Kwartalnik Zwi¹zku Kynologicznego w Polsce Nr 4 (356) 2014

Nr indeksu 368695

9 770137 853008 >70

ISSN 0137-8538

INDEX 3709/368695Kwartalnik Związku Kynologicznego w Polsce

Redakcja: Anna Bogucka, Tomasz Borkowski, Zygmunt Jakubowski, Andrzej Kaźmierski, Władysław Korpetta, Ewa Ostromęcka

Zarząd Główny Związku Kynologicznego w Polsce: 00-024 Warszawa, Al. Jerozolimskie 30 lok. 11, tel. 22 826 05 74Internet: http://www.zkwp.pl e-mail:zg@zkwp.pl

Opracowanie graficzne: Iwona Sztencel. Skład i łamanie: Script, Warszawa, Teligi 6 m. 22Druk: PRINT ART, tel. 022 870 07 21

Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca i zastrzega sobie prawo dokonywania poprawek i skrótów. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Szczegółowy cennik ogłoszeń i reklam w redakcji.Wpłaty prosimy kierować na nasze konto: Bank Millennium

12 11602202 0000000055157116

Okładka: lancashire heeler Fot. Paweł Boniecki

W numerze:

NR 4 (356) rok 2014

Pies 4 (356) 2014 3

Polska organizatorem EURODOG SHOW 2018 4

Europejska Wystawa w Brnie 5Zwyczajny-niezwyczajny pies 10Anatomia psa dla kynologa.Cz. V – uk³ad moczowy 12

Najczêœciej wystêpuj¹ceschorzenia uk³adumoczowego u psów

14

ABC behawioru psów Cz. VII.Komunikacja niewerbalna wystêpuj¹ca u psów

17

Wystawa Œwiatowa 2014 w Helsinkach 20

Wspomnienie o Jurku Mrugasiewiczu 23

American Staffordshire TerrierClub of Queensland, Australia 24

„Z ziemi w³oskiej do Polski” – wspomnienia z MistrzostwEuropy w wyœcigachterenowych chartów

26

Pamiêci Erwina Dembinioka 29Tradycja i zami³owanie –gawêda kynologiczno-myœ liw -ska z Markiem Roszkiewiczem

30

AKITA CUP & SHIBA NIPPOSHOW w Polsce 34

Akita i shiba oczami Japoñczyków 36

Piraci z Karaibów 39XV HUBERTUS SPALSKI 2014 – festiwal psów myœliwskich 42

Miêdzynarodowe EgzaminyPsów Ratowniczych 44

Eliminacje do MistrzostwŒwiata IPO3 FCI i WUSV 46

Dwa konkursy pod Moskw¹ 48S³owo o u¿ytkowoœci ogarów i goñczych polskich – KonkursPracy Tropowców

49

Maj z pudlami 52IV Krajowa Wystawa PsówRaso wych Gr IX – Ksi¹¿ 2014„The Miss Daisy Dog Show”

54

I Klubowa Wystawa DogówNiemieckich – organizowanaprzez klub o w³adzachwybieralnych

Kalendarz Wystaw PsówRasowych w Polsce w 2015 r. 58

Wesołych,rodzinnych

Œwiąt Bożego Narodzenia

oraz szczęścia i sukcesów

w Nowynm Roku

Drogim Czytelnikom i ich

pupilom życzy

Redakcja

4 Pies 4 (356) 2014

27 paź dzier ni ka 2014 ro ku na Zjeź -dzie De le ga tów Sek cji Eu ro pej skiej FCIw Brnie przy zna no Pol sce or ga ni za cję tejpre sti żo wej wy sta wy.

Sta ra nia o nią roz po czę li śmy na po -cząt ku te go ro ku. Chcie li śmy – or ga ni zu -jąc tę wy sta wę, god nie uczcić 80-le cieist nie nia Związ ku Ky no lo gicz ne go w Pol -sce i za ra zem wpi sać się w ka len darz im -prez, któ re od bę dą się w kra ju z oka -zji 100 rocz ni cy od zy ska nia przez Pol skęnie pod le gło ści.

W stycz niu br. na ze bra niu ple nar nymZa rząd Głów ny ZKwP udzie lił Pre zy diumpeł no moc nic twa o ubie ga nie się o or ga -ni za cję Eu ro pej skiej Wy sta wy Psów Ra -so wych (Eu ro Dog Show) w 2018 ro ku.Od te go mo men tu przy stą pi li śmy do in -ten syw nych dzia łań.

Naj pierw zło ży li śmy ofi cjal ną apli ka cjędo FCI, któ ra zo sta ła przy ję ta. Na stęp nieroz po czę ły się przy go to wa nia or ga ni za -cyj no -re kla mo wo -pro mo cyj ne.

Ja ko te ren wy sta wy uzna li śmy za naj -bar dziej od po wied ni no wo cze sny kom -pleks wy sta wien ni czo -tar go wy w Kiel -cach. Uzy ska li śmy peł ną przy chyl nośći de kla ra cję chę ci współ pra cy ze stro nyZa rzą du Tar gów.

Bar dzo wa żne by ło stwo rze nie sen -sow nej, krót kiej, ale bar dzo rze czo weji efek tow nej pre zen ta cji mul ti me dial nej

w wer sji an giel skiej – o Pol sce, na szej ky -no lo gii i mo żli wo ściach wy sta wo wych,któ rą mu sie li śmy przed sta wić na Zjeź -dzie De le ga tów Sek cji Eu ro pej skiej FCIw Brnie. Te go za da nia pod ję li się To maszKo chan (wi ce prze wod ni czą cy Głów nejKo mi sji Re wi zyj nej ZKwP) i Agniesz kaDu dek (dy rek tor Biu ra ZG ZKwP).

Du żo cza su i pra cy po chło nę ło przy go -to wa nie sto iska Związ ku na te go rocz nejWy sta wie Eu ro pej skiej. Po za wy stro jemi za ple czem ga stro no micz nym wy dru ko -wa li śmy też ma te ria ły in for ma cyj ne,krót ki prze wod nik o ra sach pol skichw ję zy ku an giel skim oraz za ku pi li śmydrob ne ga dże ty dla od wie dza ją cych na -sze sto isko.

Te wszyst kie za bie gi bar dzo się opła ci -ły i jak wi dać spraw dzi ły.

Na Zjeź dzie De le ga tów Sek cji Eu ro pej -skiej FCI (jest to naj więk sza i naj bar dziejefek tyw nie dzia ła ją ca sek cja FCI) w Brniespo tka li się de le ga ci związ ków ky no lo -gicz nych z 37 kra jów Eu ro py. To oniw taj nym gło so wa niu przy zna li Pol sceor ga ni za cję Eu ro Dog Show 2018. Naszkraj re pre zen to wa li: prze wod ni czą cyZKwP Jan Ga jew ski, wi ce prze wod ni czą -cy – Alek san der Skrzyń ski i pro wa dzą cypre zen ta cję To masz Ko chan.

Gło so wa nie nie by ło po zba wio ne emo -cji, gdyż o or ga ni za cję tej wy sta wy ubie -

ga ły się rów nież du że i prę żnie dzia ła ją cezwiąz ki ky no lo gicz ne Au strii, Szwe cjii Wę gier. Pierw szy wy nik gło so wa nia byłna stę pu ją cy: po 16 gło sów otrzy ma łyAu stria i Pol ska oraz 5 gło sów Szwe cja.Wę gry w ostat niej chwi li wy co fa ły sięz kan dy do wa nia.

Mu sia ła więc być do gryw ka, któ razde cy do wa ła, kto bę dzie or ga ni za to remwy sta wy. Dru gie gło so wa nie by ło dla nasbar dzo po myśl ne. Otrzy ma li śmy 22 gło -sy, a Au stria – 14. Aż 8 gło sa mi prze wa -gi wy gra li śmy tę ry wa li za cję.

Nie wie my kto gło so wał na Pol skę,gdyż by ło to taj ne gło so wa nie. Alewszyst kim, któ rzy nas wspar li i od da lina nas głos bar dzo je ste śmy wdzięcz nii ser decz nie dzię ku je my.

Te raz przed or ga ni za to rem wy sta wy– Związ kiem Ky no lo gicz nym w Pol scere pre zen to wa nym przez Za rząd Głów nystoi ogrom ne wy zwa nie. Li czy my na du -że wspar cie Od dzia łu w Kiel cach, alerów nież in nych prę żnie dzia ła ją cych du -żych i mniej szych od dzia łów ZKwP.Od po cząt ku przy szłe go ro ku ru sza mywięc do pra cy z no wą ener gią i po my sła -mi, bo za dań przed na mi bez li ku.

W imieniu Zarządu Głównego ZKwPJan Gajewski

przewodniczący

Polska organizatorem EURO DOG SHOW 2018

5Pies 4 (356) 2014

Czte ry dni w Brnie, od 23 do 26paź dzier ni ka 2014 ro ku. Ky no lo dzy

z ca łe go świa ta zje cha li, by kon ku ro waćo ty tuł Zwy cięz cy Eu ro py. ČMKU po na -sze mu Cze sko -Mo raw ska Unia Ky no lo -gicz na, po ku si ła się o zor ga ni zo wa nie tejogrom nej im pre zy. Na Wy sta wę Eu ro pej -ską za pi sa no 14 652 psy, na rów no le gleod by wa ją cą się, ta kże czte ro dnio wą, Wy -sta wę Kra jo wą zgło szo no 6 212 psów.W su mie za pre zen to wa no 20 864 psy.Za ab sor bo wa na Wy sta wą Eu ro pej ską nieza glą da łam na rin gi kra jo wej.

Stąd w mo jej re la cji nie mo gę jej ująć.Mo że się wy dać my lą ca, re la tyw nie nie -daw na da ta po wsta nia ČMKU, rok 1992.Wte dy to na stą pił po dział kra ju na Re pu -bli kę Cze ską i Sło wa cję.

A prze cież tra dy cje ho dow li psów ra -so wych u oby dwu na szych są sia dów ma -ją dłu gą hi sto rię. Jeź dzi li śmy czę stodo Cze cho sło wa cji. Dla mnie ogrom nymwy da rze niem by ła Świa to wa Wy sta waPsów w ro ku 1965 w Brnie. Na tym sa -mym te re nie. Wte dy or ga ni za to rem byłČesko slo venský My sli vecký Svaz, a licz -ba zgło szeń, jak na te cza sy im po no wa ła– 1805. De biu to wa ły wte dy na sze po ny,więc ki bi co wa li śmy im gro mad nie. Z no -stal gią prze glą dam po żół kły ka ta log.

Dziś rocz nie w ČMKU re je stru je się40 000 psów. Są one przed sta wi cie la -m 275 ras, uzna nych przez FCI i 18 jesz -cze nie uzna nych. Cze si sły ną z za mi ło wa -nia do ho dow li ró żnych no wo ści, cie ka -wo stek. Po sia da ją sil ną or ga ni za cję, któ -ra spra wu je pie czę nad ty mi ra ry ta sa mi.Je śli chce cie zo ba czyć te no win ki, war towy brać się na wy sta wę Klu bu Ras Rzad -kich, na któ rą zje żdża ją się ich mi ło śni cy.

Naj wię cej ho du je się jed nak u na szychsą sia dów nie miec kich owczar ków, na -stęp nie jam ni ków, ma leństw yor ków i chi -hu ahua. W ko lej no ści licz nie ro dzą się la -bra do ry, bor der col lie, ber neń czy ki, gol -de ny, staf ford shi re bul l te rie ry i ca va lie ry.

Ale wróć my do Wy sta wy Eu ro pej skiej.Zna my wiel kie ha le tar gów w Brnie, któ -re ma ją swo ją re no mę. Sta le są uno wo -cze śnia ne i roz bu do wy wa ne. Nie by łopro ble mu z po miesz cze niem uczest ni -ków, choć nie któ rzy na rze ka li, że ichring był za ma ły. Sie dzia łam przy chi hu -ahua i są dzę, że ich rin gi by ły aż za du że.

Za le ża ło to więc od ga ba ry tów zwie rza -ków. De ko ra cja rin gów i oczy wi ście rin -gu ho no ro we go w bar wach ge ne ral ne gospon so ra Eu ka nu ba. Wszyst ko we so łe,ró żo wiut kie! Wiel kie par kin gi przy ha -lach tar go wych są dziś co dzien no ścią.A wia do mo, że prze cięt ny ky no log wo zity le, ile unie sie wraz z ro dzi ną.

Go spo da rze, Cze si, zgło si li 3 415 psów,Ro sja nie – 1 390. W Hel sin kach Ro sjanby ło 4 127. Pol ska i Wło si po 701, a Sło -wa cy 443.

Skan dy na wów, jak na le kar stwo. Fi -nów 139, Duń czy ków 81, Szwe dów 75i 52 Nor we gów. Ale ci, któ rzy ze wzglę -du na ba gaż mu sie li wy brać się w pod różlą dem i mo rzem du żo ugra li. Do wiel kichwy gra nych mo żna za li czyć ta kże Wło -chów. Do tar ły nie licz ne psy z da le kichkra jów: Tur cji, Taj lan dii, Pe ru, Ko rei, In -do ne zji, Egip tu, In dii, Bra zy lii, czy Ja po -nii. Ci też czę sto wy gry wa li.

Wia do mo, że w ta ką dro gę wy bie ra jąsię głów nie ta cy, któ rzy ma ją szan sena suk ces. W ich rę kach są wy bit ne psyi fa cho wa ich ob słu ga.

Po do ba ło mi się w Brnie bar dzo, alepo zo stał nie do syt za cu dow ny mi, nie -obec ny mi psa mi ze Skan dy na wii i Ro sji,któ rych na oglą da łam się w Hel sin kach.

Naj wię cej zgło szo no do Brna gol denre trie ve rów – 234, hu sky – 229, ber neń -

czy ków 208 i ma leństw chi hu ahua (krót -ko i dłu go wło sych) 235. W tych ra sachstaw ki w kla sach by ły licz ne.

W czwar tek 23.10.2014 wy stę po wa łypsy trzech grup: I, IV i V.

Wśród owczar ków i in nych psów pa -ster skich (zgło szo no ich 1 653) mie li śmyprzed sta wi cie li na szych na ro do wych ras,po nów i pod ha la nów. Ze bra li śmy więcspo ro punk tów. Ale po ko lei. Gru pę I wy -gra ła uty tu ło wa na cham pion ka bob ta ilXtra va gan ce Zot tels. Nie zwy kle krót ka,świet nie bie ga ją ca, uro dzo na w zna nejbry tyj skiej ho dow li. Wiel kim suk ce semby ło zdo by cie trze cie go miej sca w gru pie,przez na sze go po na Ase sor Kon tekst. Do -sko na le pro wa dzo ny, wy pie lę gno wa ny,wy ró żniał się uro dą. W rin gu po nów (21)by li śmy li de ra mi. Naj lep szą su ką zo sta łaFan ta sma go ria Kon tekst, a naj lep szymJu nio rem Idyl la Via Ri ven dall.

Pod ha la ny nie mia ły da le ko, a by ło ichza le d wie 9. Zw. Eu ro py i Ra sy zo stał im -por to wa ny z Fran cji Hu go -Boss des Ar -ca nes d’Hermès. Wdzięcz nie na zwa -na su ka Fla sec ka na Gó ral sko Nu te zdo -by ła CA CiB. Ju nior ka Lu na Do ra Mi cha -ło we Gniaz do ty tuł BOS (naj lep sza su ka).

Kil ka na szych pa stu chów wró ci ło dodo mu z ty tu łem Zwy cięz cy Eu ro py.Owcza rek au stra lij ski (116 zgło szeń),Ba ksztag Ba ri tus zdo był CA CIB i BOS.

Europejska Wystawa w Brnie

Grupa I FCI – zwycięzcy

6 Pies 4 (356) 2014

Pa ra na szych ju nio rów I Am On A Wa veLa Tia i My Bril lan ti no Ta le Tru charmzwy cię ży ła na ob le ga nym rin gu bor dercol lie (157). Pło wy briard Ma ron du Ma -no ir No ble zo stał Zw. Eu ro py i zdo byłBOB. Scha pen do es El fi v. h. Ha sker huszdo by ła CA CIB i BOS. Naj lep szym ju nio -rem ra sy na rin gu sze tlan dów zo sta ła na -sza Gol den Ghost Ven to ra.

Ko lej ną gru pą (IV) po ka zy wa nąw czwar tek by ły jam ni ki – 551. Wy gra łają kró li cza ru da, dłu go wło sa sucz kaAnam su na mon. Mie li śmy w tej gru pietyl ko je den suk ces. Or giet ka Brzdąc, mi -nia tu ra szorst ko wło sa zo sta ła Naj lep sząJu nior ką Eu ro py.

Ostat nia z grup czwart ko wych, V– szpi ce i psy w ty pie pier wot nym.Na głów nym rin gu gru pę wy grał ru dypo me ra nian ro dem z Pol ski, w rę kachwło skich Win ning mo od 2000 Volts Ca -let to. Trze cim we te ra nem dnia zo stałpon Ma lin nik Sa squ ehan na Po nad to.Bra wo! Na rin gach ras Zw. Eu ro py dlaba sen ji Au to bot Tic ca Ob si dion, i dla ju -nio rów: aki ty ja poń skiej (96 zgło szeń)Ku roi Day ia Ko ishi i ca na an do ga Da li liSa mo ro dek.

W pią tek 24.10.2014 pre zen to wa nopsy trzech grup: III, VI i X.

Zwy cięz cą spo śród te rie rów (1 775)zo stał szorst ko wło sy foks te rier ho dow libel gij skiej King Ar thur Van Fo li ny Ho me.W rę kach do sko na łe go za wo do we go an -

giel skie go han dle ra War re na Bra dleya.Wśród wła ści cie li Vic tor Mal zo ni, JRz Bra zy lii. W je go staj ni znaj dzie my imio -na naj słyn niej szych te rie rów ostat nichlat. King wy gry wał w Sta nach i w Eu ro -pie (Cruft 2014, Zw. Gru py, na Świa to -wej w Hel sin kach BI S3, BIS Hat bo ro, Ch.USA), ty tuł za ty tu łem. Ja ki oj ciec, ta kisyn, bar dzo przy po mi na Cri spy Le ga cysztan da ro we go psa Agne ty Åström zeSzwe cji, ta kże świa to wą sła wę. Tak jakoj ciec jest fi ne zyj nie try mo wa ny. Na rin -gu głów nym na sze te rie ry nie zna la złysię w czo łów ce, ale zna czą ce suk ce sy od -nio sły w swych rin gach. Wśród JackRus sell te rie rów, któ rych by ła moc– 162 Zw. Ra sy zdo był As -Ve gas Zie -mann. Man che ster te rie ry (23 zgło sze -nia) otrzy ma ły trzy Zw. Eu ro py. BlackPe arl vom La ven del ste ig, su ka BOB, piesAzir Me the ora – CA CIB. Dan cing Qu eenMe the ora Naj lep sza Ju nior ka.

Zwy cię ski mi ju nio ra mi zo sta li ta kżePar son Rus sell te rier Lo well Nock Ri -ver’s. Par so nów by ło 57. Po wtó rzy ły tensuk ces aire da le Umber to Ra mir (56zgło szeń) i be dling ton te rier ka May BeMi ne L’End Show.

Na rin gu an giel skich toy te rie rów BOBzdo był nasz Win ner’s To uch Wil dja ne’s.Ja poń skie te rie ry, czy li ni hon te ria, pol -ska spe cjal ność: Ama ka ke ru -Me iji Whi teOle an der BOB, naj lep sza su ka By akuya --Me iji Whi te Ole an der, Zw. Eu ro py Ju -

nio rów Oza ki Farm JP’S Fu ji. Ich wła ści -ciel Pa weł Gą sior ski po dał mi po moc nądłoń, szcze gó ło wo zbie ra on bo wiemwy ni ki Po la ków na zna czą cych wy sta -wach (Hel sin ki, Brno). Wiel kie dzię ki!

Gru pę VI – psów goń czych i ras po -krew nych re pre zen to wa ły 782 psy.

Best in Show – foksterier szorstkowlosy King Ar thur van Fo li ny Ho me

Gończy polski Horda Kłusująca Sfora

7Pies 4 (356) 2014

Zwy cięz cą zo sta ła blo odho und ka In e sperée du No ble Li mie re.Be agle z Pol ski ma ją kla sę (76). Naj lep szą gru pą ho dow la nądnia zo stał ken nel Ab so lu te ly Spo tless. Du żą ra do ścią po Hel -sin kach by ło zo ba cze nie po now nie na rin gu głów nym na szychna nie bie sko ubra nych wy staw ców. Ko lej nym suk ce sem pol -skich be agle by ło zdo by cie czwar te go miej sca w gru pie przezOld Glo ry Born To Be Chic Alo to rius.

Goń czych pol skich by ło 14. BOB i CA CIB zdo by ła Hor da Kłu -su ją ca Sfo ra, BOS i CA CIB zdo był Gra men Kłu su ją ca Sfo ra, Naj -lep szym Ju nio rem był Mój Zbój El -Ha lem, a we te ra nem OpusKłu su ją ca Sfo ra.

Oga rów pol skich tyl ko 5. Mi nor z Be skidz kich Wysp otrzy małCA CIB oraz BOB, Mu cha z Be skidz kich Wysp zo sta ła naj lep sząsu ką. Per la pod Egi dą La mii by ła naj lep szą ju nior ką.

Pło wych bas se tów z Bre ta nii by ło 10. Is ba i In a ki De la Fontdel Ter ro zdo by ły ty tu ły zwy cięz ców mło dzie ży. Ha mil ton sto -wa re (2) – goń czy Ha mil to na Mal te Ostan sjons zo stał Zw. Eu -ro py CA CIB. Wśród 14 po so kow ców ba war skich Zw. Eu ro pyCA CIB zo sta ła su ka Bździą gwa Czar ci Nos.

Ma ły bas set gryf fon z Wan dei (26) Lo gan Mar cus Ru dis zo -stał Zw. Eu ro py We te ra nów. Ber neń ski goń czy (21) Bril lan ceBo he mia Hill zdo by ła zwy cię stwo ra sy.

Gru pa X – char ty. By ło ich 839. Na cze le gru py sta nął aza -wakh, chart arab ski Aza mo ur Khe mo sa by. Ten słyn ny cham -pion, po do mo we mu zwa ny Ke mo, miesz ka w Mo skwie. Uro -dził się we Wło szech i pro wa dza go wło ski han dler. Ogrom nieele ganc ki, mo że się po do bać.

Na rin gu głów nym na punk to wa nym, trze cim miej scu sta nę -ły na sze afga ny Ca la mus. Pol skich char tów przy je cha ło spo ro(21). Zwy cię stwo ra sy dla we te ran ki Gu dał ki Arc tu rus. Naj lep -szy sa miec BOS Mau ry cy, a su ka Łow na Arc tu rus. Ta kże zwy -cię ska pa ra ju nio rów uro dzi ła się w ken ne lu Arc tu rus: Osto mirIm puls I Splen dor i Or dyn ka. Wil cza rzy ir landz kich by ło moc

(85). Z pew no ścią dla nich rin gi mu sia ły się wy dać nie wy star -cza ją co du że. Suk ce sem skoń czył się wy stęp na sze go Lar go La -maz Fe sti na, któ ry zdo był CA CIB, BOS i Zw. Eu ro py.

W so bo tę 25.10.2014 by ła tyl ko jed na gru pa. Pin cze ry,sznau ce ry, mo lo sy, psy gór skie i szwaj car skie psy pa ster skie.Zgło szeń 3196. Zwy cięz cą gru py zo stał żół ty dog nie miec kiDia man te Ba ia Az zur ra. Uro dzo ny w słyn nej ho dow li wło skiej.Miesz ka w swej oj czyź nie. Pro wa dzał go słyn ny wło ski han dlerFa bio Al le gra. Na głów nym rin gu w kon kur sie o naj lep sze ba bydnia świet nie spi sał się pol ski Co rvet te An gel Eter ni ty. Ten ma -ły, bia ło -czar ny dziel ny niuf za jął trze cie miej sce. Roz kosz neszcze nię.

Na rin gu to sa -inu (71 zgło szeń) Zw. Eu ro py i Ra sy, BOBCam be lo Ja -Na. W Hel sin kach na sze to sy też błysz cza ły. Su kaFu ro ra Kla ry ma z Owczej Gó ry spra wi ła ra dość wła ści cie lom.Zdo by ła BOB w kon ku ren cji 83 owczar ków kau ka skich. Wśródsznau ce rów, czar nych ol brzy mów (87) trium fo wa ła pa ra na -szych ju nio rów: Fa iz Sta ble ma ster’s (BOJ) i su ka Kon tra z Tar -ta ku. Ko lej ny suk ces ho dow czy ni po zwy cię stwie w Hel sin kach.

Bok se rów prę go wa nych by ło 38. Pol ska Zi va Gło go sia Otrzy -ma ła CA CIB, BOS i Zw. Eu ro py, Naj lep szym ju nio rem ra sy, BOJzo stał Mar ley Da To le ria. Nie miec kich do gów żół tych by ło 27,naj lep szym ju nio rem BOJ był Itxa ro du Bo is du Chant des Ros -si gnols. Na sza mło da no wo fun dland ka (80 zgło szeń) Day bre -aker’s She Ca sts Own Spell po wtó rzy ła suk ces z Hel si nek i zdo -by ła tym ra zem Zwy cię stwo Eu ro py.

Zwy cię stwo ra sy otrzy mał bro hol mer Hos sa Wspo mnie nieDar my. Wśród do ber ma nów czar nych z pod pa la niem (53) ty tułZw. Eu ro py, BOS, CA CIB do stał Hus sa ro Aqu ilae Ala Du ra LexPo lo nia.

Wśród cze ko la do wych z pod pa la niem (25) Gre ta De Ter raMi ra bi li zo sta ła naj lep szą z ju nio rek. Land se er (14) Don An to -nio Oras zdo był CA CIB, BOS i Zw. Eu ro py.

Pani Yolanda Nagler Magal i przewodniczący ZG ZKwP Jan Gajewski

Pekińczyk Lary Perlova Astarte Gold

8 Pies 4 (356) 2014

Na sza Ra tel la z Nor bliń skiej Do li ny,czar na te rier ka ro syj ska (137) zy ska łaty tuł Na lep sze go We te ra na Ra sy. Tensam ty tuł zdo był mi nia tu ro wy sznau cerpieprz z so lą Gla mo ur Vi sion Pi wo war.

W nie dzie lę 26.10.2014 pre zen to wa -no psy trzech grup: VII, VIII i IX

Wy żłów (VII) gru pa po ka za no 697.Zwy cięz cą BOG zo stał gor don se terz Włoch Fran ken ste in Lud star. So lid nejpo stu ry, do rod ny, wi dział już wie le wy -staw.

Wiel ką ra dość spra wi ła nam ho dow lair landz kich se te rów z Ari slan du. Przy -zwy cza ili śmy się już do gru py pięk nychdziew czyn w bia łych blu zecz kach ozdo -bio nych czer wo ną ró żą. W Brnie sta nę łyna I miej scu. Psy głów ka w głów kę ele -ganc kie i wy mu ska ne. Na rin gu ir lan dów(89) So ley Ży wiec ki Trop z Ari slan duotrzy mał CA CIB i BOS. Wśród se te rówszkoc kich, gor do nów (66) trium fo wa łapa ra na szych ju nio rów: Lo fo ten My sticDre am – BOJ i su ka Cel tic Black ber ryKo cha nej Emil ki. Wśród po in te rów (35)Co cos z Kar czew skiej Za gro dy zdo byłCA CIB. Wy żeł nie miec ki krót ko wło sy(52) Erin z Czar ne go Dwo ru zo sta ła naj -lep szą ju nior ką ra sy. Naj lep szą ju nior kąspo śród se te rów an giel skich (51) zo sta -ła na sza Blue Cu ra cao She ra din’s Star.Wy żły d’Arie ge by ły dwa. Obo je z Pol ski.Pies BOB Ori flam me Mel dor -Sett i su kaFa det te at Mel dor Ar gen tia Mist zo sta łyzwy cięz ca mi Eu ro py.

Gru pę VIII – apor te rów, pło cha czyi psów do wod nych wy grał an giel skisprin ger spa niel Ain’t Got You Car dhu.Wy grał on rów nież kon ku ren cję naj lep -sze go ju nio ra gru py. By ła ona licz -na – 1094 psy. Wśród naj lep szych we te -ra nów dnia nasz an giel ski coc ker spa niel(62) blue ro an Fi lip Ble per’s sta nąłna czwar tym miej scu. Pięk ny Fi lip jeststa le w nie na gan nej for mie i cu dow niebie ga. Nasz field spa niel je dy nak Win ter -bo ur ne Nor we gian Wo od uzy skałwszyst ko.

Flat co ated re trie ve rów du żo, 114.Su ka Black Witch Ra ining Dog zdo by łaCA CIB i Zw. Eu ro py, a Arvil le Com pen diozo stał naj lep szym we te ra nem.

Ostat nia z grup – IX, psów ozdob nychi do to wa rzy stwa. Te są po wszech nie lu -bia ne i zgło szeń jest za wsze du żo. By łoich 2477. Na cze le gru py sta nę ła cham -pion ka pu del śred ni, czar ny, ro demz Ro sji – Extra Girl s Tsve toch noi Po lja -ny. Na głów nym rin gu trze cim ju nio rem

gru py zo stał dziel ny i pew ny sie bie pe -kiń czyk La ry Per lo va Astar te Gold. Pe -kiń czy ków zgło szo no 70. Pi ta hayaAstar te Gold zo sta ła Zw. Eu ro py i Ra sywśród lha sa ap so (49). Se cret Lo verz Czań ca był naj lep szym we te ra nemwśród lha sa. Shih -tzu sta le po pu lar ne(110), na sza ju nior ka Mo ji to Ad Ac tezdo by ła zwy cię stwo ra sy. Mal tan ka,pięk na Olim pia Mal tez zi (93) obokCACIB, Zw. Eu ro py zdo by ła ty tuł BOB!Ju nior ka King Char les spa niel wśród 40kon ku ren tów zo sta ła zwy cię żczy nią ra -sy. Mi nia tu ro wa, czar na Miss Fio -na od La lan ki zdo by ła CA CIB, Zw. Eu ro -py i ty tuł BOS. Pięk ne ma my w Pol scepsy do to wa rzy stwa.

We dług wy li czeń Paw ła Gą sior skie go,któ ry wie wszyst ko, sta ty sty ki Po la kówna Eu ro Dog Show 2014 są na stę pu ją ce:

33 x Ju nior Eu ro pe an Win ner – Mło -dzie żo wy Zwy cięz ca Eu ro py

40 x Eu ro pe an Win ner – Zwy cięz caEu ro py

8 x Ve te ran Eu ro pe an Win ner – Eu ro -pej ski Zwy cięz ca We te ra nów

Oprócz te go, wy mie nia łam w tek ściety tu ły BOB (zw. ra sy), BOS (zw. da nejpłci), BOG (zw. gru py), BOJ (naj lep szyju nior ra sy, BOV (zw. we te ra nów).W pew nym nie ła dzie, za co z gó ry prze -pra szam. Ky no lo dzy, obe zna ni z wy sta -wa mi, zro zu mie ją tę gwa rę.

* * *Przejdź my te raz do fi na ło wych kon -

kur sów, na któ re cze ka li śmy, nie wy cho -dząc na świat przez czte ry dni. Naj lep -szym ju nio rem wy sta wy JBIS zo stałGrand Ga scon Sa in ton ge ois, im por to wa -ny do Czech. In dy du Prin ce De Ga sco -gne. Ra sa ta jest ra ry ta sem po za Fran cją,swą oj czy zną. Na zwa by ła trud na do wy -mó wie nia na wet dla spi ke rek. Du ży, wy -so ko no żny, krót ko wło sy, bia ły, dłu go -uchy goń czy. Zu peł nie in ny w po sta wiei w ru chu. Je go koń czy ny by ły moc nospio no wa ne. Zmie niał się dia me tral niew bie gu. Był nad zwy czaj nym kłu sa kiem.Im szyb ciej bie gniesz, tym bli żej jest po -dium. Śmiesz ne, ale coś w tym jest. Po -dob nie jak wy żeł wło ski brac co, któ rypo lu je po ru sza jąc się kłu sem, du ży ga -skoń czyk ma nad zwy czaj ny wy krok.Goń cze fran cu skie, któ rych jest co razmniej, fa scy nu ją.

Naj lep szym z we te ra nów wy sta wyVet BIS zo stał we imar ski wy żeł krót ko -wło sy przy wie zio ny z Włoch We ima ransQu est for Ad ven tu re.

Wy bo ru Naj lep sze go Psa Wy sta wy do -ko nał za słu żo ny sę dzia z Czech Mi ro slavVáclavík. Czę sto go ści li śmy go w Pol sce.Ko lej ność by ła na stę pu ją ca:

1. foks te rier szorst ko wło sy – King Ar -thur van Fo li ny Ho me z Bel gii

2. dog nie miec ki żół ty – Dia man te Ba -ia Az zur ra z Włoch

3. gor don se ter – Fre de rick Fran ken -ste in Lud star z Włoch

I ty le by by ło o rin gach w Brnie. Wę -dru jąc po wy sta wie za glą da ło się doosob nej ha li, aby zro bić za ku py. Szczę śli -wie dla sprze da ją cych i wy staw ców jed nii dru dzy so bie nie prze szka dza li. W po -bli żu rin gu ho no ro we go, zgro ma dzo nosto iska in for ma cyj ne klu bów ras, a ta kżeor ga ni za cji ky no lo gicz nych ró żnych kra -jów.

Sto isko na sze go Związ ku by ło jed nymz licz niej od wie dza nych. Ścia ny by ły ude -ko ro wa ne du ży mi fo to gra fia mi pię ciupol skich ras. Z oka zji brneń skiej wy sta -wy i zbli ża ją ce go się kon gre su FCI Za -rząd Głów ny wy dał an glo ję zycz ną bro -szu rę, o na szych na ro do wych ra sach ilu -stro wa ną do bry mi eks te rie ro wo zdję cia -mi. Roz da wa no ją na wy sta wie wszyst -kim za in te re so wa nym.

Elżbieta ChwalibógZdjęcia MARTIN-MEDIA

Chi hu ahua krótkowłosa James Bond d’Rio Galeria

Pies 4 (356) 201410

Hodowla

Zwyczajny-niezwyczajny piesNie za le żnie od te go, ja ki mi ście żka -

mi bę dzie cie po dą żać w po szu ki -wa niu dla sie bie ide al ne go psa, za wszedo trze cie do ma łe go urwi sa o uśmiech -nię tym pyszcz ku – lan ca shi re he ele ra.

Tak na praw dę nie wie le wia do mo o po -cho dze niu te go ma łe go psa. Zda niana ten te mat są po dzie lo ne. Jed ni uwa -ża ją, że lan ca shi re he eler jest spo krew -nio ny z cor gi, in ni te mu za prze cza ją pod -kre śla jąc prze wa gę ró żnic nad po do bień -stwa mi. We dług jesz cze in nych he ele rysą naj praw do po dob niej wiej ski mi pie ska -mi ho do wa ny mi lo kal nie. Je dy nym na -ma cal nym do wo dem po cho dze nia he ele -rów są in for ma cje do ty czą ce ma łych pie -sków rzeź nic kich z Lan ca shi re.

Ma łe wiej skie psy by ły zna ne w ca łejPół noc nej Eu ro pie.

Wia do mo, że ma łe psy by ły ho do wa nena Wy spach Bry tyj skich jesz cze przedpod bo jem Rzy mian, głów nie po to, byzja da ły od pad ki.

W zbio rze praw wa lij skich z ro ku 920,mo żna zna leźć in for ma cje o psach pra -cu ją cych przy sta dzie i psach do mo wych,choć in for ma cje w nim za war te do ty cząra czej spo so bu wy ko rzy sty wa nia psów,a nie ich wy glą du. Nie mniej jed nak, wia -do mo, że ist nia ły wiej skie pie ski w hrab -stwie Lan ca shi re, po dob ne do cor gi.

Przyj mu je się, że wy stę po wa ły dwa ty pyma łych wiej skich pie sków: je den – czar -ny z brą zo wy mi zna cze nia mi (typ lan ca -shi re), oraz dru gi, z bia ły mi zna cze nia mi(typ orm skirk). Po dob no ostat nie pie ski,na le żą ce do dru gie go ty pu, wi dy wa now oko li cy Orm skirk jesz cze w la tach 50.ubie głe go wie ku.

W „Bo ok of St Al bans” z 1486 ro kuopi sa no 14 ty pów psów wy ko rzy sty wa -nych do ró żnych za dań. Mię dzy in ny mipsy rzeź nic kie, ter rie ry oraz ma łe pie ski,któ re po ma ga ły usu wać pchły i wszy.

Przy pusz cza się, że gór ni cy za bie ra lido ko pal ni ma łe pie ski przy po mi na ją cehe ele ry, aby ich ogrze wa ły i uwal nia ły odpa no szą cych się w tam tych cza sach,wszy i pcheł.

He ele ry w ty pie Lan ca shi re, dzię ki swo -je mu cha rak te ro wi ter rie ra, a ta kże nierzu ca ją ce mu się w oczy umasz cze niu, by -ły ide al ny mi kom pa na mi kłu sow ni ków.

Nie za le żnie od te go czy ist nia ły dwieod mia ny he ele ra, czy też ist niał je den typwiej skie go pie ska, wa żny jest spo sóbużyt ko wa nia he ele rów.

Ka żdy, kto miał ta kie go pie ska mógłza ro bić nie co gro sza wy ko rzy stu jąc godo za ga nia nia by dła czy owiec na targlub do rzeź ni. Po dob no wła ści cie le tychwiej skich pie sków czer pa li ko rzy ści zesprze da ży lub wy po ży cza nia ich kłu sow -ni kom. Kłu sow ni cy wy bie ra li he ele ry zewzglę du na ich „pod ręcz ne” roz mia ry,umo żli wia ją ce scho wa nie psów do kie -sze ni płasz cza prze ciw desz czo we go. He -ele ry do star cza ły ta kże wła ści cie lom roz -ryw ki, uczest ni cząc w spo rcie po le ga ją -cym na chwy ta niu szczu rów. Peł ni ły teżczę sto ro lę ter mo fo rów, trzy ma ne za ko -szu lą czy na ko la nach.

He ele ry z Lan ca shi re prze ży wa ły swo -ją świet ność na prze ło mie XVIII i XIX wie -ku, kie dy to ma so wo do An glii spro wa -dza no owce z Ir lan dii. Przy czy ni ła siędo te go zna czą co epi de mia sze rzą ca sięw An glii wśród stad owiec na prze ło mielat 1829–1830. Sta da owiec przy by wa łyz Du bli na do por tu w Li ver po olu, a po -tem by ły trans por to wa ne do Man cha ste -ru. W prze pę dza niu stad do tym cza so -wych za gród, czy rzeź ni po ma ga ły wła -śnie te ma łe wiej skie pie ski. Zresz tą po -

ma ga ły w za ga nia niu nie tyl ko owiec, aleta kże krów czy ko ni. He ele ry pra co wa ływ po dob ny spo sób jak cor gi, pod szczy -pu jąc zwie rzę ta w pię ty (stąd na zwa he -eler od an giel skie go sło wa he el – pię ta).Te wiej skie pie ski by ły na ty le ma łe, byunik nąć kop nięć i na ty le sil ne, spryt nei zde ter mi no wa ne, aby do brze wy ko ny -wać swo ją pra cę.

