Pieczątka szkoły Kod ucznia Liczba punktów

WOJEWÓDZKI KONKURS JĘZYKA POLSKIEGO

DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

W ROKU SZKOLNYM 2015/2016

STOPIEŃ SZKOLNY – 06.11. 2015r.

1. Test konkursowy zawiera 24 zadania. Są to zadania zamknięte i otwarte. Na ich

rozwiązanie masz 90 minut. Sprawdź, czy test jest kompletny.

2. Zanim udzielisz odpowiedzi, uważnie przeczytaj treść zadania.

3. Wszystkie odpowiedzi czytelnie i wyraźnie wpisuj w wyznaczonych miejscach.

4. Przy rozwiązywaniu zadań zamkniętych wyboru wielokrotnego, zadań typu prawda –

fałsz oraz zadań na dobieranie wybierz jedną, poprawną odpowiedź i zaznacz ją

krzyżykiem, np.:

A B C D

Jeżeli się pomylisz i zechcesz wybrać inną odpowiedź, to złe zaznaczenie otocz kółkiem

B , po czym skreśl właściwą literę, np.:

A B C D

5. W innych zadaniach samodzielnie sformułuj odpowiedź i wpisz ją.

6. Test wypełniaj długopisem, nie używaj korektora, ołówka ani gumki. Nie komunikuj się

z innymi uczestnikami konkursu.

7. Sprawdź wszystkie odpowiedzi przed oddaniem testu.

8. Nie podpisuj testu, zostanie on zakodowany.

9. Brudnopis dołączony do testu nie podlega ocenie.

X

X X X

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

2 z 11

Tekst I Julian Tuwim

Figielek

Raz się komar z komarem przekomarzać zaczął,

Mówiąc, że widział raki, co się winkiem raczą.

Cietrzew się zacietrzewił, słysząc takie słowa,

Sęp zasępił się strasznie, osowiała sowa,

Kura dała drapaka, że aż się kurzyło,

Zając zajęczał smętnie, kurczę się skurczyło.

Kozioł fiknął koziołka, słoń się cały słaniał,

Baran się rozindyczył, a indyk zbaraniał.

Zadanie 1. (2 p.)

Dlaczego Julian Tuwim nadał utworowi tytuł Figielek? Uzasadnij swoją odpowiedź,

nawiązując do treści całego utworu oraz odwołując się do wybranego fragmentu

wiersza.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

Zadanie 2. (2 p.)

Wyjaśnij znaczenie zastosowanych w wierszu czasowników.

przekomarzać się – ……………………………………………………………………………..

zacietrzewić się – ………………………………………………………………………………

zasępić się – …………………………………………………………………………………….

słaniać się – ……………………………………………………………………………………..

zbaranieć – ……………………………………………………………………………………..

Zadanie 3. (1 p.)

Do rzeczownika figiel dopisz trzy synonimy.

figiel – ………………………………………………………………………………………….

Zadanie 4. (2 p.)

Uzupełnij tabelę odpowiednimi informacjami z powieści Przygody Tomka Sawyera.

Figle Tomka Sawyera Skutki

Wzór: zdobywanie karteczek na Biblię wstyd z powodu niewiedzy

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

3 z 11

Zadanie 5. (5 p.)

Wyobraź sobie, że jesteś dziennikarzem popularnego pisma. Przygoda Tomka i Becky

w jaskini to doskonały temat dla prasy. Napisz notatkę prasową o tym zdarzeniu,

uwzględniając jego okoliczności, przebieg i skutki. Nadaj tytuł notatce.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………….

Zadanie 6. (2 p.)

Uzupełnij tekst odpowiednimi formami rzeczownika przyjaciel.

Huck Finn nie miał wielu …………………………………., ponieważ był włóczęgą. Jego

jedynymi ……………………. byli Tomek Sawyer i Joe Harper. O ……………………….

zrobiło się głośno, kiedy uciekli na wyspę Jacksona. ………………………… postanowili

wrócić na swój własny pogrzeb.

Zadanie 7. (2 p.)

Utwórz wyrazy pokrewne od rzeczownika przyjaciel.

Słowa pokrewne:

rzeczownik – ………………………………

czasownik – ………………………………..

przymiotnik – ………………………………

przysłówek – ………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

4 z 11

Zadanie 8. (3 p.)

Zbuduj trzy zdania, w których zastosujesz rzeczownik przyjaciel w roli:

A. podmiotu

…………………………………………………………………………………………..

B. przydawki

…………………………………………………………………………………………...

C. dopełnienia

…………………………………………………………………………………………..

Tekst II

A kiedy słońce zaczęło chylić się ku zachodowi, Tomek, który rano był jeszcze

nędzarzem, opływał teraz we wszelkie bogactwa. Oprócz wyżej wymienionych

przedmiotów, miał dwanaście kul do gry, połamane organki, kawałek niebieskiego szkła

z butelki, przez które można było patrzeć, gołą szpulkę, klucz, który niczego nie otwierał,

kawałek kredy, szklany korek od karafki, ołowianego żołnierza, dwie kijanki, sześć

kapiszonów, kotka z jednym okiem, mosiężną klamkę, obrożę, ale bez psa, rękojeść noża,

cztery skórki pomarańczowe i starą rozbitą ramę okienną.

