Jagiellonian University · 04.2010 DZIAŁ 4 ROBOTY W ZAKRESIE INSTALACJI BUDOWLANYCH ROZDZIAŁ 4.20...

04.2010

DZIAŁ 4

ROBOTY W ZAKRESIE INSTALACJI

BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20

INSTALACJA WENTYLACJI I KLIMATYZACJI

1/38

Spec yf i kac ja techn i czna w ykonan ia i odb io ru robó t

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej

Uniwersytetu Jagiellońskiego (WFAiIS),

zlokalizowany na terenie

Kampusu 600 – lecia Odnowienia Uniwersytetu

Jagiellońskiego w Krakowie – Pychowicach.

4.20 INSTALACJA WENTYLACJI

I KLIMATYZACJI

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


2/38


Spis zawartości opracowania

1. Wstęp................................................................................................................................... 5

1.1. Przedmiot specyfikacji........................................................................................................... 5

1.2. Zakres stosowania specyfikacji.............................................................................................. 5

1.3. Zakres robót objętych specyfikacją ....................................................................................... 5

2. Wymagania dotyczące właściwości urządzeń i materiałów ..................................................... 5

2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów ........................................................................... 5

2.2. Instalacje wentylacyjne ......................................................................................................... 6

2.2.1. Centrale klimatyzacyjne ........................................................................................... 6

2.2.2. Centrale wentylacyjne w wykonaniu higienicznym (instalacje K4/a,K6/a,K10/a) ... 7

2.2.3. Zespoły nawiewne (W30/a,W30/b,W30/c).............................................................. 9

2.2.4. Regulatory stałego przepływu ................................................................................ 10

2.2.5. Regulatory zmiennego przepływu.......................................................................... 10

2.2.6. Klimakonwektory.................................................................................................... 10

2.2.7. Klimatyzatory typu „split” ...................................................................................... 11

2.2.8. Szafy klimatyzacji precyzyjnej................................................................................. 11

2.2.9. Szafy wentylacyjno-klimatyzacyjne w wykonaniu higienicznym............................ 11

2.2.10. Stropy laminarne .................................................................................................... 12

2.2.11. Aparaty filtracyjno-wentylacyjne ........................................................................... 12

2.2.12. Wentylatory wywiewne.......................................................................................... 13

2.2.13. Okapy .............................................................................................................. 13

2.2.14. Tłumiki akustyczne ................................................................................................. 13

2.2.15. Nawiewniki i wywiewniki ....................................................................................... 14

2.2.16. Klapy i izolacje przeciwpożarowe ........................................................................... 14

2.2.17. Czerpnie .............................................................................................................. 14

2.2.18. Kanały wentylacyjne............................................................................................... 15

2.2.19. Izolacja termiczna................................................................................................... 15

2.2.20. Montaż instalacji wentylacyjnych........................................................................... 16

2.3. Instalacje chłodnicze ........................................................................................................... 16

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


3/38


2.3.1. Agregaty chłodnicze ............................................................................................... 16

2.3.2. Pompy .............................................................................................................. 17

2.3.3. Wymienniki płytowe............................................................................................... 17

2.3.4. Zawory odcinające i regulacyjne ............................................................................ 17

2.3.5. Rurociągi .............................................................................................................. 17

2.3.6. Izolacje termiczne................................................................................................... 18

2.3.7. Przejścia pożarowe ................................................................................................. 19

2.3.8. Zabezpieczenia antykorozyjne................................................................................ 19

2.3.9. Oznakowanie instalacji ........................................................................................... 19

3. Wykonywanie robót............................................................................................................ 20

3.1. Przewody ............................................................................................................................. 20

3.2. Centrale wentylacyjne......................................................................................................... 22

3.3. Centrale wentylacyjne – nagrzewnice................................................................................. 23

3.4. Centrale wentylacyjne – filtry powietrza ............................................................................ 23

3.5. Wentylatory......................................................................................................................... 24

3.6. Kratki nawiewne, wywiewne i okapy .................................................................................. 25

3.7. Czerpnie i wyrzutnie............................................................................................................ 26

3.8. Tłumiki hałasu...................................................................................................................... 26

4. Sprzęt ................................................................................................................................. 28

5. Transport ............................................................................................................................ 28

6. Kontrola jakości robót ......................................................................................................... 29

6.1. Wymagania ogólne.............................................................................................................. 29

6.2. Kontrola działania................................................................................................................ 29

6.3. Prace wstępne ..................................................................................................................... 29

6.3.1. Kontrola działania wentylatorów i innych centralnych urządzeń wentylacyjnych 30

6.3.2. Kontrola działania filtrów powietrza ...................................................................... 30

6.3.3. Kontrola działania przepustnic wielopłaszczyznowych .......................................... 30

6.3.4. Kontrola działania nawiewników i wywiewników oraz kontrola przepływu

powietrza w pomieszczeniu................................................................................... 30

6.3.5. Kontrola działania elementów regulacyjnych i szaf sterowniczych ....................... 31

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


4/38


6.3.6. Kontrola czystości i próba szczelności instalacji freonowej ................................... 31

6.3.7. Kontrola urządzeń - ilości czynnika......................................................................... 32

6.3.8. Kontrola urządzeń – regulacja i uruchomienie....................................................... 32

6.3.9. Kontrola czystości i próba szczelności instalacji wody lodowej ............................. 33

6.3.10. Kontrola urządzeń – regulacja zaworów ................................................................ 33

6.3.11. Kontrola czystości instalacji wentylacji i klimatyzacji ............................................. 33

6.3.12. Pomiar szczególnych parametrów instalacji .......................................................... 34

7. Obmiar robót ...................................................................................................................... 34

8. Odbiór robót....................................................................................................................... 35

9. Podstawa płatności ............................................................................................................. 35

10. Przepisy związane ............................................................................................................... 35

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


5/38


1. Wstęp

1.1. Przedmiot specyfikacji

Przedmiotem niniejszej ST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót w zakresie instalacji

wentylacji i klimatyzacji wchodzących w zakres budowy budynku Wydziału Fizyki, Astronomii

i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego (WFAiIS), zlokalizowanego na terenie

Kampusu 600 – lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – Pychowicach.

1.2. Zakres stosowania specyfikacji

Specyfikacja Techniczna stosowana jest jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu

i realizacji robót wymienionych w punkcie 1.3.

1.3. Zakres robót objętych specyfikacją

Wymagania zawarte w niniejszej Specyfikacji Technicznej dotyczą robót budowlanych, w zakresie

wentylacji i klimatyzacji oraz instalacji chłodniczych. Poprzedzający wykonanie robót projekt instalacji

wentylacji i klimatyzacji należy opracować na podstawie poniżej przedstawionej specyfikacji

2. Wymagania dotyczące właściwości urządzeń i materiałów

2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów

Wszystkie materiały zastosowane do realizacji robót powinny odpowiadać co do jakości wymogom

wyrobów dopuszczonych do obrotu i stosowania w budownictwie, określonym w art. 10 ustawy

Prawo Budowlane, wymaganiom Projektu Wykonawczego, przedmiaru robót. Na każde żądanie

Zamawiającego (inspektora nadzoru) Wykonawca obowiązany jest okazać w stosunku do wskazanych

materiałów: certyfikat na znak bezpieczeństwa, deklarację zgodności lub certyfikat zgodności z Polską

Normą lub aprobatę techniczną.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


6/38


Wszystkie materiały i urządzenia muszą posiadać świadectwa dopuszczenia do obrotu

i stosowania w budownictwie, a przy ich stosowaniu muszą być spełnione zasady określone

w załącznikach do tych dokumentów.

Materiały eksponowane do wnętrza muszą ponadto posiadać świadectwo dopuszczenia

Państwowego Zakładu Higieny.

2.2. Instalacje wentylacyjne

2.2.1. Centrale klimatyzacyjne

Centrale klimatyzacyjne powinny zostać wykonane jako wewnętrzne. Obudowa powinna składać się

z profili aluminiowych do których przymocowane będą panele typu „sandwich” wykonane z dwóch

warstw blachy stalowej ocynkowanej i izolacji z niepalnej wełny mineralnej lub pianki poliuretanowej

pomiędzy nimi. Zewnętrzna warstwa blachy powinna być pokryta powłoką antykorozyjną.

Do wszystkich sekcji powinien być zapewniony dostęp poprzez rewizje lub drzwi inspekcyjne

szczelnie przymocowane do konstrukcji. Wewnętrzne powierzchnie centrali powinny być gładkie

i umożliwiać okresowe czyszczenie urządzenia.

Centrale należy wyposażyć w kompletną automatykę.

2.2.1.1. Elementy centrali

2.2.1.1.1. Nawiew

1) kołnierz elastyczny do podłączenia kanałów,

2) przepustnica wielopłaszczyznowa sterowana siłownikiem, wykonana z profili aluminiowych,

łopatki wyposażone w gumowe uszczelki, napęd przenoszony za pomocą kół zębatych,

3) filtr kieszeniowy klasy G4 z włókniny syntetycznej,

4) Wymiennik odzysku ciepła:

− krzyżowy wymiennik odzysku ciepła wykonany z płyt aluminiowych, wyposażony w kanał

obejściowy oraz odkraplacz z tacą skroplin i króćcem spustowym (W20, K4,

K5,W21,W22,K6,W23,K7,K8,W24,W25, K10, W27, K11, W28,K12, W29, W30)

− obrotowy wymiennik odzysku ciepła ( K1, K2, K9)

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


7/38


− glikolowy wymiennik odzysku ciepła ( W26 )

5) nagrzewnica wodna wykonana z rurek miedzianych i aluminiowych lamel, wyposażona

w kolektor stalowy, króciec spustowy i odpowietrzający,

6) chłodnica wodna wykonana z rurek miedzianych i aluminiowych lamel, wyposażona w kolektor

miedziany, króciec spustowy i odpowietrzający, w razie potrzeby wyposażona w odkraplacz

i wannę ociekową z króćcem spustowym (wszystkie centrale poza W30, W30/a, W30/b,W30/c )

7) wentylator nawiewny promieniowy, napędzany silnikiem trójfazowym, mocowany do obudowy

za pomocą amortyzatorów, wyposażony w wyłącznik serwisowy,

8) filtr kieszeniowy klasy F7 z włókniny syntetycznej,

9) kołnierz elastyczny do podłączenia kanałów,

2.2.1.1.2. Wywiew

− kołnierz elastyczny do podłączenia kanałów,

− przepustnica wielopłaszczyznowa sterowana siłownikiem, wykonana z profili aluminiowych,

łopatki wyposażone w gumowe uszczelki, napęd przenoszony za pomocą kół zębatych,

− filtr kieszeniowy klasy G4 z włókniny syntetycznej,

− wymiennik odzysku ciepła

− wentylator wywiewny promieniowy, napędzany silnikiem trójfazowym, mocowany do obudowy

za pomocą amortyzatorów, wyposażony w wyłącznik serwisowy,

− kołnierz elastyczny do podłączenia kanałów.

2.2.2. Centrale wentylacyjne w wykonaniu higienicznym (instalacje K4/a,K6/a,K10/a)

Obudowa powinna składać się z profili aluminiowych do których przymocowane będą panele typu

„sandwich” wykonane z dwóch warstw blachy stalowej ocynkowanej i izolacji z niepalnej wełny

mineralnej lub pianki poliuretanowej pomiędzy nimi. Zewnętrzna warstwa blachy powinna być

pokryta powłoką antykorozyjną. Centrala powinna być wykonana w podwyższonej klasie szczelności.

Wewnętrzne powierzchnie centrali powinny być gładkie i umożliwiać okresowe czyszczenie

urządzenia.

Po stronie inspekcyjnej obudowa powinna być wyposażona w niezbędne drzwi i klapy

dostępowe. Zapewnią one łatwy dostęp do wnętrza i możliwość czyszczenia oraz dezynfekcji.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


8/38


Od strony wewnętrznej drzwi nie powinny posiadać języczków zamykających, na których

mogłyby się gromadzić zanieczyszczenia. Podzespoły zamocowane powinny być w sposób

umożliwiający ich łatwy demontaż i wysunięcie z obudowy. Szczeliny obudowy uszczelnione będą

odpowiednim silikonem posiadającym stosowny atest PZH.

Obudowa wyposażona będzie w oświetlenie wewnętrzne przystosowane do zasilania napięciem

bezpiecznym 24V, a drzwi wyposażone będą w okna inspekcyjne. Zapewni to możliwość kontroli

stanu wewnętrznych podzespołów bez konieczności przerywania pracy urządzenia. Podłoga obudowy

wykonana będzie ze spadkiem na stronę obsługową, zapewniającym swobodny spływ wody. Po

stronie obsługowej, pod dolną krawędzią drzwi i klap inspekcyjnych na całej długość obudowa

zamontowana będzie rynna ze stali nierdzewnej zapewniająca odbiór wody spływającej z podłogi

centrali.

Centrale należy wyposażyć w kompletną automatykę.

2.2.2.1. Elementy centrali

2.2.2.1.1. Nawiew


− przepustnica wielopłaszczyznowa w wykonaniu szczelnym sterowana siłownikiem, wykonana z

profili aluminiowych, łopatki wyposażone w gumowe uszczelki, napęd przenoszony za pomocą kół

zębatych,


− wymiennik krzyżowy

− nagrzewnica wodna wykonana z rurek miedzianych i aluminiowych lamel, kolektor miedziany,

króciec spustowy i odpowietrzający,

− chłodnica glikolowa wykonana z rurek miedzianych i aluminiowych lamel, wyposażona w kolektor

miedziany, króciec spustowy i odpowietrzający, w razie potrzeby wyposażona w odkraplacz

i wannę ociekową z króćcem spustowym,

− wentylator nawiewny, napędzany silnikiem, mocowany do obudowy za pomocą amortyzatorów,

wyposażony w wyłącznik rewizyjny silnika,

− filtr kieszeniowy klasy F9 z włókniny syntetycznej,

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


9/38



2.2.2.1.2. Wywiew


− przepustnica wielopłaszczyznowa w wykonaniu szczelnym sterowana siłownikiem, wykonana z

profili aluminiowych, łopatki wyposażone w gumowe uszczelki, napęd przenoszony za pomocą kół

zębatych,


− wymiennik krzyżowy

− wentylator wywiewny, napędzany silnikiem, mocowany do obudowy za pomocą amortyzatorów,

wyposażony w wyłącznik rewizyjny silnika,


Urządzenia powinny posiadać atest wydany przez Państwowy Zakład Higieny potwierdzający ich

higieniczne wykonanie.

2.2.3. Zespoły nawiewne (W30/a,W30/b,W30/c)

Zadaniem centralek będzie dostarczenie i przygotowanie powietrza świeżego do pomieszczeń

magazynu chemikaliów i magazynu materiałów radioaktywnych. Wyposażenie obejmować powinno

kompletny układ sterowania.

2.2.3.1. Elementy centralek

Centralki powinny składać się z następujących elementów:

− przepustnicy umożliwiającej odcięcie przepływu powietrza podczas wymiany wkładu filtra (do

współpracy z siłownikiem).

− filtra klasy F5 przystosowanego do montażu w kanałach wentylacyjnych okrągłych w obudowie

z blachy ocynkowanej z króćcami wyposażonymi w uszczelki gumowe przystosowany do montażu

presostatu,

− wentylatora kanałowego napędzanego silnikiem jednofazowym, w obudowie z polipropylenu,

− nagrzewnicy kanałowej wodnej przystosowanej do montażu w kanałach okrągłych, w obudowie

wykonanej z blachy stalowej ocynkowanej, wężownica oraz rury łączące winny być wykonane

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


10/38


z miedzi, natomiast lamele z aluminium. Powinna posiadać pokrywę inspekcyjną umożliwiającą

przeglądy i czyszczenie. Natomiast połączenia kanałowe wyposażyć należy w gumowe uszczelki.

2.2.4. Regulatory stałego przepływu

Mechaniczny regulator przepływu jest przeznaczony do utrzymania stałego przepływu powietrza.

Jeżeli konieczne jest dostosowanie ilości powietrza nawiewanego lub wywiewanego do

zmieniających się warunków w pomieszczeniu, wówczas można to zrealizować bez konieczności

zapewnienia dostępu do przestrzeni międzystropowej. W normalnym trybie pracy regulator

mechaniczny pracuje bez energii pomocniczej. Przepustnica z centralnie umieszczoną osią porusza się

pod naciskiem przepływającego powietrza. Mechanizm regulujący, krzywa regulacyjna, tłumik drgań,

sprężyna znajdują się na zewnątrz obudowy z blachy ocynkowanej. Mechanizm regulatora jest

chroniony pokrywą. Regulator może być zabudowany w dowolnym położeniu. Aby zapewnić

deklarowaną dokładność regulacji należy przestrzegać minimalnych odległości zabudowy od

elementów uzbrojenia przewodów wentylacyjnych.

W celu dotrzymania założeń akustycznych niektóre regulatory wyposażyć należy w tłumiki

akustyczne.

2.2.5. Regulatory zmiennego przepływu

Regulator zmiennego przepływu umożliwia utrzymanie stałego ciśnienia w pomieszczeniu.

Wyposażony w urządzenie do pomiaru efektywnego przepływu powietrza za pośrednictwem krzyża

pomiarowego o dużej czułości, regulator elektroniczny i siłownik elektroniczny. Obudowa oraz

przepustnica wykonane z blachy stalowej ocynkowanej, przepustnica dodatkowo powinna być

wyposażona w uszczelkę gumową umożliwiającą zagwarantowanie szczelności . W celu dotrzymania

założeń akustycznych niektóre regulatory wyposażyć należy w tłumiki akustyczne.

2.2.6. Klimakonwektory

Do ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń zaprojektowane zostaną klimakonwektory czterorurowe.

Urządzenia wykonane powinny być w wersji międzystropowej bez obudowy. Wyposażenie

dodatkowe powinno zawierać: tacę skroplin oraz filtr.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


11/38


2.2.7. Klimatyzatory typu „split”

Klimatyzatory powinny być przystosowane do pracy całorocznej, wyposażenie obejmować powinno

kompletny układ sterowania. Wszystkie elementy powinny być w odpowiedni sposób zabezpieczone

antykorozyjnie.

2.2.8. Szafy klimatyzacji precyzyjnej

Dla utrzymania właściwych parametrów powietrza w pomieszczeniach gdzie przez cały rok ze

względów technologicznych utrzymywać należy ściśle określone parametry powietrza przewiduje się

zastosowanie szaf klimatyzacji precyzyjnej, pozwalających utrzymać na właściwym poziomie zarówno

temperaturę jak i wilgotność powietrza. Wyposażenie obejmować powinno kompletny układ

sterowania, nawilżacz i odwilżacz, nagrzewnicę elektryczną, sprężarkę typu „scroll”, filtr powietrza

klasy G4 wraz z czujnikiem stanu zabrudzenia, zestaw do pracy całorocznej. Wszystkie elementy

powinny być w odpowiedni sposób zabezpieczone antykorozyjnie. Panele obudowy pokryte powinny

być materiałem izolacyjnym spełniającym funkcję izolacji termicznej i akustycznej.

2.2.9. Szafy wentylacyjno-klimatyzacyjne w wykonaniu higienicznym

Dla utrzymania właściwych parametrów powietrza w pomieszczeniach czystych przewiduje się

zastosowanie szaf wentylacyjno-klimatyzacyjnych w wykonaniu higienicznym, pozwalających

utrzymać na właściwym poziomie zarówno temperaturę jak i wilgotność powietrza. Szczeliny

obudowy należy uszczelnić odpowiednim silikonem posiadającym stosowny atest PZH. Szafy powinny

spełniać następujące wymagania:

− materiały z którymi styka się uzdatniane powietrze powinny być odporne na korozję i nie stwarzać

zagrożenia wtórnego pylenia lub emisji szkodliwych substancji chemicznych.

− Kontrola wizualna czystości wszystkich powierzchni w szafie powinna być możliwa bez zakłócania

jej pracy.

− Wszystkie powierzchnie wewnętrzne powinny być gładkie,

− Do wszystkich miejsc w szafie powinien być łatwy dostęp,

− Elementy składowe (wymienniki , wentylatory) powinny być łatwo dostępne do czyszczenia

i dezynfekcji,

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


12/38


− Powinny zapewnić stały (przez całą dobę) przepływ powietrza przez cały system klimatyzacji, bez

możliwości obrócenia kierunku jego przepływu w jakimkolwiek jego odcinku.

− Szafy powinny współpracować z trzema zestawami filtrów, w tym z filtrami absolutnymi

umieszczonymi maksymalnie blisko pomieszczenia klimatyzowanego

Wyposażenie obejmować powinno kompletny układ sterowania, nawilżacz i odwilżacz (tam ,gdzie

będzie to wymagane), nagrzewnicę, chłodnicę, filtry powietrza wraz z czujnikami stanu zabrudzenia.



2.2.10. Stropy laminarne

W pomieszczeniach w których wymagana klasa czystości jest niższa niż 5, należy zastosować stropy

laminarne. Celem stosowania laminarnego nawiewu powietrza jest doprowadzenie czystego

powietrza, o odpowiednich parametrach cieplno-wilgotnościowych oraz minimalnej turbulencji, na

miejsce powietrza zanieczyszczonego usuwanego w wyniku wypierania z obszaru krytycznego przez

dopływające powietrze nawiewane. Strop laminarny składa się z następujących elementów:

− rozdzielacza powietrza

− wysoko skutecznych filtrów powietrza (z grupy filtrów HEPA, klasy co najmniej H14), stanowiących

ostatni stopień filtracji powietrza nawiewanego.

− ciśnieniowej komory rozprężnej wykonanej ze stali nierdzewnej

− modułu powietrza recyrkulacyjnego (wlot powietrza z płyty perforowanej ze stali nierdzewnej,

wentylator, tłumik, filtr, przepustnica)

Konieczne jest wyposażenie stropu w króćce pomiarowe do pomiaru szczelności każdego filtra oraz

do wykonania badania przecieku filtra za pomocą aerozolu testowego.



2.2.11. Aparaty filtracyjno-wentylacyjne

Zadaniem tych urządzeń będzie usuwanie dymów i pyłów powstających w pomieszczeniach

warsztatowych. Wyposażenie powinno zawierać:

− Wentylator,

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


13/38


− Filtr odpowiedni do transportowanych zanieczyszczeń,

− Elastyczne ramię odciągowe wyposażone powinno być w ssawkę i umożliwiać łatwą regulację

położenia,

− Wspornik do montażu ściennego filtra z wentylatorem lub wózek jezdny,

− W przypadku zastosowania więcej niż jednego ramienia odciągowego aparat należy wyposażyć

w przepustnice odcinające nie pracujące w danej chwili ramię.

Uwaga! W pomieszczeniach gdzie odbywać będzie się spawanie należy powietrze zużyte przez

aparat wyprowadzić na zewnątrz w celu usunięcia szkodliwych gazów spawalniczych.

2.2.12. Wentylatory wywiewne

Do wywiewu powietrza z pomieszczeń sanitarnych zastosowane zostaną wentylatory kanałowe

wykonane z tworzywa. W przypadku wentylatorów dla odciągów z: digestoriów, szaf na odczynniki,

szaf na butle gazowe, pomp próżniowych i wszędzie tam gdzie zachodzić może kontakt

z agresywnymi oparami chemicznymi należy zastosować wentylatory w wykonaniu chemoodpornym.

W przypadku wywiewu poprzez okapy znad pieców wag wysokotemperaturowych itp. zastosować

należy wentylatory odporne na podwyższoną temperaturę przetłaczanego powietrza.

2.2.13. Okapy

Okapy powinno się montować ponad piecami w celu odprowadzenia zysków ciepła. Wykonane

powinny być z blachy stalowej nierdzewnej i wyposażone w okrągły króciec wylotowy. Przewiduje się

również okap dla pomieszczenia kuchni. Okapy kuchenne należy wyposażyć w filtry tłuszczu.

2.2.14. Tłumiki akustyczne

Tłumiki akustyczne powinny składać się z obudowy zewnętrznej tworzącej kanał prostokątny,

wykonanej z blachy stalowej ocynkowanej oraz kulis umieszczonych wewnątrz tłumika. W zależności

od częstotliwości w których wymagane jest tłumienie stosuje się kulisy absorpcyjne (płyty z wełny

mineralnej) lub kulisy absorpcyjno-rezonatorowe (płyta z wełny mineralnej obustronnie przysłonięta

blachą stalową ocynkowaną na połowie powierzchni). Płyty z wełny mineralnej powinny być

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


14/38


dodatkowo pokryte specjalną tkaniną zabezpieczającą kulisę przed odrywaniem cząstek wełny

mineralnej.

2.2.15. Nawiewniki i wywiewniki

Do dystrybucji powietrza zastosować należy kratki, anemostaty lub zawory nawiewne i wywiewne.

Elementy wykonane powinny być z blachy stalowej, malowane proszkowo, przystosowane do

montażu bezpośrednio na kanałach wentylacyjnych lub w suficie podwieszonym.

Nawiewniki i wywiewniki w pomieszczeniach czystych wyposażyć należy w skrzynkę

rozprężną z filtrem absolutnym klasy minimum H13 z kompletem uszczelek, filtrem zapakowanym w

folię, z pomiarem różnicy ciśnienia. Przewidzieć skrzynki rozprężne wyposażone w przepustnice

regulacyjne.

2.2.16. Klapy i izolacje przeciwpożarowe

Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne w miejscu przejścia przez elementy oddzielenia

przeciwpożarowego powinny być wyposażone w przeciwpożarowe klapy odcinające o klasie

odporności ogniowej równej klasie odporności ogniowej elementu oddzielenie przeciwpożarowego z

uwagi na szczelność ogniową, izolacyjność ogniową i dymoszczelność. Powinny być one uruchamiane

przez instalację sygnalizacyjno – alarmową. Klapy powinny składać się z dwóch stalowych korpusów

wykonanych z blachy ocynkowanej rozdzielonych płytą ognioodporną. Klapy powinny zostać

wyposażone w sterowany cyfrowo siłownik który zapewni zdalne otwieranie i zamykanie klapy, oraz

zasygnalizuje stan położenia klapy. Standardowo klapa znajduje się w pozycji otwartej. W przypadku

montażu klapy przeciwpożarowej z dala od przegrody budowlanej odcinek kanału od klapy do

przegrody należy izolować izolacją pożarową.

Zarówno klapy jak i izolacje p.poż. powinny posiadać Aprobaty Techniczne wydane przez ITB.

2.2.17. Czerpnie

Czerpnie powietrza powinny być odporne na warunki zewnętrzne, wykonane z blachy ocynkowanej

o stałych lamelach i wyposażone w siatkę przeciw owadom.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


15/38


2.2.18. Kanały wentylacyjne

Stosować należy kanały i kształtki przeznaczone do stosowania w nisko i średnio ciśnieniowych

instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych wykonane z blachy stalowej ocynkowanej w oparciu o

PN-EN 1507:2006 w klasie szczelności A. Wyjątek stanowią kanały nawiewne i wywiewne

przeznaczone do stosowania w instalacjach czystych, które wykonać należy w podwyższonej klasie

szczelności B. Kanały i kształtki wyrzutowe z digestoriów, szaf na odczynniki, szaf na butle z gazem

oraz pomp próżniowych wykonać z tworzywa sztucznego.

Kanały i kształtki należy transportować i składować w sposób zabezpieczający je przed

uszkodzeniem warstwy antykorozyjnej. W przypadku uszkodzenia warstwy antykorozyjnej należy ją

niezwłocznie naprawić.

2.2.19. Izolacja termiczna

Izolację termiczną kanałów wentylacyjnych prowadzonych na dachu wykonać należy z płyt z wełny

mineralnej. Grubość izolacji 50mm pod płaszczem z blachy stalowej ocynkowanej. Parametry:

− klasyfikacja ogniowa - niepalny

− współczynnik przewodności cieplnej λ =0,043[W/mK]

− gęstość 60[kg/m3]

Izolację termiczną tłumików akustycznych oraz kanałów wentylacyjnych powietrza świeżego

i usuwanego prowadzonych w budynku wykonać należy z mat z wełny mineralnej pokrytej od strony

zewnętrznej zbrojoną folią aluminiową. Grubość izolacji 50mm.

Parametry:

− klasyfikacja ogniowa – niepalny

− izolacja samoprzylepna



Izolację termiczną tłumików akustycznych oraz kanałów wentylacyjnych nawiewnych i wywiewnych

prowadzonych w budynku wykonać należy z mat z wełny mineralnej pokrytej od strony zewnętrznej

zbrojoną folią aluminiową. Grubość izolacji 30mm. Parametry:


04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


16/38


− izolacja samoprzylepna



2.2.20. Montaż instalacji wentylacyjnych

Instalacje wentylacyjne należy wykonać zgodnie z „WARUNKAMI TECHNICZNYMI WYKONANIA

I ODBIORU INSTALACJI WENTYLACYJNYCH", zeszyt 5, wydanie 09.2002r. opracowanymi przez COBRTI

INSTAL.

W szczególności należy:

− sieć kanałów wykonać w klasie szczelności A,

− uszczelnić wszystkie przejścia kanałów przez stropy i ściany,

− kanały podwieszać i mocować zgodnie z normą branżową,

− zapewnić dostęp do elementów wymagających okresowej obsługi takich jak wentylatory,

przepustnice, regulatory itp.,

− montowaną sieć zachować w czystości.

2.3. Instalacje chłodnicze

2.3.1. Agregaty chłodnicze

Przewiduje się agregaty chłodnicze ze skraplaczami chłodzonymi wodą do montażu wewnątrz

pomieszczeń w piwnicach. Urządzenia powinny być oparte na sprężarkach typu „scroll” i cechować

się wartościami współczynnika ESEER (European Seasonal Energy Efficiency Ratio) nie gorszym niż

5,85.

Urządzenia powinny pracować na freonie dopuszczonym do stosowania. W skład agregatu

powinien wejść:

− parowacz płaszczowo-rurowy

− skraplacz płaszczowo-rurowy

− sprężarki typu „scroll”,

− elektroniczny zawór rozprężny,

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


17/38


− sterownik przystosowany do współpracy z BMS,

− układ „soft start” zapewniający obniżenie prądu wymaganego podczas rozruchu urządzenia.

Dla chłodzenia skraplacza agregatu zastosować należy urządzenie typu „Dry-Cooler”, które

zlokalizowane będzie na dachu budynku.

Agregaty chłodnicze należy wyposażyć w kompletną automatykę.

2.3.2. Pompy

Pompy obiegowe wody chłodniczej powinny:

− być przystosowane do montażu na rurociągu,

− posiadać przyłącza kołnierzowe lub gwintowane,

− posiadać seryjnie pokrywy izolacji cieplnej.

2.3.3. Wymienniki płytowe

Aby umożliwić zastosowanie funkcji free-cooling dla klimakonwektorów i urządzeń wymagających

chłodzenia wodą zastosowano w instalacji wymienniki płytowe . Wymiennik powinien składać się

z pakietu odpowiednio ułożonych płyt termicznych oddzielonych uszczelkami zapewniającymi pełne

oddzielenie od siebie przepływających czynników. Konstrukcja wymiennika powinna umożliwiać jego

demontaż do ewentualnego czyszczenia.

2.3.4. Zawory odcinające i regulacyjne

Sieć rurociągów należy wyposażyć w zawory odcinające i regulacyjne. Jako zawory odcinające

zastosować należy zawory kulowe lub zasuwy, zapewniające całkowitą szczelność w momencie

zamknięcia zaworu. Zawory regulacyjne powinny być wyposażone w końcówki pomiarowe i posiadać

możliwość ustawiania nastawy wstępnej. Dodatkowo zawór regulacyjny powinien posiadać

możliwość funkcjonowania jako zawór odcinający przy zablokowanej nastawie docelowej zaworu.

2.3.5. Rurociągi

Instalację wody i glikolu chłodniczego wykonać z rur stalowych czarnych bez szwu odpowiadających

wymaganiom PN-80/H-74219. Połączenia wykonać jako gwintowe lub spawane. W przypadku

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


18/38


większych średnic połączenia wykonać jako kołnierzowe. Rozstaw podpór pod rurociągi zgodny

z PN-71/B-10420.

Instalacje freonowe wykonać z rur miedzianych odpowiadających wymaganiom PN-EN

12735-1. Połączenia wykonane powinny być za pomocą spawania lub lutowania twardego zgodnie

z PN-EN 378-2, rozstaw podpór wykonać zgodnie z PN-EN 378-2.

Instalację odprowadzenia skroplin wykonać z rur PVC z zachowaniem odpowiednich spadków.

Rurociągi włączyć do instalacji kanalizacyjnej.

Przejścia rurociągów przez przegrody budowlane wykonać przy wykorzystaniu rur

osłonowych. W przypadku prowadzenia rur poprzez elementy budowlane o odporności ogniowej

(stropy, ściany szachty), stosować systemowe elementy zabezpieczeń pożarowych.

Prowadzenie rurociągów wykonać z zachowaniem odpowiednich spadków zapewniających

możliwość łatwego opróżnienia instalacji. W przypadku powstania załamań rurociągów, należy w ich

najniższym punkcie montować zawory spustowe, a w najwyższym zawory/zbiorniczki

odpowietrzające. Do elementów tych zapewniony powinien być łatwy dostęp, umożliwiający spust

czynnika do zbiornika.

2.3.6. Izolacje termiczne

Izolację rurociągów oraz armatury instalacji chłodniczej wykonać otulinami na bazie syntetycznego

kauczuku (dodatkowo w przypadku instalacji prowadzonych na dachu przewidzieć warstwę izolacji

z wełny mineralnej osłoniętej płaszczem z blachy stalowej ocynkowanej). W miejscach mocowań

rurociągów zastosować należy systemowe elementy.

Wymagane parametry izolacji z syntetycznego kauczuku:

− klasyfikacja ogniowa - niepalny

− współczynnik przewodności cieplnej λ=0,036[W/mK]

− przenikanie pary wodnej µ ≥ 7000

− gęstość 30÷40[kg/m3]

Wymagane parametry izolacji z wełny mineralnej:


− współczynnik przewodności cieplnej λ=0,038W/mK

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


19/38


Grubość izolacji termicznej przyjmować zgodnie z wymogami załącznika nr 2 do Rozporządzenia

Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. wraz z późniejszymi zmianami w sprawie

„warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie”. Prace izolacyjne

przeprowadzać należy po próbach szczelności i zabezpieczeniu antykorozyjnym rurociągów, powinny

być one wykonane ze szczególną starannością, ze względu na ryzyko wykraplania się wilgoci na

powierzchniach niewłaściwie zaizolowanych.

2.3.7. Przejścia pożarowe

Przejścia rurociągów przez ściany o odporności pożarowej (stropy i ściany szachtów) zabezpieczyć

ogniochronną elastyczną masą uszczelniającą lub opaskami ogniochronnymi o odpowiedniej

odporności zgodnie z technologią montażu producenta. Miejsca takich przejść należy dodatkowo

oznakować. Elementy te powinny posiadać Aprobaty Techniczne wydane przez ITB.

2.3.8. Zabezpieczenia antykorozyjne

Czarne rury stalowe powinny zostać pomalowane po przeprowadzeniu z pozytywnym wynikiem

próby szczelności, a przed położeniem izolacji. Przygotowanie do malowania obejmuje czyszczenie

szczotką stalową dla usunięcia brudu, rdzy i smaru. Po odtłuszczeniu nałożyć dwie warstwy

gruntu/podkładu oraz jedną warstwę nawierzchniową, stosownie do wskazówek producenta.

Czyszczeniu podlegają również wszystkie wewnętrzne powierzchnie rur.

2.3.9. Oznakowanie instalacji

Wykonawca jest zobowiązany do umieszczenia oznaczeń kierunku przepływu na instalacjach wody

chłodniczej i wodnego roztworu glikolu. Strzałki należy umieszczać za każdym rozgałęzieniem

w widocznym miejscu prostego odcinka rurociągu. Kolorystyka oznaczeń powinna być niebieska.

Widocznym oznaczeniom podlegają również wszystkie przejścia przez ściany o odporności ppoż.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


20/38


3. Wykonywanie robót

Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z umową lub kontraktem, za ich

zgodność z dokumentacją projektową i wymaganiami specyfikacji technicznej, projektem organizacji

robót oraz poleceniami Inspektora Nadzoru. Osoby zatrudnione przy montażu powinny posiadać

wymagane kwalifikacje i uprawnienia.

W zakres robót instalacyjnych zgodnie z pkt. 1.3.

3.1. Przewody

Przewody wentylacyjne powinny być zamocowane do przegród budynków w odległości

umożliwiającej szczelne wykonanie połączeń poprzecznych. W przypadku połączeń kołnierzowych

odległość ta powinna wynosić przynajmniej 100 mm. Dopuszcza się zmniejszenie powyższego

wymiaru w obszarach o szczególnie dużej ilości instalacji.

Przejścia przewodów przez przegrody budynku należy wykonywać w otworach, których

wymiary są od 50 do 100 mm większe od wymiarów zewnętrznych przewodów lub przewodów

z izolacją. Przewody na całej grubości przegrody powinny być obłożone wełną mineralną lub innym

materiałem elastycznym o podobnych właściwościach.

Odległość między podporami lub podwieszeniami powinna być ustalona z uwzględnieniem

ich wytrzymałości i wytrzymałości przewodów tak aby ugięcie sieci przewodów nie wpływało na jej

szczelność, właściwości aerodynamiczne i nienaruszalność konstrukcji. Do zawieszenia kanałów

stosować pręty nagwintowane, szyny z otworami oraz amortyzatory gumowe. Wymagane pręty

gwintowane należy dobierać odpowiednio do masy podwieszanych elementów: M6 - do 180 kg,

M8 - do 320 kg, M10 -do 500 kg, M12 – do 700 kg. Należy stosować pręty stalowe ocynkowane

posiadające klasę wytrzymałościową 4,8 lub 5,6.

Przejścia przewodów przez przegrody oddzielenia przeciwpożarowego powinny być

wykonane w sposób nieobniżający odporności ogniowej tych przegród.

Izolacje cieplne przewodów powinny mieć szczelne połączenia wzdłużne i poprzeczne,

a w przypadku izolacji przeciwwilgociowej powinna być ponadto zachowana, na całej powierzchni

izolacji, odpowiednia odporność na przenikanie wilgoci.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


21/38


Izolacje cieplne niewyposażone przez producenta w warstwą chroniącą przed uszkodzeniami

mechanicznymi oraz izolacje narażone na działanie czynników atmosferycznych powinny mieć

odpowiednie zabezpieczenia, np. przez zastosowanie osłon na swojej zewnętrznej powierzchni.

Materiał podpór i podwieszeń powinna charakteryzować odpowiednia odporność na korozję

w miejscu zamontowania.

Metoda podparcia lub podwieszenia przewodów powinna być odpowiednia do materiału

konstrukcji budowlanej w miejscu zamocowania.

Odległość między podporami lub podwieszeniami powinna być ustalona z uwzględnieniem

ich wytrzymałości i wytrzymałości przewodów tak aby ugięcie sieci przewodów nie wpływało na jej

szczelność, właściwości aerodynamiczne i nienaruszalność konstrukcji.

Zamocowanie przewodów do konstrukcji budowlanej powinno przenosić obciążenia

wynikające z ciężarów:

1) przewodów;

2) materiału izolacyjnego,

3) elementów instalacji nie zamocowanych niezależnie zamontowanych w sieci przewodów, np.

tłumików, przepustnic itp.,

4) elementów składowych podpór lub podwieszeń,

5) osoby lub osób, które będą stanowiły dodatkowe obciążenie przewodów w czasie czyszczenia

lub konserwacji.

Zamocowanie przewodów wentylacyjnych powinno być odporne na podwyższoną temperaturę

powietrza transportowanego w sieci przewodów, jeśli taka występuje.

Elementy zamocowania podpór lub podwieszeń do konstrukcji budowlanej powinny mieć

współczynnik bezpieczeństwa równy, co najmniej trzy w stosunku do obliczeniowego obciążenia.

Pionowe elementy podwieszeń oraz poziome elementy podpór powinny mieć współczynnik

bezpieczeństwa równy, co najmniej 1,5 w odniesieniu do granicy plastyczności pod wpływem

obliczeniowego obciążenia.

Poziome elementy podwieszeń i podpór powinny mieć możliwość przeniesienia

obliczeniowego obciążenia oraz być takiej konstrukcji, aby ugięcie między ich połączeniami

z elementami pionowymi i dowolnym punktem elementu poziomego nie przekraczało 0,4 %

odległości między zamocowaniami elementów pionowych.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


22/38


Połączenia między pionowymi i poziomymi elementami podwieszeń i podpór powinny mieć

współczynnik bezpieczeństwa równy, co najmniej 1,5 w odniesieniu do granicy plastyczności pod

wpływem obliczeniowego obciążenia.

W przypadkach, gdy jest wymagane, aby urządzenia i elementy w sieci przewodów mogły być

zdemontowane lub wymienione, należy zapewnić niezależne ich zamocowanie do konstrukcji

budynku.

W przypadkach oddziaływania sił wywołanych rozszerzalnością cieplną konstrukcja podpór

lub podwieszeń powinna umożliwiać kompensację wydłużeń liniowych.

Elementy podwieszeń (szpilki) ciągów wentylacyjnych prowadzonych w obszarach

komunikacyjnych zamontować przed ułożeniem instalacji rurowych (zimnej i ciepłej wody,

centralnego ogrzewania, ciepła technologicznego oraz wody lodowej), prowadzonych ponad nimi.

Przewody wentylacyjne prowadzone w obszarze ciągów komunikacyjnych układać po

zamontowaniu przewodów instalacji rurowych (zimnej i ciepłej wody, centralnego ogrzewania, ciepła

technologicznego oraz wody lodowej), montowanych pod stropem.

3.2. Centrale wentylacyjne

Sposób zamocowania central wentylacyjnych powinien zabezpieczać przed przenoszeniem drgań na

konstrukcję budynku (przez stosowanie fundamentów, płyt amortyzacyjnych, amortyzatorów

sprężynowych, amortyzatorów elastomerowych itp.) oraz na instalacje przez stosowanie łączników

elastycznych.

W obiekcie należy zastosować centrale wentylacyjne jednego producenta.

Wymiary poprzeczne i kształt łączników elastycznych powinny być zgodne z wymiarami

i kształtem otworów central wentylacyjnych. Długość łączników elastycznych (L) powinna wynosić

100 < L < 250 mm.

Łączniki elastyczne powinny być tak zamocowane, aby ich materiał zachowywał kształt

łącznika podczas pracy wentylatora i jednocześnie, aby drgania wentylatora nie były przenoszone na

instalację.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


23/38


3.3. Centrale wentylacyjne – nagrzewnice

Lamele nagrzewnic i chłodnic powinny być równoległe do siebie i nie mieć uszkodzeń wynikających

np. z nieprawidłowego transportu lub składowania.

Nagrzewnice i chłodnice powinny być tak zamontowane, aby był łatwy całkowity spust

czynnika grzejnego i odpowietrzenie wymiennika ciepła oraz ich demontaż w celu okresowego

oczyszczenia lub wymiany.

Sposób przyłączenia przewodu doprowadzającego czynnik grzejny do nagrzewnic powinien

ułatwiać ich naturalne odpowietrzenie. W przypadku nagrzewnic wodnych przewód zasilający

powinien być przyłączony od dołu, a przewód powrotny od góry, a w przypadku nagrzewnic

parowych sposób przyłączenia przewodu zasilającego i powrotnego powinien być odwrotny.

Sposób zamontowania armatury regulacyjnej i odcinającej nagrzewnic

i chłodnic powinien odpowiadać wymaganym warunkom przepływu czynnika w instalacji. Należy

zapewnić możliwość łatwego demontażu zaworów regulacyjnych bez konieczności spuszczania wody

z instalacji.

Nagrzewnice narażone na zamarznięcie w wyniku oddziaływania niskiej temperatury

zewnętrznej powinny być zabezpieczone przez zastosowanie odpowiedniego systemu przeciw

zamrożeniowego.

3.4. Centrale wentylacyjne – filtry powietrza

Filtry powinny być wyposażone we wskaźniki stopnia ich zanieczyszczenia, sygnalizujące konieczność

wymiany wkładu filtracyjnego lub jego regeneracji. Zamocowanie filtra powinno być trwałe

i szczelne. Szczelność zamocowania filtra powinna odpowiadać wymaganiom podanym w normie

PN-EN 1886.

Sposób ukształtowania instalacji powinien zapewniać równomierny napływ powietrza na filtr.

Wkłady filtrujące należy montować po zakończeniu „brudnych" prac budowlanych lub zabezpieczać

je przed zabrudzeniem.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


24/38


3.5. Wentylatory

Sposób zamocowania wentylatorów powinien zabezpieczać przed przenoszeniem ich drgań na

konstrukcję budynku (przez stosowanie fundamentów, płyt amortyzacyjnych, amortyzatorów

sprężynowych, amortyzatorów elastomerowych itp.) oraz na instalacje przez stosowanie łączników

elastycznych.

Amortyzatory pod wentylator należy rozmieszczać w taki sposób, aby środek ciężkości

wentylatora znajdował się w połowie odległości pomiędzy amortyzatorami. Wymiary poprzeczne

i kształt łączników elastycznych powinny być zgodne z wymiarami i kształtem otworów wentylatora.

Długość łączników elastycznych (L) powinna wynosić 100 < L < 250 mm.

Łączniki elastyczne powinny być tak zamocowane, aby ich materiał zachowywał kształt

łącznika podczas pracy wentylatora i jednocześnie, aby drgania wentylatora nie były przenoszone na

instalację.

Montaż wentylatora.

Podczas montażu wentylatora należy zapewnić:

− odpowiednie (poziome lub pionowe), w zależności od konstrukcji, ustawienie osi wirnika

wentylatora,

− równoległe ustawienie osi wirnika wentylatora i osi silnika; ustawienie kół pasowych

w płaszczyznach prostopadłych do osi wirnika wentylatora i silnika (w przypadku wentylatorów

z przekładnią pasową),

− przekładnie pasowe należy zabezpieczyć osłonami.

Dla utrzymania stałego przepływu powietrza, na kanale wywiewnym, zamontowane zostaną

regulatory stałego przepływu. Ze względu na charakter przetłaczanego czynnika wymagane jest

zastosowanie regulatorów przewidzianych do pracy w odciągach laboratoryjnych, odpornych na

działanie przetłaczanych substancji.

Wywiew powietrza z dygestoriów wyposażony będzie w czujniki przepływu powietrza z

sygnalizacją stanu pracy uruchamianą w przypadku spadku ilości powietrza wywiewanego poniżej

wartości minimalnej.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


25/38


3.6. Kratki nawiewne, wywiewne i okapy

Elementy ruchome nawiewników i wywiewników powinny być osadzone bez luzów, ale z możliwością

ich przestawienia. Położenie ustalone powinno być utrzymywane w sposób trwały.

Nawiewników nie powinno się umieszczać w pobliżu przeszkód (takich jak np. elementy

konstrukcyjne budynku, podwieszone lampy) mających zakłócający wpływ na kształt i zasięg

strumienia powietrza. Nawiewniki i wywiewniki powinny być połączone z przewodem w sposób

trwały i szczelny.

Przewód łączący sieć przewodów z nawiewnikiem lub wywiewnikiem należy prowadzić jak

najkrótszą trasą, bez zbędnych łuków i ostrych zmian kierunków.

W przypadku łączenia nawiewników lub wywiewników z siecią przewodów za pomocą

przewodów elastycznych nie należy:

− zgniatać tych przewodów,

− stosować przewodów dłuższych niż 4 m.

Jeśli umożliwiają to warunki budowlane:

− długość (L) prostego odcinka przewodu o średnicy D, doprowadzającego powietrze do

nawiewnika powinna wynosić: L > 3D;

− przesunięcie (s) osi nawiewnika w stosunku do osi otworu w sieci przewodów, do którego

podłączony jest przewód o średnicy D, doprowadzający powietrze do nawiewnika powinno

wynosić: s < L/8.

Sposób zamocowania nawiewników i wywiewników powinien zapewnić dogodną obsługę,

konserwację oraz wymianę jego elementów bez uszkodzenia elementów przegrody.

Nawiewniki i wywiewniki powinny być zabezpieczone folią podczas „brudnych" prac

budowlanych. Nawiewniki i wywiewniki z elementami regulacyjnymi powinny być zamontowane w

pozycji całkowicie otwartej.

Anemostaty z filtrem należy wyposażyć w przepustnice powietrznoszczelne sterowne

automatycznie za pośrednictwem siłowników. Siłowniki należy zabudować w obszarze skrzynki

rozprężnej, tak by dostęp serwisowy możliwy był od strony pomieszczenia, po zdjęciu płyty czołowej

anemostatu.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


26/38


3.7. Czerpnie i wyrzutnie

Konstrukcja czerpni i wyrzutni powinna zabezpieczać instalacje wentylacyjne przed wpływem

warunków atmosferycznych np. przez zastosowanie żaluzji, daszków ochronnych itp.

Otwory wlotowe czerpni i wylotowe wyrzutni powinny być zabezpieczone przed

przedostawaniem się drobnych gryzoni, ptaków, liści itp.

