Kryteria oceniania historia kl.V

Wym

agan

ia na p

oszczeg

óln

e ocen

y dla klasy V

– 1 h

Temat lekcji Zagadnienia

Wymagania na poszczególne oceny

Ocena dopuszczajàca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Ocena celujàca

Początek nowej epoki – średniowiecza

•upadekimperiumrzymskiego

•życieludzinapoczątkuśredniowiecza

•wzrostznaczeniaKościoła

•powstanienowychpaństwwEuropie

Uczeń:•znaizaznacza

nataśmiechronologicznejdatęupadkuimperiumrzymskiego–476r.;

•wskazujeupadekimperiumrzymskiegojakopocząteknowejepoki–średniowiecza.

Uczeń:•wyjaśniaprzyczyny

podziałuimperiumrzymskiegonaczęściwschodniąizachodnią;

•przedstawiaprzyczy-nyupadkustarożyt-negoRzymu;

•wyjaśniapojęcie„barbarzyńcy”;

•posługującsięmapą,wskazujeinazywapaństwabarbarzyń-skiepowstałenagruzachimperiumrzymskiego;

•znawpływłacinynapowstaniejęzykówromańskich.

Uczeń:•wyjaśnia,jakdoszło

dopowstaniapaństwbarbarzyńskichnagruzachimperiumrzymskiego;

•opowiadaopołożeniuludnościpoupadkuimperiumrzymskiego;

•wyjaśniapojęcie„językiromańskie”ipodajeichprzykłady.

Uczeń:•charakteryzuje

zmiany,jakiezaszływżyciuludzinapoczątkuśredniowiecza;

•wyjaśniaprzyczynyrozszerzeniasięchrześcijaństwawEuropie;

•przedstawiarolęduchownychwpaństwachbarbarzyńskich.

Uczeń:•zbierainformacje

natematplemieniaWandalówiwyjaśniawspółczesnerozumieniepojęcia„wandal”.

Nasi przodkowie –Słowianie

•Słowianie,ichsiedzibyizajęcia

•wierzeniaSłowian•obyczajeSłowian•systemplemienny

Uczeń:•zaznaczaVIw.–czas

pojawieniasięSłowianwEuropie–nataśmiechronologicznej;

•wymieniazajęciaSłowian;

•wymieniaprzykładyobrzędówsłowiańskich,któreprzetrwałydodziś.

Uczeń:•wyjaśniapojęcie

„plemię”;•nazywaiwskazujena

mapiesiedzibySłowian(terenyEuropyŚrodkowo--Wschodniej);

•przedstawiawierzeniaSłowian;

•podajeprzykładymiejsc,wktórychSłowianieczcilibogów.

Uczeń:•wymieniagrupy

etniczneSłowianipodajeprzykładywspółczesnychnarodówdonichzaliczanych;

•wymieniawięziłącząceczłonkówjednegoplemienia.


„wiec”;•wymienia

najważniejszychbogówsłowiańskichiichdziedzinyopiekuńcze;

•wyjaśniazasadyfunkcjonowaniaustrojuplemiennego.

Uczeń:•zbierainformacje

iopowiadaodożynkach–obrzędziesłowiańskim,któryprzetrwałdodziś.

Dokum

entacja nauczyciela dla klasy V2

Mieszko twórcą państwa

•zjednoczenieplemionprzezPolan

•MieszkoIwładcąnowegopaństwa

•przyczynychrztuPolskiw966r.

•skutkiiznaczeniechrztuPolski

Uczeń:•zaznaczaizapisuje

nataśmiechronologicznejdatęchrztuPolski–966r.;

•wskazujewiekXjakoczaspanowaniaMieszkaIizaznaczagonataśmiechronologicznej;

•wskazujeMieszkaIjakopierwszegohistorycznegowładcęPolski.


„dynastia”;•wskazujeródPiastów

jakopierwsząpolskądynastiępanującą;

•wskazujenamapiepaństwoMieszkaI,GnieznoiPoznań;

•napodstawiemapywymieniaplemionazamieszkująceziemiepolskiewXw.;

•wskazujenamapieterenyzamieszkałeprzezplemięPolan;

•napodstawiemapywymieniasąsiadówPolskizapanowaniaMieszkaI.

Uczeń:•wyjaśnia

pojęcie„misjachrystianizacyjna”;

•wyjaśniapochodzenienazw„Polanie”i„Polska”.

Uczeń:•wskazujeprzyczyny

przyjęciachrztuprzezMieszkaI;

•wymieniakorzyścipłynącedlaPolskizprzyjęciachrześcijaństwa.

Uczeń:•wskazuje

znaczenieprzyjęciachrześcijaństwadlarozwojupaństwapolskiego.

