KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju...

44
Badanie rynku zrealizowane przez KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI PRZEDSIeBIORSTW B+R 2018 raport Ulga

Transcript of KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju...

Page 1: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

Badanie rynku zrealizowane przez

KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI PRZEDSIeBIORSTW

B+R 2018raport

Ulga

Page 2: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

Ayming to międzynarodowa grupa doradcza powstała z połączenia Alma Consulting Group i LowendalmasaÏ, świadcząca usługi Business Performance Consulting w 16 krajach w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Ayming Polska wspiera przedsiębiorstwa w optymalnym prowadzeniu działalności operacyjnej i osiąganiu lepszych wyników finansowych, oferując profesjonalne doradztwo strategiczne i operacyjne w trzech obszarach:

• Finance & Innovation Performance (ulgi na badania i rozwój, dotacje, podatek od nieruchomości, podatek VAT)

• HR Performance (składka wypadkowa, składki na ubezpieczenia społeczne, PFRON)

• Operations Performance (koszty niestrategiczne, produkty energetyczne, audyt energetyczny)

Ayming Polska przewodniczy Zespołowi ds. Ulg Innowacyjnych w Radzie Podatkowej Konfederacji Lewiatan. W 2016 r. 80 proc. wydanych interpretacji indywidualnych dotyczących ulgi B+R powstało na wniosek Ayming Polska. W ciągu roku Grupa realizuje globalnie ponad 15 000 projektów z zakresu pozyskiwania dotacji unijnych i ulgi na działalność B+R.

Więcej informacji na www.ayming.pl

Page 3: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

Badanie rynku zrealizowane przez

KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI PRZEDSIeBIORSTW

B+R 2018raport

Ulga

Page 4: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom
Page 5: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

5

Ayming

Wstęp

Jak działa mechanizm ulgi B+R?

Od 2018 r. ulga B+R w nowej odsłonie

Wyniki badania: działalność badawczo-rozwojowa w firmach i korzystanie z ulgi B+R

O badaniu

Kluczowe wnioski z badania

Działalność badawczo-rozwojowa w przedsiębiorstwach

Korzystanie z ulgi na badania i rozwój przez przedsiębiorstwa

Ulga B+R w praktyceNa jakiej podstawie odliczyć ulgę

Kluczowe warunki do skorzystania z ulgi B+R

Jak uzyskać ulgę B+R

Oszczędności w roku podatkowym 2018 – case studies

Mity o uldze B+R

Kontakt

6

8

10

14

14

15

16

27

34 34

37

38

39

41

42

Spis tresci

Page 6: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom podejmowanie decyzji o zwiększaniu wydatków

na działalność badawczo-rozwojową

Wstep

W ramach przyjętej strategii Europa 2020 Unia Eu-ropejska postawiła sobie za cel wzrost nakładów na badania i rozwój do 3 proc. PKB w 2020 roku. W Polsce cel ten został zdefiniowany na znacz-nie niższym poziomie 1,7 proc. PKB. Tymczasem w 2016 r. wartość nakładów wewnętrznych na B+R w Polsce osiągnęła poziom 17 943 mln zł, a ich udział w PKB wyniósł 0,97 proc., czyli 0,03 proc. mniej niż w poprzednim roku1. W 2016 r. ponad połowa nakładów na działalność ba-dawczo-rozwojową pochodziła z sektora przed-siębiorstw. Choć w ostatnich latach udział tego sektora w nakładach na B+R systematycznie rośnie, wciąż jest niewystarczający by zrealizo-wać postawiony przed Polską cel. Jak zachęcić przedsiębiorstwa do zintensyfikowania inwestycji w B+R? Przykłady innowacyjnych gospodarek, np. Irlandii czy Holandii2, pokazują, że to atrak-cyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom podejmowanie decyzji o zwiększaniu wydatków na działalność badawczo-rozwojową.

Z racji przewodniczenia Zespołowi ds. Ulg Inno-wacyjnych w Radzie Podatkowej Konfederacji Lewiatan, firma Ayming Polska od samego po-czątku jest zaangażowana w proces tworzenia w Polsce ulgi na badania i rozwój. Jesteśmy dum-ni, że nasze rekomendacje dotyczące dalszego rozwoju tej zachęty podatkowej znalazły swoje odzwierciedlenie w tzw. dużej ustawie o inno-wacyjności3 i wpłynęły na dzisiejszy, atrakcyjny kształt ulgi. Nowa ulga B+R jest korzystniejsza dla przedsiębiorstw, oferuje wyższy poziom odliczenia i łatwiej jest ją również uzyskać.

Po ponad dwóch latach funkcjonowania ulgi na badania i rozwój w Polsce, oddajemy w Państwa ręce raport, w którym przyglądamy się działalno-ści badawczo-rozwojowej w przedsiębiorstwach i sprawdzamy, w jakim stopniu korzystają one z ulgi B+R. W publikacji dzielimy się praktyczną wiedzą, która jest niezbędna przedsiębiorstwom do pełnego wykorzystania potencjału, jaki tkwi w tej zachęcie podatkowej. Mamy nadzieję, że zwiększenie atrakcyjności ulgi od 2018 r. zachęci firmy do korzystania z ulgi B+R, co długofalowo przełoży się na wzrost nakładów na działalność badawczo-rozwojową w sektorze przedsiębiorstw.

Magdalena BurzyńskaDyrektor Zarządzający Ayming Polska

1. Główny Urząd Statystyczny, Działalność badawcza i rozwo-jowa w Polsce w 2016 r., opracowanie sygnalne, 27.11.2017 r., Warszawa.

2. European Commission, R&D tax incentives. How to make them most effective?, Working Paper Series – September 2017, B-1049 Brussels.

3. Ustawa z dnia 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej (Dz. U. poz. 2201), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.

Page 7: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

7

Ayming

Ulga na badania i rozwój jest najbardziej przystępną formą wsparcia działalności badawczo-rozwojowej

dla przedsiębiorstw w Polsce

Od początku 2016 r. firmy prowadzące działal-ność badawczo-rozwojową mogą skorzystać z ulgi na badania i rozwój, która została wpro-wadzona w celu zwiększenia nakładów na B+R w sektorze przedsiębiorstw w Polsce. Co istotne, ustawodawca nagradza firmy za prowadzenie zarówno zaawansowanych działań, jak i zupeł-nie prostych prac B+R. Z ulgi mogą skorzystać nie tylko duże organizacje posiadające wyodrębnio-ne działy badawczo-rozwojowe lub laboratoria, ale też mniejsze przedsiębiorstwa i start-up’y, które chcą inwestować w badania i rozwój, ale nie zawsze mogą korzystać z unijnych środków czy innych funduszy krajowych.

Pierwotny kształt ulgi pozostawiał wiele do życze-nia – niska wartość odliczenia, mocno ograni-czony katalog kosztów kwalifikowanych do ulgi i preferencyjne traktowanie przede wszystkim sektora MŚP, mogły przyczynić się do początko-wo niskiego zainteresowania tym rozwiązaniem. Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, za rok podatkowy 2016 podatnicy rozliczyli ulgę na łączną kwotę ponad 323 mln zł4. Zwiększenie atrakcyjności ulgi w ramach tzw. małej ustawy o innowacyjności miało przełożyć się na wzrost zainteresowania podatników tym rozwiązaniem. Choć Ministerstwo Finansów nie opublikowało jeszcze danych podsumowujących korzystanie z ulgi podatkowej w 2017 r., wyniki badania rynku przeprowadzonego na zlecenie Ayming Polska przez Kantar Millward Brown wskazują, że nadal nie jest to popularne rozwiązanie.

Od początku 2018 r. obowiązuje tzw. duża usta-wa o innowacyjności, która znacząco zmieniła kształt ulgi. Rozliczając rok podatkowy 2018 wszystkie przedsiębiorstwa prowadzące działal-ność B+R będą mogły odpisać 100 proc. kosztów kwalifikowanych do ulgi, a jednostki o statusie centrum badawczo-rozwojowego nawet 150 proc. kosztów. Trzecie podejście firm do rozliczenia ulgi B+R może więc okazać się przełomowe.

Ulga na badania i rozwój jest najbardziej przy-stępną formą wsparcia działalności badaw-czo-rozwojowej dla przedsiębiorstw w Polsce. W Ministerstwie Finansów rozpoczęto pracę nad

uzupełnieniem tego mechanizmu o tzw. IP Box. Najprawdopodobniej obejmie on 5 proc. prefe-rencyjną stawką CIT przychody z komercjalizacji wyników prac badawczo-rozwojowych. To zna-cząca różnica w porównaniu do podstawowej 19 proc. stawki opodatkowania.

Przedsiębiorstwa w Polsce mają do swojej dys-pozycji coraz więcej rozwiązań, których celem jest wzrost innowacyjności biznesu. Czy w związku z tym zwiększają swoje nakłady na badania i roz-wój? W jakim stopniu firmy korzystają z ulgi B+R i jak ją oceniają?

Mamy nadzieję, że nasza publikacja dostarczy cennych informacji zarówno przedsiębiorstwom, które już odliczyły ulgę B+R, jak i tym, które dopie-ro rozważają skorzystanie z odliczenia. Jedno-cześnie dziękujemy wszystkim przedsiębiorstwom, które poświęciły swój czas, by odpowiedzieć na nasze pytania i podzielić się swoimi przemy-śleniami na temat prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej i korzystania z ulgi B+R.

Agnieszka Hrynkiewicz-SudnikDyrektor, Finance & Innovation Performance

4. Dane Ministerstwa Finansów na podstawie informacji o odlicze-niach od podstawy opodatkowania kosztów uzyskania przycho-dów poniesionych na działalność badawczo-rozwojową (PIT-BR i CIT-BR), złożonych przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych, z dnia 30 maja 2018 r.

Page 8: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

8 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Jak działa mechanizm ulgi B+R?

Ulga podatkowa na badania i rozwój to prosty instrument fiskalny, który pozwala podatnikom CIT i PIT odliczyć od podstawy opodatkowania koszty poniesione na działalność badawczo-roz-wojową, uznane przez ustawodawcę za kwalifi-kowane.

