Jak odżywiają się

i poruszają owady?

Biologia

Małopolska Noc Naukowców

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fophersworld.com%2Ftag%2Fbeautiful-insects%2F&psig=AOvVaw0N-

xav_LkAq2EPOKYktz2P&ust=1606148399114000&source=images&cd=vfe&ved=0CAMQjB1qFwoTCMChx6HHlu0CFQAAAAAdAAAAABAc

Owady

· Należą do gromady stawonogów

· Są najliczniejszą grupą zwierząt.

· Posiadają umiejętnościami przetrwania nawet w niekorzystnych

warunkach środowiska

· Żyją we wszystkich środowiskach lądowych, a do wodnych

przystosowały się wtórnie

· Są to osobniki pożyteczne, jak również szkodniki.

2

https://ladnydom.pl/Ogrody/7,116527,20765970,jakie-owady-zamieszkuja-ogrody.html

https://static01.nyt.com/images/2018/11/30/magazine/30a3conversation/02mag-insects-image1-articleLarge-v3.jpg?quality=75&auto=webp&disable=upscale

Odżywianie ·Większość owadów jest roślinożernych,

Pobiera pokarm z kwiatów, owoców, liści, łodyg czy też nasion roślin

·Wyróżniamy także owady będące pasożytami, odżywiające się kosztem innego organizmu, jak np. samica komara, która oprócz pokarmu roślinnego, odżywia się kosztem człowieka pobierając jego krew, aby skutecznie złożyć jaja.

·Saprofagi to rodzaj organizmów odżywiających się martwą materią organiczną np. owady bezskrzydłe odżywiające się opadłymi liśćmi.

2

https://1.allegroimg.com/s512/036dc6/d805e9934240a5ae9cb1da20f651/JEZOWKA-

SOUTHERN-BELLE-buraczkowa-pelny-kwiat

https://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Hermetia_illucens_Black_soldier_fly_edit1.jpg

Owady odżywiające się nasionami zbóż np.

wołek zbożowy mogą powodować straty

w gospodarce

Spożywany przez owady pyłek i nektar kwiatowy

odgrywają ogromna rolę w zapylaniu roślin

Owady drapieżne żywią się przeważnie innymi

owadami lub drobnymi bezkręgowcami przez co

zachowują równowagę biocenotyczną. Jednym

z owadów, które pomagają człowiekowi w walce

z szkodnikami są tęczniki. Polują one na gąsienice

owadów niszczących masowo lasy.

2

https://static.polityka.pl/_resource/res/path/e1/a0/e1a0dbeb-e340-4bed-b06f-e05c2ea04faa_f1400x900

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/21/Nectar.jpg

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/1c/Calosoma_sycophanta.JPG

kleszczanka-saprofag

pszczoła-owad roślinożerny, żywi się

nektarem i pyłkiem kwiatów

https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b3/Lesser_earwig.jpg/198px-Lesser_earwig.jpg https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/72/Bee_March_2008-4.jpg/1200px-Bee_March_2008-4.jpg

2

Aby móc skutecznie pobierać

pokarm owady wykształciły

szereg przystosowań.

Niezwykle ważna jest rola

odnóży głowowych, które

dzięki obecności szczęk są

zdolne pobrać pokarm z

otoczenia.

Odnóża gębowe uległy

przekształceniu w aparaty

gębowe i odnóża tułowiowe.

https://staticopracowania.iplsc.com/opra

cowania_prod_static/images/185063/bud

owa_zewn%C4%99trzna_chrab%C4%85sz

cza.jpg

Aparat typu gryzącego

u chrząszcza

Aparat typu liżącego u

muchy

Aparat typu gryząco-

liżącego

APARATY GĘBOWE

https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fpub.wolnosc.net%2FINTERNET2000%2FPinus%2Fpodstawy.htm&psig=AOvVaw2jZSTaIzvUE-cpMO_CxX1e&ust=1606079705718000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCOC4zaTHlO0CFQAAAAAdAAAAABAD

http

s://w

ww

.go

og

le.c

om

/url?

