Kamienie na szaniecAleksander Kamiński

Krzysztof Bednarczyk i Pati

1. Przedstawienie bohaterówa) „Alek”

Imiona: Maciej AleksyNazwisko: DawidowskiPseudonimy: Alek, Glizda, Kopernicki, Koziorożec Miejsce urodzenia: DrohobyczData urodzenia: 1 listopada 1920Data śmierci: 30 marca 1943

1. Przedstawienie bohaterówa) „Alek” - odznaczenia

1. Pośmiertnie odznaczony Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari V klasy

2. Jego pseudonimem nazwano II pluton 2. kompanii "Rudy" batalionu "Zośka".

3. Awansowany do stopnia sierżanta podchorążego

1. Przedstawienie bohaterówb) „Zośka”

Imię: Tadeusz Nazwisko: ZawadzkiPseudonimu: Zośka, Kajman, Kotwicki, Lech PomarańczowyMiejsce zamieszkania: WarszawaData urodzenia: 24 stycznia 1921Data śmierci: 20 sierpnia 1943

1. Przedstawienie bohaterówb) „Zośka” - odznaczenia

1. Krzyżem Walecznych: * po raz pierwszy: 3 kwietnia 1943 za Akcję pod Arsenałem * po raz drugi: za akcję w Sieczychach (pośmiertnie - wrzesień 1943)

2. Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari V klasy, za akcję pod Celestynowem.

1. Przedstawienie bohaterówc) „Rudy”

Imię: JanNazwisko: BytnarPseudonimy: Rudy, Czarny, Janek, Krokodyl, Jan Rudy Miejsce zamieszkania: WarszawaData urodzenia: 6 maj 1921Data śmierci: 30 marca 1943

1. Przedstawienie bohaterówc) „Rudy” - odznaczenia

1. Pośmiertnie mianowany harcmistrzem a następnie podporucznikiem

2. Odznaczony Krzyżem Walecznych.

1. Przedstawienie bohaterówd) „Orsza”

Imię: StanisławNazwisko: BroniewskiPseudonimy: Stefan Orsza, Witold, K. KrzemieńMiejsce zamieszkania: WarszawaData urodzenia: 29 grudnia 1915Data śmierci: 30 grudnia 2000 Stopień: Naczelnik Szarych Szeregów

1. Przedstawienie bohaterówd) „Orsza”-odznaczenia

1. Order Orła Białego (1995)2. Srebrny Krzyż Orderu Virtuti Militari (V klasy)3. Krzyż "Za Zasługi dla ZHP" z Rozetą i Mieczami.

2. Wybuch wojny

1 września o godzinie 4.30 niemiecki okręt „Schleswig-Holstein” ogłosił stan gotowościbojowej. O godzinie 4.43 w dzienniku pokładowym zanotowano „Okręt idzie do ataku na Westerplatte”. O godzinie 4.45 salwą ogniową z pancernika do odległego o ok. 600m lądu rozpoczęła się II wojna światowa. Jednocześnie do akcji wkroczyła niemiecka piechota i policja.

3. Zajęcia chłopców w okupowanej Warszawie.

Zośka – Fabryka marmolady

Szklarstwo - Jan Bytnar i Aleksy Dawidowski

4. Działalność sabotażowa.

4. Działalność sabotażowa.1. Akcja nalepiania na plakatach z obwieszczeniem o utworzeniu Generalnej Guberni nalepek z tekstem: „Marszałek Piłsudski powiedziałby: - A my was w dupie mamy!” (akcja przeprowadzona przez PLAN).

2. Akcja przeciwko warszawskim fotografom – wysyłanie listów upominawczych do fotografów, którzy w witrynach wystawiali zdjęcia niemieckich żołnierzy, a następnie wybijanie szyb wystawowych.

3. Akcja mająca na celu zniechęcenie Polaków do chodzenia do kin i oglądania niemieckich filmów propagandowych – wypisywanie na murach sloganu: „Tylko świnie siedzą w kinie” oraz wrzucanie do sal kinowych gazu.