Bolesław Chrobry – pierwszy król Polski

•BolesławChrobrynastępcąMieszkaI

•celiskutkimisjiśw.Wojciecha

•przyczynyiznaczeniezjazdugnieźnieńskiego

•BolesławChrobryiOttonIII–bohaterowiezjazdugnieźnieńskiego

•koronacjaBolesławaChrobregow1025r.

Uczeń:•wyjaśniaznaczenie

przydomka„Chrobry”;•zaznaczaizapisujena

taśmiechronologicznejdatęzjazdugnieźnień-skiego–1000r.;

•wskazujebohaterówzjazdugnieźnieńskiego–BolesławaChrobregoiOttonaIII.

Uczeń:•przedstawiakrótko

postaćśw.Wojciecha;•opowiada

historięzjazdugnieźnieńskiego;

•wskazujenamapiezasięgterytorialnypaństwaBolesławaChrobrego.

Uczeń:•zaznaczaizapisujena

taśmiechronologicznejdatymisjiśw.Wojciecha(997r.)ikoronacjiBolesławaChrobrego(1025r.);

•przedstawiacelmisjiśw.Wojciecha;

•opowiadaoprzebiegumisjiśw.Wojciecha;

•wyjaśniaznaczeniekoronacjiBolesławaChrobregodlapaństwapolskiego;

•wskazujenamapieinazywaterenyprzyłączonedoPolskiprzezBolesławaChrobregoorazmiejscowość,wktórejpowstałopierwszewPolscearcybiskupstwo.

Uczeń:•wyjaśnia

przyczynyzjazdugnieźnieńskiego;

•omawiadecyzjeogłoszonenazjeździegnieźnieńskimiichznaczenie;

•wyjaśniaznaczenieutworzeniawPolscearcybiskupstwa.

Uczeń:•oceniapanowanie

BolesławaChrobrego.

Wym

agania na poszczególne oceny dla klasy V – 1 h

3




Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Ocena celujàca

Trud rządzenia •władca–jegoprawaiobowiązki

•urzędnicyiichzadania•drużynaksiążęcaijej

rola•dwórksiążęcy

(królewski)•Gnieznopierwszą

stolicąPolski

Uczeń:•wskazujeMieszkaI

iBolesławaChrobregojakopierwszychwładcówPolski;

•znatytułypierwszychwładcówPolski–książęikról;

•wskazujeGnieznojakopierwsząstolicęPolski.


„drużynaksiążęca”;•wyjaśniazadania

iznaczeniedrużynyksiążęcej.

Uczeń:•wymienianajważniej-

szychurzędnikówksiążęcych(królewskich);

•wskazujezadaniaradymonarszej.

Uczeń:•wymieniaprawa

iobowiązkiwładcywX–XIIw.;

•omawiazadanianajważniejszychurzędnikówksiążęcych(królewskich);

•opowiadakrótkoożyciudworuksiążęcego(królewskiego)wX–XIIw.

Uczeń:•przedstawia

iomawiauzbrojeniewojówkonnychipieszychzpoczątkówśredniowiecza.

Życie w Polsce pierwszych Piastów

•społeczeństwopolskiezapierwszychPiastów

•miejscapowstawaniagrodów

•wygląd,funkcjaiznaczeniegrodów

•zajęciamieszkańcówgrodu

•funkcjapodgrodziizajęciaichmieszkańców

Uczeń:•wyjaśniapojęcia:„gród”,

„podgrodzie”;•wskazujemiejsca,

wktórychpowstawałygrody.


„danina”;•wymieniagrupy

społeczneżyjącewPolsceX–XIIw.;

•wskazujenailustracjielementyobronnegrodu.

Uczeń:•przedstawiazajęciagrup

społecznychPolskiX–XIIw.;

•przedstawiazadanianiektórychosadsłużebnych;

•wymieniamieszkańcówgroduipodgrodzi;

•wskazujezadania(zajęcia)mieszkańcówpodgrodzi.


„osadysłużebne”;•przedstawiafunkcje

grodu;•przedstawia

icharakteryzujeobowiązkipoddanychwobecmonarchy.

Uczeń:•wymieniaznanegrody

powstałenaterenieregionu.

Wśród zakonników •powstawaniezgromadzeńzakonnych

•życiewklasztorze•wyglądizajęcia

zakonników•św.FranciszekzAsyżu


„klasztor”;•charakteryzujekrótko

św.FranciszkazAsyżu.

Uczeń:•wyjaśniapojęcia:

„zakon”,„regułazakonna”;

•opisujewyglądzakonników;

•opowiadaożyciuzakonnymużywającpojęć:„modlitwa”,„praca”,„ubóstwo”.


