Kujawsko Pomorski Program Rozwoju...

1

Kujawsko-Pomorski Program Rozwoju Edukacji 2014-2020+

Toruń, czerwiec 2014r.

Województwo Kujawsko-Pomorskie

Kujawsko – Pomorski Program

Rozwoju Edukacji

2


I. CHARAKTERYSTYKA EDUKACJI W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO-

POMORSKIM ............................................................................................................................... 4

1. Wstęp ............................................................................................................................... 4

2. Sieć szkół i placówek na terenie województwa. Oferta edukacyjna. .............................. 6

2.1. Edukacja przedszkolna. .............................................................................................. 8

2.2. Szkoły podstawowe i gimnazja dla młodzieży. ........................................................ 11

2.3. Szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży. ................................................................. 12

2.3.1. Szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży kończącej gimnazjum. ............................. 12

2.3.2. Szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży kończącej zasadniczą szkołę zawodową. 15

2.3.3. Szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży kończącej szkołę dającą wykształcenie

średnie. .................................................................................................................................. 15

2.4. Szkoły dla dorosłych. ................................................................................................ 15

2.5. Placówki oświatowo-wychowawcze, ośrodki, placówki zapewniające opiekę w

czasie pobierania nauki ......................................................................................................... 17

2.5.1. Placówki oświatowo – wychowawcze. ..................................................................... 17

2.5.2. Młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii, specjalne

ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży

wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania. ........ 17

2.5.3. Ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym

w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z

niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku rocznego przygotowania

przedszkolnego oraz obowiązku szkolnego i obowiązku nauki. ........................................... 17

2.5.4. Placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki

poza miejscem stałego zamieszkania. ................................................................................... 18

2.6. Placówki kształcenia ustawicznego. ......................................................................... 18

2.7. Placówki doskonalenia nauczycieli. .......................................................................... 19

2.8. Poradnie psychologiczno – pedagogiczne. ................................................................ 19

3. Wyniki egzaminów zewnętrznych uczniów, słuchaczy i absolwentów szkół

województwa. ........................................................................................................................ 20

3.1. Sprawdzian przeprowadzany w klasie szóstej szkoły podstawowej. ........................ 20

SPIS TREŚCI

3


3.2. Egzaminy gimnazjalne. ............................................................................................. 22

3.3. Egzaminy maturalne. ................................................................................................. 27

3.4. Egzaminy zawodowe. ................................................................................................ 28

3.5. Edukacyjna wartość dodana w gimnazjach, liceach ogólnokształcących

i technikach. .......................................................................................................................... 31

4. Ewaluacja zewnętrzna. .................................................................................................. 32

5. Kształcenie zawodowe. ................................................................................................. 34

6. Uczniowie zdolni. .......................................................................................................... 40

7. Innowacje i eksperymenty. ............................................................................................ 44

8. Nauczyciele. .................................................................................................................. 45

9. Kształcenie a rynek pracy. ............................................................................................ 47

10. Główne wnioski i rekomendacje. .................................................................................. 49

II. PODSTAWOWE INFORMACJE O METODZIE AKTYWNEGO PLANOWANIA

STRATEGII ................................................................................................................................. 51

III. UCZESTNICY PLANOWANIA STRATEGICZNEGO ............................................ 54

IV. ANALIZA SWOT ........................................................................................................... 57

V. ANALIZA PROBLEMÓW ................................................................................................ 64

VI. ANALIZA CELÓW ........................................................................................................ 70

VII. PRZEGLĄD PLANOWANIA PROGRAMU (MIERNIKI) ....................................... 73

VIII. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ ..................................................................................... 76

IX. MONITOROWANIE I EWALUACJA ...................................................................... 100

X. ZGODNOŚĆ PROGRAMU Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI NA

POZIOMIE EUROPEJSKIM, KRAJOWYM I REGIONALNYM ................................... 108

4


I. CHARAKTERYSTYKA EDUKACJI W WOJEWÓDZTWIE

KUJAWSKO-POMORSKIM

1. Wstęp

W latach 2008 - 2013 w województwie kujawsko – pomorskim realizowano „Strategię

edukacji województwa kujawsko – pomorskiego” przyjętą przez Sejmik Województwa

8 września 2008 roku do realizacji na lata 2008 - 2013. Województwo kujawsko – pomorskie

było pierwszym województwem samorządowym, które przyjęło kierunkową strategię

edukacyjną. Strategia ta w sposób istotny przyczyniła się do rozwoju edukacji

w województwie. Jej zapisy służyły racjonalnemu wydawaniu pieniędzy publicznych, w tym

środków uzyskanych w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Regionalnego

Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko – Pomorskiego i Programu Rozwoju

Obszarów Wiejskich. Do realizacji celów strategii przyczyniło się szereg programów

operacyjnych. W okresie obowiązywania tej strategii, w systemie edukacji wprowadzono

kolejne zmiany, zmodernizowano kształcenie zawodowe i ustawiczne, wprowadzono nowe

podstawy programowe, zarówno podstawę programową kształcenia ogólnego jak i podstawę

programową kształcenia w zawodach, wprowadzono przepisy regulujące wcześniejsze rozpo-

czynanie obowiązku szkolnego przez dzieci (sześciolatków) oraz przygotowujące możliwość

objęcia wychowaniem przedszkolnym wszystkich dzieci w wieku od 3 do 5 lat. Te zmiany,

wynikające ze zmian ustawy o systemie oświaty, rozpoczęte w latach 2012 – 2013 w pełni

będą wdrażane przez najbliższe lata. Niepokoi wysoki, rosnący poziom bezrobocia

w województwie, zwłaszcza poziom bezrobocia młodych, w tym absolwentów szkół

i uczelni, wpływający także na wysokie wskaźniki emigracji.

Na najbliższe lata przypada nowy okres programowania dla funduszy europejskich

w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju

Regionalnego. We wrześniu 2013 roku Sejmik Województwa przyjął „Strategię Rozwoju

Województwa Kujawsko-Pomorskiego do roku 2020 – Plan modernizacji 2020+”. W tej

sytuacji konieczne jest przygotowanie nowego dokumentu strategicznego na lata 2014 –

2020, uszczegółowiającego w zakresie edukacji cele i zadania zawarte w strategii

województwa, oraz odpowiadającego na wyzwania wynikające z wdrażanych zmian w

systemie oświaty i wymagań innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy oraz dokumentach

programowych Unii Europejskiej. Przygotowanie nowej wojewódzkiej strategii edukacji

wymaga diagnozy uwzględniającej ewaluację poprzedniej strategii, stan edukacji w woje-

5


wództwie i kraju oraz dynamikę zmian tego stanu a także wyzwania stojące przed wszystkimi

podmiotami związanymi z procesem edukacji w województwie kujawsko – pomorskim.

W opracowaniu przedstawiono w zarysie aktualny stan edukacji na terenie

województwa, oraz zmiany tego stanu w ostatnich 5 latach, w kontekście krajowym i euro-

pejskim. W opracowaniu korzystano z dostępnych danych Systemu Informacji Oświatowej

zamieszczonych na stronach internetowych Ministerstwa Edukacji Narodowej, publikacji

i danych zamieszczonych na stronach Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz Okręgowej

Komisji Egzaminacyjnej w Gdańsku, publikacji Głównego Urzędu Statystycznego oraz

wydawnictw Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Bydgoszczy, publikacji

Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu, danych i sprawozdań zamieszczonych na stronie

internetowej Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy, danych przekazanych z Kuratorium

Oświaty w Bydgoszczy oraz danych ze stron internetowych Systemu Ewaluacji Oświaty.

W dokumentacji korzystano także z wojewódzkich, krajowych i europejskich dokumentów

strategicznych oraz z wyników ewaluacji „Strategii edukacji województwa kujawsko –

pomorskiego za lata 2008 – 2013”.

6


2. Sieć szkół i placówek na terenie województwa. Oferta edukacyjna.

W Strategii edukacji województwa kujawsko – pomorskiego na lata 2008 - 2013

przedstawiono zbiorczą informację o szkołach i placówkach województwa kujawsko -

pomorskiego. W poniższej tabeli zestawiono dane z tej strategii z danymi Systemu Informacji

Oświatowej z dnia 30 września 2013 roku, dotyczącymi liczby szkół i placówek w roku

szkolnym 2013/2014.

Tabela 1. Liczba szkół i placówek w województwie kujawsko – pomorskim według typów i rodzajów w roku

szkolnym 2007/2008 i 2013/2014.

Typ szkoły (placówki)

Liczba szkół (placówek)

Rok szkolny

2007/2008

Rok szkolny

2013/2014

Przedszkola 300 417

Szkoły podstawowe 723 687

Gimnazja 394 428

Licea ogólnokształcące 185 254

Licea profilowane 76 16

Szkoły policealne 220 223

Uzupełniające licea ogólnokształcące 96 63

Zasadnicze szkoły zawodowe 129 137

Technika 177 166

Technika uzupełniające 82 62

6 - letnie ogólnokształcące szkoły muzyczne I

stopnia 2 3

6 - letnia ogólnokształcące szkoły muzyczne II

stopnia 1 2

6 - letnie szkoły muzyczne I stopnia 6 22

4 - letnia szkoła muzyczna I stopnia 1 6

4 - letnia szkoła muzyczna II stopnia 1 2

6 - letnie szkoły muzyczne II stopnia 2 6

Licea plastyczne 2 2

Centra kształcenia ustawicznego 16 16

Centra kształcenia praktycznego 7 11

Szkoły specjalne 23 44

Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze 14 14

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne 29 29

Specjalne ośrodki wychowawcze 4 5

Młodzieżowe ośrodki wychowawcze 4 5

7


Źródło: System Informacji Oświatowej, informacja Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy, Strategia edukacji

województwa kujawsko-pomorskiego (z 2008r.)

Do danych przedstawionych w tabeli należy dodać niewymienione lub nieistniejące

w roku 2008 szkoły i placówki. W roku szkolnym 2013/2014 (stan na 30 września 2013 roku)

zgodnie z danymi Systemu Informacji Oświatowej dostępnymi na stronie Ministerstwa

Edukacji Narodowej funkcjonowały także:

1) inne formy wychowania przedszkolnego:

a) 3 zespoły przedszkolne,

b) 119 punktów przedszkolnych,

2) trzy 6 – letnie ogólnokształcące szkoły sztuk plastycznych,

3) 1 policealna szkoła artystyczna,

4) 12 bibliotek pedagogicznych (w tym 9 filii),

5) 1 pozaszkolna placówka specjalistyczna,

6) 7 szkolnych schronisk młodzieżowych,

7) 11 niepublicznych placówek oświatowo – wychowawczych,

8) 3 ośrodki rewalidacyjno – wychowawcze,

9) 1 młodzieżowy ośrodek socjoterapii,

10) 10 burs.

Należy zwrócić uwagę na zwiększenie liczby przedszkoli i dużą liczbę innych form

wychowania przedszkolnego, a także wzrost liczby szkół specjalnych i szkół artystycznych.

Wzrost liczby liceów ogólnokształcących wiąże się głównie ze wzrostem liczby szkół

niepublicznych. W związku z ustawową likwidacją liceów profilowanych, uzupełniających

liceów ogólnokształcących i techników uzupełniających oraz zasadniczych szkół

zawodowych dla dorosłych istniejące w roku szkolnym szkoły tego typu są w stanie

likwidacji lub zostały zlikwidowane do końca roku 2013.

Placówki doskonalenia nauczycieli 15 18

Ośrodki dokształcania i doskonalenia

zawodowego 26 11

Młodzieżowe domy kultury 7 7

Ogniska pracy pozaszkolnej 3 2

Pałace młodzieży 1 1

8


2.1. Edukacja przedszkolna.

W ostatnich latach wzrasta liczba instytucji prowadzących edukację przedszkolną

(przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół podstawowych z oddziałami

przedszkolnymi), wzrasta także liczba dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Zmiany

liczby instytucji i liczby dzieci przedstawiono w tabeli 2.

Tabela 2. Przedszkola, inne formy wychowania przedszkolnego oraz szkoły podstawowe z oddziałami

przedszkolnymi w województwie kujawsko pomorskim w latach 2009/2010 – 2013/2014.

Źródło: System Informacji Oświatowej, publikacje US w Bydgoszczy

Szkoły,

przedszkola,

inne formy

wychowania

przedszkolnego

prowadzące

Przedszkola

Inne formy

wychowania

przedszkolnego

Szkoły podstawowe

z oddziałami

przedszkolnymi

Razem

instytucje wychowania

przedszkolnego

Rok szkolny

(dane na dzień

30 września)

Liczba

przed-

szkoli

Liczba

dzieci

Liczba

form

Liczba

dzieci

Liczba

szkół

Liczba dzieci

w oddziałach

przedszko-

lnych

Liczba

instytu-

cji

Liczba

dzieci

objętych

wychowa-

niem

przed-

szkolnym

2010/2011 341 37636 95 1590 501 12 870 937 52096

2011/2012 359 39361 89 1452 511 17191 959 58004

2012/2013 380 42035 99 1753 515 14202 994 57990

2013/2014 417 44759 122 2132 513 18647 1052 65538

9


Źródło: System Informacji Oświatowej

W roku szkolnym 2013/2014 spośród 241 przedszkoli publicznych 58 wchodzi w skład

zespołu szkoły (szkół) i przedszkola. Większość przedszkoli to przedszkola publiczne

prowadzone przez samorządy gminne. Odsetek przedszkoli niepublicznych wzrósł z 32%

w roku szkolnym 2010/2011 do 42% w roku szkolnym 2013/2014. 7 przedszkoli to

przedszkola specjalne.


0

100

200

300

400

500

600

2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014

Przedszkola oraz szkoły podstawowe z oddziałami przedszkolnymi w województwie kujawsko-pomorskim w

latach szkolnych 2010/2011 - 2013/2014

przedszkola

szkoły z oddziałami przedszkolnymi

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

40000

45000

50000

2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014

Liczba dzieci w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w województwie kujawsko-pomorskim w latach szkolnych

2010/2011 - 2013/2014

liczba dzieci w przedszkolach

liczba dzieci w oddziałach przedszkolnych

10


Większość innych form wychowania przedszkolnego to punkty przedszkolne

(w ostatnich latach liczba zespołów wychowania przedszkolnego wahała się od 0 do 5).

Większość innych form wychowania przedszkolnego to formy niepubliczne. W roku

szkolnym 2010/2011 działało tylko 13 publicznych punktów przedszkolnych, w roku

szkolnym 2013/2014 liczba tych punktów wzrosła do 32.

Dzięki zwiększeniu liczby przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego

oraz uruchamianiu nowych oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych wyraźnie

zwiększyła się liczba dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym. Zgodnie z wymogami

ustawy o systemie oświaty objęto wychowaniem przedszkolnym wszystkie 5 – latki i

znacznie podwyższono wskaźniki obejmowania dzieci w wieku 3 – 5 lat wychowaniem

przedszkolnym. Odsetek dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym przedstawiono w

tabeli 3.

Należy podkreślić znaczny wzrost odsetka dzieci objętych edukacją przedszkolną (w roku

2005/2006 wskaźnik objęcia edukacją przedszkolną dzieci 3 – 5 letnich wynosił dla woje-

wództwa kujawsko – pomorskiego 31,7%). Pomimo znacznego wzrostu wskaźników

obejmowania dzieci edukacją przedszkolną, w roku szkolnym 2012/2013 województwo

kujawsko – pomorskie zajmowało ze wskaźnikiem 48,4% przedostatnie miejsce (przed woje-

wództwem warmińsko – mazurskim) pod względem upowszechnienia wychowania przed-

szkolnego dzieci w wieku 3 – 4 lat podczas gdy wskaźnik ten wynosił dla Polski 59,3%

(najwyższa wartość wskaźnika dla województwa opolskiego - 71,3%).

Tabela 3. Liczba dzieci w wieku 3 – 5 lat uczęszczających do instytucji (placówek) wychowania

przedszkolnego (przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, oddziałów przedszkolnych w szkołach

podstawowych) w latach szkolnych 2010/11 – 2012/2013.

Liczba dzieci w wieku 3-5 lat uczęszczających do placówek

wychowania przedszkolnego do ogólnej liczby dzieci w tym wieku

(w %)

Rok szkolny 2010/2011 2011/2012 2012/2013

ogółem miasto wieś ogółem miasto wieś ogółem miasto wieś

Województwo

kujawsko -

pomorskie

52,7a

71,8 32,4 60,4a

79,3 42,3 61,7a

b.d. b.d.

Polska

64,7 80,4 43,1 72,0 86,3 53,1 69,7

83,75 50,8

Uwaga: Wskaźniki pochodzą głównie z danych dostępnych na stronie MEN.

a – wskaźnik pochodzi z Rocznika Statystycznego Województwa Kujawsko – Pomorskiego 2013.

11


Ten wskaźnik jest szczególnie ważny ze względu na konieczność zapewnienia

wszystkim dzieciom w tym wieku miejsc wychowania przedszkolnego w roku szkolnym

2017/2018. Ten wymóg ustawowy stanowi poważne wyzwanie dla samorządów gminnych,

zwłaszcza na wsi. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 13 czerwca 2013 roku o zmianie

ustawy o systemie oświaty od 2016 roku z systemu edukacji znikają oddziały przedszkolne w

szkołach podstawowych. Oznacza to konieczność przekształcenia oddziałów przedszkolnych

w przedszkola i powstanie dużej liczby zespołów szkolno – przedszkolnych. Organy

prowadzące mogą także zastosować inne rozwiązania (np. przekształcić oddziały

przedszkolne w samodzielne przedszkola, część oddziałów przedszkolnych może stać się

oddziałami istniejących lub nowo powołanych przedszkoli).

2.2. Szkoły podstawowe i gimnazja dla młodzieży.

Liczbę szkół podstawowych i gimnazjów dla dzieci i młodzieży, liczby uczniów oraz

zmiany tych liczb w ostatnich latach przedstawia tabela 4.

Tabela 4. Szkoły podstawowe i gimnazja według liczby szkół i uczniów w latach 2005/2006 – 2013/2014.

Szkoły podstawowe

Rok

szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014

Liczba

szkół 745 703 695 691 684

Liczba

uczniów 149442 122852 121574 120748 118882

Gimnazja

Rok

szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014

Liczba

szkół 380 401 401 403 406

Liczba

uczniów 90872 72150 68752 65548 63986


Z danych przedstawionych w tabeli wynika znaczny, związany przede wszystkim

z czynnikami demograficznymi, spadek liczby uczniów szkół podstawowych i gimnazjów

w ostatnich latach. Spadek liczby szkół podstawowych (ich likwidacja przez organy prowa-

12


dzące) wynika przede wszystkim ze znacznego zmniejszenia liczby uczniów w obwodzie

szkoły.

Jak widać w powyższej tabeli w latach 2005 – 2010 liczba szkół podstawowych

zmniejszyła się o 42 podczas gdy od roku 2010/2011 tylko o 19 szkół podstawowych. Można

stąd wyciągnąć wniosek, że tempo likwidacji szkół podstawowych jest stopniowo wyhamo-

wywane. W roku szkolnym 2013/2014 w województwie kujawsko-pomorskim funkcjonuje

nadal 215 szkół podstawowych i 120 gimnazjów, liczących mniej niż 70 uczniów. Stąd

możliwe są dalsze likwidacje szkół podstawowych i gimnazjów lub ich przekazywanie oso-

bom prawnym lub fizycznym na podstawie art. 5 ust. 5g ustawy o systemie oświaty.

W roku szkolnym 2013/2014 funkcjonują 44 szkoły podstawowe specjalne i 46 gim-

nazjów specjalnych. Większość szkół podstawowych i gimnazjów dla młodzieży to szkoły

publiczne prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego, ponadto 6 publicznych szkół

podstawowych jest prowadzonych przez osoby prawne (5 przez stowarzyszenia, 1 przez

organizację wyznaniową). 7 ogólnodostępnych gimnazjów prowadzonych jest przez powiaty.

