issn 1731-7959 / 5(252)/2015 - Opole Lubelskie · w ZS Nr 1 była Pani Edyta Wójtowicz. Oprócz...

opolaningazeta informacyjno - publicystyczna

opolelubelskie.pl

issn 1731-7959 / 5(252)/2015

opolelubelskie.plopolanin

Opolanin - miesięcznik informacyjno - publicytyczny

EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

Nakład: 1000 egz.

Wydawcy: Gmina Opole Lubelskie

Adres redakcji: ul. Lubelska 4 24-300 Opole Lubelskie tel. 81 827 72 15 fax. 81 827 72 00 pok. 209/II piętro UM e-mail: [email protected] www.opolelubelskie.pl

Okładka: Grafika - Festiwal Chonabibe w Opolu Lubelskim

Skład i opracowanie graficzne: Krzysztof Ryczek

Druk: Drukarnia STANDRUK ul. Rapackiego 25 20-150 Lublin

opol

anin

Spis treści:www.opolelubelskie.pl

Rusza budżet obywatelski/ str. 4 Montaż kolektorów/ str. 5 Wakacje z OCK / str. 18

Rusza budżet obywatelski! / str. 4Montaż kolektorów słonecznych jeszcze w wakacje / str. 5Opole Lubelskie na I Wschodnim Forum Biznesu w Lublinie / str. 5Dobra lokata Gminy Opole Lubelskie w „Rankingu samorządów 2015” / str. 7Sukcesy młodej skrzypaczki / str. 7W nagrodę do Brukseli / str. 8„Grypa 65+” - program szczepień przeciwko grypie dla seniorów / str. 8VI Zjazd Rodu Plisów / str. 8Opolscy przedsiębiorcy zrzeszeni w nowej marce gminy Opole Lubelskie / str. 9Jak LEADER zmienił obszar LGD Owocowy Szlak / str. 10Konsultacje społeczne dotyczące pracy nad Lokalną Strategią Rozwoju / str. 11Szkolne remonty 2015 / str. 12Klasy integracyjne w „ Jedynce” / str. 13Pierwsi absolwenci opuścili Niepubliczne w Gimnazjum w Niezdowie / str. 13Ogłoszenia/komunikaty / str. 14Lekcja historii / str. 16Wakacyjne Koło Fortuny SWAT / str. 18Z wiosłem w dłoni / str. 18Szanty i ryby w Opolu Lubelskim / str. 19Śladami Ekomuzeum / str. 19Turniej gry figurowej „Infinity” / str. 20Kajakiem po Chodelce / str. 20Mieszkanka Opola Lubelskiego laureatką konkursu „Seniorzy w akcji” / str. 20Victoria Wrzelowiec z pucharem Przewodniczącego Rady Miejskiej / str. 22Piłkarki UKS Dubler drugie w Polsce / str. 22Obóz sportowy UKS Dubler w Kołobrzegu / str. 23

opolanin

4

aktualności

5(252)/2015www.opolelubelskie.pl

Rusza budżet obywatelski!Po raz pierwszy oddajemy możliwość realizacji części wydatków miasta bezpośrednio do dyspozycji mieszkańców Opola Lubelskiego.

W najbliższym czasie osoby zamieszkujące teren gminy będą mogły zdecydować o wydat-kowaniu kwoty 100.000 zł w budżecie miasta na 2016 rok. Mieszkańcy sami będą mogli zgłaszać pomysły do realizacji w przyszłorocznych wydatkach.

Projekty mogą mieć charakter inwestycyjny (rozumiemy przez to budowę lub zakup środ-ków trwałych), o wartości od 3.500 zł do 30.000 zł lub kulturalno-społeczny (działania edukacyjne, promocyjne, kulturalne itp.) o wartości od 1.000 zł do 5.000 zł.

Zgłaszane do realizacji pomysły powinny mieć charakter ogólnodostępny, czyli muszą być zlokalizowane w centrum miejskim (teren miasta) i dostępne dla wszystkich mieszkańców. Projekt inwestycyjny musi być położony na nieruchomości stanowiącej własność gminy.

Pomysł może być zgłoszony w terminie od 1 sierpnia do 15 września br. przez osobę, któ-ra ukończyła 16 lat i zdobyła dla swojego wniosku poparcie 15 mieszkańców. Złożone pra-widłowo projekty będą sprawdzone merytorycznie przez komisję powołaną przez Burmi-strza Opola Lubelskiego. Projekty pozytywnie ocenione zostaną poddane pod głosowa-nie przez mieszkańców, każdy będzie mógł zagłosować na jeden wybrany projekt. Zada-nia, które uzyskają największą liczbę głosów zostaną skierowane przez Burmistrza do re-alizacji.

6 KROKÓW ABY ZGŁOSIĆ PROJEKT:(wzory dokumentów do pkt. 1-4 dostępne

są w Urzędzie Miejskim pok. 204 i na stronie internetowej Urzędu – www.opolelubelskie.pl)

1. Dobrze przygotuj swój pomysł, zapoznaj się z przykładową listą zadań

2. Oszacuj koszty realizacji, zapoznaj się z cennikiem miejskim 3. Wypełnij formularz zgłoszenia projektu 4. Zdobądź 15 podpisów popierających twój projekt na formularzu

5. Złóż przygotowane dokumenty w Punkcie Obsługi Klientaw Urzędzie Miejskim

6. Prowadź akcję informacyjną i promocyjną swojego projektu aby zyskał jak największą liczbę głosów.

Bądź optymistą, twój pomysł może zostać zrealizowany!

opolelubelskie.pl

5

aktualności


Montaż kolektorów słonecznych jeszcze w wakacje Aktualnietworzonyjestharmonogrammontażukolektoróworazszkoleniadlabeneficjentówprojektuzzakresuobsługizestawówsolarnych. Przedłużający się termin montażu kolektorów wiązał się z tym, że jedna z firm której oferta była nie-zgodna ze specyfikacją przetargową, dwukrotnie kiero-wała odwołania do Krajowej Izby Odwoławczej. Każdo-razowo opóźniało to rozstrzygnięcie przetargu o kolej-ne miesiące, ponieważ konieczne w takiej sytuacji jest za-chowanie określonych przepisami terminów na wniesie-nie odwołania, terminów zwołania rozprawy czy zacho-wanie określonego terminu na przygotowanie dokumenta-cji dla Krajowej Izby Odwoławczej. Krajowa Izba Odwo-ławcza, po przeprowadzonej 21 lipca rozprawie, przyzna-ła rację Gminie Opole Lubelskie i rozstrzygnęła tę spra-wę na jej korzyść, ostatecznie oddalając odwołanie. Dzię-ki temu gmina mogła podpisać umowę z wykonawcą wy-łonionym w przetargu oraz rozpocząć ustalanie harmono-gramu instalacji kolektorów w poszczególnych częściach gminy. Sam montaż planowany jest na sierpień-wrzesień. W dniach 11-12 sierpnia odbyły się już obowiąz-

kowe szkolenia z zakresu obsługi powierzonych zesta-wów solarnych przeprowadzone przez firmę ECO-TE-AM z Częstochowy, przy współudziale Inspektora Nad-zoru i przedstawicieli Gminy Opole Lubelskie. Ze wzglę-du na warunki gwarancji zestawów solarnych oraz bezpie-czeństwo ich użytkowania udział w spotkaniach był obo-wiązkowy. Projekt „Słoneczny dom w gminie Opole Lu-belskie – instalacja kolektorów” jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regional-nego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013 – Działanie 6.2 Energia przyjazna środowisku. Dzięki jego realizacji 506 rodzin z terenu Gminy Opole Lubelskie oraz Żłobek i Przedszkole Miejskie otrzymały w sumie 86% dofinanso-wania do zakupu i instalacji zestawów solarnych do pod-grzewania wody.

KR

Opole Lubelskie na I Wschodnim Forum Biznesu w Lublinie Obiekty Targów Lubelskich SA gościł 25-26 czerwca I Wschodnie Forum Biznesu. Wśród uczestni-ków z niemal całego świata byli też przedstawiciele gmi-ny Opole Lubelskie.

Celem Forum było podkreślenie pozycji i roli re-gionu lubelskiego oraz samego miasta Lublin jako atrak-cyjnego miejsca spotkań przedsiębiorców i samorządow-ców. W Forum uczestniczyli goście z wielu państw Unii Europejskiej oraz m.in. Ukrainy, Białorusi, Uzbekistanu, Kazachstanu, Chin, Indii, Rosji, Mołdawii, ZEA, Arabii Saudyjskiej i Afryki. W programie Forum znalazło się wiele paneli te-matycznych dotyczących społecznej odpowiedzialności biznesu, współpracy na rzecz rozwoju gospodarczego re-gionów oraz biogospodarki, energii odnawialnej, zdrowej ekologicznej żywności i przemysłu maszynowego. Ponad-to odbyły się prezentacje potencjału gospodarczego i ofert inwestycyjnych firm z województwa lubelskiego. Wśród licznych stoisk promocyjnych nie mogło zabraknąć naszego. Oprócz materiałów promujących wa-lory ziemi opolskiej gościnnie zaprezentowały się na nim nasze firmy, których wyroby znane są w całej Polsce i co-raz śmielej zdobywają rynki Europy a nawet Świata. Swo-je materiały promocyjne, a przede wszystkim wyroby za-prezentowały Geomax – producent najlepszych krówek w Polsce, Fruvitaland – owoce i ich przetwory i „Pstrąg Pu-stelnia” – którego ryby podawane są m.in. w najlepszych warszawskich restauracjach. Wszyscy odwiedzający nasze stoisko mieli okazję posmakować wyrobów opolskich firm.

