Koszty leczenia i rehabilitacji osób poszkodowanych w wypadkach

ZAKŁAD ORGANIZACJI i EKONOMIKI OCHRONY ZDROWIA oraz SZPITALNICTWAKrzysztof Kuszewski Magdalena Krysińska

Andrzej Koronkiewicz

Praca wykonana w ramach programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy” finansowanego w latach 2011-2013 w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego / NCBiR. Koordynator programu: CIOP – PIB, 66/2011/PW-PB

2

WAGA PROBLEMU

• W POLSCE PONAD 90 TYSIĘCY WYPADKÓW PRZY PRACY ROCZNIE

• ICH KOSZT W EUROPIE OCENIA SIĘ 2-5% PKB

• JEŚLI PRZYJĄĆ 2% W POLSCE TO MÓWIMY O KWOCIE 300 mld. złotych

• KOSZTY MEDYCZNE TO SZACUNKOWO 30% TEJ KWOTY

• WARTO INWESTOWAĆ W PROFILAKTYKĘ

3

• W NIZP-PZH REALIZOWANO DWA GRANTY DOTYCZĄCE KOSZTÓW WYPADKÓW TRANSPORTOWYCH ORAZ WYPADKÓW PRZY PRACY

• W OBU ZASTOSOWANO METODĘ PEŁNEGO OBLICZANIA KOSZTÓW MEDYCZNYCH W MIEJSCE SZACUNKÓW

• SZCZEGÓLNE ZNACZENIE MA METODA WYKORZYSTANIA DANYCH NFZ GDZIE KOSZTY OZNACZONE SĄ IDENTYFIKATOREM PESEL

METODA

4

Wypadek przy pracy

• ZGODNIE Z USTAWĄ, ZA WYPADEK PRZY PRACY UWAŻA SIĘ NAGŁE ZDARZENIE WYWOŁANE PRZYCZYNĄ ZEWNĘTRZNĄ POWODUJĄCE URAZ LUB ŚMIERĆ, KTÓRE NASTĄPIŁO W ZWIĄZKU Z PRACĄ. WYPADEK MOŻNA UZNAĆ ZA WYPADEK PRZY PRACY, GDY NASTĄPIŁ ON PODCZAS LUB W ZWIĄZKU Z WYKONYWANIEM PRZEZ PRACOWNIKA ZWYKŁYCH CZYNNOŚCI LUB POLECENIA PRZEŁOŻONYCH, PODCZAS LUB W ZAWIĄZKU Z WYKONYWANIEM PRZEZ PRACOWNIKA CZYNNOŚCI NA RZECZ PRACODAWCY NAWET BEZ POLECENIA, W CZASIE POZOSTAWANIA PRACOWNIKA W DYSPOZYCJI PRACODAWCY MIĘDZY SIEDZIBĄ PRACODAWCY A MIEJSCEM WYKONYWANIA OBOWIĄZKU WYNIKAJĄCEGO ZE STOSUNKU PRACY.

5

Cel badania

• GŁÓWNYM CELEM BADANIA JEST OPRACOWANIE ZASAD REJESTROWANIA, OCENY I MONITOROWANIA KOSZTÓW LECZENIA I REHABILITACJI OSÓB POSZKODOWANYCH W WYPADKACH PRZY PRACY ORAZ ZE STWIERDZONĄ CHOROBĄ ZAWODOWĄ.

6

Cel badania

• UDOWODNIENIE, ŻE ZA POMOCĄ NUMERU PESEL MOŻNA POLICZYĆ KOSZTY MEDYCZNE

• WYBÓR TEMATU NARODZIŁ SIĘ PO PRZEANALIZOWANIU LITERATURY MIĘDZYNARODOWEJ DOTYCZĄCEJ WYPADKÓW PRZY PRACY ORAZ CHORÓB ZAWODOWYCH . NIKT NIE LICZYŁ, KAŻDY SZACOWAŁ.

