Komputerowe wspomaganie zarządzania Tworzenie i wdrażanie...
Transcript of Komputerowe wspomaganie zarządzania Tworzenie i wdrażanie...
KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE
ZARZĄDZANIA
Dr inż. Mariusz Makuchowski
Wykład 10
Tworzenie i wdrażanie systemów informatycznych
cz.1
2
Planowanie
systemu informatycznego
3
Model procesu projektowania systemu
informacyjnego (Gościński)
A. Michalski, Zarządzanie informacjami w przedsiębiorstwie, Politechnika Śląska, Gliwice 1999, s. 17.
4
Planowanie systemu informatycznego
Założeniem realizacji fazy planowania SI jest osiągnięcie
następujących celów:
• stworzenie systemu informatycznego skutecznie wspomagającego
strategiczne cele firmy
• zaangażowanie kierownictwa firmy w proces planowania i
projektowania, a następnie użytkowania systemu informatycznego
Proces planowania systemu informatycznego składa się z trzech
etapów [10]:
• studium misji gospodarczej,
• określenia architektury systemu,
• identyfikacji i oceny obszarów zastosowań
5
Planowanie systemu informatycznego
Pierwszy etap – studium misji gospodarczej to analiza i ocena
procesów gospodarczych danej firmy, tj:
• misja gospodarcza,
• plan strategiczny firmy,
• biznesplan pod kątem przyszłego systemu informatycznego.
Podstawowe zadania tego etapu to:
• analiza czynników powodzenia,
• analiza konkurencyjności firmy,
• analiza zwiększenia wartości wyrobu w cyklu produkcyjnym
6
Planowanie systemu informatycznego
Drugi etap - określenie architektury systemu polega na określeniu:
• zasobów danych,
• rodzaju zastosowań,
• infrastruktury technicznej i sieciowej w aspekcie procesów
gospodarczych firmy.
Podstawowym sposobem definiowania architektury systemu są
macierzowe (np. metoda BSP - Business Systems Planning) zależności
pomiędzy:
• zasobami danych,
• funkcjami i procesami realizowanymi w firmie,
• komórkami organizacyjnymi firmy,
• Zastosowaniami
7
Planowanie systemu informatycznego
Trzeci etap - identyfikacja i ocena obszarów zastosowań ma na celu
integrację poszczególnych składników systemu w całość
wspomagającą misję gospodarczą firmy w aspekcie:
• procesów gospodarczych i powiązań między nimi,
• baz danych,
• sieci komputerowej,
• sprzętu i oprogramowania
8
Strategie informatyzacji
Strategia informatyzacji polega na określeniu roli systemów
informatycznych w działalności danego przedsiębiorstwa. Ma na
celu wspieranie podstawowych procesów biznesowych realizowanych
w danym przedsiębiorstwie.
Wyróżnia się trzy strategie informatyzacji zarządzania:
• budowa nowego systemu od podstaw – realizowane są wszystkie fazy
tworzenia systemu informatycznego
• integracja istniejących systemów informatycznych
• wdrażanie istniejących, wcześniej zbudowanych i zaadaptowanych
systemów.
9
Strategia informatyzacji
Strategia tworzenia systemu komputerowego to zbiór zasad i
wskazówek, które mają wspomóc planowanie budowy systemu, który
będzie optymalny w danych warunkach.
Istnieją różne rodzaje strategii:
• Strategia deterministyczna – o znanej z góry liczbie etapów budowy
systemu i kolejności ich wykonania
• Strategia indeterministyczna – o nieznanej z góry liczbie etapów
10
Strategia informatyzacji - infoplan
Formułowanie strategii informatyzacji firmy to tworzenie planu
strategicznego informatyzacji (infoplanu) zależnego od:
• specyfiki działalności firmy,
• kontekstu technologicznego,
• stylu zarządzania
• struktury organizacyjnej
Formułowanie infoplanu to realizowanie trzech procesów:
• analitycznego
• oceniającego
• twórczego
Przebiegają równolegle i wywierają na
siebie wzajemny wpływ
11
Proces analityczny
Proces analityczny – jego rolą jest identyfikacja planów i celów
gospodarczych, na podstawie których definiowane są wspomagające
je potrzeby informatyczne.
