John J. McNeill

Sprostowania po latach1

Mino blisko 15 lat, odkd napisaem t ksik. Gdy pojawia si okazja, aby opublikowa

j na nowo, poddaem tekst uwanej lekturze, chcc ustali, co powinienem w niej zmieni. Z

zaskoczeniem i zadowoleniem odkryem, e zarwno wstp, jak i cz 1 o teologii moralnej,

oraz cz 2 na temat podejcia pozytywnego dobrze wytrzymay prb czasu. Z wyjtkiem

kilku ucile i paru dalszych wiadectw wspierajcych moje pierwotne stanowisko, a take

nielicznych poprawek w zakresie jzyka, ktry dzi wydaje mi si seksistowski, odczuem

potrzeb cakiem niewielu uzupenie czy sprostowa. Jednak pitnacie lat, ktre spdziem

jako psychoterapeuta i duszpasterz gejw zmieniy moje spojrzenie na ich religijne potrzeby.

W konsekwencji uznaem, e cz 3: Duszpasterska posuga w spoecznoci

homoseksualnej, zawiera liczne ustpy, ktre chciabym w pewien sposb napisa na nowo

lub doprecyzowa. Pierwsza poprawka wystpiaby ju w samym tytule powinna w nim by

mowa nie o spoecznoci homoseksualnej, lecz o spoecznoci gejw2. Homoseksualizm

to termin medyczny na oznaczenie przypadoci seksualnej, podczas gdy sowo gej kae

myle o pozytywnym pogodzeniu si z sob samym, ktre jest jedyn postaw, na jakiej

moe zosta zbudowana wsplnota.

W podrozdziale Cel dostosowania heteroseksualnego gboko si nie zgadzam z

przytoczonym tam zdaniem Hettlingera, e nie mona by pewnym swojej orientacji

seksualnej, zanim nie osigno si wieku 25 lat lub wicej. Zetknwszy si z setkami gejw

w dogbnej psychoterapii oraz prowadzc krtkoterminowe doradztwo dla setek innych,

wiem ju obecnie, e wikszo gejw staje si wiadoma swojej orientacji seksualnej w

bardzo wczesnym wieku. Nawet jeli nie potrafi tego uj w sowa, maj wiadomo

odmiennoci. W gruncie rzeczy ogromna liczba gejw zdobywa wiadomo swojej orientacji

we wczesnym dziecistwie.

Z tego wanie i innych powodw nie mog ju w ten sam sposb nalega na

wyprbowywanie wszelkich sposobw, aby osign normalne heteroseksualne zdolnoci i

1 Jeden z dodatkw do ksiki: J.J. McNeill, The Church and the Homosexual [Koci a

homoseksualizm], wyd. 4, Beacon Press, Boston 1993, Appendix 1: Revisions of the Text, s. 201206. 2 W pierwszym przypisie do swojej ksiki McNeill podkrela, e uywane przez niego sowo

homoseksualny obejmuje w rwnym stopniu lesbijki, jak mczyzn. Z pewnoci to samo naley mie na uwadze w przypadku sowa gej, ktre McNeill odnosi najczciej cho niekonsekwentnie jednakowo do kobiet-lesbijek i mczyzn-gejw [przyp. tum.].

znajomoci. We wszystkich wzorcowych historiach, ktre opisywaem, by tylko jeden

przypadek pseudo-homoseksualizmu, to znaczy osoby, ktra obawiaa si, e jest

homoseksualna, cho jej prawdziwa orientacja bya heteroseksualna. Po kilku latach terapii ta

osoba zdoaa pomylnie dokona heteroseksualnego dostosowania [heterosexual adjustment].

Natomiast spotykao si dosownie dziesitki przypadkw pseudo-heteroseksualizmu

klientw, ktrzy usiowali odrzuci bd stumi swoj homoseksualno i y yciem

heteroseksualnym. Jestem przekonany, e z psychologicznego punktu widzenia jest to duo

powaniejszy problem dla wielu ludzi.

Gwnym powodem, dla ktrego doradzaem heteroseksualne dostosowanie, gdzie

tylko dawao si to uczyni, byy w tamtych czasach skrajne trudnoci z prowadzeniem

udanego homoseksualnego stylu ycia. Wyranie stwierdziem, e rdo tych trudnoci

widz niekoniecznie w samym homoseksualizmie jako takim, lecz w postawie zarwno

spoeczestwa, jak i Kocioa do homoseksualizmu. Nieoczekiwane postpy, jakie

poczyniono w cigu osiemnastu lat po rewolucji Stonewall zmieniy sytuacj nie do poznania.

