Kod przedmiotu: - UTP... · Web viewSuperlak Edward, red. Piłka siatkowa- techniczne- taktyczne...

Kod przedmiotu: ………………. Pozycja planu: A.1

1. INFORMACJE O PRZEDMIOCIE

A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu JĘZYK ANGIELSKIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarne Specjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKASTUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy

mgr Danuta Adamczak,mgr Bogumiła Darnowska,mgr Alina Maciąg

Przedmioty wprowadzające Język angielski

Wymagania wstępne Znajomość języka angielskiego na poziomie maturalnym podstawowym

B. Semestralny/tygodniowy rozkład zajęć według planu studiów

Semestr Wykłady Ćwiczenia audytoryjne

Ćwiczenia laboratoryjne

Ćwiczenia projektowe

Seminaria Zajęcia terenowe

Liczba punktó

w (W) (Ć) (L) (P) (S) (T) ECTS

III 2 1IV 2 1V 2 1VI 2 2

2. EFEKTY KSZTAŁCENIA (wg KRK)

Lp. Opis efektów kształcenia

Odniesienie do kierunkowych

efektów kształcenia

Odniesienie do efektów

kształcenia dla obszaru

WIEDZAW1 zna gramatykę, słownictwo potoczne oraz terminologię

specjalistyczną z zakresu inżynierii środowiskaK_W03 T1A_W01,

T1A_W02UMIEJĘTNOŚCI

U1 dokonuje syntezy przeczytanego tekstu lub usłyszanej wypowiedzi dotyczącej szerokiej tematyki życia społecznego, akademickiego i zawodowego

K_U01 T1A_U01,T1A_U02

U2 wyraża dość swobodnie i poprawnie opinie na tematy znane oraz związane z tematyką studiów i karierą zawodową

K_U03 T1A_U02,T1A_U03

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest zdolny do swobodnej komunikacji w języku obcym, w mowie

i piśmie na poziomie średnio-zaawansowanym wyższym.K_K07 T1A_K03,

T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEmetody eksponujące np. nagranie audio, film, prezentacja multimedialna,metody programowane np. praca z podręcznikiem programowym, tekstami autentycznymi, realizacja projektów,metody problemowe np. burza mózgów, różne rodzaje dyskusji, ćwiczenia konwersacyjne w grupach

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUaktywny udział w ćwiczeniach, przygotowywanie prac domowych, kolokwia cząstkowe lub z całości materiału, w sem. V i VI – przygotowanie prezentacji multimedialnej w j.angielskim

5. TREŚCI KSZTAŁCENIA

Sem. III - Ćwiczenia laboratoryjne

Powtórzenie gramatyki j. angielskiego czasy gramatyczne czasowniki modalne strona bierna mowa zależna okresy warunkowe

Sem. IV - Ćwiczenia laboratoryjne

Praca Różne rodzaje i formy pracy Kwalifikacje i umiejętności potrzebne w pracyUbieganie się o pracę Szukanie ofert pracy i czytanie ogłoszeń Pisanie listu motywacyjnego Pisanie życiorysu Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej

Sem. V - Ćwiczenia laboratoryjne

Prezentacja Jak przygotować prezentację w j. ang. Części składowe prezentacji, wybór tematu i zbieranie informacjiCo to jest inżynieria środowiska?Wiadomości z dziedziny inżynierii środowiska

Sem. VI- Ćwiczenia laboratoryjne

Ochrona i monitoring środowiskaEkologiaAlternatywne źródła energiiPraca z materiałami autentycznymi dotyczącymi problemów środowiska

6. METODY WERYFIKACJI EFEKTÓW KSZTAŁCENIA

Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Wypowiedź

ustnaWypowiedźpisemna Prezentacja

W1 XU1 XU2 XK1 X

7. LITERATURA

Literatura podstawowa

1. Grzegożek M, Starmach J., 2004, English for Environmental Engineering, SPNJO PK Kraków.

2. Romaniuk E., Wrana J., 2007, Modern Wonders of Civil Engineering, SPNJO PK Kraków.

3. Romaniuk, E., Reader Friendly Civil Engineering, 2005, SPNJO PK Kraków. Literatura uzupełniająca

1. Cotton, D., Market Leader intermediate – Practice File, 2007, Longman.2. Brieger N., Pohl A., Technical English Vocabulary and Grammar, 2002, Summer-

town. Publishing.

8. NAKŁAD PRACY STUDENTA – BILANS GODZIN I PUNKTÓW ECTS

Aktywność studentaObciążenie studenta –

Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 120

Przygotowanie do zajęć 40

Przygotowanie do wypowiedzi ustnej 15

Przygotowanie wypowiedzi pisemnej 15

Przygotowanie prezentacji 10

Łączny nakład pracy studenta 260

Liczba punktów ECTS proponowana przez NA 5

Ostateczna liczba punktów ECTS (określa Rada Programowa kierunku) 5



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu JĘZYK NIEMIECKIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKASTUDIUM JĘZYKÓW OBCYCH

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy mgr Barbara Matuszak

Przedmioty wprowadzające Język niemiecki na poziomie A2

Wymagania wstępne Znajomość języka niemieckiego na poziomie A2





Seminaria Zajęcia terenowe

Liczba punktó

w (W) (Ć) (L) (P) (S) (T) ECTS

III 2 1IV 2 1V 2 1VI 2 2







WIEDZAW1 Po zakończeniu przedmiotu student potrafi:

- objaśniać zasady funkcjonowania firmy, przemysłu, branży budowlanej- scharakteryzować swoją firmę, działy w firmie oraz ich zadania- wybrać odpowiednie zwroty do każdej sytuacji biznesowej- przedstawiać siebie i swoich współpracowników- scharakteryzować profil firmy, jej historię- zdefiniować zlecenie, ofertę, zapytanie oraz potwierdzić zlecenie- formułować list handlowy,- stosować takie zagadnienie gramatyczne jak:- odmianę przymiotnika z rodzajnikiem określonym, nieokreślonym i bez rodzajnika;- formy czasowe ( Perfekt i Plusquamperfekt)- przyimki z celownikiem i biernikiem- stopniowanie przymiotnika- konstrukcje bezokolicznikowe, strona bierna

K_W03 T1A_W01,T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 Po zakończeniu przedmiotu student potrafi:

- nawiązać kontakt z klientem-sporządzić notatkę z rozmowy, krótkie sprawozdanie- negocjować terminy, odrzucić propozycję lub ją zaakceptować- nazwać zakresy i kompetencje poszczególnych działów- opisać wyposażenie biura i jego funkcjonowanie- polecić restaurację, danie- prowadzić konwersację na temat rodziny, świąt, czasu wolnego- opisać drogę na zewnątrz i wewnątrz budynku- przeliterować swoje nazwisko- kupić bilet na lotnisku, dworcu- prowadzić rozmowy z partnerami biznesowymi- umie się zachować na targach, wystawach- przetłumaczyć teksty fachowe- chemiczne

K_U01 T1A_U01,T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student jest aktywny językowo w

stosunku do partnerów rozmów;, chętny do podejmowania rozmów;, kreatywny w doborze słownictwa;, otwarty na pytania;, współpracuje z kolegami; jest zdolny do rozmowy, tłumaczenia tekstów związanych z pracą,; świadomy popełnianych błędów; chętny do współpracy

K_K07 T1A_K03,T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEćwiczenia laboratoryjne, pokaz, dyskusja,

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUzaliczenie pisemne i ustne, kolokwium leksykalno- gramatyczne


1. Zagadnienia gramatyczne

1. Odmiana przymiotnika; 2. Konstrukcje bezokolicznikowe ; 3. Czas Perfekt i Plusquamperfekt; 4. Przyimki; 5. Stopniowanie przymiotnika;6 Strona bierna.

2. Przedstawianie się, wizyta

1. Pozdrowienia ; 2. Przedstawianie się i innych; 3. Omawianie programu pobytu w firmie.

3. Przedsiębiorstwo i produkty

1. Branże; 2. Struktura przedsiębiorstwa; 3. Spółki; 4. Produkty firmy.

4. Ustalanie terminów 1.Zaproszenie do restauracji; 2. Polecenie restauracji; 3. Odwołanie terminu 5. Rozmowy o wolnym czasie, urlopie

1.Wydatki na wolny czas; 2.Informacje o zabytkach w mieście; 3. Rozmowy o zainteresowaniach.

6. Struktura przedsiębiorstwa

1. Działy w firmie; 2. Zadania poszczególnych działów; 3.Opis drogi wewnątrz w budynku.

7. Zakres odpowiedzialności pracowników

1. Opis zadań pracowników i odpowiedzialności; 2. Opis wyposażenia biura; 3. Mówienie o nastawieniu do pracy.

8. Telefonowanie 1. Przedstawienie sprawy; 2. Przeliterowanie nazwiska; 3.Pozostawienie informacji na sekretarce automatycznej.

9. Pobyt i konferencja w hotelu

1. Polecenie hotelu; 2. Negocjowanie cen za organizację konferencji; 3. Zarezerwowanie hotelu i odwołanie rezerwacji.

10. Lotnisko 1. Zakup biletu; 2. Zachowanie się na lotnisku; 3. Opis drogi do lotniska. 11. Targi 1. Wyposażenie stoiska; 2. Nawiązywanie kontaktów; 3. Po targach; 4. Porównanie

produktów.12. Warunki handlowe 1. Warunki sprzedaży; 2. Warunki dostawy; 3. Warunki płatności.13. Korespondencja handlowa

1. Pisanie listu motywacyjnego; 2. Pisanie życiorysu; 3. Pisanie oferty; Pisanie maili, faksów itp.

14. Słownictwo 1. Związki chemiczne; 2. Żelazo i stal; 3. Ochrona przed korozją :4.Gospodarka wodna.

fachowe15. Słownictwo fachowe

1.Wprowadzenie do inżynierii środowiska; 2. Wprowadzenie do zagadnień ochrony środowiska ; 3. Tworzywa sztuczne.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie …………

W1 XU1 X XK1 X X

7. LITERATURA


1. Conlin C.: Unternehmen Deutsch Neubearbeitung Lehrbuch, Poznań: Wydawnictwo LektorKlett, 2003.

2. Conlin C: Unternehmen Deutsch Neubearbeitung Arbeitsbuch, Poznań: Wydawnictwo LektorKlett, 2003.

3. Braunert Jörg, Schlenker Wolfram: Unternehmen Deutsch Aufbaukurs Lehrbuch, Stuttgart: Ernst Klett Sprachen, 2005.

Literatura uzupełniająca

1. Bęza Stanisław: Nowe repetytorium z gramatyki języka niemieckiego, Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN, 2005.

2. Natur und Technik , Cornelsen, 1999, Berlin.



Liczba godzin


Przygotowanie do zajęć 40

Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń) 15Łączny nakład pracy studenta 10





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu TECHNOLOGIA INFORMACYJNAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarne Specjalność część wspólnaJednostka prowadząca kierunek studiów

WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA KATEDRA GEOMATYKI, GEODEZJI I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Adam Bujarkiewicz

Przedmioty wprowadzające Brak wymagań

Wymagania wstępne Brak wymagań


Semestr

Wykłady Ćwiczenia audytoryjne


Ćwiczenia projektowe Seminaria Zajęcia

terenowe Liczba

punktów (W) (Ć) (L) (P) (S) (T) ECTS

I 1 1 2



Odniesienie do

kierunkowych efektów

kształcenia

Odniesienie do efektów kształcenia dla obszaru

WIEDZAW1 Rozróżnia podstawowe pojęcia informatyki i obsługuje systemy

operacyjne i posiada wiedzę o relacyjnych bazach danych, stosowanych typach danych, podstawowych funkcjach i modułach stosowanych w obliczeniach inżynierskich.Rozpoznaje instrukcje i składnię strukturalnego języka zapytań (SQL) oraz formułuje zapytania do relacyjnych baz danych z wykorzystaniem SQL.definiuje podstawowe pojęcia i posiada podstawową wiedzę o standardach graficznych oraz stosuje oprogramowanie CAD i GIS

K_W10 T1A_W01T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 Posiada umiejętność pracy w sieciach informatycznych oraz

umiejętność korzystania z biurowego oprogramowania użytkowego (edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, prezentacje, wymiana danych)

K_U01K_U02

T1A_U01T1A_U02

U2 Obsługuje relacyjne bazy danych i potrafi posługiwać się strukturalnym językiem zapytań do relacyjnych baz danych (SQL)

K_U06 T1A_U05,T1A_U07

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 posiada zdolność kreatywnego wykorzystania narzędzi K_K01, T1A_K01,

informatycznych w zarządzaniu i przetwarzaniu informacji oraz ma świadomość możliwości zastosowania technologii informacyjnych w pracach inżynierskich

K_K05 T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne przy komputerach

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne,ćwiczenia laboratoryjne – sprawdzian umiejętności praktycznych korzystania z narzędzi informatycznych

5. TREŚCI KSZTAŁCENIAWykłady Podstawowe pojęcia z zakresu informatyki - informatyka, informacja, jednostki

informacji; kodowanie informacji; narzędzia informatyki (urządzenia i oprogramowanie). Systemy operacyjne - definicje, klasyfikacje, zadania; rodzaje, charakterystyka systemów operacyjnych; porównanie systemów operacyjnych; sieci informatyczne. Przegląd oprogramowania użytkowego - oprogramowanie biurowe; komunikatory; arkusze kalkulacyjne; edytory tekstów; oprogramowanie prezentacyjne. Bazy danych - podstawowe pojęcia i definicje; typy danych; relacyjne bazy danych; typy relacji; SQL – instrukcje i składnia; przykłady zapytań SQL; przykłady serwerów relacyjnych baz danych. Wprowadzenie do CAD - podstawowe pojęcia i standardy graficzne; grafika rastrowa - cechy, formaty; grafika wektorowa - prymitywy 2D; wizualizacja; oprogramowanie CAD (AutoCAD, MicroStation). Mapy cyfrowe i GIS - układy współrzędnych; zawartość map cyfrowych; definicja i obiekty bazy GIS; przegląd oprogramowania GIS.


Praca z edytorem tekstu - formatowanie tekstu, tworzenie szablonów, spisów i indeksów. Praca z arkuszem kalkulacyjnym - definiowanie formuł; stosowanie funkcji (matematycznych, statystycznych, logicznych i in.); zewnętrzne źródła danych; prezentacje graficzne obliczeń. Praca z relacyjnymi bazami danych - definiowanie bazy; wprowadzanie danych; definiowanie relacji; tworzenie zapytań SQL (wybierających, definiujących, aktualizujących dane); praca z serwerem relacyjnej bazy danych; łączenie z zewnętrznymi źródłami danych; ochrona danych. Praca z programami CAD - modelowanie geometryczne 2D; wymiarowanie; wizualizacja (tekstury, operowanie światłem i kolorem); prezentacja projektów.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XU1 XU2 XK1 X

7. LITERATURA


1. Halvoreson M, Young M., Podręcznik Microsoft Office 2000 Professional – wersja polska. Wydawnictwo RM, Warszawa 1999.

2. Pikoń A., AutoCAD 2004 PL. Wyd. Helion 2004.3. Sikorski W., Podstawy technik informatycznych. Wyd. Mikom, Warszawa 2004.


1. Davis D.E., GIS dla każdego. Wyd. Mikom Warszawa 2005.2. Frenki D., Microstation 95/J. Wyd. Helion 2000.3. Metzger P., Anatomia PC. Wydanie IX. Wyd. Helion 2004.4. Tanenbaum A. S., Sieci komputerowe. Wyd. Helion 2004.5. Zieliński G., Elementy wiedzy informatycznej. Wyd. Mikom, Warszawa 1999.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęć 15Studiowanie literatury 5Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń) 10Łączny nakład pracy studenta 60

Liczba punktów ECTS proponowana przez NA 2 Ostateczna liczba punktów ECTS (określa Rada Programowa

kierunku) 2



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu WYCHOWANIE FIZYCZNEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólnaJednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA


dr Andrzej Kostencki, mgr Adam Dahms, mgr Waldemar Zimniak, mgr Mateusz Kroll, mgr Marek Roszak, mgr Dariusz Gogolin, mgr Małgorzata Bieranowska, mgr Danuta Sobiś, mgr Monika Wiśniewska, mgr Artur Markowski, mgr Aureliusz Gościniak, mgr Małgorzata Targowska

Przedmioty wprowadzające Brak






terenowe Liczba


III 2 1IV 2 1







WIEDZAW1 student posiada wiedzę związaną z wpływem ćwiczeń fizycznych

na zdrowie, zna przepisy oraz potrafi objaśnić podstawowe zasady gry wybranych dyscyplin sportowych, posiada niezbędną wiedzę dotyczącą przeprowadzenia rozgrzewki, wie które ćwiczenia wpływają na rozwój i kształtowanie poszczególnych zdolności motorycznych

K_W04 T1A_W01,T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 po zakończeniu studiów student potrafi przeprowadzić

rozgrzewką, sporządzić i ułożyć prosty układ aerobiku, właściwie korzystać z przyborów i przyrządów znajdujących się na sali, kontrolować wysiłek fizyczny na podstawie swojego tętna, przepłynąć poprawnie stylowo 50m, posiada podstawowe umiejętności techniczne i taktyczne w zakresie wybranej formy ruchu

K_U01 T1A_U01,T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student jest świadomy wpływu

aktywności fizycznej na swoje zdrowie, współpracuje w grupie studenckiej, chętnie uczestniczy w grze właściwej zgodnie z

K_K05 T1A_K03

zasadami fair play, jest zorganizowany i chętny do samodzielnego podejmowania wysiłku fizycznego

3. METODY DYDAKTYCZNEzajęcia z wychowania fizycznego prowadzone są jako ćwiczenia praktyczne i teoretyczne z wykorzystaniem przyrządów i przyborów. Ćwiczenia praktyczne prowadzone są w formie ścisłej, zadaniowej, zabawowej, fragmentów gry i gry właściwej

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUzarówno semestr III jak i IV kończy się zaliczeniem z oceną. Zaliczeniem przedmiotu jest uczestnictwo w zajęciach a także wykonanie testu sprawności ogólnej „Eurofit”(październik i maj) oraz sprawdzianów technicznych wybranej formy ruchu. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa a każda nieobecność musi być odrobiona


semestr III Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami aerobiku.Technika podstawowych kroków aerobikowych: - step touch, step out, heel back, knee up,- V-step, A-step,- Grape Winde, Double step touch.Znaczenie w aerobiku: Hi impact, Low impact, Hi low.TBS (Total Body Condition), ABS oraz Pilates w aerobiku.Zajęcia z piłkami (Body Ball) oraz z hantlami.Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami koszykówki.Elementy techniki:- poruszanie się po boisku bez i z piłką,- nauka podań i chwytów piłki,- nauka kozłowania,- nauka rzutów do kosza,- nauka rzutu z dwutaktu.Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami piłki siatkowej.Elementy techniki:- nauka postawy siatkarskiej i sposoby poruszania się po boisku,- nauka odbicia piłki sposobem oburącz górnym,- nauka odbicia piłki sposobem oburącz dolnym,- nauka zagrywki (tenisowa, dolna),- nauka przyjęcia piłki sposobem oburącz dolnym i oburącz górnym.Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami piłki nożnej.Elementy techniki:Ćwiczenia sprawności ukierunkowanej ze szczególnym uwzględnieniem: biegów ze zmianą kierunku i tempa, startów, skoków i wieloskoków, kroków odstawno-dostawnych.Ćwiczenia oswajające z piłką w tym głównie: prowadzenie i przyjęcie piłki, drybling, wślizg, odbieranie piłki przeciwnikowi, żonglerka.Nauka uderzenia piłki wewnętrzną częścią stopy.Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami pływania. Pływalność, równowaga ciała, opór wody podczas pływania. Siły działające na ciało pływaka poruszającego się w wodzie i warunki ich powstawania. Nauka i technika pływania kraulem na grzbiecie. Ćwiczenia w nauczaniu położenia ciała i pracy nóg na lądzie i w wodzie.Nauczanie pływania kraulem na grzbiecie. Ćwiczenia w nauczaniu ruchów ramion na lądzie i w wodzie, z deską i samodzielnie.Nauczanie pływania kraulem na grzbiecie. Ćwiczenia w nauczaniu koordynacji ruchów ramion, nóg i oddychania z deską i samodzielnie.Ćwiczenia w nauczaniu nawrotu zwykłego. Nauczanie startu z wody.Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami tenisa ziemnego.Ćwiczenia ogólnej sprawności fizycznej ze szczególnym uwzględnieniem: siły, gibkości, równowagi oraz koordynacji ruchowej.Ćwiczenia oswajające z piłką i rakietą tenisową: operowanie piłką, kozłowanie, poruszanie się z kozłowaniem piłki.Nauka i doskonalenie uderzenia piłki z forhandu.Nauka i doskonalenie uderzenia piłki z backhandu.Doskonalenie uderzeń piłki z forhandu i backhandu w formie łączonej indywidualnie, w

dwójkach itp.semestr IV Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami aerobiku.

Doskonalenie poznanych kroków i podskoków w aerobiku:- step touch, step out, heel back, knee up,- V-step, A-step,Nauczanie podstawowych kroków tanecznych (Hi Dance):- cha, cha, mambo, jazz,Body Mix, BBC, TBC oraz Pilates jako podstawowe techniki w aerobiku do wzmacniania mięśni brzucha, grzbietu oraz kończyn dolnych i górnych.Tworzenie układów choreograficznych z podstawowych kroków aerobikowych.Zajęcia z piłkami (Body Ball) jako ćwiczenia wzmacniające.Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami koszykówki.Doskonalenie poznanych elementów techniki: podania, chwyty, kozłowanie i rzuty do kosza.Poruszanie po boisku w obronie.Nauka rzutu w wyskoku (z dystansu)Pivot po zatrzymaniu.Rodzaje zasłon i zastosowanie ich w grze szkolnej.Nauka zastawienia i zbiórki z tablicy.Elementy taktykiRodzaje ataku: gra w przewadze i gra 1:1.Organizacja turnieju koszykarskiego, systemy rozgrywek, losowanie, sędziowanie itp.Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami piłki siatkowej.Elementy techniki:- doskonalenie poznanych elementów technicznych w piłce siatkowej (odbicie sposobem dolnym i górnym oraz zagrywka),- nauka przyjęcia (odbicia) piłki o zachwianej równowadze,- nauka wystawienia sposobem oburącz górnym i dolnym w przód, tył, na skrzydło,- nauka ataku (kiwnięcie, plasowanie, zbicie dynamiczne),- nauka zastawienia (pojedyncze, podwójne).Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami piłki nożnej.Doskonalenie poznanych elementów technicznych: prowadzenie i przyjęcie piłki, drybling, żonglerka, uderzenie wewnętrzną częścią stopy.Nauka uderzenia wewnętrznym , prostym i zewnętrznym podbiciem.Uderzenia sytuacyjne: kolanem, podudziem, udem, piersią, barkiem itp.Nauka przyjęcia i uderzenia piłki głową.Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami pływania.Ćwiczenia oswajające ze środowiskiem wodnym. Gry i zabawy w wodzie, znaczenie wyporności i oporu wody.Doskonalenie poznanych elementów pływania – praca ramion oraz nóg na lądzie i w wodzie z deską i samodzielnie. Doskonalenie startów i nawrotów.Doskonalenie samodzielnego pływania kraulem na grzbiecie, pokonywanie dłuższych odcinków, korygowanie błędów ramion i rąk.Nauka pływania stylem klasycznym. Ćwiczenia w nauczaniu ruchów ramion na lądzie i w wodzie.Nauka pływania stylem klasycznym. Pokonywanie dłuższych odcinków, pływanie z deską i bez, korygowanie błędów pracy ramion i nóg oraz ich eliminowanie.Doskonalenie pływania stylem klasycznym, zwiększenie intensywności, koordynacja ramion, nóg i oddychania, nawrót w stylu klasycznym.Nauka i doskonalenie startów: z wody, z odbicia od ściany, ze słupka startowego.Nauka i doskonalenie nawrotów: krytych, odkrytych..Forma zajęć: zajęcia ogólnego rozwoju z elementami tenisa ziemnego.Doskonalenie uderzeń z forhandu i backhandu. Gra o ścianę treningową ze zmianą uderzeń.Nauka woleja – wolej forhand i backhand w miejscu i z krokiem w przód.Nauka serwisu – podrzut piłki, ćwiczenia koordynacji ruchowej piłki i rakiety. Serwis płaski i ścięty. Nauka smecza – smecz w miejscu i po koźle.Nauka gry deblowej – ustawienie zawodników przy własnym serwisie i przy returnie.Gra – taktyka gry pojedynczej i deblowej.}


Efekt kształcenia

Forma oceny

Egzamin ustny

Egzamin pisemny Kolokwium Projekt Zajęcia

fizyczne

Sprawdziany sprawności ogólnej i specjalnej

W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Arteaga Gomez Ruth. Aerobik i step. Ćwiczenia dla każdego. Trening na każdy dzień. Buchmann 2009.

2. Bartkowiak E. Pływanie. Centralny Ośrodek Sportu. Warszawa 1997.3. Dudziński Tadeusz. Nauczanie podstaw techniki i taktyki koszykówki – przewodnik do

zajęć z koszykówki ze studentami kierunku nauczycielskiego. AWF Poznań 2004.4. Grządziel Grzegorz, Szade Dorota. Piłka siatkowa. Technika, taktyka i elementy mini

siatkówki. AWF Katowice. Katowice 2006.5. Romer Adam. Tenis-sport dla każdego. Wiedza i Życie. Warszawa 2005.6. Talaga Jerzy. ABC Młodego piłkarza Nauczanie techniki. Wydawnictwo Zysk i s-ka.

Poznań 2006.Literatura uzupełniająca

1. Gallagher- Mundy Chrissie. Ćwiczenia z piłkami. Świat książki 2007.2. Klocek Tomasz, Szczepanik Maciej. Siatkówka na lekcji wychowania fizycznego.

COS. Warszawa 2003.3. Królak Adam. Tenis-nauczanie gry. COS. Warszawa 2008.4. Laughlin T. Pływanie dla każdego. Buk Rower 2007.5. Talaga Jerzy. Sprawność fizyczna- specjalna. Testy. 2006.6. Superlak Edward, red. Piłka siatkowa- techniczne- taktyczne przygotowanie do gry.

Wyd. BK. Wrocław 2006.7. Ljach Wladimir. Koszykówka – podręczniki dla studentów AWF. Część I i II. AWF.

Kraków 2007.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 60Przygotowanie do zajęć 5Studiowanie literatury 5Inne (przygotowanie do zaliczeń) 5Łączny nakład pracy studenta 75



Kod przedmiotu: ………………. Pozycja planu: A.4.1


A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu PODSTAWY EKONOMIIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA KSZTAŁTOWANIA I OCHRONY ŚRODOWISKA

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Eugeniusz Swoiński







terenowe Liczba


I 2 1







WIEDZAW1 ma wiedzę z zakresu zarządzania przedsiębiorstwem, potrafi

dokonywać analizy i oceny funkcjonowania firmyK_W11 T1A_W03,

T1A_W08W2 ma wiedzę z zakresu podstawowych pojęć i kategorii

ekonomicznych, ma wiedzę w zakresie dokonywania analizy zależności mikro i makroekonomicznych w gospodarce narodowej, zna metody obliczania dochodu narodowego, zna metody rachunku ekonomicznego procesów inwestycyjnych

K_W22 T1A_W07,T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi interpretować definicje i twierdzenia, formułować

problemy,potrafi dokonywać oceny pozycji rynkowej przedsiębiorstw, podejmować decyzje ekonomiczne w warunkach gospodarki rynkowej, dokonywać podstawowych obliczeń z zakresu makroekonomii, samodzielnie oceniać rzeczywistość gospodarczą

K_U02 T1A_U01,T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy i otwarty na podejmowanie ocen sytuacji

rynkowej i uwarunkowań funkcjonowania podmiotów w gospodarce, jest zdolny do aktywnego samodzielnego formułowania, interpretowania i oceniania decyzji na poziomie firmy oraz interpretacji makroekonomicznych

K_K06 T1A_K05

3. METODY DYDAKTYCZNE

wykład multimedialny, prezentacje, dyskusja

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne (test)


Wykład Podstawowe pojęcia i przedmiot ekonomii. Współczesne systemy społeczno-gospodarcze. Podstawowe kategorie gospodarki rynkowej. Gospodarstwo domowe. Podstawy teorii zachowania konsumenta. Przedsiębiorstwo. Podstawowe kategorie i czynniki wzrostu gospodarczego. System pieniężno-kredytowy. Fluktuacje gospodarcze i kryzysy. Społeczno-ekonomiczne funkcje współczesnego państwa. Międzynarodowa współpraca gospodarcza.


Efekt kształcenia

Forma oceny Test Dyskusja

W1 XW2 XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Milewski R., Elementarne zagadnienia ekonomii, PWN 2007.2. Marciniak ST., Makro- i mikroekonomia. Podstawowe problemy, PWN, Warszawa 2006.3. Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Ekonomia, PWE, Warszawa 2001.


1. Klimczak B., Mikroekonomia, AE Wrocław, 2006.2. Kujda M., Makroekonomia, WSIiZ Rzeszów, 1995.3. Milewski R., Kwiatkowski E., Podstawy ekonomii. Ćwiczenia i zadania, PWN,

Warszawa, 2006.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęćStudiowanie literatury 5Inne (przygotowanie do zaliczenia) 10Łączny nakład pracy studenta 45



Kod przedmiotu: Pozycja planu: A.4.2


A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu HISTORIA SZTUKI Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów Studia pierwszego stopnia Profil studiów OgólnoakademickiForma studiów StacjonarneSpecjalność Część wspólnaJednostka prowadząca kierunek studiów Wydział Budownictwa i Inżynierii ŚrodowiskaImię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy

Prof. dr hab. Aleksandra Simińska, dr hab. Anna Bochenek, mgr Ewa Urbańska

Przedmioty wprowadzające Bez wymagańWymagania wstępne Bez wymagań

B. Semestralny rozkład zajęć według planu studiów




terenoweLiczba

punktów(W) (Ć) (L) (P) (S) (T) ECTS

II lub III 15 1







WIEDZAW1 Zna kluczowe pojęcia związane ze sztuką europejską od

prehistorii i współczesność oraz podstawowe cechy stylów i kierunków w sztuce.Zna reprezentatywne przykłady obiektów zabytkowych różnych epok. Dostrzega powiązania między środowiskiem (naturą) i sztuką

K_W24 T1A_W07

UMIEJĘTNOŚCIU1 Potrafi dokonać prostej analizy i oceny dzieła sztuki

wykorzystując podstawową terminologię, sporządzić analizę i opis obiektu np. obrazu, rzeźby, obiektu architektonicznego.Potrafi rozpoznać i rozróżniać reprezentatywne obiekty zabytkowe na podstawie cech stylistycznych, potrafi wyrażać i uzasadniać własne opinie nt. sztuki posługując się terminologią z zakresu sztuk pięknych

K_U01 T1A_U01T1A_U02


Wykład multimedialny, dyskusja

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU

test stanowiący podstawę zaliczenia na ocenę lub praca semestralna – recenzja obejrzanej wystawy z elementami analizy dzieła sztuki ,


Wykład Podstawowa terminologia w opisie i analizie malarstwa i rzeźby różnych epok,Pojęcie kanonu w sztuce różnych epok,Podstawowe cechy sztuki antycznejSztuka średniowieczna – romanizm i gotyk - główne różnice i podobieństwa. Malarstwo i rzeźba obu okresów – różnice stylistyczne, podstawowy podział na style i środowiska. Zauroczenie średniowieczem w XIX wiekuRenesans i barok – przeciwieństwo, czy ewolucja.Rokoko i klasycyzm – między frywolnością i patosem. Klasycystyczne „odczytanie antyku”Wiek XIX – czasy –izmów. Dyskusja o różnorodności malarstwa akademickiego i rewolucji w malarstwie od impresjonizmu po secesję. Przegląd najważniejszych kierunkówSztuka XX wieku – najważniejsze zjawiska w sztuce I połowy XX wieku ( nurty, kierunki, poszukiwaniaII połowa XX wieku – „po wielkiej wojnie”, różne gatunki ekspresji malarskiej, malarstwo abstrakcyjne i jego odmiany, „kierunki bez dzieła sztuki” – konceptualizm etc., spór o malarstwo figuratywneKrótki zarys dziejów współczesnej sztuki polskiej


(dla każdego efektu kształcenia umieszczonego na liście efektów kształcenia powinny znaleźć się metody sprawdzenia, czy został on osiągnięty przez studenta)

Efekt kształcenia Forma oceny (podano przykładowe)

Egzamin ustny

Egzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie

Wypowiedź pisemna np.

recenzja wystawy

W1 XU1 X x

7. LITERATURA


Redakcja zbiorowa, 1993, 2002, Sztuka świata t.I-XII, ArkadyGombrich E., 1997, O sztuce, ArkadyKębłowski J. 1985, Dzieje sztuki polskiej, Arkady


Eco U. , 2005, Historia piękna, RebisRottenberg A., 2005, Sztuka w Polsce 1945-2005, Stentor



Liczba godzin(podano przykładowe)

Udział w zajęciach dydaktycznych 15Przygotowanie do zajęć 1Studiowanie literatury 4Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu itd.) 5Łączny nakład pracy studenta 25



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu HISTORIA ARCHITEKTURY I URBANISTYKIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów I stopnia (inż.)Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólnaJednostka prowadząca kierunek studiów Wydział Budownictwa i Inżynierii ŚrodowiskaImię i nazwisko nauczyciela i jego stopień lub tytuł naukowy dr arch. Daria Bręczewska-Kulesza

Przedmioty wprowadzające -Wymagania wstępne Bez wymagań





terenowe Liczba


II lub III 15 1







WIEDZAW1 zna ewolucję architektury i urbanistyki jako dyscyplin;

zna terminologię architektoniczną, historyczną i współczesną; rozumie historyczne aspekty społeczne i inżynierskie architektury

K_W24 T1A_W07

UMIEJĘTNOŚCIU1 umie rozpoznawać kształty, formy, funkcje architektury

na podstawie ukształtowanych kodów architektury historycznej; potrafi rozróżniać style architektoniczne, różnice stylowe jak i indywidualne; potrafi porównywać dokonania architektoniczne różnych epok, analizować typologię, genezę

K_U01K_U02

T1A_U01T1A_U02

U2 potrafi korzystać ze zróżnicowanych źródeł przy zbieraniu danych na temat architektury historycznej


KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie znaczenie historii i dziedzictwa

architektonicznego dla współczesnej kultury i współczesnej architektury

K_K01K_K02

T1A_K01T1A_K02


wykład multimedialny, pokaz, dyskusja,


Wykłady – zaliczenie pisemne


Wykłady Wykłady rozpoczynają się od zagadnień historii architektury starożytnej (starożytny Egipt, Azja Mniejsza, Grecja, Rzym, architektura wczesnochrześcijańska i bizantyjska) wraz ze szczegółowym omówieniem podstawowych form architektonicznych charakterystycznych dla danego okresu historycznego (np. mastaba, piramida, świątynia tarasowa, porządki architektoniczne, formy świątyń starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu itp.)Następnym blokiem programowym jest historia architektury średniowiecznej z uwzględnieniem różnic i odmian wynikających np. z czasu i miejsca powstania, działania strzech budowlanych, dostępności określonego materiału budowlanego; a także wprowadzeniem w zagadnienia detalu architektonicznego i struktur dekoracyjno-konstrukcyjnych (służki, filary wiązkowe, kapitel kostkowy, sklepienia itp.) i nazewnictwa poszczególnych części architektonicznych (np. absyda, transept, alternacja podpór, masyw zachodni, wirydarz, refektarz itp.). Kolejny blok tematyczny obejmuje zagadnienia historii architektury nowożytnej (renesans, manieryzm, barok, rokoko) ze szczególnym uwzględnieniem nurtu humanistycznego, traktatów architektonicznych, działalności mecenasów sztuki, podstawowych zagadnień kontrreformacji i ich wpływu na kształt architektury itp. Historia architektury nowoczesnej rozpoczyna się od około połowy XVIII wieku wraz z omówieniem zjawiska licznych podróży historycznych i archeologicznych, oraz publikacji powstających pod wpływem odkryć i wykopalisk, które m.in. wpłynęły na rozpowszechnienia się nurtu klasycyzmu a następnie romantyzmu i sentymentalizmu w architekturze pałacowo-ogrodowej. Następnie omówione zostaną mechanizmy powstania historyzmu i eklektyzmu w XIX wieku; znaczenie architektury przemysłowej wraz z omówieniem nowych konstrukcji i materiałów budowlanych w oparciu np. o najważniejsze wystawy światowe (Londyn, Paryż, Chicago); zagadnienie secesji w architekturze. Ostatnim blokiem tematycznym jest historia architektury współczesnej, w ramach którego omówione zostaną: modernizm, tzw. styl międzynarodowy, brutalizm, high- tech, dekonstruktywizm, postmodernizm. Dziedzictwo kultury antycznej w urbanistyce (Grecja, Rzym) i jej wpływ na urbanistykę średniowiecza i nowożytną; średniowieczne miasta o układzie nieregularnym; podstawowe układy urbanistyczne średniowiecza – osiowy, krzyżowy, szachownicowy; urbanistyka miast okresu średniowiecza w zachodniej i środkowej Europie; polskie miasta średniowiecza – geneza, rodzaje, typy; miasta teoretyczne doby renesansu; nowożytne podstawy i trendy w urbanistyce europejskiej; włoskie miasta renesansu; barok jako przełomowa epoka w kompozycji miasta i jej priorytetów; place, układy przestrzenne w miastach europejskich i polskich; przebudowa miast europejskich XIX w.; miasta amerykańskie, geneza i związki z miastami europejskimi; doba przemysłowa w urbanistyce; urbanistyka XX w. w świetle uwarunkowań społeczno – gospodarczych i jej skutków.


Efekt kształcenia

Forma ocenyEgzamin


W1 XW2 X

U1 XU2 XK1 X

7. LITERATURA


1. Samss D., 1997. Historia architektury. Arkady, Warszawa2. Koch W.; 1996. Style w architekturze. Świat Książki, Warszawa3. Bogusz W., 2005. Zarys historii architektury. Dokumentacja budowlana, WSiP,

Warszawa4. Buchner M., Buchner A., Laube J. 1991. Zarys projektowania i historii

architektury. WSiP, WarszawaLiteratura uzupełniająca

1. Żórawski J.; 1973, O budowie formy architektonicznej, Arkady, Warszawa2. Kandinsky W.; 1986, Punkt i linia a płaszczyzna. PIW, Warszawa3. Norberg - Schulz Ch., 2000, Bycie przestrzeń i architektura, Warszawa4. Rasmussen S. E., 1999, Odczuwanie architektury, Wyd. Murator


Aktywność studenta Obciążenie studenta – Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 1.B 30Przygotowanie do zajęć 5Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do egzaminu,) 15Łączny nakład pracy studenta 65





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu WSPÓŁCZESNE STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów I stopnia (inż.)Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólnaJednostka prowadząca kierunek studiów Wydział Budownictwa i Inżynierii ŚrodowiskaImię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy doc. dr Wojciech Szymborski

Przedmioty wprowadzające brakWymagania wstępne brak





terenowe Liczba


II lub III 15 1







WIEDZAW1 ma poszerzoną i pogłębioną wiedzę w odniesieniu do

współczesnych stosunków międzynarodowych w wymiarze politycznym, gospodarczym i społecznym; ma pogłębioną wiedzę na temat mechanizmów podejmowania decyzji w sferze międzynarodowej

K_W24 T1A_W07

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi pozyskiwać umiejętności informacje z literatury i

innych źródeł umożliwiających interpretację zjawisk charakterze międzynarodowym


KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest zdolny do abstrakcyjnego rozumienia problemów z

zakresu nauk społecznych w aspekcie internacjonologicznym

K_K01K_K02

T1A_K01T1A_K02


Wykład z użyciem środków multimedialnych


Kolokwium, esej, dyskusja


Wykład Przedmiot i zakres międzynarodowych stosunków politycznych, gospodarczych i społecznych; struktura współczesnego świata; zależności pomiędzy światową polityką a gospodarką; uczestnicy stosunków międzynarodowych; Unia Europejska jako model relacji międzynarodowych; współczesne wymiary globalizacji; wymiary międzynarodowych zagrożeń po zakończeniu zimnej wojny; polityczne, konsekwencje nierównego podziały światowego bogactwa; globalizm i regionalizm w stosunkach międzynarodowych; procesy decyzyjne w polityce zagranicznej; pozycja międzynarodowa Polski


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Esej Prezentacja Dyskusja

W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Ostaszewski P., 2008. Międzynarodowe stosunki polityczne, zarys wykładów. Warszawa

2. Szymborski W., 2012. Międzynarodowe stosunki polityczne. Bydgoszcz 3. Szymborski W., 2012. Integracja europejska. Wybrane problemy, Bydgoszcz


1. Łoś-Nowak T., 2006. Stosunki międzynarodowe. Teorie – systemy – uczestnicy, Wrocław 20

2. Łoś-Nowak T., Florczak A. (red.), 2010. Stosunki międzynarodowe (encyklopedia politologii). Warszawa



Udział w zajęciach dydaktycznych 15Przygotowanie do zajęć 20Studiowanie literatury 10Inne (przygotowanie pracy, przygotowanie się do kolokwium) 20Łączny nakład pracy studenta 65



Pozycja planu: A.5


A. PODSTAWOWE DANE

Nazwa przedmiotu ERGONOMIA, BEZPIECZEŃSTWO I PRAWO PATENTOWE

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiówWYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA INŻYNIERII PRODUKCJI I ZARZĄDZANIA W BUDOWNICTWIE / ZAKŁAD ZARZĄDZANIA W BUDOWNICTWIE

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Jadwiga Bizon-Górecka


Wymagania wstępne Umiejętność logicznego myślenia





terenowe Liczba


I 1 1







WIEDZAW1 po zakończeniu przedmiotu student zna podstawowe wymagania

ergonomii stanowisk pracy i zasad bhp w branży budowlanej oraz aktualnych umocowań prawnych zarządzania bezpieczeństwem pracowników, zna też problemy ochrony patentowej

K_W22 T1A_W06,T1A_W07,T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 po zakończeniu przedmiotu student potrafi identyfikować

zagrożenia i dokonywać oceny poziomu bezpieczeństwa pracy oraz ryzyka zawodowego pracowników, stosuje zasady bezpieczeństwa i higieny pracy

K_U16 T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student jest zdolny do

uwzględniania problemów bezpieczeństwa pracy w organizowaniu procesów budowlanych

K_K02 T1A_K01,T1A_K02

K2 potrafi działać w zespole przy realizacji złożonych celów zawodowych i społecznych

K_K05 T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - test zaliczeniowy (wielokrotnego wyboru)


Wykłady Ergonomia – ergonomiczne wymagania stawiane stanowiskom pracy, Prawna ochrona pracy – system bhp w Polsce, Czynniki antropometryczne i biomechaniczne, Czynniki fizjologiczne, Czynniki psychologiczne i społeczne, Zagrożenia czynnikami niebezpiecznymi i szkodliwymi w środowisku pracy (czynniki mechaniczne, elektryczność statyczna i energia elektryczna, hałas, hałas infradźwiękowy i hałas ultradźwiękowy, drgania mechaniczne, pola elektromagnetyczne, promieniowanie optyczne (nadfioletowe, widzialne i podczerwone), mikroklimat, szkodliwe substancje chemiczne, pyły, czynniki biologiczne, pierwsza pomoc), Diagnostyka i projektowanie układów antropotechnicznych, Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy, Ryzyko zawodowe, Obowiązki pracodawcy i pracownika w zakresie bhp w świetle Prawa pracy, Wypadkowość w budownictwie, Polityka ochrony patentowej w Polsce. Przepisy prawne z dziedziny patentowej. Metody postępowania umożliwiające rejestrację patentu lub wzoru (użytkowego i zdobniczego) w Urzędzie Patentowym RP, a także prawa i obowiązki autora (i właściciela) rozwiązania chronionego, Zakres, koszty i korzyści z opatentowania.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie Referat

W1 XU1 XK1 XK2 X

7. LITERATURA


1. Du Vall M., Prawo patentowe, Oficyna Wolters Kluwer, Warszawa 2008.2. Rączkowski B., BHP w praktyce, ODDK, wyd. XI, Gdańsk 2007.3. Romanowska-Słomka I., Słomka A., Zarządzanie ryzykiem zawodowym, Wyd. 7, Kraków – Tarnobrzeg,4. Tarbonus, 2009.5. Słomka A. Ryzyko zawodowe w budownictwie, Główny Inspektorat Pracy, Warszawa

2005.6. Sobocińska A. Bezpieczeństwo i higiena pracy w budownictwie, cz. 1: zagadnienia

ogólne, OPO-TNOiK, Bydgoszcz 1998.7. Sobocińska A. Bezpieczeństwo i higiena pracy w budownictwie, cz. 2: projektowanie,

realizacja procesów budowlanych, eksploatacja maszyn i urządzeń budowlanych, OPO-TNOiK, Bydgoszcz 1999.

8. Taczanowska T., Jaśkowski P., Ergonomia w budownictwie, Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 1998.


1. Bizon - Górecka J., Normowanie w budownictwie, Wyd. Uczelniane ATR w Bydgoszczy, Bydgoszcz 1988.

2. Bizon - Górecka J., Inżynieria niezawodności i ryzyka w zarządzaniu przedsiębiorstwem, OPO, Bydgoszcz 2001.

3. Górska E., Tytyk E., Ergonomia w projektowaniu stanowisk pracy. Podstawy teoretyczne. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1998.

4. Normy ISO serii 18000 i 14000.5. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr

49, poz. 508 - tekst jednolity: Dz.U. z 2003 r., Nr 119, poz. 1117 z późn zm.).6. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z

późn. zm.).



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 15Przygotowanie do zajęć 5Studiowanie literatury 5Inne (przygotowanie do testu zaliczeniowego) 5Łączny nakład pracy studenta 30





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotuPRAWO W INŻYNIERII ŚRODOWISKA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA GEOMATYKI, GEODEZJI I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Małgorzata Sztubecka

Przedmioty wprowadzające Przedmioty humanistyczne






terenowe Liczba


VI 2 1







WIEDZAW1 po zakończeniu przedmiotu student potrafi zdefiniować

podstawowe pojęcia z prawoznawstwa oraz wymienić aktualne przepisy prawne, jakie obowiązują w danej kwestii z zakresu inżynierii i ochrony środowiskapotrafi posługiwać się terminologią i wykazywać się znajomością aktów prawnych oraz odnajdywać powiązania pomiędzy regulacjami funkcjonującymi w różnych gałęziach inżynierii środowiska

K_W18 T1A_W04

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi posługiwać się terminologią prawną i stosować akty

prawne w zakresie inżynierii i ochrony środowiskaK_U16 T1A_U10,

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 świadomie wykorzystuje znajomość przepisów prawnych w

praktyce inżynierskiej K_K03 T1A_K02,

T1A_K05

3. METODY DYDAKTYCZNE wykład multimedialny

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU wykład – kolokwium pisemne


Wykład Podstawowe informacje o przepisach prawnych w inżynierii środowiska. Organizacja państwa, definicje aktów prawnych, procedura administracyjna, dyrektywy Unii Europejskiej, konwencje międzynarodowe. Przepisy dotyczące ochrony środowiska i przyrody w tym: ochrona powietrza, wody, gleby, ochrona przed hałasem, wibracjami i promieniowaniem, ochrona środowiska w zagospodarowaniu przestrzennym, gospodarka odpadami (sposób postępowania z odpadami); prawo geologiczne i górnicze (prace geologiczne dla potrzeb inżynierii środowiska). Przepisy inwestycyjne w inżynierii środowiska oraz prawo budowlane. Zastosowanie podstaw prawnych w praktyce inżynierskiej.


Efekt kształcenia

Forma oceny Kolokwium …………

W1 XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Aktualne normy prawne w zakresie ochrony środowiska i inżynierii środowiska.


1. Boć J., Nowacki K., Samborska-Boć E., Ochrona środowiska, Wydawnictwo Kolonia, Warszawa 2005.

2. Gruszecki K., Prawo Ochrony Środowiska. Komentarz, LEX Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2008.

3. Prawo ochrony środowiska dla praktyków pod red. J. Jendrośki i J. Jerzmańskiego, Wydawnictwo Verl. Dashofer, Warszawa 2006.

4. Łojewski S., Ekonomika środowiska, Wydanie II zmienione i rozszerzone, Wyd. Uczeln. ATR, Bydgoszc,z 1998.

5. Paczuski R., Ochrona środowiska. Zarys wykładu, Oficyna Wydawnicza "Branta" Sp. z o.o. Bydgoszcz 2008.

6. Stelmasiak J. red., Prawo ochrony środowiska, LexisNexis Polska Sp. z o.o., Warszawa, 2010.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęć 5Studiowanie literatury 5Inne (przygotowanie do kolokwium) 5Łączny nakład pracy studenta 45



Kod przedmiotu: ………………. Pozycja planu: B.1


A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MATEMATYKAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiówWYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA INŻYNIERII PRODUKCJI I ZARZĄDZANIA W BUDOWNICTWIE ZAKŁAD ZARZĄDZANIA W BUDOWNICTWIE

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr Urszula Konieczna-Spychała

Przedmioty wprowadzające Matematyka

Wymagania wstępne Wiedza i umiejętności z zakresu matematyki zgodnej z programem nauczania w szkole ponadgimnazjalnej





terenowe Liczba


I 2E 1 6II 2E 1 3III 1 1 3







WIEDZAW1 po zakończeniu przedmiotu student ma wiedzę z zakresu

matematyki wyższej niezbędną do formułowania i rozwiązywania typowych, prostych zadań z zakresu kierunku studiów

K_W01 T1A_W01

UMIEJĘTNOŚCIU1 po zakończeniu przedmiotu student potrafi wykorzystać wiedzę z

zakresu matematyki wyższej do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich

K_U02,K_U04

T1A_U01,T1A_U02,T1A_U05,T1A_U06

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student ma świadomość poziomu

swojejK_K02 T1A_K01,

T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia rachunkowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny na koniec 1 i 2 semestru ćwiczenia - kolokwia pisemne-2 w ciągu każdego semestru


Semestr 1wykład

Ciągi i szeregi liczbowe. Liczby rzeczywiste i zespolone. Funkcje elementarne. Rachunek różniczkowy i całkowy funkcji jednej zmiennej. Szeregi funkcyjne i szeregi Furiera.

Semestr 2wykład

Macierze i wyznaczniki, układy równań liniowych. Przekształcenia liniowe. Wartości i wektory własne. Diagonalizacja macierzy. Geometria analityczna w przestrzeni-rachunek wektorowy, płaszczyzna i prosta. Powierzchnie drugiego stopnia.

Semestr 3wykład

Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych-granica, ciągłość, ekstremum. Funkcje uwikłane. Rachunek całkowy funkcji wielu zmiennych. Równania różniczkowe zwyczajne

Ćwiczenia Zadania rachunkowe zgodnie z treścią wykładu na danym semestrze.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 x xU1 x xK1 x

7. LITERATURA


1. 1.Gewert M., Skoczylas Z., Analiza matematyczna 1. Oficyna Wydawnicza GiS 2003.2. Gewert M., Skoczylas Z., Analiza matematyczna 2. Oficyna Wydawnicza GiS 2004. 3. Lassak M., Matematyka dla studiów technicznych, Wyd. Supremum 2007. 4. Krysicki W., Włodarski L., Analiza matematyczna w zadaniach, cz.1, PWN 2002. 5. Jurgielewicz T., Skoczylas Z., Algebra liniowa 1, Oficyna Wydawnicza GiS 2003.