W opinii wielu uczestników opolskie stoisko było jednym z najciekawszych, a na pewno było na nim najsmaczniej. Całe wydarzenie zostało objęte honorowym pa-tronatem Marszałka Województwa Lubelskiego Sławo-mira Sosnowskiego, Prezydenta Miasta Lublin Krzysztofa Żuka i Wojewody Lubelskiego Wojciecha Wilka.

ws

6

opolaninaktualności


Dobra lokata Gminy Opole Lubelskie w „Rankingu samorządów 2015” OpoleLubelskieznalazłosięna67miejscuspośródwszystkichgminmiejskichimiejsko-wiejskich(wsumiejestponad900)uzyskując48,09punktówzaocenęjakościgminytj.zazarządzanieorazzasytuacjęfinansową.Wpierwsze100rankinguznalazłosiętylko7gminzwoj.Lubelskiego. Dziennik „Rzeczpospolita” opublikował 14 lip-ca 2015 dodatek specjalny „Ranking samorządów 2015”. Jest to ogólnopolskie zestawienie najlepszych gmin, któ-re uzyskują doskonałe wyniki finansowe oraz mają najlep-sze osiągnięcia w zarządzaniu rozwojem gminy lub mia-sta. Samorządy oceniane są w trzech kategoriach: miast na prawach powiatu, gmin miejskich i miejsko-wiejskich oraz gmin wiejskich. Ranking uznawany jest jako pre-stiżowy i wiarygodny – jego organizatorem jest redakcja „Rzeczpospolitej”, a kryteria ocen ustala niezależna kapi-tuła pod przewodnictwem byłego premiera Jerzego Buzka. W pierwszym etapie organizatorzy pozyska-li dane z Ministerstwa Finansów na temat gmin, które w najlepszy sposób zarządzały swoimi finansami w latach 2011-2014, i jednocześnie najwięcej w tym czasie inwe-stowały. W drugim etapie, od samorządów uzyskano dane na temat dynamiki wzrostu wydatków majątkowych (po-mniejszonych o środki unijne) w przeliczeniu na jedne-go mieszkańca, wartości środków unijnych jakie w latach 2012-2014 wpłynęły do budżetu gminy, indywidualnego wskaźnika zadłużenia, dynamiki wzrostu dochodów wła-snych w latach 2012-2014, relacji nakładów inwestycyj-nych do przyrostu zadłużenia w latach 2011-2014, dy-namiki wzrostu wydatków ogółem na jednego mieszkań-ca w latach 2011-2014. Gmina Opole Lubelskie uzyska-ła w tym rankingu dobry wynik plasując się na 67 miejscu w Polsce. Jeszcze lepszym wynikiem gmina może się po-

chwalić jeśli chodzi o kolejny opublikowany przez Rzecz-pospolitą ranking Innowacyjnych gmin miejskich i miej-sko-wiejskich. Tu Opole Lubelskie znalazło się na 50 miejscu. Punktowano kategorie takie jak dostęp do spraw urzędowych przez internet, szkolenia pracowników, pry-watne serwisy internetowe, darmowe punkty dostępu do internetu, zintegrowany system zarządzania gminą czy rozwiązania mobilne. „Każdy sukces motywuje do dalszej wytężo-nej pracy, szczególnie taki który jest firmowany przez jeden z najbardziej opiniotwórczych dzienników jakim jest „Rzeczpospolita”. Godne podkreślenia jest również to, że naszymi konkurentami było ponad 900 gmin miej-skich i miejsko-wiejskich z których 833 wyprzedziliśmy. Gmina Opole Lubelskie należy do niezbyt zamożnych samorządów jeżeli chodzi o poziom dochodów na osobę, które wynoszą 2796 złotych - wśród 100 laureatów tylko 8 posiada zbliżoną wartość. Tak wysoką pozycję w ran-kingu zawdzięczamy przede wszystkim przemyślanej i stabilnej polityce finansowej oraz ambitnej działalności inwestycyjnej prowadzonej w latach 2011-2014, na któ-rą składa się dobre zarządzanie finansami, bardzo niski wskaźnik zadłużenia i wysoki poziom pozyskania fundu-szy unijnych. Nasza praca jest ukierunkowana na dalszy rozwój i mam nadzieję, że w następnych rankingach bę-dziemy zajmowali równie wysokie pozycje” - mówi Da-riusz Wróbel, Burmistrz Opola Lubelskiego.

KR

Sukcesy młodej skrzypaczki Wiktoria Wrona uczennica klasy II Szkoły Podstawowej im. Oskara Kolberga jest młodą utalento-waną, dobrze zapowiadającą się instrumentalistką. Grę na skrzypcach rozpoczęła w wieku 6 lat. Obecnie uczy się u profesor Natalii Kozub w Lublinie.

Wiktoria ćwiczy pod okiem swojego taty i akom-paniatora Piotra Wrony. 9 letnia skrzypaczka ma na swo-im koncie nagrody w prestiżowych konkursach. Najwięk-szy z nich to zdobycie III nagrody w Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym ,,Janko Muzykant '' w Socha-czewie, gdzie zaprezentowała koncert h-moll O. Riedin-ga cz.III oraz czardasza Alberto Curciego. Została rów-nież laureatką VII Regionalnego Konkursu Skrzypcowe-go ,,Skrzypcowe spotkania'' w Lublinie gdzie zaprezen-towała Etiudę koncertową nr 28 (Allegro molto). Wikto-ria jest również zdobywczynią I nagrody w kategorii Szkół Podstawowych w konkursie Młodych Instrumentalistów organizowanym przez Opolskie Centrum Kultury. Przed młodą skrzypaczką jeszcze dużo konkursów i bardzo dużo pracy. Trzymamy kciuki,wspieramy i gratulujemy życząc kolejnych sukcesów.

7

opolelubelskie.plaktualności


W nagrodę do Brukseli Wdniach7-9lipca2015roku,dwieuczennice-WeronikaGogółorazWeronikaPiłatzZespołuSzkółNr1wOpoluLubelskimuczestniczyływwyjeździedoBrukseli.Byłatonagrodazazwycięstwowkonkursie"CoR/EASecondarySchoolsCompetition2015".

Konkurs organizowany był przez grupę polityczną Europejskie Przymierze działającą w Komitecie Regionów Unii Europejskiej. Uczest-nictwo w nim uczniów z Opola Lubel-skiego było możliwe dzięki zgłoszeniu Zespołu Szkół Nr 1 do udziału w kon-kursie przez Dariusza Wróbla, Burmi-strza Opola Lubelskiego oraz członka Komitetu Regionów i grupy Europej-skie Przymierze. Celem konkursu było zapoznanie młodych ludzi z instytucją Komitetu Regionów i Unią Europejską oraz zachęcenie ich do dyskusji i prze-myśleń na temat przyszłości Europy. Żeby wygrać, uczennice musiały wy-kazać się szeroką wiedzą z tego zakre-su oraz pisemnie odpowiedzieć na jed-no z pytań, które w tegorocznym kon-kursie było odzwierciedleniem Euro-pejskiego Roku na rzecz Rozwoju i po-prawy komunikacji oddolnej w Unii Europejskiej. Koordynatorką konkursu w ZS Nr 1 była Pani Edyta Wójtowicz. Oprócz uczennic z Opola Lubelskiego w oficjalnym spotkaniu zwycięzców konkursu z innych szkół obecna była także młodzież z Esto-nii, Włoch, Wielkiej Brytanii, Słowa-cji, Litwy, Irlandii i Szkocji oraz dwoje uczniów z Gdyni. Łącznie 25 uczniów z 12 szkół. Każda grupa miała za zada-nie zaprezentować swoje miasto i kraj przed członkami grupy Europejskie Przymierze. Następnie wszyscy mie-li okazję uczestniczyć w sesji plenar-nej Komitetu Regionów w Parlamencie Europejskim, przebywając na głównej sali posiedzeń, razem z obradującymi politykami. Na tym zakończyła się ofi-cjalna część spotkania. W dalszej kolej-ności młodzi ludzie odwiedzili Parla-mentarium - Centrum dla Zwiedzają-cych w Brukseli czyli muzeum Unii Eu-ropejskiej. Interaktywna wystawa Par-lamentarium pozwala z nowej perspek-tywy spojrzeć na tę instytucję. Dyna-miczne, interaktywne ekrany multime-dialne zabierają zwiedzających w po-dróż przez historię integracji europej-skiej i pokazują, jak UE wpływa na na-sze codzienne życie. Następnego dnia organizatorzy zaprosili wszystkich lau-reatów konkursu na zwiedzanie miasta oraz uroczysty obiad w jednej z wie-lu znakomitych restauracji na Starym