Czerpnie i wyrzutnie dachowe powinny być zamocowane w sposób zapewniający

wodoszczelność przejścia przez dach. Przepustnice oraz układy regulujące przepływ powietrza.

Przepustnice do regulacji wstępnej i zamykające, nastawiane ręcznie, powinny być

wyposażone w element umożliwiający trwałe zablokowanie dźwigni napędu w wybranym położeniu.

Mechanizmy napędu przepustnic nie powinny mieć nadmiernych luzów powodujących powstawanie

drgań i hałasu w czasie pracy instalacji.

Mechanizmy napędu przepustnic powinny umożliwiać łatwą zmianę położenia łopat

w pełnym zakresie regulacyjnym. Przepustnice powinny mieć wyraźne oznaczenie położenia

otwartego i zamkniętego.

Szczelność przepustnicy zamykającej w pozycji zamkniętej powinna odpowiadać, co najmniej

klasie l wg klasyfikacji podanej w PN - EN 1751.

Szczelność obudowy przepustnic powinna odpowiadać, co najmniej klasie A wg klasyfikacji

podanej w PN - EN 1751. W układach VAV stosować dynamiczną przetwornicę ciśnienia

umożliwiającą szeroki zakres regulacji strumienia powietrza 1:10.

Regulatory przepływu powietrza wyposażyć należy fabrycznie w obudowy tłumiącej oraz

tłumiki to stronie pomieszczenia.

3.8. Tłumiki hałasu

Tłumiki powinny być połączone z przewodami wentylacyjnymi w pozycji zgodnej z oznakowaniem

zawierającym:

− kierunek przepływu powietrza,

− wersje usytuowania tłumika w instalacji

W pomieszczeniach z wewnętrznymi źródłami hałasu (np. w maszynowni wentylacyjnej)

tłumiki należy montować w przewodach wentylacyjnych jak najbliżej przegrody akustycznej (ściana,

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


27/38


strop) oddzielającej to pomieszczenie od pomieszczenia sąsiedniego. Odcinek przewodu pomiędzy

tłumikiem a przegrodą powinien być zaizolowany akustycznie.

Sieć przewodów należy łączyć z tłumikiem za pomocą łagodnych kształtek przejściowych.

Stosować tłumiki hałasu z materiałem tłumiącym typu absorpcyjnego. Wypełnienie z wełny

mineralnej o ciężarze min. 120 kg/m3, z laminowanym włóknem szklanym, niepalne, nie chłonące

wilgoci, nie butwiejące, nie stanowiące zagrożenia dla zdrowia.

Tłumik prostokątny składa się z ramy okalającej, wykonanej z blachy stalowej ocynkowanej

oraz z kombinacji niepalnych płyt wełny mineralnej, stanowiącej wkład dźwiękochłonny, który

absorbuje energię akustyczną. Zewnętrzna powierzchnia wkładu dźwiękochłonnego pokryta jest

specjalną tkaniną, która zabezpiecza kulisę przed odrywaniem cząstek wełny mineralnej przy

prędkości przepływu powietrza do 20 m/s. Powierzchnie boczne kulisy załamane chroniące

wypełnienie kulisy. Obudowa zewnętrzna, tworząca kanał prostokątny, wykonana jest z blachy

stalowej ocynkowanej, połączonej felcem podłużnym. Tłumiki prostokątne należy montować

w ciągach wentylacyjnych z pionowo ustawionymi kulisami.

Tłumik rurowy składa się z obudowy wykonanej z blachy stalowej ocynkowanej. Wewnątrz

obudowy znajduje się wkład dźwiękochłonny. Wkład dźwiękochłonny typu absorpcyjnego stanowi

wełna mineralna o grubości 50 mm, osłonięta od wewnątrz perforowaną blachą stalową

ocynkowaną.

Tłumiki należy tak dobrać, aby nie przekraczać prędkości przepływu powietrza w tłumiku

zgodnie z poniższymi zasadami:

1) strumień przepływu do 5.000 m3/h - prędkości powietrza w tłumiku do 8 m/s

2) strumień przepływu od 5.000 do 10.000 m3/h - prędkości powietrza w tłumiku do 10 m/s

3) strumień przepływu powyżej 10.000 m3/h - prędkości powietrza w tłumiku do 12 m/s

4) Kształt ramy kulis powinien być aerodynamiczny (R>15mm) i tak ukształtowany, aby zapewnić

utrzymanie szumów własnych tłumika na poziomie nie wyższym niż:

− dla prędkości powietrza w tłumiku do 8 m/s – 35 dB (moc akustyczna)



04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


28/38


Dla tłumików prostokątnych o szerokości poniżej 600 mm przewidziano zastosowanie tłumików

z kulisami o szerokości 100 mm, a dla tłumików o szerokości 600 mm i większej, tłumiki z kulisami o

szerokości 200 mm. Ilość kulis należy dobrać zgodnie z poniższą tabelą:

Szerokość

kulis w mm < 300 300-450 450-600 600-800 800-1200 1200-1600 1600-2000 > 2000

Kulisy o szerokości 100 mm Kulisy o szerokości 200 mm

Ilość kulis 1 2 3 2 3 4 5 6

Tłumiki powietrza zabudowane na układach wywiewnych obsługujących komory hodowlane

zabezpieczyć przed wchłanianiem wilgoci (np. zastosowanie wierzchniej warstwy impregnującej).

4. Sprzęt

Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje

niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót, zarówno w miejscu tych robót, jak też przy

wykonywaniu czynności pomocniczych oraz w czasie transportu, załadunku i wyładunku materiałów,

sprzętu itp. Sprzęt używany przez Wykonawcę powinien uzyskać akceptację Inżyniera Budowy i musi

spełniać wymogi stawiane odnośnymi przepisami. Liczba i wydajność sprzętu powinna gwarantować

wykonanie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, ST i wskazaniach

Inżyniera Budowy w terminie przewidzianym kontraktem.

Sprzęt powinien mieć ustalone parametry techniczne i powinien być ustawiony zgodnie

z wymaganiami producenta oraz stosowany zgodnie z jego przeznaczeniem. Maszyny i urządzenia

można uruchomić dopiero po uprzednim zbadaniu ich stanu technicznego i działania. Należy je

zabezpieczyć przed możliwością uruchomienia przez osoby niepowołane.

5. Transport

W czasie transportu należy zabezpieczyć przedmioty przed przemieszczaniem i ich uszkodzeniem.

Centrale wentylacyjne, agregaty skraplające i klimatyzatory należy przewozić z szczególną

ostrożnością ze względu na zamontowaną automatykę.

Transport pozostałych elementów instalacji wentylacji np. kształtki wentylacyjne, przewody,

kanały wentylacyjne przewozić tak, aby nie uległy uszkodzeniu.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


29/38


6. Kontrola jakości robót

6.1. Wymagania ogólne

Zapewnienie jakości wykonania poszczególnych zakresów robót regulują odpowiednie normy oraz

dokumentacja techniczna dotycząca niniejszego zakresu branży wentylacji i klimatyzacji. Wykonawca

jest zobowiązany do zastosowania jak również przestrzegania, obowiązujących i aktualnych na dzień

realizacji, norm i przepisów obejmujących wykonywany zakres robót. Nieobowiązujące normy mogą

służyć w celach poglądowych jako np. poradnik. Wymaganą projektem oraz obowiązującymi

przepisami jakość wykonywanej instalacji wentylacji i klimatyzacji powinien zapewnić wykonawca

przez stosowanie właściwych materiałów, metod wytwarzania i montażu oraz nadzoru technicznego

i kontroli.

Wymaganie to dotyczy również działalności projektowej wykonawcy. System jakości

stosowany przez wykonawcę powinien być otwarty na dodatkową kontrolę ze strony zamawiającego

lub organu niezależnego, w całym procesie realizacji zamówienia. Kontrola ta nie zwalnia wykonawcy

od odpowiedzialności za jakość wykonanych robót.

6.2. Kontrola działania

Celem kontroli działania instalacji wentylacyjnej jest potwierdzenie możliwości działania instalacji

zgodnie z wymaganiami. Badanie to pokazuje, czy poszczególne elementy instalacji takie jak filtry,

wentylatory, itp. zostały prawidłowo zamontowane i działają efektywnie.

6.3. Prace wstępne

Przed rozpoczęciem kontroli działania instalacji należy wykonać następujące prace wstępne:

− Próbny ruch całej instalacji w warunkach różnych obciążeń (72 godziny),

− Regulacja strumienia i rozprowadzenia powietrza z uwzględnieniem specjalnych warunków

eksploatacyjnych,

− Nastawienie przepustnic regulacyjnych w przewodach wentylacyjnych,

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


30/38


− Nastawienie strumienia powietrza na każdym nawiewniku i wywiewniku; jeśli to konieczne,

ustawienie kierunku wypływu powietrza z nawiewników,

− Nastawienie i sprawdzenie urządzeń zabezpieczających,

− Nastawienie układu regulacji i układu przeciwzamrożeniowego,

− Nastawienie regulatorów regulacji automatycznej,

− Nastawienie elementów dławiących urządzeń umiejscowionych w instalacji chłodzącej i

nawilżającej, z uwzględnieniem wymaganych parametrów eksploatacyjnych,

− Nastawienie elementów zasilania elektrycznego zgodnie z wymaganiami projektowymi,

− Przedłożenie protokołów z wszystkich pomiarów wykonanych w czasie regulacji wstępnej,

− Przeszkolenie służb eksploatacyjnych Administracji Kampusu.

6.3.1. Kontrola działania wentylatorów i innych centralnych urządzeń wentylacyjnych

− Kierunek obrotów wentylatorów

− Regulacja prędkości obrotowej lub inny sposób regulacji wydajności wentylatora

− Działanie wyłącznika

− Działanie systemu przeciwzamrożeniowego

− Kierunek ruchu przepustnic wielopłaszczyznowych

− Działanie i kierunek regulacji urządzeń regulacyjnych

− Elementy zabezpieczające silników napędzających.

6.3.2. Kontrola działania filtrów powietrza

− Wskazania różnicy ciśnienia i monitorowanie.

6.3.3. Kontrola działania przepustnic wielopłaszczyznowych

− Sprawdzenie kierunku ruchu siłowników.

6.3.4. Kontrola działania nawiewników i wywiewników oraz kontrola przepływu

powietrza w pomieszczeniu

− Wyrywkowe sprawdzenie działania nawiewników i wywiewników.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


31/38


− Próba dymowa do wstępnej - oceny przepływów powietrza w pomieszczeniu jak również

cyrkulacji powietrza w poszczególnych punktach pomieszczenia (w specjalnych przypadkach

określonych w projekcie).

6.3.5. Kontrola działania elementów regulacyjnych i szaf sterowniczych

Wyrywkowe sprawdzenie działania regulacji automatycznej i blokad w różnych warunkach

eksploatacyjnych przy różnych wartościach zadanych regulatorów, a w szczególności:

− Wartości zadanej temperatury wewnętrznej,

− Wartości zadanej temperatury zewnętrznej,

− Działania włącznika rozruchowego,

− Działania układu przeciwzamrożeniowego,

− Działania regulacji strumienia powietrza,

− Działania urządzeń do odzyskiwania ciepła,

− Współdziałania z instalacjami ochrony przeciwpożarowej.

6.3.6. Kontrola czystości i próba szczelności instalacji freonowej

Przed wypróżniowaniem urządzenia chłodniczego, należy wykonać próbę ciśnieniową, ewentualne

nieszczelności układu zlokalizować czujnikiem nieszczelności szczególnych i usunąć. Ponadto

odpompowanie większych urządzeń chłodniczych powinno być przeprowadzane wielostopniowo,

płukaniem pośrednim. W tym celu po osiągnięciu próżni na poziomie ok. 10 mbar, urządzenie

napełnia się suchym azotem do ciśnienia ok. 1 bar szczególnych dokonuje ponownego jego

odpompowania. Dzięki metodzie rozcieńczania, uzyskuje się znaczne mniejsze zawartości gazów

nieskraplających się oraz resztkowej wilgotności, niż przy długotrwałym jednokrotnym

odpompowaniu.

Przed przeprowadzeniem próby ciśnieniowej należy odłączyć wszystkie wrażliwe na wysokie

ciśnienie elementy. Próby szczelności należy wykonać bardzo starannie. Jeżeli podczas

wypróżniowania instalacji nie można utrzymać próżni, wówczas należy powtórzyć próbę ciśnieniową.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


32/38


6.3.7. Kontrola urządzeń - ilości czynnika

Aby prawidłowo napełnić urządzenie, należy najpierw znać właściwą ilość czynnika do jego

napełnienia. W zwartych urządzeniach chłodniczych i klimatyzacyjnych można ją odczytać z tabliczki

znamionowej. Napełnianie urządzeń i instalacji odbywa się za pomocą stacji do opróżniania

i napełniania. Butle szczególnych czynnikiem chłodniczym są butlami ciśnieniowymi. Nigdy nie należy

ogrzewać ich otwartym płomieniem. Maksymalne ogrzanie nie powinno przekraczać temperatury

500C.

6.3.8. Kontrola urządzeń – regulacja i uruchomienie

Po zakończeniu montażu urządzenia chłodniczego, wykonaniu próby ciśnieniowej i wypróżniowania

należy przed napełnieniem czynnikiem dokonać wyregulowania wszystkich urządzeń wyłączających

i regulujących oraz przeprowadzić działania najważniejszych elementów układu, a w szczególności:

− nastawienie progów przełączania na termostatach, presostatach, regulatorach wody chłodzącej a

także zegarach sterujących i modułach czasowych,

− ustawienie stycznika prądu nadmiarowego na sprężarkach dławnicowych, półhermetycznych na

wartość odpowiadającą maksymalnemu prądowi roboczemu,

− sprawdzenie kierunku obrotów silnika na sprężarkach dławnicowych, śrubowych oraz

wentylatorach,

− sprawdzenie naciągnięcia pasa napędu na sprężarkach dławnicowych z napędem pasowym,

− sprawdzenie działania grzejników oszraniania, odpływu skroplonej wody oraz podgrzewania miski

olejowej sprężarki.

Po napełnieniu czynnikiem chłodniczym urządzenie można uruchomić. Po osiągnięciu stanu

ustalonego np. termostat pomieszczeniowy, należy:

− porównać nominalną i rzeczywistą temperaturę w pomieszczeniu, ewentualnie również

wilgotność,

− przeprowadzić kontrolę tworzącego się szronu na powierzchni parownika oraz wziernika przed

zaworem rozprężnym,

− skontrolować ciśnienie ssania i skraplania,

− sprawdzić przegrzanie w termostatycznym zaworze rozprężniowym i ewentualnie skorygować,

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


33/38


− sprawdzić poziom oleju w sprężarce

6.3.9. Kontrola czystości i próba szczelności instalacji wody lodowej

Próba szczelności instalacji wody lodowej przeprowadzić na ciśnienie 1,0 MPa. Z uwagi na wrażliwość

armatury na wszelkie zanieczyszczenia mechaniczne instalację przed próbami dokładnie przepłukać

wodą z instalacji wodociągowej. Instalację należy uznać za szczelną przy utrzymaniu ciśnienia

1,0 MPa przez około 30 min. na jednakowym poziomie. W czasie próby szczelności instalacji

z płukaniem zładu wszystkie zawory muszą znajdować się w stanie całkowitego otwarcia.

Z przeprowadzonych prób szczelności wykonawca zobowiązany jest sporządzić protokół.

6.3.10. Kontrola urządzeń – regulacja zaworów

Równoważenie instalacji przeprowadzić zgodnie z zaleceniami „Hydrauliczne Równoważenie

Obwodów Regulacyjnych” zeszyt nr 1,2 IMI international.

6.3.11. Kontrola czystości instalacji wentylacji i klimatyzacji

Ze względu na możliwość czyszczenia instalacji wentylacji i klimatyzacji należy przewidzieć otwory

rewizyjne lub przygotować elementy składowe instalacji do demontażu.

Należy zapewnić dostęp w celu czyszczenia do następujących, zamontowanych urządzeń:

− nagrzewnic i chłodnic (z dwóch stron),

− przepustnic (z dwóch stron),

− tłumików hałasu o przekroju kołowym(z jednej strony),

− tłumików hałasu o przekroju prostokątnym (z jednej strony),

− filtrów (z dwóch stron),

− urządzeń do odzyskiwania ciepła (z dwóch stron),

− urządzeń do automatycznej regulacji strumienia przepływu (z dwóch stron).

Po zakończeniu regulacji instalacji należy wykonać pomiary akustyczne dla poszczególnych

pomieszczeń. Wymagany poziom dźwięku powinien znajdować się w zakresie wartości wymaganych

dla tego typu obszarów zgodnie z normą PN-87/B-02151/02.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


34/38


6.3.12. Pomiar szczególnych parametrów instalacji

Pomiary powinny być wykonywane tylko przez osoby posiadające odpowiednią wiedzę

i doświadczenie. Przed rozpoczęciem pomiarów kontrolnych należy określić położenie punktów

pomiarowych, uzgodnić metody pomiarów i rodzaj przyrządów pomiarowych, a informacje te podać

w dokumentach odbiorowych. W pomieszczeniach o powierzchni nie większej niż 20 m2 należy

przyjąć, co najmniej jeden punkt pomiarowy; większe pomieszczenia powinny być odpowiednio

podzielone. Punkty pomiarowe powinny być wybierane w strefie przebywania ludzi i w miejscach, w

których oczekuje się występowania najgorszych warunków. Czynniki wpływające na jakość powietrza

wewnętrznego oraz strumienie objętości powietrza, charakterystyki cieplne, chłodnicze

i wilgotnościowe, charakterystyki elektryczne i inne wielkości projektowe powinny być mierzone w

warunkach projektowanej wielkości strumienia objętości powietrza instalacji. Tolerancje mierzonych

wartości, które powinny być uwzględniane w czasie doboru przyrządów pomiarowych, podano

w tablicy.

Dopuszczalna niepewność mierzonych parametrów

Parametr Niepewność*)

Strumień objętości powietrza w pojedynczym pomieszczeniu

± 20%

Strumień objętości powietrza w całej instalacji

±15%

Temperatura powietrza nawiewanego

±2°C

Wilgotność względna ± 15% wartości mierzonej wilgotności

względnej

Prędkość powietrza w strefie przebywania ludzi

± 0,05 m/s

Temperatura powietrza w strefie przebywania ludzi

±1,5°C

Poziom dźwięku A w pomieszczeniu

±3dBA

*) Wartości niepewności pomiarów zawierają dopuszczalne odchyłki od wartości projektowych jak

również wszystkie błędy pomiarowe

7. Obmiar robót

Ogólne wymagania dotyczące obmiaru robót podano w specyfikacji technicznej 1.0 „Ogólne warunki

techniczne”.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


35/38


8. Odbiór robót

Ogólne wymagania dotyczące odbioru robót podano w specyfikacji technicznej 1.0 „Ogólne warunki

techniczne”.

9. Podstawa płatności

Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w specyfikacji 1.0 „Ogólne warunki techniczne”.

Płatność za wykonane prace objęte niniejszą specyfikacją należy przyjmować zgodnie z oceną jakości

użytych materiałów i jakości wykonania robót na podstawie wyników pomiarów i badań.

Cena wykonania robót obejmuje wykonanie pełnego zakresu prac ujętego w projekcie wykonawczym

wentylacji i klimatyzacji.

Cena wykonania robót obejmuje wykonanie pełnego zakresu robót wymienionych w punkcie

1.3. niniejszej specyfikacji.

10. Przepisy związane

1. PN-EN 779:2005 Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej.

Wymagania, badania, oznaczenie.

2. PN-EN 1505:2001 Wentylacja budynków. Przewody proste i kształtki

wentylacyjne z blachy o przekroju prostokątnym. Wymiary.

3. PN-EN 1506:2007 Wentylacja budynków. Przewody proste i kształtki

wentylacyjne z blachy o przekroju kołowym. Wymiary.

4. PN-EN 1751:2002 Wentylacja budynków. Urządzenia wentylacyjne końcowe.

Badania aerodynamiczne przepustnic regulacyjnych i

zamykających.

5. PN-EN 1806:2002 Kominy. Kształtki ceramiczne do kominów

jednopowłokowych. Wymagania i metody badań.

6. PN-EN 1822-1:2001 Wysokoskuteczne filtry powietrza (HEPA i ULPA).

Część l: Klasyfikacja, badanie parametrów, znakowanie.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


36/38



Część 2: Wytwarzanie aerozolu, przyrządy pomiarowe,

statystyka zliczania cząstek.


Część 3: Badanie płaskiego materiału filtracyjnego.


Część 4: Określanie przecieku filtru (metoda przeszukiwania).

10. PN-EN 1822-5:2002 Wysokoskuteczne filtry powietrza (HEPA

i ULPA).Część 5: Określanie skuteczności filtru.

11. PN-EN 1886:2008 Wentylacja budynków. Centralne wentylacje

i klimatyzacyjne. Właściwości mechaniczne.

12. PN-EN 12220:2001 Wentylacja budynków. Sieć przewodów. Wymiary kołnierzy

o przekroju kołowym do wentylacji ogólnej.

13. PN-EN 12236:2003 Wentylacja budynków. Powieszenia i podpory przewodów

wentylacyjnych. Wymagania wytrzymałościowe.

14. PN-EN 12238:2002 Wentylacja budynków. Elementy końcowe. Badania

aerodynamiczne i wzorcowanie w zakresie zastosowań

strumieniowego przepływu powietrza.

15. PN-EN 12239:2002 Wentylacja budynków. Elementy końcowe. Badania

aerodynamiczne i wzorcowanie w zakresie zastosowań

wyporowego przepływu powietrza.

16. PN-EN 12589:2002 Wentylacja w budynkach. Nawiewniki i wywiewniki

17. PN-EN 12599:2002 Wentylacja budynków. Procedury badań i metody

pomiarowe dotyczące odbioru wykonanych instalacji

wentylacji i klimatyzacji.

18. PN-EN 13030:2002 Wentylacja w budynkach. Sieć przewodów. Wymiary i

wymagania mechaniczne dotyczące przewodów

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


37/38


elastycznych.

19. PN-EN 13180:2004 Wentylacja w budynkach. Wymagania dotyczące przyrządów

do pomiaru prędkości powietrza w wentylowanych

pomieszczeniach.

20. PN-EN 13182:2004 Wentylacja w budynkach. Wymagania dotyczące przyrządów

do pomiaru prędkości powietrza w wentylowanych

pomieszczeniach.

21. PN-ISO 5221:1994 Rozprowadzanie i rozdział powietrza. Metody pomiaru

przepływu strumienia powietrza w przewodzie.

22. PN-B-02403:1982 Ogrzewnictwo. Temperatury obliczeniowe zewnętrzne.

23. PN-B-03420:1976 Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza

zewnętrznego.

24. PN-B-03421:1978 Wentylacja i klimatyzacja. Parametry obliczeniowe powietrza

wewnętrznego w pomieszczeniach przeznaczonych do

stałego przebywania ludzi.

25. PN-B-03430:1983 Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania

zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania (Zmiana

Az3).

26. PN-B-03430:1983/Az3:2000 Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania

zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania (Zmiana

Az3)

27. PN-B-03431:1973 Wentylacja mechaniczna w budownictwie. Wymagania.

28. PN-B-03432:1967 Wentylacja. Wentylacja naturalna w budownictwie

przemysłowym. Wymagania techniczne.

29. PN-B-03433:1987 Wentylacja. Instalacje wentylacji mechanicznej wywiewnej

w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych. Wymagania.

04.2010

DZIAŁ 4


BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.20


38/38


30. PN-B-03433:1987 Wentylacja – instalacje wentylacji wywiewnej w budynkach

mieszkalnych wielorodzinnych – wymagania.

31. PN-B-10425:1989 Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne z cegły.

Wymagania techniczne i badania przy odbiorze.

32. PN-EN 1507:2007 Wentylacja. Przewody wentylacyjne z blachy i przekroju

prostokątnym – Wymagania dotyczące wytrzymałości i

szczelności.

33. PN-EN 12220:2001

Wentylacja budynków. Sieć przewodów. Wymiary kołnierzy

o przekroju kołowym do wentylacji ogólnej.

Obowiązujące będą stosowne przepisy i normy obowiązujące w momencie realizacji inwestycji.

Ustala się, że mimo wskazania w dokumentacji technicznej lub ST normy lub przepisu prawnego jako

podstawowego stosowana będzie norma ta, która będzie normą lub przepisem ostatnio wydanym.

04.2010

DZIAŁ 4 ROBOTY W ZAKRESIE INSTALACJI BUDOWLANYCH

ROZDZIAŁ 4.23

INSTALACJE SŁABOPRĄDOWE 1/63







4.23 INSTALACJE SŁABOPRĄDOWE

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23




1. Wstęp................................................................................................................................... 5




1.4. Ogólne wymaganie dotyczące robót..................................................................................... 7

2. Założenia projektowe systemów............................................................................................ 8

2.1. Wymagania w zakresie systemów bezpieczeństwa .............................................................. 8

2.1.1. Strefy bezpieczeństwa.............................................................................................. 8

2.1.1.1. Strefa zewnętrzna................................................................................... 8

2.1.1.2. Strefa ogólna .......................................................................................... 8

2.1.1.3. Strefa specjalna ...................................................................................... 9

2.2. System Telewizji Dozorowej (CCTV) – Założenia systemu................................................... 10

2.3. Urządzenia........................................................................................................................... 12

2.4. Kamery zewnętrzne............................................................................................................. 13

2.5. Kamery wewnętrzne ........................................................................................................... 14

2.5.1. Kamera wewnętrzna kopułowa.............................................................................. 14

2.5.2. Kamera wewnętrzna stacjonarna........................................................................... 15

2.6. Kamera wewnętrzna megapikselowa typ K3 ...................................................................... 16

2.7. Rozmieszczenie kamer ........................................................................................................ 17

2.7.1. Kamery zewnętrzne................................................................................................ 17

2.8. Rejestrator DVR/NVR .......................................................................................................... 17

2.9. Transmisja danych............................................................................................................... 21

2.10. Zasilacze, UPS i szafy dystrybucyjne.................................................................................... 22

2.10.1. Zasilacz kamer wewnętrznych................................................................................ 22

2.10.2. Zasilacz kamer zewnętrznych. ................................................................................ 23

2.10.3. Zasilacz kamer MPx ................................................................................................ 23

2.10.4. Zasilacz UPS (dla CCTV)........................................................................................... 23

2.10.5. Dobór wielkości HDD rejestratora.......................................................................... 24

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



2.11. Okablowanie........................................................................................................................ 24

2.11.1. Założenia ogólne..................................................................................................... 24

2.11.2. Opis instalacji.......................................................................................................... 24

3. Instalacja RTV ..................................................................................................................... 25

4. System sygnalizacji włamania i napadu SSWiN ..................................................................... 25

5. System kontroli dostępu (SKD) ............................................................................................ 26

5.1. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 29

5.2. Założenia systemu ............................................................................................................... 30

5.3. Typy przejść ......................................................................................................................... 31

5.4. Współpraca systemu telefonicznego z systemem kontroli dostępu (SKD) ......................... 32

5.5. Procedury informacyjno – alarmowe.................................................................................. 32

6. Dźwiękowy system ostrzegawczy (DSO) ............................................................................... 33

6.1. Wizualizacja ......................................................................................................................... 35

7. System wykrywania i sygnalizacji pożaru (SAP) .................................................................... 36

7.1. Dane ogólne ........................................................................................................................ 36

7.2. Wizualizacja ......................................................................................................................... 43

7.3. Parametry wymagane dla urządzeń.................................................................................... 43

8. Integracja Systemów Bezpieczeństwa .................................................................................. 45

8.1. Uwagi ogólne....................................................................................................................... 45

8.2. Struktura systemu ............................................................................................................... 46

8.3. Rejestracja zdarzeń.............................................................................................................. 46

8.4. Komunikacja z monitorowanymi systemami ...................................................................... 46

9. System BMS........................................................................................................................ 47

9.1. Założenia ogólne.................................................................................................................. 47

9.2. BAS – system automatyki i monitoringu instalacji technologicznych ................................. 47

9.3. SMS – system bezpieczeństwa obiektu............................................................................... 48

9.4. Architektura systemu .......................................................................................................... 49

10. Poziom bezpośredniej obsługi obiektów .............................................................................. 51

10.1. Sterowniki obiektowe.......................................................................................................... 51

10.2. Elementy wykonawcze ........................................................................................................ 54

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



11. Poziom koncentratorów systemu - Sterowniki sieciowe (koncentratory sieciowe) ................ 54

12. Poziom operatorski systemu BMS........................................................................................ 55

13. Poziom nadrzędny systemu BMS ......................................................................................... 58

14. Procedury globalnego sterowania kompleksem WFAiIS........................................................ 59

15. Obmiar robót ...................................................................................................................... 60

16. Odbiór robót....................................................................................................................... 60



04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



1. Wstęp


Przedmiotem niniejszej ST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót w zakresie instalacji

słaboprądowych wchodzących w zakres budowy budynku Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki

Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego (WFAiIS), zlokalizowanego na terenie Kampusu 600 – lecia

Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – Pychowicach.


Specyfikacja Techniczna stosowana jest jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu



Wymagania zawarte w niniejszej Specyfikacji Technicznej dotyczą robót budowlanych,

w zakresie instalacji słaboprądowych (CCTV, SSWiN, SKD, SAP, DSO, BMS,) w tym opracowania

projektów wykonawczych oraz wykonania robót.

Zakres robót objętych w specyfikacji obejmuje wykonanie:

Poprzedzające wykonanie robót projekty wykonawcze instalacji elektrycznych, winny być

opracowane na podstawie poniżej przedstawionej specyfikacji i swym zakresem obejmować:

− system Telewizji Dozorowej (CCTV),

− system sygnalizacji włamania i napadu (SSWiN),

− system kontroli dostępu (SKD),

− system wykrywania i sygnalizacji pożaru (SAP),

− dźwiękowy system ostrzegawczy (DSO),

− zintegrowany system BMS w tym BAS i SMS,

− integracje podsystemów,

− zapewnienie pełnej współpracy wszystkich systemów,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− Przeszkolenia personelu Zamawiającego,

− Wykonania dokumentacji powykonawczej.

Wykonawca dokona analizy rozwiązań budowlanych, oraz stosownych obliczeń i na ich

podstawie opracuje projekty wykonawcze poszczególnych systemów instalacji, które winny zawierać:

1) Opis techniczny sytemu w tym:

− wnioski z analiz zagrożeń, klasyfikacja obiektu, określenie kategorii zagrożonych wartości,

identyfikacja zagrożonych obszarów lub miejsc, wyznaczenie stref ochrony

i dostępu

− zasady działania systemów

− schematy funkcjonalne i organizacyjne systemów

− schematy ideowe systemów

− bilans energetyczny dla zasilania podstawowego i awaryjnego każdego z systemów

− plan rozmieszczenia urządzeń (na aktualnych podkładach budowlanych)

− plan przebiegu tras kablowych (zwymiarowanie na podkładach budowlanych)

− zestawienie urządzeń (oddzielnie dla każdego systemu) – nazwa, typ, producent,

wyróżnienie urządzeń certyfikowanych/atestowanych, nr certyfikatów oraz kopie

− tablice tras kablowych (opisane wszystkie przewody i ich połączenia)

− schematy listew przyłączeniowych wszystkich urządzeń lub ich grup

2) Obsługa systemów w tym:

− poziomy i kody dostępu (zalecenia dotyczące osób, długości kodów, terminów, zmiany itp.)

− zakres uprawnień obsługi (manipulacji)

− reagowanie na sygnały alarmowe (awarie techniczne, zagrożenia)

− prowadzenie książki zdarzeń alarmowych (rejestry zdarzeń)

3) Zalecenia eksploatacyjne w tym:

− wymogi środowiskowe (wilgotność, temperatura, zadymienie itp.)

− codzienna eksploatacja systemów (czynności związane z wymianą materiałów

eksploatacyjnych tj. taśmy barwiące, tonery, papier do drukarek, dyskietki, płyty CDR itp.)

− zakres i terminy przeglądów konserwacyjnych

− prowadzenie książki eksploatacji systemów

4) Warunki gwarancji na systemy i urządzenia

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



5) Uzgodnienia z Zamawiającym (notatki, protokoły uzgodnień itp.)

6) Licencje użytkowania (kopie)

7) Tabele pomiarów kabli (przewodność, izolacyjność, uziemienie) – zalecane w projekcie, oraz

dokonane w dokumentacji powykonawczej)

8) Załączniki w tym:

− karty technologiczne urządzeń

− projekt umowy konserwacyjnej

− adresy i telefony konserwatora systemów

− wykaz telefonów alarmowych (lokalnych)

Wykonawca jest zobowiązany do wykonania własnych obliczeń oraz doboru urządzeń

w oparciu o wymagania określone w niniejszej specyfikacji.

1.4. Ogólne wymaganie dotyczące robót

Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonanych robót oraz za ich zgodność

z dokumentacją projektową, specyfikacjami technicznymi oraz poleceniami nadzoru inwestycyjnego.

Ogólne wymagania dotyczące robót podano w specyfikacji technicznej 1.0 „Ogólne warunki

techniczne”.

Dla zapewnienia poprawnej współpracy wszystkich systemów wymagana jest pełna

koordynacja pomiędzy projektantami innych instalacji.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



2. Założenia projektowe systemów

2.1. Wymagania w zakresie systemów bezpieczeństwa

2.1.1. Strefy bezpieczeństwa

Przyjęto podział obiektu na trzy strefy bezpieczeństwa:

− zewnętrzną

− ogólną

− specjalną

2.1.1.1. Strefa zewnętrzna

Strefę zewnętrzną tworzy bezpośrednie otoczenie budynku, dojścia i drogi dojazdowe, granicę strefy

tworzą zewnętrzne ściany budynku wraz z drogami i chodnikami, które łączą budynek z otoczeniem.

W strefie mogą występować zagrożenia takie jak:

− przestępstwa o charakterze chuligańskim,

− napady rabunkowe

− kradzieże pojazdów

− kradzieże z włamaniem do pojazdów,

− akty terroru skierowane przeciwko pracownikom i studentom oraz osobom czasowo

przebywającym na terenie Kampusu.

Przewiduje się ochrona strefy poprzez:

− System Telewizji Dozorowej (CCTV), który pozwoli na zasygnalizowanie i zarchiwizowanie

(w celu ewentualnego wykorzystania w procesie dochodzeniowym i dowodowym)

zaistniałych czynów o charakterze przestępczym,

− System Kontroli Dostępu - obejmujący wejścia do budynków Wydziału

2.1.1.2. Strefa ogólna

Strefa ogólna obejmuje swoim zasięgiem cały budynek od wejść poprzez poziome i pionowe drogi

komunikacyjne (korytarze, klatki schodowe, dźwigi osobowe), pomieszczenia użytkowe, techniczne,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



socjalne, gospodarcze, których zakłócenie pracy nie spowoduje nieodwracalnych strat dla całego

budynku. W strefie mogą występować zagrożenia:

− zagrożenie napadem,

− zagrożenie włamaniem, (poprzez otwory drzwiowe i okienne)

− zagrożenie kradzieżą

− zagrożenie aktami terroru, szantażu, wymuszeń

Przewiduje się ochronę strefy poprzez:

− System Sygnalizacji Włamania i Napadu (SSWiN),

− System Telewizji Dozorowej (CCTV),

− System Kontroli Dostępu (SKD).

2.1.1.3. Strefa specjalna

Strefa specjalna obejmuje swoim zasięgiem część pomieszczeń mających wyjątkowe znaczenie dla:

− bezpieczeństwa samego budynku,

− bezpieczeństwa działania Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej jako

instytucji,

− bezpieczeństwa danych elektronicznych,

− bezpieczeństwa przebywających w pomieszczeniach osób.

W tej grupie pomieszczeń znajdują się pomieszczenia: kontroli systemów, serwerownia,

pomieszczenia UPS, rozdzielni piętrowych, w których znajdują się szafy kablowe okablowania

strukturalnego, rozdzielnie RTE, pomieszczenia władz Wydziału, sekretariat.

W strefie mogą występować zagrożenia o charakterze:

− komputerowo - informatycznym,

− ekonomiczno - finansowym,

Przewiduje się ochronę strefy poprzez:

− System Sygnalizacji Włamania i Napadu (SSWiN)

− System Telewizji Dozorowej (CCTV)

− System Kontroli Dostępu (SKD)

Systemy te maja zapewnić:

− pełną kontrolę ruchu osób zarówno pracowników, studentów jak i czasowo

przebywających w budynku poza ustalonymi godzinami pracy,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− zabezpieczenie antynapadowe i antywłamaniowe pomieszczeń z zastosowaniem

indywidualnych stref uruchamianych przez odpowiedzialne za bezpieczeństwo

wydzielonych pomieszczeń osoby.

− pełny nadzór i rejestrację zdarzeń poprzez System Telewizji Dozorowej newralgicznych

węzłów.

2.2. System Telewizji Dozorowej (CCTV) – Założenia systemu

Z uwagi na bezpośrednie sąsiedztwo budynku z przestrzenia publiczną – ulicą w zarządzie miasta

Krakowa, oraz rejon parkingów i szybkiego tramwaju istnieje konieczność pełnego monitorowania

otoczenia zewnętrznego kompleksu budynków.

Biorąc pod uwagę wymienione zagrożenia dla poszczególnych stref należy przyjąć następującą

koncepcję zabezpieczenie obiektu systemem monitoringu wizyjnego:

Dla Systemu Telewizji Dozorowej będzie to rejestracja wszelkich zjawisk zachodzących na

terenie obiektu (w miejscach objętych jego działaniem) przez 24 godziny na dobę. Zakłada się pełne

monitorowanie otoczenia zewnętrznego budynków, wejść oraz parkingu. Monitoring wewnątrz

budynków obejmuje ciągi komunikacyjne, pomieszczenia holu przy windach, barach, bibliotece, sale

wykładowe oraz pomieszczenia zgodnie z kartami technologicznymi.

Z uwagi na różnorodność oraz wielkość źródeł sygnałów wizyjnych, jak również na

konieczność dostarczenia obrazów z wszystkich kamer do pomieszczenia Kontroli Systemów, oraz

przyłączenia w następnej kolejności do systemu budynków przyległych proponuje się rozwiązanie

bazujące na cyfrowych procesorach – serwerach sygnałów analogowych wizyjnych, współpracujących

za pośrednictwem wydzielonej sieci strukturalnej przewodowo – optycznej z komputerami klasy PC

spełniającymi rolę konsoli operatorskich do prezentacji obrazów z dowolnie zestawionych kamer

podłączonych do dowolnych procesorów – serwerów.

Wydzielona sieć przewodowo – optyczna łączyć będzie urządzenia systemu CCTV oraz urządzenia

automatyki kompleksu budynków Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej

z pomieszczeniem Kontroli Systemów.

Dla budynku zaleca się system, który składałby się z jednostek cyfrowych (procesorów –

serwerów), przełącznika sieciowego Fast Ethernet z 2 modułami światłowodowymi Gigabit Ethernet,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



systemu kamer zewnętrznych i wewnętrznych, komputera PC z systemem operacyjnym Windows.

Obie te jednostki działałyby niezależnie.

Jednostki cyfrowe analizowałaby i rejestrowały obraz z kamer znajdujących się na zewnątrz oraz

wewnątrz obiektu, w tym z kamer znajdujących się w salach wykładowych.

Obie jednostki winny być podłączone do przełącznika sieciowego sieci Ethernet, który jest

elementem sieci strukturalnej BMS.

Podgląd może być realizowany przez monitory cyfrowe lub analogowe podłączone do obu

jednostek lub zdalnie poprzez komputer PC zainstalowany w pomieszczeniu kontroli systemów.

Przełącznik sieciowy winien posiadać 2 porty światłowodowe Gigabit Ethernet, jeden przeznaczony

do podłączenia z pomieszczeniem kontroli systemów, drugi przeznaczony do podłączenia z

następnymi obiektami, które będą systematycznie podłączane do systemu.

W okresie, gdy obiekt będzie realizowany, a koszty systemu cyfrowego będą adekwatne do

rozwiązań, należy rozważyć wprowadzenie cyfrowych kamer sieciowych, kolorowych z

przetwornikiem obrazu CCD 1/3” o rozdzielczości max.720 x 486, o kompresji falkowej. Powinny one

obsługiwać protokoły TPC/IP do komunikacji intranetowej i internetowej z wyjściem Ethernet

10BaseT z wbudowanym serwerem sieciowym do obsługi 3 dodatkowych kamer, z wbudowanym

systemem multipleksowej rejestracji cyfrowej na dysku twardym, podgląd w czasie rzeczywistym,

pełnoekranowy lub poczwórny (qard) z detekcją ruchu oraz stykami alarmowymi.

Alarm powinien być wyzwalany przez programowy detektor ruchu lub przez dwa wejścia

styków zwiernych. Po wywołaniu alarmu, kamera wysyła wykonane ujęcia pod wskazany adres

poczty elektronicznej (e-mail) lub zapisuje do pliku na serwerze sieciowym przy użyciu protokołu FTP.

Alarm winien powodować także zadziałanie wewnętrznego przekaźnika, który może być użyty do

przełączania zewnętrznych urządzeń przez dostępne złącza zainstalowane na urządzeniu.

Kamery sieciowe winny posiadać wyjścia do sterowania przesłoną obiektywu oraz wyjścia szeregowe

do sterowania głowic uchylno – obrotowych i obiektywów zmiennoogniskowych.

Do podglądu obrazów przesyłanych przez sieć może być wykorzystany komputer osobisty PC

wyposażony w standardowa przeglądarkę w rodzaju Internet Explorer lub Netscape.

System będzie umożliwiał służbom ochrony obiektu znajdującym się w budynku A, na stały

i bieżący nadzór nad zdarzeniami zachodzącymi we wszystkich budynkach.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



System będzie powiązany z systemem kontroli dostępu i sygnalizacji obecności zrealizowanym na

bazie systemu BMS, dzięki czemu wszystkie informacje alarmowe z systemu BMS zostaną

automatycznie wizualizowane przez system CCTV. Integracja BMS i CCTV pozwoli służbom

zabezpieczeniowym na sprawniejszą ocenę zagrożeń i szybsze podejmowanie decyzji.

Projektowany system będzie uzupełnieniem projektowanych w budynku systemów

zabezpieczeń realizowanych na podstawie zintegrowanego systemu zarządzania budynkiem BMS.

Projektowany system monitoringu wizyjnego będzie zintegrowany z systemami zabezpieczeń SSWiN i

KD przez bezpośrednie połączenia sygnałów wejścia/wyjścia na poziomie obiektowym oraz poprzez

mechanizmy transmisji danych pomiędzy systemami za pośrednictwem techniki klient – serwer OPC.

W każdym z budynków w pomieszczeniu technicznym będą umieszczone rejestratory, które zostaną

połączone z wykorzystaniem infrastruktury światłowodowej sieci LAN z centrum monitoringu

zlokalizowanym w budynku A.

Jednostki cyfrowe analizowałaby i rejestrowały obraz z kamer, znajdujących się na zewnątrz

oraz wewnątrz obiektu, w tym z kamer znajdujących się w salach wykładowych.

Obie jednostki winny być podłączone do przełącznika sieciowego sieci Ethernet, który jest

elementem sieci strukturalnej BMS.

2.3. Urządzenia

Na terenie budynków zakłada się kamery stacjonarne kopułowe, stacjonarne w obudowach

wewnętrznych i stacjonarne w obudowach zewnętrznych. Dodatkowo w miejscach o możliwym

dużym nasileniu obecności ludzi należy zastosować kamery stacjonarne megapikselowe.

Urządzenia winny być dobierane w ostatnich 4 miesiącach przed oddaniem budynku do

eksploatacji, z uwagi na szybki postęp techniczny w tej dziedzinie, przy czym wybierając system

należy brać pod uwagę następujące elementy:

− koszt inwestycyjny systemu,

− koszty eksploatacji,

− koszty związane z rozbudową systemu,

− nowoczesność oraz uniwersalność rozwiązań,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



2.4. Kamery zewnętrzne

Kamery stacjonarne, stosowane na zewnątrz obiektu dla podglądu terenu wokół obiektów, będą

wyposażone w obudowy zewnętrzne. Zastosowane kamery powinny być kompatybilne

z zaprojektowanym systemem i charakteryzować się minimalnymi parametrami i funkcjonalnością:

− Rozdzielczość pozioma 560 linii (tryb kolor), 700 linii (B/W)

− Przetwornik 1/3” z podwójną gęstością CCD

− Ilość pikseli 795(H)x596(V)

− Częstotliwości H:15,625 kHz V:50 Hz

− Synchronizacja Wewnętrzna/Line lock

− Czułość Kolor: 0,2 Lux @ F1,2 kolor: 0,0001 Lux (Sens-up), B/W: 0,01 Lux @ F1,2

− Wyjście wideo CVBS: 1,0 Vp-p / 75 Ω

− Zakres zoom cyfrowego 2x-10x Wł/Wył

− Tryb Dzień / Noc Kolor/Cz-b/Auto ( mechaniczny filtr podcz.)

− WDR 52 dB

− Kompensacja światła tylnego WDR/BLC/HLC/Wył

− Kontrola czułości Niska/Wysoka/Wył

− Balans bieli ATW/AWC/Ręczny wybór 1800°K~10,500°K

− Szybka migawka Auto/Ręczny wybór 1/50s~1/120000s

− Sens-up Wł/Wył (do 256x)

− Kontrola ustawień OSD

− Redukcja szumów

− SSNR Wł/Wył (regulacja poziomu)

− Dodatkowe funkcje Mirror/Flip/Sharpness

− Zdalne sterowanie RS-485 protokół STW oraz Pelco D

− Sterowanie przesłoną DC/Video

− Montaż obiektywu C/CS

− Zasilanie 230 V AC 50Hz

− Obiektyw 1/3”, zmiennoogniskowy 2,8 – 12 mm, przysłona sterowana napięciem DC,

mocowanie CS, F1.4-360, złącze 4-stykowe

Kamera należy umieścić w czarnej obudowie zewnętrznej charakteryzującej się parametrami:

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− Instalacja zestawu kamery w czarnej obudowie przez uchylnie otwieraną pokrywę

− Doprowadzenie przewodów do kamery przez uchwyt mocujący

− Stopień ochrony IP 56,

− Osłona przeciwsłoneczna

− Ogrzewanie szyby o niskim poborze mocy i pracy ciągłej

2.5. Kamery wewnętrzne

2.5.1. Kamera wewnętrzna kopułowa

Kamery kopułowe ze zmienną ogniskową należy zastosować wewnątrz obiektu głównie w ciągach

komunikacyjnych zintegrowane z systemem kontroli dostępu KD wyposażone w obudowy wandalo-

odporne. Zastosowane kamery powinny być kompatybilne z zaprojektowanym systemem

i charakteryzować się minimalnymi parametrami i funkcjonalnością:

− Rozdzielczość pozioma 500 linii TV (kolor), 570 linii TV (cz/b)

− Przetwornik 1/4” Super HAD CCD

− Zasilanie 24V AC

− Zapotrzebowanie na moc elektryczną 5,5 W

− Wyjście wideo 1.0Vp-p / 75Ω

− Stosunek sygnału do szumu S/N 50dB (wyłączony AGC)

− Czułość umożliwiająca osiągnięcie jasnych obrazów przy natężeniu oświetlenia

[email protected] w kolorze i [email protected] (przy wykorzystaniu trybu Sens-Up).

− Cyfrowa redukcja szumów SSNR, polegająca na zwiększenie wartość stosunku sygnału do

szumu (S/N) dająca jasne, ostre obrazy nawet w ciemnościach.

− Funkcję elektronicznego wyboru trybu pracy w zależności od dziennych lub nocnych

warunków pracy. Tryb kolorowy w dziennych warunkach umożliwia osiągnięcie

optymalnych kolorów a tryb czarnobiały w warunkach nocnych pozwala osiągnąć

wiarygodniejszy i bardziej wyrazisty obraz.

− Elektroniczna migawka 1/50 ~ 1/120,000

− Funkcja kompensacji tylniego światła BLC

− Funkcja zwiększenia czułości kamery poprzez integrację ramek obrazu SENS-UP

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− Menu ekranowe OSD

− Wbudowany obiektyw o zmiennej ogniskowej 3.8 mm do 38 mm (10x)

− Automatyczna regulacja ostrości

− Komunikacja z rejestratorem przez łącze RS485

Kamery kopułowe ze zmienną ogniskową powinno się umieścić w miejscach przejść objętych

systemem kontroli dostępu. W normalnym trybie pracy kamera będzie miała za zadania nadzorować

ciągi komunikacyjne (ogólna scena), po uzyskaniu informacji z systemu kontroli dostępu o przejściu,

przejściu nieuprawnionym, nieuprawnionym wykorzystaniu karty dostępu kamera zostanie

automatycznie wysterowana (zmieniona nastawa zmiennej ogniskowej) tak, aby uzyskać możliwie

najlepszy obraz. Zmiana ZOOM sceny kamery będzie możliwa w trybie pracy ręcznej przez operatora

systemu.