Proces ten polega na przeprowadzeniu zstępującej procedury
transformacji tj. tłumaczenia działalności gospodarczej na systemy i
technologię informatyczną
W realizacji tego procesu biorą udział: kierownicy szczebla
strategicznego, taktycznego i operacyjnego przy udziale
kierownictwa służb informatycznych
Działalność zostaje opisana w postaci celów gospodarczych,
biznesplanów lub gospodarczych planów strategicznych
12
Proces oceniający
Proces oceniający – polega
na ocenie eksploatowanego
systemu według odpowie-
dnich kryteriów, z których
najważniejsze to:
• Zaawansowanie
technologiczne systemu –
poziom zaawansowania
określają specjaliści –
informatycy
• Znaczenie gospodarcze
systemu – ocena należy do
jego użytkowników
Zaprzestanie
użytkowania
Ponowna
ocena
Modyfikacja Użytkowania
i doskonalenie
NISKIE WYSOKIE
NIS
KIE
WY
SO
KIE
Zn
ac
ze
nie
go
sp
od
arc
ze
Zaawansowanie technologiczne
13
Proces twórczy
Proces twórczy – jego celem jest identyfikacja szans czyli
odpowiedź na postawione pytanie:
Czy możliwości oferowane przez aktualne trendy rozwoju
technologii informatycznej pozwolą podnieść konkurencyjność firmy
lub stworzyć nowe opcje strategiczne dla niej?
Proces ten realizowany jest w trzech etapach:
• Badaniu (analizowaniu) nowych, innowacyjnych pomysłów i rozwiązań
z dziedziny technologii informatycznej,
• Specyfikacji przesłanek o charakterze organizacyjnym i kadrowym,
sprzyjających wdrożeniu nowatorskich rozwiązań
• Opracowaniu planu informatyzacji opartego na innowacyjnych
rozwiązaniach, w wymiarze organizacyjnego i technologicznego
środowiska
14
Formułowanie strategii informatyzacji
Proces analityczny Proces oceniający Proces twórczy
Cele i plany
gospodarcze
Użytkowane
systemy
Możliwości
Technologii
informatycznej
PLAN INFORMATYZACJI - INFOPLAN
Metodologia
Praca
zespołowa
Badania
i oceny
Użytkownicy
i specjaliści
Techniki,
procesy
Otoczenie
15
Planowanie informatyzacji a strategia
gospodarcza
Planowanie informatyzacji jest ściśle związane z planowaniem
działalności gospodarczej przedsiębiorstwa. Planowanie
informatyzacji stanowi część strategii gospodarczej firmy a infoplan
jest składnikiem biznesplanu
INFOPLAN
PLANOWANIE
STRATEGII
INFORMATYZACJI
STRATEGICZNE
PLANOWANIE
GOSPODARCZE
BIZNESPLAN
16
STRATEGICZNE PLANOWANIE
GOSPODARCZE
cele gospodarcze
co?
Informacja KapitałZasoby pracy
Materiały i energia
Środki trwałe
ZASOBY FIRMY
jak?
cele informatyzacji, kryteria jakości, przyszłe systemy
co? jak?
Struktura organiza-
cyjna, kadry
informa-tyczne
Ocena
bieżą-
cego
systemu
Archite-ktura
projekto-wanego
systemu, zasoby danych
Sprzęt,
oprogra-
mowanie
Sieć
kompu-
terowa
INFOPLAN
Źródło: Wrycza S.: Analiza i
projektowanie systemów
informatycznych zarządzania
Strategia gospodarcza a
informatyczna
17
Infoplan
Treść infoplanu uzależniona jest od dwóch czynników:
• Strategii, misji i celów gospodarczych firmy
• Rozwoju technologii informatycznej
Czynniki te ulegają szybkim zmianom, co powoduje, że konieczna
jest stała aktualizacja planu informatyzacji. Przy obecnym tempie
zmian utrzymuje on swoja aktualność 2-3 lata
18
Metody i techniki analizy sytuacyjnej
Istnieje wiele metod identyfikowania tych obszarów działalności,
których informatyzacja może sprzyjać rozwojowi firmy,
skutecznemu wdrażaniu strategii rynkowej oraz podnoszeniu jej
konkurencyjności.
Do metod tych należą m.in.:
• sesja MataPlan
• sesja SWOT
• analiza Istotnych Czynników Powodzenia
• model spójności dynamiki Broekstry
• metoda BSP (Business Systems Planning)
19
Sesja MetaPlan
Metoda ta pozwala na prowadzenie dyskusji z udziałem moderatora.
Ma charakter warsztatów, przeprowadzonych dla grupy pracowników
danej organizacji w skład której wchodzą przedstawiciele
kierownictwa, eksperci, przyszli użytkownicy. Grupa zostaje
podzielona na kilka zespołów, które realizują następującą
procedurę:
• kilkadziesiąt sekund dyskusji nad postawionym problemem,
• opracowanie indywidualnych propozycji rozwiązań na oddzielnych
kartkach papieru,
• „dyskusja kartkowa”, przyjęcie priorytetów i wybranie najbardziej
racjonalnych rozwiązań
• Po przedstawieniu problemu i krótkiej dyskusji, uczestnicy
przedstawiają własne odpowiedzi, pomysły rozwiązań i opinie.
