół

Wszystkim czytelnikom Biuletynu życzy Redakcja

Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego  �

Spis treściStan realizacji Planu Działania SR KSOW na lata 2008-2009 w województwie warmińsko-mazurskim ............................................................................................ 4

Przegląd zrealizowanych działań ............................................................................ 5

Stan realizacji działań PROW 2007-2013 wdrażanych przez Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego ................................................................ 7

Konkurs „Aktywna Wieś Warmii, Mazur i Powiśla”- jako forma inspiracji środowisk wiejskich do wspierania odnowy wsi w województwie warmińsko-mazurskim .... 8

Czy o obszarach wiejskich można zapomnieć? ....................................................10

Prezentacja Lokalnych Grup Działania Warmii i Mazur .......................................12

KSOWieści................................................................................................................14

Partnerzy Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich ......15

Stan realizacji Planu Działania Sekretariatu Regionalnego KSOW na lata 2008-2009 w województwie warmińsko-mazurskim

�  Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Krajowa Sieć Obszarów Wiejskich (KSOW) funkcjonuje między innymi na podstawie przepisów określonych w art. 37a Ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, art. 68 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz art. 41 rozporządzenia Komisji WE nr 1974/2006 zobowią-zującego państwa członkowskie Unii Europejskiej do ustanowie-nia KSOW najpóźniej do dnia 31 grudnia 2008 roku.

Priorytetem działalności KSOW jest stworzenie podmiotom zaangażowanym w rozwój obszarów wiejskich przyjaznej plat-formy współpracy i wymiany doświadczeń w zakresie rozwoju rolnictwa i terenów wiejskich.

Podstawą realizacji tego priorytetu, zgodnie z Rozporządze-niem Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r., w sprawie krajowej sieci obszarów wiejskich, są działania zaplanowane do realizacji w ramach dwuletnich planów działania KSOW, począw-szy od planu na lata 2008-2009. Prace nad przygotowaniem projektu tego dokumentu w województwa warmińsko-mazurskim rozpoczęły się w kwietniu 2008 r. Zaplanowane do realizacji zadania były spójne ze Strategią Rozwoju Społeczno-Gospodar-czego Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz pozostawały w zgodzie z obowiązującymi w 2009 roku zadaniami Departa-mentu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Warmińsko-Mazurskiego.

Z uwagi na brak stosownych rozporządzeń wykonawczych w roku 2008, realizacja Planu Działania Sekretariatu Regionalnego KSOW w naszym województwie rozpoczęła się z chwilą podjęcia Uchwały przez Zarząd Województwa, tj. w dniu 17 lutego 2009 roku.

Wykonanie planu odbyło się poprzez realizację działań szcze-gółowych przewidzianych w art. 68 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. Były to:

identyfikacja i analiza możliwych do przeniesienia dobrych praktyk w zakresie rozwoju obszarów wiejskich oraz przekazanie informacji na ich temat,

przeniesienie dobrych praktyk, projektów innowacyjnych, orga-nizacja i wymiana doświadczeń oraz „know-how”,

przygotowanie programów szkoleniowych dla LGD w procesie tworzenia, w tym wymiana doświadczeń pomiędzy lokalnymi grupami działania,

•

•

•

zarządzanie siecią,

pomoc techniczna dla współpracy międzyterytorialnej i trans-narodowej,

wspieranie współpracy międzyinstytucjonalnej, w tym mię-dzynarodowej,

wymiana wiedzy oraz ocena polityki w zakresie rozwoju obsza-rów wiejskich.

W ramach zadań szczegółowych Sekretariat Regionalny KSOW, we współpracy z partnerami zaangażowanymi w rozwój obsza-rów wiejskich, zrealizował ponad 50 przedsięwzięć. Wśród nich są m.in: szkolenia, spotkania, konferencje naukowe, wyjazdy studyjne i wystawy. Głównym ich celem była wymiana wiedzy, informacji oraz doświadczeń na temat rozwoju rolnictwa i terenów wiejskich pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi podmiotami na poziomie lokalnym, regionalnym oraz wspólnotowym. Ten ostatni element jest szczególnie istotny w obliczu Wspólnej Polityki Rolnej, której znaczenie i waga znacznie wzrosły wraz z rozszerzeniem Unii Euro-pejskiej.

Doświadczenia zdobyte podczas pierwszego roku funkcjonowa-nia Sieci w naszym województwie potwierdziły, że jest ona bardzo potrzebnym instrumentem służącym zarówno do wspierania oddolnych inicjatyw lokalnych społeczności, jak i aktywizującym działalność liderów środowisk wiejskich w celu jeszcze efektyw-niejszego i dynamicznego rozwoju rolnictwa na danym terenie. Dzięki działalności Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich możliwa jest integracja środowiska wiejskiego, wspieranie lokalnych tradycji i dziedzictwa kulturowego wsi. Suma wykorzystanych środków w roku 2009 przeznaczonych na realizację powyższych działań wyniosła ponad 940 tys. zł.

Kontynuacją podjętych wyzwań jest realizacja planu działania KSOW na lata 2010-2011, który stanowi istotny krok w rozpo-czętym w 2007 roku procesie budowy Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Jego misją jest skuteczna realizacja takich działań, które przyczynią się do poprawy jakości życia i warunków pracy mieszkańców wsi oraz polepszenia sytuacji ekonomicznej rolni-ków. Należy zatem skupić się na działaniach, które dla przyszłości rolnictwa i obszarów wiejskich w województwie warmińsko-mazurskim są szczególnie istotne.

Aneta KowalkowskaSekretariat Regionalny KSOW

•

•

•

•

Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego  �

Międzynarodowe Targi Fruit Logistica Od 3 do 5 lutego 2010 roku Sekretariat Regionalny Krajowej

Sieci Obszarów Wiejskich województwa warmińsko-mazurskiego we współpracy z Grupą Producentów Warzyw „Greengrow” Sp. z o. o., współfinansował udział grupy producentów warzyw oraz

producentów rolnych, specjalizujących się w produkcji warzyw-niczej na międzynarodowych Targach Fruit Logistica w Berli-nie. Celem organizacji wyjazdu było zdobycie wiedzy na temat uprawy, transportu, przechowywania produktów oraz ich zbytu.

Niezwykle cenna okazała się także wymiana informacji w tym zakresie z innymi producentami rolnymi z kraju i zagranicy. Udział w jednej z większych imprez skierowanych do producentów warzyw z Europy i Świata potencjalnie może przyczynić się do

zwiększenia konkurencyjności polskiego rolnictwa oraz wzrostu poziomu życia ludności wiejskiej.

