Konkursu „JÓZEF PIŁSUDSKI I JEGO CZASY” zorganizowanego w Publicznym Gimnazjum nr 10 i 12 w Radomiu

5 grudnia 2007 roku obchodziliśmy 140. rocznicę urodzin Józefa Piłsudskiego. Chcąc przybliżyć gimnazjalistom postać tego wielkiego Polaka zorganizowałam konkurs. Aby nadać konkursowi odpowiednią rangę, postanowiłam włączyć do pomysłu inne gimnazja w mieście. Wspólnie z historykiem z gimnazjum, które będzie ubiegało się w najbliższym czasie o nadanie imienia Józefa Piłsudskiego, ułożyliśmy pytania konkursowe i znaleźliśmy fundatora nagród – Radomskie Towarzystwo Naukowe, które to podarowało 30 nagród książkowych.

CELE I ZAŁOŻENIA KONKURSU1. Propagowanie wśród młodzieży współczesnych postaw patriotycznych na przykładzie Józefa Piłsudskiego.2. Podnoszenie poziomu wiedzy historycznej.3. Popularyzacja tematyki historycznej wśród uczniów.4.Kształtowanie umiejętności współpracy w grupie.

2 miesiące przed planowanym I etapem wysłałam do szkół regulamin konkursu ( w załączeniu). Do konkursu zgłosiło się 5 szkół – łącznie 12 dwuosobowych drużyn. We własnej szkole przeprowadziłam eliminacje, ponieważ zgłosiła się duża liczba chętnych. Drużyny rozwiązywały test, a do zmagań międzygimnazjalnych przeszły 3 drużyny z największą liczbą punktów.

W II etapie uczniowie rozwiązywali test (pytania dotyczyły głównie biografii Józefa Piłsudskiego – w załączeniu). 5 najlepszych drużyn zmierzyło się w finale, który oczywiście miał miejsce 5 grudnia 2007.W tym etapie drużyny miały za zadanie odpowiedzieć na jedno z pytań z każdej z kategorii:

1. Biografia Józefa Piłsudskiego.2. Historia ziem polskich i II Rzeczpospolitej obejmująca lata życia Marszałka.3. Słynne cytaty, powiedzonka i anegdoty o Józefie Piłsudskim.4. „Ludzie” (współpracownicy) Józefa Piłsudskiego.5. Związki Józefa Piłsudskiego z ziemią radomską.

Uczniowie kolejno losowali pytania i udzielali odpowiedzi. Za prawidłową odpowiedź uzyskiwali maksymalnie 2 punkty, a w przypadku odpowiedzi niepełnej 1,5, 1 lub 0,5 punktu. W przypadku uzyskania przez drużyny takiej samej ilości punktów nastąpiła dogrywka - drużyny wybierały sobie nawzajem kategorie, następnie z których losowały pytania. O ile 3 pierwsze kategorie nie sprawiły uczniom większych trudności, to przy „współpracownikach Józefa Piłsudskiego” pojawiły się już pewne problemy. Najtrudniejsza dla drużyn okazała się ostatnia z kategorii - Związki Józefa Piłsudskiego z ziemią radomską. Toteż w mojej głowie pojawił się już temat do następnego konkursu – tym razem regionalnego – „Honorowi obywatele Radomia”.

Poszczególne rundy pytań oddzielały od siebie pieśni legionowe i patriotyczne wykonywane przez chór szkolny, a konkurs zakończył pokaz prezentacji multimedialnej zatytułowany „Józef Piłsudski jakiego nie znacie” przygotowany przez uczniów z koła miłośników historii i ich opiekuna.

Beata Nalberska Publiczne Gimnazjum nr 12 w Radomiu

Od lat najmłodszych myślałem o służeniu Polsce, marzyłem o wielkości. Ja z tą myślą nie rozstawałem się nigdy – i zawsze myślę, że tak żyć, jak żyłem, wart było. Warto było ten ból i to zmęczenie przezwyciężać

tak, jak je przezwyciężałem Pierwszy Marszałek Polski Józef Piłsudski ( 05.12.1867 –

12.05.1935)

Regulamin konkursu

„JÓZEF PIŁSUDSKI I JEGO CZASY”

dla uczniów szkół gimnazjalnych 

Organizatorem konkursu jest Publiczne Gimnazjum nr 10 i 12 w Radomiu.