4. Akcja „przeciwko Paprockiemu” – akcja prowadzona przeciwko właścicielowi restauracji, Paprockiemu, który pośredniczył w prenumeracie niemieckich czasopism. Polegała na wysyłaniu listów upominawczych, tłuczeniu szyb, rozlepianiu ogłoszeń, że mężczyzna sprzedaje tanio słoninę. Paprockiego nękano również telefonami. Następnie zamieszczono w gazecie ogłoszenie, że ma na sprzedaż węgiel po okazyjnej cenie, a na drzwiach restauracji nalepiano klepsydrę żałobną z informacją o śmierci właściciela.

4. Działalność sabotażowa.5. Akcja rozlepiania plakatów ośmieszających Hitlera: „Führer powiedział…”.6. Rysowanie na murach żółwia, propagującego powolną pracę w zakładach, pracujących na rzecz okupanta.7. „Wojna” z Goebbelsem za pomocą litery „V”, oznaczającej „zwycięstwo”. W odpowiedzi na to propaganda niemiecka zaczęła rozpowszechniać tę samą literę jako symbol przyszłego zwycięstwa niemieckiego. Mały Sabotaż rozpoczął wówczas akcję zamiany liter na niemieckich afiszach, co zmieniało zasadniczo treść propagandy z „Deutschland siegt an allen Fronten” („Niemcy zwyciężają na wszystkich frontach”) na „Deustchland liegt an allen Fronten” („Niemcy leżą na wszystkich frontach”).

Placu Unii Lubelskiej w Warszawie

4. Działalność sabotażowa.8. Zrywanie niemieckich flag.9. Rozpowszechnianie symbolu „kotwicy” jako znaku „Polski Walczącej”.10. Akcje przeprowadzane z okazji polskich świąt narodowych (3 Maja i 11 listopada) – malowanie barw narodowych na murach, wieszanie biało-czerwonych chorągiewek i flag, wypisywanie hasła: „Polska zwycięży!”.

11. Akcja ostemplowania „Nowego Kuriera Warszawskiego” znakiem kotwicy i życzeniami imieninowymi dla Władysława Sikorskiego i Władysława Raczkowicza.12. Akcja zdjęcia niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika.13. Akcja podłączenia do niemieckich megafonów i wyemitowanie fragmentu polskiego hymnu narodowego.

4. Działalność sabotażowa.

4. Działalnośćsabotażowa.

4. Działalność sabotażowa.

4. Działalność sabotażowa.

Gubernator Hans Frank i jego nocne koszmary

4. Działalność sabotażowa.

5. Działalność dywersyjna

1. Akcja pod Kraśnikiem – przeprowadzona w noc sylwestrową 1942/1943 roku. Polegała na wysadzeniu torów kolejowych i pociągu, przewożącego broń na front wschodni.2. Akcja rozbrajania Niemców i przejmowania ich broni.

5. Działalność dywersyjna

3. Akcja pod Arsenałem – akcja odbicia Janka Bytnara „Rudego”, aresztowanego i przesłuchiwanego przez gestapo. Akcja ta miała charakter osobisty, a jej celem było ratowanie życia przyjaciela.

Pokuj przesłuchań gestapowców, gdzie torturowano Rudego.

5. Działalność dywersyjna- akcja pod Arsenałem

J. Bytnar

5. Działalność dywersyjna- akcja pod Arsenałem

Współcześnie

5. Działalność dywersyjna- akcja pod Arsenałem - Wydarzenia

Dowódca : "Orsza" Stanisław Broniewski, dowódca akcji

1.Zajęcie ustalonych pozycji przez uczestników akcji2.Sygnał łącznika o nadjeżdżającej karetce3.Znak dowódcy do rozpoczęcia akcji4.Nieoczekiwane pojawienie się niemieckiego Żandarma5.Zjechanie auta z zaplanowanej trasy6.Wymiana ognia7.Uwolnienie Rudego i innych więźniów8.Przeniesienie Rudego do oczekującego auta9.Ucieczka z miejsca akcji10.Dotarcie ostatnich uczestników akcji pod dom Alka.

5. Działalność dywersyjna

4. Akcje egzekucyjne – akcje likwidacji gestapowców, wyróżniających się szczególnym bestialstwem podczas przesłuchań, wykonywane na rozkaz Komitetu Walki Konspiracyjnej.