20
MetaPlan
Głównym celem takiej sesji jest wskazanie systemów
informatycznych, których wdrożenie pozwoli na osiągnięcie celów i
uniknięcie zagrożeń w rozwoju organizacji.
Najczęściej analizowanymi problemami są:
• cele firmy,
• zagrożenia
• działania dla osiągnięcia celów,
• działania dla uniknięcia zagrożeń,
• specyfikacja systemów informatycznych.
21
Metoda SWOT, Analiza ICP
Metoda SWOT - polega na określeniu mocnych i słabych stron firmy
oraz jej szans i zagrożeń. Na ich podstawie następuje sprecyzowanie
oczekiwań wobec systemów informatycznych.
Analiza Istotnych Czynników Powodzenia ICP – czynniki te
odpowiadają obszarom działalności gospodarczej firmy, których
pozytywny rezultat gwarantuje jej pomyślne funkcjonowanie na
rynku. Identyfikacja Istotnych Czynników Powodzenia następuje
poprzez:
• przeprowadzenie warsztatów na których określane są cele i priorytety
firmy, a następnie zostaje opracowana i przeprowadzona ankieta
wśród kierownictwa firmy
• Zapoznanie się członków kierownictwa z wynikami ankiety,
przeprowadzenie kolejnego warsztatu w celu ustalenia ostatecznej
listy ICP
22
Model spójności Broekstry
Model spójności Broekstry – przeznaczony jest do analizy wpływu
zmian dokonanych w jednym rodzaju czynniku na inne rodzaje
czynników funkcjonowania firmy.
Wyróżnionych zostało pięć podstawowych rodzajów czynników
występujących w każdej organizacji:
• Kombinacja produkt-rynek
• Technologia
• Organizacja
• Kadry
• Dominująca koalicja (formalne i nieformalne grupy mające wpływ na
strategię działania firmy)
23
Model spójności Broekstry
Kombinacja
produkt - rynekTechnologia
Dominująca
koalicja
Kadry Organizacja
Zmiana któregokolwiek czynnika powoduje zmiany pozostałych, co
powoduje, że zmiany stają się przewidywalne a zatem można
przewidzieć wystąpienie np. ewentualnych negatywnych skutków.Np.: skutki wdrożenia systemu informatycznego (technologia) na
kombinację rynek-produkt, organizację oraz grupy pracownicze.
24
Metoda BSP
Metoda BSP to IBM-owska metoda do definiowania architektury systemu
informatycznego. Polega na określeniu macierzowych zależności
występujących w organizacji pomiędzy procesami gospodarczymi,
komórkami organizacyjnymi (funkcjami), grupami danych (encjami) oraz
zastosowaniami (podsystemami informatycznymi) – macierz INFOCROSS
ORGANIZACYJNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ
INFORMATYCZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ
PROCESY GOSPODZRCZE
GRUPY DANYCH (ENCJE)
JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE
(FUNKCJE)
PODSYSTEMY INFORMATYCZNE
WSPOMAGANIE PRZEZ SYSTEMY INFORMATYCZNE
ARCHITEKTURA SYSTEMÓW
INFORMATYCZNYCH
25
FUNKCJE
FUNKCJE PROCESY
Za
rzą
d
Kie
r.c
en
tru
m
info
rma
tyk
i
Kie
r.d
zia
łuk
ad
r
Kie
r.d
zia
łuko
ntr
oli
pro
du
kc
ji
Kie
r.d
zia
łup
rod
uk
cji
Kie
r. d
zia
łu g
os
po
da
rki
ma
teri
ało
we
j
Kie
r.d
zia
łus
prz
ed
aży
Kie
r.d
zia
łud
os
taw
Kie
r.d
zia
łum
ark
eti
ng
u
Kie
r. d
zia
łu p
lan
ow
an
ia
str
ate
gic
zn
eg
o
Dyre
kto
rfi
na
ns
ow
y
Dyre
kto
r
Strategia X O O X X
Marketing O - X - X O - O
Wytwarzanie zasobów O X X X O - - -
Analiza rynku O X X -
Przetwarzanie zamówień sprzedaży O X - O