5 gimnazjów publicznych prowadzą osoby prawne (4 stowarzyszenia, 1 organizacja

wyznaniowa).

Na 51 szkół podstawowych niepublicznych większość prowadzona jest przez

stowarzyszenia (37), 5 szkół prowadzą organizacje wyznaniowe, 4 osoby fizyczne, 3 spółki

prawa handlowego, 1 prowadzi fundacja i 1 Uniwersytet Kazimierza Wielkiego

(międzynarodowa). Odsetek gimnazjów niepublicznych jest podobny (34 na 406).

2.3. Szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży.

2.3.1. Szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży kończącej gimnazjum.

Liczby szkół i uczniów szkół ponadgimnazjalnych dla młodzieży po ukończeniu

gimnazjum przedstawiono w tabeli 5.

Tabela 5. Szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży po ukończeniu gimnazjum, liczby szkół i uczniów w

województwie kujawsko – pomorskim w latach 2005/2006 – 2012/2013.

Licea ogólnokształcące

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013

Liczba szkół 122 127 124 125

Liczba uczniów 37993 29841 28569 27819

13


Technika

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013

Liczba szkół 152 152 151 153

Liczba uczniów 29055 32137 31301 30819

Licea profilowane

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013

Liczba szkół 71 24 20 15

Liczba uczniów 8015 1751 1405 809

Szkoły artystyczne ogólnokształcące dające uprawnienia

zawodowe


Liczba uczniów 1046 737 748 743

Zasadnicze szkoły zawodowe

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013

Liczba szkół 122 126 127 131

Liczba uczniów 15880 16187 15368 14294

Łącznie licea ogólnokształcące, technika, licea profilowane,

szkoły artystyczne i zasadnicze szkoły zawodowe,

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013

Liczba szkół 396 405 402 409

Liczba uczniów 91989 80653 77391 74484

Szkoły specjalne przysposabiające do pracy

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013


Liczba uczniów 409 663 686 723


Modernizacja kształcenia zawodowego wprowadzona ustawą z dnia 19 sierpnia 2011

roku o zmianie ustawy o systemie oświaty i niektórych innych ustaw ograniczyła od roku

szkolnego 2012/2013 liczbę typów szkół ponadgimnazjalnych stąd bezpośrednie porówny-

wanie danych z lat szkolnych sprzed roku szkolnego 2012/2013 i po tym roku szkolnym

wymaga uwzględnienia likwidacji liceum profilowanego.

Spadek sumarycznej liczby uczniów wynika przede wszystkim z przyczyn

demograficznych. Spadek ten w kontekście danych z gimnazjów i szkół podstawowych

będzie widoczny także w następnych latach. Dla planowania zmian w systemie edukacji

ważna jest analiza liczby uczniów klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych.

14


Tabela 6. Uczniowie klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych dla młodzieży w województwie kujawsko –

pomorskim według typów szkół w latach szkolnych 2005/2006 – 2012/2013.

Licea ogólnokształcące (bez szkół specjalnych)

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013

Liczba uczniów w klasach I szkół 13096 9821 9259 9283

Odsetek uczniów w klasach I 41,0 38,1 38,2 40,5

Technika

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013



Zasadnicze szkoły zawodowe (bez szkół specjalnych)

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013



Liceum profilowane

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013

Liczba uczniów w klasach I szkół 2375 468 411 -

Odsetek uczniów w klasach I 7,5 1,8 1,7 -

Razem szkoły prowadzące kształcenie zawodowe i ogólnozawodowe

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013


Odsetek uczniów w klasach I 59 61,9 61,8 59,5

Razem licea ogólnokształcące, technika, licea profilowane i zasadnicze szkoły

zawodowe dla młodzieży

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013


Odsetek uczniów w klasach I 100 100 100 100

Źródło: Wyliczenia własne na podstawie danych Systemu Informacji Oświatowej oraz publikacji GUS i US w

Bydgoszczy

Odsetki uczniów klas pierwszych różnych typów szkół ponadgimnazjalnych dla

młodzieży w przybliżeniu oddają wybory typów szkół przez absolwentów gimnazjów (część

uczniów klas pierwszych to repetenci, część absolwentów gimnazjów wybiera szkoły dla

dorosłych). Wybory absolwentów gimnazjów województwa kujawsko-pomorskiego różnią

się w sposób istotny od wyborów absolwentów gimnazjów w kraju. Województwo kujawsko-

15


pomorskie należy do województw, w których częściej wybierane są szkoły prowadzące

kształcenie zawodowe, zwłaszcza zasadnicze szkoły zawodowe. Należy zwrócić uwagę na

wyższy niż średnio w kraju (19%) odsetek uczniów klas pierwszych w zasadniczych szkołach

zawodowych, jak i niższy niż średnio w Polsce (45%) odsetek wyborów liceów

ogólnokształcących.

2.3.2. Szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży kończącej zasadniczą szkołę

zawodową.

W wyniku modernizacji kształcenia zawodowego na mocy ustawy z dnia 19 sierpnia

2011 roku o zmianie ustawy o systemie oświaty i niektórych innych ustaw od 1 września

2012 roku likwidowane są stopniowo uzupełniające licea ogólnokształcące (ostatnie wygasają

w tym roku szkolnym) i technika uzupełniające (ostatnie wygasają w następnym roku

szkolnym). Stąd szkoły te nie mają większego znaczenia w następnych latach. Liczba ich

absolwentów będzie niewielka (rzędu kilkuset).

Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych mogą kontynuować naukę w liceach

ogólnokształcących dla dorosłych w celu uzyskania wykształcenia średniego oraz zdobywać

kwalifikacje w zawodzie na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w celu uzyskania

dyplomu technika po zdaniu egzaminu (egzaminów) potwierdzających kwalifikacje w

zawodzie jeżeli wcześniej uzyskają wykształcenie średnie.

2.3.3. Szkoły ponadgimnazjalne dla młodzieży kończącej szkołę dającą

wykształcenie średnie.

Według staniu na dzień 30 września 2013 roku w województwie kujawsko –

pomorskim funkcjonowało 29 szkół policealnych dla młodzieży (w tym 16 publicznych),

kształcących głównie w zawodach medycznych. Część szkół, kształcących do tej pory

w zawodach, w których nie można kształcić na poziomie policealnym wygasa w tym roku

szkolnym.

2.4. Szkoły dla dorosłych.

Dane dotyczące szkół dla dorosłych zawiera tabela 7.

16


Tabela 7. Szkoły dla dorosłych w województwie kujawsko – pomorskim w latach 2005/2006 – 2013/2014.

Szkoły podstawowe

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014

Liczba szkół 4 1 1 1 1

Liczba uczniów 18 7 10 6 0

Gimnazja

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014


Liczba uczniów 1032 1256 1326 1272 1146

Zasadnicze szkoły zawodowe

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014


Liczba uczniów 585 714 784 467 49

Licea ogólnokształcące łącznie z uzupełniającymi liceami ogólnokształcącymi

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014

Liczba szkół 128 143 154 168 175

Liczba uczniów 12009 13728 14291 14780 14090

Licea profilowane

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014


Liczba uczniów 1121 1391 1319 669 296

Technika (łącznie z technikami uzupełniającymi)

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014


Liczba uczniów 6388 2858 2686 2803 1420

Szkoły policealne (łącznie dla młodzieży i dorosłych)

Rok szkolny 2005/2006 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2013/2014

Liczba szkół 241 173 176 167 223

Liczba uczniów 19381 17128 19287 18723 15580

Źródło: System Informacji Oświatowej, publikacje GUS i US w Bydgoszczy, wyliczenia własne

17


2.5. Placówki oświatowo-wychowawcze, ośrodki, placówki zapewniające opiekę w

czasie pobierania nauki

2.5.1. Placówki oświatowo – wychowawcze.

W województwie kujawsko pomorskim działają następujące placówki wychowania

pozaszkolnego:

1 pałac młodzieży,

7 młodzieżowych domów kultury,

2 ogniska pracy pozaszkolnej,

1 pozaszkolna placówka specjalistyczna.

Na terenie województwa nie działają międzyszkolne ośrodki sportowe i ogrody jordanowskie.

Na terenie województwa działa 7 szkolnych schronisk młodzieżowych.

2.5.2. Młodzieżowe ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii,

specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki

wychowawcze dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej

organizacji nauki, metod pracy i wychowania.

Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego funkcjonuje:

5 młodzieżowych ośrodków wychowawczych,

1 młodzieżowy ośrodek socjoterapii,

14 specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych,

5 specjalnych ośrodki wychowawczych.

2.5.3. Ośrodki umożliwiające dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym

w stopniu głębokim, a także dzieciom i młodzieży z upośledzeniem

umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację obowiązku

rocznego przygotowania przedszkolnego oraz obowiązku szkolnego i

obowiązku nauki.

Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego działają 3 ośrodki rewalidacyjno –

wychowawcze.

18


2.5.4. Placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom w okresie

pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania.

Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego działa 10 burs.

Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego nie działają domy wczasów dziecięcych.

2.6. Placówki kształcenia ustawicznego.

Na terenie województwa funkcjonuje:

- 16 publicznych centrów kształcenia ustawicznego,

- 11 publicznych centrów kształcenia praktycznego,

- 11 publicznych ośrodków dokształcania i doskonalenia i doskonalenia zawodowego.

Według danych Systemu Informacji Oświatowej dostępnych na stronie MEN znajduje

się 97 niepublicznych placówek kształcenia ustawicznego z terenu województwa kujawsko -

pomorskiego. Jednak pobieżna analiza danych wykazuje, że nie są to wszystkie placówki tego

typu – jest ich prawdopodobnie co najmniej 2 razy więcej.

Na podstawie art. 68b ustawy o systemie oświaty kurator może nadać akredytację

placówkom i działalności oświatowej prowadzonej na zasadach działalności oświatowej

zgodnie z art. 83a ustawy o systemie oświaty.

Tabela 8. Zestawienie podmiotów posiadających akredytację Kujawsko – Pomorskiego Kuratora Oświaty (stan

na dzień 31 grudnia 2013 roku).

Rodzaj/typ placówki Publiczne Niepubliczne Razem

placówki kształcenia ustawicznego, w tym

CKU 2 5 7

placówki kształcenia praktycznego, w tym

CKP 0 2 2

ośrodki dokształcania i doskonalenia

zawodowego 2 19 21

SUMA 4 26 30

„oświatowa działalność gospodarcza” 0 52 52

Razem 82

Źródło: Informacja Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

19


Z danych zawartych w tabeli wynika, że nie wszystkie publiczne placówki kształcenia

ustawicznego i placówki kształcenia praktycznego posiadają akredytację. Zwraca uwagę

wysoka liczba podmiotów prowadzących działalność oświatową na zasadach działalności

gospodarczej (na podstawie art. 83a ustawy o systemie oświaty). Wskaźnik kształcenia

ustawicznego dorosłych pomiędzy 25 a 64 rokiem życia dla Polski, należy do najniższych w

Europie (w 2012 r. według Eurostatu około 5% przy wskaźniku dla Unii Europejskiej

wynoszącym około 10%, najwyższą wartość wskaźnika ma Dania – około 32%). Dla

województwa kujawsko-pomorskiego wskaźnik jest niższy od średniej krajowej i wynosi

około 4 %). Wskaźnik dla Polski dotyczący uczenia się seniorów (od 50 do 74 roku życia)

dla utrzymania aktywności seniorów wynosi ok. 1% przy wskaźniku dla UE wynoszącym

około 4,5% (w Danii 24%).

2.7. Placówki doskonalenia nauczycieli.

Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego działa 20 placówek doskonalenia

nauczycieli, w tym 6 publicznych i 14 niepublicznych. 3 placówki prowadzi samorząd

województwa, 2 miasta na prawach powiatu i 1 powiat ziemski.

2.8. Poradnie psychologiczno – pedagogiczne.

Na terenie województwa działa 29 poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym

jedna specjalistyczna. Z powyższej liczby 5 poradni to poradnie niepubliczne.

20


3. Wyniki egzaminów zewnętrznych uczniów, słuchaczy i absolwentów szkół

województwa.

Egzaminy zewnętrzne pozwalają na porównanie efektów kształcenia szkoły

mierzonych egzaminami zewnętrznymi z innymi szkołami gminy, powiatu, województwa

i kraju. Analizowanie średnich wyników szkół, gmin, powiatów i województw pozwala na

ocenę jakości kształcenia w danej szkole lub jednostce samorządu terytorialnego w zakresie

efektów kształcenia mierzonych egzaminami zewnętrznymi.

3.1. Sprawdzian przeprowadzany w klasie szóstej szkoły podstawowej.

Średnie wyniki sprawdzianu dla województwa kujawsko – pomorskiego i ich

porównanie ze średnimi wynikami krajowymi zawiera tabela 9.

Tabela 9. Średnie wyniki sprawdzianu w województwie kujawsko pomorskim i w Polsce w latach 2008 – 2013.

Rok

Średnie wyniki sprawdzianu

Różnica wyników Województwo

kujawsko-

pomorskie

Polska

2008 64% 65% -1

2009 56% 57% -1

2010 60% 61% -1

2011 62% 63% -1

2012 55% 57% -2

2013 59% 60% -1

Źródło: strony www Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (www.cke.edu.pl) i Okręgowej Komisji

Egzaminacyjnej (www.oke.gda.pl), informacja Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

Wyniki pomiędzy powiatami są silnie zróżnicowane. Np. w roku 2013 wyniki

powiatów województwa zawierały się w przedziale od 66,5% do 52,8% . W ostatnich latach

średnio najniższe wyniki uzyskiwały szkoły powiatów: grudziądzkiego, lipnowskiego,

nakielskiego, włocławskiego i żnińskiego.

21


Najwyższe średnio wyniki w ostatnich 5 latach uzyskiwały szkoły Torunia, Byd-

goszczy, Włocławka, powiatu inowrocławskiego, toruńskiego, bydgoskiego i

radziejowskiego.

Silnie zróżnicowane są także średnie wyniki sprawdzianu w zakresie poszczególnych

standardów egzaminacyjnych. To zróżnicowanie zostało przedstawione w tabeli nr 10.


Tabela 10. Różnice średnich wyników sprawdzianu w obszarze standardów egzaminacyjnych województwa

kujawsko-pomorskiego i Polski.

Różnica średniego wyniku sprawdzianu dla

województwa kujawsko – pomorskiego i Polski

Obszar standardów wymagań

egzaminacyjnych Różnica wyniku

1. Czytanie - 1

2. Pisanie +3

3. Rozumowanie - 2

4. Korzystanie z informacji - 1

5. Wykorzystanie wiedzy w praktyce - 3


Egzaminacyjnej (www.oke.gda.pl), informacja Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

48%

50%

52%

54%

56%

58%

60%

62%

64%

66%

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Średnie wyniki sprawdzianu w województwie kujawsko- pomorskim i w Polsce w latach 2008-2013

Województwo kujawsko-pomorskie

Polska

22


Jak wynika z powyższej tabeli w roku 2013 średnio najwyższe wyniki uzyskali uczniowie

województwa w zakresie pisania (III miejsce w kraju), najniższe w zakresie wykorzystania

wiedzy w praktyce i rozumowania (ostatnie miejsce w kraju). Celowe byłoby bliższe

zbadanie tego zróżnicowania.

Zróżnicowanie średnich wyników szkół na sprawdzianie zależy także od

miejscowości, w której znajduje się szkoła. Różnice między średnimi wynikami sprawdzianu

w województwie kujawsko – pomorskim i Polsce przedstawiono w tabeli 11.

Tabela 11. Różnice między wynikami sprawdzianów w województwie kujawsko-pomorskim i w kraju

w zależności od usytuowania szkoły (wg OKE Gdańsk).

Różnice między wynikami sprawdzianów w województwie kujawsko-

pomorskim

i w kraju (w punktach procentowych)

Rok Szkoły

wiejskie

Szkoły

w miastach

poniżej 20

tys.

mieszkańców

Szkoły

w miastach

od 20 tys. do

100 tys.

mieszkańców

Szkoły

w miastach

powyżej 100

tys.

mieszkańców

Ogółem

2011 -1 -1 -1 -1 -1

2012 -1 -1 -1 -3 -2

2013 -1 -1 -1 -2 -1


Egzaminacyjnej (www.oke.gda.pl)

Z tabeli tej wynika, że najniższe średnie wyników sprawdzianu w stosunku do

średnich krajowych są w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców. Ze względu na dużą liczbę

mieszkańców tych miast wyniki te najmocniej wpływają na wynik województwa.

3.2. Egzaminy gimnazjalne.

Do roku szkolnego 2010/2011 egzaminy gimnazjalne oceniane były odrębnie w części

humanistycznej i części matematyczno – przyrodniczej. Średnie wyniki egzaminów

gimnazjalnych dla województwa kujawsko- pomorskiego w porównaniu do wyników

krajowych przedstawiono w tabelach 12 i 13.

23


Tabela 12. Średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej dla gimnazjów województwa

kujawsko – pomorskiego i Polski w latach 2007/08 – 2010/11.

Średni wynik egzaminu gimnazjalnego

Część humanistyczna

2007/08 2008/09 2009/10 20010/11

Województwo kujawsko -

pomorskie 29,6 31,0 29,3 24,5

Polska 30,8 31,7 30,3 25,3




Tabela 13. Średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego w części matematyczno – przyrodniczej dla gimnazjów

województwa kujawsko – pomorskiego i Polski w latach 2007/08 – 2010/11.

Średni wynik egzaminu gimnazjalnego

Część matematyczno-przyrodnicza

2007/08 2008/09 2009/10 20010/11


pomorskie 26,1 25,2 23,3 22,7

Polska 27,1 26,0 23,9 23,6



0

5

10

15

20

25

30

35

2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011

Średni wynik egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej dla województwa kujawsko-pomorskiego

i Polski w latach szkolnych 2007/2008 - 2010/2011

województwo kujawsko-pomorskie

Polska

24


Jak wynika z tych tabel, wszystkie średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego były

niższe od średnich wyników tych egzaminów w Polsce. Różnice te sięgają od 1 do dwóch

punktów procentowych.


W roku szkolnym 2011/2012 po raz pierwszy oceniano odrębnie 5 części egzaminu

gimnazjalnego: w części humanistycznej odrębnie oceniano język polski oraz historię i wie-

dzę o społeczeństwie, w części matematyczno – przyrodniczej odrębnie oceniano matematykę

i przedmioty przyrodnicze, a także oceniano język obcy, zdawany na dwóch poziomach:

podstawowym i rozszerzonym.

Średnie wyniki egzaminów gimnazjalnych dla województwa kujawsko- pomorskiego

w porównaniu do wyników krajowych w latach szkolnych 2011/2012 i 2012/2013

przedstawiają tabele 14,15 i 16.

Tabela 14. Średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej dla gimnazjów województwa

kujawsko – pomorskiego i Polski w latach 2011/12 i 2012/13.

Rok

Średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego

w części humanistycznej Różnica

wyników Zakres egzaminu

Województwo

kujawsko-

pomorskie

Polska

2012 Język polski 64% 65% -1

Historia i WOS 59% 61% -2

20

21

22

23

24

25

26

27

28

2007/2008 2008/2009 2009/2010 2010/2011

Średni wynik egzaminu gimnazjalnego w części matematyczno-przyrodniczej dla województwa kujawsko-

pomorskiego i Polski w latach szkolnych 2007/2008 - 2010/2011


Polska

25


2013 Język polski 61% 62% -1

Historia i WOS 56% 58% -2



Tabela 15. Średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego w części matematyczno przyrodniczej dla gimnazjów

województwa kujawsko – pomorskiego i Polski w latach 2011/12 i 2012/13.

Rok


w części matematyczno - przyrodniczej Różnica

wyników Zakres egzaminu

Województwo

kujawsko-

pomorskie

Polska

2012 Matematyka 48% 47% -1

Przedmioty przyrodnicze 49% 50% -1

2013 Matematyka 46% 48% -2

Przedmioty przyrodnicze 57% 59% -2



Tabela 16. Średnie wyniki egzaminu gimnazjalnego z języka angielskiego dla gimnazjów województwa

kujawsko – pomorskiego i Polski w latach 2011/12 i 2012/13.