• DLATEGO TEŻ ZDECYDOWANO SIĘ POLICZYĆ REALNE KOSZTY MEDYCZNE CO POWINNO SKUTKOWAĆ POPRAWĄ PROFILAKTYKI I ZMNIEJSZENIEM WYDATKÓW

7

Trudności metodologiczne- bazy danych i rejestry

• KONIECZNOŚĆ IDENTYFIKACJI i POŁĄCZENIA ORAZ ANALIZY DANYCH POCHODZĄCYCH Z RÓŻNYCH ŹRÓDEŁ I Z NIEZALEŻNYCH INSTYTUCJI

• BRAK MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA MIĘDZYNARODOWEJ KLASYFIKACJI URAZÓW, CHORÓB I PROBLEMÓW ZDROWOTNYCH ICD-10:

- BRAK KATEGORII „CHOROBA ZAWODOWA” LUB „WYPADEK PRZY PRACY” JAKO „OSOBNEJ ZEWNĘTRZNEJ PRZYCZYNY CHOROBY LUB ZGONU”

8

TRUDNOŚCI METODOLOGICZNE- BAZY DANYCH I REJESTRY CD Numer identyfikacyjny PESEL

ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH

REJESTR CHORÓB ZAWODOWYCHREJESTR WYPADKÓW PRZY PRACYREJESTR ABSENCJI CHOROBOWEJ (ZUS-ZLA)

NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA

LECZENIE SZPITALNEAMBULATORYJNA OPIEKA ZDROWOTNAREHABILITACJA LECZNICZA

LEKIWYROBY MEDYCZNE

NARODOWY INSTYTUT ZDROWIA PUBLICZNEGO

CHOROBOWOŚĆ SZPITALNAZEWNĘTRZNE PRZYCZYNY CHORÓB

BEZ NUMERU PESEL

WYBÓR METODY ANALIZY KOSZTÓW

1. KOSZTY NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA; LECZENIA SZPITALNEGO, AMBULATORYJNEJ OPIEKI SPECJALISTYCZNEJ, REHABILITACJI LECZNICZEJ

wAOS

wH

wL KKK KL - koszty leczenia

KH - koszty hospitalizacjiKAOS - koszty ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS)

wZUSR

wNFZR

wREH KKK

KREH - koszty rehabilitacji

KR-NFZ - koszty świadczeń rehabilitacyjnych udzielanych w ramach NFZ

KR-ZUS - koszty rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS

10

KONSEKWENCJE KOSZTÓW WYPADKÓW PRZY PRACY I CHORÓB

ZAWODOWYCH

Konsekwencje związane ze stanem zdrowia i organizacji opieki zdrowotnej

• Leczenie szpitalne

• Ambulatoryjna opieka specjalistyczna

• Rehabilitacja lecznicza (w tym leczenie sanatoryjne)

• Udział własny pacjenta (z kieszeni)

11

KONSEKWENCJE ZWIĄZANE Z ZATRUDNIENIEM

• KOSZTY PRACODAWCY

o ZASIŁEK CHOROBOWYo ZATRUDNIENIE

ZASTĘPCYo MOŻLIWOŚĆ NADGODZINo OPÓŹNIENIA W

PRODUKCJI

• KOSZTY SPOŁECZNE I GOSPODARCZE

o KONIECZNOŚĆ ZASTOSOWANIA RÓŻNYCH FORM OPIEKI SPOŁECZNEJ

o OBCIĄŻENIA KOSZTAMI ŚWIADCZEŃ SPOŁECZNYCH

o SPADEK ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNYCH

o OBCIĄŻENIE DOCHODÓW, PRODUKTU KRAJOWEGO BRUTTO

12

ETAPY BADANIA

• 1. ANKIETA

• 2. KOSZTY CHORÓB ZAWODOWYCH

• 3. POŁĄCZENIE IDENTYFIKATORÓW PESEL Z DANYMI Z NFZ

13

Wypadki - ankieta

• CELEM ANKIETY BYŁO OSZACOWANIE OBCIĄŻENIA BUDŻETÓW DOMOWYCH KOSZTAMI LECZENIA I REHABILITACJI, KTÓRE NIE SĄ POKRYWANE PRZEZ NFZ I DODATKOWE UBEZPIECZENIA.