1. Leitner R., Matuszewski W., Rojek Z., Zadania z matematyki wyższej cz. 1 i 2,W N-T 2003.

2. Długosz J., Funkcje zespolone. Teoria, przykłady, zadania. Oficyna Wydawnicza GiS 2001.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych 120Przygotowanie do zajęć 120Studiowanie literatury 60Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń) 60Łączny nakład pracy studenta 360





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu FIZYKAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAINSTYTUT MATEMATYKI I FIZYKI, ZAKŁAD FIZYKI


dr hab. Ryszard Siuda, mgr inż. Andrzej Grabowskimgr Krzysztof Okulewicz

Przedmioty wprowadzające Matematyka

Wymagania wstępne Rachunek różniczkowy i całkowy, elementy rachunku wektorowego





terenowe Liczba


I 2E 2 5

2.EFEKTY KSZTAŁCENIA (wg KRK)






WIEDZAW1 ma wiedzę w zakresie fizyki obejmującą mechanikę ciała

stałego, mechanikę płynów, termodynamikę, w tym wiedzę niezbędną do zrozumienia podstawowych zjawisk fizycznych występujących w instalacjach, sieciach i urządzeniach sanitarnych a także związanych z monitoringiem środowiska oraz zachodzących w otaczającym środowisku

K_W02 T1A_W01,T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 rozumie procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne występujące

w środowisku przyrodniczymK_U02,K_U05

T1A_W01,T1A_W02,T1A_U04

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się w

ramach drugiego i trzeciego stopnia studiów, podnoszenia kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych, doskonalenia osobistego oraz awansu społecznego

K_K01 T1A_K01

2. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne

3. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykłady - egzamin pisemny (test) oraz ustny w wątpliwych przypadkachćwiczenia laboratoryjne - sprawdzian przygotowania do ćwiczeń, złożenie sprawozdań z każdego wykonanego ćwiczenia


Wykład Podstawy mechaniki klasycznej, grawitacja, elementy hydromechaniki, drgania i fale w ośrodkach sprężystych, elementy akustyki. Elementy termodynamiki i przejść fazowych. Kalorymetria. Elektryczność i magnetyzm: prawo Coulomba, pole elektryczne, prąd elektryczny, mechanizm przewodzenia prądu, praca i moc prądu elektrycznego; pole magnetyczne, prawo indukcji elektromagnetycznej; fale elektromagnetyczne.


Zajęcia w laboratorium służą nabyciu umiejętności obserwowania i analizowania zjawisk fizycznych, poprawnego wykonywania pomiarów za pomocą różnych urządzeń pomiarowych, wyznaczania wartości wielkości fizycznych zależnych poprzez pomiary wielkości prostych, szacowania niepewności wyników pomiarów i wyników obliczeń.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xU1 x x xK1 x

6. LITERATURA


1. Bobrowski, Cz., 2005. Fizyka – krótki kurs. WNT, W-wa.2. Szydłowski, H, 1999. Pracownia fizyczna. Wyd. Naukowe PWN, W-wa.


1. Naparty, M., K., 2008. Fizyka w pytaniach i odpowiedziach. Wydawnictwa Uczelniane UTP, Bydgoszcz.

2. Boeker, E., van Grondelle, R., 2002. Fizyka środowiska. Wyd. Naukowe PWN, W-wa.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu CHEMIAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów niestacjonarneSpecjalność wszystkie specjalności

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA INŻYNIERII SANITARNEJ I WODNEJ


dr inż. Grażyna Totczyk

Przedmioty wprowadzające Chemia

Wymagania wstępne Znajomość ogólnych zagadnień z zakresu nauki chemii w szkole średniej





terenowe Liczba


II 2E 2 6







WIEDZAW1 ma uporządkowaną wiedzę w zakresie chemii obejmującą

budowę materii, związków chemicznych oraz ich właściwości, podstawowych reakcji a także wiedzę niezbędną do zrozumienia zjawisk chemicznych występujących w instalacjach, sieciach i urządzeniach sanitarnych oraz otaczającym środowisku

K_W03 T1A_W01,T1A_W02,

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać informacje z literatury K_U01 T1A_U01,

T1A_U02,U2 rozumie procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne występujące

w środowisku przyrodniczymK_U05 T1A_U04

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 ma świadomość odpowiedzialności zawodowej, społecznej i

osobistej za swoją działalność realizowaną indywidualnie i w zespole

K_K02 T1A_K01,T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład z użyciem środków audiowizualnych, ćwiczenia laboratoryjne

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny, ćwiczenia laboratoryjne - złożenie sprawozdań, zaliczenie kolokwium


Wykład Podstawowe pojęcia i prawa chemii. Budowa atomu, układ okresowy pierwiastków. Właściwości pierwiastków. Związki chemiczne – rodzaje, budowa cząsteczki. Oddziaływania międzycząsteczkowe. Otrzymywanie, budowa i właściwości związków nieorganicznych i kompleksowych. Otrzymywanie, budowa i właściwości związków organicznych: węglowodorów alifatycznych i aromatycznych, alkoholi, fenoli, eterów, aldehydów, ketonów, kwasów karboksylowych, estrów, amin oraz związków heterocyklicznych i halogenoorganicznych. Budowa i właściwości: barwników, cukrów, aminokwasów, peptydów, białek oraz kwasów nukleinowych. Budowa, właściwości i zastosowania tworzyw sztucznych. Stany skupienia materii – gazy, ciecze, ciała stałe. Roztwory. Typy reakcji chemicznych. Elementy termodynamiki chemicznej, termochemia. Elementy termodynamiki procesów nieodwracalnych. Elementy kinetyki chemicznej. Zjawisko osmozy. Zjawiska na granicach faz – adsorpcja. Elektrochemia – potencjały elektrod, ogniwa, elektroliza. Elementy spektroskopii molekularnej.


Ćwiczenia na stanowiskach w laboratorium z zakresu: analizy jakościowej wybranych jonów, obliczania stężeń i przygotowywania roztworów, określania odczynu wodnych roztworów kwasów, zasad i soli, kinetyki reakcji chemicznych i zmian położenia równowagi reakcji odwracalnej, analizy ilościowej –alkacymetria, kompleksometria, argentometria kalorymetria.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin pisemny

Egzamin ustny

Kolokwium pisemne Projekt Sprawozdanie Referat

W1 X X X XU1 X X X XU2 X X X XK1 X X

7. LITERATURA


1. Szczepański Z., Chemia w ochronie i inżynierii środowiska, Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej.

2. Bielański A., Podstawy chemii nieorganiczne, t. I, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2002.3. Białecka-Florjańczyk E., Włostowska J., Chemia organiczna, WNT, 2003.


1. Cox P.A., Krótkie wykłady. Chemia nieorganiczna, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2004.

2. O’Neill P., Chemia środowiska, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa-Wrocław 1998.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2 60Przygotowanie do zajęć 40Studiowanie literatury 40Inne (przygotowanie do zaliczeń, przygotowanie sprawozdań) 40Łączny nakład pracy studenta 180





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu BIOLOGIA I EKOLOGIAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA, KATEDRA KSZTAŁTOWANIA I OCHRONY ŚRODOWISKA


dr inż. Marzenna Wiśniewska,dr inż. Mieczysław Stachowiak







terenowe Liczba


I 1E 2 2

II 1 1 2







WIEDZAW1 ma elementarną wiedzę z zakresu podstaw biologii komórki i

ekologii,ma wiedzę do zrozumienia zjawisk biologicznych zachodzących w środowisku


UMIEJĘTNOŚCIU1 rozumie procesy biologiczne występujące w środowisku K_U05 T1A_U05U2 potrafi ocenić zagrożenia i przekształcenia środowiska

wewnętrznego i zewnętrznegoK_U01K_U02

T1A_U01T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy i otwarty na wszelkie działania proekologiczne w

środowisku wewnętrznym i zewnętrznymK_K02 T1A_K01

T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNE wykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne, analizy mikroskopowe, pokaz, dyskusja, prelekcja

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny (I semestr), zaliczenie ustne (II semestr), ćwiczenia - wejściówki (I semestr), kolokwium (I semestr), złożenie referatu (II semestr,1)


Wykład I i II semestr

Charakterystyka Procaryota i Eukaryota. Budowa i funkcje składników komórkowych. Rola tkanek roślinnych i zwierzęcych w procesach fizjologicznych. Rozpoznawanie wybranych grup organizmów: wirusów, bakterii, grzybów, glonów, ich roli w biosferze. Sposoby odżywiania: heterotrofizm, autotrofizm (chemo- i fotosynteza), miksotrofizm. Metabolizm – katabolizm i anabolizm. Łańcuch oddechowy. Systemy generacji ATP – Fosforylacja substratowa, oksydatywna, fotooksydacja. Oddychanie tlenowe, beztlenowe i fermentacja. Fotosynteza jako podstawowy proces anaboliczny. Rola mikroorganizmów w biogeochemicznym krążeniu węgla, azotu, siarki i żelaza w przyrodzie. Rola mikroorganizmów w niszczeniu przedmiotów użytkowych. Podstawowe procesy biochemiczne zachodzące podczas samooczyszczania wód. Strefy wód zanieczyszczonych. Systemy saprobowe i biologiczne kryteria oceny stopnia zanieczyszczenia środowiska. Podstawy ekologii. Ekologia populacji. Tolerancja na czynniki środowiskowe. Prawo Liebiega. Prawo Shelforda. Ekologia biocenoz. Grupy troficzne. Ekologia wód śródlądowych. Degradacja zbiorników wodnych. Organizacja biocenoz leśnych i pól uprawnych. Powietrze jako czynnik warunkujący bytowanie organizmów w biosferze. Degradacja powietrza atmosferycznego. Woda i gleba jako miejsce bytowania organizmów oraz przenoszenia organizmów chorobotwórczych.

Ćwiczenia laboratoryjneI i II semestr

Zasady posługiwania się mikroskopem. Wybrane techniki mikroskopowe. Technika sporządzania preparatów mikroskopowych. Wybrane zagadnienia z cytologii. Obserwacja przeżyciowa podstawowych elementów komórki roślinnej i zwierzęcej. Morfologia i obserwacje mikroskopowe wybranych organizmów roślinnych i zwierzęcych (bioindykatory) istotnych z punktu widzenia oceny jakości środowiska. Analiza stanu zanieczyszczenia wód powierzchniowych na podstawie wybranych systemów saprobowych. Określenie przebiegu procesu samooczyszczania wód wybranego ekosystemu. Badanie organizmów biorących udział w procesach oczyszczania ścieków. Wpływ czynników abiotycznych na biocenozę osadu czynnego i złóż biologicznych. Czynniki ekologiczne wpływające na rozmieszczenie organizmów. Struktura i produktywność ekosystemów. Struktura i zmienność biocenoz. Różnorodność biologiczna.


Efekt kształcenia

Forma oceny

Egzamin ustny

Egzamin pisemny Kolokwium

Wygłoszenie i zaliczenie

referatuSprawozdanie …………

W1 x x xU1 xU2 x x xK1 x x

7. LITERATURA


1. Solomon E. P., Berg L.R., Martin D.W., Villee C.A., 2000, Biologia. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa.

2. Weiner J., 2002, Życie i ewolucja biosfery, Wyd. II., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.


1. Banaszak J., Wiśniewski H., 1999, Podstawy ekologii. Wyd. Ucz WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz.

2. Begon M., Mortimer M., 1989, Ekologia populacji. Studium porównawcze zwierząt i roślin, PWRiL, Warszawa.

3. Pawlaczyk–Szpilowa M., 1997, Biologia i Ekologia. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.



Liczba godzin


Przygotowanie do zajęć 5Studiowanie literatury 5Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń) 15Łączny nakład pracy studenta 100





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu OCHRONA ŚRODOWISKAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność część wspólna


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr Jolanta Cichowska

Przedmioty wprowadzające Geografia, Biologia

Wymagania wstępneZnajomość podstawowych zagadnień z wyżej wymienionych przedmiotów, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności rozpoznawania zjawisk rządzących przyrodą.





terenowe Liczba


I 1 1 3







WIEDZAW1 potrafi zdefiniować podstawowe terminy związane z ochroną

środowiska (np. degradacja, recykling, edukacja ekologiczna)K_W18 T1A_W04

W2 potrafi wskazać działania, które mają na celu odpowiednie wykorzystanie oraz odnawianie zasobów i składników środowiska naturalnego

K_W11 T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 nabywa umiejętność rozumienia zjawisk i przebiegu procesów

krótko- oraz długoterminowych zachodzących w środowiskuK_U05 T1A_U05

U2 potrafi objaśnić powiązania między zjawiskami globalnymi a antropopresją


KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy skali zagrożeń dokonujących się w środowisku

przyrodniczymK_K02 T1A_K01,

T1A_K02K2 jest zdolny do prawidłowego kształtowania własnej sfery

moralnej i etycznej do poszanowania środowiska, w którym żyjeK_K08 T1A_K02

T1A_K06

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, dyskusja, metoda przypadków

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne, ćwiczenia - zaliczenie na podstawie przygotowanego projektu, uczestniczenia w panelach dyskusyjnych oraz kolokwium


Wykład Historia ochrony środowiska. Współczesne inicjatywy na rzecz ochrony środowiska-ekorozwój. Kierunki ochrony przyrody. Funkcje i zadania ochrony środowiska. Aspekty prawne i ekonomiczne ochrony środowiska. Polityka ochrony środowiska. Przedsięwzięcia i środki techniczne w ochronie środowiska-koncepcja czystych technologii.


Wzrost liczby ludności świata i związane z tym zagrożenia. Proekologiczne zachowania w gospodarstwie domowym. Recykling-nasza przyszłość? Segregacja odpadów-interes czy kultura? Ochrona atmosfery (efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwaśne opady; charakterystyka źródeł emisji zanieczyszczeń do powietrza; przedsięwzięcia ograniczające emisję zanieczyszczeń). Ochrona hydrosfery (rodzaje i źródła zanieczyszczeń wód, eutrofizacja, wskaźniki jakości wód, klasy czystości wód). Ochrona i użytkowanie zasobów kopalin. Odnawialne źródła energii. Ochrona gleb (zagrożenie gleb w Polsce i zasady ich ochrony). Ochrona lasów (typy, funkcje, charakterystyka zasobów, metody ochrony). Wpływ zanieczyszczeń na zdrowie człowieka. Ochrona biosfery (stan zasobów przyrody, formy ochrony przyrody, polskie i światowe czerwone księgi roślin i zwierząt).


Efekt kształcenia

Forma oceny Zaliczenie

pisemne nr 1 Kolokwium Projekt Paneldyskusyjny

W1 x xW2 x xU1 x xU2 x x x xK1 xK2 x

7. LITERATURA


1. K., Poskrobko B., Rade W., 2001, Ochrona środowiska, PWE.2. Małachowski K., 2011, Gospodarka a środowisko i ekologia, Wydawnictwo Cedetu.3. Prawo ochrony środowiska, 2011, Wydawnictwo C.H. BECK.4. Więckowski S.K., 2010, Toksykologia środowiska człowieka, Wydawnictwo BRANTA.5. Zarzycki R., 2009, Wprowadzenie do inżynierii i ochrony środowiska, Wydawnictwo

Naukowo Techniczne WNT.Literatura uzupełniająca

1. Ganowicz-Bączyk A., 2009, Spór o etykę środowiskową, WAM.2. Kania R., 2009, Nowoczesne systemy odprowadzania spalin w zjednoczonej Europie -

Fakty, trendy i argumenty, SINDRUK.3. Klimiuk E., Łebkowska M., 2003, Biotechnologia w ochronie środowiska,

Wydawnictwo Naukowe PWN.4. Kowal A.L., Świderska-Bróź M., 2009, Oczyszczanie wody, Wydawnictwo Naukowe

PWN.5. Lampert W., Sommer U., 2001, Ekologia wód śródlądowych, PWN.6. Lewandowski W.M., 2002, Proekologiczne źródła energii odnawialnej, Wydawnictwo

Naukowo Techniczne WNT.



Liczba godzin


Przygotowanie do zajęć 15Studiowanie literatury 10Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu) 15Łączny nakład pracy studenta 70





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu RYSUNEK TECHNICZNY Z GEOMETRIĄ WYKREŚLNĄ

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA BUDOWNICTWA OGÓLNEGO I FIZYKI BUDOWLI


dr inż. Maria Gadomska,dr inż. Krzysztof Pawłowski

Przedmioty wprowadzające Matematyka (dział geometria)

Wymagania wstępne Wiadomości z planimetrii i stereometrii w zakresie programu szkoły podstawowej i średniej





terenowe Liczba


I 2E 1 3







WIEDZAW1 zna metody i zasady niezbędne do wykonywania oraz

wykorzystywania rysunków technicznych i planów K_W05 T1A_W10

W2 ma podstawowe wiadomości dotyczące zagadnień inżynierskich związanych z ukształtowaniem terenu

K_W05 T1A_W10

W3 zna metody odwzorowania i restytucji elementów i tworów przestrzeni

K_W05 T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi rozwiązywać zagadnienia przestrzenne w zakresie metod

odwzorowania używanych we współczesnej technice K_U08 T1A_U06

U2 potrafi przedstawić trójwymiarową przestrzeń na płaszczyźnie rysunku oraz odczytać rysunek

K_U08 T1A_U06

U3 jest zdolny do wykonywania oraz wykorzystywania rysunków technicznych i planów

K_U08 T1A_U06

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się;

ma świadomość odpowiedzialności za skutki przyjętych rozwiązań inżynierskich

K_K01 T1A_K01

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne rysunkowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemnyćwiczenia - 1 kolokwium pisemne, wykonanie i zaliczenie ustne ćwiczeń rysunkowych


Wykłady Metody odwzorowania elementów przestrzeni1. Rzut prostokątny – cechowany: odwzorowanie podstawowych elementów

i tworów przestrzeni, podstawowe konstrukcje, odwzorowanie terenu (powierzchni topograficznej), konstrukcje związane z wyznaczaniem skarp nasypów i wykopów.

2. Rzut prostokątny – metoda Monge`a: odwzorowanie podstawowych elementów i tworów przestrzeni, podstawowe konstrukcje, kłady, transformacja. Podstawowe wiadomości o wielościanach i powierzchniach w aspekcie ich praktycznego zastosowania

3. Rzut równoległy – aksonometria prostokątna i ukośna.4. Rysunek techniczny budowlany. Widoki rysunkowe i przekroje, oznaczenia na

rysunkach architektoniczno – budowlanych, wymiarowanie. 5. Rysunek techniczny instalacyjny.


1. Zagadnienia inżynierskie związane z ukształtowaniem terenu. 2. Podstawowe zasady rysunku technicznego, oznaczenia graficzne.3. Odtworzeniowy rysunek architektoniczno-budowlany: zasady wykonywania,

wykorzystanie w dokumentacji instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie Ćwiczenia

rysunkoweW1 xW2 xW3 xU1 x xU2 xU3 xK1 x

7. LITERATURA


1. Otto E., Otto F., 1998. Podręcznik geometrii wykreślnej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

2. Skowroński W., Miśniakiewicz E., 2007. Rysunek techniczny budowlany. Arkady, Warszawa.

3. Polskie Normy ISO. Literatura uzupełniająca

1. Lewandowski Z., 1990. Geometria wykreślna. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu INFORMATYCZNE PODSTAWY PROJEKTOWANIA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA MECHANIKI KONSTRUKCJI


dr inż. Adam Grabowskidr inż. Tomasz Janiak

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Rysunek techniczny

Wymagania wstępne Znajomość podstaw obsługi komputera





terenowe Liczba


I 2 2II 2 2


Lp. Opis efektów kształceniaOdniesienie

do efektów kształceniakierunkowych dla obszaru

WIEDZAW1 ma wiedzę w zakresie języków programowania

komputerowego w tym w zakresie programów komputerowych typu CAD

K_W10 T2A_W01,T2A_W02

W2 ma uporządkowaną wiedzę z zakresu grafiki inżynierskiej stosowanej w budownictwie i inżynierii środowiska K_W05 T2A_W01,T2A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wykorzystywać oprogramowanie CAD do

sporządzania dokumentacji projektowej. K_U14 T1A_U06,T1A_U07, T1A_U08

U2 potrafi wykorzystać poznane modele matematyczne i metody numeryczne do rozwiązywania prostych zagadnień matematycznych

K_U4 T1A_U05,T1A_U06

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy korzyści płynących ze stosowania

numerycznych technik obliczeniowych przy rozwiązywaniu zagadnień inżynierskich dotyczących budownictwa i inżynierii środowiska

K_K02 T2A_K02

K2 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie K_K01 T2A_K01

3. METODY DYDAKTYCZNEćwiczenia laboratoryjne - zajęcia w pracowni komputerowej

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUćwiczenia laboratoryjne - zaliczenie przedmiotu na podstawie wykonanego przez studenta prostego zadania z wykorzystaniem oprogramowania typu CAD, kolokwium, systematyczność, aktywność


SEMESTR IĆwiczenia laboratoryjne

1. Języki programowania. Pętle i instrukcje sterujące. Operatory logiczne. Funkcje i zmienne. Ciągi znakowe i tablice. Wskaźniki.

2. Obliczenia numeryczne i symboliczne z wykorzystaniem narzędzi typu CAD (ComputerAided Design) – w tym do projektowania.

3. Programy typu CAD – komunikacja z programem, rodzaje współrzędnych i jednostek, przestrzeń modelu i arkusza, granice rysunku.

SEMESTR IIĆwiczenia laboratoryjne

1. Rysowanie precyzyjne, usuwanie obiektów, transformacje obiektów. Operacje na warstwach: linie i style, wprowadzanie tekstu, style tekstu. Operacje na blokach. Wymiarowanie obiektów i skala rysunku. Ustawienia parametrów wydruku. Modelowanie trójwymiarowe – krawędziowe, płaszczyznowe, bryłowe.

2. Wydruk rysunków trójwymiarowych.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Aktywność Systematyczność

W1 x x xW1 x x xU1 x x xU2 x x xK1 x xK2 x x

7. LITERATURA


1. Spustek H., Grzyb J., Informatyka – Algorytmy. Wstęp do programowania, Wydawnictwo WSISiZ, Warszawa 2002.

2. Kingsley-Hughes A., Kingsley-Hughes K., Programowanie. Od podstaw, Helion, Gliwice 2005.

3. Pikoń A., AutoCAD 2007 PL. Pierwsze kroki, Helion, Gliwice 2007.Literatura uzupełniająca

1. Brozi A., Scilab w przykładach, Wydawnictwo Nakom, Poznań 2007.2. Dowolna literatura dotycząca oprogramowania typu CAD.



Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 60Przygotowanie do zajęć 20Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do kolokwium, przygotowanie ćwiczeń) 25






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu TERMODYNAMIKA TECHNICZNAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów niestacjonarne Specjalność część wspólna

Jednostka prowadząca studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAZAKŁAD OGRZEWNICTWA I WENTYLACJI

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr hab. inż. Mariusz Chalamoński, prof. nadzw. UTP

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Fizyka

Wymagania wstępne Umiejętność rozwiązywania problemów matematycznych, znajomość podstawowych praw fizyki





terenowe Liczba


III 1E 1 3IV 1E 1 3





Odniesienie do obszarowych


WIEDZAW1 ma wiedzę w zakresie fizyki obejmującą mechanikę ciała stałego,

mechanikę płynów, termodynamikę, w tym wiedzę niezbędną do zrozumienia podstawowych zjawisk fizycznych występujących w instalacjach, sieciach i urządzeniach sanitarnych a także związanych z monitoringiem środowiska oraz zachodzących w otaczającym środowisku

K_W02 T1A_W01,T1A_W02

W2 ma uporządkowaną wiedzę z zakresu mechaniki płynów, termodynamiki i wymiany ciepła

K_W09 T1A_W01

UMIEJETNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać potrzebne informacje z literatury,

baz danych i innych źródełK_U01 T1A_U01,

T1A_U02U2 rozumie procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne występujące w

środowisku przyrodniczymK_U05 T1A_U05

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 potrafi działać w zespole przy realizacji złożonych celów zawodowych

i społecznychK_K05 T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia audytoryjne, ćwiczenia laboratoryjne

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemnyćwiczenia - kolokwia


Wykład Podstawowe pojęcia termodynamiczne. Bilans substancjalny i energetyczny. Gazy doskonałe, półdoskonałe i rzeczywiste. Zasady termodynamiki. Przemiany i obiegi termodynamiczne. Przemiany fazowe. Para wodna jako czynnik termodynamiczny. Teoria wilgotnego powietrza, parametry wilgotnego powietrza. Podstawowe przemiany wilgotnego powietrza. Mechanizmy wymiany ciepła: przewodzenie, konwekcja, promieniowanie. Złożona wymiana ciepła. Ustalona i nieustalona wymiana ciepła. Ogólna charakterystyka przejmowania (wnikania) ciepła.

Ćwiczenia audytoryjne Zadania rachunkowe z zakresu wykładów.

Ćwiczenia laboratoryjne Ćwiczenia z wykorzystaniem dostępnej aparatury z zakresu wykładów


Efekty kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie Inne

W1 xW2 xU1 x x xU2 x x xK1 x

7. LITERATURA


1. Szymański M., Łukasiewicz J.: Termodynamika. Wydawnictwo Uczelniane ATR, Bydgoszcz 2001.

2. Szymański M., Łukasiewicz J., Szymczak M.: Ćwiczenia laboratoryjne z techniki cieplnej. Wydawnictwo Uczelniane ATR, Bydgoszcz 1998.

3. Hobler T.: Ruch ciepła i wymienniki. WNT, Warszawa 1986.4. Żarski K.: Termodynamika. Zagadnienia praktyczne w ogrzewnictwie i klimatyzacji.

Wydawnictwo Ośrodka Informacji „Technika instalacyjna w budownictwie”, Warszawa 2005.

8. NAKŁAD PRACY SŁUCHACZA – BILANS GODZIN I PUNKTÓW ECTS

Aktywność słuchaczaObciążenie słuchacza –

Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. I.2 60Przygotowanie do zajęć 40Studiowanie literatury 30Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń) 30Łączny nakład pracy studenta 160


Ostateczna liczba punktów ECTS (określa kierownik studiów/kursu) 6



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MECHANIKA PŁYNÓWKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna



prof. dr hab. inż. Jan Klugiewiczmgr inż. Piotr Dzieweczyński

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Fizyka

Wymagania wstępneznajomość zasad, procesów, teorii z zakresu w/w przedmiotu, praktyczna umiejętność stosowania wiedzy z matematyki i fizyki do opisu zjawisk i wykonywania obliczeń rachunkowych





terenowe Liczba


III 2E 1 3IV 2E 1 2 5







WIEDZAW1 ma wiedzę niezbędną do zrozumienia podstawowych zjawisk

fizycznych występujących w instalacjach, sieciach i urządzeniach sanitarnych a także zachodzących w otaczającym środowisku

K_W02 T1A_W01,T1A_W02

W2 ma uporządkowaną wiedzę z zakresu mechaniki płynów K_W09 T1A_W01UMIEJĘTNOŚCI

U1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać informacje z literatury K_U01 T1A_U01,T1A_U02,

U2 potrafi właściwie interpretować uzyskaną wiedzę stosować je w rozwiązywaniu postawionych problemów

K_U02 T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się w ramach drugiego

i trzeciego stopnia studiów, podnoszenia kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych, doskonalenia osobistego oraz awansu społecznego

K_K01 T1A_K01

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład z użyciem środków audiowizualnych, ćwiczenia rachunkowe, ćwiczenia laboratoryjne

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemnyćwiczenia audytoryjne - kolokwium pisemne, ćwiczenia laboratoryjne: złożenie sprawozdań i ich obrona


Wykład Płynność i ciągłość płynu. Parametry opisujące stan płynu. Podstawowe własności fizyczne płynów. Hydrostatyka – ciśnienie i napór hydrostatyczny, równania równowagi płynu, pływanie ciał. Napór cieczy na ściany płaskie i zakrzywione. Podstawowe pojęcia kinetyki płynów. Równanie różniczkowe ciągłości przepływu. Równanie Bernoulliego dla cieczy doskonałej i rzeczywistej. Przepływ laminarny i burzliwy. Opory ruchu. Obliczanie przepływów w przewodach pod ciśnieniem. Uderzenie hydrauliczne. Reakcja strumienia cieczy. Wypływ cieczy przez otwory i przystawki. Przelewy. Ruch cieczy w korytach i kanałach otwartych. Ruch wód gruntowych. Dopływ wody do studni zwykłej, artezyjskiej, drenów i kanałów. Współpraca zespołu studzien. Wypływ gazu przez otwory i dysze. Równanie Bernoulliego dla gazów w przemianie adiabatycznej. Przepływy gazów w kanałach. Rozkład ciśnienia w atmosferze. Wstęp do podobieństwa i modelowania.

Ćwiczenia audytoryjne

Przykłady obliczeniowe związane z treścią wykładów.


Ćwiczenia na stanowiskach pomiarowych w laboratorium z zakresu wypływów przez otwory, oporów przepływu, pomiarów natężenia przepływu, pracy pomp.


Efekt kształcenia


Egzamin ustny


W1 X XW2 X XU1 X X XU2 X X XK1 X

7. LITERATURA


1. Klugiewicz J., Mechanika płynów, Wydawnictwa Uczelniane UTP, Bydgoszcz 2007.


1. Klugiewicz J., Hydromechanika i hydrologia inżynierska, Oficyna Wydawnicza Projprzem-EKO, Bydgoszcz 1999.

2. Orzechowski Z., Prywer J., Zarzycki R., Mechanika płynów w inżynierii środowiska, WNT, 1997.

3. Sobota J., Hydraulika i mechanika płynów, Wyd. AR, Wrocław 2003.4. Walden H., Stasiak J., Mechanika cieczy i gazów w inżynierii sanitarnej, Arkady, 1971.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2 105Przygotowanie do zajęć 40Studiowanie literatury 40Inne (przygotowanie do zaliczeń, przygotowanie sprawozdań) 50



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MATERIAŁOZNAWSTWO SANITARNEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Maria Wesołowska







terenowe Liczba


II 1 - 1 - - - 2







WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę w zakresie chemii obejmującą

budowę związków chemicznych stosowanych w inżynierii sanitarnej oraz ich właściwości,

K_W03 T1A_W01

W1 ma podstawową wiedzę w zakresie geotechniki, materiałów stosowanych w budownictwie i inżynierii środowiska, mikroklimatu pomieszczeń oraz wymagań termoizolacyjności przegród budowlanych

K_W06 T1A_W01

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać potrzebne informacje z

literatury, baz danych i innych źródełK_U01 T1A_U01,

T1A_U02U2 potrafi właściwie interpretować pozyskane informacje oraz

stosować je w swojej praktyce zawodowejK_U02 T1A_U01,

T1A_U02KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K1 ma świadomość konieczności działania profesjonalnego, zachowania etyki zawodowej

K_K04 T1A_K04,

3. METODY DYDAKTYCZNE wykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne – praca w zespołach 3-osobowych

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład – kolokwium,ćwiczenia laboratoryjne – ocena ważona z :przygotowania do ćwiczeń(0,25) zespołowego opracowania sprawozdań(0,50) oraz pisemnej wypowiedzi dotyczącej rozpoznania wybranych wyrobów i omówienia zakresu ich stosowania (0,25).


Wykład Ogólne wiadomości o materiałach – definicje, podstawowe własności, klasyfikacja ogniowa. Uregulowania prawne związane z zastosowaniem materiałów w obiektach inżynierii środowiska. Żelazo, stopy żelaza z węglem – obróbka cieplna, cieplno-plastyczna. Metale nieżelazne i ich stopy. Wyroby ze stopów metali – zastosowania w sieciach i instalacjach sanitarnych. Korozja metali i zabezpieczenia antykorozyjne. Tworzywa sztuczne – klasyfikacja, własności, przetwórstwo i wyroby oraz ich zastosowania w technice sanitarnej. Tworzywa mineralne – podstawowe definicje i wymagania, zastosowanie wyrobów w sieciach i instalacjach, zabezpieczenia antykorozyjne. Materiały do izolacji termicznych i akustycznych – wymagane własności. Armatura i elementy wyposażenia instalacji i sieci sanitarnych. Materiały uszczelniające w połączeniach przewodów i armatury.


Podstawowe pojęcia dotyczące wyrobów instalacyjnych. Rury i kształtki żeliwne. Określenie wybranych cech technicznych elementów systemów stalowych przewodów rurowych, przegląd systemów wentylacyjnych, c.o. i wodnych. Systemy przewodów rurowych z miedzi – określanie wybranych cech technicznych rur oraz łączników, dobór rodzaju połączeń. Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych – oznaczenie wybranych cech mechanicznych i fizycznych rur i łączników, przegląd systemów do przesyłania wody i ścieków, c.o., odwodnień. Izolacje techniczne – dobór rodzaju i grubości izolacji. Przegląd systemów rur preizolowanych. Armatura i elementy wyposażenia sieci i instalacji – przegląd wyrobów.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie Omówienie

sprawozdaniaW1 XW2 XU1 XU2 XK1 X

7. LITERATURA


1. Budownictwo ogólne, t.1, Materiały i wyroby budowlane. Praca zbiorowa pod redakcją B. Stefańczyka. Arkady, Warszawa 2005.

2. Praca zbiorowa pod redakcją D. Senczyka: Materiałoznawstwo instalacyjne – laboratorium. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej 1998.

3. Prawo budowlane. Ustawa z 07.07.1994 r. z późniejszymi zmianami.4. Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlanych. Tom II. Instalacje

sanitarne i przemysłowe. Arkady, Warszawa 1998.Literatura uzupełniająca

1. Katalogi i prospekty firm instalacyjnych.2. Strony tematyczne WWW.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęć 7Studiowanie literatury 8

Inne (przygotowanie do zaliczenia, opracowanie sprawozdań) 15Łączny nakład pracy studenta 60





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MECHANIKA I WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIRII ŚRODOWISKAKATEDRA MECHANIKI KONSTRUKCJI


prof. dr hab. Mykhaylo Delyavskyydr inż. Aleksandra Niespodziana

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Fizyka Wymagania wstępne Znajomość podstaw matematyki wyższej oraz fizyki


SemestrWykłady Ćwiczenia

audytoryjneĆwiczenia

laboratoryjneĆwiczenia projektowe Seminaria Zajęcia

terenowe Liczba


III 2E 1 2



Odniesienie do efektów kształcenia

kierunkowych dla obszaru

WIEDZA W1 ma podstawową wiedzę w zakresie statyki oraz geometrii

przekroju, zna hipotezy wytrzymałościowema podstawową wiedzę w zakresie wyznaczania sił wewnętrznych w płaskich układach prętowych

K_W02 T1A_W01,T1A_W02

W2 ma podstawową wiedzę w zakresie stanu naprężenia i odkształcenia oraz zginania, ściskania, rozciągania, skręcania, wyboczeniama podstawową wiedzę w zakresie projektowania elementów konstrukcyjnych

K_W08 T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCI U1 potrafi wyznaczać siły wewnętrzne w płaskich układach

prętowych statycznie wyznaczalnychpotrafi zdefiniować zginanie, ściskanie (rozciąganie) oraz skręcanie w płaskich układach prętowych, potrafi obliczyć przemieszczenia, naprężenia i siły wewnętrzne w płaskich układach prętowych dla problemu zginania, ściskania i rozciągania

K_U02 T1A_U01

U2 potrafi zdefiniować zginanie, ściskanie (rozciąganie) oraz skręcanie w płaskich układach prętowych, potrafi obliczyć przemieszczenia, naprężenia i siły wewnętrzne w płaskich układach prętowych dla problemu zginania, ściskania i rozciąganiajest przygotowany do projektowania prostych układów prętowych pracujących statycznie w zakresie zginania, ściskania i rozciągania

K_U08 T1A_U06,T1A_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNE K1 rozumie znaczenie dokładności obliczeń statycznych i ich

wpływu na efekt końcowy oraz skutki przyjętych rozwiązań, dba o jak najlepsze wykonanie powierzonego mu zadania

K_K02 T1A_K02


wykład - realizowany jest w formie klasycznej ćwiczenia audytoryjne - praktyczne wykorzystywanie zdobytej na wykładzie wiedzy do rozwiązywania zadań, aktywność na zajęciach

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny (cz. I - zadania, cz. II - teoria - pytania)ćwiczenia - kolokwia (rozwiązywanie zadań), aktywność na zajęciach


Wykład Zasady statyki, siła, moment, więzy, stopnie swobody. Układy sił, redukcja, warunki równowagi. Siły zewnętrzne i wewnętrzne: kratownice, belki, ramy. Obliczanie cięgien. Geometria mas, momenty bezwładności. Wytrzymałość materiałów. Określenie własności mechanicznych materiałów. Obliczenia wytrzymałościowe prętów prostych, rozciąganych i ściskanych. Stan naprężenia i odkształcenia. Zginanie proste, ukośne i z uwzględnieniem naprężeń stycznych. Hipotezy wytrzymałościowe. Wyboczenie, skręcanie. Momenty bezwładności powierzchni płaskich. Przemieszczenia w układach prętowych. Podstawy projektowania elementów konstrukcyjnych.

Ćwiczeniaaudytoryjne

Statyka układów prętowych. Naprężenia normalne i styczne w przekrojach zginanych. Charakterystyka geometryczna przekroju. Przemieszczenia belek statycznie wyznaczalnych. Projektowanie belek zginanych.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin Kolokwium /

sprawdzianProjekt/

sprawozdanie Aktywność ……..teoria zadaniaW1 X XW2 X XU1 X XU2 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Jastrzębski P. i inni, Wytrzymałość materiałów, Arkady, Warszawa 1985 (i późniejsze wydania).

2. Podhorecki A., Wytrzymałość materiałów, tom I, Wydawnictwo Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2004.


1. Gawęcki A., Mechanika materiałów i konstrukcji prętowych, tom I i II, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, 1998.

2. Nagórski R., Szcześniak W., Mechanika teoretyczna tom I i II, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 1993.


Aktywność studenta Obciążenie studenta – liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 10Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do zaliczeń, ćwiczeń audytoryjnych) 20






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu BUDOWNICTWOKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna



dr inż. Maria Wesołowskadr inż. Anna Kaczmarek

Przedmioty wprowadzające Grafika inżynierska






terenowe Liczba


III 1 1 2







WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę w zakresie materiałów stosowanych

w budownictwie, mikroklimatu pomieszczeń oraz wymagań termoizolacyjności przegród budowlanych

K_W06 T1A_W02

W2 ma wiedzę w zakresie budownictwa ogólnego i specjalistycznego niezbędną do zaprojektowania prostych obiektów i konstrukcji budowlanych

K_W08 T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi właściwie interpretować pozyskane informacje oraz

stosować je w swojej praktyce zawodowejK_U02 T1A_U01

U2 potrafi korzystać z dokumentacji architektoniczno-konstrukcyjnej w procesie projektowania urządzeń związanych z inżynierią środowiska

K_U08 T1A_U06,T1A_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 ma świadomość konieczności działania profesjonalnego,

zachowania etyki zawodowejK_K04 T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny uzupełniony metodą klasyczną „tablica i kreda”, ćwiczenia projektowe – praca własna studenta w zakresie rozwijania wiedzy o układach materiałowych przegród budynku oraz elementów zagospodarowania terenu

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład – kolokwium,ćwiczenia projektowe – średnia ocena z dwóch projektów


Wykład Elementy budowli: dachy, stropy, ściany, schody, fundamenty – pojęcia podstawowe, rodzaje, zadania. Układy konstrukcyjne – sztywność budynku. Przegrody budowlane – warunki wytrzymałościowe, izolacyjne i przeciw pożarowe. Przewody wentylacyjne i spalinowe. Konstrukcje murowe, żelbetowe, stalowe i drewniane – charakterystyka, warunki stosowania. Warunki techniczne użytkowania budynków.


1. Projektowanie rozwiązań układów materiałowych przegród w budynku ogrzewanym (projekt zawiera: dobór materiałów na przegrody, przedstawienie graficzne rozwiązania w formie rzutu I kondygnacji i fragmentu przekroju przez budynek zawierającego fundamenty, ściany nadziemia, stropy i dach (stropodach). 2. Projekt zagospodarowania terenu dla przykładowego budynku wraz z niezbędnymi elementami wyposażenia działki i sieciami.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XW2 XU1 XU2 XK1 X

7. LITERATURA


1. Mielczarek Z.: Nowoczesne konstrukcje w budownictwie ogólnym. Arkady, Warszawa 2001.

2. Markiewicz P.: Budownictwo ogólne dla architektów. Archi-Plus, Kraków 2006.3. Sieczkowski J., Nejman T.: Ustroje budowlane. Oficyna Wydawnicza Politechniki

Warszawskiej, Warszawa 2002.4. Żenczykowski W.: Budownictwo ogólne, t.2, Elementy i konstrukcje budowlane.

Arkady, Warszawa 1990.Literatura uzupełniająca

1. Byrdy Cz.: Ciepłochronne konstrukcje ścian zewnętrznych budynków mieszkalnych. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2006.

2. Byrdy Cz.: Dachy i stropodachy ocieplone i nieocieplone. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2003.

3. Michalak H., Pyrak S.: Domy jednorodzinne. Konstruowanie i obliczanie. Arkady, Warszawa 2000.



Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęć 5Studiowanie literatury 5Inne (przygotowanie do zaliczenia, opracowanie projektów) 20Łączny nakład pracy studenta 60




A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu HYDROLOGIA I NAUKI O ZIEMIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność wszystkie specjalności



prof. dr hab. inż. Jan Klugiewiczdr Marcin Gorączko


Wymagania wstępne Ogólna wiedza na temat funkcjonowania środowiska abiotycznego





terenowe Liczba


I 1 1 3







WIEDZAW1 ma elementarną wiedzę w zakresie hydrologii i nauk o Ziemi K_W19 T1A_W03



U2 rozumie konieczność racjonalnego korzystania z zasobów środowiska naturalnego w planowaniu obiektów inżynierskich

K_U07 T1A_U07,T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 ma świadomość ważności własnej pracy i ich pozatechnicznych

aspektów a w tym wpływu na środowiskoK_K02 T1A_K01,

T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład z użyciem środków audiowizualnych, ćwiczenia projektowe wykorzystaniem środków multimedialnych

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - kolokwium pisemne, ćwiczenia projektowe - poprawne wykonanie projektu, sprawdzian wiedzy


Wykład Miejsce nauk o Ziemi w naukach przyrodniczych. Historia Ziemi. Budowy geologiczna Ziemi. Geofizyczne źródła informacji o wnętrzu Ziemi. Czynniki kształtujące powierzchnię lądów: wietrzenie, działalność rzek, wiatru i lodowców. Ocean światowy.

Hydrogeologia, geologia inżynierska, geologia złóż, naturalne źródła energii. Wpływ warunków geologicznych na kształtowanie środowiska naturalnego. Cykl hydrologiczny jako system fizyczny. Określanie przepływów charakterystycznych dla rzek kontrolowanych. Stany charakterystyczne. Analiza wezbrań i niżówek. Określanie pojemności użytkowej i przeciwpowodziowej zbiorników retencyjnych. Metody przenoszenia informacji hydrologicznej do miejsc niekontrolowanych. Wstęp do modelowania matematycznego procesów hydrologicznych. Algorytmy modelu matematycznego. Systemy hydrologiczne – ich własności i wzajemne związki. Modele systemów hydrologicznych. Modele zlewni z uwzględnieniem działalności gospodarczej człowieka. Identyfikacja i weryfikacja modeli hydrologicznych. Statystyczne i genetyczne metody prognozowania zjawisk hydrologicznych.


Metody wyznaczania zlewni hydrologicznej. Cechy zlewni hydrologicznej. Obliczanie średniego opadu w zlewni. Obliczanie przepływu w cieku. Opracowanie wyników pomiarów stanów wody.


Efekt kształcenia


Egzamin ustny


W1 X XU1 X XU2 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Klugiewicz J., Hydrologia, Wydawnictwa Uczelniane UTP, Bydgoszcz 2007.2. Byczkowski A., Hydrologia t. I-II, Wyd. SGGW, Warszawa 1996.3. Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A. Przewodnik do ćwiczeń z hydrologii

ogólnej, PWN, Warszawa 2007.4. Pociask-Karteczka J. Zlewnia. Właściwości i procesy. UJ, Kraków 2006.


1. Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A., Mikulski Z. Hydrometria. PWN, Warszawa 1993.

2. Klugiewicz J., Hydromechanika i hydrologia inżynierska, Oficyna Wydawnicza Projprzem-EKO, Bydgoszcz 1999.



Liczba godzin




Kod przedmiotu: ………………. Pozycja planu: C.1


A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu OCHRONA POWIETRZAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Magdalena Krzyżaniak

Przedmioty wprowadzające Chemia, Fizyka, Inżynieria środowiska

Wymagania wstępneZnajomość podstawowych zagadnień z wyżej wymienionych przedmiotów, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności rozpoznawania zjawisk i procesów zachodzących w przyrodzie





terenowe Liczba


I 1 1 2







WIEDZAW1 potrafi objaśnić zjawiska i procesy zachodzące w atmosferze K_W03 T1A_W01

T1A_W02 W2 potrafi scharakteryzować i rozumie zasady działania,

projektowania i stosowania urządzeń i technologii chroniących powietrze atmosferyczne

K_W18 T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 rozumie zjawiska i procesy zachodzące w atmosferze, K_U05 T1A_U05U2 potrafi wykorzystać obowiązujące normy prawne,

rozporządzenia i ustawy w celu ochrony powietrzaK_U16 T1A_U10

U3 potrafi zadecydować, które urządzenia i dostępne technologie mogą być wykorzystane do ochrony powietrza na analizowanym obszarze


KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest otwarty na problemy związane z ochroną powietrza

atmosferycznego i świadomy zagrożeń związanych z ponadnormatywną emisją zanieczyszczeń do atmosfery.

K_K07 T1A_K03T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, prezentacje, dyskusja

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemnećwiczenia - kolokwium, przygotowanie prezentacji (1 referat w trakcie ćwiczeń)


Wykład Podstawowe pojęcia z zakresu ochrony powietrza i zanieczyszczenia atmosfery. Budowa i skład powietrza atmosferycznego. Cyrkulacja atmosfery. Monitoring powietrza atmosferycznego. System oceny jakości powietrza. Polityka klimatyczna Polski. Strategie redukcji emisji gazów szklarniowych w Polsce. Obowiązujące ustawy i rozporządzenia związane z ochroną powietrza. Przeciwdziałanie globalnym zmianom atmosfery.


Zanieczyszczenia gazowe i pyłowe powietrza. Źródła zanieczyszczeń powietrza naturalne i antropogeniczne (punktowe, liniowe i powierzchniowe). Metody zbierania informacji o emisji zanieczyszczeń. Wpływ zjawisk meteorologicznych - turbulencji, wiatrów, zmian temperatury - na rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń. Modele matematyczne rozprzestrzeniania zanieczyszczeń w atmosferze. Oznaczanie i określanie stężeń zanieczyszczeń gazowych oraz opadu pyłów w kontekście poziomów dopuszczalnych. Regulacje prawne dotyczące ochrony powietrza - dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń powietrza. Metody, technologie i urządzenia do zatrzymywania zanieczyszczeń pyłowych i gazowych powstających w źródłach emisji - odpylanie gazów, usuwanie składników gazowych. Technologie ograniczania emisji: dwutlenków siarki, tlenków azotu, tlenku węgla, lotnych związków organicznych, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, furanów, dioksyn. Ochrona powietrza przed substancjami zapachowymi.


Efekt kształcenia

Forma oceny

Zaliczenie pisemne



referatuSprawozdanie

W1 x x xW2 x x xU1 x x xU2 x xU3 x x xK1 x

7. LITERATURA


1. Juda–Rezler K., 2006, Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko, OWPW, Warszawa.

2. Żukowski P.,1996, Degradacja i ochrona atmosfery - zarys problematyki i metod badań, Wyd.. Fosze, Rzeszów.

3. Konieczyński J., 1993, Oczyszczanie gazów odlotowych, Politechnika Śląska, Gliwice,4. Kuropka J., 1991, Oczyszczanie gazów odlotowych zanieczyszczeń gazowych –

Urządzenia i technologie, Politechnika Wrocławska, Wrocław.5. Rosik-Dulewska Cz., 2011, Podstawy gospodarki odpadami, Wydawnictwo Naukowe

PWN, Warszawa.Literatura uzupełniająca

1. Główny Urząd Statystyczny. Ochrona środowiska 2010, Zakład wydawnictw statystycznych, Warszawa.

2. Dziennik Ustaw.3. Polityka klimatyczna Polski. Strategie redukcji emisji gazów cieplarnianych w Polsce

do roku 2020, 2003, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.



Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęć 4

Studiowanie literatury 4Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu) 12Łączny nakład pracy studenta 50





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu GOSPODARKA WODNA I OCHRONA WÓDKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr Marcin Gorączko

Przedmioty wprowadzające Hydrologia i nauki o Ziemi, Chemia

Wymagania wstępne Wiedza z zakresu hydrologii i nauk o Ziemi, wiedza z zakresu geochemii





terenowe Liczba


II 2 1 3







WIEDZAW1 ma elementarną wiedzę w zakresie ochrony wód K_W18 T1A_W04W2 ma elementarną wiedzę w zakresie hydrologii, meteorologii,

klimatologii oraz gospodarki wodnejK_W19 T1A_W03



U2 rozumie konieczność racjonalnego korzystania z zasobów środowiska naturalnego w planowaniu obiektów inżynierskich

K_U07 T1A_U07


aspektów a w tym wpływu na środowiskoK_K02 T1A_K01,

T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład z użyciem środków audiowizualnych, ćwiczenia projektowe wykorzystaniem środków multimedialnych

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - kolokwium pisemne, ćwiczenia projektowe - poprawne wykonanie projektu, sprawdzian wiedzy


Wykład Lądowa faza krążenia wody w przyrodzie. Metody pomiarów hydrometrycznych. Stany hydrologiczne i przepływy. Bilans wodny zlewni. Ekstremalne zjawiska hydrologiczne – wezbrania, niżówki. Gospodarka wodno-ściekowa w osiedlach i aglomeracjach w kontekście regionalnej i zlewniowej gospodarki wodnej. Zasoby i zapotrzebowanie na wodę w zlewni, aglomeracji i osiedlu – bilans z uwzględnieniem jakości wody. Relacje między zasobami dyspozycyjnymi wody a ilością i stopniem zanieczyszczenia ścieków. Gospodarka wodno-ściekowa w wybranych działach gospodarki. Wodno-ściekowa gospodarka komunalna. Aspekty prawne korzystania z wód naturalnych. Kataster wodny. Ilość i jakość wód powierzchniowych i podziemnych w relacji do gospodarki wodno-ściekowej. Strategie gospodarowania wodą, ochrona zasobów wodnych. Zasoby wodne kraju jako ekologiczny wskaźnik rozwoju społeczno-gospodarczego. Prognozy hydrologiczne. Stan zasobów wodnych Polski. Zarządzanie zasobami wody i administrowanie gospodarką wodną w Polsce i krajach Unii Europejskiej.

Ćwiczenia projektowe Gospodarka wodna w zlewniach hydrologicznych. Zasady wykorzystania informacji hydrologicznej. Metody wykonywania opracowań hydrologicznych.


Efekt kształcenia


Egzamin ustny


W1 X XU1 X XU2 XU3 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Mikulski Z., Gospodarka wodna, PWN, Warszawa 1998.2. Ciepielowski A., Podstawy gospodarowania wodą, Wyd. SGGW, Warszawa, 1999.3. Chełmicki W. Woda. Zasoby, degradacja, ochrona, PWN, Warszawa 2001.