Kontrola produkcji X O O -
Produkcja O X O O
Kontakt z dostawcami O O X O
Przetwarzanie zamówień zakupu O - X - -
Sterowanie zapasami O X O O -
Dystrybucja O - X O - -
Fakturowanie X O
Przetwarzanie płatności O - - X
Kontrola użytkowania zasobów X - - - O
PROCESY X odpowiedzialny; O powiązany; - słabo powiązany
Metoda BSPmacierz procesy gospodarcze/jednostki organizacyjne
26
ENCJE
PROCESY ENCJE
Za
rzą
d
Dzia
ł m
ark
eti
ng
u
Pla
n w
yk
orz
ys
tan
ia
za
so
bó
w
Ryn
ek
Klie
nt
Pro
du
kt
Pla
n s
prz
ed
aży
Pla
n p
rod
uk
cji
Dzia
ł p
rod
uk
cji
Do
sta
wc
a
Za
mó
wie
nia
Do
sta
wa
Za
pa
s
Ha
rmo
no
gra
m
Wyró
b
Fa
ktu
ra
Pła
tno
ść
Za
só
b
Strategia C U U U U
Marketing U C U U U
Wytwarzanie zasobów U U C U U
Analiza rynku U C C U U U
Przetwarzanie zamówień sprzedaży U U C U U
Kontrola produkcji U C C U U U U
Produkcja U U U C U U
Kontakt z dostawcami U U C U U
Przetwarzanie zamówień zakupu U U U U C
Sterowanie zapasami U U U U C U
Dystrybucja U U C C
Fakturowanie U U U U U U U U C U
Przetwarzanie płatności U U U C
Kontrola użytkowania zasobów U U U C
PROCESY U użytkowanie; C tworzenie;
Metoda BSPmacierz procesy gospodarcze/encje
27
ENCJE
ZWIĄZKI
Za
rzą
d
Dzia
ł m
ark
eti
ng
u
Pla
n w
yk
orz
ys
tan
ia
za
so
bó
w
Ryn
ek
Klie
nt
Pro
du
kt
Pla
n s
prz
ed
aży
Pla
n p
rod
uk
cji
Dzia
ł p
rod
uk
cji
Do
sta
wc
a
Za
mó
wie
nia
Do
sta
wa
Zap
as
Ha
rmo
no
gra
m
Wyró
b
Fa
ktu
ra
Pła
tno
ść
Za
só
b
Strategia C U U U U
Marketing U C U U U
Wytwarzanie zasobów U U C U U
Analiza rynku C C U U U
Przetwarzanie zamówień sprzedaży U U C U U
Kontrola produkcji U C C U U U U
Produkcja U U U C U U
Kontakt z dostawcami U U C U U
Przetwarzanie zamówień zakupu U U U U C
Sterowanie zapasami U U U U C U
Dystrybucja U U C C
Fakturowanie U U U U U U U U C U
Przetwarzanie płatności U U U C
Kontrola użytkowania zasobów U U U C
PROCESY U użytkowanie; C tworzenie;
Metoda BSPgrupy tematyczne związki między nimi
28
ENCJE
ZWIĄZKI
Zarz
ąd
Dzia
ł m
ark
eti
ng
u
Pla
n w
yko
rzysta
nia
zaso
bó
w
Ryn
ek
Klien
t
Pro
du
kt
Pla
n s
prz
ed
aży
Pla
n p
rod
ukcji
Dzia
ł p
rod
ukcji
Do
sta
wca
Zam
ów
ien
ia
Do
sta
wa
Zap
as
Harm
on
og
ram
Wyró
b
Faktu
ra
Pła
tno
ść
Zasó
b
StrategiaPLANO-
WANIEMarketing
Wytwarzanie zasobów
Analiza rynku
SPRZEDAŻPrzetwarzanie zamówień sprzedaży
Kontrola produkcjiPROD
Produkcja
Kontakt z dostawcami
Przetwarzanie zamówień zakupu
Sterowanie zapasami SZ
Dystrybucja DYSFakturowanie
FINPrzetwarzanie płatności
Kontrola użytkowania zasobów GZ
PROCESY PROD produkcja; SZ sterowanie zasobami;
DYS dystrybucja; GZ gospodarka zasobami
ZAKUPY
Metoda BSPgrupy tematyczne związki między nimi
29
Cykl projektowania systemu
informacyjnego (Kirk)
A. Michalski, Zarządzanie informacjami w
przedsiębiorstwie, Politechnika Śląska, Gliwice 1999, s.
30.
30
Metodyki tworzenia
systemu informatycznego
31
Metodologia projektowania
1. Klient zamawia 2. Analityk rozumie 3. Projektant opisuje 4. Programista realizuje
5. Po wdrożeniu jest 6. Klient płaci za 7. Klient potrzebował 8. Praktyczne zastosowanie
Dlaczego mówimy o metodologii projektowania systemów informatycznych zamiast przystąpić do projektowania?
