Jak sobie poradzić z habilitacją postawy naukowców, wymagania pracy habilitacyjnej, częste...

Jak sobie poradzić z habilitacjąpostawy naukowców, wymagania pracy habilitacyjnej,

częste błędy

Prof. dr hab. inż. arch. Elżbieta Niezabitowska31.05.2011

Motywacje do pracy naukowej

• Pasja naukowa

• Potrzeba utrzymania się na etacie

• Ambicje – tytuły naukowe– jako droga do awansu społecznego– jako wyróżnik na rynku zleceń– jako „kwiatek do kożucha”

Postawy w stosunku do własnych osiągnięć naukowych

• lękowa – strach przed „lepszymi”, poczucie zagrożenia „kradzieżą” własnych osiągnięć naukowych

• nieustabilizowana - rozpraszanie się, stale zmieniający się obszar zainteresowań badawczych lub drogi życiowej (zawodowa, artystyczna czy naukowa?)

• otwarta – pomoc i wsparcie w działaniach innych, budowanie szkoły naukowej

Konsekwencje postaw dla rozwoju nauki i kariery

I postawa lękowa, poczucie zagrożenia własnej kariery potencjalnie rodząca patologię – niszczenie wszystkich którzy zajmują się podobnym tematem. Konsekwencją jest brak rozwoju danego obszaru badawczego, brak rozwoju danego obszaru badawczego, zatrzymanie rozwoju osobowegozatrzymanie rozwoju osobowego – koncentracja nie na rozwoju a na niszczeniu potencjalnych, wyimaginowanych konkurentów

II postawa polegająca na ciągłej zmianie obszaru badawczego prowadzi do dyletantyzmu i powierzchowności – postawa postawa niekorzystna dla rozwoju nauki i indywidualnej kariery naukowcaniekorzystna dla rozwoju nauki i indywidualnej kariery naukowca

III postawa otwarta najbardziej pożądana; oznacza stałe poszerzanie własnej kompetencji, wspieranie i pomaganie współpracowników w osiąganiu wysokiego poziomu naukowego, dzielenie się swoją wiedzą – postawa bardzo korzystna prowadząca do poszerzanie poszerzanie wiedzywiedzy

Świat istniejący

Badania naukoweJakimi rzeczy są

Badania w ProjektowaniuJakimi rzeczy mogłyby być

Wyroby artystyczneJak ja widzę rzeczy

Obserwacje Fakty

Obserwacje FaktyWyobrażeniaPrzekonania (wiara)

ObserwacjeFaktyWyobrażeniaPrzekonania (wiara)RefleksjeInterpretacjaEkspresja (wypowiedzenie się)

Jedna hipotezaModel eksplanacyjny

(wyjaśniający)

Wiele hipotezModel eksploracyjny

(odkrywczy)

Jednostkowa, indywidualna hipoteza

Model badawczy, pytający

TestowaniePrawda albo fałszWeryfikacjaObiektywnośćPowtarzalnośćUniwersalnośćPrzyczyna – skutek

Testowanie (wybór)Najbardziej celowy, wskazanyWeryfikacja i zastosowanieSubiektywnośćUnikalność i niepowtarzalnośćKontekstualnośćPrzypadkowość

Testowanie (wybór) bez pointy (nierzeczowe)

IndywidualnySynergicznyPytającyKonfrontacyjnyWizjonerskiKomunikatywny

Teoria naukowaStatyczność

Hipotezy w działaniuDynamiczność

Hipotezy Permanentność, powtarzalność

Wyjaśnienie rzeczywistości Zmienianie rzeczywistości Rzeczywistość zakwestionowana

Zastosowania w badaniach naukowych

Projektowanie poprzez badania

Sztuka

Wykorzystanie w technologii Wykorzystanie w technologii i praktyce projektoweji praktyce projektowej

Zastosowania projektoweZastosowania projektowe Artystyczna interpretacjaArtystyczna interpretacja

Przyszły świat

Badania naukowe i proces

projektowaniawg.

Building Knowledge in ArchitectureRichard Foqué

University Antwerp Press 2010

Funkcje psychiczne człowieka wg Carla Gustawa Junga

• m y ś l e n i e, • u c z u c i e, • d o z n a n i e, • i n t u i c j a.

Myślenie i uczucie Na podstawie D. Krzemionka „Niech przemówi intuicja” Charaktery nr 2/2011 str. 15-23

„Myślenie ma charakter pojęciowy i intelektualny”…

„Uczucie nadaje rzeczom wartość subiektywną – pozytywną lub negatywną.

Myślenie i uczucia są funkcjami racjonalnymi w tym znaczeniu, że posługują się rozumowaniem, ocenianiem i abstrahowaniem. Umożliwiają nam odnalezienie jakiegoś porządku w świecie”

Doznanie i intuicjaNa podstawie D. Krzemionka „Niech przemówi intuicja” Charaktery nr 2/2011 str. 15-23

„Doznanie jest percepcją rzeczywistości, dzięki niemu odbieramy fakty i tworzymy reprezentacje świata.

Intuicja też jest percepcją, ale dokonująca się dzięki procesom nieświadomym.

