ISSN 1234-0952 KOSZYCKANr 3 (49) WIADOMOŚCI GMINNE sierpień 2010 GAZETA KOSZYCKA ISSN 1234-0952...

Nr 3 (49) sierpień 2010WIADOMOŚCI GMINNE

GAZETAKOSZYCKA

ISSN 1234-0952

Centrum Przemykowa – początek „drogi tatarskiej”. Fot. R. Stojek

2 Nr 3 (49)GAZETA KOSZYCKA

Spis treściGmina Koszyce finalizuje wodociągowanie i kanalizowanie całej aglomeracji koszyckiej �� 2Nowy wóz strażacki dla książnickiej OSP �� 5Rada Gminy podsumowała powódź �� 7Gmina Koszyce w rankingu samorządów��10Praca dla każdego ��13Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2010–2013 ��14Odnowa Centrum Wsi Przemyków ��15Z życia szkoły ��16Już na mecie ��24„DIAMENTY” w Koszycach ��27Dostrzec i aktywizować możliwości, energię, talenty! ��27

Projekt „Odkryjmy to razem” ��27Biegaliśmy w Krakowie ��29Ostatnie pożegnanie o� Józefa Jońca Prezesa Stowarzyszenia ,,Parafiada” ��30Co wydarzyło się w szkole w Książnicach Wielkich ��31Wakacje z widokiem na Sokolicę ��35Podsumowanie projektu „Być jak Kopernik… – odkrywać świat i swoje możliwości” ��38Historia Witowskich witraży ��45Moja mała Ojczyzna – wieś Książnice Wielkie ��46Tragiczne chwile ��49100-letnia perła z lamusa��51II Zjazd Rodziny Słomczyńskich ��52

W połowie lat siedemdziesiątych ubiegłego wie-ku na terenie gminy Koszyce w trzech miejscowo-ściach w gospodarstwach położonych najwyżej dały się zauważyć pierwsze braki wody w studniach. Wynikało to z jednej strony ze wzrostu zużycia wody powodowanego dynamicznym wzrostem po-głowia zwierząt, coraz większą dbałością o higienę osobistą, a z drugiej strony z przechodzenia z tra-dycyjnego sposobu czerpania wody wiadrami na pompowanie pompami czy zestawami hydroforo-wymi. Równocześnie zaczęły się zmiany klimatycz-ne charakteryzujące się między innymi obfitszymi opadami w krótkim czasie i dłuższymi okresami bezdeszczowymi. Stąd w następnych latach częstsze powodzie i częstsze susze, a okresy suszy to braki wody w płytkich studniach.

Okresowe braki wody w studniach wywoływa-ły społeczne naciski na budowę wodociągów. Już w 1971–72 roku w Witowie koło Koszyc wybudo-wane zostały pierwsze studnie głębinowe dla projek-towanego wodociągu, dwa lata później miejscowość Koszyce została zwodociągowana, a w kolejnych latach cztery inne miejscowości. Następne ujęcie wody powstało w 1997 roku, a w ciągu trzech lat zwodociągowaliśmy cztery miejscowości. Jednak zasoby wód podziemnych na terenie gminy okazały się niewielkie, a sama woda wymagała uzdatniania tak w zakresie redukcji nadmiernego stężenia żelaza i manganu jak i okresowo pojawiających się azota-nów i azotynów. To skłoniło nas do przystąpienia do tworzonego właśnie Związku Międzygminnego NIDA 2000, który jako zadanie priorytetowe przyjął

budowę wodociągu regionalnego w oparciu o zaso-by wód rzeki Nidy. Z czasem – po 2002 roku – Zwią-zek rozszerzył statutowe cele o budowę oczyszczalni i sieci kanalizacji sanitarnej.

Problemy z usuwaniem ścieków z przydomowych szamb wymusiły budowę na terenie gminy Koszyce oczyszczalni ścieków, która powstała w 1993 roku we Włostowicach, a finansowana była w przewa-żającej części ze środków Fundacji Wspomagającej Zaopatrzenie Wsi w Wodę kierowanej przez Marię Stolzman. Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biolo-giczna z tlenową stabilizacją osadu czynnego i ma wydajność 313 m³ ścieków na dobę.

Potrzeba długookresowego planowania w sa-morządach, wywołana obowiązkiem załączania wypisów z takich dokumentów do wniosków apli-kacyjnych o środki przedakcesyjne z UE, zaowoco-wała stworzeniem pierwszego Strategicznego Planu Rozwoju Gminy Koszyce na lata 1998–2007, w któ-rym jako nadrzędną wpisano zasadę rozwoju zrów-noważonego, a więc z poszanowaniem środowiska naturalnego. Wzrastająca świadomość znaczenia nieskażonego środowiska dla zdrowia mieszkańców powodowała, że mieszkańcy trzech miejscowości wybrali opcję budowy sieci kanalizacji sanitarnej przed budową wodociągu. Na koniec 2009 roku na 20 miejscowości w gminie w ośmiu istniał wodociąg i w dziesięciu istniała kanalizacja, przy czym oba ro-dzaje infrastruktury posiadało 7 miejscowości.

Obserwując zmiany w polityce pomocowej UE w obecnym i przyszłym okresie finansowania zmie-rzające w kierunku zmniejszania dofinansowywa-

Gmina Koszyce finalizuje wodociągowanie i kanalizowanie całej aglomeracji koszyckiej

Nr 3 (49) 3GAZETA KOSZYCKA

nia inwestycji infrastrukturalnych i preferowania projektów społecznych, wraz z grupą kilku innych gmin z województwa świętokrzyskiego i małopol-skiego ukierunkowaliśmy nasze zamiary apliko-wania o środki pomocowe na Fundusz Spójności – instrument finansowy UE najobfitszy w środki, ale też najtrudniejszy w pozyskaniu. Od roku 2007 prace przy przygotowaniu wniosku aplikacyjnego i wymaganych załączników w formie pozwoleń na budowę, raportów oddziaływania na środowisko, decyzji środowiskowych, decyzji ustanawiających aglomeracje itp. trwały do kwietnia bieżącego roku. Ilość gmin, która rozpoczynała wspólne prace była w 2007 roku znacznie większa niż w końcowym eta-pie aplikowania, a dokładnie było to 9 gmin, w tym 3 z województwa małopolskiego i 6 ze świętokrzy-skiego. Ponadto udział w pracach od początku do końca brały dwa związki międzygminne, to jest Związek Międzygminny Nidzica z siedzibą w Kazi-mierzy Wielkiej oraz Związek Międzygminny NIDA

2000 z siedzibą w Starym Korczynie. Znaczną część prac w imieniu gmin i związków wykonywała wyło-niona w przetargu firma HALCROW z Warszawy, która m.in. opracowywała studium wykonalności inwestycji, niezbędne analizy finansowe, ostatecz-ny wniosek aplikacyjny, a także stosowne umowy umożliwiające wspólne aplikowanie kilku podmio-tów o różnym charakterze (gminy i związki). Osta-tecznie w projekcie – obok wymienionych wyżej Związków – uczestniczą gminy Koszyce i Szczuro-wa z województwa małopolskiego oraz Kazimie-rza i Działoszyce z województwa świętokrzyskiego (pośrednio także i gmina Skalbmierz, z terenu któ-rej ścieki przerzucane będą do nowej oczyszczalni w Kazimierzy Wielkiej).

