Komunikacja Komunikacja z sądem cywilnym z sądem cywilnym drogą elektroniczną drogą elektroniczną

- - de lege latade lege lata i i de lege ferendade lege ferenda

SYLWIA KOTECKASYLWIA KOTECKA

Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej (CBKE)Komunikacji Elektronicznej (CBKE)

Wydział Prawa, Administracji i EkonomiiWydział Prawa, Administracji i EkonomiiUniwersytet WrocławskiUniwersytet Wrocławski

s.kotecka@prawo.uni.wroc.pls.kotecka@prawo.uni.wroc.plhttp://cbke.prawo.uni.wroc.plhttp://cbke.prawo.uni.wroc.pl

Dlaczego warto informatyzować sądy?Dlaczego warto informatyzować sądy?

Wzrastająca liczba spraw i dokumentacji Wzrastająca liczba spraw i dokumentacji papierowej – ich archiwizacja jest droga.papierowej – ich archiwizacja jest droga.

Szybkość prowadzenia postępowania jest Szybkość prowadzenia postępowania jest ważnym czynnikiem klimatu dla ważnym czynnikiem klimatu dla prowadzenia działalności gospodarczej.prowadzenia działalności gospodarczej.

Inne kraje informatyzują sądownictwo – Inne kraje informatyzują sądownictwo – chociażby Austria, Niemcy, Wielka chociażby Austria, Niemcy, Wielka Brytania. Można czerpać z wyników ich Brytania. Można czerpać z wyników ich pracy i doświadczeń w zakresie pracy i doświadczeń w zakresie informatyzacji.informatyzacji.

Możliwości informatyzacji postępowania cywilnegoMożliwości informatyzacji postępowania cywilnego Wszczynanie postępowania cywilnegoWszczynanie postępowania cywilnego

→ → wnoszenie pozwów (oraz innych pism wnoszenie pozwów (oraz innych pism procesowych) z załącznikami drogą procesowych) z załącznikami drogą elektroniczną.elektroniczną.

Bezgotówkowe uiszczanie opłaty sądowej.Bezgotówkowe uiszczanie opłaty sądowej. Doręczenia stronom pism sądowych drogą

elektroniczną. Elektroniczne doręczenia pomiędzy

profesjonalnymi pełnomocnikami procesowymi.

Elektroniczny protokół. Elektroniczne przesłuchanie. E-tryb postępowania (na wzór Money Claim

Online: http://www.moneyclaim.gov.uk)

Podstawy prawne komunikacji elektronicznej Podstawy prawne komunikacji elektronicznej z sądem cywilnym (I)z sądem cywilnym (I)

1) Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o 1) Ustawa z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym;podpisie elektronicznym;2) Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – 2) Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego;Kodeks postępowania cywilnego;3) Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o 3) Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne:realizujących zadania publiczne:

► ►Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 października 2005 r. w sprawie 11 października 2005 r. w sprawie minimalnych wymagań dla systemów minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznychteleinformatycznych

- ustanawia listę formatów danych oraz - ustanawia listę formatów danych oraz protokołów komunikacyjnych i protokołów komunikacyjnych i

szyfrującychszyfrujących

Podstawy prawne komunikacji elektronicznej Podstawy prawne komunikacji elektronicznej z sądem cywilnym (II)z sądem cywilnym (II)

►►Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 września 2005 r. w sprawie warunków organizacyjno-września 2005 r. w sprawie warunków organizacyjno-technicznych doręczania dokumentów elektronicznych technicznych doręczania dokumentów elektronicznych podmiotom publicznym;podmiotom publicznym;4) Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach 4) Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnychsądowych w sprawach cywilnych

►►rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie sposobu dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych;uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych;5) 5) de lege ferendade lege ferenda ustawa z dnia ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektronicznąświadczeniu usług drogą elektroniczną

- w zakresie definicji środków komunikacji - w zakresie definicji środków komunikacji elektronicznych, za pomocą których można elektronicznych, za pomocą których można byłoby byłoby przesyłać sądowi pisma procesowe i ich przesyłać sądowi pisma procesowe i ich załączniki oraz systemu teleinformatycznego, załączniki oraz systemu teleinformatycznego, adresu elektronicznego.adresu elektronicznego.