Rok


z języka angielskiego Różnica

wyników Poziom egzaminu

Województwo

kujawsko-

pomorskie

Polska

2012 Poziom podstawowy 60% 63% -3

Poziom rozszerzony 44% 46% -2

2013 Poziom podstawowy 60% 63% -3

Poziom rozszerzony 43% 45% -2



26


Wyniki egzaminów gimnazjalnych pomiędzy powiatami są zróżnicowane. Najwyższe

średnio wyniki w ostatnich 5 latach uzyskiwały szkoły Torunia, Bydgoszczy, Włocławka,

powiatu radziejowskiego, rypińskiego i włocławskiego.

Zróżnicowanie średnich wyników szkół na egzaminie gimnazjalnym zależy także od

miejscowości, w której znajduje się szkoła. Różnice między średnimi wynikami sprawdzianu

w województwie kujawsko – pomorskim i Polsce przedstawiono w tabelach 17 i 18.

Tabela 17. Różnice między wynikami egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej dla gimnazjów

województwa kujawsko – pomorskiego i Polski w latach 2011/12 i 2012/13 w zależności od usytuowania

szkoły (wg OKE Gdańsk).

Różnice między wynikami egzaminu gimnazjalnego w części

humanistycznej w województwie kujawsko-pomorskim

i w kraju (w punktach procentowych)

Rok Zakres

egzaminu

Szkoły

wiejskie

Szkoły

w miastach

poniżej 20 tys.

mieszkańców

Szkoły

w miastach od

20 tys. do 100

tys.

mieszkańców

Szkoły

w miastach

powyżej 100

tys.

mieszkańców

Ogółem

2012

Język

polski

-2 0 -1 -1 -1

Historia

i WOS

-2 -1 -1 -2 -2

2013

Język

polski

-1 1 -1 -3 -1

Historia

i WOS

-2 0 -1 -2 -2


Egzaminacyjnej (www.oke.gda.pl), Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

Tabela 18. Różnice między wynikami egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej dla gimnazjów

województwa kujawsko – pomorskiego i Polski w latach 2011/12 i 2012/13 w zależności od usytuowania

szkoły (wg OKE Gdańsk).

Różnice między wynikami egzaminu gimnazjalnego w części matematyczno -

przyrodniczej w województwie kujawsko-pomorskim i w kraju (w punktach

procentowych)

Rok Zakres

egzaminu

Szkoły

wiejskie

Szkoły

w miastach

poniżej 20

tys.

mieszkańców

Szkoły

w miastach

od 20 tys. do

100 tys.

mieszkańców

Szkoły

w miastach

powyżej 100

tys.

mieszkańców

Ogółem

2012 Matematyka -1 -1 -1 -2 0

27


Przedmioty

przyrodnicze -2 0 -1 -2 -1

2013

Matematyka -2 -1 -1 -3 -1

Przedmioty

przyrodnicze -2 0 -1 -3 -2


Egzaminacyjnej (www.oke.gda.pl), Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

Podobnie jak dla sprawdzianu, najniższe średnie wyników egzaminu gimnazjalnego

w stosunku do średnich krajowych są w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców. Ze względu

na dużą liczbę mieszkańców tych miast wyniki te najmocniej wpływają na wynik

województwa.

3.3. Egzaminy maturalne.

Zdawalność egzaminów maturalnych w ostatnich 3 latach przedstawiono w tabeli nr 19.

Tabela 19. Zdawalność egzaminu maturalnego w województwie kujawsko – pomorskim oraz w liceach

ogólnokształcących i technikach w latach 2011 – 2013.

Rok Zdający

Procent osób które zdały egzamin maturalny

Licea

ogólnokształcące Technika Ogółem

2011


pomorskie

86 66 75

Kraj 86 63 76

Różnica 0 3 -1

2012


pomorskie

90 72 81

Kraj 89 70 80

Różnica 1 2 1

2013


pomorskie

90 74 82

Kraj 90 71 81

Różnica 0 3 1



28


Z tabeli wynika, że zdawalność egzaminów maturalnych w przypadku liceów

ogólnokształcących jest zbliżona do zdawalności w kraju (w ciągu 3 lat jest średnio nieco

wyższa), a w przypadku techników zdawalność ta jest istotnie wyższa. Zdawalność ogółem

w województwie kujawsko – pomorskim jest średnio nieco wyższa od średniej zdawalności

w kraju. Średnie wyniki egzaminów z języka polskiego i matematyki były zbliżone do

wyników krajowych (nie różniły się więcej niż o jeden procent.) Średnie wyniki z języka

angielskiego i niemieckiego były niższe od średnich wyników krajowych. Z bliższej analizy

wyników egzaminu w 2013 roku wynika, że w przypadku języka polskiego, liczbę punktów

w strefie wyników wysokich w województwie kujawsko – pomorskim uzyskał mniejszy

odsetek zdających niż w kraju, w przypadku języka angielskiego taki sam odsetek,

a w przypadku matematyki liczbę punktów w strefie wyników wysokich uzyskał większy

odsetek zdających (25%) niż w kraju (23%). W tym samym roku, na egzaminie

z matematyki liczbę punktów w strefie wyników niskich w województwie uzyskało tylko

15% zdających wobec 23% w kraju. Liczba zdających egzamin maturalny w pozostałych

typach szkół jest niewysoka. Szkoły tych typów są w trakcie likwidacji stąd znaczenie tych

wyników jest dużo mniejsze.

Przedstawione wyżej dane wskazują na dobre wyniki egzaminów maturalnych

z matematyki i zadowalające z języka polskiego. Dane dotyczące egzaminów z języków

obcych, podobnie jak w przypadku egzaminów gimnazjalnych wskazują na znacznie niższe

niż krajowe średnie wyniki egzaminów zewnętrznych.

Średnia zdawalność egzaminów maturalnych jest silnie zróżnicowana między

powiatami. Wyniki egzaminów maturalnych w powiatach zależą m. in. od struktury

kształcenia, sąsiedztwa z dużymi miastami, częstotliwości wyborów szkół kończących się

maturą, odsetka młodzieży wybierającej licea ogólnokształcące oraz odsetka zdających

będących absolwentami szkół dla dorosłych.

3.4. Egzaminy zawodowe.

Przed rokiem szkolnym 2012/2013 absolwenci szkół prowadzących kształcenie

zawodowe zdawali wyłącznie egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe. W roku

szkolnym 2012/13 i 2013/14 uczniowie (słuchacze) i absolwenci zdawali pierwsze egzaminy

potwierdzające kwalifikacje w zawodzie. Z powodu zbyt małej liczby zdających do tej pory

egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie nie można wyciągać obecnie wniosków

statystycznych dotyczących tych egzaminów.

29


W tabelach 20 i 21 przedstawiono wyniki egzaminów potwierdzających kwalifikacje

zawodowe w ostatnich latach.

Tabela 20. Zdawalność egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w technikach i szkołach

policealnych w województwie kujawsko – pomorskim i w Polsce w latach 2009 – 2013.

Średnia zdawalność egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w technikach i

szkołach policealnych

Rok Różnica

wyników Województwo kujawsko-pomorskie Polska

2009 54 51 3

2010 60 56 4

2011 63 61 2

2012 64 64 0

2013 64 64 0




0

10

20

30

40

50

60

70

2009 2010 2011 2012 2013

Zdawalność egzaminu potwierdzajacego kwalifikacje zawodowe w technikach i szkołach policealnych w latach

2009-2013


Polska

http://www.oke.gda.pl/

30


Tabela 21. Zdawalność egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zasadniczych szkołach

zawodowych w województwie kujawsko – pomorskim i w Polsce w latach 2009 – 2013.

Średnia zdawalność egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zasadniczych

szkołach zawodowych

Rok Województwo kujawsko-

pomorskie Polska

Różnica

wyników

2009 82 87 -5

2010 81 84 -3

2011 76 81 -5

2012 77 81 -4

2013 76 81 -5




Jak wynika z powyższych tabel egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe

w technikach, technikach uzupełniających i szkołach policealnych zdaje w województwie

kujawsko – pomorskim średnio większy odsetek zdających niż w kraju. Egzaminy

potwierdzające kwalifikacje zawodowe w zasadniczych szkołach zawodowych zdaje

w województwie kujawsko – pomorskim średnio wyraźnie mniejszy odsetek niż w kraju. Jest

to szczególnie istotne ze względu na to, że egzaminy w zasadniczych szkołach zawodowych

mają w części praktycznej, w odróżnieniu od części egzaminów w technikach i szkołach

policealnych, przede wszystkim charakter praktyczny (z wykonaniem).

70

75

80

85

90

2009 2010 2011 2012 2013

Zdawalność egzaminu potwierdzajacego kwalifikacje zawodowe w zasadniczych szkołach zawodowych w latach

2009-2013

Województwo kujawsko-pomorskie

Polska

31


3.5. Edukacyjna wartość dodana w gimnazjach, liceach ogólnokształcących

i technikach.

Ważnym wskaźnikiem jakości pracy szkół w zakresie efektów mierzonych

egzaminami zewnętrznymi jest wskaźnik edukacyjnej wartości dodanej (EWD). Wskazuje

on w jakim stopniu proces kształcenia prowadzony w danej szkole wpłynął na przyrost

osiągnięć jej uczniów (osiągnięć mierzonych testami egzaminacyjnymi). Wartość dodatnia

EWD dla gimnazjum mówi, że w stosunku do innych gimnazjów przyrost wiedzy w danym

gimnazjum jest większy niż oczekiwany na podstawie osiągnięć na sprawdzianie 3 lata

wcześniej, a wartość ujemna EWD oznacza, że ten przyrost jest mniejszy niż oczekiwany.

Analogicznie, w przypadku liceów ogólnokształcących i techników wartości EWD mówią

o większym lub mniejszym przyroście wiedzy i umiejętności niż oczekiwany na podstawie

osiągnięć na egzaminie gimnazjalnym 3 lub w przypadku technikum 4 lata wcześniej.

Szczególnie istotne dla oceny jakości pracy szkół jest położenie jej wyników na wykresie

EWD w funkcji średniego wyniku szkoły.

Za lata 2011 – 2013 średnia wartość EWD dla gimnazjów województwa zarówno

w części humanistycznej jak i matematyczno - przyrodniczej wynosi – 0,6 przy średnim

wyniku egzaminu w województwie wynoszącym 98,9 (0,989 średniego wyniku w kraju).

Z definicji EWD jej wynik dla całego kraju wynosi 0,0 a średni wynik egzaminu 100.

W ostatnich 5 latach średnia wartość EWD dla województwa w części humanistycznej

zmieniała się w zakresie od -0,8 do -0,6, a w części matematyczno - przyrodniczej pomiędzy

+0,1, a -0,6 (tendencja spadkowa).

Średnią wartość dodaną dodatnią w części humanistycznej za lata 2011 – 2013

uzyskały powiaty aleksandrowski, radziejowski (najwyższą, +1,4), Bydgoszcz, Toruń

i Włocławek. Najniższe wartości EWD w części humanistycznej uzyskały powiaty: świecki,

mogileński, tucholski i wąbrzeski.

Średnią wartość dodaną dodatnią w części matematyczno – przyrodniczej za lata 2011

– 2013 uzyskały powiaty brodnicki, chełmiński (najwyższą +0,4), radziejowski, Bydgoszcz

i Toruń. Najniższe wartości EWD w części matematyczno – przyrodniczej uzyskały powiaty:

lipnowski, mogileński, toruński i wąbrzeski.

Średnie wartości EWD za lata 2011-2013 dla liceów ogólnokształcących mieszczą się w

przedziale -0,2 dla matematyki do +0,2 dla przedmiotów humanistycznych. W przypadku

techników wartości te są dodatnie dla matematyki (+0,5) i przedmiotów przyrodniczych

(+0,2) i ujemne bliskie zeru dla przedmiotów humanistycznych i języka polskiego.

32


4. Ewaluacja zewnętrzna.

„Ewaluacja zewnętrzna jest to praktyczne badanie oceniające przeprowadzane

w szkole lub placówce przez organ sprawujący nadzór pedagogiczny. Ewaluacja polega na

zbieraniu i analizowaniu informacji:

- o efektach działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz innej

działalności statutowej szkoły lub placówki (na podstawie danych informujących o

wynikach pracy szkoły lub placówki odzwierciedlonych w umiejętnościach,

zachowaniach, postawach, działaniach uczniów i w osiąganych przez nich rezultatach

na różnego rodzaju testach, egzaminach),

- o procesach zachodzących w szkole lub placówce (na podstawie danych, które

informują o procesach i działaniach zachodzących i podejmowanych w szkole lub

placówce, a decydujących o sposobie funkcjonowania, charakterze szkoły lub

placówki i przede wszystkim prowadzących do pożądanych efektów),

- o funkcjonowaniu szkoły lub placówki w środowisku lokalnym, w szczególności w

zakresie współpracy z rodzicami uczniów (na podstawie danych informujących o

sposobie współpracy ze środowiskiem i funkcjonowaniu w środowisku oraz

wykorzystaniu tych zasobów w procesie nauczania i uczenia się),

- o zarządzaniu szkołą lub placówką (na podstawie danych informujących o sposobach

zarządzania decydujących o jakości działań podejmowanych w szkole lub placówce).

Szkoła lub placówka może spełniać te wymagania na pięciu poziomach:

Poziom E - oznaczający niski stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub

placówkę.

Poziom D - oznaczający podstawowy stopień wypełniania wymagania przez szkołę

lub placówkę.

Poziom C - oznaczający średni stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub

placówkę.

Poziom B - oznaczający wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę lub

placówkę.

Poziom A - oznaczający bardzo wysoki stopień wypełniania wymagania przez szkołę

lub placówkę.”

(Cytat pochodzi z części wstępnej raportów ewaluacyjnych).

33


W latach 2008 – 2013 przeprowadzono 725 ewaluacji zewnętrznych w szkołach

i placówkach województwa kujawsko - pomorskiego. W roku szkolnym 2013/2014

przeprowadzono do końca lutego 132 ewaluacje zakończone raportami. Łącznie w latach

2011/2012 i 2012/2013 przeprowadzono 412 ewaluacji w ramach których oceniono spełniania

wymagań:

- na poziomie A - 824 razy,

- na poziomie B - 1902 razy,

- na poziomie C - 669 razy,

- na poziomie D - 77 razy,

- na poziomie E - 3 razy.

34


5. Kształcenie zawodowe.

W roku szkolnym 2012/2013 szkoły prowadzące kształcenie zawodowe województwa

kujawsko - pomorskiego kształciły w około 130 zawodach przy ok. 200 zawodach zawartych

w obydwu klasyfikacjach szkolnictwa zawodowego: obowiązującej od 1 września 2012 roku

i klasyfikacji obowiązującej uczniów i słuchaczy rozpoczynających naukę przed 1 września

2012 roku. W 21 zawodach kształciło się według stanu na 30 września 2012 roku ponad

tysiąc osób. W 10 zawodach kształciło się poniżej 10 osób. Sama liczba uczniów (słuchaczy)

kształcących się w danym zawodzie nie pozwala na oszacowanie liczby osób corocznie

wybierających kształcenie w danym zawodzie ani też corocznej liczby absolwentów

zdobywających dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe.

Tabela 22. Najpopularniejsze zawody, w których kształcą szkoły ponadgimnazjalne województwa kujawsko –

pomorskiego.

L.p. Nazwa zawodu

Liczba uczniów

(słuchaczy) w

roku szkolnym

2012/2013 (stan

na 30 września)

Liczba osób

przystępujących

do egzaminu

potwierdzającego

kwalifikacje

zawodowe

(OKE)

Liczba osób

które uzyskały

dyplom

potwierdzający

kwalifikacje

zawodowe

(OKE)

1. Technik informatyk 5024 1199 653

2. Technik ekonomista 4360 1158 838

3. Technik administracji 3436 701 411

4. Technik bezpieczeństwa i

higieny pracy 2437 577 404

5. Kucharz 2232 388 216

6. Mechanik pojazdów

samochodowych 2213 382 306

7. Technik usług

kosmetycznych 1959 538 325

8. Technik pojazdów

samochodowych 1921 409 279

9. Technik logistyk 1793 456 209

10. Sprzedawca 1742 879 765

11. Technik rolnik 1714 498 349

12. Fryzjer 1628 87 63

35


13. Technik hotelarstwa 1584 478 384

14. Technik żywienia i

gospodarstwa domowego 1473 459 276

15. Technik mechanik 1466 327 208

16 Technik handlowiec 1417 304 214

17. Technik budownictwa 1369 390 222

18. Technik architektury

krajobrazu 1321 363 169

19. Technik organizacji usług

gastronomicznych 1218 125 95

20. Kucharz małej gastronomii 1112 1002 715

21. Technik mechatronik 1105 205 37

Źródło: strony Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej (www.oke.gda.pl), System Informacji Oświatowej, dane

dotyczące egzaminów z 2013 roku

Zawody: technik administracji, technik bezpieczeństwa i higieny pracy oraz technik

usług kosmetycznych kształcone były wyłącznie w szkołach policealnych, a zawody: kucharz

małej gastronomii, sprzedawca i mechanik pojazdów samochodowych wyłącznie

w zasadniczych szkołach zawodowych. Zawód kucharz był do przed 2012 rokiem kształcony

w technikum, a od 1 września 2012 roku można rozpoczynać kształcenie w tym zawodzie

w zasadniczej szkole zawodowej. Od 1 września 2012 roku nie prowadzi się rekrutacji

w zawodach: technik żywienia i gospodarstwa domowego oraz technik organizacji usług

gastronomicznych. Od 1 września 2013 roku nie prowadzi się rekrutacji w zawodzie ratownik

medyczny. Kształcenie w pozostałych zawodach odbywało się w ostatnich latach w tech-

nikach, technikach uzupełniających i w szkołach policealnych. Stosunkowo niewielka liczba

zdających przed komisjami powołanymi przez OKE w Gdańsku w zawodzie fryzjer

i zawodzie mechanik pojazdów samochodowych oznacza że część absolwentów zasadniczych

szkół zawodowych zdawała egzaminy przed komisją powołaną przez Izbę Rzemieślniczą.

Oprócz zawodów wymienionych w powyższej tabeli ponad 100 osób uzyskało w 2013 roku

dyplomy potwierdzające kwalifikacje zawodowe w zawodach:

- technik usług fryzjerskich (306 osób),

- technik farmaceutyczny (303 osoby),

- technik masażysta (166 osób),

- technik ochrony fizycznej osób i mienia (145 osób),

- technik weterynarii (119 osób),

36


- technik technologii żywności (124 osoby),

- technik elektronik (166 osób),

- technik elektryk (122 osoby),

- technik ochrony środowiska (104 osoby),

- technik agrobiznesu (140 osób),

- ratownik medyczny (116 osób).

Lista najbardziej popularnych zawodów w województwie kujawsko – pomorskim nie

zmieniała się w sposób istotny w ostatnich kilku latach i nie różni się istotnie od listy takich

zawodów dla Polski. Najczęściej wybieranymi zawodami na pierwszych dwóch miejscach

obydwu list są: technik informatyk i technik ekonomista. Różnią się nieco miejsca zawodów

na obydwu listach (np. w województwie kujawsko – pomorskim wyżej niż na liście krajowej

znajduje się technik administracji, a niżej technik hotelarstwa). W województwie odbywa się

kształcenie w zawodzie unikalnym: technik żeglugi śródlądowej. Do zawodów rzadziej

spotykanych w innych województwach należą także zawody: technik dentystyczny, technik

awionik i technik mechanik lotniczy.