3. Kowalczyk P., Konflikty o wodę, Wyd. Kurpisz, Poznań.4. Lambor J., Podstawy i zasady gospodarki wodnej, Wyd. Komunikacji i Łączności,

Warszawa 1965. 5. Czasopismo „Gospodarka wodna”, SIGMA NOT, Warszawa.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MECHANIKA GRUNTÓW I FUNDAMENTOWANIE

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA GEOTECHNIKI


dr hab. inż. Maciej K. Kumor prof. nadzw. UTP

Przedmioty wprowadzające Przedmioty podstawowe

Wymagania wstępne Wiedza z mechaniki teoretycznej i mechaniki ciał stałych





terenowe Liczba


IV 1 1 4







WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę w zakresie gruntoznawstwa i

geotechnikiK_W06 T1A_W02

W2 ma podstawową wiedzę w zakresie fundamentowania K_W08 T1A_W03UMIEJĘTNOŚCI

U1 student potrafi identyfikować podstawowe właściwości podłoża gruntowego i ustalać jego charakterystyki

K_U13 T1A_U06,


aspektów a w tym wpływu na środowiskoK_K02 T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne, pokaz, dyskusja, prelekcja,

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład- egzamin pisemny lub ustnyćwiczenia laboratoryjne – przygotowanie sprawozdań, zaliczenie pisemne lub ustne


Wykłady Właściwości fizyczne, chemiczne i mechaniczne gruntów naturalnych i antropogenicznych. Makroskopowa ocena rodzaju i właściwości gruntów. Naprężenia w gruntach. Wpływ wody na stan naprężenia – naprężenia efektywne. Określanie rozkładu

naprężeń w podłożu gruntowym. Ściśliwość i odkształcalność gruntów. Wytrzymałość gruntów, określanie parametrów wytrzymałościowych gruntów. Podstawy teorii konsolidacji. Podstawy reologii gruntów. Prace ziemne w trudnych warunkach geotechnicznych: podłoża słabonośne, ekspansywne i zapadowe. Badania geotechniczne służące do wyboru lokalizacji i oceny oddziaływania obiektów inżynierskich na tereny przyległe oraz stan środowiska. Ogólne wiadomości o fundamentowaniu.

Ćwiczenia Makroskopowa ocena rodzaju i właściwości gruntów. Wyznaczanie cech fizycznych i mechanicznych gruntów w warunkach laboratoryjnych – skład granulometryczny, gęstość, granice konsystencji, wodoprzepuszczalność, ściśliwość, wytrzymałość.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XW2 XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Wiłun Z.,Zarys geotechniki. WKŁ.2. Pisarczyk S., Mechanika Gruntów, Wyd. Polit. Warsz. Warszawa 2005.3. Lambe T., Whitman R., Mechanika gruntów, Warszawa Arkady 1977,1978.4. Pisarczyk .,Geoinżynieria. Metody modyfikacji podłoża gruntowego, Politechnika

Warszawska Warszawa 2005.Literatura uzupełniająca

1. Winterkom H.F., Fang H-Y.:Foundation Engineering Handbook van Nostrand Reinhold Comp.

2. Chen F.H.: Foundations on Expansive Soils. Elsevier 1988.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęć 10Studiowanie literatury 10Inne (opracowanie sprawozdań, przygotowanie do zaliczeń ,) 20Łączny nakład pracy studenta 70





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu GEODEZJA I FOTOGRAMETRIAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarne Specjalność część wspólnaJednostka prowadząca kierunek studiów


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr hab. inż. Janusz Kwiecień prof. nadzw. UTP

Przedmioty wprowadzające Matematyka, FizykaWymagania wstępne Brak wymagań


Semestr




terenowe Liczba


II 1E 3 4



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 posiada wiedzę dotyczącą informacji zawartych na mapach do

celów projektowych w budownictwie K_W05 T1A_W10

W2 posiada wiedzę dotyczącą podstawowych zagadnień związanych ze współczesnymi technologiami stosowanymi w geodezji posiada wiedzę dotyczącą obsługi geodezyjnej podczas montażu konstrukcji inżynierskich, nie wymagających uprawnień geodezyjnych

K_W07 T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi obsługiwać, wybrane instrumenty geodezyjne (teodolit,

niwelator, tachimetr elektroniczny). Umiejętności te stanowią podstawę do pogłębiania studiów na latach następnych

K_U06 T1A_U5

U2 potrafi wykorzystywać techniki geodezyjne oraz podkłady mapowych (w tym ortofotomapy) w projektowaniu

K_U16 T1A_U10


aspektów a w tym wpływu na środowiskoK_K02 T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne - terenowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład – kolokwiaćwiczenia - zaliczenie ustne ćwiczeń


Wykłady Układy współrzędnych, osnowy geodezyjne. Odwzorowania kartograficzne. Metody pomiarów kątów i długości, dalmierze i teodolity. Pomiary wysokości, metoda niwelacji geometrycznej, niwelatory techniczne, sieci niwelacyjne, niwelacja trygonometryczna. Pomiary sytuacyjno-wysokościowe, tachimetria. Współczesne technologie stosowane w geodezji (GPS, TotalStation). Pomiary realizacyjne obiektów inżynierskich. Podstawy fotogrametrii klasycznej i cyfrowej.


Obliczanie współrzędnych punktów wyznaczanych geodezyjnymi technikami pomiarowymi. Budowa niwelatora. Ciąg niwelacyjny. Budowa teodolitu. Pomiar kąta poziomego i pionowego. Prezentacja TotalStation i odbiornika GPS. Stereoskopia i pomiary na zdjęciach stereoskopowych.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XW2 XU1 X X XU2 X X XK1 X

7. LITERATURA


1. Przewłocki S., Geomatyka. PWN Warszawa 2008.2. Bernasik J., Elementy fotogrametrii i teledetekcji. Wyd. AGH Kraków 2000.


1. Ciołkosz A., Miszalski S., Olędzki J., Interpretacja zdjęć lotniczych. PWN Warszawa 1978.

2. Ciołkosz A., Olędzki J., Trafas K., Ćwiczenia z teledetekcji środowiska. PWN Warszawa 1999.

3. Wysocki J., Geodezja i fotogrametria dla Inżynierii Środowiska i Budownictwa. SGGW, Warszawa 2000.


Aktywność studentaObciążenie studenta

– Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 60Przygotowanie do zajęć 10Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, opracowywanie ćwiczeń) 25Łączny nakład pracy studenta 110





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SYSTEMY INFORMACJI PRZESTRZENNEJKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarne Specjalność część wspólnaJednostka prowadząca kierunek studiów


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy prof. UTP dr hab. inż. Janusz Kwiecień




Semestr




terenowe Liczba


III 2 2 3



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 zna podstawy systemów informacji przestrzennej; K_W07 T1A_W03W2 zna podstawy informatyczne budowy baz przestrzennych K_W10 T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi rozwiązywać zagadnienia z zakresu inżynierii

środowiska z pomocą oprogramowania GIS.K_U06 T1A_U07

U2 potrafi wykorzystywać w analizach przestrzennych narzędzia języka baz danych SQL

K_U14 T1A_U05

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 ma świadomość społecznej roli inżyniera K_K02 T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia w laboratorium GIS

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemnećwiczenia - zaliczenie ustne laboratorium GIS


Wykłady Modelowanie przestrzeni realnej, redukcja przestrzeni do postaci dwu- i jednowymiarowej. Bazy danych i struktura danych. Zapis przestrzeni w postaci modelu wektorowego. Rozwarstwienie geometryczne i tematyczne obiektów, zasady odwzorowania struktur obiektów. Integracja przestrzeni i informacji. Relacje między obiektami w modelach topologicznych. Model rastrowy - transformacja przestrzeni dwu- w jednowymiarową, integracja informacji z elementami rastra. Struktury blokowe - efektywna organizacja informacji w zbiorach tematycznych. Numeryczne modele powierzchni terenowej. Środki narzędziowe GIS i typowe zadania z dziedziny inżynierii środowiska rozwiązywane za pomocą systemów informacji przestrzennej.


Budowa przykładowego projektu bazy danych dotyczącej uzbrojenia terenu przy pomocy programu Geomedia.


Efekt kształcenia

Forma oceny

Egzamin ustny


Aktywność na

zajęciachW1 XW2 XU1 XU2 XK1 X

7. LITERATURA


1. Kwiecień J., Systemy informacji geograficznej. Podstawy. Wyd. Uczeln. ATR, Bydgoszcz 2004.

2. Urbański J., Zrozumieć GIS. PWN, Warszawa 1997.Literatura uzupełniająca 1. Longley Paul A. i in., GIS. Teoria i praktyka. PWN 2006.








A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu TEORIA SYSTEMÓWKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr Marek Ramczyk

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Technologia informacyjna

Wymagania wstępne Znajomość podstaw matematyki oraz technologii informacyjnej





terenowe Liczba


II 1 1 2







WIEDZAW1 zna podstawy matematyczne teorii systemów i analizy

systemowejK_W01 T1A_W01

W2 posiada podstawową wiedzę w zakresie stosowania teorii systemowej w inżynierii środowiska

K_W10 T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zastosować teorię systemów w praktyce K_U02 T1A_U01

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest zdolny do interpretowania wyników teorii systemów K_K06 T1A_K01

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład tradycyjny i multimedialny oraz ćwiczenia projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykłady – zaliczenie na podstawie kolokwiumćwiczenia projektowe – przygotowanie projektu na podstawie firmy branży inżynierii środowiska


Wykład Geneza i cechy ujęcia systemowego. System jako podstawa (podstawowe pojęcia; rodzaje sprężeń systemu; transmitancja w systemach). Klasyfikacja systemów (kryteria klasyfikacji systemów; systemy małe i wielkie; systemy proste, złożone i szczególnie złożone; systemy zamknięte i otwarte; systemy statyczne i dynamiczne; systemy naturalne i sztuczne; systemy deterministyczne i probabilistyczne). Właściwości systemów dynamicznych. Definicje, cechy, funkcje i klasyfikacja informacji. Ekosystem, organizacja i firma jako systemy. Zarządzanie systemami ekonomicznymi, przyrodniczymi i technicznymi. Modele w opisie systemów. Klasyfikacja modeli. Podejmowanie decyzji w warunkach niepewności.

Ćwiczenia projektowe Identyfikacja systemów i wyodrębnienie podsystemów w dziedzinach ochrona środowiska i inżynieria środowiska (specyfikacja koncepcji systemowych, selekcja systemów dynamicznych). Generowanie charakterystyk systemów. Wyodrębnienie i selekcja stadiów, etapów, czynności dodatkowych i iteracji w ramach analizy systemowej sytuacji problemowych (kreślenie schematów ogólnych). Formułowanie problemu (inicjacje problemu; ustalanie celów; określenie ograniczeń; ustalenie wartości kryteriów; standardowy opis wyjściowy problemu). wykrywanie, opracowywanie i selekcja wariantów. Prognozowanie sytuacji i przewidywanie skutków wariantów sytuacji problemowej (opracowywanie prognoz,; określenie skutków; zestawienie skutków). Budowa modeli na potrzeby analizy systemowej.


Forma ocenyEfekt

kształcenia Kolokwium Projekt

W1 XW2 X XU1 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Findeisen W. (red.), Analiza systemowa podstawy i metodologia, PWN, Warszawa, 1985.

2. Gasparski W. (red.), Projektoznawstwo, WNT, Warszawa, 1988.3. Jajuga K., Jajuga T., Wrzosek K., Wrzosek S., Elementy teorii systemów i analizy

systemowej; Skrypt AE we Wrocławiu, Wrocław, 1993.4. Jamroga J., Nagaiski B., Elementy teorii systemów i cybernetyki, UG, Gdańsk, 1987.


1. Habr J., Veprek J., Systemowa analiza i synteza, PWE, Warszawa, 1976.2. Stabryła A., Analiza systemowa procesu zarządzania, Ossolineum, Wrocław 1984.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęć 5Studiowanie literatury 5Inne (przygotowanie do kolokwium, przygotowanie projektu) 10Łączny nakład pracy studenta 50





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu GOSPODARKA PRZESTRZENNAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarne Specjalność część wspólnaJednostka prowadząca kierunek studiów


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Małgorzata Krajewska

Przedmioty wprowadzające Geodezja



Semestr




terenowe Liczba


II 1 2 3







WIEDZAW1 jest obeznany z aspektami społecznymi, prawnymi i

ekonomicznymi związanymi ze zmianą przestrzeni, w której projektujezna treści wybranych opracowań geodezyjno-kartograficznych i dokumentów rejestrujących stan prawny gruntów (księgi wieczyste, ewidencja gruntów i budynków)

K_W07 T1A_W03

W2 zna treści opracowań planistycznych, posiada podstawową wiedzę o programie MicroStation

K_W05 T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 posiada umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji o

terenie (np. mapy, plany, rejestry, dokumenty formalno-prawne), niezbędnych w procesie projektowania inwestycji


U2 student potrafi wdrażać wiedzę z zakresu gospodarki przestrzennej do procesu inwestycyjno-budowlanego

K_U06K_U16

T1A_U01T1A_U02

U3 umie wykorzystać narzędzia programu MicroStation w tworzeniu opracowań graficznych.

K_U14 T1A_U02

U4 umie porozumiewać się w sprawach planowania przestrzennego z zespołem sporządzającym opracowania planistyczne

K_U02 T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student będzie chętnie włączał się w

przygotowywanie procesu inwestycyjno-budowlanego z uwzględnieniem problematyki gospodarki przestrzennej

K_K02K_K04

T1A_K02,T1A_K04


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - kolokwium zaliczającećwiczenia – obrona przygotowanych sprawozdań z prac nad badanym terenem


Wykłady Znaczenie i cele gospodarki przestrzennej. Cechy przestrzeni geograficznej, funkcje przestrzeni. Treść mapy topograficznej, zasadniczej, ewidencyjnej. Treść ewidencji gruntów i budynków. Treść studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.


Dla przykładowego obszaru, analiza treści mapy topograficznej, mapy zasadniczej, mapy ewidencyjnej. Rejestry gruntów i budynków dla przykładowych nieruchomości. Dla przykładowego obszaru analiza treści studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zastosowanie systemów informacji przestrzennej (GIS) w gospodarce przestrzennej. Sporządzenie mapy inwentaryzacji terenu przy użyciu narzędzi programu MicroStation.


Efekt kształcenia

Forma oceny

Egzamin ustny


Pogadanka utrwalająca

sprawdzająca W1 xW2 xU1 xU2 xU3 xU4 xK1 x

7. LITERATURA


1. Cymerman R., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne w gospodarce nieruchomościami. EDUCATERRA, Olsztyn 2001.

2. Domański R., Gospodarka przestrzenna. PWN, Warszawa 2006.3. Aktualne przepisy prawne z zakresu geodezji i kartografii oraz planowania

przestrzennego.Literatura uzupełniająca

1. Dydenko J., Szacowanie nieruchomości. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2006.2. Gospodarka przestrzenna gmin, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej,

Oddz. Kraków, Kraków, 1998.3. Przewłocki S., Geodezja dla Inżynierii Środowiska. PWN, Warszawa 1997.



Liczba godzin



kierunku) 3



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu FIZYKA I MIKROKLIMAT BUDOWLIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna



dr inż. Maria Wesołowskadr inż. Paula Szczepaniak

Przedmioty wprowadzające Budownictwo

Wymagania wstępne Znajomość nazewnictwa i zasad kształtowania przegród budowlanych





terenowe Liczba


IV 1 1 2







WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę w zakresie materiałów stosowanych

w budownictwie i inżynierii środowiska, mikroklimatu pomieszczeń oraz wymagań termoizolacyjności przegród budowlanych

K_W06 T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi właściwie interpretować pozyskane informacje oraz

stosować je w swojej praktyce zawodowejK_U02 T1A_U01,

T1A_U02U2 potrafi ocenić warunki wymiany ciepła i mikroklimatu w

pomieszczeniach K_U08 T1A_U06,


K1 ma świadomość konieczności działania profesjonalnego, zachowania etyki zawodowej

K_K04 T1A_K04,T1A_K05

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny uzupełniony metodą klasyczną „tablica i kreda”, ćwiczenia projektowe – praca własna studenta

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład – kolokwiumćwiczenia projektowe – średnia ocena z czterech projektów


Wykład Podstawowe pojęcia z zakresu fizyki cieplnej budowli. Transport ciepła i masy w materiałach budowlanych oraz w budynkach. Izolacyjność termiczna przegród i elementów budowlanych. Bilans cieplny budynku. Mostki termiczne w budynkach. Mikroklimat budynków. Wymagania dotyczące wentylacji pomieszczeń.

Ćwiczenia projektowe 1. Ocena izolacyjności termicznej przegród z warstwami jednorodnymi i niejednorodnymi cieplnie.

2. Ocena izolacyjności termicznej przegród stykających się z gruntem.3. Bilans cieplny budynku.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XU1 XU2 XK1 X

7. LITERATURA


1. Dylla A., Praktyczna fizyka cieplna budowli. Szkoła projektowania złączy budowlanych. Wydawnictwa Uczelniane UTP Bydgoszcz 2009.

2. Pogorzelski J.A., Awksientjuk J., Katalog mostków cieplnych. Wydawnictwo ITB Warszawa 2003.

3. Obowiązujące Polskie Normy.Literatura uzupełniająca

1. Dylla A., Fizyka budowli. Wydawnictwa Uczelniane ATR Bydgoszcz 1985.2. Ickiewicz I., Sarosiek W., Wybrane zagadnienia fizyki budowli. Dział Wydawnictw i

Poligrafii Politechniki Białostockiej, Białystok 2000.3. Laskowski L., Ochrona cieplna i charakterystyka energetyczna budynku. Oficyna

wydawnicza Polietchniki Warszawskiej, Warszawa 2005.4. Pogorzelski J.A., Przewodnik po PN-EN ochrony cieplnej. Wydawnictwo ITB

Warszawa 2003.5. Praca zbiorowa pod kierunkiem Klemm P.: Budownictwo ogólne, t.2, Fizyka budowli.

Arkady, Warszawa 2005.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu INŻYNIERIA ELEKTRYCZNAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAZAKŁAD OGRZEWNICTWA I WENTYLACJI

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Kazimierz Bieliński

Przedmioty wprowadzające Matematyka , Fizyka

Wymagania wstępne Umiejętność czytania dokumentacji i projektowania





terenowe Liczba


IV 1 1 2







WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę w działania elektrycznych urządzeń

instalacyjnychK_W12 T1A_W04

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zaprojektować typowe instalacje elektryczne K_U02 T1A_U01,

T1A_U02U2 potrafi korzystać z dokumentacji w procesie projektowania

instalacji elektrycznychK_U08 T1A_U06,


K1 jest świadomy zagrożeń wadliwie zaprojektowanych instalacji elektrycznych

K_K04 T1A_K04,T1A_K05

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny uzupełniony metodą klasyczną „tablica i kreda”, ćwiczenia projektowe – praca własna studenta

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład – kolokwium,ćwiczenia projektowe – średnia ocena z czterech projektów


Wykład Wybrane zagadnienia z elektrotechniki. Odbiorniki energii elektrycznej. Rodzaje instalacji elektrycznych oraz ich funkcje. Przewody, osprzęt i sprzęt instalacyjny. Etapy projektowania instalacji elektrycznych. Procedura doboru elementów instalacji elektrycznych. Układanie instalacji elektrycznych. Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym. Instalacje w domu inteligentnym. Odnawialne źródła energii.

Ćwiczenia projektowe Wykonanie projektu instalacji elektrycznej w budynku jednorodzinnym.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XU1 XU2 XK1 X

7. LITERATURA


1. Sroczan E., Nowoczesne wyposażenie techniczne domu jednorodzinnego. Instalacje elektryczne. PWRiL, Poznań 2004.

2. Strzyżewski J., Instalacje elektryczne w budownictwie jednorodzinnym. Arkady, Warszawa 2005.

3. Markiewicz H., Zagrożenia i ochrona od porażeń w instalacjach elektrycznych. WNT, Warszawa 2000.

4. Markiewicz H., Instalacje elektryczne. Wyd. VII. WNT, Warszawa 2007.5. Sutkowski T., Zasady sporządzania dokumentacji projektowej w zakresie

elektroenergetyki. WU PW, Warszawa 1998.6. Wiśniewski T., Instalacje elektryczne. Budowa, projektowanie i eksploatacja. Oficyna

Wydawnicza PW, Warszawa 2001.7. Opydo W., Elektrotechnika i elektronika dla studentów wydziałów nieelektrycznych.

Wyd. II. Wydawnictwo PP, Poznań 2000.Literatura uzupełniająca

6. Czasopisma: Elektroinstalator, Wiadomości Elektrotechniczne, Elektrosystemy, Elektroinfo, Normy, Rozporządzenia, Ustawy dotyczące instalacji elektrycznych.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu TCHNOLOGIA WODY I ŚCIEKÓWKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna



dr inż. Iwona Klugiewicz

Przedmioty wprowadzające Chemia, Chemia środowiska, Fizyka, Biologia

Wymagania wstępne Znajomość pierwiastków i procesów chemicznych, podstawowych praw fizycznych oraz podstaw z zakresu biologii





terenowe Liczba


III 2E 2 5







WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę w zakresie chemii potrzebna do

zrozumienia procesów zachodzących w otaczającym środowisku K_W03 T1A_W01

W2 ma uporządkowaną wiedzę w zakresie procesów technologicznych uzdatniania wody i oczyszczania ścieków

K_W13 T1A_W01,T1A_W04,T1A_W10.

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać informacje z literatury K_U01 T1A_U01,

T1A_U02,U2 potrafi określić procesy technologiczne związane z

uzdatnianiem wody i oczyszczaniem ścieków oraz odpadów stałych

K_U09 T1A_U06,T1A_U08


aspektów K_K02 T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład z użyciem środków audiowizualnych, ćwiczenia laboratoryjne

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny, egzamin ustnyćwiczenia laboratoryjne - złożenie sprawozdań i ich obrona, kolokwium pisemne


Wykład Klasyfikacja domieszek i zanieczyszczeń występujących w wodach naturalnych. Wymagania stawiane wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Omówienie procesów uzdatniania wody (cedzenie, sedymentacja, flotacja, filtracja, koagulacja i strącanie, dezynfekcja fizyczna i chemiczna, sorpcja, wymiana jonowa, procesy membranowe). Korozyjność wody. Odnowa wody. Charakterystyka ścieków ze względu na miejsce powstawania, ich skład oraz zagrożenie dla środowiska. Procesy oczyszczania ścieków na drodze mechanicznej, biologicznej i chemicznej. Usuwanie substancji biogennych ze ścieków. Zintegrowanie biologiczne usuwanie węgla, fosforu i azotu metodą osadu czynnego. Odbiorniki ścieków. Charakterystyka osadów powstających w trakcie oczyszczania ścieków i dalsze ich unieszkodliwianie.


Zakres ćwiczeń laboratoryjnych obejmuje wprowadzenie do pracy w laboratorium, zapoznanie się z regulaminem i przepisami BHP panującymi w pracowni. Studenci w trakcie ćwiczeń zapoznają się z podstawowymi procesami uzdatniania wody tj. usuwanie żelaza i manganu, koagulacja, stabilizacja wody, dezynfekcja oraz zmiękczanie i demineralizacja chemiczna. W ramach ćwiczeń z technologii ścieków studenci poznają sposoby prowadzenia i kontrolowania mechanicznych, biologicznych oraz chemicznych procesów oczyszczania ścieków (oczyszczanie ścieków metodą złoża biologicznego i osadu czynnego, neutralizacji, strącania i sorpcji).


Efekt kształcenia


Egzamin ustny


W1 X X X XW2 X X X XU1 X X X XU2 X X X XK1 X X

7. LITERATURA


1. Kowal A. L., Świderska-Bróż M., Oczyszczanie wody, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2007.

2. Sadecka Z., Podstawy biologicznego oczyszczania ścieków, Wyd. Seidel-Przywecki Sp. z o. o., Warszawa, 2010.

3. Anielak A. M., Chemiczne i fizykochemiczne oczyszczanie ścieków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2000.

4. Praca zbiorowa pod red. Wierzbickiego T. L., Ćwiczenia laboratoryjne z technologii wody i ścieków, Skrypt ATR, Bydgoszcz 1996.


1. Praca zbiorowa pod red. Nawrockiego J., Biłozora S., Uzdatnianie wody, Wyd. Nauk. PAN, Warszawa – Poznań 2000.

2. Łomotowski J., Szpindor A., Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków, Arkady, Warszawa 1999.

3. Dymaczewski Z., Oleszkiewicz J. A., Sozański M. M., Poradnik eksploatatora oczyszczalni ścieków, PZiTS, Poznań 1997.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu WODOCIĄGI I KANALIZACJEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna



dr inż. Halina Stosik-Fleszardr inż. Rafał Pasela

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Fizyka, Mechanika płynów

Wymagania wstępneZnajomość zasad, procesów, teorii z zakresu w/w przedmiotu, praktyczna umiejętność stosowania wiedzy z matematyki i fizyki do opisu zjawisk i wykonywania obliczeń rachunkowych





terenowe Liczba


IV 2E 2 4







WIEDZAW1 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania prostych systemów

zaopatrzenia w wodę w zakresie potrzebnym do ich projektowania wykonania i eksploatacji

K_W14 T1A_W02,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi właściwie interpretować uzyskaną wiedzę w zakresie

urządzeń zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków oraz stosować ją w rozwiązywaniu postawionych problemów

K_U02 T1A_U01

U2 potrafi zaprojektować proste urządzenia techniczne sieci zaopatrzenia w wodę oraz usuwania ścieków

K_U10 T1A_U07,T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 potrafi działać w zespole przy realizacji złożonych celów

zawodowych i społecznychK_K05 T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład z użyciem środków audiowizualnych, ćwiczenia projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemnyćwiczenia projektowe - złożenie projektów i ich obrona


Wykład Zadania systemu wodociągowego i jego elementy składowe (terminologia). Współpraca elementów układu wodociągowego. Rodzaje układów wodociągowych i ich zasady funkcjonowania. Zapotrzebowaniena wodę, metody ustalania norm zużycia wody, czynniki warunkujące jej zużycie, rodzaje, przyczyny, sposoby szacowania i wielkość strat wody, wskaźniki konsumpcji wody i nierównomierność jej poboru, metody prognozowania zużycia wody. Ujęcia wody. Zbiorniki magazynujące. Sieci wodociągowe – rozwiązania, obliczenia hydrauliczne, zasady wymiarowania sieci. Materiały stosowane do budowy sieci wodociągowych. Podstawowe obliczenia i rozwiązania konstrukcyjne przewodów. Wykonawstwo sieci wodociągowych. Wymagania i badania przy odbiorze wykonanej sieci. Podstawowe czynności eksploatacyjne sieci wodociągowych. Sieci kanalizacyjne. Ścieki, powstawanie, odprowadzanie, charakterystyka ilościowa i jakościowa. Rodzaje ścieków odprowadzanych systemem kanalizacyjnym. Tradycyjna kanalizacja. Systemy kanalizacji ciśnieniowych i podciśnieniowych – zakresy stosowania. Trasowanie kanałów sieci kanalizacyjnych – rozwiązania wysokościowe. Wymiarowanie przewodów kanalizacyjnych. Materiały stosowane do budowy przewodów kanalizacyjnych. Elementy uzbrojenia sieci kanalizacyjnych. Wymagania i badania przy odbiorze sieci kanalizacyjnych. Podstawowe czynności eksploatacyjne sieci kanalizacyjnych.

Ćwiczenia projektowe Przedstawienie koncepcji sieci wodociągowej i kanalizacyjnej dla wybranego obszaru na podstawie planu systacyjno-wysokościowego. Dobór rodzaju i rozmiarów projektowanych przewodów. Trasowanie zaprojektowanych sieci. Wykonanie profili przewodów wodociągowych i kanałów kanalizacyjnych.


Efekt kształcenia


Egzamin ustny


W1 X X XU1 X X XU2 X X XK1 X X

7. LITERATURA


1. Mielcarzewicz E. W., Systemy zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków, Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2003.


1. Denczew S., Królikowski A.: Podstawy nowoczesnej eksploatacji układów wodociągowych i kanalizacyjnych. Warszawa: Arkady 2002.

2. Praca zbiorowa, Wodociągi i kanalizacja (poradnik), Arkady 1991.3. Praca zbiorowa pod kier. Romana M., Kanalizacje, t. I i II, Arkady, 1986.4. Szpindor A., Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi, Arkady, 1992.5. Bień J., Cholewiński H., Kanalizacja podciśnieniowa i ciśnieniowa, Skrypt

Politechniki Częstochowskiej (12), 1995.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2 60Przygotowanie do zajęć 20Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do zaliczeń, opracowanie projektu) 35Łączny nakład pracy studenta 120





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu GOSPODARKA ODPADAMIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Poziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność część wspólna



Przedmioty wprowadzające Biologia i ekologia, Ochrona środowiska

Wymagania wstępne Znajomość zagadnień ekologii i ochrony środowiska





terenowe Liczba


II 2 1 2







WIEDZAW1 potrafi rozróżnić i scharakteryzować podstawowe metody i

procesy stosowane w gospodarce odpadamiK_W13 T1A_W02

T1A_W10W2 wskazać normy prawne regulujące gospodarkę odpadami na

danym obszarzeK_W21 T1A_W04


U1 potrafi wykorzystywać normy prawne regulujące zagadnienia gospodarki odpadami

K_U16 T1A_U10

U2 potrafi zdecydować które procesy powinny być zastosowane do neutralizacji i utylizacji odpadów

K_U09 T1A_U07,T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy korzyści wynikających z wprowadzenia

racjonalnej gospodarki odpadami zarówno w skali lokalnej jak i globalnej

K_K02 T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, prezentacje, dyskusja,

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne lub ustnećwiczenia - kolokwium, przygotowanie referatu (jeden referat w trakcie ćwiczeń)


Wykład Odpady – miejsca powstawania klasyfikacja. Odpady komunalne: charakterystyka jakościowa i ilościowa, metody postępowania - recykling, składowanie, spalanie, kompostowanie, poddawanie pirolizie, odzysk surowców. Odpady przemysłu: wydobywczego energetycznego, hutniczego, maszynowego, chemicznego – charakterystyka, metody utylizacji i wykorzystania. Osady wodne i ściekowe – charakterystyka, zagospodarowanie, utylizacja. Odpady niebezpieczne (w tym radioaktywne) – ocena ryzyka, składowanie zagospodarowanie. Podstawowe procesy, operacje i urządzenia do utylizacji odpadów. Racjonalna gospodarka odpadami. Technologie mało i bezodpadowe. Lokalne i regionalne programy kompleksowego gospodarowania surowcami pierwotnymi i wtórnymi. Aspekty prawne i uwarunkowania ekonomiczne gospodarki odpadami w Polsce i krajach Unii Europejskiej.

Ćwiczeniaprojektowe

Wymagania stawiane opakowaniom, materiałom i odpadom opakowaniowym. Odgazowanie składowisk odpadów komunalnych. Gospodarka wodna składowiska odpadów komunalnych. Technologia eksploatacji składowisk odpadów komunalnych. Przesłony filtracyjne dla składowisk odpadów komunalnych .Systemy selektywnej zbiórki odpadów. Zakłady i technologia segregacji odpadów. Gromadzenie odpadów komunalnych. Recykling pojazdów wycofanych z eksploatacji. Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Odpady wielkogabarytowe. Odpady PET. Odpady szklane. Odpady niebezpieczne: akumulatory, odpady medyczne, odpady azbestowe, odpady po środkach ochrony roślin, lampy fluorescencyjne i inne zawierające rtęć, oleje przepracowane. Transport odpadów i międzynarodowy obrót odpadami.


Efekt kształcenia

Forma oceny

Zaliczenie pisemne Kolokwium



W1 X X XW2 X X XU1 X X XU2 X X XK1 X

7. LITERATURA


1. Bilitewski B. i inni., 2003, Podręcznik gospodarki odpadami. Teoria i praktyka. Wyd. Seidel Przywecki, Warszawa.

2. Plany Gospodarki Odpadami.3. Rosik –Dulewska C., 2011, Podstawy gospodarki odpadami PWN, Warszawa.4. Skalmowski K., 1999, Praca zbiorowa, Poradnik gospodarowania odpadami, tom I -

VI., Wydawnictwo Verlag Dashöfer, Warszawa.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 0Studiowanie literatury 0Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu) 5Łączny nakład pracy studenta 50





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu URZĄDZENIA DO UZDATNIANIA WODY I OCZYSZCZANIA ŚCIEKÓW

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność część wspólna



dr inż. Iwona Klugiewiczdr inż. Rafał Pasela

Przedmioty wprowadzające Technologia wody i ścieków, Hydraulika, Mechanika cieczy,

Wymagania wstępne Znajomość podstawowych procesów z zakresu uzdatniania wody i oczyszczania ścieków





terenowe Liczba


IV 2E 2 5







WIEDZAW1 ma uporządkowaną wiedzę w zakresie chemii obejmującą

właściwości związków chemicznych oraz wiedzę niezbędną do zrozumienia zjawisk występujących w urządzeniach sanitarnych

K_W03 T1A_W01

W2 ma uporządkowaną wiedzę w zakresie urządzeń oraz procesów technologicznych uzdatniania wody i oczyszczania ścieków a także usuwania odpadów stałych

K_W13 T1A_W04, T1A_W10.

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać informacje z literatury K_U01 T1A_U01U2 potrafi określić procesy technologiczne i zaprojektować

podstawowe urządzenia związane z uzdatnianiem wody i oczyszczaniem ścieków

K_U09 T1A_U08,T1A_U11


i trzeciego stopnia studiów, podnoszenia kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych, doskonalenia osobistego oraz awansu społecznego

K_K02 T1A_K01


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny, egzamin ustnyćwiczenia projektowe - kolokwium pisemne, złożenie i obrona projektu


Wykład Klasyfikacja urządzeń do uzdatniania wody. Zasady konstrukcji, działania, eksploatacji i projektowania podstawowych urządzeń do procesu:

- cedzenia (kraty, sita, mikrosita)- sedymentacji (piaskowniki, osadniki, komory flotacji)- koagulacji (komory wolnego i szybkiego mieszania, klarowniki, urządzenia do

przygotowania reagentów chemicznych, dawkowanie, magazynowanie)- filtracji (filtry, odżelaziacze, odmanganiacze, złoża sorpcyjne)- zmiękczania, demineralizacji (złoża jonitowe, moduły membranowe)- dezynfekcji (chloratory, ozonatory, urządzenia z lampami UV).

Schematy stacji uzdatniania wody powierzchniowej, podziemnej i infiltracyjnej. Klasyfikacja urządzeń do oczyszczania ścieków. Schematy oczyszczalni ścieków bytowo-gospodarczych. Urządzenia do biologicznego oczyszczania ścieków warunkach tlenowych (złoże biologiczne, komory osadu czynnego) i beztlenowych (wydzielone komory fermentacji). Oczyszczalnie przydomowe (stawy ściekowe, filtry piaskowe, drenaż rozsączający, oczyszczanie hydrobotaniczne). Urządzenia do przeróbki i unieszkodliwiania osadów ściekowych (zagęszczacze, wirówki, prasy, poletka osadowe, piece). Ochrona obiektów przed korozją.

Ćwiczenia projektowe Opracowanie projektu koncepcyjnego stacji uzdatniania wody oraz oczyszczalni ścieków. Dobór i obliczenia parametrów wybranych urządzeń do uzdatniania wody. Zasady doboru i obliczeń układów technologicznych biologicznego oczyszczania ścieków.


Efekt kształcenia


Egzamin ustny


W1 X X X XW2 X X X XU1 X X X XU2 X X X XK1 X X

7. LITERATURA


1. Kowal A., Maćkiewicz J., Świderska-Bróż M., Podstawy projektowe systemów oczyszczania wód, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1986.

2. Heidrich Z., Witkowski A.: Urządzenia do oczyszczania ścieków, Wyd. Seidel-Przywecki Sp. z o. o., Warszawa, 2005.


1. Adamski W., Modelowanie systemów oczyszczania wód, Wyd. Nauk. PWN, 2002.2. Rosen P., Przydomowe oczyszczalnie ścieków, COIB, Warszawa 2002.3. Kowal A. L., Świderska-Broż M.: Oczyszczanie wody, Wyd. Naukowe PWN,

Warszawa, 2007.4. Heidrich Z. Staniko G.: Leksykon przydomowych oczyszczalni ściekó, Wyd. Seidel-

Przywecki Sp. z o. o., Warszawa, 2007.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2 60Przygotowanie do zajęć 30Studiowanie literatury 30Inne (przygotowanie do zaliczeń, przygotowanie projektu) 20Łączny nakład pracy studenta 140





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu FIZYKOCHEMIA ŚRODOWISKA NATURALNEGO

Kierunek studiów INZYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność część wspólna


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy prof. dr hab. Jerzy Garbacz

Przedmioty wprowadzające Chemia, fizyka

Wymagania wstępne Elementarna wiedza z chemii ogólnej i fizyki klasycznej





terenowe Liczba


III 1 2 3







WIEDZAW1 po zakończeniu przedmiotu student potrafi definiować,

rozróżniać i scharakteryzować procesy fizykochemicznej natury przyczyn wywołujących przebieg określonych procesów w środowisku naturalnym oraz na wyjaśnienie zależności pomiędzy kierunkiem tych procesów, a natężeniem wybranych charakterystyk termodynamicznych środowiska

K_W03K_W19

T1A_W01T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 po zakończeniu przedmiotu student potrafi analizować i

decydować o doborze odpowiedniego procesu. Potrafi go przeprowadzić i kontrolować

K_U05 T1A_U05


interpretowania zjawisk termodynamicznychK_K02K_K04

T1A_K02T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład tradycyjny, ćwiczenia projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykłady – złożenie i zaliczenie referatućwiczenia projektowe – zaliczenie pisemne


Wykłady Pojęcia ogólne w chemii fizycznej. Kinetyka chemiczna. Termochemia . Energetyka i statyka chemiczna. Podstawy nauki o promieniotwórczości. Fizykochemia procesów polucyjnych. Przedmiotem ćwiczeń są związki przyczynowo-skutkowe, którym podlegają procesy chemiczne w środowisku naturalnym. Wszechstronna analiza dotyczy tu bodźców decydujących o kierunku i dynamice omawianych procesów. Istotnym elementem ćwiczeń są symulacje drogi i stanu końcowego procesu dokonywane przez studentów na podstawie danych dotyczących sytuacji wyjściowej.

Ćwiczenia projektowe Przedmiotem ćwiczeń są związki przyczynowo-skutkowe, którym podlegają procesy chemiczne w środowisku naturalnym. Wszechstronna analiza dotyczy tu bodźców decydujących o kierunku i dynamice omawianych procesów. Istotnym elementem ćwiczeń są symulacje drogi i stanu końcowego procesu dokonywane przez studentów na podstawie danych dotyczących sytuacji wyjściowej.


Efekt kształcenia

Forma oceny Kolokwium

1Kolokwium

2Wykonanie

ćwiczeń Sprawozdanie Opracowanie referatu

Zaliczenie pisemne

W1 X XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Gumiński K., Wykłady z Chemii Fizycznej, PWN, Warszawa 1973.2. Szymański W., Chemia Jądrowa, PWN, Warszawa 1991.


1. O’Neill P., Chemia Środowiska, PWN, Warszawa-Wrocław 1997. 2. Szymański W., Chemia Jądrowa, PWN, Warszawa 1991.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu PODSTAWY MELIORACJI Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność część wspólna


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy prof. dr hab. Czesław Rzekanowski

Przedmioty wprowadzające Hydraulika i hydrologiaWymagania wstępne brak wymagań





terenowe Liczba

punktów (W) (Ć) (L) (P) (S) (T) ECTSi

IV 1 1 3







WIEDZAW1 Zna podstawowe metody, techniki, narzędzia stosowane w

kształtowaniu glebowych czynników siedliskaK_W06 T1A_W03

T1A_W05W2 Posiada podstawową wiedzę z zakresu użytkowania i

eksploatacji systemów wodno-melioracyjnych i urządzeń technicznych stosowanych w kształtowaniu środowiska rolniczego

K_W12 T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 Potrafi zaplanować i zrealizować proste rozwiązania

(odwodnienia i nawodnienia) podnoszące efektywność wykorzystania potencjału siedliska

K_U07 T1A_W05T1A_W06

U2 Umie zaprojektować elementy nowoczesnych technologii w ramach kształtowania środowiska przyrodniczego (systemy nawodnieniowe), w powiązaniu z warunkami środowiskowymi

K_U08 T1A_W05T1A_W06

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 Ma przekonanie o potrzebie działalności rolniczej i

rozumie konieczność kształtowania środowiskaK_K03 T1A_K04


wykład multimedialny, ćwiczenia typu projektowego


egzamin pisemny, kolokwium, przygotowanie projektu


Wykłady Wprowadzenie do przedmiotu, definicje i podział melioracji, potrzeby środowiskowew zakresie melioracji. Melioracje przeciwerozyjne, fitomelioracje i agromelioracje. Przyczyny i oznaki nadmiernego uwilgotnienia gruntów. Odwadnianie rowami.Drenowanie. Nawadnienia zalewowe, podsiąkowe, stokowe i bruzdowe. Nawodnienia ciśnieniowe (deszczowniane i mikronawodnienia). Ekomelioracje

Ćwiczenia projektowe Zapoznanie się z pojęciem zlewni, założeniami projektowymi melioracji użytków rolnych, obliczanie charakterystycznych przepływów wody w rzece. Projektowanie trasy i przekroju poprzecznego cieku. Obliczanie rozstawy sączków i projektowanie drenowania. Wykonanie profilu podłużnego zbieracza. Obliczanie potrzeb wodnych użytków rolnych i projektowanie nawadniania podsiąkowego. Zasady projektowania instalacji deszczowni szpulowej. Zasady projektowania, wykonywania i eksploatacji mikronawodnień.


(dla każdego efektu kształcenia umieszczonego na liście efektów kształcenia powinny znaleźć się metody sprawdzenia, czy został on osiągnięty przez studenta)

Efekt kształcenia

Forma oceny (podano przykładowe)Egzamin


W1 x x xW2 x x xU1 x xU2 x xK1 x

7. LITERATURA


Wanke A., Jędryka G., 2001: Projektowanie i wykonawstwo drenowań rolniczych. Ćwiczenia. Wydawnictwo SGGW Warszawa.Winkler L., Żygas M., 1994. Podstawy melioracji rolnych, Przykłady do ćwiczeń, AR Szczecin.Żakowicz S., Hewelke P., 2002. Podstawy inżynierii środowiska. Wydawnictwo SGGW Warszawa.


Karczmarczyk S., Nowak L. (red.), 2006. Nawadnianie roślin. PWRiL Poznań.Prochal P.(red.), 1986. Podstawy melioracji rolnych - tom I i II. PWRiL Warszawa.



Liczba godzin(podano przykładowe)

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęć 20Studiowanie literatury 20Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu itd.) 20Łączny nakład pracy studenta 60



Kod przedmiotu: ………………. Pozycja planu: D1.1


A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MECHANIKA GRUNTÓW I FUNDAMENTOWANIE II

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarneSpecjalność urządzenia sanitarne




Przedmioty wprowadzające Mechanika Gruntów i Fundamentowanie

Wymagania wstępne Znajomość i rozumienie właściwości fizycznych i mechanicznych gruntu





terenowe Liczba


V 1E 1 1 3







WIEDZAW1 student posiada wiedzę obejmującą zagadnienia bezpiecznego

projektowania i wykonawstwa konstrukcji inżynierskich w zróżnicowanych warunkach gruntowych

K_W06,US_W03

T1A_W02

W2 student zna zagrożenia środowiskowe będące efektem antropopresji na podłoże gruntowe

K_W18,US_W03

T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 student potrafi zaprojektować typowe posadowienia konstrukcji

inżynierskich, rozwiązywać problemy związane z posadowieniem konstrukcji w trudnych warunkach geotechnicznych

K_U13,US_U03

T1A_U06,T1A_U07,T1A_U08

U2 student posiada umiejętność sporządzania prostych dokumentacji geotechnicznych

K_U16,US_U03

T1A_U11


aspektów a w tym wpływu na środowiskoK_K02,US_K02

T1A_K01,T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne i terenowe, prelekcja,


wykład- egzamin pisemny lub ustnyćwiczenia laboratoryjne – przygotowanie sprawozdań, zaliczenie pisemne lub ustnećwiczenia projektowe – przygotowanie projektu


Wykłady Stateczność skarp i zboczy. Zapobieganie procesom osuwiskowym – odwadnianie, stawianie murów oporowych, kotwienie, stawianie przypór dociążających, palowanie terenów osuwiskowych. Wyznaczanie parcia gruntu na konstrukcje oporowe. Stateczność konstrukcji oporowych. Wybór rodzaju fundamentów w zależności od warunków geologicznych i geotechnicznych. Zasady projektowania fundamentów bezpośrednich. Ogólne zasady posadowienia głębokiego. Przegląd metod ulepszania gruntów słabych. Elementy budowli ziemnych. Rozpoznawanie terenów zanieczyszczonych i projektowanie sposobów oczyszczania gruntów


Określanie parametrów geotechnicznych gruntów za pomocą metod polowych i laboratoryjnych. Zasady sporządzania dokumentacji geotechnicznych.

Ćwiczenia projektowe Wyznaczanie rozkładu parcia czynnego biernego i spoczynkowego na konstrukcje oporowe, stateczność konstrukcji oporowych. Projektowanie fundamentów bezpośrednich: obliczanie nośności, wyznaczanie naprężeń pod fundamentem, obliczanie osiadań gruntów.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xW2 xU1 x xU2 x xK1 x x

7. LITERATURA

Literaturapodstawowa

1. Wiłun Z., Zarys geotechniki. WKŁ.2. Dembicki E., Fundamentowanie t I i II. Arkady.3. Pisarczyk S., Mechanika Gruntów, Polit. Warszawska Warszawa 2005.4. Pisarczyk S., Geoinżynieria. Metody modyfikacji podłoża gruntowego, Politechnika

Warszawska Warszawa 2005.5. Puła O., Rybak Cz., Fundamentowanie. Projektowanie posadowień,DWE 2005.


1. Kuczynski J., Miejskie budowle sanitarne i podziemne. PWN. Warszawa –Wrocław 1980.

2. Bolt A., Cichy W., Topolnicki M., Zadroga B., Mechanika gruntów w zadaniach PG 1985.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu KONSTRUKCJE BETONOWE I METALOWEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność urządzenia sanitarne

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Maciej Dutkiewicz

Przedmioty wprowadzające Mechanika, Wytrzymałość materiałów, Mechanika budowli, Budownictwo ogólne

Wymagania wstępne Znajomość podstaw mechaniki budowli





terenowe Liczba


V 2 2 3







WIEDZAW1 ma uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie podstawową

wiedzę w zakresie istoty konstrukcji betonowych i metalowych, w tym materiałów i wyrobów hutniczych, podstawowych modeli obliczeniowychzna zasady kształtowania konstrukcji betonowych i metalowych, projektowania i obliczania nośności przekrojów betonowych i stalowych, obciążeń i zachowania się konstrukcji pod wpływem obciążenia, zasady idealizacji geometrii

K_W08,US_W03

T1A_W03

W2 ma elementarną wiedzę dotyczącą obliczania i konstruowania podstawowych elementów konstrukcji wsporczych oraz budynków szkieletowych i halowych, ich ochrony antykorozyjnej i antyogniowej

K_W10,US_W03

T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi obliczać i zaprojektować podstawowe elementy i

konstrukcje betonowe i metalowe potrafi dokonać odpowiedniego doboru materiałów budowlanych do założonych rozwiązań technologiczno-konstrukcyjnych

K_U04,US_U03

T1A_U06

U2 potrafi opracować dokumentację dotyczącą realizacji zadania inżynierskiego

K_U08 T1A_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 ma świadomość odpowiedzialności za skutki przyjętych

rozwiązań inżynierskichK_K03, T1A_K02

US_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia projektowe – dyskusje, prezentacje, przykłady

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne ćwiczenia - kolokwium i/lub sprawdzian, opracowanie i zaliczenie projektu


Wykłady Produkcja i właściwości stali, Rodzaje i gatunki stali stosowanych w budownictwie. Wyroby stalowe. Korozja stali i ochrona przed nią. Ochrona konstrukcji stalowych przed pożarem. Wytrzymałość obliczeniowa przekroju w prostych stanach obciążeń. Formy wyczerpania nośności pręta. Wymiarowanie prostych elementów jednokierunkowo zginanych i ściskanych z zwróceniem uwagi na elementy o przekroju pierścieniowym (rury). Połączenia elementów konstrukcji stalowych. Beton i zbrojenie, właściwości i zasady współpracy. Rodzaje konstrukcji żelbetowych monolitycznych i prefabrykowanych (praca i zastosowanie). Wymiarowanie elementów zginanych (belki, płyty), ściskanych (słupy, ściany) ze względu na stan graniczny nośności i użytkowania. Konstruowanie zbrojenia i wymagania związane z zapewnieniem trwałości obiektom realizowanym na bazie betonu i stali. Projektowanie kanałów i konstrukcji wsporczych rurociągów przemysłowych. Problemy konstrukcyjne i technologiczne związane z projektowaniem i realizacją konstrukcji obiektów betonowych towarzyszących urządzeniom sanitarnym (np. budynki, zbiorniki, ściany oporowe, fundamenty itp.).

Ćwiczenia projektowe Projekt rurociągu stalowego na podporach żelbetowych.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyZaliczenie pisemne Kolokwium Projekt Sprawozdanie …………

W1W2U1U2K1

7. LITERATURA


1. Bródka J., Brodniewicz M., 2001. Projektowanie konstrukcji stalowych. Wydawnictwo Politechniki Białostockiej

2. Rykaluk K.: Konstrukcje stalowe, 2001. Podstawy i elementy. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne.

3. Żmuda J.: Podstawy projektowania konstrukcji metalowych, 1992. Wyd TiT.4. Kamiński M., Pędziwiatr J., Styś D., 2004, Projektowanie konstrukcji żelbetowych,

DWE.5. Łapko A., Jensen B.C., 2005, Podstawy projektowania i algorytmy obliczeń

konstrukcji żelbetowych, Arkady.Literatura uzupełniająca

1. Łubiński M., Żółtowski W., 2004: Konstrukcje metalowe, cz. I i II, Arkady.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych 60Przygotowanie do zajęć 10Studiowanie literatury 10Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu) 10Łączny nakład pracy studenta 90





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu URZĄDZENIA I KONSTRUKCJE MECHANICZNE

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność Urządzenia sanitarne



dr hab. inż. Irena Gołębiowska prof. nadzw. UTPdr inż. Maciej Dutkiewicz,mgr inż. Wioletta Sakiewicz

Przedmioty wprowadzające Mechanika, Wytrzymałość materiałów, Budownictwo ogólne

Wymagania wstępne Zaliczone przedmioty wprowadzające





terenowe Liczba


V 1 1 2

2.EFEKTY KSZTAŁCENIA (wg KRK)






WIEDZAW1 ma wiedzę w zakresie specjalistycznego niezbędną do

zaprojektowania prostych konstrukcji mechanicznychK_W08,US_W05

T1A_W03

W2 zna podstawowe konstrukcje i zasady funkcjonowania elementów i urządzeń wentylacji i klimatyzacji, ciepłownictwa, chłodnictwa oraz wodociągowych i kanalizacyjnych zakresie potrzebnym do projektowania towarzyszących im elementów mechanicznych

K_W14,K_W15,K_W17,US_W05,US_W09

T1A_W04,T1A_W05,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi pozyskiwać informacje z literatury, norm technicznych,

baz danych oraz innych dobranych źródeł także w języku angielskim

K_U01, T1A_W02

U2 potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym

K_U08,US_U05,US_U09

T1A_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 ma świadomość skutków działalności inżynierskiej i związanej z

tym odpowiedzialności za podejmowane decyzjeK_K03,US_K03

T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - testćwiczenia - zaliczenie pisemne i ustne, kolokwium i/lub sprawdzian, przygotowanie i zaliczenie projektu


Wykłady Podstawy dynamiki stosowanej: drgania własne układu o jednym stopniu swobody (tłumione i nietłumione), okresowo obciążony układ o jednym stopniu swobody (tłumiony i nietłumiony). Strojenie konstrukcji. Drgania układów o skończonej liczbie stopni swobody (własne i wymuszone okresowo) – uogólnienie. Częstości własne i formy modalne drgań układów dyskretnych i ciągłych. Metody obniżania poziomu drgań mechanicznych: wpływ drgań na człowieka i na konstrukcję, eliminowanie źródeł drgań. Wibroizolacja siłowa i przemieszczeniowa (ogólne zasady). Materiały wibroizolacyjne (sprężyste podkładki ciągłe, wibroizolatory sprężynowe i gumowe). Drgania w maszynach wirnikowych, drgania układu dwuwirnikowego, obliczanie amplitud drgań układu dwuwirnikowego, zasady obliczeń wibroizolatorów i ramy podporowej, zbiorniki ciśnieniowe, wentylatory, pompy.