Dlaczego trzeba informatyzować sądy?Dlaczego trzeba informatyzować sądy?

Art. 58 ust. 2 ustawy z dnia 18 września Art. 58 ust. 2 ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym:2001 r. o podpisie elektronicznym:

W terminie W terminie do dnia 1 maja 2008 r.do dnia 1 maja 2008 r. organy władzy publicznej umożliwią organy władzy publicznej umożliwią odbiorcom usług certyfikacyjnych odbiorcom usług certyfikacyjnych wnoszenie podań i wnioskówwnoszenie podań i wniosków oraz oraz innych innych czynnościczynności w postaci elektronicznejw postaci elektronicznej w w przypadkach, gdy przepisy prawa przypadkach, gdy przepisy prawa wymagają składania ich wymagają składania ich w określonej w określonej formieformie lub lub według określonego wzoruwedług określonego wzoru..

Dlaczego trzeba informatyzować sądy?Dlaczego trzeba informatyzować sądy?

Art. 2 ust. 1 ustawy o informatyzacji:Art. 2 ust. 1 ustawy o informatyzacji:

Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, przepisy Z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, przepisy ustawy stosuje się do realizujących ustawy stosuje się do realizujących zadania publiczne określone przez zadania publiczne określone przez ustawy:ustawy:

1) organów administracji rządowej, 1) organów administracji rządowej, organów kontroli państwowej i organów kontroli państwowej i ochrony prawa, ochrony prawa, sądówsądów, jednostek , jednostek organizacyjnych prokuratury, a także organizacyjnych prokuratury, a także jednostek samorządu terytorialnego jednostek samorządu terytorialnego i ich organów (...) zwanych dalej i ich organów (...) zwanych dalej „podmiotami publicznymi”„podmiotami publicznymi”

Dlaczego trzeba informatyzować sądy?Dlaczego trzeba informatyzować sądy?

Art. 16 ust. 1 ustawy o informatyzacji:Art. 16 ust. 1 ustawy o informatyzacji: Podmiot publiczny, prowadząc Podmiot publiczny, prowadząc

wymianę informacji, jest obowiązany wymianę informacji, jest obowiązany zapewnić możliwość wymiany zapewnić możliwość wymiany informacji również w formie informacji również w formie elektronicznej przez wymianę elektronicznej przez wymianę dokumentów elektronicznych dokumentów elektronicznych związanych z załatwianiem spraw związanych z załatwianiem spraw należących do jego zakresu działania, należących do jego zakresu działania, przy wykorzystaniu informatycznych przy wykorzystaniu informatycznych nośników danych lub środków nośników danych lub środków komunikacji elektronicznej.komunikacji elektronicznej.

Równoważność podpisu Równoważność podpisu elektronicznego i własnoręcznegoelektronicznego i własnoręcznego

Art. 5 ust. 2 ustawy o podpisie Art. 5 ust. 2 ustawy o podpisie elektronicznymelektronicznym::

Dane w postaci elektronicznej Dane w postaci elektronicznej opatrzone opatrzone bezpiecznym podpisem bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatucertyfikatu są są równoważne pod równoważne pod względem skutków prawnychwzględem skutków prawnych dokumentom opatrzonym podpisem dokumentom opatrzonym podpisem własnoręcznym, chyba że przepisy własnoręcznym, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.odrębne stanowią inaczej.

Bardzo ważne pytanieBardzo ważne pytanie

Czy nowelizacja ustawy o podpisie Czy nowelizacja ustawy o podpisie elektronicznym rzeczywiście zmieniła elektronicznym rzeczywiście zmieniła termin na 1 maja 2008 r. w zakresie termin na 1 maja 2008 r. w zakresie obowiązkuobowiązku organu władzy organu władzy publicznejpublicznej (a zatem i (a zatem i sądusądu) ) rozpoznania sprawy cywilnej rozpoznania sprawy cywilnej wszczętej na skutek wniesienia pozwu wszczętej na skutek wniesienia pozwu spełniającego wszystkie wymagania spełniającego wszystkie wymagania formalne z KPC oraz opatrzonego formalne z KPC oraz opatrzonego bezpiecznym e-podpisem bezpiecznym e-podpisem weryfikowanym za pomocą ważnego weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu?kwalifikowanego certyfikatu?

