Kontakty z dzieckiem - inkomp.com z dzieckeim opracowanie.pdf · 5821 § 2 kpc, może zobowiązać...

24
„Aktywni obywatele – świadome społeczeństwo” Kontakty z dzieckiem Rzeszów 2012 1

Transcript of Kontakty z dzieckiem - inkomp.com z dzieckeim opracowanie.pdf · 5821 § 2 kpc, może zobowiązać...

„Aktywni obywatele – świadome społeczeństwo”

Kontakty

z dzieckiem

Rzeszów 2012

1

Broszura opracowana przez Natalię Soję

Publikacja finansowana przez Szwajcarię w ramach szwajcarskiego programu współpracy z nowymi krajami

członkowskimi Unii Europejskiej

2

Podkarpacki Ośrodek Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego

ul. Fredry 4/5835-959 Rzeszówtel/fax (0-17) 86 20 [email protected]

Prawo do utrzymywania kontaktów z dzieckiem nie jest

związane ze sprawowaniem władzy rodzicielskiej. Przepis art.

113 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej krio) wyraźnie

rozdziela kwestię władzy rodzicielskiej od kwestii

utrzymywania kontaktów. Rodzice i dzieci mają bowiem prawo

i obowiązek ich utrzymywania – jest niezależne od tego, czy

rodzicowi przysługuje - czy też nie - władza rodzicielska.

Formy kontaktów z dzieckiem – art. 113 § 2 krio

- odwiedziny,

- spotkania,

- zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu,

- bezpośrednie komunikowanie się,

- korespondencja (listowna, mailowa, itp.)

Inne formy kontaktów z dzieckiem także są dopuszczalne.

Należy zwrócić uwagę, iż realizacja prawa do komunikowania

się z dzieckiem na odległość rodzi po stronie rodzica, z którym

dziecko na co dzień przebywa, obowiązek np. założenia

dziecku poczty elektronicznej lub przekazania drugiemu

3

rodzicowi własnego adresu e-mailowego, udostępnienia

telefonu/komputera itd.

Zasadą jest, iż jeśli dziecko przebywa stale u jednego

z rodziców sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez

drugiego z nich rodzice określają wspólnie – kierując się jego

dobrem oraz uwzględniając jego rozsądne życzenia (np. aby

spotykać się u babci, wujka, pójść na basen, pojechać w góry na

narty).

CO ROBIĆ, JEŚLI UTRUDNIA SIĘ NAM KONTAKT Z

DZIECKIEM?

Należy zwrócić się w wnioskiem o ustalenie kontaktów do

sądu opiekuńczego miejsca zamieszkania dziecka

(w przypadku braku miejsca zamieszkania właściwy będzie sąd

opiekuńczy miejsca jego pobytu. Jeżeli brak i tej podstawy -

właściwy jest sąd rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy.).

4

Sądem opiekuńczym jest wydział rodzinny i nieletnich (sąd

rodzinny) sądu rejonowego.

Postanowienia w sprawach ustalenie (podobnie jak

i o ograniczenie albo zakazanie kontaktów z dzieckiem) mogą

być wydane tylko po przeprowadzeniu rozprawy. Dotyczy to

także zmiany rozstrzygnięć w tym przedmiocie, zawartych

w wyroku orzekającym rozwód, separację, unieważnienie

małżeństwa albo ustalającym pochodzenie dziecka.

Postanowienia takie stają się skuteczne i wykonalne po

uprawomocnieniu się (co do zasady po upływie siedmiu dni od

ich ogłoszenia).

5

WZÓR Nr 1

Rzeszów; 3 kwietnia 2012 r.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie

III Wydział Rodzinny i Nieletnich

Wnioskodawca: Łukasz Nowak zam. w Rzeszowie, ul. Reja 3/33

Uczestniczka postępowania: Marta Kowalska, zam. w Rzeszowie,

ul. Krakowska 1/12 Narutowicza 9/14.

Wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem

Wnoszę o :

uregulowanie kontaktów wnioskodawcy Łukasza Nowaka

z małoletnim Piotrem Nowakiem w następujący sposób: (w tym

miejscu należy podać swoją propozycję odnośnie uregulowania

kontaktów: dni – np. sobotę, czasokres – np. od godziny 10 do 17,

formę i miejsce kontaktów, w obecności osób trzecich lub bez,

z możliwością zabierania małoletniego poza miejsce zamieszkania,

6

z uwzględnieniem świąt, wakacji, ferii zimowych, urodzin, imienin,

Dnia Dziecka, itp ).

Uzasadnienie

(W uzasadnieniu należy podać stan sprawy uzasadniający

złożenie wniosku ustalenie kontaktów – tj. dlaczego

wnioskujemy o ich ustalenie, kto i w jaki sposób nam je

utrudnia, itp.)

