Kiedy testamentbędzie ważny?

ogólne przesłanki ważnościtestamentu

Z TEJ PREZENTACJI DOWIESZ SIĘ M.IN.:

czy każdy może sporządzić testament,

czy można sporządzić testament przez przedstawiciela,

co to jest "wola testowania" i po co jest potrzebna,

jakie wady oświadczenia woli powodują nieważnośćtestamentu,

jakim wymaganiom musi czynić zadość treśćtestamentu,

w jakiej formie można sporządzić testament,

kto nie może być świadkiem przy sporządzaniutestamentu.

••••

•

••

Testament jest ważny, gdyspełnia warunkiprzewidziane w

przepisach prawa.

PEŁNA ZDOLNOŚĆ DOCZYNNOŚCI PRAWNYCH

pełnoletnia,

nieubezwłasnowolniona częściowoani całkowicie,

dla której nie ustanowiono doradcytymczasowego w toku postępowaniao ubezwłasnowolnienie.

1

Ważny testament może sporządzić wyłącznieosoba mającą pełną zdolność do czynnościprawnych, a więc:

••

•

Brak pełnej zdolności do czynności prawnych spadkodawcypowoduje, iż testament sporządzony przez niego jest dotkniętysankcją bezwzględnej nieważności. Jednocześnie nie materminów ograniczających podnoszenie zarzutu nieważnościtestamentu z tego właśnie powodu i ograniczającychuwzględnienie tej okoliczności z urzędu przez sąd na zasadachwłaściwych dla sankcji bezwzględnej nieważności czynnościprawnej.

PEŁNA ZDOLNOŚĆ DOCZYNNOŚCI PRAWNYCH - COMÓWIĄ SĄDY?

Postanowienie Sądu Najwyższego z 6 listopada 2014 r., sygn. akt IICSK 103/14.

Testament może zostaćsporządzony tylko osobiście.Spadkodawca nie możedokonać tej czynności przezprzedstawiciela ustawowegolub pełnomocnika.

TESTAMENT TRZEBASPORZĄDZIĆ OSOBIŚCIE

2

Sporządzając testament testatormusi mieć wolę testowania (tzw.animus testandi) – gdyspadkodawca sporządził dokumentposiadający zewnętrzne cechytestamentu, ale bez wolitestowania, to testament uważa sięza nieważny albo nieistniejący(poglądy w doktrynie są rozbieżne).

TESTATOR MUSI MIEĆ WOLĘTESTOWANIA

3

TESTATOR MUSI MIEĆ WOLĘTESTOWANIA - CO MÓWIĄSĄDY?

Wola testowania to wola i świadomość dokonania czynnościprawnej na wypadek śmierci. Testator musi obejmować swojąświadomością fakt regulowania losów majątku na czas po swojejśmierci. Sporządzenie przez spadkodawcę testamentu jedynie poto, aby uwolnić się od natrętnych nalegań jakiejś osoby, należyocenić jako działanie bez woli testowania

Postanowienie Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2000 r., sygn. aktII CKN 696/98.

O woli testowania może świadczyć zarówno sama treśćoświadczenia i użyte do jej wyrażenia sformułowania, jak równieżokoliczności złożenia tego oświadczenia.

Postanowienie Sądu Najwyższego z 22 grudnia 1997 r., sygn. akt IICKN 542/97.

•

•

OŚWIADCZENIE WOLI NIEMOŻE BYĆ WADLIWE

w stanie wyłączającym świadome alboswobodne powzięcie decyzji i wyrażeniewoli,

pod wpływem błędu uzasadniającegoprzypuszczenie, że gdyby spadkodawcanie działał pod jego wpływem, to niesporządziłby testamentu tej treści,

pod wpływem groźby.

Aby testament był ważny, oświadczenie ostatniejwoli testatora nie może być dotknięte wadami.Nieważny jest testament sporządzony:

•

•

•

4

OŚWIADCZENIE WOLI NIEMOŻE BYĆ WADLIWE - COMÓWIĄ SĄDY?

Przy sporządzaniu testamentu brak świadomego albo swobodnegopowzięcia decyzji i wyrażenia woli może wynikać z jakichkolwiekpowodów, nawet jeżeli testator nie znajduje się w stanienieprzytomności lub zakłócenia czynności psychicznych.

Stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli, jak istan wyłączający swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli musiwynikać z przyczyny wewnętrznej, umiejscowionej w samym podmiocieskładającym oświadczenie woli. Musi wynikać ze stanu, w jakimznajduje się osoba składająca oświadczenie woli, a nie z okolicznościzewnętrznych, w jakich osoba ta się znalazła.

Źródłem tej wady oświadczenia woli są szczególne właściwości psychikilub procesu myślowego, znajdujące się "wewnątrz" osoby składającejoświadczenie woli.

Postanowienie Sądu Najwyższego z 14 grudnia 2011 r., sygn. akt I CSK115/11.

TREŚĆ TESTAMENTU MUSI SPEŁNIAĆWYMAGANIA

być sprzeczny z ustawą,

mieć na celu obejścia ustawy,

być sprzeczny z zasadami współżyciaspołecznego,

zawierać rozrządzeń więcej niż jednegospadkodawcy.