Zmia ny ja kie za cho dzi ły w XIX wie ku,w Eu ro pie, roz wój prze my słu, po stęptech nicz ny, ne ga tyw nie od bi ły się na po -pu la cji tych ma łych pie sków. Na po cząt -ku XX wie ku ra sa ta prak tycz nie wy gi nę -ła. Garst ka za pa leń ców po sta no wi ła ura -to wać tę sta rą an giel ską ra sę psów.Szcze gól nie za słu ży ła się w tym dzie leGwen Mac kin tosh, któ ra ho do wa ła i wy -szu ki wa ła po wsiach pie ski w ty pie he -ele ra. Wraz z in ny mi mi ło śni ka mi ra syza ło ży ła w 1978 ro ku Lan ca shi re He elerClub. Jesz cze te go sa me go ro ku opra co -wa no stan dard ra sy. W ro ku 1981 Ken -nel Club uznał lan ca shi re he ele ra za od -ręb ną ra sę. Nie ste ty li nia he ele rów ty puorm skierk, tj. pie sków nie co wy ższychniż ty pu lan ca shi re, z bia ły mi zna cze nia -mi cał ko wi cie wy gi nę ła. Nie mniej jed -nak, jesz cze wśród współ cze snych lan ca -shi re he ele rów zda rza ją się pie ski z bia ły -mi zna cze nia mi, co jest jed nak nie po żą -da ne. Obec nie naj wię cej he ele rów ho do -wa nych jest na Wy spach Bry tyj skichi w Skan dy na wii.

Lan ca shi re he ele ry są ma ły mi pie ska mi(wy so kość w kłę bie: su ki 25, psy –- 30cm), czar ne lub cze ko la do we z pod pa la -niem, z moc nym, dłu gim ogo nem. Uro kudo da ją im przed nie ła py, któ re są wy gię -te na ze wnątrz (jak u we lsh cor gi car di -ga nów). O nie zwy kło ści tych ma łych pie -sków świad czy ich wszech stron nośći nie sa mo wi ty cha rak ter, co do ce nia nojuż w ubie głych wie kach.

Ja kie są lan ca shi re he ele ry?

Lan ca shi re he ele ry są sym pa tycz ny mipie ska mi. Czę sto uwa ża się je za szczę śli -we psy, bo wiem pra wie nie ustan nie ma -cha ją ogo nem i „uśmie cha ją się”. Są wy -lew ne. Na wi dok wła ści cie la, czy zna nejoso by al bo go ści bę dą ska kać i pró bo -wać sprze dać „bu zia ka”.

Pies 4 (356) 2014 11

He ele ry z ła two ścią od naj du ją sięw sta dzie in nych psów. Przy jaź nie za wią -zu ją na dłu gie la ta. Wie dzą, kie dy na le żyoka zać ule głość, a kie dy mo żna coś wy -wal czyć dla sie bie.

Bro nią swo je go te ry to rium, ro dzi nyczy wła ści cie la. By wa ją upar te, zwłasz -cza gdy owi ną so bie wła ści cie la wo kółpal ca.

Są bar dzo szyb kie i zwin ne, więc z ła -two ścią mo gą wy mknąć się z do mu przezotwar te drzwi. Po tra fią prze śli zgnąć sięna wet przez naj mniej szą szcze li nę.

Wła ści wie przy jaź nie na sta wio ne sądo ca łe go świa ta, chy ba że obu dzi sięw nich łow ca. Bę dą wów czas po lo wa łyna drob ne ssa ki (np. my szy), a na wetna pta ki.

Lan ca shi re he ele ry są ra do sny mi, chęt -ny mi do za ba wy psa mi. Lu bią, je śli ma jąta ką mo żli wość, pe ne tro wać oko li cę. Ba -da niu wszel kich dziur, nor, szcze lin mo gąpo świę cać wie le go dzin. Są nie zmor do -wa ny mi ba da cza mi ży cia gle by i ko pią,gdy tyl ko nada rzy się do te go oka zja.

Więk szość lan ca shi re he ele rów uwiel -bia dzie ci i chęt nie się z ni mi ba wi. Po nie -waż są to ma łe psy, na le ży pil no -wać, aby nie sta ły się za baw ką dladzie ci. Nie udol ne pod no sze niepsa przez dziec ko mo że być nie -bez piecz ne dla zwie rzę cia. Choćhe ele ry są ma łe, to jed nak ma ją cał kiempo kaź ne zę by, któ re mo gą wy ko rzy stać,gdy dziec ko spra wi im ból. Dla te go na -leży uczyć dzie ci, jak ob cho dzić sięz psem.

Lan ca shi re he ele ry mo gą być gło śne.Na szczę ście szcze ka ją ni skim gło sem.

Ze wzglę du na swo je roz mia ry he ele ryła twe są w trans por cie, wy star czy du żator ba. Mo żna je za brać ze so bą prak -tycz nie wszę dzie: do ban ku, pra cy,na wa ka cje, na wet do ka wiar ni czy re -stau ra cji.

Kto mo że być wła ści cie lem lan ca shi re he ele ra

Wła ści wie ka żdy. Pa mię tać na le ży tyl -ko, że jest to ma ły pies i czę sto trze babę dzie się schy lać. He ele ry są ener gicz -ny mi psa mi i wy ma ga ją wie le ru chui ćwi czeń. Je śli, jed nak za pew ni im sięco dzien nie dwie go dzi ny so lid ne go spa -ce ru bę dą za do wo lo ne i spo koj ne. Bę dąwspa nia ły mi to wa rzy sza mi dla tych, któ -rzy lu bią dłu gie wę drów ki. Nie roz cza ru -ją się ni mi my śli wi. He ele ry są ide al ny mipsa mi dla mi ło śni ków psich spor tów.

Spraw dza ją się na to rach agi li ty, w kon -kur sach po słu szeń stwa, a na wet w pró -bach po lo wych.

Nie zwy kłe zdol no ści lan ca shi re he ele rów

Lan ka shi re he ele ry za dzi wia ją swo jąwszech stron no ścią, o czym już wspo -mnia no. War to po dać tu taj pa rę przy kła -dów ich nie zwy kłych zdol no ści.

O pra cy przy sta dach czy to krów, czyowiec już pi sa no wcze śniej. Czy tyl kona ty le je stać? To nie jest żart. Opi sy wa -no jak he ele ry za ga nia ły ku ry. Ma ło te go,po ma ga ły go spo da rzom w wy bie ra niuku rzych jaj. De li kat nie bra ły ja jodo pyszcz ka i nie usz ko dzo ne przy no si łygo spo da rzo wi.

He ele ry czę sto trzy ma ne są ra zemz koń mi w bok sach, za pew nia jąc tymostat nim to wa rzy stwo. Uwa ża się, że ko -nie są wów czas spo koj niej sze.

Na Wy spach Bry tyj skich lan ca shi re he -ele ry cie szą się opi nią do brych psówna kró li ki. Jed nak zna ne są równieżprzy pad ki, gdy he ele ry wy ko rzy sty wa nodo chwy ta nia pta ków czy ryb.

Po wszech nie wy ko rzy sty wa ne są ta -kże ja ko psy stró żu ją ce, bo wiem są czuj -ne i szyb ko pod no szą alarm.

Lan ca shi re he ele ry ma ją nie zwy kleroz wi nię ty słuch. Dzię ki cze mu po tra fiąusły szeć naj cich szy szmer pod zie mią.Zna ny jest przy pa dek, gdy he eler ura to -wał jam ni ka, któ ry był uwię zio ny w no -rze kró li ka.

Opo wia da no też o he ele rze, któ ry ura -to wał ży cie swo je mu wła ści cie lo wi, alar -mu jąc go w po rę o po ża rze. Pies wy czułza pach dy mu i zbu dził śpią ce go wła ści -cie la.

Jak już wspo mnia no, lan ca shi re he ele -ry cha rak te ry zu ją się do no śnym, tu bal -nym szcze ka niem. Wła śnie ta kim szcze -ka niem pe wien ma ły he eler ura to wałswo ją wła ści ciel kę przed ra bu sia mi.

To tyl ko wierz cho łek gó ry lo do wej.Mo żna by ło by przy ta czać ko lej ne przy -kła dy wy jąt ko wych zdol no ści lan ca shi rehe ele rów, ale już te świad czą o nie zwy -kło ści tych zwy kłych, ma łych pie sków.

* * *Pierw szy lan ca shi re he eler przy był

do Pol ski w ro ku 2011 z Fin lan dii, z ho -

dow li Bo ve nop. Rok póź niej zo stał za ło -żo ny Klub We lsh Cor gi i Lan ca shi re He -ele ra. Od te go cza su Klub or ga ni zu je co -rocz nie wy sta wy w prze pięk nym miej -scu, nie opo dal Opo la, w Mosz nej,

w przy pa ła co wym par ku, któ re goozdo bą (oczy wi ście po za zam kiem)są trzy stu let nie dę by. Jak po to cząsię lo sy tej nie zwy kłej ra sy w Pol -sce, czas po ka że. Wśród wła ści cie li

lan ca shi re he ele rów krą ży opi nia, że jakma się już jed ne go he ele ra, to na bie ra sięocho ty na dru gie go.

Po dzię ko wa nia

Chcia ła bym po dzię ko wać An nie i Mi ro -sła wo wi Re dlic kim za udo stęp nie nie ma -te ria łów, bez któ rych ar ty kuł ten niemógł by po wstać.

Tekst Iza bel la Olej ni czakZdjęcia Pa weł Bo niec ki

Heelery są idealnymi psamidla miłośników psich sportów

12 Pies 4 (356) 2014

W ostat nim okre sie le ka rze ob ser wu jąwzrost ilo ści psich pa cjen tów po ja wia ją -cych się w lecz ni cach we te ry na ryj nychz do le gli wo ścia mi ze stro ny ukła du mo -czo we go. Z tych po wo dów w bie żą cymnu me rze zo sta nie po ru szo ny te mat bu -do wy te go ukła du.

Układ mo czo wy (ina czej wy dal ni czy)zbu do wa ny jest z dwóch ne rek (ren),uczest ni czą cych w pro ce sie two rze niamo czu (uri na), oraz na rzą dów nie zbęd -nych do je go wy pro wa dze nia po za or ga -nizm, ta kich jak pa rzy ste mo czo wo dy(ure ter), pę cherz mo czo wy (cy stis lub

ve si ca uri na ria) oraz cew ka mo czo wa(ure th ra) (rys. 1 i rys. 2).

Ner ki to klu czo we na rzą dy dla funk -cjo no wa nia or ga ni zmu u wszyst kich ssa -ków. Re gu lu ją one pra cę ca łe go cia ła psapo przez: – wy da la nie szko dli wych pro duk tówprze mia ny ma te rii, – re gu la cję ob ję to ści pły nów ustro jo -wych,– nor mo wa nie ci śnie nia osmo tycz ne go, – re gu la cję rów no wa gi kwa so wo -za sa -do wej i jo no wej, oraz – za war to ści wo dy.

Do dat ko wo ner ki, dzię ki pro duk cjiery tro po ety ny, uczest ni czą w po bu dza -niu szpi ku do wy twa rza nia ery tro cy tów,a ta kże bio rą udział w szla ku ak ty wa cjiwi ta mi ny D.

U psów ner ki są po ło żo ne pod krę go -słu pem. Pra wa zlo ka li zo wa na jest bar -dziej do gło wo wo. Mo że się gać na wetdo XII że bra. Kon tak tu je się z prze po nąoraz wą tro bą. Na to miast le wa ner kausy tu owa na jest bar dziej tyl nie (w oko li -cy II -III krę gu lę dźwio we go), ce chu je sięta kże więk szą la bil no ścią. Wiel kość ne -rek jest zmien na ra so wo i osob ni czow ob rę bie jed nej ra sy, wa ha się w prze -dzia le 40-60 gra mów lub wię cej, co sta -no wi śred nio 0,5-0,7 % ma sy ca łe go cia -ła psa. Omó wio ne roz mia ry za le żą głów -nie od wiel ko ści i cię ża ru zwie rzę cia. Na -to miast ich kształt zbli żo ny jest do ziar -na fa so li, z wy raź nie za zna czo ną wnę ką,bę dą cą miej scem wnik nię cia na czyńkrwio no śnych (tęt ni cy oraz ży ły ner ko -wej) oraz „wyj ścia z ner ki” mo czo wo -dów i na czyń lim fa tycz nych. Po wierzch -nia psich ne rek jest gład ka, w prze ci -wień stwie do tej wy stę pu ją cej u by dła.Ner ki u wszyst kich zwie rząt oto czo ne sąto reb ką włók ni stą, za zwy czaj z mier nąilo ścią tłusz czu w przy pad ku psów, codo dat ko wo jest uza le żnio ne od sta nuodży wie nia. Na prze kro ju po przecz nymner ki wi docz na jest dwu war stwo wa bu -do wa, z wy raź nym od gra ni cze niem ko ryod rdze nia (rys. 3). Gra ni ca ta czę stoule ga za tar ciu w wy ni ku prze wle kłychpro ce sów cho ro bo wych. Ko ra, o in ten -syw niej szej czer wo nej bar wie, ukła da sięob wo do wo. Rdzeń, nie co bled szy, usy tu -owa ny przy środ ko wo, są sia du je z mied -nicz ką ner ko wą.

Pod sta wo wą jed nost ką struk tu ral no --funk cjo nal ną ner ki jest ne fron (ne ph -ron), zbu do wa ny z na stę pu ją cych ele -men tów (rys. 4):

• ciał ka ner ko we go (cor pu scu lum re -nis),

• czę ści bli ższej ka na li ka ner ko we go,• pę tli ne fro nu,• czę ści dal szej ka na li ka ner ko we go.Ne fro ny, w do mi nu ją cej czę ści, roz -

miesz czo ne są w war stwie ko ro wej ner -

Ana�to�mia�psa�dla�ky�no�lo�ga

Czę ść V – układ moczowy

13Pies 4 (356) 2014

ki. Ich licz ba osza co wa na zo sta ła na bli -sko 4,5 mi lio na w przy pad ku czło wie kaoraz u psa na oko ło 180-380 ty się cy.We dług na ukow ców mniej sza licz ba ne -fro nów u psów, w po rów na niu z in ny mizwie rzę ta mi, mo że być jed ną z przy czynpre dys po nu ją cych ten ga tu nek do częst -sze go wy stę po wa nia nie wy dol no ści ne -rek.

Ciał ko ner ko we to gę sto za pę tlo ne na -czy nie tęt ni cze o ka pi lar nej bu do wie oto -czo ne ści śle przez to reb kę, co przy po mi -na kształt kie li cha. Na uwa gę za słu gu jefakt, iż na czy nie do pro wa dza ją ce krewdo ciał ka ner ko we go ma więk szą śred ni -cę, niż na czy nie ją od pro wa dza ją ce. Wy -wo łu je to zwol nie nie prze pły wu krwiw ciał ku ner ko wym, co uspraw nia prze -są cza nie krwi, czy li po wsta wa nie „mo -czu pier wot ne go”. Do ne rek tra fia od 15do 30% ob ję to ści krwi jed no ra zo wo tło -czo nej z le wej ko mo ry ser ca do aor ty.

W czę ści bli ższej ka na li ka ner ko we goza cho dzi zwrot ne wchła nia nie wo dyi glu ko zy do or ga ni zmu oraz wy da la niedo two rzo ne go mo czu in nych zbęd nychsub stan cji. W pę tli ne fro nu, zwa nej ina -czej pę tlą Hen le go, po przez wchła nia niezwrot ne wo dy, do cho dzi do dal sze go za -gęsz cza nia mo czu. W czę ści dal szej ka -na li ka ner ko we go for mu je się „moczosta tecz ny”. Na stęp nie prze pły wa on(przez krót ki ka na lik łą czą cy) do ce wekzbior czych, a da lej dzię ki prze wo dombro daw ko wym do cie ra do mied nicz ki

ner ko wej, bę dą cej roz sze rze niem mo -czo wo du na te re nie ner ki. Mied nicz kaner ko wa w przy pad ku psów ma wtór nieuprosz czo ną bu do wę ze sła bo wy ra żo -

ny mi za chył ka mi. Jej kształt przy po mi -na le jek, do sto so wa ny ukła dem do po je -dyn czej bro daw ki ner ko wej, po wsta łejpod czas roz wo ju osob ni cze go w wy ni kuze spo le nia licz nych bro da wek ner ko -wych. Mied nicz ka ner ko wa peł ni funk cjeele men tu po śred ni czą ce go, bo wiem gro -ma dzi spły wa ją cy mocz oraz bier nie goprze ka zu je do mo czo wo du. Kie ru nekprze pły wu mo czu de ter mi nu je kształtmied nicz ki ner ko wej.

Ko lej nym ele men tem ukła du wy dal ni -cze go, uczest ni czą cym w wy pro wa dza -niu mo czu jest pa rzy sty mo czo wód. Bie -gnie on od mied nicz ki ner ko wej do pę -che rza mo czo we go. Ce chu je się on ma łąśred ni cą świa tła w sto sun ku do dłu go ści.W je go ścia nie wy ró żnia się po kła dy mię -śniów ki gład kiej. Co fa nie się mo czu z pę -che rza do mo czo wo dów (czy li je go prze -pływ w kie run ku do ner ko wym) jestprak tycz nie nie mo żli we dzię ki spe cy ficz -ne mu ich usy tu owa niu w sto sun kudo ścia ny pę che rza. Mo czo wo dy bo wiemna znacz nej dłu go ści bie gną po mię dzywar stwą mię śnio wą a bło ną ślu zo wą pę -che rza, co umo żli wia za my ka nie ichświa tła.

14 Pies 4 (356) 2014

Na stęp nie mocz (dzię ki pra we mu orazle we mu mo czo wo do wi), do cie ra do pę -che rza mo czo we go, sta no wią ce go zbior -nik mo czu. Po ło że nie oraz kształt pę che -rza mo czo we go za le ży od je go wy peł nie -nia. Przy mier nej ilo ści mo czu znaj du jesię on w ja mie mied ni cy. Ma kształt przy -po mi na ją cy cy try nę. Ce chu je się gru bąścia ną, spo wo do wa ną skur cze niem włó -kien mię śnio wych, uło żo nych w trzechpo kła dach i bie gną cych w ró żnych kie -run kach. W ta kim wy pad ku do świa tłapę che rza mo czo we go wpu kla ją się licz nefał dy bło ny ślu zo wej, ule ga ją ce roz cią -gnię ciu przy pę che rzu po więk szo nym.Przy wy peł nia niu się pę che rza mo czem,je go ścia na ule ga ście nie niu, ana lo gicz niedo sy tu acji z na dmu cha nym ba lo nem.Pę cherz sta je się wte dy cię ższy, przez coprze miesz cza się i opa da na dno ja mybrzusz nej. Przed skrę tem pę cherz mo -czo wy jest za bez pie czo ny za po mo cąwię za dła pę che rza po środ ko we go.W wy peł nio nym pę che rzu mo czo wym ła -two wska zać ele men ty bu do wy, ta kiejak: szczyt, trzon oraz szyj kę pę che rza.

Pę cherz mo czo wy od stro ny świa tła jestpo kry ty spe cy ficz nym na błon kiem wie lo -war stwo wym przej ścio wym, za bez pie -cza ją cym przed wtór nym wchła nia niemsię do or ga ni zmu sub stan cji z za le ga ją ce -go mo czu. Od da nie mo czu umo żli wiapra wi dło wa pra ca mię śnia zwa ne go wy -pie ra czem mo czu oraz ze spo łu mię śnitłocz ni brzusz nej. Na to miast za trzy ma -nie mo czu gwa ran tu je m. in. mię sieńzwie racz pę che rza oraz zwie racz cew kimo czo wej.

Szyj ka pę che rza mo czo we go prze cho -dzi w ru ro wa tą cew kę mo czo wą, bę dą cąostat nim ele men tem bu do wy ukła dumo czo we go. W jej bu do wie za zna cza sięwy raź ny wpływ płci. U psów sam ców ce -chu je się znacz ną dłu go ścią. Pier wot niebie gnie ona do ogo no wo, aż do spo je niamied nicz ne go. Na stęp nie ule ga za gię ciu,by osta tecz nie przy brać kie ru nek do gło -wo wy i osią gnąć uj ście na żo łę dzi prą cia.Do cew ki mo czo wej, tuż za pę che rzemmo czo wym, na tzw. wzgór ku na sien nymucho dzą dwa na sie nio wo dy oraz licz neprze wo dzi ki gru czo łu kro ko we go. Od te -

go miej sca prze wo dzi ona nie tyl komocz, ale ta kże sper mę i wy dzie li nę gru -czo łu kro ko we go. Z te go po wo du zwa -na jest cew ką mo czo wo -płcio wą. Czyn ni -ki ta kie jak dłu gość oraz obec ność za gię -cia cew ki, u sam ców cier pią cych na ka -mi cę dróg mo czo wych, zwięk sza ją praw -do po do bień stwo jej czę ścio we go lub cał -ko wi te go za czo po wa nia.

Cew ka mo czo wa u suk cha rak te ry zu jesię pro stym prze bie giem i znacz nie krót -szą dłu go ścią. Ucho dzi ona na gra ni cyprzed sion ka po chwy i po chwy wła ści wej.W ob wo do wej czę ści cew ki mo czo wej,za rów no u sa mic jak i sam ców, wy stę pu -ją włók na po przecz nie prą żko wa ne,two rzą ce zwie racz ze wnętrz ny cew kimo czo wej, pra cu ją cy za le żnie od wo liosob ni ka.

Za pra szam Pań stwa do lek tu ry ar ty -ku łu, w któ rym zo sta ły opi sa ne naj częst -sze scho rze nia ukła du wy dal ni cze gowraz z me to da mi ich dia gno zo wa nia.

Lek. wet. Jo an na Ko ło dziej ska-Le siszDr n. wet. To masz Bor kow ski

Najczęściej występujące schorzeniaukładu moczowego u psów

Cho ro by ukła du mo czo we go mo gą po -wo do wać u psów ró żne ob ja wy, czę stobar dzo od mien ne, a na wet myl nie na su wa -ją ce po dej rze nie dys funk cji in nych na rzą -dów. W bie żą cym ar ty ku le zo sta ną przed -sta wio ne naj czę ściej wy stę pu ją ce scho rze -nia uro lo gicz ne u psów. Za pra szam czy tel -ni ków do lek tu ry przy pad ków kli nicz nych.

Przy pa dek IPię cio let nia su ka o imie niu Sal ly, ra sy

york shi re ter rier, od wie dzi ła lecz ni cę z po -wo du złe go sa mo po czu cia utrzy mu ją ce gosię przez oko ło kil ka na ście go dzin. Sal lybar dzo ra do sna i ak tyw na za wsze ra no bu -dzi ła swo ich wła ści cie li, tym ra zem nie wy -ka zy wa ła chę ci wsta nia z po sła nia. Do dat -ko wo nie by ła za in te re so wa na ani je dze -niem (w tym rów nież przy sma ka mi) ani pi -ciem. Po po łu dniu do łą czy ły się mdło ścii wy mio ty, co osta tecz nie prze są dzi ło o wi -zy cie w lecz ni cy. Su ka nie by ła w sta niewejść do ga bi ne tu o wła snych si łach – zo -sta ła wnie sio na na rę kach. Pod czas roz mo -wy opie ku no wie przy po mnie li so bie istot -

ny fakt. Bo wiem dzień wcze śniej Sal ly wy -sko czy ła z ko szy ka przy mo co wa ne gona ro we rze i nie for tun nie upa dła na tra wę,po czym chwi lę po pi ski wa ła. W ce lu zła go -dze nia ob ja wów wła ści cie le po da li jej 2 ta -blet ki le ku prze ciw bó lo we go po wszech niedo stęp ne go bez re cep ty, de dy ko wa ne golu dziom. We dług ich re la cji stan Sal ly wte -dy znacz nie się po pra wił i zda wa ło się, żewszyst ko wró ci ło do nor my.

Po wy ko na niu ba da nia krwi oka za ło się,że po ziom kre aty ni ny i mocz ni ka był prze -kro czo ny po nad pię cio krot nie, co (łącz niez wy wia dem), po zwo li ło usta lić, że do szłodo tok sycz ne go uszko dze nia ne rek w wy -ni ku po da nia przez wła ści cie li le ku prze -ciw bó lo we go. Sta ło się to bez kon sul ta cjiz le ka rzem we te ry na rii, co da lej do pro wa -dzi ło do ostrej nie wy dol no ści ne rek.

Ostra nie wy dol ność ne rek u psa, mo -żne roz wi nąć się w cią gu kil ku go dzin lubdni, w sku tek po da nia nie wła ści wych le -ków lub w nie od po wied nich daw kach (bezuwzględ nie nia spe cy fi ki me ta bo li zmu

psów), spo ży cia przez zwie rzę ta me ta licię żkich ta kich jak: ołów, miedź, kadmi chrom lub in nych sub stan cji tok sycz nych,od wod nie nia, krwo to ku, cię ż kie go ura zu,wy stą pie nia re ak cji ana fi lak tycz nej, orazja ko po wi kła nie in nych nie le czo nych scho -rzeń. W ta kim przy pad ku le cze nie opie rasię (w głów nej mie rze) na od po wied niodo bra nej pły no te ra pii, czę sto sto so wa nejprzez dłu gi okres cza su, oraz sku pia sięna ła go dze niu wy stę pu ją cych ob ja wówi po da wa niu środ ków ochra nia ją cych ner kiprzed ich trwa łym uszko dze niem.

Przy pa dek IICze ko la do wa, uro cza la bra dor re trie ver -

ka, Fio na zo sta ła przy pro wa dzo na doprzy chod ni we te ry na ryj nej w związ kuz nie przy jem nym za pa chem z py ska. Do -dat ko wo wła ści cie le uska rża li się na du żeilo ści po bie ra nej przez su kę wo dy(w ostat nim cza sie), co skut ko wa ło zwięk -sze niem czę sto tli wo ści od dzwa nia mo czui w związ ku z tym spa ce rów. Spo ra dycz nieob ser wo wa no u Fio ny wy mio ty, śred nio

15Pies 4 (356) 2014

Ro dzaj ka mie ni mo czo wych

pH mo czu Pre dys po zy cja

płcio wa Pre dys po zy cja ra so wa

Współ wy stę po wa nie za ka żeń dróg mo czo wych

stru wi ty obo jęt ne, za sa do we

w 80% su ki sznau cer mi nia tu ro wy, bi chon fri se, coc ker spa -niel, pu del mi nia tu ro wy

czę ste

szcza wia ny wap nia kwa śne, obo jęt ne

prze wa żnie sam ce sznau cer mi nia tu ro wy, pu del mi nia tu ro wy, york -shi re ter rier, bi chon fri se, shih tzu

rzad kie

mo cza ny kwa śne, obo jęt ne

prze wa żnie sam ce dal ma tyń czyk, bul gog an giel ski, sznau cer mi nia -tu ro wy, york shi re ter rier

nie czę ste

zło gi cy sty ny kwa śne prze wa żnie sam ce jam nik, bas set ho und, bul dog an giel ski, york shi -re ter rier, rot twe iler, spa niel ty be ań ski

rzad kie

krze mia ny kwa śne, obo jęt ne

prze wa żnie sam ce owcza rek nie miec ki, gol den re trie ver, la bra dorre tri ver

nie czę ste

raz w ty go dniu, co ko ja rzo no ze spo ży ciemtra wy. Pod czas ba da nia kli nicz ne go wy -raź nie wy czu wal na by ła woń mocz ni ka.Szcze gól ną mo ją uwa gę zwró cił stan ślu -zó wek. Na do mi nu ją cym ob sza rze ce cho -wa ły się bla do ścią, miej sca mi na ich po -wierzch ni wy stę po wa ły nadżer ki, wo kółktó rych za zna czał się pas prze krwie nia.Za no to wa łam rów nież uby tek 5 kg cię ża rucia ła od cza su ostat niej wi zy ty w lecz ni cy,w związ ku ze szcze pie niem (bli sko 7 mie -się cy wcze śniej). Ba da nie mor fo lo gicz nepo twier dzi ło ane mię, na to miast bio che -micz ne – pod wy ższe nie po zio mu mocz ni -ka, kre aty ni ny oraz ob ni że nie stę że nia biał -ka cał ko wi te go. Ba da ny mocz ce cho wałsię bar wą wo do -ja sną, a je go cię żar wła ści -wy wy no sił 1,013, przy nor mie miesz czą -cej się w prze dzia le 1,016-1,045. U Fio nyod dłu ższe go cza su, „nie po zor nie” roz wi -ja ła się nie wy dol ność ne rek. Przy czy nyte go scho rze nia za zwy czaj są trud nedo usta le nia. Do zmian pa ra me trów krwido cho dzi przy rów no cze snym uszko dze -niu ¾ po wierzch ni czyn no ścio wej oby dwune rek. Psy ze wzglę du na zmniej szo ną licz -bę ka na li ków ner ko wych wy ka zu ją więk -szą po dat ność na to scho rze nie. Na cho ro -by wro dzo ne ne rek, wy stę pu ją ce w ob rę -bie nie któ rych ras (np. u coc ker spa nie li,be agle, ba sen ji, shih tzu, gol den re trie ve -rów, ber neń skich psów pa ster skich), ma jąwpływ ta kie czyn ni ki jak czas po ja wie niasię pierw szych ob ja wów i sam prze biegnie wy dol no ści ne rek. Z tych po wo dów niepo win no się wy ko rzy sty wać w roz ro dzieosob ni ków obar czo nych ge ne tycz nie dys -funk cją ne rek, gdyż ob ser wu je się, że ce -cha ta mo że być prze nie sio na na po tom -stwo. Prze wle kła, nie kon tro lo wa na nie wy -dol ność ne rek do pro wa dza do zmniej sze -nia licz by ery tro cy tów, za bu rzeń jo no wychi mi ne ral nych. Uszko dze nia ne rek są naj -czę ściej nie od wra cal ne i bez wdro że nia od -po wied niej te ra pii po stę pu ją ce. W nie unik -nio ny spo sób opi sa ny stan do pro wa dza

do śmier ci psów. Ze wzglę du na to, iż nie -wy dol ność ne rek jest głów ną przy czy nązgo nów star szych psów, za le ca się pro fi -lak tycz ne wy ko ny wa nie ba dań mo czu orazkrwi śred nio co 6-12 mie się cy u psów i sukpo wy żej 5 ro ku ży cia. Nie dy spo zy cja ne rekroz po zna na we wstęp nym eta pie mo żebyć sku tecz nie kon tro lo wa na. Le cze nienie wy dol no ści ne rek za le ży od stop nia za -awan so wa nia scho rze nia. Jed nak te ra piaza wsze roz pa try wa na jest na wie lu płasz -czy znach. Do głów nych ce lów me dycz ne -go po stę po wa nia za li cza się:

• uspraw nie nie pra cy ne rek,• zła go dze nie ob ja wów kli nicz nych,• zre du ko wa nie ob cią że nia ne rek,• za po bie ga nie po głę bia nia się uszko -

dzeń i dys funk cji ne rek. Te ra pię mo żna re ali zo wać po przez za -

sto so wa nie od po wied nich le ków oraz die tyz ma łą za war to ścią biał ka (ko mer cyj nej lubprzy go to wa nej w wa run kach do mo wych).

Przy pa dek IIIKo lej ny psi pa cjent nie mógł od dać mo -

czu. Pro blem wy stą pił na gle. Bam bo kil ka -krot nie przy bie rał wła ści wą po sta wędo mik cji, na pi nał po wło ki brzusz ne, leczbez sku tecz nie. Mocz po ja wiał się je dy niew po sta ci po je dyn czych kro pel. Ca ła sy tu -acja wy wo ły wa ła nie po kój zwie rzę cia.W wy ni ku ba da nia kli nicz ne go usta lo no, żepę cherz mo czo wy był prze peł nio ny mo -czem. Wy stę po wa ła rów nież wy raź na tkli -wość na te re nie ja my brzusz nej. Wy ko na -ne ba da nie ra dio lo gicz ne uka za ło wy stę -po wa nie dwóch cie niu ją cych zło gów na te -re nie cew ki mo czo wej w bli skiej od le gło ściod pę che rza mo czo we go. W tym przy pad -ku, za bieg cew ni ko wa nia przy niósł po zy -tyw ne re zul ta ty. Zło gi zo sta ły prze miesz -czo ne w kie run ku pę che rza mo czo we go,a Bam bo z ulgą od dał du żą ob ję tość mo -czu. Ka mi ca mo czo wa to sto sun ko woczę ste scho rze nie. Zło gi mo gą lo ka li zo waćsię na te re nie pę che rza mo czo we go, cew kimo czo wej lub rza dziej w mo czo wo dach

bądź mied nicz kach ner ko wych. Scho rze -nie prze bie ga bez ob ja wo wo tyl ko przy za -cho wa nej dro żno ści dróg mo czo wych orazprzy bra ku sta nu za pal ne go ścian drógwy pro wa dza ją cych mocz. Zda rza się rów -nież, iż w mo czu obec ne są krysz ta ły, leczw dro gach mo czo wych jesz cze nie do szłodo ich pre cy pi ta cji i nie po wsta ły „więk sze”ka mie nie mo czo we. Skład ka mie ni mo czo -wych mo że być zró żni co wa ny. Naj czę ściejdia gno zu je się fos fo ra ny amo no wo – ma -gne zo we, zwa ne po wszech nie stru wi ta mi.U psów sam ców sto sun ko wo czę sto wy -stę pu ją mo cza ny i szcza wia ny wap nia. Klu -czo we in for ma cje zwią za ne z ka mi cą mo -czo wą przed sta wia po ni ższa ta be la.

Po stę po wa nie we te ry na ryj ne w przy -pad ku ka mi cy za le ży głów nie od ty pu ka -mie ni mo czo wych oraz za awan so wa niapro ce su. W nie któ rych przy pad kach wy -star cza ją ce oka że się za sto so wa nie kar mylecz ni czej, w in nych nie zbęd ne bę dzieprze pro wa dze nie za bie gu chi rur gicz ne go,po le ga ją ce go na ewa ku acji zło gów.

Oprócz po wy żej opi sa nych do le gli wo ścina le ży wspo mnieć o syn dro mie po ka stra -cyj nym oraz ra ku pę che rza z na błon kaprzej ścio we go, krwio mo czu oraz za pa le -niu dróg mo czo wych.

Syn drom po ka stra cyj ny do ty czy prze -wa żnie suk ras śred nich i du żych, choćrów nież mo że wy stą pić w przy pad ku sam -ców oraz sa mic mniej szych ras. Ob ja wywy stę pu ją po za bie gu usu nię cia go -nad roz rod czych – jaj ni ków, bądź ją der.Mocz bez kon tro li zwie rzę cia wy do by wasię kro pel ka mi lub ma łym stru mie niemnaj czę ściej pod czas od po czyn ku, od prę że -nia zwie rząt. Z te go po wo du wła ści cie lenaj czę ściej uska rża ją się na mo cze nia po -sła nia lub obec ność plam i kro pe lek mo czuna pod ło dze. W po sta wie niu roz po zna niade cy du ją ce jest la bo ra to ryj ne ba da nie mo -czu, któ re go wy ni ki nie od bie ga ją od nor -my. Do dat ko wo ba da nie ul tra so no gra ficz -ne jest po moc ne w po twier dze niu dia gno -

16 Pies 4 (356) 2014

zy, pod czas któ re go zwra ca się uwa gęna za bu rze nie kurcz li wo ści zwie ra cza cew -ki mo czo wej. Po wy żej opi sa ny pro blemmo że być w więk szo ści przy pad ków sku -tecz nie kon tro lo wa ny po przez no wo cze -sne le ki.

Rak z na błon ka przej ścio we go to naj -pow szech niej szy no wo twór zło śli wy pę -che rza mo czo we go psów. Mi mo, że wy -stę pu je sto sun ko wo rzad ko, (w sto sun kudo in nych opi sa nych scho rzeń), po win nosię go za wsze po dej rze wać u star szychzwie rząt, nie wy ka zu ją cych po pra wyprzy wdro żo nym le cze niu. Do ob ja wówwy stę pu ją cych w prze bie gu te go scho rze -nia za li cza się trud no ści w od da wa niu mo -czu, po ja wie nie się krwi w mo czu, czę steod da wa nie mo czu, wy stę po wa nie bó lupod czas mik cji.

Krwio mocz nie jest scho rze niem, alebar dzo cha rak te ry stycz nym ob ja wem,pod czas któ re go mocz przy bie ra bar węczer wo ną o ró żnym na tę że niu. Stan tenwy wo ła ny jest obec no ścią ery tro cy tów(krwio mocz praw dzi wy) bądź barw ni kówta kich jak mio glo bi na, he mo glo bi na lub le -ków, co po wszech nie zna ne jest ja kokrwio mocz rze ko my. Do krwio mo czu naj -

czę ściej do cho dzi na sku tek ura zu, za ka że -nia, ka mi cy, ba be szjo zy, lub no wo two rze -nia tka nek ukła du mo czo we go. Istot ny jestmo ment wy stę po wa nia krwio mo czu li czącod po cząt ku mik cji. Da ne te mo gą do star -czyć in for ma cje na te mat od cin ka drógmo czo wych ob ję tych pro ce sem cho ro bo -wym. Je śli krwio mocz zo sta nie za ob ser -wo wa ny na po cząt ku mik cji po dej rze wasię krwa wie nie z dol nych dróg mo czo -wych, je śli pod ko niec mik cji – z gór nych,czy li z te re nu pę che rza mo czo we go, mo -czo wo dów bądź ne rek. Na uwa gę za słu gu -je wro dzo ne za bu rze nie – te le an giek ta zjaner ki wy stę pu ją ce u psów ras we lsh cor gi,oraz wy żłów we imar skich, mo gą ce ob ja -wiać się krwio mo czem.

Za pa le nia dróg mo czo wych. U psówdo mi nu ją cą przy czy ną za pa leń dróg mo -czo wych są bak te rie. Naj czę ściej izo lo wa nesą szcze py Esche ri chi co li (bli sko 45%przy pad ków kli nicz nych), Sta phy lo coc cus(oko ło 8% przy pad ków) oraz Pro teus.Prze wa żnie w prze bie gu sta nów za pal nychob ser wu je się czę ste od da wa nie mo czu,choć wła ści cie le rów nież sy gna li zu ją bo le -sne od da wa nie mo czu, pro blem z mik cją,krwa we, bia łe bądź żół te za bar wie nie mo -

czu. Stan ogól ny pa cjen ta naj czę ściej niebu dzi za strze żeń. W przy pad ku bra ku po -pra wy po za or dy no wa niu le cze nia, ko -niecz ne jest wy ko na nie po sie wu z mo czu.Za le ca się, aby mocz do te go ba da nia zo -stał po bra ny (o ile jest to mo żli we) dro gąpunk cji pę che rza mo czo we go lub cew ni -ko wa nia. Me to dy te mi ni ma li zu ją za nie -czysz cze nie mo czu bak te ria mi z oto cze nia.

Pod sta wo wą me to dą ba da nia ukła duwy dal ni cze go jest oma cy wa nie pę che rzamo czo we go oraz oko li cy ne rek przez po -wło ki brzusz ne. Do star cza ono klu czo -wych in for ma cji od no śnie sta nu wy peł nie -nia pę che rza mo czo we go oraz gru bo ści je -go ścia ny, a ta kże wy stę po wa nia po ten -cjal nej tkli wo ści, nie kie dy mo żna stwier -dzić więk sze ka mie nie mo czo we i zło gi zia -ren „pia sku”. Do kład na oce na funk cji ne -rek mo że zo stać wy ko na na za po mo cąana li zy fi zy ko che micz nej i mi kro bio lo gicz -nej mo czu, ba da nia krwi (mor fo lo gia,mocz nik, kre aty ni na, stę że nie fos fo ru,biał ka cał ko wi te go, al bu min) oraz ba dańob ra zo wych, ta kich jak ul tra so no gra fiai ra dio gra fia.

Lek. wet. Jo an na Ko ło dziej ska-Le sisz

Z głębokim żalem i smutkiem przyjęliśmy wiadomość o śmierci

naszego Kolegi

MARIANA SZYMANDERY

działacza kynologicznego,

jednego z założycieli Oddziału Poznańskiego

Związku Kynologicznego w Polsce

i wieloletniego jego Przewodniczącego,

sędziego międzynarodowego, członka honorowego

ZKwP, wielkiego znawcy i miłośnika psów,

naszego nauczyciela,

Człowieka powszechnie szanowanego i cieszącego się wielkim

autorytetem w środowisku kynologicznym.

Pozostanie w naszej pamięci jako osoba wszystkim życzliwa, skromna,

wyjątkowej kultury i szlachetności, bez reszty zaangażowana w sprawy

związane z naszą organizacją i zawsze gotowa do działania dla jej dobra.