Rodzaje kosztów, które można odliczyć zostały określone w zamkniętym katalogu. Preferencja podatkowa polega na tym, że koszty związane z działalnością badawczo-rozwojową dwukrot-nie wpływają u podatników CIT/PIT na wysokość podstawy podatku dochodowego, tj.:

W rezultacie przedsiębiorca może wykorzystać podatkowo dany wydatek B+R w 200 proc.5 – tj. najpierw ujmując go jako koszt uzyskania przychodu (100 proc.), a następnie odpisując 100 proc. tego samego wydatku od obliczonej już podstawy opodatkowania (będącej zazwy-czaj dochodem tego podatnika).

Ulga jest odliczana w roku poniesienia kosztów kwalifikowanych. Rozliczana jest corocznie wraz z deklaracją CIT/PIT lub korektą zeznania podatkowego. W przypadku odnotowania straty lub gdy dochód jest niższy niż wartość

przysługującego odliczenia, przedsiębiorstwo może odliczyć ulgę za dany rok podatkowy przez kolejne 6 lat.

Podatnik z przesuniętym rokiem podatkowym do-konuje odpisu związanego z ulgą badawczo-roz-wojową według zasad obowiązujących w roku podatkowym, za który dokonuje odliczenia.

5. OECD (2017). Compendium of R&D tax incentive schemes: OECD countries and selected economies, 2017, http://oe.cd/rdtax, dostęp z dnia 29.05.2018 r.

#1 #2

po raz drugipoprzez odliczenie od podstawy

opodatkowania kosztów kwalifikowa-nych w ramach ulgi B+R, ujętych już

wcześniej przez podatnika w kosztach podatkowych.

po raz pierwszypodatnicy ujmują koszty kwalifikowa-ne w kosztach uzyskania przychodów na zasadach ogólnych (w 100 proc.),

Page 9: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

9

Ayming

W celu skorzystania z ulgi na badania i rozwój, przedsiębiorca, który prowadził w danym roku podatkowym działania badawczo-rozwojowe musi wykazać odpowiednie koszty w rocznym zeznaniu podatkowym. Istotny jest moment

poniesienia kosztu, a nie czas trwania projektu i rezultat prowadzonych działań B+R

– podkreśla Agnieszka Hrynkiewicz-SudnikDyrektor, Finance & Innovation Performance, Ayming Polska.

Page 10: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

10 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Od 2018 r. ulga B+R w nowej odsłonie

Ulga na badania i rozwój została wprowadzona w Polsce w 2016 r. Wartość odliczenia wynosiła wów-czas 30 proc. kosztów pracowników zatrudnionych w celu realizacji dzia-łalności B+R oraz 20 proc. (MŚP) lub 10 proc. (duże firmy) pozosta-łych kosztów kwalifikowanych. Dzięki zmianom wprowadzonym pod koniec 2016 r. w ramach tzw. małej ustawy o innowacyjności, przedsiębiorstwa rozliczające ulgę B+R za 2017 r. mogły odliczyć 50 proc. kosztów pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności B+R oraz 50 proc. (MŚP) lub 30 proc. (duże firmy) pozosta-łych kosztów kwalifikowanych.

Duża ustawa o innowacyjności, któ-ra obowiązuje od 2018 r., zwiększyła atrakcyjność ulgi do poziomu 100 proc. oraz zniosła zróżnicowanie wielkości odliczenia w zależności od kategorii kosztów i wielkości firmy. Niezależnie od wielkości za-trudnienia, firmy mogą odliczyć 100 proc. wszystkich kosztów kwalifi-kowanych.

Przykładowo, duża firma, w której roczne koszty pracowników zatrud-nionych w celu realizacji działalno-ści badawczo-rozwojowej wynoszą 1 mln zł, a pozostałe koszty kwali-fikowane – 500 tys. zł, przy stawce CIT 19 proc., za 2016 r. mogła uzyskać oszczędności w wysoko-ści 66,5 tys. zł. Utrzymując wydatki na B+R na tym samym poziomie, firma za 2017 r. mogła zaoszczędzić 123,5 tys. zł, a za 2018 r. zaoszczędzi aż 285 tys. zł.

kosztów pracowników realizujących działalność B+R i pozostałych kosztów kwalifikowanych

MAŁE, ŚREDNIE I DUŻE

PRZEDSIĘBIORSTWA

CENTRA BADAWCZO-

ROZWOJOWE

50% 50% 30%

kosztów pracowników zatrudnionych w celu realizacji działalności

badawczo-rozwojowej

pozostałych kosztów kwalifikowanych

związanych z działalnością badawczo-rozwojową

MAŁE, ŚREDNIE I DUŻE

PRZEDSIĘBIORSTWA

MAŁE I ŚREDNIE PRZEDSIĘ- BIORSTWA

DUŻE PRZEDSIĘ- BIORSTWA

100% 100% 150%

30% 20% 10%

2016

2017

2018

Page 11: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

11

Ayming

Szerszy katalog kosztów kwalifikowanych

Duża ustawa o innowacyjności rozszerzyła kata-log kosztów kwalifikowanych, które przedsiębior-ca może odliczyć od podstawy opodatkowania. Rozliczając ulgę za 2018 r. firmy będą mogły od-liczyć koszty specjalistycznego sprzętu, niebędą-cego środkiem trwałym, który jest bezpośrednio wykorzystywany w działaniach B+R. W praktyce będzie to przede wszystkim wyposażenie labo-ratoriów, tj. naczynia, przybory laboratoryjne czy

urządzenia pomiarowe wykorzystywane bezpo-średnio w pracach badawczo-rozwojowych.

Do kosztów kwalifikowanych zaliczone zostały także koszty nabycia usługi wykorzystania apara-tury do analiz zleconych wyłącznie na potrzeby prowadzonych prac B+R. Dodatkowo, duże przedsiębiorstwa zyskały możliwość odliczenia kosztów nabycia i utrzymania patentów i innych praw własności intelektualnej, co do tej pory zarezerwowane było tylko dla małych i średnich przedsiębiorstw.

KOSZTY OSOBOWE B+R

POZOSTAŁE KOSZTY KWALIFIKOWANE

CIT

WZROST WARTOŚCI ODLICZENIA NA PRZESTRZENI LAT 2016-2018

CBRZał

ożenia

MŚP

Duże fi

rmy

2016 2017 2018

19%0,5 MLN ZŁ

KOSZTY OSOBOWE

B+R

POZOSTAŁE KOSZTY

KWALIFIKOWANE

KOSZTY OSOBOWE

B+R

POZOSTAŁE KOSZTY

KWALIFIKOWANE

KOSZTY OSOBOWE

B+R

POZOSTAŁE KOSZTY

KWALIFIKOWANE

ULGA B+R 30% 20% 50% 50% 100% 100%

OSZCZĘDNOŚĆ 57 000 zł 19 000 zł 95 000 zł 47 500 zł 190 000 zł 95 000 zł

SUMA 76 000 ZŁ 142 500 ZŁ 285 000 ZŁ

ULGA B+R 30% 10% 50% 30% 100% 100%

OSZCZĘDNOŚĆ 57 000 zł 9 500 zł 95 000 zł 28 500 zł 190 000 zł 95 000 zł

SUMA 66 500 ZŁ 123 500 ZŁ 285 000 ZŁ

ULGA B+R

Fundusz Innowacyjności150% 150%

OSZCZĘDNOŚĆ 285 000 zł 142 500 zł

SUMA 427 500 ZŁ

1 MLN ZŁ

Page 12: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

12 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Koszty współpracy w ramach umów cywilnoprawnych wliczone do ulgi

Rozliczając ulgę B+R za lata podatkowe 2016 i 2017 przedsiębiorcy mogli odliczyć wyłącznie koszty osobowe pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Od 2018 r. przedsiębiorstwa mogą odliczyć także koszty

współpracy z osobami, które realizują dla nich działania B+R na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło. Od takich umów cywilnopraw-nych firma może odliczyć miesięczne należności przysługujące współpracownikowi oraz związane z nimi składki na ubezpieczenia społeczne w czę-ści, w jakiej w ramach wykonanej usługi pracow-nik realizował działalność B+R.

MŚP DUŻE MŚP DUŻE MŚP I DUŻE

Koszty zatrudnienia 30% 30% 50% 50% 100%

Materiały i surowce 20% 10% 50% 30% 100%

Ekspertyzy, opinie, usługi doradcze, badania zakupione od jednostki naukowej

20% 10% 50% 30% 100%

Odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej 20% 10% 50% 30% 100%

Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialne i prawne (WNiP)

20% 10% 50% 30% 100%

Koszty uzyskania patentu, ochrony wzoru użytkowego i przemysłowego - - 50% - 100%

Sprzęt specjalistyczny wykorzystywany bezpośrednio w działaniach B+R - - - - 100%

Nabycie usługi wykorzystania apara-tury naukowo-badawczej - - - - 100%

2018

KOSZTY KWALIFIKOWANE % WARTOŚĆ DODATKOWEGO ODLICZENIA

20172016

KATALOG KOSZTÓW KWALIFIKOWANYCH DO ULGI B+R W LATACH 2016-2018

Page 13: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

13

Ayming

Nawet 150 proc. odliczenia dla centrów badawczo-rozwojo-wychDuża ustawa o innowacyjności wprowadziła pre-ferencyjne traktowanie dla jednostek, które mają status centrum badawczo-rozwojowego (CBR). Rozliczając się za rok podatkowy 2018 będą one mogły odliczyć nawet 150 proc. kosztów kwalifi-kowanych, w tym: kosztów osobowych, materia-łów i surowców, sprzętu specjalistycznego, który nie jest środkiem trwałym, współpracy z jednost-kami naukowymi i innymi przedsiębiorstwami,

odpłatnego korzystania z aparatury naukowo--badawczej i zakupu usługi korzystania z takiej aparatury, amortyzacji budynków, budowli i loka-li stanowiących odrębną własność oraz środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych do B+R. Co istotne, odliczenie z tytułu amortyzacji budynków, budowli i lokali wykorzystywanych do B+R oraz koszty współpra-cy z podmiotami innymi niż jednostki naukowe nie będą mogły stanowić więcej niż 10 proc. przychodów CBR. Duża firma o statusie CBR odliczy 100 proc. kosztów praw ochrony intelek-tualnej, a MŚP aż 150 proc.