W dniu 23 kwietnia 2010 roku w Kielcach doszło do podpisania historycznej umowy pomiędzy Wo-jewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Go-spodarki Wodnej w Kielcach działającym w imie-niu Ministra Środowiska, a Zarządem Związku

Podpisanie umowy pomiędzy Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach działającym w imie-niu Ministra Środowiska, a Zarządem Związku Międzygminnego Nidzica z siedzibą w Kazimierzy Wielkiej – 23.04.2010 r.Na zdjęciu stoją od lewej: Jan Śliwa – członek Zarządu Związku Międzygminnego Nidzica, Stanisław Rybak – Wójt Gminy Koszy-ce, Andrzej Zoch – Wiceprezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach, Adam Bodzioch – Burmistrz Miasta i Gminy Kazimierza Wielka, Marzena Okła-Drewnowicz – Poseł na Sejm RP, Ryszard Żołyniak – Wiceprezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach, Danuta Taw – Główna Księgowa Związku Mię-dzygminnego Nidzica, Marian Książek – Prezes Związku Międzygminnego Nidzica


Międzygminnego Nidzica z siedzibą w Kazimierzy Wielkiej, którego pozostałe podmioty Projektu wy-brały na Beneficjenta Projektu. W akcie podpisywa-nia umowy wzięli również udział Burmistrz Gminy Kazimierza Wielka i Wójt Gminy Koszyce. Umowa precyzuje zasady współfinansowania przez Fun-dusz Spójności Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko budowy infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej wartości 122 599 676,12 zł na te-renie aglomeracji Szczurowa, Koszyce, Kazimierza Wielka i Działoszyce.

W ramach projektu na terenie gminy Koszyce wybudowane zostanie 39,9 km sieci kanalizacyjnej i 52,5 km sieci wodociągowej służących tylko i wy-łącznie mieszkańcom gminy. W ramach porozumie-nia z Beneficjentem, czyli Związkiem Międzygmin-nym Nidzica gmina Koszyce na powyższy zakres prac samodzielnie organizuje przetarg, a ponadto zapewni wkład własny środków finansowych.

Na terenie gminy Koszyce wybudowane zosta-ną ponadto dwa odcinki wodociągu tranzytowego; pierwszy z Siedlisk do granicy z gminą Kazimierza Wielka o długości 8,9 km, który głównie zabezpie-czy przesył wody do gminy Kazimierza Wielka, ale również umożliwi dostawę wody dla trzech miejsco-wości na terenie gminy Koszyce. Drugi odcinek sieci wodociągowej tranzytowej o długości 2,8 km prze-biegał będzie z Koszyc do gminy Szczurowa, ale słu-żył będzie również zaopatrzeniu w wodę planowa-nej strefy usługowo-produkcyjnej w Sokołowicach. Udział własny w finansowaniu tych dwóch odcin-ków wodociągu zapewni Związek Międzygmin-

ny NIDA 2000, a więc w jednej siódmej również i gmina Koszyce, która jest członkiem Związku.

Gmina Koszyce, która spo-śród podmiotów uczestniczących w projekcie była najlepiej przygo-towana, z wyprzedzeniem przy-gotowała pełną dokumentację techniczną i rozpoczęła procedurę przetargową na budowę 39,9 km sieci kanalizacyjnej i 52,46 km sieci wodociągowej, a w dniu 26 lipca komisja przetargowa doko-nała otwarcia ofert na te dwa za-dania. Wpłynęło 9 ofert, a rozpię-tość cen sięga blisko stu procent. Najprawdopodobniej w miesiącu

wrześniu bieżącego roku rozpoczną się prace bu-dowlano-montażowe, a termin wykonania zadania upływa 30 września 2013 roku. Od tego roku całość wody pitnej będzie pochodziła z nowoczesnej sta-cji uzdatniania wody (uzdatnianie głównie metodą ozonowania) w Starym Korczynie, co wpłynie na lepszą jakość, ale i niższą cenę wody.

Gmina Koszyce realizuje obecnie inne ważne zadanie z zakresu gospodarki wodno-ściekowej, a mianowicie w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego modernizuje i rozbudowuje oczysz-czalnię ścieków oraz buduje sieć kanalizacji sani-tarnej w pięciu miejscowościach. Wartość zadania rozpoczętego w 2009 roku to 13,3 mln zł. Inwestycja w 67,7% finansowana jest z Norweskiego Mechani-zmu Finansowego i Mechanizmu Finansowego Eu-ropejskiego Obszaru Gospodarczego, co kwotowo stanowi 1 620 000 euro.

Modernizacja oczyszczalni ścieków we Włostowicach (30 lipca 2010 r.). Fot. R. Stojek

Elementy modernizowanej oczyszczalni ścieków we Włostowi-cach (30 lipca 2010 r.). Fot. R. Stojek


Efektem rzeczowym tej inwestycji będzie 31,1 km nowej sieci kanalizacyjnej, 14 przepompowni, prak-tycznie nowa oczyszczalnia ścieków o ponad dwu-krotnie większej wydajności (700 m³ ścieków na dobę) i znacznie lepszych parametrach redukcji zanieczyszczeń w stosunku do obecnie użytkowa-nej oczyszczalni. W wyniku rozbudowy sieci ka-nalizacyjnej dodatkowo 1344 mieszkańców uzyska możliwość zrzutu ścieków komunalnych do oczysz-czalni, a nowa oczyszczalnia będzie w stanie przyjąć i oczyścić wszystkie ścieki sanitarne z terenu gminy, w tym z miejscowości, w których sieć kanalizacyjna będzie budowana w ramach Funduszu Spójności. Kilka przysiółków, w których budowa sieci kanali-zacyjnej nie jest możliwa z uwagi na zbyt wysokie koszty zostanie objęta programem budowy oczysz-czalni przydomowych.