W poszukiwaniu rzeczy wykracza poza fakty, uczucia i pojęcia.

Doznanie i intuicja są irracjonalne, opierają się na percepcji tego, co konkretne, jednostkowe”

Augustyn kontra Immanuel wg Czesław Sławomir NOSAL ”Diagnoza typów umysłu: rozwinięcie i zastosowanie teorii Junga”,

Czesław Nosal w swej teorii wyróżnia cztery style poznawcze:

• Tomasz wierzy w „mędrca szkiełko i oko”Doznanie (percepcja) + myślenie

• Immanuel szuka ogólnej teorii wszystkiego Intuicja + myślenie

• Józef to majsterkowicz i wynalazca Doznanie (percepcja) + uczucie

• Augustyn to doznaniowiec, holista, mistyk i wizjoner Intuicja + uczucie

Na podstawie D. Krzemionka „Niech przemówi intuicja” Charaktery nr 2/2011 str. 15-23

Tomasz wierzy w „mędrca szkiełko i oko”.Tomasz wierzy w „mędrca szkiełko i oko”. To logik, empiryk i obserwator.

Kieruje się percepcją i myśleniem. Liczy się z faktami, próbuje wszystkiego dotknąć i zmierzyć.

Uważny obserwator, kolekcjonuje konkretne dane, szczegółowo je ujmuje i obiektywnie ocenia.

Lubi informacje aktualne, kompletne i sprawdzone. Studiuje wąskie, dokładne kategorie pojęciowe.

Sekwencyjnie przetwarza dane, nie toleruje niepewności i rozbieżności miedzy funkcjami.

Lubi zadania dobrze określone, dotyczące konkretnego wycinka rzeczywistości.

We wnioskowaniu stosuje indukcjęWe wnioskowaniu stosuje indukcję. Kryterium prawdy jest pewność zdobyta w

doświadczeniu


Immanuel szuka ogólnej teorii wszystkiegoImmanuel szuka ogólnej teorii wszystkiego. To logik i teoretyk, który intuicję łączy z myśleniem.

Świat spostrzega jako całość. Buduje modele i teorie, w myśleniu i dociekaniach

intelektualnych posługuje się dedukcjąposługuje się dedukcją.. A jeśli fakty do niej nie pasują, tym gorzej dla faktów.

Tworzy szerokie kategorie pojęciowe. Dobrze toleruje rozbieżności pomiędzy informacjami.

Nieraz celowo poszukuje sprzeczności. Nie przywiązuje wagi do detali.

Ceni informacje precyzyjne, logiczne i spójne. Lubi zadania nowe i otwarte.

Wprowadzając tezy stosuje dedukcję, a wyjaśniając zależności –redukcję”.


Jozef to majsterkowicz i wynalazca. Kieruje się percepcją i uczuciem.

Liczy się dla niego to, co konkretne i zarazem subiektywne. Opiera się na doznaniach.

Poszukuje informacji użytecznych i aktualnych. Ceni konstrukcje prawdziwe i realne.

W działaniu i myśleniu pragmatyk, praktyk. Dąży do stworzenia modelu zaspokajającego obiektywne

potrzeby społeczne i własne pragnienia. Ocenia wszystko z uwagi na użyteczność i opłacalność,

liczy się dla niego praktyczność rozwiązań. Zorientowany na teraźniejszość.

Preferuje wielokrotne eksperymentyPreferuje wielokrotne eksperymenty służące stworzeniu konstrukcji (teoretycznej) subiektywnie ocenianej jako

prawidłowa.”


Augustyn pragnie oczyma duszy przeniknąć naturę Augustyn pragnie oczyma duszy przeniknąć naturę świataświata, kieruje się intuicją i uczuciem.

To doznaniowiec, holista, mistyk i wizjoner. Ujmuje wszystko globalnie i subiektywnie. Interesują go

wielkie pytania. Poszukuje całości – subiektywnie doświadczanych i

rozumianych. Całościowo ujmuje pole informacji, zwraca uwagę na różnorodność.

Potrafi symultanicznie przetwarzać informacje na wielu poziomach.

Stosuje szerokie kategorie pojęciowe, wyraża się mało precyzyjnie.

Ceni zadania otwarte i nowe. Czeka na wielkie olśnienia. Oddaje się kontemplacji i tworzeniu wizji.

Bywa albo intuicjonistą kontemplującym rzeczywistość, albo fantastą wizjonerem.

Dąży do globalnego zrozumienia. Preferuje badania interdyscyplinarne. Preferuje badania interdyscyplinarne.

Charakterystyki naukowca wg. M. Próchnicka Informacja a umysł, 1991

Typ I . Logik - analityk – empiryk, obserwator. (konkretność, obiektywność).

Skłonność do detalicznego ujmowania pola danych i obiektywnego ich wartościowania.

Preferowanie realnych, dostrzegalnych faktówTworzenie wąskich kategorii pojęciowych

Preferowanie logiki dwuwartościowejSekwencyjna organizacja procesu przetwarzania danych

Mała odporność na dostrzegane rozbieżności informacyjne Zewnętrzne poczucie kontroli

Tomasz wg NosalaTomasz wg Nosala


Typ II . Logik – holista - teoretyk (globalność, obiektywność)

Abstrakcyjne ujmowanie pola danych, spostrzeganie go jako całości.