„tonsura”,„habit”;•przedstawiazajęcia

zakonników.


„benedyktyńskapraca”;•opowiada

oprzygotowaniachdoślubówzakonnych;

•wymieniaprzyrzeczeniaślubówzakonnych.

Uczeń:•wewskazanejprzez

nauczycielaformieprzedstawiaśw.FranciszkazAsyżuinauki,jakiegłosił.

Mieszko twórcą państwa

•zjednoczenieplemionprzezPolan

•MieszkoIwładcąnowegopaństwa

•przyczynychrztuPolskiw966r.

•skutkiiznaczeniechrztuPolski

Uczeń:•zaznaczaizapisuje

nataśmiechronologicznejdatęchrztuPolski–966r.;

•wskazujewiekXjakoczaspanowaniaMieszkaIizaznaczagonataśmiechronologicznej;

•wskazujeMieszkaIjakopierwszegohistorycznegowładcęPolski.


„dynastia”;•wskazujeródPiastów

jakopierwsząpolskądynastiępanującą;

•wskazujenamapiepaństwoMieszkaI,GnieznoiPoznań;

•napodstawiemapywymieniaplemionazamieszkująceziemiepolskiewXw.;

•wskazujenamapieterenyzamieszkałeprzezplemięPolan;

•napodstawiemapywymieniasąsiadówPolskizapanowaniaMieszkaI.

Uczeń:•wyjaśnia

pojęcie„misjachrystianizacyjna”;

•wyjaśniapochodzenienazw„Polanie”i„Polska”.

Uczeń:•wskazujeprzyczyny

przyjęciachrztuprzezMieszkaI;

•wymieniakorzyścipłynącedlaPolskizprzyjęciachrześcijaństwa.

Uczeń:•wskazuje

znaczenieprzyjęciachrześcijaństwadlarozwojupaństwapolskiego.

Bolesław Chrobry – pierwszy król Polski

•BolesławChrobrynastępcąMieszkaI

•celiskutkimisjiśw.Wojciecha

•przyczynyiznaczeniezjazdugnieźnieńskiego

•BolesławChrobryiOttonIII–bohaterowiezjazdugnieźnieńskiego

•koronacjaBolesławaChrobregow1025r.

Uczeń:•wyjaśniaznaczenie

przydomka„Chrobry”;•zaznaczaizapisujena

taśmiechronologicznejdatęzjazdugnieźnień-skiego–1000r.;

•wskazujebohaterówzjazdugnieźnieńskiego–BolesławaChrobregoiOttonaIII.

Uczeń:•przedstawiakrótko

postaćśw.Wojciecha;•opowiada

historięzjazdugnieźnieńskiego;

•wskazujenamapiezasięgterytorialnypaństwaBolesławaChrobrego.


taśmiechronologicznejdatymisjiśw.Wojciecha(997r.)ikoronacjiBolesławaChrobrego(1025r.);

•przedstawiacelmisjiśw.Wojciecha;

•opowiadaoprzebiegumisjiśw.Wojciecha;

•wyjaśniaznaczeniekoronacjiBolesławaChrobregodlapaństwapolskiego;

•wskazujenamapieinazywaterenyprzyłączonedoPolskiprzezBolesławaChrobregoorazmiejscowość,wktórejpowstałopierwszewPolscearcybiskupstwo.

Uczeń:•wyjaśnia

przyczynyzjazdugnieźnieńskiego;

•omawiadecyzjeogłoszonenazjeździegnieźnieńskimiichznaczenie;

•wyjaśniaznaczenieutworzeniawPolscearcybiskupstwa.

Uczeń:•oceniapanowanie

BolesławaChrobrego.

Dokum


Kazimierz Wielki dobrym gospodarzem

•Krakówsiedzibąkrólewską

•politykawewnętrznaKazimierzaWielkiego

•założenieAkademiiKrakowskiej

•ucztauWierzynka

Uczeń:•wskazujenamapie

KrakówipaństwoKazimierzaWielkiego;

•zaznaczanataśmiechronologicznejdatę1364r.

Uczeń:•umiejscawiawczasie

panowanieKazimierzaWielkiegoizaznaczajenataśmiechronologicznej;

•wskazujenamapiepaństwoKazimierzaWielkiegoiwymieniapaństwaznimsąsiadujące;

•opowiadaopanowaniuKazimierzaWielkiego,wymieniającpowstanieAkademiiKrakowskiejiucztęuWierzynka.

Uczeń:•wymieniaprzykłady

działańKazimierzaWielkiegoprowadzącedowzmocnieniapaństwapolskiego(odpowiedźpowinnauwzględniaćnastępującezagadnienia:pokojowapolitykazagraniczna,rozwójhandluirzemiosła,kolonizacja,budownictwoobronne,AkademiaKrakowska,ucztauWierzynka).