2.5.2. Kamera wewnętrzna stacjonarna

Kamery wewnętrzne stacjonarne należy zastosować wewnątrz obiektów głównie w ciągach

komunikacyjnych. Zastosowane kamery powinny być kompatybilne z zaprojektowanym systemem

i charakteryzować się następującymi minimalnymi parametrami i funkcjonalnością:

− Rozdzielczość pozioma 580 linii TV

− Przetwornik 1/3” CCD 470 000 pikselach (efektywnych)

− Zasilanie 24V AC

− Zapotrzebowanie na moc elektryczną 3,5 W

− Wyjście wideo 1.0Vp-p / 75Ω

− Stosunek sygnału do szumu S/N 52dB (wyłączony AGC)

− Czułość umożliwiająca osiągnięcie jasnych obrazów przy natężeniu oświetlenia

[email protected] w kolorze i [email protected] (przy wykorzystaniu trybu Sens-Up).

− Cyfrowa redukcja szumów SSNR, polegająca na zwiększenie wartość stosunku sygnału do

szumu (S/N) dająca jasne, ostre obrazy nawet w ciemnościach.

− Funkcję elektronicznego wyboru trybu pracy w zależności od dziennych lub nocnych

warunków pracy. Tryb kolorowy w dziennych warunkach umożliwia osiągnięcie

optymalnych kolorów a tryb czarnobiały w warunkach nocnych pozwala osiągnąć

wiarygodniejszy i bardziej wyrazisty obraz.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− Elektroniczna migawka 1/50 ~ 1/120,000

− Cyfrowa stabilizacja obrazu DIS redukująca drgania kamery.

− Funkcja kompensacji tylniego światła BLC / HLC

− Funkcja umożliwiająca wybranie źródła synchronizacji kamery (wewnętrzna/line lock)

− Funkcja zwiększenia czułości kamery poprzez integrację ramek obrazu SENS-UP

− Funkcja zamrożenia obrazu z kamery

− Funkcja detekcji ruchu

− Funkcja umożliwiająca tworzenie stref prywatności na obrazie generowanym przez kamerę

− Menu ekranowe OSD

− Obiektyw 2.8 mm – 10 mm,

Kamerę należy umieścić w czarnej obudowie wewnętrznej charakteryzującej się parametrami:

− Instalacja zestawu kamery w czarnej obudowie przez uchylnie otwieraną pokrywę


2.6. Kamera wewnętrzna megapikselowa typ K3

Kamery megapikselowe należy zastosować wewnątrz obiektu w miejscach dużych skupisk ludzi,

holach komunikacyjnych, aulach, jadalniach, czytelniach itp. Mają one za zadanie wizualizację dużych

scen ogólnych. Dzięki zastosowanej technologii operator ma możliwość zwiększenia fragmentów

obrazu (elektroniczny zoom) nie tracąc na jego jakości, funkcjonalność ta pozwoli na lepszą

identyfikację osób. Zastosowane kamery powinny być kompatybilne z zaprojektowanym systemem i

charakteryzować się następującymi minimalnymi parametrami i funkcjonalnością:

− Przetwornik obrazu CMOS 1/2”, kolorowy

− Matryca przetwornika 2048 x 1536 pikseli

− Rozdzielczość 2040 x 1530 przy 15 obrazach na sec.

− Zasilanie przez sieć Ethernet (PoE zgodność z normą IEEE 802.3af )

− Ethernet 10/100 Base-T, automatyczne wykrywanie, RJ45

− Pobór prądu 0,5 A

− Kompensacja tła automatyczna

− Wzmocnienie automatyczne, stały poziom

− Balans bieli automatyczny, multimatryca

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− Standard kompresji obrazu MJPEG

− Wymiary (wys. x szer. x gł.) 63,5 x 76 x 125 mm

− Masa 0,45 kg

− Montaż gwint 1/4” na górnej i dolnej części obudowy

− Mocowanie obiektywu CS (typ C przy użyciu adaptera)

− Obiektyw 1/2”, 4 – 8 mm, F1.4; mocowanie typu C, zmiennoogniskowy, przysłona

sterowana napięciem DC

Kamera zostanie zabudowana w obudowie wewnętrznej charakteryzującej się parametrami:

− Instalacja zestawu kamery w obudowie przez uchylnie otwieraną pokrywę


2.7. Rozmieszczenie kamer

2.7.1. Kamery zewnętrzne

Kamery należy rozmieścić w sposób umożliwiający obserwacją obiektów znajdujących się

w odległości od kilku do kilkudziesięciu metrów od kamery, dla zapewnienia optymalnej możliwości

rozróżniania szczegółów obrazu. Kamery zewnętrzne powinny umożliwiać obserwację obwodową

wszystkich budynków kompleksu WFAiIS oraz terenu między budynkami.

Kamery wewnętrzne winny być zamontowane:

− w korytarzu obserwacja wejścia głównego

− korytarzach z wejściami do sal komputerowych

− w salach komputerowych i pracowni multimedialnej

− w czytelni, oraz pomieszczeniach biblioteki

− innych miejscach uznanych przez użytkownika za niezbędne

2.8. Rejestrator DVR/NVR

Dla celów rejestracji, przesyłu danych i wizualizacji systemu monitoringu wizyjnego należy

zastosować hybrydowy rejestrator CCTV pozwalający na zapis i transmisję co najmniej 19 sygnałów

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



wideo analogowych i IP z wykorzystaniem kompresji obrazów zoptymalizowanej pod kątem

zastosowań w systemach telewizji dozorowej.

System w każdym z budynków jest częścią całego systemu monitoringu, zastosowany

rejestrator musi być kompatybilny z pozostałymi obiektami. Rejestratory będą podpięte do sieci

ethernet i zostaną zwizualizowane i sterowane z pomieszczenia ochrony w budynku A.

Hybrydowy cyfrowy rejestrator sieciowy powinien wykorzystywać technologicznie kompresję

typu MPEG4CCTV zoptymalizowaną i zaadoptowaną do wykorzystania w profesjonalnych systemach

nadzoru CCTV, dostępną dla każdego obsługiwanego kanału.

Algorytm kompresji i dekompresji (ang. codec) powinien umożliwiać niezależne definiowanie

parametrów pracy dla każdego kanału (wejścia) wideo, z uwzględnieniem ustawienia długości GOP

(ang. Group Of Pictures) lub częstości występowania klatek bazowych co zagwarantuje dopasowanie

do charakterystyki obserwowanej sceny i umożliwi dokładne definiowanie parametrów

przepływności strumienia danych.

Procesy kompresji dla kamer analogowych podłączonych do urządzenia powinny być

realizowane wyłącznie przez dedykowane procesory sygnałowe. Niedopuszczalne jest wykonywanie

kompresji przez główny procesor (CPU). System powinien obsługiwać połączenie sieciowe z obsługą

protokołu TCP/IP i prędkością połączenia 1 GBit/sekundę.

System powinien umożliwiać jednoczesne podłączenie kamer analogowych i sieciowych lub

serwerów sieciowych rożnych producentów, aby zapewnić możliwość wyboru odpowiedniego

rodzaju kamery i uniezależnić się od jednego dostawcy kamer. System powinien być jednocześnie

klasyfikowany jako rejestrator cyfrowy oraz rejestrator sieciowy System powinien umożliwiać lokalny

podgląd na żywo i nagrywanie wszystkich podłączonych kamer. Funkcja podglądu bez ograniczeń

musi być dostępna również poprzez połączenie sieciowe z rejestratorem. Podgląd obrazów z kamer w

żaden sposób nie może wpływać na prowadzoną rejestrację.

Rozdzielczość i jakość obrazu powinna być konfigurowana niezależnie dla każdego kanału

(kamery) analogowego i umożliwiać wybór rozdzielczości w formacie QCIF, CIF, 2CIF lub 4CIF oraz

ustawienie współczynnika kompresji / jakości na dowolną wartość z zakresu 1 - 100. Rozdzielczość i

jakość obrazu powinna być konfigurowana niezależnie dla każdej dołączonej kamery sieciowej, aby

udostępnić każdy format i jakość obrazu oferowaną przez dany model kamery. Prędkość

przetwarzania powinna wynosić minimum 50 obrazów na sekundę dla każdej kamery analogowej,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



niezależnie od liczby podłączonych kamer. Podana prędkość przetwarzania powinna być rozdzielona

następująco: dla nagrywania 25 klatek (50 półobrazów) na sekundę (w rozdzielczości 4CIF) lub 25

półobrazów na sekundę (w rozdzielczości 2CIF), dla podglądu 25 półobrazów na sekundę.

System powinien umożliwiać tworzenie wielopoziomowego systemu zabezpieczeń dostępu

w oparciu o hasła. System powinien umożliwiając tworzenie kont pojedynczych użytkowników oraz

grup użytkowników z przypisanymi uprawnieniami dostępu. Prawa dostępu powinny co najmniej

umożliwić rozróżnienie grup administracyjnych (z dostępem do opcji konfiguracji systemu) oraz grup

użytkowych (dostęp do poszczególnych rejestratorów i kamer, podgląd "na żywo" oraz dostęp do

archiwum, definiowanie akcji takich jak przetwarzanie i wyświetlanie stanów alarmowych, tworzenie

kopii zapasowych, drukowanie, eksport sekwencji obrazów).

Dostępne interfejsy powinny obejmować komunikację poprzez TCP/IP (interfejsy sieciowe) i

RS-232 (interfejs portu szeregowego). System powinien przechowywać dziennik zdarzeń (log) z

dokumentacją takich zdarzeń jak alarmy, logowania/wylogowania, zmiany konfiguracji, modyfikacja

daty i czasu. Każde zdarzenie zewnętrzne powinno być udokumentowane co najmniej poprzez datę,

czas, nazwę komputera i nazwę użytkownika. System powinien być skalowany i rozszerzalny aby

umożliwić prostą rozbudowę w razie takiej potrzeby.

System powinien wspierać podłączenie zewnętrznych macierzy dyskowych RAID (poziom 5)

poprzez opcjonalny wewnętrzny kontroler SCSI lub też podłączenie urządzeń iSCSI.

Baza danych powinna umożliwiać automatyczne, selektywne usuwanie obrazów z

najstarszych sekwencji, aby zmniejszyć ich wynikową prędkość rejestracji. Docelowa minimalna

prędkość zapisu oraz czas, po jakim następuje redukcja prędkości zapisu, powinna być konfigurowana

dla każdego segmentu (pierścienia) danych. Opcjonalnie użytkownik może podać, co który obraz w

bazie danych należy zachować, a pozostałe usunąć - np. pozostawiony zostaje tylko co 10 obraz,

pozostałe są usuwane po 30 dniach od dnia wystąpienia zapisu.

Transmisja strumieniowa z każdej z podłączonych kamer powinna być niezależna od

rejestracji oraz w żaden sposób nie wpływać na proces rejestracji, gdy parametry rejestracji są

ustawione na maksymalną rozdzielczość dla kamer analogowych. System powinien obsługiwać

dynamiczną transmisję strumieniową, w celu optymalizacji obciążenia sieci. W tym celu rozdzielczość

i ilość transmitowanych "na żywo" obrazów powinna automatycznie dostosowywać się do rozmiaru

(rozdzielczości) okien podglądu, w których wyświetlane są obrazy z poszczególnych kamer.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



Opóźnienie obrazu przesyłanego "na żywo" nie powinno wynosić więcej niż 150 ms, aby umożliwić

pewne sterowanie jednostkami PTZ.

System powinien pozwalać na wyświetlanie informacji dotyczących kamery, daty, czasu oraz

zdarzeń bądź alarmów, pod, nad, obok obrazu z kamery, lub bezpośrednio na nim. Użytkownik

powinien mieć możliwość ustawiania takich parametrów, jak pozycja, rozmiar, kolor, kolor tła oraz

czcionka, przy pomocy których informacje te są wyświetlane.

System powinien udostępniać, jako podstawowy zbiór funkcji (bez dodatkowych licencji),

proste wykrywanie ruchu, w celu wykrycia aktywności na obserwowanej scenie, jednocześnie będąc

odpornym na zmiany globalne obrazu takie jak zmiany kontrastu i jaskrawości, które mogą być

powodowane przez zmiany oświetlenia lub warunki atmosferyczne (mgła, opady deszczu lub śniegu).

Powinna istnieć możliwość wyłączenia wykrywania ruchu na konkretnym fragmencie sceny.

System powinien automatycznie i w czasie rzeczywistym wykrywać błędy sygnału

synchronizacji wideo, w ten sposób gwarantując natychmiastowe wykrywanie awarii kamery. Poziom

kontrastu, w każdym wejściu analogowym, powinien być monitorowany w czasie rzeczywistym, w

celu natychmiastowego wykrycia pogorszenia się obrazu z kamery wynikającego z jej rozregulowania,

awarii oświetlenia lub sabotażu.

System powinien posiadać opcję szyfrowania, lub inne metody weryfikacji, by zagwarantować

autentyczność rejestrowanych obrazów, aby mogły one stanowić dowód w sądzie. Tworzenie kopii

zapasowych, eksportowanie obrazów, lub sekwencji obrazów (razem z dźwiękiem audio), w celu

przekazania dowodów, powinno być możliwe w zaszyfrowanym formacie na nośnikach CD, DVD, lub

na innym nośniku magazynującym dane połączonych lokalnie, lub poprzez sieć na zdalnych

komputerach PC.

W trakcie procesu eksportowania lub tworzenia kopii zapasowych, oprogramowanie odczytujące

podgląd powinno zostać automatycznie skopiowane razem z sekwencjami wideo na nośnik

magazynujący, aby umożliwić przegląd wyeksportowanych obrazów na standardowym komputerze

klasy PC z systemem Windows, dzięki czemu można uniknąć naruszenia ich integralności oraz unika

się potrzeby dodatkowego instalowania oprogramowania przeglądającego. Dostępna jest możliwość

wydruku (na drukarce podłączonej do komputera PC) obrazów bezpośrednio z poziomu aplikacji

podglądu wraz ze szczegółowymi danymi o tym obrazie (data, czas, nazwa kamery) oraz

z możliwością dołączenia komentarza wpisywanego przez użytkownika.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



System powinien oferować opcje automatycznego tworzenia kopi zapasowych, aby

zagwarantować długoterminowe archiwizowanie odpowiednich sekwencji obrazów i dźwięku.

Konfiguracja tworzenia kopii zapasowych powinna pozwolić użytkownikowi wskazywać różne katalogi

dla przechowywania kopii zapasowych na nośnikach magazynujących połączonych lokalnie lub

poprzez sieć, dla różnych zdarzeń dotyczących tworzenia kopii zapasowych.

Rejestrator powinien się charakteryzować parametrami:

− 16 i 8 wejść (BNC) dla kamer analogowych (PAL/CCIR lub NTSC/EIA); standardowo

zaterminowane 75Ohm z możliwością włączenia wysokiej impedancji

− możliwość podłączenia poprzez sieć TCP/IP kamer i serwerów sieciowych (maksymalnie 19

i 11 kamer zastępujących kamery analogowe)

− 16 wejść alarmowych

− 8 wyjść przekaźnikowych

− 1 wejście audio (stereo, jack 3.5 mm)

− 1 wyjście audio (stereo, jack 3.5 mm)

− 1 wyjście wideo (VGA)

− 1 port szeregowy (RS-232)

− 1 port równoległy (Centronics)

− 1 kart sieciowa (10/100/1000 base-T)

− 8 portów USB 2.0 ( w tym 2 porty na panelu przednim)

− system operacyjny Windows XP Embedded

− Procesor Intel Pentium 4

− 2 x 512 MB pamięci DDR II

− 2x2TB HDD

− Zasilacz: 110 - 230VAC

− Maksymalny pobór mocy: 300W

2.9. Transmisja danych

Połączenie pomiędzy szafą CCTV zlokalizowaną w poszczególnych budynkach a centrum nadzoru

zlokalizowanym w budynku A zostanie zrealizowana na bazie infrastruktury okablowania LAN

wydzielonego dla infrastruktury technicznych. W szafie CCTV zostanie wydany przełącznik ethernet,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



do którego zostanie podłączony rejestrator i kamery IP i dalej łączem światłowodowym zostanie

podłączony do budynku A. Zastosowany przełącznik powinny być kompatybilne z zaprojektowanym

systemem i charakteryzować się minimalnymi parametrami i funkcjonalnością:

− Porty 1000BaseT - 24

− Porty SFP/GBIC - 2

− Porty SFP/GBIC typu Combo

− Porty Power-over-Ethernet (PoE) 24

− Magistrala 48 Gbps

− Wielkość tablicy adresów MAC 8000

− Wielkość pamięci bufora pakietów 256 kB

− Obsługa sieci VLAN 802.1Q VLAN tagging bazujące na porcie

− Funkcjonalności warstwy 2 : 802.1d (STP), 802.3ad (Link Aggregation), Kontrola sztormów

broadcastowych, Port Mirroring

− Obsługiwane kolejki QoS (802.1p) - 2

− Quality Of Service w oparciu o: 802.1p (CoS), port przełącznika

− Kontrola dostępu : Funkcja Port Security

− Pobór mocy / Pobór mocy z PoE: 33 / 225 W

− Zarządzanie i monitoring : DHCP klient, SNMPv1, SNMPv3, program zarządzający działający

w środowisku Windows przez http

− Zasilacz : wbudowany 100-240 V AC

− Obudowa : 1U, 19

2.10. Zasilacze, UPS i szafy dystrybucyjne

2.10.1. Zasilacz kamer wewnętrznych

Dla zasilania kamer wewnętrznych należy zastosować zasilacze 24V z indywidualnym

zabezpieczeniem 1A dla każdej z kamer. Zastosowany system zasilania musi umożliwiać

bezprzerwowe zasilanie z podtrzymaniem minimum 120minut.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



2.10.2. Zasilacz kamer zewnętrznych.

Kamery zewnętrzne maja być zasilone z źródeł 230V AC z potrzymaniem minimum 120 min.

2.10.3. Zasilacz kamer MPx

Dla zasilania kamer wewnętrznych MPx należy zastosować przełączniki ethernet wyposażone w 24

porty Power-over-Ethernet (PoE) : Wydajność każdego portu zasilania 48VDC, 15W.

2.10.4. Zasilacz UPS (dla CCTV)

W celu zagwarantowania ciągłej pracy systemu po zaniku napięcia zasilania należy dobrać zasilacz

UPS gwarantujący pracę systemu przez 120 minut po zaniku zasilania. Zasilacz UPS zostanie wpięty w

trybie by-pass. Zastosowany zasilacz powinien być kompatybilny z zaprojektowanym systemem

i charakteryzować się minimalnymi parametrami i funkcjonalnością:

− Napięcie wyjściowe 230V

− Wydajność przy pełnym obciążeniu 96%

− Zniekształcenia napięcia wyjściowego mniej niż 5% przy pełnym obciążeniu

− Częstotliwość na wyjściu (synchronicznie z siecią) 47–53 Hz przy częstotliwości nominalnej

50 Hz,57–63 Hz przy częstotliwości nominalnej 60 Hz

− Współczynnik szczytu do 5 : 1

− Gniazda wyjściowe (8) IEC 320 C13, (1) IEC 320 C19, (2) IEC Jumpers

− Czas przełączenia zasilania 2-4 ms

− Maksymalny czas pełnego ładowania akumulatora 3 godziny

− Port komunikacyjny DB-9 RS-232,USB,Gniazdo typu SmartSlot

− Diody LED wskazują stan obciążenia, stan prac z sieci: prace z baterii: stan wymiany baterii:

stan przeciążenia

− Wysokość w szafie przemysłowej UPS 3U, baterie 3U

− Poziom hałasu w odległości 1 m od powierzchni urządzenia 53.00 dBA

− Odprowadzanie ciepła 375.00 BTU/godz.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



2.10.5. Dobór wielkości HDD rejestratora

Dobór czasu rejestracji kamer należy obliczyć dla zabezpieczenia 7 dniowego czasu archiwizacji

obrazu z kamer przy wyłączonej detekcji ruchu. Dla włączonej detekcji ruchu czas zapisu powinien się

zwiększyć do minimum 15 dni.

2.11. Okablowanie

2.11.1. Założenia ogólne

Kable muszą mieć opis umożliwiający ich identyfikacje w przypadku awarii. Opis na kablu należy

umieścić z obydwu końców oraz na odejściu kabli na poszczególnych kondygnacjach, jak również w

miejscu wyjścia z budynku.

W budynku okablowanie sygnałowe telewizji dozorowej będzie prowadzone podtynkowo lub

w korytach instalacji słaboprądowych. Należy zawsze sprawdzić parametry stosowanego kabla

i nigdy nie przekraczać wartości 2/3 naciągu maksymalnego określonego w parametrach

technicznych. Kabli sygnałowych nie wolno załamywać pod kątem prostym. Kable powinny być

ułożone w odległości minimum 20cm w trasach równoległych od ciągów instalacji silnoprądowej.

Wyjścia przewodów z rur uszczelnić pianką. W przypadku narażenia kabli na działanie czynników

atmosferycznych należy zastosować osłony zabezpieczające. Przy wprowadzaniu kabli do osłon

stosować dławiki uszczelniające.

2.11.2. Opis instalacji

Kamery wewnętrzne podłączyć kablem koncentrycznym współosiowym YWDXpek75. Do kamer

wewnętrznych doprowadzić zasilanie kablem OMY2x1, dla każdej kamery przewidziano jedno wejście

w zasilaczu (wielowejściowym) 24 VAC. Dodatkowo do kamer kopułowych wyposażonych w port

sterujący RS doprowadzić magistralę sterującą kablem skrętowym UTP 5 kat. (4x2x0,5). Do kamer IP

doprowadzić kabel skrętowy kat, 5e zakończyć wtyczką RJ45, kabel ułożyć zgodnie z zasadami

układania kabli dla okablowania strukturalnego, przestrzegając ograniczenia długości kabla dla PoE.

Do kamer IP nie układać kabli zasilających, zasilanie PoE.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



Dla kamer zewnętrznych montowanych na elewacji budynku ułożyć kabel koncentryczny

współosiowy XWDXpek75, kamery zasilić przewodem YKY 3x1,5.

Kable i przewody układać w zaprojektowanych korytach kablowych podwieszanych do sufitu, rurkach

RL, montowanych do sufitu lub podtynkowo.

3. Instalacja RTV

Budynki należy wyposażyć w instalacje RTV w pomieszczeniach zgodnie z dostarczonymi kartami

technologicznymi. Instalacja powinna być oparta o stację czołową umieszczoną w pomieszczeniu

technicznym budynku, pozwalającą zamontować moduły warunkowego dostępu umożliwiające

dystrybuowanie kanałów płatnych. Ze stacji czołowej sygnał zostanie wyprowadzony do wszystkich

budynków za pomocą światłowodu jednodomowego. W instalacji należy zastosować kable klasy

A+/A++ odporne na działanie promieniowania UV i wilgoć.

4. System sygnalizacji włamania i napadu SSWiN

Przyjęto założenie, że strefa zewnętrzna budynku nadzorowana będzie przez system telewizji

dozorowej CCTV z programowo włączanym detektorem ruchu. Natomiast strefy wewnętrzna ogólna

i specjalna nadzorowane będą przez system sygnalizacji włamania i napadu (SSWiN) zintegrowany na

poziomie obiektowym z systemem kontroli dostępu oraz z systemem automatyki pomieszczeń.

Rozwiązanie takie jest stosowane we wszystkich istniejących budynkach Kampusu 600-lecia

Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W skład systemu sygnalizacji włamania i napadu wchodzą czujniki ruchu, czujniki otwarcia

drzwi, przyciski antynapadowe, sygnalizatory włamania oraz czytniki kart i klawiatury, które są

podłączane bezpośrednio do modułów wejść/wyjść lub sterowników automatyki pomieszczeń, które

komunikują się pomiędzy sobą za pośrednictwem sieci sterowania w międzynarodowym standardzie

PN EN ISO 14908 (LON). Dzięki integracji elementów obiektowych systemu sygnalizacji włamania z

systemem automatyki pomieszczeń unika się rozbudowy infrastruktury systemu sygnalizacji

włamania i napadu oraz zwiększa się funkcjonalność zarówno systemu automatyki jaki i systemu

bezpieczeństwa. Czujniki ruchu zainstalowane w pomieszczeniach i w ciągach komunikacyjnych

spełniają rolę zarówno detektorów nieuprawnionej obecności w okresie uzbrojenia alarmu, jaki i są

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



wykorzystywane do sterowania oświetleniem i klimatyzacją w okresie użytkowania pomieszczeń.

Uzbrajanie i rozbrajanie stref ochrony jest możliwe zarówno za pomocą czytników kart dostępowych,

za pomocą lokalnych klawiatur oraz z harmonogramów lub sterowania ręcznego ze stacji BMS.

Wszystkie zdarzenia zachodzące w systemie są monitorowane i rejestrowane w serwerze BMS, a w

zależności od charakteru zdarzenia i pory doby są także zgłaszane na stacji operatorskiej

przeznaczonej do obsługi systemów bezpieczeństwa. Przyjęto założenie, że wszystkie pomieszczenia

wszystkich segmentów kompleksu WFAiIS usytuowane na parterze, ciągi komunikacyjne oraz

wybrane pomieszczenia wymagające szczególnej ochrony są objęte zintegrowanym systemem

SSWiN. Szczegółowe przypisanie funkcjonalności ochrony poszczególnym pomieszczeniom jest

przedstawione w kartach technologicznych pomieszczeń oraz w kartach zintegrowanego systemu

automatyki i bezpieczeństwa.

5. System kontroli dostępu (SKD)

Celem zapewnienia optymalnych warunków bezpieczeństwa budynku Wydziału Fizyki, Astronomii i

Informatyki Stosowanej, nadzorem będą objęte wszystkie drzwi pozwalające na wejście do budynku i

do pomieszczeń wymagających specjalnej ochrony (strefa ogólna), oraz do przestrzeni wewnętrznych

istotnych dla bezpieczeństwa pracy całego zespołu (strefa specjalna). Podobnie jak system SSWIN,

również system kontroli dostępu powinien być zintegrowany na poziomie obiektowym z systemem

automatyki budynków i powinien komunikować się z innymi elementami systemu z wykorzystaniem

magistrali transmisji danych w standardzie PN EN ISO 14908 (LON). Bezpośrednie współdziałanie

systemu kontroli dostępu i systemu sygnalizacji włamania i napadu umożliwia wykorzystywanie

czytników kart dostępu do uzbrajania i rozbrajania stref ochrony obejmujących zarówno pojedyncze

pomieszczenia, jak i grupy pomieszczeń.

Pomieszczenia wymagające kontroli dostępu oraz funkcjonalność drzwi objętych systemem

określono na kartach funkcjonalności zintegrowanego systemu automatyki i bezpieczeństwa.

Pomieszczenia budynków kompleksu WFAiIS należy objąć systemem sterowania drzwiami, który

będzie realizował następujące zadania:

− kontrolę dostępu,

− funkcję oddymiania,

− funkcję wyjść ewakuacyjnych,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− otwieranie domofonem,

− monitoring czujników otwarcia drzwi oraz użycia przycisków otwarcia normalnego i

alarmowego.

Poprzez monitoring czujników otwarcia drzwi, które podlegają ochronie, system nadrzędny,

współdziałając z sygnałami z czujek ruchu oraz programowalnymi harmonogramami czasowymi dla

każdego punktu podlegającego monitoringowi, powinien realizować funkcję systemu

antywłamaniowego ściśle współpracującego z systemem kontroli dostępu.

Harmonogramy czasowe powinny być programowane z poziomu operatorskiego systemu

BMS przez osoby uprawnione odpowiednim hasłem.

Stany czujek, przycisków oraz stany alarmowe powinny być odwzorowywane na planszach

wizualizacji i archiwizowane w rejestrach zdarzeń i rejestrach alarmów.

Dla poszczególnych drzwi powinny być realizowane różne funkcje sterowania, i tak: kontrola dostępu,

funkcja oddymiania, funkcja wyjść ewakuacyjnych, oraz funkcje dodatkowe takie jak dwustronna

kontrola dostępu, monitoring itp.

Dla każdego typu sterowania należy zaprojektować odpowiednia szafkę sterowniczą, z

zabudowaną aparaturą do realizacji wymaganych funkcji jako szafkę zabudowaną (lico ściany winno

się pokrywać z licem szafki) lub natynkową do zabudowy nad sufitem podwieszanym. Każda z szafek

powinna być wyposażona w zasilacz gwarantujący podtrzymanie zasilania elementów sterowniczych

i wykonawczych w przypadku zaniku zasilania sieci 230 V lub powinna być zasilana z zewnętrznych

obwodów napięcia gwarantowanego.

Zgodnie z wymaganiami oraz wytycznymi Inwestora system kontroli dostępu wymaga

zachowania jednolitości z systemami zastosowanymi na terenie Kampusu, dlatego też należy go

zaprojektować na bazie systemu transmisji danych PN EN ISO 14908 (LON).

System winien bazować na sterownikach kontroli dostępu obsługujących bazy danych

identyfikatorów oraz bazy danych zdarzeń bez udziału komputera nadrzędnego lub nadrzędnej

centralki systemu.

Sterownik winien obsługiwać dwa czytniki kart zbliżeniowych, dwa wejścia dwustanowe, oraz

dwa wyjścia przekaźnikowe. Jedno wejście użyte jest do kontroli sygnału otwarcia zamka lub rygla,

natomiast drugie do kontroli wewnętrznego przycisku otwarcia drzwi. Jedno wyjście przekaźnikowe

powinno być zastosowane do otwierania kontrolowanych drzwi. Do zasilania elektrozaczepu lub

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



elektrorygla należy użyć zwartego styku przekaźnika wyjściowego sterownika kontroli dostępu,

którego rozwarcie przez sterowniki lub układ zasilania zewnętrznego uruchamia otwarcie drzwi.

Wewnętrzny przycisk otwarcia drzwi należy stosować w przypadku jednostronnej kontroli

dostępu, tak aby umożliwił on otwarcie drzwi od wewnątrz obszaru chronionego przez osobę

wychodzącą, bez konieczności identyfikacji i autoryzacji.

System należy tak skonfigurować, aby użycie przycisku wewnętrznego otwarcia

kontrolowanych jednostronnie drzwi było przez niego monitorowane.

W przypadku dwustronnej kontroli dostępu otwarcie drzwi od wewnątrz wymaga

identyfikacji i autoryzacji. W takim przypadku przycisk od strony wewnętrznej nie może być

stosowany. System powinien umożliwiać pracę przejścia podlegającego kontroli albo w trybie

„Kontrola Dostępu” albo w trybie „Sala wykładowa”. W pierwszym przypadku do każdego otwarcia

drzwi koniecznym jest użycie identyfikatora, w drugim wypadku, po użyciu uprawnionego

identyfikatora przejście może zostać ustawione w tryb stałego otwarcia, i dopiero kolejne odczytanie

identyfikatora może przełączyć przejście w stan blokady. Jest to funkcjonalność szczególnie przydatna

do obsługi i ochrony sal wykładowych, laboratoriów studenckich i innych tego typu pomieszczeń, dla

których w trakcie użytkowania koniecznym jest utrzymywanie drzwi w stanie otwarcia, a po

uzbrojeniu pomieszczenie automatycznie podlega ochronie.

Wszystkie sterowane drzwi, które będą posiadały elektrozaczep lub elektrorygiel, należy

wyposażyć w wyłącznik otwarcia awaryjnego. Awaryjne otwieranie drzwi wyzwalane będzie po

zadziałaniu awaryjnego wyłącznika otwierania drzwi po zbiciu szybki, jego zadziałanie winno otwierać

drzwi niezależnie od stanu pozostałych elementów sterowania.

Schemat elektryczny sterowania otwierania rygla lub zaczepu winien działać niezależnie od stanu

pozostałych elementów sterowania drzwiami, dlatego też winien przerwać obwód zasilania rygla lub

zaczepu, i powodować jego natychmiastowe otwarcie.

Użycie przycisku awaryjnego otwarcia drzwi powinno być monitorowane przez system.

Część drzwi, objętych systemem sterowania, musi współpracować z systemem sygnalizacji

pożaru budynku.

Realizacja tej funkcji powinna polegać na wykonaniu następującej sekwencji działań: po

otrzymaniu od systemu sygnalizacji pożaru sygnału alarmu pożarowego powinno nastąpić zwolnienie

zamków oraz rygli bez udziału żadnego sterownika.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



Wszystkie drzwi objęte systemem sterowania powinny realizować funkcję wyjść

ewakuacyjnych, oznacza to, że w przypadku sygnału z centralki pożarowej lub zadziałania wyłącznika

awaryjnego otwarcia drzwi, rygle lub zaczepy zostaną automatycznie zwolnione.

Wszystkie drzwi objęte systemem kontroli sterowania należy wyposażyć w magnetyczne

czujniki otwarcia. Czujniki te winny być niezależne od czujników otwarcia zaczepu lub rygla. Ta

niezależność, kontrolowana przez system, umożliwia rozróżnienie stanu normalnego lub

nieautoryzowanego (inwazyjnego) otwarcia drzwi, umożliwia uruchomienie procedur alarmowych.

System sterowania drzwiami należy zaprojektować modułowo, z podziałem na węzły kontroli

dostępu oraz węzły modułów wejść / wyjść cyfrowych.

Sieć strukturalna systemu BMS, oparta o szybkie magistrale szkieletowe powinna przebiegać

pionowo poprzez poszczególne kondygnacje budynku w poszczególnych segmentach.

Węzły modułów kontroli dostępu, winny być dołączone poprzez odpowiednie interfejsy zabudowane

w poszczególnych pomieszczeniach technicznych zlokalizowanych na każdej kondygnacji tak, aby

tworzyły jedną gałąź obejmującą węzły umieszczone na wszystkich kondygnacjach. Tak

skonfigurowane gałęzie sieci winny być połączone ze sterownikami systemu przechowującymi bazy

danych kodów dostępu.

Szafki sterownicze systemu sterowania drzwiami należy zasilić odpowiednio z najbliższego

pomieszczenia rozdzielni, z obwodów zasilania gwarantowanego. Obwody winny zawierać wyłączniki

różnicowo – prądowe i wyzwalacze zwarciowe.

5.1. Uwagi ogólne

W budynkach dydaktycznych kontrola dostępu obejmuje grupę pracowników oraz grupę studentów.

Dla każdej z grup winny być tworzone elektroniczne karty identyfikacyjne.

Optymalnym rozwiązaniem w obecnym stanie techniki jest system oparty na kartach

dwusystemowych z wykorzystaniem standardu Mifare RF oraz bezstykowych kartach procesorowych

(smart cards). Docelowo system powinien spełniać opisane poniżej wymagania, natomiast jego

realizacja winna przebiegać etapami. W pierwszej kolejności winny być realizowane podstawowe

funkcje, natomiast rozwój systemu winien polegać na stopniowym dodawaniu nowych funkcji w

miarę potrzeb, oraz środków finansowych.

Karta winna spełniać funkcje:

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− karty identyfikacyjnej pracownika,

− karty dostępowej do budynku Wydziału i określonego pomieszczenia

− legitymacji studenckiej

− karty bibliotecznej,

− karty identyfikacyjnej w czytelni,

− karty dostępowej dla studenta do bazy sekretariatu, dziekanatu (zaliczenia, egzaminy itp.)

− karty dostępowej do pracowni studenckich (np. komputerowych)

− udostępnienia usług sieciowych w czytelniach (np. druk artykułów, kserokopie itp.)

− należy rozważyć usługi finansowe (w porozumieniu z bankiem – stypendia, opłaty itp.)

Bezstykowa karta procesorowa posiada wbudowany procesor, który przechowuje dane w postaci

elektronicznej i zawiera także odpowiednie oprogramowanie w skład którego wchodzi procedura ze

specjalnymi funkcjami zapewniającymi bezpieczeństwo (szyfrowanie, PIN, itd.). Karta winna mieć

dwa typy informacji (różne dla pracowników i studentów). Informacje jawne – graficzne realizowane

przy pomocy drukarki termo transferowej, oraz niejawne – elektroniczne, realizowane przy pomocy

oprogramowania.

W ramach realizacji systemów niskoprądowych należy zrealizować system kontroli dostępu

na bazie standardu Mifare z identyfikacją opartą na fabrycznym numerze seryjnym karty.

5.2. Założenia systemu

Przyjęto założenie, że system kontroli dostępu kompleksu budynków WFAiIS będzie w pełni zgodny z

systemem używanym w istniejących budynkach Kampusu. System SKD będzie składał się ze

sterowników drzwi współpracujących z lokalnymi serwerami baz danych. Do pracy systemu nie jest

potrzebna żadna jednostka centralna. Dzięki takiemu rozwiązaniu system jest odporny na awarie,

które mogłyby wyłączyć funkcjonalność ochrony w całym obiekcie. Do systemu SKD może być

podłączona magistralą LON (TP lub IP) stacja operatorska systemu BMS, za pomocą której możliwe

jest konfigurowanie systemu, nadawanie uprawnień oraz rejestracja zdarzeń zachodzących w

systemie. Dzięki konstrukcji systemu bazującej na standardowej magistrali transmisji danych PN EN

ISO 14908 z wykorzystaniem transmisji danych poprzez sieć komputerową, możliwe jest dowolne

sytuowanie stacji operatorskiej, przenoszenie jej pomiędzy budynkami, lokalizacja w centrum

systemów ochrony, itp.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



Stacje operatorskie powinny być kodowane (nadawane indywidualne kody, oraz poziomy

dostępu) np.: tylko podgląd zdarzeń z możliwością kasowania alarmów, tworzenie bazy danych,

podgląd zdarzeń z możliwością kasowania, lecz bez możliwości edycji pamięci zdarzeń (edycji historii).

Nadzorowane drzwi, w zależności od typu przejścia (z kontrolą jednostronną, z kontrolą

dwustronną) winny być odpowiednio wyposażone w elektrozaczep, czujnik otwarcia drzwi urządzenia

kontrolno – sterujące, przycisk otwarcia drzwi i przycisk awaryjnego otwarcia drzwi oraz czytnik (lub

czytniki) do odczytu kart zbliżeniowych (aktywnej o zasięgu 90 cm z możliwością naklejenia

identyfikatora ze zdjęciem, kart aktywnych w formie breloka, zapinki do paska na zegarek o zasięgu

75 cm, pasywnej z identyfikatorem na zdjęcie, lub pasywnej cienkiej, o zasięgu 10-15 cm),

ograniczający możliwość wejścia do nadzorowanej strefy.

Wyjście ze strefy w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia przebywających w strefie ludzi,

umożliwiać będzie przycisk wyjścia ewakuacyjnego i awaryjnego z nadzorem stanu przez system

elektroniczny (użycie przycisku ewakuacyjnego spowoduje uruchomienie procedury alarmowej oraz

wywołanie odpowiednich komunikatów alarmowych na ekranie nadzorującego komputera). Czujnik

otwarcia będzie nadzorował drzwi w sytuacji próby siłowego nieuprawnionego otwarcia (włamania),

oraz w czasie normalnej pracy, zainicjowanie odliczania czasu otwarcia drzwi, dla których został

ograniczony programowo czas otwarcia. Przekroczenie zaprogramowanego czasu otwarcia lub próba

włamania spowodują uruchomienie procedury alarmowej oraz wywołanie odpowiednich

komunikatów alarmowych na ekranie stacji operatorskiej komputera nadzorującego system kontroli

dostępu.

5.3. Typy przejść

W obiektach Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej drzwi objęte systemem kontroli

dostępu mogą pracować w dwóch trybach:

• tryb zwykłej kontroli dostępu – drzwi zablokowane na stałe, każde otwarcie wymaga

odczytania uprawnionego identyfikatora, lub otwarcia od wewnątrz w zależności od typu

(kontrolowane jednostronnie lub kontrolowane dwustronnie)

• tryb sali wykładowej – w okresach, gdy sala wykładowa nie jest użytkowana, drzwi pracują

jak w trybie zwykłej kontroli. W okresach, gdy sala wykładowa ma być użytkowana do celów

dydaktycznych, pierwsze użycie uprawnionego identyfikatora spowoduje odblokowanie

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



drzwi na stałe, kolejne użycie uprawnionego identyfikatora spowoduje zablokowanie drzwi i

przejście w tryb zwykłej kontroli.

W budynkach Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej przewiduje się następujące typy

kontrolowanych przejść:

• PJ-CZ/Z – przejście kontrolowane jednostronnie w ramach systemu SKD z czytnikiem,

przejście „zwykłe”

• PJ-CZ/W – przejście kontrolowane jednostronnie w ramach systemu SKD z czytnikiem,

przejście „sala wykładowa”

• PJ-CZK/Z – przejście kontrolowane jednostronnie w ramach systemu SKD z czytnikiem

i klawiaturą, przejście „zwykłe”

• PJ-CZK/W – przejście kontrolowane jednostronnie w ramach systemu SKD z czytnikiem

i klawiaturą, przejście „sala wykładowa”

• PD-CZ/W – przejście kontrolowane dwustronnie w ramach systemu SKD z czytnikiem,

przejście „sala wykładowa”

• PA-CZ – przejście autonomiczne (nie w ramach systemu SKD) z czytnikiem

5.4. Współpraca systemu telefonicznego z systemem kontroli dostępu (SKD)

W ramach systemu telefonicznego należy przewidzieć możliwość współpracy

z systemem kontroli dostępu. Przy drzwiach do głównych ciągów komunikacyjnych objętych

Systemem Kontroli Dostępu należy od strony strefy niechronionej zainstalować telefony wewnętrzne

pozwalające na wybranie numeru telefonicznego do wybranego pokoju. Użytkownik będzie miał

możliwość zdalnego otwarcia drzwi objętych kontrolą dostępu poprzez przycisk otwarcia drzwi

umieszczony w pokoju, podłączony bezpośrednio do systemu automatyki pomieszczenia w ramach

systemu BMS.

5.5. Procedury informacyjno – alarmowe

Procedury informacyjno - alarmowe, po odczytania karty i otworzeniu drzwi, powinny być

realizowane w następujący sposób:

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− Czujnik otwarcia przekazuje informację o otwarciu drzwi do sterownika przejścia. Sterownik

rozpoczyna procedurę odliczania czasu otwarcia, a gdy drzwi nie zostaną zamknięte przed

upływem zaprogramowanego czasu, wysyła informację alarmową do nadzorującego komputera,

który wyświetla komunikat zawierający numer karty, nazwisko ostatniej osoby otwierającej drzwi,

jak również numer otwartych drzwi. Konsekwencją alarmu winno być wyświetlenie na ekranie

mapy piętra - segmentu, oraz wskazanie drzwi, w których nastąpiło zdarzenie alarmowe, ponadto

uruchomienie sygnalizatora akustycznego w czytniku kart. W przypadku, gdy drzwi są

obserwowane przez kamerę systemu CCTV, system kontroli dostępu powinien wysłać rozkaz do

krosownicy wizyjnej, przywołujący obraz lub sekwencję obrazów przedstawiającą dane drzwi, na

monitor alarmowy systemu CCTV. Komunikat alarmowy może być skasowany tylko przez

uprawnionego operatora, natomiast sygnał akustyczny winien być automatycznie kasowany po

zamknięciu drzwi.

6. Dźwiękowy system ostrzegawczy (DSO)

Dźwiękowy System Ostrzegawczy zostanie zastosowany w budynkach dydaktycznych

i ogólnodostępnych kompleksu WFAiIS. Systemem nie są objęte segmenty B, C, D i J.

Zadaniem systemu rozgłaszania jest umożliwienie przekazywania komunikatów zwykłych

i alarmowych do pomieszczeń, w których mogą przebywać ludzie, oraz obszarów komunikacyjnych na

wszystkich kondygnacjach Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej.

Przyjęto założenie, że system DSO będzie zsynchronizowany z serwerem głosowym oraz będzie

współpracować z systemem nagłaśniania sal wykładowych oraz systemem nagłaśniania budynku.

Należy przewidzieć głośniki, wykonane w technice wysokonapięciowej 100 V, w obudowie

z tworzywa ABS, ognioodporne, zgodnie z normą UL 94 VO.

Należy przyjąć strefowy system nagłaśniania awaryjnego obejmujący:

− korytarze oraz ciągi komunikacyjne,

− powierzchnie wokół sal dydaktycznych

− sale wykładowe (przy wykorzystaniu systemu nagłaśniania sal wykładowych pod

warunkiem przyjęcia przez te systemy priorytetowego sygnału alarmowego)

Sygnałami wejściowymi w systemie powinny być:

− sygnał z mikrofonu,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− sygnał analogowy z systemu nagłaśniania budynku

− nagrane komunikaty głosowe w module LBB 1285: zastosowanie dwóch modułów

umożliwia nagranie komunikatów o łącznej długości 128 s, które powinny być wyzwalane

sygnałem dwustanowym z BMS z Centrum Kontroli Systemów, systemu sygnalizacji pożaru.

Sygnał wyjściowy winien być podawany na wzmacniacze poprzez moduł sterowania wyjściami.

Zastosowanie tego modułu pozwoli na wybieranie stref które będą nagłaśniane. Sygnał wyjściowy,

który obsługuje strefy nagłaśniane z innego systemu (sale wykładowe) winien zostać podany na te

strefy poprzez transformatory dopasowujące.

System powinien umożliwiać:

− przekazanie alarmu głosowego nagranego lub bezpośrednio z mikrofonu do wybranych

stref,

− przekazanie alarmu głosowego do wybranej strefy, nawet wówczas, gdy jest ona

nagłaśniana z innego systemu (wyższy priorytet alarmu),

− przekazanie głosu z sal wykładowych, sal seminaryjnych itp. do sąsiadujących ciągów

komunikacyjnych.

− zarządzanie systemem nagłośnienia we wszystkich budynkach z miejsca,

w którym zostanie zainstalowany główny punkt dowodzenia dla całego kompleksu WFAiIS

UJ

Sprzęt aktywny należy lokalizować w wydzielonych pomieszczeniach.

Głośniki należy rozmieścić średnio 1 głośnik na 25 ÷ 35 m2.

Transformatory sprzęgające należy zainstalować w pobliżu sal wykładowych, do których systemów

nagłaśniania wewnętrznego ma być dostarczany sygnał.

Szafy sterownicze, zawierające urządzenia aktywne, należy zasilić z obwodu napięcia

gwarantowanego.

Wszystkie urządzenia mają posiadać aktualne świadectwo dopuszczenia oraz certyfikaty

zgodności, wydane przez Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej w Józefowie.

Instalacja powinna być przeznaczona do przekazywania komunikatów zwykłych oraz do rozgłaszania

komunikatów i instrukcji postępowania związanych z ewakuacją ludzi w przypadku wystąpienia

zagrożenia pożarowego. Instalacja umożliwiała będzie rozgłaszanie strefowe. Strefy nagłośnienia

należy podzielić zgodnie ze strefami pożarowymi i użytkowymi. Zarządzanie strefami głośnikowymi

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



i sygnałami dźwiękowymi winno być realizowane za pomocą pulpitu sterującego. Operator pulpitu

musi mieć możliwość wysyłania komunikatów do wyselekcjonowanych stref głośnikowych,

korzystając z mikrofonu lub sterując komunikatami automatycznymi zgromadzonymi

w pamięci cyfrowej. Każdy pulpit musi posiadać przycisk alarmowy umożliwiający wysyłanie

automatycznego komunikatu alarmowego do wszystkich stref w budynku.

Po otrzymaniu sygnału z centrali sygnalizacji pożaru system nagłośnienia rozpocznie

nadawanie komunikatów do zaprogramowanych wcześniej stref głośnikowych. Zakończenie emisji

komunikatów winno być realizowane poprzez przyciśnięcie odpowiedniego przycisku na pulpicie

operatora. Do czasu skasowania komunikat będzie nadawany nawet w przypadku, gdy sygnał

z centrali wykrywania zagrożenia zaniknie. Instalacja musi być wykonana w technice 100V.

Ognioodporne głośniki muszą posiadać stopnie regulacji mocy dla właściwego dopasowania stopnia

nagłośnienia odpowiednio do charakteru pomieszczenia lub strefy. W pomieszczeniach, w których

zainstalowane będą sufity podwieszane, należy zastosować głośniki sufitowe, natomiast tam gdzie

nie zostaną zainstalowane sufity podwieszone, należy zastosować głośniki kolumnowe.

Dla pomieszczeń sali konferencyjnych, auli, klatek schodowych należy wykonać

trójwymiarową komputerową symulację akustyczną. Symulacja powinna zawierać lokalizację

głośników oraz spodziewany rozkład ciśnienia akustycznego w pomieszczeniu. Po obliczeniach należy

dokonać koordynacji z innymi branżami w zakresie adaptacji akustycznych.

W budynku, w którym zostanie zainstalowany system DSO zostanie zainstalowana szafa 19”

ze wzmacniaczami oraz baterią akumulatorów. System DSO na terenie kompleksu budynków

zostanie wykonany w technice rozproszonej. Główny punkt zarządzania systemem znajdować się

będzie w głównym budynku „A”. Szafy systemu DSO powinny zostać połączone światłowodem

o właściwościach ognioodpornych. Połączenia szaf będą w topologii pierścienia stanowiącym

redundantną transmisje danych. Wszystkie linie głośnikowe będą schodziły się do lokalnego punktu

zasilającego znajdującego się w pomieszczeniu technicznym.