Poszukiwanie modeli, teorii, uniwersalnych założeń.Tworzy szerokie kategorie pojęciowe (oparte na łączeniu

podobieństw).Duża odporność na rozbieżności informacyjne (stosowanie

wielowartościowej logiki).Wartościowanie danych oparte na logicznej spójności i

trafności.

Immanuel wg NosalaImmanuel wg Nosala


Typ III . Doznaniowiec - analityk – praktyk, pragmatyk. (konkretność, subiektywność).

Pole danych ujmuje podobnie jak typ pierwszy (detalicznie).

Dąży do stworzenia modelu zaspokajającego obiektywne potrzeby społeczne i osobiste

pragnienia. Model ten jest podstawą jego bazy informacyjnej.

Józef wg NosalaJózef wg Nosala


Typ IV . Doznaniowiec – holista – mistyk. Wizjoner. (globalność, subiektywność).

Całościowe ujmowanie pola informacji.Zwracanie uwagi na różnorodność.

Wartościowanie za pomocą logiki osobistej.Wewnętrzne poczucie kontroli.

Symultaniczna organizacja procesu przetwarzania informacji.

Dążenie do generalizacji, szerokie kategorie pojęciowe.Nie posługiwanie się zbyt ścisłym językiem.

Augustyn wg NosalaAugustyn wg Nosala


Badacz I typuBadacz I typu okazywał się być indukcjonistą, zwolennikiem prostych kontrolowanych schematów intelektualnych.

Posiada bazę danych opartą na szczegółowych spostrzeżeniach a za kryterium prawdy przyjmuję pewność uzyskaną poprzez doświadczenie.

Badacz II typuBadacz II typu jest dedukcjonistą koncentrującym się na zasadach myślenia teoretycznego. Jego celem jest formalizacja i idealizacja zjawisk.

Badacz III typuBadacz III typu preferuje wielokrotne eksperymenty służące stworzeniu konstrukcji (teoretycznej) subiektywnie ocenianej jako prawidłowa.

Natomiast badacz IV typubadacz IV typu jest intuicjonistą kontemplującym rzeczywistość albo fantastą – wizjonerem. Dąży do globalnego zrozumienia. Preferuje badania interdyscyplinarne.

Typy umysłu a preferencje w poszukiwaniu informacjiwg. M. Próchnicka Informacja a umysł, 1991

Typ I Dane poszukiwane:

konkretne szczegółowe fakty. Cenione cechy informacji:

aktualne, kompletne, użyteczne.Cenione cechy źródła danych:

dostępność, przejrzystość, kompletność, aktualność i sprawdzalność.

Doznanie (percepcja) + myślenie


Typ II Dane poszukiwane:

niewielka waga detali i praktyczno użytecznych aspektów treści danych.

Podstawowymi elementami informacji w ich bazie danych to: modele, aksjomaty, teorie formalne (niekiedy

naginanie faktów do modeli). Cenione cechy informacji:

precyzja, logiczna spójność i niesprzeczność. Cenione cechy źródła danych:

autorytarność, dokładność, obiektywizm - rzadko traktują innych ludzi ze swojego otoczenia jako

„źródła informacji”.

Intuicja + myślenie


Typ IIIDane poszukiwane:

użyteczne, praktyczne (użyteczność tworzonej konstrukcji).

Cenione cechy informacji: aktualność, mniej kompletność.

Cenione cechy źródła informacji: encyklopedie, podręczniki itd. konkretne dane.

Doznanie (percepcja) + uczucie


Typ IVDane poszukiwane:

unikatowe, dotyczące niepowtarzalnych zjawisk. Baza danych:

informacje perspektywiczne, prognozy i wizje.

Dążenie do globalnego ujęcia rzeczywistości, do stworzenia wizji (filozofii) rzeczywistości (typ II dąży do stworzenia globalnego modelu).

Cenione cechy informacji: aktualność i kompletność nie mają większego

znaczenia. Cenione cechy źródła informacji:

sięganie po niestandardowe źródła, trudno dostępne, zróżnicowane, wielotematyczne.

Intuicja + uczucie

Charakterystyki naukowca

W zależności od typu umysłu badacze przeważnie mają odmienne preferencje metodologiczne.

Typ I – prace przyczynkoweprace przyczynkowe

Typ II – prace teoretyczneprace teoretyczne

Typ III – prace wdrożenioweprace wdrożeniowe

Typ IV – ogólne koncepcje, wizje badawcze, opracowania interdyscyplinarneopracowania interdyscyplinarne

Podejmowana problematyka badawcza

Zgodna z tym co się robi na co dzień – wspólna problematyka w: – projektowaniu, – prowadzeniu badań naukowych – grantów, – dydaktyce

Odległa od codziennego doświadczenia – np.. Urbanistyka w dydaktyce i pracy zawodowej +

pasja teatralna w pracach badawczych– Projektowanie domków jednorodzinnych w dydaktyce