• ANKIETA DOTYCZYŁA TYLKO WYDATKÓW PRYWATNYCH - NIEPOKRYTYCH PRZEZ NFZ ORAZ WYDATKÓW ZWIĄZANYCH Z PRYWATNYMI WIZYTAMI LEKARSKIMI, WYDATKAMI NA LEKI, SPRZĘT MEDYCZNY, OPATRUNKI itp.

14

WYPADKI - ANKIETA

• BADANIEM OBJĘTO GRUPĘ PRACOWNIKÓW, KTÓRZY W LATACH 2010-2012 ULEGLI WYPADKOWI PRZY PRACY.

• PRÓBĘ LOSOWĄ PRACOWNIKÓW WYLOSOWANO Z GRUPY JEDENASTU NAJWIĘKSZYCH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE.

15

PRÓBA

• Wybrano 34 przedsiębiorstwa z terenu całej polski (które zatrudniały największą liczbę pracowników) spośród których wylosowano 11 w których przeprowadzono badanie

• 180 982 - liczba zatrudnionych pracowników (stan na 2011 rok)

• W każdej z firm min.20% poszkodowanych wzięło udział w badaniu

• Próba losowa (co 5 osoba, która uległa wypadkowi zgodnie z datą wystąpienia wypadku lub alfabetycznie)

16

Ryc. 1 Stosunek uzyskanych ankiet do wszystkich zarejestrowanych wypadków w badanym okresie

465

38 499

931

50117

45

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

13 24 32 34

Zakodowany numer firmy

Liczba wypełnionych ankiet

Liczba wypadków ogółem

Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy bazy danych

17

Ryc. 2 Częstości występowania danych grup w badanej populacji (zwolnienia lekarskie)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy bazy danych

Podzielono liczbę dni zwolnienia lekarskiego na następujące grupy:

[1-7], [8-14], [15-21], [22-30], [31-60], [61-90], [91-180], [180+)

18

Ryc. 3 Rozkład rodzaju urazów w związku z wypadkiem przy pracy

19

CHOROBY ZAWODOWE

• W RAMACH WSPÓŁPRACY Z INSTYTUTEM MEDYCYNY PRACY IM. J. NOFERA W ŁODZI , STWORZONO BAZĘ DANYCH ZAWIERAJĄCĄ NIEZBĘDNE ZMIENNE DO DALSZEJ ANALIZY.

• WYZNACZONO ZMIENNE WYKORZYSTANE W ANALIZIE, m.in. WIEK, PŁEĆ, ZAWÓD, STANOWISKO, RODZAJ WYKONYWANEJ CZYNNOŚCI, KLASYFIKACJĘ PRZEDSIĘBIORSTWA, LOKALIZACJĘ PRZEDSIĘBIORSTWA

• BAZA DANYCH OBEJMUJE OSOBY, U KTÓRYCH W OKRESIE OD 1 LIPCA 2011 DO 31 GRUDNIA 2011 STWIERDZONO CHOROBĘ ZAWODOWĄ.

20

Ryc. 4 Rozkład stwierdzonych chorób zawodowych w podziale na województwa, w których znajdowało się

przedsiębiorstwo

Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy bazy danych

21

Ryc. 5 Najczęściej rozpoznawane choroby zawodowe w okresie 01.07.2011-31.12.2011

229 221

72

123

247

74

050

100150200250300

Borelioza Astmaoskrzelowa

Niedowładmięśni wew.

