17

Energet yka | Utrzymanie Ruchu 4/2016

Konsekwencjeoraz możliwościnowej ustawy o efektywności energetycznej dla odbiorców końcowych

Nowa ustawa o efektywności energetycznej z 20 maja 2016 r. weszła w życie 1 października 2016 r., wprowadzając szereg zmian w  dotychczasowym systemie efektywności energetycznej. Cześć tych zmian może mieć wpływ na  koszty energii elektrycznej oraz gazu dla odbiorców końcowych. Dodatkowo nowa ustawa o  efektywności energetycznej zmienia obecny system uzyskiwania wsparcia na projekty efektywności energetycznej. W niniejszym artykule skupimy się na jej najważniejszych aspektach mających wpływ na odbiorców końcowych.

nie 45 dni od złożenia wniosku. Na podsta-wie tej decyzji przedsiębiorca będzie miał przyznane białe certyfikaty, ale – co należy podkreślić − otrzyma je dopiero po zreali-zowaniu przedsięwzięcia. Zmianę tę nale-ży ocenić pozytywnie, bo przedsiębiorca będzie mógł już przed realizacją przedsię-wzięcia zagwarantować sobie określoną wartość wsparcia, której ostateczne przy-znanie nastąpi po zrealizowaniu przedsię-wzięcia. Zgodnie z art. 19 nowej ustawy jako przed-sięwzięcia efektywności energetycznej, na które można uzyskać wsparcie, zostały wymienione m.in.:• izolacja instalacji przemysłowych, prze-

budowa lub remont budynku wraz z in-stalacjami i urządzeniami technicznymi, modernizacja lub wymiana: oświetle-nia, urządzeń i instalacji wykorzystywa-nych w procesach przemysłowych lub w procesach energetycznych, teleko-munikacyjnych lub informatycznych, lokalnych sieci ciepłowniczych i lokal-nych źródeł ciepła,

• modernizacja lub wymiana urządzeń przeznaczonych do użytku domowego, odzyskiwanie energii, w tym odzyski-wanie energii w procesach przemysło-wych,

• ograniczenie strat związanych z pobo-rem energii biernej, strat sieciowych związanych z przesyłaniem lub dys-trybucją energii elektrycznej lub gazu ziemnego, strat na transformacji, w sie-ciach ciepłowniczych, związanych

z systemami zasilania urządzeń tele-komunikacyjnych lub informatycznych czy też stosowanie do ogrzewania lub chłodzenia obiektów energii wytwa-rzanej w  instalacjach odnawialnego źródła energii, ciepła użytkowego w  wysokosprawnej kogeneracji lub ciepła odpadowego z  instalacji prze-mysłowych.

Ponadto minister właściwy do  spraw energii ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospoli-tej Polskiej „Monitor Polski”, szczegółowy wykaz przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej.

W jaki sposób uzyskać białe certyfikaty? Nabór wniosków o  przyznanie białych certyfikatów będzie prowadzony w  try-bie ciągłym, a prezes URE powinien wydać decyzję o przyznaniu białych certyfikatów w terminie 45 dni od złożenia wniosku. Na podstawie tej decyzji przedsiębiorca otrzyma białe certyfikaty po zrealizowaniu przedsięwzięcia. Wydane świadectwa nie będą jednak od razu trafiały do obrotu, tyl-ko niejako będą „w depozycie” u prezesa URE. Przedsiębiorcy będą je otrzymywali dopiero po zrealizowaniu zaplanowanych i  zgłoszonych przedsięwzięć, co  będzie przez nas sprawdzane [1].Wniosek do prezesa URE powinien zawie-rać nazwę spółki, adres siedziby oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP) podmiotu oraz:

Kacper Skalskiradca prawny, szef zespołu prawa energetycznego w Kancelarii Raczyński Skalski & Partners sp.p. 