Do wniosku należy dołączyć załączniki :

- akt urodzenia dziecka – oryginał

- odpis wniosku,

- opłata – 40 zł (uiszczona w znakach opłaty sądowej w kasie

lub na rachunek Sądu.

W przypadku uiszczenia opłaty sądowej na rachunek sądu

warto do wniosku dołączyć dowód zapłaty – np. wydruk

elektroniczny ).

Wniosek należy podpisać odręcznie.

7

Rozstrzygnięcie w sprawach o uregulowanie kontaktów

z dzieckiem może nastąpić dopiero po umożliwieniu rodzicom

złożenia oświadczeń, chyba że wysłuchanie ich byłoby

połączone z nadmiernymi trudnościami.

Ponadto sąd opiekuńczy prowadzący sprawę, zgodnie z art.

5821 § 2 kpc, może zobowiązać rodziców (opiekunów) do

określonego zachowania; np.:

1) zobowiązać osobę uprawnioną do kontaktu z dzieckiem lub

osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, do pokrycia

kosztów podróży i pobytu dziecka lub także osoby

towarzyszącej dziecku, w tym kosztów powrotu do miejsca

stałego pobytu,

2) zobowiązać osobę, pod której pieczą dziecko pozostaje, do

złożenia na rachunek depozytowy sądu odpowiedniej kwoty

pieniężnej w celu pokrycia wydatków uprawnionego

związanych z wykonywaniem kontaktu na wypadek

niewykonania lub niewłaściwego wykonania przez osobę

zobowiązaną obowiązków wynikających z postanowienia

o kontaktach; nie dotyczy to rodzin zastępczych, rodzinnych

8

domów dziecka, rodzin pomocowych, placówek

opiekuńczo-wychowawczych, regionalnych placówek

opiekuńczo-terapeutycznych oraz interwencyjnych

ośrodków preadopcyjnych,

3) odebrać od osoby uprawnionej do kontaktu z dzieckiem lub

osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje, przyrzeczenie

określonego zachowania.

Ponadto sąd opiekuńczy orzekający o kontaktach z dzieckiem,

posiada kompetencję zagrożenia nakazaniem zapłaty

oznaczonej sumy pieniężnej (stosownie do zasad określonych

w art. 59815 kpc):

1. osobie, pod której pieczą dziecko pozostaje - na rzecz osoby

uprawnionej do kontaktu z dzieckiem lub

2. osobie uprawnionej do kontaktu z dzieckiem albo osobie,

której tego kontaktu zakazano - na rzecz osoby, pod której

pieczą dziecko pozostaje;

w razie uzasadnionej obawy naruszenia obowiązków

wynikających z postanowienia o kontaktach przez osobę, pod

której pieczą dziecko pozostaje, lub osobę uprawnioną do

9

kontaktu z dzieckiem albo osobę, której tego kontaktu

zakazano.

OGRANICZENIE UTRZYMYWANIA KONTAKTÓW

RODZICÓW Z DZIECKIEM

Zachodzą sytuacje, kiedy zachowanie rodzica, jego postawa,

zdolności wychowawcze zagrażają właściwemu rozwojowi

dziecka. W takiej sytuacji sąd opiekuńczy ograniczy

utrzymywanie kontaktów rodziców z dzieckiem.

Zgodnie z art. 1132 § 2 krio sąd opiekuńczy może

w szczególności:

• zakazać spotykania się z dzieckiem,

• zakazać zabierania dziecka poza miejsce jego stałego

pobytu,

• zezwolić na spotykanie się z dzieckiem tylko w obecności

drugiego z rodziców albo opiekuna, kuratora sądowego

lub innej osoby wskazanej przez sąd,

• ograniczyć kontakty do określonych sposobów

porozumiewania się na odległość,

• zakazać porozumiewania się na odległość.

10

Należy zwrócić uwagę, iż powyższy katalog ograniczeń ma

charakter otwarty i zawsze można wnioskować o ograniczenie

utrzymywania kontaktu rodzica z dzieckiem jeszcze w inny

sposób.

11

WZÓR Nr 2

Rzeszów; 3 kwietnia 2012 r.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie

III Wydział Rodzinny i Nieletnich

Wnioskodawca: Marta Kowalska, zam. w Rzeszowie, ul.

Krakowska 1/12

Uczestnik postępowania: Łukasz Nowak zam. w Rzeszowie, ul.

Reja 3/33

Wniosek o ograniczenie kontaktów z dzieckiem

Wnoszę o :

ograniczenie kontaktów Łukasza Nowaka z małoletnim

Piotrem Nowakiem w następujący sposób: (należy podać swoją

propozycję np. aby odbywały się wyłącznie drogą telefoniczną lub e-

mailową)

12

Uzasadnienie

(W uzasadnieniu należy podać stan sprawy uzasadniający

złożenie wniosku o ograniczenie kontaktów – tj. dlaczego

chcemy, aby kontakty rodzica z dzieckiem zostały ograniczone

oraz uzasadniamy proponowany przez nas sposób

ograniczenia.)