Ćwiczenia projektowe Projekt fundamentu na wibroizolatorach.


Efekt kształcenia

Forma ocenyEgzamin


W1 XW2 XU1 X XU2 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Goliński J., Wibroizolacja maszyn wirnikowych. Arkady, Warszawa 1964.2. Goliński J., Wibroizolacja maszyn. WPN, Warszawa 1976.3. Lipiński J., Fundamenty pod maszyny, Arkady 1985.


1. Gawroński W.K., Dynamics and Control of Structures, Springer, 1998.2. Goliński J., Wibroizolacja. WPN, Warszawa 1976.3. Kurowski R., Niezgodziński M.E., Wytrzymałość materiałów. PWN, Warszawa 1970.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotuPODSTAWY MONITORINGU ŚRODOWISKA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność urządzenia sanitarne


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Jacek Cieściński

Przedmioty wprowadzające Ochrona środowiska, Biologia i ekologia

Wymagania wstępne Znajomość zagadnień ochrony środowiska obiegu materii i energii w ekosystemach





terenowe Liczba


V 1 1 1 2







WIEDZAW1 zna prawno-organizacyjne podstawy oraz cele i zadania

Państwowego Monitoringu ŚrodowiskaK_W21US_W01

T1A_W01T1A_W04

W2 posiada podstawową wiedzę w zakresie wytycznych monitoringu podstawowych elementów środowiska

K_W20,US_W02

T1A_W02T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wykorzystać wyniki badań o charakterze

monitoringowym jako narzędzie wspierające działania na rzecz ochrony środowiska

K_U17,US_U02

T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest zdolny do interpretowania wyników badań

monitoringowych i jest świadomy ich znaczenia w ochronie środowiska

K_K02US_K04,US_K05

T1A_K02,T1A_W04

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład tradycyjny i multimedialny, ćwiczenia audytoryjne i projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład i ćwiczenia audytoryjne - zaliczenie ustne, ćwiczenia projektowe - przygotowanie i omówienie projektu na zajęciach


Wykłady Podstawy prawne organizacja oraz cele Państwowego Monitoringu Środowiska. Struktura funkcjonalna Państwowego Monitoringu Środowiska. Istota badań o charakterze monitoringowym. Podstawowe zadania Państwowego Monitoringu Środowiska. Działania gwarantujące wypełnianie celów Państwowego Monitoringu Środowiska. Aktualne zadania i organizacja monitoringu powierzchni ziemi. Aktualne zadania i organizacja monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych oraz Bałtyku. Aktualne zadania i organizacja monitoringu powietrza atmosferycznego. Aktualne zadania i organizacja monitoringu przyrody ożywionej. Aktualne zadania i organizacja monitoringu promieniowania hałasu i wibracji.

Ćwiczenia Podsystem monitoringu jakości powietrza. Podsystem jakości wód powierzchniowych. Podsystem jakości wód podziemnych. Podsystem jakości gleby i ziemi. Podsystem monitoringu przyrody. Podsystem monitoringu hałasu. Podsystem monitoringu pól elektromagnetycznych. Podsystem monitoringu promieniowania jonizującego. Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego.


Efekt kształcenia

Forma oceny

Egzamin Kolokwium Zaliczenie ustne

Wykonanie projektu Sprawozdanie

W1 XW2 X XU1 XK1 X X

7. LITERATURA


1. Programy Państwowego Monitoringu Środowiska. Biblioteka Państwowego Monitoringu Środowiska. Warszawa. kolejne aktualne wydania.

2. Wydawnictwa Biblioteki Monitoringu Środowiska i Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska.

3. Raporty o stanie środowiska województwa kujawsko-pomorskiego. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Bydgoszcz – kolejne aktualne wydania.


Strony internetowe Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (www.gios.gov.pl) oraz wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska.



Liczba godzin




http://www.gios.gov.pl/



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotuODWADNIANIE TERENÓW ZURBANIZOWANYCH I PRZEMYSŁOWYCH

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność urządzenia sanitarne



prof. dr hab. Czesław Rzekanowskimgr inż. Piotr Dzieweczyński

Przedmioty wprowadzające Mechanika płynów

Wymagania wstępne Znajomość zagadnień ruchu wody w gruncie oraz w kanałach





terenowe Liczba


VI 2 2 5







WIEDZAW1 zna zagadnienia z zakresu ruchu wody w gruncie i hydrologii

oraz gospodarki wodnej i potrafi zaprojektować odwodnienie terenu lub obiektu budowlanego

K_W09,K_W19,US_W07

T1A_W01,T1A_W03

W2 ma wiedzę o stosowanych technologiach wykonania zaprojektowanego odwodnienia oraz o organizacji inwestycji

K_W22,US_W10

T1A_W05, T1A_W06

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać informacje z literatury,

właściwie interpretować uzyskaną wiedzę stosować w rozwiązywaniu postawionych problemów

K_U01,K_U02US_U01

T1A_U01,T1A_U02,T1A_U06,T1A_U07

U2 potrafi zaprojektować proste systemy odwodnień obiektów budowlanych

K_U07 T1A_U06,T1A_U07,T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 umie docenić ważność własnej pracy, ich pozatechnicznych

aspektów oraz ma poczucie odpowiedzialności za powierzone zadania

K_K02,K_K03US_K01,US_K02,

T1A_K02,T1A_K04,T1A_K05

US_K07

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład z użyciem środków audiowizualnych, ćwiczenia obliczeniowe i projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - kolokwium pisemne, ćwiczenia projektowe - opracowanie projektu i jego zaliczenie ustne


Wykład Charakterystyka wód powierzchniowych, spływ powierzchniowy. Charakterystyka i podział wód podziemnych, odpływ podziemny. Objawy i przyczyny zabagnienia i podtopienia terenu i budowli. Określenie optymalnych warunków wilgotnościowych dla różnych sposobów użytkowania. Ochrona przed powodzią. Odwodnienie z mechanicznym podnoszeniem wody do odbiornika. Badania terenowe i laboratoryjne dla potrzeb odwodnienia. Klasyfikacja systemów odwodnienia według różnych kryteriów. Zasady projektowania poszczególnych elementów systemu. Obliczenia hydrogeologiczne i hydrauliczne systemów. Rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe. Wykonawstwo robót. Konserwacja i eksploatacja urządzeń.

Ćwiczenia projektowe Wykonanie projektu odwodnienia terenu dla obiektu budowlanego przy zadanych warunkach hydrogeologicznych.


Efekt kształcenia


Egzamin ustny


W1 X XW2 X XU1 X XU2 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Mielcarzewicz E., Melioracje terenów miejskich i przemysłowych, Arkady, Warszawa 1971.

2. Klugiewicz J., Polderyzacja terenów depresyjnych, TWWP, O/Bydgoszcz 1992.Literatura uzupełniająca

1. Edel R., Odwodnienia dróg, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 2002.2. Kollis W., Czas ustalania się depresji i jej zasięgu przy odwodnieniach budowlanych

metodą obniżania wód gruntowych, Gospodarka wodna, 1960.3. Sozański J., Odwodnienia kopalni odkrywkowych, Wydawnictwo: Śląsk, 1981.4. Bryl St., Lisowski K., Tablice inżynierskie, T. 5, Politechnika Szczecińska, PWN,

Warszawa 1958.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2 60Przygotowanie do zajęć 25Studiowanie literatury 25Inne (przygotowanie do zaliczeń, opracowanie projektu) 40Łączny nakład pracy studenta 150




A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu PODSTAWY EKONOMIKI INWESTYCJIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność urządzenia sanitarneJednostka prowadząca kierunek studiów


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Elżbieta Piotrowska




Semestr




terenowe Liczba


V 2 1 3



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę w konstrukcji budowlanych i

specjalistycznych K_W08, T1A_W03

W2 ma podstawową wiedzę w zakresie ekonomicznych uwarunkowań działalności inżynierskich

K_W22, T1A_W07, T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych

działań inżynierskichK_U08,US_10

T1A_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 potrafi myśleć i działać w sposób przedsiębiorczy K_K06,

US_K06T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne, ćwiczenia - przygotowanie jednego projektu


Wykłady Znaczenia ocen ekonomicznych w naukach praktycznych i projektowaniu. Analiza i rachunek kosztów w procesie inwestycyjnym. Ogólna charakterystyka procesu inwestycyjnego i pojęcia podstawowe. Niektóre pojęcia z zakresu efektywności inwestycji. Podstawy teoretyczne i metodyczne rachunku efektywności inwestycji. Ocena względna i bezwzględna wariantów.


Metody i podstawy kosztorysowania robót budowlanych. Indywidualne wykonanie przez każdego studenta kosztorysu budowlanego.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XW2 XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Łojewski S., Ekonomika środowiska. Wydanie II zmienione i rozszerzone. Wyd. Uczeln. ATR, Bydgoszcz 1998.

2. Łojewski S., Ocena ekonomiczna i ekonomiczno-ekologiczna systemów technicznych i przestrzennych. Wyd. Uczeln. ATR, Bydgoszcz 1997.

3. Manteuffel Szoege H., Interewicz A., Analiza ekonomiczna projektu oczyszczalni ścieków komunalnych. Rachunek społeczny i rachunek przedsiębiorstwa. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1996.


1. Bednarski L., Borowiecki R., Duraj J., Kurtys E., Waśniewski T., Wersty B., Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa. Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu, Wrocław 1996.

2. Kowalczyk Z., Zabielski J., Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie. WSiP, Warszawa 2005.

3. Weiss I., Jurga R., Inwestycje budowlane. Poradnik prawniczy wraz z tekstami aktów prawnych. Wyd. C.H. Beck. Warszawa 1996.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 5Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do zaliczeń, przygotowanie projektu ) 25Łączny nakład pracy studenta 90


kierunku) 3



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu INSTALACJE WODOCIĄGOWE, KANALIZACYJNE I GAZOWE

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność urządzenia sanitarne


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Kazimierz Żarski, mgr inż. Magdalena Nakielska

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Termodynamika techniczna, Mechanika płynów

Wymagania wstępneZnajomość i umiejętność rozwiązywania zagadnień mechaniki płynów, w szczególności przepływu cieczy, umiejętność czytania dokumentacji budowlanej





terenowe Liczba


V 2 2 5




efektów kształceniaii


WIEDZAW1 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania prostych

systemów zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków w zakresie potrzebnym do ich projektowania wykonania i eksploatacji

K_W14,US_W06US_W07

T1A_W04,T1A_W05,T1A_W10

W2 zna zasady funkcjonowania systemów zaopatrzenia w gaz i elementy wyposażenia sieci i instalacji gazowych

K_W16,US_W06

T1A_W04,T1A_W05,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zaprojektować instalacje zaopatrzenia w wodę i

odprowadzenia ścieków K_U10,US_U06,US_U07

T1A_U07,T1A_U08,T1A_U11

U2 potrafi zaprojektować instalacje zaopatrzenia w gaz aparatów gazowych w budownictwie mieszkaniowym oraz urzadzenia wytwarzające ciepło

K_U11,US_U06

T1A_U07,T1A_U08,T1A_U11

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania

się w ramach drugiego stopnia studiów, podnoszenia K_K01,US_K01

T1A_K01

kompetencji i uzyskiwania uprawnień zawodowych,

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład, ćwiczenia projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne, ćwiczenia projektowe - wykonanie i złożenie projektu


Wykład Bilans zapotrzebowania na wodę. Wewnętrzna instalacja wody zimnej, ciepłej wody użytkowej oraz do celów gaszenia pożaru (układy instalacji, sposób obliczania, armatura i uzbrojenie, materiały i wykonawstwo robót). Wewnętrzna instalacja do odprowadzania ścieków bytowo-gospodarczych i wód opadowych (układy instalacji, elementy, armatura i uzbrojenie, materiały i wykonawstwo robót). Lokalne ujęcia wody. Małe stacje hydroforowe. Charakterystyka paliw gazowych. Podłączenie budynków do sieci gazowej. Zasady projektowania, budowy i eksploatacji instalacji gazowych. Przewody oraz armatura stosowana w instalacjach gazowych. Małe stacje redukcyjno – pomiarowe gazu. Zabezpieczenia instalacji gazowych.

Ćwiczenia Wykonanie projektu instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej w budynku mieszkalnym wielorodzinnym.


Efekty kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Chudzicki J., Sosnowski K., Instalacje wodociągowe. Seidel&Przywecki, Warszawa 2005.

2. Chudzicki J., Sosnowski K.,Instalacje kanalizacyjne. Seidel&Przywecki, Warszawa 2005.

3. Recknagel-Sprenge-Schramek, Ogrzewnictwo, Klimatyzacja, Ciepła woda, Chłodnictwo, Omni-Scala. Wrocław 2008.

4. Bąkowski K.: Sieci i instalacje gazowe. WNT, Warszawa 2009.Literatura uzupełniająca

1. Osuch-Pajdzińska E., Roman. M., Sieci i obiekty wodociągowe. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2008.

2. Żarski K., Mechanika płynów. Wybrane zagadnienia w ujęciu komputerowym. Wydawnictwo Ośrodka Informacji ”Technika instalacyjna w budownictwie”, Warszawa 2007.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. I.2 60Przygotowanie do zajęć 20Studiowanie literatury 20Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu) 25Łączny nakład pracy studenta 125





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu WODOCIĄGIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność urządzenia sanitarne



prof. dr hab. inż. Jan Klugiewiczdr inż. Halina Stosik-Fleszerdr inż. Rafał Pasela

Przedmioty wprowadzające Fizyka, Mechanika płynów

Wymagania wstępne Znajomość zasad, procesów, teorii z zakresu w/w przedmiotu





terenowe Liczba


V 2E 2 6








zaopatrzenia w wodęK_W14,US_W06

T1A_W01,T1A_W04,T1A_W05, T1A_W10

W2 zna metody obliczeń hydraulicznych przewodów sieci wodociągowychzna metody analizy systemów oraz specjalistyczne oprogramowania związane z wymiarowaniem sieci wodociągowych

K_W09,K_W10,US_W01

T1A_W01,T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać informacje z literatury K_U01 T1A_U01,U2 potrafi zaprojektować podstawowe urządzenia techniczne sieci

wodociągowych K_U10,K_U14,US_U02,US_U06

T1A_U06,T1A_U07,T1A_U11


i trzeciego stopnia studiów, podnoszenia kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych, doskonalenia osobistego oraz awansu społecznegoma świadomość odpowiedzialności zawodowej, społecznej i

K_K01,K_K03,US_K01,US_K03

T1A_K01,T1A_K02



4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny, egzamin ustnyćwiczenia projektowe - wykonanie projektu i jego obrona


Wykład Definicje wodociągów i ich zadania. Elementy składowe wodociągów i ich zmienność w różnych warunkach. Kryteria klasyfikacji systemów wodociągowych. Ujęcia wody podziemnej, powierzchniowej i infiltracyjnej. Zbiorniki terenowe. Pompownie wodociągowe. Zapotrzebowanie na wodę, normy zużycia na różne cele. Spadek zużycia wody pod wpływem różnych czynników. Współczynniki nierównomierności rozbioru wody dobowe i godzinowe. Charakterystyka i przydatność różnych wód i sposoby ustalania jej zasobów. Źródła pokrycia zapotrzebowania na wodę. Projektowanie ujęć wody. Strefy ochrony sanitarnej wód. Ochrona sanitarna ujęć i zbiorników. Zbiorniki na wodę niskie i wysokie, terenowe i wieżowe. Metody ustalania ich pojemności wyrównawczej i przeciwpożarowej. Rodzaje zbiorników oraz ich wyposażenie. Zbiorniki jedno- i wielokomorowe. Wymagane ciśnienie wody w sieci wodociągowej. Podział sieci na strefy (szeregowy i równoległy). Rodzaje przewodów wodociągowych (tranzytowe, magistralne i rozdzielcze, przyłącza). Projektowanie sieci wodociągowych. Trasowanie. Układy sieci (rozgałęzieniowy i pierścieniowy). Wady i zalety układów. Elementy składowe sieci wodociągowej. Materiał do budowy sieci i uzbrojenia. Wykonawstwo sieci wodociągowej. Eksploatacja i konserwacja. Budowa i naprawy sieci metodami tradycyjnymi i bezwykopowymi.

Ćwiczenia projektowe W trakcie ćwiczeń projektowych student przedstawia koncepcje sieci wodociągowej i kanalizacyjnej dla wybranego obszaru na podkładzie geodezyjnym. Dobiera rodzaj i rozmiar projektowanych przewodów. Wykonuje trasowanie zaprojektowanych sieci. Wykreśla profile przewodów wodociągowych i kanałów kanalizacyjnych. Wykreśla linię ciśnień.


Efekt kształcenia


Egzamin ustny


W1 X X XW2 X X XU1 X X XU2 X X XK1 X X

7. LITERATURA


1. 1.Mielcarzewicz E. W., Systemy zaopatrzenia w wodę i usuwania ścieków, Wyd. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2003.

2. 2.Praca zbiorowa, Wodociągi i kanalizacja (poradnik), Arkady, 1971, 1991.

3. 3.Gabryszewski T., Wodociągi, PWN, 1973.Literatura uzupełniająca

1. 1.Praca zbiorowa, Kanalizacja t. I, 1974, 1976.2. Praca zbiorowa pod kier. Romana M., Kanalizacje, t. I i II, Arkady, 1986.3. 3.Szpindor A., Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi, Arkady, 1992, 4.Bień J.,

Cholewiński H., Kanalizacja podciśnieniowa i ciśnieniowa, Skrypt Politechniki, Częstochowskiej (12), 1995.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2 60Przygotowanie do zajęć 30Studiowanie literatury 20Inne (przygotowanie projektu) 30Łączny nakład pracy studenta 140





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu KANALIZACJEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność urządzenia sanitarne



prof. dr hab. inż. Jan Klugiewiczdr inż. Halina Stosik –Fleszardr inż. Rafał Pasela

Przedmioty wprowadzające Wodociągi, Mechanika płynówWymagania wstępne Znajomość zasad, procesów, teorii z zakresu w/w przedmiotu,





terenowe Liczba


VI 2E 2 5








kanalizacji sanitarnychK_W14,US_W07,

T1A_W01,T1A_W04,T1A_W05, T1A_W10

W2 zna metody obliczeń hydraulicznych przewodów sieci kanalizacyjnychzna metody analizy systemów oraz specjalistyczne oprogramowania związane z wymiarowaniem sieci kanalizacyjnych

K_W09,K_W10,US_W01

T1A_W01,T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać informacje z literatury K_U01 T1A_U01,U2 potrafi zaprojektować podstawowe urządzenia techniczne sieci

kanalizacyjnych K_U10,K_U14,US_U02,US_U07

T1A_U06,T1A_U07,T1A_U11


i trzeciego stopnia studiów, podnoszenia kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych, doskonalenia osobistego oraz awansu społecznegoma świadomość odpowiedzialności zawodowej, społecznej i


T1A_K01,T1A_K02


3. METODY DYDAKTYCZNEwykład z użyciem środków audiowizualnych, ćwiczenia projektowe- wykonanie projektu sieci kanalizacyjnej

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny, egzamin ustnyćwiczenia projektowe - złożenie i obrona projektu


Wykład Definicje kanalizacji i elementy składowe. Rodzaje ścieków oraz systemów kanalizacji do ich odprowadzania (ogólnospławne, rozdzielcze i półrozdzielcze) i ich układ w przekroju poprzecznym ulicy. Charakterystyczne wyposażenie (przelewy burzowe i burzowce, separatory i wyloty kanalizacyjne). Stosowane kształty przekrojów i ich charakterystyki. Kanalizacja bezciśnieniowa i ciśnieniowa. Spadki, zagłębienia kanałów. Prędkości przepływów ścieków. Obiekty kanalizacyjne, Studnie rewizyjne, połączeniowe, spadowe, komory połączeniowe, wpusty deszczowe. Zamknięcia kanałów oraz płuczki kanałowej. Przejścia przez przeszkody. Syfony. Ustalanie ilości ścieków deszczowych. Mechanizm formowania się spływów wód opadowych i hydrologiczno-hydrauliczny sposób wymiarowania sieci kanalizacyjnej ogólnospławnej i deszczowej. Metoda natężeń granicznych i stałych. Wykonawstwo, odbiór, eksploatacja i naprawy sieci kanalizacyjnej. Wstępne wiadomości o niekonwencjonalnych sposobach odprowadzania ścieków, wykonawstwo tradycyjne i bezwykopowe.

Ćwiczenia projektowe W trakcie ćwiczeń projektowych student wykonuje projekt sieci kanalizacyjnej dla wybranego obszaru na podkładzie geodezyjnym. Przeprowadza obliczenia niezbędne do wykonania projektu. Określa rodzaj i rozmiar kanałów. Wykonuje trasowanie zaprojektowanej sieci. Wykreśla profile kanałów kanalizacyjnych.


Efekt kształcenia


Egzamin ustny


W1 X X XW2 X X XU1 X X XU2 X X XK1 X X

7. LITERATURA



2. Praca zbiorowa, Wodociągi i kanalizacja (poradnik), Arkady, 1971, 1991.3. Praca zbiorowa, Kanalizacja t. I, 1974 i 1976.


1. Heidrich Z. i inni: Sanitacja wsi. Wydawnictwo „Seidel-Przywecki”Sp.z.oo Warszaw 2008r.

2. Gabryszewski T., Wodociągi, PWN, 1973.3. Praca zbiorowa pod kier. Romana M., Kanalizacje, t. I i II, Arkady, 1986.4. Szpindor A., Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi, Arkady, 1992.5. Bień J., Cholewiński H., Kanalizacja podciśnieniowa i ciśnieniowa, Skrypt




Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2 60Przygotowanie do zajęć 40Studiowanie literatury 20Inne (przygotowanie do zaliczeń, przygotowanie projektu) 40Łączny nakład pracy studenta 160





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu CIEPŁOWNICTWO I OGRZEWNICTWOKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność urządzenia sanitarne



dr hab. inż. Mariusz Chalamoński prof. nadzw. UTPmgr inż. Magdalena Nakielska


Wymagania wstępne Umiejętność rozwiązywania zagadnień termodynamiki i mechaniki płynów, umiejętność czytania dokumentacji budowlanej





terenowe Liczba


V 2E 1 5






WIEDZAW1 zna termodynamiczne podstawy zagadnień wymiarowania

elementów urządzeń ciepłowniczychZna stosowane w ciepłownictwie nośniki energii oraz zasady ich dystrybucji

K_W09,K_W16,US_W08

T1A_W01,T1A_W04,T1A_W05,T1A_W10

W2 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania prostych systemów zaopatrzenia w ciepło w zakresie potrzebnym do ich projektowania wykonania i eksploatacji

K_W15,US_W08

T1A_W04,T1A_W05,T1A_W10


literatury, baz danych i innych źródeł oraz stosować metody numeryczne do projektowania i analizy funkcjonowania urządzeń

K_U01,US_U02

T1A_U01,T1A_W05

U2 potrafi ocenić energetycznie urządzenia techniczne sieci i instalacji zaopatrzenia w nośniki ciepła i gaz obiektów budowlanych

K_U11,US_U08

T1A_U06,T1A_U07,T1A_U11

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się w ramach drugiego i

trzeciego stopnia studiów, podnoszenia kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych, doskonalenia osobistego oraz awansu społecznegoma świadomość odpowiedzialności zawodowej, społecznej i osobistej za swoją działalność realizowaną indywidualnie i w


T1A_K01,T1A_K02

zespole


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny,ćwiczenia - zaliczenie ćwiczeń projektowych


Wykład Podstawowe pojęcia i terminologia stosowane w ciepłownictwie i ogrzewnictwie. Podstawowe przepisy prawa obowiązujące w ciepłownictwie i ogrzewnictwie. Klasyfikacja instalacji ogrzewczych. Procedura obliczenia projektowego obciążenia cieplnego i zapotrzebowania na ciepło budynków. Regulacja temperatury w systemach ogrzewczych. Automatyczna regulacja obiegów ogrzewania. Wymiarowanie elementów ogrzewania wodnego. Klasyfikacja źródeł ciepła. Kotłownie wodne i parowe – zasady sporządzania bilansu cieplnego, dobór i wymiarowanie obiegów i elementów kotłowni. Możliwości wykorzystania energii odnawialnej w źródłach ciepła. Scentralizowane systemy ciepłownicze. Klasyfikacja węzłów ciepłowniczych, dobór elementów węzłów ciepłowniczych. Wymagania, jakie powinny spełniać pomieszczenia węzłów ciepłowniczych. Sieci ciepłownicze – klasyfikacja. Budowa i sposób ułożenia sieci ciepłowniczych. Wymiarowanie hydrauliczne sieci ciepłowniczych. Założenia do obliczeń wytrzymałościowych sieci ciepłowniczych. Zasady projektowania sieci ciepłowniczych w terenach zurbanizowanych. Efektywność i niezawodność systemów ogrzewczych i ciepłowniczych. Aspekty prawne i techniczne umów o dostawę ciepła.

Ćwiczenia projektowe Opracowanie projektu instalacji ogrzewania w zadanym budynku


Efekty kształcenia


Egzamin ustny Kolokwium Projekt Sprawozdanie Inne

W1 X XW1 X XU1 X X XU1 X X XK1 X X

7. LITERATURA


1. Dzierzgowski M.: Ogrzewanie podłogowe. COBRTI Instal, Warszawa 1995.2. Nantka M.: Ciepłownictwo i ogrzewnictwo. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice

2006.3. Recknagel, Sprenger, Schramel: Ogrzewnictwo, klimatyzacja, ciepła woda,

chłodnictwo. Omni-Scala, Wrocław 2008.Literatura uzupełniająca

1. Türschmid R.: Kotłownie i elektrociepłownie przemysłowe. Arkady, Warszawa 1998.2. Żarski K.: Obiegi wodne i parowe w kotłowniach. Ośrodek Informacji Tiwb, Warszawa

2000.

NAKŁAD PRACY SŁUCHACZA – BILANS GODZIN I PUNKTÓW ECTS


Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. I.2 45Przygotowanie do zajęć 20Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, opracowanie projektu) 40Łączny nakład pracy studenta 120





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu WENTYLACJA I KLIMATYZACJAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność urządzenia sanitarne



dr hab. inż. Mariusz Chalamoński, prof. nadzw. UTPmgr inż. Magdalena Nakielska

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Fizyka, Mechanika płynów, Termodynamika techniczna

Wymagania wstępne Umiejętność rozwiązywania zagadnień termodynamiki i mechaniki płynów. Umiejętność czytania dokumentacji budowlanej.





terenowe Liczba


VI 2E 1 2 5






WIEDZAW1 zna termodynamiczne i mechaniczne podstawy zagadnień

wymiarowania elementów instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnychzna stosowane w wentylacji metody sterowania urządzeniami

K_W09,K_W12US_W01

T1A_W01,T1A_W04,T1A_W05,T1A_W10

W2 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania prostych systemów wentylacji, klimatyzacji i chłodnictwa w zakresie potrzebnym do ich projektowania wykonania i eksploatacji

K_W17,US_W09

T1A_W04,T1A_W05,T1A_W10


literatury, baz danych i innych źródeł oraz stosować metody numeryczne do projektowania i analizy funkcjonowania urządzeń

K_U01,US_U02

T1A_U01

U2 potrafi zaprojektować proste instalacje wentylacji i klimatyzacji oraz chłodnicze

K_U12,US_U09

T1A_U06,T1A_U07,T1A_U11


trzeciego stopnia studiów, podnoszenia kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych, doskonalenia osobistego oraz awansu społecznegoma świadomość odpowiedzialności zawodowej, społecznej i

K_K01,K_K03,K_K01,K_K03

T1A_K01,T1A_K02


3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne, projekt

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemnyćwiczenia - zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych, wykonanie i złożenie projektu


Wykład Elementy higieny i fizjologii człowieka. Elementy klimatologii i meteorologii. Klimat zewnętrzny i mikroklimat wewnętrzny. Komfort cieplny i wilgotnościowy – czynniki subiektywne i obiektywne komfortu cieplno-wilgotnościowego. Klasyfikacja instalacji i urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Wymiana powietrza w pomieszczeniach. Wentylacja naturalna, mechaniczna i hybrydowa. Jakość powietrza wewnętrznego. Kryteria higieniczne jakości powietrza w pomieszczeniu. Syndrom „chorego” budynku. Systemy wentylacji i klimatyzacji. Obliczenia projektowego obciążenia cieplnego i wilgotnościowego pomieszczeń (tzw. zyski i straty ciepła, ang. Heat gain, heat load). Aerodynamika przepływu powietrza w pomieszczeniach – projekt rozdziału powietrza, rodzaj (system) nawiewu powietrza do pomieszczenia. Dobór elementów nawiewnych i wywiewnych. Projektowanie procesu przygotowania powietrza w urządzeniach centrali klimatyzacyjnej. Obliczanie przewodów wentylacyjnych. Tłumienie hałasu w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Algorytmy automatycznej regulacji procesu przygotowania powietrza. Zagadnienia ochrony przeciwpożarowej.

Ćwiczenia projektowe Wykonanie projektu instalacji wentylacyjnej i klimatyzacyjnej budynku.


Z zakresu wykładów przy użyciu dostępnej aparatury.


Efekty kształcenia


Egzamin ustny Kolokwium Projekt Sprawozdanie Inne

W1 X XW1 X XU1 X X X XU1 X X X XK1 X X X

7. LITERATURA


1. Pełech A.: Wentylacja i klimatyzacja. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2009.

2. Recknagel, Sprenger, Schramek: Ogrzewnictwo, klimatyzacja, ciepła woda, chłodnictwo. Omni-Scala, Wrocław 2008.

3. Kabza Z., Kostyrko K.: Metrologia i klimatyzacja. Poradnik. EWFE, 1994.Literatura uzupełniająca

1. Porowski M., Szczechowiak E.: Klimatyzacja pomieszczeń czystych. Termedia, Poznań 1999.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ORGANIZACJA I PLANOWANIE ROBÓTKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność urządzenia sanitarneJednostka prowadząca kierunek studiów

WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD TECHNOLOGII I ORGANIZACJI BUDOWNICTWA

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Danuta Walczak

Przedmioty wprowadzające Wodociągi i kanalizacja, Ogrzewnictwo, wentylacja i klimatyzacja, Budowa i eksploatacja dróg

Wymagania wstępne Podstawy wodociągów, kanalizacji i gazownictwa


Semestr




terenowe Liczba


VI 2 1 4



Odniesienie do


kształcenia



podstawy organizacji i zarządzania robót budowlanych, rozpoznać czynniki podnoszące wydajność pracowników, wybrać elementy niezbędne do zagospodarowania budowy

K_W22,US_W10

T1A_W07,T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi identyfikować ograniczenia robót, przygotować i

projektować realizację robót budowlanych, zaproponować organizację konkretnej budowy

K_U09,K_U10,K_U11,K_U12,K_U13,US_U10

T1A_U09,T1A_U11

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student jest kreatywny, jest zdolny

do zorganizowania przedsięwzięcia budowlanegoK_K06,US_K06

T1A_K05


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykłady - zaliczenie pisemne, ćwiczenia - kolokwium, przygotowanie projektu


Wykłady Podstawy organizacji i zarządzania. Specyfika budownictwa . Organizacja procesu budowlanego. Podział procesów budowlanych. Brygady i zespoły robocze. Fronty pracy. Organizacja stanowiska roboczego Czynniki wpływające na wydajność pracy. Wydajność i mierniki pracy. Planowanie produkcji budowlanej. Harmonogramy budowlane. Programowanie sieciowe w planowaniu i organizacji robót budowlanych: metody dwupunktowe (CPM, PERT). Mechanizacja kompleksowa. Projektowanie zagospodarowania placu budowy. Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia na budowie.


Projekt organizacji budowy w czasie i w przestrzeni wybranego obiektu.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Jaworski K.M.: Metodologia projektowania realizacji budowy, PWN, Warszawa, 1999.2. Jaworski K.M.: Podstawy organizacji budowy, PWN, Warszawa, 2004. 3. Lenkiewicz W.(red.): Organizacja i planowanie budowy, PWN, Warszawa, 1985.


1. Martinek W.: Kierowanie budową i projektem budowlanym, Wydawnictwo WEKA, Warszawa 2001.

2. Biernacki J., Cyunel B. : Metody sieciowe w budownictwie. Arkad, Warszawa 1989.


Aktywność studentaObciążenie studenta

– Liczba godzinUdział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 20Studiowanie literatury 20Inne (przygotowanie do zaliczeń) 20Łączny nakład pracy studenta 105


kierunku) 4



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu TECHNOLOGIA ROBÓT INSTALACYJNYCHKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarneSpecjalność urządzenia sanitarne

Jednostka prowadząca kierunek studiówWYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA INŻYNIERII PRODUKCJI I ZARZĄDZANIA W BUDOWNICTWIE /ZAKŁAD ZARZĄDZANIA W BUDOWNICTWIE

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Jadwiga Bizon-Górecka

Przedmioty wprowadzające Budownictwo ogólne, Bezpieczeństwo pracy i ergonomia

Wymagania wstępne Znajomość podstaw budownictwa ogólnego, umiejętności systemowego myślenia





terenowe Liczba


VI 2 1 4







WIEDZAW1 po zakończeniu przedmiotu student zna podstawowe zasady

projektowania technologicznego w zakresie realizacji robót instalacyjnych

K_W15,K_W16,K_W17,

T1A_W05, T1A_W06,

W2 ma uporządkowaną i podbudowaną teoretycznie wiedzę w zakresie technologii produkcji budowlanej, obejmującą metody, techniki i narzędzia planowania i wykonawstwa robót instalacyjnych

K_W22,US_W10

T1A_W07,T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi właściwie interpretować pozyskane informacje

oraz stosować je w swojej praktyce zawodowejK_U02 T1A_U01,

T1A_U02U2 po zakończeniu przedmiotu student potrafi projektować procesy

technologiczne w zakresie realizacji zewnętrznych sieci oraz instalacji wewnętrznych

K_U16,US_U10

T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student jest świadomy konieczności

stosowania rozwiązań projektowych o wysokim poziomie technologiczności

K_K02,US_K02

T1A_K01,T1A_K02


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - test zaliczeniowy (wielokrotnego wyboru),ćwiczenia - przygotowanie projektu (1)


Wykłady Technologiczność rozwiązań projektowych w zakresie robót instalacyjnych. Zewnętrzne sieci instalacyjne (mechanizacja i organizacja robót, obudowa wykopów, przejścia przez przeszkody, układanie bezodkrywkowe). Montaż instalacji wewnętrznych. Dobór brygad roboczych i sprzętu, procesy logistyczne, organizacja i harmonogram prac instalacyjnych, zagospodarowanie placu budowy, organizacja stanowisk pracy. Warunki odbioru, transportu i składowania materiałów instalacyjnych. Bezpieczeństwo przy wykonywaniu robót ziemnych i montażowych instalacji zewnętrznych i wewnętrznych, plan BIOZ.


Projekt technologii i organizacji wybranego przedsięwzięcia w zakresie robót sanitarnych.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Perkowski A. Organizacja i wykonawstwo robót instalacyjnych, Technologia robót, Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1979.

2. Rowiński L., Maciąg-Sternik H., Technologia i organizacja procesów inżynieryjnych budownictwa miejskiego, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1998.

3. Zwierzchowska A. Technologie bezwykopowej budowy sieci gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych. Wyd. Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce 2006.


1. Jaworski K., Metodologia projektowania realizacji budowy, PWN, Warszawa 1999.2. Ustawa "Prawo budowlane" + akty wykonawcze.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SEMINARIUM DYPLOMOWEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność urządzenia sanitarne



prof. dr hab. inż. Marian Granops,dr hab. Leonard Boszke

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Wodociągi, Kanalizacje, Technologia wody i ścieków, Gospodarka wodna

Wymagania wstępne Metody opracowania i interpretacji wyników w formie analitycznej i graficznej





terenowe Liczba


VII 3 15


Lp. Opis efektów kształceniaOdniesienie do kierunkowych




WIEDZAW1 ma uporządkowaną wiedzę z zagadnień projektowania

urzadzeń, sieci i instalacji sanitarnych oraz technologii i organizacji robót sanitarnych

K_W10÷K_W17,US_W04÷US_W09

T2A_W03

W2 ma wiedzę o funkcjonowaniu, niezawodności i bezpieczeństwie systemów inżynierskich stosowanych w technice sanitarnej

K_W10÷K_W17,US_W04÷US_W09

T2A_W01 do T2A_W11


literatury, baz danych i innych źródełK_U01,US_U01÷US_U02

T2A_U01,T2A_U02T2A_U04,

U2 potrafi właściwie interpretować uzyskaną wiedzę stosować je w rozwiązywaniu postawionych problemów

K_U02US_U01÷US_U10

T2A_U01,T2U_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie potrzebę dokształcania się, podnoszenia

kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych,potrafi opisywać w sposób komunikatywny cele, zadania i osiągnięcia w reprezentowanej dziedzinie wiedzy oraz je popularyzować w społeczeństwiema świadomość społecznej roli inżyniera

K_K01,K_K07,K_K08,US_K01÷US_K07

T2A_K01 do T2A_K01

3. METODY DYDAKTYCZNEseminarium z wykorzystaniem środków audiowizualnych

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUseminarium- przedstawienie referatu, złożenie i obrona pracy seminaryjnej


Seminarium Omówienie metod prowadzenia studiów literaturowych, spisów literatury i odwołań do niej w tekście. Zasady sporządzania konspektów, spisów treści. Rejestracja wyników badań i opracowania statystyczne. Opracowanie pracy seminaryjnej, referowanie i obrona. Opracowywanie pracy dyplomowej i referowanie jej w stanie posiadanego zaawansowania. Dyskusje naukowe na temat stanu wiedzy wg literatury, odpowiedzi na zadane pytania i formułowanie pytań głównie dotyczących prac seminaryjnych i dyplomowych.


Efekt kształcenia


Egzamin ustny



7. LITERATURA


1. Boć J., Jak pisać pracę magisterską, Wyd. „Kolonia”, Wrocław, 1994.2. Lindsay D., Dobre rady dla piszących teksty naukowe, Of. Wyd. politechniki

Wrocławskiej, s. 132, Wrocław, 1995.3. Ruszel R., Piszemy pracę dyplomową, Wyd. Pagina, Gliwice, 1994.4. Urban S., Ładoński W., Jak napisać dobrą pracę magisterską, Wyd. Akademii

Ekonomicznej, s. 195, Wrocław 1994 [Wyd. 2 popr., s. 218, 1997].



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2 30Przygotowanie do zajęć 70Studiowanie literatury 100Inne (przygotowanie referatu i pracy seminaryjnej) 200Łączny nakład pracy studenta 400





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu GOSPODARKA ODPADAMI IIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Poziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność monitoring śrdoowiska









terenowe Liczba


V 1 1 2







WIEDZAW1 potrafi rozróżnić i scharakteryzować podstawowe metody i

procesy stosowane w gospodarce odpadamiK_W03K_W13MS_W09

T1A_W01T1A_W02T1A_W04T1A_W10

W2 wskazać normy prawne regulujące gospodarkę odpadami na danym obszarze


UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wykorzystywać normy prawne regulujące zagadnienia

gospodarki odpadamiK_U16 T1A_U10

U2 potrafi zdecydować które procesy powinny być zastosowane do neutralizacji i utylizacji odpadów

K_U05,MS_U10

T1A_U05

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy korzyści wynikających z wprowadzenia

racjonalnej gospodarki odpadami zarówno w skali lokalnej jak i globalnejswoją postawą aktywnie przyczynia się do minimalizacji produkcji odpadów

K_K03,K_K07,MS_K03,MS_K07

T1A_K03T1A_K04,T1A_K02T1A_K05

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, prezentacje, dyskusja,

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne lub ustne, ćwiczenia - kolokwium, przygotowanie referatu (jeden referat w trakcie ćwiczeń)


Wykład Uczestnicy procesu gospodarowania odpadami. Kontrola ewidencja i sprawozdawczość w gospodarce odpadami. Założenia procesów recyklingu i ich skuteczność. Plany Gospodarki Odpadami (PGO) na szczeblu gminy, powiatu i województwa. Specyfika odpadów przemysłowych i możliwości gospodarczego wykorzystania. Procesy biotermiczne tlenowe i beztlenowe. Charakterystyka i metody utylizacji odpadów niebezpiecznych. Specyfika i metody utylizacji odpadów medycznych. Procesy termiczne w utylizacji odpadów. Procesy odgazowania, zgazowania i spalania odpadów. Charakterystyka oraz metody gromadzenia i oczyszczania odcieków składowisk odpadów. Przyczyny powstawania oraz zagospodarowanie emisji gazowych składowisk odpadów. Monitoring w gospodarce odpadami.


Wymagania stawiane opakowaniom, materiałom i odpadom opakowaniowym. Gromadzenie odpadów komunalnych, odgazowanie składowisk odpadów komunalnych oraz gospodarka wodna składowiska odpadów komunalnych. Zakłady i technologia segregacji odpadów. Odpady niebezpieczne: akumulatory, odpady medyczne, odpady azbestowe, odpady po środkach ochrony roślin, lampy fluorescencyjne i inne zawierające rtęć, oleje przepracowane.


Efekt kształcenia

Forma oceny





7. LITERATURA


1. Bilitewski B. i inni, Podręcznik gospodarki odpadami. Teoria i praktyka. Wyd. Seidel Przywecki, Warszawa 2003.

2. Plany Gospodarki Odpadami.3. Rosik –Dulewska C., Podstawy gospodarki odpadami PWN, Warszawa 2011.4. Skalmowski K., Praca zbiorowa, Poradnik gospodarowania odpadami, tom I - VI.,

Wydawnictwo Verlag Dashöfer, Warszawa 1999.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu BIORÓŻNORODNOŚĆKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność monitoring środowiska


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Mieczysław Stachowiak

Przedmioty wprowadzające Biologia i ekologia

Wymagania wstępne Znajomość podstaw biologii i ekologii ogólnej





terenowe Liczba

punktów (W) (Ć) (L) (P) (S) (T) ECTSiii

V 2 1 4







WIEDZAW1 potrafi zdefiniować podstawowe terminy związane z celami,

zakresem i problematyką bioróżnorodności, czynnikami i procesami ją warunkującymi, znaczeniem, zagrożeniami dla niej oraz możliwościami i metodami jej kształtowania

K_W18,MS_W02

T1A_W04

UMIEJĘTNOŚCIU1 nabywa umiejętność rozpoznawania zagadnień

bioróżnorodności oraz możliwościami i metodami jej kształtowania

K_U01MS_U01

T1A_U01T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest przygotowany do wykorzystywania zdobytej wiedzy w

zakresie bioróżnorodnościK_K07,MS_K07

T1A_K03T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, wykład multimedialny (ilustrowany slajdami i filmami), ćwiczenia audytoryjne ilustrowane prezentacjami multimedialnymi (w ramach ćwiczeń wykonanie zadań tematycznych)

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykłady – egzamin: test, zaliczenie ustnećwiczenia - kolokwia i/lub sprawdziany, przygotowanie projektu, złożenie referatu


Wykład Zmienność organizmów - istota i wymiar bioróżnorodności. Podstawy klasyfikacji organizmów - taksonomia i systematyka. Bioróżnorodność w czasie - ewolucja. Bioróżnorodność w przestrzeni - podstawy biogeografii. Hipoteza masowych wymierań a bioróżnorodność. Ekologiczne aspekty bioróżnorodności. Działalność człowieka a bioróżnorodność. Praktyczne aspekty bioróżnorodności.

Ćwiczenia Podstawy biosystematyki. Źródła informacji o bioróżnorodności. Metody pozyskiwania informacji o bioróżnorodności. Zbiory przyrodnicze. Chorologia i areografia. Przegląd systematyczny flory i fauny Polski. Antropopresja. Ochrona bioróżnorodności.


Efekt kształcenia



W1 X XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Weiner J.(2006), Życie i ewolucja biosfery, Podstawy ekologii ogólnej, wyd. 2, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.

2. Andrzejewski R., Weigle R. (eds.), (2003), Różnorodność biologiczna Polski, Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa.


1. Futuyma D. J. (2008), Ewolucja, WUW, Warszawa.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu PROCEDURY OCENYODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Poziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność monitoring środowiska


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Krzysztof Napieraj







terenowe Liczba


V 1 1 2







WIEDZAW1 potrafi scharakteryzować podstawy procedur związanych z

ocenami oddziaływania na środowiskoK_W18 T1A_W04

W2 wskazać normy prawne regulujące procedury związane z ocenami oddziaływania na środowisko

K_W20,MS_W03

T1A_W05,T1A_W07


związane z ocenami oddziaływania na środowiskoK_U16 T1A_U10

U2 potrafi zdecydować, które procedury należy zastosować w ocenach oddziaływania na środowisko

K_U15MS_U03

T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy korzyści wynikających z wprowadzenia procedur

związanych z ocenami oddziaływania na środowiskoswoją postawą aktywnie przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego poprzez stosowanie określonych procedur

K_K03,K_K07,K_K03,K_K07

T1A_K02,T1A_K03,T1A_K04,T1A_K05




Wykład Charakterystyka i znaczenie OOŚ. Prawa i przepisy dotyczące OOŚ. Podstawowe fazy procedury oceny oddziaływania inwestycji na środowisko. Procedury OOŚ dla małych inwestycji i terenów skażonych. Metody prognozowania i techniki oceny oddziaływania inwestycji na środowisko. Przegląd procedur OOŚ. Wstępna ocena planowanej inwestycji. Przygotowanie do procedury OOS dla inwestycji (sporządzanie harmonogramu; ograniczenia czasowe). Ustalenie zakresu badań i danych przy sporządzaniu oceny oddziaływań na środowisko inwestycji. Analiza oddziaływań negatywnych. Decyzje oraz analiza porealizacyjne – monitoring.


Projekt i wybór wariantów planowanej inwestycji. Wybór metody prognozowania i techniki oceny. Analiza procedury OOS dla małych inwestycji – przykład; Sporządzenie OOS dla wybranej inwestycji.


Efekt kształcenia

Forma oceny

Egzamin Zaliczenie pisemne Kolokwium




7. LITERATURA


1. Teoretyczne podstawy ocen oddziaływania na środowisko, Wyd. Politechniki Koszalińskiej, Koszalin, 2004.

2. Lenart W., Tyszecki A., Merytoryczne i społeczne źródła procesów OOŚ (red.), Ekokonsult, Gdańsk 2002.

3. Podgajniak T., Behnke M., Szymański J., Wybrane aspekty oddziaływań środowiskowych, pozwoleń zintegrowanych, analizy ryzyka, przeglądy ekologiczne, Ekokonsult, Gdańsk, 2003.


1. Wiśniewska B., Farr J. A., Jendrośka J., Postępowanie w sprawie ocen oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć, MS, Warszawa 2002.

2. Czasopismo „Problemy ocen środowiskowych”, Ekokonsult, Gdańsk.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MONITORING WÓD Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność monitoring środowiska



dr inż. Jacek Cieścińskimgr inż. Jerzy Ciechalski

Przedmioty wprowadzające Ochrona środowiska, Ekologia






terenowe Liczba


V 1E 2 3

VI 1E 1 1 3







WIEDZAW1 ma szczegółową wiedzę z zakresu monitoringu wód K_W18 T1A_W04W2 zna cele, zadania oraz metodyczną i organizacyjną stronę

realizacji monitoringu wód powierzchniowych i podziemnychposiada odpowiednią wiedzę aby zorganizować badania terenowe i laboratoryjne w zakresie niezbędnym do oceny jakości wód powierzchniowych i podziemnych

K_W21,MS_W04

T1A_W04T1A_W05



U1 potrafi realizować podstawowe elementy praktycznych badań monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych

K_U17,MS_U05

T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy znaczenia monitoringu wód powierzchniowych i

podziemnych w ochronie środowiska z uwzględnieniem najnowszych zmian wprowadzonych w związku z realizacją przez Polskę Ramowej Dyrektywy Wodnej


T1A_K01,T1A_K02,T1A_K05

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia projektowe oraz ćwiczenia laboratoryjne

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne lub ustne, ćwiczenia projektowe-wykonanie pracy zaliczeniowej, ćwiczenia laboratoryjne-wykonanie ćwiczeń przewidzianych programem, wykonanie sprawozdań, zaliczenie kolokwiów sprawdzających wiedzę


Wykłady Cele i zadania monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych. Omówienie podstawowych wskaźników oraz ich znaczenie w diagnostyce, ocenie jakości i monitoringu wód. Organizacja i zadania monitoringu wód powierzchniowych – płynących i stojących. Organizacja i zadania monitoringu Bałtyku włącznie odcinkami ujściowymi rzek i stref przybrzeżnych. Organizacja i zadania regionalnego monitoringu wód podziemnych. Monitoring geochemiczny osadów wodnych. Interpretacja wyników badań cech fizyczno-chemicznych wód i osadów.

Ćwiczenia projektowe Metodyka poboru prób do badań w monitoringu wód. Wyznaczanie i interpretacja profili termiczno-tlenowych. Oznaczenie podstawowych wskaźników tlenowych i biogennych. Wyznaczenie punktów pomiarowo-kontrolnych i zaprojektowanie badań monitoringowych wybranego ekosystemu wodnego. Obliczanie ładunków zanieczyszczeń w wybranych profilach pomiarowych. Metody wyznaczania podstawowych parametrów morfometryczno-hydrograficzno-zlewniowych zbiorników wodnych. Ustalenie sposobu zagospodarowania i użytkowania zlewni wybranego ekosystemu wodnego. Wyznaczanie naturalnej podatności zbiorników wodnych na degradację.

Ćwiczenia laboratoryjne Oznaczanie wybranych parametrów fizyczno-chemicznych wód. Metoda Secchie’go oznaczania przeźroczystości wód powierzchniowych. Pomiar ustroju termicznego jezior. Pomiar zawartości tlenu w wodzie metodą Winklera oraz metodą membranową – in situ. Sporządzanie wykresów termiczno-tlenowych i ich wykorzystanie dla określania stref limnicznych w jeziorach. Pomiar odczynu pH i kondunktancji. Oznaczanie podstawowych związków biogennych w wodach: azotu ogólnego, azotu amonowego, azotu organicznego, azotu azotanowego, fosforu ogólnego, fosforu fosforanowego. Oznaczanie pomocniczych parametrów chemicznych - chlorków, wapnia, magnezu, twardości.


Efekt kształcenia


1Kolokwium

2Wykonanie

ćwiczeń Sprawozdanie

W1 X XW2 X XU1 X XU2 X XK1 X X

7. LITERATURA


1. Bajtkiewicz-Grabowska E., Mikulski Z., Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa, 1999.2. Ekologia wód śródlądowych - wybrane zagadnienia Praca zbiorowa pod redakcją

Tarwida K., PWN, 1988.3. Kajak Z., Hydrobiologia - Limnologia, ekosystemy wód śródlądowych, PWN,

Warszawa, 1998.Literatura uzupełniająca

1. Program Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2010 – 2013. Biblioteka Państwowego Monitoringu Środowiska. Warszawa, 2009.