+ hale sportowe w problematyce naukowej

Zakres wymagań w przewodzie habilitacyjnym • Dorobek naukowyDorobek naukowy

– Publikacje w czasopismach punktowanych najlepiej zagranicznych

– Referaty na konferencjach zagranicznych interdyscyplinarnych– Udział w pracach badawczych krajowych, w tym

interdyscyplinarnych (brak architektury w zestawie dyscyplin)– Udział w pracach badawczych w programach

międzynarodowych– Prace statutowe - BK – Staże naukowe w innych jednostkach naukowych

• Dysertacja habilitacyjnaDysertacja habilitacyjna– Szerokie ujęcia tematu – podsumowanie i uogólnienie

szerszego zakresu problemowego – Istotny wkład do nauki o architekturze lub w architekturze

(praktyka)

Tylko materiały publikowane za granicą lub w języku angielskim Tylko materiały publikowane za granicą lub w języku angielskim mają szanse wejść do obiegu nauki światowej mają szanse wejść do obiegu nauki światowej

Doktorat a habilitacja

Doktorat Doktorat – praca badawcza• Opracowanie szczegółowe, przyczynkowe• Wąski zakres tematyczny• Praca o charakterze badawczym rzadko osiągająca

poziom czystej nauki • np.. np.. pojedyncze studium przypadkupojedyncze studium przypadku

HabilitacjaHabilitacja – praca badawcza + czysta naukapraca badawcza + czysta nauka• Szerokie ujęcie problematyki • Ukazanie swoich osiągnięć badawczych na szerokim tle• Istotny wkład do nauki – gromadzenie, systematyzowanie

wiedzy, uogólnienie• np..np.. studia przypadków wielokrotne - komparatywne studia przypadków wielokrotne - komparatywne

Poziomy pracy naukowej

1.1. Wiedza ukrytaWiedza ukryta – tworzona w miejscu pracy (np.. pracowania projektowa: drobne odkrycia, usprawnienia, patenty, wynalazki itp..)

2. Wiedza dostępna – uzyskiwana na drodze naukowej poprzez:

• Prace badawczePrace badawcze (np.. zbieranie danych, przetwarzanie danych – budowanie baz danych, ekspertyzy, opinie)

• Tworzenie czystej naukiTworzenie czystej nauki (gromadzenie i systematyzowanie uogólnianie wiedzy, stawianie nowych pytań badawczych, upowszechnianie wiedzy, tworzenie nowej wiedzy w istniejących dyscyplinach, tworzenie nowych dyscyplin naukowych)

3. Filozofia – synteza na poziomie naukoznawstwa

Standardowe wymagania dotyczące wszelkich opracowań publikacyjnych o charakterze naukowym

• Wstęp – wprowadzenie• Przegląd literatury przedmiotuPrzegląd literatury przedmiotu – kanon czyli

zestaw pozycji które weszły do obiegu ogólnoświatowego

• Odwołanie do istniejących teorii naukowych • Problem badawczy (pytania badawcze)Problem badawczy (pytania badawcze)• Metodologia przeprowadzonych badań• Wyniki badań• Wnioski z badań

Odwołanie do istniejących teorii oraz przegląd literatury przedmiotu

Przykład odwołania się do teorii w artykule:

Problematyka projektowania a zwłaszcza programowania funkcjonalno-przestrzennego placówek dla ludzi starszych ma silne powiązania z psychologią środowiskową,

(ze szczególnym uwzględnieniem teorii poziomu adaptacji środowiskowej oraz poziomu presji środowiskowej Lawtona i L. Nahemowej, teorii kompetencji środowiskowej, P-E fit czyli Person – Environment fit; dopasowanie osoba – środowisko, a także drabiny potrzeb Maslowa)

oraz koncepcjami dostosowania środowiska zamieszkania do potrzeb osób starszych (Housing Enabler),

a w projektowaniu architektonicznym odnosi się do idei Design for All i Design out Crime, gradientu prywatności (O.Newman, Hall) koncepcji „wayfinding”, i teorii Lyncha (znaczenie poznawcze środowiska).

Literatura dotycząca teorii architektury

• Jon Lang [1987] Creating Architectural Theory. The Role of the Behavioral Science in Environmental Design. Van Nostrand Reinhold. New York

• Johnson Paul-Alan [1994]: The theory of Architecture. Concepts, Themes, & Practices. Van Nostrand Reinhold. New York.

• Halina Dunin-Woyseth [lata 90] – redakcja czasopisma Research Magazine – Oslo University

• International Journal of Architectural Research, ArchiJAR – czasopismo internetowe prowadzone przez Aszrafa Salamę [XXI w. ]

Co uważa się za teorie w architekturze

• Ogólne rozważania teoretyczno-filozoficzne czyli refleksja humanistyczna

• Opracowania dotyczące problematyki historycznej

• Ogólne prawidła rządzące architekturą, Ogólne prawidła rządzące architekturą, weryfikowalne i potwierdzone naukowo oraz weryfikowalne i potwierdzone naukowo oraz sprawdzające się w praktyce projektowejsprawdzające się w praktyce projektowej

• Doktryny czyli niezweryfikowane naukowo poglądy autorytetów akademickich lub gwiazd projektowania

Jon Lang [1987] Creating Architectural Theory. The Role of the Behavioral Science in Environmental Design

Lang rozróżnia teorie normatywne i pozytywne • Teoria pozytywnaTeoria pozytywna to wg Langa teoria

przetestowana, sprawdzona naukowoprzetestowana, sprawdzona naukowo. Termin „teoria pozytywna” zakłada, że żadna prawda nie istnieje poza granicami możliwej weryfikacji i falsyfikacji.