W roku 2013 odbyły się pierwsze egzaminy potwierdzające kwalifikacje w zawodzie

dla uczniów i słuchaczy którzy rozpoczęli naukę w szkole we wrześniu 2013 roku oraz osób,

które ukończyły kwalifikacyjne kursy zawodowe. W zawodach składających się tylko

z jednej kwalifikacji, w których kształcenie zawodowe trwa tylko 1 rok, najwięcej osób

przystąpiło do egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodach: opiekun medyczny

387 (zdało 299), florysta – 147 (zdało 66) i asystentka stomatologiczna – 109 (zdało 10).

W najbliższych latach mogą nastąpić wyraźne zmiany w liczbie uczniów i słuchaczy

pobierających naukę w zawodzie w szkołach. W większości zawodów, w których można było

kształcić w szkołach policealnych nie będzie można zgodnie z rozporządzeniem

w sprawie kwalifikacji zawodów szkolnictwa zawodowego dokonywać rekrutacji. Obecnie te

zawody można zdobywać poprzez naukę w technikum, na drodze kwalifikacyjnych kursów

zawodowych lub w drodze egzaminów eksternistycznych. Spośród zawodów wymienionych

w tabeli 22 szkoły policealne mogą kształcić jedynie w zawodach: technik informatyk,

technik administracji, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, technik usług kosmetycznych,

technik pojazdów samochodowych. Od 2012 roku rośnie liczba uczniów pobierających

kształcenie w szkołach policealnych w zawodach, w których wyłącznie szkoły policealne

mogą obecnie kształcić, a które nie znalazły się w tabeli najbardziej popularnych zawodów.

Największa dynamika wzrostu liczby uczniów lub słuchaczy występuje w zawodach:

technik farmaceutyczny, opiekun medyczny i asystentka stomatologiczna.

37


W publikacjach Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu dzieli się zawody na

deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki

(deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc

aktywizacji zawodowej w badanym okresie w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych

bezrobotnych w danym okresie w danym zawodzie. Zawody deficytowe to zawody, dla

których ten wskaźnik przekracza 1,1, zrównoważone to takie, dla których jego wartość mieści

się w przedziale od 0,9 do 1,1, a zawody nadwyżkowe to te zawody, dla których wskaźnik

jest mniejszy niż 0,9. Lista najbardziej popularnych zawodów to lista składająca się głównie

z zawodów nadwyżkowych.

Tabela 23. Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu za rok 2012 dla najczęściej wybieranych zawodów i

zawodów, z których najczęściej zdawane są egzaminy potwierdzające kwalifikacje zawodowe (kwalifikacje w

zawodzie).

Nazwa zawodu Wartość wskaźnika

nadwyżki/deficytu W Zawód:

Florysta W > 1,1 Zawody deficytowe

Technik administracji

Asystentka stomatologiczna 1,1 > W > 0,9 Zawód

zrównoważony

Technik masażysta 0,5 > W > 0,3

Zawody

nadwyżkowe

Technik weterynarii

Technik handlowiec

0,3 > W > 0,1

Opiekun medyczny

Kucharz

Technik farmaceutyczny

Technik elektronik

Technik elektryk

Fryzjer

Technik informatyk

Mechanik pojazdów samochodowych

Technik mechatronik

Kucharz małej gastronomii

Sprzedawca

Technik usług kosmetycznych 0,1 > W > 0,05

Technik budownictwa

38


Ratownik medyczny

Technik bezpieczeństwa i higieny pracy

0,05 > W

Technik pojazdów samochodowych

Technik organizacji usług

gastronomicznych

Technik mechanik

Technik logistyk

Technik ochrony fizycznej osób i mienia

Technik technologii żywności

Technik ochrony środowiska

Technik architektury krajobrazu

Technik hotelarstwa

Technik ekonomista

Technik usług fryzjerskich

Technik agrobiznesu

Technik żywienia i gospodarstwa

domowego

Technik rolnik

Źródło: publikacje Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Toruniu

Struktura wyborów kształcenia zawodowego absolwentów gimnazjum jest zbliżona do

średnich wyborów absolwentów podobnych szkół w krajach Unii Europejskiej. Jednak samo

kształcenie zawodowe różni się istotnie od wielu krajów Europy uważanych za liderów

kształcenia zawodowego jeśli chodzi o część kształcenia zawodowego przeprowadzanego na

rzeczywistych stanowiskach pracy. Dla Polski wskaźnik odsetka kształcenia zawodowego

realizowanego jednocześnie w szkole i na rzeczywistych stanowiskach pracy wynosił w 2010

roku 14% (głównie młodociani pracownicy) podczas gdy w Danii wynosił 97%, Niemczech

88%, Austrii 45%.

Obecnie nie ma narzędzi prawnych skutecznie regulujących zakres kształcenia

w poszczególnych zawodach na poziomie ponadgimnazjalnym. Przepisy art. 39 ust. 5 ustawy

o systemie oświaty obligują dyrektora szkoły do zasięgania opinii powiatowej i wojewódzkiej

rady zatrudnienia jednak opinia tych podmiotów nie jest wiążąca dla dyrektora szkoły. Po

uzyskaniu porozumienia z organem prowadzącym dyrektor szkoły może uruchamiać

kształcenie w nowym zawodzie. Kształcenie w zawodach jest uruchamiane pomimo

39


negatywnej opinii wojewódzkiej rady zatrudnienia. Część decyzji o uruchomieniu kształcenia

w zawodach nie weszła w życie. W obecnym stanie prawnym tylko organ prowadzący w

ramach swoich kompetencji może ograniczyć kształcenie w silnie nadwyżkowym zawodzie.

Dotyczy to także szkół niepublicznych. Potrzebny jest mechanizm korelowania zakresu

kształcenia w zawodach na poziomie ponadpowiatowym (regionalnym).

40


6. Uczniowie zdolni.

W województwie kujawsko – pomorskim działa Zespół Szkół Uniwersytetu Mikołaja

Kopernika Gimnazjum i Liceum Akademickie, który został stworzony 15 lat temu w celu

wspomagania rozwoju uczniów szczególnie uzdolnionych. W pierwszych latach Gimnazjum

Akademickie funkcjonowało w ramach eksperymentu przygotowanego wspólnie przez

środowisko akademickie i oświatowe Torunia. W województwie działają także inne szkoły,

które gromadzą duży odsetek młodzieży szczególnie uzdolnionej. Programy wspierania roz-

woju uczniów szczególnie uzdolnionych realizowane są w wielu szkołach, nie będących

szkołami selektywnymi. 87 szkół województwa otrzymało tytuł „Szkoły odkrywców

talentów” (taki tytuł posiada 2198 szkół w Polsce, tylko 3 województwa mają mniejszą

liczbę takich szkół). W województwie znajdują się ponadto 24 „Miejsca Odkrywania

Talentów” (mniejszą liczbę takich miejsc mają tylko 3 województwa). Szkoły skutecznie

wspomagające uczniów uzdolnionych uzyskują wysokie miejsca w rankingach „Perspektyw”,

w tym w rankingu olimpijskim. W ciągu ostatnich czterech lat trzykrotnie pierwsze miejsce

w Polsce i raz drugie w tym rankingu zdobywało Liceum Akademickie w Toruniu.

W pierwszej „setce” szkół w Polsce, w tym czasie, co roku zajmowały jeszcze trzy szkoły

z województwa: VI Liceum Ogólnokształcące w Bydgoszczy (najwyższe miejsce – 20),

I Liceum Ogólnokształcące w Bydgoszczy i IV Liceum Ogólnokształcące w Toruniu.

W rankingu olimpijskim Liceum Akademickie zdobyło w ostatnich czterech latach

trzykrotnie pierwsze miejsce i raz drugie, VI Liceum Ogólnokształcące w Bydgoszczy

zdobywało miejsca od 9 do 26.

Jednym ze wskaźników wspomagania uczniów uzdolnionych są liczby stypendiów

przyznawanych za wysokie osiągnięcia uczniów. Takimi stypendiami są Stypendia Ministra

Edukacji Narodowej przyznawane uczniom szkół ponadgimnazjalnych

z najwyższymi osiągnięciami w nauce i sporcie. W ostatnich latach przyznano Stypendia

Ministra Edukacji Narodowej:

- w roku szkolnym 2013/2014 – 20 uczniom i absolwentom,




- w roku szkolnym 2008/2009 – 15 uczniom i absolwentom.

41


Duże różnice w sąsiednich latach wynikają częściowo z istotnie różnych liczb stypen-

diów przyznanych w różnych latach przez Ministra Edukacji Narodowej w Polsce. Najlepsi

uczniowie poszczególnych szkół ponadgimnazjalnych dla młodzieży mogą otrzymać, przy

spełnieniu określonych warunków, Stypendium Prezesa Rady Ministrów. Liczbę

stypendystów w ostatnich latach przedstawia tabela nr 24.

Tabela 24. Stypendyści Prezesa Rady Ministrów w województwie kujawsko – pomorskim w latach 2008/2009 –

2013/2014.

Rok szkolny Liczba stypendystów

2008/2009 219

2009/2010 216

2010/2011 220

2011/2012 220

2012/2013 221

2013/2014 226

Źródło: informacja Kuratorium Oświaty w Toruniu

Pomimo zmniejszającej się liczby uczniów i szkół liczba stypendystów rośnie, co oznacza, że

zwiększa się odsetek szkół ponadgimnazjalnych, które mają stypendystów Prezesa Rady

Ministrów. Najzdolniejsi uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgim-

nazjalnych zostają stypendystami (podopiecznymi) Krajowego Funduszu na Rzecz Dzieci,

który m. in. organizuje dla nich warsztaty naukowe. Zdolni uczniowie gimnazjów

i szkół ponadgimnazjalnych znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej otrzymują

stypendium z Urzędu Marszałkowskiego w ramach Projektu POKL na lata 2007-2013

„Zdolni na start”.

42



Ważnym wskaźnikiem jakości wspomagania uczniów szczególnie uzdolnionych są

ogólnopolskie olimpiady przedmiotowe i ogólnopolskie turnieje zawodowe. W przypadku

gimnazjalistów rolę tę pełnią konkursy przedmiotowe organizowane przez Kujawsko –

Pomorskiego Kuratora Oświaty jednak liczby laureatów i finalistów w województwie zależą

od regulaminów tych konkursów, które różnią się pomiędzy województwami.

Tabela 25. Laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych w latach 2009-

2013.

Rok szkolny Liczba laureatów i finalistów

2009/2010 241 uczniów

2010/2011 193 uczniów

2011/2012 208 uczniów

2012/2013 197 uczniów

Źródło: informacja Kuratorium Oświaty w Toruniu

Część laureatów olimpiad odnosiła także sukcesy w olimpiadach międzynarodowych.

Uczniowie szkół województwa odnosili także sukcesy w adresowanym do uczniów

najzdolniejszych Konkursie Prac Młodych Naukowców Unii Europejskiej. W ostatnich

210

212

214

216

218

220

222

224

226

228

Stypendyści Prezesa Rady Ministrów w województwie kujawsko-pomorskim w latach szkolnych

2008/2009 - 2013/2014

liczba stypendystów

43


5 latach dwie osoby startowały w finale europejskim: uczeń z IV LO w Toruniu został

laureatem w 2009 roku, a uczennica z VI LO w Bydgoszczy została finalistką w 2011 roku.


Uczniowie uzdolnieni technicznie odnoszą sukcesy w zawodowych olimpiadach

przedmiotowych i turniejach zawodowych. Stosunkowo niewielkie są osiągnięcia uczniów

województwa w promującej młodych wynalazców Olimpiadzie Innowacji Technicznych.

W latach 2012 - 2013 finalistami zostawali uczniowie Zespołu Szkół Leśnych w Tucholi

i Zespołu Szkół Elektrycznych we Włocławku.

0

50

100

150

200

250

300

2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013

Laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych w latach szkolnych

2009/2010 - 2012/2013

laureaci i finaliści

44


7. Innowacje i eksperymenty.

Podnoszeniu jakości kształcenia służą przemyślane, dobrze zaplanowane i przeprowa-

dzone innowacje i eksperymenty pedagogiczne w szkołach. Dane dotyczące zgłoszonych

innowacji i eksperymentów spełniających warunki rozporządzenia Ministra Edukacji

Narodowej w sprawie innowacji i eksperymentów przedstawia tabela 26.

Tabela 26. Dane liczbowe na temat innowacji pedagogicznych i eksperymentów zgłoszonych w latach 2008-

2013.

Rok szkolny Liczba

innowacji

Liczba

eksperymentów

2008/2009 309

2009/2010 374

2010/2011 157

2011/2012 74 1

2012/2013 98

2013/2014 47

Źródło: System Informacji Oświatowej, publikacje GUS

Jedną z najważniejszych przyczyn zmniejszania się od roku szkolnego 2010/2011

liczby innowacji są zmiany w przepisach prawa oświatowego. Zmiana podstawy

programowej kształcenia ogólnego postępująca od 2009 roku i zmiana przepisów

dotyczących dopuszczania programów nauczania, spowodowała że sam fakt przygotowania

programu nauczania przez nauczyciela nie może być traktowany jako innowacja – nauczyciel

jest zobowiązany przedstawić do dopuszczenia dyrektorowi program, którego może być

autorem. Modernizacja kształcenia ponadgimnazjalnego wprowadza od 2012 roku bardzo

głębokie zmiany podstaw programowych kształcenia ogólnego i kształcenia w zawodach,

zmiany struktury kształcenia oraz zmiany ramowych planów nauczania. W tej sytuacji,

wdrażanie zmodernizowanego systemu kształcenia, wprowadzanie innowacji przed

zakończeniem cyklu kształcenia w szkole może zdarzyć się tylko w sytuacji wyjątkowej.

Wydaje się, że po od 2015 roku liczba innowacji i eksperymentów powinna rosnąć.

45


8. Nauczyciele.

Liczbę nauczycieli i zmiany tej liczby oraz stopnie awansu zawodowego przedstawia

tabela nr 27.

Tabela 27. Liczba nauczycieli zatrudnionych w szkołach województwa kujawsko-pomorskiego z podziałem na

stopnie awansu zawodowego w latach 2009/2010 – 2013/2014.

Rok

szkolny Ogółem

Bez

stopnia

awansu

Stażysta Kontraktowy Mianowany Dyplomowany

2009/2010 28289 105 626 5058 9600 12900

2010/2011 28562 107 545 4813 9072 14025

2011/2012 28791 114 605 4439 8788 14845

2012/2013 28407 161 423 3941 8662 15220

2013/2014 28200 156 426 3462 8473 15683

W roku szkolnym 2012/2013 liczby nauczycieli pełnozatrudnionych i niepełnozatrud-

nionych (w przeliczeniu na etaty) według stopnia awansu zawodowego wyrażone

w procentach wynosiły w województwie kujawsko- pomorskim dla nauczycieli bez awansu

1,3%, stażystów 2,8%, kontraktowych 16,2%, mianowanych 31,6 %, dyplomowanych

48,1%.


0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

Liczba nauczycieli ogółem, dyplomowanych i mianowanych w województwie kujawsko-pomorskim

w latach szkolnych 2009/2010 - 2013/2014

nauczyciele ogółem

nauczyciele dyplomowani

"nauczyciele mianowani"

46


W roku szkolnym 2012/2013 odpowiednie liczby dla Polski wynosiły 50,5%

nauczycieli dyplomowanych, 27,1% nauczycieli mianowanych, 17,0% nauczycieli

kontraktowych, 3,3% nauczycieli stażystów, 2,3% nauczycieli bez awansu. Największy

odsetek nauczycieli dyplomowanych w Polsce jest w województwie świętokrzyskim

(60,5%), natomiast najniższy w województwie dolnośląskim 42,1%. Najwyższy odsetek

nauczycieli stażystów mają województwo dolnośląskie i mazowieckie, najniższy

województwo podkarpackie 2,2%. Maleje liczba stażystów, czyli jest coraz mniej nauczycieli

rozpoczynających pracę w zawodzie. Na przestrzeni lat 2009 - 2013 przybyło 2783

nauczycieli dyplomowanych. Niewielka liczba nauczycieli bez stopnia awansu zawodowego

pojawia się w naturalny sposób w przypadku zatrudniania nauczycieli przedmiotów

zawodowych posiadających odpowiednie przygotowania zawodowe do zatrudnienia ich na

podstawie art. 7 ust. 1d ustawy o systemie oświaty. Zmniejszanie odsetka tych nauczycieli

może odbywać się kosztem jakości kształcenia zawodowego.

47


9. Kształcenie a rynek pracy.

Jednym ze skutków uczestnictwa młodych ludzi w procesie kształcenia jest ich

aktywność zawodowa lub podejmowanie dalszej nauki na studiach wyższych. Na poziomie

województwa brakuje jednak systemu badania losów absolwentów szkół

ponadgimnazjalnych. Wśród dostępnych danych, które po części obrazują losy absolwentów

są zestawienia struktury bezrobotnych rejestrowanych przedstawione w tabelach 28 i 29.

Tabela 28. Struktura bezrobotnych w latach 2006 – 2013 wg kryterium wieku.

Wykształcenie Liczba bezrobotnych – stan na koniec roku

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Wiek Liczba

18 – 24 lata 34 783 24

340

23

807

30

683 31 183 30 415 30 619 29 139

25 – 34 lata 45 241 34

901

30

990

38

593 40 686 40 761 43 294 42 248

35 – 44 lata 33 193 25

073

21

791

26

455 27 560 28 139 31 254 31 876

45 – 54 lata 37 772 29

931

25

390

28

047 27 934 26 825 27 860 28 280

55 – 59 lat 7 962 7 759 7 176 8 756 9 940 10 908 12 564 14 635

60 – 64 lata 1 110 1 239 1 102 1 593 2 098 2 574 3 248 3 967

Udział procentowy

18 – 24 lata 21,7 19,7 21,6 22,9 22,4 21,8 20,6 19,4

25 – 34 lata 28,3 28,3 28,1 28,8 29,2 29,2 29,1 28,1

35 – 44 lata 20,7 20,3 19,8 19,7 19,8 20,2 21,0 21,2

45 – 54 lata 23,6 24,3 23,0 20,9 20,0 19,2 18,7 18,8

55 – 59 lat 5,0 6,3 6,5 6,5 7,1 7,8 8,4 9,7

60 – 64 lata 0,7 1,0 1.0 1,2 1,5 1,8 2,2 2,6

Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu: http://wup.torun.pl/urzad/statystyki/informacje-dodatkowe/

48


Na podstawie analizy danych zawartych w tabeli należy zwrócić szczególną uwagę,

że w okresie 2006 -2013 liczba, jak i odsetek osób bezrobotnych rejestrowanych do 24 roku

życia maleje od 2010 roku, co jest związane zarówno z zagadnieniami demograficznymi,

jak i powszechnym dostępem do szkolnictwa wyższego oraz migracją. Jednak grupa ta

w połączeniu z osobami do 34 roku życia na przestrzeni kilku lat stanowi około połowę osób

bezrobotnych, z tendencją malejącą od roku 2010 – 51,6 % do poziomu 47,5 % w roku 2013.

Tabela 29. Struktura bezrobotnych w latach 2006 – 2013 wg kryterium wykształcenia.

Wyszczególnienie Liczba bezrobotnych – stan na koniec roku

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Wykształcenie Liczba

wyższe 6 188 5 372 6 013 8 510 9 743 10

640 11 617

11

777

policealne i średnie

zawodowe

29

691

23

517

21

270

25

454

26

324

27

111 28 807

29

079

średnie ogólnokształcące 12

056 9 978

10

362

13

232

14

061

14

089 14 524

14

703

zasadnicze zawodowe 53

380

39

674

34

299

42

126

43

270

42

943 46 433

46

478

gimnazjalne

i poniżej

58

746

44

702

38

312

44

805

46

003

44

839 47 458

48

108

Udział procentowy

wyższe 3,9 4,4 5,5 6,3 7,0 7,6 7,8 7,8

policealne i średnie

zawodowe 18,5 19,1 19,3 19,0 18,9 19,4 19,4 19,4

średnie ogólnokształcące 7,5 8,1 9,4 9,9 10,1 10,1 9,8 9,8

zasadnicze zawodowe 33,3 32,2 31,1 31,4 31,0 30,8 31,2 31,0

gimnazjalne

i poniżej 36,7 36,3 34,7 33,4 33,0 32,1 31,9 32,0

Źródło: Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu: http://wup.torun.pl/urzad/statystyki/informacje-dodatkowe/

Pod względem poziomu wykształcenia należy zwrócić szczególną uwagę na fakt

utrzymywania się bardzo wysokiego odsetka osób z wykształceniem zasadniczym

zawodowym, który stanowi około 30 % na przestrzeni kilku lat oraz z wykształceniem

policealnym i średnim zawodowym, które w ciągu ostatnich trzech lat utrzymuje się

na poziomie 19,4 %.