5. Akcja pod Celestynowem – akcja odbicia więźniów, przewożonych z obozu w Majdanku do Oświęcimia.

6. Nieudana akcja pod Czarnocinem.

7. Akcja we wsi Sieczychy – akcja likwidacji posterunku żandarmerii niemieckiej na północno-wschodniej granicy Generalnej Guberni.

Film

Film oparty na powieści "Kamienie na szaniec„ ale przede wszystkim na faktach autentycznych. Historia czterech przyjaciół-młodych żołnierzy polskiego podziemia i ich zmagań z hitlerowskim najeźdźcą. Punktem kulminacyjnym jest tytułowa akcja pod Arsenałem.

Reżyseria Jan Łomnicki Scenariusz Jerzy Stefan Stawiński

SłowniczekSzare Szeregi – kryptonim harcerstwa męskiego, które walczyło w konspiracji w latach 1939 – 1944. Szare Szeregi zostały powołane decyzją Rady Naczelnej Harcerstwa 27 września 1939 roku i weszły w skład Armii Krajowej. Podzielone były na trzy grupy: Grupy Szturmowe (GS), które tworzyli harcerze najstarsi służbą i wiekiem; Bojowa Szkoła (BS) – harcerze w wieku 16-18 lat, pełniący służbę wojskową oraz Zawisza – chłopcy w wieku 12-15 lat, przygotowaniu do pełnienia służby pomocniczej

Wawer – konspiracyjna organizacja z lat 1940-1944, działająca na terenie Warszawy, której głównym celem były akcje Małego Sabotażu.

Buki – fikcyjna nazwa, którą Aleksander Kamiński nadał w „Kamieniach na szaniec” 23 Warszawskiej Drużynie Harcerzy, utworzonej przy gimnazjum i liceum imienia Stefana Batorego. W rzeczywistości drużynę określano mianem „Pomarańczarni” – od koloru, który został wybrany na barwę drużyny. Do drużyny Buków należeli młodzi ludzie, którzy w roku 1939 ukończyli szkołę egzaminem maturalnym i tworzyli niezwykle zwartą i zaprzyjaźnioną ze sobą grupę.

SłowniczekPLAN – Polska Ludowa Akcja Niepodległościowa – tajna lewicowa organizacja, utworzona 15 października 1939 roku w Warszawie. Założycielami była grupa młodzieży demokratycznej. PLAN wydawał pismo konspiracyjne: „Polska Ludowa”. Został rozbity przez Niemców 15 stycznia 1940 roku.

Kotwica – symbol Polski Walczącej, który tworzyły dwie litery „P” i „W”, połączone ze sobą na kształt kotwicy, malowane na murach w okresie okupacji przez członków Małego Sabotażu.

Mały Sabotaż – nazwa akcji konspiracyjnych, podejmowanych w okresie okupacji niemieckiej, polegających przede wszystkim na wypisywaniu haseł antyhitlerowskich na murach Warszawy, ośmieszaniu zarządzeń okupanta i dezorganizowaniu propagandy niemieckiej.

SłowniczekPawiak – więzienie, zbudowane w Warszawie w latach 1829 -1835 przez Rosjan, mieszczące się między ulicą Dzielną i Pawią. W okresie okupacji niemieckiej umieszczano w nim osoby zatrzymane w łapankach, członków ruchu oporu i więźniów politycznych. Pawiak był jednym z głównych więzień śledczych okupacyjnej policji bezpieczeństwa w Generalnej Guberni. Więźniowie byli przetrzymywaniu w ciężkich warunkach i torturowani podczas przesłuchań. 21 sierpnia 1944 roku, na rozkaz Gestapo, budynek został wysadzony w powietrze.

Szaniec – ziemna fortyfikacja polowa, służąca do osłony stanowisk artyleryjskich.

Ruch egzekucyjny – egzekucje, wykonywane na Niemcach, którzy wykazywali się szczególnym okrucieństwem podczas przesłuchań, wykonywane przez członków batalionów na mocy wyroków sądu podziemnego.