• Teoria normatywna to zestaw przepisów do działań. Są to w architekturze „zasady projektowania”, „standardy”, „manifesty”, bazujące na pozycji ideologicznej (doktrynalnej) mówiącej jaki powinien być zaprojektowany świat, dobra architektura i krajobraz

Świat istniejący

Badania naukowe(teorie pozytywne substancjalne i proceduralne)Jakimi rzeczy są

Badania w Projektowaniu(teorie normatywne substancjalne i

proceduralne)Jakimi rzeczy mogłyby być

Wyroby artystyczneJak ja widzę rzeczy

Obserwacje Fakty

Obserwacje FaktyWyobrażeniaPrzekonania (wiara)

ObserwacjeFaktyWyobrażeniaPrzekonania (wiara)RefleksjeInterpretacjaEkspresja (wypowiedzenie się)

Jedna hipotezaModel eksplanacyjny

(wyjaśniający)

Wiele hipotezModel eksploracyjny

(odkrywczy)

Jednostkowa, indywidualna hipoteza

Model badawczy, pytający

TestowaniePrawda albo fałszWeryfikacjaObiektywnośćPowtarzalnośćUniwersalnośćPrzyczyna – skutek

Testowanie Najbardziej celowy, wskazanyWeryfikacja i zastosowanieSubiektywnośćUnikalność i niepowtarzalnośćKontekstualnośćPrzypadkowość

Testowanie bez pointy(nierzeczowe)IndywidualnySynergicznyPytającyKonfrontacyjnyWizjonerskiKomunikatywny

Teoria naukowaStatyczność

Hipotezy w działaniuDynamiczność

Hipotezy Permanentność, powtarzalność

Wyjaśnienie rzeczywistości Zmienianie rzeczywistości Rzeczywistość zakwestionowana

Zastosowania w badaniach naukowych

Projektowanie poprzez badania

Sztuka

Wykorzystanie w technologii i Wykorzystanie w technologii i praktyce projektowejpraktyce projektowej

Zastosowania projektoweZastosowania projektowe Artystyczna interpretacjaArtystyczna interpretacja

Przyszły świat

Badania naukowe i proces

projektowaniawg.

Building Knowledge in ArchitectureRichard Foqué

University Antwerp Press 2010


Teorie ze względu na problematykę dzielą się na:• SubstancjalneSubstancjalne – odnoszą się do problematyki

związanej z funkcjonowaniem środowiska zbudowanego. A więc opisują związki pomiędzy środowiskiem i ludźmi w nim funkcjonującymi

• Proceduralne Proceduralne – odnoszą się do zagadnień związanych z warsztatem projektowym


Substancjalna teoria pozytywnaSubstancjalna teoria pozytywna czyli sprawdzona naukowo może być podzielona na dwa komponenty tj.

• teorię naturalnego środowiska, Celem tej teorii jest opis i wyjaśnienie natury oraz wzajemnych relacji pomiędzy naturą a sztucznym środowiskiem.

• teorię środowiska osobowego, ludzkiego (person-environment theory) teoria człowiek-środowisko. Teoria ta opisuje i wyjaśnia w jaki sposób trójwymiarowe sztuczne środowisko pozwala różnym organizmom na ich przebywanie w szczególności w układzie na poziomie molarnym (czyli w skali budynku, otoczenia urbanistycznego) w odniesieniu do istoty ludzkiej. Odnosi się także do relacji człowiek-środowisko oraz człowiek – człowiek wewnątrz relacji człowiek-środowisko oraz człowiek – człowiek wewnątrz środowiska. środowiska.

Celem rozwoju teorii człowiek-środowisko tj. teorii Celem rozwoju teorii człowiek-środowisko tj. teorii środowiskowego projektowania jest wzmocnienie zrozumienia środowiskowego projektowania jest wzmocnienie zrozumienia tego o czym architekci tradycyjnie mówią „architektoniczna tego o czym architekci tradycyjnie mówią „architektoniczna forma” i jej użyteczność dla ludzi zarówno na poziomie działań forma” i jej użyteczność dla ludzi zarówno na poziomie działań jak i emocji. jak i emocji.


Teoria normatywna w projektowaniu również zawiera substancjalne i proceduralne zagadnienia.

W kontraście do teorii pozytywnej, teoria normatywna teoria normatywna dotyczy różnych postaw które są przyjmowane lub mogą dotyczy różnych postaw które są przyjmowane lub mogą być przyjmowane na temat środowiska zbudowanego być przyjmowane na temat środowiska zbudowanego albo/i procesu projektowego jakim on powinien byćalbo/i procesu projektowego jakim on powinien być.

Dotyczy to punktu widzenia różnych projektantów i różnych szkół projektowania na temat roli projektanta, co to jest dobre środowisko, jak proces projektowy powinien przebiegać itd.

