Postępowanie cywilne

Wznowienie postępowania

Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego

orzeczenia

Wznowienie – zagadnienia ogólne

• Res iudicata pro veritate accipitur• Nadzwyczajny środek odwoławczy

– Kierowany przeciwko prawomocnemu orzeczeniu

– Służący przywróceniu stanu sprzed zamknięcia przywracanego postępowania

– Zmierzający do reasumpcji wadliwego postępowania i zastąpienia wydanego orzeczenia nowym

Wznowienie – zagadnienia ogólne II

• Przyczyny wznowienia– Postępowanie zostało dotknięte brakami

formalnymi (art. 401 pkt 1 i 2)– Właściwe przyczyny restytucyjne (403)– Wydanie orzeczenia na podstawie

niekonstytucyjnego aktu prawnego (399 par 1 i 2, 401’)

• Zawiera elementy środka zaskarżenia i powództwa

Orzeczenia, od których skarga przysługuje

• Prawomocne orzeczenia merytoryczne– Wyroki i nakazy zapłaty– Postanowienia

• W postępowaniu nieprocesowym• W sprawie orzeczeń sądów zagranicznych

• Skarga nie przysługuje– Rozwód/unieważnienie małżeństwa, jeśli

strona zawarła ponowny związek– Orzeczenie wydane na skutek skargi

Dopuszczalność skargi w nieprocesie

• Legitymacja– Uczestnik postępowania (524)– Zainteresowany, który nie brał udziału w

sprawie• Skarga uczestnika niedopuszczalna,

jeśli orzeczenie może być zmienione lub uchylone w innej drodze

• Zainteresowany ma wykazać, że orzeczenie narusza jego prawa

Skarga uczestnika jest niedopuszczalna w sprawach:• O uznaniu za zmarłego• O ubezwłasnowolnienie• Jeżeli wymaga tego dobro osoby, której

dotyczy to postanowienie sądu opiekuńczego (577)

• Stwierdzenie nabycia spadku wydane na rzecz nie-spadkobiercy (679)

Postępowanie

• Wymogi formalne skargi– Wymogi dla pozwu– Wskazanie zaskarżonego orzeczenia– Okoliczności wskazujące zachowanie

terminu– Podstawę wznowienia i jej uzasadnienie– Wniosek o uchylenie lub zmianę

orzeczenia• Badanie formalne skargi (nie na rozpr.)

Postępowanie II

• Jeżeli podstawa wznowienia odpowiada ustawie, ale twierdzenia skargi nie potwierdzają istnienia podstawy sąd skargę odrzuca

• Termin (407), Właściwość (405)• Rozprawa

– Oddala skargę– Zmienia zaskarżone orzeczenie– Uchyla i odrzuca pozew lub umarza

Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

• Środek nadzwyczajny• Przysługuje, gdy orzeczeniem została

wyrządzona szkoda• Ratio – przepisy o odpowiedzialności za

szkodę wyrządzoną bezprawnym działaniem władzy publicznej

• Stwierdzenie niezgodności z prawem przesłanką odpowiedzialności

Stwierdzenie niezgodności II

• Skargę rozpoznaje SN• Skarga przysługuje od

– Orzeczeń sądu II instancji• Stronie została wyrządzona szkoda• Uchylenie lub zmiana innymi środkami nie

było / nie jest możliwe

– Wyjątkowo I instancji• Naruszenie podstawowych zasad porządku

prawnego lub konstytucyjnych• Brak innych środków ochrony

Skarga III

• Legitymacja– Strona– Prokurator Generalny– RPO

• Termin dwa lata od uprawomocnienia się orzeczenia (prekluzja)

• Skarga do sądu, który wydał orzeczenie• Można wnieść tylko 1 skargę

Stwierdzenie IV

• Skarga przysługuje od orzeczeń, które uprawomocniły się po 1 IX 2004.

• Postępowanie właściwe toczy się przed SN

• Przymus adwokacko – radcowski• Odpowiednie stosowanie przepisóww o

skardze kasacyjnej

Wymogi formalne skargi

• Wymogi z 424[5] psr 2 kpc• Oznaczenie zaskarżonego orzeczenia i

zakresu zaskarżenia• Podstawy i ich uzasadnienie• Wskazanie przepisu prawa, z którym

orzeczenie jest niezgodne• Uprawdopodobnienie szkody• Wskazanie braku innych środków

ochrony

Podstawy skargi

• Podstawą skargi nie mogą być zarzuty dotyczące faktów i dowodów

• Zarzut naruszenia zasad swobodnej oceny dowodów bezskuteczny

• Rażące i oczywiste naruszenie prawa• Wadliwa interpretacja prawa nie

wystarcza• Sprzeczność z ogólnie przyjętymi

zasadami wykładni

Obraza prawa

• Pojęcie z USP• Obraza zrozumiała i oczywista dla

każdego• Kwalifikowane naruszenie zasad

zachowania• Przekroczenie zasad dyskrecjonalnej

władzy sędziowskiej– Wyrokowanie wyłącznie w oparciu o

niepotwierdzone twierdzenia 1 ze stron

Pozostałe elementy skargi

• Przepis, z którym orzeczenie nie jest zgodne – wskazać wyraźnie

• Uprawdopodobnienie szkody– Damnum emergens, lucrum cessans– Szkoda niemajątkowa– Fakty i dowody czyniące szkodę

wiarygodną– Szkoda musi istnieć w chwili wniesienia

skargi

Pozostałe elementy II

• Brak innych środków rektyfikacji– Środki niedopuszczalne– Środki bezskuteczne

• Naruszenie porządku prawnego– Naruszenie Konstytucji– Wyjątkowy wypadek

• Choroba strony• Klęska żywiołowa• Błędne informacje sekretariatu sądu

Postępowanie

• Badanie formalne skargi– Wezwanie do usunięcia braków– Termin wyznacza przewodniczący– Odrzucenie skargi zaskarżalne do SN

• Badanie przez SN– Odrzuca– Odmawia przyjęcia skargi oczywiście

bezzasadnej– Przyjmuje do rozpoznania

Postępowanie II

• Skład: 3 sędziów zawodowych• Posiedzenie niejawne (rozprawa –

wyjątkowo)• Granice rozpoznania

– Granice zaskarżenia– Nieważność nie jest uwzględniana z

urzędu

Postępowanie III

• Orzeczenia– Oddala skargę– Uchyla zaskarżone orzeczenie oraz

orzeczenie sądu I instancji i• Odrzuca pozew• Umarza postępoawniwe