Jak wygląda rzeczywistość?
Tylko niespełna połowa projektów odbiega od poniższego schematu
Źródło: materiały dr inż. Leszek Kłodziński, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa
32
Źródło błędu przy tworzeniu SI
33
Metodyka tworzenia systemów
informatycznych (metodyka TSI)
Metodyka tworzenia systemów informatycznych (metodyka TSI) to
[10] - spójny, logicznie uporządkowany zestaw procedur o
charakterze technicznym i organizatorskim, umożliwiających
zespołowi wykonawczemu realizowanie cyklu życia systemu.
Metodyka obejmuje wszelkie działania począwszy od etapu
przygotowania projektu, aż po fazę postimplementacyjnego
testowania wdrożonego systemu. W procedurze wdrażania systemu
największe wartość mają:
• wiedza,
• doświadczenie
• kompetencje osób zaangażowanych we wdrażanie,
34
Metodyka tworzenia systemów
informatycznych (metodyka TSI)
Metodyka jest tym narzędziem, które wspomaga i syntetyzuje ich
pracę. Metodyka jest planem działania, na podstawie którego
przebiegają prace wdrożeniowe. Podstawowym zadaniem metodyki
jest uporządkowanie oraz usystematyzowanie prac związanych z
wdrożeniem systemu. Uporządkowanie prac ma szczególnie ważne
znaczenie w przypadku, gdy kadra zarządzająca oraz informatycy
mają małe doświadczenie w pracy z systemami zintegrowanymi. Jest
ono tym większe, im mniejsze jest doświadczenie tych ludzi.
35
Metodyka tworzenia systemów
informatycznych (metodyka TSI)
Typowymi składnikami takiej metodyki są [10]:
• modele opisu rzeczywistości, czyli dziedziny przedmiotowej, jej
statyki i dynamiki, zwane modelami konceptualnymi;
• strukturyzacja procesu TSI w postaci sekwencji etapów, podetapów i
poszczególnych zadań (w postaci cyklu życia systemu);
• szczegółowe metody i techniki TSI, czyli jego dokumentowanie wraz z
odpowiednia symbolika;
• narzędzia wspomaganego komputerowo TSI, określane mianem CASE
(Computer Aided Systems Engineering);
• specyfikacja wymagań merytorycznych wobec zespołów projektowo-
wykonawczych;
• kryteria oceny jakości projektu i systemu wraz z mechanizmami jej
kontroli.
36
Powiązania między składnikami
metodyki TSI
Zespół
projektujący
Narzędzia
zespołu
projektującego
metody
techniki
CASE
Modele DP
Dziedzina
przedmiotowa DP
Tworzenie systemu
informatycznego TSI
System
informatyczny SIAkceptacja?
Dziedzina
przedmiotowa DP
Tworzenie systemu
informatycznego TSI
System
informatyczny SIAkceptacja?
Kierowanie
projektami
Tworzenie
systemu
Analizy, cele, problemy,
potrzeby
Korekty i modyfikacje
ocena
Prezentacja
i eksploatacja
TAK
NIE
37
Klasyfikacja metodyki budowy
systemów informatycznych
• Metodyka techniczna
• Metodyka społeczna
• Metodyka techniczno-społeczna
Podejście do budowy SI
• Metodyka zorientowana na dane
• Metodyka zorientowana na procesy
• Metodyka zorientowana na dane i procesy
Definiowanie danych lub procesów w
budowie SI
• Metodyka „pasywna” organizacyjnego odwzorowania
• Metodyka „aktywna” organizacyjnego sterowania
Oddziaływanie SI na dziedzinę
przedmiotową
• Metodyka zstępująca
• Metodyka wstępującaKierunek budowy SI
Klasyfikacja metodyki budowy systemów informatycznych opiera się
na następujących kryteriach oceny:
38
Podejścia metodologiczne do budowy
SI
• Metodyka diagnostyczna
• Metodyka prognostycznaRola fazy analizy w procesie budowy SI
• Podejście strukturalne
• Podejście obiektowe
Sposób strukturalizacji
systemu
• Metodyka tradycyjna
• Metodyka wspomagana komputerowo
Zakres komputerowego wspomagania
procesu budowy SI
39
Metodyki budowy SI
Metodyka diagnostyczna – podstawą tworzenia SI jest identyfikacja
czyli badanie aktualnego stanu rzeczy, opis istniejącego systemu a
następnie analiza i wyciągnięcie wniosków, które są podstawą do
tworzenia nowego systemu. Końcowym etapem jest ocena.
