Postępowanie cywilne

Skarga kasacyjna

Wznowienie postępowania

Stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego

orzeczenia

Istota postępowania kasacyjnego

• Nadzwyczajny środek zaskarżenia• To nie trzecia instancja• Środek ochrony interesu publicznego

– Wykładnia przepisów budzących wątpliwości lub rozbieżności

– Rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego– Uchylenie orzeczeń nieważnych

• Interes prywatny chroniony posiłkowo

Orzeczenia, od których przysługuje skarga kasacyjna• Kończące postępowanie w sprawie

– Prawomocny wyrok sądu drugiej instancji– Postanowienie w przedmiocie

• Odrzucenia pozwu• Umorzenia postępowania

• Wyroki uchylające i przekazujące do ponownego rozpoznania nie kończą postępowania w sprawie

Dopuszczalność skargi kasacyjnej

• Sprawy, w których WPS >=– 50 tys PLN (zasada)– 75 tys PLN (sprawy gospodarcze)– 10 tys. PLN (sprawy pracownicze)

• Sprawy niezależnie od WPS– Orzeczenia regulatorów (UOKiK itd.)– Przyznanie/wstrzymanie emerytury/renty– Objęcie obowiązkiem ubezpieczenia– Odszkodowanie za bezprawie orzecznicze

Niedopuszczalność ratione materiae

• Z zakresu prawa rodzinnego o – Alimenty – Rozwód

• Z zakresu zobowiązań i pr. rzeczowego– Czynsz najmu i dzierżawy– Naruszenie posiadania

• Z zakresu prawa pracy– Kary porządkowe, świadectwa pracy– Deputaty

• Postępowanie uproszczone

Dopuszczalność skargi w postępowaniu nieprocesowym• Kończące postępowanie w sprawie

– Postanowienia co do istoty sprawy– Postanowienia w przedmiocie odrzucenia

wniosku i umorzenia postępowania w sprawach z zakresu prawa• Rzeczowego• Osobowego• spadkowego

Dopuszczalności skargi kasacyjnej II

• Sprawy rodzinne, opiekuńcze, kuratela– przysposobienie– Podział majątku wspólnego, jeżeli wartość

jest nie niższa niż 150 tys.• Sprawy rejestrowe postanowienia w

przedmiocie– Wpisu– Wykreślenia podmiotu podlegającego

rejestracji

Wyłączenia dopuszczalności skargi kasacyjnej

• Skarga nie przysługuje w sprawch”– Przepadku rzeczy– Zarządu związanego ze współwłasnością

lub użytkowaniem• Sprawy spadkowe

– Zabezpieczenie spadku lub spis inwentarza

– Wyjawienie przedmiotów spadkowych– Zwolnienie wykonawcy testamentu

Wyłączenia dopuszczalności skargi kasacyjnej

• Zniesienie współwłasności i dział spadku jeżeli WPS <150 tys PLN

• W sprawach egzekucyjnych skarga kasacyjna nie przysługuje

Legitymacja

• Strona• Prokurator Generalny (naruszenie

podstawowych zasad praworządności)• RPO i RPD (naruszenie praw i

wolności)• Wniesienie skargi przez stronę wyłącza

możliwość wniesienia skargi przez inny organ w tym samym zakresie

Przymus adwokacko - radcowski

• Przymus jest zasadą• Wyjątki

– strona ma kwalifikacje zawodowe– Postępowanie w sprawie zwolnienia od

kosztów, ustanowienia pełnomocnika– Żądanie doręczenia uzasadnienia

orzeczenia podlegającego zaskarżeniu skargą kasacyjną

Pełnomocnictwo, zwolnienie od kosztów

• Zwolnienie od kosztów w I i II instancji nie rozciąga się na skargę kasacyjną

• Pełnomocnictwo procesowe nie obejmuje umocowania do wniesienia skargi i udziału w postępowaniu (chyba, że co innego wynika z jego treści)

• Uprawomocnienie wyroku kończy sprawę i pełnomocnik nie może działać

Terminy do wniesienia skargi

• Przesłanka: strona w ciągu tygodnia od ogłoszenia sentencji zażądała uzasadnienia (warunek konieczny)

• Termin: dwa miesiące od doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem

• RPO: sześć miesięcy od– Uprawomocnienia się orzeczenia LUB– Od chwili doręczenia orzeczenia stronie

Wymagania formalne skargi

• Wymagania formalne zwykłe– Wymogi pism procesowych– WPS– Odpisy dla SN i Prokuratora Generalnego

• Wymagania konstrukcyjne– Podlegające uzupełnieniu– Nie podlegające uzupełnieniu

Wymagania formalne II

• Podlegające uzupełnieniu– Wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania– Uzasadnienie wniosku

• Nie podlegające uzupełnieniu– Oznaczenie zaskarżonego orzeczenia i

zakresu zaskarżenia– Przytoczenie podstaw kasacyjnych z

uzasadnieniem– Wniosek o uchylenie i/lub zmianę

Wniosek o przyjęcie do rozpoznania

• Wyraz publicznoprawnego charakteru skargi

• Wykazanie istnienia przesłanek przedsądu

• Musi nawiązywać do 398 [4] par 2• Wyraźny i jednoznaczny• To nie są podstawy kasacyjne

Przesłanki przedsądu

• Istotne zagadnienie prawne – Jakie zagadnienie– Skąd rozbieżność ocen

• Potrzeba wykładni– Jakie wątpliwości– Na czym polega wątpliwość– Przykłady orzecznictwa

Przesłanki przedsądu II

• Nieważność– Wskazanie podstawy

• Skarga jest oczywiście uzasadniona– Wskazanie na kwalifikowany charakter

prawny uchybień sądu– Wywód prawny potwierdzający twierdzenie

o oczywistej zasadności kasacji

Podstawy: naruszenie prawa materialnego

• Niewłaściwa wykładnia• Niewłaściwe zastosowanie (błąd w

subsumpcji)• Prawo materialne

– Krajowe i wspólnotowe– Odesłanie do statutu– Nie jest prawem lex contractus

• Stan faktyczny nie budzi zastrzeżeń

Podstawy: naruszenie prawa procesowego

• Naruszenie mogące mieć istotny wpływ na wynik postępowania

• Stan faktyczny nie budzi wątpliwości• Przykłady

– Pozbawienie prawa do obrony– Niewyjaśnienie podstawy prawnej wyroku– Uwzględnienie apelacji pomimo jej

oczywistej bezzasadności

Wniosek kasacyjny

• Żądanie– Uchylenia zaskarżonego orzeczenia– Przekazanie sprawy do ponownego

rozpoznania• Żądanie II (tylko prawo materialne)

– Uchylenie orzeczenia– Rozpoznanie co do istoty

• Możliwe żądanie alternatywne

Wstępne badanie, przedsąd

• SN bada, czy skarga spełnia kryteria formalne– Wezwanie do uzupełnienia braków– Odrzucenie skargi

• Przedsąd– Badanie przesłanek z 398 [9] KPC– Postanowienie (niezaskarżalne)

• O przyjęciu skargi• O odmowie przyjęcia skargi

Rozpoznanie skargi

• SN rozpoznaje skargę kasacyjną• Sąd jest związany

– Granicami zaskarżenia– Podstawami skargi

• Z urzędu uwzględnia tylko nieważność• Skład trzyosobowy• Rozpoznanie na posiedzeniu

niejawnym• Rozprawa - wyjątkowo