Dlaczego informatyzacja postępowania w Dlaczego informatyzacja postępowania w sprawach cywilnych jest trudna sprawach cywilnych jest trudna de lege latade lege lata??

Art. 125 Art. 125 §§ 2 KPC: Jeżeli przepis 2 KPC: Jeżeli przepis szczególny tak stanowi, pisma szczególny tak stanowi, pisma procesowe wnosi się na urzędowych procesowe wnosi się na urzędowych formularzach albo na formularzach albo na elektronicznych elektronicznych nośnikach informatycznychnośnikach informatycznych..

Art. 187Art. 18722 KPC: W sprawach, o których KPC: W sprawach, o których mowa w artykule poprzedzającym, mowa w artykule poprzedzającym, pozew wnosi się na elektronicznych pozew wnosi się na elektronicznych nośnikach informatycznych, jeżeli nośnikach informatycznych, jeżeli przepis szczególny tak stanowi.przepis szczególny tak stanowi.

→ → nie ma takich przepisów nie ma takich przepisów szczególnych szczególnych w KPC...w KPC...

Dlaczego informatyzacja postępowania w Dlaczego informatyzacja postępowania w sprawach cywilnych jest trudna sprawach cywilnych jest trudna de lege latade lege lata??

Art. 125 Art. 125 §§ 4 KPC: Minister Sprawiedliwości 4 KPC: Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i termin wprowadzenia techniki zasady i termin wprowadzenia techniki informatycznej, warunki, jakim powinny informatycznej, warunki, jakim powinny odpowiadać elektroniczne nośniki odpowiadać elektroniczne nośniki informatyczne, na których pisma procesowe informatyczne, na których pisma procesowe mają być wnoszone, tryb odtwarzania danych na mają być wnoszone, tryb odtwarzania danych na nich zawartych, sposób ich przechowywania i nich zawartych, sposób ich przechowywania i zabezpieczania, uwzględniając stan zabezpieczania, uwzględniając stan wyposażenia sądów w odpowiednie środki wyposażenia sądów w odpowiednie środki techniczne i poziom rozwoju technik techniczne i poziom rozwoju technik informatycznych.informatycznych.

→ → do dziś nie zostało wydane...do dziś nie zostało wydane...

Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (I)Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (I)

Zarządzenie Prezesa Sądu Rejonowego dla Zarządzenie Prezesa Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Fabrycznej nr 21/05 z dnia 21 Wrocławia-Fabrycznej nr 21/05 z dnia 21 października 2005 r.:października 2005 r.:W związku z art. 16 ustawy o informatyzacji W związku z art. 16 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz art. 5 ust. 2 ustawy o podpisie publiczne oraz art. 5 ust. 2 ustawy o podpisie elektronicznym i art. 125-129 k.p.c. zarządzam, elektronicznym i art. 125-129 k.p.c. zarządzam, co następuje:co następuje:I. Pisma (w tym I. Pisma (w tym pozwypozwy i i wnioskiwnioski) ) w formie w formie dokumentu elektronicznegodokumentu elektronicznego przy pomocy przy pomocy systemów teleinformatycznych przyjmowane są systemów teleinformatycznych przyjmowane są poprzez adres e-mail:poprzez adres e-mail:biuro.podawcze@wroclaw-fabryczna.sr.gov.plbiuro.podawcze@wroclaw-fabryczna.sr.gov.pl obsługiwany przez pracowników Oddziału obsługiwany przez pracowników Oddziału Administracyjnego tut. Sądu.Administracyjnego tut. Sądu.

Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (II)Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (II)

III. Pisma otrzymane na adres wskazany w III. Pisma otrzymane na adres wskazany w pkt. I pkt. I podlegają wydrukowaniupodlegają wydrukowaniu i i przekazaniu do właściwej jednostki celem przekazaniu do właściwej jednostki celem złożenia do akt.złożenia do akt.VII. Jeżeli pismo lub załączniki VII. Jeżeli pismo lub załączniki nie może być nie może być odczytaneodczytane w sądowym systemie w sądowym systemie teleinformatycznym, należy niezwłocznie teleinformatycznym, należy niezwłocznie poinformowaćpoinformować o tym o tym nadawcęnadawcę wskazując wskazując mu przeszkody w odczycie pisma. Jeżeli mu przeszkody w odczycie pisma. Jeżeli występuje częściowa niemożność odczytu występuje częściowa niemożność odczytu pisma lub załączników i z dającej się odczytać pisma lub załączników i z dającej się odczytać treści wynika, że pismo to ma być pierwszym treści wynika, że pismo to ma być pierwszym pismem w sprawie, pismem w sprawie, należy mu nadać biegnależy mu nadać bieg i i postępowanie o usunięcie braków formalnych postępowanie o usunięcie braków formalnych pisma (pozwu/wniosku) prowadzić według pisma (pozwu/wniosku) prowadzić według właściwych przepisów k.p.c. lub k.p.k.właściwych przepisów k.p.c. lub k.p.k.

Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (III)Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (III)

VIII. Jeżeli pismo lub załączniki VIII. Jeżeli pismo lub załączniki podpisane elektronicznie nie mogą podpisane elektronicznie nie mogą być odczytane bez wykorzystania być odczytane bez wykorzystania dostępnego powszechnie programu dostępnego powszechnie programu do odczytania i weryfikacji podpisu do odczytania i weryfikacji podpisu elektronicznego należy elektronicznego należy zwrócić się zwrócić się do nadawcy/autora pisma o do nadawcy/autora pisma o dostarczenie oprogramowaniadostarczenie oprogramowania umożliwiającego oczytanie pisma umożliwiającego oczytanie pisma pod rygorem zastosowania pod rygorem zastosowania właściwych skutków prawnych dla właściwych skutków prawnych dla sytuacji niemożliwości nadania sytuacji niemożliwości nadania dalszego biegu sprawie.dalszego biegu sprawie.

Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (IV)Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (IV)

IV. Jeżeli pismo przesłane na w/w IV. Jeżeli pismo przesłane na w/w adres jest opatrzone podpisem adres jest opatrzone podpisem elektronicznym, równoważnym na elektronicznym, równoważnym na podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o podstawie art. 5 ust. 2 ustawy o podpisie elektronicznym podpisowi podpisie elektronicznym podpisowi własnoręcznemu, do jego wydruku własnoręcznemu, do jego wydruku osoba przyjmująca informację osoba przyjmująca informację dołącza dołącza protokółprotokół, w którym należy , w którym należy określić określić dane osoby podpisującej dane osoby podpisującej dokument podpisem elektronicznymdokument podpisem elektronicznym ze wskazaniem ze wskazaniem datydaty, , godzinygodziny i i minutyminuty sprawdzeniasprawdzenia..

Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (V)Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (V)

II. Dokumenty przesłane na adres wskazany II. Dokumenty przesłane na adres wskazany w pkt. I podlegają archiwizacji w postaci w pkt. I podlegają archiwizacji w postaci elektronicznej w Oddziale Administracyjnym.elektronicznej w Oddziale Administracyjnym.V. Dokumenty elektroniczne dotyczące V. Dokumenty elektroniczne dotyczące prowadzonych postępowań sądowych prowadzonych postępowań sądowych opatrzone podpisem elektronicznym opatrzone podpisem elektronicznym podlegają dodatkowo zapisowi na podlegają dodatkowo zapisowi na informatycznym nośniku danych w informatycznym nośniku danych w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy o rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne w postaci realizujących zadania publiczne w postaci płyty CD i przekazane celem złożenia wraz z płyty CD i przekazane celem złożenia wraz z wydrukiem pisma i protokołem sprawdzenia wydrukiem pisma i protokołem sprawdzenia podpisu elektronicznego do akt podpisu elektronicznego do akt postępowania dla umożliwienia sprawdzenia postępowania dla umożliwienia sprawdzenia podpisu w toku postępowania.podpisu w toku postępowania.

Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (VI)Innowacyjne rozwiązanie de lege lata (VI)

Z Uzasadnienia do Zarządzenia nr Z Uzasadnienia do Zarządzenia nr 21/05:21/05:

(...) pisma wniesione drogą (...) pisma wniesione drogą elektroniczną bez podpisu elektroniczną bez podpisu elektronicznego elektronicznego również są również są wniesione do Sąduwniesione do Sądu, a ich braki , a ich braki podlegają usunięciu, jak braki innych podlegają usunięciu, jak braki innych pism (wg właściwych przepisów pism (wg właściwych przepisów proceduralnych).proceduralnych).

