KonstytuKonstytucja cja

3 maja 3 maja 1791r.1791r.

Konstytucja 3 Maja- to Konstytucja 3 Maja- to druga na świecie, a druga na świecie, a pierwsza w Europie pierwsza w Europie ustawa zasadnicza. ustawa zasadnicza.

Uchwalona na Sejmie Uchwalona na Sejmie Czteroletnim w 1791 roku Czteroletnim w 1791 roku

przez stronnictwo przez stronnictwo patriotyczne jako rezultat patriotyczne jako rezultat

kompromisu ze kompromisu ze stronnictwem królewskim, stronnictwem królewskim, była wynikiem dążeń do była wynikiem dążeń do

naprawy stosunków naprawy stosunków wewnętrznych w wewnętrznych w

Rzeczpospolitej po I Rzeczpospolitej po I rozbiorze.rozbiorze.

Obrazy Obrazy przedstawiają przedstawiają Uchwalenie Uchwalenie

Konstytucji 3 Konstytucji 3 maja 1791r.maja 1791r.Jan

Matejko

Jan Matejko

Kazimierz Wojniakowski

• Miasto i mieszczanieMiasto i mieszczaniePrawo na teraźniejszym sejmie Prawo na teraźniejszym sejmie

zapadłe pod tytułem Miasta nasze zapadłe pod tytułem Miasta nasze królewskie wolne w państwach królewskie wolne w państwach Rzeczypospolitej w zupełności Rzeczypospolitej w zupełności

utrzymane mieć chcemy i za część utrzymane mieć chcemy i za część niniejszej konstytucji deklarujemy, niniejszej konstytucji deklarujemy,

jako prawo wolnej szlachcie jako prawo wolnej szlachcie polskiej dla bezpieczeństwa ich polskiej dla bezpieczeństwa ich

swobód i całości wspólnej Ojczyzny swobód i całości wspólnej Ojczyzny nową, prawdziwą i skuteczną nową, prawdziwą i skuteczną

dające siłę.dające siłę.

• Chłopi włościanieChłopi włościanie Lud rolniczy, spod którego ręki płynie Lud rolniczy, spod którego ręki płynie

najobfitsze bogactw krajowych źródło, który najobfitsze bogactw krajowych źródło, który najliczniejszą w narodzie stanowi ludność pod najliczniejszą w narodzie stanowi ludność pod

opiekę prawa i rządu krajowego przyjmujemy. Ci opiekę prawa i rządu krajowego przyjmujemy. Ci którzy by teraz do Ojczyzny powrócić chcieli, lub którzy by teraz do Ojczyzny powrócić chcieli, lub nowo z którejkolwiek strony przybyły, jak tylko nowo z którejkolwiek strony przybyły, jak tylko

stanie nogą na ziemi polskiej, wolnym jest stanie nogą na ziemi polskiej, wolnym jest zupełnie użyć przemysłu swego jak i gdzie chce, zupełnie użyć przemysłu swego jak i gdzie chce,

wolny jest czynić umowy na osiadłość, robociznę wolny jest czynić umowy na osiadłość, robociznę lub czynsze.lub czynsze.

• Rząd, czyli oznaczenie władz publicznych.Rząd, czyli oznaczenie władz publicznych. Wszelka władza społeczności ludzkiej Wszelka władza społeczności ludzkiej

początek swój bierze z woli narodu. Aby więc początek swój bierze z woli narodu. Aby więc całość państw, wolność obywatelska i całość państw, wolność obywatelska i

porządek społeczności w równej wadze na porządek społeczności w równej wadze na zawsze zostawały, trzy władze rząd narodu zawsze zostawały, trzy władze rząd narodu polskiego składać powinny i z woli prawa polskiego składać powinny i z woli prawa

niniejszego na zawsze składać będą, to jest: niniejszego na zawsze składać będą, to jest: władza prawodawcza w Stanach władza prawodawcza w Stanach

zgromadzonych, władza najwyższa zgromadzonych, władza najwyższa wykonawcza w królu i Straży i władza wykonawcza w królu i Straży i władza

sądownicza w jurysdykcjach na ten koniec sądownicza w jurysdykcjach na ten koniec ustanowionych lub ustanowić się mających.ustanowionych lub ustanowić się mających.

• Sejm, czyli władza prawodawczaSejm, czyli władza prawodawcza Sejm czyli Stany zgromadzone na dwie Sejm czyli Stany zgromadzone na dwie

izby dzielić się będą: na izbę poselską i na izby dzielić się będą: na izbę poselską i na izbę senatorską pod prezydencją króla. izbę senatorską pod prezydencją króla. Izba poselska jako wyobrażenie i skład Izba poselska jako wyobrażenie i skład wszechwładztwa narodowego będzie wszechwładztwa narodowego będzie

świątynią prawodawstwa. Przeto w izbie świątynią prawodawstwa. Przeto w izbie poselskiej najpierw decydowane będą poselskiej najpierw decydowane będą

wszystkie projekta. Sejm zawsze gotowym wszystkie projekta. Sejm zawsze gotowym będzie. Prawodawczy i ordynaryjny będzie. Prawodawczy i ordynaryjny

rozpoczynać się ma co dwa lata, trwać zaś rozpoczynać się ma co dwa lata, trwać zaś będzie podług opisu prawa o sejmach. będzie podług opisu prawa o sejmach.