krtani

Trwały ubyteksłuchu

Pylicagórników

kopalń węgla

Zespół cieśni wobrębie

nadgarstka

Ilość stwierdzonych wybranych chorób zawodowych

Źródło: Opracowanie własne na podstawie analizy bazy danych

22

POŁĄCZENIE DANYCH

• BAZY DANYCH DOTYCZĄCE WYPADKÓW PRZY PRACY ORAZ KOSZTÓW CHORÓB ZAWODOWYCH ZOSTAŁY POŁĄCZONE Z DANYMI KOSZTOWYMI NFZ

• WYNIKI SĄ AKTUALNIE ANALIZOWANE, TRUDNOŚCI POLEGAJĄ MIĘDZY INNYMI NA OCZYSZCZENIU ZBIORÓW WYPADKÓW PRZY PRACY ORAZ CHORÓB ZAWODOWYCH Z KOSZTÓW Z NIMI NIE ZWIĄZANYCH

23

USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJfinansowanych ze środków publicznych

(Dz.U. 2004 r. Nr 210. poz. 2135 z późn. zm)z dnia 27 sierpnia 2004 r.

Art. 87.• 8. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia

Społecznego oraz podmiot zobowiązany do przekazania składek za osoby, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 8a, przekazują nieodpłatnie centrali Funduszu lub oddziałowi wojewódzkiemu Funduszu, na ich wniosek, dane związane z: 2) potwierdzaniem prawa do świadczeń opieki zdrowotnej, z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej

• a) stwierdzonego naruszenia sprawności organizmu w wyniku wypadku przy pracy,

• b) nazwy, rodzaju lub kategorii choroby zawodowej oraz stwierdzonego naruszenia sprawności organizmu w wyniku tej choroby,

• c) wypłacenia zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego z tytu-łu wypadku przy pracy oraz przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, a także okresu, za który zostały wypłacone,

• d) uznania zdarzenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego za wypadek przy pracy.

24

USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ cd.

Art. 87.

• 9. ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH I KASA ROLNICZEGO UBEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO PRZEKAZUJĄ DO CENTRALI FUNDUSZU DANE, O KTÓRYCH MOWA W ART. 188 PO PRZEPROWADZENIU ICH WERYFIKACJI POLEGAJĄCEJ NA STWIERDZENIU ICH ZGODNOŚCI Z DANYMI OBJĘTYMI EWIDENCJĄ PESEL.

25

USTAWA O ŚWIADCZENIACH OPIEKI ZDROWOTNEJ cd.

ART. 188. 1. FUNDUSZ JEST UPRAWNIONY DO

PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH UBEZPIECZONYCH W CELU:

4) KONTROLI RODZAJU, ZAKRESU I PRZYCZYNY UDZIELANYCH

ŚWIADCZEŃ; 4. DLA REALIZACJI ZADAŃ, O KTÓRYCH MOWA W

UST. 1–3, MINISTER WŁAŚCIWY DO SPRAW ZDROWIA I FUNDUSZ MAJĄ PRAWO DO PRZETWARZANIA NASTĘPUJĄCYCH DANYCH:

7) NUMER PESEL;

26

WNIOSKI• POWODZENIE BADANIA PILOTAŻOWEGO

WSKAZUJE, ŻE W OKRESACH ROCZNYCH MOŻLIWE BĘDZIE POWIADAMIANIE OPINII PUBLICZNEJ O WYDATKACH ZWIĄZANYCH Z WYPADKAMI PRZY PRACY ORAZ CHOROBAMI ZAWODOWYMI

• ZAPROPONOWANIE, ABY ZE SKŁADKI PŁACONEJ PRZEZ PRACODAWCÓW POKRYWANE BYŁY KOSZTY LECZENIA ZWIĄZANE Z WYPADKIEM PRZY PRACY I CHOROBĄ ZAWODOWĄ

WIELKIE PODZIĘKOWANIA

Za dostarczenie danych kosztowych z baz NFZ

DLA PANA DYREKTORA DARIUSZA DZIEŁAKA

ORAZ DLA PANA JACKA WŁODARCZYKA

Z NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA

27

• POLICZYĆ MOŻNA TYLKO RZECZY POLICZALNE

• DZIĘKUJĘ