Dokument elektronicznyDokument elektroniczny

Art. 3 pkt 2 ustawy o informatyzacji:Art. 3 pkt 2 ustawy o informatyzacji:

Stanowiący odrębną całość Stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych znaczeniową zbiór danych uporządkowanych w określonej uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej zapisany na strukturze wewnętrznej zapisany na informatycznym nośniku danych.informatycznym nośniku danych.

Czy ta definicja jest w ogóle Czy ta definicja jest w ogóle przydatna na gruncie postępowania przydatna na gruncie postępowania cywilnego? Czy nie jest za szeroka? cywilnego? Czy nie jest za szeroka? Nie ustanawia wymogu podpisania Nie ustanawia wymogu podpisania dokumentu ani zapewnienia jego dokumentu ani zapewnienia jego autentyczności czy integralności...autentyczności czy integralności...

Problemy z dokumentem elektronicznym (I)Problemy z dokumentem elektronicznym (I) Niezbyt dobra definicja e-dokumentu:Niezbyt dobra definicja e-dokumentu:

1) 1) określona wewnętrzna struktura e-określona wewnętrzna struktura e-dokumentudokumentu

- przepisami prawa czy standardami - przepisami prawa czy standardami technicznymi? technicznymi?

2) 2) e-dokument zapisany na nośniku e-dokument zapisany na nośniku danychdanych

- czy e-dokument podczas przesyłania - czy e-dokument podczas przesyłania pocztą elektroniczną przestaje być e-pocztą elektroniczną przestaje być e-dokumentem?dokumentem?

Czy dokument elektroniczny mógłby być Czy dokument elektroniczny mógłby być możliwą postacią dla dokumentów możliwą postacią dla dokumentów urzędowych oraz prywatnych? Dlaczego urzędowych oraz prywatnych? Dlaczego nie?nie?

Problemy z dokumentem elektronicznym (I)Problemy z dokumentem elektronicznym (I)

Czy e-dokument musi być opatrzony Czy e-dokument musi być opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu? Nie.kwalifikowanego certyfikatu? Nie.

Jeżeli e-dokument nie będzie opatrzony Jeżeli e-dokument nie będzie opatrzony bezpiecznym e-podpisem z ważnym bezpiecznym e-podpisem z ważnym kwalifikowanym certyfikatem, zapewne kwalifikowanym certyfikatem, zapewne uznany zostanie przez sąd za mało uznany zostanie przez sąd za mało wiarygodny środek dowodowy.wiarygodny środek dowodowy.

Problemy z dokumentem elektronicznym (II)Problemy z dokumentem elektronicznym (II)

Czy stronę obowiązują formaty danych dla e-Czy stronę obowiązują formaty danych dla e-dokumentów wnoszonych do sądu, określone w dokumentów wnoszonych do sądu, określone w rozporządzeniu w sprawie minimalnych rozporządzeniu w sprawie minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych? wymagań dla systemów teleinformatycznych?

- - powinnypowinny obowiązywać obowiązywać

→ → problem z podmiotowym zakresem problem z podmiotowym zakresem obowiązywania tego rozporządzeniaobowiązywania tego rozporządzenia

- obowiązuje raczej tylko w - obowiązuje raczej tylko w kontaktach kontaktach podmiot publiczny-podmiot publiczny-podmiot publicznypodmiot publiczny

- czy dopuszczalne jest nakładanie - czy dopuszczalne jest nakładanie na na stronę niebędącą podmiotem stronę niebędącą podmiotem publicznym publicznym dodatkowego wymogu dodatkowego wymogu formalnego pisma formalnego pisma procesowego w procesowego w drodze skomplikowanych drodze skomplikowanych czynności czynności interpretacyjnych?interpretacyjnych?

