[034-2015-MINEDU]-[20-01-2015 11_08_40]-RM N° 034-2015-MINEDU (1) (1)
kwiecień 2015 · 2017-04-07 · 2015 . Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju...
Transcript of kwiecień 2015 · 2017-04-07 · 2015 . Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju...
Sprawy Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego
W marcu trwały przygotowania do przeniesienia naszej instytutowej strony internetowej na inny
(nowy) serwer uniwersytecki. Przekierowanie domeny nastąpiło ostatecznie we wtorek 7 kwiet-
nia. Od tej pory możliwe jest już uruchomienie serwisu bezpośrednio pod adresem
http://geogr.uni.wroc.pl (bez „www”). Przeniesienie serwisu przeprowadził dr Marek Kasprzak. Za
pomoc w rozwiązaniu zaistniałych problemów technicznych dziękujemy panu Grzegorzowi
Czechowskiemu, podziękowania kierujemy także do pana Mateusza Piroga z Centrum Usług In-
formatycznych UWr za udostępnienie wszystkich potrzebnych informacji. Liczymy, że nowy serwer
będzie działał sprawniej i mniej awaryjnie od poprzedniego.
Nr 4 (46) kwiecień
2015
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Sprawy Zakładowe
Zakład Analiz Lokalnych i Regionalnych
W dniach 20 –22 marca doktoranci mgr Michał Suszczewicz i mgr Sławomir Książek uczestniczyli
w I Toruńskim Sympozjum Nauk Przyrodniczych organizowanym wspólnie z V Kopernikańskim
Sympozjum Studentów Nauk Przyrodniczych. Doktoranci przygotowali wspólnie prezentację pt.
Nowe procesy w miejskim transporcie zbiorowym w Polsce na przykładzie polityki „bezpłatnej
komunikacji”, którą wygłosił mgr Michał Suszczewicz. Oprócz sesji poświęconych geografii
społeczno-ekonomicznej, geografii fizycznej czy geoinformacji uczestnicy sympozjum mogli zapoz-
nać się także z osiągnięciami studentów i doktorantów reprezentujących następujące dyscypliny:
biologia, chemia, medycyna, ekologia, leśnictwo i ochrona środowiska.
W dniu 24 lutego mgr Sławomir Książek uczestniczył w spotkaniu warsztatowym pt. Statystyka
publiczna w procesie programowania i monitorowania polityki spójności. System STRATEG - zaso-
by informacyjne, jego funkcjonalności oraz możliwości wykorzystania, które odbyło się w Urzędzie
Statystycznym we Wrocławiu. Uczestnicy warsztatów zostali zapoznani z możliwościami systemu
STRATEG w procesie zarządzania i planowania strategicznego ze szczególnym uwzględnieniem
monitorowania i ewaluacji polityki spójności.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Zakład Geoinformatyki i Kartografii
W lutym 2015 r. na łamach „Meteorology Hydrology and Water Management” ukazał się nowy
artykuł na temat HydroProg, dostępny online pod adresem: http://www.mhwm.pl/HydroProg-a-
system-for-hydrologic-forecasting-in-real-time-nbased-on-the-multimodelling-approach,0,18.html
Na łamach czasopisma „Landform Analysis” ukazał się nowy artykuł na temat zastosowań bez-
załogowego statku powietrznego w badaniach fluwialnych. Wersja elektroniczna artykułu dostęp-
na jest pod adresem: http://geoinfo.amu.edu.pl/sgp/LA/LA24/LA24_115-126.pdf
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Kierownik ZGK dr hab. Tomasz Niedzielski, prof. nadzw. UWr, został członkiem Komisji Nauk
o Ziemi Oddziału Polskiej Akademii Nauk we Wrocławiu w kadencji 2015–2018.
W Pracowni Systemów Informacji Geograficznej Zakładu Geoinformatyki i Kartografii zostało
uruchomione stanowisko do przeprowadzania eksperymentów z zastosowaniem okulografu (eye-
tracker).
Praca z okulografem według wyszukiwarki Google. Może wkrótce do tej galerii dołączy zdjęcie
z naszej pracowni? (przyp. red.).
20 marca 2015 odbyło się trzecie seminarium projektu „Nowy system automatycznego szacowa-
nia ekwiwalentu wodnego śniegu z zastosowaniem bezzałogowego statku powietrznego” realizo-
wanego w programie LIDER NCBR. Spotkanie poprowadził dr hab. Tomasz Niedzielski, prof.
nadzw. UWr, który wygłosił referat na temat organizacji prac badawczych w projekcie w roku
2015.