W 2013 roku gmina Koszyce będzie miała kom-pletną infrastrukturę wodno-kanalizacyjną, na-tomiast już w 2011 roku przygotowywana strefa usługowo-produkcyjna w miejscowości Sokołowice usytuowana wzdłuż wojewódzkiej drogi 768 (w po-bliżu mostu na Wiśle) będzie miała zapewnioną dostawę wody i odbiór ścieków, a tym samym po wcześniejszym zabezpieczeniu dostępu do trójfa-zowej sieci energetycznej i sieci telekomunikacyj-nej potencjalni inwestorzy będą mogli rozpoczy-nać inwestycje, do czego gorąco zachęcam. Więcej informacji na temat realizowanych inwestycji, ich postępu, w tym na temat przygotowywanej strefy usługowo-produkcyjnej można znaleźć na gminnej stronie internetowej www.koszyce.gmina.pl.

Adam Andrzej Gąsior

Elementy modernizowanej oczyszczalni ścieków we Włostowi-cach (30 lipca 2010 r.). Fot. R. Stojek

Nowy wóz strażacki dla książnickiej OSP

W niedzielne popołudnie 18 lipca książnic-ka OSP oficjalnie otrzymała nowy wóz strażacki. O godz.14.30 książniccy strażacy oraz zaproszone poczty sztandarowe wielu jednostek OSP zgroma-dzili się na parkingu przy kościele aby przemasze-rować do kościoła na mszę świętą z udziałem za-proszonych gości, mieszkańców Książnic Wielkich i sąsiednich miejscowości.

Mszę za strażaków odprawili księża wywodzący się z Książnic – ks. Dziekan Janusz Mularz, Ks. To-masz Rusiecki, ks. Proboszcz Wiesław Baran pod przewodnictwem Ks. Biskupa dr Kazimierza Gurdy. Ksiądz Biskup wygłosił wspaniałą homilię nawiązu-jąc do historii książnickiej straży i wielopokolenio-wej tradycji służby dla wiejskiego społeczeństwa.

Przemarsz strażaków. Fot. R. Stojek


Po mszy świętej wszyscy przeszli przed budynek remizy OSP gdzie odbyła się dalsza część uroczy-stości. Honorowi goście – księża na czele z JE Ks. Biskupem, władze gminy Koszyce z Wójtem Gmi-ny Stanisławem Rybakiem, Przewodniczącym Rady Gminy Koszyce – Tadeuszem Nawrotem, Radni Po-wiatowi zajęli miejsca na trybunie. Nastąpiło uro-czyste wciągnięcie flagi na maszt. Komendant pla-cu druh Ryszard Galus złożył meldunek Prezesowi Powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożar-

nych w Proszowicach Arkadiuszowi Fularskiemu. Następnie Prezes Fularski udekorował sztandar Jed-nostki OSP Książnice Wielkie Medalem Za Zasługi dla Pożarnictwa nadanym przez Prezydium Zarządu Głównego Ochotniczych Straży Pożarnych.

Kolejnym punktem uroczystości było symbolicz-ne przekazanie kluczyków od wozu jego kierowcy druhowi Krzysztofowi Pytlowi. Przekazania doko-nał Wójt Gminy Koszyce Stanisław Rybak, ponieważ gmina przy wsparciu strażaków była fundatorem

Podkreślił też zaangażowanie strażaków w niedawną akcję przeciwpowodziową. Na koniec życzył straża-kom aby wóz, który otrzymują, dobrze im służył ale aby jak najmniej mieli okazję wyjeżdżać do pożarów czy innych zdarzeń losowych.

Prezes Powiatowego Związku OSP Arkadiusz Fularski dekoruje sztandar OSP Książnice Wielkie. Fot. R. Stojek

Wójt Gminy Koszyce Stanisław Rybak przekazuje strażakom kluczyki do samochodu. Fot. R. Stojek

J.E. Ks. Biskup Kazimierz Gurda święci wóz strażacki. Fot. R. Stojek Goście uroczystości. Fot. R. Stojek

Występ artystyczny dzieci ze szkoły w Książnicach Wielkich. Fot. R. Stojek


wozu. Wójt przemawiając podziękował strażakom za ofiarną służbę, szczególnie podczas ostatniej po-wodzi. Życzył także aby otrzymany wóz służył ra-czej do ćwiczeń, wyjazdów na zawody strażackie, celów kulturalnych i aby jak najmniej było wyjaz-dów do pożarów, powodzi czy innych nieszczęśli-wych zdarzeń.

Uroczystego poświęcenia wozu dokonał J.E. Ks. Bi-skup Kazimierz Gurda. Następnie były odznaczenia dla strażaków. Prezes OSP Książnice Wielkie Szy-mon Król przedstawił historię książnickiej Straży, podziękował Wójtowi Gminy za otrzymany wóz, wręczając okolicznościowy dyplom. Podziękował też i wręczył dyplom Kobietom Kreatywnym. Pani

prezes Stowarzyszenia Teresa Grzęda, również po-dziękowała strażakom za dobrą współpracę i też na ręce Prezesa wręczyła pamiątkowy dyplom.

Na zakończenie uroczystości wystąpiły dzieci ze Szkoły Podstawowej im. Piotra Barylaka w Książni-cach Wielkich. Przebrane za strażaków swoimi za-bawnymi skeczami i piosenkami bardzo rozbawiły widownię.

Po części artystycznej do akcji przystąpiły Panie ze Stowarzyszenia Kobiet Kreatywnych Gminy Ko-szyce, które zaprosiły gości na przygotowany przez siebie poczęstunek.

RS

Powódź jaka nawiedziła naszą gminę w maju i czerwcu br. była na naszych terenach największą od 160 lat. Bilans strat jest ogromny. Mocno ucier-piała infrastruktura gminna. Do tego dochodzą stra-ty w uprawach rolnych, straty mieszkańców których domostwa były zalane lub podtopione. I oczywiście ludzkie nieszczęście, żal i cierpienie.

13 lat temu po powodzi w 1997 r. mówiło się, że jest to powódź stulecia a niektórzy nawet określali ją mianem tysiąclecia. Niestety nie trzeba było czekać sto czy więcej lat aby przyszła jeszcze większa…

Nasuwa się pytanie czy czegoś nas to nauczyło?, czy jesteśmy gotowi na kolejne wyzwania? Otóż nie jest to takie pewne. Świadczy o tym choćby liczba

apartamentowców zbudowanych na wrocławskim Kozanowie, doszczętnie zalanym w 1997 roku, do-mów postawionych już po tamtej powodzi stulecia. Miarą klęski naszego kraju w walce z majową po-wodzią jest liczba wszystkich domów wzniesionych na terenach zalewowych w całej Polsce po katakli-zmie, jaki dotknął nas 13 lat temu, miarą przegranej są oczywiście wszystkie niewyremontowane i nie-utrzymywane w należytym stanie zabezpieczenia przeciwpowodziowe, nieczynne śluzy, niedrożne rowy, niewykoszone i przeciekające wały przeciw-powodziowe, stan dróg dojazdowych do wałów.