Ulga B+R dla przedsiębiorców w specjalnych strefach ekono-micznychPrzedsiębiorstwa działające w specjalnych strefach ekonomicznych (SSE), ze względu na dostępne tam zwolnienia podatkowe, nie miały możliwości skorzystania z ulgi badawczo--rozwojowej. Według zapisu art. 18d ust. 6 ustawy o CIT: „prawo do odliczenia nie przysługuje po-datnikowi, jeżeli w roku podatkowym prowadził działalność na terenie specjalnej strefy ekono-micznej na podstawie zezwolenia”. W praktyce

oznaczało to, że z ulgi B+R nie mogła korzystać również część przedsiębiorstwa zlokalizowana poza SSE i płacąca podatek dochodowy, czyli w tej części nie korzystająca ze zwolnienia podat-kowego. Dzięki dużej ustawie o innowacyjności od 2018 r. firmy zyskały możliwość odpisania kosz-tów kwalifikowanych, które nie są uwzględniane w kalkulacji dochodu zwolnionego z podatku na podstawie zezwolenia. Według ekspertów Ayming, oznacza to między innymi możliwość odliczenia w ramach ulgi B+R kosztów kwalifi-kowanych, które nie są ponoszone na terenie specjalnej strefy ekonomicznej.

Page 14: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

14 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Wyniki badania:działalnosc badawczo-rozwojowa w firmach i korzystanie z ulgi B+R

wielkość zatrudnieniafirmy średnie: 50-249 pracowników,

firmy duże: 250+ pracowników.

branżaelektroniczna i motoryzacyjna; farmaceutyczna i chemiczna;

przetwórstwo metali i niemetali oraz produkcja maszyn i urządzeń,

O badaniuW kwietniu 2018 r. na zlecenie Ayming Polska agencje badawcze Kantar Millward Brown i Opinia 24, przeprowadziły badanie ilościowe, którego celem było uzyskanie informacji od przedsiębiorców z wybranych branż na temat działań badawczo-rozwojowych oraz świado-mości i planów dotyczących korzystania z ulgi podatkowej na badania i rozwój.

W badaniu wzięło udział 150 przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 50 pracowników,

z następujących branż: elektroniczna, motory-zacyjna, farmaceutyczna, chemiczna, prze-twórstwo metali i niemetali, produkcja maszyn i urządzeń. W tych sektorach działalność badaw-czo-rozwojowa powinna być integralną częścią działalności przedsiębiorstwa.

Wywiady przeprowadzono techniką CATI. W za-leżności od wielkości przedsiębiorstwa na pytania odpowiadali: CEO, dyrektor generalny, dyrektor finansowy, dyrektor/manager ds. rozwoju, dyrek-tor techniczny, dyrektor przemysłowy, główny księgowy.

Uzyskane dane były analizowane dla ogółu badanych firm oraz w następujących podgrupach:

Na potrzeby analizy wyników dla ogółu badanych firm zastosowano wagę analityczną do struktury firm z danych branż w Polsce ze względu na wielkość zatrudnienia.

Page 15: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

15

Ayming

35% 9% 25%firm nie wie, że może

skorzystać z ulgi na badania i rozwój

badanych przedsiębiorstw skorzystało z ulgi na badania

i rozwój za 2017 r.

firm deklaruje, że skorzysta z ulgi rozliczając rok

podatkowy 2018

45% 1-3%przedsiębiorstw, w których

działalność badawczo-rozwo-jowa powinna być integralną częścią prowadzonej działal-

ności, twierdzi, że nie prowadzi działań B+R

rocznych wydatków – tyle najczęściej

wynoszą nakłady na działalność B+R

firmy nie planują istotnego zwiększenia wydatków

na B+R w 2018 r.

Kluczowe wnioski z badania

Dojrzałość firm w zakresie działalności badawczo-rozwojowej jest wciąż niska

Świadomość ulgi B+R jest nadal dość niska i niewiele firm z niej korzysta

Page 16: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

16 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Działalność badawczo-rozwojowa w przedsiębiorstwach

Czy firmy prowadzą działalność badawczo-rozwojową

Badanie przeprowadzone w 2016 r. przez Kantar Millward Brown wykazało, że tylko 40 proc. przed-siębiorstw prowadzi działalność badawczo-roz-wojową6. W 2018 r. prowadzenie takiej działalno-ści zadeklarowało już 55 proc. Mimo wyraźnego wzrostu, nadal aż 45 proc. firm twierdzi, że nie prowadzi działalności badawczo-rozwojowej. Na pytanie odpowiadały firmy z sektorów, w któ-rych prace badawcze i rozwojowe są integralną częścią regularnej działalności przedsiębiorstwa. Czy te firmy rzeczywiście nie prowadzą działalno-ści badawczo-rozwojowej czy nie są świadome, czym jest B+R?

Z doświadczenia Ayming Polska wynika, że przedsiębiorstwa w Polsce przywykły do po-strzegania działalności badawczo-rozwojowej jako zaawansowanych działań, których efektem jest innowacyjność co najmniej na skalę kraju. Może wynikać to z przyzwyczajenia do wyma-gań stawianych w konkursach o dofinansowa-nie unijne. Według definicji zawartej w ustawie o CIT/PIT7, działalność badawczo-rozwojowa to działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia za-sobów wiedzy oraz wykorzystania tych zasobów

do tworzenia nowych zastosowań. W istocie działalność badawczo-rozwojowa to nie tylko tworzenie zaawansowanych technologicznie rozwiązań i światowej klasy innowacji. To także zmiany, które są wprowadzane w ramach stan-dardowej działalności przedsiębiorstwa, takie jak zmniejszenie wagi opakowania czy użycie no-wych materiałów w procesie produkcji. To także integracja złożonych procesów produkcyjnych w jeden zautomatyzowany, rozwój oprogramo-wania i interfejsów w obszarze nowych techno-logii czy opracowanie nowego modelu oceny ryzyka w przypadku usług finansowych. Zmiany te, choć nie zawsze rewolucyjne, mają realny wpływ na rozwój i zwiększanie innowacyjności przedsiębiorstw.

Zrozumienie tego, czym jest działalność badaw-czo-rozwojowa ma kluczowe znaczenie w kon-tekście korzystania z ulgi na badania i rozwój. Ta zachęta podatkowa nagradza przedsiębiorstwa za prowadzenie zarówno zaawansowanych, jak i prostych działań B+R. Tymczasem z obserwacji Ayming Polska wynika, że identyfikowanie dzia-łalności badawczo-rozwojowej jest wciąż wyzwa-niem dla wielu firm. Przedsiębiorstwa, które nie identyfikują u siebie prostych działań B+R, tracą szansę na uzyskanie oszczędności, które mogłyby przeznaczyć na zaawansowane działania B+R, realnie zwiększające innowacyjność biznesu.

6. Ayming Polska, Raport 2016. Ulga B+R. Wyzwania, szanse, rozwiązania, listopad 2016 r., Warszawa.

7. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (zwana powszechnie CIT), art. 4a, pkt. 26-28.

Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwana powszechnie PIT), art. 5a, pkt. 38-40.

Podstawa: cała próba N=150,

pytanie zamknięte, jednowyborowe

Czy Państwa firma prowadzi działania badawczo-rozwojowe?

PROWADZENIE DZIAŁALNOŚCI BADAWCZO-ROZWOJOWEJ W PRZEDSIĘBIORSTWACH

tak

nie45%

55%

Page 17: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

17

Ayming

Działalność badawczo-rozwojowa może być rozumiana bardzo szeroko. Nie oznacza tylko zaawansowanych projektów badawczo-rozwojowych.

To również działanie prowadzone w ramach regularnej, operacyjnej działalności przedsiębiorstwa, które nosi znamiona innowacyjności. Może

to być na przykład wdrożenie systemu informatycznego, ulepszenie receptury produktu czy stworzeniu prototypu nowej maszyny

– komentuje mgr inż. Paweł PerzyńskiStarszy Konsultant B+R, Dział Dotacji i Ulg B+R, Ayming Polska.

Page 18: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

18 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

BADANIA NAUKOWE PRZYKŁADY DZIAŁAŃ

• zorientowane na zdobycie nowej wiedzy

• tylko przy współpracy z jednostką naukową

• ustalanie składu łańcucha aminokwasów w cząsteczkach przeciwciał

• modulacja burzliwości w układach emulsji ciecz-ciecz z uwzględnieniem wpływu mieszania i transportu masy na przebieg złożonych reakcji chemicznych

• niskoenergetyczne procesy jądrowe w zależnej od czasu teorii funkcjonału gęstości energii

• zdobycie i zastosowanie nowej wiedzy teoretycznej w praktyce

• identyfikowanie przeciwciał związanych z konkretnymi chorobami

• opracowanie metod budowy niebieskich laserów na podłożu z azotku galu

• nowe produkty, procesy, usługi

• wprowadzenie znaczących ulepszeń do produktów, procesów, usług

• opracowanie nowych materiałów pod kątem spełniania wymagań odnośnie właściwości mechanicznych (np. odporność na rozciąganie) zgodnie z kryteriami projektowymi lub regulacjami

• opracowanie nowych procedur projektowych i złożonych zautomatyzowanych skryptów celem usprawnienia funkcjonalności, np. dokładne rozplanowanie projektu układu, zdefiniowanie ścieżek sygnałów i weryfikacja projektu obwodu na prawie 100 proc. pokrycia

PRACE ROZWOJOWE PRZYKŁADY DZIAŁAŃ

• nabywanie i wykorzystywanie dostępnej wiedzy z dziedziny nauki, technologii, działalności gospodarczej do planowania produkcji oraz tworzenia nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług

• prototypy, projekty pilotażowe, demonstratory, testowanie, walidacja

• wprowadzenie nowego typu automatu spawalniczego do produkcji

• znaczące usprawnienie trwałości urządzenia i zrównoważonego funkcjonowania w trudnych warunkach środowiskowych

• wprowadzenie nowego typu systemu informatycznego mającego wpływ na proces planowania produkcji

Najczęściej spotykanymi działaniami B+R w przedsiębiorstwach są badania przemysłowe i prace rozwojowe.

DZIAŁALNOŚĆ BADAWCZO-ROZWOJOWA W TEORII I PRAKTYCE

badania podstawowe

badania stosowane

badania przemysłowe

Page 19: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

19

Ayming

Dział B+R w strukturze firmy

Z badania wynika, że 37 proc. przedsiębiorstw posiada wyodrębnioną w strukturze firmy komór-kę zajmującą się działalnością badawczo-roz-wojową. Najczęściej takie jednostki występują w firmach farmaceutycznych i chemicznych

(42 proc.). Jeszcze kilka lat temu zespołami B+R mogły pochwalić się nieliczne przedsiębiorstwa, a ich istnienie świadczyło o wysokiej innowacyj-ności firmy. Według informacji pozyskanych od badanych przedsiębiorstw, mediana wielkości komórki badawczej to 5 osób.