III Forum Lokalnych Grup Działania Warmii i Mazur15 i 16 lutego 2010 roku Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci

Obszarów Wiejskich we współpracy z Lokalną Grupą Działania „Brama Mazurskiej Krainy” współorganizował III Forum Lokal-

Przegląd zrealizowanych działań nych Grup Działania Warmii i Mazur. Pierwszego dnia uczestnicy spotkali się na nidzickim zamku, a drugiego dnia w Kamionce koło Nidzicy gdzie organizatorzy spotkania zaprezentowali działalność Garnarskiej Wioski. Celem III Forum Lokalnych Grup Działania Warmii i Mazur była przede wszystkim wymiana wiedzy, infor-

macji i doświadczeń pomiędzy Lokalnymi Grupami Działania z terenu województwa warmińsko-mazurskiego. Podczas spotkania omówiono problemy związane z wdrażaniem lokalnych strategii rozwoju oraz zasady współpracy z Sekretariatem Regionalnym Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich. Bardzo praktyczny aspekt miał drugi dzień spotkania, kiedy odbyły się warsztaty z autoprezentacji a po nich, na przykładzie Garncarskiej Wioski, Krzysztof Margol - Prezes Lokalnej Grupy Działania, omówił jeden z pomysłów na pozarolniczą działalność gospodarczą na terenach wiejskich.

Publikacja na temat dobrych praktyk w ramach Programu Leader +

15 marca 2010 r. Samorząd Województwa Warmińsko-Mazur-skiego we współpracy z Nidzicką Fundacją Rozwoju „NIDA” wydał publikację na temat dobrych praktyk w realizacji projektów w ramach II Schematu Leader +. Publikacja powstała przy zaan-gażowaniu siedmiu Lokalnych Grup Działania, uczestniczących w realizacji projektów w ramach Sektorowego Programu Operacyjny Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego oraz Roz-woju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006 (SPO-ROL).

W wydawnictwie opisano dobre praktyki, które udało się zrealizo-wać w województwie warmińsko-mazurskim dzięki zaangażowaniu samorządów lokalnych, organizacji działających na rzecz rolnictwa oraz podmiotów prywatnych. Publikacja pokazuje również, jak wiel-kie znaczenie dla rozwoju obszarów wiejskich mieli i mają liderzy środowisk wiejskich. To oni promują oddolne inicjatywy, aktywizują lokalną społeczność i wspierają działania, których celem jest poprawa warunków i jakości życia mieszkańców terenów wiejskich.

�  Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Od 17 do 20 lutego 2010 r. w Norymberdze (w Niemczech) odbyły się coroczne Międzynarodowe Targi Żywności i Produktów Ekologicznych – BioFach 2010. To wiodące w świecie specjalistyczne targi certyfikowanych produktów ekologicznych. Polskę reprezen-towało kilkudziesięciu wystawców, oferujących swoje produkty na zbiorowym stoisku Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz urzędów marszałkowskich. Województwo warmińsko-mazurskie przedstawiło ofertę produktów ekologicznych na powierzchni 25 m². Odpowiedzialnym za przygotowanie stoiska regionalnego był Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Ol-sztynie.

Na stoisku Warmii i Mazur zaprezentowały się następujące przedsiębiorstwa:

Gospodarstwo Rolne EKO AGRO-TUR – Dorota i Sławomir Gołubo-wicz z Gołdapi, specjalizujące się w uprawie konsumpcyjnych zbóż ekologicznych, tj. orkiszu, żyta, owsa oraz zbóż paszowych,

Gospodarstwo Rodzinne Rudziewicz z Gołdapi, posiadające certy-fikat produkcji ekologicznej i prowadzące sprzedaż tradycyjnych wyrobów własnej produkcji z mięsa zwierząt certyfikowanych, tj. dzików, danieli, jeleni,

Mleczarnia „EkoŁukta” Sp. z o.o. w Łukcie z certyfikowanymi wyro-bami takimi jak: twarogi wiejskie, osełki masła, sery żółte, jogurty naturalne i owocowe, mleko zsiadłe, śmietankowe serki smakowe,

„Eko-Piekarnia” Sp. z o.o. w Wydminach – z ekologicznymi bochen-kami chleba mazurskiego, wiejskiego i graham,

Firma „EKO” Piotra Hillara z Tuczek w gm. Rybno z certyfikowa-nymi: mąką razową pszenną, żytnią i gryczaną, z otrębami pszen-nymi i żytnimi,

Firma S-KADRA Piotr Cimaszkiewicz „Wiejskie Klimaty” – sklep – delikatesy z Olsztyna, specjalizujące się w sprzedaży szerokiej gamy produktów z ekologicznych gospodarstw rolnych, m.in. soków ziołowych, dżemów owocowych, sałatek warzywnych, wędlin,

„Chłodnia Olsztyn” Sp. z o.o. z ofertą mrożonych owoców i warzyw. Wśród oferowanych produktów znalazły się również dekoracyjne jabłka pochodzące z integrowanej produkcji sadowniczej Pana Krzysztofa Kowalskiego z Olsztyna.

Wystawione do degustacji, wyroby naszych firm i gospodarstw ekologicznych cieszyły się dużym zainetersowaniem wśród gości

•

•

•

•

•

•

•

Międzynarodowe Targi Żywności i Produktów Ekologicznych – BioFach 2010 odwiedzających stoiska targowe. Dodatkowo na stoisku rozdawane były broszury, ulotki, materiały reklamowe Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, rolnictwa ekologicznego oraz informatory o turystyce regionu warmińsko-mazurskiego – w wersji polskiej, niemieckiej i angielskiej.

Duże zainteresowanie wśród gości budziła akcja „Mazury Cud Natury”, zachęcająca do głosowania na Mazurskie Jeziora w świa-

towym konkursie Nowe 7 Cudów Natury. Stoisko Warmii i Mazur na imprezie targowej w Norymberdze

przyciągało wzrok ciekawą aranżacją i kolorowym wystrojem. Z ra-mienia Samorządu Wojewódz-twa Warmińsko – Mazurskiego honory gospodarzy stoiska pełnili Panowie: Julian Osie-cki – Przewodniczący Sejmiku Samorządu Województwa i Ja-rosław Marek Słoma – Członek Zarządu Województwa.

W pierwszym dniu Targów Biofach 2010 stoisko Warmii i Mazur zaszczycili swoją obec-nością przedstawiciele Konsu-latu Polskiego w Monachium oraz kadry kierowniczej Depar-tamentu Rynków Rolnych Mini-

sterstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Z wielkim zainteresowaniem goście oglądali i smakowali wyśmienite wyroby naszych produ-centów i przetwórców.

Jednocześnie w ramach działań informacyjno-promocyjnych rolnictwa ekologicznego Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego pod przewodnictwem Pana Jarosława Sarnowskiego – Dyrektora Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa zorganizował w dniach od 15 do 20 lutego 2010 r. wyjazd szkoleniowy na Targi w Norymberdze dla grupy osób reprezentujących Samorząd Województwa, kadrę kierowniczą instytucji działających na rzecz rolnictwa naszego regionu oraz przede wszystkim producentów rolnych prowadzących produkcję metodami ekologicznymi. Zgodnie z programem wyjazdu, oprócz zwiedzania obiektów targowych, miały miejsce również wizyty i spotkania w gospodarstwach oraz przetwórniach ekologicznych, zajmujących się wytwarzaniem i dystrybucją żywności ekologicz-nej na terenie Bawarii oraz Brandenburgii. Udział przedstawicieli województwa warmińsko-mazurskiego na Międzynarodowych Targach Żywności i Produktów Ekologicznych – BioFach 2010 został współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europej-skiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Sławomira Kopaczel - Biuro Polityki Rolnej

0

50

100

150

200

250

300

263,19

207,91

Kwot

y w

mln

PLN

Wykorzystanie alokacji w ramach działań PROW 2007-2013

Alokacja na lata2007-2013

Zakontraktowaneśrodki w latach 2008-2009

Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego  �

Pierwsze umowy dla działania „Podstawowe usługi dla gospo-darki i ludności wiejskiej” w ramach PROW 2007-2013 podpi-sane!