Gotowy, w potrzebach nagłych zwołany, Gotowy, w potrzebach nagłych zwołany, stanowić ma o tej tylko materii, do której stanowić ma o tej tylko materii, do której

zwołanym będzie.zwołanym będzie.

• Król, władza wykonawczaKról, władza wykonawcza Władza wykonawcza do pilnowania praw i onych Władza wykonawcza do pilnowania praw i onych

pełnienia ściśle jest obowiązana. Tam czynna z siebie pełnienia ściśle jest obowiązana. Tam czynna z siebie będzie, gdzie prawa dozwalają, gdzie prawa potrzebują będzie, gdzie prawa dozwalają, gdzie prawa potrzebują

dozoru egzekucji, a nawet silnej pomocy. Posłuszeństwo dozoru egzekucji, a nawet silnej pomocy. Posłuszeństwo należy się jej zawsze od wszystkich magistratur, moc należy się jej zawsze od wszystkich magistratur, moc

przynaglenia nieposłuszne i zaniedbujące swe obowiązki przynaglenia nieposłuszne i zaniedbujące swe obowiązki magistratury w jej ręku zostawiamy.magistratury w jej ręku zostawiamy.

Władza wykonawcza nie będzie mogła praw stanowić ani Władza wykonawcza nie będzie mogła praw stanowić ani tłumaczyć, podatków i poborów pod jakimkolwiek tłumaczyć, podatków i poborów pod jakimkolwiek imieniem nakładać, długów publicznych zaciągać, imieniem nakładać, długów publicznych zaciągać,

rozkładu dochodów skarbowych przez sejm zrobionego rozkładu dochodów skarbowych przez sejm zrobionego odmieniać, wojny wydawać, pokoju ani traktatu odmieniać, wojny wydawać, pokoju ani traktatu

i żadnego aktu dyplomatycznego.i żadnego aktu dyplomatycznego.

• Władza sądowniczaWładza sądowniczaWładza sądownicza nie może być Władza sądownicza nie może być

wykonywana ani przez władzę wykonywana ani przez władzę prawodawczą, ani przez króla, lecz przez prawodawczą, ani przez króla, lecz przez magistratury na ten koniec ustanowione i magistratury na ten koniec ustanowione i wybierane. Powinna zaś być tak do miejsc wybierane. Powinna zaś być tak do miejsc

przywiązana, żeby każdy człowiek bliską dla przywiązana, żeby każdy człowiek bliską dla siebie znalazł sprawiedliwość, żeby siebie znalazł sprawiedliwość, żeby

przestępny widział wszędzie groźną nad sobą przestępny widział wszędzie groźną nad sobą rękę krajowego rządu.rękę krajowego rządu.

• RegencjaRegencja Straż będzie oraz regencja, mająca na czele królową albo w jej nieprzytomności prymasa. W tych trzech tylko przypadkach miejsce mieć może regencja: w czasie małoletności króla, w czasie niemocy trwałe pomieszanie zmysłów sprawującej i w przypadku

gdyby król był wzięty na wojnie. A gdy król w pierwszym przypadku z małoletności wyjdzie, w

drugim do zupełnego przyjdzie zdrowia, w trzecim z niewoli powróci, regencja rachunek z czynności

swoich oddać mu powinna i odpowiadać narodowi za czas swego urzędowania, tak jak jest przepisano o

Straży na każdym ordynaryjnym sejmie, z osób i majątków swoich.

• Edukacja dzieci królewskichEdukacja dzieci królewskichSynowie królewscy, których do następstwa

tronu konstytucja przeznacza, są pierwszymi dziećmi Ojczyzny, przeto baczność o dobre ich wychowanie do narodu należy, bez uwłoczenia jednak

prawom rodzicielskim. Za rządu królewskiego sam król z Strażą i

wyznaczonym od Stanów dozorcą edukacji królewiców wychowaniem ich zatrudniać

się będzie.

• Siła zbrojna narodowaSiła zbrojna narodowaNaród winien jest sobie samemu obronę od Naród winien jest sobie samemu obronę od

napaści i dla przestrzegania całości swojej. Wszyscy napaści i dla przestrzegania całości swojej. Wszyscy przeto obywatele są obrońcami całości i swobód przeto obywatele są obrońcami całości i swobód

narodowych. Wojsko nic innego nie jest tylko narodowych. Wojsko nic innego nie jest tylko wyciągnięta siła obronna i porządna z ogólnej siły wyciągnięta siła obronna i porządna z ogólnej siły narodu. Naród winien wojsku swemu nagrodę i narodu. Naród winien wojsku swemu nagrodę i

poważanie za to, iż się poświęca jedynie dla jego poważanie za to, iż się poświęca jedynie dla jego obrony. Wojsko winno narodowi strzeżenie granic i obrony. Wojsko winno narodowi strzeżenie granic i spokojności powszechnej, słowem winno być jego spokojności powszechnej, słowem winno być jego

najsilniejszą tarczą.najsilniejszą tarczą.

• www.wikipedia.pl• www.konstytucja-3-maja-pl.com

• www.sciaga.pl• www.halat.pl

• www.encyklopedia.pwn.pl

Wykonała Wykonała Marta WydraMarta Wydra

kl.Ibgkl.Ibg