XII Międzynarodowy Konkurs Kartograficzny im. Barbary Petchenik
Zakład Geoinformatyki i Kartografii zorganizował etap regionalny XII Międzynarodowego Konkursu
Kartograficznego im. Barbary Petchenik. Konkurs pod auspicjami Międzynarodowej Asocjacji Kar-
tograficznej (MAK) odbywa się co dwa lata od 1993 r. Tematem tegorocznego Konkursu jest Moje
miejsce we współczesnym świecie (My place in today’s world). Podobnie jak w poprzednich latach,
światowy finał Konkursu odbędzie się podczas Międzynarodowej Konferencji Kartograficznej MAK,
która w tym roku będzie miała miejsce w Rio de Janeiro w dniach 23–28 sierpnia 2015 r.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Prace nadesłane na etap regionalny XII Międzynarodowego Konkursu Kartograficznego
im. Barbary Petchenik.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
W Polsce konkurs adresowany jest do uczniów klas V i VI szkoły podstawowej. Na etap regionalny
do Wrocławia prace przysyłają uczniowie z trzech województw: dolnośląskiego, opolskiego
i śląskiego. W tegorocznej edycji nadesłano 52 prace, spośród których Komisja Jury w składzie:
dr Małgorzata Wieczorek (przewodnicząca), dr inż. Dorota Borowicz, dr Waldemar Spallek,
mgr Barbara Schutty i mgr inż. Matylda Witek zakwalifikowała 10 do etapu ogólnopolskiego.
Autorzy trzech najlepszych prac na etapie regionalnym zostaną uhonorowani nagrodami. Wszyscy
uczestnicy konkursu otrzymają pamiątkowe dyplomy. Wszystkie prace będzie można zobaczyć na
wystawie podczas tegorocznego Dolnośląskiego Festiwalu Nauki.
Dziękujemy Dziekanowi Wydziału Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska oraz firmie ESRI
sp. z. o.o. za ufundowanie nagród.
I miejsce na etapie regionalnym: Izabela Mincer (lat 13) z PSP w Łanach (woj. opolskie).
Dziesięć najlepszych prac zakwalifikowanych do etapu ogólnopolskiego.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
II miejsce: Zofia Mrugała (lat 11) z ZS EKOLA we Wrocławiu.
III miejsce: Marta Chruślińska (lat 12) ze SP im. Bohaterów Westerplatte w Stroniu Śląskim.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Zakład Geomorfologii
W dniach 26–27.03.2015 w Polanicy-Zdroju odbyła się konferencja pt. “Pogranicze polsko-czeskie
– 70 lat doświadczeń (1945-2015)”. Stanowiła ona ostatnie z cyklu trzech polsko-czeskich spotkań
naukowych w ramach realizacji projektu „Sieciowa współpraca w Euroregionie Glacensis” (w ra-
mach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej RCz-RP). Konferencja została zorgani-
zowana przez: Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Glacensis, Polsko-Czeskie Towarzystwo
Naukowe przy Uniwersytecie Wrocławskim, Výzkumné centrum historické geografie Uniwersytetu
Karola w Pradze oraz Filozofická fakulta Univerzity Hradec Králové. Spotkanie zgromadziło ponad
40 uczestników, przedstawicieli polskich i czeskich naukowców różnych dyscyplin zajmujących się
badaniami pogranicza polsko-czeskiego, przedstawicieli władz samorządowych oraz regionalistów,
miłośników regionu kłodzkiego, który był w centrum zainteresowań dyskutowanej problematyki.
Równolegle do obrad odbywały się także spotkania polsko-czeskiego zespołu ds. podręczników
szkolnych. Na konferencji zaprezentowano ponadto trzy publikacje naukowe, które są pokłosiem
realizowanego projektu. Wrocławskich geografów reprezentowała dr Agnieszka Latocha, która
wygłosiła referat pt. „Przemiany ludnościowo-osadnicze na pograniczu polsko-czeskim ze szcze-
gólnym uwzględnieniem Ziemi Kłodzkiej”.
W dniu 20 marca prof. Piotr Migoń wygłosił wykład dla doktorantów Instytutu Geografii i Gospo-
darki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego pt. „Geomorfologia obszarów granitowych świa-
ta – podobieństwa, różnice i uwarunkowania”.