31 lipca 2009 roku zakończono nabór wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania 321 „Podstawowe usługi dla gospo-darki i ludności wiejskiej” objętego Programem Rozwoju Obsza-rów Wiejskich na lata 2007-2013.

W województwie warmińsko-mazurskim w ramach naboru wniosków o przyznanie pomocy dla tego działania do Urzędu Marszałkowskiego wpłynęło 105 wniosków, które poddane zostały ocenie merytorycznej przez pracowników Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa.

Kwota pomocy, o którą ubiegali się wnioskodawcy, wynosiła 224 140 890,00 PLN, natomiast wartość kosztów kwalifikowa-nych planowanych operacji to 339 670 167,25 PLN, alokacja dla działania – 263 192 410,00 PLN.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 listopada 2009 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie podziału środków Programu Rozwoju Obszarów Wiej-skich na lata 2007-2013, beneficjenci działania mieli do wyko-rzystania pulę 250 032 790,37 PLN, co stanowiło 95% alokacji na lata 2007-2013.

Beneficjentami uprawnionymi do ubiegania się o przyznanie pomocy w ramach działania były: gminy, jednoosobowe spółki gminy oraz gminne zakłady budżetowe.

Największa ilość wniosków o przyznanie pomocy (89) zło-żona została przez gminy. O przyznanie pomocy ubiegało się również dziesięć jednoosobowych spółek gminnych i sześć gminnych zakładów budżetowych (w sumie 16 wniosków o przyznanie pomocy).

Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego uchwałą Nr 1/2/10/III z dnia 6 stycznia 2010 roku zatwierdził listę operacji zakwalifikowanych do współfinansowania dla dzia-łania „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” w ramach PROW na lata 2007-2013.

18 i 19 stycznia 2010 r. Marszałek Województwa Jacek Protas i Jarosław Słoma - Członek Zarządu Województwa podpisali z beneficjentami działania „Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” 92 umowy o łącznej wartości 207 910 683,00 zł. Stanowi to 83,15% alokacji na lata 2007-2013. Największym zainteresowaniem cieszyły się operacje

Stan realizacji działań Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (2007-2013) wdrażanych przez Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego

związane z gospodarką wodno-ściekową (zawarto 81 umów o wartości 206 359 220 PLN). W zakresie tworzenie systemu zbiórki, segregacji lub wywozu odpadów komunalnych zawarto 10 umów o wartości 1 466 713,00 PLN. Podpisano też jedną umowę dotyczącą wytwarzania lub dystrybucji energii ze źródeł odnawialnych na kwotę 84 750,00 PLN.

Wartość podpisanych umów w ramach działania „Podsta-wowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej” stanowi

rekordową wysokość wykorzystania środków pomocowych dla obszarów wiejskich w województwie warmińsko-mazurskim. Szczególnie ważne jest to w zakresie gospodarki wodno-ście-kowej, gdzie potrzeby województwa są bardzo duże. Dzięki środkom Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 powstanie około 570 km nowej sieci kanalizacyjnej oraz 540 km nowej sieci wodociągowej, wyremontowane zostaną stacje uzdatniania wody oraz oczyszczalnie ścieków, a także powstaną przydomowe oczyszczalnie ścieków, co znacząco wpłynie na stan środowiska naturalnego.

Jacek Kudła Biuro Wdrażania Programów

dr Jarosław Sarnowski – Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa

�  Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Konkurs ,,Aktywna Wieś Warmii, Mazur i Powiśla” - jako forma inspiracji środowisk wiejskich do wspierania odnowy wsi w województwie warmińsko-mazurskim

Odnowa wsi to wspólne dzia-łanie jej mieszańców, zmierza-jące do poprawy jakości życia, w tym także, tego, co na wsi jest niezwykle cenne: krajobrazu, wyglądu i estetyki budynków, obiektów sportowych, lokal-nych atrakcji turystycznych i wielu innych elementów. Odnowa wsi jako odrębny nurt rozwoju obszarów wiej-skich zakłada, że tożsamość wsi oraz wartości związane z życiem wiejskim mają do ode-grania szczególną rolę. Niesie wszechstronne przeobrażenia na wszystkich płaszczyznach życia wsi. Ich kierunek i zakres

są zmienne w czasie, zależą też od regionu i kraju. Odnowa wsi to proces obejmujący bardzo szerokie spektrum działań, wpły-wających na podwyższenie jakości życia na wsi i tożsamości mieszkańców wsi.

Siłą odnowy wsi są najważniejsze wartości związane z historią, kulturą, tradycją – wszystkim tym, co można objąć pojęciem dziedzictwa kulturowego wsi, zarówno w aspekcie materialnym i niematerialnym. Odnowa wsi to również szeroki wachlarz przedsięwzięć, wynikających z potrzeb mieszkańców. Projekty odnowy wsi mogą więc dotyczyć zarówno miejsc spotkań wiej-skich (place, centra wsi, sale, świetlice), obiektów historycznych,

zabytkowych, przestrzeni wiejskiej (zieleń, chodniki, stawy), sportu i kultury fizycznej (boiska, siłownie, szlaki piesze, ścieżki rowerowe, zagospodarowanie kąpielisk) a także wizualizacji i informacji (tablice informacyjne dotyczące wszystkich ww. przedsięwzięć).

To tylko niektóre przykłady, ponieważ „Odnowa wsi” daje możliwość indywidualnego podejścia wynikającego z odręb-nego charakteru każdej wsi. Elementem spajającym wszystkie przedsięwzięcia, charakterystycznym dla tego procesu, jest współdecydowanie mieszkańców wsi w sprawach kierunków rozwoju ich miejscowości. Projekty odnowy wsi powstają bowiem w wyniku debaty lokalnej na poziomie sołectwa. Odnowa wsi jest zatem próbą złamania stereotypu planowania centralnego, w którym to gmina decyduje o rodzaju przedsięwzięć w każdej miejscowości.

Dotychczas „Odnowa wsi” w województwie warmińsko-mazur-skim realizowana była w ramach działania 2.3 „Odnowa wsi oraz ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego” Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006” oraz obecnie w ramach działania 3.4 „Odnowa i rozwój wsi” Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013.

Wychodząc naprzeciw środowiskom lokalnym, a zwłaszcza lokalnym liderom odnowy wsi oraz działającym na terenie wsi organizacjom pozarządowym działającym w interesie aktywowania i kontynuowania nurtu odnowy wsi w województwie warmińsko-mazurskim - Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego poszerzył w roku 2010 ideę realizowanego od kilku lat Konkursu pn. ,,Aktywna Wieś Warmii, Mazur i Powiśla” o działania inwe-stycyjne mające na celu podniesienie estetyki wsi w województwie warmińsko-mazurskim.