Metodyka ta oparta jest na triadzie:
analiza – synteza - ocena
Metodyka prognostyczna - za punkt wyjścia przyjmuje się wizję
organizacji w przyszłości - stan obecny nie jest istotny. Tworzone są
warianty systemu informatycznego, które następnie poddawane są
analizie. Metodyka ta jest metodyką efektowniejszą od metodyki
diagnostycznej, gdyż pozwala na znalezienie rozwiązań bardziej
nowatorskich.
Metodyka ta oparta jest na triadzie:
synteza – analiza - ocena
40
Metodyki budowy SI
Metodyka strukturalna - polegająca na tworzeniu uporządkowanego
systemu o hierarchicznej strukturze, którego składniki stanowią
dobrze zdefiniowane moduły funkcji i danych. System budowany jest
pod kątem jego podstawowych struktur: funkcjonalnej,
informacyjnej, technicznej i przestrzennej. Metodyka ta jest
obecnie powszechnie stosowana.
Metodyka obiektowa - opierające się na wyodrębnieniu obiektu
(bytu, rzeczy, pojęcia), mającego przypisane znaczenie w
kontekście rozwiązywania problemu w danej dziedzinie
przedmiotowej. Zaletami tej metodyki są;
• Uproszczenie procesu projektowania systemu
• Obniżenie kosztów opracowania oprogramowania
• Ułatwienie konserwacji i rozbudowy systemu
41
Metodyki budowy SI
Metodyka tradycyjna - kolejne etapy prac są realizowane
manualnie
Metodyka wspomagana komputerowo - realizacja cząstkowych
procesów prac budowy systemu informatycznego jest wspomagana
komputerowo.
Tworzenie systemów informatycznych jest wspomagane narzędziami
typu CASE (Computer Aided Software Engineering) – wspomaganej
komputerowo inżynierii oprogramowania, do których należą m.in.:
• narzędzia specyfikacji i interpretacji opisu systemu
• generatory struktur baz danych
• generatory programów wykonawczych
• programy modyfikujące kolejne wersje systemu
42
Metodyki budowy SI
• Na potrzeby wdrażania systemów zintegrowanych klasy MRP II
stworzonych zostało kilka metodyk wdrożeniowych. Praktycznie
każdy duży producent i firma świadcząca usługi wdrożeniowe
systemów tej klasy dysponuje własną metodyką.
• W każdej z metodyk wyróżnione są fazy działania, które w
zależności od metodyki obejmują różny zakres czynności
wchodzących w ich skład. Zależnie od metodyki jest to od trzech do
jedenastu faz.
• Fazy te mogą przebiegać sekwencyjnie, nachodzić na siebie lub
być prowadzone równolegle. Każdy z producentów (integratorów)
posiada także inne (często własne) narzędzia wspomagające proces
wdrożenia systemu.
43
Metodyki budowy SI
Żadna z metodyk nie gwarantuje udanego oraz bezproblemowego
wdrożenia. Systematyzacja prac wraz z ich podziałem na
poszczególne części jest sposobem zapewnienia kontroli nad
przebiegiem wdrożenia.
• Metodyka Target Enterprise - jest stosowana przy wdrożeniu
systemu BAAN IV przez firmę Ernst & Young. Składa się ona
z następujących etapów:
• odwzorowanie,
• pilotaż,
• migracja.
Fazy wdrożenia następują kolejno po sobie, forma płatności
regulowana jest każdorazowo w oparciu o umowę.
44
Metodyki budowy SI
• Metodyka BASIS - metodyka ta została opracowana przez
amerykańską firmę SSA (System Software Associates Inc.) dla
potrzeb wdrażania systemu BPCS. Wykorzystywana jest przez firmy
ISA oraz Deliotte & Touche i obejmuje 5 faz:
• definicja projektu,
• przygotowanie wdrożenia,
• wykonanie zmian i ich weryfikację,
• wdrożenie,
• przegląd oraz optymalizację działania systemu.
Fazy projektu 1,2,3 mogą częściowo na siebie nachodzić. Każda faza
rozliczana jest oddzielnie.
45
Metodyki budowy SI
• Metodyka Implex - jest to opracowana przez firmę Intentia
metodyka, w oparciu o którą wdrażany jest system Movex. W Polsce
w oparciu o tę metodykę system Movex wdrażany jest przez firmę
Intentia-Vimex. Większość wdrożeń systemu zostało zrealizowanych
w oparciu właśnie o metodykę Implex. Metodyka ta składa się z
pięciu etapów:
• Definiowanie projektu
• Projektowanie rozwiązania
• Wdrożenie rozwiązania
• Konfiguracja rozwiązania
• Rozruch eksploatacyjny
W metodyce IMPLEX poszczególne fazy realizowane są na ogół
kolejno, choć niekiedy mogą się pokrywać. Regulowanie należności
odbywa się po wykonaniu określonego etapu lub upływie okresu.
