LEGENDA

r - stopa procentowa

M - ilość pieniądza (M1)

MS - podaż pieniądza

MD - popyt na pieniądz

E - punkt równowagi

PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Pieniądz

PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Funkcje pieniądza

Środek wymiany

Jednostka rozrachunkowa

Środek tezauryzacji

PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Podaż pieniądza I

REZERWY GOTÓWKOWE

BANKÓW

BAZA MONETARNA Bank Centralny decyduje o wielkości bazy monetarnej

GOTÓWKA W OBIEGU

GOTÓWKA W OBIEGU

DEPOZYTY NA ŻYCZENIEWkłady

krótkoterminoweObligacje skarbowe, weksle najpewniejszych podmiotów

M1

M2

M3

System bankowy używa rezerw gotówkowych do kreacji pieniądza bankowego

PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Podaż pieniądza II

Bank Centralny kontroluje podaż pieniądza poprzez regulowanie bazy monetarnej za pomocą:

INTERWENCJI NA RYNKU WALUTOWYM

UDZIELANIA POŻYCZEK SKARBOWI PAŃSTWA

OPERACJI OTWARTEGO RYNKU

UDZIELANIA POŻYCZEK BANKOM KOMERCYJNYM

Kreacja pieniądza przez system bankowy I

PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Założenia przykładu

1) Bank Centralny ustanawia stopę rezerw obowiązkowych na poziomie 10%

2) 1000 zł wpływa do systemu bankowego

3) Każda pożyczka udzielana przez bank deponowana jest ponownie w którymś z banków lub wypłacana komuś kto ją w banku zdeponuje

Przy stopie rezerw obowiązkowych na poziomie 10% z 1 zł uzyskanych rezerw system bankowy może stworzyć 9 zł dodatkowych depozytów

Aktywa Pasywa

1000zł Depozyt 1000zł

Kreacja pieniądza przez system bankowy II

PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

1000 zł wpływa do systemu bankowego

Rezerwy 100zł

pożycza 900zł Depozyt 1000zł

Aktywa Pasywa

900zł Depozyt 900zł

Rezerwy 90zł

pożycza 810zł Depozyt 900zł

Aktywa Pasywa 810 zł Depozyt 810zł

Rezerwy 81zł Depozyt 810zł pożycza 729zł

M = 1000 + 900 + 810+... =1000 [ 1+ 0.9 + 0.92 + 0.93 +... ] = 1000 (1/ 1-0.9) = 1000 × 1/0.1 = 10 000

M=1000zł Bank 1

M=1900złBank 2

M=2710

Bank 3

Bank 4M=3439

...

PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho

POPYT NA PIENIĄDZ

POPYT NA PIENIĄDZ

POPYT TRANSAKCYJNYzależy dodatnio od poziomu cen ipoziomu produkcji

POPYT SPEKULACYJNYzależy ujemnie od stopy procentowej (i)

i - koszt alternatywny utrzymywania pieniądza

t (w miesiącach)

MD

MD1

1

Dochód otrzymany na początku miesiąca wydawany równomiernie przez cały miesiąc

0,5

MD2

Dochód podzielony na 2 części, jedna część służy zaspokojeniu popytu transakcyjnego przez 0,5 miesiącadruga część przeznaczona na zakup papierów wartościowych przynoszących zysk, sprzedane na początku drugiej połowy miesiąca.

W wyniku wzrostu stopy procentowej, spada popyt na pieniądza wzrasta popyt na papiery wartościowe.

Podaż pieniądza i popyt na pieniądz

r

M

MS

Podaż pieniądza wyznaczana jest przez Bank Centralny

MS’

Wzrost podaży pieniądza

r

M

MD

Popyt na pieniądz wrażliwy jest na stopę procentową

MD’ Przesunięcie krzywej popytu na pieniądz może nastąpić np. w wyniku wzrostu PKB

r

M

MD

MS

r0 E0

Równowaga na rynku pieniądza

r

M

MS

MD

r0

E0

E1

Wzrost stopy procentowej pod wpływem wzrostu popytu na pieniądz

MD’

r1

MS’

r2E2

Wzrost podaży pieniądza powoduje spadek stopy procentowej w punkcie równowagi

PODSTAWY MAKROEKONOMII: Marek Garbicz, Wojciech Pacho