Według dotychczasowych regula-cji przedsiębiorcy mogli uzyskać finansowanie przedsięwzięć

efektywności energetycznej, otrzymując białe certyfikaty, które następnie mogli sprzedać na Towarowej Giełdzie Energii. Białe certyfikaty przyznawane były w dro-dze przetargu organizowanego przez pre-zesa URE. System przetargów miał wiele wad, wśród których przedsiębiorcy najczę-ściej wymieniali: długość postępowania przetargowego, które trwało nawet kilka-naście miesięcy, fakt, że przetargi były ogła-szane raz do roku, oraz odrzucanie ofert z  powodu nieistotnych błędów formal-nych, których nie można było uzupełniać. Głównie z tych względów ustawodawca zdecydował się na rezygnację z przetar-gów, wprowadzając możliwość składania wniosków w  trybie bezprzetargowym oraz przyznawanie białych certyfikatów po spełnieniu określonych warunków for-malnych.

Nowe zasady pozyskiwania świadectw efektywności energetycznej Według nowych przepisów prezes URE bę-dzie prowadził nabór wniosków w trybie ciągłym – oznacza to, że wnioski o wyda-nie białych certyfikatów mogą być skład-ne w każdym momencie, a nie – tak jak dotychczas – tylko w terminie przetargu. Jeżeli spełnione zostaną warunki formal-ne, prezes URE powinien wydać decyzję o przyznaniu białych certyfikatów w termi-

18

Utrzymanie Ruchu 4/2016 | Energet yka

• określenie przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej oraz jego lokalizacji;

• ilość energii finalnej, wyrażona w  to-nach oleju ekwiwalentnego, planowa-nej do zaoszczędzenia średnio w ciągu roku, w wyniku realizacji przedsięwzięcia;

• wskazanie okresu uzyskiwania oszczęd-ności energii finalnej dla danego przed-sięwzięcia, wyrażonego w latach kalen-darzowych;

• oznaczenie terminu realizacji przedsię-wzięcia.

Do wniosku o wydanie świadectwa efektyw-ności energetycznej należy dołączyć audyt efektywności energetycznej oraz oświad-czenie o spełnianiu warunków.

Zmiana sposobu kalkulacji wartości przyznawanych białych certyfikatówW  stosunku do  poprzednich przepisów nowa ustawa wprowadza mniej korzystny sposób kalkulacji liczby przyznawanych świadectw pochodzenia. W oparciu o ustawę z 2011 roku prezes URE wydawał białe certyfikaty za zaoszczędzo-ną energię pierwotną, a na podstawie no-wej ustawy będzie wydawać świadectwa za oszczędności w finalnym zużyciu ener-gii. Jest to zasadnicza różnica wpływająca na wartość otrzymywanego wsparcia. W ra-mach starego systemu przetargów występo-wało zjawisko tzw. apetytu na świadectwa efektywności energetycznej, co związane było z istnieniem współczynnika akceptacji ofert ogłaszanego przed każdym kolejnym przetargiem przez ministra gospodarki oraz wartością efektu energetycznego propono-wanego przez podmiot składający ofertę. Firmy mogły składać oferty w taki sposób, że na przykład oszczędzając 100 toe energii pierwotnej, można było wystąpić o świa-dectwa na 200 toe i je otrzymać. Teraz jeśli na przykład owe 100 toe zaoszczędzonej energii pierwotnej przełoży się na 70 toe za-oszczędzonej energii finalnej, to świadectwa będą przysługiwać tylko za 70 toe [1]. Powyższa zmiana ma negatywny wpływ na wielkość wsparcia na ewentualne pro-jekty efektywności realizowane przez przed-siębiorców.

Wzrost wartości opłaty zastępczej Jak zostało wskazane powyżej, obowiązek w zakresie efektywności energetycznej mo-

że być spełniony zarówno przez umorzenie białych certyfikatów, jak i poprzez uiszcze-nie opłaty zastępczej. Nowa ustawa zmie-nia wysokość opłaty zastępczej, co może mieć wpływ na koszty zakupu energii elek-trycznej oraz gazu. Zgodnie z art. 12 ust. 2 nowej ustawy o efektywności energe-tycznej jednostkowa wysokość opłaty za-stępczej wynosi: 1000 zł w 2016 r. i 1500 zł w 2017 r. Natomiast w każdym kolejnym roku kwota 1500 zł będzie indeksowana corocznie o 5%, czyli za 2018 rok opłata za-stępcza wyniesie 1575 zł, a w 2019 r. – już 1653,75 zł. Może to spowodować wzrost kosztów wypełniania obowiązków przez sprzedawców energii elektrycznej i gazu, a tym samym wzrost cen energii i gazu dla odbiorców końcowych.