46
Analiza systemów informatycznych
47
Analiza systemów informatycznych
Analiza systemów informatycznych, zwana również analizą
potrzeb użytkownika – przedmiotem analizy jest dziedzina
przedmiotowa wybrana do informatyzacji a jej rezultatem jest
definicja potrzeb użytkownika.
Podstawowe czynności fazy analizy to:
• Identyfikacja i charakterystyka problemów i celów,
• Studium dziedziny przedmiotowej – opis istniejącego systemu,
• Studium wykonalności systemu informatycznego,
• Definicja i ustalenie priorytetów zidentyfikowanych potrzeb
użytkownika;
• Dokumentacja potwierdzająca wykonanie powyższych czynności jest
podstawą do zainicjonowania projektowania systemu.
48
Metody analizy SI
Analiza
sytuacyjna
Modelowanie
i prototypowanie
systemów
ANALIZA
SYSTEMU
Metody
tradycyjne
Metody
nowoczesne
- Burza mózgów
- SWOT
- sesja MetaPlanu
- JAD
- wywiad
- Kwestionariusz
- Obserwacja
- Analiza dokumentów
Podejście
strukturalne
Podejście
strukturalne
Podejście
obiektowe
W przypadku złożonych dziedzin przedmiotowych analizę potrzeb użytkownikaprzeprowadza się przy pomocy komplementarnego stosowania zarówno metodsytuacyjnych jak i modelowania i prototypowania.
49
Analiza systemów informatycznych
• Identyfikacja i charakterystyka problemów i celów – identyfikacja
problemów gospodarczych, organizacyjnych i menadżerskich, przy
udziale kierownictwa firmy. Zidentyfikowane problemy pozwalają na
określenie celów systemu informatycznego.
• Studium dziedziny przedmiotowej - przeprowadzane jest za
pomocą wielu metod, wśród których przeważają diagramy
przepływów danych oraz diagramy związków encji. Punktem wyjścia
opisu systemu jest diagram kontekstowy, rozwijany do szczegółowej
prezentacji danych i procesów.
• Studium wykonalności systemu informatycznego – opracowywane
na podstawie dokonanych wcześniej czynności tj. identyfikacji
występujących w przedsiębiorstwie problemów i opisu dziedziny
przedmiotowej
50
Analiza systemów informatycznych
W studium tym ocenia się wykonalność systemu pod względem:
– technicznym (sprzęt, oprogramowanie, sieci komputerowe),
– Organizacyjnym (ocena potrzeb zmian struktur organizacyjnych i
kwalifikacji pracowników),
– prawnym (zgodność z przepisami prawa)
– i ekonomicznym (trudne do określenia, kontrowersyjne –
skuteczność przedsięwzięć informatycznych należy oceniać przez
podniesienie konkurencyjności firmy na rynku, utrzymania lub
podniesienia jej zyskowności
• Definicja i ustalenie priorytetów zidentyfikowanych potrzeb
użytkownika – określane są na podstawie wielu metod tradycyjnych i
heurystycznych
51
Projektowanie
52
Projektowanie systemów
informatycznych
Projektowanie to przygotowanie zmiany, która ma być
wprowadzona w określonym obszarze rzeczywistości i w określonym
czasie.
Projektowanie systemów informatycznych polega na:
• ocenie opracowanych w fazie analizy wariantów rozwiązań
• opracowaniu struktury funkcjonalnej
• opracowaniu szczegółowych specyfikacji informatycznej dla wybranej
wersji systemu (specyfikacja to projekt systemu określający wejścia i
wyjścia systemu, pliki, bazy danych, procesy, interfejs użytkownika,
...)
