Kurpie Białe

Charakterystyka ludności Puszczy Białej

Mieszkańcy

Kurpie Biali - ludność polska zamieszkująca teren Puszczy Białej w województwie mazowieckim.

Osadnictwo

• Akcję osadniczą przeprowadzili biskupi płoccy, którzy do swoich wyludnionych dóbr między Brokiem a Pułtuskiem sprowadzili w XVIII w. kilkaset rodzin kurpiowskich.

• Mieszkańcy Kurpii Białych są potomkami Kurpiów Zielonych.

• Kurpie Białe od Zielonych oddziela Puszcza Kurpiowska

Typowe wsie

• Ulicówki;• Zagrody po obu stronach drogi;• Obejście wpisane w prostokąt;• Płot drewniany sztachetowy;• Brak pomieszczenia gospodarczego dla drobiu.

Powiązanie kulturowe dwóch puszcz

•Chata ustawiona szczytem do drogi;•Szczyty chat bogato zdobione (wzory geometryczne: romby, promienie słoneczne, Oko Opatrzności);•Rzeźbione nadokienniki;•Na szczytach chałup i stodołach tzw. śparogi.

Główne miejscowości Puszczy Białej

• Pułtusk; • Ostrów Mazowiecka;• Wyszków; • Brok; • Długosiodło; • Brańszczyk; • Obryte; • Rząśnik; • Przasnysz;• Ostrołęka.

Podział terenu• Wyróżniamy dwie grupy:– Grupę pułtuską;– Grupę ostrowską.

Strój

Męski Damski

Zajęcia

Pierwsi mieszkańcy Kurpiowszczyzny zajmowali się:•Rybołóstwem;•Myślistwem;•Bartnictwem;•Wydobyciem oraz obróbką bursztynu;•Rzemiosłami drzewnymi;•Tkactwem.

Wycinkarstwo

• Wycinanki najczęściej jednobarwne;• Przyklejane na ścianach, obrazach, zawieszane

jako firanki.• Wycinane w kształcie:– Wstęgi;– Rozety;– Gwiazdy;– Zielki.

Gwara

• Zbliżona do gwary z Puszczy Zielonej;• Występowanie archaizmów;• Zmiękczanie spółgłosek:– piwo-psiwo;– biały-bziały