Uczeń:•próbujeocenić

panowaniekrólaKazimierzaWielkiego;

•opowiadaouczcieuWierzynka;

•napodstawieilustracjiidentyfikujeuczestnikówucztyuWierzynka.

Uczeń:•woparciuoprzykłady

wyjaśniapowiedzenie:„ZastałPolskędrewnianą,azostawiłmurowaną”;

•wymieniazabytkiregionupowstałewczasachKazimierzaWielkiego.

Na zamku rycerskim •zamkiobronne,ichfunkcjailokalizacja

•wyglądzamku–elementyobronneimieszkalne

•mieszkańcyzamku,ichzajęciairozrywki

•kodeksrycerski•rycerzeiichpowinności•ZawiszaCzarnywzorem

średniowiecznegorycerza

Uczeń:•woparciuoilustrację

opowiadaożyciumieszkańcówzamkuwśredniowieczu;

•wskazujeelementyobronnezamkuiwyjaśniaichfunkcjewczasieobrony.

Uczeń:•opisujewygląd

średniowiecznegozamku;

•wymieniamiejscalokalizacjizamków;

•wymieniamieszkańcówzamkuśredniowiecznego;

•woparciuoilustracjęopisujestrójrycerza;

•wymieniaZawiszęCzarnegojakowzórśredniowiecznegorycerza.

Uczeń:•wymieniaelementy

obronnezamku:fosa,mostzwodzony,brama,muryobronne,wieże;

•wymieniacechyśredniowiecznegorycerza;

•definiujepojęcia:„kodeksrycerski”,„herb”;

•wyjaśniafunkcjęśredniowiecznychzamków;

•opisujewarunkiżyciamieszkańcówzamku;

•przedstawiawzórrycerskiejpostawynaprzykładzieZawiszyCzarnego.

Uczeń:•wymieniazamki

obronneregionulubte,którewidziałlubzna;

•wyjaśniazależnośćusytuowaniazamkówodichfunkcjiobronnej;

•wymieniatecechyśredniowiecznegorycerza,któremającharakterponadczasowy.

Uczeń:•wyjaśniapotrzebę

naśladowaniapostawrycerskich;

•wskazujepotrzebęochronyzamków,jakopomnikówprzeszłości.

Wym


5




Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Ocena celujàca

W średniowiecznym mieście

•powstawaniemiastwśredniowieczu

•elementyobronnemiastśredniowiecznych

•wyglądizabudowaśredniowiecznegorynku

•miastaśredniowieczneawspółczesne

Uczeń:•naplaniemiasta

wskazujeelementyobronneirynek,odczytujenazwyznajdującychsięnarynkubudowli;

•wymieniabudynkiznajdującesięprzyrynkuśredniowiecznegomiastaiomawiaichfunkcje.

Uczeń:•opowiada

opowstawaniumiastwśredniowieczuimożliwościachichlokowania;

•wymieniaelementyobronnemiasta,zapewniającebezpieczeństwojegomieszkańcom;

•wyszukujenaplaniemiastanazwyulic,świadcząceospecjalnościachrzemieślniczych;

•opisujewyglądśredniowiecznegomiasta,używającpojęć:„rynek”,„murymiejskie”,„bramamiejska”.

Uczeń:•wskazujenailustracji

elementyobronnemiejskiejzabudowyiomawiaichfunkcje.

Uczeń:•definiujepojęcia:

„samorządmiejski”,„burmistrz”,„rajcy”,„radamiejska”;„ławnicy”;

•omawiamiejscaisposobylokowaniaśredniowiecznegomiasta,uwzględniającjegoelementyobronne.

Uczeń:•porównujewygląd

miastawśredniowieczuimiastawspółczesnego;

•wymienianazwypolskichmiastpowstałychwśredniowieczu.

Mieszkańcy średniowiecznego miasta

•mieszkańcyśredniowiecznychmiastiichzajęcia

•cechyiichzadania•warunkiżycia

mieszkańcówśredniowiecznegomiasta

•czaswolnymieszkańcówśredniowiecznegomiasta

Uczeń:•wymieniamieszkańców

średniowiecznegomiasta;

•napodstawieilustracjiopisujewyglądwarsztaturzemieślniczego.

Uczeń:•definiujepojęcie„cech”;•opowiadaozajęciach

kupcówirzemieślników;

•wymienianazwyspecjalnościśredniowiecznychrzemieślników.

Uczeń:•opowiadaosposobach

spędzaniaczasuwolnegoprzezmieszkańcówśredniowiecznychmiast;

•napodstawieilustracjiopowiadaopracyśredniowiecznychrzemieślników.