CELE I ZAŁOŻENIA KONKURSU1. Propagowanie wśród młodzieży współczesnych postaw patriotycznych na przykładzie Józefa Piłsudskiego.2. Podnoszenie poziomu wiedzy historycznej.3. Popularyzacja tematyki historycznej wśród uczniów.4.Kształtowanie umiejętności współpracy w grupie.

HARMONOGRAM ZADAŃ KONKURSOWYCH

1. Konkurs składa się z 3 części:2. I etap eliminacje szkolne – należy wybrać maksymalnie 3 dwuosobowe reprezentacje szkoły.3. II etap - reprezentacje szkół rozwiązują test z wiedzy o Józefie Piłsudskim (zakres chronologiczny i tematyczny konkursu obejmuje lata życia Marszałka Józefa Piłsudskiego (1867 – 1935) 4. III etap – 5 najlepszych drużyn zmierzy się w części ustnej.Pytania finałowe będą podzielone na 5 następujących kategorii:

1. Biografia Józefa Piłsudskiego.2. Historia ziem polskich i II Rzeczpospolitej obejmująca lata życia Marszałka.3. Słynne cytaty, powiedzonka i anegdoty o Józefie Piłsudskim.4. „Ludzie” (współpracownicy) Józefa Piłsudskiego.

5. Związki Józefa Piłsudskiego z ziemią radomską.

NAGRODYOrganizatorzy przewidują nagrody książkowe oraz pamiątkowe dyplomy. Fundatorem nagród jest Radomskie Towarzystwo Naukowe.

BIBLIOGRAFIA

Włodzimierz Suleja Józef Piłsudski, Wydawnictwo Dolnośląskie 2001Wacław Jędrzejewicz Józef Piłsudski 1867 – 1935 życiorys, Wydawnictwo LTW 2002Radomskie wędrówki regionalne. Przewodnik Edukacji regionalnej pod redakcją Janusza Pulnara, Radom 2000 Zbigniew Puszko, Honorowi obywatele Radomia, Radom, 2005Radom. Dzieje miasta w XIX i XX wieku pod redakcją Stefana Witkowskiego, Warszawa 1985Uczniowie mogą również korzystać z zasobów Internetu. Szczególnie polecamywww.komendant.cal.pl,

Konkurs MiędzygimnazjalnyJózef Piłsudski – życie i czyny. Etap międzyszkolny

Imiona i nazwiska członków drużyny:

1. ……….…………………….……………………..2. …………………….……………………………...Nazwa szkoły ………………….……………………

Imię i nazwisko opiekuna…………………..………………….

Życzymy powodzenia!!!

1. Powyżej umieszczono jeden z najbardziej znanych portretów Józefa Piłsudskiego. Kto namalował ten obraz? /1p/ 2. Podaj dokładną datę i miejsce urodzenia Józefa Piłsudskiego /2p/3. Jak nazywali się rodzice Józefa Piłsudskiego /1p/W jaki sposób rodzina zdrobniały sposób zwracała się do Józefa? /1p/5. Józef Piłsudski tak wspomina czasy spędzone w szkole: „Wołowej skóry by nie starczyło na opisanie bezustannych poniżających zaczepek ze strony nauczycieli, hańbienie wszystkiego, com się przyzwyczaił szanować i kochać.” Podaj typ szkoły do której uczęszczał oraz nazwę miejscowości: /2p/6. W 1885 Józef Piłsudski tuż po zdanej maturze rozpoczął studia. Jaki wybrał kierunek?/1p/7. W roku 1887 Piłsudski podczas studiów znalazł się w więzieniu. O co został oskarżony i na jaki wyrok skazany? /2p/ 8. Do jakiej partii wstąpił Józef Piłsudski w 1892 roku? /1p/9. Jakiego pseudonimu używał Piłsudski jako działacz w tajnej działalności spiskowej? /1p/10. Jak nazywała się pierwsza żona Józefa Piłsudskiego zwana „Piękną Panią”? /1p/11. Jaką nazwę nosiło pismo wydawane przez Józefa Piłsudskiego od lipca 1894 do 1906 roku /1p/ 12. Za jaką działalność Józef Piłsudski znalazł się po raz drugi w więzieniu w lutym 1900 roku? /1p/ 13. W jaki sposób udało się Józefowi Piłsudskiemu wydostać z więzienia w grudniu 1900