Do wniosku należy dołączyć załączniki :

- akt urodzenia dziecka – oryginał

- odpis wniosku,

- opłata – 40 zł (uiszczona w znakach opłaty sądowej w kasie

lub na rachunek Sądu.

W przypadku uiszczenia opłaty sądowej na rachunek sądu

warto do wniosku dołączyć dowód zapłaty – np. wydruk

elektroniczny ).

Wniosek należy podpisać odręcznie.

13

Ograniczenie kontaktów może także orzec sąd w wyroku

orzekającym rozwód. Dzieje się tak w sytuacji, gdy postawa

rodzica nie uzasadnia jeszcze ograniczenia, czy też

pozbawienia go władzy rodzicielskiej, jednakże z jakichś

względów codzienna jego styczność z dzieckiem budzi

wątpliwości.

Rozstrzygnięcie w sprawie może zapaść dopiero po

umożliwieniu rodzicom złożenia oświadczeń, chyba że

wysłuchanie ich byłoby połączone z nadmiernymi

trudnościami.

ZAKAZ UTRZYMYWANIA KONTAKTÓW Z DZIECKIEM

Zakaz utrzymywania kontaktów z dzieckiem stanowi

najdolegliwszy i najdalej idący wyraz ingerencji sądu

opiekuńczego w sferę praw rodzicielskich. Przyjmuje się, że

środek ten znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy zachodzi

realne poważne zagrożenie lub naruszenie dobra dziecka.

W postanowieniu z dnia 7 listopada 2000 r. Sąd Najwyższy

14

(sygn. akt I CKN 1115/00) orzekł, iż „Zakazanie rodzicom osobistej

styczności z dzieckiem może być orzeczone wyjątkowo, np. gdy

utrzymywanie osobistych kontaktów rodziców z dzieckiem zagraża

jego życiu, zdrowiu, bezpieczeństwu bądź wpływa demoralizująco na

dziecko.”.

Należy podkreślić, iż zakaz utrzymywania kontaktów

z dzieckiem może nastąpić wyjątkowo, gdyż dobru dziecka co

do zasady nie służy brak kontaktu z rodzicem.

15

WZÓR Nr 3

Rzeszów; 3 kwietnia 2012 r.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie

III Wydział Rodzinny i Nieletnich

Wnioskodawca: Marta Kowalska, zam. w Rzeszowie, ul.

Krakowska

Uczestnik postępowania: Łukasz Nowak zam. w Rzeszowie, ul.

Reja 3/33

Wniosek o zakazanie kontaktów z dzieckiem

Wnoszę o :

zakazanie kontaktów Łukasza Nowaka z małoletnim Piotrem

Nowakiem.

Uzasadnienie

(W uzasadnieniu należy podać stan sprawy uzasadniający

złożenie wniosku o zakazanie kontaktów – tj. dlaczego chcemy,

16

aby kontakty rodzica z dzieckiem został zakazane, jakie

zachowanie rodzica, którego zakaz ma dotyczyć za tym

przemawia, jaki ma ono negatywny wpływ na

wychowanie/postawę dziecka np. przemoc fizyczna i/lub

psychiczna)

Do wniosku należy dołączyć załączniki :

- akt urodzenia dziecka – oryginał

- odpis wniosku,

- opłata – 40 zł (uiszczona w znakach opłaty sądowej w kasie

lub na rachunek Sądu.

W przypadku uiszczenia opłaty sądowej na rachunek sądu

warto do wniosku dołączyć dowód zapłaty – np. wydruk

elektroniczny).

Wniosek należy podpisać odręcznie.

17

Rozstrzygnięcie w sprawie może zapaść dopiero po

umożliwieniu rodzicom złożenia oświadczeń, chyba że

wysłuchanie ich byłoby połączone z nadmiernymi

trudnościami.

UWAGA: Zgodnie z art. 570 kpc sąd opiekuńczy może wszcząć

we wszystkich ww. sprawach postępowanie z urzędu.

SPRAWY DOTYCZĄCE WYKONYWANIA KONTAKTÓW

Z DZIECKIEM

Co robić, kiedy pomimo orzeczenia o kontaktach rodzic, pod

którego pieczą dziecko pozostaje, nadal je utrudnia lub

uniemożliwia? Co robić, kiedy pomimo orzeczenia o zakazie

kontaktów rodzica z dzieckiem rodzic, wobec którego zakaz

orzeczono, do niego się nie stosuje?