49


10. Główne wnioski i rekomendacje.

1. Pomimo znacznego wzrostu wskaźników upowszechnienia edukacji przedszkolnej

zapewnienie miejsc w placówkach wychowania przedszkolnego stanowi wyzwanie

dla organów prowadzących przedszkola, szkoły i inne formy wychowania

przedszkolnego.

2. Wyłączenie w 2016 roku oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych z sys-

temu edukacji wymusza istotne zmiany w sieci przedszkoli.

3. Duża liczba niewielkich szkół podstawowych i gimnazjów w województwie może

skutkować kolejnymi likwidacjami szkół lub ich przekazaniem osobom prawnym lub

fizycznym.

4. Średnie efekty nauczania mierzone wynikami egzaminów zewnętrznych w szkołach

podstawowych i gimnazjach na przestrzeni ostatnich 5 lat są w województwie

kujawsko – pomorskim na ogół niższe niż w kraju i nie wzrastają w ostatnich latach.

5. Wyniki egzaminów zewnętrznych nie są jedynymi wskaźnikami edukacji

prowadzonej w szkołach. Ewaluacja wewnętrzna wskazuje średnio na wysoki poziom

efektów kształcenia i wychowania w szkołach i placówkach.

6. Warto przeanalizować wybory szkół uczniów po gimnazjum i ocenić trafność tych

wyborów, a w razie potrzeby wzmocnić działania doradcze dla uczniów gimnazjów, w

tym we współpracy z lokalnym środowiskiem (lokalnym rynkiem pracy).

7. Brak koordynacji kształcenia w zawodach na poziomie ponadpowiatowym

(regionalnym) skutkuje nadmiernym kształceniem w zawodach nadwyżkowych.

8. Podniesieniu jakości edukacji dobrze służyć mogą programy (strategie) rozwoju

przygotowane w szkołach we współpracy z otoczeniem, w tym w szczególności

z pracodawcami i ich organizacjami, zgodne z zapisami zawartymi w „Strategii

Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego do roku 2020 – Plan modernizacji

2020+”.

9. Struktura kształcenia zawodowego w szkołach województwa nie wymaga zwiększania

odsetka uczniów wybierających kształcenie w szkołach prowadzących kształcenie

zawodowe. W celu podniesieniu jakości kształcenia zawodowego należy zwiększać

część kształcenia zawodowego na rzeczywistych stanowiskach pracy.

10. Na podstawie dotychczasowego niewielkiego odsetka osób kształcących się

ustawicznie można oczekiwać zmniejszenia zakresu kształcenia zawodowego

w zawodach, w których zaprzestano kształcenia w szkołach dla dorosłych.

50


11. Działania na rzecz wspomagania uczniów szczególnie uzdolnionych, zwłaszcza tych o

najwyższych zdolnościach (potencjale twórczym), wymagają dalszego rozwoju

organizacyjnego i programowego.

12. Spadek liczby uczniów w ostatnich latach jest procentowo wyższy niż spadek liczby

nauczycieli. W połączeniu ze zmianami programowymi może to oznaczać kolejne

zwolnienia nauczycieli oraz konieczność przekwalifikowania zwolnionych nauczycieli

do innych zawodów.

13. Na podstawie analizy bezrobotnych w latach 2006 – 2013 należy postawić tezę, że

kształcenie, w szczególności zawodowe zarówno na poziomie zasadniczej szkoły

zawodowej, jak i technikum, należy dostosować do potrzeb rynku pracy.

14. W celu dokonania oceny skuteczności kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych

województwa, oprócz analizy wyników egzaminów zewnętrznych należy prowadzić

badanie losów absolwentów, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień

podejmowania pracy zgodnie z wyuczonym zawodem, kontynuacji nauki na studiach

wyższych oraz migracji wraz z analizą jej przyczyn.

51


II. PODSTAWOWE INFORMACJE O METODZIE AKTYWNEGO

PLANOWANIA STRATEGII

Jedną z metod planowania strategicznego, stosowaną przez kraje Unii Europejskiej (UE) jest

Metoda Aktywnego Planowania Strategii (MAPS). W języku niemieckim określana jako

Ziel Orientiere Projekt – Plannung (ZOPP), natomiast w języku angielskim Goal Oriented

Project Planning (GOPP). Istotą MAPS jest założenie, że informacja i wiedza potrzebna do

opracowania programu rozwoju istnieje, ale poszczególne jej elementy są nieskoordynowane

oraz nieuporządkowane, a ponadto rozproszone w różnych instytucjach, organizacjach i

umysłach lokalnych ekspertów. We wszystkich etapach tej metody przestrzega się

podstawowych jej zasad, jakimi są: sposób podejmowania decyzji i konsensus. Merytoryczną

rolę w wypracowaniu programu rozwoju dla danej instytucji lub regionu odgrywają

lokalni/regionalni liderzy, którzy są włączeni do zespołu planującego na podstawie ich:

reprezentatywności,

posiadanego doświadczenia,

wiedzy.

Skład osobowy zespołu ekspertów rekrutujących się spośród osób kluczowych dla obszaru,

dla którego budowany jest program rozwoju wcale nie musi pokrywać się z podziałami

formalnymi, uwzględnienie których jednak jest niezbędne.

Wizualizacja działań (dyskusji, która odbywa się w formie pisemnej) nadaje całemu

procesowi planowania charakter materialny i obrazujący:

wkład członków grupy planującej (wyniki pracy grupy są rejestrowane na bieżąco),

aktualny stan dyskusji,

udokumentowanie wyników.

Warsztaty odbywają się na zasadzie „burzy mózgów” w grupie od 25 do 30 osób -

przedstawicieli wiodących grup danego środowiska.

Całością dyskusji kieruje moderator, który jest osobą z zewnątrz. Rola moderatora polega

głównie na:

- kierowaniu dyskusją,

- porządkowaniu i strukturyzacji wypowiedzi,

- utrwalaniu wyników dyskusji.

Dochodzenie do wyników przez zespół planowania strategicznego odbywa się na drodze

konsensusu, tj. powszechnej zgody. Stąd też w wypadku nieuniknionych rozbieżności,

uwzględnienie, których stanowi silną stronę metody MAPS, musi być zawarty konsensus na

52


taki a nie inny zapis przez wszystkich członków zespołu planującego. Oznacza to, że

osiąganie porozumienia metodą głosowania jest niewłaściwe dla tej metody. Przyjęcie zasady

konsensusu jest istotne z kilku powodów:

- reprezentanci grup społecznych pracujący nad rozwiązaniem określonego zbioru

problemów nie mają charakteru elekcyjnego ani proporcjonalnego (są to

reprezentanci, liderzy z różnych sfer życia społeczno-gospodarczego),

- podejmowanie decyzji na zasadzie konsensusu nie dzieli grupy na „wygranych”

i „przegranych” (jak w przypadku głosowania), tym samym zmniejsza się ryzyko

zablokowania realizacji decyzji przez osoby lub grupy „przegrane”,

- jawność decyzji – wszystkie prace i spotkania są jawne, grupę planowania

strategicznego traktuje się jako reprezentację szerokiej społeczności. Po

zakończeniu każdego etapu planowania strategicznego członkowie grupy winni

skonsultować w swoim środowisku wypracowany materiał.

Główne zasady MAPS:

sama metoda wyznacza nie tylko sposób planowania, ale i reguluje sposób komunikacji

między członkami zespołu planującego – udziela także wskazówek, co do warunków

odbywania się warsztatów, a także zagospodarowania przestrzeni, w której one się

odbywają,

podstawową formą dyskusji jest planowanie w grupie metodą „burzy mózgów”, które

pozwala na uzyskanie efektu synergii, wynikającego ze sumowania się w wartość

dodatkową kompetencji poszczególnych członków grupy planującej,

wizualizacja działań nadaje całemu procesowi planowania charakter materialny,

podczas całego procesu planowania obowiązują reguły i zalecenia stosowane dla każdego

kroku przewidzianego w harmonogramie warsztatu adresowanego dla odpowiednio

zestawionej grupy planującej, kierowanej przez moderatora,

wdrażanie programu rozwoju winno być wspierane o metodę MAPS, przy wykorzystaniu

w najwyższym stopniu doświadczeń grupy planującej, zobrazowanych w wynikach

uzyskanych podczas warsztatów planowania strategicznego.

Metoda MAPS przewiduje następujące etapy planowania strategicznego:

analiza problemów,

analiza celów,

53


przegląd planowania strategii (mierniki),

harmonogram działań.

Warsztaty planowania strategicznego poprzedzone są analizą SWOT, tj. oceną mocnych

i słabych stron oraz szans i zagrożeń.

54


III. UCZESTNICY PLANOWANIA STRATEGICZNEGO

Lp.

Nazwisko i imię

Miejsce pracy

1 Balcewicz-Monot Katarzyna UM WK-P DZFiPU

Toruń

2 Chylewska Małgorzata Zarząd Regionu Bydgoskiego NSZZ „Solidarność”

3 Cieciura Marta UM WK-P DES

Toruń

4 Cyganek Mariola

Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli

Bydgoszcz

5 Drogorób Marcin

UM WK-P DES

Toruń

6 El-Maaytah Bożena Urząd Miasta

Włocławek

7 Ficner Czesław

Samorząd województwa w Toruniu

Departament Edukacji i Sportu

Dyrektor

8 Gabryelczyk Aneta Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli

Włocławek

9 Gancarz Maria Aleksandra Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli

Toruń

10 Gębski Mirosław Moderator

11 Gmys Paweł Urząd Miasta

Włocławek

12 Heba Ewa Kuratorium Oświaty

Bydgoszcz

13 Jabłoński Marek Zespół Szkół w Unisławiu

Dyrektor

14 Janas Artur Wojewódzki Urząd Pracy w Toruniu

Dyrektor

15 Jóźków Jan Zarząd Regionu Toruńskiego NSZZ „Solidarność”

55


16 Jurgielewicz Joanna UM WK-P DZFiPU

Toruń

17 Kempińska Marzena Starostwo Powiatowe w Świeciu

Starosta

18 Kępa Agnieszka UM WK-P DZFiPU

Toruń

19 Kitajgrodzki Janusz Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 7

Bydgoszcz

20 Kosiński Łukasz Wydział Edukacji, Urząd Miasta

Bydgoszcz

21 Kuźma Inga Fundacja Wspomagania Rozwoju TU i TERAZ

22 Leszczyńska Anna Fundacja „Wiatraki”

23 Ludwikowska Ewa Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli

w Bydgoszczy

24 Łapińska Ewa Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Radna

25 Łukaszewska Anna Kujawsko-Pomorski Kurator Oświaty

Bydgoszcz

26 Metkowska Jolanta Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

Dyrektor wydziału

27 Nowakowski Krzysztof Samorząd województwa w Toruniu

Departament Edukacji i Sportu

28 Pleskot Janusz

Wydział Edukacji, Urząd Miasta

Toruń

Naczelnik

29 Przybył Jarosław UM WK-P DES

Toruń

30 Rogalska Agnieszka Samorząd województwa w Toruniu

31 Siemianowski Andrzej Kujawsko-Pomorski Wicekurator Oświaty

Bydgoszcz

32 Sobczak Krystyna

Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

Delegatura Włocławek

33 Solarczyk- Szwer Hanna Uniwersytet Mikołaja Kopernika

Toruń

56


34 Stańczyk Arkadiusz

ZS UMK Gimnazjum i Liceum Akademickie

Toruń

Dyrektor

35 Stawikowski Czesław Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

Delegatura w Toruniu

36 Sylwestrzak Monika

Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji

Nauczycieli

Toruń

37 Szczepanek Małgorzata Specjalistyczny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1

Bydgoszcz

38 Troszyńska Grażyna Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli

Włocławek

39 Trzeciak Małgorzata Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli

Toruń

40 Zawacka Katarzyna Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli

Włocławek

41 Zduńczuk Ilona Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli

Bydgoszcz

42 Witkowski Marek

Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Komisja Edukacji, Etyki, Nauki, Turystyki i Sportu

Przewodniczący

43 Oborska Małgorzata Kuratorium Oświaty w Bydgoszczy

Delegatura we Włocławku

44 Dreszer Maria Pełnomocnik Zarządu Województwa Kujawsko –

Pomorskiego ds. osób niepełnosprawnych

57


IV. ANALIZA SWOT

Grupa I

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

- bogata i aktualna oferta doskonalenia

nauczycieli

- liczne uczestnictwo nauczycieli

w formach doskonalenia zawodowego

- nauczyciele pasjonaci

- doświadczenia szkół i nauczycieli (w tym

innowacyjne, europejskie), dobre praktyki

- zmodernizowana baza dydaktyczna

- potencjał wyższych uczelni

- wykorzystanie przez szkoły funduszy

unijnych

- innowacyjne firmy w województwie,

parki przemysłowe

- wzrost wyników polskich uczniów

w badaniach międzynarodowych

- udział uczniów i nauczycieli w

edukacyjnych programach

nauczycielskich

- współpraca z organizacjami

pozarządowymi

- wzrost umiejętności stosowania przez

nauczycieli TIK

- wzrost liczby dzieci objętych edukacja

przedszkolną

- niska efektywność nauczania języków

obcych

- słabe wyposażenie pracowni języków

obcych

- brak przełożenia na praktykę szkolną

- niska efektywność kształcenia

zawodowego

- niezadawalające wyniki egzaminów

zewnętrznych

- brak nowoczesnego wyposażenia

pracowni kształcenia zawodowego

- niewystarczające kształcenie na

rzeczywistych stanowiskach pracy

- brak praktycznej edukacji

przedsiębiorczości (kompetencje

kluczowe)

- nauczyciele nie umieją kształtować

kompetencji społecznych

- brak doradztwa zawodowego dla uczniów

- praca zespołowa nauczycieli, współpraca

z innymi (również na zewnątrz)

- duże dysproporcje w bazie dydaktycznej

szkół

- niezadawalające efekty kształcenia

matematyczno-przyrodniczego

- niewykorzystany potencjał wyższych

uczelni

- niewystarczające przygotowanie przez

uczelnie do zawodu nauczyciela

- brak koordynacji kształcenia zawodowego

na poziomie ponadpowiatowym

- luka pokoleniowa w środowisku

nauczycielskim

- niska współpraca szkolnictwa

zawodowego z rynkiem pracy

- niska świadomość ekologiczna

- brak umiejętności identyfikowania

problemów i ich nazywania przez szkoły

i nauczycieli

- niska umiejętność analizy

i interpretowania wyników efektów

kształcenia i opracowywania programów

podnoszących jakość nauczania

- brak budowania poczucia tożsamości

58


lokalnej

- niska motywacja uczniów do uczenia się

od II etapu edukacji

- brak spójności kształcenia na wszystkich

etapach edukacji

- brak komunikacji pomiędzy

nauczycielami na kolejnych etapach

edukacji

- marginalizacja edukacji technicznej

- brak kształcenia eksperymentalnego

w przedmiotach przyrodniczych

SZANSE ZAGROŻENIA

- „mądra jednostka samorządu

terytorialnego = dobra szkoła”

- wykorzystanie środków Unii Europejskiej

- nowe podejście do edukacji (europejskiej)

- rewitalizacja Wisły

- nowe inwestycje – nowe miejsca pracy

i zawody

- emigracja z województwa kujawsko-

pomorskiego

- wycofywanie się państwa od

odpowiedzialności za edukację

- słabe mechanizmy motywowania

pracodawców do udziału w kształceniu

zawodowy

59


Grupa II


- liczne inicjatywy edukacyjne

- szkoły liderzy edukacji (wysokie efekty

kształcenia)

- poprawa stanu bazy edukacyjnej

- wysoki poziom formalnego wykształcenia

nauczycieli

- dobre wykorzystanie funduszy Unii

Europejskiej

- wysoka aktywność instytucji

wspierających szkoły w zakresie

bezpieczeństwa

- dobra współpraca szkół z instytucjami

wspierającymi edukację

- kapitał ludzki

- zasoby kulturowe regionu

- oferta edukacyjna niewystarczająca do

potrzeb uczniów, w szczególności oferta

politechniczna

- słabe wyposażenie pracowni zawodowych

i informatycznych

- niewystarczający poziom umiejętności

praktycznych nauczycieli

- niski poziom kształcenia ustawicznego

(niski odsetek korzystających)

- brak systemowego wsparcia dla

wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

- brak programów upowszechnienia

sportów w szkole

- brak systemu wspierania ucznia zdolnego

- słaby poziom wykorzystania ICT

- niskie efekty nauczania języków obcych

i matematyczno-przyrodniczych

- słaby system poradnictwa i doradztwa

wewnątrzszkolnego oraz zawodowego

- niski udział uczniów w zajęciach

pozalekcyjnych

- słabe kształcenie praktyczne

- słaby udział pracodawców w kształceniu

praktycznym

- niska innowacyjność nauczania

- metody i formy pracy z uczniami

nieadekwatne do potrzeb uczniów, rynku

pracy i społeczeństwa obywatelskiego

- niska partycypacja uczniów w planowaniu

procesu edukacyjnego (samorządność

uczniowska)

- rozproszenie i brak koordynacji

zarządzania edukacją i oświatą w regionie

- kapitał społeczny

- poniżej średniej krajowej wyniki

przedmiotów humanistycznych

- słabe wykorzystanie nauczycieli

w procesie nauczania

SZANSE ZAGROŻENIA

- środki Unii Europejskiej

- wspomaganie edukacji przez organizacje

pozarządowe

- wykorzystywanie raportów krajowych

i regionalnych w procesie edukacji

- system egzaminów zawodowych

- finansowanie oświaty

- niż demograficzny

- starzejące się społeczeństwo

- emigracja - odpływ młodych

60


- wykorzystanie wolontariatu w edukacji

- współpraca międzynarodowa

- partnerstwo dla edukacji

- potencjał młodych - otwartość na zmiany

- wspomaganie nauczycieli przez placówki

doskonalenia nauczycieli

- dobry przywódca edukacji na każdym

szczeblu

- powszechna znajomość celów edukacji na

poziomie państwa i regionu

i wykształconych ludzi

- częste zmiany przepisów oświatowych

- gospodarka - niska podaż miejsc pracy dla

wykwalifikowanych absolwentów

- brak oceny projektów z perspektywy

beneficjenta ostatecznego

- patologie społeczne i problemy

wychowawcze rodziny

61


Zbiorcza analiza SWOT


- bogata i aktualna oferta doskonalenia

nauczycieli

- liczne uczestnictwo nauczycieli w

formach doskonalenia zawodowego

- nauczyciele pasjonaci

- doświadczenia szkół i nauczycieli (w tym

innowacyjne, europejskie), dobre praktyki

- zmodernizowana baza dydaktyczna

- potencjał wyższych uczelni

- innowacyjne firmy w województwie,

parki przemysłowe

- wzrost wyników polskich uczniów

w badaniach międzynarodowych

- udział uczniów i nauczycieli

w edukacyjnych programach

nauczycielskich

- współpraca z organizacjami

pozarządowymi

- wzrost umiejętności stosowania przez

nauczycieli TIK

- wzrost liczby dzieci objętych edukacja

przedszkolną

- liczne inicjatywy edukacyjne

- szkoły liderzy edukacji (wysokie efekty

kształcenia)

