Jak nauczyciel powinien interpretowaç opinie i … zawartych w tej dokumentacji za istotne, mo˝na...

Jak nauczyciel powinien interpretowaç opinie i orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej

Współpraca z rodzicami i placówkami wspierajàcymi szkoł´

Specjalne potrzeby edukacyjne i rozwojowe 1

Joanna Brzoskowska

Jak nauczyciel powinien interpretowaçopinie i orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej

Spis treÊci1. Wst´p . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12. Sposoby post´powania z zaleceniami i informacjami zawartymi w opiniach,

orzeczeniach i zaÊwiadczeniach wydawanych przez poradnie . . . . . . . . . . . . 22.1. Sposób przekazania opinii nauczycielowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

3. Orzeczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34. Opinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

4.1. Konstrukcja opinii postdiagnostycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64.2. Katalog przykładowych, najcz´Êciej stosowanych zaleceƒ . . . . . . . . . . . 74.3. Poj´cia wyst´pujàce w opiniach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

5. Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116. Bibilografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

1. Wst´p

Najcz´stszymi rodzajami dokumentów, które rodzic mo˝e przedstawiç nauczy -cielowi w sprawie dziecka, sà:

l opinie z publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych (PP-P);

l opinie z niepublicznych PP-P;

l orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, nauczania indywidualnego,nauczania indywidualnego w oddziale przygotowawczym, orzeczenia o potrzebiezaj´ç rewalidacyjno-wychowawczych;

l zaÊwiadczenia o stanie zdrowia;

l wyniki diagnoz z prywatnych gabinetów psychologicznych;

l opinie z oÊrodków terapeutycznych.

Opinie, w tym m.in. opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju, mogàwydawaç poradnie publiczne i niepubliczne, natomiast orzeczenia wydajà tylkoporadnie publiczne.

2. Sposoby post´powania z zaleceniami i informacjami zawartymi w opiniach,orzeczeniach, zaÊwiadczeniach wydawanych przez poradnie

Nauczyciel ma obowiàzek przestrzegania zaleceƒ zawartych w opiniach z publicz -nych i niepublicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych.

Podstawa prawna:

l Ustawa z dnia 7 wrzeÊnia 1991 r. o systemie oÊwiaty (tekst jednolity DzU z 2004 r.nr 257, poz. 2572 z póêniejszymi zmianami)

– Art.1.ust 4:

System oÊwiaty zapewnia w szczególnoÊci dostosowanie treÊci, metod i organi -zacji nauczania do mo˝liwoÊci psychofizycznych uczniów, a tak˝e mo˝liwoÊcikorzystania z pomocy psychologiczno-pedagogicznej i specjalnych form pracydydaktycznej.

l Rozporzàdzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobuoceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowa -dzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (DzU Nr 83 poz. 562):

– § 4 ust. 1 pkt 1:

Nauczyciele na poczàtku ka˝dego roku szkolnego informujà uczniów oraz ichrodziców (prawnych opiekunów) o:

1) wymaganiach edukacyjnych niezb´dnych do uzyskania poszczególnychÊródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiàzko -wych i dodatkowych zaj´ç edukacyjnych, wynikajàcych z realizowanego przezsiebie programu nauczania;

– § 6. 1:

Nauczyciel jest obowiàzany, na podstawie opinii publicznej poradni psycho -logiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, dostosowaçwymagania edukacyjne, o których mowa w § 4 ust. 1 pkt 1, do indywidualnychpotrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburze niai odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudnoÊci w uczeniu si´, uniemo˝liwia -jàce sprostanie tym wymaganiom.

Opinie z prywatnych gabinetów, oÊrodków, nad którymi Kuratorium OÊwiaty niesprawuje nadzoru pedagogicznego, nauczyciel powinien poznaç, ale nie ma obo -wiàzku przestrzegaç zaleceƒ w nich uj´tych. W przypadku uznania przez nauczyciela



Specjalne potrzeby edukacyjne i rozwojowe2

informacji zawartych w tej dokumentacji za istotne, mo˝na poprosiç rodzica o zgłoszenie si´ do rejonowej PP-P i poproszenie o wydanie odpowiedniej opinii.

