IV. Przedmiotowy system oceniania osi gni uczniateresin.hekko.pl/rozklad/edb_ocenianie.pdf ·...
Transcript of IV. Przedmiotowy system oceniania osi gni uczniateresin.hekko.pl/rozklad/edb_ocenianie.pdf ·...
24
zachorowa .
duszno ci, napadu
drgawkowego,
podejrzenia zawału
serca, omdlenia,
udaru mózgu.
Technika
zabezpieczenia
osoby z napadem
drgawkowym,
napadem
duszno ci,
podejrzeniem
zawału serca,
udarem mózgu,
omdleniem.
Zagro enia
zwi zane z brakiem
udzielenia pomocy
w takich
przypadkach.
poszkodowanemu z
napadem duszno ci,
napadu drgawkowego,
zawałem serca, udarem
mózgu i przy omdleniu.
Ucze wie, jak
zabezpieczy osob z
napadem drgawkowym.
nieudzieleniem pomocy
osobie z napadem
drgawkowym, napadem
duszno ci, zawałem
serca, udarem mózgu.
9.
Kontrola nad
przebiegiem i
wynikami
kształcenia.
2
Sprawdzenie
wymaga –
weryfikacja
praktyczna i
teoretyczna.
Zadanie testowe kontrolno-oceniaj ce w I i II
półroczu.
IV. Przedmiotowy system oceniania osi gni ucznia
1. Kontrola i ocena osi gni uczniów
Systematycznej, planowej kontroli i ocenie podlegaj wszystkie formy aktywno ci
uczniów przy u yciu ró nych narz dzi pomiaru dydaktycznego tj. wypowiedzi,
czynno ci polecone przez nauczyciela, wytwory pracy (albumy, mapy, schematy,
wykresy, katalogi itp.), odpowiedzi, rozwi zywanie krzy ówek, kartkówki,
sprawdziany, testy a tak e aktywno na zaj ciach (uczestnictwo w wiczeniach,
25
dyskusji – poprawno działania, logika argumentacji, oryginalno i przydatno
proponowanych rozwi za ).
Ocena ma na celu pobudzenie uczniów do systematycznego przygotowania si do
lekcji, aktywno ci na lekcjach, odrabiania prac domowych i zaliczeniowych.
Wymagania zaliczeniowe wyznaczaj minima jakie ucze musi spełni , aby otrzyma
ocen pozytywn . Sytuacja ta powoduje to, e nawet ucze który ma problemy z
nauk , wie co musi spełni pozytywnego.
Ka dy ucze , aby uzyska ocen pozytywn w 1 i 2 semestrze musi spełni
nast puj ce wymagania:
systematycznie chodzi na zaj cia lekcyjne,
prowadzi zeszyt przedmiotowy i zeszyt do wicze , których posiadanie jest
obowi zkowe,
ma napisa i odda jeden referat. Najwy ej b d oceniane referaty w
technice komputerowej oraz te, które okre laj samodzielny stosunek autora
do zagadnie . na ko cu referatu musi by podana literatura. Tygodniowa
zwłoka z oddaniem referatu obni a ocen ,
raz w ci gu roku indywidualnie lub w zespole wykona projekt na uzgodniony
temat
raz w semestrze mo e zgłosi nieprzygotowanie.
sprawdzian musi by poprzedzony lekcj powtórzeniow i wpisany
wcze niej do dziennika,
odpytywanie mo e dotyczy tylko trzech ostatnich lekcji,
otrzymanie oceny niedostatecznej lub dopuszczaj cej w I semestrze
wyklucza otrzymanie oceny dobrej w drugim semestrze,
wysoko oceniana b dzie indywidualna aktywno ,
prace pisemne musz by oddane przez nauczyciela najpó niej w ci gu 2
tygodni,
wykonuje czynno ci polecane przez nauczyciela
zachowanie w trakcie zaj – obserwacja uczestnicz ca (głównie w sferze
postaw).