Zarząd Oddziału Poznańskiego

Związku Kynologicznego w Polsce

17Pies 4 (356) 2014

Psy po dob nie jak lu dzie, to bar dzo ko -mu ni ka tyw ne zwie rzę ta. Wy ko rzy stu jącswe zmy sły i zdol no ści, de cy du ją sięna kon takt z dru gim osob ni kiem lub sta -ra ją się te go kon tak tu unik nąć. Po cząt -ko wo, w spo sób nie na chal ny, ale zro zu -mia ły prze ka zu ją in for ma cje o swym sa -mo po czu ciu, co tym sa mym po ka zu jepre fe ren cje i sto pień ak cep ta cji kon kret -nej sy tu acji. W ob li czu po wa żne go za -gro że nia, de cy du ją się naj czę ściejna uciecz kę. Gdy nie ma ją ta kiej mo żli -wo ści, sto su ją ca ły „za sób słów”, aby za -ła go dzić „ner wo wą” sy tu ację i abyprzede wszyst kim… prze trwać. Psydo ko mu ni ka cji wy ko rzy stu ją głów niemo wę cia ła, a daw niej, dzię ki funk cjo no -wa niu w gru pach, mia ły więk sze szan sena prze ży cie. Po wszech nie wia do mo, żewil ki, bę dą ce praw do po dob nie przod ka -mi dzi siej szych psów, ta kże wo la ły prze -by wać w gru pach. Zwie rzę agre syw neprze szka dza ło w utrzy ma niu po rząd kuw sta dzie. Wpro wa dza ło w nim nie po -trzeb ny „za męt”, utrud nia ło tym sa mymzdo by wa nie po kar mu, czy nisz czy ło po -czu cie bez pie czeń stwa człon ków wil czejspo łecz no ści. Do dat ko wo osob ni ki z nie -po ha mo wa nym tem pe ra men tem mia łymniej sze szan se na roz mna ża nie, po nie -waż nie za wsze wy gry wa ły. Umie jęt nośćwspół pra cy i wza jem ne go zro zu mie niaoka zy wa ły się naj wa żniej sze dla prze -trwa nia ga tun ku. Śmierć, czy po wa żneuszko dze nie jed ne go człon ka sta daosła bia ło je znacz nie. Dla te go też wil kiopra co wa ły sys tem ko mu ni ka cji prze -ciw dzia ła ją cy niepo trzeb nym kon flik tomi wy bu chom agre sji. Psy, po dob nie jakich przod ko wie, po tra fią „roz ma wiać”za po mo cą mi mi ki i ru chów cia ła. Jed -nak, mi mo iż dla nich rów nież wal ka jestosta tecz no ścią, to w wy ni ku lek ce wa że -nia wy sy ła nych sy gna łów, nie ma jąc wy -bo ru, ata ku ją. Po nad to zwie rzę, któ rejest ka ra ne za sy gna li zo wa nie swychobaw, mo że wkrót ce stać się agre syw neoraz od ra zu, bez ostrze że nia prze cho -dzić do ata ku. Na le ży zro zu mieć, żeprzede wszyst kim zmie rza ono do osią -

gnię cia we wnętrz nej rów no wa gi emo cjo -nal nej. Ta kie dzia ła nia po ma ga ją mu bo -wiem po czuć się bez piecz nie i da ją po -czu cie ulgi. Mo im zda niem, ka żdy od po -wie dzial ny opie kun po wi nien po znaći sza no wać ję zyk psów, co po mo że unik -nąć sy tu acji ro dzą cych kon flik ty. Spra wąnaj wa żniej szą jest ob ser wa cja pu pi la,szyb ka re ak cja i umie jęt ność wy cią ga niapra wi dło wych wnio sków z za ist nia łychsy tu acji.

Nie ste ty, dość czę sto ob ra że niom po -wo do wa nym przez psy ule ga ją dzie ci.Pod sta wą w usta la niu pra wi dło wych re -la cji psa z dziec kiem są ak tyw ne dzia ła -nia ro dzi ca. Na nie go za tem po win nyspaść wszyst kie obo wiąz ki zwią za nez czu wa niem nad bez pie czeń stwemi dziec ka i psa oraz przy zwy cza ja niedo ich wza jem nej obec no ści.

Dzie ci uwiel bia ją kon takt ze zwie rzę ta -mi. Nie ste ty swą na chal no ścią, wpa try -wa niem się, sil ną ko niecz no ścią uzy ska -nia kon tak tu fi zycz ne go – (po gła ska nie,przy tu le nie), a ta kże du żą ru chli wo ścią,ha ła so wa niem oraz nie prze wi dy wal no -ścią, są w sta nie prze stra szyć nie oswo -jo ne go z ta ki mi sy tu acja mi psa i spro wo -ko wać go do ata ku. Szcze gól nie bar dzoma łe dziec ko nie jest w sta nie ana li zo waćza cho wa nia psa oraz w od po wied nichmo men tach umie jęt nie na nie re ago wać.Wa żne jest, aby od naj młod szych lat tłu -ma czyć i po ka zy wać dziec ku wszel kie re -ak cje i uczu lić go na po trze by psa orazwy sy ła ne przez nie go sy gna ły, świad czą -ce o stre sie.

Roz ma wia jąc z ro dzi ca mi, czę sto do -wia du ję się, że ich pies na wi dok dziec ka,spi na się, war czy na nie, a na wet oszcze -ku je. Fak tem jest, że pierw sze symp to mydys kom for tu wy stę pu ją ce go u psa są nieza uwa ża ne przez prze cięt ne go wła ści -cie la. Pies, aby unik nąć kon fron ta cji wy -sy ła 2 ro dza je sy gna łów, któ re za ob ser -wo wa no wcze śniej u wil ków. Li te ra tu raopi su je je ja ko:

– sy gna ły uspo ka ja ją ce (pre wen cyj ne)– sy gna ły gro żą ce (dy stan su ją ce)Jak już wcze śniej wspo mnia łam, wil ki,

dzię ki sto so wa niu sy gna łów, po wstrzy -my wa ły wszel kie awan tu ry; mo żna ta kżeza uwa żyć, iż mię dzy ni mi bar dzo rzad kodo cho dzi do nie po ro zu mień koń czą cychsię oka za niem skraj nej agre sji. Nor we ż -ka, Tu rid Ru ga as, opi su jąc sy gna ły uspo -ka ja ją ce, zwró ci ła uwa gę na po dob nepre dys po zy cje psów, któ re jej zda niem„roz ma wia ją” w bar dziej sub tel ny spo -sób. Ich głów ne sy gna ły po ro zu mie waw -cze na zwa ła – „cal ming si gnals” – sy -gna ły uspo ka ja ją ce i wy ja śnia, iż „ma jąone po móc w unik nię ciu nie bez pie -czeństw i pro ble mów, osła bić stres i nie -po kój, ner wo wość, gło śne dźwię ki i in nenie przy jem ne od czu cia”. Zna ki te wy sy -ła ne są pod czas nie zwy kle stre su ją cej sy -tu acji, a ma ją za za da nie z jed nej stro nyuspo ko ić sie bie sa me go, zaś z dru giej,udo bru chać wro ga. Zna jo mość tych sy -gna łów po zwa la od po wied nio szyb ko za -re ago wać, by np. za po biec po gry zie niomprzez prze stra szo ne go psa. Do tej po ryopi sa no po nad 30 sy gna łów uspo ka ja ją -cych. W ta be li 1. umiesz czo no kil kaz nich wraz z przy kła da mi i krót kim opi -sem sy tu acji, pod czas któ rych są sto so -wa ne. Nie za wsze jed nak np. zie wa ją cy,czy ob li zu ją cy się pies wy sy ła sy gna łyświad czą ce o swo im dys kom for cie.Wszyst ko za le ży od sy tu acji, w któ rej sięznaj dzie, bo wiem zie wać mo że np. tużpo obu dze niu się, a ob li zy wać nos, np.po de gu sta cji je dze nia. Umie jęt ność do -strze ga nia przez psy ich mo wy cia ła, su -ge ru je, iż w szko le niu oprócz gło su, po -win no się sto so wać przede wszyst kimge sty, któ re jed nak nie po win ny być zeso bą sprzecz ne.

Przy pu ść my, że za wsze przy wy da wa -niu po le ce nia „wa ruj” po ka zu jesz psugest w po sta ci skie ro wa nej do do łu dło -ni. Je śli raz wy da jąc ta ką sa mą ko men -dę, po ka żesz psu, że ma usiąść, praw do -po dob nie to zro bi, al bo za kło po ta ny, nieuczy ni nic.

Psy oprócz uspo ka ja nia, ta kże gro żą,a do pie ro po tem, ewen tu al nie, ata ku ją.Kar co ne, czy nią tak bez ostrze że nia.War cze nie, ob na ża nie kłów, kła pa nie,

ABC be ha wio ru psów

Cz. VII. Komunikacja niewerbalnawystępująca u psów

Pies 4 (356) 201418

Ta be la 1. Nie któ re sy gna ły uspo ka ja ją ce wraz z krót kim opi sem.

Ro dzaj sy gna łu uspo ka ja ją ce go

Opis

Od wra ca nie gło wy (fot. 1)

Ruch szyb ki lub trwa ją cy dłu żej; Sto so wa ny, gdy zbli ża się in ny pies, któ ry po ja wił się zbyt gwał tow nie lub gdy idzie na wprost; Mo -że wy stą pić, gdy czło wiek na chy la się nad psem, obej mu je go, pod no si, głasz cze po gło wie, fo to -gra fu je itp.; Czło wiek mo że po słu gi wać się tym sy gna łem. np. po przez od wró ce nie gło wy u uni ka nie wpa try wa niasię ob ce mu psu w oczy. Zwie rzę zro zu mie, że czło wiek w tym mo men cie nie sta no wi za gro że nia.

Sy gna li zo wa nie ocza mi:np. zre du ko wa ne, ła god nespoj rze nie, mru ga nie

Sy gnał sto so wa ny czę sto np. przy zbyt dłu gim wpa try wa niu się w oczy psa, co jest od bie ra ne ja koza gro że nie lub pod czas stre su ją ce go tre nin gu; W ce lu uspo ko je nia psa, na le ży spu ścić wzrok, wy ci szyć swo je emo cje; Nie prze strze ga nie za sad pro wa dzi do nie ustan ne go od wra ca nia gło wy, mru ga nia, bra ku kon cen -tra cji.

Od wra ca nie się:np. sia da nie bo kiem, ty łem

Bar dzo sil ny sy gnał, ozna cza du że na pię cie; Psy czę sto uży wa ją naj pierw in ne go sy gna łu, a do pie ro, gdy ten nie skut ku je, od wra ca ją się;Sto so wa ny, gdy coś dzie je się nie spo dzie wa nie i na stę pu je zbyt szyb ko, np. kie dy in ny pies nad bie -gnie zbyt gwał tow nie lub gdy zde ner wo wa ny czło wiek idzie w kie run ku psa, aby go uka rać; Je ślipies czu je się za gro żo ny mo żna sta nąć do nie go ty łem.

Ob li zy wa nie no sa:

Sy gnał ten wy stę pu je bar dzo czę sto; Pies ob li zu je nos szyb kim, nie mal nie za uwa żal nym ru chem ję zy ka, zwy kle z do łu ku gó rze, czy nitak wie lo krot nie np. spo ty ka jąc dru gie go czwo ro no ga, zwłasz cza, gdy tam ten pod cho dzi bli żej lubpod czas na chy la nia się nad psem, czy przy pró bach krę po wa nia je go ru chów, cho cia żby pod czasstrzy że nia;Sy gnał ten by wa do strze ga ny, wte dy gdy idą cy na smy czy pies, zbli ża się do źró dła lę ku i nie jestw sta nie go unik nąć; Czło wiek w ce lu uspo ko je nia psa mo że do pew ne go stop nia uży wać te go sy gna łu, ob li zu jąc się wo -kół ust. Trud no jed nak za cho wy wać się wte dy w spo sób na tu ral ny, dla te go nie za wsze ta kie po stę -po wa nie dzia ła.

Znie ru cho mie nie i po wol nepo ru sza nie się (fot. 2, fot. 3)

Pies mo że za sty gnąć w po zy cji sto ją cej, sie dzą cej czy le żą cej i przy jąć pa syw ną po sta wę, by cze muśza po biec; Dwa spo ty ka ją ce się psy bę dą za cho wy wać się bar dzo ostro żnie, że by nie spro wo ko wać kon flik tu;Mo gą po ru szać się po wo li, al bo wręcz znie ru cho mie ją na tak dłu go, aż np. je den z nich się od da lilub oba zde cy du ją się na kon takt; Sy gna ły czę sto sto so wa ne przez psy w ga bi ne cie we te ry na ryj nym pod czas ba da nia; Aby nie wy -stra szyć psa, pod cho dzą cy do nie go czło wiek, po wi nien po ru szać się wol no oraz zbli żać się po łu ku(na tu ral ne, pier wot ne za cho wa nie zwie rząt).

Zie wa nie Pies zie wa z eks cy ta cji i z prze ra że nia; Sy gnał sto so wa ny np. przed spa ce rem lub pod czas kłót ni i ha ła sów; Mo żna za sto so wać go do uspo ka ja nia zwie rzę cia.

Pod no sze nie ła py (fot. 4)Zda rza się np. pod czas se sji szko le nio wych,w cza sie za sty gnię cia w ob li czu stra chu lub pod czaseks cy tu ją cych zda rzeń.

Wą cha nie pod ło ża

Wy stę pu je dość czę sto – pies trzy ma nos przy pod ło żu, jed no cze śnie ob ser wu jąc z za nie po ko je niemśro do wi sko; Jest to re ak cja na groź ne przy wo ła nie, krzyk, du ży stres. Sy gnał ten wy ko rzy sty wa ny jest np. pod czas re ha bi li ta cji psów agre syw nych.

Kła dze nie się

Po ło że nie się na ple cach to znak pod dań czy; Po ło że nie się na brzu chu to bar dzo sil ny sy gnał; Wy stę pu je u wy jąt ko wo ze stre so wa ne go zwie rzę cia. Wte dy pies ta kże wpa tru je się w dal, a kon -takt z nim mo że być utrud nio ny. Czło wiek mo że po móc psu, pro sząc go o po ło że nie się np. gdy usły szy ha łas (ta kie dzia ła nie po -zwo li unik nąć np. pa ni ki).

In ne: pod cho dze nie po łu ku, przy pa da nie do pod ło ża (ukłon), zna cze nie te re nu, roz dzie la nie, sztyw ne ma cha nie ogo nem, sia da nie,za cho wa nia prze nie sio ne (za stęp cze), „uśmie cha nie się”, zdzie cin nie nie itd.

Pies 4 (356) 2014 19

od ga nia nie, szcze ka nie, stro sze nie sier -ści itd. to sy gna ły słu żą ce przede wszyst -kim utrzy ma niu „wro ga” na bez piecz nąod le głość. Świad czą o tym, że pies zna -lazł się w trud nej dla sie bie sy tu acji, a tyl -ko od po wied nia re ak cja dru gie go osob -ni ka po wstrzy ma go od si ło we go roz wią -za nia pro ble mu. To chęć uzy ska nia ro -zej mu i utrzy ma nia spo ko ju. Po po zna -niu przy czy ny za ist nia łe go pro ble muu psa na le ży, me to dą tre nin gu be ha wio -ral ne go, zmie nić je go na sta wie nie w sy -tu acjach ana lo gicz nych.

Trze ba jed nak pa mię tać, że agre sjapo ja wia się w świe cie zwie rząt. Cza semtyl ko dzię ki niej zwie rzę mo że osią gnąćto, cze go pra gnie, cze go w da nej sy tu acjipo trze bu je. Ka żde zwie rzę po sia da swójin dy wi du al ny „próg re ak cji”. Dla jed ne go

po wo dem do ata ku mo że oka zać się wi -dok psa, któ re go, z ró żnych po wo dów,nie da rzy sym pa tią, zaś dla in ne go tyl koku mu la cja wie lu czyn ni ków po wo du je

ten osta tecz ny krok. Tre ning po le gana pod no sze niu pro gu re ak cji w ob li czuró żnych czyn ni ków ry zy ka. Mo gą ni mibyć np.:

– inne psy,– nachalni ludzie,– dotykanie podczas snu, bez uprze -dzenia,– zabieranie jedzenia,– ciemność,– odgłosy, hałas,– ob ci na nie pa zu rów,– gor sze sa mo po czu cie, ból,– szar pa nie, cią ga nie,

– złe trak to wa nie psa – na przykład pies,któ ry po mi mo du że go stre su, za wszedziel nie zno sił ba da nie wy ko ny wa neprzez le ka rza we te ry na rii, mo że za ata -ko wać pod czas od czu wa nia znacz ne gobó lu.

Mgr inż. Mar ta Cier – be ha wio ry sta,

tre ner szko le nia psów

Fot. 2. Znie ru cho mie nie, po wol ne po ru sza nie się (fot. E. L. Za chwa to wicz)

Fot. 3. Pod cho dze nie po łu ku, znie ru cho mie nie (fot. V. Ko wa lik)

Fot. 4. Pod no sze nie ła py (fot. M. Cie ślak).

Fot. 1 Od wra ca nie gło wy (fot. P. Igna tiuk)

20 Pies 4 (356) 2014

Po raz dru gi wy bra łam się na „świa tów kę” do Fin lan dii. Po -przed nia z ro ku 1998 by ła wiel kim suk ce sem. Ra do snym, ko lo -ro wym świę tem ky no lo gii. Dla te go cią gnę ło mnie w tę stro nę.Mes su ke skus Hel sin ki Expo and Co nven tion Cen tre jest ze sta -wem no wo cze snych wiel kich hal. Trud no wy obra zić so bie lep -sze miej sce do zor ga ni zo wa nia po tę żnej im pre zy ky no lo gicz nej.Week end był sło necz ny i go rą cy, ale kto z nas, sie dzą cych ca łednie w ha lach, in te re so wał się au rą? Prze stron ne try bu ny,na któ rych co dzien nie oglą da li śmy fi na ły, mie ści ły wi dzów z ca -łe go świa ta. Ta ka pu blicz ność zna się na rze czy. Na wej ście wy -bit ne go psa roz le ga ją się hu ra ga no we bra wa. Przy in nym bra -wa są grzecz no ścio we. Wstęp na fi na ło we kon kur sy przez dwadni wy sta wy był bez płat ny, trze cie go dnia, chcąc zo ba czyć BISna ży wo, trze ba by ło ku pić bi let za 10 Eu ro. Nad rin giem ho no -ro wym gó ro wał wiel ki te le bim. Zer ka ło się raz na ekran, razna psy w rin gu. Ach ta tech ni ka.

W tym ro ku, co jest zro zu mia łe z upły wem lat, im pre za jesz -cze się roz ro sła i zgło szo no po nad 5 000 psów wię cej. Ogó łemby ło ich 21 247. Pa ryż w 2011 po bił re kord, ale po ło żo ny jestw cen trum Eu ro py.

Czy po rów nać ją z po przed nią świa to wą w Hel sin kach? Po -rów na nia sa me się na su wa ją. Uprzed nia mia ła szyb kie tem po,by ła bar dzo ko lo ro wa. Prze cho dzi li śmy cza sy mo dy na la se ry,któ re wy ko rzy sty wa no z po wo dze niem na wie lu rin gach ho no -ro wych. Choć mo im zda niem do brze, że ta mo da się skoń czy ła.Po ka zy wa ny w stru mie niu świa tła pies był ma ło wi docz ny. Jakjuż la se ry, tem po, dy na mi ka, to by ły i dy my, sy pał śnieg, gra łagło śna mu zy ka. W su mie w ro ku 1998 mie li śmy we so łe, tęt nią -ce ży ciem wi do wi sko, spek takl. Ca ła sa la śpie wa ła. Sce no grafte go rocz nych fi na łów za pla no wał skrom ną, chłod ną ele gan cję.Re ży ser spek ta klu zwal niał tem po. Co nie zna czy, że nie był onroz pi sa ny, nie omal na mi nu ty. Per fek cyj ny. Mnie wy dał się sta -tycz ny. No zresz tą, co się ko mu po do ba. Ce re mo nia otwar ciai za mknię cia wy sta wy, sta ran nie prze my śla na. Uro czy sty byłmo ment prze ka za nia fla gi FCI Wło chom, or ga ni za to rom ko lej -nej Wy sta wy Świa to wej, któ ra od bę dzie się w Me dio la nieod 10-14 czerw ca 2015. Jak zwy kle pro wa dzą ca show spe -aker ka, po są go wa Le na, zmie nia ła suk nie, jed ną po dru giej.Bez niej nie od by wa ją się wiel kie wy sta wy. Od 20 lat sta lewspół pra cu je z fiń skim Ken nel Klu bem.

Wy sta wa zdo mi no wa na przez miej sco wych. W któ rym z eu -ro pej skich kra jów zbie ra się staw ka bli sko 11 000 psów? Toby ła ilość nad zwy czaj na. I to w ma łym kra ju, któ ry li czy za le d -wie 5,4 mi lio na miesz kań ców. Fi no wie psy lu bią po wszech nie.Pro pa gu ją je na ka żdym kro ku. Po pu la cja psów z ro do wo demsię ga 75%. Re je stru ją ich rocz nie 50 000 Ken nel Klub li -czy 150 000 człon ków, wie lu z nich in te re su je ky no lo gia spor -to wa i ło wiec two z psem. Ogrom ne by ło za in te re so wa nie Fi nówtą wy sta wą, ale z ca łe go nie omal świa ta cią gnę ły piel grzym kiky no lo gów. Przez bram ki Mes su ke skus Expo prze szło 52 000wi dzów. Im po nu ją ca by ła ilość za pi sów ro dzi mych pię ciu ras– 1189. Ab so lut ny re kord zgło szeń tej wy sta wy po bi ły fiń skielap phun dy – su omen la pin ko ira – 526. Sym pa tycz nie wy glą da -ją ce szpi ce, w ró żnych ko lo rach, śred nie go wzro stu (do 50cm.) Nie zwy kle po pu lar ni są ich ku zy ni o krót szym wło sie, la -poń skie psy pa ster skie – la pin po ro ko ira – 234. Kie dyś po ma ga -ły przy wy pa sie re ni fe rów i sta no wi ły jed ną ra sę, dziś to po -wszech nie lu bia ne w Fin lan dii psy do mo we. Bar dzo du żo by łoRo sjan – 4 127 zgło szeń. W ro ku 1998 by ło ich znacz nie mniej– 1 200. Im po nu ją ca by ła licz ba grup ho dow la nych, zgło szo -no 1620. Ka żde go dnia wy bie ra no czte ry naj lep sze. Po da ję

w pew nym nie ła dzie te, któ re szcze gól nie mi się po do ba ły.W pią tek flat co ated re trie ve ry „Al man za” ze Szwe cji i „For mu -la Uspie ha”, krót ko wło se jam ni ki mi nia tu ro we z Ro sji. W so bo -tę try um fo wa ły czar ne z pod pa la niem sa lu ki ze Szwe cji – „Ba -da vie”, sa moy edy z Da nii „Ca ba ka’s” i na si do brzy zna jo mi,gru pa york shi re te rie rów Ale ny By strian skiej z Czech „Strib nePra ni”. W nie dzie lę za chwy ci ła mnie gro mad ka śnia dych sze -tlan dów ze Szwe cji „Schel l rick’s” i pysz ne lha sa ap so z Fin lan -dii „Chic Cho ix”.

Po la cy kil ka krot nie wy gra li na swych rin gach kon ku ren cjęo naj lep szą z grup ho dow la nych ra sy. Zo ba czy łam na fi na łachener gicz nie pro wa dzo ne be agle „Ab so lu tly Spo tless” i na sząwi zy tów kę, gru pę ir landz kich se te rów „z Ari slan du”. Na rin guir lan dów kon ku ro wa ło 12 grup ho dow la nych.

W kon kur sie par ka żde go dnia na ring głów ny wbie ga ły psysław ne i pięk ne. W so bo tę trium fo wa ły char ty ro syj skie „So lo -vy ev” Ma ri ny Ostro vskiej z Mo skwy. Po ka za nie ich bie gu by ło

Wy sta wa Świa to wa 2014 w Hel sin kach

Setery irlandzkie „z Arislandu”

Be agle „Ab so lu tly Spo tless”

21Pies 4 (356) 2014

ma estrią han dler stwa w wy ko na niu Na -ta lii Trots. „Ava lan che”, ker ry blue te rie -ry z Ro sji, jak zwy kle mo gły tyl ko za -chwy cać. Sil ky te rie ry z Fin lan dii „Cu rio -si ty” trzy ma ją naj wy ższą kla sę.

I wresz cie we te ra ny, wie le zna nychnam od lat pięk no ści So le tra der BjornBerg, ma ły bas set gry fon z Wan dei przy -wie zio ny z Ho lan dii, am staff Cu da’s Spe -ed fi gh ter z Fin lan dii, shel tie z Nor we giiJa pa ro Of The Storn. Wśród nich w pół -fi na le zna lazł się nasz york shi re te rierBa by lon De La Pam’pom me ra ie. Two rzy -li z fi li gra no wą ele ganc ką wła ści ciel kąpięk ną pa rę.

Wy sta wę ob słu gi wa ła ar mia sę -dziów, 124 przy by łych z 35 kra jów.Na ka żdym ze sto łów rin go wych był ta -blet, któ rym na bie żą co se kre ta rze prze -ka zy wa li wy ni ki do ba zy.

Po ka za no psy re pre zen tu ją ce 360 ras.Przy wie zio no je z 60 kra jów. I to wy da jemi się naj cie kaw sze. Świat sta je się co razmniej szy, a da le kie pod ró że w po szu ki -wa niu suk ce su nie są już pro ble mem.Oczy wi ście dla bo gat szych ky no lo gów.Wśród eli ty wy sta wo wej by ły psy z od le -głych kra jów, wy mu ska ne, pro wa dzo ne

per fek cyj nie przez naj słyn niej szych za -wo do wych han dle rów. Sta ły za ni miwiel kie pie nią dze. Kie dyś tak zdzi wi łomnie w Sta nach Zjed no czo nych, żena ka rie rę jed ne go psa ło ży te am wła ści -cie li. Ich na zwi ska wid nie ją w ka ta lo gu.Pie lę gna cja, pod ró że, han dler, a przedewszyst kim re kla ma kosz tu ją kro cie.

Zwy cięz cą wy sta wy BIS zo stał ma lut -ki, czar ny, roz czo chra ny af fen pin czerTric ky Ric ky From Yar row – Hi Tech.Jest on wła sno ścią Jong kie Bu di mani No ne No ne z In do ne zji oraz Mie ke Co -oij mans z Ho lan dii, pro wa dzą cej ken nel„V. Ta ni Ka za ri”, o któ rym ostat ni mi cza -sy gło śno w świe cie. A to głów nieza spra wą nad zwy czaj ne go Ba na -na Joe V. Ta ni Ka za ri BIS West min sterShow 2013, oj ca na sze go bo ha te ra. Je -go mat ka ta kże po cho dzi z ho dow li „V.Ta ni Ka za ri”.

Re zer wo wym zwy cięz cą zo stał mal -tań czyk z Włoch Ci ne cit ta’Sa sha Ba ronCo len ze zna nej ho dow li Fran co Pro spe -ri. Trze ci był szorst ko wło sy foks te rierKin gar thur Van Fo li ny Ho me z Bel gii. Je -go wła ści cie le to mię dzy na ro do wy te amRo ny De Mun ter, Vik tor Mal zo ni Jr i Die -

ny Uiter wijk Win kel. Na czwar tym miej -scu był ame ry kań ski coc ker spa niel Pbj’sBack In Black, któ re go wła ści cie la mi sąMi cha el Kri sten sen, Be au te i Ja mie Pru ittz Da nii.

A któ re z psów zwy cię ży ły w gru pachi zna la zły się w fi na ło wej dzie siąt ce? Sie -dzie li śmy mu rem na fi na łach i sta ra li śmysię bacz nie im przy glą dać.

Gru pa I – owczar ki i in ne psy pa ster -skie. Wy gra ła przy wie zio na z Wiel kiejBry ta nii cham pion ka Al l mark Fi fth Ave -

Best in Show (fot. HOT dog Magazine)

Mały basset gryfon z wystawczynią

22 Pies 4 (356) 2014

nue, zgrab na, nie du ża, płyn nie bie ga ją ca, o umasz cze niu bluemer le. Dru gi był pu li z Da nii, dy na micz ny sa miec w dre dachdo zie mi. Da nia sły nie z do brych pu li.

Gru pa II – pin cze ry, sznau ce ry, mo lo sy, psy gór skie i szwaj -car skie pa ster skie. Zwy cię żył, póź niej szy zdo byw ca BIS, uro czymał pi pin cze rek z In do ne zji. Dru ga by ła no wo fun dlan kaz Włoch, czar na, o do sko na łym ob ry sie kor pu su, świet nie bie -ga ją ca Po uch Co ve’s So uth wind I Lo ve At Cay uga. Star to wa ławśród 21 cham pio nek na rin gu. Pol ska ju nior ka Day bre aker’sShe Ca sts Own Spell na tym sa mym rin gu mia ła 27 kon ku ren -tek i wy gra ła. Mi nia tu ro wy sznau cer czar no -srebr ny z Hisz pa -nii Ste adlyn Re co gni tion był trze ci. Wspa nia le wy try mo wa ła goi po ka za ła zna nej han dler ka Mia Ejer stad Con ti.

Gru pa III – te rie ry. Wy grał szorst ko wło sy foks te rier z Bel gii.Póź niej szy zdo byw ca trze cie go miej sca na BIS. Wspo mnia łamjuż o nim. W gru pie wie le zna ko mi to ści. Fi no wie ma ją wy so kiejkla sy te rie ry.

Gru pa IV – jam ni ki. Szcze gól nie po do ba ły mi się szorst ko wło -se. Naj lep sza by ła szorst ko wło sa mi nia tu ra z Włoch Do lce For -tu na Di Tre vi.

Gru pa V – szpi ce i psy w ty pie pier wot nym. Pierw szy był uro -dzo ny w USA shi ba inu im por to wa ny do Fin lan dii Dra gon Ho -use Mr. Jo nes. Dru ga by ła śnie żna, uśmiech nię ta sa moy ed kaz Da nii Ca ba ka’s Eve ry thing I Do.

Gru pa VI – psy goń cze i ra sy po krew ne. Po do ba ła mi się ca łaczo ło wa czwór ka. Zwy cięz ca Ran ta aamun Re ne Fin nish ho und,czy li su ome na jo ko ira. Krót ko wło sy, trzy ko lo ro wy, zgrab ny 8-let ni cham pion. To dla mnie naj pięk niej sza z fiń skich ras. Re -zer wo wym zwy cięz cą gru py zo stał rho de sian rid ge back z Ro sjiFa ira Arif Ka mi li fu. Na trze cim miej scu ma ły bas set gry fonz Wan dei Ca ra mel Ap ple Van Tum -Tums Vrien dje. Wie le już wy -grał. Pro wa dzo ny nad zwy czaj nie przez ho dow czy nię i wła ści -ciel kę z Ho lan dii. Czwar ta by ła por tu gal ska bas set ka Youra DosSe te Mo in hos.

Gru pa VII – wy żły. Na pierw szym miej scu se ter an giel ski BlueBal tic’s Ul tra So nic Bul let z Fin lan dii w umasz cze niu li ver bel -ton, czy li wą tro bia no -bia łym.

Gru pa VIII – apor te ry, pło cha cze i psy do wod ne. Wy grał jączar ny ame ry kań ski coc ker z Da nii Pbj’s Back in Black. Na kon -kur sie BIS sta nął na czwar tej po zy cji.

Gru pa IX – psy ozdob ne i do to wa rzy stwa. Wie le zna ko mi to -ści. Mal tań czyk z Włoch Res. BIS, na cze le. Za nim czar ny pu -del kró lew ski wspa nia ły After glow Ma ve rick Sa bre, zna ko mi tabry tyj ska ho dow la, wła ści ciel z Pe ru. Trze ci był bi chon friséAsma ir He re Co me’s Sun shi ne z Fin lan dii. Bi cho ny z Fin lan diima ją wy so ką mar kę.

Gru pa X – char ty. Za chwy ca ją ca pło wa su ka Qir mi zi Ma gno -lia od Ni cho la sa Eriks so na ze Szwe cji. Po słyn nej mat ce Qu ir mi -zi Glo bal Temp tress. W mio cie by ło 9 szcze niąt, wśród nichkró lew na Ma gno lia.

Pol ska re pre zen ta cja zna la zła się na wy so kim siód mym miej -scu, zgło szo no 357 psów. Zdo by ły one 9 ty tu łów Zwy cięz cyRa sy (BOB -14), 17 x Zw. Świa ta (WW -14), 15 x JWW -14– Zw. Świa ta Ju nio rów, 3 x VWW -14 – We te ra nów. Z gó ryprze pra szam, je śli ko goś po mi nę łam.

Gru pa I: BOB i WW -14 owcza rek pod ha lań ski Hu go Boss DesAr ca nes D’Her més. JWW -14 dla Mar co Po lo Al pej skie Zau ro -cze nie. BOB i WW -14 pol ski owcza rek ni zin ny Fra nek Chlu baz Pol ski. JWW -14 Jed na Ta ka Kon tekst. Kon tekst to naj lep sza

ho dow la (BOB bre eder). Owcza rek nie miec ki dłu go wło sy PiotrVon Der Zen te iche zo stał Zw. Św.(WW -14). Ty tu ły JWW -14zdo by ły: su ka bor der col lie Vi va La Tia I Am On A Wa ve i piescol lie dłu go wło sy Win ston Ma gicz ny Szkot.

Gru pa II: BOB i WW -14 bia ły sznau cer mi nia tu ro wy Rus skiyAs sor ti’c Let’s Go To Men go. Czar no -srebr ny we te ran Sa squ -ehan na Gor don VWW -14. BOB i WW -14 sznau cer ol brzymczar ny Sta ble ma ster’s Fa iz. Wiel ki suk ces. We te ran sznau cerol brzym pieprz z so lą Si lver Se na tor Dir kee VWW -14. BOBi WW -14 to sa inu Cam be lo Ja -Na, Emi Ma zur ski Sa mu raj su kaBOS WW -14. Su ka ju nior ka Fa ri Ct Ma zur ski Sa mu raj JWW -14.Naj lep sza ho dow la – Ma zur ski Sa mu raj. Na sze to sa inu bry lu ją.O suk ce sie no wo fun dland ki JWW -14 pi sa łam.

Gru pa III: BOB i JWW -14 dla ju nio ra ja poń skie go te rie ra– Oza ki Farm Pp’s Fu ji. Pies Ama ka ke ru -Mel ji Whi te Ole an deri su ka By akuya Mel ji Whi te Ole an der zdo by ły ty tu ły WW -14.

O suk ce sie na sze go we te ra na yor ka już wspo mnia łam.Gru pa IV: Jam nik dłu go wło sy kró li czy Grand Ave len De rvill

uzy skał JWW -14.Gru pa VI: BOB i JWW -14 ju nior goń czy pol ski, pies – Ar ka -

dia El Ha lem. Su ka JWW -14 Chlu ba Et po Od szu kać Wiatr. Naj -lep sza su ka, WW -14 Gra men Kłu su ją ca Sfo ra. BOB i WW -14ogar pol ski – Mi nor z Be skidz kich Wysp, naj lep sza su ka: Frasz -ka z Za graj bo ru (WW -14). Naj lep szy ju nior Ga ja Wor ku taJWW -14.

Gru pa VII: Wy żeł we imar ski krót ko wło sy, WW -14 su ka Gra ceKel ly Atria Cor dis. Mło dzie żo wi Zw. Świa ta JWW -14: su ka se tergor don Red der Ga elic Le ge ned i pies bra que d’Au ver gne Com -tess Ar cher All Irish Gold. O ir lan dach z „Ari slan du” pi sa łam.

Gru pa VIII: Wa lij ski sprin ger spa niel Ma riusz S. Um bra Ama -bi lis zdo był ty tuł WW -14.

Gru pa IX: Ty tu ły Zw. Świa ta WW -14 dla bo ston te rie ra Ha bi biBo ston Luk i mi nia tu ro we go czar ne go pu dla Pon tius od La lan ki,su ka ju nior ka Miss Fio na od La lan ki zdo by ła ty tuł JWW -14.

Gru pa X: BOB i JWW -14 chart pol ski – Ar ma ni Amerss, su kaOr dyn ka Arc tu rus JWW -14.

I ty le by mniej wię cej by ło. Na koń cu ka ta lo gów or ga ni za to -rzy umie ści li dwu stro ni co wy słow ni czek w 5. ję zy kach. Nie -zbęd nik. Aby śmy się wszy scy do ga da li i z ra do ścią cze ka lina na stęp ne spo tka nia.

Tekst Elżbie ta Chwa li bógZdjęcia Monika Milian

Boston terier Habibi Boston Luk Zw. Świata 2014 (fot. Jaroslaw Świerkot)

23Pies 4 (356) 2014

Licz ne gro no ky no lo gów przy by łow pięk ną so bo tę 11 paź dzier ni ka br., byto wa rzy szyć w ostat niej dro dze ko le dzeJur ko wi Mru ga sie wi czo wi, któ re go od -pro wa dzi li śmy na cmen tarz w Ła sku-Ko -lum nie.

Ju rek Mru ga sie wicz, tech nik bu dow -nic twa, od naj młod szych lat był en tu zja -stą wszel kich zwie rząt, szcze gól niepsów, po śród któ rych wy jąt ko wo upo -do bał so bie do gi nie miec kie, ra sę wów -czas uni kal ną w na szym kra ju.

W 1970 ro ku speł nił swo je ma rze niei na był czar ną su kę tej ra sy AGĘ z Dwor -ku Dę bo we go i w tym sa mym ro ku wstą -pił do Związ ku Ky no lo gicz ne go wPolsce, an ga żu jąc się w dzia łal ność spo -łecz ną. Pe łen mło dzień cze go za pa łu, dą -żył do uczy nie nia ulu bio nej su ki, psemużyt ko wym, in ten syw nie zaj mu jąc się jejszko le niem.

AGA z Dwor ku Dę bo we go by ła w Ło dzipierw szą su ką ra sy dog nie miec ki z ty tu ła -mi wy szko le nia: Pies To wa rzysz i PiesObroń czy I°. Już w lu tym 1972 ro ku Ju -rek zdał eg za min asy stenc ki, co w ów cze -snych cza sach by ło po twier dze niem za -rów no po sia da nia ob szer nej wie dzy ky no -lo gicz nej, jak i in ten syw nej pra cy spo łecz -nej w na szej or ga ni za cji. Sę dzią ky no lo -gicz nym zo stał w 1978 r. Przez wie le latoce niał tyl ko do gi nie miec kie. W póź niej -

szym cza sie zdo był upraw nie nia do oce nypo zo sta łych psów z II gru py, a na stęp niegru py X. Sę dzio wał na wie lu wy sta wachw Pol sce i za gra ni cą. Był ce nio nym i lu -bia nym sę dzią.

Po tocz nie mó wi li śmy o Nim Mru gas.Był mi ło śni kiem wszyst kich zwie rząt.W swo jej ka rie rze zaj mo wał się ho dow ląowiec, gę si, nu trii oraz stru si. Przez wie -le lat pro wa dził w swej po sia dło ści w Ko -lum nie ko ło Ło dzi Mi ni Zoo. Mo żna tamby ło po dzi wiać ró żne od mia ny stru si, pa -pug i in nych pta ków. By ły wiel błą dy, ko -nie ró żnych ras, owce, ko zy i wie le in -nych zwie rząt. Je go pasją by ło rów nież

węd kar stwo, któ re mu od da wał się przyka żdej oka zji.

Je rzy Mru ga sie wicz peł nił w Od dzia leŁódz kim, przez kil ka ka den cji, funk cjęwi ce prze wod ni czą ce go Za rzą du Od dzia -łu do spraw ho dow la nych oraz kie row ni -ka Sek cji Do ga Nie miec kie go, był człon -kiem Za rzą du Od dzia łu, rów nież obec nejka den cji. W 1974 ro ku zor ga ni zo wałw Ło dzi I Spe cja li stycz ną Wy sta wę Do -gów Nie miec kich. W na stęp nych la tachrów nież or ga ni zo wał ta kie wy sta wy.