2. Wydawnictwa Biblioteki Monitoringu Środowiska.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu KARTOGRAFIA TEMATYCZNAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarneSpecjalność monitoring środowiskaJednostka prowadząca kierunek studiów


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr hab. inż. Janusz Kwiecień, prof. nadzw. UTP

Przedmioty wprowadzające Geodezja i fotogrametria, Geografia

Wymagania wstępne Znajomość podstawowych zasad wykonywania pomiarów geodezyjnych, kartowania szczegółów sytuacyjnych i rzeźby terenu


Semestr




terenowe Liczba


V 1 2 4



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 Posiada podstawową wiedzę o mapach tematycznych i

metodach ich opracowaniaK_W18 T1A_W04

W2 Zna podstawowe zasady kartograficznych metod badań i prezentacji zjawisk oraz obiektów na mapach

K_W07,MS_W08

T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 Posiada umiejętność związaną z opracowaniem map

tematycznych wykorzystując technologię GISK_U02 T1A_U02

U2 Potrafi odczytywać i interpretować komponenty środowiska przyrodniczego na zdjęciach lotniczych i satelitarnych

K_U07,MS_U01

T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 Po zakończeniu przedmiotu student jest przygotowany do

współpracy z projektantami infrastruktury technicznejK_K03,MS_K03,MS_K05

T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład – zaliczenie pisemnećwiczenia - kolokwia i sprawdziany, przygotowanie operatu technicznego


Wykłady Mapy tematyczne a mapy ogólno-geograficzne (skale, układy odniesienia, odwzorowania, zakres tematyczny); charakterystyka zjawisk przestrzennych; pomiar zjawisk; prezentacja graficzna na mapach; metody prezentacji kartograficznej dla danych jakościowych i ilościowych; mapy infrastruktury technicznej; możliwość zastosowania programów GIS przy opracowaniu map tematycznych.


Mapy tematyczne a mapy ogólno-geograficzne (skale, układy odniesienia, odwzorowania, zakres tematyczny); charakterystyka zjawisk przestrzennych; pomiar zjawisk; prezentacja graficzna na mapach; metody prezentacji kartograficznej dla danych jakościowych i ilościowych; mapy infrastruktury technicznej; możliwość zastosowania programów GIS przy opracowaniu map tematycznych.


Efekt kształceniaForma oceny

Egzamin ustny

Egzamin pisemny Kolokwium Projekt Referat


7. LITERATURA


1. Robinson A., Sale R., Morrison J., Podstawy kartografii. PWN, Warszawa 1988.2. Ratajski L, Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej. PPWK, Warszawa –

Wrocław 1989.3. Kraak M.J., Ormeling F., Kartografia – wizualizacja danych przestrzennych. PWN,

Warszawa 1998.4. Instrukcje techniczne Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii – dział kartograficzny


1. Saliszczew A.,. Kartografia ogólna. PWN, Warszawa 1998.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 15Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygot. operatu technicznego)

25



kierunku) 4



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu HYDROBIOLOGIA Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność monitoring środowiska


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Marzenna Wiśniewska







terenowe Liczba


VI 1E 3 4







WIEDZAW1 ma elementarną wiedzę z zakresu ekologii wód śródlądowych K_W04,

K_W18T1A_W01T1A_W03

W2 ma wiedzę z zakresu biomonitoringu obowiązującą w Ramowej Dyrektywie Wodnej

K_W21,MS_W04

T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 rozumie procesy biologiczne zachodzące w środowisku

wodnymK_U05,MS_U01

T1A_U04

U2 potrafi ocenić stan ekologiczny ekosystemów wodnych na podstawie wskaźników biologicznych

K_U01K_U02K_U17

T1A_U01T1A_U02T1A_U10T1A_U11

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy i otwarty na wszelkie działania profilaktyczne,

ochronne i rekultywacyjne ekosystemów wód powierzchniowych i podziemnych

K_K02,MS_K02

T1A_K01T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNE wykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne, analizy mikroskopowe, pokaz

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU egzamin ustny, kolokwium


Wykład

Cel nauczania hydrobiologii technicznej, jej powiązania z innymi naukami, metodyka badań w hydrobiologii. Środowiska wodne, charakterystyczne cechy środowisk morskich i słodkowodnych, podział wód śródlądowych, aktualne problemy związane z zachowaniem zasobów wodnych w Polsce i na Świecie. Wpływ fizycznych właściwości wody (temperatura, światło, gazy, ruch) na życie organizmów. Skład chemiczny wód śródlądowych ze szczególnym uwzględnieniem składników pokarmowych. Produkcyjność ekosystemów wodnych. Charakterystyka zbiorników wodnych o różnym stopniu troficzności. Problemy hydrobiologii stosowanej. Eutrofizacja – przyczyny, symptomy i przeciwdziałanie. Saprobizacja – wpływ ścieków na biocenozę, systemy saprobów, biologiczne kryteria i wskaźniki oceny wody. Acydyfikacja – przyczyny i skutki dla ekosystemów wodnych. Charakterystyka Ramowej Dyrektywy Wodnej w zakresie elementów hydrobiologicznych.


Metodyka badań hydrobiologicznych. Metody połowu organizmów wodnych, konserwacja zbiorów, wybór miejsc i częstotliwość poboru prób, prezentacja sprzętu, analiza jakościowa i ilościowa w hydrobiologii. Wprowadzenie do proponowanych, nowoczesnych metod biomonitoringu wód powierzchniowych w Polsce. Bioindykacyjna rola wybranych organizmów wodnych w ocenie siedliska. Ocena zanieczyszczenia wód w oparciu o saproby. Diagnozowanie trofii oraz jej fluktuacji w ekosystemie wodnym.Zapoznanie studentów z metodami poboru, konserwacji i oznaczania organizmów wodnych o znaczeniu bioindykacyjnym w ocenie jakości siedlisk wodnych. Organizmy planktonowe - fito i zooplankton, organizmy peryfitonowe, organizmy bentosowe i przydenne: Ciliata, Oligochaeta, Hirudinea, larwy Chironomidae, Mollusca. Makrofity i rola litoralu w funkcjonowaniu ekosystemów wodnych.


Efekt kształcenia

Forma oceny

Egzamin ustny





7. LITERATURA


1. Allan D. J., 1998, Ekologia wód płynących. PWN. Warszawa. 2. Kajak Z., 1998, Hydrobiologia-Limnologia. PWN, Warszawa.3. Winfried L., Sommer U., 1996, Ekologia wód śródlądowych. PWN. Warszawa.


1. Biblioteka Monitoringu Środowiska. PIOŚ. Warszawa.2. Ramowa Dyrektywa Wodna –strony internetowe.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 60Przygotowanie do zajęć 15Studiowanie literatury 20Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń ) 30Łączny nakład pracy studenta 125





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotuEKONOMIKA OCHRONY ŚRODOWISKA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów Studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność monitoring środowiska


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr Marek A. Ramczyk

Przedmioty wprowadzające Podstawy ekonomii

Wymagania wstępne Znajomość podstaw ekonomii





terenowe Liczba


V 1 1 3VI 2 1 3







WIEDZAW1 ma wiedzę w zakresie ochrony powietrza, wód, powierzchni

ziemi i przyrody ożywionejK_W18 T1A_W03

W2 zna podstawy i aplikacyjne aspekty ekonomiki ochrony środowiska w zarządzaniu środowiskiem

K_W21,MS_W03

T1A_W04,T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 posiada umiejętność rozpoznawania zagadnień w zakresie

ekonomiki ochrony środowiskaK_U07,K_U17,MS_U03

T1A_U07,T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest przygotowany do wykorzystywania zdobytej wiedzy w

zakresie ekonomiki ochrony środowiskaK_K02,K_K05,MS_K02,MS_K05

T1A_K02,T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład - wykład multimedialny, ćwiczenia projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU wykład – zaliczenie na podstawie 2 kolokwiów

ćwiczenia – złożenie 2 referatów


Wykład Formuła rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska stosowana w krajach Unii Europejskiej. Aplikacja zagadnienia komiwojażera do badań monitoringowych środowiska. Procedura przetargowa. Zasady sporządzania kosztorysów przedsięwzięć inwestycyjnych. Harmonogram rzeczowo –finansowy inwestycji. Źródła finansowania zadań inwestycyjnych. Ocena efektów ekologicznych. Efekty ekonomiczne przedsięwzięcia inwestycyjnego.

Ćwiczenia audytoryjne Ćwiczenia mają charakter zajęć sprawdzających wiedzę z wykładów i zalecanej literatury, wyjaśniających wątpliwości i trudniejsze problemy oraz polegających na opracowaniu określonych scenariuszy aplikacyjnych w zakresie: rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska, zagadnienia komiwojażera w badaniach monitoringowych środowiska, procedur przetargowych, kosztorysów inwestorskich, harmonogramów rzeczowo finansowych przedsięwzięć inwestycyjnych, bilansowania źródeł finansowania inwestycji i oceny efektów ekologiczno-ekonomicznych inwestycji.


Efekt kształcenia


nr 1Kolokwium

nr 2 Referat nr 1 Referat nr 2 …………

W1 X X XW2 X X XU1 X X X XK1 X X

7. LITERATURA


1. Instrumenty ekonomiczne dla ochrony środowiska, OECD, Warszawa, 1990.2. Łojewski S., Ekonomia środowiska, ATR Bydgoszcz, Bydgoszcz, 1995.3. Czaja S., Fiedor B., Graczyk A.., Jakubczyk Z., Podstawy ekonomii środowiska i

zasobów naturalnych, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa, 2002.Literatura uzupełniająca

1. Inwestycje inżynierii ochrony środowiska, praca zbior. pod. red. A. Podhoreckiego, ATR Bydgoszcz, Bydgoszcz, 1998.

2. Borsuk S., Ramczyk M.A., Wiśniewski J.W., Ekonomiczne problemy jakości wód jeziornych, Instytut Wydawniczy „GRAVIS”, Toruń, 1991.

3. Poskrobko B., Zarządzanie środowiskiem, Warszawa, 1998.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2.2 75Przygotowanie do zajęć 10Studiowanie literatury 10Inne (przygotowanie do kolokwiów, zaliczeń, przygotowanie projektu) 55Łączny nakład pracy studenta 150





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MONITORING PRZYRODY OŻYWIONEJKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność monitoring środowiska


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Mieczysław Stachowiak


Wymagania wstępne Znajomość podstaw biologii i ekologii ogólnej





terenowe Liczba


V 1E 1 1 4







WIEDZAW1 potrafi zdefiniować podstawowe terminy związane z celami,

zakresem i metodami monitorowania żywych zasobów przyrodyK_W18 T1A_W03

W2 potrafi wskazać działania, które mają na celu odpowiednie wykorzystanie oraz odnawianie zasobów i składników przyrody ożywionej

K_W11,MS_W06

T1A_W03,T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 nabywa umiejętność rozpoznawania zagadnień w zakresie

przyrody ożywionej oraz zapoznaje się z możliwościami i metodami jej obserwacji

K_U01 T1A_U01,T1A_U02

U2 potrafi objaśnić powiązania między zjawiskami występującymi w przyrodzie ożywionej

K_U02,MS_U07

T1A_U01,T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy skali zagrożeń dokonujących się w środowisku

przyrodniczym oraz jest przygotowany do wykorzystywania zdobytej wiedzy w zakresie monitoringu przyrody ożywionej

K_K07,MS_K07

T1A_K03,T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, wykład multimedialny (ilustrowany slajdami i filmami), ćwiczenia audytoryjne ilustrowane prezentacjami multimedialnymi (w ramach ćwiczeń wykonanie zadań tematycznych)

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykłady – egzamin: test, zaliczenie ustnećwiczenia - kolokwia i/lub sprawdziany, przygotowanie projektu, złożenie referatu


Wykład System Państwowego Monitoringu Środowiska. Zakres monitorowania żywych zasobów przyrody w systemie Państwowego Monitoringu Środowiska. Programy wspomagające i uzupełniające system zbierania i przetwarzania informacji o żywych zasobach przyrody. Źródła informacji o żywych zasobach przyrody. Muzealnictwo przyrodnicze jako integralna część systemu gromadzenia informacji o żywych zasobach przyrody. Organizacja systemu zbierania i przetwarzania informacji o żywych zasobach przyrody. Współpraca międzynarodowa w zakresie gromadzenia informacji o żywych zasobach przyrody. Aktualny stan wiedzy o florze i faunie Polski. Podstawy biogeografii i aerografii. Prognozowanie zmian obrazu fauny i flory w zależności od zmian zachodzących w środowisku.

Ćwiczenia Przedmiot monitorowania żywych zasobów przyrody. Gatunki rzadkie i zagrożone wyginięciem — pojęcia podstawowe. Zasięgi. Klasyfikacja międzynarodowa gatunków rzadko spotykanych i zagrożonych wyginięciem. Listy gatunków rzadko spotykanych i zagrożonych wyginięciem, „czerwone księgi”. Planowanie i organizacja prac z zakresu monitorowania żywych zasobów przyrody. Wybrane zagadnienia z zakresu analizy fitocenologicznej. Wybrane zagadnienia z zakresu analizy zoocenologicznej. Metody pozyskiwania materiałów przyrodniczych w terenie dla celów monitorowania stanu żywych zasobów przyrody. Praca z kluczami do oznaczania roślin i zwierząt. Ćwiczenia praktyczne z zakresu analizy biocenologicznej.


Efekt kształcenia



W1 X XW2 X XU1 X XU2 X X X XK1 X X

7. LITERATURA


2. Głowaciński Z. (red.), Polska czerwona księga zwierząt, PWRiL, Warszawa, 1992.3. Głowaciński Z. (red.), Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce,

Zakł. Ochr. Przyr. I Zas. Nat. PAN, Kraków, 1992.4. Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., (red.), Polska czerwona księga roślin, Inst. Ochr.

Przyrody PAN, Kraków, 1993.Literatura uzupełniająca

2. Borsuk S., Jutrowska E., Goszczyński J., Monitoring środowiska, Habitat, Bydgoszcz, 1999.



Liczba godzin





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MONITORING POWIERZCHNI ZIEMIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność monitoring środowiska



Przedmioty wprowadzające Chemia, Ochrona środowiska, Hydrologia i nauka o Ziemi, Monitoring środowiska

Wymagania wstępne Podstawy wiedzy z zakresu chemii ogólnej





terenowe Liczba


V 2E 1 1 4







WIEDZAW1 potrafi formułować i objaśnić cele i zadania monitoringu

powierzchni ziemi K_W21,MS_W05

T1A_W04,T1A_W05

W2 potrafi wskazać i wykorzystywać konkretną metodykę i procedury w celu oznaczenia podstawowych parametrów fizyko-chemicznych gleby.

K_W03 T1A_W01,T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zinterpretować wyniki analiz laboratoryjnych, K_U02 T1A_U01,

T1A_U02U2 potrafi scharakteryzować parametry chemiczne i fizyczne

badanych glebK_U05,MS_U06

T1A_U05

U3 potrafi ocenić ewentualne ryzyko skażenia analizowanego środowiska glebowego

K_U17,MS_U08

T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy przemian i procesów zachodzących w glebie

jest zdolny do współpracy w niwelowaniu zagrożeń spowodowanych szeroko pojętą antropopresją środowiska glebowego.


T1A_K01,T1A_K02,T1A_K03,T1A_K04


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny - test, ćwiczenia - kolokwia, przygotowanie sprawozdań z ćwiczeń w laboratorium


Wykład Litosfera – budowa, funkcje oraz związki z pozostałymi komponentami epigeosfery. Morfologia, systematyka i charakterystyka gleb Polski. Surowce mineralne i kopaliny – eksploatacja jako potencjalne zagrożenie degradacją i dewastacją powierzchni ziemi. Organizacja sieci monitoringu powierzchni ziemi w Polsce. Problematyka ochrony powierzchni ziemi w skali globalnej i krajowej. Część mineralna gleb. Część organiczna –powstawanie, funkcje, zawartość próchnicy. Właściwości fizyczne i chemiczne gleb. Kwasowość i właściwości sorpcyjne gleb. Odczyn gleb.

Ćwiczenia Metody poboru i przygotowanie próbek glebowych do analizy. Określanie cech morfologicznych i przyporządkowanie gleby do określonej jednostki systematycznej. Podstawowe właściwości fizyczne gleb – gęstość właściwa, wskaźnik plastyczności. Oznaczanie węgla organicznego metodą Tiurina. Oznaczanie fosforu i potasu metodą Egnera – Riehma. Oznaczanie sumy kationów zasadowych i kwasowości hydrolitycznej. Oznaczanie odczynu metodą kolorymetryczną i elektrometryczną. Oznaczanie węglanu wapnia. Pomiar zawartości wapnia i magnezu metodą miareczkową. Analiza zawartości chlorków w glebach. Oznaczanie przewodności elektrolitycznej roztworu glebowego. Metale ciężkie w glebie.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie

W1 X X XW2 X X XU1 X X XU2 X X XU3 X X XK1 X

7. LITERATURA


1. Dobrzański B., 1996, Gleboznawstwo, PWRiL, Warszawa.2. Kabata-Pendias A., Pendias H., 1999, Biogeochemia pierwiastków śladowych, PWN,

Warszawa.3. Mocek A., Drzymała S., , 1997, Geneza, analiza i klasyfikacja gleb, Wyd. AR Poznań.4. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Z, 2004, Badania

ekologiczno-gleboznawcze, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa. Literatura uzupełniająca

1. Andrews J.E., Brimblecombe P., 2000, Wprowadzenie do chemii środowiska, WNT, Warszawa.

2. Myślińska E., 2001, Laboratoryjne badanie gruntów, PWN, Warszawa.



Liczba godzin





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MONITORINGPOWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność monitoring środowiska



Przedmioty wprowadzające Ochrona powietrza, Ochrona środowiska, Monitoring środowiska

Wymagania wstępneZnajomość podstawowych zagadnień z wyżej wymienionych przedmiotów, ze szczególnym uwzględnieniem umiejętności rozpoznawania zjawisk i procesów zachodzących w atmosferze





terenowe Liczba


V 2E 1 1 5







WIEDZAW1 potrafi objaśnić i scharakteryzować rolę i zadania monitoringu

powietrza atmosferycznegoK_W21 T1A_W04,

T1A_W05W2 potrafi interpretować dane i wyniki analiz oraz ocenić stan

powietrza atmosferycznegoK_W18,MS_W07

T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi analizować i interpretować dane monitoringowe,

wykorzystywać konkretne metody do analizy zanieczyszczeń oraz akty prawne regulujące zagadnienia monitoringu powietrza

K_U17,MS_U09

T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest otwarty na problemy związane z ochroną i monitoringiem

powietrza oraz świadomy zagrożeń związanych z ponadnormatywną emisją zanieczyszczeń do atmosfery.

K_K02,MS_K02,MS_K04

T1A_K01,T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne, dyskusja

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny

ćwiczenia – kolokwium, przygotowanie referatu (jeden referat w trakcie ćwiczeń)


Wykład Cele i zadania monitoringu powietrza atmosferycznego. Zasady tworzenia sieci monitoringowych. Zasady lokalizacji stanowisk pomiarowych. Klasyfikacja stref. Interpretacja danych dotyczących składu chemicznego powietrza. Monitoring powietrza – stacje pomiarowe, raporty o poziomie zanieczyszczeń. Akty prawne regulujące działalność Państwowego Monitoringu Środowiska. Ustawy i rozporządzenia określające poziomy dopuszczalne, docelowe, długoterminowe i alarmowe.

Ćwiczenia Metody pomiaru poszczególnych zanieczyszczeń powietrza. Wykorzystanie technik telemetrycznych w systemach pomiarowych OPSIS. Wykorzystanie danych monitoringowych. Interpretacja danych dotyczących składu chemicznego powietrza. Metoda referencyjna obliczania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w atmosferze. Teoria błędów pomiarowych, rodzaje błędów i sposoby ich obliczania. Analiza statystyczna danych pomiarowych.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin pisemny Kolokwium Przygotowanie

referatuW1 X X XW2 X X XU1 X X XK1 X

7. LITERATURA


1. PIOŚ, Zasada projektowania elementów sieci monitoringu zanieczyszczeń atmosfery, 1991, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.

2. Inspekcja Ochrony Środowiska. Stan środowiska w Polsce na tle celów i priorytetów Unii Europejskiej. Raport wskaźnikowy 2004. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa, 2006.


1. Główny Urząd Statystyczny, Ochrona Środowiska, 2010, Zakład Wydawnictw Statystycznych, Warszawa.

2. Dziennik Ustaw – ustawy i rozporządzenia z zakresu monitoringu powietrza atmosferycznego.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu TECHNIKI REKULTYWACJI I NATURYZACJIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność monitoring środowiska



Przedmioty wprowadzające Ochrona środowiska, Biologia i ekologia, Gospodarka odpadami

Wymagania wstępne Znajomość zagadnień ochrony środowiska obiegu materii i energii w ekosystemach i zaburzeń równowagi przyrodniczej





terenowe Liczba


VI 1 1 3







WIEDZAW1 zna antropogeniczne przyczyny i skutki degradacji wybranych

elementów środowiskaK_W18 T1A_W03

W2 posiada podstawową wiedzę w zakresie znaczenia działań naprawczych w środowisku

K_W20,MS_W11

T1A_W02,T1A_W05,T1A_W07

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zinterpretować i wykorzystać informacje przydatne w

projektowaniu technicznych i organizacyjnych aspektów rekultywacji i renaturyzacji wybranych elementów środowiska

K_U02,MS_U10

T1A_U01,T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy znaczenia działań naprawczych w środowisku i

ich roli strategii zrównoważonego rozwojuK_K02,MS_K02

T1A_K01,T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład tradycyjny i multimedialny, ćwiczenia projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykłady - zaliczenie ustne, ćwiczenia projektowe - przygotowanie i omówienie projektu na zajęciach


Wykłady Podstawy prawne oraz stan i potrzeby rekultywacji terenów zdegradowanych w Polsce. Naturalne i antropogeniczne przyczyny zjawisk degradacyjnych w przyrodzie. Pojęcia gruntu i gleby oraz podstawowe procesy i formy ich degradacji. Techniki i kierunki renaturyzacji i rekultywacji. Techniczno-biologiczne aspekty ochrony i rekultywacji gleb. Podstawowe zasady ochrony, rekultywacji i renaturyzacji cieków i zbiorników wodnych. Fazy i etapy prac rekultywacyjnych i renaturyzacyjnych.


Wykonanie projektów związanych z zagadnieniami technicznymi rekultywacji i renaturyzacji wybranych elementów środowiska z uwzględnieniem biotechnicznych właściwości roślin, substancji i materiałów stosowanych w ochronie, rekultywacji i renaturyzacji terenów zdegradowanych.


Efekt kształcenia


1Kolokwium

2Wykonanie

ćwiczeń Sprawozdanie Zaliczenie ustne

Wykonanie projektu

W1 XW2 XU1 XK1 X X

7. LITERATURA


1. Ledwoń K., Ekologiczne podstawy kształtowania technosfery, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Wrocław, 1998.

2. Schiechtl B., Inżynieria ekologiczna w budownictwie wodnym i ziemnym, Wydawnictwo Arkady, Warszawa, 1999.

3. Żelazo J., Popek Z., Podstawy renaturyzacji rzek. Wydawnictwo SGGW. Warszawa 2002.


1. Cymerman R., Rekultywacja gruntów zdewastowanych, Wydawnictwo ART. Olsztyn, Olsztyn, 1988.

2. Greszta J., Metody rekultywacji i zagospodarowania nieużytków poprzemysłowych, Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 1980.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu EKOLOGIA KRAJOBRAZUKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność monitoring środowiska


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr Jolanta Cichowska

Przedmioty wprowadzające Biologia, Ekologia

Wymagania wstępne Znajomość najważniejszych pojęć w ekologii (populacja, biocenoza, ekosystem) oraz biologii (ewolucja, różnorodność, genetyka).





terenowe Liczba


VI 2 1 3







WIEDZAW1 potrafi umiejscowić ekologię krajobrazu w systemie nauk,

wyróżnić i klasyfikować przestrzenne jednostki przyrodniczeK_W11 T1A_W03

W2 zna podstawy teoretyczne dyscypliny oraz struktury i funkcjonowanie systemów przyrodniczych

K_W21,MS_W08

T1A_W04T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 nabywa umiejętność praktycznego dokonywania oceny

zagadnień związanych z problematyką ekologii krajobrazu na płaszczyźnie człowiek-środowisko

K_U01,MS_U03

T1A_U01T1A_U02

U2 nabywa umiejętność spójnego, kompleksowego i interdyscyplinarnego myślenia

K_U18 T1A_U05

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy znaczenia ugruntowanych zasady ekologicznego

myślenia, w kontekście zmian zachodzących na kuli ziemskiejK_K07,MS_K07

T1A_K03T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, dyskusja, metoda przypadków

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie ustne,ćwiczenia - kolokwium i przygotowanie projektu w ramach ćwiczeń


Wykład Krajobraz jako obiekt badań i podstawowe informacje w ekologii krajobrazu. Holistyczna koncepcja przyrody i teoria systemów w badaniach krajobrazowych. Biogeograficzna teoria wysp, model płatów i korytarzy ekologicznych. Różnorodność biologiczna w krajobrazie. Ekotony i ich rola w funkcjonowaniu krajobrazu. Sukcesja ekologiczna i jej znaczenie w kształtowaniu krajobrazu. Zmiany antropogeniczne w układach krajobrazowych. Planowanie krajobrazu.

Ćwiczenia Ekologiczne podstawy kształtowania i ochrony krajobrazu. Gospodarowanie przestrzenią w różnych typach krajobrazu (krajobraz miejski, krajobrazy podmiejskie, krajobrazy wiejskie). Ekologia krajobrazu i badania w skali globalnej. Idea zrównoważonego rozwoju.


Efekt kształcenia


ustne (wykład)

Kolokwium(ćwiczenia) Projekt

W1 XW2 X XU1 X XU2 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Richling A., Solon J., Ekologia krajobrazu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

2. Banaszak J., Wiśniewski H., Podstawy ekologii, Wyd. Ucz. WSP, Bydgoszcz 1999.3. Ostaszewska K., Geografia krajobrazu, PWN Warszawa 2002.


1. Żarska B., Ochrona krajobrazu, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2003.2. Wolski P., Przyrodnicze podstawy kształtowania krajobrazu. Słownik pojęć.

Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2002.3. Bajerowski T., Biłozor A., Cieślak I., Senetra A., Ocena i wycena krajobrazu. Wybrane

problemy rynkowej oceny i wyceny krajobrazu wiejskiego, miejskiego i stref przejściowych. Wydawnictwo Educaterra 2007.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu STRATEGIA ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność monitoring środowiskaJednostka prowadząca kierunek studiów

WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAZAKŁAD ZARZĄDZANIA I GOSPODAROWANIA ŚRODOWISKIEM

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr hab. Stanisław Borsuk prof. nadzw. UTP


Wymagania wstępne Umiejętność analizy skutków działań gospodarczych w środowisku





terenowe Liczba


V 1 2







WIEDZAW1 Ma wiedzę w zakresie zagadnień dotyczących strategii

zrównoważonego rozwojuK_W11,K_W20,MS_W08

T1A_W03,T1A_W07,T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zdefiniować podstawowe zasady opracowywania

strategii zrównoważonego rozwoju dla gminy oraz zaproponować i objaśnić własne rozwiązania w tym zakresie

K_U07,MS_U03

T1A_U07,T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest zdolny do opracowania i wdrożenia strategii

zrównoważonego rozwojuK_K05,MS_K05

T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNE wykład multimedialny oraz tradycyjny

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykłady - wygłoszenie referatu na zadany temat oraz zaliczenie ustne


Wykłady Zrównoważony rozwój – definicje i historia. Metody kwantyfikacji celów społecznych, ekonomicznych i ekologicznych (pieniężne i niepieniężne wskaźniki dobrobytu

ekonomicznego. Pojęcie i struktura wewnętrzna koncepcji zrównoważonego rozwoju (ekorozwój jako: zbiór cech, zbiór celów, zbiór zasad i ład zintegrowany; ekorozwój a tradycyjne strategie rozwojowe). Agenda 21 jako narzędzie pomiaru realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju (agendy światowe i międzynarodowe; Krajowa Agenda 21; Regionalne Agendy 21; Lokalne Agendy 21). Międzynarodowe systemy wskaźników ekorozwoju (kryteria wyboru: system wskaźników według schematów: presja – stan – reakcja; wskaźniki agregatowe; wskaźniki OECD; wskaźniki ONZ; wskaźniki Banku Światowego). Narodowe, regionalne i lokalne systemy wskaźników zrównoważonego rozwoju (doświadczenia krajów zachodnich i elementy systemu polskiego). Matryca wskaźników ekorozwoju. Scenariusze rozwoju.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny

Zaliczenie ustne Projekt Sprawozdanie …………

W1 XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Kozłowski S., Droga do ekorozwoju, Warszawa, 1994.2. Kozłowski S., Zrównoważony rozwój - program na jutro, Wyd. „Abrys”, Poznań-

Warszawa 2008.3. Kozłowski S., Ekorozwój: wyzwanie XXI wieku, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa

2000.Literatura uzupełniająca

1. Kozłowski S., Droga do ekorozwoju, Warszawa, 1994.2. Piontek B., Piontek F., Piontek W., Ekorozwój i narzędzia jego realizacji, Wydaw.

Ekonomia i Środowisko, Białystok 1997.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 15Przygotowanie do zajęć 5Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do zaliczenia wykładu) 15Łączny nakład pracy studenta 50





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu OGRZEWNICTWO, WENTYLACJA I KLIMATYZACJA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiSpecjalność monitoring śrdowiska









terenowe Liczba


VI 1 2 3







zaopatrzenia w ciepło w zakresie potrzebnym do ich projektowania wykonania i eksploatacji

K_W15 T1A_W01,T1A_W05,T1A_W10

W2 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania elementów i urządzeń wentylacji i klimatyzacji oraz chłodnictwa w zakresie potrzebnym do ich projektowania, wykonawstwa i eksploatacji w obiektach budowlanych

K_W17,MS_W10

T1A_W04,T1A_W05,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi ocenić wpływ na środowisko instalacji ogrzewania K_U11,

MS_U11T1A_U06,T1A_U07,T1A_U11

U2 potrafi ocenić wpływ na środowisko instalacji wentylacji i klimatyzacji

K_U12,MS_U11

T1A_U06,T1A_U07,T1A_U11


trzeciego stopnia studiów, podnoszenia kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych, doskonalenia osobistego oraz awansu społecznegoma świadomość odpowiedzialności zawodowej, społecznej i osobistej za swoją działalność realizowaną indywidualnie i w


T1A_K01,T1A_K02

zespole


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUWykład – kolokwium, ćwiczenia laboratoryjne – kolokwia (sprawdziany pisemne)


Wykład Podstawowe pojęcia i terminologia stosowane w ogrzewnictwie. Podstawowe przepisy prawa obowiązujące w ogrzewnictwie. Klasyfikacja instalacji ogrzewczych. Procedura obliczenia projektowego obciążenia cieplnego i zapotrzebowania na ciepło budynków. Regulacja temperatury w systemach ogrzewczych. Automatyczna regulacja obiegów ogrzewania. Klimat zewnętrzny i mikroklimat wewnętrzny. Komfort cieplny i wilgotnościowy – czynniki subiektywne i obiektywne komfortu cieplno-wilgotnościowego. Wymiana powietrza w pomieszczeniach. Wentylacja naturalna, mechaniczna i hybrydowa. Jakość powietrza wewnętrznego. Kryteria higieniczne jakości powietrza w pomieszczeniu. Syndrom „chorego” budynku. Systemy wentylacji i klimatyzacji. Aerodynamika przepływu powietrza w pomieszczeniach – projekt rozdziału powietrza, rodzaj (system) nawiewu powietrza do pomieszczenia. Dobór elementów nawiewnych i wywiewnych. Filtracja powietrza. Efektywność i niezawodność systemów ogrzewczych i wentylacyjnych.


Z zakresu wykładów.


Efekty kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Pełech A., Wentylacja i klimatyzacja. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2009.


3. Kabza Z., Kostyrko K., Metrologia i klimatyzacja. Poradnik. EWFE, 1994.Literatura uzupełniająca




Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. I.2 45Przygotowanie do zajęć 15Studiowanie literatury 10Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń) 20Łączny nakład pracy studenta 90



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SEMINARIUM DYPLOMOWEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność monitoring środowiska



prof. dr hab. Jerzy Garbacz


Wymagania wstępne Dostateczny poziom opanowania przedmiotów kierunkowych





terenowe Liczba


VII 3 15


Lp. Opis efektów kształceniaOdniesienie do kierunkowych




WIEDZAW1 przygotowanie do samodzielnej pracy badawczej lub

projektowej, sposoby pozyskiwania wyników i ich opracowanie statystyczne, interpretacja wyników i wnioskowanie, studia literaturowe, zasady opracowania pracy seminaryjnej i dyplomowej, odwołania do literatury, referowanie prac, formułowanie pytań i odpowiedzi, dyskusja

K_W01÷K_W03K_W09, K_W19,MS_W01÷MS_W11

T1A_W01T1A_W02T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 po zakończeniu przedmiotu student potrafi przeanalizować,

podsumować i zreferować pracę dyplomową na wybrany temat

K_U01÷K_U02,K_U05,MS_U01÷MS_U11

T1A_U01T1A_U02T1A_U04


opracowania i obrony pracy dyplomowejK_K01, K_K02,K_K04, K_K08,MS_K01÷MS_K07

T1A_K01T1A_K02T1A_K03T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEkonwersatorium, referaty

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUpozytywna ocena minimum 2 referatów


SeminariumOmówienie metod prowadzenia studiów literaturowych, spisów literatury i odwołań do niej w tekście. Zasady sporządzania konspektów, spisów treści. Rejestracja wyników badań i opracowania statystyczne. Opracowanie pracy seminaryjnej, referowanie i obrona. Opracowywanie pracy dyplomowej i referowanie jej w stanie posiadanego zaawansowania. Dyskusje naukowe na temat stanu wiedzy wg literatury, odpowiedzi na zadane pytania i formułowanie pytań głównie dotyczących prac seminaryjnych i dyplomowych.


Efekt kształcenia


1Kolokwium

2Wykonanie

ćwiczeń Sprawozdanie Opracowanie referatu

Zaliczenie pisemne

W1 XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Boć J., Jak pisać pracę magisterską. Wyd. „Kolonia”, Wrocław 1994.2. Lindsay D., Dobre rady dla piszących teksty naukowe. Wrocław: Of. Wydaw.

Politechniki Wrocławskiej 1995, s. 132. Literatura uzupełniająca

1. Ruszel R., Piszemy pracę dyplomową. Gliwice „Pagina” 1994.2. Urban S., Ładoński W., Jak napisać dobrą pracę magisterską. Wydaw. Akad.

Ekonomicznej , s. 195, [Wyd.2 popr. 1997, s. 218], Wrocław 1994.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęć 30Studiowanie literatury 100Inne (przygotowanie do konwersacji oraz referowania) 200Łączny nakład pracy studenta 360





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MECHANIKA GRUNTÓW I FUNDAMENTOWANIE II

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanych




Przedmioty wprowadzające Mechanika Gruntów i Fundamentowanie

Wymagania wstępne Znajomość i rozumienie właściwości fizycznych i mechanicznych gruntu





terenowe Liczba


V 1E 1 1 4







WIEDZAW1 student posiada wiedzę obejmującą zagadnienia bezpiecznego

projektowania i wykonawstwa konstrukcji inżynierskich w zróżnicowanych warunkach gruntowych

K_W06,IT_W02

T1A_W02

W2 student zna zagrożenia środowiskowe będące efektem antropopresji na podłoże gruntowe

K_W18 T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 student potrafi zaprojektować typowe posadowienia konstrukcji

inżynierskich, rozwiązywać problemy związane z posadowieniem konstrukcji w trudnych warunkach geotechnicznych

K_U13,IT_03

T1A_U06,T1A_U07,T1A_U08

U2 student posiada umiejętność sporządzania prostych dokumentacji geotechnicznych

K_U16 T1A_U11


aspektów a w tym wpływu na środowiskoK_K02,IT_K02

T1A_K01,T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne i terenowe, prelekcja,

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład- egzamin pisemny lub ustny

ćwiczenia laboratoryjne – przygotowanie sprawozdań, zaliczenie pisemne lub ustnećwiczenia projektowe – przygotowanie projektu


Wykłady Stateczność skarp i zboczy. Zapobieganie procesom osuwiskowym – odwadnianie, stawianie murów oporowych, kotwienie, stawianie przypór dociążających, palowanie terenów osuwiskowych. Wyznaczanie parcia gruntu na konstrukcje oporowe. Stateczność konstrukcji oporowych. Wybór rodzaju fundamentów w zależności od warunków geologicznych i geotechnicznych. Zasady projektowania fundamentów bezpośrednich. Ogólne zasady posadowienia głębokiego. Przegląd metod ulepszania gruntów słabych. Elementy budowli ziemnych. Rozpoznawanie terenów zanieczyszczonych i projektowanie sposobów oczyszczania gruntów


Określanie parametrów geotechnicznych gruntów za pomocą metod polowych i laboratoryjnych. Zasady sporządzania dokumentacji geotechnicznych.

Ćwiczenia projektowe Wyznaczanie rozkładu parcia czynnego biernego i spoczynkowego na konstrukcje oporowe, stateczność konstrukcji oporowych. Projektowanie fundamentów bezpośrednich: obliczanie nośności, wyznaczanie naprężeń pod fundamentem, obliczanie osiadań gruntów.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XW2 XU1 X XU2 X XK1 X X

7. LITERATURA


6. Wiłun Z., Zarys geotechniki. WKŁ.7. Dembicki E., Fundamentowanie t I i II. Arkady.8. Pisarczyk S., Mechanika Gruntów, Polit. Warszawska Warszawa 2005.9. Pisarczyk S., Geoinżynieria. Metody modyfikacji podłoża gruntowego, Politechnika

Warszawska Warszawa 2005.10. Puła O., Rybak Cz., Fundamentowanie. Projektowanie posadowień,DWE 2005.


3. Kuczynski J., Miejskie budowle sanitarne i podziemne. PWN. Warszawa –Wrocław 1980.

4. Bolt A., Cichy W., Topolnicki M., Zadroga B., Mechanika gruntów w zadaniach PG 1985.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu KONSTRUKCJE BETONOWE I METALOWEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanych









terenowe Liczba


V 2 2 5








wiedzę w zakresie istoty konstrukcji betonowych i metalowych, w tym materiałów i wyrobów hutniczych, podstawowych modeli obliczeniowychzna zasady kształtowania konstrukcji betonowych i metalowych, projektowania i obliczania nośności przekrojów betonowych i stalowych, obciążeń i zachowania się konstrukcji pod wpływem obciążenia, zasady idealizacji geometrii

K_W08 T1A_W03

W2 ma elementarną wiedzę dotyczącą obliczania i konstruowania podstawowych elementów konstrukcji wsporczych oraz budynków szkieletowych i halowych, ich ochrony antykorozyjnej i antyogniowej

K_W10,IT_W02

T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi obliczać i zaprojektować podstawowe elementy i

konstrukcje betonowe i metalowe potrafi dokonać odpowiedniego doboru materiałów budowlanych do założonych rozwiązań technologiczno-konstrukcyjnych

K_U04,IT_U03

T1A_U06

U2 potrafi opracować dokumentację dotyczącą realizacji zadania inżynierskiego

K_U08 T1A_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 ma świadomość odpowiedzialności za skutki przyjętych

rozwiązań inżynierskichK_K03, T1A_K02

IT_K05


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - kolokwium pisemnećwiczenia - opracowanie i zaliczenie projektu





Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1W2U1U2K1

7. LITERATURA


6. Bródka J., Brodniewicz M., 2001. Projektowanie konstrukcji stalowych. Wydawnictwo Politechniki Białostockiej

7. Rykaluk K.: Konstrukcje stalowe, 2001. Podstawy i elementy. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne.

8. Żmuda J.: Podstawy projektowania konstrukcji metalowych, 1992. Wyd TiT.9. Kamiński M., Pędziwiatr J., Styś D., 2004, Projektowanie konstrukcji żelbetowych,






Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ZARZĄDZANIE INFRASTRUKTURĄ TECHNICZNĄ

Kierunek studiów Inżynieria środowiskaPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanychJednostka prowadząca kierunek studiów


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Adam Bujarkiewicz

Przedmioty wprowadzające Technologia informacyjna, Systemy informacji przestrzennej

Wymagania wstępne Podstawowa umiejętność obsługi baz danych GIS, podstawowa znajomość elementów infrastruktury technicznej


Semestr




terenowe Liczba


VI 2 1 3



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 opisuje strukturę i rozpoznaje działania infrastruktury

technicznej otoczenia biznesu i jej wpływu na przebieg procesów w organizacjach gospodarczych

K_W02, K_W08,IT_W03

T1A_W04, T1A_W05

W2 identyfikuje funkcjonalność i wskazuje możliwości wykorzystania zintegrowanych systemów zarządzania infrastrukturą, w szczególności systemów informacji przestrzennej GIS

K_W03, K_W04, K_W08

T1A_W02, T1A_W03, T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi stosować nowoczesne systemy informatyczne, zwłaszcza

systemy GIS, w zarządzaniu infrastrukturą technicznąK_U14, K_U01,IT_U06

T1A_U01,T1A_U06,T1A_U10

U2 student potrafi zaprojektować przestrzenne bazy danych infrastruktury technicznej oraz przeprowadzać analizy z wykorzystaniem różnych typów danych o infrastrukturze technicznej

K_U14,K_U08,K_U09,IT_U07

T1A_U10,T1A_U11

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 posiada zdolność do świadomego i kreatywnego wykorzystania

systemów informatycznych w zarządzaniu infrastrukturąK_K01,K_K03,IT_K05

T1A_K01,T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne przy komputerach

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład – zaliczenie pisemne, laboratorium – sprawdzian umiejętności praktycznych korzystania z narzędzi informatycznych, przygotowanie projektu – koncepcji zarządzania infrastrukturą wybranego przedsiębiorstwa


Wykłady Podstawowe elementy materialnego otoczenia biznesu – otoczenie bliższe i dalsze. Zasoby materialne organizacji gospodarczych jako infrastruktura produkcyjna (lub usługowa). Programowanie struktury infrastruktury technicznej w zależności od branży, w której funkcjonuje organizacja. Stan i formy prawne dostępu do infrastruktury zewnętrznej a funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Strategie, metody i techniki zarządzania infrastrukturą w przedsiębiorstwie. Infrastruktura informatyczna przedsiębiorstw. Systemy informatyczne przeznaczone do gromadzenia i udostępniania danych technicznych związanych z infrastrukturą sieciową i procesami technicznymi. Informatyczne systemy wspomagające działy eksploatacji, obsługi awarii, restrukturyzacji, remontów i inwestycji oraz projektowania infrastruktury technicznej.


Charakterystyka infrastruktury technicznej w przedsiębiorstwie wybranej branży. Opracowanie koncepcji systemu informatycznego przeznaczonego do zarządzania infrastrukturą techniczną przedsiębiorstwa w zakresie eksploatacji, obsługi awarii, modernizacji, remontów i inwestycji oraz modelowania przepływu zasobów.


Efekt kształcenia

Forma ocenyEgzamin



7. LITERATURA


1. Woryna K., Zaopatrzenie nieruchomości w energię, gaz i wodę. Twiger, Warszawa 2003.

2. Philips Joseph., Zarządzanie projektami IT. Wyd. Helion, Gliwice 2004.3. Kwiecień J., Systemy informacji geograficznej. Podstawy, Wyd. Uczeln. Akademii

Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy, Bydgoszcz 2004.4. Longley P., Goodchild M., Maguire D., Rhind D., GIS. Teoria i praktyka. PWN.

Warszawa 2006.5. Kistowski M., Iwańska M., Systemy informacji geograficznej. Podstawy techniczne i

metodyczne Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań 1997.Literatura uzupełniająca

1. Mucha M., Sieci komputerowe. Budowa i działanie. Helion, Gliwice 2003.2. Davis D.E. GIS dla każdego. Wyd. Mikom., 2005 3. Poznańska K., Uwarunkowania innowacji w małych i średnich przedsiębiorstwach.

Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 1998.4. Goban-Klas T., Sienkiewicz P., połeczeństwo informacyjne. Szanse, zagrożenia,

wyzwania. Wydawnictwo Fundacji Postępu Telekomunikacji, Kraków 1999.5. Fotheringham S,. Wegener M., Spatial Models and GIS: New and Potential Models,

CRC Press 2000.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 15Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu itd.)

15



kierunku) 3



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu GOSPODARKA NIERUCHOMOŚCIAMIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanychJednostka prowadząca kierunek studiów


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Małgorzata Krajewska

Przedmioty wprowadzające Geodezja



Semestr




terenowe Liczba


VI 2E 2 3



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 Student posiada wiedzę z zakresu podstawowych pojęć

dotyczących nieruchomości i praw z nimi związanych. Zna procedurę postępowania w celu ustalenia stanu prawnego nieruchomości.

K_W11IT_W03

T1A_W04T1A_W07

W2 Zna konsekwencje prawne i finansowe proponowanych działań w przestrzeni -opłaty na rzecz gminy związane z rozwojem obszaru, służebności, służebności przesyłu, dzierżawy, transfer nieruchomości. Zna procedurę przekształceń gruntów rolnych i leśnych na inne cele

K_W05IT_W04

T1A_W04T1A_W07

UMIEJĘTNOŚCIU1 Student umie ustalić prawa związane z nieruchomościami.

Nabył umiejętność czytania ksiąg wieczystych, rejestrów gruntów, decyzji administracyjnych. Potrafi porozumiewać się w sprawach gospodarki nieruchomościami z pracownikami administracji publicznej. Student potrafi wyszukać i właściwie interpretować pozyskane informacje z zakresu gospodarki nieruchomościami

K_U02IT_W03

T1A_U01T1A_U04

U2 Potrafi analizować zasadność przyjętych rozwiązań technicznych w kontekście ich lokalizacji w przestrzeni. Jest zdolny do pracy w jednostkach samorządu terytorialnego

K_U06IT_U08

T1A_U07

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 Student jest chętny do pracy w zespołach przygotowujących

inwestycje z zakresu infrastruktury technicznej. K_K02IT_K02

T1A_K04


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - pisemny egzamin zaliczający, ćwiczenia projektowe - przygotowanie prezentacji z prac nad badanym tematem


Wykłady Pojęcia i definicje dotyczące nieruchomości. Mienie i jego rodzaje. Nieruchomości, jako składnik mienia. Własność i inne prawa rzeczowe. Formy prawne władania nieruchomościami. Księgi wieczyste. Sposoby rozporządzania prawami do nieruchomości. Kompetencje organów administracji publicznej w zakresie gospodarowania nieruchomościami.


Rejestry gruntów i budynków. Odpisy z ksiąg wieczystych. Zasady zbywania nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Treść studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i ich wpływ na wartość nieruchomości.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xW2 xU1 xU2 xK1 x

7. LITERATURA


1. Cymerman R., Cymerman J., Jesiotr G., Jesiotr M., 2009. Gospodarka nieruchomościami. Politechnika Koszalińska, Koszalin.

2. Kucharska-Stasiak E., 2006. Nieruchomość w gospodarce rynkowej. PWN Warszawa.3. Szachułowicz J., 2005. Gospodarka nieruchomościami. Wyd. LexisNexis.4. Źróbek S., Źróbek R., Kuryj J., 2006. Gospodarka nieruchomościami z komentarzem

do wybranych procedur. Wyd. Gall.5. Aktualne przepisy prawne z zakresu gospodarki nieruchomościami.


1. Dydenko J., 2006. Szacowanie nieruchomości. Dom Wydawniczy ABC, Warszawa.2. Gospodarka przestrzenna gmin, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej,

Oddz. Kraków, Kraków, 1998.3. Przewłocki St., 1997. Geodezja dla Inżynierii Środowiska. PWN, Warszawa.



Liczba godzin


Liczba punktów ECTS proponowana przez NA 5Ostateczna liczba punktów ECTS (określa Rada Programowa

kierunku) 3



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SYSTEMY INFORMACJI PRZESTRZENNEJ IIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanychJednostka prowadząca kierunek studiów



Przedmioty wprowadzające Systemy informacji przestrzennej

Wymagania wstępne Znajomość zasad funkcjonowania bazy danych


Semestr




terenowe Liczba


V 2E 2 5



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 posiada wyższy stopień wiedzy dotyczącej systemów informacji

przestrzennej oraz wiedzę interpretowania i klasyfikacji obiektów na zobrazowaniach lotniczych i satelitarnych

K_W07IT_W03

T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi obsługiwać zaawansowane programy GIS i analizować

sieci infrastruktury technicznej oraz analizować i przetwarzać obrazy satelitarne

K_U06IT_U06

T1A_U05,T1A_U07

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 posiada kompetencje umożliwiające współpracę z firmami

stosującymi technologię GISK_K02,IT_K02

T1A_K01,T1A_K02


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU rozwiniętawykład – zaliczenie pisemnećwiczenia - kolokwia


Wykłady Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z zastosowaniem metod teledetekcyjnych w systemach informacji przestrzennej. Tak, więc - określania / identyfikacji cech jakościowych obiektów i zjawisk, a także pomiaru ich kształtu i położenia w przestrzeni na bazie rozmaitych zobrazowań lotniczych i satelitarnych, również wielospektralnych.


Analizy przestrzenne z wykorzystaniem systemu ERDAS.


Efekt kształcenia

Forma ocenyEgzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie

W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Kurczyński Z., Lotnicze i satelitarne obrazowanie Ziemi. Ofic. wyd. Politechniki Opolskiej, Warszawa 2006.

2. Kwiecień J., Systemy informacji geograficznej. Podstawy. Wyd. Uczeln. UTP Bydgoszcz 2004.


1. Longley P. i in., GIS. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 2006.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 60Przygotowanie do zajęć 20Studiowanie literatury 20Inne (przygotowanie do egzaminu oraz zaliczeń) 25Łączny nakład pracy studenta 125


kierunku) 5



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu KARTOGRAFIA TEMATYCZNAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanychJednostka prowadząca kierunek studiów


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr hab. inż. Janusz Kwiecień prof. UTP

Przedmioty wprowadzające Geodezja i fotogrametria, Geografia



Semestr




terenowe Liczba


V 1 2 3



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 Posiada podstawową wiedzę o mapach tematycznych i

metodach ich opracowania. Zna podstawowe zasady kartograficznych metod badań i prezentacji zjawisk oraz obiektów na mapach

K_W07,IT_W03

T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 Posiada umiejętność związaną z opracowaniem map

tematycznych wykorzystując technologię GIS. Potrafi odczytywać i interpretować komponenty środowiska przyrodniczego na zdjęciach lotniczych i satelitarnych

K_U07,IT_U06

T1A_U05

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 Po zakończeniu przedmiotu student jest przygotowany do

współpracy z projektantami infrastruktury technicznejK_K03,IT_K03

T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład – zaliczenie pisemnećwiczenia - kolokwia i sprawdziany, przygotowanie operatu technicznego


Wykłady Mapy tematyczne a mapy ogólno-geograficzne (skale, układy odniesienia, odwzorowania, zakres tematyczny); charakterystyka zjawisk przestrzennych; pomiar zjawisk; prezentacja graficzna na mapach; metody prezentacji kartograficznej dla danych jakościowych i ilościowych; mapy infrastruktury technicznej; możliwość zastosowania programów GIS przy opracowaniu map tematycznych.


Mapy tematyczne a mapy ogólno-geograficzne (skale, układy odniesienia, odwzorowania, zakres tematyczny); charakterystyka zjawisk przestrzennych; pomiar zjawisk; prezentacja graficzna na mapach; metody prezentacji kartograficznej dla danych jakościowych i ilościowych; mapy infrastruktury technicznej; możliwość zastosowania programów GIS przy opracowaniu map tematycznych.


Efekt kształcenia

Forma oceny

Egzamin ustny Egzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie

W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Robinson A., Sale R., Morrison J., 1988. Podstawy kartografii. PWN, Warszawa.2. Ratajski L., 1989. Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej. PPWK, Warszawa –

Wrocław.3. Kraak M.J., Ormeling F., 1998. Kartografia – wizualizacja danych przestrzennych.