Uczeń:•definiujepojęcia:„mistrz

cechowy”,„czeladnik”;•ukazujezróżnicowanie

społeczneśredniowiecz-negomiasta;

•omawiawarunkiżyciaizajęciajegomieszkańców;

•opowiada,jakwyglądałanaukazawoduwśredniowieczu:oduczniadomistrzacechowego.


zanikaniawspółcześniewieluspecjalnościrzemieślniczych.

Dokum


Wieś w średniowieczu •wyglądśredniowiecznejwsi

•zajęciamieszkańcówwsi

•obowiązkichłopówwobecwłaścicielaziemi

•życiecodziennemieszkańcówwsi

Uczeń:•napodstawieilustracji

opisujewyglądśredniowiecznejwsi;

•opowiadaocodziennejpracymieszkańcówwsi.

Uczeń:•woparciuomateriał

ilustracyjnynazywaczynnościwykonywaneprzezchłopówpodczaspracpolowych.


uprawianychroślinihodowanychzwierząt;

•podajeprzykładyobowiązkówchłopówwobecwłaścicieliwsi;

•opowiadaorozrywkachmieszkańcówwsi.

Uczeń:•omawiawygląd

średniowiecznejwsi;•wskazujenailustracji

kościół,karczmę,młyniwyjaśniaichrolęwfunkcjonowaniuwsi;

•opisujewarunkiżyciamieszkańcówwsi;

•wymieniapowinnościchłopówwobecwłaścicieliwsi.

Uczeń:•porównujeżyciechłopa

zżyciemrycerzaimieszczanina;

•wymienianarzędziaużywanepodczaspracpolowychiporównujepracęchłopówzpracąrolnikówwspółcześnie(zauważaznaczeniepostępucywilizacyjnego).

Trudne sąsiedztwo •Krzyżacynaziemiachpolskich

•utworzeniepaństwakrzyżackiegoijegoorganizacja

•politykaKrzyżakówwobecsąsiadów

•zagarnięciePomorzaGdańskiego

Uczeń:•opisujewyglądrycerzy

krzyżackich.

Uczeń:•przedstawiaprzyczyny

sprowadzeniaKrzyżakówdoPolski;

•wskazujenamapieMazowsze,ziemięcheł-mińskąPomorzeGdań-skie,państwozakonne,Gdańsk,Malbork;

•zaznaczaizapisujenataśmiechronologicznejrok1226.

Uczeń:•opowiadaookolicznoś-

ciachutworzeniapaństwazakonnego;

•przedstawiapolitykęKrzyżakówwobecPolski;

•zaznaczaizapisujenataśmiechronologicznejdatęutratyprzezPolskęPomorzaGdańskiego–1308r.

Uczeń:•przedstawiapolitykę

prowadzonąprzezKrzyżakównapodbitychterenach;

•wyjaśniaokolicznościzagarnięciaPomorzaGdańskiegoprzezKrzyżaków;

•wyjaśniaznaczeniePomorzadlapaństwapolskiego.


samodzielniezebranewiadomościnatematorganizacjizakonukrzyżackiego.

Jadwiga Andegaweńska –król Polski

•JadwigaAndegaweńskakrólemPolski

•dwórJadwigiijejzasługidlarozwojukulturypolskiej

•testamentkrólowejJadwigi

•kultśw.Jadwigi

Uczeń:•zaznaczanataśmie

chronologicznejwiekXIV–czasy,wktórychżyłaJadwigaAndegaweńska;

•charakteryzujekrólowąJadwigę.

Uczeń:•wymieniazasługi

królowejJadwigidlakulturypolskiej.


okolicznościwstąpienianatronJadwigiAndegaweńskiej;

•opowiadaożyciudworukrólowejJadwigi.

Uczeń:•nazywa,napodstawie

schematu,związkipokrewieństwamiędzyJadwigąaostatnimiPiastami;

•wyjaśnia,dlaczegoJadwigaAndegaweńskazostałauznanazaświętą.

Uczeń:•tworzyalbum„Dzieło

królowejJadwigi”,poświęconykrólowejJadwidzeijejdziałalności.

Jadwiga i Jagiełło – unia polsko-litewska

•przyczynyuniipolsko--litewskiejwKrewie

•WładysławJagiełłokrólemPolski

•bitwapodGrunwaldemw1410r.


taśmiechronologicznejdatyuniiwKrewieibitwypodGrunwaldem;

•wskazujenamapieKrólestwoPolskie,WielkieKsięstwoLitewskie,państwozakonukrzyżackiego,Krewo,Grunwald.

Uczeń:•wyjaśniaprzyczynyunii

polsko-litewskiej;•opowiadaoprzyczynach

iskutkachbitwypodGrunwaldem.