roku? /2p/ Jakie imię nosił szpital psychiatryczny w Petersburgu, w którym przebywał J. Piłsudski w 1900 roku?15. W jakim celu Józef Piłsudski odwiedził Japonię i w którym roku miało to miejsce? /2p/16. Jesienią 1906 roku doszło do rozłamu w PPS-ie. Co było jego przyczyną i jakie partie wówczas powstały? /3p/

17. Józef Piłsudski zazwyczaj nie brał udziału w akcjach bojowych PPS-u. Jednak we wrześniu 1908 roku stanął na czele oddziału, który dokonał zamachu na: /1p/18. Kto wypowiedział te słowa przewidując zakończenie I wojny światowej ? /1p/„Rosja będzie podbita przez Austrię i Niemcy, a te z kolei będą podbite przez siły anglo-francuskie. Wschodnia Europa będzie podbita przez Europę Środkową, a środkowa z kolei przez zachodnią” 19. W dniu 6 sierpnia 1914 roku z krakowskich Oleandrów wyruszyła kompania kadrowa i dotarła do Kielc. Jaki był cel i rezultat tej wyprawy? /2p/20. Wymień 3 miejscowości, pod którymi legioniści stoczyli bitwy w latach 1914 – 1917 /3p/21. O kim mowa: /1p/ „ Od 1908 roku najbliższy współpracownik Józefa Piłsudskiego. Szef sztabu zarówno w „Strzelcu”, jak i I Brygadzie. Po tzw. kryzysie przysięgowym został 22 lipca 1917 roku aresztowany razem z Piłsudskim, a we wrześniu 1918 osadzony wspólnie z nim w twierdzy w Magdeburgu”. 22. Na ziemi radomskiej jesienią 1914 roku doszło do walk pomiędzy 1 Pułkiem Legionów Polskich dowodzonych przez Józefa Piłsudskiego a Rosjanami. Pod jaką miejscowością miała miejsce ta bitwa /1p/23. Jaką funkcję objął 14 listopada 1918 roku Józef Piłsudski /1p/24. Kiedy Józef Piłsudski został Marszałkiem i w jaki sposób została mu wręczona buława marszałkowska? /2p/ 25. Jaką inną nazwę nosi bitwa stoczona przez wojska polskie z bolszewickimi w dniach 12 – 25 sierpnia na przedpolach Warszawy? /1p/26. Kto był autorem i realizatorem planu bitwy warszawskiej? /2p/27. W 1923 roku Józef Piłsudski wycofał się z życia politycznego i osiedlił się w … /1p/28. Na co Józef Piłsudski przeznaczał pensję wypłacaną mu przez państwo polskie od 1923 roku? /2p/ 29. Co oznaczają skróty /2p/ZWC , POW 30. Jak nazywała się druga żona Marszałka? /1p/31. Kto pełnił funkcję premiera i prezydenta w maju 1926, kiedy doszło do zamachu majowego? /2p/ 32. Wymień 3 prace pisarskie Józefa Piłsudskiego (książki, dzieła publicystyczne lub literackie) /3p33. Jak nazywała się ulubiona klacz Marszałka? /1p/34. Podaj datę i miejsce śmierci Józefa Piłsudskiego /2p/35. Gdzie Józef Piłsudski został pochowany? /2p/