Teoria normatywna jest skupiona na obronie postaw różnych projektantów i szkół myślenia. Można tu wyróżnić zawodową postawę projektantów i przez nich praktykowaną.

Johnson Paul-Alan [1994]: The theory of Architecture. Concepts, Themes, & Practices.

„Teoria architektury może nie być teorią wcale w sensie szerokiej i wszystko ogarniającej generalizacji (uogólnienie) o architekturze”.

W tym znaczeniu „architektoniczna teoria nie jest niczym więcej jak „lokalną i regionalną” (Foucalt).

Zdaniem Johnsona należy brać pod uwagę 3 teorie naukowe, które funkcjonują w architekturze od wielu lat, a mające bazę behawioralną środowiskową. Są to:

• Oscara Newmana – „defensible space” – przestrzeń obronna• Rogera Barkera – „behavioral setting” – zestaw, układ zachowań• teoria znaku – Theory of Sign” w której architektura jest

skonstruowana jak język zawierający słowa zaaranżowane zgodnie z zasadami gramatyki przez które znaczenie jest komunikowane

Twórcy teorii znaku to: Semiologia – Ferdinand de Saussure i Semiotyka – Charles Peirce.

Teorię znaku rozwijał także Umberto Ecco i Preciosi.

Powszechnie znane teorie w architekturze

• Kevin LynchKevin Lynch (1960) – mapy poznawcze (wyobrażeniowe) – drogi, węzły, punkty orientacyjne, obszary, krawędzie

• Osmond 1957 – przestrzenie ucieczkowe • Christopher AlexanderChristopher Alexander – koncepcja syntezy formy

1964, język wzorów 1977 (wyprowadzenie formy z programu, projektowanie jako proces dochodzenia do wiedzy)

• Oscar NewmanOscar Newman (1972)– defensible space – przestrzeń obronna

• Drabina potrzeb Maslowa• Behavioral settings – układ zachowań R. Barkera

Teorie z zakresu psychologii i socjologii środowiskowej

• Drabina potrzeb Maslowa• Behavioral settings – układ zachowań R. Barkera • Teoria percepcji Gibsona• Teoria dystansu (Sommer, Hall)• Stłoczenie (Altman, Stokols)• Teoria przestrzeni życiowej (Kurt Lewin)• Terytorializm• Teoria stresu środowiskowego (Seyle)• Teoria P-E fit (dopasowanie człowiek - środowisko)• Model presji środowiskowej (Lawton i Nahemova)

Idee –potencjalne obszary badawcze

• Universal DesignUniversal Design (Noth Carolina University(Noth Carolina University – lata 70)– lata 70)

• Built for All• Housing Enabler

• Design out Crime (Safe in design)

• Sustainable developmentSustainable development (Ian McHarg „Design with Nature” -60.)

• Energooszczędność

• Partycypacja użytkowników • Badania jakościowe • Podejście z pozycji neurobiologii• Budowa formy architektonicznej

Literatura dotycząca metodologii • Zeisel John [1981].: Inquiry by Design. Tools for Environment-

Behaviour Research. Cambridge University Press. Cambridge, New York, Sydney

• Yin R.K. [1994]: Case Study Research. SAGE. London, New Dehli

• Groat L., Wang D.[2002]: Architectural Research Methods. John Willey & Sons, Inc.

• M. de Joong i D.J.M. van der Voordt (ed.) [2005]: Ways to Study and Research. Urban, Architectural and Technical Design. Delft University Press.

• Yasser Mahgoub 30/10/2008: Tabela Metody badań architektonicznych str. Internetowa http://www.slideshare.net/ymahgoub/architectural-research-methods-table z 23.05.2010

• Foqué R. [2010] Building Knowledge in Architecture, UPA – University Press Antwerp

http://www.slideshare.net/ymahgoub/architectural-research-methods-table

http://www.slideshare.net/ymahgoub/architectural-research-methods-table

Typy badań w architekturze wg Yassera Mahgouba

• Teoretyczne (np.. optymalizacja projektowa)• Interpretacyjne (historyczne)• Eksperymentalne (techniczne, materiałowe)• Serwejowe (np.. POE)• Symulacyjne (symulacje komputerowe)• Jakościowe (partycypacyjne)• Action research (projekty demonstracyjne

interdyscyplinarne, praktyczne)

Fazy krytycznego myśleniana podstawie Pat Kipping, Think TV: A Guide to Managing TV in the

Home. Nova Scotia Department of Education, 2000, pp. iv-vii.

Kroki prowadzące do skrystalizowania problematyki pracy habilitacyjnej

• Zdarzenie wyzwalające (ustalenie obszaru zainteresowań na podstawie analiz literaturowych, obserwacji, prowadzonych badań typu poszukiwanie teorii ugruntowanej – badania jakościowe itp..)

