8/3/2019 Kurs quenyi - klucz do wicze 15

1/2

LEKCJA PITNASTA

1.

A. On(a) [albo ono] przyjdzie drugiego dnia.

B. W zimie wiele ptakw odejdzie aby zamieszka na poudniu; po zimie odejdz poudnia [albo opuszczaj poudnie] i przybywaj do naszego (w.) kraju.C. Jego/jej znalezienie zota w grach przynioso [=dao] rado jego/jej ludowi,gdy znalezienie go uczynio jego/jej lud bogatym.

D. Drugiej zimy [=w drugiej zimie], kiedy mieszka(a) w tym domu znalaz(a)skarb pod podog.

E. On(a) mwi naszym jzykiem, gdy mieszka w naszym (w) kraju.F. On(a) mwi: "Widziaem miecz w lewej rce wojownika." (Zauwa skrceniedugiej samogoski z mprzed zbitk spgosek: miejscownikmass.)

G. Mczyzna, ktry znalaz skarb ukryje rzeczy, ktre znalaz w swoim

dwupokojowym mieszkaniu. (...jeli wci tumaczymy formy podwjne odsamb"pokj" jako"dwupokojowe mieszkanie". Zauwamy, e drugie ize zdania quenejskiego jest zaimkiem wzgldnym "ktry" anie rodzajnikiem. Zaimek wzgldnyya wystpuje w formieyar, z dodan kocwk liczby mnogiej, poniewa

odnosi si on do wyrazu w liczbie mnogiej "rzeczy". Zakadamy, eya odmienia si jak rzeczownika na -a. Tegoyarnie naley myli z potwierdzon formyar"(do) ktrej", ktra nie jest mnoga, ale posiada dawn kocwk

allativusa -r[jak w mir"do rodka"].)

H. Na wzgrzu on(a) widzi par, ktr obserwowa(a) ze swojego domu i ktrejda(a) ten dar. (Zakadamy, e zaimek wzgldnyya wystpiby z kocwk podwjn, gdy odnosi si dowyrazu w liczbie podwjnej:yat, dopeniaczyant.)

2. [Dokadne rozoenie i oraz ya, kiedy wystpuj one jako zaimki wzgldne bez kocwek dla przypadka iliczby nie jest wci jasne. Tutaj podane s tylko sugestie w tej kwestii. Jak najbardziej moliwe jest uycie itam, gdzie te klucze podajya i odwrotnie. Natomiast i w funkcji rodzajnika nie moe by zastpione przez ya.]

I.Cennes veru i malless.J.Hirnen(y) i ns i mar i coass imb i sri, ar tirnen(y) pryat armryat; hyarya mryass cennen(y) parma.(Zauwamy, e drugie iz tego zdaniafunkcjonuje jako zaimek wzgldny "ktry", nie jako rodzajnik. Por. przykad G powyej: i nr i"[ten]

mczyzna, ktry")

K.Cennen(y) yulmarya mryats, i yulma yallo ulyanes limp mir antorya(albo antoryanna, z uyciem zwykego allativusa zamiast przyimka mir).

L. I marir i mindonissen yannar lelya [albo lelya] i nr nar ohtari.(Zauwamyszyk zdania: czasownik nastpuje bezporednio poyannar"do ktrych", podobnie jak poyassen "w ktrych" w

naszym potwierdzonym przykadzie zNamri. Ale ...yannar i nr lelya/lelya moe te by dozwolone.)

M.Sucitarya i limp m mra noa, an ya carnes apa sucitaryas m saila.(By moe pierwszesucitarya mogoby take brzmiesucierya z kocwk zaimkow doczon do

gerundium odsuc- "pi".)

N. Apa oantelm nrelmallo (i) Hyarmess, ecnielm rimb Naucor imallessen.

O.I mindoni i ambossen nar alt; i harya i analta mindon, yallo pol quencen i Eldanr, n i analya nr i ostoss.(...yallo pol quen cen, dosownie "z ktrego ktomoe zobaczy": Zakadam, e w zwrociepol cen"moe zobaczy", z bezokolicznikiem po czasowniku w

formie osobowej tylko ten czasownik jest przesunity tak, aby znajdowa si bezporednio po zaimkuyallo. Alebrak nam oczywicie potwierdzonych przykadw; by moe powinno to brzmieyallo pol cen quen z

podmiotem po caym zwrocie czasownikowym. A o ile wiadomoyallo quen pol cenz" polskim" szykiem moeby take dozwolone.)

8/3/2019 Kurs quenyi - klucz do wicze 15

2/2

P. Li yo aran n saila maruva sress mra nress ya meluvant nrav.(Jeliya rzeczywicie moe si odmienia zupenie jak rzeczownik na -a, jak sugeruje przykadyassen,

dopeniacz "ktrego" brzmiabyyo grupa -ao jest jak zwykle upraszczana do -o l.)