45%37%

NieTak

Podstawa: cała próba N=150, pytanie zamknięte, jednowyborowe

18%

Nie prowadzimy działalności badawczo-rozwojowej

Z doświadczenia Ayming wynika, że bardzo często faktyczna liczba osób zaangażowanych w prowadzenie działań B+R jest znacznie wyższa, ponieważ realizacja prac B+R jest rozproszona w organizacji. Po pierwsze, działy B+R angażują w projekty badawczo-rozwojowe pracowników z różnych obszarów przedsiębiorstwa. Przykłado-wo, pracownicy produkcyjni zajmują się takimi kluczowymi działaniami B+R jak opracowanie prototypów, projekty pilotażowe, testowanie i walidowanie nowych lub ulepszonych pro-duktów, procesów czy usług. Po drugie, bardzo

często zdarza się, że choć firma nie ma działu B+R, pracownicy realizują działania badawczo--rozwojowe niejako przy okazji wykonywania standardowej działalności firmy.

Warto o tym pamiętać w kontekście rozliczania ulgi na badania i rozwój. Obecnie ustawodaw-ca umożliwia podatnikom odliczenie kosztów pracowników i współpracowników faktycznie wykonujących działania badawczo-rozwojowe w organizacji, a nie tylko tych zatrudnionych w celu realizacji B+R, na umowie o pracę.

Czy w strukturze Państwa firmy jest wyodrębniona komórka badawczo-rozwojowa?

OBECNOŚĆ KOMÓRKI B+R W STRUKTURZE FIRMY

Przystępując do rozliczenia ulgi wiele przedsiębiorstw uwzględnia w kosztach kwalifikowanych tylko koszty pracowników z działów B+R, laboratoriów czy działów konstruktorskich.

Tymczasem w realizacji projektów B+R uczestniczą pracownicy z różnych działów organizacji, np. pracownicy produkcyjni, kontroli jakości czy działu IT. Standardowo przedsiębiorstwa deklarują, że 1-3 proc. zatrudnionych pracowników prowadzi u nich działania badawczo-rozwojowe, podczas

gdy realnie ok. 15 proc. zatrudnionych uczestniczy w realizacji tych projektów

- komentuje mgr inż. Paweł PerzyńskiStarszy Konsultant B+R, Dział Dotacji i Ulg B+R, Ayming Polska.

Page 20: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

20 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Źródło: opracowanie Ayming Polska na podstawie danych własnych.

Wydatki na badania i rozwój

W ostatnich latach w Polsce zmniejszył się udział sektora rządowego w nakładach wewnętrznych na badania i rozwój, na rzecz wzrostu udzia-łu przedsiębiorstw. Jak podaje GUS, w 2010 r. z sektora przedsiębiorstw pochodziło 24,4 proc. wszystkich nakładów poniesionych przez pod-mioty prowadzące działalność B+R, a w 2015 r. już 39 proc9.

W 2016 r. udział przedsiębiorstw wyniósł już 53,1 proc., czyli w ciągu roku zwiększył się aż o 14,1 p. proc.

9. Główny Urząd Statystyczny, Działalność badawcza i rozwo-jowa w Polsce w 2015 r., opracowanie sygnalne, 25.10.2016 r., Warszawa.

BRANŻAWIELKOŚĆ

ZATRUDNIENIALICZBA OSÓB

W KOMÓRCE B+R

RZECZYWISTA LICZBA OSÓB

REALIZUJĄCYCH PROJEKTY B+R

Produkcja materiałów budowla-nych z tworzyw sztucznych 320 4 43

Produkcja chemii gospodarczej 401 5 22

Farmacja 635 68 114

Oprócz komórek badawczo-rozwojowych przedsiębiorstwa coraz częściej tworzą też centra badawczo-rozwojowe. Może to mieć związek z atrakcyjnymi preferencjami. Przedsiębiorca

ze statusem CBR zyskuje z tytułu wyższej ulgi B+R zwolnienia w podatku od nieruchomości, a także ma szersze możliwości pozyskania funduszy na rozwój innowacyjności. Obecnie w Polsce

funkcjonuje jedynie 36 podmiotów ze statusem CBR8

- komentuje Wojciech PopardowskiProject Manager, Dział Dotacji i Ulg B+R, Ayming Polska.

8. Dane za: Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, Centra Badawczo-Rozwojowe w Polsce, stan na 6 marca 2018 r. https://miir.bip.gov.pl/centra-badawczo-rozwojowe/wykaz-przedsiebiorcow-posiadajacych-status-cbr.html

PRACOWNICY REALIZUJĄCY B+R W PRZEDSIĘBIORSTWACH – POSTRZEGANIE A RZECZYWISTOŚĆ

Page 21: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

21

Ayming

Podstawa: cała próba N=150, pytanie zamknięte, jednowyborowe

Nie prowadzimy działalności badawczo-rozwojowej

Nie wiem

Powyżej 10%

5%-10%

3%-5%

1%-3%

Mniej niż 1%

45%

10%

2%

7%

9%

17%

10%

46%

13%

1%

6%

9%

13%

12%

42%

6%

3%

9%

9%

22%

9%

50-249 pracowników 250+ pracowników

Podstawa: cała próba N=150, pytanie zamknięte, jednowyborowe

Nie prowadzimy działalności badawczo-rozwojowej

Nie wiem

Powyżej 10%

5%-10%

3%-5%

1%-3%

Mniej niż 1%

45%

10%

2%

10%

10%

16%

7%

46%

13%

1%

10%

8%

17%

5%

42%

8%

3%

11%

12%

15%

9%

50-249 pracowników 250+ pracowników

A ile Państwa firma planuje wydać na działania badawczo-rozwojowe w 2018 r.? Proszę oszacować, jaki to będzie procent wartości rocznych wydatków.

PLANOWANY POZIOM WYDATKÓW NA BADANIA I ROZWÓJ W 2018 R.

Ile Państwa firma wydała na działania badawczo-rozwojowe w 2017 r.? Proszę oszacować, jaki to był procent wartości wszystkich rocznych wydatków.

POZIOM WYDATKÓW NA BADANIA I ROZWÓJ W 2017 R.

Page 22: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

22 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

W 2017 r. w badanych przedsiębiorstwach wy-datki na badania i rozwój najczęściej kształtowa-ły się na poziomie 1-3 proc. wartości wszystkich rocznych wydatków, choć taki przedział wskaza-ło jedynie 17 proc. badanych. Pod tym wzglę-dem duże firmy nie różnią się istotnie od średniej wielkości przedsiębiorstw. Wydatki na poziomie 5-10 proc. rocznych wydatków zadeklarowało 7% proc. respondentów, a na poziomie powyżej 10 proc. – zaledwie 2 proc. badanych. Najwięk-sze nakłady na B+R występują w przedsiębior-stwach z branży motoryzacyjnej i elektronicznej. Mimo znacznego zwiększenia wartości ulgi na badania i rozwój oraz planowanego wprowa-dzenia zachęty IP Box, przedsiębiorstwa w 2018 r. nie planują wydać na B+R istotnie więcej niż w 2017 r.

Wyniki te są spójne z dostępnymi wynikami badań prowadzonych przez instytucje między-narodowe. Większość przedsiębiorstw prywat-nych skupia się na realizacji swojej podstawowej działalności operacyjnej. Inwestycje w zaawan-sowane działania badawczo-rozwojowe są obarczone ryzykiem. Jak podaje Investopedia, globalnie firmy zajmujące się działalnością B+R, średnio przeznaczają na ten cel 1,3 proc. swoich przychodów9, co może oznaczać, że firmy w Polsce znajdują się nieco powyżej średniej. Natomiast należy zauważyć, że jest to wartość

zdecydowanie poniżej wyników firm z krajów wysokorozwiniętych. Powyżej średniej znajduje się przemysł chemiczny z wynikiem miedzy 2-3 proc. W 2017 r. największe światowe koncerny farma-ceutyczne przeznaczały na B+R średnio około 19 proc. swoich kosztów (Biogen – 32 proc., Eli Lilly – 23 proc., Roche i Merck – 21 proc., Pfizer i AstraZeneca – 14 proc., GlaxoSmithKline – 13 proc. i Abbott Laboratories – 8 proc.)10.

10. https://www.investopedia.com/ask/answers/060115/how-mu-ch-drug-companys-spending-allocated-research-and-develop-ment-average.asp dostęp 29.05.2018 r.

10. Dane powszechnie dostępne w sprawozdaniach finanso-wych.

Kategorie wydatków na badania i rozwój

Głównymi wydatkami na działalność badawczo--rozwojową ponoszonymi przez przedsiębiorstwa są koszty materiałów i surowców (33 proc.) oraz zatrudnienia (30 proc.). Dla blisko co czwartego przedsiębiorstwa istotnym wydatkiem jest także zakup ekspertyz, opinii i usług doradczych od jednostki naukowej.

Page 23: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

23

Ayming

Podstawa: cała próba N=150, pytanie zamknięte, wielowyborowe

Nie prowadzimy działalności badawczo-rozwojowej

Materiały i surowce

Koszty zatrudnienia

Ekspertyzy, opinie, usługi doradcze zakupione od jednostki naukowej

Sprzęt specjalistyczny wykorzystywany bezpośrednio w działaniach B+R

Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialne i prawne

Koszty uzyskania patentu, ochrony wzoru użytkowego i przemysłowego

45%

33%

30%

23%

21%

13%

9%

Odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej

Nabycie usługi wykorzystania aparatury naukowo-badawczej

Tworzenie prototypów

Innowacyjność produktów, rozwój

Szkolenia pracowników

Tworzenie dokumentacji technicznej

7%

6%

2%

1%

1%

1%

W 2018 r. w ramach ulgi na badania i rozwój można odliczyć szeroki wachlarz kosztów kwa-lifikowanych, ujętych w zamkniętym katalogu. Dla porównania w Czechach, które są naszym bezpośrednim konkurentem w rywalizacji o inwe-stycje zagraniczne, system zachęt podatkowych wprowadzono już w 2005 r. Model, który tam funkcjonuje jest podobny do polskiego – przed-siębiorca może odpisać od podatku 100 proc. kosztów kwalifikowanych poniesionych na ba-dania i rozwój, a dodatkowo o tę samą kwotę obniżyć podstawę opodatkowania. W sumie korzyść podatkowa to 200 proc. poniesionych wydatków. Między polskim i czeskim katalogiem kosztów kwalifikowanych nie ma istotnej różni-cy, choć w tym ostatnim dodatkowo znajdują się takie wydatki operacyjne jak koszt zakupu książek i magazynów czy koszty energii. Intere-sującym rozwiązaniem jest natomiast włączenie

do działalności badawczo-rozwojowej kosztów kwalifikowanych ponoszonych przez oddziały zagraniczne spółek będących rezydentami zarejestrowanymi w Czechach. Jest to skuteczny mechanizm wspierający rozwój czeskich przed-siębiorstw na rynkach zagranicznych.