Na szczęście swój egzamin zdali bardzo dobrze lu-dzie, którzy bezpośrednio zmagali się z powodzią –

Rada Gminy podsumowała powódź

Stan wody na Wiśle w dniu 18 maja 2010 r. w rejonie mostu między Sokołowicami a Górką. Fot. R. Stojek


strażacy, zarówno ci zawodowi jak i ochotnicy, mieszkańcy terenów zalewowych i zagrożonych prze-rwaniem wałów, służby gminne.

Podziękowaniu tym ludziom, oraz podsumowaniu skutków powodzi poświęcony był jeden z punktów obrad sesji Rady Gmi-ny Koszyce w dniu 16 lipca br.

Stanisław Rybak Wójt Gminy Koszyce w swoim wystąpieniu sze-roko omówił przebieg powodzi, podsumował straty jakie poniosła gmina i jej mieszkańcy. Zwrócił uwagę na kilka bardzo istotnych spraw. Między innymi na niespoty-kany od ponad 160 lat rozmiar po-

wodzi i gwałtowny przybór wody, który zaskoczył wielu ludzi.

Przerwane były wały w Wito-wie-Dalanowie oraz Piotrowicach, nieprzejezdne drogi: krajowa nr 79, która po ostatniej moderni-zacji była znacznie podniesiona aby uniknąć zalewania oraz drogi 768 w stronę Sokołowic. Mocno zagrożone były wały w miejsco-wościach Witów, Siedliska, Soko-łowice. Tylko dzięki ofiarnej pracy strażaków i mieszkańców wsi nie zostały przerwane.

Zalana ulica Kościuszki. 18 maja 2010 r. Fot. R. Stojek

Zalana droga do Sokołowic – ul. 11 Listopada, 18 maja 2010 r. Fot. R. Stojek

Osoby którym wręczono medale pamiątkowe Gminy Koszyce z Wójtem i Przewodniczącymi Rady Gminy Koszyce


Straty w infrastrukturze gminy to przede wszyst-kim zalana oczyszczalnia ścieków, wodociągi, obiekty sportowe: sala gimnastyczna, boisko sportowe wraz z zapleczem, uszkodzone drogi i urządzenia wodno-kana-lizacyjne. Zniszczeniu uległo po-nad 1200 hektarów upraw, zala-nych zostało kilkaset gospodarstw. Straty powodziowe w gminnej in-frastrukturze oszacowane zostały na 4.240.230 zł. Trwa szacowanie strat rolniczych i weryfikacja strat podanych przez właścicieli zala-nych posesji.

Po przedstawieniu obszernej i wyczerpującej in-formacji na temat sytuacji powodziowej, strat i po-mocy udzielanej przez agendy rządowe Wójt przed-stawił wnioski jakie należy wyciągnąć z ostatniej powodzi.

A mianowicie: Polska jako kraj nie wykonała dyrektywy unijnej, •brak systemu powodziowego, brak pieniędzy na ten system,•

przy opracowywaniu systemów, trzeba mieć na •względzie całą zlewnię rzek a nie poszczególne jej odcinki, należy dopracować system zarządzania powo-•dziowego, uściślić kompetencje poszczególnych instytucji, wprowadzić odpowiedni monitoring, dbać o urządzenia wodno-melioracyjne, jak rowy, •przepusty, śluzy, dbać o stan wałów przeciw po-wodziowych, które są porośnięte chaszczami, w których gnieżdżą się różne zwierzęta. Podkreślił że gmina wielokrotnie zwraca się do

Marszałka, Wojewody, Zarządu Gospodarki Wodnej z konkretnymi propozycjami i sugestiami poprawy sytuacji…

Na koniec Stanisław Rybak Wójt Gminy Koszyce podziękował wszystkim, którzy brali udział w akcji powodziowej i usuwaniu skutków powodzi.

Podkreślił, że najbardziej zaangażowani w ak-cję byli strażacy z PSP Proszowice, jednostki OSP z terenu gminy Koszyce oraz gmin sąsiednich. Tyl-ko dzięki ofiarnej i ciężkiej pracy strażaków udało się uniknąć jeszcze większych strat, uratować wiele

Zalane budynki przy ul. 11 Listopada, 18 maja 2010 r. Fot. R. Stojek

Zalane domy w Piotrowicach, 18 maja 2010 r. Fot. R. Stojek

Strażacy ratują przeciekający wał w Siedliskach, 19 maja 2010 r. Fot. J. Stojek

Sprzątanie drogi krajowej nr 79 po opadnięciu wody, 20 maja 2010 r. Fot. R. Stojek


dobytku, obiektów użyteczności publicznej, oraz za-pewnić bezpieczeństwo mieszkańcom.

Osoby i instytucje najbardziej zaangażowane w ak-cję powodziową otrzymały podziękowania na piśmie a także Medale Pamiątkowe Gminy Koszyce.

Podziękowania na piśmie otrzymali: Caritas Die-cezji Kieleckiej, Stowarzyszenie „Szlachetna Paczka”, Pracownicy Urzędu Skarbowego w Proszowicach, Dom Pomocy Łyszkowice, Urząd Miasta Myślenice, Stadnina Koni Huculskich Regietów, Giełda Rolna Proszowice, Firma Czopek z Zabierzowa, Stefan Przytuła firma Joker, PSP Proszowice, OSP Koszyce, OSP Łapszów, OSP Książnice Wielkie, OSP Przemy-ków, OSP Rachwałowice, OSP Nowe Brzesko, OSP Pałecznica, OSP Kościelec, OSP Koniusza, OSP Łęt-kowice, OSP Dalewice, OSP Karwin, OSP Śmiłowi-ce, OSP Posądza, OSP Bobin.

Medale otrzymali: Zbigniew Kacała Komendant Powiatowy PSP Proszowice, Wiesław Rudek – Wójt Gminy Koniusza, Andrzej Nogieć – Przewodniczą-cy Rady Gminy Koniusza, Stefan Czarnecki OSP Przemyków, Ryszard Galus OSP Łapszów, Krzysztof Kabziński OSP Koszyce, Szymon Król OSP Książni-ce Wielkie, Andrzej Kowalski Rachwałowice, Alek-sander Jarosz, Ryszard Sieradzy OSP Przemyków, Marian Wojciarczyk, Krystyna Kalina, Robert Krze-miński, Wiesława Niedziela, Zofia Drobniak.

