KONKURS PRZEDMIOTOWY Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP SZKOLNY – Czytać – Pisać – Rozumieć. INSTRUKCJA:

1. Przeczytaj uważnie załączone teksty oraz wszystkie polecenia. 2. Odpowiedzi wpisuj w wyznaczonych miejscach testu. 3. Nie cytuj, jeśli nie jesteś o to proszony. 4. Nie używaj korektora. Błędną odpowiedź po prostu przekreśl. 5. Na rozwiązanie testu masz 60 minut. 6. Liczba punktów możliwych do zdobycia: 41

TEKST 1. Mamy przekazy, że znaki przestankowe pojawiły się w starożytnej Grecji gdzieś w II w. p.n.e. [...] Kropka była [...]najstarszym znakiem przestankowym, choć początkowo Grecy stawiali ją po prostu dla oddzielenia poszczególnych wyrazów. [...] Znaki przestankowe przyszły do nas wraz z alfabetem łacińskim. W średniowieczu kopiści, zajmujący się kopiowaniem ksiąg już je stosowali, ale według własnego uznania. W bogatym wyborze zjawiły się znaki przestankowe dopiero po wynalezieniu druku (XV, XVI w.). Dziś mamy tych znaków sporo, bo aż 10. Wyliczę je: przecinek, średnik, myślnik, znak zapytania, wykrzyknik, nawias, cudzysłów, wielokropek, dwukropek i kropka. [...] Umiejętność rozmieszczania znaków przestankowych jest sztuką, którą wskazane jest sobie przyswoić, gdyż pomaga to szybko uchwycić przez czytającego sens napisanego tekstu. Znaki przestankowe pomagają nam odczytać dany tekst według intencji autora. TEN, KTO LEKCEWAŻY ZASADY INTERPUNKCJI, ZMIENIA ZNACZENIE TEKSTU! Halina Cieszkowska „Polubić przecinek ( i nie tylko) „ [w:] „Płomyczek” 2000, nr 4 ZADANIE 1. ( 0-1) Przyporządkuj słowo „prawda” „fałsz” do stwierdzenia: Znaki przestankowe pojawiły się w starożytnej Grecji najprawdopodobniej w II w. n.e. ........................................ ZADANIE 2. ( 0-1) Najstarszym znakiem przestankowym jest:

A. kropka B. przecinek C. średnik D. dwukropek

ZADANIE 3. (0-1) Dlaczego zdanie: „ TEN, KTO LEKCEWAŻY ZASADY INTERPUNKCJI, ZMIENIA ZNACZENIE TEKSTU” zostało napisane wielkimi literami? .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ZADANIE 4. ( 0-1)

Czy powyższe stwierdzenie można odnieść, np. do wiersza Zbigniewa Herberta „Rozmyślania Pana Cogito o odkupieniu”? Nie powinien przysyłać syna zbyt wielu widziało przebite dłonie syna jego zwykłą skórę zapisane to było aby nas pojednać najgorszym pojednaniem [...] ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ZADANIE 5. ( 0-1) W formie przypisu podaj znaczenie użytego w TEKŚCIE 1. terminu „kopista” . .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ZADANIE 6. ( 0-1) Do czego służą znaki przestankowe? Odpowiedz jednym zdaniem, używając orzeczenia czasownikowego. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ZADANIE 7. ( 0-2) Zapisz poprawnie podane niżej skróty – stawiając kropkę lub pomijając ją. godz (godzina) ..................................... zł (złoty) ............................................... ob (obywatel) ....................................... itd (i tak dalej) ..................................... TEKST 2. Dlaczego piszę te krótkie fraszki? Bo słów mi brak. S.J. Lec ZADANIE 8. ( 0-1) Podaj imię i nazwisko najsłynniejszego renesansowego polskiego fraszkopisarza. .......................................................................................................................................... ZADANIE 9. ( 0-2) Podaj dwie cechy gatunkowe fraszki.

.......................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................... ZADANIE 10. ( 0-2) Ułóż dwa zdania, w których słowo „fraszka” użyjesz w różnych znaczeniach. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ZADANIE 11. ( 0-5) Zredaguj zaproszenie dla uczniów swojej klasy na spotkanie z wybitnym polskim fraszkopisarzem ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ TEKST 3. Dokąd biegnie ta napisana sarna przez napisany las? Czy z napisanej wody pić, która jej pyszczek odbije jak kalka? Dlaczego łeb podnosi, czy coś słyszy? Na pożyczonych z prawdy czterech nóżkach wsparta spod moich palców uchem strzyże. Cisza – ten wyraz też szeleści po papierze I rozgarnia spowodowane słowem „las” gałęzie. Nad białą kartką czają się do skoku litery, które mogą ułożyć się źle, zdania osaczające, przed którymi nie będzie ratunku. [...] Jest więc taki świat, nad którym los sprawuję niezależny? Czas, który wiążę łańcuchami znaków? Istnienie na mój rozkaz nieustanne? Radość pisania. Możność utrwalania. Zemsta ręki śmiertelnej. W. Szymborska „Radość pisania”