To był po czą tek or ga ni zo wa nia w Ło -dzi wy staw do gów nie miec kich, co rocz -nie, aż do chwi li obec nej.

Przez kil ka lat był Prze wod ni czą cymKlu bu Do ga de Bor de aux i Ma sti fa Ty be -tań skie go. Zor ga ni zo wał kil ka wy stawklu bo wych tych ras, ostat nio pod jął dzia -ła nia zmie rza ją ce do re ak ty wo wa nia Klu -bu Ma sti fa Ty be tań skie go.

Mru gas był czło wie kiem aser tyw nym,zde cy do wa nym, bar dzo przed się bior -czym, upar cie bro nią cym swo je go zda -nia. Miał sil ną oso bo wość.

Od szedł na gle, zgi nął tra gicz nie pią -tego paź dzier ni ka 2014 ro ku, wra ca jącsa mo cho dem z wy sta wy psów ra so wychw Dar łów ku, na któ rej peł nił obo wiąz kisę dziego.

Ko le żan ki i Ko le dzy z Oddziału w Łodzi

Kol. Je rzy Mru ga sie wicz

zgi nął śmier cią tra gicz ną 5 paź dzier ni ka 2014 ro ku w dro dze po wrot nej z sę dzio wa nia na Kra jo wej Wy sta wie Psów Ra so wych w Dar łów ku.

Był mię dzy na ro do wym sę dzią ky no lo gicz nym II i X gru py. Psy by ły Je go pa sją ży cia, a ich oce nia nie spra wia ło Mu wiel ką ra dość.

Je rzy Mru ga sie wicz w wie ku 28 lat wstą pił do Związ ku Ky no lo gicz ne go w Pol sce. Od mło dzień czych lat włą czył się ak tyw nie w dzia łal ność na szej or ga ni za cji.

Z wiel kim za an ga żo wa niem pra co wał przy wy sta wach or ga ni zo wa nych przez nasz Od dział. Był człon kiem Za rzą du Od dzia łu w Ło dzi wie lu ka den cji, rów nież bie żą cej.

Peł nił funk cję kie row ni ka ró żnych sek cji, a ostat nio pro wa dził sek cję ra sy, z któ rą zwią zał się od naj wcze śniej szych lat – do gów nie miec kich.

Był Prze wod ni czą cym Klu bu Do ga de Bor de aux i Ma sti fa Ty be tań skie go.Nasz Zwią zek stra cił ko le gę bez gra nicz nie od da ne go spra wom psów, któ re go rad

oraz do świad cze nia bę dzie nam bra ko wać.Cześć Je go pa mię ci!

Za rząd Od dzia łu w Ło dzi

Wspo mnie nie o Jur ku Mru ga sie wi czu

24 Pies 4 (356) 2014

W ostat nich dwóch la tach z du żą przy -jem no ścią przyj mo wa łam za pro sze niado sę dzio wa nia mo jej ulu bio nej ra syame ri can staf ford shi re ter rier na klu -bów kach w Eu ro pie. Udział w te go ty puwy sta wach da je mo żli wość po sze rze niawia do mo ści na te mat ra sy, wie dzy ky no -lo gicz nej, któ ra wy ma ga nie ustan ne godo szka la nia się, kom pu te ro wo mó wiącsę dzia mu si być upda te. Oce nia jąc psyna wy sta wach w ró żnych kra jach Eu ro -py, mo gę śmia ło po wie dzieć, że obec nienaj pięk niej sze AST to po łu dnie Eu ro py,Ser bia, Hisz pa nia, Chor wa cja, rów nieżWę gry ma ją do sko na łych przed sta wi cie lira sy oraz tra dy cyj nie psy z Ro sji na le żądo to po wych. To Eu ro pa, a jak AST wy -pa da ją w in nych re gio nach świa ta? W oj -czyź nie ra sy ostat nie la ta nie na le żądo uda nych. Więk szość sta rych do brychho dow li prze sta ła ist nieć, dwa la ta te mupo że gna li śmy Fre da Sin de lar sa, a to cowi dać na rin gach w USA nie na stra jaopty mi stycz nie. Zresz tą naj wa żniej szewy sta wy w Sta nach, ta kie jak Na tio nalSpe cial ty, czy West min ster wy gry wa jąpsy z Eu ro py. A jak ra sa ma się w Au stra -lii? By łam te go ogrom nie cie ka wa, boza in te re so wa nie Au stra lij czy ków ASTz Eu ro py jest wiel kie, nie ste ty kosz tyzwią za ne z im por tem psów du że, pro ce -du ry wy da wa nia po trzeb nych ze zwo leńdłu gie, do te go ba da nia i kwa ran tan -na spra wia ją, że do Au stra lii nie spro wa -dza się du żo am staf fów. Zresz tą sa maprze ko na łam się kil ka lat te mu, ile cza sui sta ra nia wy ma ga wy sła nie do Au stra liiam staf fa, a ce na tyl ko za prze lot nie ba -ga tel na, szcze nię ośmio mie sięcz ne natra sie z Frank fur tu nad Me nem do Perthto po nad 2500 Eu ro. Do te go jesz czenie pew ność, czy wszyst kie do ku men tywy wo zo we są w po rząd ku, bo w prze -ciw nym ra zie pies nie zo sta je w Au stra liina kwa ran tan nie, tyl ko od ra zu od sy ła nyjest do Eu ro py. Dla te go du żo ho dow liz Au stra lii za czę ło ko rzy stać z mro żo ne -go na sie nia.

Au stra lia to wiel ki kraj, od le gło ści po -mię dzy mia sta mi to kil ka ty się cy ki lo me -trów. Wy sta wy na za chod nim wy brze żuw Qu een sland, w mie ście Bris ba ne, gro -ma dzą na ogół wy staw ców z oko li cy.O wie le więk sze są wy sta wy od by wa ją cesię na po łu dniu w Mel bo ur ne i po bli skimSyd ney, ale 51 ame ri can staf ford shi reter rie rów na klu bo wej wy sta wie w Bris -ba ne, to cał kiem nie zły wy nik i świa dec -two do brze dzia ła ją ce go klu bu. Li piec toau stra lij ska zi ma, a le żą ce w sub tro pi kal -nym kli ma cie Bris ba ne ma tem pe ra tu rydzien ne oko ło 23° C, a więc ide al ną tem -pe ra tu rę na wy sta wę psów. Co praw daAu stra lij czy cy ra no na wy sta wie na rze -ka li, że to jed na z naj mroź niej szych zimw ich kra ju, no cóż dla mnie to był cał -kiem cie pły let ni dzień. Z ho te lu w So -uth port na Gold Co ast na te ren wy sta wywiózł mnie Ben, Po lak miesz ka ją cyod po nad 30 lat w Au stra lii. Po pol skuroz ma wia li śmy nie wie le, bo Ben nie ma -jąc kon tak tu z na szy mi ro da ka mi wo lałpo słu gi wać się an giel skim. Na wy sta wiepeł nił też ro lę asy sten ta, skrzęt nie no tu -jąc opi sy psów. Na ogół w Au stra lii sę -dzio wie opi su ją tyl ko zwy cię skie psy, alena klu bów kach bar dzo czę sto opi su je siępierw sze czte ry lo ka ty w ka żdej kla sie.Tak by ło i tu taj, a po nie waż klas w Au stra -lii jest bar dzo du żo, więc prak tycz nie pra -wie ka żdy ze zgło szo nych psów do sta wałdo kład ny opis. W wy sta wie w Bris ba neoprócz AST Club of Qu een sland uczest ni -czy ły rów nież in ne klu by m.in. Bor derCol lie, Old En glish She ep dog, Whip petClub of Qld. Te ren wy sta wy świet nie przy -go to wa ny, rin gi prze stron ne, do te go ka -żdy z klu bów miał pięk ne nu me ry lo ka to -we w kształ cie ra sy i ozdob ne po dium,a ty lu wspa nia łych na gród przy go to wa -nych dla am staf fów nie wi dzia łam do tych -czas na żad nej z wy staw klu bo wych,gdzie sę dzio wa łam lub wy sta wia łam. Sto -ły do słow nie ugi na ły się od prze ró żnychpu cha rów, pięk nych ro zet, sta tu etek,psich ga dże tów, kur tek z lo go klu bu oraz

kar my. No i te naj wa żniej sze na gro dy dlaBOB i BOS pe le ryn ki, czy li tzw. show co -ats, wy ko na ne z je dwa biu i ha fto wa ne.Ist ne ar cy dzie ła. Część tych pre zen tów dlawy staw ców i ich czwo ro no gów zo sta łaku pio na przez klub, więk szość to pry wat -ni spon so rzy, ho dow cy, han dle rzy lubpro du cen ci kar my i psich ak ce so riów.Wy sta wa am staf fów to wła ści wie jak bytrzy wy sta wy w jed nym miej scu. Od 8.30do 13.00 od by wa ła się ta naj wa żniej sza,czy li co rocz ny Cham pion ship Show, któ rymia łam za szczyt sę dzio wać. Po krót kiejprze rwie Swe ep sta kes oce niał nie zwy klesym pa tycz ny al l ro un der Chris Wo odrow,a na stęp nie od by wał się Open Show,gdzie ro lę ju ro ra peł ni ła Gay Mc Ne ill.Open show to jak by spraw dzian dla ju ro -ra ze zna jo mo ści ra sy, bo jak wy ja śnił mipre zes klu bu, sę dzia Gay Mc Ne ill do pie ropo sze rza ła upraw nie nia na AST i był to dlaniej jak by eg za min prak tycz ny. Mu szęprzy znać, że przy go to wa nie rin gu, pra caasy sten ta, kie row nicz ki rin gu, któ ra by łata kże mo im opie ku nem pod czas tej im -pre zy ky no lo gicz nej, se kre tar ki i asy sten -ta, któ ry zaj mo wał się wpro wa dza niemw ring i spraw dza niem nu mer ków by łana naj wy ższym po zio me, jed nym sło wempro fes sio nal te am. Nie ste ty by łam bar dzoroz cza ro wa na po zio mem ra sy. Z wcze -śniej szych re la cji ko le gów, któ rzy sę dzio -wa li w Au stra lii wie dzia łam, że am staf fynie są tam naj pięk niej sze, ale nie spo dzie -wa łam się, że z ca łej staw ki 51 psów, za -le d wie kil ka bę dzie na do sko na łym po zio -mie.

Zresz tą w Au stra lii nie przy zna je sięocen tak jak w Eu ro pie, do sko na ła, bar -dzo do bra, tyl ko są lo ka ty. Sys temcham pio na tu też się ró żni, bo na wetprze cięt ny pies, któ ry bie rze udziałw wy sta wach mo że otrzy mać ten ty tuł,uzbie raw szy punk ty. Nie ma też kla sycham pio nów, psy wy sta wia ne są na to -miast w na stę pu ją cych kla sach:

– ba by pup py 3–6 mie się cy,– mi nor pup py 6–9 mie się cy,

American Staffordshire Terrier Clubof Queensland, AustraliaChampionship Show – 3 lipca 2014

25Pies 4 (356) 2014

– pup py 6–12 mie się cy,– ju nior 9–18 mie się cy,– in ter me dia te 18–36 mie się cy,– sta te bre ed od 6 mie się cy, to kla sa

tyl ko dla psów wy ho do wa nych na te ry -to rium, na któ rym od by wa się wy sta wa,

– au stra lian bre ed – od 6 mie się cy, tokla sa dla psów wy ho do wa nych w Au -stra lii,

– open od 6 mie się cy. W kon ku ren cji neu ter dog są na stę pu -

ją ce kla sy dla psów i suk: pup py, ju nior,in ter me dia te i open.

Na wy sta wie ran gi Cham pion shipprzy zna wa ne są Chal len ge Cer ti fi ca tesdla naj lep sze go w ka żdej płci (best ofeach sex) oraz ty tuł Zwy cięz cy Ra sy(Best of Bre ed). Ty tuł Au stra lian Cham -pion jest przy zna wa ny na pod sta wiepunk tów zdo by tych na wy sta wie. Mak si -mum punk tów, ja kie pies mo że uzy skaćna jed nej wy sta wie to 25. Ty tuł cham -pio na jest przy zna wa ny po uzy ska niu mi -ni mum 100 punk tów z tym, że w tym 25punk tów mu si być uzy ska ne po skoń cze -niu przez psa 12 mie się cy. Kla sy w Au -stra lii tak ró żne po wo du ją, że w nie któ -rych z nich mia łam psa bar dzo mło de gonp. dzie się cio mie sięcz ne go i kil ku let niejuż doj rza le psy. Am staf fy zdecydowanieró żne w ty pie, część cię żkich z du ży mizmarszcz ka mi na gło wie, o ob wi słych fa -flach i w ty pie bul do ga, in ne te rie ro we,lżej sze, bar dziej ele ganc kie, ale za too sła bych gło wach. Bra ko wa ło ku fy, po -licz ków, sto pu, te go co jest tak cha rak -te ry stycz ne dla ra sy. Za le d wie kil ka ASTby ło tyl ko w tzw. mo de ra te ty pe, ty piejak naj bar dziej po żą da nym w rin gu.Z ca łej staw ki naj bar dziej po do bał mi się

pies z kla sy Au stra lian bre ed, Aust. Ch.Dy na mi te BIG BANG, na le żą cy do J. McKay. Moc ny, do sko na le umię śnio ny,o po praw nej gło wie, pięk nej gór nej li nii,sa miec w ru chu był nie zrów na ny. Tro chęra ził mnie je go front, wo la ła bym le piejusta wio ne przed nie koń czy ny, ale cóżnie mia łam wy bo ru z tej staw ki był naj -lep szy i to on uzy skał Chal len ge Cer ti fi -ca te. Je go kon ku ren tem do te go ty tu łubył czar ny pies z kla sy otwar tej Aust. Ch.Ani can CHAN CE EN CO UN TER. Nie zły,efek tow ny sa miec w ogól nym za ry sie,ale miał roz ja śnio ne oczy, a w ru chu ma -ło zwią za ny grzbiet. Uzy skał on tzw. Re -se rve Dog Chal len ge.

Su ki by ły bar dziej wy rów na ne w ty piei wy ższej kla sy. W kla sie pup py za chwy -ci ła mnie błę kit na z bia ły mi zna cze nia mi,ele ganc ka, o do sko na łych pro por cjachStaf fwild SU PER OVER DRI VE. Wy sta -wia na i wy ho do wa na przez Ka ren Gor -don, mło da su ka try ska ła ener gią te rie raw rin gu.

Zo sta ła wy bra na w wie ku 10 mie się cynaj lep szym szcze nię ciem wy sta wy, naj le -piej ro ku ją cym szcze nię ciem i w po rów -na niu suk otrzy ma ła Re se rve Bitch Chal -len ge. Ken nel Staf fwild to je den z naj -star szych ken ne li AST w Au stra lii. Ka renroz po czę ła swo ją przy go dę z ky no lo giąpo nad 20 lat te mu od staf fi ków. Od ro -ku 1992 ho do wa ła SBT pod przy dom -kiem „Cla xton staff” a w ro ku 2000zmie ni ła na zwę na „Staf fwild”, kie dy topo ja wi ły się w jej do mu pierw sze ame ri -can staf ford shi re ter rie ry.

W kla sie sta te bre ed bitch, w rin gumia łam dwie su ki. Tu taj bez kon ku ren cyj -na by ła Aust. Ch. Fi re walk IN FLU EN TIALMISS (Aust. Ch. Ame ro tic ON THE GAS xAust. Ch. Ame ro tic MISS IN DIA NA). Nie -zwy kle har mo nij na, w pięk nym ko lo rzesta li, z do sko na łym pig men tem i o wspa -nia łym tem pe ra men cie. Su kę po ka zy wa -ła w rin gu jej wła ści ciel ka i ho dow czy niBeth Wal ker.

Mul ti BISS Ch. Fi re walk IN FLU EN TIALMISS zwa na w do mu LIL LY, to jed -na z naj bar dziej uty tu ło wa nych sukw Au stra lii. W ubie głym ro ku wy gra łaCham pion ship Show, a we dług ran kin guma ga zy nu „Lets Talk Ter riers „otrzy ma -ła ty tuł Nr. I Ter rier Bich of theyear 2013. W po rów na niu wszyst kich

Najpiękniejsze szczenię, Res. Bitch Challengemloda 10 mies. Staffwild SUPER OVERDRIVE, wł. K. Gordon

Najlepsza suka, BOB, BIS, Aust. Ch. Firewalk INFLUENTIAL MISS, wł. B. Walker oraz Najlepszy pies, BOSAust. Ch. Dynamite BIG BANG , wł. J. Mc Kay

Zw. kl. pośredniej Aust. Ch. Dynamite SHEZ DABOMB, wł. J.Mc Kay

26 Pies 4 (356) 2014

suk LIL LY w mo im rin gu ta kże oka za ła sięnaj lep sza i w dal szych zma ga niach po ko -na ła ru de go sam ca Aust. Ch. Dy na mi teBIG BANG. To jej z przy jem no ścią przy -zna łam ty tuł Zwy cięz cy Ra sy i Best in

Spe cial ty Show. Po śród ty lu ró żnych w ty -pie am staf fów w Bris ba ne, ta su ka re pre -zen to wa ła naj bar dziej no wo cze sny typam staf fa, po ru sza ła się dy na micz nie,po pro stu su ka w wiel kim sty lu. Po za -koń cze niu oce ny w rin gu, zo sta ły wrę czo -ne przez pre ze sa klu bu Ada ma Ma jo ralicz ne na gro dy. At mos fe ra wspa nia ła, Au -stra lij czy cy sym pa tycz ni, uśmiech nię ci,na wet prze gra ną przyj mo wa li bar dzo po -god nie, do te go pra wie ka żdy z uczest ni -ków wy sta wy otrzy mał ja kiś pięk ny upo -mi nek. Mo ja przy go da z Au stra lią trwa -ła 10 dni by ło, więc tro chę cza su na zwie -dze nie ma leń kiej cząst ki te go wiel kie gokon ty nen tu. Mia łam szczę ście, bo tra fi łamna go ścin ne go pre ze sa Klu bu AST w Qu -een sland, Ada ma Ma jo ra, któ ry po ka załmi ta kie wspa nia łe miej sca jak m.in. Wy -brze że Gold Co ast ze słyn ną pla żą sur fe -rów Sur fers Pa ra di se, Gó ry Szkla ne, słyn -ne au stra lij skie ZOO Chri sa Irvin ga – naj -

słyn niej sze go łow cy kro ko dy li. Wy bra li -śmy się też na mor ską wy pra wę stat kiem,że by zo ba czyć wi do wi sko tań czą cychwie lo ry bów hum ba ków. Mo głam przy tu -lić ko ale i po gła skać wom ba ta, a ta kżeprzy bić piąt kę z kan gu rem. Wspa nia łykraj, po god ni lu dzie i nie sa mo wi te wra że -nia. Tro chę ba łam się pod ró ży po wrot nej,bo mia łam bez po śred ni lot z Bris ba nedo Du ba ju trwa ją cy 15 go dzin, po tem 2go dzi ny prze rwy i da lej 7 go dzin do Ko -pen ha gi, ale li nie Emi ra tes za pew nia ły ta -ki kom fort lo tu i do te go po tę żny dwu po -kła do wy Air bus A 380, że w ogó le nie od -czu wa ło się zmę cze nia. Po za tym mia łamcie ka wą ko me dię do obej rze nia na mo ni -to rze i to zwią za ną z ky no lo gią „ Best inShow”, a to jak by ciąg dal szy wy sta wy wBris ba ne.

Tekst Małgorzata Jurek ErenskaZdjęcia Tak Photography

Wbrew naj śmiel szym po dej rze niom Re pre zen ta cja Pol ski przy wio zła z wło skiej zie mi kil ka wspa nia łych lo kat i ty tu łów. Dla bia ło -czer wo nych to bo daj naj bar dziej uda ne Co ur sin go we Mi strzo stwa Eu ro py w hi sto rii. Oka zu je się, że je ste śmy co raz bar dziej li czą cym się kra jem na mię dzy na ro do wych par ku rach.

Mój kolega kangur (fot. Beth Walker)

„Z ziemi włoskiej do Polski” – wspomnieniaz Mistrzostw Europy w wyścigach

terenowych chartów we włoskim Lavarone

27Pies 4 (356) 2014

Że by do brze opi sać to, co prze ży li śmysię gam po zdję cia. Tak na praw dę wca leich nie po trze bu ję, bo emo cje wciąż ży -we – mi mo, że Mi strzo stwa Eu ro pyw Co ur sin gu od by ły się w czerw cu. Lu -bię jed nak oglą dać te fo to gra fie, bowspo mnie nia wra ca ją ze zdwo jo ną si łą.Je cha li śmy peł ni obaw, ale za ra zem cie -ka wi jak na im pre zie tej ran gi po ra dzi so -bie nasz char cik wło ski. ZU EL LA zro bi łali cen cję co ur sin go wą za le d wie kil ka mie -się cy wcze śniej, a na co ur sin gach w ra siebie ga ła zwy kle sa ma, bo brak by ło ja kiej -kol wiek kon ku ren cji. Nie za le żnie jed nakod lo ka ty ja ką mia ła za jąć, dla nas to jużbył hi sto rycz ny mo ment. Na Mi strzo -stwach Eu ro py w Co ur sin gu mia ła wy -stą pić pierw sza i je dy na przed sta wi ciel katej ra sy z Pol ski.

Na Eu ro Co ur sing 2014 wy bra no miej -sce nie sa mo wi te. La va ro ne we Wło szechto nie wiel ka miej sco wość wśród dłu gich,krę tych dróg, szczy tów gór i łąk na wy -so ko ści po nad 1400 m n. p. m. Za wo dymia ły od być się na dwóch par ku rachw ma low ni czym miej scu, gdzie praw do -po dob nie nie do cie ra już nic po za kro wa -mi i owca mi pa są cy mi się na ha lach. Te -ren był trud ny, a za wo dy po dzie lo nona trzy dni – ka żde go mia ły bie gać in nera sy. My star to wa li śmy w nie dzie lę.

Wspo mi nam pierw szy dzień mi -strzostw i uśmiech ma lu je mi się na twa -rzy – le d wie zdą ży li śmy przy być na miej -sce, a do cie ra do nas wia do mość:

Chart Per ski Sa lu ki EL CA SAR Far lat– sucz ka wy ho do wa na i tre no wa -na przez Na ta lię Ze szu tek zo sta ła Mi -strzy nią Eu ro py w Co ur sin gu, a jej sio -stra mio to wa EL FE RIAL Far lat w rę -kach Alek san dry Kon cza kow skiej pla -su je się na siód mej lo ka cie! W ra sie chartper ski sa lu ki star to wa ło 49 suk i 55psów. W Mal ga Mil le grob be wy brzmiałHymn Pol ski – eu fo ria i jesz cze więk szystres przed star tem – tak pa mię tam tenwie czór.

Do naj wa żniej szej im pre zy co ur sin go -wej w ro ku zgło szo no 721 psów, (w tympo nad 600 z gru py X) z 19 kra jów. Bie -gi oce nia ło kil ku na stu ró żnych sę dziówz ca łej Eu ro py. Dla nas no wi cju szy telicz by by ły zu peł nie nie praw do po dob ne.Naj więk sza gru pa przy je cha ła z Nie miec,Fran cji i oczy wi ście z Włoch. Ale ka draPol ski też nie by ła bar dzo ma ła (choćmo gła być więk sza) – do La va ro ne przy -wieź li śmy dwu dzie stu dwóch bie ga ją -cych, czwo ro no żnych przed sta wi cie li na -

sze go kra ju – re pre zen tan tów pię ciu raschar tów.

Dru gie go dnia mi strzostw mo gli śmypo dzi wiać wy ści gi ras, któ re ra czej rzad -ko wi du je się na pol skich par ku rach. Cu -dow ne gal go espa ñol, slo ughi, czy ma gy -ar agár. Ten dzień był dla nas wy jąt ko wyz dwóch wzglę dów. Po pierw sze cze ka łanas kon tro la we te ry na ryj na i mie rze niewzro stu Zu li, przez co czu li śmy, że startco raz bli żej. Po dru gie – z nie cier pli wo -ścią cze ka li śmy na bie gi char tów pol -skich, któ rych przy je cha ło na mi strzo -stwa sześć – wśród nich trzy z Pol ski.Wie czo rem, dru gi raz na tych za wo dachza gra no Pol ski Hymn. Na po dium sta nę -ły trzy na sze char ty. Mi strzem Eu ro pyw Co ur sin gu 2014 zo stał NIE CIER PEKArc tu rus, na le żą cy do Wal de ma ra Le -wan dow skie go. Na miej scu dru gim sta -nę ła KA SIA Blan ki Hor ba tow skiej, a lo -ka tę trze cią wy bie ga ła MIR RA Ha ben daPio tra Stró zi ka. By ły wi wa ty, po lał sięszam pan – jak na praw dzi we wy ści giprzy sta ło.

Ale to nie był ko niec emo cji. Wiel kiewy da rze nia by ły jesz cze przed na mi.

W nie dzie lę 29 czerw ca (ostat nie go,trze cie go dnia Mi strzostw) star to wa ływhip pe ty, bo rzo je i char ci ki wło skie.Mie li śmy więc przed sta wi cie li w ka żdejra sie i by ła to za ra zem naj licz niej sza gru -pa psów z Pol ski. Po nie waż bie gi od by -wa ły się na dwóch dość znacz nie od da lo -nych od sie bie par ku rach, nie mo gli śmyoglą dać wszyst kich – tym bar dziej, żener wy da wa ły się co raz bar dziej we zna -ki. Część te go dnia spę dzi li śmy w pol -skim obo zo wi sku, gdzie wszy scy wza -

jem nie wspie ra li się przed ko lej ny mi star -ta mi. W mię dzy cza sie po dzi wia li śmy bie -gi bo rzo jów – któ rych przy je cha ło z na -sze go kra ju pięć. W tym DUSZ KA z Ju -raj skich Bi sku pic, dla któ rej – ze wzglę -du na wiek – by ły to ostat nie Mi strzo -stwa. DUSZ KA Pio tra Ła biń skie go pię cio -krot nie re pre zen to wa ła nasz kraj na Mi -strzo stwach Eu ro py w po przed nich la -tach w Cze chach, Ho lan dii, na Wę grzechi w Niem czech.

Nasz pierw szy start był za pla no wa nyna go dzi nę 11. Po go da sku tecz nie od -stra sza ła ki bi ców i za wod ni ków. Mżaw -ka, wiatr i mgła – któ ra co ja kiś czaswdzie ra ła się sztur mem na par ku ry – tojed nym sło wem „ide al ne” wa run ki dla

28 Pies 4 (356) 2014

drob nych i cie pło lub nych char ci ków,któ rych do La va ro ne przy je cha ło aższeść dzie siąt. Go dzi nę przed bie giememocje się gnę ły ze ni tu – za czę li śmyprzy go to wy wać ZU EL LĘ do bie gu. Po -tem wszyst ko po to czy ło się już bar dzoszyb ko. Spraw dze nie chi pa, wej ściena start, mi nu ta bie gu, wa bik zła pa ny,ko niec pierw szej tu ry. By li śmy za do wo -le ni – to był na praw dę wspa nia ły bieg,god ny Mi strzostw Eu ro py. Dru ga tu ra tojesz cze bar dziej wy ma ga ją cy – trud ny,

gór ski tor. ZU EL LA tra fi ła na bar dzo do -brą ry wal kę, z któ rą łeb w łeb po ko na łytra sę. Po zo sta ło tyl ko ocze ki wa niena ogło sze nie wy ni ków.

Wie czo rem pod czas ce re mo nii ca łapol ska eki pa trzy ma ła kciu ki. Pią tą lo ka -tę wy wal czył chart ro syj ski JU RAJ SKIJBist kup stwo bę dą cy w rę kach Aga tyJusz czyk, a je go oj ciec RA BAR BARz Ju raj skich Bi sku pic upla so wał sięna 13 lo ka cie. Bar dzo do bre miej sca za -ję ły rów nież pol skie whip pe ty – trzy su kizna la zły się w pierw szej pięt na st cena sześć dzie siąt pięć zgło szo nych. ToPO ONA Ma je sti ca nis – Mai Dą brow -skiej, SO PI SCO EVA Ka ra dh ras – EwyZwo liń skiej i HA WA NA FOR AVIA TI -CUS Bro dwi nek – Ewy Gu rzyń skiej.Na de ser char ci ki wło skie – dla nas emo -cje do sa me go koń ca.

Jak przez mgłę pa mię tam wy czy ty wa -nie wy ni ków, kie dy usły sza łam: „miej scetrze cie – Po land, Po lo gne, PO LO NIA”! ZU -EL LA zna la zła się na po dium, cze go niktz nas nie mógł się spo dzie wać. Na masztwcią gnię to pol ską fla gę, a my nie mo gli -śmy uwie rzyć w to, co się dzie je.

Pod czas trzech dni mi strzostw nie oby -ło się bez kon tu zji i wy pad ków – w tymjed ne go tra gicz ne go. Roz go rza ła też dys -ku sja o po zio mie bez pie czeń stwa i or ga ni -za cji mi strzostw. Nie jed no krot nie jed nakmy ślę o tym, że war to by ło po ko nać 3000ki lo me trów w dwie stro ny, dla tychdwóch mi nut bie gu. Pod pa trzeć jak z or -ga ni za cją co ur sin gów i tre nin ga mi ra dząso bie w in nych kra jach, spraw dzić sięi przy wieźć no we do świad cze nia. W przy -szłym ro ku Eu ro Co ur sing or ga ni zu je Fin -lan dia – je śli bę dzie nam da ne, chęt nie po -je dzie my po wal czyć zno wu, być mo żeo ty tuł Mi strza Eu ro py?

Na ko niec ogrom ne po dzię ko wa nia,któ re po win ny po pły nąć do na sze go Te -am Le ade ra – An drze ja Ćwi kliń skie go,któ ry opie ko wał się na Mi strzo stwachKa drą Pol ski. Dzię ku je my też fir mieHAP PY DOG za re pre zen ta cyj ne stro je.

Wy ni ki Mi strzostw Eu ro py w Te re no wych Wyścigach Chartów (CO UR SING) La va ro ne, Mil le grob be

PO ZY CJE LO KA TO WE:1 lo ka ta – El Ca sar FAR LAT, wł. Na ta lia

Ze szu tek, sa lu ki su ki (49) – MI STRZ EU RO -PY 2014

1 lo ka ta – NIE CIER PEK Arc tu rus, wł.Wal de mar Le wan dow ski, chart pol ski mix (6)– MI STRZ EU RO PY 2014

2 lo ka ta – KA SIA, wł. Blan ka Hor ba tow -ska, chart pol ski mix (6) ·

3 lo ka ta – MIR RA Ha ben da, wł. PiotrStrózik, chart pol ski mix (6) ·

3 lo ka ta – ZU EL LA Go rzow ska Pa no ra -ma, wł. Aga ta Szad kow ska – (29) char cikwło ski

5 lo ka ta – JU RAJ SKIJ Bist kup stwo, wł.Aga ta Jusz czyk – (37) chart ro syj ski psy

PO ZY CJE DALS ZE:SA LU KI PSY (55)

8 lo ka ta – El To ro FAR LAT, wł. Mi chał Łu czakSA LU KI SU KI (49)

7 lo ka ta – El Fe rial FAR LAT, wł. Alek san draKon cza kow ska 19 lo ka ta – Ta’zim Fa ra za Fa di lah, wł. Na ta liaZe szu tek33 lo ka ta – La ti sha San na tis, wł. Na ta lia Ze -szu tek

WHIP PET PSY (48) 26 lo ka ta – Ra in bow Run ner Avia ti cus, wł.Łu kasz Pe pliński

WHIP PET SU KI (59) 11 lo ka ta – PO ONA Ma je sti ca nis, wł. Ma jaDa brow ska12 lo ka ta – So pi sco Eva Ka ra dh ras, wł. EwaZwo lińska 15 lo ka ta – Ha wa na For Avia ti cus Bro dwi -nek, wł. Ewa Gu rzyńska29 lo ka ta – R’Han na Frost Bo na qua, wł. Woj -ciech Otoc ki50 lo ka ta – TES SA Avia ti cus Flash of Li ght,wł. Ewa Gu rzyńska52 lo ka ta – Nir se YOUR TRUST, wł. An na Nie -wia da

CHART RO SYJ SKI BOR ZOJ PSY (37) 13 lo ka ta – RA BAR BAR z Ju raj skich Bi sku -pic, wł. Aga ta Jusz czyk15 lo ka ta – AN TON z Ju raj skich Bi sku pic, wł.Aga ta Jusz czyk

CHART RO SYJ SKI BOR ZOJ (46) 15 lo ka ta – ALIN KA z Ju raj skich Bi sku pic, wł.Aga ta Jusz czyk 31 lo ka ta – RÓŻA Ju raj skich Bi sku pic, wł.Aga ta Jusz czyk33 lo ka ta – DUSZ KA z Ju raj skich Bi sku pic,wł. Piotr Ła bińskii

Tekst Aga ta Szad kow skaZdje cia Aga ta Jusz czyk

i Natalia Zeszutek

29Pies 4 (356) 2014

Ky no lo dzy ślą scy po sta no wi li uczcićpa mięć swo je go ziom ka Er wi na Dem bi -nio ka wy sta wą wy żłów i kon kur sem pra -cy wy żłów. Jak więk szość z nas pa mię tabył on wie lo let nim ho dow cą wy żłów,mię dzy na ro do wym sę dzią eks te rie rui pra cy psów my śliw skich, przez kil ka ka -den cji prze wod ni czą cym Klu bu Wy żłów,łow czym Za rzą du Wo je wódz kie go Pol -skie go Związ ki Ło wiec kie go w Ka to wi -cach, au to rem kil ku ksią żek i wie lu ar ty -ku łów po świę co nych ło wiec twu i ky no lo -gii ło wiec kiej.

Kra jo wą Wy sta wę Wy żłów zor ga ni zo -wał Od dział Ryb nic ki Związ ku Ky no lo -gicz ne go w Pol sce. Od by ła się w so bo -tę, 20 wrze śnia w Jan ko wi cach ko łoPszczy ny na pięk nie sko szo nej łą cewcho dzą cej w skład kom plek su Karcz myWiej skiej pań stwa Wi to szów, któ rzyudo stęp ni li ją or ga ni za to rom gra ti so wo.Ring był je den, bar dzo ob szer ny umo żli -wiał do bre oce nia nie psów w ru chu, a sąto psy, któ re mu szą się do brze po ru szać.Nasz pa tron św. Hu bert do ce nił po wa gęsy tu acji oraz wy si łek or ga ni za to rówi po po ran nej ule wie za ła twił nam su perpo go dę, cie pło ale nie za go rą co i anikro pli desz czu. Ilość psów bio rą cychudział w tej im pre zie wy nio sła sześć dzie -siąt czte ry, by ła to im po nu ją ca staw ka,któ rej po zaz dro ścić by mo gła nie jed -na wy sta wa mię dzy na ro do wa.

Wszyst kie wy żły sę dzio wał je den sę -dzia, by łem nim ja ni żej pod pi sa ny An -drzej Bra bletz. Na to miast kon ku ren cje

fi na ło we, po za BIS -em, któ ry rów nieżprzy padł mi w udzia le sę dzio wał Le szekSa la mon. BIS wy grał nie miec ki wy żełkrót ko wło sy KA STOR vom Jag dhun de -ge stirn, dru gi był wy żeł we imar ski AN TALA VA Just We ima ra ner, trze ci se ter ir -landz ki Lo fty DE SPE RA DO, a czwar tywy żeł nie miec ki szorst ko wło sy MO OLPa trick Haus.

Na stęp ne go dnia, w nie dzie lę 21 wrze -śnia na pla cu ape lo wym, na za ple czuKarcz my Wiej skiej w Jan ko wi cach zja wi -ły się psy zgło szo ne do Re gio nal nychKon kur sów Pra cy Wy żłów Wie lo stron -nych oraz Psów My śliw skich Ma łych Rasczy li pło cha czy. Jak to ostat nio by wazgło szeń wy żłów by ło dzie więt na ściea osta tecz nie przy by ło trzy na ście, zgło siłsię rów nież je den jam nik szorst ko wło sy,pra cu ją cy ja ko pło chacz. Po ofi cjal nymotwar ciu i lo so wa niu nu me rów star to -wych psy po dzie lo ne na trzy gru py uda -ły się za li czać du że po le, ma łe po le i wo -dę. Po go da, za ła twio na przez na sze gopa tro na by ła ide al na dla pra cy psów boby ło dość cie pło, wil got no ale nie desz -czo wo i po wie wał sta ły, le ciut ki wia te rekza chod ni. Spo ra ilość ba żan tów by tu ją -cych w ło wi skach Ko ła Ło wic kie go„Żubr” w Pszczy nie umo żli wi ła sę dziomdość szyb kie oce nia nie psów, z któ rychka żdy tra fił na swe go zwie rza. Na ma łympo lu, czy li pra cy na włócz kach pta kai kró li ka oraz znaj do wa niu za gu bio ne go„pie rza” (pta ka) i sier ści (kró li ka) utwo -rzył się ma ły ko rek, dość szyb ko roz ła -

do wa ny przez oce nia ją cych te kon ku ren -cje sę dziów. Wo da by ła dość ła twa, mamtu na my śli trzci no wi sko, któ re nie by łoani zbyt wiel kie, ani zbyt gę ste. Na wo -dzie za im po no wał sę dziom szorst ko wło -sy jam nik, któ ry nie tyl ko wspa nia le pły -wał, ale rów nież do brze apor to wał z niejkacz kę.

Osta tecz nie dy plo my zdo by ło dzie więćwy żłów i je den jam nik. Czte ry wy żły zdo -by ły dy plo my I stop nia, czte ry II i je -den III stop nia. Jam nik zdo był dy -plom II stop nia. Bez a pe la cyj nie zwy cię żyłwy żeł nie miec ki krót ko wło sy CHAN zeSti pek. Pies pa na Wie sła wa Cho le wy ja koje dy ny zdo był mak sy mal ną do uzy ska niailość 260 punk tów. Dru ga by ła z 257punk ta mi dłu go wło sa we imar ka BAL LI -STA z Du bo ve ho na vr si pa na Zbi gnie waKo wal skie go, trze ci był z 252 punk ta mina kon cie wy żeł nie miec ki krót ko wło syER GO vom Oster beg go ścia z Ukra iny,pa na Ana to li ja Obron ko va. Dy plomI stop nia za wy wal czo ne 245 punk tówuzy skał jesz cze, czwar ty z ko lei BA ZYLz Mur ska, wy żeł nie miec ki szorst ko wło -sy pa na Bar tło mie ja Ma cie jew skie go.

To by ły dwa, mi le spę dzo ne dni. Pa no -wa ła do bra at mos fe ra i na ka żdym kro kuwi dać by ło tro skli wość go spo da rzy. Żalby ło wy je żdżać, na szczę ście im pre zy tema ją mieć cha rak ter cy klicz ny. Czy lido zo ba cze nia za rok.

Tekst An drzej Bra bletzZdjęcie Justyna Czerny

Pa�mię�ci�Er�wi�na Dem�bi�nio�ka

30 Pies 4 (356) 2014

Przed na szą roz mo wą, któ rą spo wo do wa ło po szu ki wa nieprzez p. Mar ka ar chi wal ne go ka ta lo gu z wy sta wy w War sza -wie, któ ry to zna lazł się wła śnie w mo jej bi blio te ce – my śla łam,że wy słu cham i po tra fię na pi sać coś do na sze go pi sma. O cie ka -wych po sta ciach ky no lo gii (nie tyl ko pol skiej) war to pi sać nietyl ko po śmier ci. Ma my do te go ja kąś nie zro zu mia łą re zer węi bar dzo rzad ko uka zu ją się ta kie ar ty ku ły. W roz mo wie z dwo -ma wiel ki mi pol ski mi ky no lo ga mi po wró cił ten te mat i po sta no -wi łam spró bo wać. Po krót kim eg za mi nie ky no lo gicz nym, któ rychy ba prze szłam po myśl nie, zo sta łam do pusz czo na do wy słu -cha nia pa sjo nu ją cej hi sto rii. Po go dzi nie na szej roz mo wy z bo -ha te rem mo jej ga wę dy już nie by łam ta ka pew na, że po tra fięw cie ka wy spo sób przed sta wić nie ba nal ne go czło wie ka.