Istnieją dwie fazy projektowania:
• Projektowanie ogólne (zwane logicznym albo wstępnym)
• Projektowanie techniczne (zwane także fizycznym)
53
Fazy projektowania
Projektowanie
ogólne
Projektowanie
techniczne
Niezależny od sprzętu
i oprogramowania
• ocena i wybór wersji systemu
• projekt struktury funkcjonalnej
(koncepcję systemu)
• projekt wejść i wyjść systemu
(formatki i zestawienia)
• projekt interfejsu użytkownika
• projekt logicznej bazy danych
• integrację składników z
kontrolą spójności i
kompletności projektu
• projekt fizyczny bazy danych i plików
• projekt struktury oprogramowania • projekt dostępności zasobów
danych i oprogramowania w sieci informatycznej
Przekształcenie technologiczne
niezależnych specyfikacji projektu
ogólnego w specyfikacje
dopasowane do wybranej
technologii informatycznej
uwzględniającej sprzęt,
oprogramowanie, bazę danych, sieć
komputerową
54
Projekt ogólny
Wszystkie czynności projektowania ogólnego tworzone są przez
własny zespół albo przez firmę-zleceniobiorcę (outsourcing). Wybór
jednej z wersji systemu jest podstawą do przyjęcia koncepcji
systemu, której podstawowymi składnikami są:
• Dekompozycja funkcjonalna systemu
• Projekt modeli danych
• Projekt modeli procesów
Projekt ogólny systemu jest opracowaniem całościowej, modularnej
struktury projektowanego systemu, wykorzystującym wdrażalne
modele danych i procesów. Podstawowymi składnikami projektu
ogólnego są:
• Projektowanie wejść i wyjść systemu
• Interfejs użytkownika
• Model bazy danych
55
Analiza systemów informatycznych
Prace projektowe poprzedza ocena opracowanych wersji systemu.
Ostateczny wybór opiera się na ocenie wykonalności proponowanych
wersji.Kryteria wykonalności można rozpatrywać w czterech
płaszczyznach jako:
• wykonalność techniczną – techniczne i kadrowe możliwości realizacji
projektu
• funkcjonalną – ocena stopnia realizacji specyfikacji potrzeb
sformułowanych w fazie analizy
• ekonomiczną – określenie efektywności rozpatrywanego wariantu
• terminową – szczegółowe terminy wykonania zadań cząstkowych,
zasady kierowania i harmonogramowania prac
Zespół projektowy zleca do wykonania najlepsze rozwiązanie przy
uwzględnieniu różnych kryteriów i tak powstaje koncepcja systemu.
56
Bibliografia
[1] Adam Nowicki, Komputerowe wspomaganie biznesu (2006)
[2] Karol Kukuła, Badania operacyjne w przykładach i zadaniach (2002)
[3] Czesław Smutnicki, Algorytmy szeregowania (2002)
[4] Ryszard Knosyla i Zespół, Komputerowe wspomaganie zarządzania
przedsiębiorstwem –Nowe metody i systemy (2007)
[5] Zbigniew Klonowski, Systemy informatyczne zarządzania przedsiębiorstwem.
Modele rozwoju i właściwości funkcjonalne (2004)
[6] M. Fertsch, K. Grzybowska, A. Stachowiak, Logistyka i zarządzanie produkcją –
nowe wyzwania i odległe granice (2007)
[7] S. Zieliński – Inteligentne systemy w zarządzaniu. Teoria i praktyka (2000)
[8] Adamczewski, Piotr. Zintegrowane systemy informatyczne w praktyce, Warszawa,
PWN, 2005
[9] Szejko, Stanisław (Redakcja naukowa). Metody wytwarzania oprogramowania,
Warszawa, PWN, 2004
57
Bibliografia
[10] Lausen, Georgie; Vossen, Gottfried. Obiektowe bazy danych. Modele danych i
języki, Warszawa, WNT, 2004
[11] Miłosz, Marek (Redakcja naukowa). Bezpieczeństwo informacji, Warszawa, PWN,
2005
[12] Dolińska, Małgorzata. Projektowanie systemów informacyjnych na przykładzie
zarządzania marketingiem, Warszawa, Agencja Wydawnicza "Placet", 2003.
[13] Cheesman, John; Daniels, John. Komponenty w UML. Warszawa, WNT 2004
[14] Szyjewski, Zdzisław. Zarządzanie projektami informatycznymi, metodyka
tworzenia systemów informatycznych. Warszawa, Agencja Wydaw. Placet, 2001.
(Biblioteka Biznesmena)
[15] Leyland, Valerie. EDI Elektroniczna wymiana dokumentacji. Warszawa, WNT,
2003
[16] Orłowski, Cezary. Projektowanie hybrydowych systemów informatycznych do
wspomagania zarządzania, Wydaw. Politech. Gdańskiej, 1999.
58
Bibliografia
[17] M.Jurczyk, R.Knosala - Terminowość i efektywność realizacji zleceń w systemach
z wyróżnionym zasobem taktującym
[18] Jacek Florek, Edward Klimasara - Uwarunkowania tworzenia zintegrowanych
systemów informatycznych (2002)
[19] Anna Sołtysik-Piorunkiewicz – Rozwój metodyk budowy systemów informatycznych
w organizacjach
[20] Wrycza S.: Analiza i projektowanie systemów informatycznych zarządzania
Dziękuję za uwagę.