ZADANIE 12. ( 0-1) Wiersz Wisławy Szymborskiej należy do liryki refleksyjnej. Podaj jedną cechę tej liryki ....................................................................................................................................................... ZADANIE 13. ( 0-2) Wskaż fragment wiersza , w którym podmiot liryczny ujawnia się bezpośrednio. ....................................................................................................................................................... ZADANIE 14. ( 0-1) Na podstawie ostatniej strofy odpowiedz na pytanie: co daje tytułową radość pisania? ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ZADANIE 15. ( 0-1) Wypisz z wiersza Szymborskiej 3 wyrazy , które mówią o procesie pisania w sensie dosłownym. ....................................................................................................................................................... ZADANIE 16. ( 0-1) Na podstawie wiersza oraz własnych przemyśleń wskaż przynajmniej jedną charakterystyczną cechę pisarza. .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ZADANIE 17. ( 0-2) Wypisz z wiersza dwa przykłady przenośni. ...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................,, ZADANIE 18. ( 0-1) Wskaż w wierszu onomatopeję i napisz jaka jest jej funkcja. ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ ZADANIE 19. Napisz list do kolegi, w który spróbujesz odpowiedzieć na pytanie: Jak czytać, by zrozumieć? KLUCZ ODPOWIEDZI I ZASADY PUNKTOWANIA

NUMER PYTANIA

POPRAWNE (PRZYKŁADOWE) ODPOWIEDZI

LICZBA PUNKTÓW

ZASADY PRZYZNAWANIA PUNKTÓW

1. fałsz 0-1 1p.- poprawna odpowiedź 2. A 0-1 1p. –poprawna odpowiedź 3. Została zasygnalizowana

ważność wyróżnionych słów 0-1 1p. –poprawna odpowiedź

4. Nie, wiersz Herberta jest wierszem wolnym

0-1 1p. poprawna odpowiedź z uzasadnieniem

5. Kopista – człowiek zajmujący się kopiowaniem ksiąg

0-1 1p. –podanie znaczenia słowa wykorzystanego w tekście

6. Znaki przestankowe pomagają odczytać tekst zgodnie z intencją osoby piszącej.

0-1 1p. –poprawne merytorycznie zdanie z orzeczeniem czasownikowym

7. godz. zł ob. itd.

0-2 2p. –poprawny zapis wszystkich skrótów 1p. – poprawny zapis trzech skrótów

8. Jan Kochanowski 0-1 1p.- poprawna odpowiedź 9. -utwór wierszowany

-utwór krótki -tematyka żartobliwa -obecność pointy

0-2 2p. –wskazanie dwóch cech fraszki jako gatunku 1p.-wskazanie jednej cechy fraszki jako gatunku

10. Jan Kochanowski jest najwybitniejszym polskim twórcą „Fraszek.” Zadanie z matematyki to dla mnie fraszka!

0-2 2p.-ułożenie dwóch zdań z wyrazem fraszka w dwóch znaczeniach 1p.-ułożenie jednego zdania z wyrazem fraszka

11. Kryteria oceny zaproszenia *wskazanie adresata, nadawcy, określenie miejsca, czasu oraz celu, *zachowanie spójności wypowiedzi, *przestrzeganie poprawności językowej i stylistycznej, *przestrzeganie poprawności ortograficznej i interpunkcyjnej, *estetyka

(0-5) 1p.- za uwzględnienie wszystkich elementów zaproszenia 1p.- właściwa forma, spójna i logiczna treść 1p.-dopuszcza się jeden błąd językowy 1p.-dopuszcza się jeden błąd ortograficzny i jeden błąd interpunkcyjny 1p.-czytelne, staranne pismo, unikanie skreśleń

12. Utwór wyrażający w formie monologu wrażenia, uczucia, refleksje osoby mówiącej; poglądy na temat życia człowieka i otaczającego go świata.

(0-1) 1p.-poprawna odpowiedź

13. Podmiot liryczny mówi w pierwszej osobie – „Jest więc

( 0-2) 1p.-poprawna odpowiedź 1p.-wskazanie odpowiedniego

taki świat...” fragmentu wiersza 14. Radość pisania daje to, że

można decydować o wszystkim, co się opisuje

( 0-1) 1p.-poprawna odpowiedź

15. Np. napisana, szeleści po papierze, biała kartka, litery,

( 0-1) 1p.-poprawna odpowiedź

16. -może tworzyć siłą swojej wyobraźni nowy świat, -może odwzorowywać prawdziwe życie w swoich utworach, -może decydować o losie stworzonych postaci

(0-1) 1p.-poprawna odpowiedź

17. Np. „dokąd biegnie ta napisana sarna?” „nad białą kartką czają się do skoku litery”

(0-2) 2p.-wskazanie dwóch przykładów przenośni 1p.-wskazanie jednej przenośni

18. „Cisza – ten wyraz eż szeleści po papierze I rozgarnia Spowodowane słowem „las” gałęzie.” Funkcja: kilkakrotne użycie głosek „sz”, „rz”, „zi” daje wrażenie rozgarniania gałęzi drzew.

(0-2) 1p.-wskazanie wyrazu dźwiękonaśladowczego, 1p.-określenie funkcji

Kryteria oceny listu: kryteria Punktacja *zgodność pracy z tematem *rozwinięcie tematu *obecność zwrotów do adresata ( przynajmniej dwa poza nagłówkiem) *charakterystyczne elementy listu (miejscowość, data, nagłówek, formuła pożegnalna, podpis) *trójdzielność wypowiedzi *spójność *poprawność językowa *poprawność ortograficzna

1p. 1p. 1p. 1p. 1p. 1p. 3p. 0-3 bł. 3p. 4 bł. 2p. 5 bł. 1p. 6 bł. 0p. 2p. 0 bł. 2p. 1 bł. 1p. 2 bł. 0p.

*poprawność interpunkcyjna *estetyka zapisu

1p. (dopuszczalne 3 błędy) 1p.