2.1. Sposób przekazania opinii nauczycielowi

Dzieci i młodzie˝ oraz ich rodzice mogà uzyskaç opini´ specjalisty, w szczególnoÊcipsychologa, pedagoga, logopedy i doradcy zawodowego, tak˝e informacj´ o wyni -kach badaƒ. Opini´ wydaje si´ na pisemny wniosek rodziców lub pełnoletniegoucznia. Na ich pisemny wniosek poradnia mo˝e przekazaç kopi´ opinii do przed -szkola, szkoły lub placówki, do której ucz´szcza dziecko.

Opini´ lub orzeczenie z publicznej lub niepublicznej PP-P przedstawia nauczycielowilub pedagogowi rodzic lub – za pisemnà zgodà rodzica – pracownik poradni. Je˝elirodzic nie wyrazi zgody na przekazanie opinii, jest to jednoznaczne z tym, ˝e niemo˝na ujawniaç wyników badaƒ.

Warto opini´ przeczytaç kilka razy w ciàgu roku szkolnego, aby na bie˝àco dosto -sowywaç metody i formy pracy. Interpretacj´ opinii ułatwia nanoszenie na osobnejkarcie lub na kopii opinii np. znaków + i –, oznaczajàcych słabe i mocne strony, takaby zgodnie z zasadà zaj´ç korekcyjno-kompensacyjnych wzmacniaç słabsze funkcjepoprzez sprawniejsze.

3. Orzeczenia

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne wydawały i b´dà wydawaç orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci i młodzie˝y:

l niesłyszàcych;

l słabo słyszàcych;

l niewidomych;

l słabo widzàcych;

l z niepełnosprawnoÊcià ruchowà, w tym z afazjà;




To rodzic decyduje, czy informuje szkoł´ o wynikach badaƒ. Warto na otrzy -manej opinii potwierdziç jej przyj´cie wraz z datà. Z uwagi na zawartoÊç w opinii zarówno danych osobowych, jak i wyników badaƒ, nale˝y dbaç naterenie szkoły o właÊciwe przechowywanie dokumentacji, zapewniajàcezarówno bezpieczeƒstwo danych, jak i bezpoÊredni dost´p wszystkim nau -czycielom do informacji w niej zawartych.

Przekazanie wyników badaƒ zale˝y od rodzica

l z upoÊledzeniem umysłowym w stopniu lekkim;

l z upoÊledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym;

l z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera;

l z niepełnosprawnoÊciami sprz´˝onymi (przynajmniej dwie niepełnosprawnoÊciwymienione powy˝ej);

l niedostosowanych społecznie;

l zagro˝onych niedostosowaniem społecznym.

Nowelizacja przepisów dot. organizowania kształcenia, wychowania i opieki dziecii młodzie˝y niepełnosprawych oraz niedostosowanych społecznie zakłada1, ̋ e nie b´dàkwalifikowane do kształcenia specjalnego w oddzia łach integracyjnych w szkołachogólnodost´pnych dzieci z zaburzeniami zacho wania. Zaburzenia zacho wania trak to -wane b´dà jako zespół zaburzeƒ współwy st´ pujàcych wraz z niedo sto sowaniem spo -łecznym lub zagro˝eniem niedosto so wa niem społecznym. Uczniowie ci b´dà mogli reali -zowaç kształcenie specjalne w młodzie˝o wych oÊrodkach socjote rapii lub mło dzie˝owychoÊrodkach wychowawczych (do 15 r. ˝. w przypadku szkoły podsta wowej, do 19 r. ˝w przypadku gimnazjum oraz do 23 r. ˝. w przypadku szkoły ponadgimnazjalnej).

Poradnie wydajà orzeczenia o potrzebie zaj´ç rewalidacyjno-wychowawczych dladzieci z upoÊledzeniem umysłowym w stopniu gł´bokim, które realizujà obowiàzekszkolny w specjalnych oÊrodkach.