Specjalnie dla nich odbył się koncert Duetu z Fil-harmonii Świętokrzyskiej. Artystki – Edyta Piwo-warczyk – pianistka i Iwona Kałużyńska – flet wy-konały koncert pt. „Z fletem przez wieki”.

R. Stojek

Podobnie jak w latach ubiegłych Rzeczpospolita zamieściła na swoich łamach ranking samorządów, które w najlepszy sposób zarządzały swo-imi finansami w latach 2006–2009 i jednocześnie najwięcej w tym cza-sie inwestowały, dbając równocześnie o rozwój i podniesienie jakości życia.

Wśród setki najlepszych w kraju, na 76 miejscu znalazła się gmina Koszy-ce. Jest to bardzo dobry wynik biorąc pod uwagę kryteria jakimi kierowa-ła się kapituła przyznając kolejność w rankingu.

Sukces gminy Koszyce docenił też Marszałek Województwa Małopol-skiego Pan Marek Nawara kierując na ręce Wójta Gminy Koszyce – Stanisła-wa Rybaka list z gratulacjami i wyra-zami uznania.

Redakcja

Gmina Koszyce w rankingu

samorządów


Ranking zamieszczony w Rzeczpospolitej z dnia 21 lipca 2010 r.


W dniu 01.01.2010 roku Gminny Ośrodek Po-mocy Społecznej w Koszycach rozpoczął realizację trzyletniego projektu systemowego współfinanso-wanego przez Unię Europejską w ramach Europej-skiego Funduszu Społecznego pod tytułem „Praca dla każdego” w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Priorytet VII Promocja integracji społecznej, Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnia-nie aktywnej integracji, Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnienie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej.

Projekt „Praca dla każdego” obejmuje działania-mi lata 2010–2012. W ramach trzyletniego projektu w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Koszy-cach został zatrudniony pracownik socjalny.

Celem głównym projektu jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu uczestników projektu poprzez ich aktywizację. Nasze działania mają na celu: kształtowanie poczucia odpowiedzialności po-przez udział w zajęciach, zwiększenie zdolności ko-munikacyjnych uczestników projektu, podniesienie umiejętności zawodowych, włączenie Beneficjentów do życia społecznego, zmiana charakterystycznej postawy bierności, niezaradności, wzrost kompe-tencji społecznych.

W 2010 roku do projektu zakwalifikowało się 14 osób (12 kobiet i 2 mężczyzn), którzy zamieszkują na terenie gminy Koszyce, znajdują się pod opieką GOPS w Koszycach, są członkiem rodziny wielopro-blemowej oraz znajdują się w wieku aktywności za-wodowej. W realizacji działań projektowych zostało zastosowane narzędzie w postaci kontraktu socjal-nego. W czerwcu 2010 roku podpisano 14 kontrak-tów socjalnych, których realizację przewidziano do listopada 2010 roku. W ramach kontraktów poło-żono nacisk na pracę z grupą 14 Beneficjentów po-przez umożliwienie uczestnictwa w następujących działaniach aktywizujących:

grupa wsparcia – • prowadzona przez psychologa dla rodzin dotkniętych różnego rodzaju proble-mami

poradnictwa specjalistycznego• – 56 godzin z do-radcą zawodowym, 56 godzin z psychologiem;poradnictwo prawne• dla Beneficjentów uczestni-czących w projekcie; szkolenia zawodowe • (do wyboru): „Kurs flory-styki z obsługą kas fiskalnych”, „Kurs przedsię-biorczości”praca socjalna• – działania realizowane przez pra-cowników socjalnych, które mają na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzy-skaniu zdolności do funkcjonowania w społe-czeństwie. Ponadto w 2010 roku dzieci z rodzin biorących

udział w projekcie wyjadą na kolonie letnie do Kar-pacza. Wyjazd zostanie dofinansowanej w ramach projektu. W ramach projektu zaplanowano także dla uczestników projektu, ich rodzin i otoczenia (ok. 80 osób) działania o charakterze środowiskowym w postaci pikniku. W ramach pikniku zaplanowa-no: rodzinne zawody sportowe, zwiedzanie ekspo-zycji w Muzeum Ziemi Koszyckiej, gry i zabawy dla dzieci, nagrody dla zwycięzców, poczęstunek (grill, „żołnierska grochówka z kotła”, napoje) itp.

Wsparcie Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Koszycach ma charakter kompleksowy. Uczestni-cy zostaną wyposażeni w dodatkową wiedzę i umie-jętności pozwalające na efektywne zaistnienie na rynku pracy. Nasze działania zakończą się sukce-sem jeżeli w ramach projektu: podniesiemy samo-ocenę u BO, nastąpi wzrost ich motywacji i aspiracji zawodowych, zwiększymy zaufanie BO we własne siły, zadowolenie u BO, spowodujemy zmniejszenie roszczeniowości w stosunku do GOPS, 14 uczestni-ków ukończy projekt „Praca dla każdego”, zwiększy-my liczbę pracowników pomocy społecznej poprzez zatrudnienie nowego pracownika socjalnego.

Zakończenie pierwszego etapu realizacji projektu przewidziano na 31.12.2010 roku.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznejw Koszycach

Praca dla każdegoProjekt systemowy realizowany przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej


„Słysząc wołanie o pomoc– pomagamy… wołać”

D. Radomir

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Koszy-cach zgodnie z ustawą o pomocy społecznej z 12 marca 2004 roku (tekst jednolity z 2009 r Dz. U. Nr 175, poz. 1362) i ustawy o przeciwdziałaniu prze-mocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 z późn. zm.) realizuje Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2010–2013 zgodnie z Uchwałą Rady Gminy Koszyce Nr XXIX/193/2010 z dnia 26 kwietnia 2010 roku.

W ramach Programu powstał i w lipcu rozpo-czął swoją działalność Punkt Informacji, Wsparcia i Pomocy Dla Osób Dotkniętych Przemocą w Ro-dzinie.

Siedzibą Punktu jest budynek Urzędu Gminy w Ko-szycach, ul. E. Łokietkówny 14, parter, pokój nr 6.

W związku z narastającym problemem przemocy w rodzinie, która jest zamierzonym i wykorzystu-jącym przewagę siły działaniem przeciw członkowi rodziny, naruszającym prawa i dobra osobiste, powo-

dującym cierpienie i szkody, powstał Punkt. Przemoc to nie tylko przemoc fizyczna ale również psychiczna, seksualna, ekonomiczna oraz zaniedbywanie.