Elektroniczne oświadczenie woli (I)Elektroniczne oświadczenie woli (I)

Art. 60 KC. Z zastrzeżeniem Art. 60 KC. Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby przewidzianych, wola osoby dokonywającej czynności prawnej dokonywającej czynności prawnej może być wyrażona może być wyrażona przez każde przez każde zachowanie się tej osobyzachowanie się tej osoby, które , które ujawnia jej wolę w sposób ujawnia jej wolę w sposób dostatecznydostateczny, w tym również przez , w tym również przez ujawnienie tej woli ujawnienie tej woli w postaci w postaci elektronicznejelektronicznej (oświadczenie woli). (oświadczenie woli).

Elektroniczne oświadczenie woli (II)Elektroniczne oświadczenie woli (II)

Jest tendencja do Jest tendencja do niesłusznegoniesłusznego utożsamiania elektronicznego utożsamiania elektronicznego oświadczenia woli tylko i wyłącznie z oświadczenia woli tylko i wyłącznie z plikiem tekstowymplikiem tekstowym opatrzonym opatrzonym bezpiecznym podpisem elektronicznym bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatukwalifikowanego certyfikatu......

→ → ogromna większość platform, w ogromna większość platform, w oparciu oparciu o które działa e-commerce, o które działa e-commerce, bazuje na bazuje na oświadczeniach woli, które oświadczeniach woli, które nie mają nie mają bezpiecznego e-podpisu ani bezpiecznego e-podpisu ani żadnego żadnego certyfikatu; czyżby nie były w certyfikatu; czyżby nie były w ogóle ogóle oświadczeniami woli, a oświadczeniami woli, a transakcje transakcje zawarte na aukcjach zawarte na aukcjach internetowych były internetowych były nieważne...?!nieważne...?!

Dokument urzędowy wg KPCDokument urzędowy wg KPC

Wg art. 244 KPC: dokumentem urzędowym Wg art. 244 KPC: dokumentem urzędowym jest dokument sporządzony w przepisanej jest dokument sporządzony w przepisanej formie przez powołane do tego organy formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe władzy publicznej i inne organy państwowe w ich zakresie działania, a także przez w ich zakresie działania, a także przez organizacje zawodowe, samorządowe, organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i inne organizacje społeczne w spółdzielcze i inne organizacje społeczne w zakresie zleconych im przez ustawę spraw zakresie zleconych im przez ustawę spraw z dziedziny administracji publicznej. z dziedziny administracji publicznej.

Dokumentowi urzędowemu przysługują Dokumentowi urzędowemu przysługują dwa domniemania: prawdziwości dwa domniemania: prawdziwości (autentyczności) oraz zgodności treści (autentyczności) oraz zgodności treści dokumentu z prawdą. dokumentu z prawdą.

Dokument prywatny wg KPCDokument prywatny wg KPC

Dokumenty, które pochodzą od Dokumenty, które pochodzą od wystawców nie wymienionych w art. wystawców nie wymienionych w art. 244 KPC albo pochodzą od tych 244 KPC albo pochodzą od tych organów lub organizacji, jednakże organów lub organizacji, jednakże nie odpowiadają przepisanym nie odpowiadają przepisanym wymaganiom, są dokumentami wymaganiom, są dokumentami prywatnymi.prywatnymi.

Stanowią one dowód tego, że osoba, Stanowią one dowód tego, że osoba, która dokument podpisała, złożyła która dokument podpisała, złożyła oświadczenie w nim zawarte.oświadczenie w nim zawarte.

Przysługuje im również domniemanie Przysługuje im również domniemanie zgodności treści dokumentu z zgodności treści dokumentu z prawdą (argument z art. 253 KPC).prawdą (argument z art. 253 KPC).

Dokument elektroniczny jako środek dowodowyDokument elektroniczny jako środek dowodowy

Czy dokument elektroniczny opatrzony Czy dokument elektroniczny opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu jest kwalifikowanego certyfikatu jest dokumentem dokumentem sensu strictesensu stricte, a więc w , a więc w rozumieniu tradycyjnym, przedmiotem rozumieniu tradycyjnym, przedmiotem oględzin, a może innym środkiem oględzin, a może innym środkiem dowodowym? dowodowym?

Wydaje się, że na razie sądy traktują Wydaje się, że na razie sądy traktują wszystkie e-dokumenty, z bezpiecznym e-wszystkie e-dokumenty, z bezpiecznym e-podpisem weryfikowanym za pomocą podpisem weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu czy ważnego kwalifikowanego certyfikatu czy bez - jako tzw. bez - jako tzw. inne środki dowodoweinne środki dowodowe..