Orzeczenie składa si´ z:

l danych osobowych dziecka;

l okresu, na jaki wydaje si´ orzeczenie (orzeczenie o potrzebie kształcenia spe -cjalnego wydaje si´ na czas okreÊlony – na ogół etapu edukacyjnego);

l przyczyn´ wydania orzeczenia (rodzaj niepełnosprawnoÊci);

l diagnozy;

l zaleceƒ, w tym zalecanych optymalnych form kształcenia specjalnego (np. kształ -cenie w oddziale integracyjnym w szkole ogólnodost´pnej, w szkole specjalnej,w specjalnym oÊrodku szkolno-wychowawczym);

l uzasadnienia;

l informacji o prawie odwołania.

Orzeczenia sà decyzjami w rozumieniu Kodeksu Post´powania Administracyjnego i mo˝liwe jest odwołanie od nich w ciàgu 14 dni od otrzymania. Orzeczenie mo˝nauchyliç w przypadku zmiany stopnia niepełnosprawnoÊci lub koniecznoÊci zmianyzaleceƒ w nim zawartych.




1 Projekt rozporzàdzenia Ministra Edukacji Narodowej z dn. 6 sierpnia 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształ -cenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzie˝y niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach,szkołach i oddziałach ogólnodost´pnych lub integracyjnych.

4. Opinie

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne wydajà opinie w sprawach okreÊlonych w odr´bnych przepisach, m.in. w sprawie:

l dostosowania wymagaƒ edukacyjnych wynikajàcych z programu nauczania doindywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwier -dzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudnoÊci w uczeniusi´, uniemo˝liwiajàce sprostanie tym wymaganiom;

l zwolnienia ucznia z wadà słuchu lub z gł´bokà dysleksjà rozwojowà z naukidrugiego j´zyka obcego;

l udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki;

l przyjćia ucznia gimnazjum do oddziału przysposabiajàcego do pracy;

l przyjćia ucznia do klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej, kandydata z prob -lemami zdrowotnymi ograniczajàcymi mo˝liwoÊci wyboru kierunku kształceniaze wzgl´du na stan zdrowia;

l objćia dziecka pomocà psychologiczno-pedagogicznà na terenie szkoły/przed -szkola;

l objćia dziecka zajćiami wczesnego wspomagania rozwoju.

Dotychczas Rozporzàdzenie MENiS z dnia 11 grudnia 2002 r. w sprawie szczegóło -wych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tympublicznych poradni specjalistycznych (DzU z 2003 r. Nr 5 poz. 46) zawierało wykazspraw, w jakich PP-P wydajà opinie:

1. WczeÊniejszego przyjćia dziecka do szkoły podstawowej oraz odroczeniarozpoczćia spełniania obowiàzku szkolnego.

2. Pozostawienia ucznia klasy I–III szkoły podstawowej na drugi rok w tej samejklasie.

3. Objćia ucznia naukà w klasie terapeutycznej.

4. Dostosowania wymagaƒ edukacyjnych wynikajàcych z programu nauczania doindywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u któregostwier dzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudnoÊciw uczeniu si´, uniemo˝liwiajàce sprostanie tym wymaganiom.

5. Zwolnienia ucznia z wadà słuchu lub z gł´bokà dysleksjà rozwojowà z naukidrugiego j´zyka obcego.

6. Udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki.

7. Przyjćia ucznia gimnazjum do oddziału przysposabiajàcego do pracy.

8. Przyjćia do klasy pierwszej szkoły ponadgimnazjalnej: zasadniczej szkoły zawo -dowej, liceum ogólnokształcàcego, liceum profilowanego i technikum, a tak˝eklasy pierwszej szkoły Êredniej na podbudowie programowej szkoły zasadniczej,




szkoły policealnej i szkoły pomaturalnej, kandydata z problemami zdrowotnymi,ograniczajàcymi mo˝liwoÊci wyboru kierunku kształcenia ze wzgl´du na stanzdrowia.