Obowiązkowy audyt energetyczny dla przedsiębiorstwOprócz uproszczenia systemu uzyskiwania białych certyfikatów nowelizacja wprowa-dziła również nowe obowiązki dla przedsię-biorców. Istotną zmianą jest wprowadzenie obowiązkowego audytu energetycznego dla tzw. dużych przedsiębiorców, którzy zatrudniają średniorocznie powyżej 250 pracowników lub którzy osiągnęli roczny obrót netto ze  sprzedaży towarów, wy-robów i usług oraz operacji finansowych przekraczający równowartość w złotych 50 mln euro lub sumy aktywów jego bi-lansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat przekroczyły równowartość w zło-tych 43 mln euro. Audyt powinien być sporządzony w ciągu 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, tj. do 30 września 2017 r. Audyt energetycz-ny przedsiębiorstwa przeprowadzany jest co 4 lata, natomiast na potrzeby kontroli dane dotyczące audytu powinny być prze-chowywane przez kolejne 5 lat. Po przepro-

wadzeniu audytu przedsiębiorca zawiada-mia o tym fakcie prezesa URE w terminie 30 dni od jego przeprowadzenia.Sporządzanie audytów energetycznych powinno się opierać na  następujących wytycznych: według dyrektywy 2012/27/UE – Kryteria minimalne dotyczące audytów energetycznych, w tym audytów przeprowa-dzonych w ramach systemów zarządzania energią oraz art. 37 Ustawy o efektywności energetycznej. Niewykonanie obowiązków określonych przez przepisy ustawy będzie skutkować nałożeniem na przedsiębiorstwa kar pie-niężnych – za nieprzeprowadzenie audytu energetycznego do 5% przychodu ukara-nego przedsiębiorcy, osiągniętego w po-przednim roku podatkowym, oraz do 10% przychodu ukaranego przedsiębiorstwa energetycznego lub odbiorcy końcowe-go osiągniętego w poprzednim roku po-datkowym za niewykonywanie obowiązku umorzenia białych certyfikatów.

PodsumowanieBiorąc pod uwagę zmiany w  sposobie obliczania obowiązku w zakresie efektyw-ności energetycznej oraz wysokości opła-ty zastępczej, może się okazać, że będzie to mieć wpływ na ceny energii elektrycznej i gazu dla odbiorców końcowych. Dodat-kowo czynnikiem kosztowym dla przedsię-biorców będzie obowiązek sporządzania audytów. Natomiast pozytywnie należy oceniać próbę usprawnienia systemu pozyskiwa-nia białych certyfikatów oraz przyznanie wsparcia dla projektów planowanych. Praktyka zweryfikuje nowy model funk-cjonowania świadectw efektywności ener-getycznej, między innymi, czy możliwym będzie dotrzymanie przez URE 45-dnio-wego terminu na przyznanie certyfikatów. Niestety zmiana sposobu kalkulacji war-tości przyznawanych białych certyfikatów spowoduje spadek rzeczywistej wartości wsparcia otrzymywanego przez przedsię-biorców na projekty efektywności energe-tycznej. q

Piśmiennictwo1. Nowak D.: URE: pojawiają się tzw. termino-

we świadectwa efektywności energetycznej. http://energetyka.wnp.pl/d-nowak-ure-po-jawiaja-sie-tzw-terminowe-swiadectwa-efektywnosci-energetycznej,283261_1_0_2.html.

Pozytywnie należy oceniać próbę

usprawnienia systemu pozyskiwa nia białych certyfikatów oraz przyznanie wsparcia dla projektów planowanych.