„LALKA”Bolesław Prus

Warstwy społeczne przedstawione w utworze: Arystokracja, Mieszczaństwo, Studenci, Biedota polska.

Biedota w oczach arystokracji:Wizerunek biedoty kreowany przez

arystokracje był niejednokrotnie krzywdzący i odbiegał od jej prawdziwego obrazu. Najlepszym tego przykładem są słowa Izabeli Łęckiej, która rozważając sens istnienia nizin społecznych stwierdziła: „Widocznie popełnili oni jakiś ciężki grzech, skoro skazano ich na pracę…”. Wielokrotnie w powieści pada również określenie, iż: pospólstwo samo jest winne swojemu losowi.

Mieszczaństwo i studenci o nizinach społecznych:

Mieszczaństwo czyli pośrednia grupa społeczna wraz ze studentami. Nie miały tak znaczących wpływów jak arystokracja, lecz określali swój poziom życia jako dużo wyższy niż biedoty. Członkowie tych kast udawali, że nie zauważają problemów pospólstwa. Przechodzili obok nich obojętnie, wyjątkiem bywali pozytywiści tacy jak Wokulski. Osoby te szerzyły hasła pozytywistyczne takie jak: praca u podstaw czy praca organiczna, chcąc zapobiec pogłębiającemu się kryzysowi i umożliwić wyrównanie szans między ludźmi z wyższych i niższych sfer.

Obraz „biedoty” przedstawiony w powieści:

Obraz biedoty wykreowany przez B. Prusa, początkowo miał być tylko tłem i ubarwiać fabułę powieści. Jednak nietypowi bohaterowie wraz ze swymi problemami stworzyli osobny wątek w którym ważne miejsce zajmował Wokulski, pozytywista z zamiłowania i powołania. To dzięki jego poczynaniom poznajemy sylwetki takich bohaterów jak Węgiełek czy Maria. Osób, których życie statusem zupełnie odbiegało od dotychczasowego życia Stanisława, jednak którym zdecydował się pomóc. Ich zachowanie dobitnie ukazywało z jakiej warstwy społecznej się wywodzą. Zaniedbani, bez środków do życia, pozbawieni środków higieny mogli umierać jeden po drugim, jednak nikt nie podjął kroku aby wspomóc ich w trudnej sytuacji. Sam Wokulski stwierdził, iż cały jego majątek nie starczy aby ułatwić im życie. Oprócz starań Stanisława w powieści występują również różne rodzaje filantropi na rzecz najbiedniejszych. Jednak starania te są ukazane bardziej jako chwilowa zachcianka arystokracji, a nie długoterminowa pomoc jaką obiecują pospólstwu.

Obraz Powiśla:Powiśle w „Lalce” przedstawione jest jako osobne państwo,

którego problemami nikt znaczący się nie przejmuje. Dobitnie ukazuje to wypowiedź Wokulskiego „ Oto miniatura kraju- myślał- w którym wszystko dąży do spodlenia i wytępienia rasy. Jedni giną z niedostatku, drudzy z rozpusty. Praca odejmuje sobie od ust, ażeby karmić niedołęgów…”. Obraz ten jest przejawem upodlonego sposobu w jaki musieli wówczas żyć najbiedniejsi. Brak pieniędzy, wysokie ceny oraz niemożność rozwoju skłaniała wielu z nich do podjęcia trudnych i potępianych przez społeczeństwo decyzji . Przykładem tego powinna być pobożna, ale złamana przez życie Maria. Zagubiona dziewczyna, wywodząca się z plebsu, która w swoim krótkim życiu doświadczyła więcej niechęci i nienawiści niż nie jeden dorosły. A gdyby nie starania i wsparcie Wokulskiego pewnie nigdy nie poczułaby się w pełni człowiekiem.

„ Tu nie poradzi jednostka z inicjatywą, bo wszystko sprzysięgło się, ażeby ją spętać i zużyć w pustej walce – o nic”

W taki sposób spoglądano na ludzi, chcących wspomóc najbiedniejszych. Uważano iż główne założenia pozytywizmu: praca u podstaw, czy praca organiczna nie są w stanie zmniejszyć niedoli tych ludzi. Jednak nikt oprócz Wokulskiego czynnie nie podjął się pomocy. Gdyż w szerokim mniemaniu biedota była leniwa, dlatego nie miała środków do życia. Nikt nie widział tego jak na jej niedostatku wzbogacają się najbogatsi.

Bohaterowie wywodzący się z biedoty:

Węgiełek, był to chłopak który cenił świat i innych ludzi. Nie przejmował się własną niedolą, nie miał na to czasu gdyż bardziej interesowały go problemy innych ludzi.

Dziękujemy za uwagę!