9. Przystàpienia ucznia lub absolwenta z zaburzeniami i odchyleniami rozwojowymilub ze specyficznymi trudnoÊciami w uczeniu si´ odpowiednio do sprawdzianuprzeprowadzanego w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej, egzaminuprzeprowadzanego w ostatnim roku nauki w gimnazjum, egzaminu maturalnegolub egzaminu potwierdzajàcego kwalifikacje zawodowe, w warunkach i formiedostosowanych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych ucznia lub absol -we nta.

Innych, okreÊlonych w odr´bnych przepisach.

W Projekcie rozporzàdzenia Ministra Edukacji Narodowej z dn. 25 sierpnia 2010 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno--pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych zapisano jedynie (w paragrafie 3), ̋ e dzieci i młodzie˝ oraz ich rodzice mogà uzyskaç opini´ specjalisty.

Poradnie psychologiczno-pedagogiczne nie b´dà musiały wydawaç ju˝ opinii w sprawie:

l pozostawienia ucznia klasy I–III szkoły podstawowej na drugi rok w tej samejklasie;

l promocji ucznia klas I–III szkoły podstawowej do klasy programowo wy˝szej;

l kolejnych opinii o dysleksji, w przypadku zdiagnozowania u ucznia dysleksji w klasach IV–VI szkoły podstawowej.

4.1. Konstrukcja opinii postdiagnostycznej:

Opinia zawiera nast´pujàce informacje:

l oznaczenie poradni wydajàcej opinie i numer opinii;

l dane osobowe ucznia, dostosowane do zdiagnozowanego poziomu rozwoju,mo˝liwoÊci psychofizycznych dziecka i jego indywidualnych potrzeb rozwojo -wych i edukacyjnych;

l diagnoz´ pedagogicznà, psychologicznà, logopedycznà lub innà specjalistycznà;

l zalecenia, w tym m.in. wskazanie form pomocy psychologiczno-pedagogicznej.

Opisy wyników badaƒ najcz´Êciej zawierajà informacje o:

l kontakcie z dzieckiem w trakcie badania;

l motywacji i koncentracji prezentowanej podczas badania;

l tempie pracy;




10.

l wynikach uzyskanych przez dziecko w poszczególnie przeprowadzanych testachpsychologicznych i pedagogicznych, które dostosowywane sà do wieku dziecka,klasy, do której ucz´szcza, i zgłoszonej problematyki.

Stanowisko poradni/wniosek odnosi si´ do zgłaszanego przez rodzica lub szkoł´ pro - blemu, np. czy uczeƒ wymaga obj´cia pomocà psychologiczno-pedagogicznà w szkole.Sformułowane stanowisko winno byç jednoznaczne i zrozumiałe dla odbiorcy.

Zalecenia powinny odnosiç si´ do stwierdzonych u ucznia słabych i mocnych stron,wskazywaç nauczycielowi konkretne metody i formy pracy, najkorzystniejsze dlaucznia.

4.2. Katalog przykładowych, najcz´Êciej stosowanych zaleceƒ




Przykładowe zalecenia Co ma zrobiç nauczyciel (szkoła)?

Dostosowanie metod i form l Sposób dostosowania zale˝y od klasy oraz indywidualnych pracy do specyficznych potrzeb umiej´tnoÊci ucznia. ucznia – dysleksji rozwojowej. l W przypadku młodszych dzieci nale˝y dobieraç teksty do

czytania i pisania do jego mo˝liwoÊci, nie wymagaç zbytwczeÊnie, np. w klasie pierwszej umiej´tnoÊci pisania ze słuchu.

l W klasach starszych nale˝y oceniaç treÊç prac pisemnych (zewszystkich przedmiotów), a nie obni˝aç oceny za popełnionebł´dy. Nie odpytywaç z głoÊnego czytania na forum klasy.

l W przypadku bardzo obni˝onej grafii pisma, pozwoliç naodrabianie prac domowych na komputerze. W przypadkubardzo wolnego tempa czytania, umo˝liwiç korzystaniez biblioteki ksià˝ki mówionej, płyt CD. Na sprawdzianachpisemnych sprawdzaç, czy uczeƒ zrozumiał treÊç pytania.