Po pierw sze ky no lo gia

Pierw sze go psa ra so we go ku pi li p.Mar ko wi ro dzi ce i by ło to w ro ku 1954.Pre zen tem był coc ker spa niel an giel skiDRE AM Sem per Fi de lia z war szaw skiejho dow li p. Uści no wicz, wte dy ra sa nie -zbyt czę sto spo ty ka na, ale to on roz bu -dził w ob da ro wa nym za mi ło wa niedo psów my śliw skich.

Od nie go się wszyst ko za czę ło – DRE AM Sem per Fi de lia

Nie był to pierw szy kon takt z ty mi uży tecz ny mi zwie rzę ta mi.Od da ję więc głos mo je mu roz mów cy „W mo jej ro dzi nie psy my -śliw skie by ły od za wsze. Mój dzia dek Jó zef Rosz kie wicz byłzna nym war szaw skim prze my słow cem i po lo wał. W 1925 ro kuod by ła się I Wszech pol ska Wy sta wa Psów Ra so wych w War sza -wie, zor ga ni zo wa na przez Zwią zek Ho dow ców Psów Ra so -

wych w dniach 31 ma ja do 2 czerw ca na Ba ga te li, pod prze -wod nic twem Mau ry ce go Try bul skie go. Na niej mój dzia dek,któ ry był jed nym z za ło ży cie li Kół ka Ło wiec kie go „TUR”w War sza wie, po ka zał swo je go wy żła krót ko wło se go LOR DA,od zna czo ne go srebr nym me da lem, a z te go sa me go ko ła wy żli -ca ZOR KA (wła sność mo je go wu ja Ma ria na Rej me ra) – ja komło da jesz cze su ka otrzy ma ła brą zo wy me dal. Oce niał wy bit nysę dzia i my śli wy Her man Kno the. Na te jże wy sta wie za pre zen -to wa ła z du żym suk ce sem swo je go se te ra ir landz kie go NEP TU -NA mo ja ciot ka L. To ma szew ska. NEP TUN otrzy mał zło ty me -dal oraz spe cjal ną na gro dę A. Sto la ro wa – wy bit ne go me ne ra.

ZOR KA i LORD do cze ka ły się pięk ne go por tre tu w re la cji z wy -sta wy za miesz czo nej w „Prze glą dzie my śliw skim i ło wiec twiepol skim”, a ta kże wzmian ki w „Łow cu Pol skim”. W ro dzin nychal bu mach za cho wa ły się zdję cia dziad ka z po in te rem ze spo -tkań tre nin go wych z Alek san drem Ga po no wem, od by wa ją cychsię na po lach mo ko tow skich w po bli żu słyn nej Żół tej Karcz my.

W tam tych la tach pró by po lo we od by wa ły się na te re nachpól fol warku Słu że wiec, wów czas wła sno ści hr. Ada ma Bra nic -kie go, od któ re go na był go mój dzia dek. Po woj nie dzia dekspro wa dził do Pol ski pierw sze wy żły wę gier skie krót ko wło se,któ re „udo wod ni ły swo ją cię tość” du sząc ku ry mo jej bab ci. By -łem świad kiem te go zda rze nia – wy żłom się upie kło.

Po sta cie ky no lo gicz ne

Tra dy cja i za mi ło wa nie – ga wę da ky no lo gicz no -my śliw ska z p. Mar kiem Rosz kie wi czem,od 30 lat sę dzią prób pra cy

i eks te rie ru psów my śliw skich, pa sjo na tem

my śli stwa i ko lek cjo ne rem

Tak dziś wy glą da bu dy nek słyn nej Żół tej Karcz my

31Pies 4 (356) 2014

Po II woj nie świa to wej, w no wej rze -czy wi sto ści pies ra so wy nie był do brzewi dzia nym ele men tem ży cia spo łecz ne -go. Ma ły spa niel to wa rzy szył mi w mło -dzień czej eks plo ra cji świa ta i spo wo do -wał, że mi łość do psów ro sła w si łę.W do ro słym ży ciu mo im pierw szympraw dzi wie my śliw skim psem był ku pio -ny z ogło sze nia w war szaw skiej ga ze cieCE ZAR – wy żeł nie miec ki krót ko wło sy.

Wbrew mo jej wo li na pierw szą wy sta -wę w War sza wie zgło si ła go mo ja na rze -czo na. Był jak na tam te wa run ki nie wiel -ki i wy da wa ło mi się, że nie ma szans, ajed nak po ko lej nych okrą że niach rin guprze su wał się do przo du. Jesz cze chwi lai ku mo je mu ogrom ne mu zdzi wie niu sę -dzia Wa cław Tra wiń ski przy znał mu I lo -ka tę. Na na stęp ną wy sta wę w Ło dzi jużnie trze ba by ło mnie na ma wiać. Na cześćte go suk ce su mój CE ZAR zo stał na zwa nyprzez p. Wie sła wę Go łę biow ską – kie -row ni ka biu ra Od dzia łu w War sza wie„Zwy cięz cą”.

Po CE ZAR ZE „Zwy cięz cy” na stą pi łaera po in te rów. By ły: czar no -bia ły KA -RIOS Na uti lius, bia ło -po ma rań czo wy NE -

RON z Tucz na, HA RAS z Haj ni ce i je gosyn naj pięk niej szy z nich In ter cham pionAMON AN CY MON z Ol szów ki.

Choć za wsze to wa rzy szy ły mi psy my -śliw skie, re al nie użyt ko wa ne w mo ichwy pra wach ło wiec kich, to ze wzglę duna na sze wa run ki i zró żni co wa ne spo so -by po lo wa nia wy bie ra łem póź niej wy żłyras zim no krwi stych – mo im zda niembar dziej wszech stron ne.

We ima ry mo ja mi łość

Za wład nę ły mo im ser cem. Pierw szy byłpo cząt ko wo „brzyd kim ka cząt kiem”,a póź niej trium fa to rem wie lu wy stawi wspa nia łym psem użyt ko wym (co ce nięznacz nie bar dziej) ARA MIS od Zum por ku.

Pa mię tam na szą przy go dę pod czas ry -wa li za cji na Kra jo wych Kon kur sach,z Wojt kiem Tar now skim i je go AL LA NEMz Tar now skiej Kra iny. Psy szły łeb w łebi pod czas ostat niej kon ku ren cji, włócz ki

i apor tu dra pie żni ka na gle AL LAN po -szedł i za gi nął. Mi ja czas na pró bę, a psanie ma. Zna lazł się szczę śli wie zdro wyi ca ły po 5 go dzi nach, w cza sie któ rychprze bie ga ły nam z Wojt kiem przez gło -wy naj gor sze my śli. Do dziś nie wie my,

co go roz pro szy ło, bo to był wy bit ny pieskon kur so wy. Zwy cię stwo ARA MI SA oku -pi li śmy nie la da ner wa mi. Był ze mną 12lat i w swo im pra co wi tym ży ciu trzy krot -nie wy grał Kra jo we Kon kur sy Wszech -stron ne. In ny mój, tym ra zem dłu go wło -sy we imar In ter cham pion MAX POR TOSHa gard burg – wy bit ny pies użyt ko wy,dwu krot ny zwy cięz ca Kra jo wych Kon -kur sów dla Wy żłów Wszech stron nychpo lo wał ze mną w wie lu kra jach.

Osob ną erą był im port z jed nej z naj -lep szych ho dow li na świe cie, Na ni’sAME RI CAN YAN KEE.

Spro wa dzi łem go czę ścio wo do po pra -wy na szej po pu la cji we ima rów podwzglę dem eks te rie ro wym. Nie za wiódłmo ich ocze ki wań w tym wzglę dzie, zdo -by wa jąc Mło dzie żo we Zwy cię stwo Świa -ta 2000 ro ku w Me dio la nie, po ko nu jącnie prze cięt ne psy. Spraw dził się rów nieżw ho dow li. Po nie waż ma rzył mi się piesz Wiel kiej Bry ta nii, po sta no wi łem na wią -zać kon takt w spra wie za ku pu pie skaod Pat sy Hol lings, z któ rą sę dzio wa li śmywspól nie za gra ni cą. Pat sy, prze mi łaoso ba, wy bra ła dla mnie sza re go, moc -ne go sam ca Gu nalt SPRITZ, z któ rymzdo by łem Ch. PL, CA CIB i dy plom użyt -ko wo ści. W 2005 ro ku ja ko pierw szy sę -dzia z Pol ski zo sta łem za pro szo nydo oce ny bar dzo pre sti żo wej wy sta wyw Au stra lii – 3rd Au stra lian We ima ra nerNa tio nal Cham pion ship Show. Oce -na trzy stu tej kla sy we ima rów by ła wi -sien ką na tor cie w mo jej ka rie rze sę -dziow skiej, przed któ rą mia łem ogrom nątre mę. Wy szło chy ba nie naj go rzej, są -dząc po opi niach i po da ro wa nej mipo wy sta wie nie zwy kle rzad kiej au tor -

CE ZAR Zwy cięz ca

NE RON z Tucz na

Z le wej stro ny prof. Ja dwi ga Dy akow ska, w środ -ku Na tal ka Czar to ry ska, wła ści ciel ka Ro ko so wa,z pra wej stro ny Marek Rosz kie wicz i ARA MISod Zum por ku

Ich. MAX POR TOS Ha gard burg

Mł. Zw. Świa ta Me dio lan 2000 Na ni’s AME RI CANYAN KEE

32 Pies 4 (356) 2014

skiej (ist nie ją je dy nie trzy eg zem pla rze)po zy cji na te mat hi sto rii we ima róww Au stra lii. Do tych czas oce nia łem po -nad 1000 we ima rów w ró żnych kra jachi na dal za chwy ca mnie ich cha rak teri uro da.

Pies mo je go ży cia

Nie wąt pli wie był nim BLITZ von Hof -man stal – wy żeł nie miec ki krót ko wło sy.

Po cho dził z dłu go ocze ki wa ne go mio -tu po psach wy bit nie użyt ko wych w au -striac kiej ho dow li Fran za Hof man na.Cze ka łem na nie go trzy la ta, ale by łowar to. Mia łem z nim nie mal me ta fi zycz -ne po ro zu mie nie. Ten pies do ko ny wałrze czy nie mal nie mo żli wych na wet dlawy żła, już w wie ku dzie wię ciu mie się cywy grał pró by po lo we z mak sy mal ną ilo -ścią punk tów. W swo im nie ste ty zbytkrót kim ży ciu wy grał trzy krot nie Kra jo -we Kon kur sy Wy żłów w kla sie wszech -stron nej. Ja ko pierw szy pol ski pies zdo -był CA CIT na I Mię dzy na ro do wych Kon -kur sach Tro pow ców w 1999 ro ku. MójBLITZ wy grał też kon ku ren cje wod nena Me mo ria le Ka re la Pod haj skie gow Cze chach. Kto wie co to jest, po tra fido ce nić.

Ja ki oj ciec ta ki syn

Na stęp cą BLIT ZA był je go nie zwy kleuro dzi wy syn NE STOR z Tar now skiejKra iny, choć je go syn jed nak nie co in ne -go cha rak te ru od oj ca, po któ rym nie -wąt pli wie odzie dzi czył wiel ką pa sję

do pra cy w po lu i w wo dzie. W kon kur -sach i po lo wa niach w re alu osią gał wy bit -ne wy ni ki. Zdo był wie le dy plo -mów I stop nia i zwy cię żył w wie lu kon -kur sach w kra ju i za gra ni cą. Wy mie niętyl ko je den, któ ry szcze gól nie ce nię– cze ski 54 Klu bo wy Me mo riał Fran ti skaVoj te cha dla wy żłów krót ko wło sych,któ ry wy grał w pięk nym sty lu. Ob ser wo -wa nie te go psa w po lu by ło praw dzi wąucztą dla oczu. Po nie waż na ma wia nomnie na wy sta wia nie NE STO RA na wy -sta wach psów ra so wych, to mu szęwspo mnieć o jed nym szcze gól nym dlamnie zwy cię stwie. By ło to Best in Showpod czas Wy sta wy Cham pio nów w Lesz -nie.

Ni gdy nie chcia łem być ho dow cą, jed -nak udał mi się je den miot jam ni ków dłu -go wło sych, z któ re go kró li czy pie sek TO -BIASZ Tar ner zdo był ty tu ły In ter cham -pio na, Cham pio na i Zwy cięz cy Pol ski.

Po dru gie my śli stwo

Na mięt ność do przy go dy my śliw skiejodzie dzi czy łem po przod kach. W mo imdo mu ro dzin nym po lo wa nia i wszyst koco z tym się wią że by ło po wszech ne.Pa mię tam wspa nia łe tro fea my śliw skiemo je go pra dziad ka, dziad ka i oj ca. Ja kodo ro sły sta ra łem się im do rów nać.

Do te go po trze ba do brej kon dy cji fi -zycz nej, z czym nie mia łem pro ble mu,po nie waż dru gą mo ją na mięt no ścią byłsport. W mło do ści upra wia łem z suk ce -sa mi za pa sy (by łem przez wie le lat re -pre zen tan tem Pol ski) i pły wa nie. W mo -ich wy pra wach my śliw skich za wsze to -wa rzy szy ły mi psy. Psy użyt ko we my -

śliw skie ce nię przede wszyst kim za nie -po wta rzal ny cha rak ter. Mo im zda niemma on klu czo we zna cze nie, du żo wa -żniej sze niż pięk no po kro ju. Swo je przy -go dy my śliw skie dzie li łem ze wspa nia ły -mi ludź mi i psa mi. Mo im men to remw my śli stwie był mój przy ja ciel FranzAmon Hech ten berg, czło wiek wy zna ją -cy za sa dę „car pe diem”, nie zwy kłej oso -bo wo ści. Po lo wa łem na ca łym nie malświe cie. Po nie waż ga wę dzi my nie ja kona po trze by pi sma „PIES”, nie chcę za -nu dzać nad mier nie opo wie ścia mi o po -lo wa niach. Wspo mnę tyl ko, że za uro -czy ły mnie au striac kie po lo wa nia na ko -zi ce zi mą, wy ma ga ją ce że la znej kon dy cjii sa mo za par cia, ale efekt po zy ska niaupra gnio nej ko zi cy jest te go war t. Po lo -wa nia w Afry ce uczył mnie dru gi wiel kiczło wiek Hel mut Met zger, gdzie do naj -bar dziej emo cjo nu ją cych za li czam po lo -wa nie na dra pie żni ki – lam par ta, ka ra -ka la i prze uro cze po lo wa nia na an ty lo -py. Naj cie kaw sze po lo wa nia od by łemw Ro sji, Afry ce, Skan dy na wii, Szko cjii w obu Ame ry kach.

Mo je au to ry te tymy śliw sko -ky no lo gicz ne

Wy mie nić mu szę dwie oso by, a wła -ści wie po wi nie nem po wie dzieć oso bi -sto ści: ma jo ra Ja na Gie żyń skie go i Fran -za Amo na Hech ten ber ga. Obaj by liprak ty ka mi, co uwa żam za nie odzow nedo pra wi dło wej oce ny pra cy psa my -śliw skie go. Obaj mie li cha ry zmęi ogrom ną pa sję do pra cy. Ma jor Gie -żyń ski oprócz wiel kiej wie dzy, któ rączę ścio wo prze lał na pa pier, pi sząc wie -lo krot nie wzna wia ne po zy cje „Szko le nie

BLITZ von Hof man n stal

Tro fea my śliw skie

Tro fea i zbiory

33Pies 4 (356) 2014

psów my śliw skich” i „Szko le nie psówmy śliw skich i obron nych” był mo imprze wod ni kiem po me an drach psy chi ki,szko le nia i wy ko rzy sta nia wy żła. Kil ka -krot nie uczest ni czy łem w kur sach dlame ne rów w Rę bo wo li – ośrod ku ty le in -no wa cyj nym, co wzor co wym.

Za pi sa łem na te za ję cia rów nież mo je -go oj ca, aby mi mo je go wy żła nie po -psuł. O dzi wo oj ciec ła two się zgo dziłi rów nież był pod wra że niem Ma jo ra. Todzię ki Nie mu zo sta łem sę dzią ky no lo -gicz nym. Nie daw no zmar ły Amon Hech -ten berg był my śli wym, czło wie kiemwiel kiej wie dzy, któ rą chęt nie dzie lił sięale nie ze wszyst ki mi. Na le ża łemdo gru py wy brań ców. W obec nych cza -sach bar dzo bra ku je ta kich ośrod kówjak przed wo jen na „Żół ta Karcz ma”, czy„Rę bo wo la”, gdzie jak w przed wo jen -nych sa lo nach ro dzi ły się ini cja ty wy,prą dy i my śli, prze ku wa ne ad hocw czyn. Pol ska ky no lo gia my śliw ska mabar dzo sta rą i bo ga tą tra dy cję, o czymma ło kto dziś zwłasz cza z lu dzi mło dychsły szał lub chce pa mię tać. Wszyst ko,cze go się od Nich na uczy łem, sta ra łemsię wy ko rzy stać w mo jej pra cy z psa mi.Swo je psy ukła dam i pro wa dzę sam, aleteż czę sto ko rzy stam z po mo cy in nychwy bit nych mo im zda niem me ne rów,po nie waż pies my śliw ski mu si wie lo -krot nie po wta rzać wie le ele men tów, ażdo utrwa le nia.

Czte rech musz kie te rów pra cyi ser ca

W mo ich przy go dach my śliw skichi ky no lo gicz nych wie le za wdzię czammo im psom, bez nich to nie by ło by tosa mo. W pra cy naj lep sze by ły: ARA MIS,NESTOR i BLITZ, a men tal nie ze mnązwią za ne: BLITZ, NE STOR, ARA MISi POR TOS.”

Po trze cie ko lek cjo ner stwo

Póź nym wie czo rem przy szedł czasna pre zen ta cję bo ga tych zbio rów p.Mar ka. O księ go zbio rze (szcze gól nietym ky no lo gicz nym) spo ro już sły sza -łam, ale by łam też cie ka wa tro fe ów my -śliw skich i ob ro słych le gen dą sta tu etekoraz brą zów. Uwa gę mo ją przy ku ła zja -wi sko wa sta tua tro pow ca Ri char da Ru -sche z XIX wie ku, któ ra by ła tak re ali -stycz na, że od wa ży łam się do tknąć lin kitro po wej, prze wle czo nej zgod nie zesztu ką mię dzy przed ni mi i tyl ny mi no -ga mi tro pią ce go psa. Lin ka zda wa ła sięzro bio na ze skó ry, na co p. Ma rek po ka -zał pal cem miej sce po łą cze nia sze ro kiejob ro ży tro po wej z oto kiem i spy tał:„a to jak się na zy wa?”. Na mo ją od po -wiedź, że to krę tlik za po bie ga ją cy skrę -ca niu się oto ku pod czas pra cy, uśmiech -nął się sze ro ko i chy ba osta tecz nie zda -łam eg za min. Ale wróć my do zbio rów.

„Ko cham sztu kę nie tyl ko tę użyt ko -wą, czy li broń i in ne ak ce so ria my śliw -skie. Nie mo gę przejść obo jęt nie obokpięk nej por ce la ny, ob ra zu, a na dewszyst ko obok my śliw skich i ky no lo -gicz nych brą zów. Wy mie nię tyl ko szcze -gól nie dla mnie cen ny ze wzglę dów sen -ty men tal nych por tret trzech se te rów,ofia ro wa ny mi przez mo je go Wiel kie goPrzy ja cie la Amo na Hech ten ber ga, w je -go miesz ka niu wi siał dru gi ta ki sam eg -zem plarz.

Ko lek cjo nu ję też wra że nia, szcze gól -nie prze ży cia i fo to gra fie z mo ich wy -

praw my śliw skich i ky no lo gicz nych. Mi -mo, że za pro sze nia do sę dzio wa niaprzyj mu ję ra czej rzad ko, to sę dzią je -stem od 1984 ro ku. Nie za po mnia ne sę -dzio wa nia to z pew no ścią wło skie w Ge -nui, w Au strii i wie le od by tych w Pol sce.Oprócz te go za wsze wie le sa tys fak cjispra wia mi uczest nic two i oce -na na kon kur sach psów my śliw skich,gdzie wi dzę i pięk no i tem pe ra ment.”

Na dy wa nie w po ko ju p. Mar ka,wśród brą zo wych sta tu etek no so ro -żców le ży no men omen pię cio mie sięcz -ny we ima rek RHI NO Gra fe nek, synwspa nia łe go Ch. VDH. ED MUN DA vonWal hal la i Ch. KEY RY Grey Fel low, śpii śni prze bie ra jąc łap ka mi, być mo żeo wspól nych przy szłych przy go dachmy śliw skim ze swo im pa nem.

O trzech pa sjach i nie tyl ko ga wę dzi liMa rek Rosz kie wicz i Ga brie la Ła ko mik --Ka szu ba

Zdję cia Gabriela Ła ko mik -Ka szu bai ar chi wum Marka Rosz kie wi cza

Nowe pokolenie RHINO Grafenek

Rębowola szkolenie menerów, w środku major JanGieżyński, po jego lewej stronie WładysławRoszkiewicz, po prawej dyr. ZOO p. Rembiszewski

Brązy - z tyłu pointer Richard Rusche XIX wiek

Tropowiec Richard Rusche XIX wiek

Portret trzech seterów angielskich

34 Pies 4 (356) 2014

Ma low ni czo po ło żo ny w do li nie Ka cza -wy, za le d wie kil ka ki lo me trów od Le gni -cy, neo ba ro ko wy XVII wiecz ny pa łacw Kro to szy cach wraz z ota cza ją cym gopar kiem był miej scem spo tka niaw dniach 26 i 27 wrze śnia 2014 r. mi ło -śni ków akit i shib.

Po raz pierw szy w Pol sce od by ła sięko lej na już XI edy cja Aki ta Cup i V Shi baNip po Show. Oba te spo tka nia po łą czo nez wy sta wą zy ska ły wśród ho dow cówbar dzo wy so ką ran gę. Ich ce lem jest mo -żli wość lep sze go po zna nia ra sy oraz dia -lo gu z naj wy bit niej szy mi jej znaw ca miz oj czy zny obu ras – z Ja po nii.

Idea Aki ta Cup zro dzi ła się po nad 10lat te mu, kie dy gru pa wło skich ho dow -ców akit po sta no wi ła zor ga ni zo wać spo -tka nie z udzia łem ja poń skich eks per tówtej ra sy. Dzie więć ta kich spo tkań od by łosię we Wło szech, jed no w Niem czech,a w tym ro ku w Pol sce. Sześć lat póź niej

na ro dzi ło się Shi ba Nip po Show, któ reto wa rzy szy Aki ta Cup.

Nie by ło by te go spo tka nia w Pol sce,że by nie gru pa praw dzi wych mi ło śni kówi ho dow ców akit, i ich przy ja ciel skichkon tak tów z wło ski mi or ga ni za to ra mi.Ogrom ne po dzię ko wa nia za zor ga ni zo -wa nie Aki ta Cup i Shi ba Nip po Showw Pol sce na le żą się księ dzu Ja no wi Pa -zga no wi – to do bry duch i ol brzy mia si łaspraw cza tej im pre zy. Wspar cia udzie liłteż Od dział ZKwP w Le gni cy i je go prze -wod ni czą ca pa ni Be ata Ku jaw ska.

Za pro sze ni go ście z Ja po nii to uzna nii bar dzo za słu że ni dla roz wo ju ra sy sę -dzio wie: Ku bo go chi Yoshi mi i Sa toYoshi ka zu – oce nia ją cy aki ty oraz YanoTo mio sę dziu ją cy shi by.

Pierw sze go dnia od by ło się bar dzocie ka we sym po zjum na te mat akit i shib,wie czo rem uro czy sta ko la cja z licz ny minie spo dzian ka mi i na gro da mi.

Dru gie go dnia od ra na roz po czę ło sięsę dzio wa nie. Przy je cha ło aż 165 akiti 65 shib z 19 kra jów Eu ro py. Z du żauwa gą śle dzi łam oce nę psów, gdyż od -bie ga ła ona od eu ro pej skich stan dar -dów. Po pierw sze po dział na kla sy jestin ny. Jest ich 8 w przy pad ku akit i 7u shib, w za le żno ści od wie ku zwie rząt.Nie ma kla sy cham pio nów jest kla sa ho -no ro wa, w któ rej wy sta wia się bar dzouty tu ło wa ne psy i su ki. Pod czas Aki ta

Cup nie do ko nu je się wy bo ru Naj lep sze -go psa/su ki i Zwy cięz cy ra sy. Shi ba Nip -po Show na to miast prze wi du je wy bórNaj lep sze go do ro słe go psa i su ki orazZwy cięz cy ra sy. Sa mo sę dzio wa nie by łobar dzo cie ka we. Na środ ku rin gu zo sta łona ma lo wa ne kre dą du że ko ło wpi sa new trój kąt. Wy staw ca z psem sta wałw środ ku ko ła. Sę dzia do cho dził, oglą dałpsa, spraw dzał zę by, ją dra i ob cho dziłpsa na oko ło. W spe cjal nej kar cie wpi sy -

AKI TA CUP & SHI BA NIP POSHOW w Pol sce

Eksperci z Japonii i organizatorzy polskiej edycji Akita Cup ks. Jan Pazgan, Zuzanna Chade, MałgorzataBuchla i Paweł Lepiarz

35Pies 4 (356) 2014

wał oce nę. Nie roz ma wiał z wy staw cą.Bacz nie ob ser wo wał zwie rzę i je go re ak -cje. Aki ta czy shi ba nie mo gły wy ka zy -wać agre sji. Cza sa mi, kie dy uzna wa ły, żesę dzia prze kra cza gra ni cę bli sko ści ci chobur cza ły pod no sem. To jest do pusz czal -ne w tych ra sach. Na ko niec pro sił o za -pre zen to wa nie psa w ru chu po trój ką cielub up and down (tam i z po wro tem).

W przy pad ku oce ny shib sę dzia sta rałsię na wią zać dia log z wy staw ca mi. Kie dyba rie ra ję zy ko wa spra wia ła trud no ści,wte dy z ol brzy mią wpra wą i du żym ta -len tem ry so wał, co mu się po do ba bądźnie po do ba w uro dzie pre zen to wa ne gopsa/su ki.

Nie wol no by ło zwie rząt pod cią gaćna rin gów ce, usta wiać. Mia ły stać na tu -ral nie i po ru szać się swo bod nie.

Po oce nie in dy wi du al nej wszyst kichpsów i suk, wy staw cy ze zwie rzę ta mi spo -ty ka li się po now nie w swo ich kla sach. Sę -dzio wie (w przy pad ku akit obaj pa no wie)wy bie ra li 4 naj lep sze psy i su ki w ka żdejkla sie. Psu i su ce na lo ka cie pierw szejw kla sach do ro słych (po za kla są ho no ro -wą) przy zna wa ny był ty tuł Zwy cięz cy Aki -ta Cup lub Shi ba Nip po Show. Zwy cię skieaki ty otrzy my wa ły pięk ne me ta lo we fi -gur ki akit, dla shib by ły ro ze ty oraz licz nena gro dy w po sta ci karm i upo min ków.Zwią zek Ky no lo gicz ny w Pol sce ufun do -wał dwa oka za łe pu cha ry. Je den otrzy -ma ła su ka z ty tu łem Zwy cięz ca Aki ta Cupz naj licz niej, bo aż 30 kon ku ren -tek, re pre zen to wa nej kla sy Wa kainu (10-18 mie się cy) – IU KI KO Del -le Bian che Val lat z Włoch, wy ho do -wa na przez p. An drea Bor do ne,a bę dą ca wła sno ścią p. Si lva no Fer -ra re si. Dru gi pu char po wę dro wał do bar -dzo uty tu ło wa ne go psa ra sy shi ba z kla syho no ro wej, któ ry też przy je chał z Włochi jest wła sno ścią p. Ki mu ra Ma ria An ge li -ca, ale zo stał wy ho do wa ny w Ja po nii

przez p. Ko ji Shi rai – Int. Ch, Mul ti Ch.KEN TA GO Ka na ga wa Shi rai.

By ła to wy jąt ko wa wy sta wa i spo tka niepraw dzi wych wiel bi cie li ra sy peł ne ser -decz no ści. Uro ku tej im pre zie do da wa łomiej sce – za rów no pa łac, jak i pięk ny ota -

cza ją cy go park. Trzy du że prze stron nerin gi usy tu owa ne by ły pod 350 let nim

pla ta nem. Wy staw cy i zwie -dza ją cy mo gli swo bod nie śle -dzić prze bieg sę dzio wa nia.Na sto iskach han dlo wych mo -żna by ło za ku pić ory gi nal ne ja -poń skie ob ro że i rin gów ki dlaakit, na drew nie i płót nie ma lo -

wa ne por tre ty akit i shib, to reb ki, ta le rzez wi ze run kiem psów. Wy staw cy i zwie -dza ją cy mo gli po si lić się w par ko wym bi -stro lub w re stau ra cji pa ła co wej z bar dzodo brą kuch nią. Po go da by ła jak na za mó -wie nie. Je sien ne słoń ce spra wi ło, że ota -cza ją ca przy ro da na bra ła pięk nych barw,a sza ta psów sta ła się jesz cze bar dziej wy -ra zi sta i so czy sta w swo im ko lo rze. Bar dzoto wy glą da ło ma low ni czo. Wszyst kim teżdo pi sy wał do bry hu mor, nie tyl ko zwy -cięz com. Wi dzia ło się i sły sza ło przy ja ciel -skie roz mo wy, uści ski i ra dość ze spo tka -nia. Ogrom ne gra tu la cje dla or ga ni za to -rów.

Tekst Elżbie ta Au gu sty niakZdję cia MAR TIN -ME DIA

Wy ni ki wy staw na stro nie – www.aki ta cup.pl

Nie wol no by ło zwie rząt pod cią gaćna rin gów ce, usta wiać. Mia ły stać na tu ral nie i po ru szać się swo bod nie.

36 Pies 4 (356) 2014

Hodowla

Akita i shiba oczamiJapończyków

Pod czas XI Aki ta Cup i V Shi ba Nip -po Show od by ło się se mi na rium po świę -co ne tym dwóm ja poń skim ra som. Pre le -gen ta mi se mi na rium do ty czą ce go akitby li p. An drea Bor do ne, wło ski ho dow -ca, któ ry ja ko je den z pierw szych spro -wa dził aki ty do Eu ro py i Ja poń czykp. Ku bo go chi Yoshi mi, któ ry w 1984 zo -stał sę dzią Ho zon kai, na to miast w 2001za stał wy bra ny na wi ce pre zy den ta sek cjisę dziów oraz pre zy den ta Ho zon kai w la -tach 2008-2009. Pan A. Bor do ne przy -bli żył słu cha czom hi sto rię akit we Wło -szech i w Eu ro pie, a p. Ku bo go chi Yoshi -mi przed sta wił wzo rzec ra sy, jak rów -nież udzie lił rad i wska zó wek do ty czą -cych sę dzio wa nia akit. Swo ją wie dzęna te mat shib prze ka zał słu cha -czom p. Yano To mio, ja poń ski sę dziaod 1998 r. Ni niej szy ar ty kuł po świę co nyjest dwóm ostat nim czę ściom se mi na -rium i ma na ce lu przy bli żyć czy tel ni kompunkt spoj rze nia ja poń skich sę dziówna ich dwie ro dzi me ra sy.

Aki taNa sa mym po cząt ku swo je go wy stą -

pie nia p. Ku bo gi chi Yoshi mi zwró cił uwa -gę słu cha czy na dwa aspek ty tj. syl wet kępsa i je go wy raz, pod kre śla jąc, iż są todwie ce chy, któ re de cy du ją o umiesz cze -niu psa na lo ka cie. To co wie my o aki tachjest nie tyl ko wy ni kiem na szych ob ser wa -cji, ale przede wszyst kim war to ścią zwią -za ną z ja poń ską kul tu rą i tra dy cją, prze -ka zy wa ną z po ko le nia na po ko le nie od lat.Aki ta to pies z cha rak te rem – wy ra żo nyon jest w je go za cho wa niu, po sta wie i wy -glą dzie. Drze mie w nim ogrom na si ła, do -sto jeń stwo i od wa ga. To coś cze go niemo że my zmie rzyć żad ną mia rą. Nie mniejjest pod sta wo wym i naj wa żniej szymaspek tem tej ra sy. Nie za le żnie od słów ja -kie do bie rze my: kla sa, du ma, god ność– ce chy te mu szą być obec ne, aby na zwaćpsa praw dzi wą aki tą.

Syl wet ka:Ana li zu jąc syl wet kę bie rze się pod uwa -

gę kon struk cję, pro por cje dłu go ści do wy -so ko ści oraz har mo nię li nii. Kon struk cjamu si być moc na, do brze zwią za na z do -brze roz wi nię ty mi mię śnia mi, sta wa mii ścię gna mi. Ta ka bu do wa sprzy ja na tu ral -ne mu pięk nu, któ re jest nie odzow nymatu tem aki ty. Pro por cje sam ca to:100:110 mie rzo ne od pod ło ża do kłę bu;

su ki mo gą być nie co dłu ższe. Li nia gór -na pro sta, wy raź nie za zna czo ny, ale nienad mier nie wy so ki kłąb. Ide al na głę bo -kość klat ki pier sio wej po win na w naj głęb -szym punk cie wy no sić na wet ok. 55%wy so ko ści w kłę bie. Dla przy kła du: pieso wzro ście 67 cm po wi nien mieć klat kępier sio wą o głę bo ko ści 36 cm.

Szy ja:Szy ja aki ty po win na być sil na i umiar -

ko wa nie dłu ga. Cha rak te ry stycz na jest li -nia uszu bę dą ca przed łu że niem łu kuszyi. Ta ce cha na da je aki cie do sto jeń -stwa, ale pra wi dło wo zbu do wa na i osa -dzo na szy ja peł ni też wa żną ro lę w swo -bod nym i szyb kim ru chu. Zbyt dłu gaszy ja nie bę dzie w sta nie zrów no wa żyćcię ża ru gło wy, na to miast zbyt krót kaspra wia wra że nie to por no ści i nie jestwy star cza ją co zwin na.

Mó zgo czasz ka:Czasz ka aki ty po win na być pro por cjo -

nal na do resz ty cia ła. Jej wiel kość w po -łą cze niu z szy ją wpły wa na śro dek cię -żko ści (rów no wa gę) psa. Wa żne jest,aby aki ta mia ła sze ro kie czo ło z nie zbytgłę bo ką, ale wi docz ną bruz dą. Stop po -wi nien być za zna czo ny. Gło wa oglą da -na z gó ry po win na mieć kształt zbli żo nydo trój ką ta. Głę bo kość czasz ki w naj -głęb szym punk cie po win na wy no sićmniej wię cej po ło wę jej dłu go ści. Płasz -

37Pies 4 (356) 2014

czy zny grzbie tu no sa i mó zgo czasz ki po -win ny być rów no le głe.

Uszy:Szla chet ność aki ty jest wy ra żo na rów -

nież przez wła ści wy kształt, ja kość i osa -dze nie uszu – mu szą one być w har mo niiz wiel ko ścią i bu do wą gło wy. Po win nybyć nie du że, ale od po wied nie do wiel ko -ści gło wy, trój kąt ne, mię si ste, nie co za -okrą glo ne na koń cach na da jąc aki cie ła -god ny wy raz. Kąt na chy le nia w sto sun kudo pod ło ża po wi nien wy no sić 45-50stop ni. Sze ro kość u pod sta wy ucha po -win na być rów na od le gło ści po mię dzyusza mi. Nie po win ny być nad mier niemię si ste, po nie waż wte dy spra wia ją wra -że nie to por no ści. Cha rak te ry stycz ne dlaszpi ców ja poń skich są uszy dum nie po -sta wio ne, jed nak kie dy aki ta źle się czu -je, lub zwy czaj nie nie jest w do brym na -stro ju wte dy ma ten den cję do ich opusz -cza nia.

Oczy:Oczy po win ny być umiar ko wa nej wiel -

ko ści, nie mal trój kąt ne go kształ tu, głę bo -ko osa dzo ne i nie co uko śnie usta wio ne.Wa żne jest, aby by ły pro por cjo nal nedo wiel ko ści gło wy, aby nie by ły ani za ma -łe ani za du że, po nie waż pra wi dło we oczysą bar dzo wa żne dla wy ra zu. Aki ta ma ją cazbyt wą skie oczy ma wy raz po sęp ny. Po -dob nie jest z ko lo rem. Tę czów ka po win -na być ciem no brą zo wa, po nie waż ja śniej -sza spra wia, że wy raz jest groź ny. Po wie -ki po win ny być do brze pig men to wa ne.

Ku fa:Ku fa ze wzglę du na swo ją funk cjo nal -

ność po win na być od po wied nio moc na,umiar ko wa nie sze ro ka i głę bo ka z za -cho wa niem szla chet no ści. Nie po win -na być szpi cza sta, ani spra wiać wra że nieto por nej. Fa fle po win ny być przy le ga ją cei do brze pig men to wa ne.

Zgryz:Zgryz u akit mu si być no ży co wy. Bio -

rąc pod uwa gę, iż aki ta bez wąt pie niajest zwie rzę ciem, któ re aby prze trwaćmu si gryźć, zda niem p. Yoshi mi, ko -niecz ne jest, aby mia ła kom plet ne uzę -bie nie (do pusz czal ne są je dy nie bra kiP1). W po rów na niu z in ny mi ja poń ski mira sa mi, zę by u aki ty są dłu gie, sil nei ostre, wska zu jąc na ich pre dys po zy cjei ory gi nal ne prze zna cze nie.

Ogon:Ogon aki ty jest wy ra zem jej du my i do -

sto jeń stwa. Mu si być oka za ły i pra wi dło wozwi nię ty nad grzbie tem, jak rów nież gru byi wy so ko osa dzo ny. Naj bar dziej po żą da nyjest ogon zwi nię ty w pę tlę, bar dzo czę stojed nak u przed sta wi cie li tej ra sy wy s tę pu jeogon prze rzu co ny, któ ry od po wied niogru by i nie za krót ki, nie za bu rza ją cy har -mo nii rów nież jest do pusz czal ny. Po dob -nie jest z ogo nem po dwój nie zwi nię tym.Na wet w przy pad ku, gdy nie da się go roz -pro sto wać, ale rów no wa ga nie jest za bu -rzo na, ogon ten rów nież jest ak cep to wa -ny. Naj wa żniej sze, aby ca ła syl wet ka aki tywy glą da ła god nie i ele ganc ko.

Koń czy ny przed nie: Po win ny być pro ste i do brze umię śnio -

ne. Pra wi dło wa ich po sta wa wska zu jena ele gan cje i do sto jeń stwo psa. Ło pat kapo win na być na chy lo na pod ką tem 55stop ni w sto sun ku do pod ło ża. Ła pyi opusz ki po win ny być do brze roz wi nię te,umo żli wia jąc pew ny i sta bil ny krok.

Koń czy ny tyl ne:Peł nią istot ną ro lę w mo to ry ce psa.

W ostat nich la tach ho dow cy osią gnę liwy raź ną po pra wę, jed nak wciąż jest toistot ny pro blem w ra sie. Oglą da ne z ty łukoń czy ny tyl ne po win ny być usta wio nerów no le gle do koń czyn przed nich. Z bo -ku po win ny da wać wra że nie sil nej i pew -nej po sta wy.

Sza ta: Sza ta jest ozdo bą aki ty i po win na być

od po wied niej struk tu ry i dłu go ści. Zbytdłu gi lub zbyt mięk ki włos jest nie pra wi -dło wy. Pra wi dło wy włos nie po wi nienna sią kać wo dą pod czas desz czu, pootrze pa niu się mo kre go psa włos nie po -wi nien się zbi jać w kęp ki.