- wysoki poziom formalnego wykształcenia

nauczycieli

- dobre wykorzystanie funduszy Unii

Europejskiej

- wysoka aktywność instytucji

wspierających szkoły w zakresie

bezpieczeństwa

- dobra współpraca szkół z instytucjami

wspierającymi edukację

- zasoby kulturowe regionu

- słabe wyposażenie pracowni języków

obcych

- niska efektywność kształcenia

zawodowego

- niezadawalające wyniki egzaminów

zewnętrznych

- brak nowoczesnego wyposażenia

pracowni kształcenia zawodowego

- niewystarczające kształcenie na


- brak praktycznej edukacji

przedsiębiorczości (kompetencje

kluczowe)

- nauczyciele nie umieją kształtować

kompetencji społecznych

- praca zespołowa nauczycieli, współpraca

z innymi (również na zewnątrz)

- duże dysproporcje w bazie dydaktycznej

szkół

- niezadawalające efekty kształcenia

matematyczno-przyrodniczego

- niewykorzystany potencjał wyższych

uczelni

- niewystarczające przygotowanie przez

uczelnie do zawodu nauczyciela

- brak koordynacji kształcenia zawodowego

na poziomie ponadpowiatowym

- luka pokoleniowa w środowisku

nauczycielskim

- niska świadomość ekologiczna

- brak umiejętności identyfikowania

problemów i ich nazywania przez szkoły

i nauczycieli

- niska umiejętność analizy

i interpretowania wyników efektów

kształcenia i opracowywania programów

podnoszących jakość nauczania

- brak budowania poczucia tożsamości

lokalnej

- niska motywacja uczniów do uczenia się

od II etapu edukacji

- brak spójności kształcenia na wszystkich

etapach edukacji

- brak komunikacji pomiędzy

nauczycielami na kolejnych etapach

edukacji

62


- marginalizacja edukacji technicznej

- brak kształcenia eksperymentalnego

w przedmiotach przyrodniczych

- oferta edukacyjna niewystarczająca do

potrzeb uczniów, w szczególności oferta

politechniczna

- słabe wyposażenie pracowni zawodowych

i informatycznych

- niewystarczający poziom umiejętności

praktycznych nauczycieli

- niski poziom kształcenia ustawicznego

(niski odsetek korzystających)

- brak systemowego wsparcia dla

wczesnego wspomagania rozwoju dziecka

- brak programów upowszechnienia

sportów w szkole

- brak systemu wspierania ucznia zdolnego

- słaby poziom wykorzystania ICT

- niskie efekty nauczania języków obcych

i matematyczno-przyrodniczych

- słaby system poradnictwa i doradztwa

wewnątrzszkolnego oraz zawodowego

- słabe kształcenie praktyczne

- słaby udział pracodawców w kształceniu

praktycznym

- niska innowacyjność nauczania

- metody i formy pracy z uczniami

nieadekwatne do potrzeb uczniów, rynku

pracy i społeczeństwa obywatelskiego

- niska partycypacja uczniów w planowaniu

procesu edukacyjnego (samorządność

uczniowska)

- rozproszenie i brak koordynacji

zarządzania edukacją i oświatą w regionie

- poniżej średniej krajowej wyniki

przedmiotów humanistycznych

- słabe wykorzystanie nauczycieli

w procesie nauczania

- występujące bariery architektoniczne,

techniczne, komunikacyjne oraz

psychologiczne

SZANSE ZAGROŻENIA

- „mądra jednostka samorządu

terytorialnego = dobra szkoła”

- nowe podejście do edukacji (europejskiej)

- rewitalizacja Wisły

- nowe inwestycje – nowe miejsca pracy

- emigracja z województwa kujawsko-

pomorskiego

- wycofywanie się państwa od

odpowiedzialności za edukację

- słabe mechanizmy motywowania

63


i zawody

- środki Unii Europejskiej

- wspomaganie edukacji przez organizacje

pozarządowe

- wykorzystywanie raportów krajowych

i regionalnych w procesie edukacji

- wykorzystanie wolontariatu w edukacji

- współpraca międzynarodowa

- partnerstwo dla edukacji

- potencjał młodych – otwartość na zmiany

- wspomaganie nauczycieli przez placówki

doskonalenia nauczycieli

- powszechna znajomość celów edukacji na

poziomie państwa i regionu

pracodawców do udziału w kształceniu

zawodowym

- system egzaminów zawodowych

- finansowanie oświaty

- niż demograficzny

- starzejące się społeczeństwo

- emigracja – odpływ młodych

i wykształconych ludzi

- częste zmiany przepisów oświatowych

- gospodarka – niska podaż miejsc pracy

dla wykwalifikowanych absolwentów

- brak oceny projektów z perspektywy

beneficjenta ostatecznego

- patologie społeczne i problemy

wychowawcze rodziny

64


V. ANALIZA PROBLEMÓW

Analiza problemów polega na:

określeniu problemów występujących na danym terenie, istniejących „tu i teraz”,

spełniających następujące kryteria: negatywności, istotności i prawdziwości - zapis nie

może dotyczyć problemów przyszłych,

ustaleniu problemu kluczowego,

uporządkowaniu zapisanych problemów, ustalając strukturę powiązań przyczynowo -

skutkowych w postaci tzw. „drzewa problemów”.

Problem kluczowy nie musi stać się później, automatycznie celem programu rozwoju oraz nie

może zawierać w sobie sposobu rozwiązania.

„Drzewo problemów” nie stanowi hierarchii problemów, co oznacza, że problemy znajdujące

na niższych poziomach nie są mniej ważne.

Struktura „drzewa problemów”

Grupa ekspertów przyjęła, że problemem kluczowym jest:

Grupa ekspertów określiła następujące problemy występujące na obszarze województwa

kujawsko-pomorskiego w obszarze edukacji :

niewystarczające kompetencje dydaktyczne i wychowawcze nauczycieli,

niechęć nauczycieli do doskonalenia,

SKUTEK „A” SKUTEK „B”

PROBLEM

KUCZOWY

PRZYCZYNA „X” PRZYCZYNA „Y” PRZYCZYNA „Z”

EDUKACJA, KTÓRA NIE WZMACNIA

KONKURENCYJNOŚCI REGIONU I W SPOSÓB

NIEWYSTARCZAJĄCY ROZWIJA KOMPETENCJE

JEGO MIESZKAŃCÓW

65


nierówny dostęp nauczycieli do doradztwa metodycznego,

nieefektywny system przygotowania do zawodu nauczyciela,

niewystarczające umiejętności praktyczne nauczycieli kształcenia zawodowego,

niezadawalające efekty kształcenia i wychowania,

słabe efekty kształcenia praktycznego młodzieży i dorosłych,

niewystarczająca edukacja do przedsiębiorczości i innowacyjności,

niewystarczające wyposażenie uczniów w umiejętności społeczne,

brak regionalnego systemu wspierania uczniów zdolnych bez względu na dochód

rodziny,

niewykorzystany potencjał edukacji pozaformalnej,

niskie wyniki kształcenia w szkołach podstawowych i gimnazjalnych potwierdzone

wynikami sprawdzianu i egzaminu,

niski poziom kondycji fizycznej dzieci i młodzieży,

niski stopień udziału w kulturze,

organizacja i zasoby niedostosowane do potrzeb edukacji,

niski procent dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym,

nieodpowiednie do potrzeb wyposażenie szkół, placówek i uczelni,

słaby dostęp do szerokopasmowego Internetu,

niskie kompetencje w zakresie przywództwa edukacyjnego,

niedofinansowanie oświaty,

niewystarczająca współpraca instytucji na rzecz edukacji,

brak reprezentacji rodziców i młodzieży,

zbyt mała liczba partnerstw w obszarze edukacji,

niewystarczająca współpraca międzynarodowa szkół,

niezadawalająca współpraca pomiędzy uczelniami a szkołami,

niezadawalająca współpraca z pracodawcami i instytucjami otoczenia biznesu,

zbyt mała liczba studentów kierunków technicznych w stosunku do humanistycznych,

silne zróżnicowanie terytorialne wyników egzaminów,

bariery architektoniczne, techniczne i komunikacyjne w placówkach edukacyjnych,

psychologicznych na wszystkich poziomach kształcenia oraz budynkach socjalno-

bytowych ( internaty, bursy itp.),

zbyt duża liczba uczniów objęta nauczaniem indywidualnym.

Strukturę „drzewa problemów” wraz z powiązaniami przyczynowo – skutkowymi

przedstawia tablica 1 – 1c.

66


Tablica 1. Analiza problemów: struktura powiązań przyczynowo-skutkowych

Niewystarczające kompetencje

dydaktyczne i wychowawcze

nauczycieli

Niechęć do

doskonalenia

Nieefektywny system

przygotowania do

zawodu nauczyciela

Słabe efekty kształcenia

praktycznego młodzieży

i dorosłych

Nierówny dostęp

nauczycieli do

doradztwa

metodycznego

Niewystarczające

umiejętności praktyczne

nauczycieli kształcenia

zawodowego

Niedostateczny stan

doradztwa

zawodowego

Niezadowalające efekty

kształcenia i wychowania

Niewystarczające

umiejętności praktyczne

nauczycieli kształcenia

zawodowego

Zbyt mała część

kształcenia praktycznego

na rzeczywistych

stanowiskach pracy

67


Tablica 1a. Analiza problemów: struktura powiązań przyczynowo-skutkowych

Problem kluczowy: EDUKACJA, KTÓRA NIE WZMACNIA

KONKURENCYJNOŚCI REGIONU I W SPOSÓB

NIEWYSTARCZAJĄCY ROZWIJA KOMPETENCJE

JEGO MIESZKAŃCÓW

Niezadowalające efekty


Niewystarczająca

edukacja do

przedsiębiorczości

i innowacyjności

Niewystarczające

wyposażenie

uczniów

w umiejętności

społeczne

Niskie wyniki

kształcenia w szkołach

podstawowych

i gimnazjach

potwierdzone wynikami

sprawdzianu i egzaminu

Brak regionalnego

systemu wspierania

uczniów zdolnych

bez względu na

dochód rodziny

Niewykorzystany

potencjał edukacji

pozaformalnej

Niski poziom

kondycji fizycznej

dzieci

i młodzieży

Niski stopień

udziału w kulturze

68


Tablica 1b. Analiza problemów: struktura powiązań przyczynowo-skutkowych

Nikły udział dorosłych

w kształceniu ustawicznym

Słaby dostęp do

szerokopasmowego

Internetu

Niski procent dzieci

objętych

wychowaniem

przedszkolnym

Nieodpowiednie do

potrzeb

wyposażenie szkół,

placówek i uczelni

Niskie kompetencje

kadry kierowniczej

w zakresie

przywództwa

edukacyjnego

Niedofinansowanie

oświaty

Organizacja i zasoby

niedostosowane do potrzeb

edukacji

69


Tablica 1c. Analiza problemów: struktura powiązań przyczynowo-skutkowych

Niewystarczająca

współpraca

międzynarodowa

szkół

Brak reprezentacji

rodziców

i młodzieży

Zbyt mała liczba

partnerstw

w obszarze

edukacji

Niezadowalająca

współpraca

pomiędzy

uczelniami

a szkołami

Niezadowalająca

współpraca

z pracodawcami

i instytucjami

otoczenia biznesu

Niewystarczająca współpraca

instytucji na rzecz edukacji

70


VI. ANALIZA CELÓW

Składa się z przeformułowania problemów na cele, łączenia ich w związek celów i określenie

środków do ich realizacji, a następnie wyboru celu strategicznego.

Porządkowanie to służy do zobrazowania interakcji pomiędzy poszczególnymi celami,

nadając im strukturę w postaci „drzewa celów”. Na tym etapie następuje również

uzupełnienie o inne cele.

Przy określaniu celów należy kierować się tym, aby były one mierzalne i realnie osiągalne.

„Drzewo celów” nie stanowi hierarchii celów, kolejność ich realizacji jest określona przez

grupę planowania strategicznego w harmonogramie działań jako, tzw. „ścieżka dojścia

realizacji celu”.

Struktura „drzewa celów”

Grupa planowania strategicznego jako cel strategiczny określiła:

EFEKT EFEKT

CEL CZĄSTKOWY /

OPERACYJNY CEL CZĄSTKOWY /

OPERACYJNY CEL CZĄSTKOWY /

OPERACYJNY

CEL STRATEGICZNY

INNOWACYJNA EDUKACJA

WZMACNIA

KONKURENCYJNOŚĆ REGIONU

71


Grupa ekspertów określiła do realizacji następujące cele cząstkowe/operacyjne:

skuteczny proces kształcenia i wychowania,

powszechność uczenia się przez całe życie,

kompetencje nauczycieli zapewniają skuteczny proces kształcenia i wychowania,

sprawne zarządzanie oświatą,

aktywne partnerstwa na rzecz edukacji.

Strukturę „drzewa celów” przedstawiają tablice 22b.

Czas realizacji „Kujawsko-Pomorskiego Programu Rozwoju Edukacji” został określony

na lata 2014-2020(+).

72


Wzrost aktywności międzynarodowej

szkół, placówek i NGO w zakresie

edukacji

Zwiększenie dostępności do

przedszkoli i innych form

wychowania przedszkolnego

Adekwatna do potrzeb infrastruktura

i wyposażenie szkół oraz placówek

Wysokie kompetencje kadry

kierowniczej w zakresie zarządzania

System zapewnienia jakości

Wykorzystanie nowoczesnych

technologii informacyjnych

w zarządzaniu

Wzmocnienie kompetencji

kluczowych i wysokie umiejętności

praktyczne uczniów

i słuchaczy

Upowszechnienie bazy

informacyjnej i zawodowej ze

szczególnym uwzględnieniem

regionalnego rynku pracy

Wysokiej jakości edukacja

przedsiębiorczości i innowacyjności

Funkcjonuje regionalny system

wspierania rozwoju uczniów zdolnych

Wspieranie dzieci i młodzieży o

specjalnych potrzebach edukacyjnych,

w tym niepełnosprawnych

Wzmocnienie znaczenia edukacji

pozaszkolnej i nieformalnej

Poprawa wyników egzaminów

zewnętrznych na tle kraju

Poprawa kondycji fizycznej dzieci

i młodzieży

Aktywny udział dzieci i młodzieży

w kulturze

Budowanie poczucia tożsamości

regionalnej

Regionalny program stypendialny

Profilaktyka i bezpieczeństwo

Skuteczny proces kształcenia

i wychowania

Powszechność uczenia się przez

całe życie

Kompetencje nauczycieli

zapewniające skuteczny proces


Sprawne zarządzanie oświatą Aktywne partnerstwa na rzecz

edukacji

Duże znaczenie edukacji

pozaformalnej i nieformalnej

Wzrost udziału dorosłych

w kształceniu ustawicznym

Aktywność nauczycieli w zakresie

doskonalenia i wdrażania

Istnieje skuteczny system doradztwa

metodycznego

Wysokiej jakości proces kształcenia

nauczycieli

Podnoszenie i aktualizacja

umiejętności praktycznych nauczycieli

kształcenia zawodowego, w tym na


Wsparcie nauczycieli

w kreatywności i innowacyjności

Funkcjonowanie reprezentacji

pracowników, rodziców i młodzieży

na poziomie województwa

Skuteczna współpraca między

uczelniami, szkołami i pracodawcami

Edukacja dla przyszłości

Cel strategiczny:

INNOWACYJNA EDUKACJA WZMACNIA

KONKURENCYJNOŚĆ REGIONU

Edukacja dostosowana do

potrzeb rynku pracy

Wzrost standardu życia

mieszkańców regionu

Edukacja efektywna i podwyższa

wyniki egzaminów

73


VII. PRZEGLĄD PLANOWANIA PROGRAMU (MIERNIKI)

Przegląd planowania programu rozwoju polega na:

opracowaniu streszczenia programu rozwoju,

określeniu wskaźników (mierników) realizacji celów,

ustaleniu źródła danych pozwalających na sprawdzenie wskaźników,

analizie ryzyka związanego z założeniami przyjętymi w programie rozwoju.

Podstawowym zadaniem mierników jest wskazywanie na stopień realizacji określonych

celów. Tak więc każdy miernik powinien być obiektywnie sprawdzalny. Tą własność

miernika osiąga się poprzez wyszczególnienie w jaki sposób cel, wynik projektu, rezultat lub

działanie są osiągalne w odniesieniu do:

Ilości Ile? lub Jak wiele?

Jakości Jak dobrze?

Czasu Do kiedy?

Miejsca Gdzie?

Wskaźniki muszą skupiać się na najważniejszych cechach celu stanowiąc podstawę do jego

monitoringu.

Przegląd planowania programu rozwoju (mierniki)

CELE MIERNIK / WSKAŹNIK

Cel strategiczny

Cele cząstkowe

74


Tablica 3. Przegląd planowania programu rozwoju (mierniki)

CEL STRATEGICZNY

INNOWACYJNA EDUKACJA WZMACNIA KONKURENCYJNOŚĆ

REGIONU

CELE CZĄSTKOWE

Miernik / Wskaźnik

Wskaźnik rok

bazowy

2013

Wskaźnik rok

docelowy

2020

1. Odsetek czasu kształcenia praktycznego na

rzeczywistych stanowiskach pracy. 14% 18%

2. Uśrednione wyniki egzaminów gimnazjalnych w

części humanistycznej z języka polskiego, w części

matematyczno - przyrodniczej z matematyki i

przyrody oraz językowej z języka angielskiego

(wynik średni w województwie jako procent

średniego wyniku krajowego):

a. część humanistyczna - język polski, 98% 98%

b. część matematyczno - przyrodnicza -

matematyka, 96% 98%

c. część matematyczno - przyrodnicza -

przedmioty przyrodnicze (fizyka, chemia,

biologia, geografia),

97% 99%

d. egzamin gimnazjalny - język angielski poziom

podstawowy. 95% 97%

3. Liczba laureatów i finalistów olimpiad

ogólnopolskich na 1000 uczniów szkół

ponadgimnazjalnych dla młodzieży dających

wykształcenie średnie (LO, Technikum).

3,3 3,7

4. Odsetek osób dorosłych w wieku 25-64

uczestniczących w kształceniu ustawicznym. 4% 7%

5. Liczba korzystających rocznie z centrów wiedzy. 0 55 000

6. Liczba Środowiskowych Centrów Innowacyjnej

Edukacji na terenie powiatów ziemskich 0 15

75


7. Odsetek dzieci w wieku 3-4 objętych wychowaniem

przedszkolnym.

48,4%

2012/2013 75%

8. Liczba uczniów szkół podstawowych przypadających

na jeden komputer podłączony do Internetu

przeznaczony dla uczniów.

10,2 8

9. Liczba uczniów gimnazjów przypadających na jeden

komputer podłączony do Internetu przeznaczony dla

uczniów.

10,8 8

10. Liczba partnerstw pomiędzy instytucjami

publicznymi i prywatnymi (przedsiębiorcami,

pomiędzy przedsiębiorstwami a szkołami, szkołami

wyższymi lub jednostkami samorządu terytorialnego).

0 10

11. Liczba sformalizowanych lokalnych partnerstw na

rzecz edukacji. 0 20

12. Liczba osób biorących udział w programie Erasmus+

dla wszystkich. 0

1/15

wszystkich

polskich

uczestników

76


VIII. HARMONOGRAM DZIAŁAŃ

Harmonogram działań polega na zamieszczeniu programu w formie tabeli, która zawiera

w sobie cele cząstkowe (operacyjne), rezultaty oraz działania, dzięki którym osiągnięte

zostaną wymienione cele. Harmonogram działań stanowi szczegółowy wykaz kolejnych

działań służących do realizacji celu i zawiera:

zwięzły opis danego działania,

horyzont czasowy trwania danego działania,

określenie źródeł finansowania działania,

określenie jednostki odpowiedzialnej za realizację działania.

Harmonogram działań

CELE/

DZIAŁANIA

OD

KIEDY

DO

KIEDY

ŹRÓDŁO

FINANSOWANIA

DZIAŁANIA

PODMIOTY

REALIZUJĄCE/

WSPÓLDZIAŁAJĄCE

Pełen zakres harmonogramu działań przedstawia tablica 4.