PWN, Warszawa.4. Instrukcje techniczne Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii – dział kartograficzny


1. Saliszczew A., 1998. Kartografia ogólna. PWN, Warszawa.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 5Studiowanie literatury 10Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygot. operatu technicznego)

15



kierunku) 3



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu WODOCIĄGI I KANALIZACJEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanych



dr inż. Halina Stosik-Fleszardr inż. Rafał Pasela

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Fizyka, Mechanika płynów

Wymagania wstępneZnajomość zasad, procesów, teorii z zakresu w/w przedmiotu, praktyczna umiejętność stosowania wiedzy z matematyki i fizyki do opisu zjawisk i wykonywania obliczeń rachunkowych





terenowe Liczba


V 2E 2 5








zaopatrzenia w wodę w zakresie potrzebnym do ich projektowania wykonania i eksploatacji

K_W14,IT_W05

T1A_W02,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać informacje z literatury,

potrafi właściwie interpretować uzyskaną wiedzę i stosować ją w rozwiązywaniu postawionych problemów

K_U01,K_U02

T1A_U01,T1A_U02,T1A_U06

U2 potrafi zaprojektowaćprostą sieć wodociągową i kanalizacyjną oraz wykorzystać informacje związane z zagospodarowaniem przestrzennym terenu w planowaniu obiektów inżynierskich

K_U08,K_U10,K_U16,IT_U04

T1A_U07


i trzeciego stopnia studiów, podnoszenia kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych, doskonalenia osobistego oraz awansu społecznego, potrafi działać w zespole przy realizacji złożonych celów zawodowych i społecznych

K_K01,K_K05,IT_K01,IT_K05

T1A_K01


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemnyćwiczenia projektowe - złożenie projektów i ich obrona


Wykład Zadania systemu wodociągowego i jego elementy składowe (terminologia). Współpraca elementów układu wodociągowego. Rodzaje układów wodociągowych i ich zasady funkcjonowania. Zapotrzebowaniena wodę, metody ustalania norm zużycia wody, czynniki warunkujące jej zużycie, rodzaje, przyczyny, sposoby szacowania i wielkość strat wody, wskaźniki konsumpcji wody i nierównomierność jej poboru, metody prognozowania zużycia wody. Ujęcia wody. Zbiorniki magazynujące. Sieci wodociągowe – rozwiązania, obliczenia hydrauliczne, zasady wymiarowania sieci. Materiały stosowane do budowy sieci wodociągowych. Podstawowe obliczenia i rozwiązania konstrukcyjne przewodów. Wykonawstwo sieci wodociągowych. Wymagania i badania przy odbiorze wykonanej sieci. Podstawowe czynności eksploatacyjne sieci wodociągowych. Sieci kanalizacyjne. Ścieki, powstawanie, odprowadzanie, charakterystyka ilościowa i jakościowa. Rodzaje ścieków odprowadzanych systemem kanalizacyjnym. Tradycyjna kanalizacja. Systemy kanalizacji ciśnieniowych i podciśnieniowych – zakresy stosowania. Trasowanie kanałów sieci kanalizacyjnych – rozwiązania wysokościowe. Wymiarowanie przewodów kanalizacyjnych. Materiały stosowane do budowy przewodów kanalizacyjnych. Elementy uzbrojenia sieci kanalizacyjnych. Wymagania i badania przy odbiorze sieci kanalizacyjnych. Podstawowe czynności eksploatacyjne sieci kanalizacyjnych.

Ćwiczenia projektowe Przedstawienie koncepcji sieci wodociągowej i kanalizacyjnej dla wybranego obszaru na podstawie planu systacyjno-wysokościowego. Dobór rodzaju i rozmiarów projektowanych przewodów. Trasowanie zaprojektowanych sieci. Wykonanie profili przewodów wodociągowych i kanałów kanalizacyjnych.


Efekt kształcenia


Egzamin ustny


W1 X X XU1 X X XU2 X X XK1 X X

7. LITERATURA




1. Denczew S., Królikowski A.: Podstawy nowoczesnej eksploatacji układów wodociągowych i kanalizacyjnych. Warszawa: Arkady 2002.

2. Praca zbiorowa, Wodociągi i kanalizacja (poradnik), Arkady 1991.3. Praca zbiorowa pod kier. Romana M., Kanalizacje, t. I i II, Arkady, 1986.4. Szpindor A., Zaopatrzenie w wodę i kanalizacja wsi, Arkady, 1992.5. Bień J., Cholewiński H., Kanalizacja podciśnieniowa i ciśnieniowa, Skrypt




Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2 60

Przygotowanie do zajęć 25Studiowanie literatury 25Inne (przygotowanie do zaliczeń, przygotowanie sprawozdań) 15Łączny nakład pracy studenta 125





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu OGRZEWNICTWO, WENTYLACJA I KLIMATYZACJA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanych









terenowe Liczba


VI 1E 2 4




efektów kształceniaiv


WIEDZAW1 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania elementów i urządzeń

wentylacji i klimatyzacji oraz chłodnictwa w zakresie potrzebnym do ich projektowania, wykonawstwa i eksploatacji w obiektach budowlanych

K_W17 T1A_W05,T1A_W09


K_W15IT_W06

T1A_W05,T1A_W09

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zaprojektować efektywne energetycznie instalacje wentylacyjne

i klimatyzacyjne oraz chłodnicze zapewniające właściwe warunki mikroklimatu w pomieszczeniach nieskomplikowanych obiektów budowlanych

K_U12 T1A_U07,T1A_U08

U2 potrafi zaprojektować efektywne energetycznie urządzenia techniczne sieci i instalacji zaopatrzenia w nośniki ciepła i gaz obiektów budowlanych

K_U11IT_U05

T1A_U07,T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się w ramach

drugiego i trzeciego stopnia studiów, podnoszenia kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych, doskonalenia osobistego oraz awansu społecznego, potrafi działać w zespole przy realizacji złożonych celów zawodowych i społecznych


T1A_K01,T1A_K05


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład – egzamin pisemny, ćwiczenia laboratoryjne – kolokwia (sprawdziany pisemne)


Wykład Podstawowe pojęcia i terminologia stosowane w ogrzewnictwie. Podstawowe przepisy prawa obowiązujące w ogrzewnictwie. Klasyfikacja instalacji ogrzewczych. Procedura obliczenia projektowego obciążenia cieplnego i zapotrzebowania na ciepło budynków. Regulacja temperatury w systemach ogrzewczych. Automatyczna regulacja obiegów ogrzewania. Klimat zewnętrzny i mikroklimat wewnętrzny. Komfort cieplny i wilgotnościowy – czynniki subiektywne i obiektywne komfortu cieplno-wilgotnościowego. Wymiana powietrza w pomieszczeniach. Wentylacja naturalna, mechaniczna i hybrydowa. Jakość powietrza wewnętrznego. Kryteria higieniczne jakości powietrza w pomieszczeniu. Syndrom „chorego” budynku. Systemy wentylacji i klimatyzacji. Aerodynamika przepływu powietrza w pomieszczeniach – projekt rozdziału powietrza, rodzaj (system) nawiewu powietrza do pomieszczenia. Dobór elementów nawiewnych i wywiewnych. Filtracja powietrza. Efektywność i niezawodność systemów ogrzewczych i wentylacyjnych.

Ćwiczenia projektowe Z zakresu wykładów


Efekty kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA








Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. I.2 45Przygotowanie do zajęć 20Studiowanie literatury 25Inne (przygotowanie do egzaminu oraz zaliczeń) 10Łączny nakład pracy studenta 100

Liczba punktów ECTS proponowana przez NA 4 Ostateczna liczba punktów ECTS (określa kierownik studiów/kursu) 4



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu OCHRONA PZRED HAŁASEM I WIBRACJAMI

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanychJednostka prowadząca kierunek studiów


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Małgorzata Sztubecka

Przedmioty wprowadzające Fizyka



Semestr




terenowe Liczba


V 1 1 2



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 potrafi zdefiniować i rozpoznać czynniki stwarzające zagrożenia

wibroakustyczne występujące w środowiskuK_W02,IT_W07

T1A_W01,T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zanalizować wpływ negatywnych czynników

wywołujących hałas i wibracje oraz wskazać podstawowe rozwiązania prowadzące do ochrony przed ich negatywnym wpływem

K_U04,IT_U09

T1A_U05

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student świadomie wykorzystuje

zdolność do samodzielnej oceny skutków czynników wibroakustycznych w praktyce inżynierskiej

K_K03,IT_K02

T1A_K03



wykład - kolokwium pisemne

ćwiczenia projektowe - zaliczenie projektu wykonanego w laboratorium GIS


Wykłady Hałas i wibracje podstawowe pojęcia i definicje – hałas, dźwięk, fala, propagacja fali, częstotliwość, głośność, moc akustyczna, natężenie dźwięku. Wpływ hałasu i wibracji na organizm człowieka. Podstawa prawna w ochronie przed hałasem i wibracjami w środowisku. Rodzaje hałasu i wibracji. Pomiary i ocena hałasu i drgań w środowisku. Ochrona przed ich wpływem na środowisko i organizm człowieka, izolacyjność akustyczna. Mapa akustyczna – podstawa prawna, rodzaje, generowanie mapy akustycznej.


Przyrządy do rejestracji i analizy sygnałów wibroakustycznych. Pomiary i ocena hałasu i drań w środowisku. Badanie uciążliwości hałasu w środowisku. Komputerowe prognozowanie rozkładu hałasu w środowisku (obliczenie emisji i imisji hałasu drogowego, kolejowego i przemysłowego z wykorzystaniem programu Cadna na wybranym obszarze miasta).



Egzamin ustny


W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Engel Z., Ochrona środowiska przed drganiami i hałasem, Wydawnictwa Naukowe PWN, Warszawa, 2001.

2. Kraszewski M., Kucharski R.J., Kurpiewski A., Metody pomiaru hałasu zewnętrznego w środowisku, ASKON, Warszawa, 1996

3. Osiński Z., Tłumienie drgań, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.4. Roczniak M., Fizyka hałasu, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 1996.5. Sadowski J., Podstawy akustyki urbanistycznej, Wydawnictwo Arkady, Warszawa,

1982.6. Szymański A., Drzymała A., Fizyka. Podstawy fizyki akustycznej, Politechnika

Rzeszowska, Rzeszów, 19857. Zakrzewski T., Akustyka Budowlana, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice

1997.8. Zieliński T., Ochrona środowiska pracy przed hałasem, Wydawnictwo Politechniki

Łódzkiej, Łódź, 1993.9. Akty prawne i polskie normy dotyczące hałasu, akustyki budowlanej oraz

bezpieczeństwa i higieny pracy.Literatura uzupełniająca

1. Kwiecień J., Systemy Informacji Geograficznej. Podstawy. Wyd. Uczeln. ATR Bydgoszcz, 2004.



Liczba godzin



kierunku) 2



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu BUDOWA I EKSPLOATACJA ULICKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność infrastruktura techniczna na trenach zurbanizowanych

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAKATEDRA BUDOWNICTWA DROGOWEGO

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr hab. inż. Jan Kempa, prof. UTP







terenowe Liczba


VI 2E 1 3







WIEDZA

W1

ma podstawową wiedzę z zakresu budownictwa komunikacyjnego,zna podstawową terminologię z zakresu budownictwa komunikacyjnego,ma wiedzę związaną z powstawaniem i utrzymaniem elementów infrastruktury komunikacyjnej

K_W08,IT_W02

T1A_W03,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCI

U1potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych i innych źródeł K_U01 T1A_U01

T1A_U04

U2potrafi wykonywać podstawowe rysunki dotyczące niektórych elementów budownictwa komunikacyjnego

K_U06IT_U08 T1A_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K1

rozumie potrzebę pogłębiania wiedzy i konieczność jej poszerzania przez całe życie,ma świadomość skutków działalności inżynierskiej i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje


T1A_K01,T1A_K02


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin ustny

ćwiczenia - opracowanie projektu


Wykłady Charakterystyka transportu lądowego. Klasyfikacja dróg – kategorie i klasy techniczne. Organizacja drogownictwa w Polsce. Elementy geometrycznego kształtowania i projektowania dróg: plan sytuacyjny, profil podłużny, przekrój poprzeczny. Nawierzchnia drogowa. Eksploatacja, utrzymanie i odwodnienie dróg. Ogólna charakterystyka skrzyżowań i węzłów drogowych. Transport publiczny. Wybrane zagadnienia inżynierii ruchu.

Ćwiczenia projektowe Projekt obejmujący wybrane elementy drogi/ulicy (obliczenia: geometrii łuku w planie ulicy, profilu podłużnego z rampą drogową, przekrój konstrukcyjny), przystanki transportu publicznego, wybrane elementy odwodnienia ulicy, itp.).


Efekt kształcenia

Forma ocenyEgzamin


W1 XU1 XU2 XK1 X

7. LITERATURA


1. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Dz. U. nr 43, dnia 14 maja 1999, poz. 430 z dnia 2. marca 1999.

2. Wytyczne projektowania skrzyżowań drogowych cz. I i II. Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych. Warszawa 2001.

3. Edel R., 2006, Odwodnienie dróg. WKŁ. Warszawa.Literatura uzupełniająca

1. Gaca St., Suchorzewski W., Tracz M., 2008, Inżynieria ruchu drogowego. wyd. I, WKŁ. Warszawa.

2. Szczuraszek T. + zespół, 2005, Bezpieczeństwo ruchu miejskiego, WKŁ, Warszawa.




Liczba punktów ECTS proponowana przez NA 4Ostateczna liczba punktów ECTS (określa Rada Programowa kierunku) 3



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu METODOLOGIA PROJEKTOWANIA INWESTYCJI INFRASTRUKTURALNYCH

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanychJednostka prowadząca kierunek studiów






Semestr




terenowe Liczba


V 2 1 3



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 zna podstawowe prawa rządzące procesem inwestycyjnym, na

budowlany proces inwestycyjny od uwarunkowań planistycznych terenu i projektu, poprzez uzyskanie niezbędnych zezwoleń, nawiązanie umów z wykonawcami, aż do zakończenia budowy

K_W10,IT_W08

T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 po zakończeniu przedmiotu student potrafi zaprojektować i

przeprowadzić realizację procesu inwestycyjnegoK_U06,K_U07,IT_U08

T1A_U05

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student jest aktywny w kreowaniu

zagospodarowania systemów przestrzennych.K_K06,IT_K04

T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład – zaliczenie pisemne

ćwiczenia - obrona przygotowanych sprawozdań z prac nad projektem


Wykłady Inwestycje, proces inwestycyjny - pojęcia podstawowe i ich klasyfikacja. Uwarunkowania planistyczne rozwoju obszaru. Podstawy prawne procesu inwestycyjno-budowlanego. Podmioty procesu inwestycyjno-budowlanego - opis roli poszczególnych uczestników procesu inwestycyjnego oraz ich umocowań prawnych. Dokumentacja procesu inwestycyjnego. Nadzór, kontrola i warunki odbioru robót, usług i materiałów. Analiza efektywności inwestycji. Wykorzystanie przestrzennych baz danych GIS na etapie koncepcyjno-projektowym inwestycji budowlanych.


Wykonywanie przez studentów elementów projektów inwestycji budowlanych oraz ich analizy i oceny, przy zastosowaniu systemów informatycznych i technik komputerowych (CAD, GIS). Laboratoria obejmują następującą problematykę:1. Wykonanie przez studentów elementów projektów inwestycji budowlanych - koncepcji

programowej, wyboru lokalizacji w oparciu o: plan zagospodarowania przestrzennego, dane ewidencji gruntów i budynków, mapy władania, mapę zasadniczą.

2. Przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko (OOS) projektowanej inwestycji przy zastosowaniu wybranej metody lub techniki OOS.

3. Zastosowanie metodyki (przeprowadzenie rachunku) oceny ekonomicznej i ekonomiczno-ekologicznej projektowanej inwestycji.

Zastosowanie systemów informatycznych i technik komputerowych przydatnych w analizie i ocenie systemów technicznych i przestrzennych.



Egzamin ustny


W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Łojewski S., Ocena ekonomiczna i ekonomiczno-ekologiczna systemów technicznych i przestrzennych. Zagadnienia metodyczne, Wyd. Uczeln. ATR, Bydgoszcz, 1997.

2. Martinek W. i zespół, Kierowanie budową i projektem budowlanym, Wyd. WEKA Sp. z o. o., 2001.Akty prawne i polskie normy dotyczące hałasu, akustyki budowlanej oraz bezpieczeństwa i higieny pracy.


1. Weiss I., Jurga R., Inwestycje budowlane. Procedury. Zezwolenia. Wzory dokumentów, Wyd. III C.H. Bec,. 1999.

2. Łojewski S., Ekonomia środowiska, Wyd. II zmienione i rozszerzone. Wyd. Uczeln. ATR Bydgoszcz, 1998.

3. Werner W.A., Zarządzanie w procesie inwestycyjnym, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa, 1999.



Liczba godzin


Liczba punktów ECTS proponowana przez NA 3Ostateczna liczba punktów ECTS (określa Rada Programowa 3

kierunku)



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu PODSTAWY EKONOMIKI INWESTYCJIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanychJednostka prowadząca kierunek studiów






Semestr




terenowe Liczba


VI 1 2 3



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę w zakresie ekonomiki inwestycji K_W22 T1A_W07,

T1A_W08W2 ma podstawową wiedzę do rozumienia ekonomicznych

uwarunkowań działalności inżynierskichIT_W08 T1A_W07,


U1 potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych działań inżynierskich

K_U06,K_U10,IT_U08

T1A_U07


IT_K04T1A_K05


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne,ćwiczenia - przygotowanie jednego projektu


Wykłady Znaczenia analiz i ocen ekonomicznych w naukach praktycznych oraz projektowaniu. Analiza i rachunek kosztów w procesie inwestycyjnym. Ogólna charakterystyka procesu inwestycyjnego i pojęcia podstawowe. Niektóre pojęcia z zakresu efektywności inwestycji. Podstawy teoretyczne i metodyczne rachunku efektywności inwestycji. Ocena względna i bezwzględna wariantów inwestycyjnych.




Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie

W1 xW2 xU1 xK1 x

7. LITERATURA











Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 15Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do zaliczeń, przygotowanie projektu) 25Łączny nakład pracy studenta 100


kierunku) 3



A. Podstawowe dane


Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność monitoring środowiskaJednostka prowadząca kierunek studiów









terenowe Liczba


V 1 2







WIEDZAW1 potrafi rozpoznać zagadnienia dotyczące strategii

zrównoważonego rozwojuK_W11,K_W20,IT_W09

T1A_W03T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zdefiniować podstawowe zasady opracowywania

strategii zrównoważonego rozwoju dla gminy oraz zaproponować i objaśnić własne rozwiązania w tym zakresie

K_U14,IT_U08

T1A_U06T1A_U07

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest zdolny do opracowania i wdrożenia strategii

zrównoważonego rozwojuK_K05,IT_K05

T1A_K02T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNE wykład multimedialny oraz tradycyjny

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykłady - wygłoszenie referatu na zadany temat oraz zaliczenie ustne


Wykłady Zrównoważony rozwój – definicje i historia. Metody kwantyfikacji celów społecznych, ekonomicznych i ekologicznych (pieniężne i niepieniężne wskaźniki dobrobytu

ekonomicznego. Pojęcie i struktura wewnętrzna koncepcji zrównoważonego rozwoju (ekorozwój jako: zbiór cech, zbiór celów, zbiór zasad i ład zintegrowany; ekorozwój a tradycyjne strategie rozwojowe). Agenda 21 jako narzędzie pomiaru realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju (agendy światowe i międzynarodowe; Krajowa Agenda 21; Regionalne Agendy 21; Lokalne Agendy 21). Międzynarodowe systemy wskaźników ekorozwoju (kryteria wyboru: system wskaźników według schematów: presja – stan – reakcja; wskaźniki agregatowe; wskaźniki OECD; wskaźniki ONZ; wskaźniki Banku Światowego). Narodowe, regionalne i lokalne systemy wskaźników zrównoważonego rozwoju (doświadczenia krajów zachodnich i elementy systemu polskiego). Matryca wskaźników ekorozwoju. Scenariusze rozwoju.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Kozłowski S., Droga do ekorozwoju, Warszawa, 1994.2. Kozłowski S., Zrównoważony rozwój - program na jutro, Wyd. „Abrys”, Poznań-

Warszawa 2008.3. Kozłowski S., Ekorozwój: wyzwanie XXI wieku, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa


1. Kozłowski S., Droga do ekorozwoju, Warszawa, 1994.2. Piontek B., Piontek F., Piontek W., Ekorozwój i narzędzia jego realizacji, Wydaw.

Ekonomia i Środowisko, Białystok 1997.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu PROCEDURY OCENYODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Poziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność infrastruktura na terenach zurbanizowanych









terenowe Liczba


VI 1 1 3







WIEDZAW1 potrafi scharakteryzować podstawy procedur związanych z

ocenami oddziaływania na środowiskoK_W03K_W13

T1A_W01T1A_W02T1A_W04T1A_W09T1A_W10

W2 wskazać normy prawne regulujące procedury związane z ocenami oddziaływania na środowisko

K_W20,IT_W09

T1A_W04T1A_W05


związane z ocenami oddziaływania na środowiskoK_U15 T1A_U10

U2 potrafi zdecydować które procedury należy zastosować w ocenach oddziaływania na środowisko

K_U05,IT_U06

T1A_U04

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy korzyści wynikających z wprowadzenia procedur

związanych z ocenami oddziaływania na środowiskoswoją postawą aktywnie przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego poprzez stosowanie określonych procedur


T1A_K02,T1A_K03,T1A_K04,T1A_K05




Wykład Charakterystyka i znaczenie OOŚ. Prawa i przepisy dotyczące OOŚ. Podstawowe fazy procedury oceny oddziaływania inwestycji na środowisko. Procedury OOŚ dla małych inwestycji i terenów skażonych. Metody prognozowania i techniki oceny oddziaływania inwestycji na środowisko. Przegląd procedur OOŚ. Wstępna ocena planowanej inwestycji. Przygotowanie do procedury OOS dla inwestycji (sporządzanie harmonogramu; ograniczenia czasowe). Ustalenie zakresu badań i danych przy sporządzaniu oceny oddziaływań na środowisko inwestycji. Analiza oddziaływań negatywnych. Decyzje oraz analiza porealizacyjne – monitoring.


Projekt i wybór wariantów planowanej inwestycji. Wybór metody prognozowania i techniki oceny. Analiza procedury OOS dla małych inwestycji – przykład; Sporządzenie OOS dla wybranej inwestycji.


Efekt kształcenia

Forma oceny




W1 x x xW2 x x xU1 x x xU2 x x xK1 x

7. LITERATURA


1. Teoretyczne podstawy ocen oddziaływania na środowisko, Wyd. Politechniki Koszalińskiej, Koszalin, 2004.

2. Lenart W., Tyszecki A., Merytoryczne i społeczne źródła procesów OOŚ (red.), Ekokonsult, Gdańsk 2002.

3. Podgajniak T., Behnke M., Szymański J., Wybrane aspekty oddziaływań środowiskowych, pozwoleń zintegrowanych, analizy ryzyka, przeglądy ekologiczne, Ekokonsult, Gdańsk, 2003.


1. Wiśniewska B., Farr J. A., Jendrośka J., Postępowanie w sprawie ocen oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć, MS, Warszawa 2002.

2. Czasopismo „Problemy ocen środowiskowych”, Ekokonsult, Gdańsk.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ORGANIZACJA I PLANOWANIE ROBÓTKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanychJednostka prowadząca kierunek studiów

WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD TECHNOLOGII I ORGANIZACJI BUDOWNICTWA

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Danuta Walczak

Przedmioty wprowadzające Wodociągi i kanalizacja, Ogrzewnictwo, wentylacja i klimatyzacja , Budowa i eksploatacja dróg

Wymagania wstępne Podstawy wodociągów, Kanalizacji i gazownictwa,


Semestr




terenowe Liczba


VI 2 1 4



Odniesienie do


kształcenia



podstawy organizacji i zarządzania robót budowlanych, rozpoznać czynniki podnoszące wydajność pracowników, wybrać elementy niezbędne do zagospodarowania budowy

K_W22IT_W10

T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi identyfikować ograniczenia robót, przygotować i

projektować realizację robót budowlanych, zaproponować organizację konkretnej budowy

K_U15IT_U10

T1A_U07

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student jest kreatywny, jest zdolny

do zorganizowania przedsięwzięcia budowlanegoK_K06IT_K06

T1A_K05


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykłady - zaliczenie pisemnećwiczenia - kolokwium, przygotowanie projektu

5. TREŚCI KSZTAŁCENIAWykłady Podstawy organizacji i zarządzania. Specyfika budownictwa . Organizacja procesu

budowlanego. Podział procesów budowlanych. Brygady i zespoły robocze. Fronty pracy. Organizacja stanowiska roboczego Czynniki wpływające na wydajność pracy. Wydajność i mierniki pracy. Planowanie produkcji budowlanej. Harmonogramy budowlane. Programowanie sieciowe w planowaniu i organizacji robót budowlanych: metody dwupunktowe (CPM, PERT). Mechanizacja kompleksowa. Projektowanie zagospodarowania placu budowy. Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia na budowie.


Projekt organizacji budowy w czasie i w przestrzeni) wybranego obiektu.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xU1 x xK1 x

7. LITERATURA


1. Jaworski K.M.: Metodologia projektowania realizacji budowy, PWN, Warszawa, 1999.2. Jaworski K.M.: Podstawy organizacji budowy, PWN, Warszawa, 2004. 3. Lenkiewicz W.(red.): Organizacja i planowanie budowy, PWN, Warszawa, 1985.


1. Martinek W.: Kierowanie budową i projektem budowlanym, Wydawnictwo WEKA, Warszawa 2001.

2. Biernacki J., Cyunel B. : Metody sieciowe w budownictwie. Arkad, Warszawa 1989.



Liczba godzin



kierunku) 4



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SEMINARIUM DYPLOMOWEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarneSpecjalność infrastruktura techniczna na terenach zurbanizowanychJednostka prowadząca kierunek studiów



Przedmioty wprowadzające Systemy informacji przestrzennej, Geodezja i fotogrametria, Gospodarka przestrzenna



Semestr




terenowe Liczba


VII 3 15






WIEDZAW1 zna prawo obowiązujące w budownictwie; potrafi

kompletować literaturę i sporządzać jej syntezę,zna zasady pisania prac seminaryjnych i dyplomowych; umie referować pracę inżynierską, formułować pytania i odpowiedzi

K_W07,IT_W01÷IT_W10

T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi sformułować tezy pracy dyplomowej, korzystać z

literatury, zaplanować rozdziały pracy,potrafi zinterpretować wyniki, przedstawić wnioski z przeprowadzonych badań

K_U01K_U02,IT_U01÷IT_U10

T1A_U01,T1A_U02,T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student jest kreatywny, otwarty

na merytoryczną dyskusję np. na seminariach, konferencjach

K_K01,IT_K01÷IT_K10

T1A_K01

3. METODY DYDAKTYCZNESeminarium wykład multimedialny

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUzaliczenie na podstawie przygotowania i aktywności na zajęciach


Seminarium Poznanie podstawowych zagadnień obowiązującego prawa w inżynierii środowiska. Zaznajomienie się z zasadami studiów literaturowych, sporządzania syntezy, powoływania się na literaturę, materiał graficzny, tabelaryczny i wzory. Sporządzanie podsumowania, wniosków i spisu literatury. Przygotowanie pracy seminaryjnej związanej z pracą inżynierską, zreferowanie jej i udział w dyskusji. Wiadomości uzupełniające o współczesnej wiedzy i stanie techniki dla grupy seminaryjnej. Przygotowanie i zreferowanie pracy dyplomowej według posiadanego stanu zaawansowania. Metodyka prowadzenia badań i prac projektowych według określonych hipotez, możliwości realizacyjnych i celu pracy. Informacje o kryteriach oceny prac inżynierskich.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Opracowanie

referatu Sprawozdanie

W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Literatura wskazana przez prowadzącego Seminarium.2. Boć J., 2003. Jak pisać pracę magisterską. Kolonia Ltd.,

Wrocław.Literatura uzupełniająca

1. Dudziak A., Żejmo A., 2008. Redagowanie prac dyplomowych - wskazówki metodyczne dla studentów. Difin, Warszawa.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 30Przygotowanie do zajęć 30Studiowanie literatury 100Inne (przygotowanie do zaliczenia seminarium) 200Łączny nakład pracy studenta 375


kierunku) 15



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotuEKONOMICZNE ASPEKTY OCHRONY ŚRODOWISKA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność zarządzanie środowiskiem



Przedmioty wprowadzające Ochrona środowiska

Wymagania wstępne Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu ochrony środowiska





terenowe Liczba


V 1E 2 4







WIEDZAW1 ma wiedzę w zakresie: rachunku ekonomicznego w ochronie

środowiska, sporządzania kosztorysów i harmonogramów inwestycji oraz źródeł finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych

K_W11,K_W21

T1A_W04,T1A_W05

W2 ma wiedzę w zakresie: metod i narzędzi zarządzania środowiskiem oraz wartościowania komponentów środowiska i strat środowiskowych

K_W11,K_W21ZS_W01

T1A_W04,T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 umie opracować scenariusze aplikacyjne w zakresie: rachunku

ekonomicznego w ochronie środowiska, określania efektów ekonomicznych i ekologicznych przedsięwzięć inwestycyjnych, bilansowania źródeł finansowania inwestycji i metod zarządzania środowiskiem

K_U02,ZS_U01

T1A_U01,T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest zdolny do kreowania scenariuszy aplikacyjnych w zakresie

ekonomicznych zagadnień ochrony środowiskaK_K05,ZS_K05

T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU wykład – egzamin pisemny ćwiczenia – opracowanie projektuę


Wykład Formuła rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska. Aplikacja zagadnienia komiwojażera do badań monitoringowych środowiska. Procedura przetargowa. Zasady sporządzania kosztorysów przedsięwzięć inwestycyjnych i ochronnych. Harmonogram rzeczowy-finansowo inwestycji. Źródła finansowania zadań inwestycyjnych. Ocena efektów ekologicznych. Efekty ekonomiczne przedsięwzięcia inwestycyjnego. Metody zarządzania środowiskiem. Wartościowanie komponentów środowiska i strat środowiskowych. Gospodarowanie na obszarach cennych przyrodniczo. Regulacje bezpośrednie (instrumenty prawno-administracyjne) i w ochronie środowiska. Normy i standardy ekonomiczne. Regulacje pośrednie (instrumenty ekonomiczne).


Ćwiczenia mają charakter zajęć sprawdzających wiedzę z wykładów i zalecanej literatury, wyjaśniających wątpliwości i trudniejsze problemy oraz polegających na opracowaniu określonych scenariuszy aplikacyjnych w zakresie: rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska, określania efektów ekonomicznych i ekologicznych przedsięwzięć inwestycyjnych, bilansowania źródeł finansowania inwestycji i metod zarządzania środowiskiem.


Efekt kształcenia

Forma oceny

Kolokwium Egzamin pisemny Projekt …………

W1 XW2 XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Instrumenty ekonomiczne dla ochrony środowiska, OECD, Warszawa, 1990.2. Łojewski S., Ekonomia środowiska, ATR Bydgoszcz, Bydgoszcz, 1995.3. Czaja S., Fiedor B., Graczyk A.., Jakubczyk Z., Podstawy ekonomii środowiska i


1. Inwestycje inżynierii ochrony środowiska, praca zbior. pod. red. A. Podhoreckiego, ATR Bydgoszcz, Bydgoszcz, 1998.

2. Poskrobko B., Zarządzanie środowiskiem, Warszawa, 1998.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 30Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do kolokwium i egzaminu, przygotowanie projektu) 30Łączny nakład pracy studenta 120





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotuINSTRUMENTY PRAWNE W OCHRONIE ŚRODOWISKA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów Studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność zarządzanie środowiskiem




Wymagania wstępne Znajomość podstawowych zagadnień z zakresu ochrony środowiska i elementarna znajomość podstaw prawa





terenowe Liczba


VI 2E 2 4







WIEDZAW1 ma wiedzę w zakresie istoty instrumentów prawno-

administracyjnych i instrumentów ekonomicznych stosowanych w ochronie środowiska,potrafi rozróżniać instrumenty prawne stosowane w ochronie środowiska

K_W20,ZS_W02

T1A_W02,T1A_W05,T1A_W07,T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi proponować i stosować różne scenariusze wdrożenia

instrumentów prawnych w ochronie środowiskaK_U16,ZS_U02

T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest zdolny do wdrażania instrumentów prawnych w ochronie

środowiskaK_K05,ZS_K05

T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU wykład – pisemne kolokwium zaliczeniowe, egzamin pisemnyćwiczenia – opracowanie projektu na ocenę


Wykład Istota regulacji bezpośrednich (instrumentów prawno-administracyjnych) i regulacji pośrednich (instrumentów ekonomicznych) w ochronie środowiska. Kryteria stosowania środków finansowo-prawnych w ochronie środowiska. Przegląd środków finansowo-prawnych w ochronie środowiska. Opłaty za korzystanie ze środowiska. Opłaty za ilościową degradację środowiska. Opłaty za emisję zanieczyszczeń. Podatki ekologiczne. Kary pieniężne. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej od ekologicznie szkodliwych następstw działalności gospodarczej. Systemy depozytowe. Opłaty produktowe. Opłaty użytkowe. Podatek ekologiczny od paliw. Podatek węglowy. Zróżnicowanie podatkowe. Zastawy ekologiczne. Handel emisjami zanieczyszczeń. Ekokonwersja. Instrumenty prawno-administracyjne.

Ćwiczenia projektowe Ćwiczenia mają charakter zajęć sprawdzających wiedzę z wykładów i zalecanej literatury, wyjaśniających wątpliwości i trudniejsze problemy oraz polegających na opracowaniu różnych scenariuszy stosowania środków finansowo-prawnych w ochronie środowiska


Efekt kształcenia

Forma oceny


W1 X X XU1 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Instrumenty ekonomiczne dla ochrony środowiska, OECD, Warszawa, 1990.2. Czaja S., Fiedor B., Graczyk A., Jakubczyk Z., Podstawy ekonomii środowiska i


1. Fiedor B., Instrumenty ekonomiczne w ochronie środowiska w Polsce, Wrocław, 1995 (maszynopis powielany).

2. Economic Instruments for Pollution Control and Natural Presources Management in OECD Conuntries. A. Survey, OECD, Paris, 1999.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2.2 60Przygotowanie do zajęć 20Studiowanie literatury 10Inne (przygotowanie do kolokwium i egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu)

30






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu FINANSOWANIE OCHRONY ŚRODOWISKA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów Studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność zarządzanie środowiskiem









terenowe Liczba


VI 2E 1 4







WIEDZAW1 ma wiedzę w zakresie istoty zasad, metod i źródeł finansowania

inwestycji ochrony środowiska,potrafi dobierać źródła różnych przedsięwzięć w ochronie środowiska

K_W21,ZS_W03

T1A_W04,T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 umie tworzyć montaże finansowe różnych przedsięwzięć w

ochronie środowiskaK_U02,ZS_U03

T1A_U01,T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest kreatywny w zakresie strukturyzacji finansowej różnych

przedsięwzięć w ochronie środowiskaK_K05,ZS_K04

T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU wykład – pisemne kolokwium zaliczeniowe, egzamin pisemnyćwiczenia – opracowanie projektu na ocenę


Wykład Istota i zasady finansowania ochrony środowiska. Metody finansowania inwestycji ochrony środowiska i ich zgodność z ogólnymi zasadami gospodarki rynkowej. Źródła finansowania przedsięwzięć proekologicznych. Środki własne podmiotów gospodarczych i jednostek samorządu terytorialnego. Komercyjne i preferencyjne kredyty bankowe. Pożyczki od innych podmiotów gospodarczych. Obligacje. Pozabudżetowe publiczne fundusze celowe. Środki społecznych i prywatnych fundacji ekologicznych. Środki własne ludności. Subwencje z budżetu państwa. Pomoc zagraniczna i unijna. Pomoc publiczna (de minimis, regionalna, horyzontalna i sektorowa).

Ćwiczenia projektowe Ćwiczenia mają charakter zajęć sprawdzających wiedzę z wykładów i zalecanej literatury, wyjaśniających wątpliwości i trudniejsze problemy oraz polegających na opracowaniu montaży finansowychróżnych przedsięwzięć w ochronie środowiska.


Efekt kształcenia

Forma oceny


W1 X X XW2 X X XU1 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Czaja S., Fiedor B., Graczyk A., Jakubczyk Z., Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa, 2002.

2. Miłaszewski R., Finansowanie przedsięwzięć służących ochronie środowiska w Polsce, „Ekonomia i Środowiska”, 1(3), 1993.

3. Belniak E., Górka K., Źródła finansowania przedsięwzięć ochronnych, [w:] Polityka ekologiczna w ujęciu makroekologicznym oraz regionalnym, Biblioteka „Ekonomia i Środowisko”, Kraków, 8, 1993.


1. Łojewski S., Ekonomia środowiska, ATR Bydgoszcz, Bydgoszcz, 1995.2. Inwestycje inżynierii ochrony środowiska, praca zbior. pod red. A. Podhoreckiego,

ATR Bydgoszcz, Bydgoszcz, 1998.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wykonywanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 30Studiowanie literatury 15Inne (przygotowanie do kolokwium i egzaminu, przygotowanie projektu) 30Łączny nakład pracy studenta 120





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAZAKŁAD ZARZĄDZANIA I GOSPODAROWANIA ŚRODOWISKIEM


Przedmioty wprowadzające Teoria systemów

Wymagania wstępne Znajomość podstaw teorii systemów





terenowe Liczba


VI 2 2 5







WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę z zakresu zarządzania projektami K_W10, T1A_W01

T1A_W02W2 orientuje się w strukturze projektów ich celowości i ryzyku K_W22,

ZS_W04T1A_W05T1A_W06T1A_W07T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zastosować zdobytą wiedzę dla wskazania

korzystniejszych rozwiązańK_U01 T1A_U01

T1A_U02U2 orientuje się w narzędziach informatycznych wspomagających

zarządzanie projektamiK_U14,ZS_U04

T1A_U06T1A_U07T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy potrzeby zarządzania projektami i aktywny w

ciągłym poszukiwaniu nowej wiedzy i rozwiązań w tym zakresieK_K01,ZS_K01

T1A_K01

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład o charakterze multimedialnym, ćwiczenia audytoryjne obejmują prezentację narzędzi informatycznych w zarządzaniu projektami

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie w ramach kolokwiów na ćwiczeniach audytoryjnychćwiczenia audytoryjne - dwa kolokwia w ciągu semestru


Wykłady Założenia, historia, pojęcie zarządzania projektami. Cykle życia projektu. Wykonalność projektów. Planowanie projektów. Tworzenie wizji i specyfikacji. Kierowanie pracownikami. Prowadzenie zebrań. Strategie zarządzania projektami. Zamykanie projektów i wprowadzanie produktów na rynek. Założenia do projektu. Cele projektu. Plan kontroli, zarządzania, zaopatrzenia i ukończenia projektu. Dobór zespołu projektowego. Dostępność zasobów ludzkich. Style pracowników. Plan organizacyjny. Szacowanie projektu Odnawialne źródła energii na tle paliw kopalnych w Polsce i na świecie. Udział biomasy w ogólnym bilansie energetycznym kraju i świata. Potencjał, walory energii. Uwzględnienie ryzyka w projekcie. Normy projektu. Zespół ds. projektu. Monitoring prac. Stosowanie planu kontroli. Aktualizowanie planu projektu. Kontrola projektu. Monitorowanie kosztów. Sprawozdania z wykonania projektu. Zamknięcie projektu. Ocena projektu. Wybór oprogramowania.


Definiowanie projektu i określanie jego struktury. Analiza celowości i ryzyka projektu. Planowanie projektów przy pomocy drzewa zależności. Marketing projektów. Przegląd narzędzi informatycznych wspomagających zarządzanie projektami.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 x xW2 x xU1 xU2 xK1 x

7. LITERATURA


1. Berkun S.2006,, Sztuka zarządzania projektami.2. Pawlak M.,2007, Zarządzanie projektami, PWN, Warszawa .3. Young T. L.,2006, Skuteczne zarządzanie projektami, One Press.


1. McGary R., Wysocki R. K.,2005, Efektywne zarządzanie projektami, One Press .



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 60Przygotowanie do zajęć 45Studiowanie literatury 20Inne (przygotowanie do zajęć, zaliczeń oraz ćw. audyt.) 25Łączny nakład pracy studenta 150





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ZARZĄDZANIE GOSPODARKĄ ODPADAMI Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem Jednostka prowadząca kierunek studiów



Przedmioty wprowadzające Teoria systemów, gospodarka odpadami

Wymagania wstępne Znajomość podstaw teorii systemów oraz wiedza z zakresu gospodarki odpadami





terenowe Liczba


VI 2 2 4







WIEDZAW1 zna pojęcia z zakresu zarządzania gospodarką odpadami K_W11 T1A_W03

T1A_W08W2 rozumie korzyści wynikające z racjonalnej gospodarki

odpadamiK_W20K_W22,ZS_W05

T1A_W05T1A_W07T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi rozwiązywać podstawowe problemy z zakresu

gospodarki odpadami na poziomie gminy,potrafi oszacować koszty modernizacji urządzeń służących zagospodarowaniu odpadów

K_U09,ZS_U05

T1A_U06T1A_U07

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 prawidłowo interpretuje i objaśnia plany oraz wskaźniki

wdrażania racjonalnego systemu wykorzystania odpadów K_K05,ZS_K03

T1A_K02T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny opisujący strategię w gospodarce odpadami; ćwiczenia projektowe obejmują sporządzenie koncepcji instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów,

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - test w formie pisemnejćwiczenia projektowe - sporządzenie sprawozdania z opracowanej koncepcji zagospodarowania odpadów


Wykłady Stan gospodarki odpadami w Polsce. Stan gospodarki odpadami w Unii Europejskiej. Cele polityki ekologicznej państwa w zakresie gospodarowania odpadami. Plany gospodarki odpadami. Klasyfikacja i ewidencja odpadów. Gospodarka odpadami opakowaniowymi. Strategia gospodarki odpadami. Gospodarka wybranymi odpadami poużytkowymi. Opłata produktowa i depozytowa. Metody recyklingu wybranych odpadów opakowaniowych i poużytkowych. Cykl życia produktu – etapy badania, zastosowanie.

Ćwiczenia projektowe Wymagania dotyczące planów gospodarki odpadami. Krajowy Plan gospodarki odpadami – konstrukcja, podział, cele, zawartość. Wojewódzkie plany gospodarki odpadami – praca w grupach. Prezentacja wojewódzkich planów gospodarki odpadami. Strumienie odpadów komunalnych. Wskaźniki wytwarzania odpadów. Koszty jednostkowe instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów, wskaźniki kosztów eksploatacyjnych. Prowadzenie ewidencji odpadów oraz zbiorczych zestawień danych o odpadach dla wybranych obiektów. Wymagane poziomy odzysku i recyklingu dla wybranych odpadów. Stawki i naliczanie opłat produktowych. Sporządzanie sprawozdań rocznych. Etapy cyklu życia dla wybranych produktów. Zagospodarowanie zużytego produktu – metody odzysku lub unieszkodliwiania.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xW2 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Sadowski T., Świderski G., Lewandowski W., Dotacje UE do gospodarki odpadami medycznymi w Polsce, Warszawa 2006.

2. Górski M., Gospodarowanie odpadami w świetle wymagań prawa wspólnotowego i polskiego prawa wewnętrznego: monografia, Futura Grzegorz Łuczak, Poznań 2005..


1. Szyzszko J., Ocena i wycena zasobów środowiska, Wyd. SGGW, Warszawa 2002.



Liczba godzin



Ostateczna liczba punktów ECTS (określa Rada Programowa kierunku)



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ZARZĄDZANIE ZASOBAMI WODNYMI Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem



Przedmioty wprowadzające Teoria systemów, Gospodarka wodna i ochrona wód, Technologia wody i ścieków, Hydrologia i nauka o Ziemi

Wymagania wstępne Znajomość podstaw teorii systemów oraz wiedza z zakresu gospodarki wodnej i ściekowej





terenowe Liczba


V 2E 1 4







WIEDZAW1 Zna zasady zrównoważonej gospodarki wodnej. K_W11 T1A_W03

T1A_W08W2 Orientuje się w dyspozycyjnych zasobach wody w Polsce K_W19,

ZS_w06T1A_W03T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 Potrafi przeprowadzić analizę dostępności, możliwości i

ograniczeń w zakresie gospodarki wodnejK_U07,ZS_U06

T1A_U07T1A_U08

U2 Potrafi ocenić zasoby wodne wybranej zlewni K_U02 T1A_U01T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 Rozumie znaczenie racjonalnej gospodarki zasobami

wodnymi i potrafi ją propagować w społeczeństwieK_K02,ZS_K02

T1A_K02T1A_K05

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny; ćwiczenia projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny obejmujący tematyką wykładu i ćwiczeń ćwiczenia projektowe - obrona wykonanej koncepcji zrównoważonej gospodarki wodnej dla wybranej zlewni


Wykłady Stan gospodarki wodno-ściekowej w Polsce: trendy i cele. Narzędzia prawne i administracyjne gospodarki wodnej. Porównanie – Polska a inne kraje. Stan ilości i jakości Sta wód powierzchniowych i podziemnych oraz czynniki je kształtujące. Zasoby dyspozycyjne wody w Polsce. Retencja powierzchniowa. Problematyka ochrony zasobów oraz zasady użytkowania terenu w zlewni. Powodzie, metody przeciwdziałania, prognozowanie. Spływ powierzchniowy z terenów rolnych, przemysłowych, infrastruktury technicznej i komunikacyjnej – wpływ na stan wód oraz sposoby oczyszczania. Idea i zasady zrównoważonej gospodarki wodnej. Zamykanie obiegów wodnych. Normy zaopatrzenia w wodę. Selekcja i rodzaje wód do ujmowania. Rodzaje ujęć. Uzdatnianie wody. Sieć dystrybucji oraz system kanalizacji.

Ćwiczenia projektowe Zasoby wodne Polski i świata. Klasyfikacja zasobów wodnych. Klasy czystości wód. Zanieczyszczenia wód. Oczyszczanie ścieków. Wpływ ścieków na środowisko wodne. Procesy eutrofizacji, samooczyszczanie się wód, migracja zanieczyszczeń. Rola mokradeł w ochronie wód oraz gospodarce wodnej. Podstawy modelowania, w tym modelowanie zlewni oraz jakości i ilości wód podziemnych. Wykonanie koncepcji zrównoważonej gospodarki wodnej dla wybranej zlewni. Wykonanie szczegółowego planu postępowania mającego na celu eliminowanie zanieczyszczeń wybranego typu w zlewni. Komputerowe modelowanie rozprzestrzeniania się i rozkładu zanieczyszczeń w wodach płynących oraz w wodach podziemnych.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Klugiewicz J., Hydrologia, Wyd. Uczelniane UTP, Bydgoszcz 2007.2. Paluch J., Pulikowski K., Trybała M., Ochrona wód i gleb, Wyd. AR we Wrocławiu

2001. Literatura uzupełniająca

1. Mikulski Z., Gospodarka wodna, Warszawa Wydaw. Naukowe PWN 1998.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ZARZĄDZANIE ZASOBAMI PRZYRODY Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem



Przedmioty wprowadzające Teoria systemów, ochrona przyrody

Wymagania wstępne Znajomość podstaw teorii systemów oraz wiedza z zakresu ochrony środowiska





terenowe Liczba


V 2 1 4







WIEDZAW1 zna rodzaje zasobów przyrody i ich znaczenie dla gospodarki,

rozumie implikacje potencjału ekologicznego, chłonności i pojemności środowiska

K_W11,K_W20,ZS_W07

T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi scharakteryzować i zinwentaryzować lokalne zasoby

przyrodyK_U07 T1A_U07

T1A_U08U2 potrafi przeprowadzić analizę dostępności, możliwości

i ograniczeń w zakresie gospodarki zasobami przyrodyK_U02,ZS_U07

T1A_U01T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student jest świadomy potrzeby

zarządzania zasobami przyrody i jest kreatywny w poszukiwaniu nowatorskich rozwiązań w tym zakresie

K_K04,ZS_K04

T1A_K04T1A_K05

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny; ćwiczenia projektowe obejmujące prezentację opracowań inwentaryzacyjnych

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie w formie testućwiczenia projektowe - obrona przygotowanej inwentaryzacji wybranego fragmentu terenu


Wykłady Historia ochrony przyrody w Polsce i na świecie. Podział zasobów przyrody. Podstawy prawne ochrony przyrody. Ochrona przyrody czynna i bierna. Formy ochrony przyrody. Dyrektywy ptasia i siedliskowa. Organizacje działające na rzecz ochrony przyrody. Stan gospodarki wodno-ściekowej w Polsce: trendy i cele. Narzędzia prawne i Różnorodność biologiczna i krajobrazowa. System CORINE. Odnawialność i nieodnawialność zasobów przyrody. Kryzysy ekologiczne. Potencjał ekologiczny, chłonność i pojemność środowiska. Inwentaryzacja przyrodnicza, monitoring ekologiczny. Programy ochrony środowiska w Unii Europejskiej. Zarządzanie i audyt środowiskowy. Możliwości, metody i techniki sterowania procesami ekologicznymi (biomanipulacja, restytucja, introdukcja, renaturalizacja). Zarządzanie środowiskiem w gminie. Rządowe i samorządowe służby ochrony i kontroli środowiska.

Ćwiczenia projektowe Prezentacja przykładów związanych z treścią wykładów. Opracowanie inwentaryzacji przyrodniczej wybranego fragmentu środowiska.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xU1 xU2 xK1 x

7. LITERATURA


1. Poskrobko B., Poskrobko T., Skiba K., Ochrona biosfery, PWE, Warszawa 2007.2. Pullin A.. S., Biologiczne podstawy ochrony przyrody, Wyd. Naukowe PWN,

Warszawa 2004.3. Symonides E., Ochrona przyrody, Wyd. UW, Warszawa 2008.


1. Wiśniewski J., Gwiazdowicz D. J., Ochrona przyrody. Wyd. AR w Poznaniu 2004.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ZARZĄDZANIE OCHRONĄ POWIETRZAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem



Przedmioty wprowadzające Teoria systemów, Ochrona powietrza

Wymagania wstępne Znajomość podstaw teorii systemów





terenowe Liczba


V 2E 1 4







WIEDZAW1 potrafi definiować i scharakteryzować zanieczyszczenia

powietrza oraz metody zapobiegania im K_W18 T1A_W03

W2 zna zasady monitoringu powietrza K_W21,ZS_W08

T1A_W04T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi interpretować polskie i wspólnotowe akty prawne z

zakresu ochrony powietrzaK_U01 T1A_U01

T1A_U02U2 potrafi ocenić wpływ zjawisk meteorologicznych na

rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w atmosferzeK_U02K_U05ZS_U08

T1A_U01T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy potrzeby zarządzania ochroną powietrza i potrafi

propagować takie stanowisko,jest kreatywny w poszukiwaniu nowatorskich rozwiązań w tym zakresie

K_K01,K_K06,ZS_K01,ZS_K06

T1A_K01

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład prowadzony jest w formie multimedialnej, ćwiczenia projektowe obejmują sporządzanie sprawozdań odnośnie określenia wielkości emisji i zasięgu rozprzestrzeniania zanieczyszczeń gazowych i pyłowych


wykład - egzamin w formie pisemnej ćwiczenia projektowe - opracowanie elaboratu obejmującego ocenę zanieczyszczenia powietrza i wymaganego stopnia jego redukcji


Wykłady Podstawowe pojęcia i definicje. Zanieczyszczenia sztuczne i naturalne – charakterystyka źródeł. Przemiany zanieczyszczeń w atmosferze. Wpływ zjawisk meteorologicznych na rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze. Podstawowe procesy i aparatura wykorzystywana do oczyszczania gazów odlotowych. Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń organicznych. Ograniczanie emisji tlenków siarki i tlenków azotu. Odpylanie gazów – odpylacze. Metody badań zanieczyszczeń powietrza oraz metody zbierania informacji o wielkości emisji zanieczyszczeń. Monitoring powietrza. Ocena jakości powietrza. Charakterystyka zjawisk – smog, dziura ozonowa, efekt cieplarniany, kwaśne opady. Instrumenty i mechanizmy wykorzystywane w ochronie powietrza. Handel emisjami. Unormowania prawne w ochronie atmosfery.