Umasz cze nia:Do pusz czal ne są czte ry umasz cze nia

akit: czer wo ne, se za mo we, bia łe i prę go -wa ne. Wszyst kie umasz cze nia z wy jąt -kiem bia łe go mu szą mieć ura ji ro (czyt.U -Ra -Dżi -Ro), czy li w przy pad ku akitczer wo nych i se za mo wych bia łą sza tęna po licz kach, ku fie, spo dzie żu chwy,szyi, klat ce pier sio wej, brzu chu, ogo niei po we wnętrz nej stro nie koń czyn. Ura ji -ro u akit prę go wa nych, wzbu dza ją cespo ro kon tro wer sji, wy glą da nie co ina -czej. Gło wa aki ty prę go wa nej mo że byćca ła w prę gach, ale wska za ne jest, abyna po licz kach, a zwłasz cza na ku fie prę -gi by ły ja śniej sze. Wa żne jest, aby aki taprę go wa na mia ła bia łą lub roz ja śnio nąszy ję, spód żu chwy, klat kę pier sio wą,brzuch i we wnętrz ną stro nę koń czyn.Ura ji ro po win no być ja śniej sze, czy li zde -cy do wa nie od ró żniać się od resz ty cia ła.Co cie ka we, przy ura ji ro bar dzo wa żnejest przej ście od ciem ne go do co raz ja -śniej sze go od cie niu pręg.

Za rów no u akit czer wo nych, se za mo -wych, jak rów nież prę go wa nych do pusz -czal na jest bia ła strzał ka mię dzy ocza mii bia ła pla ma na kar ku, któ ra z ko lei niemo że być zbyt du ża, aby nie za bu rza łahar mo nii. Wa żne, aby aki ta nie mia ła bia -łej pla my oka la ją cej szy ję – tzw. peł ne gokoł nie rza, co zda niem p. Yoshi mi jestwa dą dys kwa li fi ku ją cą. Fot. Adriana Szczepańska i Evert Deloof-Sys

(kolaż Blanka Borowiec-Szczepańska)

38 Pies 4 (356) 2014

Shi ba

W od nie sie niu do shib, pan Yano To -mio zwró cił uwa gę słu cha czy na trzy naj -wa żniej sze aspek ty, któ re na le ży braćpod uwa gę pa trząc na tę ra sę, za rów nobę dąc ho dow cą, jak i sę dzią oce nia ją cymshi by na wy sta wach. Są to: Kan’i, Ry oseii So bo ku.

Po pierw sze Ka ni’i – naj wa żniej szyzbiór cech, któ ry ka żda shi ba po win -na po sia dać. Nie ustę pli wa śmia łość wy -ra żo na w od wa dze, pew no ści sie biei zrów no wa że niu.

Po dru gie Ry ose ii – do bro dusz nośći lo jal ność, te ele men ty spra wia ją, że shi -ba jest psem nie zwy kle wier nym, ide al -nym stró żem i opie ku nem do mu.

Po trze cie: So bo ku – na tu ral ne pięk nodu szy. Shi ba, po dob nie jak aki ta, jest ra -są pier wot ną, na tu ral ną, we so łą i spon -ta nicz ną.

Syl wet ka: For mat pro sto kąt ny jest cha rak te ry -

stycz ny dla shi by. Pro por cje sam cato 100: 110, su ki mo gą być nie co dłu -ższe. Kor pus z pro fi lu po wi nien miećkształt ja jo wa ty – szer szy od ci nek od po -

wia da klat ce pier sio wej, wę ższy to pod -ka sa ny brzuch. Ca łość jest sprę ży stai sucha, bez śla dów oty ło ści ani luź nejskó ry.

Gło wa: Co istot ne – wy raz jest od wzo ro wa -

niem du szy. Dla te go wszyst kie ele men tyskła da ją ce się na wy raz shi by po win nybyć spój ne i umiar ko wa ne, z za cho wa -niem cha rak te ry stycz nych wła ści wo ści.

Mó zgo czasz ka: Czasz ka shi by po win na być pro por cjo -

nal na do resz ty cia ła. Czo ło po win no byćsze ro kie i pła skie, na to miast stop umiar -ko wa ny. Po licz ki po win ny być do brzewy peł nio ne, a ku fa moc na z do brze roz -wi nię tą żu chwą. Dłu gość od no sa do sto -pu po win na wy no sić 40% dłu go ściczasz ki. Dłu gość od sto pu do gu za po ty -licz ne go 60%.

Oczy:Spoj rze nie wy ra ża spo kój, pew ność

sie bie i do bro dusz ność z pew na do ząprze ko ry. Oczy po win ny być nie du że,nie mal trój kąt ne go kształ tu, głę bo koosa dzo ne i nie co uko śnie usta wio ne. Wa -żne jest, aby by ły pro por cjo nal nedo wiel ko ści gło wy. Za zwy czaj kształt,wiel kość i osa dze nie oczu idą w pa rzez bu do wą mó zgo czasz ki. Zbyt okrą głe,płyt ko osa dzo ne oczy zwy kle spo ty ka sięu psów o krót kiej ku fie, sze ro kiej czasz -ce i nad mier nie luź nej skó rze. Z ko leima łe, wą skie oczy spo ty ka ne są przy wą -skiej gło wie z wy dłu żo ną ku fą i czę stozbyt wy so ko osa dzo ny mi usza mi. Żad nez tych eks tre mum nie jest po żą da ne.

Uszy:Kształt i usta wie nie uszu są nie co bar -

dziej istot ne niż sa ma ich wiel kość. Uszypo win ny być trój kąt ne go kształ tu z pod -sta wą rów ną lub pra wie rów ną dłu go ścize wnętrz nych kra wę dzi. We wnętrz nekra wę dzie po win ny być pro ste, na to -miast ze wnętrz ne lek ko łu ko wa te. Kie dypies jest za in te re so wa ny, uszy two rzącele ganc kie przed łu że nie li nii szyi, po win -ny być lek ko po chy lo ne do przo du, alenie nad mier nie, aby nie spra wia ły wra że -nia „na cho dze nia” na oczy. Aby za cho -wać wła ści we pro por cje dy stans po mię -dzy usza mi po wi nien być rów ny mniejwię cej 1-1,5 sze ro ko ści ucha u na sa dy,na to miast dłu gość we wnętrz nej kra wę -dzi po win na być rów na po ło wie od le gło -ści po mię dzy usza mi.

Ruch: Ide al ny ruch jest wy daj ny, pre zen to -

wa ny w zwin nym i wdzięcz nym kro ku.

Ogon: Atry but, któ ry wie le mó wi o du cho -

wym pięk nie shi by. Nie mo że być wiot kilub źle osa dzo ny. Sza ta na ogo nie po -win na być oka za ła, ogon mo że być za -krę co ny lub sier po wa ty. Nie po wi nienbyć prze rzu co ny, le żą cy pła sko na grze -bie cie, ani cia sno zwi nię ty. Po żą da nejest, aby we wnątrz skrę tu ogo na wi -docz ny był prze świt wiel ko ści 500 je nów(ok 3 cm)

Sza ta:Jak dla wie lu ras, tak i dla shi by sza ta

jest uko ro no wa niem jej pięk na i do sto -jeń stwa. Sza ta shi by po win na być od po -wied niej struk tu ry i dłu go ści. Włos okry -wo wy po wi nien być twar dy i pro sty, na -to miast pod szer stek mięk ki i gę sty. Pod -szer stek sta no wi pod po rę dla wło sówokry wo wych, dzię ki cze mu od sta ją oneod cia ła pod ką tem 45 stop ni. Włosokry wo wy jest naj dłu ższy na szyi, kry zie,kłę bie, por t kach oraz na ogo nie.

Umasz cze nia:Do pusz czal ne są na stę pu ją ce umasz -

cze nia shib: ru dy, czar ny pod pa la ny i ro -żne od mia ny se za mu. Wszyst kie umasz -cze nia mu szą mieć ura ji ro, czy li roz ja -śnio ną sza tę na po licz kach, bo kach ku fy,spo dzie żu chwy, szyi, klat ce pier sio wej(się gać mo że do sta wu bar ko we go, alenie po win no za cho dzić na nie go), brzu -chu, spodniej stro nie ogo na i po we -wnętrz nej stro nie koń czyn. Roz ja śnie niawy stę pu ją też we wnątrz uszu. Po dob niejak u akit, ura ji ro u shib po win no prze -cho dzić od ciem niej sze go do co raz ja -śniej sze go ko lo ru. Nie zwy kle istot ne jestprzej ście po mię dzy ko lo ra mi, aby na stę -po wa ła gra da cja od cie nia, a nie na głeprzej ście np. z czer wo ne go bez po śred -nio w bia ły. Je że li cho dzi o umasz cze nieogo na do pusz czal na jest bia ła koń ców -ka, któ ra z ko lei nie mo że być zbyt roz le -gła. Shi by mo gą uro dzić się z czar ną ma -ską, jed nak do 18 mie sią ca ży cia po win -na ona roz ja śnić się do pra wi dło we goura ji ro. Do pusz czal ne są bia łe zna cze niaw po sta ci kro pek nad ocza mi, bia łe skar -pet ki na przed nich koń czy nach się ga ją cedo łok cia, na tyl nych koń czy nach do sta -wu sko ko we go. Wszel kie in ne bia łe zna -cze nia są nie wska za ne i po win ny byćuzna wa ne za wa dę.

Tekst Blan ka Bo ro wiec Szcze pań ska

Ad ria na Szcze pań skaZdjęcia MARTIN-MEDIA

39Pies 4 (356) 2014

Pi ra ci z Ka ra ibów ta kim za wo ła niemKlub We lsh Cor gi przy Za rzą dzie Głów -nym Związ ku Ky no lo gicz ne go we zwałwy staw ców na XII klu bo wą wy sta wę we -lsh cor gi car di gan i we lsh cor gi pem bro -ke. W so bo tę 23 sierp nia ho dow cy, wy -staw cy i sym pa ty cy obu ras spo tka li sięw Prusz ko wie na te re nie klu bu spor to -we go „Znicz”. Od ra na przy or ga ni za cjirin gów krzą ta li się pi ra ci, kor sa rze i je -den po kła do wy maj tek. Wśród po prze -bie ra nych wy staw ców wy pa trzy łam sa -me go Jac ka Spar ro wa ze swo ją wy bran -ką (fot. 1) oraz po ły sku ją cą zło tem i zie -le nią Sy re nę! Nikt nie miał drew nia nejno gi, ale więk szo ści, pew nie w wy ni kumor skich bi tew po zo sta ło tyl ko jed nooko.

Rin gi w tym ro ku by ły nie co mniej szeniż zwy kle. Dzień wcze śniej w miej scuprze zna czo nym na wy sta wę ktoś po zo -sta wił sa mo chód. Żar to wa li śmy, że topew nie ja kiś hoj ny spon sor prze zna czyłdla zwy cięz cy srebr ne Re nault Me ga ne.

Tra dy cyj nie w Prusz ko wie rin gi zdo bi -ły pla ka ty au tor stwa Izy Olej ni czak, ko -sze z jabł ka mi oraz do nicz ki z kwia ta mila wen dy. Po mię dzy dwo ma rin ga miusta wio no wiel ką skrzy nię wy peł nio nąpi rac ki mi łu pa mi oraz mniej sze, z któ -rych wy sy py wa ły się kosz tow no ści(fot. 2)! Tra dy cyj nie też spon so ra mi na -gród by li: Pre zy dent Mia sta Prusz ko wa,Klub We lsh Cor gi, Za rząd Od dzia łu Lu -bel skie go, Tro uw Nu tri tion Pol ska – Klubho dow ców Arion oraz więk szość przy by -łych na wy sta wę.

W 2014 ro ku do oce ny 47 psów we lshcor gi car di gan za pro szo no ho dow czy niętej ra sy z Wysp Bry tyj skich, pa nią Eile enEby, a do oce ny 34 we lsh cor gi pem bro -ke sę dzię z Es to nii – Di nę Kor nę. Za nimjed nak psy sta nę ły do po tycz ki o ty tu łyi lo ka ty wszy scy po zo wa li do pa miąt ko -wych zdjęć (fot. 3). Prze wod ni czą cy Klu -bu – Mi ro sław Re dlic ki przed sta wił sę -dziów oraz wrę czył upo min ki wy staw -com, któ rzy po ko na li naj dłu ższą dro gęby uczest ni czyć w wy sta wie. Tym ra zemby ły to dwie ho dow czy nie car di ga nówz Ho lan dii. Pa nie: Mag dę Chmie low skąho du ją cą we lsh cor gi pem bro kepod przy dom kiem Cor gon Blue oraz

Mag dę Za lew ską wła ści ciel kę ho dow liwe lsh cor gi car di gan – Usza ki Klub uho -no ro wał pa miąt ko wy mi pla kiet ka miz oka zji 10 le cia ist nie nia ich ho dow li, alerów nież w uzna niu za sług dla ra sy i wy -ho do wa nia wie lu pięk nych psów.

Sę dzio wa nie psów by ło dość su ro we,oce nia ją ce pa nie uży wa ły nie mal peł nejska li ocen, tra fia ły się oce ny ma ło obie -cu ją cy, do bry czy bar dzo do bry na wetw kla sie cham pio nów. No cóż, trze ba sięz tym po go dzić, a mo że na wet coś zmie -nić w dal szej pra cy ho dow la nej.

Przed sta wiam zwy cięz ców XII wy sta -wy klu bo wej:

WE LSH COR GI CAR DI GAN

Psy kla sa młod szych szcze niąt (2 zgło -sze nia) Chris Te am SIL NY ZDZI CHU– wo 1

Piraci z Karaibów

fot. 1

fot. 2

fot. 3

40 Pies 4 (356) 2014

Psy kla sa mło dzie ży (4) EXTRE ME FI -GH TER z Ju raj skie go Zam ku – dosk. 1,Mł. Zwyc. Klu bu, Naj lep szy Ju nior

Psy kla sa po śred nia (2) Dre am car disNE VER GI VE UP – dosk. 1, CWC

Psy kla sa otwar ta (3) Bla ti rans GAN -DALF THE GRAY – dosk. 1, CWC

Psy kla sa cham pio nów (4) PL Champ.WY SZC ZE KA NY WA LIJC ZYK Con tro ver -sia – dosk. 1, CWC, Naj lep szy Do ro słyPies (fot. 4)

Psy kla sa we te ra nów (5) NL Champ.,Mło dzie żo wy Zwy cięz ca Świa ta 2006We lshc lan’s UL TRA SO NIC – dosk. 1,Naj lep szy We te ran, Zwy cięz ca Klu bu,Zwy cięz ca Ra sy, BIS 2 (fot. 5)

Su ki kla sa młod szych szcze niąt (2zgło sze nia) Usza ki JEP PERS CRE EPERS– wo 1, Naj lep sze Młod sze Szcze nię &BIS Młod sze Szcze nię

Su ki kla sa mło dzie ży (3) Usza ki HUN -KY DO RY – dosk. 1, Mł. Zwyc. Klu bu

Su ki kla sa po śred nia (4) ME TA XAz Ju raj skie go Zam ku – dosk. 1, CWC

Su ki kla sa otwar ta (5) FEST KO RIAz Otyl ki – dosk. 1, CWC, Naj lep sza Do ro -sła Su ka, Naj lep szy w Płci Prze ciw nej(fot. 6)

Su ki kla sa cham pio nów (6) PL Champ.UNI KAT KA FEST Vir go Ve sta lis– dosk. 1, CWC

Su ki kla sa we te ra nów (4) PL Champ.BA GE RA FA WO RYT KA Con tro ver sia– dosk. 1

WE LSH COR GI PEM BRO KE

Psy kla sa szcze niąt (3 zgło sze nia) Cor -gon Blue LEPS ZY WA ŻNIAK – wo 1

Psy kla sa otwar ta (2) Vel li co’s MI -STER TWI STER – dosk. 1, CWC, Naj lep -szy Do ro sły Pies, Zwy cięz ca Klu bu, Naj -lep szy w Płci Prze ciw nej (fot. 7)

Psy kla sa cham pio nów (6) C. I. B, PLChamp. KRE CIK Aten cja – dosk. 1, CWC

Psy kla sa we te ra nów (2) C. I. B, PL,LT, RUS Champ. BUR ZAN Li siu ra– dosk. 1

Su ki kla sa mło dzie ży (4) La if SpringJU STI CE for Aca de mia Ca nis – dosk. 1,Mł. Zwyc. Klu bu, Naj lep szy Ju nior & BISJu nior

Su ki kla sa po śred nia (1) BROW NIEz Bom bo nier ki – dosk. 1, CWC

Su ki kla sa otwar ta (5) Q -SI CIEL KADell Be nQ – dosk. 1, CWC

Su ki kla sa cham pio nów (5) PL Champ.LU LIAN NA Li siu ra – dosk. 1, CWC, Zwyc.Klu bu, Naj lep sza Do ro sła Su ka, Zwy cięz -ca Ra sy, BIS 1 (fot. 8)

Su ki kla sa we te ra nów (3) C. I. B, PL,RO, MD Champ. Cor gon Blue MO JAŚ TYKU SA – dosk. 1, Naj lep szy We te ran, BISWe te ra nów

* * *

Zgod nie ze zwy cza jem wy sta wyw Prusz ko wie ża den pies nie zszedł z rin -gu bez upo min ku. Obok rin gów, jak coro ku usta wio no stół ugi na ją cy się od przy -sma ków. Ko rzy sta nie z tych przy go to wa -nych przez wy staw ców sma ko ły ków nieby ło dar mo we, ze bra ne do pusz ki pie nią -dze prze ka za ne zo sta ły na utrzy ma niedwóch cor go po dob nych za bra nych zeschro ni ska psów, któ re te raz miesz ka jąw ho te li ku dla zwie rząt. No wo ścią te go -rocz nej wy sta wy by ła lo te ria fan to wa i au -kcja in ter ne to wa na rzecz tych sa mychmie szań ców w ty pie cor gi. Mi łą nie spo -dzian kę spra wił Pre zy dent Mia sta Prusz -ko wa Pan Jan Sta rzyń ski, któ ry po ja wiłsię na wy sta wie. Ze wzglę du na obec nośćPa na Pre zy den ta nie co zmie nio no po rzą -dek wy sta wy i kon ku ren cje fi na ło we roz -po czę to od po rów na nia zwy cięz ców oburas. Sę dzia z Es to nii Di na Kor na za naj lep -sze go cor gi XII wy sta wy uzna ła mło dą,ru dą sucz kę we lsh cor gi pem bro ke cham -pion kę Lu lian na Li siu ra. W po rów na niuLu lian na po ko na ła naj lep sze go we lsh cor -gi car di gan mar mur ko we go we te ra -

fot. 7fot. 5

fot. 6

fot. 4

41Pies 4 (356) 2014

na z Ho lan dii We lshc lan’s Ul tra So nic.Zwy cięz com Best In Show pu cha ry wrę -czył ich fun da tor Pan Pre zy dent Jan Sta -rzyń ski. Ko lej ne kon ku ren cje fi na ło weprze pro wa dzi ła sę dzia z Wiel kiej Bry ta nii.Pa ni Eile en Eby z kil ku par car di ga nówwy bra ła naj lep szą – Dre am car dis Ne verGi ve Up i Fest Ko ria z Otyl ki po zo sta ją cew rę kach Ju li ty Ry gier. Spo śród we lshcor gi pem bro ke naj lep sza oka za ła się pa -ra: Bu rzan Li siu ra oraz Klo tyl da Ku saAten cja Jo lan ty i Grze go rza Sa dzyń skich.Naj lep szym re pro duk to rem w ra sie we lshcor gi car di gan zo stał nie obec ny Ge -estland’s So lo Song, a w we lsh cor gi pem -bro ke Kusz ty czek Li siu ra. Po po rów na niupo tom stwa obu psów Eile en Eby ty tułnaj lep sze go re pro duk to ra spo śród obu

ras przy zna ła car di ga no wi Ge estland’sSo lo Song. Ty tuł naj lep szej su ki ho dow la -nej tra fił do car di gan ki Usza ki Bil lie Ho li -day, w pem bro kach ta kie go ty tu łu nieprzy zna no, po nie waż nie zgło si ła się wy -star cza ją ca licz ba po tom stwa żad nejz suk. Po ty tuł naj lep szej gru py ho dow la -nej się gnę ła ho dow la car di ga nów Do ro tyPaź Con tro ver sia a w pem bro kach Li siu rapań stwa Re dlic kich. Psy re pre zen tu ją ceLi siu rę wy wal czy ły do dat ko wo ty tuł naj -lep szej gru py spo śród obu ras we lsh cor -gi. Sę dzia Di na Kor na za stą pi ła w rin guEile en Eby, i wy bra ła naj lep sze młod szeszcze nię wy sta wy – prę go wa ną car di gan -kę Usza ki Jep pers Cre epers (fot. 9). Kla sęszcze niąt re pre zen to wa ły je dy nie 3 psywe lsh cor gi pem bro ke. Zwy cięz ca tej kla -sy, trój ko lo ro wy Gor gon Blue Lep szy Wa -żniak (fot. 10) zo stał naj lep szym szcze -nię ciem wy sta wy klu bo wej. Naj pięk niej -szym ju nio rem oka za ła się spro wa dzo -na do Pol ski z Ro sji we lsh cor gi pem bro keLa if Spring Ju sti ce for Aca de mia Ca nis(fot. 11). Ta ru da sucz ka po ko na ła w po -rów na niu naj lep sze go ju nio ra wśród car -di ga nów, prę go wa ne go psa o imie niuExtre me Fi gh ter z Ju raj skie go Zam ku. Ty -tuł naj lep sze go we te ra na wy sta wy sę dziaDi na Kor na przy zna ła su ce we lsh cor gipem bro ke C. I. B, cham pion ce Pol ski, Ru -mu nii i Moł da wii Cor gon Blue Mo jaś TyKu sa, mar mur ko wy przy bysz z Ho lan dii– car di gan cham pion Ho lan dii, mło dzie żo -wy zwy cięz ca świa ta z 2006 ro ku We lshc -lan’s Ul tra So nic mu siał za do wo lić się dru -gim miej scem.

Na za koń cze nie po zo stał już tyl ko wy -bór naj cie kaw sze go prze bra nia spo śródspo re go gro na pi ra tów. Te go wy bo ru do -ko na li wspól nie sę dziu ją ce pa nie Eil lenEby i Di na Kor na oraz Pre zy dent Prusz ko -wa – Jan Sta rzyń ski (fot. 12). Pa nie Be ataGo łę biew ska, Mar ta Sa je wicz i Do ro ta Paź(fot. 13) – jak się sa me przed sta wi ły– bab ski abor daż pi rac kiej za ło gi pod ban -de rą „Czar na Per ła Con tro ver sia” niedość, że świet nie się prze bra ły to jesz czebra wu ro wo od śpie wa ły szan tę ma ry ni -stycz no -cor go wą au tor stwa Jo an ny Gu -zow skiej:

Kie dy rum za szu mi w gło wieCa ły świat na bie ra tre ści,Wte dy chęt nie słu cha czło wiek Cor gi opo wie ści.

Ref. Hej, ha rin gów ki włó żmyHej, ha i uszy wznie śmyTo zro bi do sko na le Cor gi opo wie ści ……..

Nie by ło si ły pa nie wy gra ły ten kon -kurs.

Prze wod ni czą cy Klu bu – Mi ro sław Re -dlic ki po dzię ko wał oce nia ją cym psy sę -dziom i Pa nu Sta rzyń skie mu za uświet -nie nie swo ją obec no ścią wy sta wy. PanPre zy dent Prusz ko wa chy ba ba wił sięrów nie do brze jak my i po zo stał z na miaż do za koń cze nia wy sta wy, te raz li czy -

my na je go obec ność w przy szło ści. A je -śli cho dzi o przy szłość – za rok cze kanas XIII wy sta wa klu bo wa we lsh cor gi,ha sło wy sta wy pew nie bę dzie wy jąt ko -we. Cie ka we ja kie?

Tekst i zdję cia Jo an na Ada mow ska

fot. 13

fot. 12

fot. 10

fot. 11

fot. 9

fot. 8

42 Pies 4 (356) 2014

W Pusz czy Pi lic kiej po lo wa li kró lo wiei ksią żę ta pol scy – Wła dy sław Her man(oko ło 1082 ro ku), Bo le sław Krzy wo -usty, Wła dy sław Ja gieł ło i Ka zi mierz Ja -giel loń czyk.

Na zwa miej sco wo ści Spa ła po cho dziod ro dzi ny Spa łów Bar tło mie ja i je go sy -na Mar ci na – wła ści cie li mły na i tar ta -ków. Po cząt ko wo by ła to osa da młyń -ska, któ ra upa dła w 1864 ro ku.

W okre sie za bo rów Spa ła znaj do wa łasię po cząt ko wo w gu ber ni war szaw skiej,a po po wsta niu stycz nio wym w piotr -kow skiej.

W 1886 ro ku wy bu do wa no z roz ka zuAlek san dra III pa łac my śliw ski w Spa le,spa lo ny przez Niem ców w 1945 ro ku.Du ża część la su opo dal re zy den cji by łaprze zna czo na na zwie rzy niec. Ro ma no -wie nie chęt nie przy je żdża li do War sza -wy, a miej scem ich wy po czyn ku i ofi cjal -nych spo tkań był Pa łac Ar cy bi sku pówGnieź nień skich w Skier nie wi cach w Księ -stwie Ło wic kim. Nie opo dal pa ła cuw Spa le miesz kał Wiel ki Łow czy Dwo ruCar skie go i jed no cze śnie ów cze sny za -rząd ca Księ stwa Ło wic kie go Zyg muntAn drzej Wie lo pol ski. Dla ca ry cy Ma riiFio do row nej urzą dza no w Spa le po lo wa -nia„par for ce” z psa mi goń czy mi, od by -

wa ne na mo dlę fran cu ską tzw. „chas se áco urs” w sty lu kla sycz nym. Jeźdź cyubra ni by li w czer wo ne fra ki, a po go nieod by wa ły się w wą skim, kil ku na sto oso -bo wym gro nie. Car ko chał i chro nił zwie -rzy nę oraz żą dał jej po sza no wa nia, lu biłdłu gie spa ce ry w spal skich la sach w oto -cze niu psów my śliw skich. W car skich

po lo wa niach w Spa le bra ły udział wy żły,pi jaw ki do sta no wie nia gru be go zwie rza,oga ry i goń cze fran cu skie, uży wa negłów nie przez ca ry cę do po lo wa nia „parfor ce”. Za pra sza ny na po lo wa nia przezca ra ksiądz Żmu dow ski był wiel kimznaw cą kniei spal skich, zna ko mi tym my -śli wym i zwo len ni kiem po lo wa nia z oga -ra mi. 29 lat, czy li do ro ku 1914 trwałokres wpły wu Ro ma no wów na Spa łę,któ ra w tym okre sie roz kwi tła i pod le głaznacz nej roz bu do wie, bę dąc re zy den cjąmy śliw ską – choć urzą dzo ną bez prze -pychu.

W okre sie I woj ny świa to wej spal skare zy den cja zo sta ła zra bo wa na, prze -trwa ła jed nak wraz z pa ła cem my śliw -skim i po zo sta ły mi za bu do wa nia mi.

W ro ku 1920 pa łac spal ski stał się bu -dyn kiem prze zna czo nym na ce le re pre -zen ta cyj ne i od da ny do dys po zy cji Na czel -ni ka Pań stwa Jó ze fa Pił sud skie go. Pił sud -ski nie po lo wał, ale ko chał przy ro dę.

Czę stym re zy den tem w Spa le był pre -zy dent Sta ni sław Woj cie chow ski, któ re -mu w prze ja żdżkach po wo zem to wa rzy -szył czę sto pięk ny po in ter. Pre zy dentWoj cie chow ski lu bił sa mot ne lub ma łolicz ne po lo wa nia w spal skich la sach.

XV HU BER TUS SPAL SKI 2014 – FE STI WAL PSÓW MY ŚLIW SKICH

Parada Hubertowska

Plebiscyt Publiczności wygrali Blanka i Marcin Horbatowscy

43Pies 4 (356) 2014

W prze ci wień stwie do nie go na stęp ny pre zy dent Igna cy Mo -ścic ki, był za pa lo nym my śli wym i mi ło śni kiem psów my śliw -skich. W spal skich po lo wa niach to wa rzy szył mu ulu bio ny wy żełLORD. Choć imię miał pro we nien cji bry tyj skiej, był wy żłem nie -miec kim szorst ko wło sym (w ty pie gry fo na). Po je go śmier cipre zy dent ka zał go po cho wać w spal skim le sie, obok ka mien -ne go po mni ka św. Hu ber ta, gdzie do dziś le ży pa miąt ko wy głazz na pi sem „Lord 1935”. Mo ścic ki był pa tro nem PZŁ, to za je gocza sów Spa ła peł ni ła obo wiąz ki re zy den cji re pre zen ta cyj neji był to czas jej naj więk sze go roz kwi tu. W 1930 ro ku zo sta łausta no wio na od zna ka my śliw ska tzw. Spal ska. Z je go ini cja ty -wy za po cząt ko wa no w ro ku 1930 w Spa le ob cho dy Dnia św.Hu ber ta – pa tro na my śli wych. Od ro ku 2000, kon ty nu owa nesą one w Spa le ja ko cen tral ne świę to my śli wych. Pre zy dent Mo -ścic ki, czło wiek świa to wy i w ka żdym ca lu re pre zen ta cyj ny byłini cja to rem zor ga ni zo wa nych na ogrom ną skalę, jak na tam tecza sy spal skich imprez. Do hi sto rii prze szły spal skie do żyn ki,zjaz dy har cer skie – jed no czą ce mło dzież z wie lu kra jów Eu ro -py, świę ta wy cho wa nia fi zycz ne go i przy spo so bie nia woj sko -we go, po ka zy mo to cy klo we i sa mo cho do we oraz jak naj sze rzejza kro jo ne po pi sy spor to we i my śliw skie – pro mu ją ce spraw -ność i kul tu rę fi zycz ną. Pre zy dent Igna cy Mo ścic ki był wiel kimpa trio tą, my śli wym, na ukow cem i nie zwy kle uzdol nio nym che -mi kiem, czło wie kiem wy spor to wa nym, pro mo wał mo del ak -tyw ne go try bu ży cia. W Spa le po wstał Cen tral ny Ośro dek Spor -tu i Przy go to wań Olim pij skich, któ ry do sko na le speł nia swo jeza da nie. To tu tre nu je ka dra na ro do wa i olimpiska różnychdyscyplin sportu. War to wspo mnieć, że na za pro sze nie pre zy -den ta Mo ścic kie go by wał w Spa le pre zes PZŁ Ka zi mierz Fa bry -cy, a sam pre zy dent był jed nym z je go za ło ży cie li.

W dniach 18 i 19 paź dzier ni ka od był się w tu taj XV Hu ber tusSpal ski – wiel kie świę to my śli wych, ky no lo gów i mi ło śni kówko ni.

W ra mach Fe sti wa lu Psów Ras My śliw skich od był się Po kazRas Pol skich, któ ry zgro ma dził naj licz niej sze goń cze pol skie wewszyst kich umasz cze niach – ru de, brą zo we pod pa la ne i czar nepod pa la ne, oga ry pol skie – jed ne z naj star szych ras psów goń -czych w Eu ro pie (po tom ków psów św. Hu ber ta), a ta kże pięk -ną smycz char tów pol skich – pro wa dzo ną przez wła ści cie liw stro jach szla chec kich. Pre zen ta cja pol skich psów ras my śliw -skich by ła bar dzo en tu zja stycz nie przy ję ta przez licz nie zgro -ma dzo ną pu blicz ność, w du żej czę ści spo śród bra ci my śliw -

skiej. I choć z trzech ras my śliw skich chart pol ski już dziś re al -nie nie po lu je, to pa mię ta my, że był po dob nie jak koń, nie od -łącz nym to wa rzy szem pol skiej szlach ty. Dla te go psy te ma jąna tu ral ną zdol ność do pra cy z ko niem i so ko łem. Zwa ne by łycza sem psa mi pod so ko li mi. Oga ry i goń cze pol skie da ły po kazgra nia, co praw da w tym dniu tyl ko na po trze by po ka zu, aleilość mo ich roz mów ców, py ta ją cych o szcze gó ły pra cy i ce chycha rak te ru tych ras – za rów no w le sie jak i na co dzień – świad -czy ły o du żej po trze bie in for ma cji na ich te mat.

Zwy cięz ca mi w ple bi scy cie pu blicz no ści zo sta li Blan ka i Mar -cin Hor ba tow scy ze smy czą char tów pol skich XE NIĄ i MAU RY -CYM Arc tu rus. Pre zen to wa li psy w sta ran nie do bra nych stro -jach szla chec kich. Uho no ro wa ni zo sta li wspa nia łą mi są z gra -we run kiem, ufun do wa ną przez Pol ski Zwią zek Ho dow cówi Pro du cen tów Zwie rząt Fu ter ko wych. Dru gie miej sce za ję łamło da su ka ra sy se ter an giel ski Ro ber ta Płon ki WHI TE EU CHA -RIS Lo fty, o pięk nym umasz cze nie oran ge bel ton – otrzy ma łana gro dę „Łow ca Pol skie go”, któ rą by ła se ce syj na pa te raz apor tu ją cym wy żłem. Pod czas ca łej im pre zy, w so bo tę my -śliw skiej i ky no lo gicz nej, a w nie dzie lę hip picz nej pa no wa ła wy -jąt ko wa at mos fe ra. Nie bez zna cze nia by ła wiel ka dba łośćorga ni za to rów i uczest ni ków o do pra co wa nie szcze gó łówwszyst kich ele men tów po ka zu, co wpły nę ło na wy jąt ko wy kli -mat i es te ty kę te go rocz ne go Hu ber tu sa. Kto nie był, niech ża -łu je, war to by ło dać po nieść się wy jąt ko wym emo cjom pod czasmszy ku czci św. Hu be ta, po lo wa nia, po ko tu, pa ra dy hip picz -nej, so kol ni ków, psów my śliw skich i wie czor ne go ba lu hu ber -tow skie go.

Na Hu ber tu sie w Spa le pre zen to wa ne by ły pod czas Fe sti wa -lu Psów My śliw skich psy wszyst kich ty pów i ró żnych spe cjal no -ści. Krót ko mo żna po wie dzieć, że by ły to: wy żły kon ty nen tal nei bry tyj skie, jam ni ki, te rie ry, oga ry i psy goń cze, spa nie le, re -trie ve ry, psy wod ne oraz (dziś już re al nie nie po lu ją ce) char ty.Mam na dzie ję, że ta wspól na ini cja ty wa Pol skie go Związ ku Ło -wiec kie go i Związ ku Ky no lo gicz ne go w Pol sce bę dzie mia łaswo ją kon ty nu ację za rok i przy czy ni się do jesz cze więk szej po -pu la ry za cji ra so wych i do sko na le uło żo nych do ło wów psów rasmy śliw skich.

Ga brie la Ła ko mik -Ka szu ba Zdję cia Zbi gniew Ciem niew ski

Nieodłącznym towarzyszem wyżła był ptak myśliwski

Rozmowa z ogarem

44 Pies 4 (356) 2014

W dniach od 19 do 21 wrze śnia br.w Rze szo wie zo sta ły zor ga ni zo wa ne– po raz pierw szy w Pol sce – Mię dzy na -ro do we Eg za mi ny Psów Ra tow ni czych(IRO Te sting Event). Za da nia te go pod -ję ło się Sto wa rzy sze nie Cy wil nych Ze -spo łów Ra tow ni czych z Psa mi STO RAT,przy współ pra cy i fi nan so wym wspar ciuKo mi sji Użyt ko wo -Spor to wej Psów Ra -tow ni czych Głów nej Ko mi sji Szko le niaPsów ZKwP oraz Urzę du Mar szał kow -skie go w Rze szo wie.

Do eg za mi nów w kon ku ren cjach – po -szu ki wa nie w te re nie kla sa A i B (RH -FLA i B) oraz po szu ki wa nie w gru zo wi skukla sa A (RH -T A) zgło si ło się 13 prze -wod ni ków z psa mi z czte rech or ga ni za -cji: STO RAT, MCGPR (Ma ło pol ska Cy wil -na Gru pa Po szu ki waw czo -Ra tow ni cza),Fun da cja SAR&WORK DOGS z Pol skioraz UFSD/GR „Shield” (Po szu ki waw -czo -ra tow ni cze ky no lo gicz ne sto wa rzy -sze nie wo lon ta riu szy Oby wa tel ski Ruch„Tar cza”) z Ukra iny. Eg za mi ny prze pro -wa dzo no w la sach w oko li cach Gło go waMa ło pol skie go (pra ca wę cho wa w te re -nie), w znisz czo nej ce giel ni w Al bi go wej(pra ca wę cho wa na gru zo wi sku) orazna sta dio nie w Za baj ce (spraw ność i po -słu szeń stwo). Sę dzią eg za mi nów był od -de le go wa ny przez In ter na tio na le Ret -tung shun de Or ga ni sa tion (IRO) pan Ru -ud Ha ak z Ho lan dii.

Czy no wy sport ky no lo gicz ny przyj miesię u nas? Bo to jest sport – eg za min za -

li czo ny we dług re gu la mi nów IRO nie da -je prze pust ki do udzia łu w praw dzi wychak cjach, na to miast dla psów już pra cu ją -cych w or ga ni za cjach ra tow ni czych mo -że być jed nym z wie lu spraw dzia nów. Todo sko na ły test wro dzo nych pre dys po zy -cji psa, ta kich jak zdol ność jed no cze śniei do pra cy sa mo dziel nej i współ pra cyz prze wod ni kiem, jak pa sja pra cy wę -cho wej, umie jęt ność „my śle nia” no semi od por ność na stres. Zwie rzę lę kli we,nie sa mo dziel ne, po zba wio ne wro dzo nejchę ci po szu ki wa nia, nie ma żad nychszans na za li cze nie te go eg za mi nu. Zda -ny eg za min IRO mógł by więc być naj lep -

szą re ko men da cją do ho dow li – psao pra wi dło wych po pę dach ło wiec kich,chęt ne go do współ pra cy z prze wod ni -kiem, nie oba wia ją ce go się kon tak tówz ludź mi ła two wy szko lić do nie malkażdej pra cy, pre fe ro wa nej w ra sie.Wpraw dzie naj bar dziej fa scy nu ją ce ćwi -cze nia – po szu ki wa nie w te re nie lubna gru zach – nie mo gą być roz gry wa nei ob ser wo wa ne na sta dio nie, ale emo cje,to wa rzy szą ce po szu ki wa niu w le sie czło -wie ka po zo ru ją ce go za gi nio ną ofia rę re -kom pen su ją to prze wod ni ko wi wy star -cza ją co.

Or ga ni za cja ta kich za wo dów nie jestjed nak ła twa ani ta nia. Wy ma ga po ro zu -mie nia i współ pra cy z go spo da rza mi te -re nu – psy w le sie pra cu ją bez smy czy.Nie wy star czy se kre ta riat na sta dio nie– i w le sie, i na gru zach ta kże mu si byćprzy go to wa na od po wied nia ba za dla za -wod ni ków i sę dziów. Eg za min trwa dwa– trzy dni nie za le żnie od po go dy, po -trzeb ne jest więc za ple cze so cjal ne. Ko -niecz ne jest za pew nie nie nie zbęd ne gosprzę tu (GPS -y, kom pa sy, od po wied niema py, ka ski, rę ka wi ce, la tar ki), a ta kżeza gwa ran to wa nie bez pie czeń stwa uczest -ni kom i po moc ni kom – po moc stra ża -ków, po li cji i osób z prze szko le niem me -dycz nym jest bar dzo przy dat na. Te re ny,

Mię dzy na ro do we Eg za mi ny Psów Ra tow ni czych

Meldunek przed egzaminem terenowym

Sprawność – pokonywanie drabiny poziomej

45Pies 4 (356) 2014

na któ rych bę dą od by wać się eg za mi ny, mu szą być do brze wy -bra ne, przy go to wa ne i ozna ko wa ne. Szcze gól nej uwa gi wy ma -ga przy go to wa nie gru zo wi ska pod wzglę dem bez pie czeń stwadla lu dzi i psów.