Proponuje si nast puj ce przedziały klasyfikacyjne ocen:
Celuj cy – zakres wymaga – wykraczaj cy
Bardzo dobry – zakres wymaga – dopełniaj cy
Dobry – zakres wymaga – rozszerzaj cy
26
Dostateczny – zakres wymaga – podstawowy
Dopuszczaj cy – zakres wymaga – konieczny
2. Propozycja szczegółowych osi gni
Ocena niedostateczna
Ucze :
pomimo pomocy nauczyciela nie potrafi si wypowiedzie
nie opanował wiedzy i umiej tno ci w zakresie wymaga koniecznych
niezb dnych do dalszego kształcenia
nie potrafi wykona prostego polecenia
wykazuje si brakiem systematyczno ci i ch ci do nauki
nie interesuje si przedmiotem
Ocena dopuszczaj ca
Ucze :
przy pomocy nauczyciela jest w stanie wykona proste polecenia
ma braki w opanowaniu wiedzy i umiej tno ci, które s konieczne do dalszego
kształcenia; posiada minimum wiedzy
nie potrafi sformułowa jasnej wypowiedzi na tematy poruszane na lekcjach
jego postawa na lekcjach jest bierna, ale wykazuje ch do współpracy
Ocena dostateczna
Ucze :
jest aktywny na lekcjach sporadycznie
jego wiedza jest fragmentaryczna i wyrywkowa
ma problemy z samodzielnym sformułowaniem i uzasadnieniem swoich
wypowiedzi
udziela odpowiedzi na proste pytania nauczyciela
wykonuje samodzielnie proste zadania, które przydzieli mu grupa
Ocena dobra
Ucze :
w du ej mierze opanował tre ci i umiej tno ci zawarte w programie
27
ch tnie pracuje w grupie
jest aktywny na zaj ciach
umiej tnie wykorzystuje zdobyte informacje
wykonuje samodzielnie typowe zadania zwi zane z tokiem lekcji i zlecone
przez nauczyciela
umie formułowa proste, typowe wypowiedzi ustne i pisemne
porównuje zachowania pozytywne i negatywne oraz ich wpływ na postaw
ludzi
prezentuje ró ne sposoby rozwi zywania konfliktów
poprawnie stosuje poj cia: efekt cieplarniany, dziura ozonowa, kwa ne
deszcze
poprawnie wykonuje czynno ci ratownicze, umie dobra potrzebny sprz t i
wykorzysta niektóre rodki ratownicze
Ocena bardzo dobra
Ucze :
bardzo aktywnie uczestniczy w zaj ciach
sprawnie samodzielnie posługuje si ró nymi ródłami wiedzy, uzasadnia
odpowiedzi korzystaj c z wiadomo ci prasowych i telewizyjnych
uzasadnia własne pogl dy i stanowiska
dokonuje samodzielnej oceny wydarze i zjawisk
dostrzega zwi zki przyczynowo- skutkowe
potrafi ł czy wiedz z ró nych przedmiotów
interpretuje teksty ródłowe
rozumie, e oprócz praw ucze ma obowi zki
bezbł dnie wykonuje czynno ci ratownicze, koryguje bł dy kolegów
odpowiednio wykorzystuje sprz t i rodki ratownicze
zdobył pełen zakres wiedzy przewidziany w programie
sprawnie wykorzystuje wiedz z ró nych przedmiotów do rozwi zywania
zada z zakresu edukacji dla bezpiecze stwa
umie pokierowa grup rówie ników;
Ocena celuj ca
Ucze :
28
posiada wiedz i umiej tno ci wykraczaj ce poza program
rozwija własne zainteresowania
bierze udział z sukcesami w konkursach, olimpiadach, mistrzostwach
jest bardzo aktywny na lekcjach
wykonuje szereg zada dodatkowych z własnej inicjatywy
jest ywo zainteresowany tym co dzieje si w Polsce i na wiecie
anga uje si w akcje humanitarne, ekologiczne, wolontariackie
umiej tnie formułuje argumenty, wypowiada si bardzo poprawnym j zykiem
potrafi doskonale zaplanowa i zorganizowa prac swoj i innych
Propozycje osi gni edukacyjnych według przyj tych zasad oceniania dotycz cych
tematów i działów, uj tych w 30 tematach planu wynikowego, s zgodne z aktualn
podstaw programow .
ZAGRO ENIA WE WSPÓŁCZESNYM WIECIE
1. Zagro enia naturalne wynikaj ce z praw przyrody.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
opisa zagro enia zdrowia i ycia człowieka spowodowanego przez
zagro enia naturalne w regionie i w Polsce w ostatnich latach
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
opisa skutki zagro e dla ludno ci, infrastruktury i gospodarki kraju
spowodowane przez kl ski ywiołowe
Ocena dobra
Ucze potrafi:
uzasadni zasady post powania w rejonach kl sk ywiołowych
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
scharakteryzowa zagro enia spowodowane przez siły natury
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
wymieni naturalne zagro enia czasu pokoju
29
2. Zagro enia wynikaj ce z ingerencji w rodowisko naturalne oraz z działalno ci
gospodarczej człowieka.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
wymieni podstawowe ródła zagro e chemicznych i radiacyjnych
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
wyja ni istot zagro e towarzysz cych rozwojowi cywilizacji
potrafi zaproponowa działania zapobiegawcze
Ocena dobra
Ucze potrafi:
wymieni ródła zagro e ekologicznych w regionie
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
wyja ni poj cia dziury ozonowej, efektu cieplarnianego, kwa nych deszczów
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
wymieni zagro enia zwi zane z działalno ci człowieka
ZAGRO ENIA W DOMU, SZKOLE, W NAJBLI SZEJ OKOLICY
3. Zagro enia w domu, szkole oraz w najbli szej okolicy.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
scharakteryzowa zagro enia, które miały miejsce w regionie i w Polsce i
przedstawi propozycje zapobiegania im w przyszło ci
przygotowa wywiad z przedstawicielami Stra y Miejskiej o zagro eniach w
najbli szej okolicy i działa zapobiegawczych
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
przedstawi sposoby zapobiegania degradacji rodowiska regionie
Ocena dobra
Ucze potrafi:
30
opisa zasady zachowania si podczas wyst pienia zagro e
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
porównuje zagro enia wyst puj ce w Polsce i w regionie zamieszkania
opisa zagro enia współczesnej młodzie y i nazwy instytucji prowadz cych
działalno profilaktyczn
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
wymienia zagro enia w najbli szej okolicy zamieszkania i szkoły
4. Zagro enia w transporcie oraz w obiektach u yteczno ci publicznej.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
przygotowa wywiad z przedstawicielami Policji o zagro eniach wypadkami i
katastrofami komunikacyjnymi w najbli szej okolicy i działa zapobiegawczych
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
zaproponowa własne sposoby przeciwdziałania i unikania zagro eniom
bezpiecze stwa
Ocena dobra
Ucze potrafi:
opisa zasady zachowania si podczas wypadków i katastrof
komunikacyjnych
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
opisa zjawiska patologiczne wyst puj w ród dzieci i młodzie y
poda zasady poruszania si po drodze poza terenem zabudowanym
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
opisa zagro enia współczesnej młodzie y
OCHRONA PRZECIWPO AROWA
5, Po ar, telefony alarmowe. Sposób informowania o powstaniu zdarzenia.