Dostosowanie metod i form l Napisaç indywidualny program na podstawie zalecenia pracy do obni˝onych mo˝liwoÊci opinii PP-P w oparciu o podstaw´ programowà.intelektualnych (uczniowie ci nie l Wskazówki i polecenia winny mieç charakter pozytywny.kwalifikujà si´ do szkół l Wa˝na jest koncentracja na najistotniejszych treÊciach specjalnych, ale majà obni˝one nauczania.mo˝liwoÊci poznawcze).

Dla ucznia, u którego stwierdza si´ dysleksj´ rozwojowà, najcz´Êciej formułujesi´ wniosek typu: Przyczynà trudnoÊci ucznia w nauce sà specyficzne trudnoÊciw nauce – dysleksja rozwojowa pod postacià dysleksji i dysortografii,spowodowana np. deficytem funkcji słuchowo-j´zykowych.

Natomiast u ucznia, u którego nie stwierdzono specyficznych trudnoÊci, lecznp. obni ̋ ony poziom funkcjonowania intelektualnego: Przyczynà trudnoÊciucznia w nauce sà obni˝one mo˝liwoÊci intelektualne.

Przykład wniosku zale˝nie od rodzaju problemu





l Nale˝y kierowaç procesami uogólniania – od szczegółu doogółu i odwrotnie.

l Dawaç jasne i krótkie polecenia.l Powtarzaç materiał w sposób urozmaicony.l Przy ocenianiu braç pod uwag´ wkład pracy ucznia.

Dostosowanie metod i form l Napisaç program indywidualny z danego przedmiotu lub pracy do specyficznych potrzeb kilku przedmiotów, dostosowujàcy poziom trudnoÊci do ucznia – uczeƒ zdolny. umiej´tnoÊci dziecka.

l Objàç ucznia indywidualnym tokiem lub programem nauki(niezb´dna jest do tego m.in. pozytywna opinia PP-P ).

l Włàczaç ucznia do kół zainteresowaƒ. l Dostosowywaç zadania i formy sprawdzania wiadomoÊci

do poziomu ucznia.

Obj´cie dziecka pomocà l Zgodnie z zaleceniami włàczenie ucznia na terenie szkoły psychologiczno-pedagogicznà do zaj´ç: na terenie szkoły. – terapii logopedycznej,

– terapii pedagogicznej, – korekcyjno-kompensacyjnych,– socjoterapii,– terapii psychologicznej,– innych form terapii i rewalidacji.

Stymulowanie dalszego rozwoju l Stosowaç polisensoryczne metody nauczania.poznawczego i emocjonalnego. l PodkreÊlaç zasad´ umiej´tnoÊci wykorzystywania zdobytej

wiedzy w praktycznych sytuacjach.l Na ka˝dej jednostce wykorzystywaç wszystkie zmysły (wzrok,

słuch i dotyk), tak aby zaj´cia były atrakcyjne dla ka˝degodziecka, niezale˝nie od dominujàcego stylu uczenia si´(wzrokowcy, słuchowcy i kinestetycy).

Stosowanie cz´stych pochwał l Komunikaty do ucznia kierowaç bezpoÊrednio do niego, i nagród. oceniaç sytuacj´, a nie ucznia, np.: Widz´, ˝e bardzo dokład -

nie narysowałeÊ dom, praca domowa jest wykonanastarannie, skorzystałeÊ z encyklopedii, itp.

l Unikaç ogólników, zwłaszcza negatywnych, np.: Jak zawszesi´ nie przygotowałeÊ, nie odrobiłeÊ pracy, bo czegó˝ mo˝nasi´ po tobie spodziewaç, itp.

