Martyna Ratajczak Ic

Nazwa

kwas azotowy (V)

Wzr sumaryczny

HNO3

Wzr strukturalny

Model

Kwas azotowy jest to nieorganiczny zwi zek chemiczny,jeden z najsilniejszych kwasw tlenowych.

Otrzymuje si go:- cz c tlenek kwasowy z wod :

N2O5 + H2O

2HNO3

- w wyniku przerobu azotanw wyst puj cych w przyrodzie (np. zawartych w z o ach saletry w Chile). Jest to znana metoda i pocz tkowo polega a na dzia aniu siarczanu elaza (III) lub a unw na saletr sodow . W XIX wieku zastosowanie znalaz a metoda oparta na wykorzystaniu nast puj cej reakcji:

NaNO 3 H 2 SO 4 m HNO 3 NaHSO 4Ten sposb otrzymywania kwasu azotowego spowodowa , e przez d ugi czas saletra chilijska stanowi a jedyne rd o surowca do produkcji kwasu azotowego.

Ignacy Mo cicki otrzyma

kwas azotowy z tlenku azotu, ktry by

produkowany z powietrza na uku elektrycznym o wysokim napi ciu. T metod zainteresowa si w 1908 r. przemys aluminiowy. W 1910 r. wyprodukowano pierwsz cystern kwasu azotowego sposobem opatentowanym przez Mo cickiego. Mia o to znaczenie podczas I wojny wiatowej, poniewa pa stwa centralne by y pozbawione dostaw saletry, ale nie odczuwa y braku kwasu, ktry s u y do wyrobu materia w wybuchowych.

W a ciwo ci fizyczne kwasu azotowego:- bezbarwny - gaz - ci szy od powietrza

- temperatura krzepni cia 41,1OC - temperatura wrzenia 86OC - doskonale rozpuszcza si w wodzie, czemu towarzyszy silny efekt egzotermiczny -1,5 razy ci szy od wody - jako st ony jest nietrwa y (rozk adaj co dzia a na niego wiat o i podwy szona temperatura), w miar rozcie czania staje si coraz trwalszy - silna wo - st ony dymi

- dymi w wilgotnym powietrzu

Zastosowanie: - z kwasu azotowego (V) otrzymujemy wa ne, atwo rozpuszczalne sole azotany, estry np. nitrogliceryn , a tak e zwi zki nitrowe wszystkie te zwi zki s utleniaczami i maj tendencj do wybuchowego rozk adu - jest wykorzystywany w przemy le farmaceutycznym - do oczyszczania powierzchni metali np. mycie urz dze przemys u spo ywczego - w chemii analitycznej jest konieczny do wykrywania bia ek w reakcji ksantoproteinowej, jako rodek utleniaj cy i do rozpuszczania metali -do otrzymywania barwnikw, lakierw, nawozw sztucznych, tworzyw sztucznych

- produkcji azotanw srebra dla przemys u fotograficznego - produkcji paliw rakietowych - jest odczynnikiem cz sto stosowanym w r nego rodzaju pracach laboratoryjnych

Zagro enia: - r cy- dra ni luzwki nosa - na skr dzia a r co, powoduje bolesne rany oraz te zabarwienie skry (przy kontakcie z rozcie czonym roztworem) - jest bardzo silnym utleniaczem, niektre substancje organiczne w zetkni ciu ze st onym kwasem azotowym V ulegaj samozap onowi - dzia a utleniaj co na wszystkie metale z wyj tkiem platyny i z ota, utlenia tak e niektre niemetale - jest jednym z bardziej toksycznych kwasw, pary kwasu azotowego mog wywo a stany zapalne drg oddechowych, ktre mog prowadzi do obrz ku p uc i odoskrzelowego zapalenia p uc - spo ycie mo e spowodowa mierteln perforacj cian o dka lub jelit

- poparzenie ponad 15% cia a stanowi zagro enie dla ycia