31
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
zaprojektowa działania w swoim rodowisku likwiduj ce zagro enia
po arowe
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
opisa rodki i sprz t ga niczy oraz przedstawi zasady ich stosowania
podczas po aru
Ocena dobra
Ucze potrafi:
poda elementy trójk ta spalania, wie jakie warunki musz by spełnione, aby
nast pił proces spalania
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
wymieni przyczyny powstawania po arów
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
poda definicj po aru
wezwa telefonicznie pomoc do gaszenia po aru
6. Zakres zada ochrony przeciwpo arowej oraz jej organizacja.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
przygotowa wywiad z przedstawicielami Stra y Po arnej o zagro eniach
po arem i działa zapobiegawczych
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
przedstawi sposoby ratowania ludzi i zwierz t z po aru
Ocena dobra
Ucze potrafi:
okre li czym zajmuje si ochrona przeciwpo arowa
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
zna ró nic pomi dzy po arem i kl sk ywiołow
32
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
pokaza miejsca gdzie znajduje si podr czny ga niczy w szkole
zna znaki ewakuacyjne
SPOSOBY POST POWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA ZDARZENIA
7. Sposób post powania w przypadku powstania po aru i innych miejscowych
zagro e .
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
opracowa instrukcj ppo . Konkretnego obiektu
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
scharakteryzowa elementy profilaktyki przeciwpo arowej
omówi istot ró nych zagro e po arowych
Ocena dobra
Ucze potrafi:
opisa zasady ratowania ludzi, zwierz t i mienia
okre li stopie zagro enia po arowego we własnym domu
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
omówi sposoby ochrony na wypadek po aru
dokona podziału po arów ze wzgl du na rodzaj pal cego si materiału
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
okre li , jakie substancje mo na gasi wod , a jakie nie
8. Sposób post powania w przypadku powstania innego miejscowego zagro enia.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
wymieni czynno ci, które nale y podj po ust pieniu powodzi
wymieni struktury centralne i lokalne zarz dzania kryzysowego w przypadku
powodzi
33
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
dokona analizy lokalnych zagro e zwi zanych z wod
sporz dzi indywidualny plan post powania na wypadek lokalnych zagro e
hydrologicznych
Ocena dobra
Ucze potrafi:
opisa znaczenie wody w yciu człowieka
wskaza podstawowe czynno ci biernej ochrony przeciwpowodziowej
wskaza lokalne zagro enia powodziowe
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
opisa zagro enia, jakie stwarza woda
poda metody ograniczania negatywnych skutków powodzi
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
opisa zagro enia zwi zane z powodzi
wymieni czynno ci podczas ewakuacji powodziowej
MATERIAŁY NIEBEZPIECZNE
9. Rodzaje materiałów niebezpiecznych oraz ich oznakowanie.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
uzasadni rozmieszczenie tablic i znaków bezpiecze stwa w miejscu
zamieszkania i nauki
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
wyja ni , dlaczego nale y d y do jednoznacznego rozumienia informacji o
niebezpiecze stwie
Ocena dobra
Ucze potrafi:
opisa znaczenie znaków ewakuacyjnych, ochrony przeciwpo arowej , BHP
34
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
wymieni rodzaje znaków bezpiecze stwa,
poda znaczenie poszczególnych rodzajów znaków
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
nazwa tablice i znaki bezpiecze stwa
10. Transport materiałów niebezpiecznych.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
potrafi zaproponowa sposoby zapobiegania ska eniom chemicznym
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
zna zasady post powania w przypadku awarii instalacji chemicznej, rodka
transportu lub rozszczelnienia zbiorników z substancjami toksycznym
Ocena dobra
Ucze potrafi:
wie jakie mog by zast pcze rodki ochrony dróg oddechowych i skóry
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
opisa znaczenie oznakowanie substancji toksycznych i biologicznych
Ocena dopuszczaj ca
Ucze :
opisa , czym wyró niaj si tablice i znaki BHP
OCHRONA LUDNO CI I OBRONA CYWILNA
11. Obrona cywilna oraz powszechna samoobrona ludno ci. System zarz dzania
kryzysowego.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
przedstawi funkcjonowanie obrony cywilnej w poszczególnych pa stwach
europejskich
35
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
scharakteryzowa regulacje prawne ochrony i obrony cywilnej
Ocena dobra
Ucze potrafi:
wymieni i opisa elementy systemu krajowego ratownictwa
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
wymieni powinno ci obywatelskie w zakresie ochrony i obrony cywilne
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
okre li podstawowe zadania ochrony i obrony cywilnej
12. Systemy alarmowania i informowania ludno ci.
Zasady przeprowadzania ewakuacji planowej i dora nej ludno ci.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
przedstawi zasady ewakuacji ludno ci, zwierz t z terenów zagro onych,
potrafi wyja ni sposoby zaopatrzenia ludno ci ewakuowanej w wod i
ywno
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
wyja ni zasady zachowania si po ogłoszeniu poszczególnych alarmów
Ocena dobra
Ucze potrafi:
przedstawi obowi zki osób podlegaj cych ewakuacji
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
wymieni rodzaje alarmów i sygnałów alarmowych oraz systemy alarmowania
i informowania ludno ci
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
36
wyja ni znaczenie poj : odka anie, dezaktywacja, dezynfekcja, deratyzacja,
dezynsekcja
PIERWSZA POMOC W NAGŁYCH WYPADKACH
13. Ła cuch pierwszej pomocy.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
przedstawi ogólne schematy ratunkowe oraz ła cuch ratunkowy
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
scharakteryzowa poszczególne ogniwa ła cucha ratunkowego oraz ich rol i
znaczenie
Ocena dobra
Ucze potrafi:
udro ni drogi oddechowe u poszkodowanych w ró nych wypadkach
dokona badania w celu rozpoznania rodzaju urazów i stanu
poszkodowanego
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
sprawdzi oddech, okre li go
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
poda ogólny schemat zgłaszania wypadku
14. Ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
ustali i eliminowa realne i potencjalne zagro enia dla ratownika i
poszkodowanego w miejscu wypadku
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
uzasadni konieczno udzielania pomocy w sytuacji zagro enia ycia
37
Ocena dobra
Ucze potrafi:
scharakteryzowa poszczególne ogniwa ła cucha ratunkowego oraz ich rol i
znaczenie
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
przedstawi ogólne schematy ratunkowe oraz ła cuch ratunkowy
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
wymieni czynno ci wchodz ce w zakres pierwszej pomocy
15. Osoba nieprzytomna.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
przedstawi najwa niejsze zadania ratownicze do czasu przyjazdu pogotowia
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
wie kiedy i jak uło y osob nieprzytomn w pozycji bezpieczne z pozycji
zastanej
Ocena dobra
Ucze potrafi:
rozpozna zaburzenia funkcji yciowych
udro ni drogi oddechowe u poszkodowanych w ró nych wypadkach
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
wymieni stany bezpo redniego zagro enia ycia
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
poda prawidłowe warto ci t tna i oddechu u człowieka dorosłego i dziecka
16. Udzielanie pomocy osobom nieprzytomnym.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
wymieni zasady obowi zuj ce w wypadku masowym
38
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
wymieni zagro enia zwi zane z brakiem przytomno ci i sposób
post powania zapobiegaj cych wyst pieniu
Ocena dobra
Ucze potrafi:
poda ogólny schemat post powania w omdleniu, padaczce i braku
przytomno ci
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
wymieni przyczyny omdlenia oraz braku przytomno ci
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
poda poj cie pierwszej pomocy i jej cele
17. Resuscytacja.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
przedstawi schemat post powania ratowniczego z niezb dnym wykonaniem
zabiegów resuscytacyjnych
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
post powa według schematu ratunkowego
Ocena dobra
Ucze potrafi:
rozpozna oznaki zatrzymania oddechu i kr enia
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
objawy mierci klinicznej i biologicznej
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
wskaza miejsce wykonywania masa u serca
18. Resuscytacja w sytuacjach szczególnych.
39
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
wyja ni jakie warunki musz by zachowane przy RKO i PP
u pora onych pr dem, przy podtopieniu / utoni ciu i u kobiety ci arne
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
wykona resuscytacj przez jedn i dwie osoby na fantomie
Ocena dobra
Ucze potrafi:
wykona ró ne metody sztucznego oddychania
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
uło y poszkodowanego, zna miejsce ucisku, jego cz stotliwo i gł boko
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
rozpoznaje oznaki zatrzymania oddechu i kr enia
19 . Pora enie pr dem, ródła, przyczyny i charakterystyka pora enia pr dem
zmiennym i stałym.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
post powa według schematu ratunkowego
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
przedstawi objawy pora enia pr dem i piorunem oraz wie jak nale y udziela
pomocy
Ocena dobra
Ucze potrafi:
udziela pomocy w wypadku pora enia pr dem
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
poda warunki bezpiecze stwa ratownika przy udzielaniu pierwszej pomocy
osobie pora onej pr dem elektrycznym
40
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
wymieni czynno ci wchodz ce w zakres pierwszej pomocy
20. Pierwsza pomoc w przypadku ratowania ofiary pora enia pr dem.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
dokona badania w celu rozpoznania rodzaju urazów i stanu
poszkodowanego
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
udzieli pierwszej pomocy zgodnie ze schematem ratowniczym
Ocena dobra
Ucze potrafi:
wyja ni jakie s objawy pora enia pr dem elektrycznym
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
wymieni przyczyny omdlenia oraz braku przytomno ci
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
wymieni czynno ci wchodz ce w zakres pierwszej pomocy
21. Krwotok.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
przedstawi schemat post powania przy krwotoku t tniczym i ylnym
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
wymieni sposoby tamowania krwotoków zewn trznych
Ocena dobra
Ucze potrafi:
wykona opatrunek uciskowy
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
41
wymieni rodzaje krwotoków
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
zdefiniowa poj cia krwotoku
22. Niebezpiecze stwa zwi zane z krwotokiem i wstrz sem pourazowym.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
wykona niezb dne czynno ci przeciwwstrz sowe w ró nych sytuacjach
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
wymieni sposoby tamowania krwotoków wewn trznych
Ocena dobra
Ucze potrafi:
dostosowa post powanie oraz rodzaj opatrunku do rodzaju rany i sytuacji
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
rozró ni rodzaj krwotoku na postawie objawów
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
zdefiniowa poj cia wstrz su
23. Złamanie i zwichni cie.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
udzieli pomocy przy zwichni ciach i skr ceniach poł czonych z innymi
urazami wykorzystuj c ła cuch ratowniczy
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
wykorzysta podr czne rodki unieruchamiaj ce i ró ne sposoby
post powania
Ocena dobra
Ucze potrafi:
rozró ni rodzaj urazu na podstawie objawów
42
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
opisa zastosowanie podr cznych rodków do unieruchomienia ko czyn
dolnych i górnych
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
udzieli pierwszej pomocy w przypadku złamania, zwichni cia, skr cenia
24. Niebezpiecze stwa zwi zane ze złamaniami ko ci i urazami stawów.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
udzieli pomocy przy złamaniach poł czonych z innymi urazami
wykorzystuj c ła cuch ratowniczy
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
dostosowa wła ciwe czynno ci ratownicze do rodzaju urazu i sytuacji
Ocena dobra
Ucze potrafi:
scharakteryzowa poszczególne urazy kostno - stawowe
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
okre li ogólne zasady udzielania pomocy przy złamaniach
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
wymieni rodzaje urazów kostno - stawowych i ich objawy
25. Zatrucie.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
dostosowa post powanie do rodzaju zatrucia i drogi wnikania zgodnie ze
schematem post powania ratowniczego
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
dostosowa post powanie do rodzaju zatrucia i drogi wnikania
43
Ocena dobra
Ucze potrafi:
rozpozna typowe zatrucia na podstawie objawów i okoliczno ci
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
wymieni najcz stsze przyczyny zatru i rodzaje trucizn
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
zdefiniowa podstawowe poj cia
26. Niebezpiecze stwa zwi zane z zatruciami.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
rozpozna jakimi drogami mo e nast pi zatrucie organizmu i potrafi udzieli
pierwszej pomocy zatruciach przez układ pokarmowy i skór wg schematu
ratunkowego
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
udzieli pomocy dora nej w zatruciach ró nymi drogami i w ró nych
sytuacjach
Ocena dobra
Ucze potrafi:
oceni stan poszkodowanego i stopie zagro enia w ró nych zatruciach
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
poda ogólne sposoby usuwania trucizn i nieswoiste odtrutki
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
wymieni drogi wnikania trucizn do organizmu
27. Oparzenie i odmro enie.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
wyja ni skutki ogólne oparze i zagro enia z tym zwi zane
44
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
udzieli pierwszej pomocy przy oparzeniu dostosowuj c sposób post powania
do sytuacji post puj c według schematu ratunkowego
Ocena dobra
Ucze potrafi:
opisa skutki działania niskiej i wysokiej temperatury na organizm ludzki;
udziela pomocy osobie poszkodowanej przy oparzeniu termicznym
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
wymieni przyczyny i rodzaje urazów termicznych
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
wymieni ródła zagro e urazami termicznymi
28. Niebezpiecze stwa zwi zane z oparzeniami i odmro eniami.
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
zaproponowa działania przeciwwstrz sowe przy oparzeniach
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
udzieli pierwszej pomocy przy odmro eniu dostosowuj c sposób
post powania do sytuacji post puj c według schematu ratunkowego
Ocena dobra
Ucze potrafi:
obliczy rozległo oparzenia
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
rozpozna rodzaj i stopie oparzenia na podstawie objawów
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
poda stopie oparzenia
29. Kiedy kto nagle zachoruje.
45
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
wyja ni zagro enia zwi zane z brakiem udzielenia pomocy osobie z
napadem drgawkowym, napadem duszno ci, zawałem serca, udarem mózgu
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
ustali , co si stało w miejscu wypadku
Ocena dobra
Ucze potrafi:
rozpozna oznaki zawału serca, duszno ci, epilepsji; omdlenia
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
udzieli pomocy poszkodowanemu z zawałem serca
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
udzieli pomocy poszkodowanemu przy omdleniu
30. Pierwsza pomoc w przypadku nagłych zachorowa .
Ocena celuj ca
Ucze potrafi:
zdiagnozowa i udzieli pomocy poszkodowanym w nagłych zachorowaniach
zgodnie ze schematem ratowniczym
Ocena bardzo dobra
Ucze potrafi:
rozpozna zagro enia zwi zane z brakiem udzielenia pomocy osobie z
napadem drgawkowym, napadem duszno ci, zawałem serca, udarem mózgu
Ocena dobra
Ucze potrafi:
nie pomoc osobom, które doznaj zawału serca, ataku duszno ci lub
epilepsji
Ocena dostateczna
Ucze potrafi:
udzieli pomocy poszkodowanemu napadem drgawkowym
46
Ocena dopuszczaj ca
Ucze potrafi:
udzieli pomocy poszkodowanemu z krwotokiem z nosa
V. Omówienie zało e dydaktycznych i wychowawczych, na
jakich została oparta koncepcja programu
Ze wzgl du na konieczno zachowania ci gło ci i spójno ci mi dzy poszczególnymi
etapami kształcenia, nale y stosowa odpowiednio zasady ogólne kształcenia
i wychowania przyj te dla szkoły podstawowej, gimnazjum oraz w liceum
ogólnokształc cym i technikum. Nauczanie i wychowanie na kolejnym etapie
kształcenia stanowi naturaln konsekwencj w stosunku do nauczania
i wychowania na poprzednim etapie kształcenia. Dlatego te koniecznym wydaje si
aby nauczyciele znali równie podstawy programowe w I, II i IV etapie szkolenia, a
tak e Podstaw Programow takich przedmiotów jak biologii, chemii fizyki i WF.
Ułatwi to znacznie budow własnego planu dydaktycznego oraz analiz ró nych
programów nauczania i oferowanych podr czników.
Nadrz dnym celem pracy edukacyjnej ka dego nauczyciela jest d enie do
wszechstronnego rozwoju ucznia. Konieczna jest harmonijna realizacja zada
w zakresie nauczania, kształcenia umiej tno ci i wychowania. Te zadania to:
Przekazanie uczniom niezb dnej wiedzy w zakresie przygotowania instytucji
pa stwa do działania w sytuacjach kryzysowych.
Rozwijanie u uczniów zdolno ci organizatorskich i komunikacyjnych oraz
umiej tno ci przywódczych.
Wyposa enie uczniów w wiedz i umiej tno ci niezb dne do racjonalnych
i skutecznych zachowa w przypadku wyst pienia zagro e indywidualnych
i zbiorowych regionalnych i ogólnych.
Przygotowanie uczniów do udzielania poszkodowanym, mo liwej w
okre lonych warunkach, pierwszej pomocy; kształtowanie postaw ochrony
ycia i zdrowia własnego, a tak e innych osób.
Kształtowanie u uczniów postaw gotowo ci do niesienia pomocy
potrzebuj cym, humanitaryzmu i altruizmu.
47
Podstawa Programowa Edukacji dla Bezpiecze stwa nie jest zapewne ostatnim
słowem, zabiegów pa stwa polskiego o wysoki poziom przygotowania młodego
człowieka i obywatela do dojrzałego i bezpiecznego ycia.
Gimnazjalista w sposób uporz dkowany i metodycznie spójny b dzie si uczył, jak
budowa elementarne bezpiecze stwo swoje, swoich bliskich, kolegów i innych –
potencjalnych ofiar zagro e i zdarze kryzysowych. Pewne przesłanki s ju na
ni szych etapach edukacji. S one jeszcze rozproszone, realizowane przez osoby o
ró nym w tej dziedzinie przygotowaniu; wa ne jednak, e si pojawiaj .
Cało ciowy program edukacji ratowniczej obejmuj cy wszystkie cztery etapy
edukacyjne jest zbudowany według systemu kształcenia powracaj cego. Podstaw
tego systemu jest stopniowe szkolenie w III i IV etapie z ka dorazowym
przypominaniem najistotniejszych jego elementów. To znaczy, e w IV etapie
edukacyjnym jest ono rozszerzane, a zakres tematyki staje si bogatszy i bardziej
obszerny.
Przedmiot jakim jest edukacja dla bezpiecze stwa wiele osób uwa a za szczególnie
wa ny cho by ze wzgl du na walory wychowawcze. Młody człowiek powinien
odnale w sobie ch niesienia pomocy innym. Uczestnictwo w zaj ciach ma
rozwija u uczniów uczucia wy sze, takie jak zrozumienie, współczucie, tolerancja, a
ponadto stwarza warunki do zdobywania umiej tno ci zachowania si w trudnych
sytuacjach.