Po trze ba jesz cze – przede wszyst kim – LU DZI! Po zo ran tów,go to wych le żeć przez kil ka go dzin pod płach tą ma sku ją cą w le -sie (na wet jak le je) lub w nie zbyt wy god nej kry jów ce w gru -zach; po moc ni ków, któ rzy nie oba wia ją się wzię cia na rę ce cu -dze go psa, usta wią prze szko dy na sta dio nie, roz ło żą i zło żą na -miot, zor ga ni zu ją se kre ta riat; ta kże tych, któ rzy w naj od po -wied niej szym mo men cie po czę stu ją cię do brym sło wem i go rą -cą her ba tą!

I mię dzy na ro do we eg za mi ny zor ga ni zo wa ne zo sta ły bez za -rzu tu. STO RAT, po kil ku na stu la tach praw dzi wej pra cy w ra -tow nic twie, współ pra cu je na co dzień z po li cją i stra żą po żar nąwo je wódz twa pod kar pac kie go; Ko mi sja Użyt ko wo -Spor to waPsów Ra tow ni czych skła da się z lu dzi, któ rzy pro ble my tej pra -cy zna ją z wła sne go wie lo let nie go do świad cze nia, a i rze szow -ski od dział ZKwP od lat ser decz nie dba o roz wój spor tów ky no -lo gicz nych. Po zo sta je więc mieć na dzie ję, że po I mię dzy na ro -do wych eg za mi nach psów ra tow ni czych przyj dą ko lej ne i wie luprze wod ni ków psów od naj dzie praw dzi wą sa tys fak cję z ta kiejwła śnie współ pra cy ze swo im zwie rzę ciem.

I Mię dzy na ro do we Eg za mi ny Psów Ra tow ni czych przy nio słysuk ces na stę pu ją cym ze spo łom:

Po szu ki wa nie w te re nie – kla sa ABar ba ra Ma cie jew ska (STO RAT)+ pies SZOT Sed daAn drzej Za wa da (STO RAT) + pies CZI PERKa ta rzy na No sia dek (STO RAT) + pies AIRE Ati moMa rek En glot (STO RAT) + pies XA NA DU Tra ho (OZI)Ja cek Du biel (STO RAT) + pies FUKSIry na Fo mi na (UFSD/GR „Shield” Ukra ina) + pies ULARBar ba ra Grel (MCGPR)+ pies BRA VE HE ART Dogs From MadMaxx

Po szu ki wa nie w te re nie – kla sa BMar ta Gu tow ska (STO RAT) + pies QE EN MA RY Tra ho (ER KA)Ka ta rzy na No sia dek (STO RAT) + pies AIRE Ati mo

Po szu ki wa nie w gru zach – kla sa AMar ta Gu tow ska (STO RAT) + pies QE EN MA RY Tra ho (ER KA)Mar cin Mak sym (STO RAT)+ pies ROL FI NA

Tekst Zo fia Mrze wiń skaZdję cia ar chi wum STO RAT

Ocena gruzowiska i wybór kryjówek przez sędziego Ukrywanie pozoranta w gruzach

Posłuszeństwo – noszenie psa przez przewodnika i osobę obcą

Sędzia Ruud Haak i wygrani

46 Pies 4 (356) 2014

W dniach 19 i 20 lip ca 2014 ro ku od -by ły się eli mi na cje do Mi strzostw Świa taIPO3 FCI oraz Mi strzostw Świa taOwczar ków Nie miec kich (WUSV). Do eli -mi na cji przy stą pi ło pię ciu za wod ni ków:Ka ja Woź niak z su ką ra sy owcza rek nie -miec ki – YOL LA z Tre sna ku, Ma rekSzcze pań ski z psem ra sy owcza rek nie -miec ki – STE VE Len gy, Mar cin Czła paz psem ra sy owcza rek nie miec ki EGOz Za gu rii, Pa tryk Kra jew ski z psem ra syowcza rek bel gij ski ma li no is – BAY ABA -RO od Dor rin ky oraz Ma riusz Ty mo sie -wicz z psem ra sy owcza rek bel gij ski ma -li no is – ALF Fer Bas Bo he mia. Bio rącpod uwa gę, że na Mi strzo stwa Świa taIPO3 FCI mo że je chać dru ży na w skła -dzie pię cio oso bo wym, a na Mi strzo stwaŚwia ta WUSV mo gły się do stać trzy star -tu ją ce owczar ki nie miec kie, to ra czej im -pre za po win na być na zwa na we ry fi ka cją,

bo nie bar dzo by ło, ko go eli mi no wać.W za wiąz ku z du ży mi za wi ro wa nia mi or -ga ni za cyj ny mi tej im pre zy tzn., kto ma jąor ga ni zo wać, gdzie i za co, obo wią zekten prze jął Ja cek Lew ko wicz ja ko, Pod ko -mi sja Psów Użyt ko wych Głów nej Ko mi sjiSzko le nia Psów. Miej sce na za wo dy udo -stęp nił Od dział Lu blin na ka me ral nym,(ale wy mia ro wym) bo isku w Ra daw cu.Du żym z przy le ga ją cym obok po -nad 100 ha lot ni skiem Ae ro klu bu Lu bel -skie go, na któ rym od by ły się śla dy. Pra cęprze wod ni ków i psów oce nia ło dwóch sę -dziów: Ja cek Lew ko wicz i Wal de mar Fe -de rak, po zo ran tem był Bar tek Przy ku ta.

Lu blin przy wi tał za wod ni ków upal nąpo go dą. W pią tek po po łu dniu za wod ni cymo gli wejść na bo isko na tre ning z psa mi.W so bo tę od 8.00 ra no roz po czę ło się po -słu szeń stwo. Psy nie ste ty nie za pre zen to -wa ły szczy to wej for my, na pew no mia łana to wpływ upal na po go da, ale też fakt,że by ły to jak do tej po ry je dy ne za wo dyIPO w tym ro ku i zwią za na z tym spo rapre sja na za wod ni ków. Za wo dów o ran -dze eli mi na cji czy też kwa li fi ka cji po win nobyć co naj mniej trzy, w ró żnych po rach ro -ku gdyż nie za wsze mo żna wy li czyć for mępsa na te jed ne je dy ne za wo dy. Oprócz pa -ry Pa tryk Kra jew ski i BAY ABA RO od Dor -rin ky, któ ra uzy ska ła za tą część 91 pkt,po zo sta łe psy nie prze kro czy ły 77 punk -tów. Fakt, sę dzio wa nie by ło bar dzo su ro -we, ale my ślę, że mia ło to na ce lu wska za -nie prze wod ni kom naj drob niej szych nie -do cią gnięć, na któ re po win ni zwró cićuwa gę i do pra co wać przed wy stę pemna Mi strzo stwach Świa ta.

Pra ca obroń cza za pla no wa na by łarów nież na so bo tę, na go dzi nę 17.00aby psy mo gły od po cząć, a przedewszyst kim by zro bi ło się tro chę chłod -niej. Obro na wy pa dła le piej niż po słu -szeń stwo i uzy ska ne punk ty za wie ra łysię w gra ni cach 75 do 89 z wy jąt kiemwy stę pu Ma riu sza Ty mo sie wi cza. Je gopies ALF Fer Bas Bo he mia po bar dzo ład -nej pra cy, na przed ostat nim ćwi cze niu„atak na psa z ru chu” po biegł na sę dzie -go za miast na po zo ran ta. Nie ru cho mapo zy cja Jac ka Lew ko wi cza spo wo do wa -ła, że pies nie za ata ko wał tyl ko prze szedłw fa zę pil no wa nia. Wszy scy ode tchnę liz ulgą, bo wy glą da ło to do syć groź nie,a pies nie zmie nił to ru bie gu na wet po in -ten syw nych krzy kach po zo ran ta i ude -rze niach pał ką w rę kaw by zwró cić uwa -gę psa. Pra ca tej pa ry zo sta ła prze rwa -na i osta tecz nie z pra cy obroń czej ALFotrzy mał 55 pkt. W tej czę ści naj lep szywy nik 89 pkt uzy skał EGO z Za gu riiz prze wod ni kiem Mar ci nem Czła pą, za -raz za nim, z ró żni cą jed ne go punk tu,upla so wał się Ma rek Szcze pań ski i STE -VE Len gy.

W nie dzie lę z sa me go ra na, czy li punk -tu al nie o go dzi nie 6.00 roz po czę ła siępra ca wę cho wa. Te ren na śla dy po ro śnię -ty tra wą o wy so ko ści oko ło 20-30 cm wy -

Eli mi na cje do Mi strzostw Świa taIPO3 FCI i WUSV

Ma rek Szcze pań ski i STE VE Len gy – po słu szeń -stwo – ćwi cze nie „cho dze nie przy no dze”

Ka ja Woź niak i YOL LA z Tre sna ku – pra ca obroń -cza – ćwi cze nie „od pro wa dze nie po zo ran ta z bo -ku”

Pa tryk Kra jew ski i BAY ABA RO od Dor rin ky – pra ca wę cho wa

47Pies 4 (356) 2014

da wał się ide al nym pod ło żem. Jed nak jużpierw szy pies, a był nim STE VE Len gy,po do sko na łym doj ściu do pierw sze goprzed mio tu nie chciał da lej pra co wać i nieza li czył pra cy wę cho wej. Oka za ło się, żety dzień wcze śniej szych upa łów spra wił,że zie mia by ła su cha i twar da, na te re nielot ni ska ukry te pod tra wą by ły ko le inyod wy cią ga rek szy bow ców i to spo wo do -wa ło, że po zor nie pro sty te ren przy spo -rzył jed nak psom spo ro trud no ści, zwłasz -

cza w dru giej czę ści śla du. Naj lep szą pra -cę wę cho wą za pre zen to wa li: BAY ABA ROod Dor rin ky Pa try ka Kra jew skie go (94pkt) oraz YOL LA z Tre sna ku Kai Woź niak(92 pkt).

Bez po śred nio po śla dach, czy li oko łogo dzi ny 8.30 na stą pi ło uro czy ste za koń -cze nie za wo dów, z wrę cze niem kart ocenoraz pa miąt ko wych pu cha rów od Od dzia -łu Lu blin za naj lep sze po słu szeń stwo, pra -cę wę cho wą i obroń czą. Wszy scy roz je -cha li się w mi łej at mos fe rze, choć za wo dyoka za ły się trud nym wy zwa niem dla prze -wod ni ków i ich psów.

Miej my na dzie ję, że w 2015 ro ku za -wo dy IPO od bę dą się i nie bę dzie trze baro bić zno wu im pre zy dla 5 czy 6 za wod -ni ków de kla ru ją cych chęć wy jaz duna za wo dy ran gi Mi strzostw Świa ta,gdyż kosz ty or ga ni za cyj ne są do kład nieta kie sa me, jak po no szo ne w trak cie za -wo dów z 20 za wod ni ka mi. Dla te goGKSP po win na w mia rę mo żli wo ściwspie rać Od dzia ły ZKwP, któ re de kla ru -ją chęć or ga ni za cji za wo dów IPO. Jest todu że przed się wzię cie, zwłasz cza dlamniej szych Od dzia łów, bo wiem za wo dytrwa ją w su mie 3 dni (do da jąc pią tek, ja -ko dzień lo so wań i tre nin gu). Szko da,aby dys cy pli na IPO umar ła w Pol sceśmier cią na tu ral ną z po wo du bra ku za -wo dów. W ubie głych la tach star to wa ło

na tych za wo dach co raz wię cej za wod ni -ków i mo gli śmy się też po chwa lić uda ny -mi wy stę pa mi na szych re pre zen tan tówna Mi strzo stwach Świa ta. Po ziom za -rów no za wod ni ków jak i psów ca ły czassię po pra wia, ale by być do świad czo nymza wod ni kiem i spraw dzić swo je go psaw wa run kach stre su za wo dów trze bastar to wać. Obec nie by za li czyć za wo dyIPO1, IPO2 czy IPO3 na si za wod ni cy mu -szą po je chać do są sied nich kra jów (Cze -chy, Sło wa cja, Niem cy), gdzie te im pre zyod by wa ją się prak tycz nie kil ka ra zyw mie sią cu. Wa żną dla za wod ni kówkwe stią jest mo żli wość roz pla no wa niastar tów w da nym ro ku, więc za wo dykwa li fi ka cyj ne na im pre zy świa to we po -win ny się od by wać, co naj mniej od je sie -ni ro ku po prze dza ją ce go wa żne za wo dy,zwłasz cza, że sze reg im prez świa to wychjest or ga ni zo wa nych w pierw szej po ło -wie ro ku (np. Mi strzo stwa Świa ta IPO --FH – kwie cień, FMBB – maj, ATI BOX– maj/czer wiec).

Tekst Mał go rza ta Go le manZdję cia Klau dia Pau la Tom czyk

lokata Prze wod nik Pies Ra sa A B C Ra zem Oce na

1 Pa tryk Kra jew ski BAY ABA RO od Dor rin ky OBM 94 91 83 268 DO BRA

2 Ka ja Woź niak YOL LA z Tre sna ku ON 92 74 75 241 DO BRA

3 Mar cin Czła pa EGO z Za gu rii ON 76 71 89 236 DST

4 Ma riusz Ty mo sie wicz ALF Fer Bas Bo he mia OBM 78 70 55 203 Prze rwa nie pra cy

5 Ma rek Szcze pań ski STE VE Len gy ON 11 77 88 176 NDST

Ze sta wie nie wy ni ków:

Ma riusz Ty mo sie wicz z AL Fem Fer Bas Bo he mia– po słu szeń stwo – ćwi cze nie „apor to wa niena pła skim te re nie”

EGO z Za gu rii – pra ca obroń cza – ćwi cze nie „osa -cze nie i oszcze ka nie”

Za koń cze nie za wo dów z de ko ra cją za wod ni ków

48 Pies 4 (356) 2014

Mia łem przy jem ność być za pro szo nym ko lej ny raz do udzia -łu w sę dzio wa niu kon kur sów or ga ni zo wa nych w ośrod ku„Fria ze wo” przez Klub „Ocho ta i so ba ki” czy li „My śli stwoi psy”. Ośro dek po ło żo ny jest w od le gło ści oko ło 70 km od Mo -skwy, do nie daw na zaj mo wa no się w nim szko le niem psów my -śliw skich bę dą cych wła sno ścią lu dzi wo jen nych, czy li żoł nie rzy.Po zmia nach ustro jo wych słu ży ca łe mu spo łe czeń stwu ro syj skie -mu. Sze fem jest prze sym pa tycz ny Alik Fat kul lin, do świad czo nyky no log i my śli wy, mi ło śnik re trie ve rów, któ rym po świę cił kil kaksią żek. Obiekt wy po sa żo ny jest w za gro dę dzi czą, sztucz ne no -

ry stan dar do we (fot. 1) i no rę kró li czą, za gro dę do pra cy z bor -su kiem lub je no tem, urzą dze nia do pra cy ła jek na nie dźwie dziu,oraz za wie szo ny w ko ro nach drzew zbu do wa ny z siat ki tu neldo szko le nia (fot. 2) i kon kur sów ła jek pra cu ją cych na so bo lu lubku nie. Ma rów nież spo ry staw z wy sep ką po środ ku, umo żli wia -ją cy prze pro wa dza nie kon kur sów wod nych.

I na tym sta wie i je go obrze żach od by wał się pierw szy kon -kurs, w któ re go sę dzio wa niu bra łem udział. Był to kra jo wykon kurs pra cy re trie ve rów roz gry wa ny zgod nie z re gu la mi nemro syj skim. Roz po czął się od bar dzo skrom nej oce ny po słu szeń -stwa, po le ga ją cej na przej ściu psa u bo ku prze wod ni ka z miej -sca star tu do wy zna czo ne go punk tu od le głe go o oko ło 5-6 me -trów i okrą że niu wbi tej tam tycz ki. Nikt nie zwra cał uwa gina szcze gó ły ta kie jak wy prze dza nie prze wod ni ka, czy po zo sta -

wa nie w ty le psa itp. Na stęp nie trzy apor ty wod ne (fot. 3).Pierw szy to aport z głę bo kiej wo dy, z tym że rzu ca ją cy do wo -dy kacz kę po moc nik ro bił to z dru gie go brze gu sta wu,po uprzed nim strza le. Pies mu siał prze pły nąć po aport oko -ło 20-25 me trów. Dru gi aport, to aport kacz ki rzu co nejpo strza le przez wi dzia ne go przez psa po moc ni ka znaj du ją ce gosię na prze ciw le głym brze gu sta wu, na ten prze ciw le gły brzeg.Czy li pies mu siał prze pły nąć po aport ca ły staw, lub go obiec,zna leźć na brze gu, pod nieść aport i al bo prze pły nąć staw z po -wro tem, al bo go obiec. Trze ci aport wod ny umiesz czo ny byłprzez ukry te go przed psem po moc ni ka, na wy sep ce wzno szą -cej się po środ ku sta wu. Po strza le od da nym z brze gu, prze -wod nik mu siał psa wy da wa ny mi ko men da mi tak na kie ro wać,aby po pły nął na wy spę i pod jął po zo sta wio ną tam kacz kę.

I na ko niec apor ty z lą du. Czte ry apor ty nie wi docz ne i je denwi docz ny. Pies mu siał przy nieść czte ry pta ki wy ło żo ne w le siena po wierzch ni jed ne go hek ta ra, ich wy kła da nia pies nie mógłob ser wo wać. Przed tem aport pta ka wi docz ne go, czy li na tra siedo tych czte rech, ukry ty w krza ku po moc nik rzu ca w gó rę pta -ka po od da nym strza le. Ptak upa da w od le gło ści oko ło 20 me -trów od ob ser wu ją ce go go psa. Aby za li czyć kon kurs mu siprzy nieść ca łą piąt kę. Ko lej ność do wol na. Li czy się głów nieczas, nikt nie zwra ca uwa gi na to czy pies pod czas apor tu sie -dzi, czy stoi, ba na wet na to czy od da je aport po ko men dzieprze wod ni ka, czy prze wod nik za bie ra mu go sam, za razpo przy nie sie niu. Ob ni ża się punk ty w przy pad ku wy plu ciaapor tu, ale nie trak tu je się te go zbyt sro go. Prak tycz nie maprzy nieść aport i ba sta.

Do kon kur su te go zgło szo no pięt na ście psów, osta tecz niena pla cu ape lo wym sta nę ło osiem. Skąd my to zna my. Dy plo mywy wal czy ło sie dem psów w tym trzy I stop nia, je den II stop niai trzy III stop nia. Bez a pe la cyj ne zwy cię stwo z 92 punk ta mina kon cie od nio sła la bra dor ka re trie ver PE NE LO PA NOCH -NAYA KRA SA VIT SA wła sność pa na Za zu li na z Ka li nin gra du,któ ry na kon kurs ten prze je chał, li cząc obie stro ny, oko -ło 2600 km. Lo ka tę dru gą za zdo by te 88 punk tów przy zna nola bra do ro wi PIER WA JA SKRIP KA wła sność pa ni Wa sko wej,

Dwa konkursy pod Moskwą

49Pies 4 (356) 2014

a na trze cim miej scu za uzy ska ne 84punk ty zna lazł się flat co ated re trie verWSIEG DA RIA DO, AJ WEN MÓJ LIU BI -MEC wła sność pa ni Fe do se ewej.

Na stęp ne go dnia, w nie dzie lę, sę dzio -wa li śmy kon kurs pra cy no row ców. Wzię -ło w nim udział dwa na ście psów, w tymje de na ście te rie rów i je den jam nik szorst -ko wło sy. Wśród te rie rów do mi no wa łyfoks te rie ry szorst ko wło se, któ rych na li -czy łem sie dem. Staw kę uzu peł nia ły dwabor der te rie ry, je den Jack Rus sell Ter rieri je den nie miec ki te rier my śliw ski. No rama kształt śle po za koń czo nej li te ry „U”,ma wi zjer w miej scu lo ko wa nia li sa, niema na to miast wskaź ni ków po ka zu ją cychmiej sca po by tu psa i li sa. Zbu do wa na jest

nie pod zie mią, ale na po wierzch ni. Z da -le ka ro bi wra że nie dość so lid nej bu dow li.Pre fe ro wa ny jest chwyt, choć po dob noprzy by wa zwo len ni ków wy gna nia. Li czysię głów nie czas od star tu do doj ścia li sa.Li sy są lo so wa ne. Ka żdy pies wcho dzido no ry dwu krot nie. O osta tecz nym wy ni -ku de cy du je su ma punk tów z obu wejść.Ca ły kon kurs z prze rwą obia do wą włącz -nie trwał dwie i pół go dzi ny. Mu szę do -dać, że normistrz był mi strzem w swymza wo dzie. Zwy cię ży ła, z dwo ma dy plo ma -mi I stop nia uzy sku jąc ka żdo ra zo wo 92punk ty, su ka ra sy nie miec ki te rier my śliw -ski, cham pion ka pra cy w no rach, NOT FI -NA pa na W. W. Kroch ma la. Dru gi byłfoks te rier szorst ko wło sy DZHAS STA LAR -

RY LARS pa ni E. Kor szyn ko wej, któ ryuzy skał dwa dy plo my I stop nia, za 91punk tów po pierw szym wej ściu i 89punk tów po dru gim no ro wa niu. Na pu dłoza ła pał się jesz cze bor der te rier ADOS ZAMI ŁYJ DRUG pa na W. Ły ka szo wa. Uzy skałw pierw szym no ro wa niu dy plom II stop -nia za zdo by te 89 punk tów, w dru gim zaśzdo był dy plom I stop nia, za uzy ska ne 91punk tów.

Ca ły mój po byt w „Fria ze wie” uwa żamza bar dzo uda ny i dłu go bę dę go wspo -mi nać, oczy wi ście go spo da rze jak przy -sta ło na praw dzi wych Sło wian by li nie -zwy kle go ścin ni.

Tekst An drzej Bra bletzZdjęcia z archiwum autora

Psy goń cze (VI gru pa FCI), do któ rychna le ży za rów no ogar, jak i goń czy pol ski,wy ko rzy sty wa ne są w ło wiec twie przedewszyst kim do tro pie nia i po go ni za zwie -rzy ną. Po sia da nie ta kie go psa jest du żymwy zwa niem, ale rów nież wiel ką przy jem -no ścią. Wła ści cie le mu szą pa mię tać o ko -niecz no ści sys te ma tycz ne go za bez pie -cza nia zwie rzę ciu du żej daw ki ru chuw ka żdych wa run kach oraz wy zna cza niaza dań do wy ko na nia, po nie waż na tu ral -na jest ich chęć do pra cy i wy trwa łośćw niej. Psy od po wied nio pro wa dzo ne za -zwy czaj nie spra wia ją kło po tów wy cho -waw czych.

Po pu lar ność pol skich ras my śliw skichro śnie nie tyl ko wśród my śli wych. Co razczę ściej tra fia ją one w rę ce lu dzi nie zwią -za nych z my śli stwem, któ rzy przy wy bo -rze szcze nię cia kie ru ją się wy łącz nie wy -glą dem ze wnętrz nym. Oso by ta kieod goń czych psów ocze ku ją, że bę dą psa -mi ro dzin ny mi – po słusz ny mi i przy ja zny -mi dla lu dzi i zwie rząt. Jed nak nad goń -czym psem nie ła two za pa no wać. Zda rzasię, że du ży tem pe ra ment, pa sja ło wiec ka,

te ry to ria lizm w po łą cze niu z du żą in te li -gen cją i nie za le żnym cha rak te rem tychzwie rząt nie do świad czo nym wła ści cie lomspra wią wie le pro ble mów. Ob ser wu je myto szcze gól nie u psów miesz ka ją cychw mia stach. Zda rza się, że zwie rzę ta, któ -re nie ma ją od po wied nie go dla swo jej psy -chi ki za ję cia czy wy star cza ją cej daw ki ru -chu, re agu ją agre sją i by wa ją nie po słusz -ne. Wła ści cie le nie za wsze po tra fią so biez ty mi trud no ścia mi ra dzić.

Na ła mach „Psa” nie czę sto gosz czą te -ma ty zwią za ne z użyt ko wo ścią psów rasmy śliw skich. Chcia ły by śmy przy bli żyćczy tel ni kom te za gad nie nia, re la cjo nu jącKon kurs Pra cy Tro pow ców, któ -ry 6 wrze śnia od był się w Za most kachpod War sza wą. Kon kurs ma już swo jątra dy cję. jed nak w tym ro ku po razpierw szy im pre zę za pla no wa no wy łącz -nie dla na szych ro dzi mych ras psów my -śliw skich – oga rów i goń czych pol skich.Jak za wsze w Za most kach, dzię ki pra cy,wy sił ko wi i za an ga żo wa niu wie lu osóbkon kurs wy ró żniał się wspa nia łą, świą -tecz ną opra wą i – mi mo oczy wi stej ry -

wa li za cji – ser decz ną, ko le żeń ską at mos -fe rą, do ce nia ną przez sę dziów, uczest ni -ków i licz nych go ści.

Oga ry i goń cze pol skie wy ko rzy sty wa -ne są w ło wiec twie ja ko psy tro pią ceoraz dzi ka rze, za tem – jak na psy my -śliw skie przy sta ło – pod le ga ją spraw -dzia nom użyt ko wo ści, do ja kich na le ży,mię dzy in ny mi, kon kurs pra cy tro pow -ców. Za wod ni kiem jest pies pro wa dzo nyprzez prze wod ni ka – me ne ra. Zwie rzę tama ją za za da nie wy ka zać się pa sją ło -wiec ką, po zio mem wy szko le nia, do brą

Sło wo o użyt ko wo ści oga rów i goń czych pol skich– czy li Kon kurs Pra cy Tro pow ców w Za most kach

Na wy sta wach psów, or ga ni zo wa nych przez związ ki zrze szo ne w FCI, sę dzio wie oce nia ją, jak bar -dzo do do sko na ło ści po da nej we wzor cu zbli żo ny jest przed sta wi ciel da nej ra sy. Pod uwa gę bra na jestbu do wa ana to micz na, ruch i za cho wa nie na rin gu. Dla du żej gru py ras nie jest to je dy ny spraw dziancech, któ re pod le ga ją oce nie. Do ty czy to zwłasz cza psów ras my śliw skich, dla któ rych do dat ko wo od -by wa ją się kon kur sy i pró by pra cy, ma ją ce na ce lu we ry fi ka cję ich pa sji ło wiec kiej i cech użyt ko wych.

Fot. Anna Walentynowicz

50 Pies 4 (356) 2014

współ pra cą z prze wod ni kiem i po słu -szeń stwem. Spo sób oce ny i przy zna wa -nia punk tów zo stał szcze gó ło wo opi sa nyw „Re gu la mi nie prób i kon kur sów pra cypsów my śliw skich”, opra co wa nym przezZe spół Ko mi sji Ky no lo gicz nej Na czel nejRa dy Ło wiec kiej Pol skie go Związ ku Ło -wiec kie go.

Kon kur sy zgod nie z ło wiec ką tra dy cjąroz po czy na ją się wcze śnie ra no uro czy -stą od pra wą – tak, jak to od by wa sięna praw dzi wym po lo wa niu. Za wod ni cystar tu ją we dług wy lo so wa nych nu me -rów. W kon kur sie tro pow ców prze pro -wa dza ne są dwie kon ku ren cje: „odło że niepsa” oraz „pra ca po far bie” (far bą w gwa -rze my śliw skiej na zy wa na jest krew zwie -rzy ny). „Odło że nie” po le ga na po zo sta -wie niu psa (na ok. 5 mi nut) w od le gło ścikil ku dzie się ciu me trów od prze wod ni kabez mo żli wo ści kon tak tu wzro ko we go,W tym cza sie zo sta ją od da ne dwa po je -dyn cze strza ły z bro ni my śliw skiej. Oce niepod le ga za cho wa nie psa, któ ry po wi nienbyć spo koj ny, opa no wa ny i nie zmie niaćpo zy cji, w ja kiej zo sta wił go me ner. Wy żejpunk to wa ne jest po zo sta wie nie psa lu zemniż uwią za ne go na smy czy. Przed przy -stą pie niem do kon ku ren cji sę dzio wiespraw dza ją re ak cję psa na huk strza łu.Pusz czo ny lu zem bie ga ją cy pies po wi nienbyć spo koj ny i nie wy ka zy wać stra chu.Psy, któ re re agu ją na od głos strza łu lę -kiem, nie są do pusz cza ne do kon kur su.„Pra ca po far bie” to tro pie nie na sztucz -nie uło żo nej ście żce tro po wej dłu go ścioko ło pół ki lo me tra, na któ rą po przed nie -

go dnia wy la no far bę. Pod czas kon kur suod twa rza się wa run ki, ja kie mo gą się zda -rzyć na praw dzi wych ło wach. Po cząt kiemście żki dla ka żde go za wod ni ka jest ozna -ko wa ny „ze strzał”, czy li sym bo licz nemiej sce za trzy ma nia zwie rza przez my śli -we go. Za da niem psa jest pod ję cie tro pui do pro wa dze nie prze wod ni ka do tu szy„upo lo wa nej” zwie rzy ny na koń cu ście żki.W kon ku ren cji oce nia ny jest spo sób pra cypsa, współ pra ca z prze wod ni kiem i za -cho wa nie przy mar twej zwie rzy nie.

Or ga ni za to rem Kon kur su Pra cy Tro -pow ców w Za most kach był Za rząd Okrę -go wy PZŁ w War sza wie, a go spo da rzemLe śnic two Czar na Stru ga. Przy go to wa -nia i prze bieg im pre zy, pod czuj nym,a za ra zem życz li wym okiem le śni cze goJe rze go Dy ło (my śli we go i do świad czo -ne go ho dow cy goń czych i oga rów), wy -pa dły wzo ro wo. Wspar cia fi nan so we goudzie li ło Nad le śnic two Drew ni ca, a w or -ga ni za cji po ma ga ła gru pa mi ło śni kówpsów ras pol skich sku pio na wo kół Sek cjiGoń cze go i Oga ra Pol skie go przy War -szaw skim Od dzia le ZKwP.

Kon kurs prze pro wa dzo no z za cho wa -niem tra dy cji i zwy cza jów ło wiec kich.Zad ba no ta kże o od po wied nią opra węmu zycz ną uro czy sto ści. Sy gna ły ło wiec -kie to wa rzy szy ły nie tyl ko roz po czę ciui za koń cze niu kon kur su, lecz ta kże zma -ga niom psów w pra cy na ście żkach tro -po wych. Wie ści ły po le sie suk ce sy ko lej -nych za wod ni ków od naj du ją cych „strze -lo ne go” dzi ka.

Im pre zie to wa rzy szy ła wy sta wa pre -zen tu ją ca po stać i do ro bek ky no lo gicz nypa tro na kon kur su płk. Jó ze fa Paw łu sie -wi cza, ofi ce ra Woj ska Pol skie go i pierw -sze go Ko men dan ta Za kła du Tre su ryPsów Słu żbo wych KBW w Suł ko wi cach.Był on wier nym ro dzin nej tra dy cji ho -dow cą goń czych pol skich (wcze śniej na -zy wa nych oga ra mi, ale to zu peł nie in -na hi sto ria) i mi ło śni kiem po lo wa nia z ni -mi. Na roz sta wio nych szta lu gach wy eks -po no wa no oka za łe re pro duk cje prze ka -za nych przez ro dzi nę zdjęć Puł kow ni kaz je go „oga ra mi” oraz ro do wo dy z latpięć dzie sią tych XX w. – jed ne z pierw -szych do ku men tów wy sta wio nych dlapsów tej ra sy.

Zbiór kę uczest ni ków kon kur su wy -zna czo no w Miej scu Edu ka cji Przy rod ni -czej Ja wo rów ka w pod war szaw skichMar kach. Tuż obok prze pro wa dzo nokon ku ren cję „odło że nie”. Wszyst kie psy:osiem goń czych pol skich, sześć oga rów

i co ogar (mię dzy ra so wa krzy żów ka ame -ry kań skie go co on ho un da z oga rem pol -skim) prze szły tę pró bę po zy tyw nie,choć nie któ rym trud no przy cho dzi łoopa no wa nie emo cji.

Kon kur so we ście żki tro po we uło żo neby ły w dość trud nym pa gór ko wa tym te -re nie w le sie mie sza nym z bar dzo bo ga -tym, wy so kim pod szy tem. Nie ocze ki wa -ne kło po ty spra wi li wy jąt ko wo licz nigrzy bia rze i spa ce ro wi cze, któ rych ścią -gnę ła do la su wspa nia ła po go da i mno -gość tych owo ców la su. Ich obec ność(a ra czej za cho wa nie) czę sto de kon cen -tro wa ła pra cu ją ce na tro pie psy.

Po pod su mo wa niu punk tów uro czy -ście ogło szo no li stę zwy cięz ców, wrę cza -jąc ich prze wod ni kom dy plo my. Pierw -szą lo ka tę, przy mak sy mal nej mo żli wejdo uzy ska nia licz bie punk tów, dy -plom I stop nia oraz Wnio sek na Cham -pio na Pra cy (CPC) uzy skał goń czy pol skiGROT z Hu cul skiej Łą ki, pies w rę kachWojt ka Go łę bia, nie zwią za ne go z ło wiec -twem. Na pięt na ście star tu ją cych w kon -kur sie psów dzie więć z suk ce sem ukoń -czy ło zma ga nia, otrzy mu jąc dy plom bę -dą cy świa dec twem spraw dze nia użyt ko -wo ści. Sześć po zo sta łych mia ło gor szydzień i nie uzy ska ło wy ni ków kwa li fi ku -ją cych do uzy ska nia dy plo mu. Or ga ni za -to rzy i sym pa ty cy im pre zy za dba li jed -nak, aby nikt z uczest ni ków nie od je chałz pu sty mi rę ka mi. Dzię ki hoj no ści spon -so rów nie bra ko wa ło na gród w po sta ci:smycz, ob ro ży, la ta rek, psich me dy ka -men tów czy pa miąt ko wych od znak oko -licz no ścio wych.

War to zwró cić uwa gę, że prze wod ni -ka mi psów star tu ją cych w kon kur siew więk szo ści by ły oso by, któ re nie sąmy śli wy mi, a ich za in te re so wa nie la semi ło wiec twem zro dzi ło się z po sia da niapsa pol skiej ra sy my śliw skiej – oga ra lubgoń cze go. Wśród star tu ją cych by li ta kżeta cy me ne rzy, któ rzy zo sta li my śli wy miza spra wą ło wiec kich ta len tów swo je gopsa. Jak po ka za ły re zul ta ty kon kur su,nie -my śli wi do sko na le spraw dza ją sięw ro li prze wod ni ków psów.

Uczest ni cy kon kur su oraz go ście zo -sta li po sta ro pol sku ugosz cze ni – na sto -le po ja wił się go rą cy bi gos, wę dli ny naj -lep sze go sor tu, sta ro pol ski smal czykz pie czy wem na za kwa sie oraz wszel kie -go ro dza ju do mo we wy pie ki. Przy ogni -sku trwa ły dys ku sje, wy mia na wra żeńi do świad czeń, snu to pla ny udzia łu w ko -lej nych im pre zach.

Pies 4 (356) 2014 51

Or ga ni za cja szko leń, prób i kon kur sów pra cy dla oga rówi goń czych pol skich na szym zda niem jest wa żnym ele men tempro mo cji i po pu la ry za cji ro dzi mych ras, nie ste ty, nie wy star cza -ją co in sty tu cjo nal nie wspie ra nym dziś przez Zwią zek Ky no lo -gicz ny w Pol sce. Oga ry i goń cze pol skie ze wzglę du na swo jece chy użyt ko we zdo by wa ją słusz nie co raz więk sze uzna niewśród my śli wych. W ostat nich la tach od no to wu je się sta ływzrost licz by przed sta wi cie li obu tych ras w kra ju, jak i za gra -ni cą. Sys te ma tycz nie ob ser wu je my wy rów ny wa nie się i po pra -wę eks te rie ru. Cóż z te go, je śli co raz czę ściej za po mi na my, żepies to nie tyl ko for ma ze wnętrz na. Je śli się gnie my do Sta tu tuZKwP, znaj dzie my tam de fi ni cje ce lów na szej związ ko wej dzia -łal no ści, któ re zo sta ły wy zna czo ne ja ko dą że nie do naj wy ższe -go po zio mu psów ra so wych za rów no pod wzglę dem eks te rie -ru, jak i użyt ko wo ści. Ten dru gi ele ment, na któ ry skła da ją sięwy cho wa nie, szko le nie i pra ca psa, jest w co dzien no ści na sze -go związ ku co raz bar dziej mar gi na li zo wa ny. Kon cen tru je my sięna ce chach fi zycz nych i uro dzie zwie rząt. Tym sa mym spro wa -dza my na sze ra so we czwo ro no gi do ro li eks klu zyw nych ga dże -tów na gra dza nych za szla chet ny wy gląd me da la mi i przy no szą -cy mi do chód ze sprze da ży szcze niąt. Pro mu jąc eks te rier, a za -po mi na jąc o ró żno rod nych for mach spę dza nia cza su z psem,wspie ra my mi mo wo li pro ces nad mier nej ko mer cja li za cji ho -dow li, któ re mu – jak wszy scy zgod nie de kla ru je my – chcie li by -śmy prze ciw dzia łać. Ta ki sto su nek do psów jest na szym zda -niem krzyw dzą cy. Na le ży pod kre ślić, że pra ca nad psy chi ką,wy szko le niem i użyt ko wa niem psów są co naj mniej tak sa mowa żne jak dba łość o ze wnętrz ną po wło kę psa, je go uro dęi zdro wie. Pra ca ta sta no wi bo wiem pod sta wę pra wi dło wej re -la cji czło wiek – pies, opar tej na obu stron nym sza cun ku i pod -mio to wo ści. Szko le nie i użyt ko wa nie wią że się ze wspól nymspę dza niem cza su, któ re bu du je więź mię dzy czło wie kiemi zwie rzę ciem, uczy wza jem ne go zro zu mie nia. Nam szcze gól niebli skie są pro ble my zma ga ją cych się pod czas kon kur su w Za -most kach psów ro dzi mych ras my śliw skich – oga rów i goń -czych pol skich oraz przy szłość tych ras. Uwa ża my za istot nepro mo wa nie na wy sta wach ich pięk ne go eks te rie ru, jed nak ko -niecz nie w po łą cze niu z dba ło ścią o pra wi dło we, zgod nez wzor cem ce chy psy chicz ne oraz utrzy ma nie tra dy cyj nej użyt -ko wo ści.

No wych wła ści cie li, szcze gól nie tych, dla któ rych kup no psamy śliw skie go jest pierw szym otar ciem się o świat ło wiec twa,

za chę ca my do kon tak to wa nia się z ko le ga mi pra cu ją cy miw sek cjach psów goń czych w ZKwP, gdzie mo żna za się gnąć ra -dy na te mat wy cho wa nia i sko rzy stać z mo żli wo ści szko le niapsa. Re ko men du je my rów nież udział w wy jaz do wych, kil ku -dnio wych szko le niach dla oga rów i goń czych pol skich or ga ni -zo wa nych co rocz nie przez mi ło śni ków tych ras pod egi dą Pol -skie go Związ ku Ło wiec kie go mię dzy in ny mi w Prze chlew kuna Po mo rzu czy w Jaś ko wie w Pusz czy Pi skiej. Im pre zy te sądo sko na łą oka zją do spę dze nia z psem w le sie kil ku nie za po -mnia nych dni, pod czas któ rych ma my mo żli wość spraw dze nia,jak nasz pod opiecz ny ra dzi so bie w ro li po moc ni ka my śli we go.Pod okiem fa chow ców mo że my też po pra co wać nad po słu -szeń stwem w te re nie i do wie dzieć się wię cej o ra sie, nie wspo -mi na jąc o wię zi, ja ka two rzy się wte dy mię dzy psem i je go prze -wod ni kiem. Po byt wśród bar dziej do świad czo nych wła ści cie liuła twi zro zu mie nie spe cy ficz nych po trzeb i mo żli wo ści psówtych ras i po ka że, ja kie za da nia wy ko nu ją one naj chęt niej.