Dostosowywanie metod i form l Dostosowanie zale˝y od specyfiki choroby i jej przebiegu.pracy do stanu zdrowia ucznia l W przypadku padaczki poło˝yç nacisk na utrwalanie wiado-(przewlekłej choroby, np. cukrzycy, moÊci (uczniowie ci zapominajà z uwagi na neurologiczne padaczki, alergii itp.). podło˝e schorzenia).

l Umo˝liwiaç wykonywanie niezb´dnych badaƒ i spo˝ywania posiłku w trakcie lekcji (cukrzyca),obserwowanie dziecka podczas wysiłku fizycznego,np. w czasie wycieczki.

l Cz´ste powtarzanie partii materiału, utrwalanie dla uczniówprzyjmujàcych leki przeciwalergiczne.

l Dostosowywanie form i metod pracy do niepełnospraw -noÊci ruchowej, niepełnosprawnoÊci intelektualnej.

l DbałoÊç o higien´ pracy umysłowej.

4.3. Poj´cia wyst´pujàce w opiniach

Terminologia stosowana w opiniach i orzeczeniach wynika z wiedzy nauk huma nis tycz - nych – pedagogiki, psychologii i logopedii. Ich stosowanie wynika z okreÊlonej pro -cedury diagnostycznej i stosowania specjalistycznych testów i narz´dzi badaw czych.Poni˝ej zamieszczono wyjaÊnienia niektórych poj´ç, o które najcz´Êciej pytajà rodzice:

Dysleksja – jest jednym z wielu ró˝nych rodzajów trudnoÊci w uczeniu si´. Jestspecyficznym zaburzeniem uwarunkowanym konstytucjonalnie. Charakteryzuje si´trudnoÊciami w dekodowaniu pojedynczych słów, co najcz´Êciej odzwierciedla nie -wystarczajàce zdolnoÊci przetwarzania fonologicznego. TrudnoÊci w dekodowa niupojedynczych słów sà zazwyczaj niewspółmierne do wieku ˝ycia oraz innych zdol -noÊci poznawczych i umiej´tnoÊci szkolnych; trudnoÊci te nie sà wynikiem ogólnegozaburzenia rozwoju ani zaburzeƒ sensorycznych. Dysleksja manifestuje si´ ró˝norod -nymi trudnoÊciami w odniesieniu do ró˝nych form komunikacji j´zykowej, cz´stooprócz trudnoÊci w czytaniu dodatkowo pojawiajà si´ powa˝ne trudnoÊci w opano -waniu czynnoÊci pisania i poprawnej pisowni2.





l Umo˝liwienie korzystania z oprzyrzàdowania specjalistycz -nego, w tym laptopów.

l Dostosowywanie organizacji miejsca pracy. l Umiejscowienie ucznia z przodu klasy, blisko tablicy.

Dostosowywanie form i metod l Odpowiednie miejsce w klasie.pracy do niedowidzenia. l Mo˝liwoÊç podchodzenia do tablicy, mapy.

l Mo˝liwoÊç korzystania z pomocy optycznych (lupa, liniałoptyczny, folia powi´kszajàca), graficznych (pogrubionaliniatura), dotykowych (mapy wypukłe, diagramy).

l Mo˝liwoÊç korzystania z laptopa.l Wydłu˝ony czas pisania sprawdzianów.l Sprawdziany, karty kontrolne przygotowane wi´kszà

czcionkà o wyraênym kontraÊcie.l Nie ocenianie poziomu graficznego i ortograficznego

wypowiedzi pisemnych.l W szczególnych przypadkach umo˝liwiç zaliczanie

materiału programowego partiami lub ustnie.

Zwolnienie ucznia z nauki l Dyrektor szkoły na wniosek rodziców oraz na podstawie drugiego j´zyka obcego. opinii PP-P zwalnia ucznia z wadà słuchu lub z gł´bokà

dysleksjà z nauki drugiego j´zyka obcego.l Zwolnienie mo˝e dotyczyç cz´Êci lub całego okresu

kształcenia w danym typie szkoły.

2 Bogdanowicz M., Podstawy diagnozy dysleksji, [w:] Diagnoza dysleksji. Najwa˝niejsze problemy, red. Krasowicz-Kupis G.,Harmonia, Gdaƒsk 2009, s. 25.

Dysgrafia – trudnoÊci w opanowaniu po˝àdanego poziomu graficznego pisma.