Uczeń:•wyjaśniapojęcie„unia

personalna”;•opowiadaoprzebiegu

bitwypodGrunwaldem.

Uczeń:•opowiadaookolicznoś-

ciachwstąpienianatronWładysławaJagiełły;

•przedstawiazobowiąza-niaWładysławaJagiełłypodjętewKrewie.

Uczeń:•zbieraiprzedstawia

informacjeosłynnychrycerzach,którzybraliudziałwbitwiepodGrunwaldem.

Wym


7




Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Ocena celujàca

Wisłą do Gdańska •odzyskaniePomorzaGdańskiego

•wzrostznaczeniaWisłyjakoszlakukomunikacyjnego

•spławrzeczny•rozkwitGdańska

iinnychmiastpołożonychnaszlakuwiślanym

Uczeń:•wskazujenamapie

Wisłę,Gdańskimiastapołożonenaszlakuwiślanym;

•wymieniatowary,którymihandlowanowPolscewXViXVIwieku.


„spichlerz”,„spławrzeczny”;

•wskazujeznaczenieWisłyjakoszlakukomunikacyjnego.


ożywieniagospodarkipolskiejpoodzyskaniuPomorzaGdańskiego;

•opowiadaofunkcjonowa-niuspławurzecznego;

•wyjaśniapojęcia:„szkuta”,„flisak”,„żuraw”,iposługujesięnimi.


okolicznościodzyskaniaPomorzaGdańskiego;

•przedstawiapostanowieniapokojuwToruniu1466r.


informacjeoróżnychjednostkachpływających,wykorzystywanychwspławierzecznymwXVIwieku.

Z Kolumbem ku nieznanym brzegom

•średniowiecznewyobrażeniaoZiemi

•przyczynyodkryćgeograficznych

•wielcyodkrywcyiichwyprawy(KrzysztofKolumb,VascodaGama,FerdynandMagellan)

•skutkiwielkichodkryćgeograficznychdlaEuropyiAmeryki

Uczeń:•definiujepojęcia:

„karawela”,„NowyŚwiat”(patrzrozdział„Dwaświaty”),„Indianie”,„brońpalna”;

•wymieniaodkrywców:KrzysztofaKolumba,FerdynandaMagellana,VascodaGamę;

•umieszczawczasieiwprzestrzeniKrzysztofaKolumbaijegopierwsząwyprawę.

Uczeń:•opisujeodkrycie

KrzysztofaKolumba,używającpojęć:„karawela”,„NowyŚwiat”(patrzrozdział„Dwaświaty”),„Indianie”,„brońpalna”.

Uczeń:•wymienianastępstwa

wyprawodkrywczychdlaEuropyiAmeryki;

•wymienianazwytowarówprzywożonychzNowegoŚwiatadoEuropy(patrzrozdział„Dwaświaty”).

Uczeń:•wymieniaprzyczyny

wielkichodkryćgeograficznych;

•wymieniawynalazkizdziedzinyżeglugi,któreumożliwiłydalekiewyprawy.


poszukiwaniaprzezEuropejczykówdrogimorskiejdoIndii;

•wskazujenamapiekierunkipodróżyznanychodkrywców;

•wskazujezwiązekmiędzywynalazkamizdziedzinyżeglugiapodejmowaniemdalekichwypraw;

•przedstawiaosiągnięciacywilizacjiprekolum-bijskich(patrzrozdział„Dwaświaty”).

Narodziny nowej epoki

•renesans–nowespojrzenienaświat

•ideałczłowiekarenesansu

•wynalezieniedrukuijegorolawupowszechnianiukultury

Uczeń:•definiujepojęcie

„humanizm”;•wymieniawybitnych

przedstawicielirenesan-su,m.in.LeonardadaVinci,MichałaAnioła;

•zaznaczanataśmiechronologicznejepokęrenesansu;

•wskazujeWłochyjakokolebkęrenesansu.

Uczeń:•wymieniacechy

człowiekarenesansu;•przedstawiapoglądy

głoszoneprzezhumanistów.

Uczeń:•opowiadaozmianach,

jakiezaszływżyciucodziennymludzirenesansu.


„renesans”(„odrodzenie”);

•charakteryzujepostawęczłowiekarenesansu;

•wyjaśnia,naczympolegałoznaczeniewynalezienianowejmetodydruku.

Uczeń:•przedstawiaosiągnięcia

wybitnychpostaciepoki(LeonardadaVinci,MichałaAnioła,JanaGutenberga);

•opowiadaosposobiedrukowaniaksiążek.