Czas spędzał bardzo miło, w licznym towarzystwie i nic nie robił, a parkan pokryty

został trzema warstwami wapna. Gdyby mu w końcu nie zabrakło bielidła, byłby wszystkich

chłopców z całego miasteczka doprowadził do ruiny majątkowej.

Tomek uznał, że świat mimo wszystko nie jest taki zły. Sam o tym nie wiedząc, odkrył

wielkie prawo poczynań ludzkich, a mianowicie: jeśli chcemy obudzić w dorosłym lub

dziecku pragnienie jakiejś rzeczy, musimy ją przedstawić jako trudną do osiągnięcia. Mark Twain, Przygody Tomka Sawyera, Warszawa 1972.

Zadanie 9. (1 p.)

Na podstawie powyższego fragmentu oraz znajomości treści lektury wyjaśnij, na czym

polegał genialny pomysł Tomka Sawyera.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

Zadanie 10. (1 p.)

Wyjaśnij sens pierwszego zdania z tekstu II.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

5 z 11

Tekst III

Leopold Staff

Kieszeń

Wychowane w wilgotnej, stęchłej domu sieni

Dziecko miasta, któremu ogrody i baśnie

Obce są, a znajome jeno w domu waśnie

Jątrzące się wśród biedy, której nic nie zmieni;

Dziecko ludzkiego ula, co dla trosk-szerszeni

Zbiera w dzień miód niesłodki znoju, nim w noc zaśnie

I wraz z słońcem w śnie myślą nie marzącą zgaśnie,

Dziecko! ty jednak chowasz świat w biednej kieszeni.

O, bajeczna poezjo kieszeni chłopięcej,

Co kryje w sobie dziwów drogocennych więcej

Niż dno morza, rupieci różnych skarbce całe:

Kamyki, sznurki, szkiełka, pióra zardzewiałe

I kredki kolorowe, gdzie snom jeno znane

Śpią stubarwne pejzaże nie namalowane.

Zadanie 11. (1 p.)

W tabeli podano przykłady środków poetyckich występujących w wierszu.

Zaznacz T (tak) lub N (nie) w zależności od tego, czy poprawnie określono ich

role w utworze.

Środek poetycki

i przykład Rola w utworze

epitet: stubarwne pejzaże ciekawe zestawienie jednego zjawiska

z drugim T N

przenośnia: ty jednak

chowasz świat w biednej

kieszeni

zaskakujące połączenie wyrazów

niezgodne z ich podstawowym

znaczeniem

T N

Zadanie 12. (3 p.)

Na podstawie wiersza wyjaśnij, na czym polega różnica między światem rzeczywistym

bohatera literackiego, a jego światem fantazji. Swoją odpowiedź poprzyj odpowiednimi

cytatami.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

6 z 11

Tekst IV

Jan Kochanowski

Na dom w Czarnolesie

Panie, to moja praca, a zdarzenie Twoje;

Raczyż błogosławieństwo dać do końca swoje!

Inszy niechaj pałace marmorowe mają

I szczerym złotogłowem ściany obijają,

Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gniaździe ojczystym,

A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym,

Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością,

Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością.

Zadanie 13. (1 p.)

Oceń prawdziwość podanych zdań. Wybierz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, lub F – jeśli

jest fałszywe.

Osoba mówiąca w utworze zwraca się do Boga. P F

Osoba mówiąca kieruje się takimi samymi

wartościami jak inni ludzie. P F

Zadanie 14. (1 p.)

Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Utwór Na dom w Czarnolesie utrzymany jest w nastroju

A. smutnym.

B. tajemniczym.

C. podniosłym.

D. pesymistycznym.

Zadanie 15. (2 p.)

Podaj przenośne znaczenia określeń gniazdo ojczyste i marmorowe pałace.

gniazdo ojczyste – …………………………………………………………………………….

marmorowe pałace – ………………………………………………………………………….

Tekst V

Ignacy Krasicki

Żółw i mysz

Że zamknięty w skorupie niewygodnie siedział,

Żałowała mysz żółwia; żółw jej odpowiedział:

"Miej ty sobie pałace, ja mój domek ciasny;

Prawda, nie jest wspaniały - szczupły, ale własny".

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

7 z 11

Zadanie 16. (1 p.)

Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.

Pouczenie wynikające z treści utworu Ignacego Krasickiego można wyrazić przysłowiem:

A. Gość w dom, Bóg w dom.

B. Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej.

C. Własny domek mały milszy jest niż cudze pałace.

D. Gdy jesteś w cudzym domu, nie zawadzajże nikomu.

Zadanie 17. (1 p.)

Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–2.

Utwór Żółw i mysz nazywamy

A. fraszką,

ponieważ

1.

jest to krótki utwór pisany wierszem,

którego bohaterami są najczęściej

zwierzęta; zawiera morał.