Z doświadczenia Ayming Polska wynika, że dla wielu przedsiębiorstw istotnym wydatkiem jest zakup ekspertyz, opinii i usług doradczych. W tej chwili koszty te można odliczyć w ramach ulgi B+R tylko w sytuacji, gdy zostały zakupione od jednostki naukowej. Tymczasem firmy często korzystają w tym zakresie ze wsparcia innych przedsiębiorstw, które dysponują wymaganym doświadczeniem. Taka współpraca między przedsiębiorstwami również powinna zostać obję-ta ulgą na badania i rozwój.

Jakie kategorie wydatków na działania badawczo-rozwojowe występują w Państwa firmie?

KATEGORIE WYDATKÓW NA DZIAŁANIA BADAWCZO-ROZWOJOWE W FIRMACH

Page 24: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

24 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

2016 2018

Łatwiejszy dostęp do dotacji na działalność B+R

61% 51%

Konieczność zwiększenia konkurencyjności firmy na rynku

56% 21%

Zwiększenie ulgi na badania i rozwój 52% 27%

Czynniki sprzyjające zwiększeniu nakładów na B+RJakie czynniki motywują przedsiębiorstwa do zwiększenia nakładów na działalność ba-dawczo-rozwojową? Najczęściej wskazywanym przez respondentów czynnikiem jest łatwiejszy dostęp do dotacji na działalność badawczo--rozwojową (51 proc.). Podobnie respondenci

odpowiedzieli w 2016 r., uznając ten czynnik za najważniejszy (61 proc.). W 2016 r. 56 proc. firm wskazało na konieczność zwiększenia konkuren-cyjności firmy na rynku – teraz to istotny czynnik tylko dla 21 proc. przedsiębiorstw. Co ciekawe, w 2016 r. aż 52 proc. firm wskazało na zwiększenie ulgi na badania i rozwój, a teraz tylko 27 proc. respondentów.

Podstawa: cała próba N=150, pytanie zamknięte, wielowyborowe

Nie wiem / nie dotyczy

Łatwiejszy dostęp do dotacji na działalność badawczo-rozwojową

Większa ulga na badania i rozwój

Konieczność zwiększenia konkurencyjności firmy na rynku

Nawiązanie współpracy badawczej z jednostką naukową

Możliwość i sensowność wdrożenia

Stabilne prawo, stabilny system podatkowy

3%

51%

27%

21%

15%

3%

3%

Nie możemy prowadzić badań

Patent box

Nie od nas to zależy

Zwiększenie zysków

Wysoko wykwalifikowana kadra pracownicza

Większa reklama

3%

3%

2%

2%

1%

1%

Zwiększenie puli na dotacje

Nie ma nic takiego

Nie ma takiej potrzeby

1%

8%

7%

Jak Pan/i sądzi, co mogłoby zachęcić Państwa firmę do zwiększenia nakładów na badania i rozwój?

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE ZWIĘKSZENIU WYDATKÓW NA BADANIA I ROZWÓJ

PORÓWNANIE WYNIKÓW BADANIA

Page 25: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

25

Ayming

Eksperci Ayming Polska obserwują, że działal-ność badawczo-rozwojowa nadal jest kojarzona przede wszystkim z dotacjami i współpracą z jed-nostkami naukowymi. Dotacje unijne są przezna-czone dla rozwijających się podmiotów, które potrzebują wsparcia, by przyśpieszać rozwój. Przedsiębiorstwa starające się o dotacje muszą udowodnić, że są w stanie sfinansować tę część

projektu, która nie jest objęta dofinansowaniem ze środków UE. Tymczasem ulga na badania i rozwój jest dostępna dla każdego przedsiębior-stwa, które prowadzi zarówno proste działania B+R, jak i zaawansowane projekty innowacyjne. Na czym polegają zasadnicze różnice między tymi rozwiązaniami? Sprawdźmy.

DOTACJE ZE ŚRODKÓW UE ULGA B+R

• Dofinansowanie na rozwój lub modernizację firmy i zwiększenie jej konkurencyjności

• Dostęp do kapitału zewnętrznego• Bezzwrotność wsparcia• Wsparcie dla działań wysokiego

ryzyka – stymulowanie szybszego wzrostu

• Oszczędności, które można przeznaczyć na dalsze działania B+R

• Szeroka definicja działalności badawczo-rozwojowej – wystarczy innowacyjność na skalę firmy

• Nie ma znaczenia wynik projektów prowadzonych w firmie

• Brak konieczności udziału w programach konkursowych

• Niewielkie obciążenie formalnościami

• Rygorystyczne definicje związane z pracami B+R i innowacyjnością

• Prowadzenie prac zgodnie z zapisami wniosku o dofinansowanie

• Poziom wsparcia uzależniony od wielkości przedsiębiorstwa i lokalizacji projektu

• Dodatkowe obowiązki administracyjno-księgowe

• Konieczność mapowania procesów B+R

• Wyodrębnienie w ewidencji księgowej wydatków B+R

• Nieprecyzyjność definicji w ustawach podatkowych

• Utrudniony dostęp do wiedzy i szkoleń z zakresu ulgi B+R

W tym miejscu warto podkreślić komplementarność obu form wsparcia. Ustawodawca z katalogu kosztów kwalifikowanych do ulgi B+R wykluczył te zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek

formie – również dotacji. Niemniej wyłączenie to nie dotyczy tzw. wkładu własnego, który kwalifikuje się do objęcia ulgą badawczo-rozwojową. Przedsiębiorcy mają obecnie możliwość

wyboru form wsparcia, co na pewno należy ocenić pozytywnie

- Przemysław GabrysiakProject Manager, Dział Dotacji i Ulg B+R, Ayming Polska.

DOFINANSOWANIE ZE ŚRODKÓW UE I ULGA B+R. KORZYŚCI I OGRANICZENIA

Korzyści

Ograniczenia

Page 26: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

40%oszczędności

26 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Nakłady przedsiębiorstwa na B+R – 10 mln zł, dzięki dostępnym formom wsparcia oszczędności - 4,15 mln zł (3,25 mln zł z dotacji + 0,90 mln zł z ulgi), co stanowi ponad 40 proc. inwestycji.

Odliczenie za rok podatkowy 2018DOTACJE ULGA B+R

Wartość inwestycji Wysokość dotacji Koszty kwalifikowane

do ulgi B+RWartość oszczędności

w ramach ulgi B+R

Regularna działalność B+R

nie dotyczy nie dotyczy 2 mln zł 380 tys. zł

PO IR 2.1 Inwestycje w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw: budowa CBR (główny koszt to zakup sprzętu potrzebnego do prowadzenia prac B+R w tym maszyny i urządzenia oraz usługi B+R)

3 mln zł 750 tys. zł (25%) 1,5 mln zł 285 tys. zł

PO IR 1.1.1 Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa: tzw. „Szybka ścieżka” (główny koszt to wynagrodzenia pracowników, podwykonawstwo)

5 mln zł 2,5 mln zł (50%) 1,25 mln zł 237,5 tys. zł

OSZCZĘDNOŚCI 3,25 MLN ZŁ KORZYŚCI 0,90 MLN ZŁ

GORNICTWOBranża

Komplementarność dotacji i ulgi B+R. Case study

2 TYS.

Zatrudnienie

WOJ. SLASKIEMiejsce

2 MLN ZŁ

Roczne wydatki na B+R (prowadzone w ramach regularnej

działalności)

CBRPlanowana

budowa

Page 27: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

27

Ayming

Korzystanie z ulgi na badania i rozwój przez przedsiębiorstwa

Czy firmy wiedzą o istnieniu ulgi B+RŚwiadomość istnienia ulgi podatkowej B+R plasuje się na poziomie 65 proc., czyli nadal co trzecie przedsiębiorstwo nie słyszało o uldze B+R. Poziom świadomości ulgi B+R wzrósł w porówna-niu do stanu z końca 2016 r., gdy jedynie 16 proc. respondentów deklarowało dobrą i bardzo do-brą znajomość mechanizmu ulgi B+R, a 40 proc. w ogóle o niej nie słyszało11. Najniższa świado-mość istnienia ulgi podatkowej na B+R występuje w branży elektronicznej i motoryzacyjnej (60 proc.), które to paradoksalnie deklarują naj-wyższy poziom wydatków na tego typu działal-ność.

W obu badaniach wzięły udział przedsiębiorstwa z branż, w których działalność B+R występuje w ramach regularnie prowadzonej działalności. Wyniki badania wskazują, że nadal niezbędne są działania promujące ulgę B+R i podnoszące świadomość przedsiębiorstw na temat dostęp-nych form wspierania innowacyjności. Należy dodać, że ulga B+R oraz IP Box są rozwiązaniami, które od wielu lat cieszą się dużą popularnością w krajach, które zdecydowały się na ich wpro-wadzenie. Oba instrumenty powinny przełożyć się na zwiększenie konkurencyjności Polski w po-zyskiwaniu nowych inwestycji oraz na utrzymanie i rozwój biznesu obecnego na polskim rynku.

11. Ayming Polska, Raport 2016. Ulga B+R. Wyzwania, szanse, rozwiązania, listopad 2016 r., Warszawa.

Podstawa: cała próba N=150, pytanie zamknięte, jednowyborowe

Od 1 stycznia 2016 r. przedsiębiorcy inwestujący w innowacje mogą skorzystać z ulgi w podatku CIT. Każde przedsiębiorstwo może odliczyć wyodrębnione w ewidencji koszty kwalifikowane działalności badawczo-rozwojowej. Czy wie Pan/i, że Państwa firma może skorzystać z takiej ulgi podatkowej na działalność badawczo-rozwojową?