Tegoroczny konkurs organizowany jest w zakresie: Działania 1: Mała infrastruktura wiejska. Działania 2: Aktywizacja mieszkańców wsi.Przedsięwzięcia z zakresu „Mała infrastruktura wiejska” mają

na celu poprawę warunków życia ludności wiejskiej i estetyki miej-scowości, zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz wzrost atrak-cyjności turystycznej obszarów wiejskich. Pomoc finansowa jest udzielana beneficjentom z tytułu realizacji projektów w zakresie: wyposażenia lub remontu placów zabaw, remontu lub konserwa-cji obiektów rekreacyjnych i historycznych przeznaczonych do odpoczynku mieszkańców wsi, zagospodarowania centrów wsi, modernizacji małej infrastruktury turystycznej, w szczególności miejsc wypoczynkowych i biwakowych.

beneficjentem i wnioskodawcą projektów winny być powstałe na terenie sołectwa - organizacje pozarządowe, a wśród nich osoby najlepiej znające potrzeby lokalnych społeczności i możliwości rozwoju danego sołectwa. Stąd też warunkiem uczestnictwa w konkursie jest udokumentowanie, że na terenie sołectwa działa przynajmniej jedna organizacja pozarządowa, prowadząca działalność statutową w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, która jednocześnie będzie czynnie uczestniczyć w realizowanym przedsięwzięciu.

Priorytetowo przy wyborze projektów w ramach działań Małej infrastruktury wiejskiej traktowane będą inicjatywy sołectw, które były laureatami konkursu realizowanego w województwie pn. „Czysta i Piękna Zagroda – Estetyczna Wieś” oraz sołectwa,

w których realizowano projekty „Odnowy wsi” w Sektorowym Programie Operacyjnym „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006” oraz Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.

Wg stanu na dzień 26 lutego 2010 r. (zakończenie składania wniosków do Urzędu Marszałkowskiego Województwa War-mińsko-Mazurskiego) wpłynęło: 1. Mała infrastruktura wiejska – 39 wniosków, wartość

projektów – 542 tys. zł, kwota wnioskowanego dofi-nansowania – 303 tys. zł

2. Aktywizacja mieszkańców wsi – 29 wniosków, wartość projektów – 201 tys. zł, kwota wnioskowanego dofi-nansowania – 109 tys. zł

Aktualnie trwa ocena projektów dokonywana przez pracow-ników Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolni-ctwa. Najciekawsze projekty mogą liczyć na dofinansowanie ze środków finansowych Samorządu Województwa Warmiń-sko-Mazurskiego. Umowy z beneficjentami będą zawierane na czas realizacji zadania, tj. do dnia 30 września br. Ważnym jest rozliczenie projektu w bieżącym roku kalendarzowym.

Po ocenie formalnej i merytorycznej Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego dokona wyboru najlepszych projektów. Prezentacji najciekawszych zrealizowanych pomysłów dokonamy na łamach Biuletynu Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich w IV kwartale br.

Życzymy pomyślności w realizacji pomysłów.dr Jarosław Sarnowski

Dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa

Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego  �

Przedsięwzięcia w zakresie „Aktywizacja mieszkańców wsi „mają na celu zaktywizowanie środowisk wiejskich do pielęgno-wania tradycji, zachowania dziedzictwa kulturowego lokalnych środowisk, integrację społeczności wiejskiej, a także wyzwolenie dużego zaangażowania mieszkańców wsi do podejmowania nowych inicjatyw na rzecz rozwoju środowiska lokalnego. Pomoc finansowa jest udzielana beneficjentom z tytułu realizacji pro-jektów w zakresie: organizacji festynów, konkursów, wystaw,

warsztatów pobudzających aktywność mieszkańców wsi oraz nawiązujących do lokalnej tradycji i historii danej miejscowości. Wspierane będą także przedsięwzięcia lokalne służące kreo-waniu korzystnego wizerunku wsi, poprzez przekazywanie i prezentowanie wielopokoleniowego dorobku mieszkańców obszarów wiejskich oraz działania związane z twórczością i tradycją ludową.

Zarówno w przypadku Działania nr 1 jak i Działania nr 2 przedsięwzięcia powinny być realizowane w oparciu o Plan Odnowy Miejscowości przy akceptacji lokalnej organizacji poza-rządowej działającej na terenie danego sołectwa. Kluczem do zainicjowania „Odnowy wsi” jest bowiem powstanie na terenie sołectwa lokalnej organizacji pozarządowej, prowadzącej dzia-łalność statutową w zakresie obszarów wiejskich, która czynnie będzie organizować przedsięwzięcia. Z uwagi na dotychcza-sowy brak w województwie warmińsko-mazurskim aktywnych i sformalizowanych organizacji pozarządowych, obecna edycja Konkursu realizowana jest poprzez samorządy gmin wiejskich i miejsko-wiejskich. Docelowo zakłada się, że bezpośrednim

Wokół pojęcia „obszary wiej-skie” krąży w naszym kraju kilka mitów. Niektórzy widzą w nich jedynie pustą przestrzeń pomię-dzy wartymi zainteresowania, dynamicznie rozwijającymi się obszarami metropolitalnymi. Inni utożsamiają wieś wyłącz-nie z rolnictwem. Na pytanie o sposoby rozwiązywania proble-mów biedy i bezrobocia na wsi często pada odpowiedź: „niech mieszkańcy wsi przeprowadzą się do miasta i tu znajdą pracę”. Często słyszy się również pogląd, że problemy obszarów wiejskich należy rozwiązywać przy pomocy instrumentów będących w dys-pozycji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i nie ma potrzeby

sięgania po instrumenty polityki spójności na lata 2007-2015. Nie zgadzam się z żadną z tych opinii.

Obszary wiejskie nie są pustą przestrzenią pomiędzy metro-poliami. Na wsi i w małych miastach mieszka ok. 40% obywateli Polski na ponad 90% powierzchni kraju. Na obszarach wiejskich występują wartościowe zasoby. Obok kapitału ludzkiego, ziemi, surowców, budynków i budowli, maszyn i urządzeń należy do nich zaliczyć także m.in. przyrodę, tradycję, kulturę i obiekty dziedzi-ctwa narodowego, będące istotnymi czynnikami wpływającymi na rozwój turystyki.