Ćwiczenia projektowe Zobowiązania międzynarodowe dotyczące ochrony powietrza. Sporządzanie sprawozdań i opracowań. Urządzenia odpylające. Narzędzia programowe wspomagające obliczenia poziomu emisji. Handel emisjami. Nowoczesne technologie i techniki wykorzystywane w ochronie powietrza. Polskie i wspólnotowe akty prawne z zakresu ochrony powietrza. Określenie wielkości emisji i zasięgu rozprzestrzeniania zanieczyszczeń gazowych i pyłowych. Wyznaczenie wymaganego stopnia redukcji ilości emitowanych zanieczyszczeń.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Podhorecki A.. red., , Inwestycje inżynierii środowiska, Wyd. Margrafsen, Bydgoszcz 1998.

2. Szklarczyk M., Ochrona atmosfery. Wydawnictwo UW-M, Olsztyn 2001.3. Konieczyński J., Ochrona powietrza przed szkodliwymi gazami: metody, aparatura i

instalacje, Wydaw. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2004.Literatura uzupełniająca

1. Konieczyński J., Oczyszczanie gazów odlotowych, Wydawnictwo PŚ, Gliwice 1993.2. Rutkowski J., Syczewska K., Trzepierczyńska I., Podstawy inżynierii ochrony

atmosfery. Wyd. PW, Wrocław 1993.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu REKULTYWACJA TERENUKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem



Przedmioty wprowadzające Gospodarka wodna i ochrona wód, Technologia wody i ścieków, Gospodarka odpadami

Wymagania wstępne Znajomość podstawowych zasad gospodarowania poszczególnymi komponentami środowiska





terenowe Liczba


V 1E 2 4







WIEDZAW1 ma wiedzę w zakresie potrzeb rekultywacji oraz renaturyzacji

terenówK_W20 T1A_W05

W2 ma podstawową wiedzę z zakresu technik rekultywacji obszarów zdegradowanych

K_W21,ZS_W10

T1A_W05 T1A_W06 T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi opracować zasady dla rekultywacji wybranego terenu,

potrafi opracować zasady dla renaturyzacji wybranego terenuK_U01,K_U17,ZS_U10

T1A_U01T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest przygotowany do współpracy przy wykonaniu przedsięwzięć

z zakresu rekultywacji i zagospodarowania obszarów będąc kreatywnym w poszukiwaniu nowatorskich rozwiązań w tym zakresie

K_K02,K_K05,ZS_K02,ZS_K05

T1A_K01T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia projektowe obejmują opracowanie sprawozdań na zadany temat


ćwiczenia projektowe - dwa sprawozdania


Wykłady Definicje i rodzaje technik rekultywacyjnych. Rekultywacja terenów zdegradowanych. Rekultywacja techniczna (ukształtowanie terenu, regulacja stosunków wodnych oraz zabezpieczenie antyerozyjne składowisk i zwałowisk nadpoziomowych, budowa dróg dojazdowych, odtwarzanie gleby metodą techniczną. Rekultywacja chemiczna (detoksykacja). Rekultywacja biologiczna. Zagospodarowanie leśne terenów rekultywowanych. Dobór gatunków roślin. Zagospodarowanie rolnicze terenów zrekultywowanych. Rekreacyjne zagospodarowanie terenów zrekultywowanych.

Ćwiczenia projektowe Ćwiczenia obejmują wybrane zagadnienia z zakresu rekultywacji i renaturyzacji terenów, w tym zasady rekultywacji wysypiska śmieci w gminach; zagospodarowanie wyrobisk; rekultywacje hałd przemysłowych.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Red. Malina G., Rekultywacja i rewitalizacja terenów zdegradowanych, Polskie ZITS, O/ Wielkopolski, Poznań 2008.

2. Maciak F., Ochrona i rekultywacja środowiska, SGGW, Warszawa 2003.3. Michalczyk Z., Renaturyzacja obiektów przyrodniczych - aspekty ekologiczne i

gospodarcze, Wydaw. Uniw. Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2000.


1. Dwucet K., Krajewski W., Wach J., Rekultywacja i rewaloryzacja środowiska przyrodniczego, Katowice UŚ 1992.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SYSTEMY ZARZĄDZANIA ŚRODOWISKOWEGOKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem



Przedmioty wprowadzające Teoria systemów, Ochrona środowiska

Wymagania wstępne Znajomość podstaw teorii systemów oraz wiedza z zakresu ochrony środowiska





terenowe Liczba


V 2E 3 4







WIEDZAW1 orientuje się w podstawowych programach, normach oraz

wymaganiach dotyczących środowiskaK_W10 T1A_W01

T1A_W02W2 wie o potrzebie przygotowania oceny oddziaływania inwestycji

na środowiskoK_W20,ZS_W09


UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi ocenić bariery i ocenić koszty wdrażania systemów

zarządzaniaK_U01 T1A_U01

T1A_U02U2 potrafi przygotować ocenę oddziaływania inwestycji na

środowiskoK_U15,ZS_U09

T1A_U06T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy znaczenia zarządzania w środowisku

i przygotowany do poszukiwania nowatorskich rozwiązańK_K01,ZS_K01

T1A_K01T1A_U02


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny ćwiczenia projektowe - przygotowanie projektu w toku zajęć i obrona projektu przeprowadzona na ostatnich

zajęciach


Wykłady Zarządzanie środowiskowe – programy, normy i wymagania. Program Czystszej Produkcji. Program „Odpowiedzialność i Troska”. Standardy ISO serii 14000 (w tym ISO 14001:2004). Systemy ekozarządzania i audytu EMAS. Bariery i koszty wdrażania systemu zarządzania środowiskowego. Oceny oddziaływania na środowisko. Najlepsze Dostępne Techniki (BAT). Pozwolenia zintegrowane. Eko-etykietowanie.

Ćwiczenia projektowe Przygotowanie oceny oddziaływania wybranej inwestycji na środowisko (projekt). Przygotowanie wniosku o wydanie pozwolenia zintegrowanego.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Nierzwicki W., Zarządzenie środowiskowe. PWE, Warszawa 2006.2. Poskrobko B., Zarządzanie środowiskiem. PWE, Warszawa 2007.


1. Nowak Z., Zarządzanie środowiskiem Cz. 1 i 2. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2001.

2. Podgajnik T., Wybrane aspekty oddziaływań środowiskowych. Ekokonsult, Gdańsk 2003.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu RACJONALNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW ŚRODOWISKA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem



Przedmioty wprowadzająceOchrona środowiska, Gospodarka wodna i ochrona wód, Gospodarka odpadami, Ochrona powietrza, Technologia wody i ścieków, Gospodarka przestrzenna.

Wymagania wstępne Znajomość zasad ochrony środowiska, podstaw gospodarowania poszczególnymi jego komponentami oraz gospodarki przestrzennej





terenowe Liczba


V 2 1 4



Odniesienie do


kształcenia



WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę o kierunku działań w zakresie

racjonalnego wykorzystania zasobów środowiskaK_W11K_W23


W2 rozumie potrzebę zrównoważonego działania w zakresie wykorzystania miejscowych zasobów środowiska

K_W20,ZS_W09


UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi ocenić ważność zapisów ujętych w „studium

uwarunkowań i kierunków rozwoju gminy” oraz „strategii rozwoju gminy”


U2 potrafi aktywnie uczestniczyć w ocenie skutków gospodarczych wynikających z wykorzystania miejscowych zasobów środowiska

K_U02K_U07,ZS_U09

T1A_U01T1A_U02T1A_U05T1A_U07

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie znaczenie i jest propagatorem opracowania „studium K_K02, T1A_K01

uwarunkowań i kierunków rozwoju” oraz „strategii rozwoju” gminy

ZS_K02 T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład prowadzony w formie multimedialnej; ćwiczenia projektowe obejmują opracowania wybranego zagadnienia związanego z dokumentacją racjonalnego wykorzystania środowiska

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - kolokwium w formie testowejćwiczenia projektowe - przygotowanie i obrona projektu wraz ze złożeniem i obroną referatu


Wykład Zasady funkcjonowania środowiska przyrodniczego – obieg materii, energii w przyrodzie. Elementy strukturalne i ich predyspozycje w kształtowaniu funkcji użytkowych. Ogólne uwarunkowania gospodarowania komponentami: zasobami odnawialnymi i nieodnawialnymi, odwracalne i nieodwracalne przekształcanie siedlisk i biocenoz. Gospodarcze wykorzystanie poszczególnych komponentów środowiska wg działów gospodarki. Skutki gospodarowania – zanieczyszczenia i odpady. Wyłączanie terenów spod dowolności eksploatacji. Formy ochrony krajobrazu z punktu widzenia ochrony środowiska – konwencje i dyrektywy.

Ćwiczenia projektowe Ocena fizjograficznych uwarunkowań zrównoważonego rozwoju wybranej gminy na podstawie analiz kartograficznych (typy występujących ekosystemów; model stosunków ekologicznych obszaru; mapa zlewni). Ocena „studium uwarunkowań i kierunków rozwoju gminy” oraz „strategii rozwoju gminy”. Analiza badań ankietowych wśród ludności gminy.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xW2 x xU1 xU2 xK1 x

7. LITERATURA


1. Adamowicz M., Zrównoważony i trwały rozwój wsi i rolnictwa. Wyd. SGGW Warszawa 2006.

2. Agenda 21 – sprawozdania z realizacji zadań – NFOŚ Warszawa.3. Roczniki statystyczne.


1. Andrzejewski R., Ekonomiczno - społeczne mechanizmy efektywnego gospodarowania zasobami środowiska przyrodniczego. Konferencja naukowa Warszawa 23 listopada 1988. Wydawnictwo SGGW-AR. Warszawa 1989.

2. Sołowiej D., Podstawy metodyki oceny środowiska przyrodniczego. Wydawnictwo Naukowe UAM. Poznań 1992.



Liczba godzin





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu KARTOGRAFIA ŚRODOWISKA Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy prof. dr hab. inż. E. Kujawski

Przedmioty wprowadzające Geodezja i fotogrametria






terenowe Liczba


V 1 3 5



Odniesienie do


kształcenia



WIEDZAW1 zna produkty prac geodezyjnych i ich znaczenia w opisie

środowiska. K_W07 T1A_W02

W2 orientuje się w GIS-owskich technologiach inwentaryzacji przestrzeni geograficznej

K_W07K_W21

T1A_W02T1A_W04

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi identyfikować obiekty przestrzeni geograficznej na

mapach topograficznych, mapie zasadniczej oraz na ortofotomapie

K_U01 T1A_U01

U2 potrafi obliczać na mapach podstawowe wielkości dotyczące odległości i powierzchni użytków,potrafi sporządzić kartodiagramy i kartogramy

K_U17 T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie znaczenie analiz kartograficznych dla

uporządkowanego gospodarowania środowiskiemK_K05,ZS_K05

T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny obejmujący zagadnienia prezentacji kartograficznej elementów środowiska,ćwiczenia laboratoryjne obejmujące sporządzenie kartogramu i kartodiagramu dla wybranej tematyki


wykład - kolokwium zaliczeniowećwiczenia laboratoryjne - zaliczenie sporządzonego kartogramu i kartodiagramu dla wybranej tematyki


Wykłady Odwzorowania kartograficzne. Mapy topograficzne i mapy gospodarcze. Skale map, znaki umowne na mapach. Graficzne przedstawienie danych statystycznych, wykresy, diagramy. Metody prezentacji elementów ilościowych i jakościowych na mapach. Kartograficzne aspekty oceny i waloryzacji przestrzeni.

Ćwiczenia projektowe Podstawowe związki funkcyjne pomiędzy współrzędnymi na mapach. Przedstawienie danych statystycznych na mapach: kartodiagramy, kartogramy. Numeryczny model terenu. Podstawowe zasady waloryzacji przestrzeni topograficznej.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xW2 xU1 xU2 x xK1 x x

7. LITERATURA


1. Senetra A., Cieśak I., Kartograficzne aspekty oceny i waloryzacji przestrzeni, Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2004.

2. Ratajski L., Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej, PPWK, Warszawa-Wrocław 1989.

3. Kwiecień J., Systemy informacji Geograficznej – podstawy. Wyd. Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy 2004.


1. Saliszczew A., Kartografia ogólna, PPWK, Warszawa 1998.2. Błędzka J., Derezińska A., Kujawski E., Luther L., Sztubecka M., Sztubecki J.,

Elementy geodezji, teledetekcji i kartografii w inżynierii środowiska i budownictwie, Wyd. UTP-Bydgoszcz 2009.

3. Instrukcja programu komputerowego „geoinfo”.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MONITORING I OCENA ZASOBÓW ŚRODOWISKA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem




Wymagania wstępne Znajomość teorii z zakresu ochrony środowiska i podstaw gospodarowania poszczególnymi jego komponentami





terenowe Liczba


VI 1 1 2 4







WIEDZAW1 rozumie potrzeby, zasady i znaczenie monitoringu wszystkich

komponentów środowiskaK_W21 T1A_W04

T1A_W05

W2 ma podstawową wiedzę w zakresie zawartości baz danych i ewidencji zasobów naturalnych środowiska

K_W07,ZS_W07

T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi oszacować wybrane zasoby środowiska dla potrzeb

gospodarkiK_U02 T1A_U01

T1A_U02U2 potrafi opracować ogólną koncepcję monitorowania przyrody

ożywionej i nieożywionejK_U17ZS_U07

T1A_U10T1A_U11

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest przygotowany do dyskusji o potrzebie monitorowania

środowiska i jego zasobów z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju

K_K02,ZS_K02

T1A_K01T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - kolokwium ćwiczenia laboratoryjne - zaliczenie w formie testu

ćwiczenia projektowe - przygotowanie i obrona projektu wybranego rodzaju monitoringu


Wykłady Cele i zadania monitoring środowiska. Organizacja i zadania krajowej sieci monitoringowej. Monitoring rzek, śródlądowych zbiorników wodnych i Bałtyku oraz gospodarka wodna. Monitoring lasów i gospodarka leśna. Monitoring i ochrona powietrza. Monitoring powierzchni ziemi ze szczególnym uwzględnieniem gospodarki rolnej. Decyzje miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego a polityka zrównoważonego rozwoju. Wpływ poszczególnych gałęzi gospodarki narodowej na stan środowiska i zapobieganie degradacji środowiska.


Obejmują prace związane z wykorzystaniem istniejących baz danych i ewidencją zasobów naturalnych środowiska.

Ćwiczenia projektowe Obejmują opracowania koncepcji monitorowania wybranego komponentu przyrody ożywionej i nieożywionej oraz oceny ich zasobów z punktu widzenia wykorzystania w gospodarce narodowej.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Poskropko B. Teoretyczne aspekty ekorozwoju, Ekonomia i Środowisko, 1007, nr1.2. Borsuk S., Goszczyński J., Jutrowska E., Monitoring środowiska, ATR Bydgoszcz

1998. 3. Prawo ochrony środowiska Wspólnoty Europejskiej. MOŚ, Warszawa 1994.4. Szyzszko J.,Ocena i wycena zasobów środowiska, Wyd. SGGW, Warszawa 2002.


1. Radziejowski J., Obszary chronione w Polsce, IOŚ, Warszawa 1996. 2. Wikipedia – internet.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SEMINARIUM DYPLOMOWE Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność zarządzanie środowiskiem



prof. nadzw. dr hab. Stanisław Borsukprof. dr hab. inż. Edward Kujawski


Wymagania wstępne Znajomość zagadnień omawianych w toku studiów, umiejętności teoretyczne i praktyczne





terenowe Liczba


VII 3 15







WIEDZAW1 ma rozszerzoną wiedzę na wybrane tematy realizowanych

prac dyplomowych z zakresu zarządzania środowiskiemK_W02,K_W03,K_W20,ZS_W01÷ZS_W10

T1A_W04

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi przeanalizować, podsumować i zreferować pracę

dyplomową na wybrany przez siebie tematK_U01,K_U02,ZS_U01÷ZS_U10

T1A_U01T1A_U02


opracowania i obrony pracy dyplomowejK_K07,ZS_K01÷ZS_K07

T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEseminarium obejmujące zasady przygotowania i prezentacji opracowywanej pracy dyplomowej

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUzaliczenie na podstawie przygotowanej prezentacji


Seminarium Omówienie metod prowadzenia studiów literaturowych, spisów literatury i odwołań do niej w tekście. Zasady sporządzania konspektów, spisów treści. Rejestracja wyników

badań i metody statystyczne. Opracowanie pracy seminaryjnej, referowanie i obrona. Opracowywanie pracy dyplomowej i referowanie jej w stanie posiadanego zaawansowania. Dyskusje naukowe.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie Prezentacja

i dyskusjaW1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Boć J., Jak pisać pracę magisterską. Wyd. „Kolonia”, Wrocław 1994.2. Lindsay D.,Dobre rady dla piszących teksty naukowe. Wrocław: Of. Wydaw.

Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1995, s. 132.Literatura uzupełniająca

1. Ruszel R., Piszemy pracę dyplomową, „Pagina”, Gliwice 1994.2. Urban S., Ładoński W., Jak napisać dobrą pracę magisterskąWydaw. Akad.

Ekonomicznej , s. 195, [Wyd.2 popr. 1997, s. 218], Wrocław.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 45Studiowanie literatury 50Inne (przygotowanie do prezentacji pracy dyplomowej oraz dyskusji) 200Łączny nakład pracy studenta 340





A. Podstawowe dane


Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii









terenowe Liczba


VI 2E 2 3







WIEDZAW1 zna strukturę wewnętrzną koncepcji i pojęcia związane ze

strategią zrównoważonego rozwoju,orientuje się w narodowych, regionalnych i lokalnych systemach wskaźników zrównoważonego rozwoju

K_W20,OZE_W01

T1A_W05,T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi usystematyzować wskaźniki ekorozwoju dla danej gminy

według schematów: presja – stan – reakcjaK_U06 T1A_U05

U2 potrafi czynnie uczestniczyć w opracowaniu modernizacji rozwiązań w zakresie strategii zrównoważonego rozwoju

K_W07,OZE_U01

T1A_U01

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie znaczenie strategii zrównoważonego rozwoju dla

społeczeństwaK_K05,

OZE_K05T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny; ćwiczenia projektowe obejmujące wyspecyfikowanie podstawowych wskaźników ekorozwoju dla wybranej gminy

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemnyćwiczenia projektowe - obrona przygotowanego elaboratu dotyczącego wskaźników ekorozwoju wybranej gminy


Wykłady Zrównoważony rozwój – definicje i historia. Metody kwantyfikacji celów społecznych, ekonomicznych i ekologicznych (pieniężne i niepieniężne wskaźniki dobrobytu ekonomicznego. Pojęcie i struktura wewnętrzna koncepcji zrównoważonego rozwoju. Agenda 21 jako narzędzie pomiaru realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju (agendy światowe i międzynarodowe; Krajowa Agenda 21; Regionalne Agendy 21; Lokalne Agendy 21). Międzynarodowe systemy wskaźników ekorozwoju (kryteria wyboru: system wskaźników według schematów: presja – stan – reakcja; wskaźniki agregatowe; wskaźniki OECD; wskaźniki ONZ; wskaźniki Banku Światowego). Narodowe, regionalne i lokalne systemy wskaźników zrównoważonego rozwoju (doświadczenia krajów zachodnich i elementy systemu polskiego). Matryca wskaźników ekorozwoju. Scenariusze rozwoju.

Ćwiczenia projektowe Prezentacje programów i omówienie narzędzi dla sporządzenia lokalnych planów zrównoważonego rozwoju. Wyspecyfikowanie wskaźników ekorozwoju dla wybranego obszaru.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xU1 xU2 xK1 x x

7. LITERATURA


1. Kozłowski S., Droga do ekorozwoju, Warszawa 1994.2. Kozłowski S., Zrównoważony rozwój - program na jutro, Wyd. „Abrys”, Poznań

Kozłowski -Warszawa 2008.3. Kozłowski S., Ekorozwój: wyzwanie XXI wieku, Wydaw. Naukowe PWN, Warszawa


1. Piontek B., Piontek F., Piontek W., Ekorozwój i narzędzia jego realizacji, Wydaw. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1997.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu PODSTAWY ZARZĄDZANIA SUROWCAMI ENERGETYCZNYMI

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



Przedmioty wprowadzające Hydrologia i nauka o ziemi, Tteoria systemów

Wymagania wstępne Znajomość zagadnień z hydrologii i nauki o ziemi, Podstawowa wiedza z zakresu teorii systemów





terenowe Liczba


V 2E 2 4







WIEDZAW1 potrafi wymienić surowce energetyczne, ich zasoby oraz

metody wydobyciaK_W20K_W21

T1A_W05T1A_W04

W2 orientuje się w wartościach energetycznych surowców K_W23,OZE_W02

T1A_W06

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi dokonać wstępnej analizy przydatności danych

surowców energetycznych z punktu widzenia ich zasobów oraz metod wydobycia

K_U04 T1A_U05

U2 potrafi objaśnić sposoby zarządzania surowcami energetycznymi z uwzględnieniem wymogów polityki krajowej i Unijnej

K_U16,OZE_U02

T1A_U06

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest przygotowany do współpracy w dziedzinie zarządzania

surowcami i świadomy metod i potrzeby racjonalnego ich użytkowania

K_K03,OZE_K03

T1A_K02


wykład multimedialny, ćwiczenia projektowe obejmujące opracowanie prostej koncepcji wykorzystania wybranych zasobów


wykład - egzamin pisemnyćwiczenia projektowe - kolokwium zaliczające ćwiczenia


Wykłady Energia i zasady jej konwersji. Źródła, zasoby i rezerwy energetyczne. Stan obecny i perspektywy wykorzystania. Geograficzne rozmieszczenie surowców energetycznych w Polsce i na świecie. Główne ośrodki wydobycia. Krajowe i światowe zasoby energii. Prognozowanie zapotrzebowania na energię w Polsce i na świecie. Polityka energetyczna kraju. Europejskie dokumenty i programy dotyczące energetyki.

Ćwiczenia projektowe Charakterystyka konwencjonalnych zasobów energii (węgiel kamienny, węgiel brunatny, drewno i torf oraz paliwa). Struktura krajowego systemu energetycznego. Zapotrzebowanie i zużycie energii. Koncepcje zarządzania surowcami energetycznymi na przykładach.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Chochowski A., Krawiec F., Zarządzanie w energetyce. Difin, Warszawa 2008.2. Mokrzycki E., Podstawy gospodarki surowcami energetycznymi, AGH, Kraków 2005.


1. Charun H., Podstawy gospodarki energetycznej, Wyd. PK, Koszalin 2004.2. Księżyk M., Efektywność pozyskiwania pierwotnych nośników energii w Polsce. Wyd.

Nauk. PWN, Warszawa-Kraków 1996.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu FINANSOWANIE PROJEKTÓWKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność odnawialne źródła energii









terenowe Liczba


VI 1 1 3







WIEDZAW1 Po zakończeniu przedmiotu student ma wymienić i zdefiniować

możliwości finansowania i instytucje finansujące projekty i inwestycje proekologiczne w Polsce i w Unii Europejskiej.

K_W10,OZE_W03

T1A_W01

UMIEJĘTNOŚCIU1 Po zakończeniu przedmiotu student potrafi przeanalizować

istniejące bariery i możliwości pokonania barier w pozyskiwaniu funduszy na inwestycje w zakresie ochrony środowiska. po zakończeniu przedmiotu student będzie także potrafił określić oraz wyliczyć efekty ekologiczne i ekonomiczne inwestycji proekologicznych.

K_U02,OZE_U02

T1A_U01,T1A_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 Po zakończeniu przedmiotu student będzie świadomy

praktycznego zastosowania i funkcjonowania zasad zrównoważonego rozwoju oraz możliwości finansowania inwestycji w zakresie ochrony środowiska.

K_K06,OZE_K06

T1A_K01

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia audytoryjne

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - test zaliczeniowyćwiczenia audytoryjne – kolokwia


Wykład Instytucje finansowania ochrony środowiska. Udział instytucji polskich i międzynarodowych w finansowaniu projektów z zakresu ochrony środowiska. Fundusze polskie i unijne oraz ich kompetencje i priorytety finansowania. Charakterystyka i analiza źródeł finansowania projektów proekologicznych ze szczególnym uwzględnieniem inwestycji z dziedziny odnawialnych źródeł energii. Zasady pozyskiwania środków finansowych na inwestycje środowiskowe ze źródeł krajowych i zagranicznych. Fundusze i programy europejskie. Efekty ekologiczne i ekonomiczne przedsięwzięcia inwestycyjnego. Ocena efektów ekologicznych.


Rola i znaczenie środków własnych i obcych w finansowaniu projektów z zakresu ochrony środowiska. Metody wsparcia finansowego. Możliwości pozyskania środków z funduszy europejskich i programów międzynarodowych. Procedury ubiegania się o środki finansowe z różnych źródeł. Wymagania stawiane projektom, wnioskodawcom oraz wnioskom o finansowanie. Wsparcie w ramach Mechanizmów Finansowych. Perspektywa poszukiwania innowacyjnych rozwiązań finansowania projektów ekologicznych.


Forma ocenyEfekt

kształcenia Kolokwium Projekt

W1 XU1 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Burzyńska D., Fila J., Finansowanie inwestycji ekologicznych w przedsiębiorstwie, Warszawa 2007.

2. Sadowska M., Sadowski T., Tołoczko A., Kuchlewski T., Dotacje na ochronę środowiska, czyli jak skutecznie pozyskać środki finansowe..., Kleosin-Ignatki 2007.

3. Świderska A. red., Źródła i zasady finansowania ochrony środowiska w Polsce, Wyd. Ekonomia i Środowisko, 2005.


1. Kobyliński R., Pieczyński L., Programowanie i finansowanie inwestycji w ochronie środowiska. Poradnik inwestora. Agencja Ochrony Środowiska w Koszalinie, AR w Szczecinie, Koszalin 2002.

2. Źródła i zasady finansowania inwestycji w ochronie środowiska w Polsce – Informator. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 2001.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ŹRÓDŁA ENERGII ODNAWIALNEJ Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



Przedmioty wprowadzające Biologia i ekologia, Ochrona środowiska, Hydrologia i nauka o Ziemi

Wymagania wstępne Znajomość teorii z zakresu biologii, ekologii, ochrony środowiska i hydrologii





terenowe Liczba


V 2E 2 4







WIEDZAW1 potrafi wymienić, rozróżnić i scharakteryzować źródła energii

odnawialnej,potrafi ocenić korzyści wynikające z wykorzystania energii odnawialnej

K_W23,OZE_W04

T1A_W04,T1A_W05,T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi objaśnić istotę każdego ze źródeł energii oraz

zaproponować stosowne rozwiązania w zakresie OZE w zależności od potrzeb i przeznaczenia

K_U11,OZE_U04

T1A_U06,T1A_U07,T1A_U08,T1A_U11

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest przygotowany do współpracy w dziedzinie zarządzania

surowcami i świadomy metod i potrzeby racjonalnego ich użytkowania,jest otwarty na nowe rozwiązania i chętny do poszukiwania wiedzy w tym zakresie

K_K01, K_K02,OZE_K01, OZE_K02

T1A_K01,T1A_K02


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny i ustny

ćwiczenia projektowe - obejmują zaliczenie opracowania obejmującego koncepcję rozwiązania w zakresie zabezpieczenia jednostki w energię z wykorzystaniem OZE


Wykłady Podstawowe źródła i rodzaje energii. Energochłonność. Magazynowanie energii. Charakterystyka konwencjonalnych źródeł energii i ich wpływ na środowisko oraz zdrowie i jakość życia ludzi. Wykorzystanie energii wód śródlądowych. Wykorzystanie energii wód morskich i oceanicznych. Wykorzystanie energii wiatru. Wykorzystanie energii z biomasy. Wykorzystanie energii geotermalnej. Wykorzystanie energii promieniowania słonecznego. Energia jądrowa. Technologie wodorowe.

Ćwiczenia projektowe Energia wiatru, wód i promieniowania słonecznego. Biomasa. Biopaliwa. Analiza wymagań energetycznych obiektu, wybór typu instalacji w zależności od potrzeb i przeznaczenia. Analiza parametrów eksploatacyjnych i ekonomicznych, optymalizacja energetyczno kosztowa. Opracowanie wstępnej dokumentacji konstrukcyjnej i technologicznej.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Gronowicz J., Niekonwencjonalne źródła energii, Radom – Poznań 2008.2. Górzyński J., Audyting energetyczny. Narodowa Agencja Poszanowania Energii,

Warszawa 2002.3. Hrynkiewicz A., Energia – Wyzwanie XXI wieku, Wyd. UJ, Kraków 2002.


1. Salay J., Energia: od paliw kopalnych do zrównoważonych źródeł energii, Katowice WNT EcoEdycja 1999.

2. Cieśliński J., Mikielewicz J., Niekonwencjonalne źródła energii, Wyd. PG, Gdańsk 1996.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 60Przygotowanie do zajęć 15Studiowanie literatury 20Inne (przygotowanie do egzaminu) 20Łączny nakład pracy studenta 115



iostateczna ? liczba punktów ECTS

ii

iii

iv



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu REKULTYWACJA I RENATURALIZACJA Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



Przedmioty wprowadzające Gospodarka wodna i ochrona wód, Technologia wody i ścieków, Gospodarka odpadami

Wymagania wstępne Znajomość podstawowych zasad gospodarowania poszczególnymi komponentami środowiska





terenowe Liczba


VI 1 1 3







WIEDZAW1 zna podstawowe metody, techniki i narzędzia stosowane w

rekultywacji terenów zdegradowanych K_W20 T1A_W02

W2 potrafi wymienić, scharakteryzować i wybraćodpowiednie metody rekultywacji dla danego przypadku

K_W22,OZE_W09

T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukać i wykorzystać potrzebne informacje z

dostępnych źródeł zewnętrznychK_U01 T1A_U01

U2 umie opracować koncepcję rekultywacji wybranego obszaru K_U06,OZE_U03

T1A_U05T1A_U07

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest świadomy potrzeb rekultywacji i renaturyzacji oraz zdolny

do współpracy w tej dziedzinie, jest otwarty na nowe rozwiązania i chętny do poszukiwania wiedzy w tym zakresie

K_K02,K_K05,

OZE_K02,OZE_K05

T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia projektowe – opracowanie koncepcji rekultywacji wybranego obszaru terenu

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie w formie testućwiczenia projektowe - dwa kolokwia


Wykłady Definicje i rodzaje technik rekultywacyjnych. Rekultywacja terenów zdegradowanych. Rekultywacja techniczna (ukształtowanie terenu, regulacja stosunków wodnych oraz zabezpieczenie antyerozyjne składowisk i zwałowisk nadpoziomowych, budowa dróg dojazdowych, odtwarzanie gleby metodą techniczną. Rekultywacja chemiczna (detoksykacja). Rekultywacja biologiczna. Zagospodarowanie leśne terenów rekultywowanych. Dobór gatunków roślin. Zagospodarowanie rolnicze terenów zrekultywowanych. Rekreacyjne zagospodarowanie terenów zrekultywowanych.

Ćwiczenia projektowe Opracowanie koncepcji rekultywacji wybranego obszaru terenu.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Red. Malina G., Rekultywacja i rewitalizacja terenów zdegradowanych. Polskie ZITS, O/ Wielkopolski, Poznań 2008.

2. Chmielewski A. G., Rekultywacja terenów zdegradowanych: II Międzynarodowa Konferencja Naukowo-Techniczna, Biuro Inform. Gospodarczej, Szczecin 2003.


1. Dwucet K., Krajewski W., Wach J., Rekultywacja i rewaloryzacja środowiska przyrodniczego, Katowice UŚ 1992.

2. Michalczyk Z., Renaturyzacja obiektów przyrodniczych - aspekty ekologiczne i gospodarcze. Wydaw. Uniw. Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2000.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu GEOENERGETYKAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii




Wymagania wstępne Znajomość podstaw ochrony środowiska





terenowe Liczba


VI 1 1 3







WIEDZAW1 po zakończeniu przedmiotu student potrafi definiować i

objaśniać zagadnienia dotyczące geoenergetykiK_W23,OZE_W04

T1A_W04T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wymienić niezbędne instalacje związane z

pozyskiwaniem energii geotermalne,zna podstawowe technologie pozyskiwania energii geotermalnej

K_U11,K_U12,OZE_U04

T1A_U07T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest otwarty na nową wiedzę, świadomy zmieniających się

potrzeb energetycznych i kreatywny w poszukiwaniu nowych rozwiązań w tym zakresie

K_K06,K_K07,OZE_K06

T1A_K01T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie w formie kolokwiumćwiczenia projektowe - opracowanie elaboratu dotyczącego pozyskiwania energii geotermalnej


Wykłady Energia geotermiczna a energia geotermalna – definicje i pojęcia. Zasoby energii geotermicznej. Systemy pozyskiwania energii. Istniejące i planowane instalacje

geotermalne w Polsce. Instalacje pozyskiwania i odbioru energii geotermalnej.Ćwiczenia projektowe Potrzeby energetyczne gospodarki i możliwości ich zaspokojenia. Podstawowe

technologie odbioru ciepła geotermalnego. Przykłady instalacji geotermalnychw Polsce.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Sobański R., Kabat M., Nowak W., Jak pozyskać ciepło z Ziemi. COIB, Warszawa 2000.

2. Ciepłownie geotermalne w Polsce” – Czysta Energia 07/08 2004.Literatura uzupełniająca

1. Łepkowski P., „Polska geotermia” – mega-Energia.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu PRODUKCJA BIOGAZU I BIOPALIWKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



Przedmioty wprowadzające Chemia, Biologia i ekologia, Gospodarka odpadami

Wymagania wstępneZnajomość zagadnień z zakresu gospodarki odpadami, biologii i ekologii oraz umiejętność praktycznego zastosowania wiadomości z chemii





terenowe Liczba


V 2 1 1 5







WIEDZAW1 potrafi definiować i objaśniać sposoby pozyskiwania biomasy i

biogazu oraz ich zagospodarowania,orientuje się w wartościach energetycznych komponentów do produkcji biogazu

K_W04K_W23,OZE_W05

T1A_W02,T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi przeprowadzać analizę biokomponentów do produkcji

biopaliw i ocenić ich wartość energetyczną,umie zaplanować cykl technologiczny produkcji biopaliw

K_U01,K_U11,OZE_U05

T1A_U01,T1A_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest otwarty na nowe rozwiązania technologiczne i kreatywny w

poszukiwaniu wiedzy w tym zakresieK_K02,K_K06,OZE_K02

T1A_K02T1A_K01


wykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia projektowe


wykład - prezentacja multimedialnaćwiczenia laboratoryjne - ocena kaloryczności komponentówprojektowe - wykonanie zadanych ćwiczeń laboratoryjnych


Wykłady Energia odpadowa i jej rodzaje. Wykorzystanie wysoko- i niskotemperaturowej energii odpadowej. Mechanizm powstawania biogazu. Źródła i technologie pozyskiwania i zagospodarowania biogazu. Charakterystyka i wykorzystanie gazu wysypiskowego. Rolnicze źródła biogazu. Konwersja biogazu. Zalety i wady produkcji biogazu. Biopaliwa płynne – oleje roślinne, biodiesel, bioalkohole.


Ocena wartości energetycznej wybranej biomasy .

Ćwiczenia projektowe Określenie wydajności energetycznej biopaliwa i biogazu.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xU1 xK1 x

7. LITERATURA


1. Charun H., Podstawy gospodarki energetycznej, Wyd. PK w Koszalinie, 2007. 2. Lewandowski W. M., Proekologiczne odnawialne źródła energii, Wyd. Naukowo-

Techniczne, Warszawa 2007.Literatura uzupełniająca

1. Gradziuk P., Grzybek A., Kowalczyk K., Kościk B., Biopaliwa, Wyd. „Wieś Jutra Warszawa 2003.

2. Szlachta J., Niekonwencjonalne źródła energii, Wyd. Akademii Rolniczej, Wrocław 1999.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ENERGETYKA WIATROWA Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



Przedmioty wprowadzające Fizyka, Teoria systemów, Ochrona środowiska

Wymagania wstępneZnajomość podstaw i zasad fizyki oraz praktyczna umiejętność wykonywania podstawowych obliczeń. Wiedza teoretyczna z zakresu ochrony środowiska i teorii systemów





terenowe Liczba


V 2E 1 4








objaśniać zagadnienia dotyczące energetyki wiatrowej,K_W23,OZE_W06

T1A_W04T1A_W08

W2 rozumie konieczność współpracy w rozwoju energetyki wiatrowej i potrafi ją propagować


UMIEJĘTNOŚCIU1 po zakończeniu przedmiotu student potrafi wykonywać

podstawowe obliczenia dla turbin wiatrowych K_U11,K_U12,OZE_U06

T1A_U07T1A_U08

U2 potrafi współdziałać w wyborze odpowiedniego rozwiązania w zakresie wykorzystania energii wiatrowej

K_U12K_U16,

T1A_U07T1A_U08



K_K06,K_K07,OZE_K06,OZE_K07

T1A_K01T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemnyćwiczenia projektowe - opracowanie ogólnych charakterystyk do projektu urządzenia wiatrowego


Wykłady Rozwój energetyki wiatrowej w Polsce i na świecie. Możliwości zainstalowania. Opłacalność inwestycji. Udział tej energii w całkowitym bilansie energetycznym kraju. Zasady budowy turbiny wiatrowej. Największe farmy wiatraków na świecie. Doświadczenia światowe, europejskie i polskie.

Ćwiczenia projektowe Obliczenie wirnika turbiny wiatrowej dla zadanej nominalnej prędkości wiatru i zadanej mocy znamionowej. Wyznaczenie charakterystyki zewnętrznej turbiny przy różnych kątach nastawienia łopat. Opracowanie możliwości zainstalowania turbiny wiatrowej i obliczenie jej opłacalności.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Boczar T., Energetyka wiatrowa Aktualne możliwości wykorzystania, Wydawnictwo Pomiary Automatyka Kontrola, Warszawa 2007.

2. Klugmann– Radziemska E., Odnawialne źródła energii – przykłady obliczeniowe. Wyd. PG, Gdańsk 2006.


1. Soliński I., Energetyczne i ekonomiczne aspekty wykorzystania energii wiatrowej, Wyd. Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, Wydaw., Kraków 1999.

2. Szumanowska M., Szumanowski A., Fotoogniwa i turbiny wiatrowe w systemach energetycznych. Oficyna Wyd. Politechniki Warszawskiej. Warszawa 1997.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ENERGETYKA WODNA Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



Przedmioty wprowadzające Fizyka, Teoria systemów, Gospodarka wodna i ochrona wód

Wymagania wstępneZnajomość podstaw i zasad fizyki oraz praktyczna umiejętność wykonywania podstawowych obliczeń. Wiedza teoretyczna z zakresu gospodarki wodnej i teorii systemów





terenowe Liczba


V 2E 1 4








objaśniać zagadnienia dotyczące energetyki wodnej,rozumie konieczność współpracy w rozwoju energetyki wodnej i potrafi ją propagować

K_W19,K_W23,OZE_W08

T1A_W04T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 po zakończeniu przedmiotu student potrafi wykonywać

podstawowe obliczenia dla turbin wodnychK_U04,K_U13,OZE_U07

T1A_U07T1A_U08

U2 potrafi współdziałać w wyborze odpowiedniego rozwiązania w zakresie wykorzystania energii wodnej




K_K06,K_K07,OZE_K07

T1A_K01T1A_K03



ćwiczenia projektowe - zaliczenie pracy kontrolnej


Wykłady Zasoby wód w Polsce. Możliwości wykorzystania energii wodnej. Elektrownie z naturalnym dopływem wody (elektrownie regulacyjne – tj. zbiornikowe, elektrownie przepływowe). Elektrownie szczytowo – pompowe. Elektrownie duże o mocy zainstalowanej 10 MW i więcej, elektrownie małe o mocy w przedziale 200 kW - 10 MW, mikroelektrownie wodne poniżej 200 kW mocy. Wykorzystanie energii pływów morza, fal morskich, energii cieplnej mórz oraz energii prądów oceanicznych.

Ćwiczenia projektowe Obliczenie turbiny wodnej Kaplana i turbiny śmigłowej-rurowej dla zadanego spadu hydraulicznego, przełyku turbiny. Wyznaczenie geometrii wirnika (cięciwy i kąta nastawienia łopatek) oraz kanałów doprowadzających. Podstawowe obliczenia wytrzymałościowe łopatek i wału turbiny. Opracowanie planu generalnego turbiny.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 x xU1 xU2 xK1 x

7. LITERATURA


1. Hrynkiewicz A., Energia – Wyzwanie XXI wieku, Wyd. UJ, Kraków 2002.2. Energia odnawialna: innowacyjne rozwiązania: materiały i technologie dla

budownictwa: II Konferencja SOLINA 2008, Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2008.

3. Łaski A., Elektrownie wodne: rozwiązania i dobór parametrów, Wydaw. Naukowo-Techniczne, Warszawa 1971.


1. Michałowski S., Plutecki J., Energetyka wodna WN-T, Warszawa 1975.2. Michałowski S, Plutecki J., Energetyka wodna, Wydaw. Naukowo-Techniczne,

Warszawa 1975.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ENERGETYKA SOLARNA Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



Przedmioty wprowadzające Fizyka, Teoria systemów, Ochrona środowiska

Wymagania wstępneZnajomość podstaw i zasad fizyki oraz praktyczna umiejętność wykonywania podstawowych obliczeń. Wiedza teoretyczna z zakresu ochrony środowiska i teorii systemów





terenowe Liczba


V 2 1 4








objaśniać zagadnienia dotyczące energetyki solarnej,rozumie konieczność współpracy w rozwoju energetyki solarnej i potrafi ją propagować

K_W23,OZE_W07

T1A_W04T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wykonywać podstawowe obliczenia dla wybranych

kolektorów solarnych K_U04,OZE_U08

T1A_U07T1A_U08

U2 potrafi współdziałać w wyborze odpowiedniego rozwiązania w zakresie wykorzystania energii solarnej

K_U11,K_U16

T1A_U07T1A_U08



K_K06,K_K07,OZE_K02

T1A_K01T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTU wykład - zaliczenie pisemnećwiczenia projektowe - przygotowanie w toku zajęć projektu i obrona projektu na ostatnich zajęciach


Wykłady Charakterystyka ogólna promieniowania słonecznego. Kolektory słoneczne. Ogólny podział kolektorów i instalacji słonecznych. Instalacje do magazynowania ciepła. Instalacje do podgrzewania wody użytkowej. Instalacje chłodnicze. Analiza wymagań energetycznych obiektu, wybór typu kolektora, opracowanie konstrukcji kolektora, obliczenia cieplne kolektora. Wybór rodzaju pracy, obliczenia hydrauliczne kolektora, opracowanie charakterystyki kolektora. Analiza parametrów eksploatacyjnych i ekonomicznych, optymalizacja energetyczno- kosztowa. Zasady opracowania wstępnej dokumentacji konstrukcyjnej i technologicznej.

Ćwiczenia projektowe Kolektory cieczowe. Kolektory powietrzne. Materiały termoizolacyjne. Metody magazynowania ciepła w instalacjach słonecznych. Instalacja termosyfonowa. Instalacje z wymuszonym przepływem czynnika roboczego. Wstępna analiza wymagań energetycznych obiektu, wybór typu kolektora, opracowanie wstępne konstrukcji kolektora.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xU1 xU2 xK1 x

7. LITERATURA


1. Sanetra J., Efekt Fotowoltaiczny w organicznych ogniwach słonecznych. Monografia. Politechnika Krakowska, Kraków 2006.

2. Smolec W., Fototermiczna konwersja energii słonecznej, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2000.

3. Wiśniewski G., Gołębiowski S., Gryciuk M., Kolektory słoneczne – poradnik wykorzystania energii słonecznej, COIB, Warszawa 2001.


1. Chwieduk D., Słoneczne i gruntowe systemy grzewcze, PAN, Warszawa 1994.

2. Kaiser H., Wykorzystanie energii słonecznej, Wyd. AGH, Kraków 1995.3. Klugmann E., Klugmann- Radziemska E., Alternatywne źródła energii.

Energetyka fotowoltaiczna. Wyd. Ekonomia i Środowisko, Białystok 1999.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ENERGETYCZNE WYKORZYSTANIE BIOMASY

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



Przedmioty wprowadzające Chemia, Biologia i ekologia, Gospodarka odpadami

Wymagania wstępneZnajomość zagadnień z zakresu gospodarki odpadami, biologii i ekologii oraz umiejętność praktycznego zastosowania wiadomości z chemii





terenowe Liczba


VI 2E 1 1 4







WIEDZAW1 rozumie potrzebę zastępowania tradycyjnych źródeł energii

przez źródła alternatywne,orientuje się w zasadach pozyskiwania biomasy i objaśnia metody jej energetycznego wykorzystania

K_W04,K_W23,OZE_W05

T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi ocenić wartość energetyczną dla wybranych rodzajów

biomasyK_U05,OZE_U05

T1A_U04

U2 potrafi współdziałać w wyborze odpowiedniego rozwiązania w zakresie wykorzystania biomasy

K_U11 T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest przygotowany do współpracy w dziedzinie wykorzystania

biomasy,jest aktywny w propagowaniu nowych rozwiązań zakresie wykorzystania odnawialnej energii

K_K02, K_K06,OZE_K06

T1A_K01


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny; ćwiczenia laboratoryjne, : wykonanie zadanych ćwiczeń laboratoryjnych; ćwiczenia

projektowe - opracowanie ogólnego zapotrzebowania na energię elektryczną


Wykłady Odnawialne źródła energii na tle paliw kopalnych w Polsce i na świecie. Energia solarna, wiatrowa, wodna i geotermalna. Biomasa jako źródło energii odnawialnej. Udział biomasy w ogólnym bilansie energetycznym kraju i świata. Potencjał, walory energetyczne i ekologiczne biomasy. Drewno energetyczne. Uprawy energetyczne. Historia, stan obecny i prognozy produkcji biopaliw na świecie. Surowce do produkcji biopaliw. Biopaliwa płynne. Oleje roślinne


Ocena wartości energetycznej wybranych roślin energetycznych. Zapoznanie się z rozwiązaniami technicznymi w firmie produkującej biopaliwa z biomasy.

Ćwiczenia projektowe Wyznaczenie zapotrzebowania na energię elektryczną domku jednorodzinnego i zaproponowanie rozwiązania alternatywnego


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xU1 xU2 xK1 x

7. LITERATURA


1. Denisiuk W. H., Piechocki J., Techniczne i ekologiczne aspekty wykorzystania słomy na cele grzewcze, Wyd. UW-M w Olsztynie 2005.

2. Lewandowski W. M., Proekologiczne odnawialne źródła energii, Wyd. Naukowo- Techniczne, Warszawa 2007.


1. Gradziuk P., Grzybek A., Kowalczyk K., Kościk B, Biopaliwa, Wyd. „Wieś Jutra”, Warszawa 2003.

2. Grzybek A., Gradziuk P., Kowalczyk K., , Słoma energetyczne paliwo, Wyd. „Wieś Jutra”, Warszawa 2003.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu METODY OCENY OPŁACALNOŚCI INWESTYCJI Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy prof. dr hab. inż. Edward Kujawski

Przedmioty wprowadzające Ergonomia, bezpieczeństwo i prawo patentowe, Ochrona środowiska

Wymagania wstępne Znajomość podstaw prawa oraz zasad i pojęć z zakresu ochrony środowiska





terenowe Liczba


VI 1 1 3







WIEDZAW1 ma wiedzę z zakresu kosztów związanych z realizacją inwestycji

środowiskowych K_W22 T1A_W02

W2 orientuje się w zastosowaniach analiz opłacalności dla inwestycji w OZE

K_W23,OZE_W10

T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 zna podstawowe elementy matematyki finansowej K_U01 T1A_U01

T1A_U02U2 potrafi przeprowadzić wstępną analizę opłacalności inwestycji

środowiskowychK_U07,OZE_U05

T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 ma świadomość związku kosztów inwestycji z jej

oddziaływaniem na środowisko K_K05,OZE_K05

T1A_K02T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia projektowe obejmujące wyznaczanie podstawowych parametrów ekonomicznych inwestycji

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie ustnećwiczenia projektowe - dwa kolokwia


Wykłady Metody oceny opłacalności inwestycji. Stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych. Przeciętna stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych ARR. Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych. Metody złożone. Wartość zaktualizowana netto przedsięwzięcia NPV. Wskaźnik wartości zaktualizowanej netto NPVR. Wewnętrzna stopa zwrotu IRR. Audyting energetyczny – cel, definicje i zasady wykonywania. Nakłady i efekty instalacji OZE. Przesyłowe sieci cieplne i wymienniki ciepła.

Ćwiczenia projektowe Stanowią ilustrację treści wykładów zawierającą wstępne analizy opłacalności wybranych inwestycji.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Charun H., Podstawy gospodarki energetycznej. Cz. 1. Wyd. PK, Koszalin 2004. 2. Hanisza R., Niekonwencjonalne źródła i formy finansowania przedsiębiorstw, Wyższa

Szkoła Biznesu, Dąbrowa Górnicza 2006.3. Lewandowski W. M., Proekologiczne odnawialne źródła energii. Wyd. N-T,

Warszawa 2007.Literatura uzupełniająca

1. Górzyński J., Audyting energetyczny, NAPE S.A., Warszawa 2002 .



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu KARTOGRAFIA ŚRODOWISKA Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



Przedmioty wprowadzające Geodezja i fotogrametria, Systemy informacji przestrzennej






terenowe Liczba


V 1 3 4







WIEDZAW1 zna produkty prac geodezyjnych i ich znaczenia w opisie

środowiskaK_W07 T1A_W02

W2 orientuje się w technologiach inwentaryzacji przestrzeni geograficznej oraz sporządzania dokumentacji kartograficznej

K_W07,K_W21

T1A_W02T1A_W04

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi identyfikować obiekty przestrzeni geograficznej na

mapach topograficznych, mapie zasadniczeji ortofotomapie

K_U01 T1A_U01

U2 potrafi obliczać na mapach podstawowe wielkości dotyczące odległości i powierzchni gruntów,potrafi sporządzić kartodiagramy i kartogramy

K_U17,K_U18

T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie znaczenie analiz kartograficznych dl uporządkowanego

gospodarowania środowiskiemK_K05 T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny; ćwiczenia laboratoryjne obejmujące sporządzenie kartogramu i kartodiagramu dla wybranej tematyki oraz pomiaru na mapach

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - kolokwium zaliczeniowe

ćwiczenia laboratoryjne - sporządzenie kartogramu i kartodiagramu dla wybranej tematyki


Wykłady Odwzorowania kartograficzne. Mapy topograficzne i mapy gospodarcze. Skale map, znaki umowne na mapach. Graficzne przedstawienie danych statystycznych, wykresy, diagramy. Metody prezentacji elementów ilościowych i jakościowych na mapach.

Ćwiczenia projektowe Związki pomiędzy współrzędnymi. Podstawowe na wzory na odległość, azymut i kąty we współrzędnych mapowych. Obliczanie powierzchni figur płaskich na podstawie danych geodezyjno-kartograficznych.Przedstawienie danych statystycznych na mapach: kartodiagramy, kartogramy. Numeryczne modele terenu


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 xW2 xU1 xU2 x xK1 x

7. LITERATURA


1. Senetra A., Cieśak I., Kartograficzne aspekty oceny i waloryzacji przestrzeni, Wyd. Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2004.