6.1. Wizualizacja

System DSO powinien zostać wyposażony w wizualizację pozwalającą na określenie stanu całego

systemu. Wizualizacja musi umożliwiać nadawanie ustalonych wcześniej komunikatów lub

odtwarzanie muzyki. Operator systemu posiada pełną możliwość wyłączania komunikatów oraz

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



modulowania głośności w określonych strefach nagłaśniania. W razie wystąpienia zagrożenia

pożarowego system DSO wstrzyma wszystkie komunikaty lub odtwarzaną muzykę oraz uniemożliwi

nadawanie jakichkolwiek komunikatów przez obsługę. Ponadto wizualizacja powinna umożliwiać

obrazowanie aktualnych stanów stref nagłośnieniowych, zajętości mikrofonów o zróżnicowanym

priorytecie, pokazywać wszystkie stany awaryjne oraz alarmy techniczne.

7. System wykrywania i sygnalizacji pożaru (SAP)

7.1. Dane ogólne

System wykrywania i sygnalizacji pożaru obejmuje wszystkie budynki kompleksu Wydziału Fizyki,

Astronomii i Informatyki Stosowanej.

W każdym budynku należy zainstalować niezależną budynkową Centralę Sygnalizacji Pożaru,

która stanowić będzie w pełni niezależny system. Każda centrala budynkowa zostanie podłączona do

centrali głównej systemu SAP obsługującej kompleks WFAIS UJ. Centrala główna systemu SAP

zostanie zamontowana w Centrum Kontroli Systemów. Same centrale, zintegrowane z innymi

systemami w budynku Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, stanowią równocześnie

interfejs pomiędzy czujkami i innymi peryferiami systemu SAP, a komputerowym stanowiskiem

centralnego nadzoru. Będą one sprzęgane w jeden system, w miarę oddawania do użytku

poszczególnych obiektów Wydziału. Zastosowany System Alarmu Pożarowego powinien obsługiwać

adresowalne linie dozorowe, umożliwiające szczegółową lokalizację źródła alarmu. Ze względu na

optymalizację kosztów eksploatacji budynków Kampusu im 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu

Jagiellońskiego, system SAP dla kompleksu WFAiIS powinien być w pełni kompatybilny z systemami

stosowanymi w innych budynkach.

Wszystkie urządzenia stosowane w systemie SAP mają posiadać aktualny certyfikat oraz

świadectwo dopuszczenia do stosowania wydane przez Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony

Przeciwpożarowej w Józefowie.

Zakłada się całkowitą ochronę wszystkich budynków kompleksu WFAiIS, co oznacza, że

systemem wykrywania pożaru należy objąć:

− pomieszczenia użytkowe

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− laboratoria

− aule

− sale konferencyjne

− sale wykładowe

− zaplecza sal

− gabinety

− ciągi komunikacyjne

− klatki schodowe

− przedsionki klatek ewakuacyjnych na każdym poziomie

− przedsionki toalet

− pomieszczenia techniczne

− piwnice

− przestrzenie międzystropowe

− szachty kablowe

W systemie należy przewidzieć zastosowanie następujących elementów:

1) czujek punktowych optycznych, termicznych i wielosensorowych, czujek liniowych, stosowanych

w zależności od typu pomieszczenia.

− czujki optyczne i termiczne w pomieszczeniach użytkowych, technicznych

i technologicznych,

− czujki optyczne na stropie stałym oraz podwieszonym w korytarzach na terenie całego

obiektu,

− czujki optyczne w klatkach ewakuacyjnych i ich przedsionkach na terenie całego obiektu,

2) ręcznych ostrzegaczy pożaru na ścianach w pobliżu wejść do klatek ewakuacyjnych na każdym

poziomie oraz przed wejściami do budynku.

3) modułów kontrolująco-sterujących.

4) sygnalizatorów akustycznych, w przypadku nie objęcia chronionego budynku dźwiękowym

systemem ostrzegawczym (dotyczy segmentów B, C i D).

Należy zapewnić współpracę systemu sygnalizacji pożaru z komputerowym systemem

sterowania budynkiem BMS, który w przypadkach alarmu pożarowego będzie sterował:

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− wyłączeniem instalacji wentylacji poprzez moduły sterujące, na podstawie danych

z matrycy kontrolnej programu central pożarowych,

− systemem dźwigów osobowym i towarowym, przy czym sterowanie winno być

realizowane poprzez podanie styku bezpotencjałowego NZ, zmieniającego stan

w przypadku alarmu pożarowego II stopnia do paneli sterujących windami,

− systemem kontroli dostępu, przy czym sterowanie winno być realizowane przez podanie

styku bezpotencjałowego NZ do kontrolerów drzwi, zmieniającego stan w przypadku

alarmu pożarowego II stopnia.

Oddziaływanie systemu SAP na wyposażenie techniczne budynku należy zrealizować za

pośrednictwem modułów wyjściowych systemu SAP, wyposażonych w beznapięciowe styki

normalnie zamknięte (styki bezpotencjałowe NZ), które mogą ingerować bezpośrednio w obwody

zasilania lub obwody wejść układów sterowania innych systemów lub konkretnych urządzeń.

Zaprojektowany system powinien być wyposażony w zasilacz rezerwowym, zasilany z baterii

akumulatorów wystarczających bez zasilania zewnętrznego na 30 godzin pracy w warunkach

dozorowania oraz 30 minut pracy w warunkach alarmu I lub II stopnia.

Założono rozdzielenie inteligencji systemu na czujki i centralę, co pozwala na zwiększenie

niezawodności systemu. Nawet w przypadku uszkodzenia centralnego procesora, system powinien

generować sygnały alarmu i uszkodzenia z wysokim poziomem wiarygodności.

W systemie nie mogą być zastosowane czujki jonizacyjne, zawierające radioaktywne izotopy.

Czujki systemu SAP powinny odpowiadać za ocenę sygnałów pochodzących z otoczenia

i decyzję wygenerowania sygnału odpowiadającego stopniowi zagrożenia pożarowego.

Informacja o poziomie zagrożenia przekazywana jest do centrali, która z kolei, przed wywołaniem

alarmu, może użyć własnych algorytmów do weryfikacji wiarygodności odebranych sygnałów.

Rozwiązanie takie pozwoli na ograniczenie ilości danych, przesyłanych w liniach dozorowych oraz

zmniejszy prawdopodobieństwo wystąpienia błędu systemowego.

Organizacja systemu i jego reakcje powinny być automatycznie różnicowane zależnie od pory dnia,

obecności personelu czy zmian warunków, w jakich pracują czujki.

System powinien sam prowadzić rutynowe działania (test automatycznej samokontroli), sprawdzać

stan najważniejszych elementów systemu, w celu eliminacji tzw. fałszywych alarmów przez

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



wprowadzenie algorytmów, które ujawniają ewentualne wystąpienie problemów aplikacyjnych

i pozwalają szybko je rozwiązać.

Zastosowane czujki dymu powinny analizować wieloparametrowo sytuację w dozorowanym

pomieszczeniu, porównywać utworzony obraz z zapisanymi w pamięci wzorcami zjawisk pożarowych,

zwodniczych i zakłócających.

W przypadku uszkodzenia centralnego procesora, system powinien generować sygnały

alarmu i uszkodzenia z wysokim poziomem wiarygodności. Informacja o poziomie zagrożenia

powinna być przekazywana do centrali, która z kolei przed wywołaniem alarmu, może użyć własnych

algorytmów do weryfikacji wiarygodności odebranych sygnałów. Rozwiązanie takie pozwoli na

ograniczenie ilości danych przesyłanych w liniach dozorowych oraz zmniejszy prawdopodobieństwo

wystąpienia błędu systemowego. System powinien sam prowadzić rutynowe działania (test

samokontroli), sprawdzić stan najważniejszych elementów systemu, w celu eliminacji tzw. fałszywych

alarmów przez wprowadzenie algorytmów, które ujawniają ewentualne wystąpienie problemów

aplikacyjnych oraz pozwalają szybko je rozwiązać.

Centrala i czujki powinny dzielić pracę między sobą, co pozwala na:

− zmniejszenie natężenia przepływu danych w liniach dozorowych

− większą odporność na zakłócenia

− dużą szybkość przetwarzania danych, niezależną od liczby pracujących w systemie czujek

− wysoką wiarygodność oraz pewność działania systemu

Sieć czujek winna dokonywać wszechstronnego i szybkiego wykrywania i analizowania zjawisk,

podejmując z precyzyjną wiarygodnością decyzję o stopniu występującego zagrożenia. Czujki należy

montować pod stropem, na wysokości stropu.

W przestrzeniach międzystropowych korytarzy głównych należy zainstalować czujki,

natomiast wskaźniki zadziałania wyprowadzić pod strop podwieszony, bezpośrednio pod daną czujką.

Z uwagi na obowiązujące w Polsce przepisy, okablowanie systemu należy wydzielić. Prowadzone

będzie w korytkach instalacji telekomunikacyjnej i wydzielonym orurowaniu podtynkowym, na

doprowadzeniach do czujek, w odległościach nie mniejszych niż 10 cm od instalacji elektrycznych 230

V oraz nie mniejszej niż 30 cm od zwodów instalacji piorunochronnej.

Ponadto przy montażu czujek należy przestrzegać odległości:

− od źródeł ciepła np. opraw oświetleniowych min, 50 cm,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− od przeszkód budowlanych np. podciągów - min. 40 cm,

− od ściany, półki, regału itp. - min. 50 cm,

− od otworów wentylacji mechanicznej - min. 1,5 m

Wszystkie elementy instalacji sygnalizacji pożaru powinny posiadać homologację Centrum Naukowo

– Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej i certyfikat wybranego przez Inwestora Towarzystwa

Ubezpieczeniowego.

System sygnalizacji pożaru winien być zsynchronizowany z systemem oraz instalacją gaśniczą

pomieszczeń specjalnych, w których znajdują się urządzenia elektroniczne takich jak:

− pomieszczenia serwerowi,

− pomieszczenia rozdzielni,

− pomieszczenia centrali telefonicznej

− innych wskazanych przez rzeczoznawcę w zakresie p.poż.

System gaśniczy winien być oparty na gazie FM-200, który gwarantuje bezpieczną ochronę

strategicznych danych, informacji, wartościowego sprzętu elektronicznego. Minimalizuje straty

spowodowane pożarem i związaną z nim przerwą w eksploatacji. Działa szybko i skutecznie nie

niszcząc ochranianych urządzeń i nie powodując jakiegokolwiek zagrożenia dla ludzi przebywających

w pomieszczeniu w chwili wyzwolenia gazu.

Względnie wysoka temperatura wrzenia FM-200 chroni przed niebezpieczeństwem szoku

termicznego dla elektroniki, który mógłby wystąpić w przypadku zastosowania innych środków

gaśniczych, takich jak np. CO2. Ponadto FM-200 nie przewodzi prądu oraz nie jest korozyjny, można

go więc bezpiecznie stosować do zabezpieczenia sprzętu pod napięciem. Nie pozostawia żadnych

osadów ani zabrudzeń, które mogłyby uszkodzić sprzęt elektroniczny, komputery, oprogramowanie,

bazy danych, sprzęt telekomunikacyjny.

Właściwości fizyczne środka gaśniczego FM-200 eliminują również ryzyko powstania szkód

w zabezpieczanych pomieszczeniach oraz uszkodzenia sprzętu z powodu nadciśnienia, co może się

zdarzyć podczas wyzwolenia innych środków gaśniczych.

W opisywanych budynkach przewiduje się zastosowanie cyfrowych siłowników dla klap

pożarowych zamontowanych na kanałach wentylacyjnych. Rozwiązanie takie musi posiadać aktualny

certyfikat wydany przez Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej w Józefowie.

System sterujący klapami powinien umożliwiać zarządzaniem każdej zamontowanej przegrody

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



pożarowej (otwarcie, zamknięcie, test funkcjonalny, automatyczne okresowe testy serwisowe).

Zainstalowany system musi mieć możliwość wykonania pełnej wizualizacji zamontowanych urządzeń

oraz przedstawienie ich na planach graficznych w technice wektorowej. System powinien umożliwiać

obsłudze technicznej, generowania raportów, powiadamiania o wszelkich wykrytych

nieprawidłowościach oraz informowanie o prawidłowym zadziałaniu urządzeń na wypadek

zagrożenia pożarowego.

W celu przeprowadzenia prawidłowej akcji ewakuacji osób przebywających

w budynkach zakłada się sterowanie oraz kontrolowanie następujących urządzeń:

− Automatyka wind, po otrzymaniu informacji z systemu SAP, skieruje kabinę na

kondygnację określoną w scenariuszu pożarowym oraz otworzy i zablokuje drzwi kabiny.

Informacja zostanie dostarczona z jednego z modułów systemu SAP. Dźwig osobowy, po

otrzymaniu informacji o zagrożeniu pożarowym, wykona interakcję zgodną z określonym

scenariuszem pożarowym. Winda będzie wyposażona w styki informujące system SAP o

prawidłowym zadziałaniu lub o niepoprawnym położeniu kabiny osobowej.

− Po wykryciu zagrożenia pożarowego niezbędne jest całkowite odcięcie zagrożonej strefy od

pozostałej części budynku i wyłączenie central wentylacyjnych. W obiekcie znajdować się

będzie system wentylacji i klimatyzacji z centralami wentylacyjnymi. Do każdej centrali

należy doprowadzić styk bezpotencjałowy, informujący centralę o zagrożeniu pożarowym.

Centrala, po otrzymaniu komunikatu, musi przejść w tryb „pożar” zatrzymując swoją pracę.

− W sytuacji pożaru należy wyłączyć wszystkie zestawy nagłaśniające, które nie służą do

rozgłaszania komunikatów alarmowych.

− Klatki schodowe zostaną wyposażone w system oddymiania oraz przewietrzania. System

SAP zostanie połączony lokalnie z centralą odymiania za pomocą styków

bezpotencjałowych, informujących centralę oddymiania o zagrożeniu pożarowym.

Centrala, po otrzymaniu komunikatu, powinna przejść w odpowiedni tryb pracy,

uruchamiając procedurę zawartą w scenariuszu pożarowym. Instalacja sygnalizacji pożaru

będzie monitorowała prawidłowy stan automatyki oddymiającej, odpowiedzialnej za

prawidłowe funkcjonowanie systemu oddymiającego.

− Wszystkie przejścia chronione systemem kontroli dostępu powinny zostać otwarte

w celu przeprowadzenia prawidłowej ewakuacji osób przebywających w budynkach. W

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



tym celu, do każdego przejścia kontroli dostępu należy doprowadzić styk bezpotencjałowy

z systemu SAP, który powinien odciąć zasilanie zwory elektromagnetycznej lub rygla

rewersyjnego zainstalowanego na chronionych drzwiach.

− Drzwi o charakterze przesuwnym powinny zostać otwarte w celu przeprowadzenia

prawidłowej ewakuacji osób przebywających w budynkach. W tym celu, do każdej

automatyki drzwi należy doprowadzić z systemu SAP styk bezpotencjałowy, informujący

o zagrożeniu pożarowym.

− W budynkach przewiduje się zastosowanie instalacji hydrantowej. System SAP będzie

monitorował położenie wszystkich zaworów instalacji oraz przekaże informację

o uruchomieniu instalacji poprzez sygnał z czujnika przepływu.

− System sygnalizacji pożaru będzie przekazywał informację do dźwiękowego systemu

ostrzegania za pomocą styków bezpotencjałowych z każdej strefy pożarowej, w celu

nadawania komunikatów. W kompleksie budynków znajdować się będą różne strefy

rozgłaszania alarmowego i dla każdej z nich należy przewidziano po dwa przekaźniki w

systemie ISP do transmisji sygnałów alarmu pożarowego, oddzielnie dla I i II stopnia. W

trybie alarmowym nadawanie komunikatów do poszczególnych stref odbywać się powinno

odbywać się automatycznie, na podstawie scenariusza pożarowego. Dźwiękowy system

ostrzegania powinie informować system SAP o awariach technicznych oraz wszelkich

nieprawidłowościach.

− Po wykryciu zagrożenia pożarowego należy wyłączyć wszystkie wentylatory małej mocy

oraz inne urządzenia (niebiorące udziału w akcji pożarowej) a które są zasilane z tablic

technicznych. Do każdej z rozdzielni elektrycznej zostanie doprowadzony styk

bezpotencjałowy informujący o zagrożeniu pożarowym. Po otrzymaniu komunikatu,

rozdzielnia przechodzi w tryb „pożar” i wyłącza wszystkie urządzenia nie biorące udziału

w akcji gaszenia pożaru lub ewakuacji.

− Wszystkie urządzenia biorące czynny udział w akacji pożarowej tj: centrale sterujące,

zasilacze buforowe, styki krańcowe zaworów, należy monitorować w celu weryfikacji

prawidłowego zadziałania na wypadek pożaru.

− Sygnalizatory akustyczne należy zasilić z dedykowanych zasilaczy pożarowych

z własną baterią akumulatorów. Obwody zasilające sygnalizatory zostaną sterowane za

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



pomocą modułów wykonawczych systemu SAP. Dodatkowo każdy obwód zostanie

wyposażony w bezpiecznik przeciwzwarciowy oraz przeciwprzetężeniowy.

7.2. Wizualizacja

Wizualizacja systemu SAP powinna być prezentowana na stacji operatorskiej systemu BMS

kompleksu budynków WFAiIS i powinna być zrealizowana podobnie jak

w pozostałych budynkach Kampusu im. 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego, z

zastosowaniem serwera OPC jako techniki przekazywania danych do systemu BMS. System musi

posiadać wyspecjalizowany interfejs graficzny, w pełni kompatybilny z rozwiązaniami stosowanymi w

systemach BMS istniejących budynków, pozwalający na szybką identyfikację i obsługę alarmów.

Poszczególne sytuacje mają być wyświetlane w sposób graficzny, z podpowiedziami

algorytmów postępowania. Ekran obsługi zdarzeń w systemie ma zawierać listę zdarzeń, takich jak

np. alarmy wymagające obsługi przez operatora. Zdarzenia mają być uporządkowane według

kategorii ważności i wyświetlane w kolorze wskazującym rodzaj zdarzenia oraz status jego obsługi.

Przeglądarka obiektów ma umożliwiać nawigację w obszarze wszystkich poziomów instalacji

i zarządzanie wszystkimi skonfigurowanymi elementami. Nawigacja ma odbywać się w strukturze

hierarchicznej, odzwierciedlającej instalację oraz za pomocą map sytuacyjnych. Wizualizowane plany

architektoniczne chronionego budynku muszą umożliwiać powiększenie obszaru w dowolnym jego

fragmencie, wybór kondygnacji lub mapy z terenem zewnętrznym. Ponadto, podczas alarmu system

wizualizacyjny powinien automatycznie przybliżyć i wskazać obszar zagrożenia służbom ochrony.

Wizualizowane plany budynku muszą zawierać aktualny rozkład pomieszczeń według rzeczywistych

aranżacji.

7.3. Parametry wymagane dla urządzeń

System Sygnalizacji Pożaru ma być zbudowany w oparciu o sieć central sygnalizacji pożaru.

Sieć central ma być monitorowana za pośrednictwem UTA.

1) Wymagania dla central systemu sygnalizacji pożaru

− centrala adresowalna, analogowa, pracująca w sieci

− zasilanie rezerwowe – 72h pracy + 0,5h alarmowania

− min. ilość elementów na pętli – 128

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− min. długość pętli – 1,8km

2) Wymagania dla detektorów dymu

− napięcie pracy (modulowane) 12 ÷ 33 VDC

− temperatura pracy –10 ÷ +70 °C

− wilgotność 95 % wzgl.

− kategoria ochrony EN60529/IEC529

− gniazdo IP43,

− adapter gniazda IP44

− zgodność z normami CEA4021 / EN54-7, EN54-17

− wykrywanie rodzajów pożaru TF1–TF9

3) Parametry detektorów temperatury

− napięcie pracy (modulowane) 12 ÷.33 VDC

− temperatura pracy zależnie od parametryzacji

− -10 ÷ +50°C / –10 ÷ +70°C

− wilgotność 95 % wzgl.

− kategoria ochrony EN60529/IEC529

− Gniazdo IP43,

− Zgodność z normami EN54-5, EN54-17

− Sterowanie i monitorowanie urządzeń automatyki pożarowej

− monitorowanie parametrów klap pożarowych lub oddymiania (podczas ruchu klapy oraz

kiedy klapa znajduje się w pozycji miedzy wyłącznikami krańcowymi)

− monitorowanie położenia względem wyłączników krańcowych (pozycja bezpieczeństwa

i oczekiwania)

− monitorowanie zablokowania klapy (brak możliwości ruchu w ogóle lub niemożność

zamknięcia się lub otwarcia.

System SAP musi udostępniać bieżące komunikaty o zdarzeniach w systemie za pośrednictwem

serwera OPC.

Po wykonaniu instalacji należy dokonać sprawdzenia wszystkich elementów systemu oraz

poprawności algorytmów sterująco - monitorujących. Należy uwzględnić wszelkie inne materiały

pomocnicze niezbędne do prawidłowego wykonania systemu, oprogramowanie, dodatkowe uchwyty

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



mocujące, dyble, kołki, elementy nośne okablowania, osłony, itp.

W przypadku instalacji na zewnątrz należy zapewnić stosowną ochronę mechaniczną zarówno

sygnalizatorów jak i okablowania zasilającego.

8. Integracja Systemów Bezpieczeństwa

8.1. Uwagi ogólne

Integracja systemów bezpieczeństwa będzie miała miejsce na bazie serwera BMS, podobnie jak to ma

miejsce w rozwiązaniach stosowanych w istniejących budynkach Kampusu 600-lecia Odnowienia

Uniwersytetu Jagiellońskiego.

System BMS integruje na poziomie obiektowym system automatyki pomieszczeń oraz system

sygnalizacji włamania i napadu oraz system kontroli dostępu. Urządzenia tych systemów pracują na

bazie standardu transmisji danych PN EN ISO 14908 i dzięki temu mogą wymieniać między sobą

informacje oraz współpracować ze sobą bez udziału serwerów komputerowych lub innych jednostek

centralnych. Ponadto serwer BMS współpracuje z systemem alarmu pożarowego SAP za

pośrednictwem serwera OPC. Serwer BMS może także prezentować obrazy video otrzymywane

z systemu CCTV. Zakłada się podłączenie do serwera BMS dwóch stacji operatorskich, jedna z nich

spełnia rolę stacji operatorskiej systemów automatyki, a druga spełnia rolę stacji operatorskiej

systemów bezpieczeństwa. Z wykorzystaniem wydzielonego okablowania strukturalnego stacje te

mogą być usytuowane w różnych pomieszczeniach zarówno kompleksu budynków WFAiIS, jak

i innych obiektów Kampusu.

Serwer BMS integruje następujące podsystemy bezpieczeństwa:

− System sygnalizacji włamania i napadu

− System kontroli dostępu

− System telewizji dozorowej

− System alarmu pożarowego

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



8.2. Struktura systemu

Struktura systemu BMS obejmuje poziom operatorski, poziom komunikacyjny oraz poziom

obiektowy monitorowanych systemów:

− poziom operatorski obejmuje serwer BMS, stację operatorską automatyki oraz może

zawierać jedną stację operatorską do wizualizacji wszystkich podsystemów

bezpieczeństwa, może też zawierać oddzielną stację operatorską do wizualizacji każdego

podsystemu bezpieczeństwa oddzielnie. Poziom ten umożliwia wymianę informacji

z personelem obsługującym system.

− poziom komunikacyjny, w skład którego wchodzą połączenia sieciowe oraz elementy

aktywne infrastruktury sieci sterowania – rutery i konwertery protokołów (gateway).

Poziom ten zapewnia koncentracje danych, integrację, oraz wymianę informacji pomiędzy

urządzeniami korzystającymi z różnych protokołów transmisji.

− poziom obiektowy obejmuje automatykę central wentylacji klimatyzacji i innych urządzeń

technologicznych, zintegrowany system automatyki pomieszczeń, sygnalizacji włamania

i napadu oraz kontroli dostępu a także niezależne podsystemy obiektowe takie jak SAP,

DSO, CCTV.

8.3. Rejestracja zdarzeń

Wszystkie zmiany stanów w nadzorowanych podsystemach bezpieczeństwa, oraz działania

operatorów muszą być zapisywane w kolejności chronologicznej na dysku serwera BMS. Zapisy

muszą być archiwizowane na płytach DVD.

8.4. Komunikacja z monitorowanymi systemami

Serwer BMS komunikuje się z monitorowanymi systemami wykrywania zagrożeń bezpośrednio za

pośrednictwem magistrali transmisji danych w standardzie PN-EN-ISO 14908 (LON) albo poprzez

serwery OPC.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



9. System BMS

9.1. Założenia ogólne

W budynku Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej zakłada się zainstalowanie

zintegrowanego systemu zarządzania BMS (Building Management System – budynek inteligentny),

który poprzez integrację informacji pochodzących od różnych systemów, zainstalowanych w

budynku, umożliwi maksymalizację funkcjonalności, komfortu, bezpieczeństwa oraz minimalizację

kosztów eksploatacji i modernizacji.

Wstępne wytyczne, dotyczące podsystemów BMS w pomieszczeniach Wydziału Fizyki,

Astronomii i Informatyki Stosowanej, określono w załączniku zawierającym karty automatyki i

systemów niskoprądowych dla poszczególnych pomieszczeń kompleksu WFAiIS.

System BMS powinien być w pełni kompatybilny z systemami BMS zainstalowanymi na

istniejących budynkach Kampusu 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Powinien być

zrealizowany na bazie uniwersalnego programu SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) np.

iFix.

System BMS będzie obejmował ściśle współpracujące ze sobą podsystemy:

− BAS – system automatyki i monitoringu instalacji technologicznych

− SMS – system bezpieczeństwa budynku.

9.2. BAS – system automatyki i monitoringu instalacji technologicznych

System BAS jest odpowiedzialny za sterowanie i nadzór nad infrastrukturą techniczną, obejmujący

instalacje i funkcjonalności:

− zintegrowane, indywidualne sterowanie funkcjonalnością każdego pomieszczenia, w

zależności od wymagań określonych w programie funkcjonalno-użytkowym danego

pomieszczenia,

− sterowanie oświetleniem ogólnym w zależności od obecności w pomieszczeniu

− sterowanie oświetleniem administracyjnym oraz nocnym

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− sterowanie nawiewem i wywiewem w zależności od przyjętych harmonogramów zadań

oraz obecności,

− sterowanie pracą urządzeń klimatyzacyjnych i stabilizacja temperatury,

− monitoring temperatury pomieszczeń dla celów sterowania pracą central klimatyzacyjnych

i wentylacyjnych,

− stabilizacja temperatury i wilgotności w wybranych pomieszczeniach,

− monitorowanie zajętości pomieszczeń i obecności w ciągach komunikacyjnych

− monitoring bieżącego poboru energii elektrycznej (EMS), monitoring liczników mediów

oraz monitoring zużycia energii, dla poszczególnych podzespołów obiektu,

− monitoring wind,

− monitoring UPS,

− monitoring rozdzielni elektrycznych,

− monitoring węzłów cieplnych,

− monitoring instalacji technologicznych chłodu i centralnego ogrzewania,

− sterowanie systemami automatyki wentylacji, ogrzewania i chłodzenia (HVAC), w tym

automatyka central wentylacji i klimatyzacji.

System automatyki pomieszczeń z uwagi na monitorowanie zajętości pomieszczeń za pomocą czujek

ruchu dla celów sterowania oświetleniem i wentylacją, monitorowanie obecności w ciągach

komunikacyjnych, winien spełniać także zadania systemu antywłamaniowego, dlatego też system

musi ściśle współpracować z systemem bezpieczeństwa obiektu.

9.3. SMS – system bezpieczeństwa obiektu

System bezpieczeństwa obiektu jest odpowiedzialny za funkcjonowanie instalacji dozoru. System

obejmuje następujące instalacje i funkcjonalności:

− wykrywanie i sygnalizację pożaru oraz realizację oddymiania (SAP), również

odpowiedzialny za pracę wind i innych instalacji technologicznych w przypadku

wystąpienia pożaru

− sygnalizację włamania i napadu (SSWiN),

− system kontroli dostępu (SKD),

− monitoring otwarcia drzwi,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− sterowanie otwieraniem drzwi dla realizacji oddymiania,

− sterowanie odblokowaniem drzwi ewakuacyjnych,

− system telewizji dozorowej (CCTV) w oparciu o cyfrowy, rozproszony monitoring z

wykorzystaniem cyfrowych procesorów (koncentratorów) sygnałów wizyjnych oraz

transmisją obrazów poprzez komputerową sieć przewodowo – optyczną,

− dźwiękowy system ostrzegawczy (DSO);

Zastosowany centralny system monitorowania i zarządzania instalacjami powinien

wykorzystywać rozwiązania techniczne, systemowe i programowe umożliwiające jego etapową

rozbudowę, stosownie do etapów budowy kompleksu Wydziału Fizyki Astronomii i Informatyki

Stosowanej.

System powinien integrować instalacje teletechniczne na poziomie wspólnego protokołu

komunikacyjnego na bazie standardu PN EN ISO 14908, przy założeniu, że wszystkie podsystemy,

które wchodzą w skład systemu, będą pracować autonomicznie.

Dla zapewnienia kompatybilności systemu z istniejącymi oraz przyszłymi podsystemami w

obiektach Kampusu im. 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego, system powinien

posiadać cechy systemu otwartego, niezależnego od jednego producenta lub dostawcy. System

powinien posiadać możliwość pełnej wymiany danych pomiędzy urządzeniami obiektowymi różnych

podsystemów funkcjonalnych oraz współpracować w ramach nadrzędnego systemu zarządzającego,

w sposób umożliwiający użytkownikowi postrzeganie wszystkich specjalistycznych systemów

funkcjonalnych w ramach jednego uniwersalnego interfejsu, na bazie standardu PN EN ISO 14908.

9.4. Architektura systemu

Zakłada się zainstalowanie systemu o architekturze czteropoziomowej, przy integracji systemu BMS

Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej z systemem BMS pozostałych obiektów

Kampusu:

− poziom bezpośredniej obsługi obiektów (sterowniki obiektowe),

− poziom koncentratorów systemu (sterowniki sieciowe), o ile będą niezbędne,

− poziom operatorski i BMS kompleksu WFAiIS,

− poziom integracji Kampusu.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



System BMS kompleksu WFAiIS musi być przystosowany do integracji z wszystkimi istniejącymi

systemami BMS już zrealizowanych obiektów Kampusu.

Do zintegrowania wszystkich systemów sterowania i monitoringu obiektu oraz cyfrowego

systemu telewizji dozorowej, a także dla zapewnienia łączności i przekazywania pełnego stanu

obiektu do centralnej dyspozytorni BMS, zlokalizowanej w budynku Wydziału Fizyki, Astronomii

i Informatyki Stosowanej, należy zaprojektować sieć strukturalną systemu BMS, w sposób

umożliwiający podporządkowanie systemu BMS budynków kolejno realizowanych, wcześniej

wykonanemu systemowi BMS dla budynku WFAIIS, jak również realizację funkcji operatorskich oraz

zarządzania i archiwizacji dla systemu pozostałych obiektów, przez rozszerzenie oprogramowania

użytkowego systemu stacji operatorskich systemu np. Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki

Stosowanej.

Sieć strukturalna BMS budynku Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej winna

obejmować dwa rodzaje sieci komputerowych:

− sieć Ethernet ( klasy 100 Base T oraz FO 1 Gb)

− sieć komunikacyjna węzłów systemu automatyki w standardzie PN EN ISO 14908

z wykorzystaniem kanału Lon over IP oraz kanału TP/FT-10

Sieć Ethernet będzie służyć do przesyłania danych pomiędzy procesorami cyfrowymi systemu CCTV i

stanowiskami monitoringu CCTV oraz do komunikacji pomiędzy lokalnymi sieciami i komputerami

operatorskimi.

Sieć Ethernet systemu BMS w budynku obsługiwana winna być przez przełącznik (switch),

który poprzez włączenie do panelu światłowodowego sieci strukturalnej łączy budynek Wydziału

Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej z siecią główną Kampusu. Ponadto, do przełącznika

winien być podłączony integrator systemu sygnalizacji pożaru z interfejsem Ethernet i protokołem

TCP/IP. Opcjonalnie do przełącznika może zostać podłączony procesor cyfrowy systemu CCTV.

W ramach infrastruktury sieci BMS kompleksu WFAiIS należy przewidzieć wydzielone

połączenie sieciowe pomiędzy WFAiIS i budynkiem CPB, w którym zlokalizowane jest centrum

zarządzania obiektami Kampusu. Należy zapewnić możliwość lokalizacji stacji operatorskich systemu

BMS kompleksu WFAiIS w tym centrum zarządzania. Należy zapewnić także możliwość lokalizacji

stacji systemów bezpieczeństwa kompleksu WFAiIS w lokalizacji wskazanej przez administrację

Kampusu.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



10. Poziom bezpośredniej obsługi obiektów

10.1. Sterowniki obiektowe

Podstawowym warunkiem jest, aby wszystkie sterowniki obiektowe pracowały w standardzie

komunikacyjnym PN-EN-ISO 14908 i miały pełną możliwość bezpośredniego programowania

i zadawania parametrów z poziomu operatorskiego.

System automatyki pomieszczeń należy zaprojektować jako lokalne tablice i skrzynki

sterownicze, które należy zabudować w przestrzeni nad sufitami podwieszonymi, w miejscach

oznakowanych i łatwo dostępnych, lub zlokalizować w szafkach sterowniczych zlokalizowanych we

wnękach, względnie bezpośrednio w sterowanych lub monitorowanych urządzeniach, wyposażyć je

w niezbędne dla danej lokalizacji moduły rozproszonego systemu sterowania. Dopuszcza się

grupowanie automatyki kilku pomieszczeń w jednej, wspólnej obudowie, montowanej

w przeznaczonych do tego celu pomieszczeniach RTE.

Urządzenia lokalnych tablic oraz skrzynek sterowniczych systemu rozproszonego winny

integrować w sobie funkcje sterujące (oświetleniem, przepustnicami itp.) oraz funkcje monitorujące

(stany elementów wykonawczych, liczników energii elektrycznej, ciepła) a także funkcje systemu

antywłamaniowego w zakresie monitoringu czujek ruchu.

Wszystkie moduły rozproszonego systemu sterowania należy łączyć kablem magistralnym w ramach

segmentów sieci.

Sterowniki obiektowe realizują algorytmy sterowania DDC ( Direct Digital Control - bezpośrednie

sterowanie cyfrowe) z regulacją PID oraz akwizycją sygnałów pomiarowych i sygnalizacji dla urządzeń

i instalacji technologicznych takich jak:

− centrale wentylacyjne nawiewne i wywiewne,

− skrzynki nawiewne do pomieszczeń z regulatorami stałego przepływu ,

− zespoły grzejników centralnego ogrzewania (regulacja pionowa lub pozioma na

rozdzielaczach),

− instalacje wody ciepłej,

− belki i stropy chodzące,

− układy chłodzenia i odzysku ciepła,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− oświetlenie.

Wyżej wymienione urządzenia winny być wyposażone w urządzenia peryferyjne takie jak:

− higrostaty kanałowe, czujniki wilgotności na nawiewie (kanałowe przetworniki wilgotności)

montowane na kanale nawiewnym za wentylatorem nawiewnym.

− wyłączniki krańcowe, czujniki wilgotności na wyciągu (kanałowe przetworniki wilgotności)

montowane na kanale wyciągowym przed przepustnicą.

− czujnik temperatury zewnętrznej, (czujnik pomiarowy temperatury pasywny

z przetwornikiem) montowany przed wentylatorem wyciągowym

− czujniki temperatury pomieszczeniowe, (czujnik pomiarowy temperatury pasywny

z przetwornikiem pomieszczeniowym) montowany nadtynkowo na ścianach pomieszczeń

− czujniki temperatury przylgowe,

− czujniki temperatury na nawiewie, (czujnik pomiarowy temperatury pasywny

z przetwornikiem, kanałowy), montowany na kanale nawiewnym za wentylatorem

nawiewnym

− czujniki temperatury na powrocie nagrzewnicy (czujnik pomiarowy temperatury pasywny

z przetwornikiem, w obudowie aluminiowej) montowany na rurociągu wody obiegowej na

powrocie nagrzewnicy.

− czujnik temperatury na wyciągu powietrza (czujnik pomiarowy temperatury pasywny

z przetwornikiem, kanałowy), montowany na kanale wyciągowym przed przepustnicą

− czujnik temperatury po wymienniku (czujnik pomiarowy temperatury pasywny z

przetwornikiem, kanałowy) montowany przed wentylatorem wyciągowym

− czujniki - termostaty przeciwzamrożeniowe,

− kanałowe czujniki temperatury,

− czujniki różnicy ciśnień na nawiewie o zakresie pomiarowym 0 – 1000 Pa montowane na

kanale nawiewnym za wentylatorem nawiewnym oraz na wyciągu montowany na kanale

wyciągowym przed przepustnicą,

− czujniki różnicy ciśnień 100 – 1000 Pa – na filtrach (presostaty) jeden z końców

pomiarowych czujnika montować przed a drugi za filtrem,

− czujniki różnicy ciśnień 100 – 1000 Pa – wentylatorach (presostaty) jeden z końców

pomiarowych czujnika montować przed a drugi za wentylatorem,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− pomieszczeniowe czujniki wilgotności i temperatury w wybranych pomieszczeniach,

− kanałowe czujniki wilgotności i temperatury,

− detektory zajętości ze sterowaniem oświetlenia (do 180 stopni)

− regulatory temperatury pomieszczeń

− regulatory kompaktowe

− siłowniki obrotowe o sprawności 90/15 sec,

− siłowniki zaworów (klap przeciwpożarowych),

− zawory przelotowe,

− zawory trójdrogowe,

− falowniki z filtrami przeciwzakłóceniowymi (przemienniki częstotliwości),

− siłowniki zaworów z nastawą ręczną.

Ponadto powinny być wyposażone w urządzenia DDC takie jak:

− moduły z wejściami analogowymi,

− moduły z wejściami binarnymi,

− moduły zliczające impulsy,

− moduły z wyjściami binarnymi,

− moduły z wyjściami analogowymi,

− moduły z wyjściami analogowymi ze sterowaniem ręcznym,

− moduły pomiarowe,

− moduły meldunkowe,

− moduły sterowania,

Sterowniki obiektowe muszą mieć możliwość współpracy z pomiarowymi urządzeniami

rozliczeniowymi takimi jak:

− liczniki energii elektrycznej

− liczniki ciepła w węźle cieplnym

− liczniki zużycia ciepłej i zimnej wody,

które monitorują urządzenia elektroenergetyczne (stacja trafo, oświetlenie awaryjne, UPS) oraz

nadzorują pracę dźwigów osobowych.

Dzięki uniwersalności wejść sterowników obiektowych, w systemie mogą być stosowane czujniki

i przetworniki pracujące w dowolnym standardzie sygnału wyjściowego.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



10.2. Elementy wykonawcze

Elementy wykonawcze, będą montowane w każdym pomieszczeniu i tak:

− siłowniki przepustnic, na każdej kratce wywiewnej i nawiewnej

− siłowniki zaworów centralnego ogrzewania i chłodu – jeden siłownik i zawór na

pomieszczenie.

11. Poziom koncentratorów systemu - Sterowniki sieciowe (koncentratory

sieciowe)

Podstawowym warunkiem jest aby wszystkie sterowniki sieciowe pracowały w standardzie

PN-EN-ISO 14908 i miały pełną możliwość bezpośredniego programowania i zadawania parametrów

z poziomu operatorskiego. Sterowniki powinny być oparte o przynajmniej 16 bitowy mikroprocesor

z systemem operacyjnym przechowywanym w pamięci ROM. Programy aplikacji DDC i dane, powinny

być przechowywane w pamięci EPROM lub FLASH EPROM celem umożliwienia w razie potrzeby

aktualizacji, uzupełnień i zmian zapamiętanych danych.

Urządzenia spełniające rolę koncentratorów powinny posiadać własny zegar czasu

rzeczywistego oraz bateryjne podtrzymanie pamięci RAM. Przy braku zasilania zarchiwizowane dane

powinny być przechowywane przez minimum 30 dni.

Sterowniki powinny być przeznaczone przez producenta do kompleksowych aplikacji DDC takich jak:

− bezpośredniej kontroli cyfrowej instalacji klimatyzacji, wentylacji, ogrzewania i chłodzenia

(HVAC),

− kontroli poboru energii elektrycznej, w tym sterowanie oświetleniem (EMS) systemem

bezpieczeństwa (SMS),

− wzajemnej komunikacji ( peer – to – peer) z innymi sterownikami

− opcjonalnie do koordynacji, zarządzania i koncentracji danych dla podsieci innych

sterowników.

Każdy ze sterowników powinien posiadać wskaźniki sygnalizujące zasilanie oraz stan w jakim się

znajdują. Wszystkie elementy sterowników oraz wyposażenie dodatkowe należy zabudować

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



w rozdzielniach zasilająco - sterujących zlokalizowanych w wyznaczonych pomieszczeniach lub nad

stropem podwieszonym w miejscach koncentracji sygnałów wejściowych i wyjściowych.

Tablice lokalne BMS, oraz skrzynki sterowania oświetleniem administracyjnym należy zasilić

z rezerwowych pól odpływowych rozdzielnic siły technologicznej. Rezerwowe pola, z których

wyprowadzone będą obwody zasilające tablice BMS należy zabezpieczyć wyłącznikami

różnicowo–prądowymi z wyzwalaczami nadprądowymi.

Tablice lokalne BMS, które sterują pracą urządzeń wentylacji i klimatyzacji należy zasilić

z obwodu siłowego przewidzianego w projekcie instalacji elektrycznej dla zasilania wentylacji

i klimatyzacji.

Rozdzielnie zasilająco sterujące (szafki sterownicze), winny być zasilane z rozdzielnicy napięcia

gwarantowanego RUPS z obwodów dochodzących do pomieszczeń, w których usytuowane będą

poszczególne urządzenia. Obwody zasilania winny zawierać wyłącznik różnicowo–prądowy

z wyzwalaczem zwarciowym.

Przewody zasilające należy prowadzić wzdłuż tras kablowych instalacji elektrycznej budynku,

natomiast kable siłowe i sterownicze 230V AC oraz kable sterownicze i sygnalizacyjne należy układać

na osobnych trasach.

Ochronę przeciwporażeniową należy zaprojektować zgodnie z PN-IEC 60364 – 4-41.

Natomiast dla napięcia 24 V DC, zgodnie z pkt.411.3 w. wym. normy ochrona przeciwporażeniowa

winna być realizowana przez zastosowanie bardzo niskiego napięcia funkcjonalnego FELV.

Przewodzące obudowy oraz konstrukcje wyposażenia i aparatów 230V AC, 24V AC i 12V DC muszą

być podłączone do przewodu ochronnego PE.

12. Poziom operatorski systemu BMS

− Graficzny interfejs operatora będzie utrzymany w konwencji rozwijanego menu zgodnie z

właściwościami systemu SCADA

− Wszystkie główne elementy oprogramowania w tym paski menu, komunikaty systemowe i grafiki

będą w języku polskim.

− Oprogramowanie interfejsu operatora zapewnia dynamiczny dostęp do bazy danych SQL oraz

pozwala na wyświetlanie i modyfikowania danych systemowych w czasie rzeczywistym.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− Zarządzania wszystkich instalacji technicznych odbywać się powinno za pomocą hierarchicznie

powiązanych grafik.

− Podstawowym narzędziem do komunikacji i wydawania poleceń jest mysz komputerowa.

− System wykorzystuje takie elementy MS Windows jak: przeciągane menu, okienka dialogowe,

zbliżanie (powiększanie) elementów obrazu, barwy i animacje ułatwiające zrozumienie pracy

różnych instalacji. Każda grafika może mieć przypisanych max do 120 dynamicznie odświeżanych

punktów. Opisy grafik, punktów, alarmów itd. Mogą być modyfikowalne tylko przez

uprawnionego operatora.

− Oprogramowanie BMS powinno umożliwiać podłączenie funkcji oraz właściwości

oprogramowania innych producentów z poziomu grafiki systemowej.

− Operator uzyskuje dostęp do systemu po podaniu kodu identyfikatora i hasła kontrolnego

przechowywanego w postaci szyfrowanej.

− Zakończenie pracy operatora (wyjście z systemu) odbywa się na żądanie operatora, poprzez

wybór odpowiedniej instrukcji z paska menu, lub automatycznie, jeżeli ani mysz ani klawiatura nie

są używane przez swobodnie predefiniowany okres czasu. Wszelkie operacje wejścia / wyjścia z

systemu są automatycznie zapisywane na logu zdarzeń.

− Dostęp operatora do poszczególnych punktów / grafik / poziomów / funkcji systemu będzie

kontrolowany przez przypisaną mu hierarchię graficzną i jego przywileje.

− Dane wyświetlane na grafice mogą być przypisywane niezależnie od adresu fizycznego sterownika

/ centralki, z której pochodzą, kanału komunikacyjnego czy typu punktu. Grafiki mają możliwość

programowania w czasie normalnej pracy systemu. Poszczególne punkty mają możliwość

przypisania do wielu grafik,. Grafiki mają również możliwość zobrazowania punktów wyliczanych i

pseudo punktów jak również programowania od nich zdarzeń. Każdy punkt fizyczny przypisany

grafice posiada deskryptor alfanumeryczny w języku polskim o długości 16 znaków oraz

dodatkowy opis punktu o długości 30 znaków.

− Podczas zagłębiania się w obrębie hierarchii grafik są wyświetlane nazwy poszczególnych grafik

(najczęściej nazwy obiektów lub instalacji, które dane grafiki przedstawiają) o długości do 255

znaków. Istnieje możliwość poruszania się dowolnie po drzewie hierarchii przez operowanie

myszą jak również przechodzenie do poszczególnych grafik poprzez nazwy lub swobodnie

definiowane skróty jak również poprzez wybieranie interesujących nas punktów.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



− System musi posiadać narzędzia sortowania danych w celu dowolnego kierowania danych do

danego stanowiska (stacji) operatora lub określonego urządzenia wyjściowego, np. drukarki. Klasy

punktów są wybierane dowolnie, jak na przykład wszystkie punkty wykrywania pożaru, punkty

pożarowe drugiego piętra itd. Wyświetlanie i / lub przesyłanie danych na drukarkę lub monitor

następuje w sytuacji dopasowania przeszukiwanej klasy punktu z rzeczywistą przypisaną do

punktu.

− Wartości punktów fizycznych i pseudo są przechowywane w bazie danych SQL i wyświetlane przez

system w czasie rzeczywistym z odpowiednimi deskryptorami, statusem lub wartością analogową

i odpowiednią jednostką miary. Dla pokazania statusu poszczególnych punktów i stanów

alarmowych wykorzystuje się zmianę kolorów symboli na grafice i animacje. Wszystkie punkty są

dynamiczne odświeżane.

− Operatorzy posiadający stosowne uprawnienia mają możliwość bezpośredniej zmiany wartości

punktów z poziomu stanowiska centralnego. Operacji tej można dokonywać za pomocą myszki jak

i poprzez klawiaturę.

− Okno punktów cyfrowych (zarówno wejścia jak i wyjścia) pokazuje aktualny stan danego punktu

(np. pozycja siłownika zaworu. ZAMKNIĘTE, OTWARTE), a operator ma możliwość wyboru

dowolnego stanu i tym samym wysterowania fizycznego urządzenia odpowiadającego danemu

punktowi (zamknięcia lub otwarcia przykładowego zaworu).

− Okno punktów analogowych (zarówno wejścia jak i wyjścia) pokazuje analogową wartość

dziesiętną danego punktu (np. wartość temperatury zewnętrznej). Operator ma możliwość zmiany

tej wartości za pomocą myszki (strzałkami w górę/ w dół) lub z klawiatury. Nowa wartość

analogowa jest przekazywana do odpowiedniego sterownika, który w tym wypadku powinien

zignorować wartość rzeczywistą(odczytywaną z czujnika lub wynikającą z algorytmu regulacji).

− W celu umożliwienia zapoznania się i pracy z systemem nawet mało doświadczonym operatorom

jest on wyposażony w rozbudowaną funkcję pomocy. Pomoc jest w formie dokumentu

hipertekstowego zawierającego odwołania kluczowych słów do innych jego części.

− Operator powinien mieć możliwość podzielenia lub zmiany wielkości poszczególnych okien oraz

możliwość równoczesnego przeglądania w jednym oknie dowolnej grafiki, a w drugim np. innej

grafiki, arkusza kalkulacyjnego, wykresu słupkowego, edytora tekstów itp. Umożliwia to

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



monitorowanie w czasie rzeczywistym dowolnej instalacji podczas równoczesnej pracy np. z

arkuszem kalkulacyjnym.