Ruch wyzwolenia gejw uczyni bardzo realnym szczliwe ycie gejw oparte na prawach

obywatelskich, bezpieczestwie w pracy i wolnoci od dyskryminacji.

Obecnie istnieje prawdziwa, oglnoludzka wsplnota gejw, silna, zjednoczona

spoeczno, gotowa wychodzi naprzeciw wszelkim potrzebom kobiet-lesbijek i mczyzn-

gejw. Przykadowo w miecie Nowy Jork geje utworzyli Orodek Wsppracy Spoecznoci

Lesbijek i Gejw, siedzib, ktra wiadczy usugi wszystkim czonkom spoecznoci gejw.

Powoali do ycia SAGE (Akcja na rzecz Seniorw w rodowisku Gejw), aby udziela

pomocy starszym uczestnikom ruchu. Ufundowali te Instytut Hetricka-Martina dla Modych

Gejw, aby mc pomaga w sferze socjalnej, medycznej, prawnej i doradczej modym gejom,

ktrzy ze swej strony zorganizowali Wysz Szko Harveya Milka dla studentw, ktrzy nie

mogliby si utrzyma ani da sobie rady w systemie szkolnictwa publicznego. GMHC

(Pogotowie Zdrowotne dla Mczyzn Gejw) wykonao, podobnie jak inne grupy, wspania

prac w odpowiedzi na potrzeby zdrowotne spoecznoci gejw podczas kryzysu wywoanego

przez AIDS. Wiele innych ochotniczych grup, takich jak Przymierze Osb Chorych na AIDS

czy Orodek Informacji o AIDS, w miar swoich si zapewnia wsparcie osobom chorym na

AIDS, zarwno gejom, jak osobom heteroseksualnym. W gruncie rzeczy wsplnota gejw

wypracowaa struktur organizacyjn pomocy socjalnej, ktra przetrwa dla przyszych

pokole gejw.

Istniej setki innych organizacji przeznaczonych dla potrzeb gejw, a wrd nich

grupy religijne, takie jak Godno (Dignity), Nierozczno (Integrity), Koci

Wsplnoty Metropolitalnej (Metropolitan Community Church), Synagoga Gejw Beth

Simchat Torah, Nieobojtni Luteranie (Lutherans Concerned), Potwierdzenie (Affirmation)

i wiele, wiele innych. Istniej wreszcie niezliczone grupy o charakterze socjalnym,

politycznym i artystycznym. Lesbijki i geje utworzyli rzeczywicie dziaajc wsplnot

mioci, pomocy i wspczucia.

Obecnie jestem znacznie bardziej wiadomy tego, jak subtelne formy przybieraa

homofobia, gdy udzielano modym ludziom terapeutycznego doradztwa, namawiajc ich do

heteroseksualnego dostosowania. Nie ulega wtpliwoci, e orientacja seksualna wikszoci

ludzi podlega wyranemu uksztatowaniu we wczesnym dziecistwie. Gdy tylko zostanie

okrelona, nie ma sposobw, eby czyj orientacj zmieni. Po pitnastu latach rozlegej

pracy terapeutycznej z lesbijkami i gejami nie mog ju utrzymywa, jakoby istniaa w

pewnym zakresie moliwo uzdrawiajcej terapii obecnie jestem przekonany, e nie da

si zmieni orientacji seksualnej, nie bardziej ni daoby si zmieni kolor oczu z bkitnego

na piwny. Najwaciwsz reakcj na czyj orientacj seksualn jest po prostu zaakceptowa

j i nauczy si z ni y w moliwie najzdrowszy i najbardziej produktywny sposb.

Zasadnicze twierdzenie podrozdziau Wstrzemiliwo argumenty za i przeciw

pozostaje nadal aktualne, to znaczy, e ycie we wstrzemiliwoci seksualnej nie jest

waciw duszpastersk rad na kopoty lesbijek i gejw. Nie zgodzibym si jednak ju dzi z

moj wypowiedzi, e ycie w penej wstrzemiliwoci od dowiadcze seksualnych (...)

jest wyborem rozsdnym i godnym zalecenia dla homoseksualisty we wspczesnym

spoeczestwie. Zdaj sobie w peni spraw, e w czasach AIDS wybr abstynencji nabiera

nowego znaczenia. Niemniej moje dowiadczenie w roli psychoterapeuty nauczyo mnie, e

przewaajca wikszo ludzi wybierajcych ycie w abstynencji czyni tak z chorobliwych

powodw. Wielu z nich przenioso do swego wntrza homofobi otaczajcej ich kultury oraz

kocioa, i w rezultacie nienawidz i lkaj si swoich uczu seksualnych. Czsto si zdarza,

e tacy ludzie staj si najbardziej zagorzaymi przeladowcami gejw i lesbijek. Inni znw

wybieraj ycie we wstrzemiliwoci z powodu cikiego uszkodzenia ich zdolnoci do

bliskiego kontaktu z drugim czowiekiem.