Na zaj ciach z edukacji dla bezpiecze stwa gimnazjali ci dowiedz si jak
post powa w przypadku po aru, powodzi, wypadku drogowego, czy ataku
terrorystycznego. Naucz si jak udziela pierwszej pomocy i jak ewakuowa szkoł
oraz co zrobi w przypadku poparzenia, wyzi bienia i przegrzania, zatrucia
pokarmowego i chemicznego, pora enia pr dem oraz złamania i zwichni cia. Dzieci
maj by u wiadamiane, co im grozi ze strony dorosłych i rówie ników oraz jakie
przysługuj im prawa. Odmieniony program jest nastawiony na nauk udzielania
pierwszej pomocy i unikanie współczesnych zagro e od wypadków
samochodowych po ataki terrorystyczne.
Pi tnastolatek po gimnazjum powinien bez kłopotu udzieli pomocy osobom w
sytuacji zagro enia zdrowia lub ycia gdy potr cił je samochód, zbyt długo opalały
si na silnym sło cu, gdy poraził je pr d albo uległy zatruciu pokarmowemu.
Dowiedz si , jak post powa w wypadku złama , zwichni , skalecze , oparze . I
48
jak obchodzi si z toksycznymi substancjami, jak odró nia ich mi dzynarodowe
oznaczenia, jak w przypadku ska enia chroni zwierz ta i ywno .
Bez problemu zabezpieczy miejsce wypadku, uło y rannego w bezpiecznej pozycji,
udro ni drogi oddechowe albo samodzielnie przeprowadzi ewakuacj zagro onego
budynku.
Program edukacji dla bezpiecze stwa w gimnazjum jest skierowany do nauczycieli w
pełni przygotowanych do pracy w tej dyscyplinie z wykształceniem wychowanie
obronne, pedagogika obronna, edukacja dla bezpiecze stwa, zarz dzanie
kryzysowe.
Program powinien by realizowany w wymiarze 1 godziny w cyklu rocznym. Ł cznie
przeznacza si na jego realizacj 30 godzin. Od decyzji dyrekcji szkoły zale e
b dzie, w której klasie przedmiot b dzie realizowany, mo e to by w 1, 2 lub 3 klasie
gimnazjum. Jednak e z racji nauczania edukacji dla bezpiecze stwa w IV etapie
nauczania w szkole ponadgimnazjalnej w pierwszej klasie najlepsz byłaby sytuacja
realizacji programu w 3 klasie gimnazjum dla zachowania ci gło ci cyklu kształcenia.
W ski zasób pomocy dydaktycznych do nauczania tego przedmiotu wymusza
indywidualne poszukiwania z wykorzystaniem szczególnie internetu. Nie nale y si
tak e waha przed podj ciem współpracy z ogniwami zarz dzania kryzysowego,
Stra Po arn , Pa stwowym Ratownictwem Medycznym, Stra Miejsk czy
wyspecjalizowanymi jednostkami antyterrorystycznymi Policji.
VI. Proponowane metody realizacji programu
Na lekcjach edukacji dla bezpiecze stwa, powinno si jak najcz ciej korzysta z
ró nego rodzaju metod nauczania. Wybór metody i sposób jej realizacji zale y od
wielu czynników. Zale no ta uwarunkowana jest od tego z jak grup uczniów
pracujemy. Ka da grupa jest przecie inna pod wzgl dem zainteresowa , potrzeb,
mo liwo ci i liczebno ci. Trzeba poznawa uczniów, mi dzy innymi poprzez
rozmowy z nimi, obserwacj i wymian opinii z innymi nauczycielami.
Charakter przedmiotu wymaga od nauczycieli bogatego warsztatu pracy, a
szczególnie stosowania ró norodnych metod nauczania i wielu urozmaiconych
rodków dydaktycznych przy zastosowaniu oprócz lekcji tak e innych form
49
organizacyjnych procesu dydaktycznego takich jak zaj cia terenowe i zaj cia
pozalekcyjne. Niestety szczupły zasób pomocy dydaktycznych do nauczania tego
przedmiotu wymusza indywidualne poszukiwania z wykorzystaniem szczególnie
internetu, rodków audiowizualnych i multimedialnych. Niezb dnym wydaje si
posiadanie równie na wyposa eniu gabinetu „Fantoma” do wicze RKO. Nale y
równie pami ta o współpracy z ogniwami zarz dzania kryzysowego.
Ró norodno poruszanych zagadnie skłania z kolei do ł czenia stosowanych
metod i dbanie o aktualno prezentowanych tre ci.
Ka dy nauczyciel kieruj c si własnym do wiadczeniem pedagogicznym, stanem
bazy dydaktycznej, wyposa eniem szkoły oraz dost pno ci Słu by Zdrowia, Stra y
Po arnej i Policji, powinien równie d y do maksymalnej aktywno ci uczniów w
ich pracy własnej. Ka dy ucze chocia raz w roku powinien napisa raport,
przykładowo na temat zabezpieczenia własnych mieszka , szkoły i najbli szej
okolicy czy regionalnych zagro e ekologicznych, powinien prze wiczy procedury
ratunkowe i pierwszopomocowe w ró nych stanach zagro enia ycia.
Przy wprowadzaniu nowych metod nieznanych uczniom, trzeba ich zapozna z jej
zasadami poda kryteria oceny i prezentacji.