Od co najmniej kilkunastu lat dochody z rolnictwa nie są głównym źródłem dochodów mieszkańców wsi. Na pierwszym miejscu są emerytury, renty, zasiłki, na drugim dochody z pracy poza rolnictwem a dopiero na trzecim – dochody z rolnictwa. Przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, doku-ment rządowy „Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015”, przewiduje spadek udziału zatrudnionych w I sektorze (rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo, rybactwo) z 17,4% w roku 2005 do 11,0% w roku 2015. Spadek zatrudnienia w rolnictwie prowadzi z jednej strony do wzrostu jego produktywności, ale oznacza także konieczność stworzenia realnych perspektyw zatrudnienia poza rolnictwem dla setek tysięcy mieszkańców wsi. Z sytuacji tej wynika wielkie wyzwanie zapewnienia osobom z obszarów wiejskich realnej

Czy o obszarach wiejskich można zapomnieć? szansy uzyskania źródeł godziwych dochodów także poza rolni-ctwem lub z pracy najemnej, albo z prowadzenia własnej dzia-łalności gospodarczej. Jak należy zareagować na to wyzwanie? Najlepszym rozwiązaniem byłoby stworzenie odpowiedniej ilości miejsc pracy na obszarach wiejskich i wszędzie tam, gdzie jest ona poszukiwana, np.: dzięki rozwojowi turystyki wiejskiej i małej przedsiębiorczości lub tworzeniu atrakcyjnych terenów inwesty-cyjnych na obszarach wiejskich i przyciąganiu inwestorów. Należy jednak pamiętać, że zwiększanie atrakcyjności inwestycyjnej wsi i małych miast jedynie w ograniczonym zakresie spowoduje powstanie nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich, gdyż dla wielu przedsiębiorców decydujące okażą się korzyści lokowania działalności gospodarczej w największych centrach rozwoju. Ponadto atrakcyjność obszarów wiejskich dla inwestorów jest silnie zróżnicowana regionalnie. Równolegle do rozwoju przed-siębiorczości na obszarach wiejskich należy zwiększyć wahadłową mobilność przestrzenną mieszkańców wsi i małych miast przy jednoczesnym zadbaniu o ich większą mobilność zawodową.

Trzeba zatem również działać w kierunku udostępnienia w szer-szym zakresie rynku pracy w największych centrach rozwoju dla mieszkańców obszarów wiejskich, ale bez konieczności zmiany miejsca zamieszkania i przeprowadzki z obszarów wiejskich do dużych miast. Pomysł by szukający pracy z obszarów wiejskich po prostu przeprowadzili się do dużych miast, jest moim zdaniem ślepą uliczką. Oznacza bowiem napływ do największych miast i aglomeracji setek tysięcy osób słabiej sytuowanych, poszukują-cych pracy i mieszkania. Negatywne skutki takiego rozwiązania, zarówno ekonomiczne, jak i społeczne (oderwanie od rodzin), byłyby odczuwane przez dziesięciolecia zarówno na obszarach wiejskich, jak i w największych miastach.

Wahadłowa mobilność przestrzenna mieszkańców obszarów wiejskich, czyli wykonywanie pracy lub własnej działalności gospodarczej w znacznej odległości (kilkudziesięciu czy nawet nieco ponad stu km) od miejsca zamieszkania, byłaby możliwa w szerszym zakresie, gdyby znacznie skrócono czas dojazdu do największych miast. Upowszechnienie wahadłowej mobilności przestrzennej mieszkańców obszarów wiejskich przyniosłaby korzyść zarówno poszukującym pracy mieszkańcom obszarów wiejskich, jak i dla poszukującym pracowników przedsiębiorcom prowadzących działalność gospodarczą w największych centrach rozwoju. Bariera komunikacyjna w znacznym stopniu ograni-cza obecnie wahadłową mobilność przestrzenną mieszkańców obszarów wiejskich. Wynika to zarówno ze złego stanu połączeń drogowych, jak i braku nowoczesnych rozwiązań w zakresie

dr Piotr Łysoń – Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

10  Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego

systemu publicznej komunikacji regionalnej, w tym sieci kolejowej i węzłów przesiadkowych. Stan ten można w istotnym zakresie zmienić dzięki programom operacyjnym w ramach polityki spój-ności w Polsce na lata 2007-2015. Jako przykład mogę przytoczyć wyniki moich szacunkowych wyliczeń, które wskazują, że dobre wykorzystanie środków na inwestycje drogowe, kolejowe i system regionalnej komunikacji publicznej mogą pozwolić mieszkańcom prawie 100 powiatów ziemskich w Polsce uzyskać do roku 2015 czas dojazdu do największych centrów rozwoju w Polsce nie prze-kraczający 90 minut. Można zatem w uproszczeniu stwierdzić, że mieszkańcy tych prawie 100 powiatów ziemskich uzyskaliby dostęp do rynku pracy w największych miastach, a pracodawcy z tych miast większą podaż pracowników. Jest to korzystne ze względu na spójność terytorialną Polski. Zwiększa także szansę na wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki.

Obszary wiejskie mogą być w 2015 r. bardzo nowoczesnym i atrakcyjnym miejscem do zamieszkania i prowadzenia dzia-łalności gospodarczej, jeśli uda się ograniczyć ich peryferyjność i zrealizować wskaźniki zapisane w dokumentach programowych na lata 2007-2015. Warto podkreślić, że Strategia Rozwoju Kraju przewiduje m.in. wzrost udziału gospodarstw domowych na wsi z dostępem do Internetu z 19% w 2005 r. do 70% w roku 2015. Jest to bardzo istotne narzędzie modernizacji obszarów wiejskich, które w powiązaniu z elastycznymi formami pracy pozwala na zwiększenie zatrudnienia mieszkańców obszarów wiejskich. Ma to bardzo istotne znaczenie także dla wyrównywania szans edukacyjnych i poprawy mobilności zawodowej mieszkańców obszarów wiejskich oraz ograniczenia kosztów prowadzenia dzia-łalności gospodarczej i kosztów ponoszonych przez gospodarstwa domowe, szczególnie na obszarach peryferyjnych.

Na zakończenie proponuję krótko odwołać się do przykładu

Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego  11

uwarunkowań i szans rozwojowych Warmii i Mazur. To kraina pełna skarbów przyrody, krajobrazu i dziedzictwa narodowego, o wspaniałych i unikalnych walorach turystycznych. Leży jednak na uboczu głównych szlaków komunikacyjnych, co z jednej strony pozwala zachować unikalne walory, z drugiej zaś utrudnia ich wykorzystanie dla rozwoju tego regionu Rzeczypospolitej. Prze-zwyciężenie barier komunikacyjnych a zarazem zmniejszenie peryferyjności Warmii i Mazur pozwoliłoby na wykorzystanie walorów turystycznych nie tylko w miesiącach wakacyjnych, ale także w znacznie szerszym zakresie - poprzez turystykę week-endową czy kongresową. Skrócenie czasu dojazdu do Warszawy do ok. 2 godzin i dobre wykorzystanie szansy jaką może stać się lotnisko w Modlinie pozwoliłyby na osiąganie większych dochodów z turystyki. Osoby korzystające z elastycznych form pracy mogłyby mieszkać na Warmii i Mazurach a jednocześnie wykonywać pracę zawodową na warszawskim czy krajowym rynku pracy. W takiej sytuacji nie byłaby konieczna zmiana