sa=

i&u

rl=h

ttps%

3A

%2F%

2Fd

ino

an

ima

ls.pl%

2Fzw

ierze

ta%

2Fm

uc

hy

-mu

ch

ow

ate

-

mu

scid

ae

%2F&

psig

=A

Ov

Va

w2ZA

8Sv

cH

rPyP

8Y

8P

Hn

FFIC

&u

st=1

60

60

79

84

70

18

00

0&

sou

rce

=im

ag

es&

cd

=v

fe&

ve

d=

0C

AIQ

jRxq

Fw

oTC

KiV

6u

_H

lO0C

FQ

AA

AA

Ad

AA

AA

AB

AP

Aparat typu ssącego u motyla

Aparat typu kłująco-ssącego

u komara

APARATY GĘBOWE

https://www.bing.com/images/search?view=detailV2&ccid=%2ffpPSPep&id=7EE3BD1C085DC847CA47C7EAFB4C3B78A1E68ECD&thid=OIP._fpPSPep2O9FU60n_BvHQgAAAA&

mediaurl=http%3a%2f%2fimg.interia.pl%2fkobieta%2fnimg%2fMotyle_2497192.jpg&exph=293&expw=440&q=aparat+typu+ss%c4%85cego+u+motyli&simid=608019914613852880&ck=4BEE6D41913678A85DF7AC516EDC5015&selectedIndex=22&FORM=IRPRST&aj

Poruszanie Do przemieszczania się po lądzie owady

wykorzystują odnóża tułowiowe.

Kształt odnóży danego owada jest

uzależniony od jego trybu i środowiska

życia.

2

https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fatlasprzyrodniczy.pl%2F2018%2F05%2Fodnoza-

owadow%2F&psig=AOvVaw0Oex2vAVdGGd3-

RyD9wAxy&ust=1606080335511000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCODa-dHJlO0CFQAAAAAdAAAAABAO

Odnóża tułowiowe

Wyróżniamy kilka rodzajów odnóży tułowiowych owadów:

Każdy rodzaj odnóży bez względu na pełnioną funkcję składa się

z ulegających przekształceniom pięciu członów. U owada

występują 3 pary tych odnóży i pełnią one funkcję

lokomotoryczną.

ODNÓŻA KROCZNE- najczęściej spotykany typ odnóży, u większości

chrząszczy, muchówek. Służą do chodzenia po różnych

powierzchniach.

ODNÓŻA BIEŻNE- służą do chodzenia oraz biegania, występują

u owadów szybko przemieszczających się

ODNÓŻA SKOCZNE- przystosowane do skakania, występują u

pcheł oraz pluskwiaków

ODNÓŻA PŁYWNE– występują u owadów żyjących

w wodzie i aktywnie pływających, np. pływak

żółtobrzeżek i pluskolec pospolity

ODNÓŻA GRZEBNE- posiadają je owady kopiące

i grzebiące korytarze w glebie, np. turkuciowate,

czy chrabąszczowate

ODNÓŻA CHWYTNE- występują u owadów drapieżnych,

np. modliszki lub płoszczycy

ODNÓŻA CZEPNE-występują u owadów żyjących

w sierści, włosach i piórach, np. wesz ludzka

Odnóża tułowiowe

E-podręczniki

W budowie ciała większości owadów wykształcone zostały

skrzydła, jako przystosowanie do latania. W większości są to 2 pary

np. u ważki , ale może to być również 1 para, jak u muchy.

Część owadów porusza się w powietrzu lotem spadochronowym,

szybowcowym, pływnym lub stojącym. Rozpiętość prędkości

i różnych gatunków jest znaczna i może być zaskakująco duża.

W locie mogą być aktywne obie pary skrzydeł, tylko pierwsza lub

tylko druga para skrzydeł.

Najszybciej latają ważki i muchówki.

Owad zużywa dwa razy mniej energii na przelot danej odległości,

niż na jej pokonanie na własnych odnóżach!

LATANIE

2

https://www.google.com/url?sa=i&url=https%3A%2F%2Fexposure.software%2Fblog%2F2013%2Finsects-in-

flight%2F&psig=AOvVaw2bGuyC0t4bUaWndpx5FrcE&ust=1606080601248000&source=images&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCMi7g9DKlO0CFQAAAAAdAAAAABAP

https://static.epodreczniki.pl/portal/f/res-minimized/Ro0phDQUuHXU8/3/1EexejJwqk69ymaH0tGl4aSjP9563PNJ.png

OWADY W LOCIE

Owady poruszają skrzydłami

od kilku do ponad tysiąca

uderzeń na sekundę.

https://www.medianauka.pl/jak-szybko-lataja-owady

http://www.owady.eu/owady/lot-biedronka-skrzydelka.jpeg

DZIĘKUJĘMY

ZA UWAGĘ! Przygotowała: Anna Flasińska

2