• Kwalifikacja (tematu na podstawie analiz i przemyśleń – tzw. ociosywanie mgły)

• Poszukiwanie (materiałów wyjściowych, metodologii badawczej itp.. )

• Odkrywanie alternatyw (na skutek zebranego doświadczenia badawczego pojawiają się nowe pytania badawcze i inny, nowy sposób interpretacji badanego zagadnienia)

• Integracja (scalenie osiągniętej wiedzy, wyciągniecie wniosków z badań)

Od czego zacząć

• Wstęp – wprowadzenie (na końcu)• Przegląd literatury przedmiotuPrzegląd literatury przedmiotu • Odwołanie do istniejących teorii

naukowych • Problem badawczyProblem badawczy (pytania badawcze) (pytania badawcze)• Metodologia przeprowadzonych badań• Przeprowadzenie badań• Wyniki badań• Wnioski z badań

Ocena wydawnicza• ocena pod względem naukowym,• ocena zakresu tematycznego,• ocena kompozycji pracy (adekwatność podziału książki i

wzajemnych proporcji między rozdziałami),• ocena sposobu wyłożenia materiału i jego ujęcie,• ocena poprawności językowej i stylistycznej,• ocenę całkowitej objętości pracy (czy jest zwięzła, czy nie

występuje powtórzenie informacji, czy tekst nie jest przeładowany nadmiarem uwag ogólnych, zbyt dużą liczbą mało istotnych szczegółów itp.),

• ocena doboru tytułu i podtytułu,• ocena doboru jakościowego ilustracji i tabel,• sformułowanie postulatów i wskazówek dla autora

mających na celu ulepszenie opracowania,• oświadczenie, że publikacja odpowiada wymaganiom

pracy habilitacyjnej

Ocena dorobku naukowego w przewodzie

• Ocena dorobku naukowego– publikacje, granty, referaty na konferencjach

międzynarodowych, prace naukowo-badawcze, staże naukowe– praca habilitacyjnej

• znaczenie podejmowanej problematyki• przydatność naukowa i praktyczna • wkład do wiedzy lub praktyki

• Ocena dorobku dydaktycznego– zajęcia dydaktyczne, wykłady, wprowadzenie nowych

przedmiotów– prace dyplomowe, warsztaty studenckie, praktyki, obozy

naukowe, prowadzenie koła naukowego itp..• Ocena dorobku zawodowego

– projekty, ekspertyzy itp..– wystawy jeżeli planowana jest kariera typu artystycznego

Wymagania oceny parametrycznej • GRANTY (polskie i europejskie)

• ARTYKUŁY W CZASOPISMACH NAUKOWYCH – PUNKTOWANYCH

• PUBLIKACJE KSIĄŻKOWE/ MONOGRAFIE (polskie i zagraniczne)

• AUTORSTWO ROZDZIAŁU W MONOGRAFII (polskiej lub zagranicznej)

• ZESZYTY NAUKOWE

• WYDAWNICTWA KONFERENCYJNE

• REFERATYw j. angielskim wygłoszone przez pracowników Wydziału na konferencjach międzynarodowych

• REFERATYw j. polskim wygłoszone przez pracowników wydziału na konferencjach międzynarodowych

• INNE OPRACOWANIA NIEPUBLIKOWANE- projekty architektoniczne- projekty planów miejscowych, studiów uwarunkowań, programów urbanistycznych- Inne

Wymagania oceny parametrycznej• Redaktorzy naczelni wieloautorskich monografii, podręczników

akademickich lub serii wydawniczych będący pracownikami jednostki. • Liczba cytowań publikacji z afiliacją jednostki w ostatnim roku, z którego są

dostępne dane • Wydawnictwa własne (Zeszyty naukowe, ksiązki, monografie, podręczniki) • Członkostwo z wyboru w organizacjach naukowych i komitetach

redakcyjnych czasopism naukowych o zasięgu światowym • Udział w międzynarodowych programach naukowych• Udział w sieciach naukowych lub konsorcjach naukowo-przemysłowych• Zrealizowane projekty badawcze, projekty celowe, projekty rozwojowe,

umowy z innymi podmiotami o udziale wnioskodawcy powyżej 500 tys. zł i poniżej 200 tys.

• wykaz przysługujących praw autorskich do utworu będącego wynikiem działalności twórczej o indywidualnym charakterze (w szczególności w zakresie architektury, urbanistyki, wzornictwa przemysłowego oraz sztuki)

• Liczba i wykaz wdrożeń udokumentowanych i wykorzystanych poza jednostką wyników badań naukowych i prac rozwojowych prowadzonych w jednostce

• Wykaz nagród krajowych i zagranicznych za działalność naukową • Wykaz nagród i wyróżnień za zastosowanie praktyczne wyników prac B+R, • Patenty

Podstawowe błędy w pracach naukowych

Problematyka • Banalność problematyki (zrobienie albumu realizacji

architektonicznych prezentujących zagadnienie – pytanie gdzie problem naukowy?)

• Opracowanie typu samokształceniowego (sprawozdanie z tego co czytający literaturę się nauczył – czyli kompilacja informacji bez wniesienia swojego wkładu do nauki)

• Oczywistość stwierdzeń wynikających z pracy (np.. Baterie fotowoltaiczne mogą być stosowane na terenie, dachu, na ścianach zewnętrznych i mogą być ruchome – co to wnosi nowego do wiedzy?)