Pytania finałowe1. Biografia

1. Co to była „Spójnia” 2. W jakich miejscowościach przebywał Józef Piłsudski podczas zesłania ? 3. Jakie przedmioty Józef Piłsudski nosił ze sobą podczas wszystkich wojennych wypraw?4. Podczas przymusowego pobytu w Magdeburgu Józef Piłsudski napisał pewną książkę. Jaki nosiła ona tytuł? 5. Które z uzdrowisk Józef Piłsudski uważał za swoje ulubione? 6. Jak nazywał się pierwszy utwór Józef Piłsudski o wyraźnie literackim charakterze drukowany przez krakowskie czasopismo „Naprzód”, w którym opisywał walkę rewolucyjną w zaborze rosyjskim. 7. Jak nazywała się kobieta, o której Józef Piłsudski mówił, iż była jego pierwszą wielką miłością? Poznali się na Syberii.8. Ile dzieci miał Józef Piłsudski? Podaj ich imiona.9. Kiedy i od kogo Józef Piłsudski dostał Kasztankę?

10. Jaką rolę pełnił Józef Piłsudski w Związku Walki Czynnej od 1912 roku? 11. Podaj o jakiej uroczystości mowa i kiedy była obchodzona?W roku 1924 uroczystości rozpoczęły się już 18 marca. Zapoczątkował je bankiet na cześć Marszałka zorganizowany w hotelu Bristol przez profesorów warszawskich uczelni. Następnego dnia, tłumy warszawiaków udały się do „Milusina”. Nie obyło się bez licznych wiwatów i pieśni śpiewanych na Jego cześć. Piłsudski wychodził do zebranych tłumów oblegających dworek, pozdrawiał je, jednak nie wygłaszał dłuższych przemówień, gdyż zajęty był przyjmowaniem swoich najbliższych przyjaciół i współpracowników.12. Marszałek był posiadaczem ogromnej ilości orderów i odznaczeń. Wymień przynajmniej 2 z nich.

2. Historia ziem polskich i II RP w latach 1867 - 1935

1. Co to był „kryzys przysięgowy”? 2. Co to był Akt 5 listopada? 3. Kto dowodził bolszewicką armią konną, która została rozbita we wrześniu 1920 pod Zamościem? 4. Znad jakiej rzeki doszło do przełomowego natarcia w bitwie warszawskiej w dniu 16 sierpnia? 5. Kiedy doszło do bitwy niemeńskiej w czasie wojny polsko-bolszewickiej? 6. W II Rzeczypospolitej uchwalono 2 konstytucje. Podaj daty ich uchwalenia oraz nazwy tych konstytucji.7. Jaka nazywano politykę zagraniczną, której główny kierunek wyznaczył Józef Piłsudski na przełomie lat 20 i 30tych. Kto był kontynuatorem po śmierci Piłsudskiego? 8. Wymień 2 polityków, którzy zostali osadzeni w twierdzy brzeskiej we wrześniu 1930 roku. 9. Kto został wybrany prezydentem po zamachu majowym? 10. Gdzie i kiedy podpisano traktat pokojowy po wojnie polsko-bolszewickiej?

3. Cytaty, powiedzenia i anegdoty

1. Dokończ myśl Józefa Piłsudskiego„ Być zwyciężonym i nie ulec to zwycięstwo, zwyciężyć i spocząć na laurach to …….”

2. Podaj tytuł piosenkiNie noszą lampasów i szary ich strój,Nie noszą ni srebra, ni złota,Lecz w pierwszym szeregu podąża na bójPiechota, ta szara piechota.

Maszerują strzelcy, maszerują,Karabiny błyszczą , szary strój,A przed nimi drzewa salutują,Bo za nasza Polskę idą w bój!

3.Oto fragment przemówienia Marszałka. Kiedy i w jakich okolicznościach został wygłoszony.