− Oprogramowanie centralnego stanowiska nadzoru BMS zapewniać powinno użytkownikowi

maksymalną elastyczność, tj. łatwe modyfikowanie i dostosowanie do specyficznych wymagań

urządzeń technicznych zainstalowanych w budynku, zastosowanego oprogramowania oraz

wewnętrznych procedur operacyjnych i podziału zadań personelu. Zmiana konfiguracji systemu,

parametrów programowych i rekordów bazy danych jest możliwa podczas normalnej pracy

systemu poprzez wybór odpowiednich poleceń z menu lub wprowadzenie ich z klawiatury.

13. Poziom nadrzędny systemu BMS

Poziom nadrzędny systemu BMS powinien obejmować:

− serwer systemu nadrzędnego z matrycą RAID,

− stację operatorską systemów automatyki, spełniająca również rolę rezerwowego

serwera systemu nadrzędnego,

− stację operatorską systemów bezpieczeństwa.

Serwer systemu nadrzędnego oraz stacje operatorskie powinny zostać zrealizowane na bazie

komputerów PC desktop wyposażonych w odpowiedni sprzęt (monitory LCD 22” Full HD) i

oprogramowanie.

W serwerze zakłada się zastosowanie matrycy RAID-5 o pojemności całkowitej 1,5

TB. Zakłada się zastosowanie aktualnego systemu operacyjnego firmy Microsoft, ze względu

na konieczność zachowania kompatybilności z systemami BMS w istniejących budynkach

Kampusu.

Oprogramowanie specjalistyczne serwera systemu nadrzędnego powinno obejmować

przykładowo: MS Office Professional 2007, oprogramowanie do integracji sieci LON –

LonMaker Professional TE, oprogramowanie serwera sieci sterującej NL OPC TE,

oprogramowanie iFIX Plus SCADA Pak Unlimited Runtime, oprogramowanie uŜytkowe –

aplikacja wizualizacji i archiwizacji systemów budynku.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



Oprogramowanie specjalistyczne stacji operatorskiej systemów automatyki obejmuje

oprogramowanie iClient Runtime iFIX i oprogramowanie uŜytkowe aplikacji wizualizacji

systemów technologicznych budynku. Na stacji zainstalowane będą takŜe kopie rezerwowe

oprogramowania serwera systemu nadrzędnego. Na stacji operatorskiej systemów

automatyki będzie zrealizowana kopia on-line bazy danych serwera systemu nadrzędnego.

W przypadku awarii serwera systemu nadrzędnego stacja operatorska systemów

automatyki moŜe czasowo przejąć rolę serwera systemu nadrzędnego. Mechanizmy

systemu SCADA iFIX umoŜliwiają automatyczne przekierowania zapytań z oprogramowania

wizualizacji stacji klienckich (tu: stacji operatorskiej systemów automatyki i stacji

operatorskiej systemów bezpieczeństwa) do serwera rezerwowego w przypadku awarii

serwera systemu nadrzędnego.

Oprogramowanie specjalistyczne stacji operatorskiej systemów bezpieczeństwa

obejmuje oprogramowanie iClient Runtime iFIX, oprogramowanie do zarządzania systemem

kontroli dostępu AxWIN, oprogramowanie do współpracy z systemem sygnalizacji poŜaru

oraz oprogramowanie uŜytkowe aplikacji wizualizacji systemów bezpieczeństwa budynku, to

jest systemu kontroli dostępu, systemu sygnalizacji włamania i napadu oraz systemu

sygnalizacji poŜaru.

14. Procedury globalnego sterowania kompleksem WFAiIS

Zadaniem zintegrowanego systemu zarządzania kompleksem Wydziału Fizyki, Astronomii i

Informatyki Stosowanej jest zbieranie informacji z całego systemu, umożliwienie porozumienia się

i wymiany danych pomiędzy wszystkimi elementami podsystemów.

Sterowanie budynkiem powinno się odbywać na podstawie wszystkich zebranych danych i zależności

pomiędzy podsystemami.

Zakłada się pełną integrację podsystemów tak w zakresie okablowania strukturalnego

teletechnicznego, instalacji elektrycznej oświetlenia, odbiorników siłowych, jak również w zakresie

funkcjonalnym systemów SMS, BAS, sieci telefonicznej i komputerowej.

Zakłada się uzyskanie integracji systemu poprzez zastosowanie jednolitego systemu

rozprowadzania okablowania oraz dobór elementów podsystemów SMS, BAS, sieci telefonicznej

i komputerowej, pod kątem kompatybilności międzysystemowej, przy założeniu zastosowania

modułów komunikacyjnych do komunikacji pomiędzy podsystemami na poziomie nie wyższym, niż

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



poziom sterowników sieciowych, z wykluczeniem wymiany danych systemowych przez komputery

operatorskie.

Taki system umożliwi pełną współpracę instalacji automatyki i ochrony obiektu, niezależnie

od pracy systemu wizualizacji związanego ze stanowiskami operatorskimi.

Projekt wykonawczy niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania Wydziału Fizyki, Astronomii

i Informatyki Stosowanej powinien obejmować:

− okablowanie strukturalne dla sieci transmisji danych i głosu, w tym łącza dla instalacji

audiowizualnych

− szczegółową kompletację urządzeń aktywnych

− szczegółową kompletację systemu łączności głosowej

− rozmieszczenie radiobaz systemu łączności komórkowej DECT

− rozmieszczenie przyłączy zewnętrznych (sieć publiczna, sieć MAN, itp.)

15. Obmiar robót

Ogólne wymagania dotyczące obmiaru robót podano w specyfikacji technicznej 1.0 „Ogólne warunki

techniczne”.

16. Odbiór robót

Ogólne wymagania dotyczące odbioru robót podano w specyfikacji technicznej 1.0 „Ogólne warunki

techniczne”.


Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w specyfikacji 1.0 „Ogólne warunki techniczne”.

Płatność za wykonane prace objęte niniejszą specyfikacją należy przyjmować zgodnie z oceną

jakości użytych materiałów i jakości wykonania robót na podstawie wyników pomiarów i badań.

Cena wykonania robót obejmuje wykonanie pełnego zakresu prac ujętego w projekcie

wykonawczym instalacji słaboprądowych

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



Cena wykonania robót obejmuje wykonanie pełnego zakresu robót wymienionych w punkcie 1.3.

niniejszej specyfikacji.


1. PN EN ISO 14908 Otwarta wymiana danych w automatyce budynków, sterowaniu

i zarządzaniu budynkami. Domowe i budynkowe systemy

elektroniczne.

2. PN-EN 13321-1 Otwarta wymiana danych w automatyce budynków, sterowaniu

i zarządzaniu budynkami. Domowe i budynkowe systemy

elektroniczne.

3. PN-EN 60794-2-

11:2006

Kable światłowodowe. Część 2-11: Kable światłowodowe do układania

wewnątrz pomieszczeń. Szczegółowe wymagania dotyczące kabli

jedno- i dwuświatłowodowych stosowanych do okablowania

budynków.

4. PN EN 12354-6:2005 Akustyka budowlana. Określanie właściwości akustycznych budynków

na podstawie właściwości elementów.

5. PN EN ISO 11654 Akustyka. Wyroby dźwiękochłonne używane w budownictwie.

Wskaźnik pochłaniania dźwięku.

6. PN EN 60268-16 Urządzenia systemów elektroakustycznych.

7. PN-EN 60065 Elektroniczne urządzenia foniczne, wizyjne i podobne. Wymagania

bezpieczeństwa użytkowania.

8. PN-EN 50131 Systemy alarmowe – Systemy sygnalizacji włamania.

9. PN-EN 50132 Systemy dozorowe CCTV stosowane w zabezpieczeniach.

10. PN-EN 60849 Dźwiękowe systemy ostrzegawcze.

11. PN-EN 50132-7 Systemy alarmowe. Systemy dozorowe CCTV stosowane

w zabezpieczeniach. Część 7: Wytyczne stosowania.

12. PN-EN 50133-1 Systemy alarmowe. Systemy kontroli dostępu. Wymagania

systemowe.

13. PN-E-08390-5 Systemy alarmowe. Włamaniowe systemy alarmowe. Wymagania

04.2010


ROZDZIAŁ 4.23



i badania sygnalizatorów.

14. PN-ISO 9315 Systemy przetwarzania informacji. Interfejs pomiędzy napędami

dysków elastycznych i ich głównym sterownikiem.

15. PN-IEC-614-1+A1 Wymagania dotyczące rur do instalacji elektrycznych. Wymagania

ogólne.

16. PN-IEC 60364-5-534 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż

wyposażenia elektrycznego. Urządzenia do ochrony przed

przepięciami.

17. PN-IEC 60364-4-47 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona

zapewniająca bezpieczeństwo. Zastosowanie środków ochrony

zapewniającej bezpieczeństwo. Postanowienia ogólne. Środki ochrony

przed porażeniem elektrycznym.

18. PN-EN 50346 Technika informatyczna. Instalacja okablowania. Badanie

zainstalowanego okablowania.

19. PN-M-42379 Sterowniki programowalne. Wytyczne dla użytkownika.

20. PN-IEC 1131-2 Sterowniki programowalne. Wymagania i badania dotyczące sprzętu.

21. PN-EN 61131-5 ENG Sterowniki programowalne – Część 5: Komunikacja.

22. PN-EN 50295 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa. Sterowniki

i urządzenia systemów interfejsu. Interfejs czujnika napędu (AS-i).

23. PN-EN 12098-1 Sterowanie systemami grzewczymi. Część 1: Urządzenia sterujące

systemów ogrzewania gorącą wodą z kompensacją wpływu

temperatury zewnętrznej.

24. PN-IEC 60364-5-534 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór

i montaż wyposażenia elektrycznego. Urządzenia do ochrony przed

przepięciami.

25. PN-EN-ISO/IEC 14908-1 Otwarta transmisja danych w automatyzacji budynków, sterowaniu

i zarządzaniu budynkami. Protokół sieci sterowania. Część 1:

Specyfikacja protokołu.


04.2010


ROZDZIAŁ 4.23




Transmisja za pomocą skrętki dwużyłowej.



Komunikacja za pośrednictwem protokołu internetowego (IP).



Implementacja.

29. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r., Nr 207,

poz.2016, z późniejszymi zmianami).

30. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 19, poz. 177,

z późniejszymi zmianami).

31. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r.

Nr 147, poz. 1229, z późniejszymi zmianami).

32. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity:

Dz. U. z 2000 r., Nr 80, poz. 904, z późniejszymi zmianami).

33. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r., Nr 62, poz. 627,


34. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 1997 r., Nr 54, poz. 348,


35. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków

technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r., Nr 75,

poz. 690, z późniejszymi zmianami).

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25

INSTALACJE ELEKTRYCZNE 1/60







4.25 INSTALACJE ELEKTRYCZNE

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25




1. Wstęp ................................................................................................................................... 5




2. Infrastruktura zasilania WFAiIS: zmiany w stosunku do rozwiązań technicznych projektu

budowlanego z 2007. ............................................................................................................ 6

2.1. Stacja transformatorowa....................................................................................................... 6

2.2. Struktura wewnętrzna zasilania obiektów WFAiIS................................................................ 6

2.3. Wewnętrzne instalacje elektryczne WFAiIS .......................................................................... 8

2.4. Ogólne założenia ................................................................................................................... 9

3. Ocena zgodności i certyfikaty............................................................................................... 12

4. Stacja transformatorowa..................................................................................................... 12

4.1. Usytuowanie stacji transformatorowej............................................................................... 12

4.2. Wyposażenie i zalecenia w zakresie projektu i wykonania stacji........................................ 13

4.2.1. Wymagania branżowe............................................................................................ 14

4.2.2. Montaż urządzeń rozdzielczych, kabli (szynoprzewodów) i osprzętu.................... 14

4.2.3. Montaż transformatorów....................................................................................... 15

4.3. Układ pomiaru energii elektrycznej .................................................................................... 16

4.4. Zasilanie potrzeb własnych stacji transformatorowej......................................................... 16

4.5. Awaryjne wyłączenie zasilania ............................................................................................ 17

5. Zasilanie rezerwowe............................................................................................................ 17

6. Zewnętrzne linie kablowe.................................................................................................... 19

6.1. Trasy projektowanych linii kablowych ................................................................................ 19

6.2. Dane techniczne projektowanych kabli .............................................................................. 20

6.3. Oznaczniki kablowe ............................................................................................................. 20

6.4. Sposób ułożenia kabli .......................................................................................................... 20

6.5. Badania................................................................................................................................ 22

7. Ochrona przed porażeniem.................................................................................................. 23

7.1. Ochrona podstawowa (ochrona przed dotykiem bezpośrednim) ...................................... 23

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



7.2. Ochrona przy uszkodzeniu (ochrona przed dotykiem pośrednim) ..................................... 23

8. Linie kablowe w budynkach................................................................................................. 24

8.1. Eliminowanie zakłóceń ........................................................................................................ 27

8.1.1. Zasady eliminacji zakłóceń elektromagnetycznych................................................ 28

9. Instalacje odgromowe ......................................................................................................... 29

10. Ochrona przeciwprzepięciowa ............................................................................................. 30

11. Połączenia wyrównawcze.................................................................................................... 31

12. Instalacje ochrony przeciwporażeniowej.............................................................................. 33

13. Budowa i projektowanie uziemień....................................................................................... 35

14. Zabezpieczenia w instalacjach elektrycznych........................................................................ 36

15. Osprzęt instalacyjny i rozdzielnice niskiego napięcia............................................................. 37

16. Instalacje oświetleniowe ..................................................................................................... 40

16.1. Oświetlenie zewnętrzne ...................................................................................................... 40

16.2. Oświetlenie wewnętrzne..................................................................................................... 41

16.2.1. Oświetlenie ogólne (podstawowe)......................................................................... 43

16.2.2. Oświetlenie awaryjne ............................................................................................. 43

16.2.3. System Centralnego Monitoringu oświetlenia awaryjnego ................................... 45

17. Instalacja podgrzewaczy wpustów dachowych i rynien......................................................... 46

17.1. Zasilanie instalacji................................................................................................................ 46

17.2. Elementy składowe układu zasilania i sterowania podgrzewaczy ...................................... 46

17.3. Działanie układu zasilania i sterowania............................................................................... 47

17.4. Rozprowadzenie instalacji w budynku ................................................................................ 47

18. Instalacja przeciwoblodzeniowa .......................................................................................... 47

18.1. Elementy składowe i działanie układu zasilania i sterowania ............................................. 48

18.2. Rozprowadzenie instalacji w budynku ................................................................................ 48

19. Zasilanie wentylatorów dachowych ..................................................................................... 48

20. Kablowe systemy nośne ...................................................................................................... 49

21. Obmiar robót ...................................................................................................................... 50

22. Wymagania odbiorowe ....................................................................................................... 50

22.1. Stacja transformatorowa..................................................................................................... 50

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



22.1.1. Dokumentacja powykonawcza............................................................................... 50

22.1.2. Odbiór końcowy ..................................................................................................... 50

22.1.3. Przekazanie stacji do eksploatacji .......................................................................... 51

22.2. Odbiory robót elektrycznych............................................................................................... 51

22.2.1. Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu.................................................. 51

22.2.2. Odbiór częściowy.................................................................................................... 52

22.2.3. Odbiór ostateczny (końcowy)................................................................................. 52

22.3. Wymagania dotyczące przedmiaru i obmiaru robót........................................................... 53


24. Dokumenty związane .......................................................................................................... 53

24.1. Kody CPV robót.................................................................................................................... 53

24.2. Wykaz norm......................................................................................................................... 54

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



1. Wstęp


Przedmiotem niniejszej ST są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych

z wykonaniem instalacji elektrycznych wchodzących w zakres budowy budynku Wydziału Fizyki,

Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego (WFAiIS), zlokalizowanego na

terenie Kampusu 600 – lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – Pychowicach.


Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu



Niniejsze wymagania dotyczą robót budowlanych w zakresie instalacji elektrycznych, w tym

zaprojektowania i wykonania robót.

Zakres prac ujętych w projekcie oraz wykonania robót powinny obejmować:

1) transformatorową 15/0,4 kV,

2) instalacje elektryczne wewnętrzne, w tym:

− instalacje elektryczne pomieszczeń biurowych, pokoi pracowników naukowych (pracy cichej),

pracowników inżynieryjno-technicznych, sal dydaktycznych, wykładowych, konferencyjnych

i seminaryjnych, pracowni i pomieszczeń laboratoryjnych, pomieszczeń laboratoriów

o specjalnych wymaganiach, sal ćwiczeń, pracowni komputerowych, serwerowni,

pomieszczeń biblioteki z częścią magazynowania zbiorów, korytarzy, klatek schodowych,

pomieszczeń technicznych, takich jak warsztaty, wentylatornie, pomieszczenia węzłów

cieplnych, pomieszczeń pomocniczych i sanitarnych,

− oświetlenie zewnętrzne terenu,

− oświetlenie zewnętrzne dróg ewakuacyjnych,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− zewnętrzne linie kablowe SN 15/0,4 KV,

− zewnętrzne linie kablowe NN,

− iluminację obiektu.

2. Infrastruktura zasilania WFAiIS: zmiany w stosunku do rozwiązań

technicznych projektu budowlanego z 2007.

Wszystkie instalacje elektryczne powinny zostać opracowane oraz wykonane zgodnie z normami

określającymi wymagania techniczne dotyczące instalacji elektrycznych oraz z zgodnie

z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury „w sprawie warunków technicznych jakim powinny

odpowiadać budynki i ich usytuowanie”, wraz z późniejszymi zamianami.

OPIS WPROWADZONYCH ZMIAN W STOSUNKU DO ROZWIĄZAŃ TECHNICZNYCH

PROJEKTU BUDOWLANEGO 2007, KTÓRE NALE śY UWZGLĘDNIĆ W TRAKCIE

NASTĘPNYCH FAZ PROJEKTOWANIA I REALIZACJI ZADANIA INWEST YCYJNEGO

2.1. Stacja transformatorowa

Zmieniona została lokalizacja stacji transformatorowej 15/0,4kV.

Aktualnie stacja transformatorowa (stacja trafo) będzie zlokalizowana na poziomie parteru,

w budynku technicznym J, w zewnętrznym narożniku budynku, najbardziej oddalonym od

pozostałych obiektów WFAiIS. Wymagana jest zachowanie dopuszczalnych, określonych

wymaganiami Użytkownika parametrów pól elektromagnetycznych emitowanych przez urządzenia

stacji.

2.2. Struktura wewnętrzna zasilania obiektów WFAiIS

Zmieniona została struktura wewnętrzna systemu zasilania obiektów, a w szczególności:

1) Rozdzielnie główne NN będą zlokalizowane w pomieszczeniach stacji transformatorowej i będą

podzielone na rozdzielnie przyporządkowane jako sekcje do poszczególnych transformatorów

15/0,4kV.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



2) Z poszczególnych sekcji rozdzielni głównych zasilane będą główne odbiory energii

elektrycznej oraz rozdzielnie budynkowe.

3) 7 transformatorów po 800 kVA każdy.

4) Wewnętrzne linie zasilające (WLZ) z rozdzielni głównych w stacji trafo do odbiorów

i rozdzielni budynkowych, prowadzone będą po trasach ziemnych, w ruroblokach

oraz w tunelach i pomieszczeniach technicznych (wentylatorniach), w podziemnych

częściach budynków.

5) Rozdzielnia SN będzie zbudowana w sposób zgodny z Dokumentacją Projektową z użyciem

rozdzielni modułowej o małych gabarytach poszczególnych pól, ze względu na ograniczoną

powierzchnię dostępną w budynku J. Ostateczną strukturę rozdzielni SN określić należy po

otrzymaniu zaktualizowanych warunków przyłączenia do sieci ENION SA ZEK Grupa Tauron

i uzgodnić z operatorem sieci.

6) Rozdzielnie główne NN zbudowane jako dwusekcyjne, ze sprzęgłem, wyposażone

będą w zautomatyzowane układy Samoczynnego Załączenia Rezerwy (SZR) pracujące w układzie

rezerwy ukrytej (obydwa zasilania będą czynne), przy czym należy uwzględnić odciążanie

rozdzielni w przypadku wystąpienia awarii i zadziałania układ SZR. Odciążanie polegać będzie

na wyłączeniu niektórych odbiorów o niższym priorytecie, jak np. systemy wentylacji

i klimatyzacji oraz części odbiorów z grupy instalacji siły technologicznej.

Wyjątkiem od powyższych zasad jest sekcja rozdzielni głównej zasilająca sieć

dedykowaną, która pracować będzie jako niezależna i niezwiązana z inną sekcją.

7) Z głównych rozdzielni zasilane będą bezpośrednio takie rodzaje odbiorów, jak:

− systemy wentylacji i klimatyzacji,

− rozdzielnie budynkowe,

− dźwigi,

− węzły ciepłownicze,

− kurtyny powietrzne przy wejściach.

8) Zasilanie wewnętrznych instalacji w budynkach oparte będzie na rozdziale napięcia

w rozdzielniach budynkowych, zbudowanych jako jednosekcyjne, zasilane za pośrednictwem

wewnętrznych linii zasilających (WLZ) z poszczególnych sekcji rozdzielni głównych.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



2.3. Wewnętrzne instalacje elektryczne WFAiIS

1) Zasilanie wewnętrznych instalacji elektrycznych WFAiIS oparte będzie na systemie tablic

piętrowych zasilanych z rozdzielni budynkowych, zlokalizowanych w pomieszczeniach

technicznych, w podziemiach budynków. Przewiduje się następujące rodzaje tablic:

− Tablice TS zasilające instalacje siły technologicznej i gniazd wtykowych ogólnego

przeznaczenia,

− Tablice TO zasilające instalacje oświetlenia ogólnego i awaryjnego. Nie jest przewidziane

oddzielne zasilanie dla oświetlenia administracyjnego,

− Tablice TK zasilające sieć dedykowaną.

2) Tablice rozdzielcze zasilane będą w systemie magistralnym (w jednym pionie ze wspólnej linii)

lub indywidualnie, w zależności od konfiguracji budynku.

3) Przy budowie instalacji należy przestrzegać następujących zasad:

− Instalacje wewnętrzne, począwszy od rozdzielni głównej zbudowane będą w układzie TNS,

− Należy stosować wyłączniki czterobiegunowe w obwodach trójfazowych i dwubiegunowe

w obwodach jednofazowych, z zabezpieczonym biegunem N.

− Należy stosować wyłączniki ochronne różnicowoprądowe klasy A, reagujące na prąd

zakłóceniowy sinusoidalny i pulsujący oraz klasy B, reagujące również na prądy

zakłóceniowe wyprostowane. Te ostatnie zaleca się stosować w obwodach zasilania

przemienników częstotliwości. W obwodach zasilania komputerów i urządzeń

teleinformatycznych należy stosować wyłączniki różnicowoprądowe krótkozwłoczne.

− Wewnętrzna instalacja uziemiająca, tzw. „wtórna” oraz instalacja połączeń

wyrównawczych powinna być wykonana wyłącznie z użyciem przewodów

miedzianych, przy czym należy zadbać o dobór odpowiednich przekrojów przewodów

ochronnych. Przekroje przewodów powinny, nie tylko spełniać minimalne wymagania

określone w normie, ale uwzględniać charakter obiektu oraz jego nasycenie aparaturą, która

jest wrażliwa na zakłócenia elektromagnetyczne, jak i sama je generuje.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



2.4. Ogólne założenia

1) Instalacje i urządzenia elektryczne, przy zachowaniu przepisów rozporządzenia w sprawie

warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki, przepisów odrębnych dotyczących

dostarczania energii, ochrony przeciwporażeniowej, ochrony środowiska oraz bezpieczeństwa

i higieny pracy, a także wymagań Polskich Norm odnoszących się do tych instalacji i urządzeń,

powinny zapewniać:

− Dostarczenie energii elektrycznej o odpowiednich parametrach technicznych do

odbiorników, stosownie do potrzeb użytkowych,

− Ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, przepięciami łączeniowymi oraz

atmosferycznymi, powstawaniem pożaru, wybuchem i innymi szkodami,

− Ochronę przed emisją drgań i hałasu powyżej dopuszczalnego poziomu oraz przed

szkodliwym oddziaływaniem pola elektromagnetycznego.

2) Pomieszczenia stacji transformatorowej usytuowane w budynku muszą spełniać warunki:

− Zachowania odległości poziomej i pionowej od pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt

ludzi co najmniej 2,8 m,

− Zachowania odległości poziomej i pionowej od pomieszczeń laboratoryjnych, wyposażonych

w aparaturę wrażliwą na wpływ pól elektromagnetycznych, które zapewnią utrzymanie

w dopuszczalnych granicach, ich oddziaływania na tę aparaturę,

− Ściany i stropy będą stanowiły oddzielenia p.poż. oraz będą miały zabezpieczenia przed

przedostawaniem się cieczy i gazów.

3) Budynek należy zasilić, z co najmniej dwóch źródeł energii elektrycznej, oraz wyposażyć

w samoczynnie załączające się oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne).

4) Oświetlenie bezpieczeństwa zwane oświetleniem awaryjnym stref wysokiego ryzyka należy

stosować w pomieszczeniach, których nawet krótkotrwałe wyłączenie oświetlenia

podstawowego może spowodować zagrożenie dla życia i zdrowia użytkowników lub

spowodować znaczne straty materialne. Eksploatacyjne natężenie tego oświetlenia powinno

wynosić min. 10% natężenia oświetlenia podstawowego i nie mniej niż 15lx. Czas działania tego

oświetlenia, powinien być nie mniejszy niż 1 godzina lub w przypadku gdy spełnia również

funkcję oświetlenia ewakuacyjnego 2 godziny. Oświetlenie ewakuacyjne należy stosować

w pomieszczeniach, na drogach ewakuacyjnych oraz w strefach otwartych (oświetlenie

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



zapobiegające panice). Oświetlenie ewakuacyjne powinno działać nie mniej niż 2 godziny od

zaniku zasilania oświetlenia podstawowego.

5) W pomieszczeniach, które są użytkowane przy zgaszonym oświetleniu podstawowym, należy

stosować oświetlenie przeszkodowe, zasilane napięciem bezpiecznym, wyposażonym

w podstawowe znaki wskazujące kierunek ewakuacji.

6) Ogólne oświetlenie światłem sztucznym pomieszczenia przeznaczonego na stały pobyt ludzi

powinno zapewniać odpowiednie warunki użytkowania całej jego powierzchni. Temperatura

barwowa oraz wskaźnik oddawania barw zastosowanych źródeł światła dla poszczególnych

pomieszczeń - wg kart technologicznych. Wymagane natężenia oświetlenia – zgodnie z Polskimi

Normami i zgodnie z ewentualnymi dodatkowymi wymagania ujętymi w kartach

technologicznych.

7) Oświetlenie światłem sztucznym połączonych ze sobą pomieszczeń przeznaczonych na stały

pobyt ludzi oraz do ruchu ogólnego (komunikacji) nie powinno wykazywać różnic natężenia,

wywołujących olśnienie przy przejściu między tymi pomieszczeniami.

8) W instalacjach elektrycznych należy stosować:

− Kable z żyłami wykonanymi z miedzi, w izolacji i powłoce z PVC (nie dotyczy to kabli

SN 15kV, których żyły robocze mogą być wykonane z aluminium i posiadać mogą

izolację z polietylenu usieciowanego, a powłokę z PVC)

− Przeciwpożarowe wyłączniki instalacji elektrycznej budynku umożliwiające odłączenie

od sieci zasilającej i usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi

oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpływami atmosferycznymi, także ingerencją

osób niepowołanych,

− Oddzielny przewód ochronny i neutralny w obwodach rozdzielczych oraz odbiorczych,

− Urządzenia ochronne różnicowoprądowe lub odpowiednie do rodzaju instalacji inne

środki ochrony przeciwporażeniowej,

− Wyłączniki nadprądowe i bezpieczniki topikowe w obwodach odbiorczych,

− Zasady selektywności (wybiórczości) działania zabezpieczeń,

− Połączenia wyrównawcze główne i miejscowe łączące przewody ochronne z częściami

przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Zasady prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach prostych, równoległych

do krawędzi ścian i stropów,

− Urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej.

9) Przeciwpożarowy wyłącznik prądu powinien odcinać dopływ prądu do wszystkich obwodów,

danego obiektu (wyznaczonej strefy), z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia,

których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru. Należy go umieścić w pomieszczeniu

ochrony obiektu.

10) Odcięcie dopływu prądu przeciwpożarowym wyłącznikiem nie powinno powodować

samoczynnego załączania drugiego źródła energii elektrycznej z wyjątkiem źródła zasilającego

oświetlenie awaryjne.

11) Należy wprowadzić odpowiednie blokady, uniemożliwiające zadziałanie automatycznych

układów SZR, w przypadku wyłączenia zasilania wyłącznikiem przeciwpożarowym.

12) Jako uziomy instalacji elektrycznej należy wykorzystywać metalowe konstrukcje budynku,

zbrojenia fundamentów, oraz inne metalowe elementy umieszczone w fundamentach

(bednarkę FeZn 40x5), i stanowiące sztuczny uziom fundamentowy.

13) Prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urządzeń elektrycznych w budynku powinno zapewniać

bezkolizyjność z innymi instalacjami w zakresie odległości i ich wzajemnego usytuowania.

14) Główne poziome ciągi instalacji elektrycznych poza budynkami należy prowadzić bezpośrednio

w ziemi lub w rurach kablowych, a w budynkach w tunelach technicznych, kanałach i pod

stropami pomieszczeń technicznych, takich jak, warsztaty, wentylatornie, itp.

15) Główne pionowe ciągi instalacji elektrycznych należy prowadzić w wydzielonych kanałach lub

szybach instalacyjnych zgodnie z Polskimi Normami, ujętymi w pkt.1 niniejszej specyfikacji.

16) Przewody i kable elektryczne należy prowadzić w sposób umożliwiający ich wymianę bez

naruszania konstrukcji budynku. Przewody i kable wraz z zamocowaniami stosowane w

systemach zasilania i sterowania urządzeniami służącymi ochronie przeciwpożarowej powinny

zapewniać ciągłość dostawy energii elektrycznej w warunkach pożaru przez wymagany czas

działania urządzenia przeciwpożarowego nie mniejszy niż 90 minut.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



3. Ocena zgodności i certyfikaty

Ocena zgodności oznacza działanie polegające na wykazaniu, że określony wyrób i proces jego

produkcji jest zgodny z wymaganiami określonymi w normach i przepisach prawnych.

W wyniku procesu certyfikacji bądź atestacji, producent wyrobu otrzymuje Certyfikat Zgodności lub

Świadectwo Zgodności potwierdzające spełnienie przez wyrób wymagań określonych w przepisach.

Tylko wyroby posiadające Certyfikat Zgodności lub Świadectwo Zgodności mogą być użyte

w instalacjach. Każdy wyrób przed montażem musi zostać zaakceptowany przez

Zarządzającego kontraktem.

Certyfikat Zgodności albo Świadectwo Zgodności wystawione przez stronę trzecią podwyższa

zaufanie do wyrobu, dając odbiorcy poczucie mocnych gwarancji, że wyrób został dobrze

sprawdzony, a proces jego produkcji podlega ciągłemu nadzorowi.

Urządzenia oraz wyroby zastosowane w obiekcie winny odpowiadać warunkom

i uregulowaniom prawnym, w tym:

− Ustawie o systemie oceny zgodności z dnia 30 sierpnia 2002, ze zmianami ogłoszonymi

w ustawie z dnia 15 grudnia 2006 r. o zmianie ustawy o systemie oceny zgodności

i o zmianie niektórych innych ustaw, która to ustawa została opublikowana w Dzienniku

Ustaw nr 249 z 2006r. poz. 1834.,

− Ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. nr 92, poz. 881),

− Rozporządzeniom wykonawczym właściwych ministrów do ustawy o systemie oceny

zgodności poświęcone sprzętowi elektrycznemu oraz kompatybilności elektromagnetycznej.

4. Stacja transformatorowa

4.1. Usytuowanie stacji transformatorowej

Pomieszczenie stacji transformatorowej należy usytuować w pomieszczeniach budynku technicznego

J, w narożniku budynku najbardziej odległym od innych budynków WFAiIS, w taki sposób, aby jak to

określono w rozdziale 2.4 spełnione były warunki:

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Zachowania odległości poziomej i pionowej od pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt

ludzi co najmniej 2,8 m,

− Zachowania odległości poziomej i pionowej od pomieszczeń laboratoryjnych, wyposażonych

w aparaturę wrażliwą na wpływ pól elektromagnetycznych, które zapewnią utrzymanie

w dopuszczalnych granicach, ich oddziaływania na tę aparaturę,

− Ściany i stropy będą stanowiły oddzielenia p.poż. oraz będą miały zabezpieczenia przed

przedostawaniem się cieczy i gazów.

Wszystkie pomieszczenia stacji transformatorowej, umieszczone będą na jednym poziomie (parteru)

budynku J, w ten sposób aby zapewnić:

− Montaż urządzeń i wyposażenia stacji,

− Wprowadzenie kabli średniego i niskiego napięcia do wnętrza stacji,

− Swobodny dostęp do pomieszczeń stacji dla służb technicznych ENION ZEK.

4.2. Wyposażenie i zalecenia w zakresie projektu i wykonania stacji

Stację transformatorową należy zlokalizować w wydzielonych pomieszczeniach niedostępnych dla

osób nieupoważnionych. Proponowana lokalizacja w narożniku zewnętrznym (w stosunku do

pozostałych obiektów WFAiIS, budynku technicznego J, umożliwi spełnienie wymagań operatora

publicznej sieci elektroenergetycznej, w zakresie warunków przyłączenia do tej sieci, jak również

zminimalizuje odległość rozdzielni głównej 0,4kV od poszczególnych obiektów, przy jednoczesnym

zminimalizowaniu wpływu zakłóceń generowanych przez urządzenia stacji na wyposażenie

laboratoriów.

Roboty elektromontażowe winny obejmować:

− Czynności przygotowawcze polegające na organizacyjnym przygotowaniu robót, tj. ustaleniu i

przygotowaniu potrzebnych pracowników, sprzętu, narzędzi, materiałów, technologii i

harmonogramu montażu,

− Montaż rozdzielnic prefabrykowanych SN 15 kV, np., Schneider, ABB, Siemens

lub równoważnych i okablowania lub alternatywnie zastosowania szynoprzewodów jako

głównych torów silnoprądowych stacji,

− Montaż tablicy licznikowej,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Montaż transformatorów 15/0,4 kV, np. AREVA, Legrand (Zucchini), ABB, Siemens

lub równoważnych,

− Montaż rozdzielnic NN 0,4 kV np. Siemens, Moeller, Schneider lub równoważnych

− Montaż uziemień, instalacji odgromowej i połączeń wyrównawczych,

− Montaż urządzeń, aparatury, osprzętu, kabli, obwodów pomocniczych,

− Dostawa sprzętu pomocniczego,

− Przeprowadzenie prac rozruchowo – regulacyjnych.

Przed zainstalowaniem osprzętu, aparatury, urządzeń i innych materiałów należy sprawdzić ich stan

techniczny, poprawność działania oraz zgodność z przeznaczeniem i dokumentacja techniczną.

W czasie montażu, rozruchu (i eksploatacji) należy przestrzegać zasad prawidłowego wykonania

połączeń. W czasie wykonywania lub po zakończeniu poszczególnych etapów robót należy dokonać

ich odbiorów międzyoperacyjnych lub częściowych.

4.2.1. Wymagania branżowe

Za prawidłowe zaprojektowanie, wykonanie i wyposażenie w instalacje ogólne budynku oraz

pomieszczeń stacji wnętrzowej 15/0,4kV odpowiedzialny jest Wykonawca prac budowlano –

instalacyjnych, który po wykonaniu robót objętych dokumentacją przekazuje poszczególne

pomieszczenia Zarządzającemu kontraktem przy współudziale wykonawcy robót

elektromontażowych.

W trakcie realizacji pomieszczenia stacji i rozdzielni głównej należy zwrócić uwagę na

prawidłowe i zgodne z zatwierdzoną dokumentacją przygotowanie kanałów, wnęk, przepustów pod

szyny, kable, aparaty i urządzenia rozdzielcze oraz zamontowanie odpowiednich, ram, kotew itp.

Wykonawca robót elektromontażowych może przystąpić do montażu aparatury i urządzeń

dopiero po otrzymaniu od Zarządzającego kontraktem potwierdzenia, że roboty budowlane zostały

zakończone i odebrane.

4.2.2. Montaż urządzeń rozdzielczych, kabli (szynoprzewodów) i osprzętu

Przed przystąpieniem do montażu rozdzielnicy należy sprawdzić zgodność robót budowlanych

z rozwiązaniami elektrycznymi. W szczególności należy zwrócić uwagę na:

− Właściwe wykonanie kanałów i przepustów szynowych i kablowych,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Prawidłowe ułożenie i wypoziomowanie ram nośnych pod rozdzielnie.

Montaż urządzeń rozdzielczych należy przeprowadzić zgodnie z odpowiednimi szczegółowymi

instrukcjami montażu tych urządzeń.

Przy prowadzeniu prac w czynnym obiekcie należy zawieszać w odpowiednich miejscach wymagane

tablice ostrzegawcze przenośne, a po zakończeniu robót stacyjnych odpowiednie tablice

ostrzegawcze stałe, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm i odpowiednich przepisów.

Kable w stacji należy układać w sposób zapewniający ich szybką identyfikację (szczególnie

w kanałach, tunelach, szybach oraz innych pomieszczeniach kablowych) i zapewniający łatwy dostęp

do wszystkich konstrukcji i półek podczas rozbudowy i eksploatacji zgodnie z wymaganiami dostawcy

energii elektrycznej, oraz stosownymi przepisami.

W obrębie pomieszczeń stacyjnych, w których są ułożone kable, należy unikać stosowania muf

przelotowych i odgałęźnych stanowiących potencjalne źródło awarii i zagrożenia pożarowego.

4.2.3. Montaż transformatorów

Przy montażu transformatorów w stacji należy spełnić odpowiednie wymagania:

− Podłogi w komorach transformatorowych powinny mieć spadek od 2 do 5%.

− Transformatory należy ustawić w komorze tak, aby były widoczne ich wskaźniki

zabezpieczeń termicznych, po otwarciu drzwi, bez konieczności wchodzenia do komory.

W komorze od strony wejścia należy zainstalować dwie barierki ochronne umieszczone na wysokości

60 cm i 1230 cm od posadzki. Odległość ich od części pod napięciem - według wymagań normowych.

Należy zainstalować transformatory suche żywiczne, aby zmniejszyć ryzyko pożaru

transformatora i związanych z tym emisji toksycznych gazów i cieczy.

Pracę transformatorów winny kontrolować czujniki temperatury z równoczesnym powiązaniem

z układami sterowania po stronie SN.

Wymagane jest, aby:

− Drzwi komór transformatorowych wychodziły na zewnątrz budynku,

− Transformatorowe pomieszczenia stacyjne nie miały okien,

− Przez pomieszczenia stacji nie były prowadzone rurociągi z mediami płynnymi lub gazowymi,

a także przewody i urządzenia elektryczne nie należące do instalacji stacji,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Wentylacja komór transformatorowych była wyprowadzona bezpośrednio na zewnątrz

budynku a otwory wentylacyjne nie były skierowane na poziom osób przechodzących przed

budynkiem,

− Pomieszczenie było zabezpieczone izolacją wodoszczelną.

4.3. Układ pomiaru energii elektrycznej

W stacji transformatorowej zainstalowany będzie układ pomiaru rozliczeniowego energii

elektrycznej, zbudowany jako układ pomiaru pośredniego, czterokwadrantowy, z możliwością

przesyłania danych zarówno do Administracji Kampusu UJ (przez wewnętrzną sieć LAN), jak i do

systemu rozliczeń dystrybutora energii, ENION ZEK.

4.4. Zasilanie potrzeb własnych stacji transformatorowej

Potrzeby własne stacji transformatorowej 15/0,4kV obejmować będą:

− Zasilanie obwodów sterowania rozdzielni SN 15kV,

− Zasilanie pomocnicze wyposażenia tablicy licznikowej,

− Zasilanie układów kontroli termicznej transformatorów,

− Zasilanie układów wyłączenia napięcia w przypadku pożaru,

− Zasilanie oświetlenia pomieszczeń stacji trafo,

− Zasilanie układów wentylacji stacji trafo,

− Zasilanie instalacji zestawów remontowych gniazd wtykowych.

Przewiduje się, że zasilanie wyżej wymienionych instalacji zrealizowane będzie z rezerwowanej sekcji

jednej z rozdzielni głównych, wyposażonej w układ automatycznego SZR. Opcjonalnie przewiduje się

zastosowanie układu zasilania rezerwowanego za pośrednictwem UPS typu True-OnLine,

o odpowiednio dobranej mocy.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



4.5. Awaryjne wyłączenie zasilania

Awaryjne wyłączenie zasilania elektrycznego obejmować będzie następujące przypadki:

− Wyłączenie napięcia zasilającego transformator, w przypadku zadziałania układu

zabezpieczenia termicznego transformatora, poprzez otwarcie rozłącznika SN w polu

zasilającym przeciążony transformator,

− Wyłączenie napięcia zasilającego transformator, poprzez otwarcie rozłącznika SN,

za pomocą przycisku w czerwonej obudowie, zamontowanego przy wejściu do komory,

w przypadku stwierdzenia np. pożaru w komorze,

− Wyłączenie napięcia zasilającego rozdzielnię budynkową, poprzez otwarcie wyłącznika

NN w polu zasilającym dany budynek z rozdzielni głównej, za pomocą przycisku

w czerwonej obudowie, zamontowanego w pomieszczeniu ochrony obiektu.

Ostatnie opisane powyżej wyłączenie odnosi się do przypadku wystąpienia pożaru w danym budynku

obiektu WFAiIS.

W obwodach wyłączeń związanych z pożarem należy używać kabli o odporności ogniowej 90 min.

5. Zasilanie rezerwowe

Należy zastosować niezawodne rezerwowanie zasilania, aby nie dopuścić do przerwy w zasilaniu ze

względu na funkcjonowanie obiektu i jego bezpieczeństwo. Zasilanie rezerwowe winno spełniać

wymagania części 3 normy PN- IEC 60364, która wprowadza wymagania dotyczące źródeł zasilania

rezerwowego służących zapewnieniu bezpieczeństwa.

Zgodnie z powyższą normą źródła te powinny mieć parametry dostosowane do przeznaczenia: moc,

niezawodność, dane znamionowe i czas przełączenia.

Jako źródła zapewniające bezpieczeństwo dopuszcza się stosowanie:

− Baterii akumulatorów,

− Agregatów prądotwórczych,

− Oddzielnych linii zasilających z sieci rozdzielczej niezależnie od normalnej linii zasilającej.

Przełączanie zasilania urządzeń zapewniających bezpieczeństwo musi przebiegać samoczynnie.

Dla rezerwowego zasilania w obiektach WFAiIS UJ będzie stosowane:

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Układ dwustronny zasilania z niezależnych źródeł, na podstawie warunków technicznych

wydanych przez dystrybutorów energii elektrycznej,

− Sekcjonowanie szyn rozdzielni niskiego napięcia zasilanych z oddzielnych

transformatorów SN/NN połączone ze stosowaniem automatyki samoczynnego załączania

rezerwy (SZR),

Zainstalowane w obiekcie systemy elektroniczne i komputerowe wymagają stosowania

środków technicznych, które pozwolą na bezprzerwowe zasilanie odbiorów przy pomocy jednostek

UPS.

Rozdzielnice zasilające szafy serwerów należy zaprojektować i wykonać jako dwusekcyjne

zasilane poprzez SZR umożliwiający przełączenie zasilania na drugą, niezależną linię zasilającą.

Ponadto szafy serwerów, urządzenia aktywne sieci LAN oraz część komputerów obsługujących

serwery powinny być zasilane poprzez UPS-y o czasie podtrzymania, co najmniej 25 minut.

Należy zastosować wersję UPS-ów o największej pewności zasilania (tzw. TrueOn-Line z podwójną

konwersją AC/DC i DC/AC).

Samoczynne załączenie rezerwy będzie miało za zadanie utrzymanie zasilania

najważniejszych odbiorów, w przypadku wyłączenia z ruchu lub nadmiernego obniżenia się napięcia

podstawowego źródła zasilania.

Elementami pełniącymi funkcję podstawowego źródła zasilania winny być:

1) linia zasilająca SN

2) transformatory sprzęgające sieć odbiorczą z siecią rozdzielczą SN.

W celu uzyskania dużej niezawodności, układy SZR powinny:

− Zapewniać działanie w przypadku nadmiernego obniżenia się lub zaniku napięcia

na szynach rezerwowanych,

− Zapewnić jednokrotne zadziałanie bez samoczynnego powrotu układu zasilania do stanu

przed cyklem SZR,

− Być odpowiednio dopasowane do układu zabezpieczeń urządzeń zasilających i odbiorczych

dla zapewnienia odpowiedniej sekwencji działania tych układów,

− Sygnalizować zadziałanie układu SZR (monitoring w BMS),

− Dawać możliwość łatwego odstawiania z pracy.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



6. Zewnętrzne linie kablowe

Zewnętrzne linie kablowe w obiektach WFAiIS dzielić się będą na:

1) Zewnętrzne linie kablowe SN 15kV,

2) Zewnętrzne linie kablowe NN 0,4kV.

Linie kablowe 15 kV dla zasilania projektowanej stacji transformatorowej 15/0,4 kV w WFAiIS UJ

w Pychowicach, prowadzone będą od miejsca wcinki w istniejącą linię kablową SN 15kV, relacji GPZ

Ruczaj – stacja transformatorowa 15/0,4kV Nr 33950 (tor II) w CBPiAN UJ.

Linie kablowe NN 0,4kV prowadzone będą od rozdzielni głównych NN w stacji transformatorowej

do rozdzielni budynkowych i niektórych odbiorników, takich jak:

− Rozdzielnie urządzeń wentylacji/klimatyzacji,

− Wymiennikownie (węzły cieplne CO),

− Dźwigi,

− Rozdzielnie zasilające z rozdzielni głównej napięcia dedykowanego tablice piętrowe TK

(komputery i przyrządy pomiarowe), itp.

Ponadto jako zewnętrzne linie kablowe NN prowadzone będą kable zasilające oświetlenie

zewnętrzne parkingów i dróg wewnętrznych oraz kable zasilające urządzenia terenowe.

Kable teletechniczne (miedziane i światłowodowe) prowadzone będą w kanalizacji kablowej,

zbudowanej za pomocą studni kablowych połączonych rurami ochronnymi.

6.1. Trasy projektowanych linii kablowych

Projektowane linie kablowe SN 15kV i NN 0,4kV, na zewnątrz budynków układane będą:

− Bezpośrednio w ziemi,

− W ochronnych rurach kablowych.

Projektowane linie kablowe teletechniczne, na zewnątrz budynków układane będą:

− W kanalizacji kablowej.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



6.2. Dane techniczne projektowanych kabli

Dane techniczne kabli SN wewnętrznych stacji 15/0,4kV oraz kabli NN zostały określone

w projektach branży elektrycznej, zgodnie z wymaganiami odpowiednich norm i danymi

katalogowymi producentów kabli.

Do budowy linii kablowej SN będzie użyty kabel elektroenergetyczny jednożyłowy,

aluminiowy, o izolacji z polietylenu usieciowanego, z żyłą powrotną miedzianą koncentryczną,

uszczelniony wzdłużnie typu XUHAKXS 1x240, 12/20kV.

Jako mufy przelotowe do wcięcia w kable istniejące użyte będą mufy do jednożyłowych kabli

o ekranowanej izolacji z tworzyw sztucznych na napięcie 12/20kV, typu: PLJ 24/1x120-240 firmy

Raychem/Tyco, a do przyłączenia kabli w polach liniowych rozdzielni 15kV, głowice kablowe

wnętrzowe do kabli jednożyłowych w ekranowanej izolacji polietylenowej, na napięcie 12/20kV,

typu POLT-24D/1XIL12B firmy Raychem/Tyco.

Jako kable NN w obwodach 0,4kV używane będą kable typu YKXSżo, YKYżo, lub inne o

podobnych cechach technicznych.

6.3. Oznaczniki kablowe

Oznaczniki kablowe winny być rozmieszczone w odstępach nie większych niż 10 m, w miejscach

charakterystycznych - skrzyżowaniach, przejściach pod drogami, wejściach do rur, obiektu oraz

głowic. Na oznacznikach należy umieścić trwałe napisy zawierające Nr kabla, zgodnie

z dokumentacją projektową.

6.4. Sposób ułożenia kabli

Kable należy układać zgodnie z wymaganiami normy N SEP-E-004. Z uwagi na uwarunkowania

terenowe, obydwie linie kablowe SN-15kV należy ułożyć we wspólnym wykopie na głębokości

min. 0,8 m, w odległości min. 0,25 m między kablami obydwu linii.

W miejscach skrzyżowań kabli z ulicą, chodnikami, parkingiem (wjazdami) oraz z pozostałymi

elementami uzbrojenia podziemnego, należy ułożyć je w osłonach rurowych typu DVK 160T.