Mieście w pobliżu słynnego Wielkiego Placu. Laureatki konkursu dużą część Starego Miasta stolicy Belgii zobaczy-ły już pierwszego dnia pobytu, w towa-rzystwie Dariusza Wróbla i opiekują-cej się nimi Karoliny Zalewskiej-Mi-kity – nauczycielki z ZS Nr 1. Dzięki zapewnieniu przez organizatorów kon-kursu hotelu w samym centrum Bruk-seli, takie zabytki jak Katedra św. Mi-chała i św. Guduli, Kamienica Angel na Grand Place czy Muzeum Miej-skie były na wyciągnięcie ręki. Program wycieczki po mieście obejmował także wizytę przy Atomium – monumental-nym modelu kryształu żelaza, powięk-szonym 165 miliardów razy, który stoi w dzielnicy Laeken, na przedmieściach Brukseli. Komitet Regionów jest orga-nem doradczym UE złożonym z wy-branych na szczeblu lokalnym i regio-nalnym przedstawicieli ze wszystkich 28 państw członkowskich. Za pośred-nictwem Komitetu Regionów mają oni możliwość wymiany opinii na temat aktów prawnych UE, które mają bez-pośredni wpływ na regiony i miasta. Dzięki tej instytucji regiony i miasta mogą formalnie wypowiadać się w pro-cesie stanowienia prawa przez UE, za-

pewniając uwzględnienie stanowiska i potrzeb władz lokalnych i regional-nych. Komitet składa się z przedsta-wicieli władz lokalnych i regionalnych. Każdy kraj wyznacza swoich członków, którzy są mianowani na odnawialną pięcioletnią kadencję przez Radę UE. Liczba członków z poszczególnych państw zależy od liczby ludności dane-go kraju. Członkowie z jednego kra-ju tworzą delegację krajową, która od-zwierciedla polityczną, geograficzną i regionalną bądź lokalną sytuację da-nego kraju. Każdy członek może być również członkiem grupy politycznej w ramach Komitetu Regionów. Obec-nie w Komitecie Regionów działa pięć grup politycznych odzwierciedlających szereg poglądów politycznych: Euro-pejska Partia Ludowa (PPE), Partia Europejskich Socjalistów (PES), Po-rozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (ALDE), Przymie-rze Europejskie (EA) oraz Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (EKR). Członkowie mogą również zadecydo-wać, że nie będą należeć do żadnego ugrupowania (członkowie niezrzesze-ni).

KR

8

opolaninaktualności


„Grypa 65+” - program szczepień przeciwko grypie dla seniorów Z inicjatywy Rady Seniorów od września funk-cjonował będzie w Gminie Opole Lubelskie nowy pro-gram szczepień przeciwko grypie dla mieszkańców po 65 roku życia.

Program ukierunkowany jest na profilaktykę pro-blemu zdrowotnego jakim jest grypa sezonowa w popula-cji osób w wieku 65 lat i więcej a przedmiotem programu jest udzielanie świadczeń zdrowotnych w postaci profilak-tycznych szczepień przeciwko grypie. Jak wynika z danych statystycznych Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemio-logicznej zachorowań na grypę w gminie Opole Lubel-skie i podejrzeń zachorowań na grypę w grupie osób obję-tych programem odnotowano 23 przypadki w roku 2013 i aż 146 przypadków w roku 2014. W grupie wiekowej objętej programem zaszczepiło się przeciw grypie w roku 2013 164 osoby, a 170 osób w roku 2014, co stanowi nieca-łe 6% wszystkich osób z grupy szczególnego ryzyka obję-tych programem. Biorąc pod uwagę te dane program skie-rowany będzie do około 500 osób z grupy wiekowej 65+ zamieszkałych na terenie gminy Opole Lubelskie. „Wprowadzenie programu "Grypa 65+" nie jest pierwszym działaniem gminy Opole Lubelskie z zakresu profilaktyki zdrowotnej dla mieszkańców. Każdego roku staramy się uczestniczyć w jak największej liczbie ak-cji o charakterze ogólnopolskim, które można zorganizo-

wać także u nas, takich jak bezpłatne badania mammogra-ficzne, badania słuchu czy inne aktualnie dostępne” mówi Dariusz Wróbel, Burmistrz Opola Lubelskiego. Każda osoba, która ukończyła 65 rok życia i jest mieszkańcem Gminy Opole Lubelskie winna zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego w celu przebadania się i wykluczenia ewentualnych przeciwwskazań do poda-nia szczepionki. Beneficjenci programu zostaną zaszcze-pieni zgodnie ze schematem określonym przez produ-centa szczepionek przez pielęgniarki pod nadzorem le-karskim. Świadczenie zdrowotne w ramach programu bę-dzie dostępne co najmniej 3 razy w tygodniu, w tym 1 raz do godz. 18 -tej. Szczegóły podamy po wyłonieniu firmy która na zlecenie gminy realizować będzie program szcze-pień. Program będzie realizowany w okresie od 1 wrze-śnia do 30 listopada lub do wyczerpania przeznaczonych na ten cel środków. Gmina przeznaczyła na szczepienia 15 000 zł.

KR

VI Zjazd Rodu Plisów 16 rodzin z całej Polski o nazwisku Plis spotka-ło się na VI już zjeździe rodu tym razem w naszym Opo-lu 17-19 lipca br.

Program pobytu Pilsów w Opolu był bardzo bo-gaty. W ciągu dwu dni zwiedzili Nałęczów i Wąwolni-ce, odbyli wycieczkę kolejką wąskotorową, wzięli udział w imprezie „Teraz Pstrąg na kąpielisku miejskim. W nie-dziele 19 lipca uczestniczyli w mszy św. odprawionej w ich intencji. „Celem naszych corocznych zjazdów jest inte-gracja, poszukiwanie wspólnych korzeni oraz poznawa-nie pięknych zakątków naszego kraju, w których oczywi-ście mieszkają Plisowie – mówi Marek Plis – v-ce Prezes Stowarzyszenia Rodu Plisów - Do tej pory spotykaliśmy się w Rudzienicach k. Iławy, naszym Opolu, na Podlasiu, w Szczecinie skąd pojechaliśmy do Berlina, gdzie miesz-kają dwie rodziny Plisów, a w roku ubiegłym na Podkar-paciu w Kolbuszowej. Przyszłoroczny zjazd planujemy zorganizować w Gdańsku.” Najmłodszym uczestnikiem opolskiego zjazdu był siedmioletni Nikodem, który zaliczył już 4 imprezę. Jak dodaje Prezes Marek Plis - jeszcze w tym roku szeregi rodu zasili troje małych Plisiątek, z czego cieszą się wszy-scy członkowie stowarzyszenia i liczą na dalszy systema-tyczny wzrost liczebności swoich szeregów.

ws

Plisowie w statystyce (dane z 4 sierpnia 2015 r.)

Według portalu www.moikrewni.pl obecnie:

● w Polsce są 672 osoby o nazwisku Plis.

● zamieszkują oni w 77 różnych powiatach i miastach. ● najwięcej zameldowanych jest w Kolbuszowej – 143 osoby.

● powiaty/miasta ze szczególnie dużą liczbą osób o tym nazwi-sku: Opole Lubelskie (80), Hajnówka (63), Puławy (33), Przemyśl (19), Warszawa (16), Białogard (14), Świdnica (13), Ropczyce (13) i Rzeszów z liczbą wpisów 11.

Zapraszamy zainteresowane podmioty do składania ofert na realizację szczepień. Regulamin konkursu i wymagane dokumenty są dostępne na stronie in-terentowej urzędu (www.opolelubelskie.pl) i w Biu-letynie informacji Publicznej.

9

opolelubelskie.plaktualności


Opolscy przedsiębiorcy zrzeszeni w nowej marce gminy Opole Lubelskie

Zakończyła się już realizacja gminnego projek-tu „Nowa marka – silny region – kompleksowa budowa marki regionu Opola Lubelskiego”. W wyniku jego re-alizacji grupa przedsiębiorców z naszej i okolicznych gmin założy nowe stowarzyszenia.

Projekt, o którym pisaliśmy na łamach Opolani-na wielokrotnie dobiegł końca. Zrealizowano dzięki nie-mu szereg działań mających na celu promocję potencja-łu gospodarczego Opolszczyzny. Powstały publikacje tj. folder turystyczny, katalog firm i oferta gospodarcza. Po-wstał film promocyjny, teledysk i strona internetowa skie-rowana do przedsiębiorców i opracowano nowy logotyp wraz z księgą znaku, a na rogatkach miasta stanęły nowe witacze. W wyremontowanym lokalu przy ul. Ogrodowej wkrótce zacznie działać Centrum Obsługi Inwestora – biuro utworzone do nawiązywania kontaktów, wspierania i promocji opolskich przedsiębiorców i zewnętrznych in-westorów. W trakcie realizacji projektu odbyło się szereg spotkań i szkoleń dla naszych przedsiębiorców. W ich wy-niku zawiązała się grupa, która widzi realne korzyści z za-rejestrowania nowej organizacji biznesowej mającej na celu wspólne działania promocyjne prowadzone pod wspólną marką „Opole Lubelskie – owocne inwestycje”. Jednym z inicjatorów powołania stowarzyszenia jest p. Grzegorz Maryniowski, którego firma BIOGRIM, w pobliskim Wojciechowie koło Łazisk produkuje znane już w całej Polsce naturalne soki owocowe. Działa on już w podobnym stowarzyszeniu „POLKA” mającym zasięg całego województwa lubelskiego. Tak o genezie powstania tej organizacji i jego ce-

lach mówi p. Grzegorz: „Skorzystałem z zaproszeń Urzę-du Marszałkowskiego kierowanych za pośrednictwem in-ternetu do szerokiej rzeszy przedsiębiorców i brałem udział w kiermaszach, wystawach, targach organizowa-nych w kraju przez Departament Rolnictwa i Środowi-ska, za granicą przez Departament Gospodarki i Turystyki w ramach projektu „Marketing Gospodarczy Wojewódz-twa Lubelskiego”. Tym sposobem biorąc udział w wyjaz-dowych misjach gospodarczych miałem możliwość za-prezentowania swoich produktów w kilku krajach Eu-ropy. Byłem też w Chinach. W tych wyjazdach najważ-niejsza była możliwość nawiązywania nowych kontaktów. I to niekoniecznie z tymi, którzy nas gościli. Kto wie, czy nie ważniejsze było to, że uczestnicy tych wyjazdów, ludzie prowadzący działalność w różnych branżach, z konieczno-ści spędzali z sobą dłuższy czas. W ten sposób poznawali-śmy się coraz bliżej, wymienialiśmy uwagi. Rodziły się po-mysły. I tak doszło do powstania Polki z Lubelszczyzny. „Polka” to jest marka. Znak towarowy, który łą-czy na razie pięciu producentów branży spożywczej z wo-jewództwa lubelskiego. Ale nie tylko o znak tu chodzi, ale organizowany w ramach tego projektu system współpra-cy. On ma pomóc w tym, czego nam najbardziej brakuje – marketingu, dystrybucji, promocji. To jest coś w rodza-ju grupy biznesowej, która ma rozwiązywać nasze wspólne problemy”. Życzymy opolskim przedsiębiorcom szybkiego zarejestrowania nowego stowarzyszenia i wielu korzyści biznesowych pod wspólnym znakiem „Opole Lubelskie – owocnee inwestycje”.