Dokum


Renesansowy Wawel Jagiellonów

•potomkowieWładysławaJagiełły

•drogiprzenikaniaideirenesansudoPolski

•WawelrenesansowąsiedzibąkrólówPolski

•życiedworskienaWaweluwokresiepanowaniaostatnichJagiellonów

•zasługiostatnichJagiellonówdlarozwojukulturypolskiej

Uczeń:•identyfikujeczasy

renesansuwPolscezokresempanowaniawładcówzroduJagiellonów;

•opisujeżyciedworskienaWaweluwokresiepanowaniaostatnichJagiellonów,używającpojęć:„dwór”,„komnata”,„arras”,„paź”.

Uczeń:•napodstawiedrzewa

genealogicznegoJagiellonówwskazujeiwyjaśniastopniepokrewieństwawrodzinie.


„dwór”,„komnata”,„arras”,„paź”;

•wskazujerenesansowycharaktersiedzibykrólewskiejnaWawelu.

Uczeń:•przedstawiadrogi

przenikaniaideirenesansowychdoPolski;

•wyjaśniapochodzenieiznaczeniepojęcia„włoszczyzna”.


zmianwprowadzonychnadworzeprzezkrólowąBonę;

•przedstawiazasługiostatnichJagiellonówdlarozwojukulturywPolsce.

W pracowni Mikołaja Kopernika

•MikołajKopernik–człowiekrenesansu

•odkrycieKopernika–teoriaheliocentryczna

•znaczenieodkryciaKopernika

Uczeń:•opowiadaożyciu

MikołajaKopernika,używającpojęć:„uczony”,„astronom”,„odkrycienaukowe”;

•opisujeiumieszczawczasieodkrycieMikołajaKopernika.


„astronom”;•wskazujenamapie

miejscowościzwiązanezżyciemidziałalnościąMikołajaKopernika:Toruń,Frombork,Kraków,Olsztyn.

Uczeń:•wyjaśnia,coznaczy

powiedzenie:„WstrzymałSłońce,ruszyłZiemię”.

Uczeń:•definiujepojęcie„teoria

heliocentryczna”;•przedstawiaMikołaja

Kopernikajakopolskiegouczonegoczasówrenesansu;

•wyjaśnieniaistotęteoriiheliocentrycznej.

Uczeń:•woparciuomateriał

ilustracyjnyopisujenarzędziabadawcze,wykorzystywanewpracyuczonego;

•przedstawiaznaczenieteoriiheliocentrycznejdlarozwojunauki.

Szlachta i król rządzą Rzecząpospolitą

•szlachtaijejzajęcia•pozycjastanu

szlacheckiegowpaństwie

•sejmwalnyisejmikiziemskie

Uczeń:•przedstawiazajęcia

szlachty;•napodstawieilustracji

przedstawiaskładsejmuwalnego.


„sejmwalny”,„sejmikiziemskie”,„pospoliteruszenie”,„przywilej”;

•znarycerskiepochodzeniestanuszlacheckiego;

•charakteryzujeobowiązkiszlachcicawobecpaństwa;

•wymienianajważ-niejszychurzędnikówkrólewskich.


zróżnicowaniewstanieszlacheckim;

•opowiadaopołożeniuszlachty;

•charakteryzujezadanianajważniejszychurzędnikówkrólewskich.


najważniejszeprzywilejeszlacheckie;

•wskazujewpływprzywilejównawyjątkowąpozycjęszlachtywPolsceXVI–XVIIw.;

•wymieniadecyzjepodejmowanienasejmiewalnym;

•wyjaśniarolęsejmikówziemskichwfunkcjonowaniuparlamentaryzmuwXVI–XVIIw.

Uczeń:•porównuje

parlamentaryzmRzeczypospolitejXVI–XVIIw.zparlamentaryzmemwspółczesnejPolski.

Wym


9




Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Ocena celujàca

W majątku szlacheckim

•folwarkszlachecki•gospodarczadziałalność

szlachty•ustawyantychłopskie

iantymieszczańskie•życiecodziennedworu

szlacheckiego


„kmiecie”;•wymienianajważniejsze

pomieszczeniadworuszlacheckiego;

•wymienianajważniejszerozrywkiszlachty.


„folwark”,„pańszczyzna”,„dwór”;

•przedstawiagospodarcządziałalnośćszlachty;

•opowiadaoedukacjidzieciszlacheckich.

Uczeń:•wymienianajważniejsze

zabudowaniafolwarkuiwskazujeichfunkcje;

•przedstawiafunkcjonowaniefolwarkuszlacheckiego;

•wyjaśniaprzyczynyisposobypowiększaniamajątkówszlacheckich;

•opisujewygląddworkuszlacheckiego.