Dokument elektroniczny jako środek dowodowyDokument elektroniczny jako środek dowodowy Art. 5 dyrektywy 1999/93/WE w sprawie Art. 5 dyrektywy 1999/93/WE w sprawie

wspólnotowych ram dla podpisów wspólnotowych ram dla podpisów elektronicznych:elektronicznych:

Państwa Członkowskie zapewnią, żeby nie Państwa Członkowskie zapewnią, żeby nie odmawianoodmawiano podpisowi elektronicznemu podpisowi elektronicznemu (jakiemukolwiek – nie tylko bezpiecznemu z (jakiemukolwiek – nie tylko bezpiecznemu z ważnym kwalifikowanym certyfikatem) ważnym kwalifikowanym certyfikatem) skutecznościskuteczności prawnej i dopuszczalności jako prawnej i dopuszczalności jako dowodu w postępowaniu sądowymdowodu w postępowaniu sądowym jedynie jedynie dlatego, że: dlatego, że: - jest w formie elektronicznej lub - jest w formie elektronicznej lub - nie wykorzystuje kwalifikowanego certyfikatu - nie wykorzystuje kwalifikowanego certyfikatu lub lub - nie wykorzystuje kwalifikowanego certyfikatu - nie wykorzystuje kwalifikowanego certyfikatu pochodzącego od akredytowanego podmiotu pochodzącego od akredytowanego podmiotu świadczącego usługi certyfikacyjne lub też świadczącego usługi certyfikacyjne lub też - nie jest złożony za pomocą bezpiecznego - nie jest złożony za pomocą bezpiecznego urządzenia służącego do składania podpisu. urządzenia służącego do składania podpisu.

Problem z podpisem elektronicznymProblem z podpisem elektronicznym

1) Ważność certyfikatu służącego do 1) Ważność certyfikatu służącego do weryfikacji bezpiecznego e-podpisuweryfikacji bezpiecznego e-podpisu

- certyfikat musi być ważny - certyfikat musi być ważny zawszezawsze wtedy, wtedy, gdy dokonuje się weryfikacji e-gdy dokonuje się weryfikacji e-podpisu (art. podpisu (art. 5 ust. 2 ustawy o e-5 ust. 2 ustawy o e-podpisie)podpisie)

- ustawowo - ustawowo ograniczona w czasie ograniczona w czasie ważność ważność certyfikatu certyfikatu

→ → liczne problemy (np. następcze liczne problemy (np. następcze brakibrakiformalne elektronicznego pisma formalne elektronicznego pisma procesowego; archiwizacja)procesowego; archiwizacja)2) Niekompatybilność formatów e-podpisu2) Niekompatybilność formatów e-podpisu

- sąd powinien dysponować - sąd powinien dysponować oprogramowaniem umożliwiającym odczyt oprogramowaniem umożliwiającym odczyt

każdego formatu e-podpisu (koszty...)każdego formatu e-podpisu (koszty...)

Elektroniczna skrzynka podawczaElektroniczna skrzynka podawcza Podmiot publiczny przyjmuje e-dokumenty Podmiot publiczny przyjmuje e-dokumenty

za pośrednictwem elektronicznej skrzynki za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej:podawczej:

- dostępny powszechnie środek - dostępny powszechnie środek komunikacji elektronicznej służący do komunikacji elektronicznej służący do przekazywania informacji w formie przekazywania informacji w formie elektronicznej do podmiotu publicznego elektronicznej do podmiotu publicznego przy wykorzystaniu powszechnie dostępnej przy wykorzystaniu powszechnie dostępnej sieci teleinformatycznejsieci teleinformatycznej((§§ 2 pkt 1 rozporządzenie w sprawie 2 pkt 1 rozporządzenie w sprawie doręczania dokumentów elektronicznych doręczania dokumentów elektronicznych podmiotom publicznym)podmiotom publicznym)

- jej adres musi zostać podany - jej adres musi zostać podany (również) w (również) w Biuletynie Informacji Biuletynie Informacji Publicznej sąduPublicznej sądu