ws

10

opolaninlgd owocowy szlak


Konferencja - "Jak LEADER zmienił obszar LGD Owocowy Szlak - Efekty wdrażania Lokalnej Strategii Rozwoju w latach 2009-2015" W dniu 29 czerwca 2015 r. w Opolu Lubelskim odbyła się kon-ferencja poświęcona efektom wdra-żania Lokalnej Strategii Rozwo-ju na lata 2009-2015 przez Lokalną Grupę Działania „Owocowy Szlak”.

Podczas wydarzenia przed-stawiono raport ewaluacyjny oraz pre-zentację podsumowującą prowadzo-ne działania. Budżet na realizację za-planowanych działań wynosił blisko 15 milionów, w tym na ogłaszane kon-kursy ponad 12 milionów. Ogłoszono 29 konkursów z czterech działań osi 4 Leader. W odpowiedzi wpłynęły 444 wnioski, z czego Rada LGD wybrała 338. Beneficjenci zrealizowali zakła-dane operacje na łączną kwotę 11 445 050,82 zł, co daje ponad 92% realiza-cji budżetu LSR. Wskaźniki założone w strategii zostały osiągnięte w 100%.W celu lepszego wykorzystania środ-ków na bieżąco organizowano szko-lenia dla Beneficjentów. Odbyło się 15 szkoleń, w których udział wzięło 1679 osób. Biuro LGD prowadziło do-radztwo w zakresie konsultacji pomy-słu, przygotowania wniosku, przejścia przez procedurę aplikacyjną czy wresz-cie rozliczenia. Z usług tych skorzysta-ło 1906 osób. Dodatkowo LGD zrealizowa-ła szereg działań aktywizujących i in-tegrujących społeczność lokalną. Od-było się wiele tematycznych warszta-tów, z których skorzystało 424 osoby. Zorganizowaliśmy trzy edycje Świę-ta Produktu Lokalnego, którego celem było wypromowanie lokalnych produk-tów oraz zainteresowanie mieszkań-ców naszego regionu kulturą ludową i tradycją. Odbyły się trzy edycje kon-kursu wiedzy o obszarze LGD. Kon-kursy skierowane były do gimnazjali-stów z naszego regionu, którzy nabyli wiedzę dotyczącą swoich miejscowości, zasobów przyrodniczych i atrakcji tu-rystycznych. Przez dwa lata organizo-wano Forum LGD, które poświęcane było aktywności mieszkańców i dzie-dzictwu kulturowemu. Ponadto od-było się wiele spotkań ze społeczno-ścią w świetlicach wiejskich, na któ-rych udzielano pomocy w zakresie re-

jestracji stowarzyszenia, ustalenia pla-nu działania czy rejestracji produktów tradycyjnych na liście ministerialnej. Zorganizowanych zostało pięć wyjaz-dów studyjnych połączonych ze szko-leniami dla lokalnych liderów, w celu pokazania dobrych praktyk w zakresie rozwoju turystyki czy aktywności spo-łeczności lokalnej. Z wyjazdów skorzy-stało blisko 200 osób. Wydano również wiele róż-nych publikacji i materiałów promują-cych nasz region, atrakcje turystyczne czy też kuchnię tradycyjną. Nakręcono trzy filmy promocyjne, które wyświe-tlane były między innymi na targach turystycznych na terenie kraju.Zrealizowano trzy projekty współpra-cy dotyczące dziedzictwa kulturowego, w tym jeden ogólnopolski: Dziedzic-two Nasza Atrakcją – DNA, Ekomu-zeum Lubelszczyzny – Żywa Tradycja – ELŻW oraz Akademia Umiejętno-ści Regionalnych Artystów Lokalnych Grup Działania – AURA LGD.Podczas konferencji przedstawicie-le gmin wchodzących w skład LGD przedstawili w prezentacjach zreali-zowane projekty za pośrednictwem LGD. Aktywni Beneficjenci opowie-

dzieli o tym, jak środki unijne zmieni-ły ich sytuację, co udało im się zrobić i co to dla nich oznacza. Zastępca Dyrektora Depar-tamentu Koordynacji Projektów Eu-ropejskich Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie Andrzej Kloc przedstawił założenia nowej perspektywy finanso-wej oraz wymagania jakie zostaną po-stawione przed LGD. Konferencję zakończył pokaz mody „Kobieta zmienną jest”, w któ-rym wystąpiły aktywne dziewczyny z naszego terenu prezentując modę XX wieku. Odpowiadając na pytanie – jak Leader zmienił nasz region – śmia-ło można powiedzieć, że zmianę wi-dać niemalże w każdej miejscowości, bo zrealizowano wiele inwestycji. Waż-nym aspektem jest również wzrost ak-tywności społeczności lokalnej, któ-ra podejmuje wiele działań w celu po-prawy swoich warunków życia i dba o dziedzictwo kulturowe. Składamy serdeczne podzię-kowania i gratulacje wszystkim Bene-ficjentom oraz uczestnikom organizo-wanych przez LGD przedsięwzięć.

LGD Owocowy Szlak

11

opolelubelskie.pllgd owocowy szlak


Konsultacje społeczne dotyczące pracy nad Lokalną Strategią Rozwoju dla obszaru LGD „Owocowy Szlak” Zapraszamy wszystkich mieszkańców obszaru Lokalnej Grupy Działania „Owocowy Szlak" do włącze-nia się w prace nad Lokalną Strategią Rozwoju na lata 2015-2020.

Lokalna Strategia Rozwoju jest podstawowym dokumentem, który określa kierunki działania i podejmo-wania inicjatyw gospodarczych, społecznych i publicznych przez Państwa za pośrednictwem LGD „Owocowy Szlak” przy wsparciu środków zewnętrznych w nowej perspekty-wie finansowej na lata 2014-2020. W związku z tym zapraszamy do wzięcia udziału w spotkaniach dotyczących diagnozy potrzeb i oczekiwań mieszkańców obszaru LGD „Owocowy Szlak”. Konsulta-cje społeczne służyć będą poszukiwaniu rozwiązań, stano-

wiących sposoby realizacji strategii, formułowaniu wskaź-ników realizacji LSR oraz identyfikacji grup docelowych strategii. Spotkania mają charakter otwarty, będą odbywać się na terenie każdej z gmin członkowskich według nastę-pującego planu:1. Przedstawienie założeń inicjatywy LEADER na lata 2014-2020.2. Zdefiniowanie zasobów, problemów, kierunki rozwoju - praca w grupach.3. Przedstawienie wyników prac przez poszczególne grupy.4. Wyciągnięcie i przedstawienie wniosków.5. Przedstawienie dalszych etapów prac nad Lokalną Stra-tegią Rozwoju.

12

opolaninnasze szkoły


Szkolne remonty 2015 Trwają wakacje, aura dopisuje, dzieci i nauczy-ciele odpoczywają, a w naszych szkoła praca wre. Trwa-ją wakacyjne remonty, które tylko w tym czasie można przeprowadzić, ze względu na brak w szkołach dzieci i młodzieży.

We wszystkich placówkach gminnych trwają za-planowane wcześniej prace. W większości szkół są to pra-ce malarskie i porządkowe wewnątrz i na zewnątrz bu-dynków. Oprócz remontów bieżących prowadzone są trzy większe inwestycje w szkołach w Wandalinie, Skowowie i ZS Nr 1 w Opolu. Remont budynku szkoły w Wandalinie pole-ga głównie na usunięciu zawilgocenia ścian piwnicznych w budynku szkoły. Jego koszt to blisko 50 tys. zł. Z kolei w Skokowie na budynku szkoły wykonany zostanie kompleksowy remont dachu. Wykonany zosta-nie nowy żelbetowy strop nad I piętrem budynku, wymia-nie ulegnie cała więźba dachowa i położone nowe pokry-

cie dachu z blachy. Zostaną wykonane obróbki blacharskie i wyremontowane kominy. Zamontowana zostanie insta-lacja odgromowa i elektryczna podgrzewająca rynny da-chowe. Wiadomo już że będzie to najdroższa inwestycja w szkołach w tym roku. Obecnie trwa procedura przetar-gowa w celu wyłonienia wykonawcy tych prac. Następną znaczącą inwestycją jest moderniza-cja zaplecza sanitarnego ogólnodostępnej strefy sporto-wej przy ul. Szkolnej (ZS Nr 1). W ramach modernizacji zdemontowane zostaną obecne i zamontowane nowe ścia-ny działowe, wykonane zostaną nowe instalacje: wod-kan. wraz z urządzeniami sanitarnymi, wentylacyjna i elek-tryczna. Ułożona zostanie nowa glazura. Wszystkie po-mieszczenia zostaną pomalowane i wyposażone w lustra, kotary prysznicowe, wieszaki itp. Warto przypomnieć, że tegoroczny remont zaplecza sanitarnego jest kontynu-acją ubiegłorocznej modernizacji głównego obiektu kom-pleksu sportowego jakim była duża sala gimnastyczna. Poniżej przedstawiamy wykaż wszystkich prac remontowych w gminnych obiektach oświatowych prze-prowadzanych w bieżące wakacje.

ws

13

opolelubelskie.plnasze szkoły


Klasy integracyjne w „ Jedynce” Wybór ścieżki edukacyjnej to je-den z najtrudniejszych momentów w de-cyzji rodzica niepełnosprawnego dziec-ka. Rodzaj szkoły z pewnością wpłynie na jego późniejsze życie, na to, z kim bę-dzie spędzać większość dnia i jakie zdobę-dzie umiejętności życiowe.