B. bajką, 2.

jest to krótki, rymowany utwór

zakończony sentencją lub zaskakującą

puentą.

Tekst VI

Dom był stary, niski i rozległy. Dwie drewniane kolumienki u wejścia z niechętnym

trudem podtrzymywały skrzywiony daszek. Zdawało się, że ten dom dlatego tylko nie zapada

się w zachłanną i wszystko grzebiącą ziemię, bo go podtrzymuje gęstwa dzikiego wina, co

wszystkie zaległo ściany i usiłowało zasłonić okna. […] Nad gankiem sterczała nadbudówka,

dwoma ślepiami okien patrząca na zielony boży świat; pokoik w tej nadbudówce zajął Adaś.

Pokoik był malutką filharmonią, wszystko w nim bowiem dźwięczne wydawało głosy:

bolesnym skrzypieniem płakała szafa, skrzypiały deski w podłodze, a wiatr huczał w piecu.

Izdebka miała jednak minę wesołą i słoneczną. Inne izby, obszerne i tak niskie, że można

było ręką dotknąć powały, rzadko kiedy widziały słońce, wypijane po drodze przez łakome

dzikie wino. Chłodno tu było nawet w upalnym lecie. W pokojach spały leniwym snem stare

meble, sędziwe gruchoty szlachetnego pochodzenia: brzuchate, wzdęte komody, pokraczne

szafy i stoły, szeroko rozparte, jak znarowione konie. Kornel Makuszyński, Szatan z siódmej klasy, Lublin 1992.

Zadanie 18. (1 p.)

Przeczytaj tekst, a następnie dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź

spośród podanych.

Powyższy fragment powieści Szatan z siódmej klasy to

A. opis przeżyć.

B. opis miejsca.

C. opis przedmiotu.

D. opis krajobrazu.

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

8 z 11

Zadanie 19. (2 p.)

Z powyższego fragmentu wypisz po jednym przykładzie środków artystycznych:

porównanie – ……………………………………………………………………………..

przenośnia – ………………………………………………………………………………

epitet – …………………………………………………………………………………….

wyraz dźwiękonaśladowczy – ……………………………………………………………

Zadanie 20. (2 p.)

Dopasuj objaśnienia do podanych związków frazeologicznych. Wpisz do tabeli

odpowiednią cyfrę.

Objaśnienia:

Związek frazeologiczny Objaśnienie

mieć cały dom na głowie

być panem we własnym

domu

postawić cały dom na nogi

czynić, pełnić honory domu

czyjś dom jest dla kogoś

otwarty

1. obudzić wszystkich domowników,

gwałtownie zerwać ze snu całą rodzinę

2. rzadko bywać w domu, spędzać wiele

czasu poza domem

3. ktoś jest mile widziany u kogoś,

zapraszany do kogoś

4. zajmować się całym gospodarstwem,

wszystkimi sprawami domu

5. przyjmować, bawić gości w imieniu

domowników

6. samemu decydować w swoich sprawach

Zadanie 21. (2 p.)

Które znaczenie słowa szatan odnosi się do głównego bohatera powieści Kornela

Makuszyńskiego? Uzasadnij swój wybór, odwołując się do treści powieści.

szatan – 1. w niektórych wierzeniach religijnych: postać będąca uosobieniem zła, uważana za

jego sprawcę, zły duch kuszący do grzechu; diabeł, czart

2. żart. o bardzo ruchliwym, często niesfornym dziecku, nad którym trudno zapanować;

diabeł, czart

3. przen. zwykle z podziwem o człowieku bardzo zdolnym, sprytnym, odważnym; diabeł

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

9 z 11

Zadanie 22. (2 p.)

Wyjaśnij, w jakich sytuacjach Adasiowi przydały się następujące cechy i umiejętności:

umiejętność obserwacji – ……………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………….

znajomość języków obcych – …………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..

umiejętność kojarzenia faktów – ……………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………...

wytrwałość i cierpliwość – ……………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………………..

Zadanie 23. (3 p.)

Podaj trzy powody, dla których Adam Cisowski zrezygnował z wyjazdu nad morze

i zdecydował się na wyjazd do Bejgoły. Wymień dwa pozytywne i dwa negatywne skutki

tej decyzji.

powody – ……………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………………..

skutki pozytywne – …………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………….

skutki negatywne – …………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………..

Zadanie 24. (7 p.)

W imieniu Adama Cisowskiego napisz list do jego rodziców. W ciekawy i dowcipny

sposób opowiedz w nim o zdarzeniu/zdarzeniach w Bejgole.

Twoja praca powinna zająć przynajmniej połowę wyznaczonego miejsca.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

10 z 11

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

WOJEWÓDZKIE KONKURSY PRZEDMIOTOWE 2015/2016 – SZKOŁA PODSTAWOWA

STOPIEŃ SZKOLNY

11 z 11

Brudnopis (nie jest sprawdzany)

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………