Jeśli Ty lub Twoje dziecko doświadczacie prze-•mocyJeśli jesteś świadkiem przemocy lub wiesz, że ktoś •inny cierpi z tego powoduJeśli nie wiesz, jak radzić sobie z przemocą•

zapraszamy na indywidualne rozmowy z psycho-logiem, prawnikiem i pracownikiem socjalnym. Każda rozmowa jest anonimowa, bezpłatna, zapew-niamy bezstronność i chęć pomocy w rozwiązaniu problemów.

DYŻURY specjalistów w każdy: WTOREK – od 15.30 do 17.45•CZWARTEK – od 13.30 do 15.45•

Więcej informacji dotyczących działalności Punk-tu jak również problematyki przemocy w rodzinie można uzyskać w Gminnym Ośrodku Pomocy Spo-łecznej w Koszycach, ul. E. Łokietkówny 14, tel. (41) 3514048 wew. 27

Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2010–2013


Dobiegają końca prace nad realizo-wanym w ramach Małopolskiego Re-gionalnego Programu Operacyjnego finansowanego ze środków europej-skich w latach 2007–2013 projektu p.n. „Odnowa Centrum Wsi Przemyków w Aspekcie Rewitalizacji Walorów Dzie-dzictwa Kulturowego”. Przypomnijmy co zawiera ten projekt:

1. Odnowa „Szlaku tatarskiego”.Prace związane z odnową „Szlaku ta-

tarskiego” mają na celu odtworzenie pra-starej drogi do Wisły w lessowym jarze, u podnóża wzgórza kościelnego. Drogą tą wg. miejscowej legendy w XIII wieku podczas słynnego najazdu przedostali się do wsi Tatarzy. W ramach projektu wy-konano dwie tablice pamiątkowe, klom-by, alejki, ławeczki oraz zejście do jaru.

2. Pomnik Tysiąclecia.Prowadzone prace mają na celu wyeksponowanie

i odrestaurowanie pomnika upamiętniającego Ty-siąclecie Państwa Polskiego.

3. Remont chodnika.Poprzez stare centrum wsi na drodze gminnej

wykonano ciąg pieszy w postaci chodnika z kostki betonowej w kolorze czerwonym z wjazdami do go-spodarstw z kostki w kolorze szarym.

4. Modernizacja budynku wiejskiego w Przemy-kowie.

W ramach remontu elewacji na budynku zo-stała wykonana elewacja metodą lekką mokrą na styropianie. Ponadto została ułożona nowa opaska z kostki brukowej. Schody wejściowe i podesty zo-stały wyłożone płytkami gresowymi mrozoodpor-nymi i ryflowanymi.

5. Teren wokół budynku wiejskiego w Przemy-kowie.

W ramach rewitalizacji terenów wiejskich zosta-nie zagospodarowany cały teren wokół budynku wiejskiego w Przemykowie. Remontowi zostaną poddane: muszla koncertowa, forum Disco, istnie-jące ogrodzenie, tereny zielone. W wyniku prowa-dzonych prac powstaną nowe elementy: zadaszenie części forum Disco, alejki spacerowe, mur z zada-szeniem, plac utwardzony pod mini skansen, siatka ochronna, ślizgawka, ogródek jordanowski z wypo-sażeniem, altana grillowa, altana szaletowa, ławki parkowe i widownia, brama wjazdowa.

RS

Odnowa Centrum Wsi Przemyków

Pomnik tysiąclecia. Fot. R. Stojek

Początek drogi tatarskiej z tablicą pamiątkową i klombem. Fot. R. Stojek

Fragment drogi tatarskiej. Fot. R. Stojek


Święto SzkołyW maju minęło osiem lat od nadania imienia

Stanisława Wyspiańskiego Gimnazjum i sześć lat od nadania imienia Kornela Makuszyńskiego Szko-le Podstawowej. Z tej okazji, jak co roku, w naszym Centrum Oświatowym uczniowie przygotowywali się do konkursów wiedzy na temat życia i twórczości swoich Patronów. Konkursy zostały przeprowadzo-ne w trzech kategoriach wiekowych: uczniowie klas I–III, klas IV–VI i gimnazjaliści z klas I–III. Laureaci konkursów zostali nagrodzeni podczas Święta Szko-ły, które miało miejsce 29 maja. W tym dniu dzieci, młodzież, nauczyciele, rodzice i zaproszeni goście zebrali się w sali gimnastycznej, aby uczestniczyć w uroczystych obchodach Święta Szkoły. Program artystyczny „Pokaż na co Cię stać”, przygotowany przez wielu uczniów – poczynając od najmłodszych, a kończąc na najstarszych gimnazjalistach – był nie-zwykle ciekawy i barwny. Młodzi ludzie rzeczywi-ście pokazali „na co ich stać”, przedstawiając swoje osiągnięcia i sukcesy z całego bieżącego roku szkol-nego, przypominając o udziale w różnorodnych konkursach przedmiotowych, recytatorskich, pla-stycznych, zawodach sportowych, o przygotowaniu okolicznościowych akademii. Na pewno nikt z wi-dzów się nie nudził, chociaż tegoroczny program ar-tystyczny trwał kilka godzin. A było co podziwiać. Młodzi wykonawcy zaprezentowali się w bogatym repertuarze. Widzowie mogli obejrzeć trzy przed-stawienia, które uczniowie przygotowali w ramach przeglądu „Małe Formy Teatralne” organizowanego przez Muzeum Ziemi Koszyckiej. Miłośnicy tańca z podziwem patrzyli na szkolnych artystów, którzy prezentowali poloneza, paso doble, układ tanecz-ny do muzyki z filmów „Deszczowa piosenka” czy „Różowa pantera”, sportowy układ taneczny w wy-konaniu chłopców i kolejny w wykonaniu dziew-cząt. Wszystkie te tańce wzbudziły ogromne owacje publiczności. Również bardzo się podobały i były przyjęte z ogromnym entuzjazmem wykonania pio-senek. Podczas programu dziewczęta zaśpiewały: „Pokaż na co Cię stać”, „Takie tango”, „Ziemio oj-czysta”, „Małgośka”, „Najpiękniejsza w klasie”, „Sen o Warszawie”. Szczególne wrażenie zrobiła pieśń wykonana do muzyki Fryderyka Chopina. W czasie uroczystości miało miejsce szczególne wydarzenie.