W dniach 20–22 marca prof. Piotr Migoń uczestniczył jako ekspert w pierwszym spotkaniu projek-
tu edukacyjnego „Partnership for Geo-education”, realizowanego w ramach programu Erasmus
Plus i koordynowanego przez Stowarzyszenie Kaczawskie. Partnerami w projekcie są trzy europej-
skie Geoparki: Arouca (Portugalia), Katla (Islandia) i Papuk (Chorwacja). W spotkaniu, które odbyło
się w Dobkowie (Pogórze Kaczawskie) wzięło udział ponad 20 osób. W sobotę 21 marca obyła się
sesja terenowa obejmująca najbardziej interesujące geologicznie i geomorfologicznie miejsca na
Pogórzu Kaczawskim (Wąwóz Myśliborski, Czartowska Skała, Wielisławka, Wilcza Góra, Leszczy-
na), prowadzona pod względem merytorycznym przez P. Migonia. Efektem projektu ma być m.in.
opracowanie projektów działań edukacyjnych dla Sudeckiej Zagrody Edukacyjnej – powstającego
w Dobkowie ośrodka informacyjno-edukacyjnego dla Krainy Wygasłych Wulkanów.
Konferencja „Role of fieldwork in geomorphology” (A. Traczyk)
W dniach 10–13 marca 2015 r. w Pilznie, w południowych Czechach odbyła się 15. konferencja
Czeskiego Stowarzyszenia Geomorfologów (Česká asociace geomorfologů). Hasłem tegorocznej
konferencji, organizowanej przez Oddělení geověd, Centra biologie, geověd a envigogiky, Pedago-
gické fakulty, Západočeske univerzity, była rola/znaczenie badań terenowych w geomorfologii.
W konferencji oprócz geomorfologów czeskich i słowackich uczestniczyli także goście z Austrii,
Wielkiej Brytanii, Węgier, Rumunii oraz kilkuosobowa grupa z Polski (z Uniw. Pedagogicznego
i Jagielońskiego z Krakowa, Uniwersytetu Śląskiego oraz Uniwersytetu Wrocławskiego). Obrady –
sesje referatowe oraz sesja posterowa – odbywały się w sali Secesja w zabytkowej części browaru
Plzeňský Prazdroj, który był jednym ze sponsorów konferencji. Lokalizacja miejsca obrad była nie-
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
wątpliwą atrakcją konferencji. Zachodnia cześć rozległego areału zajmowanego przez zakład
Plzeňský Prazdroj obejmuje dawne budynki administracyjne i produkcyjne, które powstały w XIX
i na początku XX w. Większość z nich pełni obecnie funkcje kulturalno-turystyczne z kilkoma salami
o różnym przeznaczeniu (konferencyjne, wystawowe, bankietowe itp.), nowoczesnym centrum
obsługi odwiedzających, sklepem firmowym browaru. Dopełnieniem udostępnionej części zakładu
jest, licząca 550 miejsc konsumpcyjnych, restauracja Na Spilce, urządzona w kilku wyłączonych
z produkcji komorach fermentacyjnych. Centrum obsługi odwiedzających oferuje wycieczki po
browarze, w trakcie których można zapoznać się z technologią i cyklem produkcyjnym piwa. Zwie-
dzane są między innymi stare i nowe warzelnie, oraz fragment, mierzących ponad 2 km długości,
podziemnych, wykutych w karbońskich piaskowcach, komorach fermentacyjnych z otwartymi
dębowymi kadziami i leżakowniach (degustacja piwa). Uczestnicy wycieczki przewożeni są także
zakładową linią autobusową (trasa liczy około 900 m) do nowoczesnej hali rozlewni ze sterowa-
nymi komputerowo liniami butelkowania i puszkowania piwa.
Obrady konferencji w sali Secesja trwały dwa dni, w czasie których zaprezentowano ponad 60
referatów i posterów. Obejmowały one różne dziedziny geomorfologii, co prezentują tytuły sesji
tematycznych: „I am become death, destroyer of the worlds”, „Once upon a time, there was an
ice age”, „Yes, how many years can a mountain exist, before it is washed to the sea?”, „We need
to go deeper!”, „Water, water, everywhere!”. Geomorfologię wrocławską, z posterem pt. „Peri-
glacial colluvial blocky deposits from Kamienna River valley, Karkonosze Mts. (SW Poland): New
techniques and conventional approach”, reprezentował autor niniejszej notatki. Tom streszczeń
referatów i posterów prezentowanych na konferencji dostępny jest pod adresem:
http://og.zcu.cz/dokumenty/sbornik_cag_2015.pdf.