„Przed sobą mamy trumnę ze szczątkami człowieka, szczątkami, które świadczą o prawdzie, że proch jesteś i w proch się obrócisz .Był on jak żywa prawda życia, jest między nami. Staje się znajomym coraz szerszym kręgom. Wiemy o nim tyle, jak o żadnym ze swoich znajomych. Wiemy i o tym, czego nawet o braciach nie wiemy. Jest z tego powodu naszym żywym znajomym”.

4. Gdzie umieszczono ten cytat z „Wacława” Juliusza Słowackiego''Gdy mogąc wybrać, wybrał zamiast domu gniazdo na skałach orła, niechaj umie spać, gdy źrenice czerwone od gromu i słychać jęk szatanów w sosen szumie. Tak żyłem”.

5. Dokończ myśl Józefa Piłsudskiego„Gdy podejmuję ważne decyzje, modlę się wpierw do …..”

6. Kiedy i jakich okolicznościach Józef Piłsudski wypowiedział te słowa?„Stoję przed jakąś dziwaczną trąbą i myślę, że głos mój ma się oddzielić ode mnie i pójść gdzieś w świat beze mnie, jego właściciela. Zabawne pomysły mają ludzie! Doprawdy, trudno się nie śmiać z tej dziwnej sytuacji, w której nagle głos pana Piłsudskiego się znajdzie. Wyobrażam sobie tę zabawną chwilę, gdy jakiś ananas korbą nakręci, śrubkę naciśnie – i jakaś trąba, zamiast mnie gadać zacznie”.

7. Kto tak opisuje spotkanie z Józefem Piłsudskim„Miałem wrażenie, że ojciec mój ma zamiar przyjąć swego gościa serdecznie, ale z pewną nonszalancją. Pomimo wszystko Naczelnik Państwa to nie król [...]. Po chwili ukazał się [Piłsudski] lekko pochylony naprzód i patrzył na naszą grupę. Potem wolno, bardzo wolno zaczął schodzić. Spojrzałem na swego ojca i nie zapomnę nigdy: skonstatowałem, że zanim Piłsudski zdążył wejść, ojciec mój rzucił papierosa i stanął na baczność”.

8. O czym Józef Piłsudski wyrażał się w następujący sposób: „ … jałowy bełkot, rzecz skandaliczna, tak przy tym nudna, że nawet muchy padają z obrzydzenia..”

9. O kim krążyła po przedwojennej Warszawie taka oto rymowana anegdota:"Tyle znaczy co Ignacy,a Ignacy ... nic nie znaczy!"

10. Do czego porównywał Marszałek Rzeczpospolitą mówiąc, że Kresy ma urodzajne, za to w centrum nie ma nic?

4. Ludzie Piłsudskiego (współpracownicy)

1) O kim mowa?Po kryzysie przysięgowym został dowódcą Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 został mianowany ministrem spraw wojskowych w Tymczasowym Rządzie Ludowym Republiki Polskiej Ignacego Daszyńskiego i awansowany na generała podporucznika.Od listopada 1918 r. w Wojsku Polskim jako dowódca Okręgu Generalnego Warszawa, a następnie Grupy Operacyjnej "Kowel". Jako dowódca 1 Dywizji Piechoty Legionów kierował operacją zajęcia Wilna w kwietniu 1919 roku. W latach 1935 – 1939 generalny inspektor Sił zbrojnych i od XI 1936 Marszałek Polski.

2) O kim mowa?W 1893 wyjechał do Galicji, gdzie wstąpił do PPS (wcześniej krótko sympatyzował z endecją) i poznał Józefa Piłsudskiego. Parę lat spędził w Londynie, wydając socjalistyczne pismo Przedświt. Po powrocie do Galicji zajmował się redagowaniem "Robotnika".Po rozłamie w PPS pozostał wierny ugrupowaniu Józefa Piłsudskiego - PPS Frakcji Rewolucyjnej. Został członkiem Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych i Polskiego Skarbu Wojskowego. W czasie I wojny światowej działał w Naczelnym Komitecie Narodowym, od 1917 należąc do Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 został wytypowany na ministra spraw zagranicznych w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego. Od 1928 roku członek Rady Naczelne PPS, od 1934 jej wiceprzewodniczący.