Urzędowe poświadczenie odbioru Urzędowe poświadczenie odbioru elektronicznego pisma procesowegoelektronicznego pisma procesowego

Dane elektroniczne dołączone do dokumentu Dane elektroniczne dołączone do dokumentu elektronicznego doręczonego podmiotowi elektronicznego doręczonego podmiotowi publicznemu lub połączone z tym dokumentem w publicznemu lub połączone z tym dokumentem w taki sposób, że jakakolwiek późniejsza zmiana taki sposób, że jakakolwiek późniejsza zmiana dokonana w tym dokumencie jest rozpoznawalna, dokonana w tym dokumencie jest rozpoznawalna, określające:określające:a) pełną nazwę podmiotu publicznego, któremu a) pełną nazwę podmiotu publicznego, któremu doręczono dokument elektroniczny;doręczono dokument elektroniczny;b) b) datę i czas doręczenia dokumentu datę i czas doręczenia dokumentu elektronicznegoelektronicznego, rozumiane jako data i czas , rozumiane jako data i czas wprowadzenia albo przeniesienia dokumentu wprowadzenia albo przeniesienia dokumentu elektronicznego do systemu teleinformatycznego elektronicznego do systemu teleinformatycznego podmiotu publicznego;podmiotu publicznego;c) datę i czas wytworzenia urzędowego c) datę i czas wytworzenia urzędowego poświadczenia odbiorupoświadczenia odbioru((§§ 2 pkt 4 rozporządzenia w sprawie warunków 2 pkt 4 rozporządzenia w sprawie warunków organizacyjno-technicznych doręczania organizacyjno-technicznych doręczania dokumentów elektronicznych podmiotom dokumentów elektronicznych podmiotom publicznym – publicznym – obowiązuje od dnia 17 sierpnia obowiązuje od dnia 17 sierpnia 2006 r.!2006 r.!))

Postulat Postulat de lege ferenda de lege ferenda (I)(I) Doręczenia za pomocą środków komunikacji Doręczenia za pomocą środków komunikacji

elektronicznej w rozumieniu przepisów o elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektronicznąświadczeniu usług drogą elektroniczną

→ → w kierunku sąd – strona w kierunku sąd – strona (przedstawiciel (przedstawiciel ustawowy, pełnomocnik)ustawowy, pełnomocnik)

→ → pomiędzy profesjonalnymi pomiędzy profesjonalnymi pełnomocnikami procesowymipełnomocnikami procesowymi

Można wzorować się na rozwiązaniach z art. Można wzorować się na rozwiązaniach z art. 3939¹¹ KPA KPA

→ → problem ze zróżnicowaniem problem ze zróżnicowaniem terminów terminów odbioru przesyłek (w tym odbioru przesyłek (w tym elektronicznych) elektronicznych) pomiędzy osobami pomiędzy osobami korzystającymi z korzystającymi z tradycyjnych a tradycyjnych a nowoczesnych środków nowoczesnych środków komunikacjikomunikacji

Postulat Postulat de lege ferenda de lege ferenda (II)(II)

→ → problem potwierdzania odbioru problem potwierdzania odbioru pisma pisma elektronicznego wysłanego elektronicznego wysłanego przez sąd albo przez sąd albo pomiędzy profesjonalnymi pomiędzy profesjonalnymi pełnomocnikami pełnomocnikami procesowymi;procesowymi;

→ → adres elektroniczny adresem dla adres elektroniczny adresem dla doręczeń doręczeń w rozumieniu KPCw rozumieniu KPC

Grupa e-SądGrupa e-Sąd

Oskar FilipowskiOskar Filipowski Łukasz GoździaszekŁukasz Goździaszek Dominik GóraDominik Góra Tomasz JanuszkiewiczTomasz Januszkiewicz Przemysław PęcherzewskiPrzemysław Pęcherzewski Piotr SkórniakPiotr Skórniak Alina WaloszczykAlina Waloszczyk Anna ZalesińskaAnna Zalesińska Agnieszka ZawiślańskaAgnieszka Zawiślańska Sylwia KoteckaSylwia Kotecka

Dziękuję za uwagę Dziękuję za uwagę

i zapraszam do i zapraszam do dyskusji!dyskusji!