Każdy rodzic mając do wybo-ru klasę integracyjną czy szkołę specjalną staję przed poważnym dylematem. Wybór między szkołą integracyjną a specjalną nie oznacza tylko innej metodyki, narzuca rów-nież inną wizję niepełnosprawności. W Polsce edukacja integracyjna pojawiła się późno, bo w latach 90. XX w. Jej prekursor, prof. Aleksander Hulka, tłuma-czył, że integracja w szkole to "maksymalne włączanie dzieci i młodzieży z odchylenia-mi od normy do zwykłych szkół oraz placó-wek oświatowych, umożliwiając im w miarę możliwości wzrastanie w gronie zdrowych rówieśników". Tak rozumiana integracja zakłada "udostępnianie dzieciom i młodzieży nie-pełnosprawnej korzystanie ze wszystkich stopni szkolnictwa, zdobyczy kulturowych i tych form czynnego wypoczynku, z któ-rych korzysta młodzież zdrowa". Integracja jest stosunkowo nowym modelem oświaty, przeciwieństwem segre-gacji dzieci sprawnych i niepełnospraw-

nych. Dążąc do tego by, nasze społeczeń-stwo było humanitarne, musimy zachować szacunek dla każdego człowieka. Wycho-dząc z tego założenia w Zespole Szkół nr 1 w Opolu Lubelskiem powstały oddzia-ły i klasy integracyjne. Powstanie klas i od-działów integracyjnych wynikało z ogrom-nych potrzeb i rodziców i dzieci. Tworzymy przyjazne i bezpieczne warunki oraz dobry klimat do wzajemnej nauki dzieci niepełno-sprawnych i w pełni sprawnych. Mamy już pewne, kilkuletnie doświadczenie w tym obszarze pracy edukacyjnej i wychowaw-czej. Uznaliśmy, że warto podzielić się swo-imi praktycznymi doświadczeniami nabyty-mi podczas pracy w klasie i oddziale inte-gracyjnym. W naszej szkole zarówno dzie-ci jak i rodzice mają zapewnione wsparcie ze strony wysoko wykwalifikowanej kadry szkoły w tym specjalistów. Dzieci korzysta-ją z zajęć z logopedą, pedagogiem, psycho-logiem, a także z nauczycielami świetlicy. Klasy są nieliczne. Klasa integra-cyjna liczy 15 – 20 uczniów, w tym od 3 – 5 uczniów posiadających orzeczenie porad-ni psychologiczno – pedagogicznej o po-trzebie kształcenia specjalnego, wszyscy uczniowie realizują program wychowaw-czy i edukacyjny. W lekcjach uczestniczą wszyscy uczniowie. Ponieważ występują różnice w możliwościach przyswajania wie-

dzy i tempie pracy, program edukacyjny zo-staje zmodyfikowany i dostosowany do in-dywidualnych możliwości i potrzeb dzie-ci. W klasie pracuje dwóch nauczycieli – jeden nauczyciel edukacji wczesnoszkol-nej lub przedmiotu drugi – pedagog spe-cjalny, pełniący rolę nauczyciela wspomaga-jącego. Jeden prowadzi zajęcia z całą klasą , drugi w tym czasie wspomaga dzieci o spe-cyficznych potrzebach, dostosowując zakres materiału i stopień trudności oraz zadania do ich możliwości i potrzeb. Oprócz tradycyjnych metod na-uczania i wychowania , stosujemy różno-rodne metody wspomagające: Ruch Roz-wijający W. Sherbone, Dobrego Startu M.Bogdanowicz, kinezjologii edukacyjnej P.Denisona, terapii muzyką i ruchem Stad-nickiej, 18 struktur wyrazowych E. Kujawy i M. Kurzyny oraz terapię zabawy. Ucznio-wie mają zapewnione zajęcia rewalidacyj-ne i integracji sensorycznej w salach do-stosowanych i wyposażonych w odpowiedni sprzęt , a także pomoce dydaktyczne. Bio-rą czynny udział w pracach wszystkich or-ganizacji uczniowskich działających na te-renie naszej szkoły oraz licznych zajęciach rozwijających ich zainteresowania i pasje ( sportowe, rytmiczne, teatralne, artystyczne i fotografii).

Dorota Bąk

Pierwsi absolwenci opuścili Niepubliczne Gimnazjum w Niezdowie W czwartek 25 czerwca pierwsi absolwenci opuścili Niepu-bliczne Gimnazjum w Niezdowie. W pewnym sensie jest więc to moment historyczny, bo gimnazjum powsta-ło trzy lata temu – we wrześniu 2012 roku. Celem było stworzenie nie-wielkiej szkoły charakteryzującej się indywidualnym podejściem do ucznia, dlatego nasze klasy nie liczą więcej niż 15 osób. Szkołę ukończyły dwie kla-sy, które po raz pierwszy w tym roku zdawały także egzamin gimnazjalny. Warto dodać, że tegoroczni absolwen-ci wysoko zawiesili poprzeczkę swoim następcom, bowiem z ogólnym wyni-kiem egzaminu uplasowali się na dru-gim miejscu w gminie. Uczniowie klas trzecich po-żegnali się ze szkołą uroczystą akade-mią, na której gościli przedstawicie-le władz gminnych, nauczyciele, rodzi-ce oraz delegacje pozostałych klas gim-nazjum. Uroczystość rozpoczęła się od odtańczenia przez uczniów i nauczy-

cieli dostojnego poloneza. Z kolei aka-demia poświęcona była wspomnieniom o szkole, a jej główną część stanowiło uroczyste rozdanie świadectw ukoń-czenia szkoły i wręczenie świadectw Centralnej Komisji Egzaminacyjnej informujących o wynikach egzami-nu gimnazjalnego. Nie obyło się rów-nież bez nagród dla uczniów osiągają-cych najlepsze wyniki w nauce i na eg-zaminie czy wykazujących się wytężo-ną pracą na rzecz szkoły. Po raz ostatni w tych klasach wręczone zostały rów-nież stypendia naukowe stowarzysze-nia „Inicjatywa”. Szczególnie wzrusza-jący dla wszystkich był moment poże-

gnania uczniów i rodziców z nauczy-cielami i społecznością szkoły. Na koniec absolwenci przy-gotowali dla wszystkich niespodzian-kę w postaci prezentacji multimedial-nej dotyczącej wspomnień ze szkoły oraz z dzieciństwa. Całość zakończy-ła się zaś uroczystym poczęstunkiem zorganizowanym przez rodziców dla uczniów i nauczycieli. Uroczystość była dla wszystkich niezwykle wzruszająca i chyba wszyscy pożegnaliśmy się z na-szymi absolwentami z niezwykłym ża-lem. Teraz pozostaje nam już tylko ży-czyć im powodzenia na dalszych eta-pach nauki i życia.

14

opolaninogłoszenia/komunikaty


Sprawdź, czy twój kontrahent jest czynnym podatnikiem VAT

Od 26 czerwca br. podatnicy mogą sprawdzić, czy ich kontrahenci są czynnymi po-datnikami VAT.

Usługa „Sprawdzenie statusu podmiotu w VAT” jest dostępna dla podatników, którzy chcą sprawdzić, czy ich kontrahenci są czynnymi podatnikami VAT. Usługa jest skie-rowana w pierwszej kolejności do podatników stosujących mechanizm odwrotnego obciążenia w odniesieniu do towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT.

Podatnicy będą mogli sprawdzić, czy ich kontrahenci są czynnymi podatnikami VAT. Wpisanie w stosowne pole identyfikatora podatkowego NIP, pozwoli sprawdzić status podatnika VAT. Pytający otrzyma 1 z 3 następujących komunikatów:• Podmiot o podanym identyfikatorze podatkowym NIP nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT• Podmiot o podanym identyfikatorze podatkowym NIP jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny • Podmiot o podanym identyfikatorze podatkowym NIP jest zarejestrowany jako podatnik VAT zwolniony

Usługa daje możliwość wydruku zwracanego komunikatu wskazującego status pod-miotu w VAT.

Podatnicy nadal będą mogli skorzystać z dotychczasowej możliwości wnioskowania o zaświadczenie z urzędu skarbowego w tym zakresie, czy też telefonicznego kon-taktu z urzędem skarbowym w celu potwierdzenia tego statusu.