5

Treść testamentu musi spełniać ogólne wymagania, które powinna spełniaćkażda czynność prawna, a także czynić zadość szczegółowym wymaganiomprzewidzianym w prawie spadkowym. Testament nie może więc m.in:

Ponadto, testament musi zawierać co najmniej jedną dyspozycję majątkiemspadkodawcy – testament, który zawiera wyłącznie rozrządzenianiemajątkowe (np. życzenia co do tego, kto powinien opiekować sięmałoletnimi dziećmi zmarłego) nie jest uznawany za testament (chociaż wdoktrynie wyrażane są także odmienne zapatrywania).

•••

•

TREŚĆ TESTAMENTU MUSISPEŁNIAĆ WYMAGANIA - COMÓWIĄ SĄDY?

Zakaz sporządzania testamentów wspólnych niewyklucza uznania oświadczeń woli złożonych łącznieprzez dwoje spadkodawców w formie testamentuallograficznego za dwa oddzielne testamenty ustne.

Postanowienie Sądu Najwyższego z 24 marca 1998 r.,sygn. akt I CKU 6/98.

TESTAMENT MUSI ZOSTAĆSPORZĄDZONY W ODPOWIEDNIEJFORMIE

Ustawodawca przewidujeróżne wymogi co doformy testamentu w

zależności od tego, czytestament jest

sporządzany w zwykłych,czy w nadzwyczajnych

okolicznościach.

Przepisy przewidują kilkaform dla sporządzeniatestamentu, a nie tylkojedną ściśle oznaczoną

formę.

Testator nie możeoświadczyć swojej woliw jakikolwiek sposób,

ale jedynie w taki, któryokreśla prawo.

6

KIEDY JAKI TESTAMENT?

W zwykłychokolicznościachspadkodawca możesporządzić następującetestamenty:

testament własnoręczny(holograficzny),

testament notarialny,

testament allograficzny.

W nadzwyczajnychokolicznościach,uniemożliwiających lubutrudniających spadkodawcysporządzenie testamentuzwykłego, można przygotowaćtestament szczególny, tj.:

testament ustny,

testament sporządzony napolskim statku morskim lubpowietrznym,

testament wojskowy.

VS

•

••

••

•

DLA KAŻDEGO TESTAMENTU ODRĘBNEWYMOGI

musi zostać sporządzony przezspadkodawcę w całości pismemodręcznym,

musi zostać podpisany przezspadkodawcę,

musi zostać opatrzony przezspadkodawcę datą.

Przepisy określają dla każdego rodzaju testamentu odrębnewymagania, którym trzeba uczynić zadość, aby testament byłważny. Np. testament własnoręczny:

Brak daty nie wywoła jednaknieważności testamentuwłasnoręcznego, jeżeli niewywołuje wątpliwości co dozdolności spadkodawcy dosporządzenia testamentu, co dotreści testamentu, lub co dowzajemnego stosunkutestamentów.

Uwaga•

•

•

WSPÓLNE WYMOGI CO DO ŚWIADKÓW

osoba, która nie ma pełnej zdolności doczynności prawnych,

osoba niewidoma, głucha lub niema,

osoba niemogąca czytać i pisać,

osoba niewładająca językiem, w którymspadkodawca sporządził testament,

osoba prawomocnie skazana zaskładanie fałszywych zeznań.

Zarówno testament zwykły, jak i szczególny jest nieważny, gdyświadkiem przy jego sporządzeniu była osoba, która zgodnie zprzepisami nie ma zdolności do bycia świadkiem. Prawostanowi, że świadkiem przy sporządzaniu testamentu niemoże być:

•••

•

•

WSPÓLNE WYMOGI CO DO ŚWIADKÓW

Jeżeli świadkiem przy sporządzaniu testamentubyła osoba, dla której w testamencieprzewidziano jakąkolwiek korzyść, to nieważnejest tylko to postanowienie testamentu, któreprzewiduje korzyść dla tej osoby.

Jeżeli jednak z treści testamentu lubokoliczności wynika, że bez tego postanowieniaspadkodawca nie sporządziłby testamentu –wówczas cały testament jest nieważny.

Takie same konsekwencje są przewidziane wwypadku, gdy świadkiem przy sporządzaniutestamentu jest małżonek osoby, na rzecz którejw testamencie została przewidziana korzyść, jejkrewni lub powinowaci pierwszego i drugiegostopnia oraz osoby pozostające z nią wstosunku przysposobienia.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘPodobała Ci się prezentacja? Zapraszamy do odwiedzaniaBlogu Kancelarii, a także do śledzenia jej w mediachspołecznościowych:

Jeżeli potrzebujesz pomocy prawnej w sprawachspadkowych lub rodzinnych, skontaktuj się z Kancelarią:

Daria Juchnowicz-Bierbasz Kancelaria Radcy Prawnego

ul. Wronia 45 / 175, 00-870 Warszawa(budynek Oxygen klatka VI, parter)

Telefon: +48 690 992 222WWW: www.prawodlarodziny.plEmail: kontakt@prawodlarodziny.pl

Blog Kancelarii Twitter Facebook