Kable należy układać w dwóch 3-kablowych wiązkach, linią falistą na 10 cm podsypce z przesianego

piasku. Na kable nasypać 10 cm warstwę piasku przesianego, zakładając pomiędzy wiązkami kabli

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



pionowo folię oznacznikową typu TO-ENC/20/16 - kolor czerwony. Następnie wykonać należy

niezbędne badania.

Po uzyskaniu pozytywnych wyników nałożyć oznaczniki kablowe, zasypać kable warstwą

rodzimego gruntu o grubości co najmniej 15 cm i wzdłuż kabli ułożyć oddzielnie dwie folie

oznacznikowe typu TO-ENC/20/16 - kolor czerwony.

Na ułożoną folię nasypać warstwę gruntu z tzw. naddatkiem. Po uleżeniu się gruntu, teren

należy splantować i doprowadzić do stanu pierwotnego.

Przy skrzyżowaniach i zbliżeniach z obiektami i sieciami podziemnymi, przy przekroczeniu

minimalnych dopuszczonych normą odległości pionowych i poziomych, kable należy chronić rurami

osłonowymi typu SRS 160 AROT. Przejścia pod drogami wykonać również w rurach SRS 160 lub

równoważnymi na głębokości min. 1,0 m od nawierzchni drogi. Wszystkie rury osłonowe po

wciągnięciu kabli należy dokładnie uszczelnić.

Studnie kablowe (SKR-2) zastosowane będą w miejscach załamania trasy rur ochronnych, pod

jezdnią przeznaczoną do ruchu samochodowego.

Przed stacją transformatorową należy pozostawić zapasy kabli po ok. 4 m, w postaci

zwiniętych pętli, a w przejściach pod drogami po ok. 2 m.

Kable zakończyć w polach liniowych rozdzielnic 15 kV głowicami kablowymi dla kabli 1-żyłowych

w ekranowanej izolacji polietylenowej, firmy Raychem/Tyco.

Kable NN należy układać według analogicznych zasad, jak kable SN, z tym, że należy używać folii

i rur ochronnych koloru niebieskiego, a głębokość ułożenia wynosi min. 0,7m. W przypadku użycia

kabli jednożyłowych, wszystkie żyły (L1, L2, L3 i N) danej linii kablowej należy wprowadzić do

wspólnej rury ochronnej lub do wspólnego przepustu.

Kabli nie należy układać, jeżeli temperatura otoczenia i temperatura kabla jest niższa niż

0⁰C w przypadku kabli o izolacji i powłoce z tworzyw sztucznych, przy czym jako temperaturę kabla

należy przyjmować średnią temperaturę otoczenia w ciągu ostatnich 24 godzin.

Dopuszcza się układanie kabli w temperaturze otoczenia niższej niż 0⁰C lecz nie niższej niż

-10⁰ C, pod warunkiem uprzedniego ogrzewania kabla na całej długości do odpowiedniej

temperatury, tak aby w czasie układania temperatura kabla nie była niższa od 0⁰C.

Kabel można układać ręcznie lub mechanicznie przy użyciu rolek tłocznych. Niedopuszczalne

jest, aby w czasie układania kabel ocierał się o podłoże. Kable jednożyłowe należy układać

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



pojedynczo, kolejno każda żyłę. W przypadku kabli jednożyłowych o napięciu znamionowym nie

przekraczającym 12/20 kV, można stosować jednoczesne układanie wszystkich żył, odwijanych

z oddzielnych bębnów, pod warunkiem łączenia żył w wiązki przed wprowadzeniem kabli na trasę.

Montaż rur ochronnych, muf kablowych, głowic kablowych i układanie kabli SN 15 kV

wykonać należy zgodnie z publikacją:

− Warunki Techniczne układania kabli energetycznych oraz montażu osprzętu kablowego

na napięcie znamionowe 8,7/15 kV w Zakładzie Energetycznym Kraków S.A. - 3/DS/1998,

− N SEP-E-004,

− informacjami technicznymi producentów urządzeń.

6.5. Badania

Badania linii kablowej należy dokonać poprzez:

1) Sprawdzenie kabli i osprzętu kablowego: Należy stwierdzić zgodność z wymaganiami norm

przedmiotowych na podstawie atestów, protokołów odbioru oraz innych dokumentów.

2) Sprawdzenie linii kablowej po ułożeniu: Należy sprawdzić czy budowa linii kablowej odpowiada

wymaganiom normy SEP N SEP-E-004.

3) Sprawdzenie ciągłości żył (roboczych i powrotnych) oraz zgodności faz: Wykonać należy przy

użyciu przyrządów o napięciu nie przekraczającym 24 V.

4) Pomiar rezystancji izolacji: Należy wykonać przy użyciu megaomomierza o napięciu nie

mniejszym niż 2,5 kV. Rezystancja izolacji powinna wynosić co najmniej 50 MΩ/km.

5) Próbę napięciową izolacji: Próbę należy wykonać prądem stałym lub wyprostowanym. Prąd

upływu należy mierzyć oddzielnie dla każdej żyły.

− Izolacja każdej żyły powinna wytrzymać przez 20 min bez przeskoku, przebicia i bez

objawów przebicia częściowego napięcia o wartości 0,75 napięcia probierczego kabla.

− Wartość prądu upływu dla poszczególnych żył nie przekracza 300 µA/ km i nie wzrasta

w czasie ostatnich minut badania.

6) Dla linii o napięciu powyżej 1 kV zaleca się wykonanie pomiaru pojemności linii.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



7. Ochrona przed porażeniem

7.1. Ochrona podstawowa (ochrona przed dotykiem bezpośrednim)

Ochronę podstawową zapewnić należy przez zastosowanie izolacji roboczej dla wszystkich urządzeń.

Dla rozdzielnic, skrzynek (tablic) rozdzielczych i sterowniczych, ochronę przed dotykiem

bezpośrednim zapewnić należy przez zastosowanie osłon zewnętrznych w postaci drzwi (lub pokryw)

z przodu, ewentualnie z tyłu, osłon bocznych i górnych, zapewniających odpowiedni stopień ochrony

IPXX. Dla urządzeń o odsłoniętych zaciskach roboczych, znajdujących się pod napięciem

niebezpiecznym, takich jak transformatory itp. ochronę zapewnić należy przez umieszczenie ich

w wydzielonych pomieszczeniach, do których dostęp będzie miał tylko wykwalifikowany personel.

7.2. Ochrona przy uszkodzeniu (ochrona przed dotykiem pośrednim)

Urządzenia elektryczne instalowane w obiektach będą zasilane następującymi rodzajami napięć

niebezpiecznych:

1) Napięciem 3x15kV, 50Hz,

2) Napięciem 3x400/230V, 50Hz, w układzie TNC-S i TNS.

Jako dodatkową ochrona przeciwporażeniową przed dotykiem pośrednim należy zastosować:

− dla urządzeń zasilanych napięciem 3x15kV, 50Hz – uziemienie ochronne,

− dla urządzeń zasilanych napięciem 3x400/230V, 50Hz, w układzie TNC-S i TNS

-połączenie części przewodzących niebędących pod napięciem z przewodem

ochronnym PE i szybkie wyłączenie napięcia zasilania za pomocą urządzeń

ochronnych nadprądowych i różnicowoprądowych.

Chronione urządzenia powinny być połączone z szynami PE w sposób zapewniający pewne

i trwałe połączenie. Połączenia ochronne wykonane powinny być za pomocą przewodów w izolacji

o kolorze zielonożółtym. Przewody ochronne dla obwodów zasilania 3AC 400/230V prowadzone

powinny być jako żyły PE w kablach.

Zaciski ochronne urządzeń zasilanych napięciem 15kV połączyć należy z magistralą

uziemienia ochronnego.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Szyny ochronne PE rozdzielni zasilających niskiego napięcia połączyć dodatkowo z magistralą

uziemienia ochronnego.

Pomieszczenia rozdzielni i inne, w których zainstalowane będą szafy rozdzielcze wyposażyć

należy w sprzęt BHP, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

8. Linie kablowe w budynkach

Na etapie projektowania należy dokonać prawidłowego doboru, a w trakcie wykonania

prawidłowego montażu kabli w sposób zapobiegający ich przegrzaniu oraz uszkodzeniu

mechanicznemu oraz zapewniający niezawodność pracy instalacji, stworzenie odpowiednich

warunków dla jakości zasilania energią odbiorników oraz bezpieczeństwa pożarowego

i porażeniowego instalacji.

Kable powinny być tak dobrane, aby:

− W trakcie użytkowania nie występowały uszkodzenia powodowane szkodliwym

oddziaływaniem środowiska

− W warunkach normalnej pracy nie występowało nadmierne nagrzanie się przewodów.

− Zapewniona była odpowiednia jakość energii określana głównie odchyleniami napięcia

od wartości znamionowej.

W budynkach należy stosować wyłącznie kable i przewody o żyłach wykonanych z miedzi, w izolacji

i powłoce polwinitowej np. YKYżo, YDYżo lub o podobnych właściwościach technicznych.

Przy wyborze typu kabli oraz wyborze sposobu ich ułożenia w instalacji należy uwzględnić,

warunki związane z oddziaływaniami środowiskowymi, które wpływają głównie na intensywność

wymiany ciepła z otoczeniem, w oparciu o Normę PN-HD 60364-1:2009, która uzależnia wybór typów

i sposobu ich instalowania w instalacji od:

− właściwości środowiska,

− właściwości elementów konstrukcyjnych obiektu budowlanego przeznaczonych do ułożenia kabli,

− dostępność kabli dla ludzi i zwierząt,

− napięcia,

− oddziaływań elektromechanicznych i innych na które mogą być narażone kable podczas budowy

instalacji elektrycznej.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Ogólne wymagania dotyczące doboru kabli oraz elementów zapewniających ich mocowania

i ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi należy przyjąć na podstawie normy

PN-IEC 60364-5- 52:2002.

W poszczególnych budynkach linie kablowe zasilające należy układać na drabinkach typu

BAKS (lub równoważnych) oraz w przejściach między budynkami, w rurach kablowych AROT-a,

lub równoważnych. W stropach i w ścianach oddzielających poszczególne strefy pożarowe powinny

być wykonane przepusty kablowe z elementami ochrony przeciwpożarowej EI 120 - firmy Hilti (lub

równoważnych). Zastosowane w obiekcie kable elektroenergetyczne winny charakteryzować się

obciążalnością prądową długotrwałą ograniczoną dopuszczalnym przyrostem temperatury,

a zależną od przekroju, sposobu budowy i sposobu ułożenia w instalacji.

Dobór kabli do obciążeń winien być zgodny z normą PN-IEC 60364-5-523:2001, przy czym

musi być zachowane dodatkowe kryterium nie przekroczenia dopuszczalnego spadku napięcia.

Przekroje przewodów i kabli w instalacjach elektrycznych powinny być dobrane

z uwzględnieniem ich wytrzymałości, zgodnie z Normą PN-IEC 60364-52 wprowadzającą wymagania

odnośnie minimalnych przekrojów stosowanych w instalacjach elektrycznych.

Przewód neutralny powinien mieć ten sam przekrój, co przewód fazowy:

− W obwodach jednofazowych lub dwuprzewodowych niezależnie od przekroju tych

przewodów,

− W obwodach wielofazowych i jednofazowych trójprzewodowych, których przekrój

przewodów fazowych jest mniejszy lub równy 16 mm2.

Przewód neutralny N wyprowadzony z punktu neutralnego źródła prądu przemiennego, jako

przewód czynny uczestniczy w przesyłaniu energii elektrycznej, dlatego też jego przekrój musi być

dostosowany do przewidywanych obciążeń roboczych.

W obwodach 1-fazowych oraz 3-fazowych, przy znacznej asymetrii obciążenia

poszczególnych faz, przekrój przewodu neutralnego powinien odpowiadać przekrojowi przewodów

fazowych.

Przekroje przewodów w sieci o układzie TN powinny być tak dobrane, aby w warunkach

zakłóceniowych nastąpiło zadziałanie urządzenia odłączającego zasilanie w czasie nie dłuższym

od podanego w normie PN-HD 60364-4-41:2009.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Spodziewany prąd zwarciowy może być równy lub większy od prądu zapewniającego

samoczynne zadziałanie urządzenia odłączającego, zasilanie w czasie wymaganym przepisami,

określony z charakterystyki czasowo - prądowej urządzenia zabezpieczającego.

Impedancja obwodów instalacyjnych powinna być na tyle mała, aby prąd zwarciowy

powodował zadziałanie zabezpieczeń w odpowiednim krótkim czasie.

Wymagania w stosunku do przewodów ochronnych, ochronno-neutralnych oraz neutralnych

w instalacjach elektrycznych muszą być zgodne z normą PN-HD 60364-5-54:2010.

Przewody powinny być ułożone i oznaczone w sposób umożliwiający ich identyfikację

w trakcie sprawdzania, badań lub zmian w instalacjach.

Przekrój przewodu ochronnego nie będącego częścią przewodu (kabla) wielożyłowego lub

przewodów jednożyłowych ułożonych pod wspólną osłoną nie powinien być mniejszy niż 4 mm2 Cu.

Jako przewody ochronne PE mogą być stosowane:

− Żyły przewodów wielożyłowych,

− Przewody (izolowane lub gołe) prowadzone we wspólnej osłonie z przewodami czynnymi.

− Ułożone na stałe przewody gołe lub izolowane.

Zabrania się stosować przewodów PEN w obwodach za wyłącznikiem różnicowoprądowym.

W przypadku występowania wyższych harmonicznych w systemie niskiego napięcia,

generowanych przez odbiorniki jednofazowe, prądy neutralne są często znacznie większe, typowo do

170% niż prądy fazowe, dobór przekroju przewodów należy dokonać w oparciu o normę PN IEC

60364-5-52:2002.

Temperatura pracy kabla nie może być wyższa niż dopuszczalna dla danego materiału izolacji.

Ponieważ obecność trzeciej harmonicznej w przewodach neutralnych powoduje zwiększenie

wydzielania ciepła, dobór wymiaru kabla musi uwzględnić poprawkę na to zjawisko, w taki sposób,

aby zaburzenia w systemie zasilającym lub przy obciążeniu nie wpływały na funkcjonowanie

podzespołów przewodów elektrycznych.

Należy przyjąć odpowiednie współczynniki korekcyjne dla wyznaczenia obciążalności

prądowej kabla, zgodnie z załącznikiem D do normy PN IEC 60364-5-52:2002, która podaje również

metodologię określania odpowiedniego współczynnika w celu zmniejszenia parametrów

znamionowych.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Aby uzyskać prawidłowe zachowanie się obwodu pod względem cieplnym i jego reaktancji,

która zależy od wzajemnego położenia przewodów, należy uwzględnić dodatkowe czynniki, w tym

gdy kabel jest układany razem z innymi kablami, płynący w nim większy prąd (tj. prąd harmoniczny

w przewodzie neutralnym) wytwarza więcej ciepła, które oddziałuje na pozostałe kable. Ten efekt

należy uwzględnić stosując odpowiednie współczynniki zmniejszające.

Spadek napięcia w przewodzie neutralnym wywołany trzecią harmoniczną, powoduje

harmoniczne odkształcenie napięcia we wszystkich fazach sieci zasilającej. Może to wymagać

dalszego zwiększenia przekroju przewodu neutralnego długich ciągów kablowych.

Sposoby układania kabli i przewodów w instalacjach muszą być dostosowane do charakteru

budynku oraz przeznaczenia pomieszczeń, aby ograniczyć wzajemny wpływ instalacji elektrycznych

i środowiska.

Projektowanie i budowę linii kablowych należy prowadzić zgodnie normą N SEP-E-004.

W korytarzach oraz w szachtach kablowych, ciągi kablowe oraz przewody należy układać

w korytkach lub na drabinkach (np. BAKS) lub równoważnych, mocowanych do systemowych

konstrukcji wsporczych.

W przypadkach, gdy przewody narażone są na uszkodzenia mechaniczne należy przeprowadzać je

w rurach ochronnych.

Instalacje przewodowe należy prowadzić:

− W rurkach instalacyjnych pod tynkiem (termoplastycznie wzmocnione),

− W listwach przypodłogowych lub naściennych (np. Legrand) lub równoważnych,

− W korytkach lub na drabinkach (np. BAKS) lub równoważnych, wykorzystując prefabrykowane

elementy nośne i wsporcze.

8.1. Eliminowanie zakłóceń

W celu eliminowania zakłóceń elektromagnetycznych, a przynajmniej znacznego ograniczenia ich

wpływu na pracę urządzeń i aparatury należy wziąć pod uwagę zarówno eliminowanie zakłóceń

wewnątrz szaf elektrycznych, jak i zakłóceń związanych z prowadzeniem kabli po trasach wewnątrz

budynków. Znaczna część zakłóceń elektromagnetycznych generowana jest przez przemienniki

częstotliwości.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



8.1.1. Zasady eliminacji zakłóceń elektromagnetycznych

W celu wyeliminowania możliwości wystąpienia zakłóceń elektromagnetycznych należy przestrzegać

następujących wytycznych:

− Wszystkie urządzenia w szafach elektrycznych muszą być dobrze uziemione, tzn. podłączone przy

pomocy krótkich przewodów uziemiających o dużym przekroju do wspólnego punktu

uziemiającego lub wspólnej szyny uziemiającej.

− Każde urządzenie sterujące podłączone do przemiennika (np. sterownik PLC) powinno

być podłączone przy pomocy krótkiego przewodu o dużym przekroju do tego samego

uziemienia lub punktu uziemiającego co przemiennik częstotliwości.

− Przewód powrotny z silnika sterowanego przez przekształtnik musi być podłączony bezpośrednio

do przyłącza uziemiającego (PE) przynależnego przemiennika.

− Końce przewodów należy zarabiać bardzo starannie. Należy zwrócić uwagę,

aby przewody nieekranowane były możliwie jak najkrótsze.

− Kable sterownicze i kable siłowe należy zawsze układać oddzielnie. Skrzyżowania kabli siłowych

i sterowniczych wykonywać pod kątem 90°.

− Przewody sieci cyfrowych obiektowych powinny być układane w oddzielnych zamkniętych

korytkach metalowych.

− Do połączeń sterowniczych zaleca się używać kabli ekranowanych.

− Wszystkie styczniki w szafie powinny być wyposażone w układy eliminujące zakłócenia: układy RC

przy stycznikach prądu przemiennego, albo diody rozładowcze przy stycznikach prądu stałego,

gdzie pełnią one rolę środka tłumiącego przy cewkach. Skuteczne jest także stosowanie

warystorowych ochronników przeciwprzepięciowych. Zastosowanie tych układów jest szczególnie

ważne w przypadku, gdy styczniki są sterowane przez przekaźniki przekształtnika.

− Do podłączenia silnika zasilanego z przemiennika należy używać przewodów ekranowanych

i uziemiać ekran na obydwu końcach kabla przy pomocy obejm kablowych.

− Przy zastosowaniu filtra EMC wymagane jest stosowanie dławika komutacyjnego.

− Ekrany kablowe powinny być przymocowane do metalicznych powierzchni montażowych

możliwie blisko komponentów.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



9. Instalacje odgromowe

Stopień zagrożenia piorunowego należy określić na podstawie wskaźnika zagrożenia piorunowego.

Instalacje i urządzenia techniczne w obiekcie narażone są na występowanie przepięć

zewnętrznych indukowanych, wywołanych wyładowaniami atmosferycznymi, oraz przepięć

wewnętrznych spowodowanych zmianami manewrowymi i awaryjnymi w układach elektrycznych.

Dla ochrony budynku od przepięć należy zastosować instalacje ochrony odgromowej i przepięciowej.

Instalacje odgromowe powinny stanowić zespół urządzeń zbierających oraz

odprowadzających całkowicie lub częściowo ładunek do ziemi.

W wyniku wyładowania piorunochronnego ładunek elektryczny sprowadzony na budynek

przepływając do ziemi powoduje powstanie fali przepięciowej bezpośredniej, o bardzo dużej

amplitudzie, oraz przepięcia indukowane przez zmienne pole elektromagnetyczne towarzyszące

prądowi piorunowemu. W wyniku powyższego budynek, w momencie uderzenia pioruna, narażony

jest przez skutki przepięciowe na możliwość porażenia elektrycznego ludzi lub uszkodzenia urządzeń

elektrycznych oraz instalacji współpracujących z siecią elektryczną, takich jak sieci komputerowe

i urządzenia informatyczne oraz oddziaływanie cieplne powodujące powstanie zagrożenia

pożarowego. Dla ochrony przed skutkami przepięć w instalacjach elektrycznych budynku należy

zastosować instalację ochrony przeciwprzepięciowej.

Polskie Normy dotyczące ochrony odgromowej, uzależniają dobór instalacji odgromowej

budowli od wyznaczanych poziomów ochrony urządzeń piorunochronnych, od którego zależy ich

skuteczność. Wybór poziomu ochrony ma na celu redukcję ryzyka poniżej dopuszczalnego poziomu

szkody wywołanej przez bezpośrednie wyładowania piorunowe trafiające w obiekt lub przestrzeń

chronioną. Projekt i wykonanie urządzenia piorunochronnego odpowiadać powinien wymaganiom

podanym w normie dla poziomu ochrony zewnętrznej i wewnętrznej.

Instalacja piorunochronna (odgromowa) zewnętrzna winna składać się ze zwodów

nieizolowanych, przewodów odprowadzających, przewodów uziemiających i uziomów:

− Zwód izolowany należy wykonać jako zwód pionowy lub poziomy zainstalowany nad

budynkiem i urządzeniami zlokalizowanymi na dachu budynku w sposób zapewniający

wymagany odstęp zwodu od elementów budynku.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Zwód nieizolowany należy wykonać jako wysoki zwód pionowy lub poziomy, poziomy

podwyższony (nad centralami wentylacyjnymi, wentylatorami itp. urządzeniami) lub niski

umieszczony na obiekcie chronionym.

− Przewód odprowadzający: naturalny lub sztuczny, łączy zwód z przewodem uziemiającym

− Przewód uziemiający , łączy przewód odprowadzający z uziomem

− Uziom - elektroda przekazująca ładunek wyładowania atmosferycznego (pioruna) do ziemi

(gruntu).

Projekt instalacji piorunochronnej przy wykorzystaniu zwodów pionowych i poziomych

wysokich winien wyznaczyć wysokość zwodu, który utworzy odpowiednią strefę ochronną, w której

znajdować się będzie obiekt chroniony, i do której przedostanie się wyładowania piorunowego jest

mało prawdopodobne.

Instalacje wprowadzane do obiektu należy połączyć z dowolnym elementem urządzenia

piorunochronnego.

Ekwipotencjalizację elementów przewodzących wewnątrz budynku należy realizować za

pomocą połączeń wyrównawczych.

10. Ochrona przeciwprzepięciowa

Urządzenia techniczne zainstalowane w budynku (urządzenia audiowizualne, komputery, serwery,

urządzenia aktywne itp.) są bardzo wrażliwe na oddziaływanie przepięć spowodowanych

wyładowaniami atmosferycznymi, bądź też powstałych wskutek łączeń manewrowych lub

awaryjnych. Dlatego też, aby zapewnić bezawaryjną pracę urządzeń elektrycznych i elektronicznych

należy wprowadzić ograniczniki przepięć.

Zasady dotyczące stosowania środków ochronnych pozwalających na zmniejszenie

zagrożenia przepięciowego urządzeń podłączonych do instalacji elektrycznych podano w Polskich

Normach.

Zasady ochrony instalacji elektrycznych przed przepięciami atmosferycznymi przenoszonymi

przez rozdzielczą sieć zasilającą oraz przed przepięciami generowanymi przez urządzenia przyłączone

do instalacji należy realizować w oparciu o normę PN-HD 60364-4-443:2006. Zgodnie z zaleceniami

zawartymi w tej normie, należy zastosować w instalacji elektrycznej ograniczniki przepięć, które

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



wytłumią przepięcia do wartości poniżej poziomu wytrzymałości udarowej urządzeń elektrycznych

i elektronicznych zasilanych z danej instalacji.

Projekt ochrony przed przepięciami wymaga skorelowania z przepisami dotyczącymi instalacji

i przepisami dotyczącymi koordynacji izolacji zawartymi w normie wieloarkuszowej PN-EN 60664.

Projekt winien koordynować zasady tworzenia systemu ochrony przed przepięciami w utworzonych

strefach zagrożenia, oraz określić izolację odporną na przepięcia dopuszczalne wewnątrz danej strefy.

W każdej strefie napięcie znamionowe udarowe wytrzymywane przez zainstalowane urządzenie

powinno być wyższe od wartości udarowego napięcia dopuszczalnego dla danej strefy.

Przy projektowaniu muszą być uwzględnione zalecenia zawarte w poszczególnych arkuszach normy

dotyczącej ochrony odgromowej budynku.

Urządzenia elektryczne i elektroniczne, których działanie może być w sposób niedopuszczalny

zakłócane niskimi wartościami napięć, wywołanych przepływami prądu piorunowego

w urządzeniach piorunochronnych obiektu, należy chronić za pomocą ochronników.

Ochronniki należy łączyć między przewodem zasilającym a ekranem lub przewodem

neutralnym, lub z najbliższym elementem urządzenia piorunochronnego.

Rodzaj ochronników oraz ich charakterystyki należy dobrać zależnie od urządzenia

chronionego zgodnie z instrukcją obsługi z uwzględnieniem dodatkowych wymagań podanych

w arkuszach normy. Projektując wewnętrzną ochronę odgromową należy wziąć pod uwagę kształt

prądu piorunochronnego oraz podział obiektu na strefy ochrony odgromowej.

Przy wprowadzaniu instalacji elektrycznej do budynku czyli w rozdzielni głównej, należy

instalować ograniczniki przepięć typu 1 (klasy B). Przy doborze przewodów do podłączenia

ograniczników należy również dostosować ich przekroje do wartości bezpieczników znajdujących się

przed ogranicznikami.

Minimalne przekroje przewodów stosowanych do połączenia ograniczników w zależności

od zabezpieczeń nadprądowych należy dostosować do instrukcji montażowych, określonych przez

producentów ograniczników. Ograniczniki typu 1 należy zabezpieczyć przed skutkami zwarć.

11. Połączenia wyrównawcze

Podstawowym zadaniem połączeń wyrównawczych jest wyrównanie potencjałów łączonych części,

tak aby między tymi częściami nie pojawiły się napięcia stwarzające zagrożenia dla ludzi i urządzeń,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



jak również stwarzanie drogi prądowej dla prądów zwarć umożliwiając wyłączenie uszkodzonych

obwodów w wymaganym czasie.

Połączenie wyrównawcze należy zastosować w przypadku, gdy zadań połączeń

wyrównawczych nie mogą spełniać przewody ochronne PE lub instalacje uziemiające oraz ziemia.

Na etapie projektu połączenia wyrównawcze należy zaklasyfikować ze względu na:

− Zasięg ich działania (główne, miejscowe),

− Nakaz lub zakaz ich połączenia z ziemią (uziemione, nie uziemione),

− Obciążalność prądową (nie przewidziane do przewodzenia prądów, przewidziane do

przewodzenia prądów).

Połączenia wyrównawcze główne powinny być uziemione, natomiast połączenia

wyrównawcze miejscowe w zależności od celu ich zastosowania mogą być uziemione lub nie.

Do głównej szyny uziemiającej należy przyłączyć przewody wyrównawcze główne w tym:

− Przewody wyrównawcze połączone z rurociągami instalacji nieelektrycznych budynku

(rurociągami wodnymi, centralnego ogrzewania, klimatyzacyjnymi itp.),

− Przewody wyrównawcze połączone z metalowymi elementami konstrukcjami budynku,

metalowymi osłonami budynku,

− Przewody wyrównawcze połączone z metalowymi powłokami lub ekranami wprowadzonych

do budynku kabli elektroenergetycznych, teletechnicznych, informatycznych itp.,

− Przewody ochronne wykonane dla innych celów niż ochrona przeciwporażeniowa (instalacje

antenowe budynku i części innych instalacji nie elektroenergetycznych, które wymagają

uziemienia),

− Wyprowadzenie od uziomu fundamentowego do wnętrza budynków.

Jako przewody wyrównawcze mogą być stosowane: miedziane przewody jednożyłowe gołe

lub izolowane miedziane żyły przewodów wielożyłowych, stalowe przewody gołe lub pokryte

powłokami antykorozyjnymi. Jako połączenia wyrównawcze mogą być również wykorzystywane

zamocowane na stałe części obce np. stalowe konstrukcje budynku, metalowe rury wodociągowe itp.

Przewody wyrównawcze powinny być układane na podłożu stałym, wzdłuż możliwie krótkiej

trasy, w miejscach, w których nie będą narażone na uszkodzenia mechaniczne. Przewody

wyrównawcze powinny być łączone z częściami przewodzącymi dostępnymi, oraz częściami obcymi

przez spawanie lub za pomocą zacisków śrubowych. Połączenia powinny być zaprojektowane

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



i wykonane na granicach stref, ochrony odgromowej (LPZ) w przypadku metalowych części i instalacji

przechodzących przez te granice, jak również w przypadku metalowych części i instalacji znajdujących

się wewnątrz LPZ.

Połączenia z szynami wyrównawczymi powinny być wykonane za pomocą przewodów oraz

zacisków, a gdzie to konieczne – za pomocą urządzeń ochrony przepięciowej (SPD).

Połączeniami powinny być objęte wszystkie zewnętrzne części przewodzące wchodzące do

budynku. Szyny wyrównawcze powinny być możliwie najkrótszą drogą połączone z uziomem

fundamentowym budynku. Minimalny przekrój miedzianych szyn wyrównawczych powinien wynosić

30mm2. Wszystkie części przewodzące oraz linie elektroenergetyczne i teleinformatyczne wchodzące

do kolejnych stref LPZ powinny być na ich granicy połączone.

Jako główną szynę wyrównawczą w danym budynku, umieszczoną w podpiwniczeniu

budynku (w tunelu technologicznym lub w wentylatorniach), należy stosować szyny Cu o przekroju co

najmniej 200 mm2 (50x4 mm). Jako lokalne szyny wyrównawcze należy stosować szyny Cu

o mniejszych przekrojach. Lokalne szyny wyrównawcze/uziemiające, na poszczególnych poziomach

budynków powinny być prowadzone po głównych trasach kablowych konstrukcji nośnych

i bezpośrednio do nich (korytek ocynkowanych) przyłączone. Należy unikać przecinania głównych

przewodów wyrównawczych/uziemiających. Dopuszcza się przy tworzeniu siatki uziemiającej z szyn

i przewodów Cu, połączenia skręcane wykonane za pomocą złączy ze stali uszlachetnionej.

Połączenie powinno być wykonane za pomocą lokalnej szyny wyrównawczej, do której należy

także przyłączyć elementy ekranujące lub inne lokalne przedmioty metalowe (np. obudowy

wyposażenia).

Wszystkie wewnętrzne części przewodzące o znacznych rozmiarach, takie jak: prowadnice

wind, obramowanie drzwi metalowych, rury instalacyjne i korytka kablowe powinny być połączone

możliwie najkrótszą trasą z najbliższą szyną wyrównawczą lub z innym połączonym z nią urządzeniem

metalowym. Urządzenia elektryczne i elektroniczne, które mogą same wytwarzać zagrożenia poprzez

generowanie przepięć łączeniowych należy zabezpieczyć za pomocą ograniczników przepięć.

12. Instalacje ochrony przeciwporażeniowej

Aby zapobiec porażeniom elektrycznym w sieciach rozdzielczych i rozdzielczych instalacjach

elektrycznych należy zastosować w budynku instalację ochrony przeciwporażeniowej.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Instalację ochrony przeciwporażeniowej należy realizować w oparciu o Polską Normę

PN IEC 60364.

Szczegółowe rozwiązania ochrony należy dostosować do systemu zastosowanych uziemień

w całej sieci rozdzielczej i instalacji elektrycznej niskiego napięcia. Przekrój przewodu ochronnego PE

należy dobrać w zależności od przekroju przewodów fazowych instalacji elektrycznych.

Jako przewody ochronne PE mogą być stosowane:

− Żyła przewodu wielożyłowego,

− Przewody (izolowane lub gołe) prowadzone we wspólnej osłonie z przewodami czynnymi,

− Ułożone na stałe przewody gołe lub izolowane,

− Metalowe rury lub inne osłony przewodów,

− Odpowiednie części przewodzące obce.

Klasyfikację stopni ochrony zapewnianych przez obudowy urządzeń, należy dokonać

w oparciu o normę PN-EN 60529:2003 „Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (Kod IP)”.

Należy zastosować środki ochrony dodatkowej działającej przy uszkodzeniu izolacji

podstawowej w tym:

− Samoczynne wyłączenie zasilania,

− Urządzenia II klasy ochronności,

− Izolowane stanowiska,

− Uziemione połączenia wyrównawcze,

− Separację elektryczną,

− Należy zwrócić uwagę, iż tylko w ochronie przez samoczynne wyłączenie zasilania,

stosowane są uziemione przewody ochronne PE (PEN).

Przy pozostałych środkach ochrony, przy dotyku pośrednim, zabrania się stosować przewodu

PE, wymagane może być jedynie zastosowanie przewodów CC uziemionych (lub nie uziemionych).

Przy zastosowaniu ochrony przez samoczynne wyłączenie zasilania w układach TN wszystkie

części przewodzące dostępne winne być połączone przewodem PE (PEN ) układu sieciowego.

Projektowanie ochrony przez samoczynne wyłączenie zasilania powinno być równocześnie

projektowane wraz z instalacją elektryczną. Instalacja winna być zaprojektowana w taki sposób, aby:

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Przy wystąpieniu na częściach przewodzących dostępnych napięć dotykowych stwarzających

zagrożenia porażeniowe następowało samoczynne wyłączenie zasilania obwodu uszkodzonego

w wymaganym czasie.

− W budynku wykonana została główna szyna wyrównawcza, jej uziemienie oraz połączenie

z najbliższym zaciskiem przewodu ochronnego PE głównej rozdzielni budynku.

− W budynku zostały wykonane wymagane połączenia wyrównawcze główne oraz miejscowe.

Na etapie projektowania należy dobrać przekroje elementów uziemienia i połączeń wyrównawczych

oraz dokonać wyboru lokalizacji elementów.

13. Budowa i projektowanie uziemień

W skład instalacji uziemiającej winien wchodzić co najmniej uziom (pogrążony w ziemi lub w betonie

umieszczonym w gruncie - uziom fundamentowy) i przewód uziemiający łączący część uziemianą

z uziomem. Instalację uziemiającą należy wyposażyć w zaciski probiercze ułatwiające pomiar

rezystancji uziemienia. Jeżeli z tym samym uziomem łączy się więcej niż jedną część uziemianą, należy

zastosować szyny uziemiające, do których należy łączyć przewody ochronne PE lub przewody

wyrównawcze CC, które mają być uziemione, oraz przewód uziemiający przyłączony

z drugiej strony do uziomu.

Jako uziomy naturalne uziemienia głównej szyny wyrównawczej budynku należy wykorzystać

elementy mające styczność z gruntem (przewodzące rury wodociągowe, metalowe konstrukcje

budowlane itp.). Nie należy wykorzystywać jako uziomów rur ochronnych, rurociągów grzewczych

oraz metalowych prętów zbrojenia betonu, jeżeli pręty nie są łączone połączeniami śrubowymi lub

przez spawanie. Uziomy sztuczne powinny być umieszczone na takiej głębokości, aby wysychanie

gruntu lub jego zamarzanie nie powodowało zwiększenie ich rezystancji ponad wartość dopuszczalną.

Uziemienia powinny być tak dobrane, aby nie uległy uszkodzeniom na skutek:

− Narażeń mechanicznych,

− Cieplnego działania największych spodziewanych prądów zwarciowych,

− Narażeń korozyjnych wywołanych przez środowisko.

W budynku w jego przyziemnej kondygnacji należy wykonać główną szynę uziemiającą

(GSW), nazywaną też główną szyną wyrównawczą (GSW), o wymiarach podanych w rozdziale 11.

Do głównej szyny uziemiającej należy przyłączyć:

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Przewód uziemiający instalacji uziemiającej budynku,

− Przewód ochronny (PE) łączący szynę uziemiającą z zaciskiem ochronnym PE rozdzielni głównej,

− Główne przewody wyrównawcze.

Dla instalacji elektrycznych (o różnym przeznaczeniu) i instalacji odgromowych budynku

należy wykonać wspólny uziom, przy czym instalacje elektryczne łączyć do wspólnej szyny

uziemiającej, a instalacje odgromowe – bezpośrednio do uziomu.

Uziom fundamentowy sztuczny należy wykonać jako siatkę, umieszczając go w fundamentach

ścian zewnętrznych budynku, jak i również w fundamentach ścian wewnętrznych, oraz w płycie

fundamentowej. Do budowy siatki pogrążonej w najniższej warstwie zbrojenia fundamentów, użyć

należy bednarki FeZn 40x5mm. Podobnego materiału należy użyć do budowy uziomów

umieszczonych w ziemi.

Uwaga: System uziomów fundamentowych wszystkich obiektów budowlanych stanowić powinien

zasadniczą strukturę tzw.: „pierwotnej instalacji uziemiającej” obiektu. Wykonawca robót

elektromontażowych jest zobowiązany do ścisłej współpracy i nadzoru nad wykonawcą

fundamentów, na etapie układania elementów uziomu i zalewania ich betonem, w celu zapewnienia

właściwej jakości wykonania uziomu. Ponadto wykonywać należy pomiary kontrolne rezystencji

uziomów, w czasie kolejnych etapów budowy WFAiIS UJ. Podstawą do wykonania uziomów

fundamentowych w poszczególnych budynkach i budowlach jest projekt branży elektrycznej.

14. Zabezpieczenia w instalacjach elektrycznych

Obowiązujące normy i przepisy zawarte w niniejszej specyfikacji formułują minimalne wymagania,

jakie powinny spełniać instalacje pod względem wyposażenia ich w zabezpieczenia i rodzaj

zabezpieczeń, ich umiejscowienie, czułości oraz skuteczność.

Zabezpieczenie zwarciowe jest wymagane na początku w każdym obwodzie elektrycznym

w miejscu wprowadzenia lub odgałęzienia obwodu, a także w miejscach, w których następuje

zmniejszenie obciążalności zwarciowej przewodów.

Każdy obwód instalacji elektrycznej stanowiący zbiór elementów instalacji, winien posiadać

jedno i to samo zabezpieczenie nadprądowe.

Zabezpieczenia przeciążeniowe należy stosować przy wszystkich odbiornikach oraz

urządzeniach, którym grozi niedopuszczalne nagrzewanie się w razie nadmiernego obciążenia,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



niewłaściwych warunków zasilania bądź przekroczenia dopuszczalnych środowiskowych warunków

pracy. Precyzyjne zabezpieczenia przeciążeniowe należy zastosować dla silników, natomiast zgrubne

zastosować w odniesieniu do przewodów, transformatorów oraz baterii kondensatorów.

Zabezpieczenie podnapięciowe należy stosować, jeżeli w następstwie znacznego obniżenia

napięcia może dojść do uszkodzenia urządzenia elektrycznego albo do zakłóceń oraz strat

w powiązanym z nim urządzeniu. Precyzyjne zabezpieczenia przeciążeniowe należy zastosować przy

odbiornikach narażonych na przeciążenia.

Zgrubne zabezpieczenia przeciążeniowe należy zastosować dla przewodów układanych

w budynku, a to ze względu na zagrożenie pożarowe.

15. Osprzęt instalacyjny i rozdzielnice niskiego napięcia

Do elektrotechnicznego sprzętu instalacyjnego zamontowanego w budynkach zalicza się między

innymi:

− Osprzęt instalacyjny - służący do mocowania, łączenia oraz ochrony przed czynnikami

mechanicznymi kabli i przewodów,

− Przybory instalacyjne - służące do przyłączania odbiorników elektrycznych sterowania nimi oraz

zabezpieczenia obwodów w instalacjach elektrycznych,

− Łączniki izolacyjne - stwarzające w obwodzie przerwy izolacyjne,

− Rozłączniki i styczniki - umożliwiające załączanie i wyłączanie obwodów w warunkach roboczych,

− Wyłączniki samoczynne - stanowiące zabezpieczenie przed skutkami zwarć oraz przeciążeń

odbiorników i instalacji,

− Wyłączniki różnicowo - prądowe, zapewniające realizację ochrony przeciwporażeniowej,

− Bezpieczniki, których zadaniem jest ochrona instalacji przed skutkami zwarć i przeciążeń.

Rozdzielnica jako zespół urządzeń elektrycznych przeznaczonych do rozdziału energii

elektrycznej oraz łączenia i zabezpieczenia obwodów zasilających i odbiorczych winna składać się z:

− Aparatury rozdzielczej, zabezpieczeniowej, pomiarowej, sterowniczej oraz sygnalizacyjnej,

− Szyn zbiorczych,

− Odpowiednich połączeń elektrycznych,

− Elementów izolacyjnych,

− Konstrukcji mechanicznej i osłon.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Dotyczy to rozdzielnic:

− tablicowych,

− skrzynkowych,

− szafowych.

Wyłączniki nadprądowe instalacyjne załączają i wyłączają obwód, ale głównym ich zadaniem

jest samoczynne wyłączenie obwodów w przypadku wystąpienia przeciążenia lub zwarcia.

Wyłączniki instalacyjne należy dobrać na etapie projektu o właściwych dla poszczególnych

obwodów charakterystykach, należy zastosować wyzwalacze zwarciowe jednostopniowe

bezzwłoczne.

Należy zastosować łączniki izolacyjne przeznaczone do wykonywania czynności łączeniowych

w stanie bezprądowym. Ich zadaniem będzie stworzenie w obwodzie w danych warunkach

eksploatacyjnych przerwy izolacyjnej lub zmiany połączeń w obwodzie.

Rozłączniki, które muszą współpracować z urządzeniami zabezpieczającymi przed zwarciami

i przeciążeniami (bezpiecznikami), powinny być zbudowane jako:

− rozłącznik i podstawa z bezpiecznikami,

− rozłącznik bezpiecznikowy.

W konstrukcjach rozdzielnic można zastosować rozłączniki bezpiecznikowe w postaci

rozłączników listwowych, które przystosowane są do bezpośredniego montażu na szynach zbiorczych

rozdzielnicy, w układzie pionowym lub poziomym lub rozłączniki bezpiecznikowe do montażu

swobodnego (na szynie 35 mm lub płycie montażowej).

Należy zastosować rozłączniki firm Siemens, Schneider Electric, ABB, Moeller, Legrand lub

równoważne.

Przy doborze styczników należy brać pod uwagę dużą intensywność ich łączeń. Muszą

charakteryzować się dużą wytrzymałością mechaniczną (Schneider, ABB, Siemens itp.) lub

równoważne. Doboru styczników należy dokonać w oparciu o prąd znamionowy. Należy kierować się

danymi katalogowymi, które podają największą moc odbioru przy danym napięciu znamionowym,

jaka może być łączona stycznikiem określonej kategorii użytkowania. Styczniki winny stanowić

zabezpieczenie podnapięciowe obwodów w przypadku nadmiernego obniżenia się napięcia na

cewce.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Wyłączniki, jako aparaty łączeniowe w miejscu zainstalowania winny spełniać zarówno

zadanie przewodzenia prądów w warunkach roboczych i awaryjnych jak i ich łączeniu oraz służyć

do samoczynnego wyłączania obwodu w przypadku wystąpienia zwarcia. W celu umożliwienia

swobodnego kształtowania charakterystyki czasowo-prądowej w wyłącznikach należy stosować

wyzwalacze elektroniczne, według normy PN-EN 60947-2:2009.

Należy zastosować również wyłączniki izolacyjne, które spełniają następujące wymagania:

− Stan zapewniający bezpieczną przerwę izolacyjną w obwodzie odpowiada pozycji dźwigni OFF,

− Stan otwarcia (OFF) nie może być wskazywany, dopóki styki nie zostaną rozwarte

na bezpieczną odległość,

− W stanie otwartym wyłącznik może być zabezpieczony przed zamknięciem.

Typowe cechy techniczne rozdzielnicy stosowanej jako rozdzielnia główna powinny być następujące:

− Napięcie pracy: 3x400/230V, 50Hz,

− Znamionowe napięcie izolacji: 1000V,

− Znamionowe napięcie łączeniowe: 690V, 50Hz,

− Prąd znamionowy szyn zbiorczych: 1500A,

− Wytrzymałość zwarciowa 1 sekundowa: 50kA,

− Układ szyn: pięcioszynowa: L1, L2, L3, N i PE, TNS,

− Wykonanie: rozdzielnia wolnostojąca lub przyścienna,

− Układ: rozdzielnia dwusekcyjna z układem automatycznego SZR między sekcjami I i II,

− Doprowadzenie zasilania kablowego: od dołu,

− Wyprowadzenie odpływów: od dołu,

− Pola zasilające i sprzęgłowe: z wyłącznikami w wykonaniu wysuwnym,

− Pola odpływowe: wykonane w technice kaset wysuwnych,

− Stopień ochrony: IP30 (min).

W układzie automatyki samoczynnego załączenia rezerwy (SZR) zastosowany zostanie

przekaźnik programowalny (sterownik) współpracujący z przekaźnikami kontroli napięć w każdej

sekcji, sterujący wyłącznikami głównymi Q1 i Q2 oraz wyłącznikiem sprzęgłowym QS.

Każda sekcja rozdzielni wyposażona będzie w kombinowany układ ochrony

przeciwprzepięciowej typ 1 + 2 (kl. B + C) oraz wielofunkcyjny miernik parametrów sieci np. typu

SENTRON PAC3200.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Pola zasilające wyposażone będą w wyłączniki mocy typu z wyzwalaczami elektronicznymi,

z funkcjami LSIN, z napędem silnikowym.

W polu sprzęgła zainstalowany będzie wyłącznik typu z napędem silnikowym.

Szczegółowe rozwiązania układu automatycznego SZR oraz sterowania i blokad w polach

dopływowych, w polu sprzęgłowym i polach odpływowych z rozłącznikami bezpiecznikowymi

zrealizowane będą według standardów dostawcy rozdzielni.

Typowe cechy techniczne rozdzielnicy stosowanej jako rozdzielnia budynkowa powinny być

następujące:

− Napięcie pracy: 3x400/230V, 50Hz,

− Znamionowe napięcie izolacji: 1000V,

− Znamionowe napięcie łączeniowe: 690V, 50Hz,

− Prąd znamionowy szyn zbiorczych: 1000A,

− Wytrzymałość zwarciowa 1 sekundowa: 50kA,

− Układ szyn: pięcioszynowa: L1, L2, L3, N i PE, TNS,

− Wykonanie: rozdzielnia wolnostojąca lub przyścienna,

− Układ: rozdzielnia jednosekcyjna,

− Doprowadzenie zasilania kablowego: od góry,

− Wyprowadzenie odpływów: od góry,

− Pole zasilające: z wyłącznikiem w wykonaniu stałym,

− Stopień ochrony: IP42 (min).

16. Instalacje oświetleniowe

16.1. Oświetlenie zewnętrzne

Przy projektowaniu i wykonawstwie urządzeń oświetleniowych zewnętrznych należy stosować

wymagania Polskich Norm.

Szafę oświetlenia zewnętrznego zasilić z rozdzielni 0,4kV stacji transformatorowej,

rezerwowanej układem SZR.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Sterowanie oświetleniem winno się odbywać przy zastosowaniu cyfrowego programatora

astronomicznego, zamontowanego w szafie oraz czujnika zmierzchowego (współpracującego

z dedykowanym przekaźnikiem) zamontowanego na zewnątrz stacji (miejsce zamontowania

przekaźnika ustalić z Zarządzającym kontraktem).

Poszczególne obwody oświetleniowe zabezpieczyć bezpiecznikami lub nadprądowymi

wyłącznikami instalacyjnymi.

Oświetlenie zewnętrzne składać się będzie z następujących instalacji:

− Oświetlenie parkingu,

− Oświetlenie dróg wewnętrznych WFAiIS UJ,

− Oświetlenie fasad budynków,

− Oświetlenie reklamowe.

Oświetlenie dróg wewnętrznych należy zaprojektować przy użyciu opraw typu np. ZEN HIT-

CRI 70W np. prod. ES-SYSTEM) lub równoważnych z żarówkami metalohalogenkowymi 70W

zamontowanymi na słupach o wysokości 5m. Takie same oprawy i słupy zaprojektować do

oświetlenia parkingu.

Przewidzieć również iluminację budynku. Do iluminacji należy użyć reflektorów typu np.

ZU-2W 35W, lub innych równoważnych, w uzgodnieniu z Architektem, dobierając ich niezbędną ilość.

Dokładne miejsca zainstalowania reflektorów należy ustalić na budowie, po uzgodnieniu

z Zarządzającym kontraktem i przeprowadzeniu prób iluminacji.