Psy ma my pięk ne, co raz bar dziej wy rów na ne eks te rie ro wo.Ale aby nie utra cić ich wa lo rów użyt ko wych, mo że war to roz -wa żyć po wrót do za sa dy do pusz cza nia do roz ro du tyl ko tychosob ni ków, któ re ma ją na swo im kon cie udo ku men to wa nesuk ce sy w kon kur sach pra cy psów my śliw skich. Na si są sie dziza za chod nią i po łu dnio wą gra ni cą w ta ki wła śnie spo sób pro -wa dzą pra cę ho dow la ną swo ich ras psów my śliw skich. Prze -myśl my raz jesz cze, czy na szym ce lem jest ilość czy ja kość.O war tość na szych pol skich ras psów mu si my za dbać sa mi.Nikt za nas te go nie zro bi.

Be ata Ma zu rek-Ja siń skaMał go rza ta Na gal ska

Ko le żan ki i ko le dzy ho dow cy, od da jąc goń cze szcze nię -ta pa mię taj cie, że by upew nić się, że ich przy szli wła ści cie -le ma ją wie dzę, do świad cze nie i wa run ki, aby po ra dzić so -bie z wy cho wa niem nie ła twe go w pro wa dze niu psa.Uprze dzaj cie o trud no ściach, któ re mo gą się po ja wić, je ślipies bę dzie się nu dził za mknię ty sam na wie le go dzinw nie wiel kim po miesz cze niu. Do bie raj cie tem pe ra mentszcze nię cia do sty lu ży cia przy szłych wła ści cie li. Nie ka żdaoso ba bę dzie do brym prze wod ni kiem psa my śliw skie go.Goń czym nie wy star czy ka na pa i na wet naj lep sza kar ma.

52 Pies 4 (356) 2014

Już 10 lat mi nę ło od cza su pierw szejKra jo wej Wy sta wy Pu dli or ga ni zo wa nejprzez re ak ty wo wa ny po la tach prze rwyKlub Pu dla. Przez ten okres wie le sięzmie ni ło. Jak za wsze przy oka zji ju bi le -uszu czas na ma łe pod su mo wa nie. Pu dlela ta swej wiel kiej po pu lar no ści ma ją jużw na szym kra ju daw no za so bą. Ja na dalmam w pa mię ci swo ją pierw szą wy sta wępsów, w któ rej uczest ni czy łem jesz czetyl ko w cha rak te rze wi dza, gdzie na jed -nym rin gu sta ła kla sa otwar ta bia łych mi -nia tur, kil ka na ście psów w kla sie w jed -nej wiel ko ści i ko lo rze. To wi dok nie spo -ty ka ny dziś na pol skich rin gach. Czy toźle, czy do brze?

Mo da na pu dle mi nę ła, ale na szczę -ście po zo sta ło wier ne gro no ho dow cówi mi ło śni ków tej ra sy, któ rzy po zo sta ją jejmi ło śni ka mi, bez wzglę du na to, co dzie -je się do oko ła. W przy pad ku pu dli do -sko na le spraw dza się po wie dze nie, żenaj czę ściej ja kość nie idzie w pa rze z ilo -ścią. Pol skie pu dle, choć nie licz ne, mo gąpo szczy cić się suk ce sa mi na mię dzy na ro -do wych are nach. W ostat nich la tach kil -ka ty tu łów Zw. Świa ta i Eu ro py po wę -dro wa ło do pu dli w pol skich rę kach.Spo ro war to ścio wych im por tów ta kżedo brze ro ku je na przy szłość.

Klub Pu dla nie jest du żą or ga ni za cją,ale po mi mo swo ich roz mia rów sta ra sięrze tel nie wy ko ny wać za pla no wa ne za da -nia. Pro wa dzi stro nę in ter ne to wą, któ rajest na bie żą co uak tu al nia na. Za miesz -cza ne są w niej wy ni ki z wy staw, in for -ma cje do ty czą ce szcze niąt. Co ro kuprze pro wa dza ny zo sta je ran king wy sta -wo wy. Jed na kże naj wa żniej szym wy da -rze niem dla klu bu jest or ga ni za cja do -rocz nej wy sta wy.

Przez te 10 lat wy sta wa kil ku krot niezmie nia ła swo je miej sce. Gdy na po cząt -

ku Klub dzia łał pod prze wod nic twem p.Iwo ny Urba now skiej, wy sta wa wte dyod by wa ła się w Ostro wie. To wła śnietam, przez kil ka lat „pu dla rze” mie liswo je do rocz ne świę to. Po tem wy sta waza wi ta ła do Ło dzi i Wro cła wia.Od dwóch lat opie kę nad „pu dlów ką”prze jął od dział w By to miu. Tra dy cją jużjest, że wy sta wa ta za wsze po prze dza in -ną im pre zę ky no lo gicz ną o ran dze mię -dzy na ro do wej (Wro cław, Łódź) lub kra -jo wej (Ka lisz, By tom). To po łą cze nie jestbar dzo atrak cyj ne i eko no micz ne dla wy -staw ców. Da je to mo żli wość zdo by ciadwóch ocen, cer ty fi ka tów od ró żnychsę dziów w je den week end.

Klub za wsze sta rał się o do bra nie sę -dzie go, któ ry zwią za ny jest z tą ra są;czę sto by li to dłu go let ni ho dow cy, sę -dzio wie pu dli, oce nia ją cy je na ca łymświe cie. W tym ro ku po raz dru gi już„pu dla rze” zje cha li do By to mia. Mia stoto oka za ło się dla nich szcze gól nie ku -szą ce, po nie waż za pro po no wa no im trzywy sta wy zor ga ni zo wa ne w dwa dniw jed nym miej scu. So bo ta by ła wy peł -nio na przez Kra jo wą Wy sta wę gru -py IX FCI, któ ra roz po czę ła się ra no orazzor ga ni zo wa ną po po łu dniu Kra jo wąWy sta wę Pu dli. Nie dzie la na to miast wy -peł nio na by ła przez tra dy cyj ną Kra jo wąWy sta wę Psów Ra so wych. Do dat ko wymma gne sem przy cią ga ją cym wy staw cówby ła mo żli wość uzy ska nia „du że go”CWC na wy sta wie Klu bo wej Pu dli.

Wy sta wa od by ła się w prze stron nej,no wej ha li. By ła bar dzo sta ran nie zor ga -ni zo wa na z du żym rin giem i mno go ściąna gród. Zo sta łem za pro szo ny w cha rak -te rze sę dzie go, co by ło dla mnie wiel kimza szczy tem. Naj licz niej sta wi ły się w rin -gu pu dle mi nia tu ro we. Pod wzglę demko lo rów prym wio dą czar ne. Od zwier -

cie dla to sy tu ację świa to wą. Naj mniejlicz ne by ły psy o umasz cze niu srebr nymi brą zo wym. Z przy jem no ścią mo gęstwier dzić, że fi na li ści re pre zen to wa linaj wy ższy po ziom ra sy. By ły to psyw do sko na łym ty pie i kon dy cji wy sta wo -wej, zna ko mi cie pre zen to wa ne w rin gu.

Trze ba by ło wy ło nić te go pierw sze go– Naj pięk niej sze go Psa Wy sta wy. Tym ra -zem ty tuł ten przy padł bia łe mu śred nie -mu OVI DIUS Ar ca nus Ii ria (Fot. 1.). War topod kre ślić, że bar dzo trud no o „śred nia -ka” tej kla sy w tym ko lo rze. Świat bia łychpu dli śred nich jest bar dzo ma ły i w za sa -dzie po za Ame ry ką nie spo ty ka się tej kla -sy psów na eu ro pej skich rin gach, dla te gooce na te go psa by ła dla mnie wiel ką przy -jem no ścią. Tuż za nim na po dium sta nąłbar dzo uty tu ło wa ny bia ły toy Exe cu ti veLe que of Gen tle men, któ ry oka zał się ta -kże zwy cięz cą ran kin gu wy sta wo we goza rok 2013. Sto pień ni żej – pięk na,wcho dzą ca do pie ro na rin gi, brą zo wa mi -nia tu ra MON CHE RI Le xa nis (Fot. 2.).

Otrzy ma ła ona ta kże me mo ria ło wy pu -char im. Wan dy Gry giel prze zna czo ny dlanaj lep sze go pu dla mi nia tu ro we go. Po -dium za mknę ła bar dzo sty lo wa śred niaapri cot ka – LEY LA AME ERA Aga re gi.

Fi na li ści w po zo sta łych kon ku ren cjach to:

BIS JU NIOR (Fot. 5.)1 KIM BER LY Star ring Mo ra via2 MO IRA Mo re lo wa Ra dość3 AMI CUS OPTI MA Me ega nius4 CAF FE NE RO Mio Amo re Bi BiBIS WE TE RAN (Fot. 6.)1 EL TON JOHN der Schwa rze Qu iri2 Sa li na We stern BAR BIEBIS SZC ZE NIĄT MŁODS ZYCH (Fot. 3.)1 EU PHO RIA Ca ra mel World2 JA SMI NE STAR Li den zaBIS SZC ZE NIĄT (Fot. 4.)1 CO LET TE z Hal mo va Dvo ra2 FE LI CI TY Se dy Ve vo da3 Ja se nak BU ONA NOT TE4 NEW GLO RY Black Di gni ty

Maj z pudlami

fot. 1

fot. 2

53Pies 4 (356) 2014

Za rok ko lej na „pu dlów ka” i no wizwy cięz cy.

Nie by ła to ostat nia przy go da z pu dla mitej wio sny. Dwa ty go dnie póź niej w ostat -ni week end ma ja od by ła się Klu bo wa Wy -sta wa Pu dli w szwedz kim Nor r ko ping.Do oce ny za pro szo no dwóch sę dziówz Pol ski. Pu dle du że oce niał AdamOstrow ski, a ni żej pod pi sa ny po zo sta łewiel ko ści. By łem bar dzo cie ka wy staw kija ką bę dę miał oka zję zo ba czyć.

Skan dy na wia od daw na wie dzie prymw ho dow li tej ra sy w Eu ro pie. Spo re gro -no nie zwy kle am bit nych ho dow ców na -rzu ca po ziom i wy zna cza tren dy. Do dat -ko wo na le ży wspo mnieć, iż ze wszyst kichkra jów skan dy naw skich wła śnie w Szwe -cji pu dle cie szą się du żą po pu lar no ścią. Coro ku wła śnie tam ro dzi się naj więk sza ilośćszcze niąt. Oczy wi ście nie wszyst kie onatra fia ją na rin gi wy sta wo we.

Ta kże ja ko ścio wo, to wła śnie szwedz -kie pu dle wy da ją się być w chwi li obec nejnu me rem je den. Wy sta wa ta by ła zor ga -ni zo wa na przy oka zji wy sta wy kra jo wej.Wszyst ko do pię te by ło na ostat ni gu zik.Nie ste ty po go da lek ko po psu ła at mos fe rę.Deszcz kil ku krot nie w cią gu dnia prze ry -wał oce nę. Ogól nie psy nie za wio dły mo -ich ocze ki wań. Więk szość z nich re pre -zen to wa ła do sko na ły typ, szcze gól niew więk szych od mia nach. Czte ry wiel ko ściwe wszyst kich ko lo rach sta wi ły sięw kom ple cie. Bio rąc pod uwa gę czo łów kępsów re pre zen to wa nych na na szych wy -sta wach nie ma my się cze go wsty dzić.Na sze to po we psy spo koj nie mo gą sta waćz ni mi w kon ku ren cji. Nie jed no krot niema my te sa me li nie, co ho dow cy skan dy -

naw scy. Nie ste ty spo glą da jąc ca ło ścio wona po pu la cję pol skich pu dli kon dy cja wy -sta wo wa i pre zen ta cja na szych psów od -bie ga nie co od po zio mu na szych pół noc -nych są sia dów. Szwe dzi nie co ina czej oce -nia ją pu dle na swo ich wy sta wach.Wszyst kie ko lo ry sę dzio wa ne są u nich ra -zem w ob rę bie wiel ko ści, po dob nie jakchoć by w Ame ry ce lub An glii.

Zo sta łem po pro szo ny o wy bór BIS tejwy sta wy. Spo śród czte rech wy se lek cjo -no wa nych psów mój wy bór padł na nie -zwy kłej uro dy stan dar do wą czar ną su kęDa Maya Huf fish Co py ri ght Wo man(Fot. 7.). Za nią po sta wi łem czar ną śred -nią su kę o fan ta stycz nie pięk nej gło wie zewszyst ki mi de ta la mi – Ca chas Cla ra I ko -lej no mi nia tu ro we go czar ne go psa Ste -adli ne He ad Hun ter i mo re lo we go toyapsa Spor rems Cle ar Off. Tak za koń czył siędla mnie maj z pu dla mi.

W trak cie roz mów po wy sta wo wychdu żo mó wi ło się o pla no wa nych na li sto -pad ko lej nych zmia nach we wzor cu.Wspo mi na no o uzna niu (w koń cu) „ter -rier trim”, strzy że nia tak bar dzo po pu lar -ne go wła śnie w Skan dy na wii, o po łą cze -niu ko lo rów mo re lo we go i czer wo ne gow jed no umasz cze nie ‘fawn”. Jak za wszeprzy ta kich zmia nach po ru sza no te matpu dli kre mo wych i blue oraz umasz czeńnie jed no li tych. Te ostat nie wzbu dza jąchy ba naj wię cej kon tro wer sji. „Pu dlo wyŚwiat” bar dzo bro ni się przed ni mi.

Przy oka zji Świa to wej Wy sta wy w Hel -sin kach po wsta ła pe ty cja prze ciw ko ofi -

cjal ne mu uzna niu przez FCI psów w tychumasz cze niach (nie jed no li tych) za pu dle.Po raz ko lej ny po wró cił ta kże pro blemogo nów. Jak po win ny być no szo ne, cojest ak cep to wal ne a co już nie. Pro po zy cjizmian we wzor cu przed sta wio no kil ka.Nie któ re z nich „wy szły” ze stro ny sa me gofran cu skie go Klu bu Pu dla. Jak za wszewszel kie zmia ny wzbu dza ją emo cje. Pa -mię tam jak przy oka zji po przed nich ko rektwzor ca ra sy, pod czas Świa to wej Wy sta wyw Sztok hol mie, zo sta ło zor ga ni zo wa nespo tka nie, na któ re za pro szo no przed sta -wi cie li klu bów pu dla z ca łej Eu ro py. Sze ro -ko oma wia no wte dy no wy stan dard.

Czas po ka że, ja kie zmia ny cze ka ją naspu dla rzy tym ra zem.

Ja kub Kru czek mię dzy na ro do wy sę dzia ky no lo gicz ny

Zdję cia z By to mia: W. Ma tław ski

fot. 4 fot. 3

fot. 5

fot. 6

fot. 7

54 Pies 4 (356) 2014

W ostat ni week end lip ca, na te re niema low ni cze go Ksią żań skie go Par ku Kra -jo bra zo we go od by ła się IV Kra jo wa Wy -sta wa Psów Ra so wych ras z IX gru py FCI.Po kil ku la tach nie obec no ści or ga ni za to -rom po now nie uda ło się zor ga ni zo waćwy sta wę na te re nie kom plek su na le żą ce -go do trze cie go, co do wiel ko ści zam kuw Pol sce – Zam ku Książ, stąd pod ty tułwy sta wy – „The Miss Da isy Dog Show”na wią zu ją cy do naj słyn niej szej re zy dent kizam ku – Ma rii Te re sy Oli wii Hoch bergvon Pless, czy li „Księ żnej Daisy”. We długlo kal nych po dań i le gend ta uro dzo -na w Wa lii ary sto krat ka spo krew nio -na min. z Win sto nem Chur chil lem orazpo wią za na z an giel skim dwo rem kró lew -skim do dziś ma uka zy wać się wy brań -com w prze pięk nych kom na tach orazogro dach zam ku.

Wy bór tak ma je sta tycz ne go miej scawy sta wy zo bli go wał or ga ni za to rów– wał brzy ski Od dział ZKwP do za pew nie -nia rów nie do sko na łej ob sa dy oraz or ga -ni za cji na naj wy ższym po zio mie, z cze gowe dług licz nie przy by łych od wie dza ją -cych i wy staw ców wy wią za li się zna ko mi -cie. Do oce ny psów w rin gach za pro szo noar bi trów z Pol ski, Nie miec oraz Da nii

– zna ną i ce nio ną Pa nią Vi vę Ma rię So lec -kyj -Szpu nar z Pol ski, ho dow cę Co ton DeTu le ar z Da nii – Pa na Sve ina Eri ka Bjørne -sa, któ ry na czte ry dni przed wy sta wą, zewzglę dów zdro wot nych za stą pił za pro -szo ną pier wot nie Pa nią Lin dę Re inelt Ge -bau er z Nie miec oraz do świad czo ne gonie miec kie go ju ro ra – Ra ine ra Ja cob sa.Do bór wy bit nej ob sa dy w po łą cze niuz nie co dzien nym usy tu owa niem oraz do -sko na łą opra wą wy sta wy prze ło żył sięna ilość zgło szo nych psów – po nad 200zgło szo nych psów na wy sta wie cząst ko -wej to licz ba, któ ra ro bi wra że nie, a zwy -cię skim psom i ty tu łom zdo by tym w ta kiejkon ku ren cji nie wąt pli wie do da je pre sti żu.Na wy sta wie po dzi wiać mo żna by ło oko -ło 30 ras psów ozdob nych, przy by łychz Nie miec, Czech, Sło wa cji oraz Da nii.Obok nich oczy wi ście sta wi ła się licz -na i moc na re pre zen ta cja Pol ski. Naj licz -niej za pre zen to wa ły się na gie chiń skiegrzy wa cze – 31 sztuk, po pu lar ne na pol -skich rin gach bul do gi fran cu skie – 27oraz efek tow ne shih tzu w licz bie 19sztuk.

Do dat ko wą i nie zwy kle cie ka wą atrak -cją za pla no wa ną przez or ga ni za to rów byłkon kurs dla wy staw ców pt. „Naj lep szeprze bra nie z epo ki Księ żnej Da isy”. W tejkon ku ren cji obok zwy cza jo wych pu cha -rów zwy cięz cy mo gli wy grać rów nieżzwie dza nie Zam ku Książ wraz z prze wod -ni kiem oraz licz ne na gro dy rze czo we,z któ rych sły ną wy sta wy or ga ni zo wa neprzez Od dział w Wał brzy chu. Kon kurswzbu dził naj więk sze za in te re so wa niewśród płci pięk nej, któ ra przy by ła w stro -jach z epo ki edwar diań skiej i to wła śniena rę ce Mał go rza ty Mar kie wicz ze Strze -go mia tra fi ła na gro da głów na oraz zwy -cię stwo w kon kur sie (fot.1).

Sę dzio wa nie w rin gach roz po czę ło siępunk tu al nie o go dzi nie 15.00, co po zwo -li ło or ga ni za to rom na unik nię cie lip co -wych upa łów, a wy staw com na do tar ciena wy sta wę i zwie dze nie Zam ku Książoraz oko licz nych atrak cji (Sta do Ogie rówKsiąż, Ksią żań ski Park Kra jo bra zo wy, licz -ne punk ty wi do ko we). Du że, w więk szo -ści za cie nio ne rin gi po zwa la ły na wy god -

ną pre zen ta cję czwo ro no gów, a sę dziom,wy staw com oraz przede wszyst kim psomza pew nia ły kom fort nie zbęd ny pod czaswy sta wy.

Za pro sze ni ju ro rzy spraw nie i rze tel niewy wią za li się z po sta wio ne go przed ni miza da nia – ka żdy pies zo stał do kład niespraw dzo ny w ru chu i sta ty ce, a sę dzio -wie nie szczę dzi li cen nych rad i wska zó -wek, zwłasz cza po czat ku ją cym wy staw -com. Pod czas oce ny du żą uwa gę przy kła -da no ta kże do od po wied niej psy chi kii tem pe ra men tu oce nia nych psów. Po mi -mo sto so wa nia peł nej ska li ocen wy staw -cy w zde cy do wa nej więk szo ści scho dzi liz rin gu za do wo le ni z uzy ska nej oce nyoraz jej uza sad nie nia, a ta kże otrzy ma -nych licz nych upo min ków oraz sma ko ły -ków dla swo ich pod opiecz nych.

Oko ło go dzi ny 18.30, na prze pięk nieprzy go to wa nym rin gu ho no ro wym roz -po czę ła się oce na kon ku ren cji fi na ło wych.W pierw szej ko lej no ści uwa gę przy ku wa lizwy cięz cy młod szych kon ku ren cji – pięk -na su ka ra sy mops – ODI Pre to ria nin,zwy cię żczy ni kon ku ren cji Best in ShowMłod szych Szcze niąt oraz pięk nie za po -wia da ją cy się pu del, zwy cięz ca kon ku ren -cji Best in Show Szcze niąt – Kal cy to wyZa ką tek (FCI) GOLD DIA MENT Mał go rza -ty Mar kie wicz któ ra chwi lę wcze śniejtrium fo wa ła w kon kur sie na naj lep szeprze bra nie z epo ki edwar dian skiej. Rów -nie wy śmie ni te wra że nie wy war ła ele -ganc ka bo ston ter rier ka – HOT AND SE XYToł di (FCI), któ ra w bar dzo moc nej i licz -nej staw ce zwy cię ży ła w kon ku ren cji Ju -nior Best in Show oce nia nej przez ar bi traz Da nii – Sve ina Eri ka Bjørne sa (fot. 3).

Wy bo ru naj pięk niej sze go we te ra -na wy sta wy do ko nał Pan Ra iner Ja cobsz Nie miec, któ ry po krót kiej chwi li za sta -no wie nia oraz zdzi wie nia wie kiem i kon -dy cją we te ra nów gosz czą cych na rin guho no ro wym, po śród okla sków wska załzwy cięz cę – bia ło -zło te go shih tzu AL DOAnn -Czu.

Po emo cjach, któ re za pew ni ły wy bo ryfi na ło we szcze niąt, we te ra nów oraz ju -nio rów nad szedł czas na dłu go ocze ki -wa ne przez licz nie zgro ma dzo nych wy -

IV Kra jo wa Wy sta wa Psów Ra so wych Gr IX FCI– Książ 2014 „The Miss Da isy Dog Show”

fot. 1

55Pies 4 (356) 2014

staw ców wy bo ry naj pięk niej sze go z naj -pięk niej szych – zwy cięz cy Best in Show.Oce nę tej naj wa żniej szej spo śród kon ku -ren cji fi na ło wych po wie rzo no pa nu Ra -ine ro wi Ja cob so wi, któ ry na rin gu ho no -ro wym po dzię ko wał wy staw com za licz -ną fre kwen cję oraz ser decz ność, z ja kąspo tkał się z ich stro ny na rin gu, a ta kżeor ga ni za to rom za zna ko mi cie przy go to -wa ną wy sta wę oraz do bór jej miej sca.Po przy stą pie niu do oce ny i do kład nymobej rze niu po szcze gól nych zwy cięz cówras w ru chu oraz sta ty ce, sę dzia do ko nałna stę pu ją ce go wy bo ru – lo ka ta czwar tana po dium Best in Show przy pa dła psura sy chi hu ahua dłu go wło sy o imie niuYOKER Gwiazd ki z Bia łe go Do mu, hod. iwł. Ha li na Ro ma niuk. Lo ka ta trze ciaprzy zna na zo sta ła su ce z kla sy mło dzie ży– czer wo no bia łej, im por to wa nej z Czechlha sa ap so – QU EN NY z Ky be ly Bo he mia,wł. Ma ciej So wiń ski. Na lo ka cie dru giej,po dob nie jak pod czas wy bo rów Ju niorBest in Show sta je pięk nie za pre zen to -wa ny pu del śred ni Pa ni Ka ta rzy ny Sob -czyk – BLACK JOK TAN At ti la -La ki… Ko -lej na chwi la na pię cia i już wie my! Te go -

rocz nym Zwy cięz cą Best in Show IV Kra -jo wej Wy sta wy Psów Ra so wych Gr IX FCIzo sta je do stoj ny pe kiń czyk – StSan ja RO -MEO OF LI VAN DA ASTAR TE GOLD wł.Ma ciej So wiń ski (fot. 2). Ten za le d -wie 1,5 rocz ny sa miec im por to wa nyz ho dow li w Wiel kiej Bry ta nii ma jużna swo im kon cie wie le suk ce sów od nie -sio nych na kra jo wych i za gra nicz nychrin gach, a ty tuł zdo by ty pod czas wy sta -

wy w Ksią żu z pew no ścią nie jest ostat -nim w je go ka rie rze.

Po za koń cze niu oce ny kon ku ren cji fi na -ło wych wszy scy wy staw cy zo sta li za pro -sze ni na ring ho no ro wy i po czę sto wa nilamp ką szam pa na oraz spe cjal nie przy go -to wa nym na tą oka zję pysz nym tor tem,na któ rym wid niał Za mek Książ oraz wi ze -ru nek Miss Da isy). W zna ko mi tej at mos fe -rze, ka żdy z wy staw ców mógł po roz ma -wiać z za pro szo ny mi sę dzia mi oraz zro bićso bie pa miąt ko we zdję cie na po dium.Pod czas roz mów pa dło wie le py tań o ko -lej ną edy cję „The Miss Da isy Dog Show”oraz jej pla no wa ną ob sa dę. Or ga ni za to rzyzo bo wią za li się do przy go to wa nia ko lej nej,rów nie do brze zor ga ni zo wa nej i ob sa dzo -nej wy sta wy w sierp niu 2015 ro ku. Niepo zo sta je więc nic in ne go jak za zna czyć tąda tę w na szym ka len da rzu wy sta wo wymi z nie cier pli wo ścią ocze ki wać ko lej ne go,rów nie mi łe go spo tka nia w Zam ku Książ.

Tekst Łu kasz Koź la rek Zdję cia Łu kasz Koź la rek

i Mo ni ka Mi lian

KURSY SZKOLENIA PSÓW

Zapraszamy psy rasowe i nierasowe na następujące

szkolenia i kursy:

przedszkole od 4 miesięcy

pies towarzyszący PT

pies towarzysząco-tropiący I i II stopnia PTT i PTT II

pies obrończy I stopnia – IPO I

pies obrończy II stopnia – IPO II

pies obrończy III stopnia – IPO III

Kursy i szkolenia prowadzą rekomendowane przez

Oddział Warszawski Związku

Kynologicznego w Polsce Zakłady Szkolenia Psów:

„BARITUS”

Kamil Kędziorek – 0602 661-355

WARSZAWA Gocław – Wał Miedzeszyński 670 (za stacją

BP przy skrzyżowaniu z ul. Fieldorfa)

WARSZAWA Bemowo – ul. Anieli Krzywoń

przy ul. Człuchowskiej

www.baritus.pl

„PSIA SZKOŁA”

Jadwiga Chodzeń – 605 942 180, 609 421 980

MYSIADŁO – ul. Puławska (wjazd od ulicy Osiedlowej 4)

Małgorzata Daniłowicz – 0605 066 343

WARSZAWA (Bemowo) – ul. Kocjana 70 A,

www.szkoleniepsow.pl

Dyżury Sekcji Szkolenia odbywają się w lokalu

Oddziału w poniedziałki

w godzinach 16.00 – 17.30.

Best in Show

fot. 2

fot. 3

56 Pies 4 (356) 2014

Nie bez obaw przy stę po wa li śmy do or -ga ni za cji tej wy sta wy. Nie bra ko wa łogło sów, że to nie mo że się udać. Za rządGłów ny za twier dził osta tecz nie Klub Do -ga Nie miec kie go o wła dzach wy bie ral -nych w dniu 30 lip ca br. rów no cze śniespeł nia jąc na szą proś bę przy znał nampra wo zor ga ni zo wa nia wy sta wy klu bo -wej 21 wrze śnia, a więc za nie speł -na dwa mie sią ce. Nie jest to okres dłu gi,szcze gól nie, że mie li śmy zor ga ni zo waćwy sta wę, bę dą cą no wo ścią przy naj mniejdla do ga rzy. Od wie lu lat Sta tut Związ kuprze wi du je mo żli wość funk cjo no wa niaklu bów ra sy w dwóch po sta ciach: klu buna pra wach ko mi sji Za rzą du Głów ne goi ta ki w przy pad ku na szej ra sy funk cjo -nu je od „za wsze” oraz klu bu bę dą cą jed -nost ką or ga ni za cyj ną Związ ku gru pu ją cąoso by, któ re za de kla ro wa ły przy na le -żność do te go klu bu, opła ca jąc do dat ko -wą skład kę i wy bie ra jąc spo śród sie biewła dze klu bu, pod le ga ją ce oczy wi ścieZa rzą do wi Głów ne mu Związ ku Ky no lo -

gicz ne go w Pol sce. W przy pad ku wie luras funk cjo no wa ły i funk cjo nu ją klu byw obu po sta ciach. W na szej ra sie klubo wła dzach wy bie ral nych po wstał do pie -ro obec nie i po speł nie niu wy mo gów for -mal nych zo stał za twier dzo ny przez Za -rząd Głów ny. Zgod nie z obo wią zu ją cy miw na szym Związ ku re gu la mi na mi oburo dza ja mi klu bu, Za rząd Głów ny ZKwPmo że przy znać pra wo or ga ni zo wa niawy sta wy klu bo wej, na któ rej przy zna wa -

ne jest „ du że ”CWC, ró żne na to miast sąty tu ły zwy cięz ców. Na wy sta wie klu bo -wej klu bu ko mi sji przy zna wa ny jest ty tułZwy cięz cy Klu bu, a na wy sta wie klu bo -wej klu bu o wła dzach wy bie ral nych ty tułZwy cięz ca Wy sta wy Klu bo wej i o ta kiwła śnie ubie ga ły się do gi na wy sta wie wdniu 21 wrze śnia br. Wło ży li śmy spo rowy sił ku w szyb kie po in for mo wa nie ho -dow ców i wła ści cie li o or ga ni zo wa nejwy sta wie.

I Klubo wa Wy sta wa Dogów Niemieckich– organizowana przez klub o władzach wybieralnych

BIS Weteran I – FRIDA z Gardeminki, II – CAPIRINHAQ z Domu Etny (fot. Jadwiga Rogowska)

BIS klas honorowych – I miejsce Ch. DAHILA Oregon

BIS Szczeniąt FORSAYTH Gigantos

57Pies 4 (356) 2014

Ogrom nym uła twie niem by ła życz li -wość Za rzą du Od dzia łu w Ło dzi, któ ryzgo dził się na wspól ne zor ga ni zo wa niewy sta wy łącz nie z Wy sta wą Ras Pa ster -skich Nie po lskich, po dob nie zresz tą jakmia ło to miej sce w la tach ubie głych. Ser -decz nie dzię ku je my.

Ta kie roz wią za nie by ło dla nas bar dzosa tys fak cjo nu ją ce, szcze gól nie, że Za -rząd Od dzia łu za pew nił mo żli wość zor -ga ni zo wa nia wy sta wy na sta dio nie SKSTART, któ ry to obiekt od daw na cie szysię sym pa tią wy staw ców do gów. Na wy -sta wę zgło si ły się 133 do gi, co uwzględ -nia jąc spe cy ficz ną sy tu ację uwa ża my, że

by ła to fre kwen cja co naj mniej do bra.Do słow nie w ostat niej chwi li mu sie li śmydo ko nać zmia ny ob sady sę dziow skiej,za co wy staw com na le żą się prze pro si ny,ale by ła to si ła wy ższa. Za pro sze niedo sę dzio wa nia przy ję ła Re gi ne Cho isy,nie ste ty z po wo du straj ku pra cow ni kówfran cu skich li nii lot ni czych lot zo stał od -wo ła ny, bez mo żli wo ści sko rzy sta niaz in ne go, ponieważ był strajk. Z po mo cąprzyszedł nam Mi lan Sto urac z Czech,któ ry za pro szo ny do słow nie w ostat niejchwi li zgo dził się przy je chać. Tak więcoce na od by wa ła się na dwóch rin gach,na któ rych pra co wa li: Gy or gy Hart mann

z Wę gier – ar le ki ny i czar ne oraz Mi lanSto urac żół te, prę go wa ne i błę kit ne.Oce na prze bie ga ła spraw nie, at mos fe rawśród wy staw ców by ła sym pa tycz na, docze go przy czy ni ło się nie wąt pli wie zor -ga ni zo wa ne sto isko „po czę stun ko we”,na któ rym wy staw cy czę sto wa li się wza -jem nie przy wie zio ny mi wy ro ba mi spo -żyw czy mi, udo wad nia jąc, że ma my wśródnas spo ro osób o nie ma łych ta len tachku li nar nych. Or ga ni za to rzy ze swej stro -ny za pew ni li po czę stu nek ka żde go wy -staw cy sym bo licz nym jabł kiem, za któ redzię ku je my kol. An nie Py ziak.

W prze rwie gru pa le ka rzy z Ga bi ne tuWe te ry na ryj ne go Med-Wet za de mon -stro wa ła nam bar dzo in te re su ją cy i pro -fe sjo nal ny po kaz udzie la nia pierw szejpo mo cy, za któ ry rów nież dzię ku je my.

Ale oczy wi ście naj wa żniej sze by ły wy -ni ki, któ re w ca ło ści mo żna obej rzeć nastro nie klu bo wej www.do gklub.pl

Na za koń cze nie wy sił kiem kol. AliMech zor ga ni zo wa no lo te rię fan to wą,roz lo so wu jąc wśród wy trwa łych wy -staw ców, któ rzy do cze ka li te go mo men -tu drob ne upo min ki wcze śniej przez wy -staw ców na ten cel prze ka za ne.

Ma my na dzie ję, że wy sta wa otwo rzy łano wy roz dział w hi sto rii ra sy dog nie -miec ki w na szym kra ju.

Tekst Mał go rza ta So wiń skaZdjęcia Klaudia Szymańska

BIS I, BIS JuniorI ITXARO Du BOIS Du Chant des Rossignols

58 Pies 4 (356) 2014

11.01 Gdynia krajowa

17-18.01 Brodnica (org. O/Toruń) krajowa

18.01 Sosnowiec (org. O/Będzin) krajowa

24-25.01 Głogów (org. O/Legnica) krajowa

-------------------------------------------------------------7.02 Bukowina Tatrzańska

(org. O/Zakopane) krajowa owczarków podhalańskich

14-15.02 Bydgoszcz krajowa - walentynkowa

14.02 Bydgoszcz krajowa - nocna

22.02 Rzeszów krajowa owczarków niemieckich

-------------------------------------------------------------1.03 Leszno

wystawa championów 77--88..0033 DDRRZZOONNKKÓÓWW (O/Zielona Góra)

mmiięęddzzyynnaarrooddoowwaa -- CCAACCIIBB 14-15.03 Jarosław (org. O/Przemyśl)

krajowa 14-15.03 Włocławek

krajowa 2200--2222..0033 KKAATTOOWWIICCEE

mmiięęddzzyynnaarrooddoowwaa -- CCAACCIIBB 21.03 Katowice

krajowa Cavalier King Charles Spanieli i King Charles Spanieli

11.04 Bytom krajowa wystawa użytkowych psów ras myśliwskich w ramach ExpoHunting 2015

11.04 Kalisz krajowa owczarków niemieckich

11.04 Kraków krajowa owczarków niemieckich

11.04 Legionowo klubowa sznaucerów, pinczerów i czarnych terierów

12.04 Legionowo krajowa

12.04 Zabrze krajowa

18.04 Grudziądz krajowa

18.04 Grudziądz krajowa - Klubu Niemieckiego Teriera Myśliwskiego (duże CWC)

18.04 Grudziądz krajowa 4. Grupy FCI

18.04 Grudziądz krajowa 3. Grupy FCI (sekcja 2, 4) i 9. Grupy FCI

18.04 Ostrów Wlkp.krajowa bassetów

19.04 Ostrów Wlkp.klubowa bassetów

19.04 Inowrocław krajowa

19.04 Lublin krajowa

2255--2266..0044 OOPPOOLLEE mmiięęddzzyynnaarrooddoowwaa -- CCAACCIIBB

25.04 Opole klubowa psów do towarzystwa (9 grupa FCI)

25.04 Opole klubowa nowofundlandów i landserów

25.04 Opole klubowa rottweilerów

26.04 Moszna (org. O/Opole)krajowa welsh corgi i lancashire heelerów

26.04 Wrocław krajowa owczarków niemieckich

-------------------------------------------------------------1.05 Dobre Miasto (org. O/Olsztyn)

krajowa 1.05 Łódź

krajowa dobermanów i pinczerów krótkowłosych

1.05 Łódź krajowa pudli

1.05 Manowo (org. O/Koszalin)krajowa psów myśliwskich

22--33..0055 ŁŁÓÓDDŹŹ mmiięęddzzyynnaarrooddoowwaa -- CCAACCIIBB

2.05 Łódź krajowa sheltie i collie

9.05 Chorzów krajowa brytyjskich ras pasterskich

9.05 Chorzów krajowa Golden Retriever'ów ("duże" CWC)

9.05 Krosno krajowa 2. Grupy FCI

9.05 Warszawa krajowa chartów i psów myśliwskich ras pierwotnych 5. Grupy FCI

10.05 Krosno krajowa

10.05 Minikowo (org. O/Chojnice)krajowa 5. Grupy FCI

10.05 Rybnik krajowa

16.05 Bytom krajowa pudli (org. Klub Pudla)

16.05 Bytom krajowa 9. Grupy FCI

16.05 Chorzów krajowa owczarków niemieckich

16.05 Świerklaniec (org. O/Bytom)klubowa wyżłów

16.05 Wałbrzych krajowa

16.05 Wrocław klubowa jamników

17.05 Bytom krajowa

17.05 Radom krajowa

17.05 Ustka (org. O/Słupsk)krajowa

23.05 Antoninek (org. O/Poznań)krajowa psów myśliwskich

2233--2244..0055 RRZZEESSZZÓÓWW mmiięęddzzyynnaarrooddoowwaa -- CCAACCIIBB

23.05 Rzeszów krajowa owczarków niemieckich

24.05 Płock krajowa

3300--3311..0055 LLEESSZZNNOO mmiięęddzzyynnaarrooddoowwaa -- CCAACCIIBB

-------------------------------------------------------------6.06 Nowy Sącz

krajowa 8. Grupy FCI6.06 Racibórz

krajowa 9. Grupy FCI6.06 Strzelce Opolskie (org. O/Opole)

krajowa ras polskich 6.06 Wrocław

krajowa 9. Grupy FCI7.06 Kalisz

krajowa7.06 Nowy Sącz

krajowa 9. Grupy FCI7.06 Racibórz

krajowa13.06 Wrocław

krajowa psów myśliwskich14.06 Jelenia Góra

krajowa14.06 Lublin

krajowa 1, 2 i 5 Grupy FCI20.06 Kraków

krajowa 9. Grupy FCI2200--2211..0066 KKRRAAKKÓÓWW

mmiięęddzzyynnaarrooddoowwaa -- CCAACCIIBB21.06 Gdynia

krajowa21.06 Kraków

krajowa 2. Grupy FCI27.06 Lubieszyn (org. O/Szczecin)

krajowa 2. Grupy FCI 2277--2288..0066 SSZZCCZZEECCIINN

mmiięęddzzyynnaarrooddoowwaa -- CCAACCIIBB28.06 Lubieszyn (org. O/Szczecin)

krajowa 3. Grupy FCI4.07 Bielsko-Biała

krajowa 2., 5. i 9. Grupy FCI4.07 Wrocław

krajowa bokserów ("duże" CWC)5.07 Bielsko-Biała

krajowa5.07 Gorzów Wlkp.

krajowa5.07 Olsztyn

krajowa1111--1122..0077 WWAARRSSZZAAWWAA

mmiięęddzzyynnaarrooddoowwaa -- CCAACCIIBB11.07 Warszawa

klubowa dogów niemieckich

* * * * *Aktualne informacje o wystawach na stronie:

www.zkwp.pl

Wystawy Psów Rasowych w Polsce – 2015