W ostatni dzień konferencji (13 marca – piątek) odbyła się sesja terenowa prezentująca walory
przyrodnicze pasma Brdów i Czeskiego Krasu. Pierwszym punktem programu były ruiny zamku
Radyně, położonego nieopodal Pilzna, na górze wyspowej o wysokości 567 m n.p.m. o takiej samej
nazwie. Wzniesienie to zbudowane jest ze staropalozoicznych, głębokomorskich skał krzemion-
kowych, określanych przez geologów czeskich terminem buližník (polskim odpowiednikiem tej
skały są lidyty). Niestety pogoda nie dopisała, było chłodno i pochmurno, i z wieży zamkowej, któ-
ra jest doskonałym punktem widokowym m.in. na pasmo Szumawy, widoczne było jedynie oto-
czenie zamku. Kolejne stanowisko zlokalizowane było w miejscowości Jince w środkowej części
pasma Brdów. Na niewielkim wzniesieniu (Vystrkov 541 m n.p.m.) położonym na południe od tej
miejscowości uczestnicy sesji terenowej zwiedzili znane w świecie kolekcjonerskim stanowisko
paleontologiczne – wychodnie kambryjskich skał osadowych zawierających liczną faunę trylobi-
tów. Trzecie, ostatnie stanowisko położone było w pobliżu miejscowości Koněprusy w Czeskim
Krasie. Na południe od tej miejscowości rozciąga się wapienny masyw Zlatý kůň (475 m n.p.m)
z udostępnioną turystyczne jaskinią Koněpruską. Fragment tego masywu objęty jest ochroną jako
„Národní přírodní památka” (formy krasowe, światowej rangi stanowiska dewońskiej fauny mor-
skiej, żyły neptunitowe). Jego większą część zajmują jednak kamieniołomy i zakład wapienniczy.
Dewońskie wapienie masywu cechują się wyjątkowo dużą zawartością węglanu wapnia (ponad
95% składu), a znaczna miąższość serii skał węglanowych, przekraczająca 200 m, sprzyja ich eks-
ploatacji.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Budynek z 1908 r. w którym mieści się centrum konferencyjne z salą Secesja – miejsce obrad na terenie
browaru Plzeňský Prazdroj; po prawej stronie drewniany pawilon Formanka z salą biesiadną
dla pracowników zakładu.
Centrum obsługi zwiedzających w zmodernizowanym budynku starej warzelni.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Uczestnicy konferencji w hali zabytkowych kotłów (kadzi) warzelnianych browaru Plzeňský Prazdroj.
Nowoczesna warzelnia browaru Plzeňský Prazdroj.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Otwarte kadzie fermentacyjne w podziemnych korytarzach browaru.
Uczestnicy sesji terenowej na dziedzińcu zamku Radyně. Materiałem do budowy zamku
były miejscowe lidyty (buližníky).
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Północna cześć (Velkolom Čertovy schody) kamieniołomów wapieni dewońskich w masywie Zlatý kůň. Dno
wyrobiska leży w poziomie 300–290 m n.p.m. Po lewej stronie widoczne instalacje zakładów wapiennych.
Zakład Zagospodarowania Przestrzennego
W dniu 11.03 dr hab. Andrzej Raczyk i dr Krzysztof Janc wzięli udział w konferencji „Gospodarczy
rozwój miast. Wyzwania. Szanse. Bariery”, która odbyła się Warszawie. Organizatorem konferencji
był Komitet Gospodarki Miejskiej Krajowej Izby Gospodarczej. Dr hab. Andrzej Raczyk zaprezen-
tował referat „Polityka promocyjno-informacyjna a rozwój gospodarczy miast Polski”, natomiast
dr Krzysztof Janc „Widoczność i powiązania pomiędzy miastami – cyberprzestrzeń vs rzeczywi-
stość” (przygotowany wspólnie z dr hab. Dariuszem Ilnickim). Obydwa referaty były referatami
zamówionymi – wygłoszonymi na zaproszenia Przewodniczącego Komitetu Gospodarki Miejskiej.
