Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców...

16
Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie Kryptografia, czyli szyfrowanie danych Maciej Borowiecki Konferencja metodyczna „Czy matematyka jest potrzebna informatykom?” Warszawa, 2 marca 2016 roku

Transcript of Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców...

Page 1: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Kryptografia, czyli szyfrowanie danych

Maciej Borowiecki

Konferencja metodyczna „Czy matematyka jest potrzebna informatykom?” Warszawa, 2 marca 2016 roku

Page 2: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Kryptoanaliza, czyli łamanie szyfrów

Warszawa, 2 marca 2016 roku

Kryptologia Dziedzina wiedzy z pogranicza matematyki i informatyki

oraz historii

Steganografia, czyli ukrywanie wiadomości jawnej

Page 3: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Podstawa programowa

Warszawa, 2 marca 2016 roku

IV etap edukacyjny, informatyka, zakres rozszerzony

Page 4: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Rodzaje szyfrów (historycznie)

Warszawa, 2 marca 2016 roku

• przestawieniowe • podstawieniowe

Page 5: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Rodzaje szyfrów (współcześnie)

Warszawa, 2 marca 2016 roku

• szyfry z kluczem symetrycznym • szyfry z kluczem asymetrycznym

Rivest Shamir Adleman

Page 6: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Podstawy matematyczne

Warszawa, 2 marca 2016 roku

• arytmetyka modulo

• liczby pierwsze

• NWD, algorytm Euklidesa

• pojęcie funkcji, funkcja odwrotna

Page 7: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Szyfry podstawieniowe bliżej

Warszawa, 2 marca 2016 roku

• Szyfr Cezara

S(x)=x+przesunięcie (modulo długość alfabetu) x – pozycja znaku w alfabecie (zaczynając od 0)

D(x)=x-przesunięcie (modulo długość alfabetu)

Jak złamać? • mała liczba kluczy (przesunięć), można próbować wszystkie • analiza częstości

Page 8: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Szyfry podstawieniowe bliżej (cd.)

Warszawa, 2 marca 2016 roku

• kluczem dowolna permutacja alfabetu

ZEBRANIEMETODYCZNE

ZEBRANIMTODYC FGHJKLPQSUVWX

ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ

Jak złamać?

• testowanie kluczy odpada, 26! = 403291461126605635584000000 • analiza częstości

Page 9: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Rodzaje szyfrów (cd.)

Warszawa, 2 marca 2016 roku

• szyfry monoalfabetyczne

• szyfry polialfabetyczne

• szyfry digraficzne

• …

Page 10: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

I wojna światowa

Warszawa, 2 marca 2016 roku

Georges Painvin – złamanie szyfru ADFGVX

Tablica Polibiusza

Page 11: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

II wojna światowa

Warszawa, 2 marca 2016 roku

Złamanie szyfru Enigmy

Marian Rejewski Henryk Zygalski Jerzy Różycki

Page 12: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Alan Turing

Warszawa, 2 marca 2016 roku

• kontynuacja prac nad złamaniem szyfru Enigmy • abstrakcyjny model komputera – maszyna Turinga • Colossus - pierwsza maszyna elektroniczna

zdolna pamiętać dane

Page 13: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Związki kryptologii z komputerami

Warszawa, 2 marca 2016 roku

• wykorzystanie w kryptoanalizie • szyfrowanie połączeń internetowych • podpis elektroniczny

Page 14: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Szyfr z kluczem asymetrycznym

Warszawa, 2 marca 2016 roku

• klucz publiczny, funkcja szyfrująca oparta na kluczu publicznym

• klucz prywatny potrzebny do odszyfrowania • nie można szybko wyznaczyć klucza prywatnego

na podstawie klucza publicznego (funkcji odwrotnej do funkcji szyfrującej)

Whitfield Diffie Martin Hellman

Page 15: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Szyfr RSA

Warszawa, 2 marca 2016 roku

• klucz publiczny – para liczb (n,d) n=p*q (dwie wielkie liczby pierwsze) NWD(d,(p-1)*(q-1))=1

• funkcja szyfrująca S(x)=xd (modulo n) • klucz prywatny – para liczb (n,e)

e*d (modulo (p-1)*(q-1))=1 • funkcja deszyfrująca D(x)=xe (modulo n)

Page 16: Kryptografia, czyli szyfrowanie danych - Strona doradców ...mrostkow.oeiizk.waw.pl/konfmet/kryptografia.pdf · Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie

Podstawa programowa (cd.)

Warszawa, 2 marca 2016 roku

III etap edukacyjny, informatyka IV etap edukacyjny, informatyka, zakres podstawowy

Projekt gimnazjalny

Dziękuję za uwagę