Z życia szkołyZebrani byli świadkami debiutu zespołu muzyczne-go składającego się z trójki gimnazjalistów. Występ chłopców tak bardzo się wszystkim podobał, że byli „zmuszeni” bisować. Podczas Święta Szkoły zosta-

Występy dzieci i młodzieży z Centrum Oświatowego w Koszy-cach. Fot. R. Stojek

Kiermasz prac plastycznych. Fot. R. Stojek


ły także przedstawione prezentacje multimedialne ukazujące efekty wynikające z realizacji zajęć do-datkowych w ramach projektów „Być jak Kopernik” w Szkole Podstawowej i „Równy start w przyszłość” w Gimnazjum. Na koniec uroczystości wręczono nagrody tym uczniom, którzy uczestniczyli w kon-kursach o Stanisławie Wyspiańskim i Kornelu Ma-kuszyńskim, w konkursie plastycznym „Wiatr, ogień, woda. Strażak każdemu rękę poda”, w konkursach plastycznych organizowanych w ramach obchodów Roku Chopinowskiego, w konkursach organizowa-nych przez Muzeum Ziemi Koszyckiej. W szkole był również przygotowany kiermasz prac plastycznych wykonanych różnorodną techniką przez młodzież. Dochód ze sprzedaży tych prac zostanie przekazany na potrzeby uczniów, których rodziny zostały po-szkodowane przez powódź.

Katarzyna Malec

Konkursy plastyczneUczniowie ze Szkoły Podstawowej i Gimnazjum

w roku szkolnym 2009/2010 angażowali się i nadal angażują w życie artystyczne szkoły reprezentując ją w różnych konkursach plastycznych. Jest to dość liczna grupa młodzieży, przez udział w konkursach wykazuje się swoimi zdolnościami i umiejętnościa-mi. Konkursy są organizowane w szkole oraz przez inne instytucje.

Są to konkursy organizowane przez Muzeum Zie-mi Koszyckiej, Państwową Straż Pożarną i Urząd Gminy, oraz konkursy ogólnopolskie.

Należy zaznaczyć, że nawet ci najmłodsi, czyli uczniowie klasy zerowej próbują swoich sił w kon-kursach plastycznych z czego bardzo się cieszymy i zachęcamy do udziału w kolejnych.

Bardzo liczna grupa uczniów wzięła udział w kon-kursie organizowanym przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej pod hasłem „Wiatr, wy-padek, ogień, woda – strażak zawsze rękę poda”.

Dnia 27 kwietnia w Starostwie Powiatowym w Proszowicach miało miejsce rozdanie nagród, za osiągnięcia w tym konkursie na szczeblu powiato-wym. Z naszej szkoły zostały nagrodzone dwie pra-ce, które przechodzą do następnego etapu. Konku-rencja była duża gdyż wpłynęło 67 prac, do dalszego etapu zakwalifikowało się tylko 17 prac.

Do nagrodzonych należą:Szkoła Podstawowa kl. IV–VI:Miejsce V – Bartosz Zapart kl.VbGimnazjum: Miejsce II – Daniela Letner kl Ia

Szczebel GminnyI grupa – młodsza

Małgorzata Kaczmarczyk1. Alicja Drobniak2. Aleksandra Dobosz3.

Laureaci konkursów ekologicznych organizowanych przez Urząd Gminy Koszyce po wręczeniu nagród. Fot. R. Stojek


Jakub Szczęsny4. Natalia Głowacz5.

II grupa – średniaBartosz Zapart1. Martyna Błaszczyk2. Bernard Golba3. Łukasz Szywała4. Arkadiusz Zaleśny5.

III grupa – starsza – GimnazjumJakub Kozioł1. Barbara Grzybek2. Klaudia Dybała3. Daniela Letner4. Patrycja Niedźwiedź5.

Rozdanie nagród na szczeblu gminnym miało miejsce w czasie obchodów Święta Szkoły.

Spośród uczniów, którzy wzięli udział w konkur-sie zostały wyróżnione prace przez Straż Pożarną w Koszycach. Prace zostały nagrodzone upomin-kami i pamiątkowymi dyplomami i będą wisiały w świetlicy Ochotniczej Straży Pożarnej.

W Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym „Tę-cza” udział wzięło 11 uczniów ze Szkoły Podstawo-wej i 9 uczniów z Gimnazjum.

Do najlepszych prac wybranych spośród tych dwóch grup wiekowych należą:

Szkoła Podstawowa:Klaudia KlichKonrad PieterekAnna KozakowskaAdrian Klimek

Gimnazjum:Jagoda NiedzielskaAdrian BogdałBarbara GrzybekJustyna Szywała

Rozdanie nagród i dyplomów wszystkim uczest-nikom konkursu miało miejsce w czasie obchodów Święta Szkoły.

Kolejnymi konkursami, w których brali udział uczniowie, to konkursy organizowane przez Mu-zeum Ziemi Koszyckiej.

Konkurs na Plakat Muzeum: w tym konkursie zostały nagrodzone dwie uczennice:

Barbara GrzybekDaniela Letner

Konkurs Szopek:Gimnazjum:Sylwia Jagielnik i Barbara GrzybekAgata MarzecAdrian BogdałJakub KoziołSzkoła Podstawowa:1. Patrycja Zdankiewicz2. Małgorzata KaczmarczykByły również osoby, które bezpośrednio dostar-

czyły szopki do muzeum.

Konkurs Palm i Pisanek:Oliwia Gawor1. Piotr Przebieracz2. Sandra Zarzycka3. Laura Ptasznik4. Justyna Gala i Kamila Chadzak5. Paulina Stajniak6. Leszek Wieciołkowski7. Bartosz Gala i Grzegorz Jesionka8. Katarzyna Jazgarzyńska9. Adrian Bogdał10. Jakub Kozioł11. Katarzyna Podkopał12. Wojciech Cisak13.

Duża grupa uczniów brała również udział w Kon-kursie Chopinowskim.

Szkoła Podstawowa:Gabriela RydlewskaAgnieszka NurkowskaKrystian KapuśnikJustyna GalaIzabela KapuśnikMartyna BłaszczykSandra ZarzyckaMateusz SojaGimnazjum:Daniela Letner i Oliwia GłowaczBartłomiej Wilk, Artur Grzęda, Artur GolbaKatarzyna Podkopał, Paulina GrzywaIzabela Bakowska, Paulina JesionkaAdrian Bogdał


Agata MarzecKlaudia Dybała, Patrycja Niedźwiedź

Ostatni konkurs plastyczny, który był organizo-wany przez Urząd Gminy w Koszycach to konkurs pod hasłem „Woda darem życia”.