miejsca zamieszkania. Stanowiłoby to uzupełnienie lokalnych czy regionalnych możliwości zatrudnienia. Instrumenty reali-zacji takiego scenariusza na okres 2007-2013/15 znajdują się przede wszystkim w programach operacyjnych polityki spójności (NSRO 2007-2013). Warto również zwrócić uwagę na rolę jaką może odegrać oś Leader PROW 2007-2013 i działanie „odnowa i rozwój wsi” w zakresie wzmacniania społeczności lokalnych i pogłębiania ich zakorzenienia, co jest szczególnie istotne w tych częściach Polski, których dzieje związane są ze zmianą granic i wędrówką ludów oraz przygranicznym położeniem. Dotyczy to w szczególności Warmii i Mazur. Warto przy tym zaznaczyć, że Warmia była integralną częścią Rzeczypospolitej do I rozbioru Polski i została odzyskana w 1945 r., nie zaś w okresie 1918-1921. Mazury zaś do 1657 r. były w zależności lennej od Polski. Na Warmii i Mazurach, które przez wieki, w różnych konfiguracjach były krainami pogranicza, znaczną część mieszkańców stanowili potomkowie osadników z Mazowsza, którzy poddani byli silnej presji germanizacyjnej w II połowie XIX i I połowie XX wieku (co opisuje choćby M. Wańkowicz w „Na tropach smętka”). Po II wojnie światowej na Warmię i Mazury przybyło wielu przesied-leńców z kresów wschodnich II Rzeczypospolitej. Warto zatem spróbować odkryć i zintegrować to co zapisane jest „w ziemi” z całym bogactwem wielokulturowości z tym co przynieśli ze sobą nowi mieszkańcy, w tym kresowiacy po to, by dla społeczności lokalnych Warmia i Mazury były własną małą ojczyzną, częścią naszej dużej ojczyzny – Polski.

dr Piotr Łysoń Zastępca Dyrektora

Departamentu Rozwoju Obszarów WiejskichMinisterstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Prezentacja Lokalnych Grup Działania Warmii i Mazur

1�  Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Celem Lokalnych Grup Działania jest troska o rozwój własnego regionu, jego promocja oraz akty-wizacja lokalnych społeczności. Lokalne Grupy Dzia-łania mają formę partnerstwa publiczno-prywatnego. Tworzą je ludzie, którzy poprzez wykorzystanie lokalnych zaso-bów chcą umożliwić lepsze warunki życia wszystkim miesz-kańcom. Partnerzy podejmują wspólne inicjatywy na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, poprawy jakości życia mieszkań-ców, promocji swojego obszaru oraz zwiększenia liczby miejsc

pracy. Lokalna Grupa Działania wykorzystując możliwości, jakie daje członkowstwo Polski w UE, ma szansę stać się dużą organizacją, kreującą rozwój całego regionu. Bardzo ważnym elementem jej działalności jest współpraca z partnerstwami z innych regionów Polski i Unii Europejskiej. W Wojewódz-twie Warmińsko-Mazurskim jest 14 Lokalnych Grup Dzia-łania wybranych do realizacji Lokalnych Strategii Rozwoju w ramach PROW 2007-2013.

Lokalna Grupa Działania „Barcja”Lokalna Grupa Działania

„Barcja” jest nowo powstałą grupą, która działa na tere-nie gmin: Barciany, Kętrzyn, Korsze, Reszel i Sępopol. Duży nacisk kładzie na współpracę z organizacjami pozarządowymi z terenu objętego Lokalną Stra-tegią Rozwoju.Wysiłki Lokalnej Grupy Działania „Barcja” sku-piają się na zapewnieniu opty-malnego rozwoju całego obszaru objętego jej zasięgiem. Grupa,

realizując lokalną strategię rozwoju służy pomocą w zakładaniu i rozwijaniu stowarzyszeń a także tworzeniu planów odnowy miej-scowości oraz wypełnianiu dokumentów aplikacyjnych, między innymi do Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Lokalna Grupa Działania „Barcja” skutecznie poprawia wizerunek obszaru, na którym działa oraz przyczynia się do polepszenia jakości i warunków życia jego mieszkańców.

Lokalna Grupa Działania „Barcja”ul. Tadeusza Kościuszki 2/2111-400 Kętrzyne-mail: biuro@lgdbarcja.plwww.lgdbarcja.pl

Lokalna Grupa Działania – „Wysoczyzna Elbląska”Lokalna Grupa Działania – „Wyso-

czyzna Elbląska” jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych i składa się z przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i spo-łecznego. Obejmuje swym zasię-giem obszar trzech gmin: gminę Milejewo, miasto i gminę Młynary oraz miasto i gminę Tolkmicko. LGD - „Wysoczyzna Elbląska” została

powołana w celu stymulowania lokalnych inicjatyw na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, aktywizowania przedstawicieli samorządowych, społecznych oraz gospodarczych do planowa-

Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego  1�

nia i wdrażania lokalnych projektów. Poprzez swoje działania chce sprzyjać lepszemu wykorzystaniu potencjału rozwojowego terenów wiejskich, poprawie ich konkurencyjności, a także przy-czyniać się do aktywizacji oraz współpracy mieszkańców wsi.

Celem LGD – „Wysoczyzna Elbląska” jest inicjowanie i rea-lizacja na swoim terenie nowatorskich projektów ukierunko-wanych na wykorzystanie unikalnych walorów przyrodniczych i historycznych oraz poprawę jakości życia jego mieszkańców poprzez działania na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Bardzo istotnym elementem działalności LGD - „Wyso-czyzna Elbląska” jest aktywizowanie społeczeństwa lokalnego, realizacja Lokalnej Strategii Rozwoju, promocja obszarów wiej-skich położonych w gminach wchodzących w skład LGD oraz tworzenie i zawiązywanie partnerstwa na szczeblu krajowym i międzynarodowym.

Tego typu działalności sprzyja unikalny obszar, na jakim działa grupa, objęty w dużej części Parkiem Krajobrazowym „Wysoczy-zna Elbląska” z bogatą rzeźbą powierzchni i bujnym zalesieniem. W tym właśnie miejscu łączą się różnorodne krajobrazy: górski, lesisty i morski, roztaczając niezwykle piękne widoki. Zalew Wiślany, który jest północną granicą LGD, doskonale nadaje się do uprawiania żeglarstwa i sportów wodnych.

Największym bogactwem obszaru LGD są jednak jego miesz-kańcy, którzy zrzeszają się w różnych organizacjach społecznych i wspólnie realizują wyznaczane cele.