3) O kim mowa?Minister spraw zagranicznych. Samodzielnie kierował polską polityką zagraniczną aż do wybuchu II wojny światowej. Starał się zachowywać równowagę w stosunkach między sąsiadami: ZSRR i Niemcami

4) O kim mowa?W młodości działacz ruchu robotniczego, od 1890 w Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, od 1891 w Zjednoczeniu Robotniczym. Uczestnik zjazdu założycielskiego Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) w Paryżu (1892) i I - ego zjazdu tej partii w Wilnie (1893). W 1905 wycofał się z działalności partyjnej i zerwał z PPS. W 1922 roku wybrany na drugiego Prezydenta II RP.

5) O kim mowa?Od 4 czerwca 1926 r. do 30 września 1939 r. sprawował urząd Prezydenta RP. Na pierwszą kadencję wybrany został 1 czerwca 1926, a na drugą 8 maja 1933. Po wybuchu II wojny światowej, wobec napaści ZSRR na Polskę, 17 września 1939 przekroczył granicę i został internowany przez Rumunów.

6) O kim mowa?29 marca 1930 r. został po raz pierwszy premierem rządu RP, zapoczątkowując tzw. rządy pułkowników. Główny ideolog propozycji ustrojowych wprowadzonych do Konstytucji kwietniowej w 1935 r. Przewidywany przez Józefa Piłsudskiego na stanowisko prezydenta. Po jego śmierci w 1935 r. utracił jednak bezpośredni wpływ na politykę rządzącego obozu. 2 kwietnia 1939 r. o 20:45 (godzina śmierci Piłsudskiego) strzelił sobie w usta w swym warszawskim mieszkaniu.

7) O kim mowa?6 sierpnia 1914 wraz z 1 Kompanią Kadrową wyruszył z krakowskich Oleandrów do Królestwa Polskiego, był w składzie 4 plutonu. 9 sierpnia po zarekwirowaniu koni zgłosił się do rotmistrza. Władysława Beliny-Prażmowskiego, który tworzył pierwszy oddział ułanów. Oddział ten przekształcił się później w 1 Pułk Ułanów Legionów Polskich tzw. Beliniaków.Jesienią 1914 roku został dowódcą 1 plutonu w 1 szwadronie, uczestnicząc w walkach w latach 1914–1915, za co otrzymał awans na porucznika, a po wojnie Krzyż Virtuti Militari kl. V. W sierpniu 1915 wszedł w skład misji specjalnej, która udała się do Warszawy. Potem został osobistym adiutantem Józefa Piłsudskiego. Zapisał się również jako bohater licznych anegdot.

8) O kim mowa?Przyjaciel Józefa Piłsudskiego, w Wojsku Polskim był najpierw dowódcą Frontu Litewsko-Białoruskiego, potem grupy operacyjnej oraz dowódcą 10 Dywizji Piechoty (1919) w wojnie polsko-bolszewickiej. Od października 1920 r. dowódca 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Na jej czele w 1920 zajął Wilno i utworzył Litwę Środkową jako samodzielne i niezależne od

Polski państwo. Na czas tej operacji "wypowiedział posłuszeństwo" Naczelnemu Wodzowi. W rzeczywistości była to akcja, której pomysłodawcą był Józef Piłsudski i miała na celu przyłączenie Wilna do Polski poprzez stan pośredni.

9) O kim mowa?Przebywał razem z Komendantem w twierdzy magdeburskiej, jeden z najbliższych współpracowników, generał broni. W opinii wystawionej przez marszałka Piłsudskiego w 1922 polskim generałom (przeznaczonej do wyłącznej wiadomości Prezydenta RP) jako jedyny obok gen. Edwarda Rydza-Śmigłego został uznany za zdatnego do pełnienia funkcji Naczelnego Wodza na wypadek wojny.