ŚWIADOMOŚĆ ISTNIENIA ULGI PODATKOWEJ NA BADANIA I ROZWÓJ

tak

nie

35%

65%

Page 28: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

28 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Podstawa: cała próba N=150, pytanie zamknięte, jednowyborowe

65%

Nie prowadzimy działalności badawczo-rozwojowej / nie znamy ulgi B+R

9% 15% 11%

NieTak

Czy firmy korzystają z ulgi B+R

Mimo że 55 proc. badanych firm zadeklarowało prowadzenie działalności badawczo-rozwojo-wej, jedynie 9 proc. odliczyło ulgę na badania i rozwój za rok podatkowy 2017. Z ulgi skorzystało więc tylko 15 proc. firm, które są świadome jej istnienia. Dla porównania, w 2016 r. 19 proc. re-spondentów zadeklarowało, że będzie ubiegać się o ulgę w ciągu roku lub dwóch lat.

Jak wynika z danych Ministerstwa Finansów, w 2016 r. w ramach ulgi na badania i rozwój odli-czono 323 mln zł. Według prognoz rządu wartość odliczeń w 2016 r. miała wynieść 1668 mln zł, a wyniosła zaledwie 19 proc. tej kwoty. Dla porównania w Czechach, które wprowadziły ulgę na badania i rozwój w 2005 r., w pierwszym roku podatnicy odliczyli 516 mln zł12, dzięki czemu uzyskali oszczędności w wysokości 141 mln zł. Rok później odliczono 680 mln zł (163 ml zł oszczędno-ści), ale już za rok podatkowy 2016 r. odliczono 2 071 mln zł, a oszczędności wyniosły 392 mln zł13. Przykład Czech pokazuje, że podatnicy po-trzebują czasu, aby oswoić się z nową zachętą

podatkową. Co istotne, w Czechach wartość odliczenia w ramach ulgi B+R już od 2005 r. wynosiła 100 proc., a w Polsce początkowo była na znacznie niższym poziomie. Zwiększenie świa-domości przedsiębiorstw na temat ulgi B+R oraz wyższa wartość odliczenia powinny przełożyć się na większe korzystanie z ulgi B+R w kolejnych latach.

12. Przeliczenie waluty według kursu NBP z 04.06.2018 r.

13. Český statistický úřad, Nepřímá veřejná podpora výzkumu a vývoje, https://www.czso.cz/csu/czso/neprima-verejna-podpo-ra-vyzkumu-a-vyvoje dostęp w dniu 04.06.2018 r.

Nie wiem

Czy Państwa firma odliczyła ulgę podatkową na badania i rozwój za rok 2017?

KORZYSTANIE Z ULGI PODATKOWEJ B+R

Page 29: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

29

Ayming

Ocena ulgi na badania i rozwój

W Polsce od 2016 r. wartość ulgi dwukrotnie wzro-sła, a katalog kosztów kwalifikowanych został poszerzony. Mimo to poziom korzystania z ulgi jest wciąż bardzo niski. Niewiele firm skorzystało z ulgi, ale wszystkie, które to zrobiły, oceniły ją pozytywnie. Głównym powodem zadowolenia

wskazanym przez respondentów była możliwość uzyskania oszczędności, które można przezna-czyć na dalszy rozwój i inwestycje w B+R. To pozytywna informacja dla ustawodawcy, któ-rego intencją było wprowadzenie mechanizmu intensyfikującego działalność B+R w przedsiębior-stwach.

Ulga B+R? Oceniamy ją pozytywnieUlga na badania i rozwój pozwoliła nam uzyskać oszczędności, więc oceniamy ją pozytywnie.

Proces odliczenia nie był skomplikowany i nie wymagał od nas nadmiernych nakładów pracy. Kwota, którą odliczyliśmy nie była może wielka, ale na pewno odczuwalna. Uzyskane oszczędności przeznaczymy na inwestycje, np. w poszerzenie personelu zajmującego się B+R.

Istotne jest to, że przetarliśmy szlaki, więc odliczenie w kolejnym roku będzie jeszcze prostsze. Poza tym wartość odliczenia za 2018 r. będzie wyższa. Promar to firma technologiczna, w której działalność badawczo-rozwojowa jest traktowana priorytetowo i postrzegana w kategoriach

inwestycji. Tym, co mogłoby nas zachęcić do zwiększenia nakładów na badania i rozwój jest możliwość odliczenia wszystkich rzeczywistych kosztów B+R i ograniczenie biurokracji przy rozliczaniu ulgi. W ostatnim roku nie wszystkie koszty mogliśmy rozliczyć ze względu

na trudności w zgromadzeniu odpowiedniej dokumentacji księgowej.

- komentuje Robert ŚmiałekDyrektor Działu Rozwoju, Promar Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe Sp. z o.o.

Dlaczego ocenia Pan/i ulgę B+R pozytywnie? Proszę podać najważniejsze powody.

OCENA ULGI B+R - CYTATY

Zawsze trochę środków zostanie w firmie na dalszy rozwój

Ulgę można wykorzystywać w kosztach uzyskania przychodów

Odciążenie finansowe dla firm, które chcą się rozwijać i zwiększać nakłady na B+R

To oszczędność dla firmy. Możemy pozwolić sobie na większą motywację ludzi przyjętych dopiero do pracy

To pewnego rodzaju pomoc i zachęta państwa dla firm

Page 30: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

30 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Jak wynika z badania, firmy rzadko korzystają z ulgi podatkowej B+R, ale w sytuacji, gdy ma to miejsce, największą trudność sprawia im ewidencja kosztów. Odpowiedzi respondentów potwierdzają doświadczenia Ayming Polska ze współpracy z przedsiębiorstwami różnej wielkości i z różnych branż. Brak jasnych wytycznych oraz przypadki uchylania się organów podatkowych od odpowiedzi, w jaki sposób należy ewidencjo-nować koszty, powinny skłonić ustawodawcę do doprecyzowania przepisów lub opublikowa-nia stosownych wytycznych.

Ulga na badania i rozwój to wciąż nowy mecha-nizm, którego uczą się zarówno przedsiębiorstwa, jak i organy podatkowe. Pierwsze podejście podatników do rozliczenia ulgi B+R za rok podat-kowy 2016 pokazało, że prawdziwym wyzwaniem dla firm i organów podatkowych jest określenie, na jakiej podstawie zaliczyć do ulgi B+R czas pracownika poświęcony na działalność ba-dawczo-rozwojową. Niektóre urzędy odmawiały wydania interpretacji podatkowej lub wyma-gały formalnego uwzględnienia działań B+R

w zakresie obowiązków pracownika. Z założenia ulga na badania i rozwój ma zachęcać firmy do zwiększania nakładów na B+R, dlatego Mi-nisterstwo Finansów stanęło po stronie podatni-ków i opublikowało korzystne dla nich wytyczne dotyczące kwalifikowania kosztów osobowych do ulgi.

Dla badanych firm, które rozliczyły ulgę na ba-dania i rozwój, kolejną trudnością okazało się zidentyfikowanie działalności badawczo-roz-wojowej. Właściwa identyfikacja działalności B+R jest kluczowym elementem rozliczenia ulgi, dlatego należy poświęcić jej odpowiednio dużo czasu i zaangażować pracowników zajmujących się działalnością B+R (np. dział rozwoju) do zma-powania procesów B+R w organizacji. Dodat-kowo, przedsiębiorstwa mają dostęp do szeregu indywidualnych interpretacji podatkowych, które mogą stanowić dla nich punkt odniesienia pod-czas identyfikowania B+R. W razie wątpliwości firma może złożyć wniosek o wydanie interpre-tacji indywidualnej w celu uzyskania jasnych wytycznych do dalszego działania.

Za środki pochodzące z ulgi możemy finansować kolejne innowacyjne działania

Nasza kultura organizacyjna oparta jest na innowacyjnym podejściu do pracy, projektów, procesów. W tak dużej organizacji jak Budimex, prowadzonych jest równolegle wiele prac o charakterze

badawczo-rozwojowym, a ulga B+R jest czynnikiem mogącym wpłynąć na aktywizację kolejnych nowatorskich projektów. Jednak, żeby skutecznie rozliczać działania z wykorzystaniem ulgi,

potrzebna jest edukacja zespołów partycypujących w pracach badawczo-rozwojowych, odpowiednie przypisanie zadań odnośnie samego procesu rozliczeniowego, który jest pracochłonny,

ale opłacalny. Budimex kończy w tym roku 50 lat. Jesteśmy liderem na rynku, a to zobowiązuje. Nie trzeba nas zachęcać do działań na rzecz innowacji w branży czy prowadzenia prac B+R. Znaczenie ma fakt, że istnieje możliwość obniżenia kosztów prowadzonych projektów B+R, a za środki pochodzące

z ulgi możemy finansować kolejne innowacyjne działania .

– komentuje Przemysław KuśmierczykKierownik Zespołu ds. Innowacji, Budimex S.A.

Page 31: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

31

Ayming

Co powstrzymuje firmy przed skorzystaniem z ulgi B+RJakie są powody, dla których przedsiębiorstwa nie skorzystały z ulgi B+R? Trzy najważniejsze

wskazywane przez respondentów to: brak możliwości odliczenia wszystkich rzeczywistych kosztów poniesionych na B+R, niejasne zasady klasyfikowania działalności B+R oraz niejasne za-sady dotyczące rozliczania kosztów osobowych.

Podstawa: cała próba N=150, pytanie zamknięte, wielowyborowe

Firmy, które skorzystały z ulgi B+R i/lub w pytaniu otwartym wpisano, że taka ulga nie dotyczy firmy

Ulga nie daje możliwości odliczenia wszystkich rzeczywistych kosztów ponoszonych na B+R

Zasady klasyfikowania działalności B+R są niejasne

Zasady rozliczania kosztów osobowych są niejasne

Obawiamy się reakcji organów podatkowych

Warunki korzystania z ulgi nie są jasne

Wartość ulgi jest zbyt niska

70%

8%

7%

7%

6%

6%

6%

Nie ewidencjonowaliśmy czasu pracy pracowników realizujących B+R

Nie ma takiej potrzeby

Nie mamy na to środków

Nie mieliśmy informacji o obowiązywaniu ulgi i możliwościach skorzystania z niej

Nie od nas to zależy, ktoś inny podejmuje decyzje

Nie możemy w tym uczestniczyć, nie spełniamy wymogów formalnych

5%

3%

3%

3%

2%

2%

Zbyt duży nakład pracy

Brak wykwalifikowanej kadry

1%

1%

Dla porównania, pod koniec 2016 r. potencjalnymi ograniczeniami i obawami dotyczącymi korzystania z ulgi B+R dla przedsiębiorstw były: niejasne zasady klasyfikowania działalności B+R, brak możliwości odliczenia wszystkich rzeczywistych kosztów pono-szonych na B+R, brak informacji o uldze i możliwości skorzystania z niej, a także zbyt niska wartość ulgi w relacji do ryzyka związanego z inwestowaniem w B+R.