• Pisanie nie na temat np.. szerokie opisywanie historii albo poruszanie tematów obocznych np.. w pracy o współczesnym projektowaniu ścian zewnętrznych szerokie omawianie problematyki namiotów Beduinów itp..


• nieznajomość metodologii pracy naukowej skutkuje bezkrytycznym opisywaniem dowolnie zestawionych obiektów czyli tzw. „opisywactwo” w dodatku na podstawie materiałów reklamowych biur projektowych, a nie kanonu literatury światowej w danej problematyce (kanon ustala się na podstawie częstotliwości powołań na daną pozycję w literaturze np. książka H. Preizera nt. POE oraz znaczenia wydawnictwa)

• język pełen zachwytów jak w reklamie – wynik przepisywania z Internetu (np.. „zimny błękit kapie ze ścian”, „filtruje mocne, czyste światło Denver z subtelnością japońskiego papieru ryżowego”, a „przejrzyste ściany robią wrażenie „ożywionych światłem”, „zaskakująca i kusząca głębia, poklask marmuru lub złudzenie patrzenia w głęboka wodę”, „doskonale oprawiony klejnot”)

• dużo różnych zbędnych informacji nie powiązanych z tematem pracy przy równoczesnym braku objaśnienia jak autor myśli – chodzi o logiczny wywód na konkretny temat

• banalne tezy których nie ma po co udowadniać, brak hipotez które

należałoby udowodnić, brak pytań badawczych


• generalny brak badań i znajomości metodologiigeneralny brak badań i znajomości metodologii stosowanych w badaniach architektonicznych• brak odniesień do prac badawczych prowadzonych na ten temat brak odniesień do prac badawczych prowadzonych na ten temat

na świeciena świecie • przypadkowy dobór przykładówprzypadkowy dobór przykładów - bez wyjaśnienia klucza ich

wyboru• brak logiki (np. jeżeli A+B=C, i C-A=B oraz C-B=A, to A=B, a nie A = C)• niekonsekwencje w stosowaniu studiów przypadków (w każdym

przykładzie inny zestaw informacji)

• brak spójności pomiędzy: • tytułem, deklarowanymi celami pracy i wnioskami• pomiędzy tezą, hipotezami, pytaniami badawczymi a celami

• brak hipotez wynikających z postawionej tezy, co bardzo utrudnia przeprowadzenie wywodu dowodowego

Podstawowe błędy w pracach naukowych • wnioski nie mające nic wspólnego z wywodemwnioski nie mające nic wspólnego z wywodem + tzw.

wnioski wolne dotyczące rozstrzygnięć generalnych (nieudowadnionych w pracy z powodu tego że autor nie ma dostatecznej wiedzy na dany temat np. zaprojektowanie jakiegoś obiektu w mieście poprawia wizerunek miasta i wpływa na zmniejszenie bezrobocia itp.. z pominięciem wniosków wypływających wprost z badań wykonanych w pracy

• podejście do problemu jak do projektowaniapodejście do problemu jak do projektowania polegające na podaniu syntezypodaniu syntezy indywidualnych przemyśleń bez ukazania toku dochodzenia do tej syntezy

• subiektywne ocenysubiektywne oceny nie poparte próbami zobiektywizowania w trakcie badań

• nie stosowanie tzw. triangulacji badańtriangulacji badań, tzn. nie stosowanie technik dodatkowych pozwalających na weryfikację otrzymanych wyników (np.. ankieta, wywiad, analiza ekspercka, symulacja itp..)


• opieranie się na nienajlepszych pracach np. doktoratach zamiast sięgania do tzw. kanonu i literatury zagranicznej, w której wiele spraw już funkcjonuje od lat. Nasze opóźnienie jest około 30-50 lat w zagadnieniach metodologicznych, teorii architektury, badaniach jakościowych itp.

• niewłaściwie przygotowany spis literatury i niewłaściwie przygotowany spis literatury i odniesień w tekścieodniesień w tekście (można tu spotkać najrozmaitsze wariacje, pomysłowość w tym zakresie nie ma granic np. osobne listy z tymi samymi nazwiskami, ale z innymi pozycjami literaturowymi np. książki, artykuły, strony internetowe, część literatury tylko w przypisach itp..)

• niewłaściwe powoływanie się np. powinno być: jak pisze X podano za Y, a jest jak pisze Y i nic na temat tego że pierwotnym źródłem informacji jest X, a co gorsza, wynika z tego że to Y coś zbadał i osiągnął, a nie X i mogą wyniknąć z tego kłopoty dla Y, że dokonał plagiatu.

Uwagi końcowe

• Błędem logicznym jest zaczynanie pracy od poszukiwania ładnych obrazków w Internecie lub tworzenia własnych nie będących ilustracją tego co w tekście

• Obrazki dobiera się do problemu a nie problem do obrazków

• O jakości pracy nie decydują ładne obrazki ale treść pracy i jej przydatność dla rozwoju danej dziedziny wiedzy tak w zakresie teoretycznym jak i praktycznym

Dziękuję za uwagę

Jak sobie poradzić z habilitacją postawy naukowców, wymagania pracy habilitacyjnej, częste...

Documents

Transcript of Jak sobie poradzić z habilitacją postawy naukowców, wymagania pracy habilitacyjnej, częste...