PRAWA KONSUMENTAW dzisiejszych czasach zakupy to dla każdego z nas część codzienności. Wielokrotnie każdego dnia dokonujemy mniej lub bardziej istotnych transakcji. Niestety czasami w ich trakcie możemy stać się ofiarami nielegalnych praktyk. Podczas zakupów tworzy się relacja konsument- -sprzedawca. Zwykle jest to relacja nierówna – konsumentowi/-ce często brak wiedzy i doświadczenia oraz narzędzi, którymi dysponuje druga strona transakcji czyli przedsiębiorca sprzedający mu towary. To właśnie ta nierówność może być źródłem potencjalnych naruszeń. Skutecznym środkiem, który chroni nas przed nielegalnymi praktykami prawa konsumenta. Dzięki znajomości naszych praw możemy zmniejszyć zagrożenia, które występują na rynku.

Poniżej opisujemy trzy najczęstsze zagrożenia, z którymi możecie się spotkać. Przy każdym przykładzie znajdziecie krótki opis waszych praw, które mogą wam pomóc w danej sytuacji.

★ brak wiedzy o transakcjidokonując zakupów często nie znamy dokładnie właściwości czy szczegółów technicznych towaru (wiedzę taką ma tylko fachowiec, z którym zawieramy umowę) – oznacza to dla nas ryzyko pomyłki (nabycia rzeczy innej niż planowaliśmy) lub celowego wprowadzenia w błąd przez sprzedawcę

Mamy prawo uzyskać od sprzedawcy RZETELNĄ I JASNĄ INFORMACJĘ O PRODUKCIE – zwłaszcza o jego cenie i właściwościach; możemy także żądać od sprzedawcy wszelkich WYJAŚNIEŃ; w razie celowego wprowadzenia w błąd możemy ZŁOŻYĆ SKARGĘ DO ODPOWIEDNIEJ INSTYTUCJI.

★ ★ sprzedaż poza przedsiębiorstwem (akwizycja) i sprzedaż na odległość (bez osobistego kontaktu ze sprzedawcą, np. przez Internet)tu konsumentowi grozi przede wszystkim pośpiech i brak warunków do namysłu – często nie widzi on produktu albo nie może zapoznać się z nim dokładnie – może zdarzyć się także (zwłaszcza, gdy sprzedaż odbywa się w domu konsumenta), że sprzedawca zachowa się w sposób agresywny (np. strasząc poważnym pogorszeniem stanu zdrowia w razie braku nabycia oferowanego nam odkurzacza)

W razie zawarcia umowy mamy prawo ODSTĄPIĆ OD NIEJ BEZ PODANIA PRZYCZYNY – prawo to przysługuje tylko przez dziesięć dni od zawarcia umowy. Możemy skorzystać ze WZORU OŚWIADCZENIA O ODSTĄPIENIU OD UMOWY, który przedsiębiorca ma obowiązek dostarczyć przy zawarciu transakcji. W razie agresywnego zachowania ze strony sprzedawcy możemy ZŁOŻYĆ SKARGĘ DO ODPOWIEDNIEJ INSTYTUCJI.

★ ★ ★ tworzenie przeszkód w razie wadliwości towarudość często zdarza się, że w razie kupienia przez konsumenta wadliwej rzeczy, np. telewizora, który psuje się po dwóch dniach używania, sprzedawca odmawia jego naprawy lub wymiany, twierdząc, że wada jest błaha (np. kilka przepalonych pikseli na monitorze komputera) lub że winę za nią ponosi producent

W przypadku każdej wady towaru ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPOCZYWA NA SPRZEDAWCY (nawet jeśli w rzeczywistości wina leży po stronie producenta) i nie może on odmówić naszemu konsumenckiemu żądaniu. Sprzedawca ODPOWIADA ZA KAŻDĄ WADĘ TOWARU (w tym za niezgodność z reklamą towaru i za zapewnienia złożone nam przy zawieraniu umowy). W razie odmowy współdziałania ze strony sprzedawcy możemy ZŁOŻYĆ SKARGĘ DO ODPOWIEDNIEJ INSTYTUCJI.

Niniejsza publikacja została przygotowana przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.Publikacja odzwierciedla jedynie stanowiska autorów i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności

za umieszczoną w niej zawartość merytoryczną.

Co może konsument/-ka?

Jeśli uważamy, że nasze prawa jako konsumenta/-ki zostały naruszone, możemy zwrócić się wprost do sprzedawcy. Jeśli kupiony przez nas produkt lub zamówiona usługa okazały się wadliwe, najlepszym sposobem działania jest wówczas złożenie REKLAMACJI. Należy pamiętać, że zgodnie z prawem polskim nie możemy żądać od razu zwrotu pieniędzy przez sprzedawcę lub obniżenia ceny – jest to możliwe jedynie wtedy, gdy naprawa lub wymiana towaru okażą się niewykonalne lub zbyt kosztowne.Jeśli towar lub usługa objęte są GWARANCJĄ, wówczas możemy skorzystać także z możliwości naprawy lub wymiany bezpośrednio przez producenta.W przypadku zawarcia umowy poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość możemy samodzielnie możemy WYCOFAĆ SIĘ Z UMOWY.

Dowody!

Należy pamiętać, by ZACHOWAĆ DOWÓD KAŻDEJ ZAWIERANEJ TRANSAKCJI (zwłaszcza, gdy dotyczy ona towarów trwałych lub o większej wartości). Dowodem takim jest przede wszystkim PARAGON lub FAKTURA VAT (których powinniśmy żądać przy każdym zakupie). Warto też pamiętać o umowie czy książeczce gwarancyjnej. W razie sporu z przedsiębiorcą będą miały one kluczowe znaczenie – BEZ NICH NIE UDOWODNIMY BOWIEM, ŻE ZAWARLIŚMY UMOWĘ ani JAKIE BYŁY JEJ WARUNKI.Jeśli zakupiona przez nas rzecz ma wadę, warto ją możliwie dokładnie UDOKUMENTOWAĆ (np. opisać ją czy zrobić jej zdjęcie).

Gdzie szukać pomocy?

Bezpłatną pomocą konsumentom zajmuje się kilka instytucji i organizacji:

POWIATOWI I MIEJSCY RZECZNICY KONSUMENTÓW ich lista i dane kontaktowe dostępne są na stronie www.uokik.gov.pl/rzecznicy_konsumentow.php– dla konsumenta/-ki w kłopotach to „osoby pierwszego kontaktu”, mogą udzielić porad prawnych i wystąpić w jego imieniu przed sądem

INSPEKCJA HANDLOWA dane kontaktowe inspektoratów wojewódzkich dostępne są na stronie: www.uokik.gov.pl/wazne_adresy.php#faq595 – do jej zadań należy kontrola rzetelności sprzedawców oraz jakości oferowanych przez nich usług i towarów

URZĄD OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW www.uokik.gov.pl– instytucja zajmująca się kontrolą rynku i zwalczaniem nieuczciwych praktyk wobec konsumentów

FEDERACJA KONSUMENTÓWwww.federacja-konsumentow.org.pl– organizacja pozarządowa prowadząca między innymi działania edukacyjne i poradnictwo prawne dla konsumentów.