Usługa Sprawdzenie statusu podmiotu w VAT” jest dostępna na Portalu Podatko-wym. Utworzenie Portalu Podatkowego – nowego kanału komunikacji administracji podatkowej z podatnikami, daje możliwość udostępniania usług, które pozwalają podatnikowi m.in. na elektroniczną weryfikację różnych informacji.

Portal Podatkowy i jego funkcjonalności są dostępne również na urządzeniach mo-bilnych, które posiadają zainstalowane kompatybilne przeglądarki. Umożliwi to prak-tycznie weryfikację podatnika w VAT z każdego miejsca.

Adres usługi - https://pfr.mf.gov.pl/?link=vat

15

opolelubelskie.plogłoszenia/komunikaty


Przeciw pijanym kierowcom

Burmistrz Opola Lubelskiego wspiera ogólnopolską kampanię „Przeciw pijanym kierowcom” która obejmuje problem nietrzeźwości na drogach.

Kampania ta pozwala dotrzeć z ważnym przekazem nie tylko do kierowców ale do całej społeczności, między innymi szkół nauki jazdy, urzędów, parafii, policji, sta-cji paliw, sklepów monopolowych i innych jednostek działających na terenie gminy. Każda taka akcja wnosi coś dobrego, ludzie otrzymują ważne informacje na temat nie-trzeźwych kierowców na drogach, a skutki nietrzeźwości są przestrogą dla innych. Zastanówmy się dlaczego niektórzy kierowcy wsiadają za kierownicę po alkoholu, choć wiedzą, że jest to groźne dla nich samych, ich rodzin oraz przypadkowo spotkanych osób. Wsiadanie za kierownicę po alkoholu jest czynem moralnie złym i zabronionym. Jest to karygodne łamanie przepisów ruchu drogowego.

Widzisz że ktoś wsiada za kierownicę podejrzały, niepewny, reaguj nie bądź obojętny. Powiedz: STOP!

16

opolaninlekcja historii


Co z nami będzie… Listy z opolskiego getta - część II W Austriackim Archiwum Prasowym zachowały się listy Żydów, którzy przybyli z Wiednia do Opo-la Lubelskiego w pierwszym transpor-cie, 15 II 1941 r. Podobnie jak małżon-kowie Schischa, najpierw zostali po-zbawieni majątku, później umieszcze-ni w budynku żydowskiej szkoły przy ulicy Castellezgasse 35, gdzie przed-stawiciele Centralnego Urzędu Emi-gracji Żydowskiej w Wiedniu zmusi-li deportowanych do podpisania do-kumentu potwierdzającego, że zostali oni przesiedleni z własnej woli i swoją własność przekazali na rzecz państwa. Ze szkoły Żydzi zostali dowiezieni w otwartych ciężarówkach do dwor-ca kolejowego Aspang w Wiedniu i za-ładowani na pociąg, po dziesięć osób do przedziału. W Opolu przybysze ze-tknęli się z ubóstwem mieszkających tu Żydów. Mieli do czynienia z zim-nem i głodem. Zostali zakwaterowani we wspólnych, przeludnionych kwate-rach. Brakowało urządzeń sanitarnych co powodowało gwałtowny wzrost śmiertelności deportowanych, zwłasz-cza osób starszych i chorych. Charlotte Schönfeld, która przybyła do Opola z mężem i dwoj-giem dzieci, jeszcze nie ochłonę-ła z pierwszego szoku, a już napisa-ła do przyjaciół o swoich pierwszych wrażeniach z pobytu w Opolu: „Po dwóch dniach jazdy w końcu do-tarliśmy do brudnej dziury. Jest mróz, nie ma jedzenia, nie ma pracy i światła, jest po prostu strasznie. [...] Musimy spać na strychu na słomie, jednym sło-wem raj jak w Castellezg. [obóz w Ca-stellezgasse w Wiedniu]…”. W innym liście narzekała na głód. „Przez 4 ty-godnie nie jedliśmy chleba. Jemy co-dziennie ziemniaki, ziemniaki i po-nownie ziemniaki. [...] Jest duży upał i nie można napić się wody, wyobrażasz sobie, jakie pragnienie cierpimy. Lu-dzie są zawszeni. Jest dużo robactwa. Już są przypadki zachorowania na ty-fus [...] Gdy wstajemy, bez śniadania kręcimy się aż do południa z pustym żołądkiem, aby następnie dostać przy-działową zupę. Nie mamy nic na kola-cję oprócz ziemniaków. Z pustym żo-łądkiem idziemy spać. To jest całe na-sze życie…” Na brak wody skarżyła się również Magdalena Austriacy (jej mę-żowi udało się zbiec do Japonii). W li-

ście z dnia 5 maja 1941 roku do wie-deńskiej rodziny Czerny opisuje walkę o przetrwanie w Opolu „nie ma wody, to jest straszne dla mnie”. Woda pitna w Opolu czerpana była ze studni i mu-siała być gotowana przed użyciem. „Wam obojgu serdecznie dzię-kuję za wszystko, co do dnia dzisiejsze-go otrzymałam [...]. Z przychodzą-cej paczki mogę teraz żyć około 1 mie-siąca, jeśli Bóg pomoże. … Tak to jest, po prostu nastąpił głód. [...] Żyjemy dość skromne. Na marginesie chcę Ci napisać, że jedno jajko kosztuje1 zł, 1 kg ziemniaków 2 zł 30 gr, chleb 20 zł. Tu wszystko z dnia na dzień drożeje. Co robią moi bliscy? Tęsknię za nimi wszystkimi, podobnie i za Tobą…”

O drogiej żywności, głodzie i choro-bach wspomina Lilly Löbl, deporto-wana do Opola z rodzicami i bratem. W marcu 1941 pisze o utworzeniu getta w Opolu: „Jak już kochana mama wspominała, tutaj jest bardzo, bardzo źle. Jemy raz dziennie i jesteśmy bar-dzo głodni, zdesperowani, bliscy sa-mobójstwa. Nie można nawet kupić chleba, bo 1 kg kosztuje 5 RM [marek niemieckich]. Czy to nie jest dziwne? Nie mamy już nic do sprzedania, tyl-ko to, co na sobie. [...]” Właśnie dzi-siaj mogę wysłać ten list, bo wcześniej nie miałam pieniędzy na znaczki. Dziś 1kg chleba kosztuje już 8,20 RM. Je-steśmy głodni. Mama teraz mniej waży, straciła 7 kg i my również. Jesteśmy

17

opolelubelskie.pllekcja historii


zdesperowani. Od wczoraj funkcjonuje getto i nie ma nic do jedzenia. Ludzie umierają z głodu na tyfus”. O utworzeniu getta w Opo-lu informuje też swojego ojca Herman-na w liście z dnia 10 marca 1941 Elias Rein: „Kochany, Twój list i trzy zdjęcia otrzymałem, i bardzo się ucieszyłem. Pracuję w fabryce cukru od czwart-ku, zarobiłem 40 gr. Za dniówkę nie można kupić nawet ćwiartki bochenka chleba. Tu jest bardzo źle z wyżywie-niem. Od jutra Niemcy utworzą getto w dzielnicy żydowskiej i musimy tam przejść, Polska nie jest dla nas...” W opolskim getcie znala-zły się Sophie Margo i Ruth Gruen-wald. Córka Sophii, Maria Anna zosta-ła w Wiedniu i tam była kierowana ko-respondencja. Anna wysyłała do Opo-la paczki żywnościowe i ubrania. 17 czerwca 1941 roku napisały: „Jesteśmy bardzo szczęśliwe, bo przyszła pacz-ka. Chleb jest bardzo dobry. Proszę wy-syłać nam, to co można. Wszystkiego po trochu. Jeśli jest możliwe to chleb. Mając chleb, możemy zaoszczędzić dużo pieniędzy. W każdym razie bar-dzo, bardzo dziękuję za Twój wysiłek. Paczki mamy dosłownie minutę przed dwunastą…”. W następnym liście za-

wiadomiła o swojej chorobie: „Mam straszne zapalenie oskrzeli. Dzię-ki Bogu, nie mam gorączki. Ale kaszel nawiedza mnie w dzień i w nocy. Czy kiedykolwiek zwracałaś się pisemnie o zmianę adresu pocztowego w Opolu, z zaznaczeniem, że paczki po zmarłej Sofie Margo są dla mnie? W przeciw-nym razie nie otrzymam paczki. Na ra-zie nadal mi dają. [...] Kończę. Napisz do mnie, 1000 pocałunków od Ruth”. W opolskim getcie znalazła się wraz z rodzicami Thea Huth. 9 marca 1942 r. wysłała list do Wiednia do wuja Ignaz Herschl ( był żonaty z nie Ży-dówką), powiadamiając go o swo-jej chorobie, śmierci rodziców i krew-nych: „Jak zapewne wiecie, moja kocha-na matka zmarła w kwietniu. Od tego czasu też poważnie choruję i leżałam w szpitalu. Wcześniej miałam więcej włosów niż teraz. Kiedy byłam jeszcze bardzo słaba przyszłam do tzw. moje-go domu, ojciec leżał poważnie cho-ry w łóżku. Ostatecznie znalazł się w szpitalu, gdzie [nieczytelne] zmarł na początku stycznia na arteriosklero-zę. 14 dni później umarła ciotka Ber-ta, a wujek Otto jest od 14 dni w szpi-talu. Do cioci Olgi przyszły 2 karty z notatką, adresat nie żyje. To oznacza,

że mogę myśleć tylko o sobie. Teraz je-stem sama i opuszczona. Nie mogę so-bie poradzić, bo nie ma możliwości za-robienia żadnych pieniędzy. Miej li-tość nade mną. Rzeczy mamy i ojca są na Kate Weissgram 2. Taborstr. 6, 4 St. W związku z tym, że tam jesteś, proszę Cię, wyślij mi to, co jest możliwe. Je-stem jeszcze młoda i chcę ten trudny czas szczęśliwie przetrwać, ale to tyl-ko ty możesz mi pomóc. Zawsze będę wdzięczna. Mam nadzieję, że wkrót-ce odezwiesz się. Pozdrawiam. Two-ja siostrzenica Thea. PS. Dziś otrzyma-łem odpowiedź na moją prośbę o zwol-nienie. Była oczywiście odrzucona. Czy możesz mi pomóc?” Dzięki paczkom, które prze-syłała rodzina i znajomi, Żydzi w get-cie opolskim mogli trochę ulżyć swojej niedoli. Listy były w tym czasie je-dynym źródłem informacji dla rodzi-ny, przyjaciół i znajomych, ale nie zna-li oni daty śmierci oraz transportu, któ-rym zostali deportowani ich krewni: czy do Sobioru, Bełżca lub Poniatowej. W przygotowywanych do druku dwóch tomach Historii Opola (1871-1944) znajdzie się wiele wątków związanych z tym tematem. Rok wydania – 2015.