W międzyczasie ustawodawca dwukrotnie zwiększył wartość odliczenia, poszerzył zakres kosztów kwalifi-kowanych do ulgi i doprecyzował zasady rozlicza-nia kosztów osobowych. Jednak rozwojowi ulgi B+R powinien towarzyszyć także rozwój świadomości przedsiębiorstw na temat dostępnej formy wsparcia. Po dwóch latach funkcjonowania ulgi, aż 35 proc. firm wciąż nie wiedziało o jej istnieniu. W tej chwili ko-nieczne jest edukowanie przedsiębiorstw na temat możliwości korzystania z tej zachęty podatkowej.

Jakie są powody, które powstrzymały Państwa firmę od skorzystania z ulgi na badania i rozwój?

BARIERY KORZYSTANIA Z ULGI B+R

Page 32: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

32 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Czy firmy planują odliczyć ulgę B+R za 2018 r.Choć ulgę B+R za rok podatkowy 2017 odliczy-ło zaledwie 9 proc. badanych firm, 25 proc. respondentów deklaruje chęć skorzystania z ulgi w przyszłym roku. Wzrost zainteresowania ulgą najprawdopodobniej wynika z rosnącej świado-mości firm na temat dostępnych form wsparcia

oraz korzystnych zmian w samym mechanizmie ulgi wprowadzonych przez tzw. dużą ustawę o innowacyjności.

Wszystkie firmy, które odliczyły ulgę B+R za rok podatkowy 2017, planują z niej skorzystać rów-nież w kolejnym roku, co potwierdza, że ulga jest oceniana przez nie pozytywnie.

Czy Państwa firma planuje odliczyć ulgę podatkową na B+R za rok 2018?

32%25%

NieTak

Podstawa: cała próba N=150, pytanie zamknięte, jednowyborowe

43%

Nie wiem

Jak wynika z opinii badanych przedsiębiorstw, głównym czynnikiem mogącym wpłynąć na częstsze korzystanie z ulgi jest ujednolicenie regulacji prawnych. Z doświadczenia Ayming Polska wynika, że problemu nie stanowią zapisy w ustawach, lecz ich interpretacje wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Niestety, mimo ujednolicenia liczby instytucji wydających interpretacje, nawet przy bardzo

zbliżonym stanie faktycznym bywają one wciąż sprzeczne, a sama linia orzecznicza jest zmienna w czasie. Należy zauważyć, że w krajach Europy Zachodniej, np. we Francji, postrzeganie działal-ności organów skarbowych jest zdecydowanie bardziej pozytywne. Szansą na korzystną zmianę w postrzeganiu urzędów w Polsce może być nie-dawno ogłoszona konstytucja dla biznesu.

Co Pana/i zdaniem musiałoby się zmienić w uldze, żeby Państwa firma z niej skorzystała?

ULGA B+R - OCZEKIWANE ZMIANY

PLANOWANE ODLICZENIE ULGI B+R ZA 2018 R.

Przepisy prawa jasne i stabilne, proste i jasne kryteria

Ujednolicenie prawa, ułatwienie w odliczaniu, mniejsze kontrole i kary

Chcielibyśmy mieć gwarancję, że system podatkowy jest stabilny

Więcej informacji na temat możliwości skorzystania z ulgi

Łatwiejszy dostęp i jasno sprecyzowane kryteria przyznawania ulgi

Nie wiemy na czym ulga polega, gdybyśmy wiedzieli, na pewno byśmy z niej skorzystali

Wyższe kwoty do odliczenia

Wszystko powinno być zdecydowanie łatwiejsze do załatwienia

Łatwiejszy i bardziej jednoznaczny sposób kwalifikowania i rozliczeń

Page 33: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

33

Ayming

Zwiększenie wartości odliczenia kosztów to krok w dobrą stronę

Ulga na badania i rozwój to rozwiązanie, które może przynosić wymierne oszczędności dla przedsiębiorców. Wprowadzone ostatnio zwiększenie wartości odliczenia kosztów to krok

w dobrą stronę. Ulga umożliwia zaoszczędzenie środków, jednak w przepisach wykonawczych wciąż panuje zbyt duży biurokratyzm. Powoduje to wątpliwości co do kwalifikacji kosztów

realizacji projektów B+R. W konsekwencji firma nie odlicza wszystkich kosztów, które powinna. Ulga nie daje jeszcze możliwości odliczenia wszystkich kosztów niezbędnych do skutecznej

realizacji projektu. Dotyczy to m.in. kosztu nabywania usługi od jednostki, która nie ma statusu jednostki naukowej. Nadrzędny powinien być cel zakupu takiej usługi, a nie od kogo jest nabywana.

Zachętą do korzystania z ulgi jest przede wszystkim wartość odliczenia, ale zmiana zasad kwalifikacji kosztów do ulgi na pewno również odniosłaby pozytywny skutek. Zastąpienie zasady

„co wolno” zasadą „po co zostało to zrobione”, skłoniłoby przedsiębiorstwa do prowadzenia działalności B+R, a skorzystanie z ulgi poprawiłoby opłacalność tych projektów.

– Krzysztof LoncaDyrektor Ekonomiczny, Gedeon Richter Polska Sp. z o.o.

Page 34: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

34 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Ulga B+R w praktyce

Akty prawne regulujące ulgę podatkową na działalność badawczo-rozwojową to ustawy o podatkach dochodowych – CIT i PIT – oraz przepisy przejściowe z ustaw zmieniających te akty, tj.:

*Analiza działalności badawczo-rozwojowej przedsiębiorstw w kontekście możliwości pozyska-nia ulgi B+R opiera się także na wielu dodatko-wych przepisach prawnych, które zawiera:

Na jakiej podstawie odliczyć ulgę

Akty prawne i dokumenty regulujące ulgę B+R:

USTAWY O PODATKACH

DOCHODOWYCH CIT I PIT

INNE USTAWY* INTERPRETACJE

INDYWIDUALNE

PUBLIKACJE OECD,

PARP, NCBR

Ustawa z dnia 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności,

Ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej.

Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,

Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki,

Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,

Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości,

Ustawa z dnia 9 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego działalności innowacyjnej.

Page 35: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

35

Ayming

Przy rozpatrywaniu zagadnień związanych z ulgą B+R warto posiłkować się komunikatami

i wytycznymi administracji państwowej publikowanymi na stronach internetowych poszczególnych instytucji, w szczególności

Ministerstwa Finansów

- radzi Wojciech PopardowskiProject Manager, Dział Dotacji i Ulg B+R, Ayming Polska.

Z doświadczenia Ayming Polska wynika, że przedsiębiorcy często mają problem z rozpoznaniem, które z prowadzonych przez nich prac stanowią działalność badawczo-rozwojową.

Jest to jeden z najczęstszych powodów ubiegania się o interpretacje indywidualne, które są wydawane przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Przy identyfikowaniu działalności B+R przedsię-biorstw należy pamiętać, że podstawę stanowią akty prawne z mocą ustawy. Kolejnym elemen-tem objaśniającym takie akty są interpretacje ogólne oraz indywidualne. W celu uzupełnienia można korzystać także z poniższych dokumen-tów. Należy jednak pamiętać, że nie mają one mocy prawnej.

Frascati Manual 2015, The Measurement of Scientific, Technological and Innova-tion Activities. Guidelines for collecting and reporting data on research and experimental development,

Podręcznik Oslo. Zasady gromadzenia i interpretacji danych dotyczących innowacji. Pomiar działalności naukowej i technicznej,

Procesy zarządzania projektami B+R+I. Raport z badania na rzecz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju,

Projekty komercjalizacji B+R. Przygotuj-Oceń-Realizuj,

Polityka rachunkowości w ramach komercjalizacji B+R,

Innowacyjność polskich przedsiębiorstw. Działalność badawczo-rozwojowa i współpraca nauki z biznesem,

Badania-rozwój-innowacje. Wybrane zagadnienia.

Page 36: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

36 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Źródło: opracowanie własne Ayming Polska.

PRODUKCJA MASZYN I URZĄDZEŃ

Zaprojektowanie przenośnika do materiałów sypkich oraz wdrożenie urządzenia do użytkowania.

PRZETWÓRSTWO METALI I NIEMETALI

Projektowanie i wykonanie elementów, oprzyrządowania, narzędzi, w tym specjalnych, niezbędnych do wykonania prototypu czy usługi pilotażowej w procesie produkcji konstrukcji stalowych.

MOTORYZACJA Wykończenia wnętrz – projektowanie m.in. konsoli środkowych, desek rozdzielczych z uwzględnieniem ich ergonomii.

ELEKTRONIKA Opracowywanie i rozwijanie innowacyjnych produktów w postaci odbiorników telewizji cyfrowej umożliwiających dystrybucję sygnału telewizyjnego wewnątrz domu. Przygotowanie prototypów urządzeń, w tym ich weryfikacja i walidacja, ewentualne korekty schematów ideowych oraz przygotowanie do produkcji masowej.

FARMACJA Wytwarzanie bardziej nowoczesnych, zaawansowanych leków oraz innych produktów ochrony zdrowia o zwiększonej skuteczności, spełniających wymogi regulacji w zakresie bezpieczeństwa farmaceutycznego w zakresie najbardziej istotnych chorób cywilizacyjnych (m.in. autoimmunologiczne, neurologiczne, onkologiczne), maści sterydowych oraz maści do krótkotrwałego, miejscowego leczenia chorób skóry.

CHEMIA Wytwarzanie produktów o charakterze chemii budowlanej, w oparciu o opracowane już przepisy, ale i przygotowanie receptur nowych wyrobów, a następnie, sprawdzenie ich parametrów, znalezienie możliwych do wprowadzenia ulepszeń oraz przeprowadzenie wszelkich procedur, bez których pomyślnego zakończenia niemożliwe jest wprowadzenie produktu do sprzedaży.