5. Związki Józefa Piłsudskiego z ziemią radomską

1. Kto z piłsudczyków obok Komendanta jest honorowym obywatelem miasta Radomia?2. W jaki sposób mieszkańcy Radomia przyjęli legionistów jesienią 1914 roku, kiedy maszerowali do Dęblina (Iwangorodu)3. 22 – 26 października 1914 roku legioniści Józefa Piłsudskiego stoczyli krwawą bitwę z wojskami rosyjskimi pod Laskami (Anielinem) koło Garbatki. Ilu żołnierzy wówczas poległoi jaki znany radomianin-legionista walczył tam?4. Wymień działaczy PPS-u w Radomiu w latach 1893 – 19055. Kiedy miało miejsce odsłonięcie Pomnika Czynu Legionowego i kto tego dokonał?6. W czasie II wojny Pomnik Czynu Legionowego został zburzony przez Niemców. W którym to było roku i kiedy znów pojawił się na rynku?7. Kto był inicjatorem budowy w Radomiu Pomnika Czynu Legionowego i kiedy wbudowano kamień węgielny pod pomnik?8. Wymień 2 akcje bojowe radomskiej Organizacji Bojowej PPS-u9. Józef Piłsudski otrzymał tytuł honorowego obywatela Radomia. Kiedy został mu przyznany i kto wówczas wygłosił przemówienie na posiedzeniu Rady Miejskiej ?

Odpowiedzi1. Biografia

1. Tajne kółko samokształceniowe zorganizowane w 1882 roku przez Józefa i Bronisława Piłsudskich w gimnazjum w Wilnie. Czytali tam zakazane przez cenzurę książki, druki socjalistyczne.2. Kirieńsk, Tunka3. Medalik z wizerunkiem Matki Boskiej Ostrobramskiej, fotografię córki Wandy, „Potop” H. Sienkiewicza4. „Moje pierwsze boje”5. Druskienniki, które znacjonalizował i rozpropagował jako modne miejsce wypoczynku elit II Rzeczpospolitej6. „Bibuła” – opowieść o walce rewolucyjnej w zaborze rosyjskim7. Leonarda "Leosia" Lewandowska8. 2 – Wanda i Jadwiga + córka pasierbica – Wanda 9. 9 sierpnia 1914 roku Józef Piłsudski dostał od właściciela majątku Czaple Małe Eustachego Romera czteroletnią klacz - "Kasztankę"10. Był Komendantem Głównym ZWC – szkolił młodzież, robotników i rzemieślników teoretycznie i praktycznie na kursach (przeszkolenie wojskowe)11. Imieniny Piłsudskiego 19 marca

12. Polskie: Order Orła Białego, Order Virtuti Militari klasy I, II i V, Krzyż Niepodległości z Mieczami, Order Polonia Restituta klasy I , Krzyż Walecznych (czterokrotnie), Złoty Krzyż Zasługi (czterokrotnie) Zagraniczne: Order Błękitnego Płaszcza (Afganistan), Order króla Leopolda klasy I (Belgia), Krzyż Południa klasy I (Brazylia), Krzyż Wojenny (Czechosłowacja), Legia Honorowa klasy I (Francja), Order Zasługi Wojskowej (Hiszpania), Order Wschodzącego Słońca (Japonia) Order Gwiazdy Jerzego Czarnego (Jugosławia) , Order Pogromcy Niedźwiedzia (Łotwa, wojenny), Wojskowy Order Suwerenny pod wezwaniem św. Jana Jerozolimskiego klasy IV Order Karola I klasy I oraz Order Michała Walecznego klasy I, II i III (Rumunia) Wielki Krzyż Zasługi (Węgry) , Order Rycerski świętych Maurycego i Łazarza klasy I oraz Order Wojskowy Sabaudzki (Włochy)