Ewa Śmiech, Krzysztof Jastrzębski

„Bywają w życiu chwile, których bóldaje się zmierzyć dopiero po jego przeżyciu

i wówczas dziwi nas, iż zdołaliśmy go znieść”

Wyrazy szczerego współczucia dla Pani Zofii Banaszek i Jej rodziny z powodu śmierci męża, ojca, dziadka

Kazimierza Banaszka długoletniego opolskiego lekarza,

Ordynatora Oddziału Ginekologiczno-Położniczego,

Dyrektora ZOZ w Opolu Lubelskim

składająZarząd i Członkowie Towarzystwa

Przyjaciół Opola Lubelskiego

Słuchacze Uniwersytetu III Wieku w Opolu Lubelskim

Dla całej rodziny

Kazimierza Banaszka

lekarza i wieloletniego radnego Rady Miejskiej

wyrazy głębokiego współczucia

składają

Burmistrz Opola Lubelskiego

Przewodniczący Rady Miejskiej w Opolu Lubelskim

18

opolaninswat / ock


Wakacyjne Koło Fortuny SWAT Wakacyjne Koło Fortuny za-częło się kręcić. Pierwszy etap pół-kolonii ze SWAT-em już za nami. W ruch poszły nożyczki, igły, pędzle, farby oraz koraliki.

30.07.2015r ruszyły pierw-sze warsztaty realizowane w ramach projektu „Strefa Kreatywności”. Róż-norodne atrakcje przygotowane przez SWAT-a dla dzieci z Gminy Opole Lubelskie pn. „Wakacyjne Koło For-tuny” zorganizowane zostały dzię-ki dofinansowaniu Gminy Opole Lu-belskie w ramach ogłoszonego kon-kursu "Wspieranie zadań publicz-nych Gminy Opole Lubelskie w zakre-sie kultury, sztuki, ochrony dóbr kul-tury i dziedzictwa narodowego w roku 2015". Pierwszy etap półkolonii do-biegł końca. W trakcie trzydniowych zajęć (30.07-01.08.2015r) zarówno młodsze jak i starsze dzieci dosko-naliły umiejętności manualne w szy-ciu i malowaniu metodą decoupage przy okazji pogłębiając wiedzę z za-kresu sztuki rękodzielniczej. W warsz-tatach wzięło udział ponad 50 dzie-ci. Trzydniowe zajęcia odbywały się w Galerii SWAT-a i zakończyły w nie-dzielę 02.08.2015r „Kanikułą na Ma-

łym Targu”. Na rodzinnym festynie nie zabrało atrakcji. Można było wykonać dla siebie breloczek z guzików, wziąć udział w loterii fantowej, wykręcić ba-lonika na kształt ulubionego zwierzaka czy nakleić tatuaż. Oczywiście udział w licznych konkursach był nagradza-ny, a dla łasuchów przewidziano słodki poczęstunek. Przed nami zajęcia dla mamy i swo-jej pociechy o tematyce kulinarnej –

21.08.2015r - „Kwestia smaku” oraz dla męskiej młodzieży - budowanie „Ławeczki przyjaźni”. Wakacyjne Koło Fortuny zakończą warsztaty rękodziel-nicze dla młodzieży w temacie „Moda i Wiedza”. Dziękujemy Wolontariuszom: Agacie, Oli, Karolinie i Kubie z Klu-bu Wolontariatu działającego przy OCK za pomoc w organizacji „Kani-kuły na Małym Targu”.

Barbara Piłat

Z wiosłem w dłoni Sezon wakacyjny mamy w pełni. Więc jak w każ-de wakacje intensywnie spędzamy wolny czas wraz z gru-pą dzieciaków podczas zajęć zorganizowanych w pierw-szym tygodniu sierpnia.

Hasło przewodnie to „Z wiosłem w dłoni”. Pogo-da sprzyja, słońce dogrzewa, dzięki czemu większość cza-su spędzamy na świeżym powietrzu. Najlepszym do tego miejscem jest kąpielisko miejskie, na którym możemy do woli pływać nie tylko wpław ale także na kajakach czy rowerkach wodnych. Dla osób nie znających tej trudnej sztuki przewidziane są zarówno krótkie lekcje pływania jak też wiosłowania na kajaku. Dzieciaki lubiące pochwa-lić się opalenizną również mają kilka minut by mogły na-brać odpowiedniego „letniego koloru”. Oprócz zajęć ruchowych staramy się rozruszać także szare komórki, ponieważ umysł można ćwiczyć po-przez zabawę. A taki rozruszany mózg na pewno lepiej bę-dzie radził sobie od września w szkole. W zajęciach jak zawsze pomagają nieocenieni wolontariusze Opolskiego Centrum Kultury i programu „PROJEKTOR – wolon-tariat studencki”. Tym razem gościmy Karinę i Marceli-nę, dziewczyny z Krakowa. Oczywiście tematy nie koń-czą się na wodzie i pływaniu, ponieważ staramy się zapo-znać młodych uczestników z tańcami, zabawami, a nawet

z przyrodniczymi walorami naszego miasta. Jak zawsze jest aktywnie, ale przecież najważniejsze, to aby dzieci do-brze się bawiły i mogły wspominać spędzony z nami czas do następnych wakacji.

Sławek Szczęsny

19

opolelubelskie.plock


Szanty i ryby w Opolu Lubelskim Tradycyjnie w lipcu, a dokładnie 19 na kąpieli-sku miejskim miała miejsce impreza pn. Szanty i ryby w Opolu Lubelskim.

Szanty wyśpiewali nam: zespół „Za Horyzontem” - ich nurtem jest szanta babska – pieśni śpiewane wyłącznie przez wykonawczynie. Ich tematyka mówi nie tylko o sa-mym żeglowaniu, ale także o tęsknocie kobiety czekającej na powrót ukochanego z rejsu. Natomiast zespół „Shantymen – folk shanty gro-up” w swoim występie postawił na dobrą zabawę tj. wspól-ne śpiewanie z publicznością. Zespół oprócz współczesnej piosenki żeglarskiej zagrał też żywiołowe utwory irlandz-kie. Miło nam było słuchać Sławomira Stefaniaka – szantymena z Poniatowej, który zaprezentował najbardziej znane przyśpiewki żeglarskie. Ryby na kąpielisku też były! Odbył się konkurs na łapanie pstrąga gołymi rękami. Okazało się, że to nie ta-kie łatwe. Najlepszy poławiacz pstrąga uwinął się w 37 se-kund a kolejny potrzebował na to ponad minutę. Wszyscy uczestnicy konkursu okazali dobre serce rybom bo każda wróciła do wody. Ryby były również dla spragnionych smaków ryb-nych. Gospodarstwo Rybackie – Pustelnia Pstrąg oferowa-

ło pstrąga z grilla oraz pstrąga w marynacie. Była to praw-dziwa uczta dla podniebienia. Dla spragnionych aktywności sportowych odbył się turniej rodzinny bumperball czyli piłka nożna w prze-zroczystych kulach.

Śladami Ekomuzeum W lipcu odbyły się warsztaty artystyczne „Śla-dami Ekomuzeum” organizowane przez Opolskie Cen-trum Kultury.

Codziennie zwiedzaliśmy inną miejscowość: Woj-ciechów, Kraczewice, Piotrawin, Celejów i Markuszów. Uczestniczyliśmy w różnego rodzaju warsztatach, dzięki którym dzieci miały okazję poznać pracę kowala, pieka-rza, olejarza, legendę o rycerzu z Piotrawina, wytwarzały również papier czerpany. Podczas tygodniowej wycieczki poznaliśmy wiele ciekawych miejsc, które serdecznie pole-camy!

20

opolaninock


Turniej gry figurowej „Infinity” Na zakończenie wakacji, w ostatni weekend sierpnia Klub Gier Fantasy „HeX” po raz kolejny orga-nizuje turniej gry figurowej „Infinity”.