77


Tablica 4. Harmonogram działań. Okres realizacji programu 2014 – 2020 (+)1

CELE/DZIAŁANIA

OD

KIEDY

DO

KIEDY

ŹRÓDŁO FINANSOWANIA

DZIAŁANIA

PODMIOTY

REALIZUJĄCE/

WSPÓŁDZIAŁAJĄCE

1. SKUTECZNY PROCES KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

1.1 Wzmocnienie kompetencji kluczowych i wysokie umiejętności praktyczne uczniów i słuchaczy

1.1.1 Projekty rozwijania kompetencji kluczowych,

w tym umiejętności komunikacyjnych wśród

uczniów

2015 2020(+) Budżety organów prowadzących

Środki pomocowe

Wojewódzki Urząd Pracy

Placówki doskonalenia

nauczycieli

Poradnie psychologiczno

– pedagogiczne

Dyrektorzy szkół i

placówek oświatowych

Organizacje pozarządowe

1.1.2 Wspieranie zajęć pozalekcyjnych

i pozaszkolnych z zakresu nauczania języków obcych 2014 2020(+)

Budżety organów prowadzących

Budżety organizacji pozarządowych

Środki pomocowe

Samorząd województwa

Organy prowadzące


nauczycieli




1.1.3 Doskonalenie nauczania języka obcego, w tym

zawodowego związanego z potrzebami rynku pracy 2014 2020(+)



Środki pomocowe


Organy prowadzące


1 Przez Środki pomocowe należy rozumieć: fundusze Unii Europejskiej, fundusze Banku Światowego, Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru

Gospodarczego, Norweski Mechanizm Finansowy, otwarte konkursy ofert i inne. Wiele działań będzie realizowanych przy współpracy Ministerstwa

Edukacji Narodowej, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwa Sportu i Turystyki.

78


nauczycieli




1.1.4 Staże dla nauczycieli przedmiotów

zawodowych i przedsiębiorczości (firmy,

przedsiębiorstwa)

2014 2020(+) Budżet organu prowadzącego

Środki pomocowe


Organy prowadzące

1.1.5 Kształcenie praktyczne na rzeczywistych

stanowiskach pracy 2014 2020(+)

Subwencja oświatowa

Budżet organu prowadzącego

Środki pomocowe


Organy prowadzące


placówek

1.1.6 Wyposażenie pracowni kształcenia

zawodowego w nowoczesny sprzęt i technologie 2014 2020(+)


Organy prowadzące

1.2 Upowszechnienie bazy informacji zawodowej ze szczególnym uwzględnieniem regionalnego rynku pracy

1.2.1.Upowszechnianie bazy informacji o zawodach

na regionalnym rynku pracy

2014 2020(+)


Budżet Wojewódzkiego Urzędu

Pracy

Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty

Poradnie psychologiczno –

pedagogiczne


nauczycieli

Biura karier

Młodzieżowe Centrum

Informacji i Rozwoju

1.2.2 Opracowanie i wdrożenie wewnątrzszkolnego

systemu doradztwa zawodowego w partnerstwie

z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi

i instytucjami rynku pracy

2014 2020(+)


Budżet Wojewódzkiego Urzędu

Pracy

Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty

Organy prowadzące


placówek o światowych

79


1.3 Wysokiej jakości edukacja przedsiębiorczości i innowacyjności

1.3.1 Zaangażowanie partnerów: przedsiębiorców,

instytucji otoczenia biznesu, uczelni, NGO

w edukację przedsiębiorczości oraz innowacyjności

2014 2020(+)

Budżety instytucji zaangażowanych

w realizację działania

Środki pomocowe


Toruńska Agencja

Rozwoju Regionalnego

Organy prowadzące

1.3.2 Opracowanie i wdrożenie regionalnego

programu edukacji przedsiębiorczości

i innowacyjności

2014 2016


Budżety jednostek samorządu

terytorialnego


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


Instytucje otoczenia

biznesu

1.3.3 Promowanie postaw przedsiębiorczości

i innowacyjności 2014 2016


Budżety Jednostek Samorządu

Terytorialnego

Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


nauczycieli



biznesu

Media

1.4 Funkcjonuje regionalny system wspierania rozwoju uczniów zdolnych

1.4.1 Opracowanie i wdrożenie wojewódzkiego

systemu wspierania uczniów zdolnych 2014 2016


terytorialnego

Środki własne przedsiębiorców

Środki pomocowe

Kuratorium Oświaty


nauczycieli

Organy prowadzące

1.4.2 Wspomaganie rozwoju uczniów zdolnych we

współpracy z uczelniami i innymi instytucjami 2014 2020(+)



terytorialnego

Budżety uczelni wyższych


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty



biznesu

80


1.4.3 Udział uczniów zdolnych w przedsięwzięciach

krajowych i międzynarodowych o charakterze

naukowym, artystycznym, technicznym, sportowym

i społecznym

2014 2020(+)

Budżet państwa



terytorialnego


Środki pomocowe

Organy prowadzące



Kluby sportowe

1.4.4 Wspieranie w partnerstwie wynalazczości

uczniów 2014 2020(+)





Środki pomocowe


Uczelnie wyższe

Kuratorium Oświaty

Samorząd Przedsiębiorców

Przedsiębiorcy

1.4.5 Upowszechnianie informacji o konkursach

i olimpiadach 2014 2020(+) -


Kuratorium Oświaty

Organy prowadzące


nauczycieli

Media

1.4.6 Indywidualne ścieżki rozwoju 2014 2020(+)



Środki pomocowe

Organy prowadzące



1.4.7 Promowanie osiągnięć uczniów zdolnych

w regionie 2014 2020(+)


Środki pomocowe



1.4.8 System nagród i stypendiów dla uczniów

zdolnych lub uczniów posiadających szczególne

osiągnięcia

2016 2020(+)




Organy prowadzące

1.5 Wspieranie dzieci i młodzieży o specjalnych potrzebach edukacyjnych, w tym niepełnosprawnych

81


1.5.1 Rozwijanie opieki psychologiczno-

pedagogicznej dla uczniów o specjalnych potrzebach


Środki pomocowe


pedagogiczne



1.5.2 Doskonalenie działań ukierunkowanych na

przygotowanie do samodzielnego funkcjonowania

uczniów niepełnosprawnych (w tym w środowisku

pracy)

2014 2016



terytorialnego

Państwowy Fundusz Rehabilitacji

Osób Niepełnosprawnych


Środki pomocowe

Organy prowadzące


Przedsiębiorcy

1.5.3 Stworzenie i wdrożenie regionalnego systemu

edukacyjnego dla osób niepełnosprawnych oraz ich

rodzin i opiekunów prawnych

2016 2020(+)

Budżet państwa



terytorialnego



Środki pomocowe


Organy prowadzące

Uczelnie wyższe


pedagogiczne



1.5.4 Stworzenie zintegrowanego systemu wczesnego

wspomagania rozwoju dziecka i jego rodziny

wspólnie z zespołami opieki zdrowotnej i pomocy

społecznej

2015 2020(+)

Budżet państwa



terytorialnego



Jednostki samorządu

terytorialnego

Uczelnie wyższe

1.5.5 Stworzenie i wdrożenie regionalnego systemu

edukacji dla osób z autyzmem 2015 2020(+)



terytorialnego


Środki pomocowe



terytorialnego

Uczelnie wyższe



Poradnie specjalistyczne


82


1.5.6 Powołanie rady ekspertów na rzecz edukacji

osób niepełnosprawnych 2015 2020(+) -


Państwowy Fundusz

Rehabilitacji Osób

Niepełnosprawnych


1.6 Wzmocnienie znaczenia edukacji pozaszkolnej i nieformalnej

1.6.1 Promowanie i zwiększanie uczestnictwa

w różnych formach aktywności pozaszkolnej

2014 2020(+)



terytorialnego


Środki pomocowe



terytorialnego


1.6.2 Wykorzystanie technologii informacyjnych,

portali społecznościowych 2014 2020(+)



terytorialnego


Środki pomocowe



terytorialnego


1.6.3 Wspieranie powstawania partnerstw na rzecz

edukacji pozaszkolnej 2014 2020(+)



terytorialnego


Środki pomocowe



terytorialnego


1.6.4 Udział dzieci i młodzieży w zajęciach

naukowych, poznawczych, sportowych,

artystycznych, kulturalnych i innych

2014 2020(+)

Budżet państwa



terytorialnego



Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty

Uczelnie wyższe



Dyrektorzy instytucji

kultury

83


1.7 Poprawa wyników egzaminów zewnętrznych na tle kraju

1.7.1 Analiza ex ante, ex post wyników egzaminów

zewnętrznych i praktyczne jej wykorzystanie

(monitoring, mapowanie)

2014 2020(+)



Środki pomocowe

Kuratorium Oświaty

Dyrektor Okręgowej

Komisji Egzaminacyjnej

Organy prowadzące


nauczycieli


1.7.2 Wspieranie szkół w zakresie kształcenia

umiejętności sprawdzanych na egzaminach

zewnętrznych

2014 2020(+)

Budżet państwa



terytorialnego

Kuratorium Oświaty


terytorialnego


nauczycieli

1.7.3 Wprowadzanie innowacji pedagogicznych

i eksperymentów 2014 2020(+)


Środki pomocowe

Kuratorium Oświaty

Organy prowadzące



1.8 Poprawa kondycji fizycznej dzieci i młodzieży

1.8.1 Tworzenie i modernizacja infrastruktury

sportowo-rekreacyjnej umożliwiającej rozwój sportu

i rekreacji dzieci i młodzieży

2016 2020(+)



terytorialnego

Partnerstwo publiczno - prywatne

Środki pomocowe


Organy prowadzące

Inwestorzy

1.8.2 Wzmocnienie atrakcyjności zajęć

z wychowania fizycznego w szkołach 2014 2020(+)


Środki pomocowe


nauczycieli



84


1.8.3 Promowanie zdrowego trybu życia 2014 2020(+)



Środki pomocowe


Organy prowadzące


1.8.4 Tworzenie i realizacja wojewódzkich

programów upowszechniania sportu 2014 2020(+)



Środki pomocowe


Organy prowadzące


1.8.5 Organizowanie regionalnych rozgrywek sportu

szkolnego 2014 2020(+)

Budżet państwa



Środki pomocowe



terytorialnego


1.9 Aktywny udział dzieci i młodzieży w kulturze

1.9.1 Wspomaganie pozaprogramowej działalności

szkół w zakresie kultury

2014 2020(+)


Budżety instytucji kultury


Środki pomocowe

Instytucje kultury


nauczycieli




1.9.2 Projekty upowszechniania kontaktów z kulturą 2014 2020(+)




Środki pomocowe


Organy prowadzące

Instytucje kultury


1.9.3 Projekty z obszaru kultury regionalnej

i dziedzictwa kulturowego 2015 2020(+)




Środki pomocowe


Instytucje kultury


1.9.4 Wsparcie grup nieformalnych działających

w sferze kultury 2015 2020(+)


Budżety jednostek samorządy

terytorialnego



terytorialnego



85



Środki pomocowe

Instytucje kultury


1.10 Budowanie poczucia tożsamości regionalnej

1.10.1 Projekty inicjatyw budowania tożsamości

regionalnej i subregionalnej („małe ojczyzny”) 2014 2020(+)



terytorialnego

Środki pomocowe



terytorialnego

Uczelnie wyższe

Instytucje kultury



Samorząd gospodarczy

1.10.2 Wspieranie edukacji regionalnej na

wszystkich etapach kształcenia i poza szkołą 2014 2020(+)



Środki pomocowe


Organy prowadzące


nauczycieli




1.10.3 Funkcjonowanie izb regionalnych 2017 2020(+)



terytorialnego

Środki pomocowe



terytorialnego

1.10.4 Wspieranie badań i upowszechnianie wiedzy

o wybitnych postaciach i wydarzeniach związanych

z regionem (katalog wybitnych postaci związanych

z regionem, ich promocja, w tym przedsiębiorców)

2015 2020(+)

Budżet państwa




Środki pomocowe



terytorialnego


1.10.5 Opracowanie i wdrożenie programu edukacji

o Wiśle i jej dopływach (np. Rok Wisły) 2015 2020(+)

Budżet państwa




Kuratorium Oświaty

Ośrodki doskonalenia

86


terytorialnego



Środki własne inwestorów

Środki pomocowe

nauczycieli


Samorząd pracodawców

Przedsiębiorcy

1.11 Regionalny program stypendialny

1.11.1 Tworzenie programów stypendialnych (w tym

z udziałem pracodawców, uczelni i innych

podmiotów). Opracowanie regulaminów

przyznawania stypendiów

2014 2020(+)



terytorialnego

Środki pomocowe



terytorialnego

1.11.2 Opracowanie i wdrożenie programów

wyrównujących szanse edukacyjne dzieci

i młodzieży, w tym osób niepełnosprawnych.

2015 2020(+)



terytorialnego



Środki pomocowe



terytorialnego



1.11.3 Opracowanie i wdrożenie systemu refundacji

kosztów dojazdów do szkół ponadgimnazjalnych

komunikacją publiczną dla uczniów z obszarów

wiejskich i małych miast

2015 2020(+)



terytorialnego

Środki pomocowe



terytorialnego

Przewoźnicy

1.12 Profilaktyka i bezpieczeństwo

1.12.1 Upowszechnienie i realizacja Programu

„Profilaktyka, a Ty” 2014 2020(+)


Środki pomocowe



terytorialnego

1.12.2 Tworzenie, modyfikacja i realizacja

programów profilaktycznych zgodnie ze

zdiagnozowanymi zagrożeniami.

2014 2020(+)

Budżet Państwa





terytorialnego

87


terytorialnego

Środki pomocowe

Policja

Straż Miejska


pedagogiczne




1.13.3 Organizacja systemu komunikacji publicznej

w kontekście umożliwienia bezpiecznego dojazdu

uczniów i młodzieży do gimnazjów, szkół

ponadgimnazjalnych i wyższych

2016 2020(+)



terytorialnego

Środki pomocowe



terytorialnego

88


2. POWSZECHNE UCZENIE SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE

2.1 Duże znaczenie edukacji pozaformalnej i nieformalnej

2.1.1 Promowanie uczenia się przez całe życie 2014 2020(+)



Budżety organizacji

pozarządowych

Środki pomocowe



Uczelnie wyższe


nauczycieli




2.1.2 Kształcenie umiejętności uczenia się

w szkołach i placówkach (samorozwój) 2014 2020(+)



pozarządowych

Środki pomocowe



nauczycieli




Instytucje szkolące

2.1.3 Utworzenie i funkcjonowanie centrów

innowacyjnej edukacji, środowiskowych centrów

kultury technologicznej

2015 2020(+)



terytorialnego

Środki pomocowe



terytorialnego


nauczycieli

Pałac Młodzieży

w Bydgoszczy


2.1.4 Wspieranie edukacji przedsiębiorczości przez

instytucje otoczenia biznesu 2014 2020(+)




Środki pomocowe


Organy prowadzące


biznesu

89


2.2 Wzrost udziału dorosłych w kształceniu ustawicznym

2.2.1 Upowszechnianie kwalifikacyjnych kursów

zawodowych oraz kursów umiejętności zawodowych 2014 2020(+)


Środki własne podmiotów

gospodarczych

Środki pomocowe

Organy prowadzące

Podmioty gospodarcze

2.2.2 Organizacja zamawianych kwalifikacyjnych

kursów zawodowych i kursów umiejętności

zawodowych z uwzględnieniem inteligentnych

specjalizacji, potrzeb rynku pracy i pracodawców


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


Organy prowadzące

Uczelnie Wyższe

Pracodawcy

2.2.3 Wsparcie instytucji edukacyjnych działających

na rzecz seniorów i osób niepełnosprawnych 2014 2020(+)



terytorialnego


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


terytorialnego

Uczelnie wyższe

Pracodawcy

2.2.4 Wsparcie NGO, Powiatowych Urzędów Pracy,

instytucji otoczenia biznesu oraz instytucji

szkoleniowych prowadzących działalność

edukacyjną dla dorosłych

2014 2020(+)



terytorialnego


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


terytorialnego

Uczelnie wyższe

Pracodawcy

2.2.5 Atrakcyjna i zróżnicowana oferta kształcenia

ustawicznego 2014 2020(+)



pozarządowych

Środki pomocowe



Organy prowadzące

Uczelnie wyższe


2.2.6 Wsparcie instytucji działających na rzecz

aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych 2014 2020(+)





90


terytorialnego


pozarządowych

Środki pomocowe

terytorialnego

Powiatowy Urząd Pracy


2.2.7 Wdrażanie bonu szkoleniowego 2015 2020(+)



terytorialnego


Powiatowy Urząd Pracy

91


3. KOMPETENCJE NAUCZYCIELI ZAPEWNIAJĄCE SKUTECZNY PROCES KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

3.1 Aktywność nauczycieli w zakresie doskonalenia i wdrażania

3.1.1 Opracowanie i wdrożenie programu

doskonalenia nauczycieli w obszarze wspomagania

uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych

2014 2020(+)


Budżety powiatów

Środki pomocowe



Kuratorium Oświaty

Poradnie psychologiczno -

pedagogiczne


nauczycieli

3.1.2 Opracowanie i wdrożenie innowacyjnych

programów doskonalenia nauczycieli 2014 2020(+)


Budżety powiatów

Środki pomocowe



Kuratorium Oświaty


pedagogiczne


nauczycieli

3.1.3 Rozwój kompetencji kluczowych nauczycieli 2014 2020(+)


Budżety powiatów


pozarządowych

Środki pomocowe



Kuratorium Oświaty


pedagogiczne


nauczycieli




92


3.2 Istnieje skuteczny system doradztwa metodycznego

3.2.1 Zorganizowanie systemu doradztwa

metodycznego dla nauczycieli 2015 2020(+)



terytorialnego

Środki pomocowe



Kuratorium Oświaty


terytorialnego


nauczycieli

3.2.2 Promowanie regionalnych liderów edukacji 2014 2020(+) Budżet organu prowadzącego

Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


nauczycieli

3.3 Wysokiej jakości proces kształcenia nauczycieli

3.3.1 Działania umożliwiające nauczycielom

rozpoczynającym pracę w szkole osiągnięcie

wysokich kompetencji

2014 2020(+) Budżety uczelni wyższych

Środki pomocowe


Uczelnie wyższe


nauczycieli

3.3.2 Współpraca uczelni wyższych ze szkołami,

placówkami doskonalenia nauczycieli

i pracodawcami

2014 2020(+)



Środki własne pracodawców

Środki pomocowe


Uczelnie wyższe


nauczycieli

Pracodawcy

3.3.3 Promowanie asystentury w trakcie

kształcenia i doskonalenia nauczycieli 2014 2020(+)

Budżet państwa


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


nauczycieli


93


3.3.4 Realizacja staży zagranicznych dla studentów

kierunków nauczycielskich 2015 2020(+)


Środki pomocowe



nauczycieli



3.4 Podnoszenie i aktualizacja umiejętności praktycznych nauczycieli kształcenia zawodowego, w tym na rzeczywistych stanowiskach

pracy

3.4.1 Organizacja szkoleń i staży dla nauczycieli

w zakładach pracy 2014 2020(+)



Środki pomocowe



Pracodawcy

3.5 Wsparcie nauczycieli w kreatywności i innowacyjności

3.5.1 Doskonalenie nauczycieli w zakresie

opracowania i wdrażania innowacyjnych

programów, metod i form pracy z uczniami


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


nauczycieli


3.5.2 Wsparcie finansowe innowatorów edukacji

oraz promowanie ich działań 2015 2020(+)


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty



3.5.3 Upowszechnianie nowoczesnych metod

kształcenia z wykorzystaniem technologii TIC 2014 2020(+)


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


nauczycieli

3.5.4 Wspieranie nauczycieli w ich rozwoju

osobistym

2015 2020(+) Budżet organu prowadzącego

Środki pomocowe



Kuratorium Oświaty


nauczycieli


94


4. SPRAWNE ZARZĄDZANIE OŚWIATĄ

4.1 Zwiększenie dostępności do przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego

4.1.1 Adaptacja i rozbudowa istniejących obiektów

na cele edukacji przedszkolnej 2015 2020(+)