16.2. Oświetlenie wewnętrzne

Podstawowymi parametrami źródeł światła, które należy uwzględniać przy projektowaniu instalacji

oświetleniowych są:

− strumień świetlny wyrażony w lumenach,

− skuteczność światła,

− trwałość lampy,

− luminacja,

− temperatura barwowa, (wymagania wg kart technologicznych pomieszczeń)

− właściwości oddawania barw (wymagany wskaźnik oddawania barw Ra>=85)

− wielkość źródła w sensie fizycznym,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− dozwolone położenie pracy,

− czas zapłonu lampy,

− statecznik i układu zapłonowy (zapłonnik), bądź jedno z tych urządzeń.

Oprawy zastosowane w projekcie winny spełniać zadania:

− kształtowania właściwego rozsyłu strumienia świetlnego w przestrzeni,

− ograniczenia olśnienia, które winno być realizowane poprzez ograniczenie luminacji opraw

w określonych kierunkach,

− ochronę źródła światła i elementów układu optycznego przed wpływami zewnętrznymi,

− umożliwienie łatwej i bezpiecznej wymiany źródeł światła i przeprowadzanie zabiegów

konserwacyjnych.

Jeśli nie ma specjalnych wymagań (podanych w kartach pomieszczeń) należy stosować

oprawy ze świetlówkami liniowymi lub kompaktowymi nowej generacji, energooszczędne,

z elektronicznymi układami zapłonowymi. Poza tym konstrukcja oprawy oświetleniowej musi

stwarzać możliwość łatwego jej rozmieszczenia w przestrzeni na odpowiedniej podporze, a także

zapewniać estetyczny wygląd. Oprawy oświetleniowe przed wbudowaniem muszą zostać

zaakceptowane przez Zarządzającego kontraktem.

Spełnienie powyższych wymagań jest możliwe poprzez właściwą współpracę różnych części

oprawy oświetleniowej do których należą:

− klosze, odbłyśniki i rastry umożliwiające spełnienie dwóch pierwszych zadań,

− oprawki umożliwiające umocowanie źródła światła,

− urządzenia do umiejscowienia oprawy (zawieszenia, przykręcenia, zabudowania),

− siatki i klosze ochronne o odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej termicznej, stanowiące

ochronę źródła światła,

− korpus składający się często z komory lampy i komory osprzętu.

Konstrukcja oprawy oraz materiały zastosowane do jej budowy powinny zapewniać uzyskanie

jak największej sprawności oprawy i stabilności jej parametrów w długim okresie użytkowania.

W zależności od stopnia ochrony przed wnikaniem ciał stałych, pyłu i wody, oprawy oświetleniowe

dzieli się zgodnie ze stopniami systemu klasyfikacyjnego przyjętego dla całego sprzętu

elektrotechnicznego. Oznaczenie składa się z liter IP i występujących po nich dwóch cyfr. Stopień

ochrony wskazuje w jakim środowisku może oprawa pracować.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Z wymagań stawianych instalacji oświetleniowej jako najistotniejsze należy uznać

utrzymywanie napięcia na poziomie najbliższym znamionowemu. Decydującym czynnikiem przy

doborze przekroju przewodów dla oświetlenia nie jest obciążalność robocza, (gdyż odbiorniki

oświetleniowe posiadają stosunkowo małe moce), lecz dopuszczalna wartość spadku napięcia.

16.2.1. Oświetlenie ogólne (podstawowe)

Zasilanie instalacji oświetlenia ogólnego zaprojektować z rozdzielni piętrowych i budynkowych.

Rozdzielnie oświetlenia ogólnego zaprojektować w oparciu o obudowy typu XL 400 produkcji

firmy Legrand, lub równoważne. Wewnątrz szaf umieścić aparaturę łączeniowo - zabezpieczającą

i sterowniczą.

Przewidzieć następujące rodzaje sterowania oświetleniem pomieszczeń:

− miejscowe: ręczne załączanie i wyłączanie za pomocą przycisków monostabilnych

zainstalowanych w pomieszczeniach,

− zdalne: wyłączanie oświetlenia przez układ sterowania BMS,

− po otrzymaniu od czujnika obecności sygnału potwierdzającego obecność/nieobecność osób

w pomieszczeniu, za pośrednictwem układu sterowania BMS.

Elementami wykonawczymi załączającymi obwody oświetleniowe winny być styczniki

i przekaźniki bistabilne. W pomieszczeniach ogólnie dostępnych dla osób nie zatrudnionych

w budynku, przewidzieć oświetlenie ewakuacyjne przy wyjściu z pomieszczeń.

16.2.2. Oświetlenie awaryjne

Oprócz oświetlenia podstawowego, opisanego w poprzednim rozdziale, w budynkach należy

wykonać instalację oświetlenia awaryjnego, zgodnie z wymaganiami następujących norm:

PN-EN 1838: 2005; PN-EN 50172: 2005; PN-EN 60598-2-22:2004; PN-EN 62034:2010;

PN-N-01256-02:1992.

Wg norm oświetlenie awaryjne dzieli się na:

− Oświetlenie ewakuacyjne,

− Oświetlenie zapasowe.

Z kolei w skład oświetlenia ewakuacyjnego wchodzi:

− Oświetlenie drogi ewakuacyjnej,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Oświetlenie strefy otwartej,

− Oświetlenie strefy wysokiego ryzyka (dawniej określane jako oświetlenie bezpieczeństwa).

Oświetlenie zapasowe, które umożliwiać będzie kontynuacją czynności po zaniku oświetlenia

podstawowego, dotyczyć będzie pomieszczeń w stacji trafo 15/0,4kV i głównej rozdzielni

elektroenergetycznej. Instalacja oświetlenia tych pomieszczeń zasilana będzie z rozdzielni potrzeb

własnych stacji, która z kolei zasilana będzie z III-ej, rezerwowanej sekcji rozdzielni RGN.

Oświetlenie ewakuacyjne jest oświetleniem awaryjnym zapewniającym bezpieczne

opuszczenie miejsca przebywania lub umożliwiające uprzednie podjęcie próby zakończenia

potencjalnie niebezpiecznego procesu po zaniku oświetlenia podstawowego. Oświetlenie

ewakuacyjne dzieli się na następujące rodzaje oświetlenia:

− Oświetlenie drogi ewakuacyjnej (zwane dawniej oświetleniem kierunkowym), wskazywać

powinno najkrótszą drogę do wyjścia na zewnątrz budynku, w sytuacji zagrożenia, np. pożaru.

Częścią tego oświetlenia jest tzw. oświetlenie kierunkowe składające się z opraw z piktogramami

wskazującymi kierunek ewakuacji.

− Oświetlenie strefy otwartej (zwane też oświetleniem zapobiegającym panice) jest częścią

oświetlenia awaryjnego, które umożliwia dotarcie do miejsca, z którego droga ewakuacyjna może

być rozpoznana.

− Oświetlenie strefy wysokiego ryzyka stosowane jest dla bezpieczeństwa osób biorących udział

w potencjalnie niebezpiecznym procesie lub znajdujących się w potencjalnie niebezpiecznej

sytuacji, a także umożliwiające właściwe zakończenie działań w sposób bezpieczny dla osoby

działającej i innych osób przebywających w tej strefie. Eksploatacyjne natężenie tego oświetlenia

powinno wynosić min. 10% natężenia oświetlenia podstawowego i nie mniej niż 15lx. Czas

działania tego oświetlenia, powinien być nie mniejszy niż 1 godzina lub w przypadku gdy spełnia

również funkcję oświetlenia ewakuacyjnego 2 godziny.

Oświetlenie ewakuacyjne w pomieszczeniach zrealizować należy przez zastosowanie

w niektórych oprawach oświetlenia ogólnego inwertora z baterią akumulatorów, które pozwolą po

zaniku oświetlenia ogólnego na zasilanie jednej lampy (świetlówki) i na uzyskanie w tych oprawach

strumienia świetlnego na określonym poziomie, przez 2 godziny.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Oświetlenie ewakuacyjne zapewnić musi minimalne natężenie na powierzchni drogi

ewakuacyjnej, wynoszące 1,0 lx, i będzie pracować w systemie „na jasno”, tzn. działające w czasie

normalnego funkcjonowania budynku.

Zaświecanie tych źródeł światła odbywać się powinno automatycznie wciągu 2s po zaniku

napięcia.

W korytarzach i ciągach komunikacyjnych, przewidzieć należy dodatkowe niezależne oprawy

ze świetlówkami kompaktowymi również z autonomicznym źródłem zasilania na 2 godziny,

stanowiące elementy oświetlenia kierunkowego. Powinny być wyposażone w piktogramy wskazujące

kierunek ewakuacji.

Oprawy oświetlenia ewakuacyjnego wyposażyć należy w moduł do centralnego monitoringu

tych opraw.

Oświetlenie bezpieczeństwa (stref wysokiego ryzyka) przewidzieć należy również

w pomieszczeniach technicznych, takich, jak: rozdzielnie elektryczne, pomieszczenie UPS,

serwerownia, kotłownia, itp.

16.2.3. System Centralnego Monitoringu oświetlenia awaryjnego

System centralnego nadzoru przeznaczony będzie do monitorowania stanu opraw awaryjnych

i innych elementów systemu. Mikroprocesory odpowiedzialne za komunikację z centralą systemu

zainstalowane będą w każdym module awaryjnym oprawy oświetlenia podstawowego i w oprawach

awaryjnych. Elementy systemu będą się komunikowały w oparciu o specjalny protokół.

Kontrola będzie obejmowała:

− Stanu funkcjonalnego urządzeń dołączonych do systemu,

− Stanu źródeł światła w poszczególnych oprawach,

− Stanu baterii w poszczególnych oprawach,

− Ilości błędów podczas ostatnio wykonywanych testów,

− Historii zdarzeń w systemie.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



17. Instalacja podgrzewaczy wpustów dachowych i rynien

Podgrzewacze wpustów zainstalować należy na najwyższym poziomie, pod dachem budynku, przy

wejściu wpustów rynnowych do wnętrza budynku. Zadaniem podgrzewaczy jest niedopuszczenie do

zamarznięcia wód opadowych w przewodach odprowadzających i w konsekwencji do zalania

budynku.

W skład systemu powinno wchodzić następujące wyposażenie:

− podgrzewacze o danych: 15W, 230 V AC (lub 24V AC),

− układy zasilania 230V lub 24V AC z transformatorem separującym,

− układ sterowania,

− okablowanie.

17.1. Zasilanie instalacji

Zasilanie instalacji podgrzewaczy wpustów i rynien należy zaprojektować z najbliższych rozdzielni siły

technologicznej.

− W przypadku zastosowania elementów grzejnych na napięcie zasilania 24 V AC, należy zastosować

transformatory 230/24V.

− W przypadku zastosowania elementów grzejnych na napięcie zasilania 230 V AC, należy

zastosować wyłączniki ochronne różnicowoprądowe.

17.2. Elementy składowe układu zasilania i sterowania podgrzewaczy

W skład układu zasilania i sterowania powinny wchodzić następujące elementy:

− Wyłącznik nadprądowo-różnicowoprądowy,

− Stycznik dwubiegunowy,

− Łącznik krzywkowy trójpołożeniowy, z pozycją „0”,

− Termostat zewnętrzny,

− Transformator 230/24V/V,

− Oprzewodowanie.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



17.3. Działanie układu zasilania i sterowania

Przewiduje się następujące tryby sterowania ogrzewaniem wpustów dachowych:

− Sterowanie automatyczne,

− Wyłączenie,

− Sterowanie ręczne.

Przy wybranym sterowaniu automatycznym, stycznik załączający zasilanie ogrzewaczy

załączany będzie za pomocą styku przekaźnika, sterowanego za pomocą zewnętrznego termostatu.

Sterowanie automatyczne będzie podstawowym trybem sterowania.

Sterowanie ręczne ogrzewaczami w danym segmencie budynku, odbywać się będzie poprzez

ustawienie przełącznika, w pozycji sterowanie ręczne. Sterowanie ręczne będzie pomocniczym,

awaryjnym lub remontowym trybem sterowania.

Termostat winien załączać przekaźniki pośredniczące w rozdzielni w zależności od

temperatury na zewnątrz:

− załączenie przy spadku temperatury poniżej 0⁰ C,

− wyłączenie przy spadku temperatury poniżej -15⁰ C,

− ponowne załączenie przy wzroście temperatury powyżej -15⁰ C,

− wyłączenie przy wzroście temperatury powyżej 0o C,

− progi temperaturowe winny posiadać możliwość ustawiania w zakresie 16⁰ C.

17.4. Rozprowadzenie instalacji w budynku

Rozmieszczenie wyposażenia instalacji zasilania i sterowania pierścieni grzewczych, należy

dostosować do lokalizacji rur spustowych. Kable zasilające do pierścieni grzewczych należy prowadzić

w korytarzach ostatniej kondygnacji po kablowych konstrukcjach nośnych.

18. Instalacja przeciwoblodzeniowa

Przewiduje się następujące instalacje przeciwoblodzeniowe:

− Kable lub maty grzejne umieszczone w podłożu, przed wejściami głównymi do budynków,

− Kable w wybranych rynnach odprowadzających wody opadowe.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



18.1. Elementy składowe i działanie układu zasilania i sterowania

W skład układu zasilania i sterowania powinny wchodzić następujące elementy:

− Wyłączniki nadprądowo-różnicowoprądowe,

− Styczniki cztero- i dwubiegunowy,

− Łącznik krzywkowy trójpołożeniowy, z pozycją „0”,

− Sterowniki programowalne, do których przyłączone będą czujniki gruntowe temperatury

i wilgotności,

− Oprzewodowanie.

Podobnie jak dla sterowania ogrzewaniem wpustów, przewiduje się następujące tryby

sterowania:

− Sterowanie automatyczne,

− Wyłączenie,

− Sterowanie ręczne.

Funkcje przełącznika i zasady sterowania będą analogiczne jak dla sterowania ogrzewaczami

wpustów. W trybie automatycznym, ogrzewaniem będzie sterował sterownik, do którego

przyłączony będzie czujnik dachowy, temperatury i wilgotności.

18.2. Rozprowadzenie instalacji w budynku

Instalacja zasilania i sterowania kablami grzewczymi umieszczonymi w gruncie, przed wejściami

do budynków, prowadzona będzie od skrzynek przyłączeniowych wewnątrz budynków, na zewnątrz

i dalej w gruncie do muf przyłączeniowych kabli grzewczych. Instalacja zasilania i sterowania kablami

grzewczymi na dachu w rynnach budynku poprowadzona będzie po konstrukcjach kablowych.

19. Zasilanie wentylatorów dachowych

Dla zasilania i sterowania wentylatorów dachowych wentylujących pomieszczenia sanitariatów należy

zaprojektować i wykonać niezależne rozdzielnie, które należy zlokalizować w pomieszczeniach

rozdzielni ostatniej kondygnacji.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



Silniki wentylatorów montować na dachach. Wentylatory winne być sterowane ręcznie,

zsynchronizowane z wyłącznikami oświetlenia poszczególnych pomieszczeń.

Wszystkie rozdzielnie wentylatorów wyposażyć w układ pomiarowy energii elektrycznej dla

celów rozliczeń wewnętrznych użytkowników obiektu. Zastosować małogabarytowe liczniki

elektroniczne produkcji firmy Legrand, lub równoważnej.

Odpływy z rozdzielni wyposażyć w zespolone wyłączniki nadprądowe oraz różnicowoprądowe

klasy A o prądzie różnicowym 30mA.

Kable prowadzić na dachach wzdłuż budynku i umieścić je w zamkniętych korytkach

kablowych.

Z rozdzielni na poszczególne poziomy budynku prowadzić tylko kable sterownicze.

Kablami należy schodzić na dół w szachtach wentylacyjnych obok przewodu wentylacyjnego.

Instalacje na poziomach niższych od dachu należy prowadzić w przestrzeniach międzysufitowych, jeśli

jest strop podwieszany, w pozostałych wypadkach pod sufitem w korytkach naściennych. Należy

wykorzystywać konstrukcje z wyłącznikami oświetlenia poszczególnych pomieszczeń.

20. Kablowe systemy nośne

Konstrukcje kablowe głównych tras kablowych wewnątrz budynków należy montować następująco:

− W pomieszczeniu rozdzielni głównych: w przestrzeni podwójnej podłogi systemowej,

− W korytarzach i pomieszczeniach w poziomie Parteru i Piętra: w przestrzeni między

stropem podwieszonym i stropem konstrukcyjnym, na stropie konstrukcyjnym,

− W pomieszczeniach, w których nie będzie stropu podwieszanego ani podwójnej podłogi

(pomieszczenia techniczne, warsztaty), pod stropem pomieszczenia,

− W tunelu technologicznym: pod stropem konstrukcyjnym lub na ścianach tunelu,

− W pomieszczeniach poziomu piwnic (wentylatornie): pod stropem konstrukcyjnym

lub na ścianach pomieszczenia.

Kable na trasach kablowych prowadzić na drabinkach (w stacji trafo), w korytkach kablowych,

wewnątrz budynków.

Należy zachować minimalną odległość 30 cm pomiędzy kablami silnoprądowymi a kablami

teleinformatycznymi. Jeżeli nie jest możliwe zachowanie tej odległości, należy kable

teleinformatyczne prowadzić w zamkniętych korytkach, z pokrywami. Jako elementy konstrukcji

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



wsporczych tras kablowych należy zastosować wyroby firmy BAKS lub o podobnych cechach

technicznych.

21. Obmiar robót

Ogólne wymagania dotyczące obmiaru robót podano w specyfikacji 1.0 „Ogólne warunki techniczne”.

22. Wymagania odbiorowe

Ogólne wymagania dotyczące odbioru robót podano w specyfikacji 1.0 „Ogólne warunki techniczne”.

22.1. Stacja transformatorowa

22.1.1. Dokumentacja powykonawcza

Przy przekazaniu stacji użytkownikowi Wykonawca jest zobowiązany dostarczyć dokumentacje

powykonawczą zawierającą w szczególności:

1) Dokumentację techniczną z naniesionymi czytelnie poprawkami,

2) Dokumentację fabryczną zamontowanych urządzeń,

3) Instrukcje eksploatacji stacji,

4) Oświadczenia pisemne stwierdzające:

− wykonanie robót zgodnie z dokumentacja techniczną (z ewentualnymi zmianami uzgodnionymi

z autorem dokumentacji) oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami,

− zastosowanie urządzeń i materiałów ze świadectwami jakości,

− usuniecie ze stacji ludzi i zbędnych materiałów,

− możliwości załączenia stacji pod napięcie.

22.1.2. Odbiór końcowy

Wykonawca oraz Zarządzający kontraktem (każdy w swoim zakresie):

− Przygotuje dokumentacje powykonawczą i przekaże ją z odpowiednim wyprzedzeniem

użytkownikowi.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



− Sprawdzi kompletność oraz jakość wykonanych robót i funkcjonowanie urządzeń oraz układów.

− Przygotuje oraz przekaże użytkownikowi pierwsze wyposażenie stacji zgodnie

z dokumentacją (w aparaturę rezerwową, nietypowe materiały i urządzenia, specjalne

narzędzia, sprzęt BHP i p.poż) który to sprzęt Wykonawca zobowiązany jest zakupić.

− Pisemnie zgłosić stację do odbioru.

Komisja odbioru dokona:

− Zbadania kompletności, aktualność i stan dokumentacji technicznej,

− Bezpośrednich oględzin wszystkich elementów urządzeń stacji w celu sprawdzenia jakości

robót i zgodności z otrzymaną dokumentacją i przepisami,

− Sprawdzi funkcjonowanie urządzeń oraz wyrywkowo pomiary sprawdzając zgodność

danych z przedstawionymi dokumentami (np. uziemień, izolacji, odległości itp.),

− Ustali warunki i możliwość przekazania stacji do eksploatacji (właściwej lub wstępnej)

oraz załączenia jej pod napięcie,

− Dokona próbnego załączenia stacji pod napięcie, jeśli się do tego nadaje,

− Sporządzi protokół z odbioru z podaniem dokładnych stwierdzeń, ustaleń i wniosków.

22.1.3. Przekazanie stacji do eksploatacji

Stacja transformatorowa zostanie przyjęta do eksploatacji w przypadku nie stwierdzenia w czasie

odbioru końcowego braków i usterek.

Z ostatecznego odbioru sporządzony zostanie protokół.

22.2. Odbiory robót elektrycznych

22.2.1. Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu

Wszystkie roboty należy traktować jako zanikające. Ich odbiór powinien zostać wykonany przed

rozpoczęciem następnego etapu. W przypadku pozytywnego wyniku badań (zgodności

z dokumentacją projektową i szczegółową specyfikacją techniczną) można zezwolić na rozpoczęcie

wykonywania następnych etapów robót.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



W przeciwnym przypadku (negatywny wynik badań) należy określić zakres prac i rodzaj

materiałów koniecznych do usunięcia nieprawidłowości. Po ich wykonaniu badania należy powtórzyć.

Wszystkie ustalenia związane z dokonanym odbiorem robót ulegających zakryciu należy zapisać

w dzienniku budowy lub protokole podpisanym przez przedstawicieli Inwestora (inspektor nadzoru)

i wykonawcy (kierownik budowy).

22.2.2. Odbiór częściowy

Odbiór częściowy polega na ocenie ilości i jakości wykonanej części robót. Odbioru częściowego

robót dokonuje się dla zakresu określonego w dokumentach umownych, według zasad jak przy

odbiorze ostatecznym robót. Celem odbioru częściowego jest wczesne wykrycie ewentualnych

usterek w realizowanych robotach i ich usunięcie przed odbiorem końcowym. Odbiór częściowy

robót jest dokonywany przez inspektora nadzoru w obecności kierownika budowy. Protokół odbioru

częściowego jest podstawą do dokonania częściowego rozliczenia robót, jeżeli umowa taką formę

przewiduje.

22.2.3. Odbiór ostateczny (końcowy)

Odbiór końcowy stanowi ostateczną ocenę rzeczywistego wykonania robót w odniesieniu do ich

zakresu (ilości), jakości i zgodności z dokumentacją projektową. Odbiór ostateczny przeprowadza

komisja, powołana przez zamawiającego, na podstawie przedłożonych dokumentów, wyników badań

oraz dokonanej oceny wizualnej.

Zasady i terminy powoływania komisji oraz czas jej działania powinna określać umowa.

Po zakończeniu robót i dokonaniu wpisu o gotowości odbiorowej wykonawca winien

przedłożyć komplet dokumentacji odbiorowej zawierającej :

− oświadczenie kierownika robót,

− dziennik budowy,

− dokumentacje powykonawczą z naniesionymi zmianami,

− komplet pomiarów powykonawczych instalacji,

− atesty, certyfikaty lub deklaracje zgodności z norma na zastosowane materiały,

− inne dokumenty wskazane przez inwestora (Instrukcje eksploatacji rozdzielni, DTR urządzeń itp.)

− protokóły odbiorów robót ulegających zakryciu i odbiorów częściowych.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



22.3. Wymagania dotyczące przedmiaru i obmiaru robót

Przedłożony przez Inwestora przedmiar robót nie jest podstawą do sporządzenia oferty. Jest jedynie

materiałem pomocniczym.


Cena wykonania robót obejmuje wykonanie pełnego zakresu robót podanego w punkcie 1.3.

24. Dokumenty związane

24.1. Kody CPV robót

Lp. Kod CPV Opis robót

1. 45317000-2 Inne instalacje elektryczne

2. 45317200-4 Instalowanie transformatorów elektrycznych

3. 45317300-5 Instalowanie elektrycznych urządzeń rozdzielczych

4. 45311000-0 Roboty w zakresie okablowania oraz instalacji elektrycznych

5. 45315000-8 Instalowanie urządzeń elektrycznego ogrzewania i innego sprzętu w budynkach

6. 45315300-1 Instalacje zasilania elektrycznego

7. 45315500-3 Instalacje średniego napięcia

8. 45315600-4 Instalacje niskiego napięcia

9. 45315700-5 Instalowanie stacji rozdzielczych

10. 45310000-3 Roboty w zakresie instalacji elektrycznych

11. 45311000-0 Roboty w zakresie okablowania oraz instalacji elektrycznych

12. 45311100-1 Roboty w zakresie okablowania elektrycznego

13. 45312000-2 Roboty w zakresie instalacji elektrycznych

14. 45316100-6 Instalowanie urządzeń oświetlenia zewnętrznego

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



24.2. Wykaz norm

1. PN-HD 60364-1:2009 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część:1 Wymagania podstawowe,

ustalanie ogólnych charakterystyk, definicje (oryg.).

2. PN-IEC 60364-3:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ustalanie ogólnych

charakterystyk.

3. PN-HD 60364-4-41:2009 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 4-41: Ochrona dla

zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed porażeniem elektrycznym.

4. PN-IEC 60364-4-42:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla zapewnienia

bezpieczeństwa. Ochrona przed skutkami oddziaływania cieplnego.


bezpieczeństwa. Ochrona przed prądem przetężeniowym.


bezpieczeństwa. Ochrona przed obniżeniem napięcia


bezpieczeństwa. Odłączanie izolacyjne i łączenie.

8. PN-IEC 60364-4-47:2001 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona zapewniająca

bezpieczeństwo. Zastosowanie środków ochrony zapewniających

bezpieczeństwo. Postanowienia ogólne. Środki ochrony przed porażeniem

prądem elektrycznym.


bezpieczeństwa. Stosowanie środków ochrony dla zapewnienia

bezpieczeństwa. Postanowienia ogólne. Środki ochrony przed porażeniem

prądem elektrycznym.


bezpieczeństwa. Ochrona przed przepięciami. Ochrona instalacji niskiego

napięcia przed przejściowymi przepięciami i uszkodzeniami przy

doziemieniach w sieciach wysokiego napięcia

11. PN-HD 60364-4-443:2006 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Część: 4-443: Ochrona dla

zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przed zaburzeniami napięciowymi

i zaburzeniami elektromagnetycznymi. Ochrona przed przepięciami

atmosferycznymi lub łączeniowymi (oryg.).


bezpieczeństwa. Ochrona przed przepięciami. Ochrona przed zakłóceniami

elektromagnetycznymi (EMI) w instalacjach obiektów budowlanych.


bezpieczeństwa. Stosowanie środków ochrony zapewniających

bezpieczeństwo - Środki ochrony przed prądem przetężeniowym.


bezpieczeństwa. Dobór środków ochrony w zależności od wpływów

zewnętrznych - Ochrona przeciwpożarowa.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



15. PN-HD 60364-5-51:2009 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Część 5-51: Dobór i

montaż wyposażenia elektrycznego - Postanowienia ogólne (oryg.).

16. PN-IEC 60364-5-52:2002 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż

wyposażenia elektrycznego - Oprzewodowanie.

17. PN-IEC 60364-5-53:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Dobór i montaż

wyposażenia elektrycznego - Aparatura łączeniowa

i sterownicza.

18. PN-HD 60364-5-54:2010 Instalacje elektryczne niskiego napięcia - Część 5-54: Dobór i montaż

wyposażenia elektrycznego - Uziemienia, przewody ochronne i przewody

połączeń ochronnych.

19. PN-HD 60364-5-534:2009 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 5-53: Dobór i montaż

wyposażenia elektrycznego - Odłączanie izolacyjne, łączenie i sterowanie -

Sekcja 534: Urządzenia do ochrony przed przepięciami (oryg.).


wyposażenia elektrycznego - Instalacje bezpieczeństwa


wyposażenia elektrycznego - Obciążalność prądowa długotrwała

przewodów.


wyposażenia elektrycznego - Aparatura rozdzielcza

i sterownicza - Urządzenia do odłączania izolacyjnego i łączenia


wyposażenia elektrycznego - Układy uziemiające i połączenia wyrównawcze

instalacji informatycznych.

24. PN-HD 60364-5-559:2006 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Część 7-701: Wymagania

dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji - Pomieszczenia wyposażone

w wannę lub natrysk (oryg.).

25. PN-HD 60364-6:2008 Instalacje elektryczne niskiego napięcia - Część 6: Sprawdzanie.

26. PN-HD 60364-7-701:2007 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Wymagania dotyczące

specjalnych instalacji lub lokalizacji - Pomieszczenia wyposażone w wannę

lub/i basen natryskowy.


dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji - Pomieszczenia i kabiny

zawierające ogrzewacze sauny.

28. PN-HD 60364-7-704:2007 Instalacje elektryczne niskiego napięcia - Część 7-704: Wymagania

dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji - Instalacje na terenie

budowy i rozbiórki (oryg.).

29. PN-IEC 60364-7-706:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Wymagania dotyczące

specjalnych instalacji lub lokalizacji - Przestrzenie ograniczone

powierzchniami przewodzącymi.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25




specjalnych instalacji lub lokalizacji - Wymagania dotyczące uziemień

instalacji urządzeń przetwarzania danych.


dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji - Fotowoltaiczne (PV) układy

zasilania.


specjalnych instalacji lub lokalizacji - Meble.

33. PN-IEC 60364-7-714:

2003

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Wymagania dotyczące

specjalnych instalacji lub lokalizacji - Instalacje oświetlenia zewnętrznego

34. PN-HD 60364-7-715:2006 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Część 7-715: Wymagania

dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji - Instalacje oświetleniowe

o bardzo niskim napięciu.

35. PN-HD 60364-5-559:2010 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Część 5-55: Dobór i

montaż wyposażenia elektrycznego - Inne wyposażenie - Sekcja 559:

Oprawy oświetleniowe i instalacje oświetleniowe.

36. PN-EN 12464-1:2004 Światło i oświetlenie - Oświetlenie miejsc pracy - Część 1: Miejsca pracy we

wnętrzach.

37. PN-EN 12665:2003 (U) Światło i oświetlenie – Podstawowe terminy oraz kryteria określania

wymagań dotyczących oświetlenia (oryg.).

38. PN-EN 1838:2005 Zastosowania oświetlenia – Oświetlenie awaryjne.

39. PN-EN 50172: 2005 Systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego.

40. PN-EN 60598-2-22:2004 Oprawy oświetleniowe – Część 2-22: Wymagania szczegółowe – Oprawy

oświetleniowe do oświetlenia awaryjnego.

41. PN-EN 62034:2010 Systemy automatycznego testowania awaryjnego oświetlenia

wakuacyjnego zasilanego z akumulatorów.

42. PN-N-01256-02:1992 Znaki bezpieczeństwa – Ewakuacja.

43. PN-EN 62305-1:2008 Ochrona odgromowa – Część 1: Zasady ogólne.

44. PN-EN 62305-2:2008 Ochrona odgromowa – Część 2: Zarządzanie ryzykiem.

45. PN-EN 62305-3:2009 Ochrona odgromowa – Część 3: Uszkodzenia fizyczne obiektów i

zagrożenie życia.

46. PN-EN 62305-3:2009/

A11:2009

Ochrona odgromowa – Część 3: Uszkodzenia fizyczne obiektów i

zagrożenie życia (oryg.).

47. PN-EN 62305-4:2009 Ochrona odgromowa – Część 4: Urządzenia elektryczne i elektroniczne w

obiektach.

48. PN-E-05003-01:1986 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych - Wymagania ogólne.

49. PN-E-05003-03:1989 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych - Ochrona obostrzona.

50. PN-EN 60076-2:2001 Transformatory - Przyrosty temperatury.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



51. PN-EN 61140:2005 Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym - Wspólne aspekty

instalacji i urządzeń.

52. PN-EN 61140:2005/

A1:2008

Ochrona przed porażeniem prądem elektrycznym - Wspólne aspekty

instalacji i urządzeń.

53. PN-EN 60950-21:2005 Urządzenie techniki informatycznej. Bezpieczeństwo Część 21: Zasilanie

zdalne

54. PN-EN 50310:2007 Stosowanie połączeń wyrównawczych i uziemiających w budynkach z

zainstalowanym sprzętem informatycznym.

55. PN-E-05115:2002 Instalacje elektroenergetyczne prądu przemiennego o napięciu wyższym od

1 kV.

56. Norma SEP N SEP-E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe Projektowanie i budowa.

57. PKN-CEN/TR 13201-1: 2007 Oświetlenie dróg – Część 1: Wybór klas oświetlenia.

58. PN-EN 13201-2:2007 Oświetlenie dróg – Część 2: Wymagania oświetleniowe.

59. PN-EN 13201-3:2007 Oświetlenie dróg – Część 3: Obliczanie parametrów oświetleniowych.

60. PN-EN 13201-4:2007 Oświetlenie dróg – Część 4: Metody pomiarów parametrów oświetlenia.

61. PN-EN 60446:2008 Zasady podstawowe i bezpieczeństwa przy współdziałaniu człowieka z

maszyną, oznaczanie i identyfikacja - Oznaczenia identyfikacyjne

przewodów barwami albo cyframi (oryg.).

62. PN-EN 60099-1:2002 Ograniczniki przepięć - Iskiernikowe zaworowe ograniczniki przepięć do

sieci prądu przemiennego (oryg.).

63. PN-EN 60099-4:2009 Ograniczniki przepięć - Część 4: Beziskiernikowe ograniczniki przepięć

z tlenków metali do sieci prądu przemiennego.

64. PN-EN 60099-5:1999/A1

:2004

Ograniczniki przepięć - Zalecenia wyboru i stosowania.

65. PN-EN 60598-1:2007 Oprawy oświetleniowe - Część 1: Wymagania ogólne i badania.

66. PN-IEC 598-2-1:1994/Ap1

:2000

Oprawy oświetleniowe - Wymagania szczegółowe - Oprawy oświetleniowe

stałe ogólnego przeznaczenia.

67. PN-E-05204:1994 Ochrona przed elektrycznością statyczną - Ochrona obiektów, instalacji i

urządzeń – Wymagania.

68. PN-EN 60529:2003 Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (Kod IP).

69. PN-EN 60439-1:2003

PN-EN 60439-1:2003/A1:

2006

Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe. Część 1: Zestawy badane w

pełnym i niepełnym zakresie badań typu.

70. PN-EN 60439-2:2004

PN-EN 60439-2:2004/A1:

2007

Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe. Część 2: Wymagania dotyczące

przewodów szynowych

71. PN-EN 60439-3:2004 Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe - Część 3: Wymagania dotyczące

niskonapięciowych rozdzielnic i sterownic przeznaczonych do instalowania

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



w miejscach dostępnych do użytkowania przez osoby niewykwalifikowane -

Rozdzielnice tablicowe.

72. PN-EN 60439-4:2008 Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe. Część 4: Wymagania dotyczące

zestawów przeznaczonych do instalowania na terenach budów (ACS).

73. PN-EN 60439-5:2008 Rozdzielnice i sterownice niskonapięciowe. Część 5: Wymagania

szczegółowe dotyczące zestawów do rozdziału energii

w sieciach publicznych.

74. PN-EN 60664-1:2006 Koordynacja izolacji urządzeń elektrycznych w układach niskiego napięcia -

Część 1: Zasady, wymagania i badania.


Część 1: Zasady, wymagania i badania (oryg.).


Część 3: Stosowanie pokrywania, zalewania lub prasowania do ochrony

przed zanieczyszczeniem.


Część 4: Wpływ naprężeń napięciowych wielkiej częstotliwości.


Część 5: Kompleksowa metoda ustalania odstępów izolacyjnych

powietrznych i powierzchniowych równych 2 mm lub mniejszych.


Część 5: Kompleksowa metoda ustalania odstępów izolacyjnych

powietrznych i powierzchniowych równych 2 mm lub mniejszych (oryg.).

80. PN-EN 60269-1:2008 Bezpieczniki topikowe niskonapięciowe - Część 1: Wymagania

ogólne (oryg.).

81. PN-EN 60269-4:2008 Bezpieczniki topikowe niskonapięciowe - Część 4: Wymagania dodatkowe

dotyczące wkładek topikowych do zabezpieczania przyrządów

półprzewodnikowych (oryg.)

82. PN-HD 60269-3:2008 Bezpieczniki topikowe niskonapięciowe - Część 3: Wymagania dodatkowe

dotyczące bezpieczników do stosowania przez osoby niewykwalifikowane

(bezpieczniki głównie dla gospodarstw domowych i podobnych

zastosowań) - Przykłady znormalizowanych systemów bezpiecznikowych od

A do F (oryg.)

83. PN-EN 60898:2002 Wyłączniki do zabezpieczeń przetężeniowych instalacji domowych i

podobnych (oryg.)

84. PN-EN 60898-1:2007 Sprzęt elektroinstalacyjny. Wyłączniki do zabezpieczeń przetężeniowych

instalacji domowych i podobnych. Część 1: Wyłączniki do obwodów prądu

przemiennego

85. PN-EN 60898-1:2007/IS1:

2008

Sprzęt elektroinstalacyjny. Wyłączniki do zabezpieczeń przetężeniowych


przemiennego.

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



86. PN-EN 60898-2:2003 Wyłączniki do zabezpieczeń przetężeniowych instalacji domowych i

podobnych. Część 2: Wyłączniki do obwodów prądu przemiennego i prądu

stałego.

87. PN-EN 60898-2:2003 Wyłączniki do zabezpieczeń przetężeniowych instalacji domowych i

podobnych. Część 2: Wyłączniki do obwodów prądu przemiennego i prądu

stałego.

88. PN-EN 60898-2:2008 Sprzęt elektroinstalacyjny. Wyłączniki do zabezpieczeń przetężeniowych


przemiennego i prądu stałego.

89. PN-IEC 60466:2000 Rozdzielnice prądu przemiennego w osłonach izolacyjnych na napięcia

znamionowe wyższe niż 1 kV do 38 kV włącznie.

90. PN-EN 62271-1:2009 Wysokonapięciowa aparatura rozdzielcza i sterownicza - Część 1:

Postanowienia wspólne (oryg.).

91. PN-EN 62271-200:2007 Wysokonapięciowa aparatura rozdzielcza i sterownicza - Część 200:

Rozdzielnice prądu przemiennego w osłonach metalowych na napięcie

znamionowe powyżej 1 kV do 52 kV włącznie.

92. PN-EN 60947-1:2006 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa - Część 1:

Postanowienia ogólne.

93. PN-EN 60947-1:2008 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa - Część 1:

Postanowienia ogólne (oryg.).

94. PN-EN 60947-2:2009 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa - Część 2: Wyłączniki.

95. PN-EN 60947-3:2009 Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa - Część 3: Rozłączniki,

odłączniki.

96. PN-EN 60947-4-1:2001/

Ap2:2007

Aparatura rozdzielcza i sterownicza niskonapięciowa - Część 4-1: Styczniki

i rozruszniki do silników - Mechanizmowe styczniki i rozruszniki do silników

97. N SEP-E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa

98. PN-EN 62305-1:2008 Ochrona odgromowa - Część 1: Zasady ogólne.

99. PN-EN 62305-2:2008 Ochrona odgromowa - Część 2: Zarządzanie ryzykiem.

100. PN-EN 62305-3:2009 Ochrona odgromowa - Część 3: Uszkodzenia fizyczne obiektów i zagrożenie

życia

101. PN-EN 62305-3:2009/

A11:2009

Ochrona odgromowa - Część 3: Uszkodzenia fizyczne obiektów i zagrożenie

życia (oryg.).

102. PN-EN 62305-4:2009 Ochrona odgromowa - Część 4: Urządzenia elektryczne i elektroniczne w

obiektach.

103. PN-E-05003-01:1986 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne.

104. PN-E-05003-03:1989 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona obostrzona.

105. PKN-CEN/TR 13201:2007 Oświetlenie dróg – Część 1: Wybór klas oświetlenia.

106. PN-EN 13201-2:2007 Oświetlenie dróg – Część 2: Wymagania oświetleniowe,

107. PN-EN 13201-3:2007 Oświetlenie dróg – Część 3: Obliczanie parametrów oświetleniowych,

04.2010


ROZDZIAŁ 4.25



108. PN-EN 13201-4:2007 Oświetlenie dróg – Część 4: Metody pomiarów parametrów oświetlenia.

109. PN-EN 12464-1:2004 Światło i oświetlenie - Oświetlenie miejsc pracy.

110. PN – IEC 60364. Instalacje elektryczne oświetleniowe i urządzenia oświetlenia

elektrycznego.

111. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002r. (z późniejszymi zmianami) „w sprawie

warunków technicznym jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie”.

04.2010

DZIAŁ 6 ROBOTY WYKOŃCZENIOWE

ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 1/11







6.1 STOLARKA DRZWI

04.2010


ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 2/11



1. Wstęp ................................................................................................................................... 3




1.4. Ogólne wymagania dotyczące robót..................................................................................... 4

2. Materiały .............................................................................................................................. 4

2.1. Drzwi ……………………………………………………………………………………………………………………………….4

2.1.1. Drzwi wewnętrzne drewniane.................................................................................. 4

2.1.2. Ościeżnice drewniane............................................................................................... 4

2.1.3. Drzwi wyposażone w zamek z klamką wpuszczany................................................. 5

2.1.4. Ościeżnice drewniane............................................................................................... 5

2.1.5. Drzwi wewnętrzne aluminiowe................................................................................ 6

2.1.6. Drzwi wewnętrzne aluminiowe w zestawie ze ścianą aluminiową. ......................... 6

2.2. Parametry techniczne............................................................................................................ 7

2.3. Warunki dostawy................................................................................................................... 7

2.4. Transport i składowanie ........................................................................................................ 8

2.5. Kontrola jakości. .................................................................................................................... 8

3. Sprzęt. .................................................................................................................................. 8

4. Transport. ............................................................................................................................. 8

5. Wykonanie robót. ................................................................................................................. 9

5.1. Zasady ogólne........................................................................................................................ 9

5.2. Zabezpieczenia czasowe........................................................................................................ 9

6. Kontrola jakości robót. .......................................................................................................... 9

7. Obmiar robót. ..................................................................................................................... 10

8. Odbiór robót. ...................................................................................................................... 10

9. Podstawa płatności. ............................................................................................................ 11

10. Przepisy związane. .............................................................................................................. 11

04.2010


ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 3/11


1. Wstęp


Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru

stolarki drzwi wchodzącej w zakres budowy budynku Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki

Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego (WFAiIS), zlokalizowanego na terenie Kampusu 600 – lecia

Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – Pychowicach.


Specyfikacja Techniczna stosowana jest jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i

realizacji robót wymienionych w punkcie 1.3.


Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji Technicznej dotyczą prowadzenia robót przy wykonaniu

następujących prac :

Wykonanie kompletu drzwi wewnętrznych drewnianych w tym przeciwpożarowych

Wykonanie drzwi wewnętrznych aluminiowych w tym w zestawie ze ścianą aluminiową

Wykonanie drzwi wewnętrznych aluminiowych dymoszczelnych

Wykonanie drzwi wewnętrznych stalowo-aluminiowych przeciwpożarowych

Wykonanie drzwi wewnętrznych stalowo-aluminiowych przeciwpożarowych, dymoszczelnych

Wykonanie drzwi wewnętrznych stalowych w tym stalowych przeciwpożarowych

Wykonanie drzwi wewnętrznych systemowych stalowych izolowanych termicznie

Wykonanie drzwi zewnętrznych aluminiowych w zestawie ze ścianą aluminiową

Wykonanie drzwi zewnętrznych stalowo – aluminiowych przeciwpożarowych

Wykonanie drzwi zewnętrznych stalowych przeciwpożarowych

Wykonanie kompletnych elementów ościeżnic, obróbek i wykończenia krawędzi, połączenia z

materiałami przyległymi oraz wszystkich elementów konstrukcji i mocowania, wypełnienia

materiałami szklarskimi i metalowymi, wyposażeniem w kratki wentylacyjne, podcięcia, rygle

04.2010


ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 4/11


łazienkowe, zamki, z dostawą i montażem kompletu akcesoriów (kliny, uszczelki, kity,

samozamykacze, itp.), malowaniem i ochroną antykorozyjną i termiczną.

Wykonanie pozostałych drzwi zewnętrznych i wewnętrznych

Szczegółowy zakres rzeczowy i ilościowy wykonania prac według przedmiarów oraz dokumentacji

projektowej projektu wykonawczego.

1.4. Ogólne wymagania dotyczące robót

Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonanych robót oraz za ich zgodność z

dokumentacją projektową, specyfikacjami technicznymi oraz poleceniami nadzoru inwestycyjnego.

Ogólne wymagania dotyczące robót podano w specyfikacji „ Ogólne warunki techniczne”.

2. Materiały

2.1. Drzwi

2.1.1. Drzwi wewnętrzne drewniane

Skrzydła wewnętrzne przylgowe płaskie, w kolorze wg PORTA DRZWI – okleina CPL klon.

Drzwi drewniane okleinowane, rama konstrukcyjna skrzydła z drewna pełnego twardego, pokrycie z

płyty z okleiną naturalną lub laminowaną.

2.1.2. Ościeżnice drewniane.

Ościeżnice dostosowane do grubości murów, w których są osadzone, z systemową regulacją

szerokości i grubości.

Materiał skrzydeł zgodny z materiałem ościeżnic.

Części stalowe stosowane na kotwy i usztywnienia konstrukcji muszą być

ocynkowane ogniowo.

Wyposażenie drzwi :zawiasy czopowe – regulowane, klamka - wykonane ze stali nierdzewnej,

matowej, szyld podłużny (do wytypowanych drzwi szyld podłużny do wkładki), podwójny szyld

(okładzina) klamki z przyciskiem i rozetą, samozamykacz jeśli występuje.

04.2010


ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 5/11


2.1.3. Drzwi wyposażone w zamek z klamką wpuszczany

Zamki do drzwi należy wyposażyć we wkładki bezpieczne otwierane kluczem uniwersalnym zgodnie

z wykazem organizacyjnym zamków i kluczy w obiekcie, który zostanie określony przez Inwestora.

Wykaz ten obejmować będzie wszystkie drzwi w obiekcie wg stopnia ważności.

Wykonawca robót branży ślusarskiej odpowiada za koordynowanie zakupu zamków.

Na czas trwania robót należy zastosować zamki tymczasowe. Po ukończeniu robót Wykonawca

dostarczy docelowe wkładki zamkowe do wykonanych przez siebie drzwi. Każdy zamek należy

dostarczyć z co najmniej 3 kluczami. Wszystkie klucze, w ilości 3 na każdy zamek, należy dostarczyć

z przywieszką lub nazwą pomieszczenia. Drzwi wodoodporne, z podcięciem, wyposażone w rygiel

łazienkowy (wielowarstwowy laminat wodoodporny w kolorze wg PORTA DRZWI – okleina CPL).

Drzwi o wzmocnionej izolacyjności akustycznej wyposażone w centralny system kontroli dostępu.

Izolacyjność akustyczna R= 27 dB.

Drzwi drewniane okleinowane, rama konstrukcyjna skrzydła z drewna pełnego twardego, pokrycie z

płyty z okleiną naturalną lub laminowaną.

2.1.4. Ościeżnice drewniane.

Ościeżnice dostosowane do grubości murów, w których są osadzone, z systemową regulacją

szerokości i grubości, typu obejmującego, z pojedynczą przylgą. Materiał skrzydeł zgodny z

materiałem ościeżnic.

Drzwi wewnętrzne drewniane przeciwpożarowe, o odporności ogniowej 30 min. i 60 min.

Skrzydła przylgowe, płaskie, wypełnienie skrzydeł – płyta mineralna ognioodporna , poszycie skrzydeł

- płyta HDF. Skrzydło pokryte okleiną CPL o grubości 0,7 mm – w kolorze wg PORTA DRZWI – okleina

CPL klon. Ościeżnica metalowa kątowa o szerokości 100 mm, wykonana z blachy stalowej

dwustronnie ocynkowanej, lakierowana farbą podkładową w kolorze RAL 1001.

Części stalowe stosowane na kotwy i usztywnienia konstrukcji muszą być ocynkowane ogniowo.

Wyposażenie drzwi :

zawiasy czopowe – regulowane,

uszczelka ognioodporna w ościeżnicy,

uszczelka progowa ruchoma w skrzydle,

samozamykacz,

04.2010


ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 6/11


selektywny mechanizm zamykania w przypadku drzwi 2-skrzydłowych,

klamka - wykonane ze stali nierdzewnej, matowej,

szyld podłużny (do wytypowanych drzwi szyld podłużny do wkładki), podwójny szyld (okładzina)

klamki z przyciskiem i rozetą. Drzwi wyposażone w zamek z klamką wpuszczany

2.1.5. Drzwi wewnętrzne aluminiowe

Drzwi wewnętrzne na bazie profili aluminiowych, skrzydła drzwiowe z ramy aluminiowej, wypełnione

szkłem bezpiecznym, hartowanym, 3 zawiasy, samozamykacz, malowane proszkowo w kolorze RAL

9023. Typy klamek w skrzydłach otwieranych do uzgodnienia z projektantem.

Grubości pojedynczych szyb należy przyjmować w zależności od wielkości powierzchni oszklenia i

przejmowanych obciążeń na podstawie danych opracowanych przez producentów szkła, z

uwzględnieniem wymogów ochrony termicznej, akustycznej i pożarowej.