Należy zwrócić się do sądu opiekuńczego o wszczęcie

postępowania dotyczącego wykonywania kontaktów

z dzieckiem (art. 59815 i n. kpc). Do wniosku należy dołączyć

18

odpis wykonalnego orzeczenia albo wykonalnej ugody

zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie

kontaktów z dzieckiem. Jeżeli postępowanie ma się toczyć na

podstawie orzeczenia sądu albo innego organu państwa obcego

albo ugody zawartej przed sądem lub innym organem państwa

obcego lub przez niego zatwierdzonej, niezbędne jest

stwierdzenie wykonalności tego orzeczenia albo ugody.

Zgodnie z art. 59815 § 1 kpc - sąd opiekuńczy, uwzględniając

sytuację majątkową osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje,

a która nie wykonuje albo niewłaściwie wykonuje obowiązki

wynikające z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem

lub przed mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem,

zagrozi jej nakazaniem zapłaty na rzecz osoby uprawnionej do

kontaktu z dzieckiem oznaczonej sumy pieniężnej za każde

naruszenie obowiązku.

Może się także zdarzyć, iż to osoba uprawniona do kontaktów

z dzieckiem narusza obowiązki wynikające z orzeczenia albo

z ugody zawartej przed sądem lub przed mediatorem

w przedmiocie kontaktów. W takim przypadku sąd opiekuńczy

19

zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy

pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko pozostaje.

Zgodnie z art. 59815§ 2 kpc jeżeli osoba, której kontaktu

z dzieckiem zakazano narusza obowiązki wynikające

z orzeczenia albo z ugody zawartej przed sądem lub przed

mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, sąd

opiekuńczy zagrozi tej osobie nakazaniem zapłaty oznaczonej

sumy pieniężnej na rzecz osoby, pod której pieczą dziecko

pozostaje za każde naruszenie zakazu (uwzględniwszy sytuacje

majątkową osoby, której kontaktów zakazano).

Rozstrzygnięcia w ww. sprawach zapadają w formie

postanowienia, na które przysługuje zażalenie.

Jeżeli osoba, której sąd opiekuńczy zagroził nakazaniem

zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej – o czym mowa powyżej -

nie wypełnia nadal swego obowiązku, sąd opiekuńczy – co do

zasady - nakazuje jej zapłatę należnej sumy pieniężnej, ustalając

jej wysokość stosownie do liczby naruszeń. Rozstrzygnięcie

20

zapada w formie postanowienia, na które przysługuje

zażalenie.

Prawomocne postanowienie sądu, w którym nakazano zapłatę

należnej sumy pieniężnej, jest tytułem wykonawczym bez

potrzeby nadawania mu klauzuli wykonalności.

UWAGA II: Sąd opiekuńczy postępowań dotyczących

wykonywania kontaktów z dzieckiem nie może wszcząć z

urzędu. Za każdym razem działa na wniosek uprawnionej

strony.

UWAGA III: Przed wydaniem postanowień dotyczących

wykonywania kontaktów z dzieckiem sąd wysłucha

uczestników postępowania.

21

WZÓR Nr 4

Rzeszów; 3 kwietnia 2012 r.

Sąd Rejonowy w Rzeszowie

III Wydział Rodzinny i Nieletnich

Wnioskodawca: Łukasz Nowak zam. w Rzeszowie, ul. Reja 3/33

Uczestnik postępowania: Marta Kowalska, zam. w Rzeszowie, ul.

Krakowska

Wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie utrudnienia

kontaktów z dzieckiem

Działając imieniem własnym wnoszę o:

1. Wszczęcie postępowania w sprawie utrudnienia przez

uczestniczkę postępowania moich kontaktów z synem

małoletnim Piotrem Nowakiem i zagrożenie nakazania

22

uczestniczce zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej za każde

naruszenie obowiązku.

2. Zwolnienie mnie od kosztów postępowania.

Uzasadnienie

(W uzasadnieniu należy podać stan sprawy uzasadniający

złożenie wniosku, tj. należy opisać sytuacje

utrudniania/uniemożliwiania kontaktów z dzieckiem i – jeśli

wnosimy o zwolnienie od kosztów sądowych – fakty

przemawiające za naszą trudną sytuacją finansową, tj. że nie

możemy ich ponieść bez uszczerbku utrzymania koniecznego

dla siebie).

Do wniosku należy dołączyć załączniki :

- akt urodzenia dziecka – oryginał

- odpis wniosku,

- odpis wykonalnego orzeczenia albo wykonalnej ugody

zawartej przed sądem lub przed mediatorem w przedmiocie

kontaktów z dzieckiem,

23

- opłata – 40 zł (uiszczona w znakach opłaty sądowej w kasie

lub na rachunek Sądu. W przypadku uiszczenia opłaty sądowej

na rachunek sądu warto do wniosku dołączyć dowód zapłaty –

np. wydruk elektroniczny).

Wniosek należy podpisać odręcznie.

24