Uczeń:•opowiadaowyglądzie

folwarkuszlacheckiego;•wyjaśniaprzyczyny

uchwaleniaprzezszlachtęustawanty-chłopskichiantymiesz-czańskich;

•wymienianajważniejszeustawywymierzoneprzeciwchłopomimieszczanom;

•wyjaśniawpływustawantychłopskichian-tymieszczańskichnapołożenietychgrupspołecznych.


informacjeonarzędziachrolniczychużywanychwprodukcjirolnejwXVI–XVIIw.

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów

•postanowieniauniilubelskiej

•pierwszawolnaelekcja•skutkiwolnychelekcji•Warszawanowąstolicą

kraju

Uczeń:•definiujepojęcie„unia”;•wskazujenamapie

RzeczpospolitąObojgaNarodów;

•wymieniadwóchpierwszychkrólówelekcyjnychwPolsce;

•wskazujenamapiepaństwa,zktórychpochodziliHenrykWalezyiStefanBatory.


zawarciauniirealnejwLublinie;

•wskazujenamapieWarszawęiwymieniakrólaZygmuntaIIIWazęjakowładcę,któryuczyniłjąstolicąkraju.

Uczeń:•opisuje,wjakisposób

wybieranokróla,używającpojęć:„koronacja”(patrzrozdział„Wblaskukrólewskiejkorony”),„elekcja”,„poleelekcyjne”.

Uczeń:•zaznaczanataśmie

chronologicznejdaty:1569r.i1573r.,orazidentyfikujejezuniąlubelskąipierwsząwolnąelekcją;

•omawiasytuacjęgeopolitycznąRzeczypospolitejpozawarciuuniilubelskiej;

•woparciuoanalizęmapywyjaśniapowodyprzeniesieniastolicyzKrakowadoWarszawy.

Uczeń:•przedstawiaprzyczyny

wolnychelekcjiiwyjaśniazasadyichprzeprowadzania;

•opisujeskutkiwolnychelekcji.

Dokum


W czasach potopu szwedzkiego w XVII wieku

•najazdSzwedównaPolskę(1655–1660)

•postawaspołeczeństwawczasienajazduszwedzkiego

•obronaJasnejGóry•StefanCzarniecki

bohateremczasówpotopuszwedzkiego

•skutkiwojenzeSzwedami

Uczeń:•woparciuoanalizę

mapywymieniaprzyczynywojenpolsko-szwedzkich.

Uczeń:•sytuujewczasie

iomawiawydarzeniapotopuszwedzkiego,uwzględniającobronęCzęstochowyipostaciStefanaCzarnieckiegoorazojcaAugustynaKordeckiego.

Uczeń:•omawiaprzyczyny

wojenzeSzwecją;•przedstawia

najważniejszewydarzeniapotopuszwedzkiego.

Uczeń:•przedstawiazasięg

najazduszwedzkiegow1655r.ipostawypolskiejszlachty;

•omawiaskutkiwojenzeSzwecją;

•wyjaśnia,dlaczegonajazdSzwedównazwano„potopem”.

Uczeń:•charakteryzujepostawy

społeczeństwapolskiegowobecnajeźdźcy,zeszczególnymnaciskiemnapostaćStefanaCzarnieckiegojakosymbolupatriotycznejpostawy.

Wyprawa wiedeńska Jana III Sobieskiego

•TurcyzagrożeniemdlaPolskiiEuropy

•wojnyRzeczypospolitejzTurcjąwXVIIw.

•odsieczwiedeńskaJanaIIISobieskiego

•skutkiwojenXVIIw.

Uczeń:•sytuujewczasie

wyprawęwiedeńskąJanaIIISobieskiegoizaznaczarok1683nataśmiechronologicznej;

•wskazujenamapieRzeczpospolitą,Turcję,Austrię,Wiedeń.


„oblężenie”,„odsiecz”,„sułtan”,„husaria”;

•wskazujeprzyczynyzagrożeniatureckiegodlaPolskiiEuropy;

•opisujewyprawęwiedeńskąJanaIIISobieskiego.


„janczar”;•posługującsięilustracją,

porównujeuzbrojeniejanczaraihusarza;

•wskazujenamapieChocimiwyjaśniaznaczeniezwycięstwachocimskiegodlaPolskiihetmanaSobieskiego.

Uczeń:•opowiadaowojnach

RzeczypospolitejzTurcjąwXVIIw.;

•przedstawiaskutkiwojenXVIIw.dlapoło-żeniaRzeczypospolitej.

Uczeń:•zbieraiprezentuje

informacjeoinnychbitwach(rozegranychpodczaswojenzTurcją)idowódcachwojskpolskich.

Kryteria oceniania historia kl.V

Documents

Transcript of Kryteria oceniania historia kl.V