Drzwi wewnętrzne wiatrołapu wejścia głównego przesuwne z systemem antypanicznym z profili

aluminiowych fabrycznie lakierowane, skrzydło mocowane od środka umożliwiające zamocowanie

mechanizmu otwierania np. GEZE wyposażone w systemy pozwalające na amortyzację otwierania i

zamykania systemy bezpieczeństwa przed zablokowaniem otwierania, ograniczenie siły

zamykającej,

- regulator utrzymania czasu otwarcia;

- regulator prędkości otwierania i zamykania;

- systemy sterujące czujnik ruchu z systemem kierunkowym; awaryjne otwieranie

automatyczne;

- programator zabezpieczony stacyjką na klucz ( pozwalający na: utrzymanie otwarcia;

otwarcie dwukierunkowe automatyczne zimowe; otwarcie dwukierunkowe

automatyczne

- letnie; otwarcie automatyczne jednokierunkowe; utrzymanie drzwi w pozycji

otwartej w wypadku zaniku zasilania; sterowanie ppoż.

2.1.6. Drzwi wewnętrzne aluminiowe w zestawie ze ścianą aluminiową.

Skrzydła drzwiowe z ramy aluminiowej, wypełnienie szkłem bezpiecznym, hartowanym , 3 zawiasy,

samozamykacz, malowanie proszkowe w kolorze RAL 9023.

04.2010


ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 7/11


Ścianka powyżej stropu podwieszonego obłożona dwustronnie płytami gipsowo-kartonowymi GKF z

wypełnieniem wełną mineralną.

Typy klamek w skrzydłach otwieranych do uzgodnienia z projektantem.




Drzwi wewnętrzne aluminiowe dymoszczelne.

Drzwi wewnętrzne na bazie profili aluminiowych. Skrzydła drzwiowe z ramy aluminiowej,

wypełnienie szkłem bezpiecznym, hartowanym , 3 zawiasy, samozamykacz, malowanie proszkowe w

kolorze RAL 9023.Typy klamek w skrzydłach otwieranych do uzgodnienia z projektantem.




Drzwi wyposażone w uszczelkę ognioodporną w skrzydle oraz uszczelkę ognioodporną w ościeżnicy.

2.2. Parametry techniczne

Szczegółowe wymagania odnośnie parametrów wyposażenia, izolacyjności akustycznej oraz

parametrów przeciwpożarowych zgodnie z wymaganiami podanymi w zestawieniach. Sposób i typ

wykonania zgodnie z technologią producenta.

Protokoły poświadczające klasę materiałów lub technologii przewidzianych do zastosowania muszą

być zaakceptowane przez nadzór inwestycyjny.

2.3. Warunki dostawy

Poszczególne rodzaje drzwi o tych samych parametrach estetycznych (kolor, wykończenie) powinny

pochodzić od jednego producenta. Pochodzenie drzwi i ich jakość określona w charakterystyce

technicznej wykonanej przez producenta podlega zatwierdzeniu przez nadzór inwestycyjny.

04.2010


ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 8/11


2.4. Transport i składowanie

Drzwi powinny być dostarczone w sposób zabezpieczający je przed uszkodzeniem. Skrzydła drzwiowe

jednoskrzydłowe powinny być pakowane w folię i karton wraz z ościeżnicą, drzwi dwuskrzydłowe -

skrzydła w folie i dwa oddzielne kartony, ościeżnica pakowana w folie.

Szczegółowe warunki prawidłowego i bezpiecznego przechowywania podane są w instrukcji

producenta.

Wyroby przeznaczone do składowania wewnątrz budynku, o większej nasiąkliwości, należy chronić

przed zawilgoceniem. Składowanie elementów drzwi drewnianych może się odbywać jedynie

wewnątrz obiektu.

2.5. Kontrola jakości.

Wszystkie elementy stosowane do wykonania robót niniejszej branży muszą spełniać wymagania

polskich norm. Muszą one posiadać wszelkie certyfikaty, atesty i inne dokumenty specjalne zgodnie z

wymogami polskich przepisów. Wykonawca zobowiązany jest dostarczyć te dokumenty przed

rozpoczęciem wykonania robót.

3. Sprzęt.

Wykonawca przystępujący do wykonania prac winien wykazać się możliwością korzystania

z maszyn i sprzętu gwarantujących właściwą, to jest spełniającą wymagania Specyfikacji Technicznej

jakość robót.


niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych prac, zarówno w miejscu tych prac, jak też przy


sprzętu itp. Sprzęt używany przez wykonawcę winien uzyskać akceptację Nadzoru Inwestycyjnego.

Przy robotach ziemnych, w pobliżu istniejących urządzeń podziemnych, prace należy wykonywać

ręcznie.

4. Transport.

Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną na

jakość wykonywanych robót.

04.2010


ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 9/11


Materiały przewożone na środkach transportu powinny być zabezpieczone przed ich

przemieszczeniem i układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez ich wytwórcę.

5. Wykonanie robót.

5.1. Zasady ogólne.

Wszystkie elementy powinny być zamontowane z zachowaniem systemowych luzów i dylatacji,

przewidzianych dla zachowania swobody ich prawidłowego funkcjonowania, z zabezpieczeniem

przed poślizgiem pod własnym ciężarem.

Wszystkie elementy ruchome, jak i uszczelnienia części otwieranych, powinny być łatwo dostępne i

rozmontowywalne w celu dalszej konserwacji lub wymiany.

Wszystkie połączenia z budowlą muszą spełniać wymagania w zakresie fizyki budowli. Oznacza to

konieczność uwzględniania zagadnień ochrony cieplnej, przeciwdźwiękowej i przed wilgocią oraz

ruchu spoin.

5.2. Zabezpieczenia czasowe.

Wykonawca zobowiązany jest w razie konieczności do wykonania czasowych zabezpieczeń (np.

elementów usytuowanych w strefach eksponowanych i których osadzenie nie może być wykonane w

końcowej fazie, jak również elementów delikatnych z uwagi na zastosowane materiały lub obróbkę

wykończeniową), jak również przywrócenia do pierwotnego stanu elementów budowlanych lub ich

części, w wyniku powstałych uszkodzeń.

Wykonawca w ramach prac wykona oczyszczenia wszystkich elementów wchodzących w skład jego

prac, jak również dokona usunięcia gruzu powstałego w czasie realizacji prac i usunie wszelkie

zabezpieczenia czasowe.

Wszystkie elementy zamykające ościeżnic powinny być montowane po ostatecznym wykończeniu

powierzchni przylegających ścian.

6. Kontrola jakości robót.

Dla dokonania oceny jakości i wyrobów stolarki budowlanej należy sprawdzać:

zgodność wymiarów i usytuowania w obiekcie odpowiednich typów drzwi

jakość materiałów, z których drzwi są wykonane

04.2010


ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 10/11


prawidłowość wykonania z uwzględnieniem szczegółów konstrukcyjnych

sprawność działania skrzydeł i elementów ruchomych oraz funkcjonowania

okuć

kompletność wyposażenia

w przypadku drzwi specjalnych potwierdzenie stosownymi certyfikatami i

wynikami badań odpowiednich parametrów technicznych

Dopuszczalne luzy i odchyłki w stykach elementów stolarskich wynoszą:

1 mm między skrzydłami

1 mm między skrzydłem a ościeżnicą

Nie dopuszcza się występowania jakichkolwiek wad materiałowych w elementach drzwi i ich

wyposażenia.

Kontroli podlega zarówno kompletnie wykonany zestaw elementów drzwiowych jak również

poszczególne jego elementy. Kontroli podlega ocena zgodności wykonanych elementów z

dokumentacją projektowa jak również z danymi fabrycznymi w zakresie oceny estetycznej jak

również oceny technicznej prawidłowości wykonania. Szczególnej kontroli podlega jakość powłok

malarskich, ich jednorodność oraz staranność wykonania detali i obróbek.

Dodatkowo kontrola obejmuje sprawdzenie prawidłowego funkcjonowania części

ruchomych, sprawdzenie i regulację luzów na stykach skrzydeł otwieranych i ościeżnic oraz części

poszczególnych układów otwierania i zamykania. Kontroli podlega stan uszczelek między skrzydłami

otwieranymi oraz wszystkich uszczelek widocznych jak również ogólny wygląd wykończenia

elementu.

7. Obmiar robót.

Ogólne zasady obmiaru podano w specyfikacji „Ogólne warunki techniczne” .

Jednostką obmiarową jest komplet wykonanych prac dla poszczególnych elementów objętych

niniejszą Specyfikacją Techniczną.

8. Odbiór robót.

Odbiór robót obejmuje:

-odbiór robót zanikających lub ulegających zakryciu

04.2010


ROZDZIAŁ 6.1

STOLARKA DRZWI 11/11


-odbiór ostateczny (całego zakresu prac)

-odbiór pogwarancyjny (po upływie okresu gwarancyjnego)

Odbiór ostateczny dokonywany jest po całkowitym zakończeniu robót na podstawie wyników

pomiarów i badań jakościowych.

Odbiór pogwarancyjny dokonywany jest na podstawie oceny wizualnej obiektu dokonanej przez

Nadzór Inwestycyjny przy udziale Wykonawcy.

Ogólne zasady odbioru robót podano w specyfikacji „Ogólne warunki techniczne”.

9. Podstawa płatności.

Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w specyfikacji „Ogólne warunki techniczne”.



Cena wykonania robót obejmuje wykonanie pełnego zakresu prac podanego w punkcie 1.3.

10. Przepisy związane.

− PN – EN 948:200 Drzwi rozwierane. Oznaczanie wytrzymałości na skręcanie statyczne

− PN – EN 78/AK:1993 Metody badań okien. Forma sprawdzania z badań

- PN-EN 14351-1:2006 Okna i drzwi. Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne. Część 1:

Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących odporności

ogniowej i/lub dymoszczelności

− BN - 79/7150-01 Stolarka budowlana. Pakowanie, przechowywanie, transport




04.2010


ROZDZIAŁ 6.2 OKNA - ŚLUSARKA ALUMINIOWA

1/13







6.2 OKNA - ŚLUSARKA ALUMINIOWA

04.2010



2/13


Zawartość

1. Wstęp ................................................................................................................................... 3




1.4. Materiały ............................................................................................................................... 4

1.5. Okna aluminiowe zewnętrzne oraz świetliki. ...................................................................... 4

1.5.1. Wymogi techniczne: ................................................................................................. 4

1.5.2. Wymiary profili ......................................................................................................... 5

1.5.3. Cechy konstrukcyjne................................................................................................. 5

1.6. Drzwi zewnętrzne.................................................................................................................. 6

1.6.1. Wymogi techniczne SCHÜCO ADS 65: ...................................................................... 6

1.6.2. Wymiary profili SCHÜCO ADS 65:............................................................................. 7

1.6.3. Cechy konstrukcyjne SCHÜCO ADS 65...................................................................... 7

1.7. Ślusarka wewnętrzna............................................................................................................. 8

1.7.1. Stosowane wypełnienia:........................................................................................... 9

2. Warunki dostawy. ................................................................................................................. 9

3. Transport i składowanie. ..................................................................................................... 10

4. Kontrola jakości. ................................................................................................................. 10

5. Sprzęt. ................................................................................................................................ 11

6. Wykonanie robót. ............................................................................................................... 11

6.1. Prace przygotowawcze........................................................................................................ 11

7. Kontrola jakości robót. ........................................................................................................ 11

8. Obmiar robót. ..................................................................................................................... 12

9. Odbiór robót. ...................................................................................................................... 12

10. Podstawa płatności. ............................................................................................................ 12

11. Przepisy związane: .............................................................................................................. 13

04.2010



3/13


1. Wstęp


Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru okien

– ślusarki aluminiowej wchodzącej w zakres budowy budynku Wydziału Fizyki, Astronomii i

Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego (WFAiIS), zlokalizowanego na terenie Kampusu

600 – lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – Pychowicach.



realizacji robót wymienionych w punkcie 1.3


Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji Technicznej obejmują :

montaż okien aluminiowych zewnętrznych

montaż okien stalowo-aluminiowych zewnętrznych (p.poż.)

montaż ślusarki okiennej aluminiowej wewnętrznej

montaż siłowników umożliwiających otwarcie wyznaczonych okien i drzwi

w celu zapewnienia napowietrzania klatek schodowych dla oddymiania

montaż pozostałych elementów ślusarki aluminiowej.

Szczegółowy zakres rzeczowy i ilościowy prac według przedmiarów oraz dokumentacji

projektowej.

04.2010



4/13


1.4. Materiały

1.5. Okna aluminiowe zewnętrzne oraz świetliki.

Zakłada się wykonanie okien aluminiowych zewnętrznych w systemie SCHÜCO FW50+HI lub

równoważnym o podwyższonej izolacyjności termicznej (za podstawę przyjęto cechy konstrukcyjne

systemu FW50+HI wraz z akcesoriami).

W konstrukcji świetlików dachowych należy zastosować np. system FW50+HI z wykorzystaniem

odprowadzenia kondensatu z wewnętrznej powierzchni szyby do rynienki kondensatu zintegrowanej

z uszczelką wewnętrzną. W systemie odprowadzenia kondensatu niezbędne stosowanie jest

wulkanizowanych fabrycznie narożników. Profile lakierować proszkowo w kolorze RAL do ustalenia

na etapie projektu budowlanego.

1.5.1. Wymogi techniczne:

- Izolacyjność termiczna nie mniejsza niż ujęta w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z

dnia 12.04.2002, ze zmianami z dnia 08.07.2009 Dz.U.2009.56.461 - załącznik nr 2 – Wymagania

izolacyjności cieplnej i inne wymagania związane z oszczędnością energii. Na podstawie obliczeń (DIN

EN ISO 10077-2) wynosi:

współczynnik Umax < 1,55 W/m2K (z uwzględnieniem zestawów szklanych, profili oraz zaburzeń

brzegowych).

- Kategorie szczelności

Infiltracja i szczelność na wodę opadową

Klasyfikacja: AE wg. DIN EN 12152

Klasyfikacja: RE(1200Pa) wg. DIN EN 12154

- Szklenie: należy zastosować szklenie np. firmy Pilkington lub GUARDIAN w kombinacji

szklenia bezpiecznego ESG/VSG w zależności od sytuacji, np. :

6mm SUNGUARD 52 CLEAR ESG/14mm Ar/44,2 LE 1,1N GUARDIAN FLOAT GLASS EXTRACLEAR,

4.00mm

W miejscach o podwyższonych parametrach ochrony p.poż. ślusarka o odporności ogniowej EI-60

wypełniona szkłem ogniochronnym EI-60.

Świetliki szklone szkłem samoczyszczącym.

04.2010



5/13


Zespolenie szkła na ramce szklarskiej: VEGLA/GOBAIN (Swisspacer).

1.5.2. Wymiary profili

Słupy i rygle winny mieć stałą szerokość widokową wewnętrzną i zewnętrzną 50 mm.

Profile wykonane ze stopu AlMgSi 0,5 F22 wg DIN 1748 i DIN 17615.

Głębokość słupów od 50-250 mm.

Głębokość rygli od 6-180 mm.

Grubość ścianek profili nie mniejsza niż 2 mm.

Dobór profili wg obliczeń statycznych.

1.5.3. Cechy konstrukcyjne

Konstrukcja ślusarki składa się z profili aluminiowych oraz innych elementów i akcesoriów

systemowych stanowiących części łączące, uszczelniające i wykańczające. Główne elementy nośne

winny być zorientowane do wnętrza obiektu, a krawędzie profili zaokrąglone. Powierzchnie profili

wykańczane są powłokami lakierniczymi RAL do ustalenia na etapie projektu budowlanego. Systemu

kontroli jakości QALICOAT.

Konstrukcja ślusarki winna być odwadniana i przewietrzana z wykorzystaniem zasady kaskadowego

odwodnienia i przewietrzania wrębowego słupów i rygli.

Konstrukcja systemowych kształtek odwadniająco – przewietrzających winna stanowić integralny

element systemu.

Rygle należy uszczelnić dodatkowo w miejscach styku ze słupem za pomocą specjalnych wkładek

uszczelniających.

Mocowanie szkła realizować przy użyciu listew dociskowych oraz listew maskujących zgodnie z

dokumentacją techniczną systemu.

Należy zastosować wewnętrzną uszczelkę przyszybową o identycznej szerokości widokowej na

profilu rygla i słupa oraz wulkanizowanych fabrycznie narożników.

W konstrukcji świetlików dachowych należy zastosować system odprowadzenia kondensatu z

wewnętrznej powierzchni tafli szklanej za pomocą rynienki kondensatu wulkanizowanej z

wewnętrzną uszczelką przyszybową. Kondensat odprowadzany jest wrębu odwodnieniowego krokwi

świetlika poprzez fabrycznie wykonane narożniki. Narożniki stanowią integralną część systemu.

04.2010



6/13


Zewnętrzne uszczelnienie styku płatwi i krokwi realizuje się za pomocą pojedynczych uszczelek EPDM

wraz taśmą butylową.

Montaż okien do korpusu budynku uzyskuje się za pomocą systemowych elementów mocujących lub

profili bazowych, a dodatkowe profile zakańczające umożliwiają prawidłowe uszczelnienie na

stykach.

Konstrukcję łączyć się z bryłą budynku za pomocą zewnętrznych i wewnętrznych folii

uszczelniających z EPDM (wg. DIN 7863) z nawulkanizowaną "nóżką" zapewniającą szczelne

przyleganie do konstrukcji okien. Zewnętrzna folia uszczelniająca (ciągła) leży w jednej płaszczyźnie

poza systemem odprowadzania wody z konstrukcji i jest zamocowana do bryły budynku za pomocą

dodatkowych profili zakańczających. Również w jednej płaszczyźnie, układa się i mocuje do bryły

budynku oraz konstrukcji fasady (gniazda do osadzania folii) folię wewnętrzną.

1.6. Drzwi zewnętrzne

Drzwi zewnętrzne należy wykonać np. w systemie SCHÜCO ADS 65 lub równoważnym ( za

podstawę należy przyjąć cechy konstrukcyjne systemu ADS 65 wraz z akcesoriami wg. aktualnej

dokumentacji technicznej).

Profile lakierowane są proszkowo w kolorze RAL do ustalenia na etapie projektu budowlanego

1.6.1. Wymogi techniczne SCHÜCO ADS 65:

- Izolacyjność termiczna na podstawie obliczeń (DIN EN ISO 10077-2) wynosi:

współczynnik Umax < 2,50 W/m2K (z uwzględnieniem zestawów szklanych, profili oraz zaburzeń

brzegowych).

- Kategorie szczelności dla drzwi

Odporność na obciążenie wiatrem: klasa C2/B2 wg. PN EN 12210

Szczelność na wodę opadową: klasa 5A wg. PN EN 12208

Infiltracja powietrza: klasa 2 wg. PN EN 12207

Klasyfikacja właściwości mechanicznych: klasa 5 wg. PN EN 12400

04.2010



7/13


1.6.2. Wymiary profili SCHÜCO ADS 65:

Głębokość zabudowy dla ościeżnicy i skrzydła wynosi 65 mm.

Szerokości widokowe profili:

Ościeżnica 69 i 79 mm

Ościeżnica wpinana w fasadę 21 - 51 mm

Słupek i rygiel 76 - 250 mm

Skrzydło 73 – 125 mm widok wewnętrzny

Dobór profili następuje wg obliczeń statycznych.

1.6.3. Cechy konstrukcyjne SCHÜCO ADS 65

Asortyment profili systemowych na konstrukcje ram ościeżnic i skrzydeł oraz konstrukcje typu słupek

– rygiel w połączeniu z trójkomorową konstrukcją zapewniają sztywność ram oraz bardzo dobrą

izolacyjność termiczną.

Powierzchnie profili wykańczane są powłokami lakierniczymi RAL9023 systemu kontroli jakości

QALICOAT.

Konstrukcja profile zespolonych z aluminiowych kształtowników oraz wkładek z poliamidu 6.6 PA, lub

politermidu PT. Ciągłe przekładki termiczne zaopatrzone są w stalowy pręt zwiększający

wytrzymałość profili. Przy dużych gabarytach drzwi zastosowano przekładki termiczne dzielone w

celu uniknięcia efektu bimetalu. Odprowadzenie wody następuje z najniżej położonej powierzchni.

Ościeżnica wpinana jest w fasadę bez dodatkowych profili adaptacyjnych. Powierzchnie profili

wykańczane są powłokami lakierniczymi.

Uszczelki środkowe umieszczone są bezpośrednio we wkładce izolującej. Dodatkową szczelność

gwarantuje uszczelka dociskowa do strony pomieszczenia. Zastosowano wulkanizowane fabrycznie

narożniki EPDM uszczelek.

Uszczelki przyszybowe są one tak uformowane, aby wyeliminować zjawisko tzw. „ramki żałobnej”.

Wszystkie uszczelki wykonane są z EPDM (wg. DIN 7863).

W celu zagwarantowania szczelność i sztywność ram zastosowano narożne łączniki z kanałami na klej

(zaciskane lub kołkowane) oraz wkładki usztywniające za stali nierdzewnej.

04.2010



8/13


-Zastosowano zawiasy rolkowe pionowe ze stali nierdzewnej. Ilość zawiasów przyjąć według

dokumentacji technicznej firmy SCHÜCO.

1.7. Ślusarka wewnętrzna.

Ślusarkę wewnętrzną należy przyjąć w zależności o warunków statycznych z nie izolowanych

termicznie profili o wymaganej głębokości zabudowy 50 mm (za podstawę przyjęto cechy

konstrukcyjne systemów FW50+ oraz Royal S 50 N wraz z akcesoriami wg. aktualnej dokumentacji

technicznej).

Elementy drzwiowe dymoszczelne wykonać w systemie Royal S 50N RS z opuszczanym progiem

zgodnie z aprobatą systemową. Wszystkie łączniki, uszczelki i akcesoria systemowe winny być zgodne

z systemem bazowym np. Royal S 50 N.

Elementy w odporności ogniowej EI30/EI60 wykonać w systemie Firestop II lub równoważnym o

głębokości zabudowy 70 mm. Obowiązują wytyczne związane z aprobatą systemową AT-15-

5916/2006.

Powierzchnie profili wykańczać powłokami lakierniczymi RAL do ustalenia na etapie projektu

budowlanego. Systemu kontroli jakości QALICOAT.

FIRESTOP II jest systemem ścianek i drzwi ognioodpornych powstałym na bazie systemu okienno-

drzwiowego ROYAL S firmy Schüco International KG. Zbudowany jest na bazie profili aluminiowych z

przekładką termiczną o głębokości 70 mm. Umożliwia wykonanie ścianek ze stałym szkleniem oraz

drzwi jedno- i dwuskrzydłowych. Zasadniczo wszystkie łączniki, uszczelki i akcesoria systemowe

pochodzą z systemu bazowego. Łączenie profili realizowane jest poprzez aluminiowe łączniki kątowe

i teowe klejone z profilami. Zawiasy drzwiowe aluminiowo-stalowe trójdzielne łączone z profilami

łącznikami śrubowymi. Okucia wg dokumentacji systemowej.

W stosunku do systemu bazowego ROYAL S w systemie FIRESTOP II dokonano następujących

modyfikacji:

o w komorach profili aluminiowych umieszczone są specjalne wkładki – „izolatory” –

których zadaniem jest schładzanie profili w przypadku pożaru,

04.2010



9/13


o zespolenie profili następuje nie tylko poprzez przekładki termiczne z poliamidu 6.6,

ale również poprzez aluminiowe mostki łączące grubości 4 mm umieszczane parami

(rozstaw 10 cm) w odstępach 20 cm,

o listwy przyszybowe aluminiowe, zatrzaskiwane metalicznie bez pośrednictwa

elementów z tworzywa sztucznego,

o we wrębach przyszybowych oraz przymykowych stosuje się taśmy uszczelniające

Promaseal,

o uszczelki przyszybowe i przylgowe wykonywane są z trudnozapalnego EPDM.

1.7.1. Stosowane wypełnienia:

EI30 max. wymiary 1400 x 2656 mm

• Pilkington Pyrostop 30-10 gr. 15÷32

• Pilkingto Pyrostop 30-25, 30-35 gr. 32 mm

• Vetrotech (Saint – Gobain) Swissflam, Contraflam 30-N2 gr. 16÷32 mm

• Glaverbel Pyrobel EI30/16 gr. 16÷32 mm

• SchücoFlam 30 gr. 16÷32 mm

EI 60 max. wymiary 1400 x 2455 mm

• Pilkington Pyrostop 60-101 gr. 23 mm

• Glaverbel Pyrobel EI60/25 gr. 25 mm

• Vetrotech (Saint – Gobain) Swissflam, Contraflam 60-N2 gr. 24 mm

Kotwienie w ścianach dyblami stalowymi minimum 10 mm. Rozmieszczenie dybli

według dokumentacji systemowej.

2. Warunki dostawy.

Poszczególne partie okien, oraz zestawów powinny pochodzić z jednego źródła.

Pochodzenie okien, zestawów i ich jakość określona w pełnej charakterystyce technicznej

wykonanej przez producenta podlega zatwierdzeniu przez Nadzór Inwestycyjny.

Wykonawca powinien:

04.2010



10/13


- dokonać uzgodnień z producentem dotyczących gwarancji jakości całej zamówionej

ilości okien,

- dokonać uzgodnień dotyczących gwarancji jakości całej zamówionej ilości okien i

zestawu ściany osłonowej,

- dokonać uzgodnień dotyczących rytmiczności dostaw wynikających z harmonogramu

robót,

- zagwarantować sobie dostęp do wyników badań pełnych i niepełnych oraz

specjalnych wykonanych przez producenta.

- zapewnić sobie od producenta atest (zaświadczenie o jakości) dla każdej wysyłanej

ilości okien zawierający:

- nazwę i adres producenta,

- nazwę wyrobu, wymiary,

- datę produkcji,

- podstawowe zasady i warunki prawidłowego i bezpiecznego pod względem

przeciwpożarowym, zdrowotnym i ochrony środowiska, przechowania, transportu i

użytkowania wyrobu.

3. Transport i składowanie.

Okna oraz drzwi powinny być dostarczone w sposób zabezpieczający je przed

uszkodzeniem. Okna powinny być przechowywane w pozycji stojącej, w suchych

pomieszczeniach o normalnej temperaturze.

Szczegółowe warunki prawidłowego i bezpiecznego przechowywania podane są w Instrukcji

Producenta.

4. Kontrola jakości.

Wykonawca jest odpowiedzialny za jakość okien i drzwi użytych do realizacji. Wykonawca

zobowiązany jest do oceny jakości okien dostarczonych przez producenta i ich zgodność z

wymaganiami dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej.

Potwierdzenie właściwości wyrobu powinno być podane w:

04.2010



11/13


- zaświadczeniu z kontroli,

- zapisach w dzienniku budowy,

- innych dokumentach.

Każda dostawa powinna być wyraźnie identyfikowana oraz zaopatrzona w deklaracje

zgodności.

5. Sprzęt.

Wykonawca przystępując do wykonywania prac winien wykazać się możliwością korzystania z

maszyn i sprzętu gwarantujących właściwą, to jest spełniającą wymagania Specyfikacji

technicznej, jakość robót.

6. Wykonanie robót.

6.1. Prace przygotowawcze.

Warunkiem przystąpienia do robót jest dokumentacja techniczna, która zawiera wymagane

rysunki, opisy technologiczne oraz kosztorysy.

Przed przystąpieniem do zamówienia należy sprawdzić na budowie wymiary otworów.

Szczególną uwagę należy zwrócić na otwory montażowe i technologiczne , zaprojektowane

w celu dostawy urządzeń o znacznych gabarytach. Zamontowanie fasad w tych miejscach

może być wykonane po dostawie i montażu urządzeń.

7. Kontrola jakości robót.

Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w Specyfikacji „Ogólne warunki techniczne”.

Przy montażu należy skontrolować:

- równość przekątnych,

- pion i poziom ustawienia,

- jednolitość płaszczyzn zastosowanego zestawu,

- prawidłowość zamontowania łączników,

04.2010



12/13


- stosować odpowiednie techniki wiercenia, używać udaru tylko w ścianie betonowej.

W ścianie murowanej otwór wykonywać w spoinie, kontrolować wielkość

stosowanego kołka rozporowego (długość, grubość),

- piankę poliuretanową a także kleje, kity, tworzywa silikonowe, taśmy uszczelniające,

izolujące stosować tylko jako materiały uszczelniająco-izolujące. Zwłaszcza zachować

pełną szczelność od wewnątrz pomieszczeń,

- używać klinów dystansowych i nośnych, które należy usunąć po dokonaniu

wstępnego montażu i uszczelnienia.

8. Obmiar robót.

Ogólne zasady obmiaru podano w Specyfikacji ”Ogólne warunki techniczne”.

Jednostką obmiarową jest m².

9. Odbiór robót.


-odbiór robót zanikających lub ulegających zakryciu:

-odbiór ostateczny (całego zakresu prac)

- odbiór pogwarancyjny (po upływie okresu gwarancyjnego).





Ogólne zasady odbioru robót podano w specyfikacji „Ogólne warunki techniczne”.

10. Podstawa płatności.

Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w specyfikacji „Ogólne warunki techniczne”.

Płatność za wykonane prace, objęte niniejszą specyfikacją, należy przyjmować zgodnie z oceną

jakości użytych materiałów i jakości wykonania robót na podstawie wyników pomiarów i badań.

Cena wykonania robót obejmuje wykonanie pełnego zakresu prac podanego w punkcie 1.3.

04.2010



13/13


11. Przepisy związane:

Dz. U. Nr 109 poz. 1156 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 07 kwietnia 2004 r.

Współczynnik przenikania ciepła U. ze zmianami z dnia 08.lipca

2009 Dz.U.2009.56.461 - załącznik nr 2 – Wymagania

izolacyjności cieplnej i inne wymagania związane z oszczędnością

energii.

PN-B-02151-01:1987 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w

budynkach. Wymagania ogólne i środki techniczne ochrony

przed hałasem

PN-B-02151-02:1987 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem pomieszczeń w

budynkach. Dopuszczalne wartości poziomu dźwięku w

pomieszczeniach

PN-B-02151-3:1999 Akustyka budowlana. Ochrona przed hałasem w budynkach -

Izolacyjność akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjność

akustyczna elementów budowlanych. Wymagania

PN-B-03430:1983 Wentylacja w budynkach zamieszkania zbiorowego i

użyteczności publicznej – Wymagania

PN-B-02877-4:2001 Ochrona przeciwpożarowa budynków. Instalacje grawitacyjne do

odprowadzania dymu i ciepła. Zasady projektowania




04.2010


ROZDZIAŁ 6.21 UMEBLOWANIE SAL AUDYTORYJNYCH I POZOSTAŁYCH POMIESZCZEŃ

1/ 13







6.21 UMEBLOWANIE SAL AUDYTORYJNYCH I POZOSTAŁYCH

POMIESZCZEŃ

04.2010



2/ 13


Zawartość

1. Wstęp ................................................................................................................................... 3




1.4. Ogólne wymagania dotyczące robót..................................................................................... 4

2. Materiały .............................................................................................................................. 4

2.1. Siedziska audytoryjne............................................................................................................ 4

2.2. Wyposażenie sanitariatów i pomieszczeń socjalnych ........................................................... 5

2.3. Wyposażenie pomieszczeń................................................................................................... 7

2.3.1. Biurka………….………………………………………………………………………………………………………..7

2.3.2. Szafy, regały i kontenery........................................................................................... 7

2.3.3. Krzesła……………………….............................................................................................. 8

2.3.4. Katedry……………........................................................................................................ 9

2.3.5. Stoliki……………. ......................................................................................................... 9

2.3.6. Szafki szatniowe....................................................................................................... 9

2.3.7. Szafki małe – boxy ( schowki na torby i plecaki)................................................... 10

3. Warunki dostawy ................................................................................................................ 10

4. Transport i składowanie. ..................................................................................................... 10

5. Kontrola jakości .................................................................................................................. 10

6. Sprzęt ................................................................................................................................. 11

7. Transport ............................................................................................................................ 11

8. Wykonanie robót ................................................................................................................ 11

9. Kontrola jakości robót ......................................................................................................... 12

10. Obmiar robót ...................................................................................................................... 12

11. Odbiór robót ....................................................................................................................... 12



04.2010



3/ 13


1. Wstęp


Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania umeblowania

sal audytoryjnych i pozostałych pomieszczeń, wchodzących w zakres budowy budynku Wydziału Fizyki,

Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego (WFAiIS), zlokalizowanego na

terenie Kampusu 600 – lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie – Pychowicach.



realizacji robót wymienionych w punkcie 1.3


Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji Technicznej dotyczą prowadzenia robót przy wykonaniu

następujących prac :

Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji Technicznej dotyczą wyposażenia w następujące meble i

urządzenia:

• siedziska audytoryjne

• stół z pulpitem sterowniczym

• tablice akademickie , białe, bezpyłowe, ekrany zwijane

• podesty – katedry

• biurka do pracy

• szafy aktowe

• szafy biblioteczne

• szafy ubraniowe

• fotele

• krzesła

• stoliki

04.2010



4/ 13


• regały metalowe

• meble laboratoryjne (stoły robocze, szafy laboratoryjne, szafki, taborety, krzesła,

przystawki, itp.)

• dygestoria

• pozostałe elementy wyposażenia jak: lustra, pojemniki na papier toaletowy, pojemniki

na ręczniki jednorazowego użycia, pojemniki na odpadki, kosze na śmieci, wieszaki

Szczegółowy zakres rzeczowy i ilościowy wykonania prac według przedmiarów oraz dokumentacji

projektowej.

1.4. Ogólne wymagania dotyczące robót

Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość wykonanych robót oraz za ich zgodność

z dokumentacją projektową, Specyfikacjami Technicznymi oraz poleceniami Nadzoru Inwestycyjnego.

Ogólne wymagania dotyczące robót podano w specyfikacji „Ogólne warunki techniczne”.

2. Materiały

2.1. Siedziska audytoryjne

Np.: Siedzisko typu Copernico firmy Absolut lub równoważne

ITB – Raport z badania LP-1215/2.2-16/1

ITB – Raport z badania LP-1217.2/9-7/99

ITB – Raport z badania LP-1217.1/9-6/99

Konstrukcja monoblok z pulpitem składanym do pisania i siedziskiem składanym automatycznie,

siedzisko i oparcie tapicerowane, na metalowych nogach, pulpit laminowany w kolorze buk, koszyk na

elementy pomocnicze ( torby książki itp.)

Wersja na podłoże stopniowe, dostosowana do sal dydaktycznych

Pozostałe rodzaje mebli i sprzętu, wyposażenie pomieszczeń ujęto w opracowaniu zagospodarowania

technologicznego. Szczegółowe zestawienia należy opracować na etapie projektu wykonawczego

04.2010



5/ 13


2.2. Wyposażenie sanitariatów i pomieszczeń socjalnych

a)urządzenia sanitarne:

miski ustępowe wiszące z odpływem poziomym, pisuary, przegrody pomiędzy pisuarami, umywalki i

kabiny natryskowe – seria KOŁO NOVA TOP lub równoważne,

b).armatura:

- Elektroniczna bateria umywalkowa, sztorcowa, z detekcją obecności na fale podczerwone,

bez regulacji temperatury - produkcji Krakowskiej Fabryki Armatur, lub równoważnej

- Wypływ regulowany 6l/min, napowietrzacz antyosadowy.

- Wężyk inox, z filtrem i elektrozaworem 1/2''.

- Korpus z litego mosiądzu, chromowany, ze wzmocnionym mocowaniem.

- Skrzynka elektroniczna IP55 i detektor przeciwwstrząsowy.

- Zasilanie sieciowe (z transformatorem 230/12V), lub - zasilanie bateriami litowymi 6V

- Spłukiwanie pisuarów systemowe, zawory elektromagnetyczne na podczerwień,

zasilanie niskonapięciowe,.

- Kratki ściekowe ze stali nierdzewnej.

- Deski sedesowe z tworzywa duroplast lub ABS, zawiasy do łatwego demontażu.

c).kabiny sanitarne:

Ścianki czołowe i działowe oraz drzwi składające się z zespolonej płyty wiórowej, o grubości min.

28 mm obustronnie powlekanej żywicą melaminową.

Warstwy zewnętrzne odporne na zarysowania, uderzenia i ścieranie. Połączenie ze ścianami za

pomocą listew aluminiowych.

Drzwi zamykające się cicho (nie trzaskające) w aluminiowym profilu, z zamontowaną uszczelką.

Mocowanie do posadzki nóżek za pomocą kołków rozporowych.

Okucia z wysokogatunkowej stali nierdzewnej w tym:

- zamek metalowy kryty nylonem z sygnalizacja zamknięte – otwarte oraz widocznym sworzniem

od zewnętrznej strony, gwarantującym możliwość awaryjnego otwarcia drzwi,

- klamka

04.2010



6/ 13


- 2 szt. zawiasów samozamykających z rozwiązaniem chroniącym przed przytrzaśnięciem.

- 1 szt. haczyk na ubranie

- 1 szt. odbojnik

- 1 szt. zapadka ryglująca

Elementy mocujące ceramikę sanitarna – GEBERIT SYSTEM – lub równoważny.

Uwaga:

Umywalki w zespołach sanitarnych wpuszczane z w blaty z CORIANU lub równoważnego materiału,

mocowanego wspornikowo do ściany. Wykończenie ( brzegi blatów) oraz kolorystyka do uzgodnienia z

Zamawiającym.

d). Wyposażenie kabin sanitarnych dla osób niepełnosprawnych

- podpora umywalkowa

- krzesełko prysznicowe uchylne

- poręcz w/c ścienno – podłogowa

- poręcz w/c kątowa ścienna

- uchwyty ścienne

- uchwyty wykonane ze stali nierdzewnej pokrytej laminatem poliestrowym o średnicy 35mm Kabiny

wykonane standardowo w kolorze białym.

e).Wyposażenie pomieszczeń sanitarnych:

- lustra na całą szerokość ściany przy umywalkach, wysokość luster od poziomu blatu do wysokości płytek

ceramicznych.

- pojemniki na papier toaletowy duże , ze stali nierdzewnej

- pojemniki na mydło ze stali nierdzewnej

- pojemniki na ręczniki ze stali nierdzewnej

- suszarki do rąk ze stali nierdzewnej o następującej charakterystyce:

wydajność : 4300litrów na minutę

prędkość nadmuchu : 95km/h

czas suszenia : 28sekund

wersja automatyczna : wykrywanie dłoni z odległości 17 do 25cm

04.2010



7/ 13


temperatura powietrza (przy 20 stopniach) : 57 oC w odległości 10cm od wylotu

moc całkowita : 2450W (230V/50-60Hz)

obsługa sensorem. Obudowa ze stali nierdzewnej polerowanej.

- kosze sanitarne w w/c damskich ze stali nierdzewnej

- kosze na zużyte ręczniki ze stali nierdzewnej ( poj. 50 l)

2.3. Wyposażenie pomieszczeń

Rodzaje stosowanych w budynku mebli, oraz ich parametry i ilości zostały określone w programie

funkcjonalno – użytkowym.

2.3.1. Biurka

Biurka należy wykonać jako meble systemowe, które pozwalają na dodatkową rozbudowę w

ramach systemu. Muszą posiadać możliwość montażu elementów dodatkowych takich jak:

- przelotów kablowych,

- rynien do podwieszenia kabli,

- wypuszczanych pulpitów pod klawiaturę oraz szuflad do podwieszenia komputerów.

Brzegi blatów biurek należy wyposażyć w dokleję z masywu drewna która winna stanowić

ochronę brzegów przed uszkodzeniem, a jednocześnie być estetycznym elementem.

Blaty należy zabezpieczyć przez minimum pięciokrotnie lakierowane matowym ekologicznym

lakierem. Konstrukcję nośną należy wykonać z chromowanych rur metalowych (metalowy

chromowany stelaż, trwale przymocowany do blatu) które powinny być przykręcone do stelaży w taki

sposób aby mogły być szybko zdemontowane. Nogi należy wyposażyć w stopki pozwalające na

regulację wysokości biurek do około 10 cm.

2.3.2. Szafy, regały i kontenery

Szafy, regały i kontenery należy wykonać jako meble systemowe. Brzegi mebli należy okleić

doklejką z masywu drewna która winna stanowić ochronę przed uszkodzeniem. Wymiary mebli

należy tak dobrać aby możliwe było przechowywanie w nich dokumentów w systemie europejskim.

Wyposażyć je w standardowe zamki centralne.

04.2010



8/ 13


Szafy i regały należy wyposażyć w system regulacji wysokości, który ułatwi ich prawidłowe

wypoziomowanie.

Kontenery winny posiadać po jednej szufladzie na teczki podwieszane.

2.3.3. Krzesła

Krzesła obrotowe do pracy muszą posiadać możliwość regulacji wysokości, głębokości, kąta

nachylenia oparcia, wysokości oparcia, podparcia pleców.

Podstawy krzeseł winny być lekkie wykonane np. z polerowanego aluminium, natomiast

rodzaj zastosowanych kółek należy dostosować do rodzaju posadzki oraz życzenia Zamawiającego,

np.(kółka z hamulcem stosować do parkietu lub do podłóg wyłożonych wykładziną). Krzesła muszą być

wyposażone w podłokietniki być tapicerowane tkaninami posiadającymi atesty trudnopalności.

Krzesła obrotowe do katedry winny być dodatkowo wyposażone w podnóżek.

Krzesła zwykłe winny mieć siedziska wykonane z gięto klejonej sklejki bukowej w jednej

całości na stelażu chromowanym (w części tylnej). Część przednią krzesła winny stanowić gięte

drewniane nogi będące równocześnie podłokietniki. Krzesła muszą mieć możliwość łączenia w rzędy

przy pomocy łączników, oraz możliwość wkładane jedno w drugie (sztaplowania).

Krzesła audytoryjne, sklejkowe ze składanym siedziskiem i składanym blatem z rowkiem na

przybory do pisania.

Stelaż stanowiska winien być wykonany ze stalowych profili lakierowanych metodą proszkową na kolor

uzgodniony z Zamawiającym.

Siedzisko i oparcie winno być wykonane z profilowanej sklejki bukowej o grubości odpowiednio 10 i 8

mm, kilkukrotnie malowanej bezbarwnym lakierem ekologicznym o bardzo dużej twardości. Materiał

obiciowy Incas, lub równoważny winien spełniać wszystkie wymagania dotyczące trwałości oraz

winien być dostępny w wielu kolorach.

Siedzisko należy wyposażyć w blat z płyty wiórowej o grubości 25 mm, melaminowany obustronnie

oraz okleinowany na gorąco PCV w kolorze uzgodnionym z Zamawiającym. Przednie panele osłonowe

winny być wykonane tak samo jak blat stolika, o grubości 18 mm.

04.2010



9/ 13


2.3.4. Katedry

Wielkość katedry powinna być dostosowana do wielkości pomieszczenia. Należy ją wykonać z

płyty wiórowej laminowanej. Brzegi blatu winny posiadać dokleję z masywu drewna stanowiącą

ochronę brzegów przed uszkodzeniem, a jednocześnie być jego estetycznym elementem. Blaty winny

być minimum pięciokrotnie lakierowane matowym ekologicznym lakierem.

Na blacie katedry muszą być wydzielone miejsca na:

- monitor,

- notebook,

- nadstawkę na notatki,

- puszki z gniazdami audio, video, zasilanie notebooka, chowanymi w blacie,

- wizualizer dostępny z góry po odsunięciu żaluzji

Od strony prowadzącego zajęcia zamykane szafki na:

- wzmacniacz,

- magnetofon

- akcesoria

- komputer,

- magnetowid

- wizualizer ( również dostępny z góry, z blatu)

Szafki winny posiadać otwory wentylacyjne których wielkość dostosować do zainstalowanych urządzeń

2.3.5. Stoliki

Stoliki do pisania systemowe, blat z płyty laminowanej w klasie E1, kolor do uzgodnienia z Zamawiającym.

Konstrukcja stelaża stalowa malowana proszkowo, nogi z regulacją wysokości.

2.3.6. Szafki szatniowe

Uniwersalne szafki szatniowe jednoprzedziałowe, metalowe z drążkiem na wieszak. W

drzwiach otwory wentylacyjne. Ramka z oznaczeniem numeru szafki. Zamek bębenkowy z zestawem

trzech kluczy. Szafki z blachy ocynkowanej, lakierowane lakierem proszkowym, na kolor ustalony z

projektantem wnętrz.

04.2010



10/ 13


2.3.7. Szafki małe – boxy ( schowki na torby i plecaki).

Składane w segmenty z pięcioma schowkami w układzie pionowym, szerokość segmentu 400 mm.

Ramka z oznaczeniem numeru szafki. Zamek bębenkowy z zestawem trzech kluczy. Szafki z blachy

ocynkowanej, lakierowane lakierem proszkowym, na kolor ustalony z projektantem wnętrz.

g). Pozostałe meble

Pozostałe meble należy wykonać jak w standardzie określonym w pkt. a) do e).

3. Warunki dostawy

Pochodzenie wyposażenia i jego jakość określona w pełnej charakterystyce technicznej wykonanej

przez producenta podlega zatwierdzeniu przez Nadzór Inwestycyjny.

Wykonawca powinien:

- dokonać uzgodnień z producentem dotyczących gwarancji jakości całej zamawianej ilości siedzisk i

mebli

- dokonać uzgodnień dotyczących rytmiczności dostaw wynikającej z harmonogramu robót

- zapewnić sobie od producenta, dystrybutora atest (zaświadczenie o jakości)

4. Transport i składowanie.

Elementy siedzisk i pozostałych mebli transportowane np.: w kartonach ofoliowanych. Przed

montażem składować kartony w suchych i przewietrzanych pomieszczeniach.

5. Kontrola jakości

Wykonawca jest odpowiedzialny za jakość mebli użytych do wyposażenia. Wykonawca zobowiązany

jest do oceny jakości dostarczanego wyposażenia przez producenta lub dystrybutora i jego zgodności

z wymaganiami dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej na podstawie:

- rezultatów badań pełnych wykonywanych przez producenta

- atestu ( zaświadczenia o jakości )

- oceny wizualnej każdej jednostkowej dostawy

04.2010



11/ 13


Potwierdzenie właściwości materiałów i wyrobów z każdej dostawy powinno być podane w:

- zaświadczeniach z kontroli

- zapisach w dziennikach budowy

- innych dokumentach

Każda dostawa powinna być wyraźnie identyfikowana oraz zaopatrzona w deklarację zgodności.

6. Sprzęt

Wykonawca przystępujący do wykonania prac winien wykazać się możliwością korzystania z maszyn i

sprzętu gwarantujących właściwą to jest spełniającą wymagania Specyfikacji Technicznej jakości robót.


niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych prac, zarówno w miejscu tych prac, jak też przy


sprzętu itp. Sprzęt używany przez wykonawcę winien uzyskać akceptację Nadzoru Inwestycyjnego.

7. Transport

Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną na

jakość wykonywanych robót.

Materiały przewożone na środkach transportu powinny być zabezpieczone przed ich

przemieszczeniem i układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez ich wytwórcę.

Dodatkowe warunki prowadzenia transportu są określone w punkcie 2.3

8. Wykonanie robót

Wykonanie montażu siedzisk i pozostałych mebli powierzyć firmie wyspecjalizowanej reprezentującej

producenta.

04.2010



12/ 13


9. Kontrola jakości robót

Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w specyfikacji „Ogólne warunki techniczne”.

Badanie polega na sprawdzeniu:

- zgodności montażu z dokumentacją

- jakości dostarczonego 1 zamontowanego wyposażenia

10. Obmiar robót

Ogólne zasady obmiaru podano w specyfikacji „ Ogólne warunki techniczne”.

Jednostką obmiarową jest 1 sztuka odpowiedniego elementu wyposażenia.

11. Odbiór robót


- odbiór robót zanikających lub ulegających zakryciu

- odbiór ostateczny ( całego zakresu prac )

- odbiór pogwarancyjny ( po upływie okresu gwarancyjnego )





Ogólne zasady odbioru robót podano w specyfikacji „ Ogólne warunki techniczne”.

Podstawę odbioru robót wyposażeniowych stanowią następujące dokumenty:

- dokumentacja techniczna

- dziennik budowy

- zaświadczenia o jakości materiałów i wyrobów dostarczonych na budowę w postaci atestu,

certyfikatu jakości lub deklaracji zgodności

- protokoły odbioru materiałów i wyrobów

- protokoły odbioru poszczególnych etapów lub elementów robót

04.2010



13/ 13



Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w specyfikacji „ Ogólne warunki techniczne”.



Cena wykonania robót obejmuje wykonanie pełnego zakresu prac podanego w punkcie 1.3


PN-EN 1021-1:2007 Meble. Ocena zapalności mebli tapicerowanych. Część1: Źródło

zapłonu: tlący się papieros

PN-EN 1021-2:2007 Meble. Ocena zapalności mebli tapicerowanych. Część 2: Źródło

zapłonu: równoważnik płomienia zapałki

PN-B-02855:1988 Badania wydzielania toksycznych produktów rozkładu i spalania.

Dz. U. nr 75/2002 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.

w sprawie warunków jakim powinny odpowiadać budynki i ich

usytuowanie




Jagiellonian University · 04.2010 DZIAŁ 4 ROBOTY W ZAKRESIE INSTALACJI BUDOWLANYCH ROZDZIAŁ 4.20...

Documents

Transcript of Jagiellonian University · 04.2010 DZIAŁ 4 ROBOTY W ZAKRESIE INSTALACJI BUDOWLANYCH ROZDZIAŁ 4.20...