Lokalna Grupa Działania „Wysoczyzna Elbląska”ul. Szkolna 482-316 Milejewoe-mail: lgdwysoczyznaelblaska@tlen.plwww.lgdwysoczyzna.pl

Związek Stowarzyszeń na rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich

Związek Stowarzyszeń na rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazur-skich (LGD9) został utworzony w ramach Schematu I PP Leader + i zarejestrowany w KRS 13 marca 2006 r. Partnerstwo trójsekto-rowe: 29 organizacji pozarządo-wych; 8 firm prywatnych oraz 11 samorządów - gminy: Giżycko, Budry, Kruklanki, Miłki, Pozez-drze, Ryn, Srokowo, Węgorzewo,

Wydminy i powiaty: giżycki i węgorzewski. W wyniku reali-zacji Schematu II Pilotażowego Programu Leader + LGD9 wykonała wiele wspaniałych przedsięwzięć na rzecz promo-cji swojego obszaru (Mazurski Trakt Rowerowy - koncepcja i studium wykonalności; Mazurski Trakt Konny; Kanał Mazurski - koncepcja zagospodarowania, analizy, szkolenia, konkursy, imprezy i obrzędy ludowe, wizyty i umowy partnerskie w kraju i za granicą - Litwa, Dania, Słowacja). Skutkiem wszystkich tych działań jest obecnie wielka determinacja społeczeństwa obszaru LGD9 w kierunku zdobywania wiedzy i umiejętności nt. pisania i realizacji projektów, a sam Związek Stowarzyszeń kojarzy się ze wspaniałą perspektywą rozwoju, wiarygodnością, kompetencją oraz fachową wiedzą. W styczniu 2009 r. Związek Stowarzyszeń LGD9 złożył do Urzędu Marszałkowskiego wniosek o wybór LGD oraz na realizację LSR 2007-2015 (8.125.200,00 zł), który zajął 1. miejsce na liście rankingowej w województwie warmińsko – mazurskim. Najważniejszym osiągnięciem Związku jest inwe-stycja w ludzi - partnerstwo utworzone przez liderów, którymi

są szefowie gmin i powiatów, członkowie organizacji pozarzą-dowych, przedsiębiorcy i sołtysi. Kierując się przekonaniem, że człowiek jest najlepszą inwestycją, LGD9 realizuje projekty z PO KL, w ramach których rolnicy zdobywają nowe kwalifikacje i zawody. Z myślą o promocji i rozwoju gospodarczym swojego obszaru Związek Stowarzyszeń LGD9 utworzył Lokalną Grupę Ryba-cką „Wielkie Jeziora Mazurskie”, która w pierwszym naborze (jako jedyna z województwa warmińsko-mazurskiego - 4 oferty z kraju) złożyła wniosek na realizację LSROR 2010-2015 (ok. 30 mln zł). Bardzo aktywnie włączył się również w wojewódzką kampanię promocyjną Plebiscytu Mazury Cud Natury.

Związek Stowarzyszeń LGD9ul. Portowa 2/311-600 Węgorzewoe-mail:biuro@mazurylgd9.pl, www.mazurylgd9.pl

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Lider w EGO”

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Lider w EGO” jest organizacją pozarządową działającą na obszarze jednego z najbardziej rozpoznawalnych subregionów województwa war-mińsko-mazurskiego. Jest to położony w północno-wschod-niej części województwa teren

trzech powiatów: ełckiego, gołdapskiego i oleckiego zwany w skrócie EGO oraz dziesięciu gmin: Prostki, Banie Mazurskie, Dubeninki, Kalinowo, Stare Juchy, Gołdap, Kowale Oleckie, Świętajno, Wieliczki, Olecko o łącznej powierzchni 2359 km2. Ten niezwykle malowniczy obszar zamieszkały jest przez ponad 80 tys. osób.

Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Lider w EGO” skupia partnerów reprezentujących sektor publiczny, społeczny i gospo-darczy, zainteresowanych rozwojem obszaru EGO w oparciu o aktywność i przedsiębiorczość mieszkańców przy racjonalnym wykorzystaniu lokalnych zasobów środowiska naturalnego.

Grupa powstała w 2006 roku, w wyniku realizacji projektu pt. „Aktywizacja społeczności lokalnej oraz rozwój obszarów wiejskich na obszarach atrakcyjnych turystycznie w EGO (Ełk, Gołdap, Olecko)” w ramach Pilotażowego Programu Leader+, Schemat I SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żyw-nościowego oraz rozwój obszarów wiejskich”. Następnie sku-tecznie aplikowano, wdrożono i rozliczono Schemat II.

Obecnie podstawowym działaniem Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania „Lider w EGO” jest realizacja Lokalnej Strategii Obszaru EGO (LSR) w ramach osi IV Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Grupa skutecznie koordynuje i wspiera inicjatywy, dzięki którym obszar EGO kojarzy się z przyjaznym i atrakcyjnym turystycznie środowi-skiem. Poprzez wdrażane działania, zapisane w LSR, przede wszystkim „Małe projekty”, aktywizuje mieszkańców, promuje EGO, opracowuje zintegrowaną ofertę turystyczną w oparciu o unikalne walory przyrodniczo-klimatyczne.

Lokalna Grupa Działania „Lider w Ego”Plac Wolności 2, 19 – 400 Oleckoe-mail: biuro@liderwego.pl www.liderwego.pl

Opracowanie SR KSOW

Teksty pochodzą z archiwum LGD

1�  Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Plan Działania Sekretariatu Regionalnego KSOW na lata 2010-2011

28 września 2009 roku Zarząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego Uchwałą Nr 61/720/09/III zatwierdził i przy-jął do realizacji Plan Działania Sekretariatu Regionalnego KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2010 -2011. Plan powstał w oparciu o wytyczne do przygotowania Planu Działania KSOW na lata 2010-2011, przekazane przez Instytucję Zarządzającą oraz opinie partnerów Sekretariatu Regionalnego KSOW, którzy w terminie skorzystali z możliwości konsultowania projektu dokumentu.

W latach 2010-2011 w zakresie realizacji planu działania kon-tynuowane będą zadania realizujące główne cele Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich określone w Programie Rozwoju Obsza-rów Wiejskich na lata 2007-2013. Wśród nich należy wymienić: wspieranie wymiany doświadczeń oraz wiedzy w zakresie roz-woju obszarów wiejskich na rożnych poziomach, aktywizację podmiotów zaangażowanych w rozwój obszarów wiejskich oraz wzmacnianie potencjału zarówno administracji zaangażowanej w rozwój obszarów wiejskich jak i lokalnych społeczności. Obowiąz-kowe części planów działania KSOW zgodnie z rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r., w sprawie krajowej sieci obszarów wiejskich, pozostaną niezmienne do czerwca 2015 roku.

W oparciu o propozycje przekazane przez Sekretariaty Regio-nalne KSOW, Sekretariat Centralny opracował pięć priorytetów, które będzie realizowała sieć w latach 2010-2011. Są to:

zrównoważony rozwój obszarów wiejskich z uwzględnieniem ochrony środowiska, przeciwdziałania zmianom klimatycznym i wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych,

•

lokalna tradycja jako element rozwoju obszarów wiejskich w regionach polskich,

wzmocnienie rozwoju lokalnego poprzez zwiększenie efektyw-ności realizacji lokalnych strategii rozwoju,

aktywizacja i wzmocnienie działań partnerów sieci na rzecz rozwoju obszarów wiejskich,

wzmocnienie systemu oceny polityki rozwoju obszarów wiejskich.

Realizacja ostatniego Planu Działania Krajowej Sieci Obsza-rów Wiejskich zakończy się w czerwcu 2015 roku.