W dniach 20-21.02 oraz 27.03 mgr inż. Paulina Dudzik-Deko oraz dr Krzysztof Janc wzięli udział
w cyklu warsztatów/spotkań konsultacyjnych związanych z realizacją projektu Tworzenia Sieci
Najciekawszych Wsi. Spotkania odbywały się w Kamieniu Śląskim. Polska Sieć Najciekawszych Wsi
jest inicjatywą nawiązującą do funkcjonujących w europejskich państwach sieci najpiękniejszych
wsi. Koncepcja ta jest jedną z odpowiedzi na problemy z jakimi borykają się obszary wiejskie
w wielu krajach Europy, takie jak postępujący proces utraty pierwotnego charakteru wsi, wylud-
nianie się i wynikające z tego trudności z utrzymaniem infrastruktury (instytucji użyteczności pu-
blicznej, zaopatrzenia) oraz utrzymujący się wciąż niższy poziom życia mieszkańców wsi niż miesz-
kańców miast. Najciekawsze polskie wsie powinny odznaczać się ładem przestrzennym, cennym
zasobem dziedzictwa kulturowego, zabytkami, tradycyjną, spójną zabudową, wiejskim charakte-
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
rem. Według założeń mają też wzbudzać ciekawość, zachęcać do odwiedzenia ich oraz pobytu.
Obecnie w ramach projektu finansowanego przez Fundację Programów Pomocowych dla Rolnic-
twa FAPA odbywa się ocena 50 wsi z całej Polski, które mają szansę znaleźć się w sieci. Projekt jest
realizowany przez hiszpańską firmę Instituto Imedes Valencia, a koordynowany jest przez pracow-
ników Uniwersytetu Łódzkiego. Mgr inż. Paulina Dudzik-Deko oraz dr Krzysztof Janc znaleźli się
w gronie ekspertów dokonujących oceny wsi. Eksperci reprezentują kilka ośrodków naukowych
z Polski; są w tym gronie osoby zajmujące się gospodarką przestrzenną, urbanistyką, geografią,
socjologią, architekturą.
Koło Naukowe Studentów Geografii
im. Juliana Czyżewskiego
Wrocławski Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska odwiedza Toruń
Członkowie Koła Naukowego Studentów Geografii brali czynny udział w V Kopernikańskim Sympo-
zjum Studentów Nauk Przyrodniczych i I Toruńskim Sympozjum Doktorantów Nauk Przyrodni-
czych, które raportowane były we wcześniejszej części Biuletynu przez doktorantów Zakładu Ana-
liz Regionalnych i Lokalnych. Przypomnijmy, że wymienione sympozja odbyły się na Uniwersytecie
Mikołaja Kopernika w Torunia (20–22.03.2015 r.).
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Niektórzy z wrocławskich geografów odwiedzili w celach naukowych Toruń już 4 raz. Marek
Jaskólski wraz z referatem pt. „Wpływ zmian strefy brzegowej na infrastrukturę osadniczą miast
arktycznych na przykładzie osady Longyearbyen, Spitsbergen” wygrał nagrodę za najlepsze wystą-
pienie podczas sesji geografii społeczno-ekonomicznej. Co ciekawe, pośród reprezentantów Wy-
działu byli również młodsi koledzy z III roku studiów, co jest pozytywnym symptomem dla ich dal-
szej konferencyjnej przygody. Niektórzy starsi studenci wrocławskiej Geografii, z końcowych lat
studiów, na konferencji przedstawili wyniki swoich badań z zakresu geografii transportu oraz go-
spodarki przestrzennej, które realizują w ramach prac magisterskich. Oprócz części naukowej mie-
liśmy okazję do zwiedzania Toruńskiej Starówki, spróbowania oryginalnych toruńskich pierników,
a co najważniejsze poznaliśmy przedstawicieli kierunków geograficznych i biologicznych z całej
Polski. Piękno Torunia, niesamowity klimat wieczornych spacerów, nadwiślańskie bulwary i moż-
liwość spotkania innych pasjonatów szeroko rozumianej geografii sprawiły, że niewątpliwie więk-
szość tegorocznych uczestników wróci na tę konferencję za rok.
Opracowanie: Marek Kasprzak [email protected] Wrocław, 7 kwietnia 2015 r.
Materiały dotyczące spraw Instytutu i spraw poszczególnych Zakładów prosimy nadsyłać do końca każdego
miesiąca na adres e-mail M. Kasprzaka.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 4 (46) 2015
Obserwacja zaćmienia Słońca na uniwersyteckiej Wieży Matematycznej; 20 marca 2015 (fot. M. Kasprzak).