Należy pamiętać, że interpretacja indywidualna chroni wyłącznie konkretnego wnioskodawcę.

Analizując interpretacje opublikowane na stro-nach Ministerstwa Finansów w latach 2016-2017, eksperci Ayming Polska wybrali przykłady działań

badawczo-rozwojowych występujących w bran-żach, które wzięły udział w przeprowadzonym badaniu.

PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA B+R Z INTERPRETACJI INDYWIDUALNYCH Z LAT 2016-2017

Page 37: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

37

Ayming

Podatnik, który chce skorzystać z ulgi B+R musi spełnić następujące warunki:

prowadził działalność badawczo-rozwojową zgodnie z definicjami ustawowymi,

ponosił koszty B+R, które mieszczą się w zdefiniowanym ustawowo katalogu kosztów kwalifikowanych,

wyodrębnił w ewidencji księgowej koszty kwalifikowane podlegające odliczeniu,

wykazał koszty podlegające odliczeniu w zeznaniu podatkowym,

nie otrzymał zwrotu kosztów kwalifikowanych w żadnej innej formie (np. dotacji).

Kluczowe warunki do skorzystania z ulgi B+R

Page 38: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

38 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjności przedsiębiorstw

Jak uzyskać ulgę B+R

W celu uzyskania ulgi na badania i rozwój należy:określić, czy przedsiębiorstwo prowadzi działalność badawczo-rozwojową,

wskazać, które działania i w jakim zakresie stanowią działalność B+R,

zidentyfikować koszty kwalifikowane, zgodnie z katalogiem wskazanym w ustawach,

podzielić koszty kwalifikowane na kategorie, które wskazuje katalog i w ten sposób wykazać je w ewidencji księgowej,

przygotować dokumentację projektów B+R i dokumentację kadrową,

w razie potrzeby wystąpić o indywidualną interpretację podatkową,

wykazać koszty kwalifikowane w formularzu do rocznego zeznania podatkowego – CIT-BR lub PIT-BR,

odliczyć dodatkowo od podstawy opodatkowania koszty kwalifikowane wykazane w formularzu CIT-BR lub PIT-BR w wysokości odpowiadającej poszczególnym kategoriom kosztów.

Skorzystanie z ulgi B+R wymaga wykorzystania kompetencji technicznych, kadrowych i płacowych, które kryją się w różnych miejscach organizacji. Kluczowe jest właściwe

zidentyfikowanie działalności badawczo-rozwojowej, aby w optymalny i bezpieczny sposób odliczyć ulgę. To wymaga współpracy wielu działów w organizacji

- komentuje mgr inż. Karolina ŁukasikKonsultant B+R, Dział Dotacji i Ulg B+R, Ayming Polska.

ZAANGAŻOWANIE DZIAŁÓW W PRZEDSIĘBIORSTWIE W PROCES ODLICZENIA ULGI B+R

DZIAŁ B+R • zmapowanie procesów B+R

• identyfikacja działań B+R

DZIAŁ KSIĘGOWOŚCI • określenie kosztów kwalifikowanych związanych z B+R i przypisanie ich do ulgi

• przygotowanie zeznania podatkowego

• występowanie o interpretację podatkową

• bezpośredni kontakt z organami podatkowymi

DZIAŁ KADR I PŁAC • ewidencjonowanie czasu pracy

• kalkulacja wynagrodzeń

• przygotowanie dokumentacji kadrowej, m.in. umów i opisów stanowisk

ZARZĄD • podjęcie decyzji o implementacji rozwiązań

• ewentualne zaakceptowanie obszarów obarczonych ryzykiem

Page 39: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

380 000 ZŁ

oszczędności

39

Ayming

Oszczędności w roku podatkowym 2018

FARMACJA

Branża

Case study

RODZAJ KOSZTÓW KWALIFIKOWANYCH

WYSOKOŚĆ KOSZTÓW KWALIFIKOWANYCH

% ODLICZENIAWARTOŚĆ

OSZCZĘDNOŚCI

Koszty osobowe B+R 1 000 000 ZŁ 100% 190 000 ZŁ

Koszty materiałów i surowców 500 000 ZŁ 100% 95 000 ZŁ

Koszty współpracy z jednostkami naukowymi

300 000 ZŁ 100% 57 000 ZŁ

Koszty amortyzacji 200 000 ZŁ 100% 38 000 ZŁ

Łączna wartość oszczędności w ramach ulgi B+R

250+

Zatrudnienie

1 MLN ZŁ

Roczne koszty osobowe B+R

1 MLN ZŁ

Roczne pozostałe koszty

kwalifikowane

19%

CIT

Page 40: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

2 565 000 ZŁ

oszczędności

chemicznaBranża

Case study

RODZAJ KOSZTÓW KWALIFIKOWANYCH

WYSOKOŚĆ KOSZTÓW KWALIFIKOWANYCH

% ODLICZENIAWARTOŚĆ

OSZCZĘDNOŚCI

Koszty osobowe B+R 7 500 000 ZŁ 100% 1 425 000 ZŁ

Koszty wykorzystania aparatury badawczej 1 000 000 ZŁ 100% 190 000 ZŁ

Koszty patentowania 100 000 ZŁ 100% 19 000 ZŁ

Koszty materiałów i surowców 4 000 000 ZŁ 100% 760 000 ZŁ

Koszty współpracy z jednostkami naukowymi

500 000 ZŁ 100% 95 000 ZŁ

Koszty amortyzacji 400 000 ZŁ 100% 76 000 ZŁ

Łączna wartość oszczędności w ramach ulgi B+R

500+Zatrudnienie

7,5 MLN ZŁ

Roczne koszty osobowe B+R

6 MLN ZŁ

Roczne pozostałe koszty

kwalifikowane

19%CIT

Page 41: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

Mity o uldze B+R

Uzyskanie ulgi na badania i rozwój wymaga złożenia specjalnego wniosku i przejścia przez proces oceny prowadzonego projektu.

W przeciwieństwie do procesu uzyskiwania dotacji, skorzystanie z ulgi B+R nie wymaga uczestnictwa w żadnym konkursie, a rezultaty prowadzonych działań B+R nie podlegają ocenie.

Prowadzone działania badawczo-rozwojowe muszą zakończyć się sukcesem.

Wynik prowadzonych działań B+R nie ma znaczenia – można odliczyć koszty również tych projektów, które nie przyniosły pozytywnego rezultatu.

Projekt B+R musi być zakończony. Nie jest istotne ani rozpoczęcie, ani zakończenie projektu B+R. Podatnik może kwalifikować koszty projektów w trakcie ich trwania.

Konieczne jest wykazanie poziomu innowacyjności prowadzonych działań B+R.

Poziom innowacyjności nie ma znaczenia.

Odliczeniu podlegają wyłącznie skomercjalizowane wyniki prac B+R.

Odliczeniu podlegają zarówno projekty, których wyniki są wykorzystywane we własnej działalności, jak i te komercjalizowane na rynku.

Konieczne jest prowadzenie ewidencji kosztów kwalifikowanych w podziale na projekty.

Wymagane jest wyłącznie prowadzenie ewidencji kosztów w podziale na ich rodzaje, wyodrębnione we wskazanym ustawowo katalogu kosztów kwalifikowanych.

Ulgę można zastosować tylko w odniesieniu do polskich projektów.

Firma może kwalifikować do ulgi wydatki poniesione w ramach projektu międzynarodowego, jednak dotyczy to wyłącznie kosztów poniesionych przez polskie przedsiębiorstwo.

Z ulgi B+R mogą skorzystać tylko pod-mioty, które współpracują z jednostką naukową.

Obowiązek istnieje tylko przy deklaracji o prowadzeniu badań podstawowych. Pozostała część działalności badawczo-rozwojowej nie wymaga współpracy z jednostką naukową.

Mit

#2

#1

#3

#4

#5

#6

#7

#8

Prawda

Page 42: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

Jeśli potrzebujesz wsparcia w odliczeniu ulgi B+R, skontaktuj się z nami: Magdalena Burzyńska Dyrektor Zarządzający Tel.: +48 22 330 60 01, +48 662 298 433 E-mail: [email protected]

Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik Dyrektor, Finance & Innovation Performance Tel.: +48 22 330 60 82, +48 662 298 425 E-mail: [email protected]

Wiktor Bembnista Dyrektor Sprzedaży, Finance & Innovation Performance Tel.: +48 22 330 60 00, +48 668 638 260 E-mail: [email protected]

Kontakt

Kontakt dla mediów: Paulina Wiśniewolska PR & Marketing Manager Tel.: +48 22 330 60 28, +48 784 945 256 E-mail: [email protected]

Page 43: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

Raport Ayming „Ulga B+R. KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTW” zawiera wyłącznie informacje natury ogólnej. Treść Raportu, w tym przedstawione w nim opinie dotyczące rozwiązań i działań, została opracowana na podstawie wyników badania przeprowadzonego przez Kantar Millward Brown i Opinia 24 na zlecenie Ayming Polska oraz danych uzyskanych z innych źródeł. Założono, że dane pochodzące z innych źródeł niż Ayming Polska są zgodne z prawdą. Przedsta-wiona w Raporcie analiza, zawarte w nim komentarze i opinie są rodzajem interpretacji danych i nie mogą być rozumiane jako analiza znajdująca zastosowanie w każdym indywidualnym przypadku lub konkretne porady dotyczące działalności przedsiębiorstwa. W związku z tym nie należy podejmować jakichkolwiek decyzji prawnych, finansowych czy biznesowych dotyczących działalności przedsię-biorstwa tylko na podstawie informacji przedstawionych w Raporcie. Przed podjęciem tego rodzaju decyzji powinno się skorzystać z indywidualnej profesjonalnej usługi doradczej. Ayming Polska nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody poniesione na skutek decyzji podjętych wyłącznie na podstawie przedstawionych w Raporcie danych i rozwiązań.

Page 44: KROK MILOWY W ROZWOJU INNOWACYJNOsCI … · 6 Raport 2018: Ulga B+R. Krok milowy w rozwoju innowacyjnosci przedsistbiorstw Atrakcyjne zachęty podatkowe i dotacje ułatwiają firmom

Ayming Polska Sp. z o.o.

ul. Moniuszki 1A, 00-014 Warszawa Tel.: +48 22 330 60 00, Fax: +48 22 330 60 10

ayming.pl