2. Ratajski L., Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej, PPWK, Warszawa-Wrocław 1989.

3. Kwiecień J.,Systemy informacji Geograficznej – podstawy. , Wyd. Akademii Techniczno-Rolniczej w Bydgoszczy 2004.


1. Saliszczew A.,1998,Kartografia ogólna, PPWK, Warszawa.2. Błędzka J., Derezińska A., Kujawski E., Luther L., Sztubecka M., Sztubecki J, Elementy

geodezji, teledetekcji i kartografii w inżynierii środowiska i budownictwie, Wyd. UTP-Bydgoszcz 2009.

3. Instrukcja programu komputerowego „geoinfo”.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MONITORING I OCENA DOSTĘPNOŚCI INWESTYCYJNEJ ŚRODOWISKA

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



Przedmioty wprowadzające Geodezja i fotogrametria, Systemy informacji przestrzennej,Gospodarka przestrzenna, Ochrona środowiska

Wymagania wstępne Znajomość zagadnień dotyczących informacji przestrzennej i ochrony środowiska





terenowe Liczba


VI 1 1 2 4







WIEDZAW1 ma wiedzę w zakresie prawno-organizacyjnych celów i zadań

związanych z realizacją monitoringu środowiskaK_W11 T1A_W03

T1A_W08W2 orientuje się w warunkach określających dostępność terenu dla

wybranych inwestycjiK_W18 T1A_W03

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi przygotować i zinterpretować wyniki badań

o charakterze monitoringowym jako narzędzie wspierające działania na rzecz ochrony środowiska


U2 potrafi aktywnie uczestniczyć w ocenie dostępności terenu dla danej inwestycji z punktu widzenia jej wpływu na środowisko

K_U17 T1A_U08

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest kreatywny i zdolny do współpracy ze służbami

Państwowego Monitoringu ŚrodowiskaK_K05 T1A_K02

T1A_K03


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne w formie testućwiczenia projektowe - przygotowanie i obrona jednego projektu

ćwiczenia laboratoryjne - złożenie i obrona referatu


Wykłady Cele i zadania monitoringu środowiska. Organizacja i zadania krajowej sieci monitoringowej. Monitoring i ochrona powietrza, powierzchni ziemi i wód. Decyzje miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego a polityka zrównoważonego rozwoju. Wpływ poszczególnych gałęzi gospodarki narodowej na stan środowiska i zapobieganie degradacji środowiska. Ograniczenia inwestycyjne wynikające ze szkodliwości dla globalnego i lokalnego środowiska.


Opracowania na bazie przewodników metodycznych koncepcji monitorowania wybranych elementów przyrody ożywionej i nieożywionej.

Ćwiczenia projektowe Zapoznanie się treścią prezentowaną w witrynie „geoportalu” z punktu widzenia dostępności terenu dla wybranej inwestycji.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Poskropko B. Teoretyczne aspekty ekorozwoju, Ekonomia i Środowisko, 1007, nr1.2. Borsuk S., Goszczyński J., Jutrowska E.1998, Monitoring środowiska, ATR

Bydgoszcz. 3. Prawo ochrony środowiska Wspólnoty Europejskiej,1994, MOŚ, Warszawa 4. Szyzszko J., Ocena i wycena zasobów środowiska, Wyd. SGGW, Warszawa 2002.5. Witryna internetowa „geoportal”.


1. Radziejowski J.,1996, Obszary chronione w Polsce, IOŚ, Warszawa.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SEMINARIUM DYPLOMOWE Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność odnawialne źródła energii



prof. nadzw. dr hab. Stanisław Borsukprof. dr hab. inż. Edward Kujawski


Wymagania wstępne Znajomość zagadnień omawianych w toku studiów, umiejętności teoretyczne i praktyczne





terenowe Liczba


VII 3 15


Lp. Opis efektów kształceniaOdniesienie do

kierunkowych efektów kształcenia



WIEDZAW1 ma rozszerzoną wiedzę na wybrane tematy

realizowanych prac dyplomowych z zakresu OZE,wie jak przygotować prezentację wybranego tematu

K_W23,OZE_W01÷OZE_W01

T1A_W04

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi przeanalizować, podsumować i zreferować pracę

dyplomową na wybrany przez siebie tematK_U01 T1A_U01

T1A_U02U2 potrafi zabrać głos w dyskusji na omawiany temat K_U02,

OZE_U01÷OZE_U01T1A_U02


opracowania i obrony pracy dyplomowejK_K07,OZE_K01÷OZE_K01

T1A_K03

3. METODY DYDAKTYCZNEseminarium obejmujące zasady przygotowania i prezentacji opracowywanej pracy dyplomowej

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUzaliczenie na podstawie przygotowanej prezentacji


Seminarium Omówienie metod prowadzenia studiów literaturowych, spisów literatury i odwołań do niej w tekście. Zasady sporządzania konspektów, spisów treści. Rejestracja wyników

badań i metody statystyczne. Opracowanie pracy seminaryjnej, referowanie i obrona. Opracowywanie pracy dyplomowej i referowanie jej w stanie posiadanego zaawansowania. Dyskusje naukowe.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie Prezentacja

i dyskusjaW1 xU1 xU2 xK1 x

7. LITERATURA


1. Boć J., Jak pisać pracę magisterską. Wyd. „Kolonia”, Wrocław 1994.2. Lindsay D., 1995, Dobre rady dla piszących teksty naukowe. Wrocław: Of.

Wydaw. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1995, s. 132.Literatura uzupełniająca

1. Ruszel R., Piszemy pracę dyplomową, „Pagina”, Gliwice 1994.2. Urban S., Ładoński W., Jak napisać dobrą pracę magisterskąWydaw. Akad.

Ekonomicznej , s. 195, [Wyd.2 popr. 1997, s. 218], Wrocław.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 45Studiowanie literatury 50Inne (przygotowanie do prezentacji pracy dyplomowej oraz dyskusji) 200Łączny nakład pracy studenta 340





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu KONSTRUKCJE BETONOWE I METALOWEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja









terenowe Liczba


V 2 1 3








wiedzę w zakresie istoty konstrukcji betonowych i metalowych, w tym materiałów i wyrobów hutniczych, podstawowych modeli obliczeniowych

K_W08,COK_W03

T1A_W03

W2 zna zasady kształtowania konstrukcji betonowych i metalowych, projektowania i obliczania nośności przekrojów betonowych i stalowych, obciążeń i zachowania się konstrukcji pod wpływem obciążenia, zasady idealizacji geometriima elementarną wiedzę dotyczącą obliczania i konstruowania podstawowych elementów konstrukcji wsporczych oraz budynków szkieletowych i halowych, ich ochrony antykorozyjnej i antyogniowej

K_W10,COK_W03

T1A_W01,T1A_W03,T1A_W06,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi dokonać odpowiedniego doboru materiałów

budowlanych do założonych rozwiązań technologiczno-konstrukcyjnych

K_U16 T1A_U10

U2 potrafi obliczać i zaprojektować podstawowe elementy i konstrukcje betonowe i metalowepotrafi opracować dokumentację dotyczącą realizacji zadania inżynierskiego

K_U04,K_U08COK_U03

T1A_U06,T1A_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie potrzebę i zna możliwości ciągłego dokształcania się -

podnoszenia kompetencji zawodowych, osobistych i społecznych ma świadomość odpowiedzialności za skutki przyjętych rozwiązań inżynierskich

K_K01,K_K04,COK_K01,COK_K04,

T1A_K01,T1A_K04


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUzaliczenie pisemne i ustne, kolokwium i/lub sprawdzian, przygotowanie i zaliczenie projektu





Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XW2 X XU1 X XU2 XK1 X

7. LITERATURA


1. Bródka J., Brodniewicz M., Projektowanie konstrukcji stalowych. Wydawnictwo Politechniki Białostockiej Białystok 2001.

2. Rykaluk K., Konstrukcje stalowe, Podstawy i elementy. Dolnośląskie Wydawnictwo Edukacyjne2001.

3. Żmuda J., Podstawy projektowania konstrukcji metalowych, Wyd TiT, 1992.4. Kamiński M., Pędziwiatr J., Styś D., 2004, Projektowanie konstrukcji żelbetowych,






Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu URZĄDZENIA I KONSTRUKCJE MECHANICZNE

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarneSpecjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja



dr hab. inż. Irena Gołębiowska prof. nadzw. UTPdr inż. Maciej Dutkiewiczmgr inż. Wioletta Sakiewicz

Przedmioty wprowadzające Mechanika, Wytrzymałość materiałów, Budownictwo ogólne

Wymagania wstępne Zaliczone przedmioty wprowadzające





terenowe Liczba

punktów(W) (Ć) (L) (P) (S) (T) ECTS

V 1 1 3







WIEDZAW1 ma szczegółową wiedzę związaną z wybranymi zagadnieniami w

ramach specjalnościK_W08,COK_W03,

T1A_W03

W2 ma podstawową wiedzę o trendach rozwojowych z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych związanych z obraną specjalnością

K_W10,COKW_05,COK_W08

T1A_W02

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi pozyskiwać informacje z literatury, norm technicznych,

baz danych oraz innych dobranych źródeł także w języku angielskim

K_U01, T1A_U01T1A_U02

U2 potrafi dokonać identyfikacji i sformułować specyfikację prostych zadań inżynierskich o charakterze praktycznym, zaprojektować oraz zrealizować proste urządzenie

K_U08,COK_U03,COK_U05

T1A_U06T1A_U09

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 ma świadomość skutków działalności inżynierskiej i związanej z

tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje,ma świadomość ważności własnej pracy i ich pozatechnicznych aspektów a w tym wpływu na środowisko

K_K03K_K02,COK_K03

T1A_K01T1A_K02


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - testćwiczenia - zaliczenie pisemne i ustne, kolokwium i/lub sprawdzian, przygotowanie i zaliczenie projektu


Wykłady Podstawy dynamiki stosowanej: drgania własne układu o jednym stopniu swobody (tłumione i nietłumione), okresowo obciążony układ o jednym stopniu swobody (tłumiony i nietłumiony). Strojenie konstrukcji. Drgania układów o skończonej liczbie stopni swobody (własne i wymuszone okresowo) – uogólnienie. Częstości własne i formy modalne drgań układów dyskretnych i ciągłych. Metody obniżania poziomu drgań mechanicznych: wpływ drgań na człowieka i na konstrukcję, eliminowanie źródeł drgań. Wibroizolacja siłowa i przemieszczeniowa (ogólne zasady). Materiały wibroizolacyjne (sprężyste podkładki ciągłe, wibroizolatory sprężynowe i gumowe). Drgania w maszynach wirnikowych, drgania układu dwuwirnikowego, obliczanie amplitud drgań układu dwuwirnikowego, zasady obliczeń wibroizolatorów i ramy podporowej, zbiorniki ciśnieniowe, wentylatory, pompy.

Ćwiczenia projektowe Projekt fundamentu na wibroizolatorach.


Efekt kształcenia

Forma ocenyEgzamin


W1 X XW2 X XU1 X XU2 X XK1 X

7. LITERATURA


1. Goliński J., Wibroizolacja maszyn wirnikowych. Arkady, Warszawa 1964.2. Goliński J., Wibroizolacja maszyn. WPN, Warszawa 1976.3. Lipiński J., Fundamenty pod maszyny, Arkady 1985.


1. Gawroński W.K., Dynamics and Control of Structures, Springer 1998. 2. Goliński J., Wibroizolacja. WPN, Warszawa 1976.3. Kurowski R., Niezgodziński M.E., Wytrzymałość materiałów. PWN, Warszawa 1970.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu PODSTAWY EKONOMIKI INWESTYCJIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacjaJednostka prowadząca kierunek studiów






Semestr




terenowe Liczba


V 2 1 3



Odniesienie do


kształcenia


WIEDZAW1 ma podstawową wiedzę w zakresie ekonomiki inwestycji i

ekonomicznych uwarunkowań działalności inżynierskichK_W22,COK_W10

T1A_W07, T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi dokonać wstępnej analizy ekonomicznej podejmowanych

działań inżynierskichK_U06,K_U07,K_U08,COK_U11

T1A_U06,T1A_U07,T1A_U08


COK_K05,COK_K06

T1A_K05


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemnećwiczenia - przygotowanie jednego projektu


Wykłady Znaczenia analiz i ocen ekonomicznych w naukach praktycznych oraz projektowaniu. Analiza i rachunek kosztów w procesie inwestycyjnym. Ogólna charakterystyka procesu inwestycyjnego i pojęcia podstawowe. Niektóre pojęcia z zakresu efektywności inwestycji. Podstawy teoretyczne i metodyczne rachunku efektywności inwestycji. Ocena względna i bezwzględna wariantów inwestycyjnych.




Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XU1 XK1 X

7. LITERATURA











Liczba godzin



kierunku) 3



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu TECHNOLOGIA I ORGANIZACJA ROBÓT SANITARNYCH

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja

Jednostka prowadząca kierunek studiówWYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKA,KATEDRA INŻYNIERII PRODUKCJI I ZARZĄDZANIA W BUDOWNICTWIEZAKŁAD PLANOWANIA I METOD REALIZACJI OBIEKTÓW BUDOWLANYCH

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Lucyna Korona

Przedmioty wprowadzająceInżynieria Materiałowa, Geotechnika, BHP, Ergonomia, Ekologia, Instalacje wodociągowe , Kanalizacyjne, gazowe, cieplne, wentylacyjne i klimatyzacyjne

Wymagania wstępneZnajomość właściwości wyrobów instalacyjnych, podstaw projektowania instalacji sanitarnych, właściwości gruntów, bhp oraz ergonomii i ekologii





terenowe Liczba


V 2 2 5







WIEDZAW1 po zakończeniu przedmiotu student zna sposoby realizacji robót

sanitarnych z uwzględnieniem nowych technik montażu, materiałów oraz sprzętu i narzędzi

K_W22,COK_W10

T1A_W05, T1A_W08

UMIEJĘTNOŚCIU1 po zakończeniu przedmiotu student umie korzystać z

dokumentacji projektowej i wykonawczej, ustalać kolejność wykonania robót oraz sporządzać harmonogramy budowlane dla branży sanitarnej

K_U01 T1A_U01,T1A_U02

U2 po zakończeniu przedmiotu student potrafi wybrać właściwy sposób realizacji robót instalacyjnych z uwzględnieniem nowych technik montażu, materiałów oraz sprzętu i narzędzi

K_U02,K_U08,COK_U11

T1A_U01,T1A_U02,T1A_U09


zorganizowania i prowadzenia prostych procesów budowlanych dla instalacji sanitarnych

K_K02,COK_K02

T1A_K01,T1A_K02


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne lub ustne,ćwiczenia projektowe –zaliczenie na ocenę projektu


Wykład Specyfika budownictwa instalacyjnego. Podstawowe definicje i określenia związane z wykonywaniem procesów budowlanych. Podział procesów budowlanych. Mechanizacja robót instalacyjnych. Wydajność pracy maszyn do robót instalacyjnych. Fazy projektowania procesu technologicznego. Warunki transportu i składowania wyrobów instalacyjnych. Technologia robót ziemnych – procesy przygotowawcze. Wykonanie wykopów i nasypów. Obudowy wykopów. Metody odwadniania wykopów. Zagęszczenie gruntu. Wykonywanie instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej (przejścia przez przeszkody, układanie bezwykopowe).Roboty budowlane – roboty betonowe i żelbetowe. Dobór i klasyfikacja deskowań. Technologia budownictwa prefabrykowanego. Maszyny do robót montażowych. Rusztowania budowlane. Roboty antykorozyjne, cieplne i przeciwwilgociowe instalacji. Próby techniczne i odbiory instalacji wewnętrznych oraz sieci zewnętrznych.

Ćwiczenia projektowe Projekt technologii wykonania dla wybranych robót instalacyjnych.


Efekt kształcenia


ustneEgzamin pisemny Kolokwium Projekt Sprawozdanie …………

W1 X XU1 X XU2 X XK1 X X

7. LITERATURA


1. Baur G. i in. Technologia instalacji wodociągowych i gazowych. Cz.1, Instalacje wodociągowe. Cz.2, Instalacje gazowe. Wydawnictwo: REA, Warszawa 2011.

2. Rowiński L., Technologia i organizacja procesów inżynieryjnych budownictwa miejskiego. Część I-IV Wydawnictwo: PŚ, Gliwice ( 1994-1996).

3. Zwierzchowska A., Technologie bezwykopowej budowy sieci gazowych wodociągowych i kanalizacyjnych. Wydawnictwo: Politechnika Świętokrzyska (wyd. III), Kielce 2009.


1. Jamer M., Rubnikowicz A., Technologia robót i materiałoznawstwo instalacyjne. Wydawnictwo: Politechnika Łódzka, Łódź 1994.

2. Siemińska-Lewandowska A., Głębokie wykopy. Projektowanie i wykonawstwo. Wydawnictwo: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 2010.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu INSTALACJE WODOCIĄGOWE, KANALIZACYJNE I GAZOWE

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja



dr inż. Kazimierz Żarski mgr inż. Magdalena Nakielska

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Mechanika płynów, Termodynamika techniczna

Wymagania wstępneZnajomość i umiejętność rozwiązywania zagadnień mechaniki płynów, w szczególności przepływu cieczy, umiejętność czytania dokumentacji budowlanej





terenowe Liczba


V 2E 2 5







WIEDZAW1 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania instalacji zaopatrzenia

w wodę zimną i ciepłą oraz odprowadzania ścieków w zakresie potrzebnym do ich projektowania, wykonania i eksploatacji

K_W14,COK_W04

T1A_W01,T1A_W09,T1A_W10

W1 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania instalacji zaopatrzenia w gaz w zakresie potrzebnym do ich projektowania wykonania i eksploatacji

K_W16,COK_W04

T1A_W01,T1A_W09,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi zaprojektować podstawowe urządzenia techniczne

instalacji zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków oraz analizować techniczne i ekonomiczne aspekty gospodarki wodnej w przemyśle

K_U08,K_U10,COK_U04

T1A_U07,T1A_U09,T1A_U10,T1A_U11

U2 potrafi zaprojektować podstawowe urządzenia techniczne instalacji zaopatrzenia w gaz na potrzeby gospodarstw domowych oraz odbiorców przemyslowych

K_U08,K_U11,COK_U04

T1A_U07,T1A_U09,T1A_U10,T1A_U11

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu ma świadomość konieczności

działania profesjonalnego, zachowania etyki zawodowejK_K03,COK_K03

T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład, ćwiczenia projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - zaliczenie pisemne, ćwiczenia projektowe - wykonanie i złożenie projektu


Wykład Bilans zapotrzebowania na wodę. Wewnętrzna instalacja wody zimnej, ciepłej wody użytkowej oraz do celów gaszenia pożaru (układy instalacji, sposób obliczania, armatura i uzbrojenie, materiały i wykonawstwo robót). Wewnętrzna instalacja do odprowadzania ścieków bytowo-gospodarczych i wód opadowych (układy instalacji, elementy, armatura i uzbrojenie, materiały i wykonawstwo robót). Lokalne ujęcia wody. Małe stacje hydroforowe. Charakterystyka paliw gazowych. Podłączenie budynków do sieci gazowej. Zasady projektowania, budowy i eksploatacji instalacji gazowych. Przewody oraz armatura stosowana w instalacjach gazowych. Małe stacje redukcyjno – pomiarowe gazu. Zabezpieczenia instalacji gazowych.

Ćwiczenia Wykonanie projektu instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej w budynku mieszkalnym wielorodzinnym


Efekty kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Chudzicki J., Sosnowski K., Instalacje wodociągowe. Seidel&Przywecki, Warszawa 2005.

2. Chudzicki J., Sosnowski K.,Instalacje kanalizacyjne. Seidel&Przywecki, Warszawa 2005.

3. Recknagel-Sprenge-Schramek, Ogrzewnictwo, Klimatyzacja, Ciepła woda, Chłodnictwo, Omni-Scala. Wrocław 2008.

4. Bąkowski K.: Sieci i instalacje gazowe. WNT, Warszawa 2009.Literatura uzupełniająca

1. Osuch-Pajdzińska E., Roman. M., Sieci i obiekty wodociągowe. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2008.

2. Żarski K., Mechanika płynów. Wybrane zagadnienia w ujęciu komputerowym. Wydawnictwo Ośrodka Informacji ”Technika instalacyjna w budownictwie”, Warszawa 2007.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu CENTRALE CIEPLNEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, wentylacja


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Kazimierz Żarski

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Termodynamika techniczna, Mechanika płynów

Wymagania wstępneZnajomość i umiejętność rozwiązywania zagadnień mechaniki płynów, w szczególności przepływu cieczy i gazów, umiejętność czytania dokumentacji budowlanej





terenowe Liczba


VI 2E 2 5







WIEDZAW1 Ma wiedzę w zakresie termodynamiki i wymiany ciepła oraz

sterowania urządzeniami stosowanymi w ciepłownictwieK_W09,K_W12

T1A_W01,T1A_W04


K_W15,COK_W05

T1A_W01,T1A_W09,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać potrzebne informacje

zwiazane z zagospodarowaniem przestrzennym oraz planowaniem obiektów na potrzeby central cieplnych

K_U06, K_U08 T1A_U06,T1A_U09

U2 potrafi zaprojektować efektywne energetycznie urządzenia techniczne zaopatrzenia w ciepło obiektów budowlanych

K_U11, K_U16,COK_U05

T1A_U07,T1A_U09,T1A_U10,T1A_U11


działania profesjonalnego, zachowania etyki zawodowejK_K03,K_K04,COK_K03,COK_K04

T1A_K02,T1A_K04


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny z zakresu wykładów, ćwiczenia projektowe - wykonanie i złożenie projektu


Wykład Stan prawny w projektowaniu i eksploatacji źródeł i rozdzielni ciepła. Klasyfikacja central cieplnych. Kotłownie – klasyfikacja. Kotłownie wodne – bilans cieplny i dobór urządzeń. Schematy ideowe kotłowni wodnych. Kotłownie parowe – bilans cieplny i dobór urządzeń. Schematy ideowe kotłowni parowych. Wymiennikownie – wodne i parowe. Urządzenia peryferyjne kotłowni: systemy dostawy paliwa, systemy usuwania produktów spalania, systemy oczyszczania spalin, wytyczne branżowe do opracowania projektów architektury, konstrukcji, instalacji wodnej i kanalizacyjnej, instalacji elektroenergetycznej. Automatyczna regulacja parametrów kotłowni i wymiennikowni. Centrale cieplne oparte o odnawialne źródła ciepła i energii współpracujące z kotłowniami i wymiennikowniami.

Ćwiczenia projektowe Projekt kotłowni wodnej lub parowej, projekt wymiennikowni.


Efekty kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Nantka M.: Ciepłownictwo i ogrzewnictwo. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2006.

2. Żarski K.: Obiegi wodne i parowe w kotłowniach. Wydawnictwo Ośrodka Informacji ”Technika instalacyjna w budownictwie”, Warszawa 2000.

3. Żarski K.: Węzły cieplne w miejskich systemach ciepłowniczych. Wydawnictwo Ośrodka Informacji ”Technika instalacyjna w budownictwie, Warszawa 1997Recknagel-Sprenger.

4. Schramek: Ogrzewnictwo, Klimatyzacja, Ciepła woda,Chłodnictwo. Omni-Scala, Wrocław 2008.


1. Rubik M.: Pompy ciepła. Wydawnictwo Ośrodka Informacji ”Technika instalacyjna w budownictwie”, Warszawa 2006.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. I.2 60Przygotowanie do zajęć 30Studiowanie literatury 40Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu ) 20Łączny nakład pracy studenta 150





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SIECI CIEPŁOWNICZEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja



dr hab. inż. Mariusz Chalamoński, prof. nadzw. UTP mgr inż. Magdalena Nakielska

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Mechanika płynów, Termodynamika techniczna






terenowe Liczba


VI 2E 1 4







WIEDZAW1 Ma wiedzę w zakresie termodynamiki i wymiany ciepła K_W09 T1A_W01,

T1A_W04W1 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania sieci ciepłowniczych w

zakresie potrzebnym do ich projektowania wykonania i eksploatacji

K_W15,COK_W06

T1A_W01,T1A_W09,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wyszukiwać i wykorzystywać potrzebne informacje

zwiazane z zagospodarowaniem przestrzennym oraz planowaniem obiektów na potrzeby sieci ciepłowniczych

K_U06 T1A_U06,T1A_U09

U2 potrafi zaprojektować efektywne energetycznie sieci i ciepłownicze

K_U11,K_U16,COK_U06

T1A_U07,T1A_U09,T1A_U10,T1A_U11


działania profesjonalnego, zachowania etyki zawodowejK_K03, K_K04,COK_K03,COK_K04

T1A_K02,T1A_K04


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny z zakresu wykładówćwiczenia - wykonanie i złożenie projektu


Wykład Podstawowe przepisy prawa obowiązujące w ciepłownictwie. Scentralizowane systemy ciepłownicze. Sieci ciepłownicze – klasyfikacja. Budowa i sposób ułożenia sieci ciepłowniczych. Sieci nadziemne i podziemne. Sieci kanałowe i preizolowane. Obiekty i budowle w sieciach ciepłowniczych. Wymiarowanie hydrauliczne sieci ciepłowniczych. Regulacja parametrów sieci ciepłowniczych. Założenia do obliczeń wytrzymałościowych i podstawy obliczeń wytrzymałościowych sieci ciepłowniczych. Zasady projektowania sieci ciepłowniczych w terenach zurbanizowanych. Klasyfikacja węzłów ciepłowniczych, bilans cieplny i dobór elementów węzłów ciepłowniczych. Automatyczna regulacja parametrów węzłów ciepłowniczych. Efektywność i niezawodność systemów ogrzewczych i ciepłowniczych. Straty ciepła w sieciach ciepłowniczych. Aspekty prawne i techniczne umów o dostawę ciepła.

Ćwiczenia projektowe Projekt sieci ciepłowniczej w terenie zurbanizowanym.


Efekty kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Nantka M., Ciepłownictwo i ogrzewnictwo. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2006.

2. Żarski K., Węzły cieplne w miejskich systemach ciepłowniczych. Wydawnictwo Ośrodka Informacji ”Technika instalacyjna w budownictwie”, Warszawa 1997.

3. Recknagel-Sprenger-Schramek, Ogrzewnictwo, Klimatyzacja, Ciepła woda, Chłodnictwo. Omni-Scala, Wrocław 2008.


1. Logstor Ror, Poradnik projektowania sieci preizolowanych.2. Radłów R., Podręcznik ciepłownictwa. System rur preizolowanych. Cybet, Warszawa

1998.3. Żarski K., Projektowanie sieci preizolowanych w technologii ABB Zamach, Toruń

1994.



Liczba godzin





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu OGRZEWNICTWOKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja










terenowe Liczba


V 2E 1 2 7







WIEDZAW1 Ma wiedzę w zakresie termodynamiki i wymiany ciepła oraz

sterowania urządzeniami stosowanymi w ogrzewnictwieK_W09,K_W12

T1A_W01,T1A_W04

W1 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania prostych instalacji centralnego ogrzewania w zakresie potrzebnym do ich projektowania wykonania i eksploatacji

K_W15,COK_W07

T1A_W01,T1A_W09,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wykorzystać metody obliczeniowe i oprogramowanie

oraz architektoniczno-konstrukcyjną dokumentację projektową do opracowania projektu instalacji grzewczych

K_U04,K_U08

T1A_U06,T1A_U09

U2 potrafi zaprojektować efektywne energetycznie instalacje ogrzewcze obiektów budowlanych

K_U11,K_U16,COK_U08

T1A_U07,T1A_U09,T1A_U10,T1A_U11


działania profesjonalnego, zachowania etyki zawodowejK_K03,COK_K03

T1A_K02,T1A_K04


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemny z zakresu wykładówćwiczenia laboratoryjne - zaliczenie ćwiczenia projektowe - wykonanie i złożenie projektu


Wykład Podstawowe przepisy prawa obowiązujące w ogrzewnictwie. Klasyfikacja instalacji ogrzewczych. Charakterystyka przegród budowlanych. Procedura obliczenia projektowego obciążenia cieplnego i zapotrzebowania na ciepło budynków. Obliczenia charakterystyki energetycznej budynków. Ogrzewanie wodne. Ogrzewanie powietrzne. Elementy instalacji ogrzewania: grzejniki, przewody, armatura. Grzejniki wbudowane w elementy konstrukcji budynków. Ogrzewanie podłogowe, ścienne i sufitowe. Wymiarowanie elementów ogrzewania wodnego. Wymiarowanie elementów ogrzewania powietrznego. Ogrzewanie promiennikami podczerwieni. Regulacja temperatury w systemach ogrzewczych. Automatyczna regulacja obiegów ogrzewania. Armatura i urządzenia regulacyjne. Projektowanie instalacji ogrzewania w różnych rodzajach budynków. Klasyfikacja lokalnych źródeł ciepła. Małe kotłownie wodne – zasady sporządzania bilansu cieplnego, dobór i wymiarowanie obiegów i elementów kotłowni. Możliwości wykorzystania energii odnawialnej w instalacjach ogrzewania.


Badania laboratoryjne elementów systemu ogrzewania.

Ćwiczenia projektowe Projekt instalacji ogrzewania wodnego w budynku mieszkalnym lub użyteczności publicznej.


Efekty kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 X XW2 X XU1 X X XU2 X X XK1 X X

7. LITERATURA


1. Nantka M., Ciepłownictwo i ogrzewnictwo. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 2. Gliwice 2006.3. Recknagel-Sprenger-Schramek, Ogrzewnictwo, Klimatyzacja, Ciepła woda,

Chłodnictwo. Omni-Scala, Wrocław 2008.4. Dzierzgowski M., Ogrzewanie podłogowe. COBRTI Instal, Warszawa 1995.5. Koczyk H. i inni, Ogrzewnictwo Praktyczne, Projektowanie, montaż, eksploatacja.

Systherm Serwis, Poznań 2009.Literatura uzupełniająca

1. Rubik M., Pompy ciepła. Wydawnictwo Ośrodka Informacji ”Technika instalacyjna w budownictwie”, Warszawa 2006.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. I.2 75Przygotowanie do zajęć 25Studiowanie literatury 30Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu i sprawozdań) 50






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu WENTYLACJA I KLIMATYZACJAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo i klimatyzacja





Wymagania wstępne Umiejętność rozwiązywania zagadnień termodynamiki i mechaniki płynów. Umiejętność czytania dokumentacji budowlanej.





terenowe Liczba


VI 2E 1 2 5







WIEDZAW1 ma uporządkowana wiedzę z zakresu przemian powietrza

wilgotnego, przepływów powietrza w kanałach oraz prostej automatyki

K_W09,K_W12

T1A_W01,T1A_W04

W1 zna konstrukcje i zasady funkcjonowania elementów i urządzeń wentylacji i klimatyzacji oraz chłodnictwa w zakresie potrzebnym do ich projektowania, wykonawstwa i eksploatacji w obiektach budowlanych

K_W17,COK_W08,COK_W09

T1A_W01,T1A_W09,T1A_W10

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wykorzystać metody obliczeniowe i oprogramowanie

oraz architektoniczno-konstrukcyjną dokumentację przy projektowaniu instalacji wentylacyjnych, klimatyzacyjnych i chłodniczych

K_U04,K_U08

T1A_U06,T1A_U09

U2 potrafi zaprojektować efektywne energetycznie proste instalacje wentylacyjne, klimatyzacyjne i chłodnicze

K_U12,K_U16,COK_U09,COK_U10

T1A_U07,T1A_U09,T1A_U10,T1A_U11


działania profesjonalnego, zachowania etyki zawodowejK_K03,K_K04,COK_K04

T1A_K02,T1A_K04

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład multimedialny, ćwiczenia laboratoryjne, projekt

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - egzamin pisemnyćwiczenia - zaliczenie ćwiczeń laboratoryjnych, wykonanie i złożenie projektu


Wykład Elementy higieny i fizjologii człowieka. Elementy klimatologii i meteorologii. Klimat zewnętrzny i mikroklimat wewnętrzny. Komfort cieplny i wilgotnościowy – czynniki subiektywne i obiektywne komfortu cieplno-wilgotnościowego. Klasyfikacja instalacji i urządzeń wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Wymiana powietrza w pomieszczeniach. Wentylacja naturalna, mechaniczna i hybrydowa. Jakość powietrza wewnętrznego. Kryteria higieniczne jakości powietrza w pomieszczeniu. Syndrom „chorego” budynku. Systemy wentylacji i klimatyzacji. Obliczenia projektowego obciążenia cieplnego i wilgotnościowego pomieszczeń (tzw. zyski i straty ciepła, ang. Heat gain, heat load). Aerodynamika przepływu powietrza w pomieszczeniach – projekt rozdziału powietrza, rodzaj (system) nawiewu powietrza do pomieszczenia. Dobór elementów nawiewnych i wywiewnych. Projektowanie procesu przygotowania powietrza w urządzeniach centrali klimatyzacyjnej. Obliczanie przewodów wentylacyjnych. Tłumienie hałasu w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Algorytmy automatycznej regulacji procesu przygotowania powietrza. Zagadnienia ochrony przeciwpożarowej. Systemy chłodzenia wodne i z bezpośrednim odparowaniem.

Ćwiczenia projektowe Wykonanie projektu instalacji wentylacyjnej I klimatyzacyjnej budynku.


Z zakresu wykładów przy użyciu dostępnej aparatury.


Efekty kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XW2 XU1 X X XU2 X X XK1 X X

7. LITERATURA





1. Porowski M., Szczechowiak E., Klimatyzacja pomieszczeń czystych. Termedia, Poznań 1999.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. I.2 75Przygotowanie do zajęć 25Studiowanie literatury 20Inne (przygotowanie do egzaminu, zaliczeń, przygotowanie projektu, sprawozdania) 40






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SPECJALISTYCZNE INSTALACJEMEDYCZNE I PRZEMYSŁOWE

Kierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademickiForma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Kazimierz Żarski

Przedmioty wprowadzające Matematyka, Fizyka, Termodynamika techniczna, Mechanika płynów






terenowe Liczba


VI 2 1 4








zaopatrzenia w ciepło obiektów przemysłowych i medycznych w zakresie potrzebnym do ich projektowania wykonania i eksploatacji

K_W15 T1A_W01,T1A_W09,T1A_W10

W1 zna elementy i zasady funkcjonowania instalacji zaopatrzenia w gaz i inne ekologiczne nośniki energii oraz gazy medyczne

K_W16,COK_W05,COK_W07

T1A_W01,T1A_W09,T1A_W10


literatury, baz danych i innych źródełK_U01 T1A_U01,

T1A_U02U2 potrafi zaprojektować podstawowe urządzenia techniczne

instalacji zaopatrzenia w wodę, ciepło, gaz odprowadzenia ścieków w obiektach przemysłowych oraz gazy medyczne w obiektach służby zdrowia

K_U08,K_U11,K_U16,COK_U08,COK_U09

T1A_U07,T1A_U09,T1A_U10,T1A_U11


działania profesjonalnego, zachowania etyki zawodowejK_K02,K_K03,K_K04,

T1A_K01,T1A_K02,T1A_K04

COK_K05,COK_K07


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - kolokwium pisemne z zakresu wykładówćwiczenia - wykonanie i złożenie projektu


Wykład Podstawowe wiadomości o technologii szpitali i zamkniętych zakładów leczniczych. Instalacje gazów medycznych: podtlenku azotu, tlenu, próżni. Materiały, armatura i osprzęt w instalacjach gazów medycznych. Rozprężalnie gazów medycznych. Zasady prowadzenia instalacji i lokalizacji przewodów instalacji gazów medycznych. Zagadnienia ochrony przeciwpożarowej i zabezpieczenia przed wybuchem w instalacjach gazów medycznych. Instalacje balneotechniczne - podstawy projektowania – bilans zużycia wody. Źródła ciepła w instalacjach balneotechnicznych. Instalacje sprężonego powietrza w przemyśle. Bilans sprężonego powietrza. Projektowanie przewodów, obliczenia hydrauliczne układów izotermicznych i nieizotermicznych. Zbiorniki wyrównawcze. Zabezpieczenie instalacji sprężonego powietrza. Rozwiązania materiałowe. Stacje sprężarek. Obliczenia i dobór sprężarek. Wymagania budowlane i instalacyjne pomieszczeń stacji sprężarek. Technologiczne instalacje parowe. Obliczenia przewodów pary i skroplin. Armatura w instalacjach parowych. Zabezpieczenie instalacji parowych. Odciągi przemysłowe. Podstawy projektowania, dobór przewodów, osprzętu i armatury. Urządzenia odpylające. Wentylatory w instalacjach odciągów miejscowych.

Ćwiczenia projektowe Projekt instalacji gazów medycznych, projekt instalacji odciągów miejscowych, projekt instalacji sprężonego powietrza, projekt instalacji parowej – jeden do wyboru


Efekty kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Recknagel-Sprenger-Schramek: Ogrzewnictwo, Klimatyzacja, Ciepła woda, Chłodnictwo. Omni-Scala, Wrocław 2008.

2. Gliński M., Miejscowa wentylacja wywiewna. Wydawnictwo Medium, Warszawa 2007.Literatura uzupełniająca

1. Logstor Ror, Poradnik projektowania sieci preizolowanych2. Radłów R., Podręcznik ciepłownictwa. System rur preizolowanych. Cybet, Warszawa

1998.3. Żarski K., Projektowanie sieci preizolowanych w technologii ABB Zamach, Toruń

1994.



Liczba godzin

Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. I.2 45Przygotowanie do zajęć 25Studiowanie literatury 30Inne (przygotowanie do zaliczeń, przygotowanie projektu) 25Łączny nakład pracy studenta 125





A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu PODSTAWY AUTOMATYKIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopniaProfil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarneSpecjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja

Jednostka prowadząca kierunek studiów WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAZAKŁAD OGRZEWNICTWA I WENTYLACJI

Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr inż. Piotr Grad

Przedmioty wprowadzające Instalacje budowlane

Wymagania wstępne Podstawowe informacje dotyczące budowlanych instalacji elektrycznych, grzewczych, klimatyzacyjnych i wentylacyjnych





terenowe Liczba


VI 1 1 3







WIEDZAW1 po zakończeniu przedmiotu student opanuje podstawy

sterowania i eksploatacji urządzeń technicznych w stopniu niezbędnym dla współczesnego inżyniera budownictwa specjalizującego się w urządzeniach sanitarnych

K_W01,K_W02

T2A_W01,T2A_W02

W2 student będzie rozumiał ekonomiczne przesłanki stosowania zautomatyzowanych systemów sterowania i nadzorowania eksploatacji urządzeń technicznych

K_W12,COK_W01

T2A_W04

UMIEJĘTNOŚCIU1 po zakończeniu przedmiotu student będzie w stanie analizować

procesy sterowania systemem technicznymK_U01,K_U03,COK_U2

T2A_U01,T2A_U05,T2A_U03

U2 student będzie w stanie oszacować koszt eksploatacji wybranych urządzeń technicznych

K_U04 T2A_U05,T2A_U06

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 po zakończeniu przedmiotu student jest kreatywny, świadomy

zadań, współpracuje z innymi branżami np. projektantami i instalatorami systemów sterowania i nadzorowania urządzeń technicznych

K_K01,K_K06,COK_K01

T2A_K02,T2A_K06


4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - pisemne zaliczenie wykładówćwiczenia - przygotowanie i obrona projektu


Wykłady Krótka historia automatyki. Podstawowe pojęcia układów automatycznego sterowania, klasyfikacja układów sterowania, rodzaje sygnałów w układach sterowania. Modelowanie matematyczne układów. Opis układów automatyki z wykorzystaniem schematów blokowych. Własności dynamiczne układów liniowych. Klasyfikacja elementów automatyki. Charakterystyki czasowe i częstotliwościowe. Zadanie, struktura i rodzaje układów regulacji. Stabilność liniowych stacjonarnych układów sterowania i jej warunki. Podstawowe algorytmy sterowania P, I, PI, PD, PID. Układy przełączające. Układy kombinacyjne i sekwencyjne. DDC (bezpośrednie sterowanie cyfrowe). Podstawowe algorytmy regulacji cyfrowej. Wybrane systemy automatyki budynkowej SSWiN, SKD, SRCP, SSP, CCTV. Zintegrowany system zarządzania budynku (IBMS).

Ćwiczenia Wprowadzenie do środowiska Matlab, Simulink. Symulacje podstawowych algorytmów sterowania P, I, PI, PD, PID. Symulacje podgrzewacza elektrycznego. Symulacja funkcjonowania systemu grzewczego w wydzielonej przestrzeni. Symulacja funkcjonowania systemu chłodzenia w wydzielonej przestrzeni. Symulacje systemu utrzymania temperatury wody w zbiorniku. Symulacje systemu utrzymania poziomu cieczy w zbiorniku. Ćwiczenie ze sterowania systemem grzewczym. Ćwiczenie ze sterowania systemem chłodniczym.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin



7. LITERATURA


1. Zawada B., Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006.

2. Zawada B., Kidawa Z.: Automatyczna regulacja systemów wentylacji i klimatyzacji. Politechnika Warszawska oraz Honeywell, Warszawa 1998.

3. Praca zbiorowa pod red. Zakrzewski J.: Laboratorium podstaw automatyki oraz wybór przykładów do ćwiczeń. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2001.

4. Amborski K., Jaworska I., Kietliński Z., Kocięcki M., Żydanowicz W.: Laboratorium teorii sterownia. Część 1. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2002.


1. Albers J., Dommel R., Montaldo-Ventsam H., Nedo H., Ubelanckner E., Wagner J., Systemy centralnego ogrzewania i wentylacji. Poradnik dla projektantów i instalatorów. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2007.

2. Orlikowski C., Wittbrodt E.: Podstawy automatyki i sterowania. Laboratorium. Tom 1. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 1999.Kulesza Z., Siemieniako F., Mystkowski A., Ćwiczenia z automatyki. Symulacja elementów i układów. Politechnika Białostocka, Białystok 2004.



Liczba godzin






A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu MONITORING ŚRODOWISKAKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja



Przedmioty wprowadzające Ochrona środowiska, Biologia i ekologia

Wymagania wstępne Znajomość zagadnień ochrony środowiska obiegu materii i energii w ekosystemach





terenowe Liczba


V 1 1 1 3







WIEDZAW1 zna prawno-organizacyjne podstawy oraz cele i zadania

Państwowego Monitoringu ŚrodowiskaK_W21 T1A_W04

W2 posiada podstawową wiedzę w zakresie wytycznych monitoringu podstawowych elementów środowiska

K_W20,COK_W02

T1A_W02T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi wykorzystać wyniki badań o charakterze

monitoringowym jako narzędzie wspierające działania na rzecz ochrony środowiska

K_U17,COK_01

T1A_U10

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 jest zdolny do interpretowania wyników badań

monitoringowych i jest świadomy ich znaczenia w ochronie środowiska

K_K02,K_K06,COK_K07

T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład tradycyjny i multimedialny, ćwiczenia audytoryjne i projektowe

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład i ćwiczenia audytoryjne - zaliczenie ustne, ćwiczenia projektowe - przygotowanie i omówienie projektu na zajęciach


Wykłady Podstawy prawne organizacja oraz cele Państwowego Monitoringu Środowiska. Struktura funkcjonalna Państwowego Monitoringu Środowiska. Istota badań o charakterze monitoringowym. Podstawowe zadania Państwowego Monitoringu Środowiska. Działania gwarantujące wypełnianie celów Państwowego Monitoringu Środowiska. Aktualne zadania i organizacja monitoringu powierzchni ziemi. Aktualne zadania i organizacja monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych oraz Bałtyku. Aktualne zadania i organizacja monitoringu powietrza atmosferycznego. Aktualne zadania i organizacja monitoringu przyrody ożywionej. Aktualne zadania i organizacja monitoringu promieniowania hałasu i wibracji.

Ćwiczenia Podsystem monitoringu jakości powietrza. Podsystem jakości wód powierzchniowych. Podsystem jakości wód podziemnych. Podsystem jakości gleby i ziemi. Podsystem monitoringu przyrody. Podsystem monitoringu hałasu. Podsystem monitoringu pól elektromagnetycznych. Podsystem monitoringu promieniowania jonizującego. Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego.


Efekt kształcenia


1Kolokwium

2Wykonanie

ćwiczeń Sprawozdanie Zaliczenie ustne

Wykonanie projektu

W1 XW2 X XU1 XK1 X X

7. LITERATURA


1. Programy Państwowego Monitoringu Środowiska. Biblioteka Państwowego Monitoringu Środowiska. Warszawa. kolejne aktualne wydania.

2. Wydawnictwa Biblioteki Monitoringu Środowiska i Państwowej Inspekcji Ochrony Środowiska.

3. Raporty o stanie środowiska województwa kujawsko-pomorskiego. Biblioteka Monitoringu Środowiska. Bydgoszcz – kolejne aktualne wydania.


Strony internetowe Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (www.gios.gov.pl) oraz wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska.



Liczba godzin




http://www.gios.gov.pl/



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu ODNAWIALNE ŹRÓDŁA CIEPŁA I ENERGIIKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKA Poziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki Forma studiów stacjonarne Specjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja


Imię i nazwisko nauczyciela (li) i jego stopień lub tytuł naukowy dr hab. Stanisław Borsuk, prof. nadzw. UTP

Przedmioty wprowadzające Chemia, Fizyka, Termodynamika, Ogrzewnictwo

Wymagania wstępne Umiejętność rozwiązywania zagadnień termodynamiki i ogrzewnictwa





terenowe Liczba

punktów (W) (Ć) (L) (P) (S) (T) ECTSv

VI 2 1 2







WIEDZAW1 wymienia, rozróżnia i charakteryzuje różne źródła energii,

rozumie procesy zachodzące w instalacjach opartych o odnawialne źródła ciepła i energii

K_W23,COK_W05

T1A_W04,T1A_W05

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi objaśnić istotę każdego z odnawialnych źródeł energii z

punktu widzenia projektowania i eksploatacji systemów opartych o te źródłaumie zaproponować stosowne rozwiązania w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii

K_U11,COK_U07

T1A_U07,T1A_U08,T1A_U10,T1A_U11

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 ma świadomość odpowiedzialności za prowadzoną

działalność inżynierską K_K03,COK_K02

T1A_K02

3. METODY DYDAKTYCZNEwykład w formie multimedialnej, ćwiczenia obejmujące zasady oceny projektów

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUwykład - pisemne zaliczenie tematyki wykładów,ćwiczenia - zaliczenie ustne przygotowanego elaboratu projektowego


Wykłady Aspekty prawne wykorzystania odnawialnych źródeł energii i ciepła. Energia promieniowania słonecznego. Energia geotermalna. Energia termiczna wód powierzchniowych i podziemnych. Energia wód płynących. Energia pływów morskich. Energia wiatru. Sprawność i efektywność procesów transformacji energii. Przemiany, cykle, obiegi w systemach korzystających z odnawialnych źródeł ciepła i energii. Układy przygotowania ciepłej wody z wykorzystaniem kolektorów słonecznych.

Ćwiczenia projektowe Opracowaniu elaboratu nt.: a) pomp ciepła, - klasyfikacja, zasady budowy i ich efektywność lub b) cieplnych kolektory słoneczne.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin


W1 XU1 XK1 X

7. LITERATURA


1. Rubik M.: 2006, Pompy ciepła. Wydawnictwo Ośrodka Informacji ”Technika instalacyjna w budownictwie”, Warszawa.

2. Nadziemska-Klugmann E.: 2006, Odnawialne źródła energii. Przykłady obliczeniowe. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.


1. Lewandowski W.M.: 2010, Proekologiczne odnawialne źródła energii. WNT, Warszawa.



Liczba godzin




v



A. Podstawowe dane

Nazwa przedmiotu SEMINARIUM DYPLOMOWEKierunek studiów INŻYNIERIA ŚRODOWISKAPoziom studiów studia pierwszego stopnia Profil studiów ogólnoakademicki lub praktycznyForma studiów stacjonarneSpecjalność ciepłownictwo, ogrzewnictwo, klimatyzacja

Jednostka prowadząca kierunek studiów

WYDZIAŁ BUDOWNICTWA I INŻYNIERII ŚRODOWISKAZAKŁAD OGRZEWNICTWA I WENTYLACJI


dr hab. inż. Mariusz Chalamoński, prof. nadzw. UTP


Wymagania wstępne Dostateczny poziom opanowania przedmiotów kierunkowych


Semestr




terenowe Liczba

punktów (W) (Ć) (L) (P) (S) (T) ECTSvi

VII 3 15


Lp. Opis efektów kształceniaOdniesienie do

kierunkowych efektów kształcenia



WIEDZAW1 ma uporządkowaną wiedzę z zagadnień projektowania

urzadzeń, sieci i instalacji sanitarnych oraz technologii i organizacji robót sanitarnych

K_W10 ÷ K_W17,COK_W01÷COK_W10

T2A_W03

W2 ma wiedzę o funkcjonowaniu, niezawodności i bezpieczeństwie systemów inżynierskich stosowanych w technice sanitarnej

K_W10, K_W11,K_W12, K_W15,K_W16, K_W17

T2A_W01 do T2A_W11

UMIEJĘTNOŚCIU1 potrafi sformułować tezy pracy dyplomowej, korzystać z

literatury, zaplanować rozdziały pracyK_U01 T2A_U01,

T2A_U02U2 potrafi właściwie interpretować uzyskaną wiedzę

stosować je w rozwiązywaniu postawionych problemówK_U02,COK_U01÷COK_U11

T2A_U01,T2U_U02

KOMPETENCJE SPOŁECZNEK1 rozumie potrzebę dokształcania się, podnoszenia

kompetencji zawodowych i uzyskiwania uprawnień zawodowych,potrafi opisywać w sposób komunikatywny cele, zadania i osiągnięcia w reprezentowanej dziedzinie wiedzy oraz je popularyzować w społeczeństwiema świadomość społecznej roli inżyniera

K_K01, K_K07, K_K08,COK_K01÷COK_K11

T2A_K01 do T2A_K06

3. METODY DYDAKTYCZNEkonwersatorium, referaty

4. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA PRZEDMIOTUpozytywna ocena minimum 2 referatów


Seminarium Omówienie metod prowadzenia studiów literaturowych, spisów literatury i odwołań do niej w tekście. Zasady sporządzania konspektów, spisów treści. Rejestracja wyników badań i opracowania statystyczne. Opracowanie pracy seminaryjnej, referowanie i obrona. Opracowywanie pracy dyplomowej i referowanie jej w stanie posiadanego zaawansowania. Dyskusje naukowe na temat stanu wiedzy wg literatury, odpowiedzi na zadane pytania i formułowanie pytań głównie dotyczących prac seminaryjnych i dyplomowych.


Efekt kształcenia

Forma oceny Egzamin

ustnyEgzamin pisemny Kolokwium Seminarium Sprawozdanie


7. LITERATUR


1. Boć J., 1994, Jak pisać pracę magisterską. Wyd. „Kolonia”, Wrocław.2. Lindsay D., 1995, Dobre rady dla piszących teksty naukowe. Wrocław: Of. Wydaw.

Politechniki Wrocławskiej 1995, s. 132.Literatura uzupełniająca

1. Ruszel R., 1994, Piszemy pracę dyplomową. Gliwice „Pagina”.2. UrbanS., Ładoński W., 1994, Jak napisać dobrą pracę magisterską. WrocławWydaw.

Akad. Ekonomicznej , s. 195, [Wyd.2 popr. 1997, s. 218].



Udział w zajęciach dydaktycznych wskazanych w pkt. 2.2 45Przygotowanie do zajęć 30Studiowanie literatur 100Inne (przygotowanie referatów oraz dyskusja) 200Łączny nakład pracy studenta 375


kierunku) 15

vi

Kod przedmiotu: - UTP... · Web viewSuperlak Edward, red. Piłka siatkowa- techniczne- taktyczne...

Documents

Transcript of Kod przedmiotu: - UTP... · Web viewSuperlak Edward, red. Piłka siatkowa- techniczne- taktyczne...