Środki pomocowe


Organy prowadzące

4.1.2 Opracowanie i wdrożenie zasad wsparcia

budowy sieci przedszkoli 2014 2020(+) -


Kuratorium Oświaty

4.1.3 Doposażenie przedszkoli, w tym budowa

placów zabaw


Środki pomocowe


Organy prowadzące

4.2 Adekwatna do potrzeb infrastruktura i wyposażenie szkół oraz placówek

4.2.1 Rozbudowa i modernizacja przyszkolnej

infrastruktury sportowej i rekreacyjnej 2015 2020(+)


Środki pomocowe


Organy prowadzące

4.2.2 Dostosowanie szkół i placówek do potrzeb

osób niepełnosprawnych 2015 2020(+)

Budżet Państwa




Środki pomocowe


Organy prowadzące

Państwowy Fundusz

Rehabilitacji Osób

Niepełnosprawnych


4.2.3 Doposażenie szkół i placówek prowadzących

kształcenie zawodowe w nowoczesne pomoce

dydaktyczne wspierające inteligentne specjalizacje

2015 2020(+)



Środki pomocowe


Organy prowadzące

Uczelnie wyższe

4.2.4 Opracowanie i wdrożenie systemu grantów

na zakup pomocy dydaktycznych 2015 2020(+)


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


95


nauczycieli



4.3 Wysokie kompetencje kadry kierowniczej w zakresie zarządzania

4.3.1 Szkolenia dla kadry kierowniczej zgodnie

z ich potrzebami 2014 2020(+)


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


nauczycieli

4.3.2 Promowanie dobrych praktyk 2014 2020(+)

Budżet państwa


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


nauczycieli

4.4 Systemy zapewniania jakości

4.4.1 Promowanie i wspomaganie planowania

strategicznego w szkołach i organach

prowadzących w zakresie edukacji


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty

Organy prowadzące


nauczycieli




Pracodawcy

4.4.2 Zapewnienie trwałości realizacji celów

zawartych w strategiach rozwoju 2014 2020(+) -


Organy prowadzące



4.4.3 Doskonalenie zawodowe pracowników

odpowiedzialnych za oświatę w organach

prowadzących


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty

Organy prowadzące

96



nauczycieli

Podmioty szkoleniowe


4.5 Wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych w zarządzaniu

4.5.1 Powstanie i funkcjonowanie wojewódzkiej

platformy edukacyjnej 2016 2020(+)


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


Organy prowadzące


nauczycieli



4.5.2 Szerokopasmowy Internet w szkole 2014 2020(+) Budżety organów prowadzących

Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty

Organy prowadzące

4.5.3 Wykorzystywanie nowoczesnego

specjalistycznego oprogramowania w zarządzaniu

szkołą


Organy prowadzące



97


5. AKTYWNE PARTNERSTWA NA RZECZ EDUKACJI

5.1 Funkcjonowanie reprezentacji pracowników, rodziców i młodzieży na poziomie województwa

5.1.1 Promowanie działalności młodzieżowych rad

gmin 2014 2020(+)


Sejmik Województwa

Kuratorium Oświaty

5.1.2 Forum młodzieżowych rad gmin 2014 2020(+) Budżet organu prowadzącego Sejmik Województwa

5.1.3 Promowanie idei powstania i funkcjonowania

wojewódzkiej rady oświatowej

2014 2020(+) Budżet organu prowadzącego Sejmik Województwa

5.2 Wzrost aktywności międzynarodowej szkół, placówek i NGO w zakresie edukacji

5.2.1 Promowanie i wykorzystanie dobrych

praktyk 2014 2020(+)


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty

Organy prowadzące


nauczycieli


5.2.2 Promowanie i współorganizacja konkursów

i olimpiad międzynarodowych organizowanych na

terenie województwa

2015 2020(+)

Budżet państwa


Budżet uczelni wyższych

Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty

Uczelnie wyższe


nauczycieli

5.2.3 Udział w Programie Erasmus+ 2014 2020(+) Budżety organów prowadzących

Środki pomocowe

Organy prowadzące

Uczelnie wyższe


nauczycieli

98




Pracodawcy

5.2.4 Udział w wyjazdach studyjnych 2014 2020(+)


Środki własne uczestników

Środki pomocowe



nauczycieli


5.3 Skuteczna współpraca między uczelniami, szkołami i pracodawcami

5.3.1 Tworzenie i rozwój lokalnych porozumień

na rzecz edukacji 2014 2020(+)



terytorialnego

Środki pomocowe



terytorialnego

Uczelnie wyższe


nauczycieli

Instytucje rynku pracy

Pracodawcy


5.3.2 Wzrost udziału pracodawców i instytucji

otoczenia biznesu w procesie edukacji zawodowej 2014 2020(+)



Środki pomocowe



Organy prowadzące


Pracodawcy

5.4 Edukacja dla przyszłości

5.4.1 Organizacja corocznego forum tematycznego

na rzecz edukacji 2014 2020(+)


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


99


nauczycieli

Uczelnie wyższe

Instytucje rynku pracy

Pracodawcy


5.4.2 Promowanie eksperymentów i innowacji

pedagogicznych 2014 2020(+)


Środki pomocowe


Kuratorium Oświaty


nauczycieli

Uczelnie wyższe

Pracodawcy

5.4.3 Uruchamianie nowych zawodów spoza

klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego


Środki pomocowe



Organy prowadzące


placówek

100


IX. MONITOROWANIE I EWALUACJA

Kontrola wdrażania i dalszej realizacji zapisów „Kujawsko-Pomorskiego Programu

Rozwoju Edukacji” (w dalszej części zwany „Program”) będzie odbywała się w formie

monitoringu i ewaluacji.

Monitoring to proces systematycznego zbierania ilościowych i jakościowych

informacji na temat wdrażanego „Programu” przez jej realizatorów, w oparciu o przyjęte

do oceny mierniki. Ideą monitorowania jest zapewnienie zgodności realizacji poszczególnych

działań z wcześniej zatwierdzonymi założeniami i celami „Programu”. Monitorowanie

spełnia funkcję wewnętrznej kontroli realizacji zadań. Kontrola w formie ewaluacji obejmuje

ocenę bieżącą skuteczności poszczególnych działań i sposobu ich realizacji

oraz kontrolę końcową, czyli sprawdzenie czy wytyczone cele zostały zrealizowane,

a założone efekty osiągnięte.

CELE MONITOROWANIA

Monitorowanie założeń „Programu” wynika z następujących potrzeb:

kontroli,

sprawozdawczości,

zarządzania,

ewaluacji.

Bieżące monitorowanie założeń „Programu” pozwoli przede wszystkim na:

ocenę stopienia realizacji celów i zadań,

ocenę skuteczności podejmowanych działań w perspektywie rocznej i kilkuletniej,

obserwację zmian wewnętrznych i zewnętrznych uwarunkowań w funkcjonowaniu

procesu edukacji,

ocenę doświadczeń przy wdrażaniu założeń „Programu”,

opracowywanie programów korygujących odstępstwa od przyjętych założeń.

ZESPÓŁ MONITORUJĄCY

Zespół monitorujący stopień realizacji „Kujawsko-Pomorskiego Programu Rozwoju

Edukacji” zostanie powołany przez Dyrektora Departamentu Edukacji

i Sportu Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko – Pomorskiego.

101


Wariant A

W skład zespołu wejdą przede wszystkim osoby, które uczestniczyły w pracach grupy

przygotowywującej „Program” na warsztatach planowania strategicznego i koordynatorzy

poszczególnych działań, których doświadczenie będzie pomocne w dokonaniu analizy

jakościowej. Ze względów organizacyjnych zespół będzie pracował w kilku grupach:

Grupa I – składająca się głównie z pracowników Departamentu Edukacji i Sportu Urzędu

Marszałkowskiego w Toruniu, odpowiedzialnych za sferę organizacyjną realizacji

„Programu”, m.in. poprzez:

utrzymywanie kontaktów z realizatorami poszczególnych działań,

utrzymywanie kontaktów z pracownikami pozostałych departamentów Urzędu

Marszałkowskiego w zakresie realizacji zadań „Programu”,

prowadzenie korespondencji,

gromadzenie materiałów niezbędnych w procesie monitorowania i ewaluacji,

opracowanie systemu gromadzenia danych,

zbieranie danych nadsyłanych przez koordynatorów działań,

organizację spotkań pozostałych grup,

uczestnictwo w pracach pozostałych grup,

przygotowanie rocznego raportu ze stopnia realizacji zapisów „Programu”

za poprzedni rok,

przygotowanie całościowego raportu z realizacji „Programu”,

upowszechnianie wyników realizacji „Programu”.

Grupa II – dokonująca całościowej oceny jakościowej i ilościowej w kontekście głównego

celu strategicznego oraz zakładanych efektów. W jej skład wejdą wybrani przedstawiciele

grupy planowania strategicznego. Na podstawie dokonanej oceny grupa będzie mogła złożyć

propozycje zmian w „Programie” w postaci:

rezygnacji z działań niemożliwych do wdrożenia,

wprowadzenia nowych działań, nie przewidzianych wcześniej, a których wdrożenie

będzie służyło poprawie jakości realizacji „Programu” i założonych celów;

dokonania zmian w przyjętych celach i działaniach poprzez np.: łączenie,

przenoszenie, dookreślenie koordynatorów, zmianę czasu realizacji,

dookreślenia lub zmianę mierników,

102


rezygnacji z mierników, do których gromadzenie danych jest niemożliwe lub generuje

koszty nieadekwatne do zakładanego celu,

wprowadzenia nowych mierników, nie przewidzianych wcześniej, których

uwzględnienie poprawi ocenę jakościową i ilościową,

określenia odstępów czasowych dla danych mierników.

Uwaga: Dopuszcza się zmiany w miernikach tylko raz, po roku realizacji programu.

Grupa III – VII – grupy „branżowe”, w których skład wejdą przede wszystkim

koordynatorzy działań oraz przedstawiciele grupy planowania strategicznego. Wybór składu

poszczególnych zespołów będzie dokonany na podstawie dobrowolnych zgłoszeń

przedstawicieli poszczególnych podmiotów realizujących działania. Wśród zadań zespołów

będzie m.in.:

gromadzenie danych związanych z realizacją celu cząstkowego/ operacyjnego,

wstępna ocena ilościowa i jakościowa stopnia realizacji celu zgodnie z przygotowaną

kartą oceny,

przedstawienie rekomendacji i propozycji grupie II, związanych z wprowadzeniem

zmian w „Programie”.

Zaproponowany podział zadań usprawni proces monitorowania i ewaluacji realizacji

„Kujawsko-Pomorskiego Programu Rozwoju Edukacji” przy jednoczesnym zachowaniu

ekonomii czasu.

Wariant B

Zadania Grupy I będą prowadzone przez firmę zewnętrzną wyłonioną w procedurze

przetargowej. W takim przypadku członkowie grupy I – pracownicy Departamentu Edukacji

i Sportu wejdą w skład grupy II oraz grup III –VII.

METODY MONITOROWANIA I EWALUACJI

Przyjęta przez Departament Edukacji i Sportu Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu

praktyka powołania grupy z członków zespołu planowania strategicznego, a także dążenie do

osiągnięcia głównego celu, który brzmi: „Innowacyjna edukacja wzmacnia

konkurencyjność regionu” warunkują sposób realizacji poszczególnych zadań, a także

metodę monitorowania „Programu”.

103


Aby zapewnić możliwość dokonywania obserwacji, monitorowania i w dalszej

perspektywie ewaluacji przyjętych założeń przez większą liczbę uprawnionych osób czy

podmiotów zostanie przyjęta metoda partycypacyjna. Podstawową ideą metody jest udział

przedstawicieli różnorodnych środowisk i instytucji w pracach Zespołu Monitorującego

Metoda pozwala na zaangażowanie szerszego środowiska związanego z edukacją

oraz na współuczestniczenie w procesie decyzyjnym, z jednoczesnym przyjęciem

współodpowiedzialności za podejmowane działania i decyzje. Metoda zakłada tworzenie

dodatkowych warunków umożliwiających bezpośrednie kontakty międzyludzkie. Przyjęta

metoda daje również gwarancję przejrzystości i powszechności w dostępie do informacji.

W ramach metody partycypacyjnej zostaje przyjęta zasada równości podmiotów

realizujących i monitorujących zadania. Wprowadzony podział na grupy ma charakter tylko

organizacyjny. W taki sam sposób są traktowane działania określone w „Programie”. Mają

one taki sam stopień ważności i powinny być realizowane równolegle. Ewentualne określenie

przez Zespół Monitorujący ewentualnych priorytetów do realizacji w poszczególnych latach

może wynikać jedynie z potrzeby osiągnięcia założonych w „Programie” efektów,

z uwzględnieniem okoliczności zewnętrznych.

Mankamentem metody może być wydłużony czas podejmowania decyzji zarówno

na etapie koncepcyjnym, wdrożeniowym, a także w ramach procesu monitorowania

i w dalszej perspektywie ewaluacji. Dlatego w dużych aglomeracjach miejskich czy regionach

metoda partycypacyjna dopuszcza możliwość udziału na etapie monitorowania jedynie

lokalnych (regionalnych) liderów, których prace łatwiej skoordynować. Należy zwrócić

uwagę, że wśród zadań określonych w „Programie” została uwzględniona potrzeba powołania

wojewódzkich reprezentacji pracowników, nauczycieli, uczniów, osób niepełnosprawnych.

Przedstawiciele wyłonionych podmiotów będą stanowili podstawową grupę konsultacyjną

dla Zespołu Monitorującego.

Zespół monitorujący w ramach spotkań dokonuje analizy dokumentacji związanej

z realizacją „Programu” (m.in. sprawozdania, zarządzenia, decyzje, uchwały), a także analizy

ilościowej i jakościowej stopnia realizacji „Programu”, zgodnie z przyjętymi miernikami,

z uwzględnieniem czasu wdrażanych działań i ich zgodności z założonymi celami oraz

przyjętymi efektami.

Raz w roku Grupa II Zespołu monitorującego za pomocą analizy SWOT będzie

dokonywała całościowej oceny stopnia realizacji założeń „Programu”.

104


GROMADZENIE I UPOWSZECHNIANIE DANYCH

Partycypacyjna metoda monitorowania pozwala na gromadzenie danych poprzez:

wywiady indywidualne i grupowe z przedstawicielami szkół, uczelni, instytucji

otoczenia biznesu, instytucjami związanymi z edukacją,

obserwację realizacji wybranych zadań poprzez udział przedstawicieli zespołu

monitorującego w wydarzeniach,

badania ankietowe w postaci formularzy dotyczących mierników,

wprowadzanie danych przez koordynatorów działań i członków Zespołu

Monitorującego do ujednoliconego systemu elektronicznego.

Upowszechnianie zgromadzonych danych odbędzie się w formach:

publikacji corocznych raportów uwzględniających stopień realizacji założeń

„Programu”,

prowadzenia internetowego portalu (wyodrębniona strona www) przedstawiającego

ilościowy aspekt realizacji założeń „Programu” w ujęciu czasowym i przestrzennym

z uwzględnieniem grup wiekowych/ poziomów edukacyjnych,

publikacji raportu całościowego przedstawiającego dane za cały okres realizacji

w formie syntetycznej,

działań promocyjnych z wykorzystaniem mediów,

organizację debat, konferencji, sympozjów.

HARMONOGRAM PRAC ZESPOŁU

Szczegółowy harmonogram prac Zespołu Monitorującego zostanie uszczegółowiony

przez Dyrektora Departamentu Edukacji i Sportu, z zachowaniem następujących zasad:

co najmniej dwa razy w roku odbędą się spotkania grup „branżowych” (grupa III- VII)

w celu dokonania oceny realizacji celów operacyjnych w zakresie terminowości

wdrażania poszczególnych działań oraz zgodności tych działań z przyjętymi celami

w „Programie”,

co najmniej raz w roku spotka się grupa II w celu analizy danych zebranych

do ewaluacji, przygotowania sprawozdania z realizacji celów i zadań przyjętych

w „Programie” w danym roku, opracowania wniosków i harmonogramu działań

na kolejny rok oraz ewentualnych (o ile będą konieczne) propozycji działań

korygujących,

grupa I- koordynująca będzie pracowała w sposób ciągły.

105


EWALUACJA

Przyjęto założenie, że analiza stopnia realizacji założeń „Programu” będzie odbywać się

corocznie, a raport z realizacji zadań za poprzedni rok, wraz z wnioskami, zostanie

przedstawiony w terminie do 30 grudnia roku następnego. W przypadku realizacji zapisów

„Programu” w roku 2014 zostanie przygotowany raport, tylko za okres od chwili przyjęcia

uchwały dotyczącej wdrożenia „Programu” do końca grudnia 2014 roku.

Za rok bazowy do oceny stopnia realizacji celów cząstkowych przy pomocy

wskaźników przyjmuje się rok 2013. Pierwsze dane do oceny roku bazowego zostaną

opublikowane w 2014 roku i będą podstawą do określenia szczegółowych wartości

wskaźników realizacji celów „Programu Edukacji Województwa Kujawsko – Pomorskiego”.

Wyniki prac Zespołu, po zaopiniowaniu przez Dyrektora Departamentu nadzorującego

edukację zostaną przedstawione Zarządowi Województwa w formie sprawozdania

z wnioskami dla dalszej realizacji.

Na postawie wniosków Zespołu Monitorującego, Zarząd Województwa przedstawi

Sejmikowi Województwa Kujawsko-Pomorskiego ewentualne propozycje dokonania

odpowiednich zmian w zapisach „Kujawsko-Pomorskiego Programu Rozwoju Edukacji”.

106


PROPOZYCJA KARTY OCENY STOPNIA REALIZACJI CELU CZĄSTKOWEGO

Karta oceny realizacji celu cząstkowego

Nazwa celu Numer celu

Powiązanie z innymi celami

ujętymi w programie

Powiązanie z dokumentami

strategicznymi na poziomie

regionu, kraju, Unii

Europejskiej

Główny koordynator

Partnerzy

wewnętrzni zewnętrzni

Planowany czas realizacji celu od do

Ogólny opis (geneza, sposób

realizacji)

Planowane działania

i przedsięwzięcia

Planowane efekty

Działania podjęte w roku….

Działania kontynuowane

w roku…

Działania zakończone

w roku…

Beneficjenci

Źródła finansowania

Mierniki

107


Dokumenty powiązane

z realizacją celu

Uzyskane efekty

Rekomendacja zespołu

monitorującego

108


X. ZGODNOŚĆ PROGRAMU Z DOKUMENTAMI

STRATEGICZNYMI NA POZIOMIE EUROPEJSKIM,

KRAJOWYM I REGIONALNYM

„Kujawsko-Pomorskiego Programu Rozwoju Edukacji” jest zgodny z następującymi

dokumentami strategicznymi:

1. Europa 2020, Unia wyznaczyła sobie konkretny plan obejmujący pięć celów – w

zakresie zatrudnienia, innowacji, edukacji, włączenia społecznego oraz zmian

klimatu/energii – które należy osiągnąć do 2020r. W każdym z tych obszarów

wszystkie państwa członkowskie wyznaczyły z kolei własne cele krajowe.

2. Strategia Rozwoju Kraju 2020 - Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna

gospodarka, sprawne państwo, przyjęta 25 września 2012r. przez Radę Ministrów

3. Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego do roku 2020 – Plan

modernizacji 2020+, przyjęta uchwałą nr XLI/13 Sejmiku Województwa

Kujawsko-Pomorskiego z dnia 21 października 2013r.

4. Regionalna Strategia Innowacji Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014 –

2020. Strategia na rzecz rozwoju inteligentnych specjalizacji, październik 2012r.

5. Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata

20014-2020, projekt 4.0, kwiecień 2014r.

Kujawsko Pomorski Program Rozwoju...

Documents

Transcript of Kujawsko Pomorski Program Rozwoju...