Dysortografia – specyficzne trudnoÊci z opanowaniem poprawnej pisowni (nie tylkobł´dy ortograficzne).

Słuch fonemowy/fonematyczny – oznacza przystosowanie układu słuchowego doodbioru specyficznych właÊciwoÊci fonematycznych (fonologicznych) danego j´zykai umo˝liwia ró˝nicowanie dêwi´ków mowy, a zatem zdolnoÊç do ich analizy i syntezy.Słuch fonematyczny zabezpiecza wyodr´bnianie z potoku dêwi´ków mowy tychcech, które odgrywajà szczególne znaczenie dla identyfikacji okreÊlonego fonemu,dzi´ki czemu dany wyraz mo˝na odró˝niç od innych (np. Tomek-domek, kasa-kasza-Kasia, bak-bok, mecz-miecz itp.)3.

Lateralizacja – stronniczoÊç ciała, przewaga jednej strony podczas ruchowych czyn noÊci4.

Analiza i synteza głoskowa – umiej´tnoÊç dokonywania analizy (dzielenia na głoski)i syntezy (łàczenia) słów z podanych osobno głosek, np. k-o-t-e-k, umiej´tnoÊçwyró˝ niania głoski w nagłosie (na poczàtku słowa) i w wygłosie (na koƒcu słowa).

SprawnoÊç grafomotoryczna – ogólna sprawnoÊç manualna w zakresie umiej´tnoÊcikreÊlenia linii, szlaczków literopodobnych, kolorowania itp.

Inteligencja ogólna – (iloraz intelektualny) to ocena poziomu funkcjonowaniaumysłowego okreÊlona w oparciu o przeprowadzone testy psychologiczne.

Inteligencja werbalna – to jedna z dwóch podskal w teÊcie inteligencji Êwiadczàcao umiej´tnoÊci posługiwania si´ poj´ciami słownymi.

Inteligencja niewerbalna – to jedna z dwóch podskal w teÊcie inteligencji diagno -zujàca umiej´tnoÊç rozwiàzywania praktycznych zadaƒ, logicznego myÊlenia.

Percepcja słuchowa – umiej´tnoÊç ró˝nicowania dêwi´ków mowy, zapami´tywaniabodêców słuchowych oraz dokonywania ich analizy i syntezy. Dzi´ki sprawnemu funk -cjonowaniu analizatora słuchowego dziecko spostrzega, zapami´tuje i rozpoznajedêwi´ki, wÊród których znajdujà si´ i dêwi´ki mowy5 (obecnie coraz cz´Êciej w lite -raturze przedmiotu mówi si´ o funkcjach słuchowo-j´zykowych).

Percepcja wzrokowa – umiej´tnoÊç dokonywania analizy i syntezy bodêców wzroko -wych – w skład analizatora wzrokowego wchodzi oprócz receptora, tj. narzàdu




3 Szelàg E., Szymaszek A., Test do badania słuchu fonematycznego u dzieci i dorosłych, GWP, Gdaƒsk 2006, s. 9.44 Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1991, s. 129.5 Ibidem, s. 152.

zmysłowego wraz z umieszczonymi w nim zakoƒczeniami nerwowymi, równie˝droga doprowadzajàca oraz oÊrodkowa cz´Êç analizatora, a wi´c ta cz´Êç mózgu,w której zachodzi nie tylko odbiór prostych, pojedynczych bodêców, ale równie˝ ichzło˝ona analiza i synteza6.

UpoÊledzenie umysłowe – ogólne globalne opóênienie rozwojowe, iloraz inteligencjiwynosi poni˝ej 70 pkt. w skali Wechslera, przejawia si´ głównie zaburzeniamispraw noÊci umysłowej i przystosowania społecznego, którym towarzyszà zaburze -nia małej motoryki, a cz´sto odchylenia stanu fizycznego7.