Regulamin realizacji działań w ramach Planu Działania Sekretariatu Regionalnego KSOW na lata 2010-2011

1 marca 2010 roku Zarząd Województwa Warmińsko-Mazur-skiego Uchwałą Nr 12/186/10/III zatwierdził i przyjął do realizacji regulamin dotyczący realizacji działań w ramach Planu Działania Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2010-2011. W 2009 roku w województwie warmińsko-mazurskim rozpoczął się pierwszy rok realizacji Planu Działania KSOW. Doświadcze-nia zdobyte podczas tego roku potwierdziły, że aby skutecznie realizować priorytety KSOW niezbędne jest określenie jasnych zasad współpracy w ramach Planu Działania.

Regulamin określa cel realizacji zadań KSOW, zasady współ-pracy z Sekretariatem Regionalnym oraz obowiązujące wzory wniosków i sprawozdań. Dostępny jest na stronie internetowej Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich: www.ksow.pl, stronie inter-netowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego www.wrota.warmia.mazury.pl oraz w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego, w Departamencie Rozwoju Obszarów Wiejskich i Rolnictwa.

Portal Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich M i n i s t e r s t w o

Rolnictwa i Roz-woju Wsi 18 stycz-nia 2010 roku pod adresem www.ksow.pl oficjalnie urucho-miło portal Krajo-wej Sieci Obszarów Wiejskich. Jest on jednym z głównych

narzędzi Sieci, dzięki któremu możliwe jest efektywne i bardzo szybkie dotarcie do informacji na temat szeroko rozumianego rozwoju obszarów wiejskich. Portal internetowy KSOW stanowi główną platformę wymiany wiedzy dla podmiotów zaangażo-wanych w rozwój obszarów wiejskich, w tym także instytucji wchodzących w skład struktury KSOW. Zakłada się, że zakres funkcjonowania portalu oraz jego zawartość merytoryczna w znacznym stopniu przyczyni się do realizacji działań zaplanowa-nych w ramach planów działania KSOW oraz, że będzie on instru-mentem, za pomocą którego przekazywane będą najbardziej aktualne informacje związane z rozwojem obszarów wiejskich. Portal Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich został przygotowany przez Sekretariat Centralny we współpracy z Sekretariatami Regionalnymi KSOW.

Aneta KowalkowskaSekretariat Regionalny KSOW

•

•

•

•

KSOWieści

Biuletyn KSOW Województwa Warmińsko-Mazurskiego  1�

Gmina Miejska Lidzbark WarmińskiGmina BiskupiecGmina Miejska SzczytnoGmina MiłakowoGmina MikołajkiGmina LidzbarkGmina PiszGmina KurzętnikGmina KisieliceGmina Janowiec KościelnyGmina Miejska Górowo IławeckieGmina DubeninkiGmina RybnoGmina WielbarkGmina WydminyGmina PozezdrzeGmina BarcianyGmina GołdapGmina PasłękGmina Ruciane-NidaGmina SzczytnoGmina ŚwiętajnoGmina GrodzicznoGmina PieniężnoGmina PłoskiniaGmina LubominoGmina PieckiGmina DziałdowoGmina MłynaryGmina MiłomłynGmina KorszeGmina MrągowoGmina BartoszyceGmina Stare JuchyGmina GodkowoGmina JonkowoGmina JanowoGmina Kowale OleckieGmina JedwabnoGmina SrokowoGmina MiłkiGmina MałdytyGmina PurdaGmina SępopolGmina JezioranyLokalna Grupa Działania „Barcja”Lokalna Grupa Działania „Ziemia Lubawska”Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie „Południowa Warmia” Lokalna Grupa Działania „Brama Mazurskiej Krainy” Lokalna Grupa Działania „Mazurskie Morze” Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Warmiński Zakątek”Stowarzyszenie – Lokalna Grupa Działania „Łyna – Sajna”Związek Stowarzyszeń na Rzecz Rozwoju Północnego Obszaru Wielkich Jezior MazurskichStowarzyszenie „Łączy Nas Kanał Elbląski”Związek Stowarzyszeń „Kraina Drwęcy i Pasłęki”

1.2.3.4.5.6.7.8.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24.25.26.27.28.29.30.31.32.33.34.35.36.37.38.39.40.41.42.43.44.45.46.47.48.

49.50.51.

52.

53.

54.55.

Lokalna Grupa Działania „Wysoczyzna Elbląska”Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego w Gminie BiskupiecAgencja Rynku Rolnego – Oddział Terenowy w Olsztynie„AGROVIS” Wiśniewscy Spółka Jawna w Lidzbarku WarmińskimCentrum Rozwoju Obszarów Wiejskich UWM w OlsztynieElbląskie Stowarzyszanie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych „Greengow” Sp.z o.o. w Gronowie ElbląskimHodowla Roślin w Szyldaku Sp. z o.o.Iławskie Stowarzyszenie Producentów Gęsi w SzwarcenowieNidzicka Fundacja Rozwoju „NIDA” NU Media Elżbieta Jażdżewska w OlsztyniePolskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego Oddział w Olsztynie„Przewozy Towarowe i Pasażerskie” Mirosław Maziec w JezioranachPrzedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe „DIANA” Marek Szabelski w PieckachStowarzyszenie Edukacji Ekologicznej i Kulturalnej „SEEiK” w MrągowieStacja Doświadczalna Oceny Odmian w BarczewieSpółdzielnia Drobiarska „Mazurski Kurczak” w StawigudzieStowarzyszenie Sportowe „Pegaz” w PieckachStowarzyszenie Nasze Grabowo w GrabowieStowarzyszenie na rzecz Rozwoju Turystyki Wiejskiej w PieckachWarmińsko-Mazurski Związek Hodowców Koni w OlsztynieWojewódzki Związek Pszczelarzy w OlsztynieWarmińsko-Mazurski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w OlsztynieWarmińsko-Mazurski Związek Hodowców Zarodowej Trzody Chlewnej w GrabinkuWojewódzki Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno – Spożywczych w OlsztynieWojewódzki Inspektorat Weterynarii w OlsztynieWarmińsko – Mazurska Izba Rolnicza w Olsztynie„ZET MEDIA” Tadeusz Jerzy ZałęckiZwiązek Młodzieży Wiejskiej Oddział w SzczytnieOkręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Olsztynie

Dane na 26.01.2010 r.

56.57.

58.

59.

60.

61.

62.63.64.

65.66.67.

68.

69.

70.

71.72.

73.74.75.

76.

77.78.

79.

80.

81.82.83.84.85.

Partnerzy Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich

Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Europa inwestująca w obszary wiejskie. Projekt współfinansowany

ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013

Wydawca: Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego

ul. Emilii Plater 1, 10 – 562 Olsztyntel. /0-89/ 521-91-00

Opracowanie: Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich i RolnictwaSekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich

ul. Emilii Plater 1, 10-562 Olsztyntel. /0-89/521-92-30, 33, 38, fax /0-89/ 521-92-59

Skład graficzny i druk:Wydawnictwo Mazurskie

Mariusz PiotrowskiWiesław Marian Mikołajczyk

ul. Wyzwolenia 2/31011-500 Giżycko

tel. /0-87/ 428 46 44, fax /0-87/ 428-46-44

Publikacja dystrybuowana jest bezpłatnie

Samorząd Województwa Warmińsko-Mazurskiego