Przyjmuj do wiadomoci, e jest maa liczba wyjtkowych osb, wykazujcych

zdrow seksualn samowiadomo i zdolnych do bliskiego kontaktu z drugimi, ktrzy z

wasnej woli wybieraj ycie we wstrzemiliwoci pciowej. Ludzie tacy odczuwaj

zazwyczaj powoanie do ycia zakonnego lub kapastwa i uwaaj swoj abstynencj za

szczeglny dar od Boga. Ich postawa jest cakiem inna ni sytuacja ludzi, ktrzy przymuszaj

si do abstynencji wbrew sobie, poniewa postrzegaj swoje pragnienia seksualne jako

obiektywnie zaburzone, a kad ich manifestacj jako zo.

Osoby, ktre z patologicznych powodw stumiy swoje uczucia seksualne lub

wyrzeky si ich, popadaj w najwyszym stopniu w niebezpieczestwo ulegania tym

potrzebom w sposb wymuszony, nieopanowany i niewiadomy, poszukujc kary za to, co

postrzegaj jako swoj zbrodni. Wanie takie osoby znajduj si w najwikszym

niebezpieczestwie naraenia si na wirusa choroby AIDS.

Z ca pewnoci nie mog zaakceptowa rwnie mojej nastpujcej opinii:

Zagroenia i trudnoci aktywnego ycia homoseksualnego s tak due, a zwizki

homoseksualne z powodu poczucia winy i nienawici do samego siebie mog tak atwo sta

si niszczce dla jednostki i osoby jej towarzyszcej, e kadej wierzcej osobie

homoseksualnej, mczynie lub kobiecie, naleaoby zaleci uoenie sobie ycia bez

aktywnych zwizkw seksualnych. Ot dzisiaj, cakiem przeciwnie, z caego serca

doradzabym wszystkim gejom, aby budowali najbardziej intymne i gbokie zwizki, na

jakie tylko ich sta. Jeeli za odczuwaj problemy z bliskoci wobec drugiego czowieka

albo z uwewntrznion nienawici do samego siebie, namawiam ich, aby szukali pomocy

terapeutycznej u terapeuty pozbawionego homofobicznych uprzedze.

Niezmiennie wierz, e ludzki idea spenienia seksualnego mieci si w ramach

monogamicznego, arliwego i wiernego zwizku. Nie traktuj tego bynajmniej jako

narzucania gejom normy heteroseksualnej. Sdz, e stykamy si tutaj z fundamentaln

ludzk potrzeb rozwinicia zaufania i mioci, a take najwyszego rozwinicia dojrzaoci

psychicznej i zdrowia. Mimo to zdaj sobie spraw, e istnieje wielu ludzi niezdolnych, z

pewnego powodu, na przykad natury spoecznej, psychologicznej lub ekonomicznej, do

wstpienia w tego rodzaju zwizek. Najlepsze, na co sta takich ludzi, to pobyt na jedn

noc czy te prowizoryczny przyjacielski romans. Nawet jednak taka aktywno powinna

przebiega z rozsdkiem i przestrzega regu bezpiecznego seksu.

Powysza przemiana w moich pogldach na kwesti abstynencji seksualnej

towarzyszya przemianie w teologicznym rozumieniu przeze mnie grzechu seksualnego.

Obecnie jestem zdania, e najciszym grzechem w sferze seksualnoci jest zraenie si do

wielkiego Boskiego daru seksualnoci i odrzucenie go. Przychylam si do pogldu Normana

Pittengera, e pomidzy wiadomymi osobami dorosymi mog istnie tylko trzy rodzaje

seksualnej aktywnoci: seks dobry, lepszy i najlepszy. Tematy te zamierzam szczegowo

rozwin w mojej nowej ksice Taking a Chance on God [Zaprosi Boga do gry].

Przeoy Witold Wit