Inteligencja ni˝sza ni˝ przeci´tna – iloraz intelektualny dziecka mieÊci si´ w tzw.obszarze normy, ale poni˝ej przeci´tnej (od I.I. 90 do I.I. 70). Grupa tych dziecistanowi ok. 15% populacji. Nie jest to upoÊledzenie umysłowe i dzieci te nie mogàbyç kwalifikowane do kształcenia specjalnego.

Prosty opóêniony rozwój mowy – znaczne, globalne opóênienie rozwoju mowy,przejawiajàce si´ znacznie ubo˝szym zakresem słownika czynnego i biernego w sto -sunku do wieku ˝ycia, przy prawidłowym rozwoju funkcji intelektualnych.

Oligofazja – zaburzenia mowy uwarunkowane wyst´powaniem upoÊledzeniaumysłowego.

5. Podsumowanie

Interpretacja opinii i orzeczeƒ jest procesem bardzo zło˝onym, wymaga bowiempołàczenia wiedzy z umiej´tnoÊcià dostosowania ka˝dej jednostki lekcyjnej i tera -peutycznej zgodnie z zasadami dydaktyki i metodyki nauczania do specyficznych trud -noÊci w uczeniu si´.

Do uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych zgodnie z Rozporzàdzeniemw sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach zaliczamy:

l wybitnie zdolnych;

l niepełnosprawnych;

l niedostosowanych społecznie;

l zagro˝onych niedostosowaniem społecznym;

l z rozpoznanymi niepowodzeniami szkolnymi;




6 Spionek H., Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne, PWN, Warszawa 1985, s. 128.7 Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1991, s. 79.

l odmiennych kulturowo;

l ze specyficznymi trudnoÊci w uczeniu si´;

l zaniedbanych Êrodowiskowo;

l z trudnoÊciami adaptacyjnymi, w tym zwiàzanymi z wczeÊniejszym kształceniemw innych systemach edukacji;

l z zaburzeniemi komunikacji j´zykowej;

l z chorobami przewlekłymi;

l w sytuacji kryzysowej lub traumatycznej.

Zgodnie z Projektem rozporzàdzenia Ministra Edukacji Narodowej z dn. 5 sierpnia2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedago -gicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach wymaga si´, aby przy -najmniej dwukrotnie zebrał si´ w szkole tzw. zespół. W jego pracach biorà udziałnauczyciele, wycho wawcy grup wychowawczych i specjaliÊci prowadzàcy zaj´cia z uczniem oraz, na wniosek dyrektora, pra cow nicy PP-P, przedstawiciel organuprowadzàcego oraz inni specjaliÊci.

Zadaniem zespołu jest m.in rozpoznawanie mo˝liwoÊci psychofizycznych orazindywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, dobieranie formpomocy psychologiczno-pedagogicznej, ocena jej efektywnoÊci oraz opracowy -wanie i wdra˝anie Indywidualnych Programów Edukacyjno-Terapeutycznych dlauczniów niepełnosprawnych. Zespół tak˝e b´dzie decydował o sposobie dostoso -wania warunków przeprowadzania egzaminu zewn´trznego, dlatego niezb´dnajest wnikliwa analiza opinii, aby prawidłowo przeprowadziç dokumentacj´ pracy z dzieckiem o SPE, która przybiera form´ Indywidualnej Karty Potrzeb Ucznia.

Zespół b´dzie wykonywał zadania we współpracy z instytucjami wspierajàcymiplanowanie i realizacj´ zadaƒ z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej,m.in z poradnià psychologiczno-pedagogicznà.

6. Bibliografa

Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP,Warszawa 1991.

Diagnoza dysleksji. Najwa˝niejsze problemy, red. Krasowicz-Kupis G., Harmonia,Gdaƒsk 2009.

Spionek H., Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne, PWN, Warszawa 1985.

Szelàg E., Szymaszek A., Test do badania słuchu fonematycznego u dzieci i dorosł ych,GWP, Gdaƒsk 2006.




Jak nauczyciel powinien interpretowaç opinie i … zawartych w tej dokumentacji za istotne, mo˝na...

Documents

Transcript of Jak nauczyciel powinien interpretowaç opinie i … zawartych w tej dokumentacji za istotne, mo˝na...