2. Historia ziem polskich i II RP w latach 1867 - 19351.Tak nazwano odmowę złożenia przysięgi przez żołnierzy I i III Brygady Legionów Polskich na wierność cesarzowi Niemiec Wilhelmowi II 9 lipca 1917.2. 5 listopada 1916 roku władze niemieckie i austriackie wydały tzw. Akt 5 listopada gwarantujący Polakom powstanie samodzielnego Królestwa Polskiego. Nie zostały sprecyzowane granice przyszłej monarchii. Akt zawierał natomiast sformułowania dotyczące stworzenia armii polskiej. Wydanie aktu wiąże się z faktem, że przedłużająca się wojna światowa zmusiła państwa centralne do poszukiwania rekruta w okupowanym Królestwie Polskim.3. Siemion Budionny4. Znad Wieprza. Józef Piłsudski 16 sierpnia 1920 roku poprowadził polskie natarcie z Zajezierza nad Wisłą (ostatnia stacja kolejowa przed Dęblinem od strony Radomia)5. 20 - 26 września 1920 roku6. 17 III 1921- konstytucja marcowa, 23 IV 1935 konstytucja kwietniowa7. Polityka równowagi, równej odległości między Berlinem i Moskwą. Józef Beck.8. Herman Liberman, Norbert Barlicki, Wincenty Witos, Stanisław Dubois, Mieczysław Mastek, Adam Pragier, Adam Ciołkosz, Władysław Kiernik, Kazimierz Bagiński, Józef Putek, Adolf Sawicki, Wojciech Korfanty.9. 31 maja 1926 roku Zgromadzenie Narodowe wybrało na Prezydenta RP Józefa Piłsudskiego, ten jednak wyboru nie przyjął i zarekomendował na tę godność Ignacego Mościckiego.10. 18 marca 1921 roku w Rydze

3. Cytaty, powiedzenia i anegdoty1. Klęska lub porażka.2. „Piechota”3. Przemówienie przy składaniu prochów Juliusza Słowackiego do grobów królewskich (28 czerwca 1927 roku) 4. Na płycie nagrobnej matki Marszałka na wileńskiej Rossie. Znajduje się tam również napis: Matka i Serce Syna.5. Matki Bożej Ostrobramskiej6. Nagranie głosu Józefa Piłsudskiego z 1924 roku7. Wspomnienie Mikołaja, syna króla Rumunii, o wizycie Piłsudskiego w Rumunii.8. O sejmie9. Ignacy Mościcki10. Do obwarzanka.

4. Ludzie Piłsudskiego (współpracownicy)

1. Edward Rydz – Śmigły2.Leon Wasilewski 3. Józef Beck4. Stanisław Wojciechowski5. Ignacy Mościki6. Walery Sławek7. Bolesław Wieniawa – Długoszowski8. Lucjan Żeligowski9. Kazimierz Sosnkowski

5. Związki Józefa Piłsudskiego z ziemią radomską

1.Edward Rydz - Śmigły2. Obojętnie, gromadka gapiów przyglądała się im z politowaniem i uczuciem lęku, dopiero wieczorem znaleźli nocleg (Józef Piłsudski był zawiedziony, gdyż w radomiu działały silne organizacje strzeleckie3. 250 legionistów, Michał Tadeusz „Brzęk” Osiński4. Władysław Młocki, Stanisław Werner, Stanisław Zbrowski, M. Barański5.10 sierpnia 1930 roku, Józef Piłsudski6. 1940 – zburzony, 1998 – odsłonięty7. Michał Tadeusz „Brzęk” Osiński, 11.08.19248. Zginęło 37 urzędników i żandarmów carskich.- 16 grudnia 1906 zamach na życie znienawidzonego naczelnika żandarmerii gubernialnej – von Płotto (Stanisław Werner stracony na skraju lasu kapturskiego)- jesienią 1906 roku udany napad na kasę kolei towarowej w Radomiu- nieudany zamach na życie kapitana Zabiełły dokonany przez ucznia Stanisława Zbrowskiego9. 11 sierpnia 1924, Maria Kelles-Krauzowa – przewodnicząca Rady Miejskiej