Tym razem stawiamy na nowych i mniej doświad-czonych graczy, więc grać będą jedynie osoby, które wcze-śniej z tym systemem nie miały do czynienia. Swoich sił w zmaganiach może spróbować młodzież powyżej 13-go roku życia. Jeśli turniej, to również nagrody. Te natomiast będą bardzo atrakcyjne! Oczywiście nie zabraknie atrakcji okołoturnie-jowych, ale o tym na razie głośno nie mówimy żeby był element zaskoczenia. Zdradzić możemy jedynie, że bę-dzie w to zaangażowana pewna stara gra komputerowa, której nie można odmówić miana klasyki gatunku. Mimo, że stawiamy na rozrywkę nie wirtualną, to czasami taka odskocznia jest mile widziana. Wszystkich, którzy chcą wziąć udział w turnieju i mają ukończone 13 lat zaprasza-my na spotkania Klubu Gier Fantasy „HeX” w każdy pią-tek od godziny 16:00 w Opolskim Centrum Kultury (Sala

Klubowa). Będzie można nauczyć się grać w „Infinity”, ale także do dyspozycji oddamy Wam kilkadziesiąt tytułów planszówek.

Sławek Szczęsny

Kajakiem po Chodelce W dniu 25.07.2015 r Opolskie Centrum Kultu-ry w Opolu Lubelskim zorganizowało spływ kajakowy rzeka Chodelką. Uczestniczyło w nim 15 osób.

Rzeka Chodelka jest prawym dopływem Wisły, która na długości około 50 km (źródła w okolicy wsi Ry-czydół) płynie przez Kotlinę Chodelska i wpływa do Wi-sły za Podgórzem. Spływ startował w miejscowości Cho-dlik, a zakończył w miejscowości Podgórz. Była to pro-pozycja dla prawdziwych twardzieli, bo na wodzie czeka-ły na nas wiele uciążliwych przenosek i innych przeszkód w postaci kamieni, krzewów i drzew. Urocze widoki i piękny krajobraz wynagrodziły ten wysiłek. Od miejscowości Szczekarków rzeka płynie pomiędzy wałami, nad wodą rosną drzewa i zdarzają się przeszkody. Około 1,5 km za młynem jest most na szosie Wilków – Dobre i tu zaczyna się odcinek ujściowy rzeki. Z prawej strony zbliża się do rzeki naturalna skarpa, słyn-na Skarpa Dobrska wznosząca się do 80-90 m od pod-nóża kotliny. W jej najwyższym punkcie było grodzisko

i z tego miejsca rozciąga się wspaniała panorama Powiśla i Kotliny Chodelskiej. Następny spływ OCK Opole Lubelskie organi-zuje w 23.08.2015 r. Szczegółowe informacje pod nume-rem telefonu 818272567 lub na stronie www.ockopolelu-belskie.pl.

Sławomir Ignatowski

Mieszkanka Opola Lubelskiego laureatką ogólnopolskiego konkursu „Seniorzy w akcji” W 8 edycji konkursu dotacyjnego „Seniorzy w akcji”, organizowanej przez Towarzystwo Inicjatyw Twórczych „ę”, ze środków Polsko-Amerykańskiej Fun-dacji Wolności, mamy swoją laureatkę.

Jest nią Pani Jadwiga Korziuk Zalewska autorka projektu „Foto-dźwiękowa mapa Opola Lubelskiego”. Na stronie Towarzystwa Inicjatyw Twórczych „ę” została opublikowana lista projektów, które otrzyma-ły dotację w tegorocznej edycji konkursu „Seniorzy w ak-

cji”. Projekt Pani Jadwigi Korziuk Zalewskiej pt.: „Fo-to-dźwiękowa mapa Opola Lubelskiego” otrzymał dota-cję w wysokości 10 200 zł. Projekt będzie realizowany od 1 września 2015 r. do 30 czerwca 2016 r. Osoby chętne do udziału w projekcie zapraszamy do współpracy. Zgłoszenia przyjmują: osobiście autorka projektu Pani Jadwiga Korziuk Zalewska oraz telefonicz-nie Grażyna Strawa przedstawicielka instytucji wspiera-jącej tj. OCK. Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej w Opolu Lubelskim. Telefon kontaktowy 81 827 21 85.

21

opolelubelskie.plock


PodziękowanieZa okazaną pomoc oraz współpracę przy organizacji tegorocznej

Owocowego Miasteczka podczas tegorocznej

Manufaktury Smakówdla

Stowarzyszenia Wspierania Aktywności Twórczej SWAT

Organizatorzy Manufaktury Smaków 2015

opolaninsport

22 5(252)/2015www.opolelubelskie.pl

Victoria Wrzelowiec wywalczyła puchar Przewodniczącego Rady Miejskiej Już XI raz drużyny piłkarskie sołectw i osie-dli gminy i miasta Opole Lubelskie wałczyły o puchar Przewodniczącego Rady Miejskiej w Opolu Lubelskim.

Tradycyjnie Turniej zorganizowany na boisku przy Szkole Podstawowej w Skokowie cieszył się dużym zainteresowaniem. W szranki stanęło 17 drużyn i 220 za-wodników. Po zaciętej trwającej 2 niedziele (12 i 19 lip-ca) rywalizacji sukces odniosła drużyna Sołectwa Wrzelo-wiec – Victoria pokonując w finale Sołectwo Niezdów 2 : 0. Kolejne miejsca zajęły drużyny z Elżbiety, Kluczkowic, Puszna, Skokowa, Ludwikowa, Osiedla Centrum i Klucz-kowic-Kręciszówki. Zwycięska drużyna z Wrzelowca zagrała w skła-dzie: Paweł Sak, Mateusz Sak, Kamil Zarzycki, Karol Wi-śniewski, Hubert Sałasiński, Rafał Półtorak, Kamil Fla-siński, Tomasz Naczaj, Krystian Pietras. Łukasz Śpiewak, Organizatorami XI Turnieju Piłki Nożnej So-

łectw i Osiedli gminy Opole Lubelskie byli: Rada Miej-ska w Opolu Lubelskim, gmina Opole Lubelskie, Opol-skie Centrum Kultury i Szkoła Podstawowa w Skokowie.

ws

Piłkarki UKS Dubler drugie w Polsce Kolejny duży sukces odniosły prowadzone przez Grzegorza Starczynowskiego i Wojciecha Sucho-wicza dziewczęta UKS Dubler Opole Lubelskie, które po wygraniu mistrzostwa województwa w turnieju Mała Piłkarska Kadra Czeka zdobyły srebrny medal na fina-le ogólnopolskim tego turnieju rozgrywanego w dniach 21-24.07 w Siedlcach.

Dziewczęta z Opola uległy jedynie zdecydowa-nemu faworytowi rozgrywek Medykowi Konin zarówno w grupie jak i w finale rozgrywek. W grupie Dublerki pokonały drużynę z Biedrzy-chowic 1:0 by w ćwierćfinale zmierzyć się z kolejnym fa-worytem drużyną Czwórki Radom, mecz zakończył się

wynikiem 2:2 jednak w Karnych po fantastycznych in-terwencjach Amelki Zagozdon i celnych strzałach Wik-torii Mulier i Julii Starek lepsze okazały się Dziewczęta z Opola Lubelskiego i to one znalazły się w strefie meda-lowej. W Półfinale po ciężkim meczu nasza drużyna pokona-ła dziewczęta z drużyny Kusy Suchań i finale zmierzyła po raz kolejny z Medykiem Konin, niestety nasze zawod-niczki przegrały mecz o złoto 2:0 jednak nie były zespo-łem słabszym. Dziewczęta wróciły do Opola ze srebrnymi me-dalami i ze statuetką dla najlepszej bramkarki Turnieju którą zdobyła Amelia Zagozdon.

Tomasz Jasik

skład drużyny UKs Dubler: Amelia Zagozdon, Amelia Deszczak, Oliwia Orzeł, Zuzanna Gąsior, Wiktoria Mulier, Julia starek, Joanna Świrgoń, Anita Kania, Kaja Franaszczyk, Klara Koziarska

Obóz sportowy UKS Dubler w Kołobrzegu Tradycyjnie od sześciu lat zawodnicy i zawod-niczki UKS Dubler w okresie wakacyjnym uczestniczą w obozach sportowych, których celem jest przygotowa-nie do rozgrywek w nowym sezonie, a także integracja grupy.

W tym roku pierwszy turnus obozu odbył się w dniach 26.07.02.08.2015, a miejscem które wybrali tre-nerzy był nadmorski Kołobrzeg, uczestnicy zakwaterowa-ni byli w internacie, trenowali na boiskach Kotwicy Ko-łobrzeg oraz miejscowych Orlikach, korzystali również z odnowy biologicznej w miejscowym aqua parku. Do Ko-łobrzegu wyjechało w sumie 22 zawodników i 21 zawod-niczek w wieku 12-15 lat. Treningi dla najstarszych grup odbywały się na-wet 3 razy dziennie, był również czas na odpoczynek i wy-cieczki na plaże. Mimo ciężkiej pracy wszyscy wrócili ze zgrupowania zadowoleni i w pełni nadziei przed sezo-nem 2015/2016. W dniach 13-20.08.2015 odbędzie się drugi turnus obo-zu również w Kołobrzegu na który wyjedzie w sumie 30 uczestników w wieku 8-12 lat. Tomasz Jasik

Wernisaż poplenerowy„W poszukiwaniu dawnych klimatów Opola”23 lipca 2015 - muzeum MultimedialneFOT. MICHAŁ CZAJKA

issn 1731-7959 / 5(252)/2015 - Opole Lubelskie · w ZS Nr 1 była Pani Edyta Wójtowicz. Oprócz...

Documents

Transcript of issn 1731-7959 / 5(252)/2015 - Opole Lubelskie · w ZS Nr 1 była Pani Edyta Wójtowicz. Oprócz...