Podział metod nauczania stosowany w opracowaniach pedagogicznych i zalecanych
w Podstawie Programowej do zastosowana na zaj ciach to:
metody podaj ce: wykład informacyjny, pogadanka, opowiadanie, opis,
prelekcja, anegdota, odczyt, obja nienie lub wyja nienie.
metody problemowe: wykład problemowy, wykład konwersatoryjny, klasyczna
metoda problemowa, metody aktywizuj ce: metoda przypadków, metoda
sytuacyjna, inscenizacja, gry dydaktyczne: symulacyjne, decyzyjne,
psychologiczne; seminarium, dyskusja dydaktyczna: zwi zana z wykładem,
okr głego stołu, wielokrotna, burza mózgów, panelowa, metaplan;
metody eksponuj ce: film, sztuka teatralna, ekspozycja, pokaz poł czony z
prze yciem;
metody programowane: z u yciem komputera, z u yciem podr cznika
programowanego;
metody praktyczne: pokaz, wiczenia przedmiotowe, metoda projektów,
symulacja.
Poni ej przedstawiam jedn z bardziej skutecznych metod edukacji metod projektu.
Projekt, czyli samodzielna praca uczniów, indywidualna lub zespołowa, nad zadanym
50
tematem. Metoda ta jest zalecana w Podstawie Programowej Kształcenia Ogólnego
jako jedna z wa niejszych metod nauczania. Mo e trwa kilka tygodni lub miesi cy.
Projekt pod tytułem „Regionalne zanieczyszczenia rodowiska” mo e by
całorocznym zadaniem, gdzie uczniowie prowadz obserwacje Motławy i jej
otoczenia jak zmienia si zanieczyszczenie jej wody i od czego to zale y.
Wa n cech dobrego projektu jest
ustalane wspólnie z uczniami celu;
instrukcja zawieraj ca: temat, cele, metody pracy, terminy, kryteria oceny;
nawi zanie do znanych uczniom sytuacji;
ł czenie tre ci edukacyjnych z ró nych dziedzin;
równoczesne zdobywanie wiedzy i umiej tno ci;
wyznaczone terminy realizacji cało ci oraz poszczególnych etapów;
podział odpowiedzialno ci;
dominuje praca zespołowa, ale jest te indywidualna;
znane kryteria oceny;
wynik pracy prezentowane publicznie.
Przed przyst pieniem do projektu zespół realizatorów powinien znale odpowiedzi
na wa ne pytania:
Dlaczego wła nie taki projekt?
Co dobrego przyniesie jego realizacja? Kto skorzysta?
W jaki sposób b dziemy pracowa ? Jak si zorganizujemy?
Kto jest odpowiedzialny za realizacj ?
W jakim czasie b dzie realizowany i kiedy mo emy si spodziewa rezultatów?
Kto mo e nam pomóc?
Jakie zewn trzne warunki musz by spełnione?
Jakie trudno ci mo emy napotka ?
Jakie s ewentualne koszty realizacji?
Praca metod projektów słu y do nabywania umiej tno ci twórczego my lenia,
samodzielnego uczenia, planowania i organizacji pracy, współpracy w grupie,
rozwi zywania problemów, podejmowania decyzji, oceniania własnej pracy i
prezentacji jej efektów.
Metoda wymaga od nauczyciela zaanga owania, wcze niejszego przygotowania
zada , organizacji pracy zespołów zadaniowych, czuwania nad ich prac i udzielania
51
pomocy przy opracowywaniu projektu i jego prezentacji. Zarówno uczniom, jak i
nauczycielowi daje du satysfakcj .
VII. Pomoce i rodki dydaktyczne
1. Pomoce dydaktyczne;
apteczka pierwszej pomocy,
apteczka samochodowa,
podr czny sprz t ga niczy,
banda e elastyczne,
chusty trójk tne,
r kawiczki, maseczki do sztucznego oddychania,
torba sanitarna z wyposa eniem,
trójk t ostrzegawczy,
fantomy do sztucznego oddychania (w miar mo liwo ci trzy rodzaje: posta
dorosła, dziecko i niemowl ),
aparat do pomiaru ci nienia krwi,
zestaw do imitacji ran i pozoracji urazów (profesjonalne – practoplast, lub
modele wykonane przez uczniów),
nosze sanitarne,
zestaw znaków okre laj cych substancje toksyczne
podr czny sprz t ga niczy.
2. rodki audiowizualne;
plansze,
przekroje,
modele,
foliogramy,
internet,
programy komputerowe.
3. Filmy wideo;
AIDS – choroba, której mo na unikn .
Alkohol przeszkadza w pracy.
Historia Czerwonego Krzy a.
52
Krew = ycie.
Lekcja obronno ci.
Po co pierwsza pomoc.
Pomó swojemu sercu.
Pierwsza pomoc przedmedyczna.
Przysposobienie obronne.
Przywróceni do ycia.
Recepta na ycie – ycie masz tylko jedno.
Uwaga! Gru lica.
Uwaga! Metanol.
Wpływ ruchu na zdrowie.
Wypadek drogowy i TY.
Z czym do NATO? Z jak obron cywiln ?
Filmy z akcji ratunkowych prowadzonych w regionie.