Wszystkim uczniom, którzy brali udział w kon-kursach plastycznych serdecznie gratuluję i zachę-cam do brania udziału w kolejnych, gdyż właśnie poprzez tę formę rozwijacie swoje umiejętności, a również nabieracie nowych, jak i kształtujecie swoją postawę twórczą. Przez udział w konkur-sach rozsławiacie dobre imię naszej szkoły zarówno w powiecie jak i w kraju za co właśnie wam dziękuję i życzę kolejnych sukcesów.

Poza konkursami uczniowie gimnazjum przy-gotowywali prace wykonane różnymi technikami, które można było nabyć w czasie obchodów Dni Koszyc.

Małgorzata Bogdał

Konkurs recytatorski „Oczarowani bajką”

Uczniowie ze Szkoły Podstawowej uczestniczy-li w powiatowym etapie konkursu recytatorskiego „Oczarowani bajką”. Przesłuchania konkursowe odbyły się w Centrum Kultury i Wypoczynku w Pro-szowicach. W etapie powiatowym wzięło udział ponad siedemdziesięciu uczestników. Naszą szkołę reprezentowali uczniowie w dwóch kategoriach wie-kowych.

Z klas I–III:Klaudia Kalisz – klasa Ia•Mateusz Kozakowski – klasa Ia•Małgorzata Kaczmarczyk – klasa II b•Anna Strączek – klasa – IIIb.•Z klas IV–VI:Paulina Marzec – klasa IVa•Klaudia Nalepa – klasa IVb•Anita Przytuła – klasa Va.•

Komisja konkursowa, w której skład wchodzili aktor i poloniści, miała trudny orzech do zgryzie-nia, gdyż poziom był wysoki i wiele osób pięknie zaprezentowało utwory wybrane przez siebie i opie-kunów. Ostatecznie ogłoszono laureatów. Wśród

nagrodzonych znalazła się Małgosia Kaczmarczyk, która otrzymała wyróżnienie. Wszyscy uczestnicy konkursu „Oczarowani bajką” otrzymali pamiątko-we dyplomy.

Osiągnięcia uczniów w konkursach historycznych 1. Od kilku lat nasza szkoła bierze czynny udział

w konkursie historycznym „KRĄG” organizowanym przez Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskie-go w Warszawie. W tym roku szkolnym młodzież Gimnazjum z Centrum Oświatowego w Koszycach wzięła udział w konkursie w dwóch kategoriach.

12 uczniów pisało test dotyczący wiedzy z historii Polski i historii powszechnej. Młodzież musiała wy-kazać się również wiedzą na temat Unii Europejskiej. Druga kategoria konkursu polegała na wykonaniu indywidualnych prac w postaci albumowej na temat ZABYTKI SAKRALNE W MOIM REGIONIE.

Ogólnie w konkursie wzięło udział 28 uczniów.W kategorii indywidualnej zostały wyróżnione

prace albumowe uczniów:Jakub Kozioł – klasa Ia Gimnazjum Anna Domagała – klasa IIa GimnazjumNajwiększą ilość punktów z pisemnej części

(test) zdobył uczeń klasy III a Gimnazjum Jakub Domagała.

Uczniowie Ci otrzymali dyplomy uznania i na-grody książkowe, pozostali uczniowie otrzymali dy-plomy uczestnictwa.

2. W marcu 2010 r. młodzież Gimnazjum i ucznio-wie Szkoły Podstawowej w Centrum Oświatowym w Koszycach wzięli udział w ponadprogramowym konkursie historycznym MIX ogłoszonym przez Centrum Edukacji Szkolnej w Warszawie.

Uczestnicy konkursu w każdej kategorii wiekowej musieli wykazać się wiedzą z historii Polski i historii powszechnej rozwiązując test wielokrotnego wybo-ru. Klasyfikacji uczestników dokonano na podstawie otrzymanych punktów przypisując im odpowiednie miejsce w rankingu ogólnopolskim.

Największą wiedzą historyczną wykazał się uczeń klasy II a Gimnazjum Artur Fular, który zdobył 170 pkt i w ten sposób zajął 7 miejsce w Polsce w swojej kategorii wiekowej.

Pozostali uczniowie wyróżnieni z największą ilo-ścią punktów to:


Szkoła Podstawowaklasa V – Joanna Witek, Adrian Wysocki•klasa VI – Szymon Kapusta, Angelika Gola•Gimnazjumklasa I – Krystian Wątek, Jakub Kozioł•klasa II – Anna Domagała, Piotr Chadzak•klasa III – Jarosław Bakowski•

3. Młodzież Gimnazjum w Centrum Oświato-wym w Koszycach w miesiącu marcu wzięła udział w konkursie historycznym organizowanym przez Zespół Szkół w Proszowicach im. B. Głowackiego. Ogólny temat konkursu brzmiał „Losy Polaków w czasie II wojny światowej” – Proszowice, Kra-ków, Lwów.

Zadaniem uczniów było napisanie pracy pisem-nej na podane tematy. Młodzież wybrała różne te-maty np. „Tak było’’ – wspomnienia z rosyjskich łagrów, „Żołnierze wyklęci’’ – postawy dowódców i żołnierzy AK, „Zbrodnia katyńska widziana ocza-mi współczesnego Polaka”.

W konkursie II miejsce zajęli uczniowie – Kuba Kozioł, Daniela Letner – klasa I a, Magdalena Kla-sa – II c.

Dyplom za udział i nagrodę książkową za udział w konkursie otrzymała Anna Domagała – klasa II a i Adrianna Głowacz – klasa II a.

Małgorzata Witek

Konkurs Pięknego Czytania w języku niemieckim

Dnia 11 czerwca 2010 w Krakowie odbył się Kon-kurs Pięknego Czytania w języku niemieckim, zor-ganizowany po raz drugi przez Goethe Institut. In-stytucja ta współtworzy i wspiera szeroki wachlarz imprez kulturalnych, aby promować dialog i wymia-nę doświadczeń z niemieckimi i innymi europejski-mi artystami i twórcami kultury, przy czym punkt ciężkości leży w sferze kultury współczesnej.

Konkurs odbył się w dwóch kategoriach wieko-wych (uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum). Zadanie uczestników polegało na pięknym przeczy-taniu fragmentu powieści „Błysk flesza” Christiana Linkera, współczesnego niemieckiego pisarza dla dzieci i młodzieży.

Nasze gimnazjum w Konkursie reprezentowała uczennica klasy IIb Bernadetta Nowak, która wygrała

eliminacje szkolne i zakwalifikowała się do drugiego etapu. Wprawdzie nie udało się jej zdobyć żadnego miejsca na podium, ale sam fakt uczestnictwa w tak prestiżowym Konkursie był już zaszczytem. W dru-gim etapie wzięło bowiem udział 77 uczestników ze wszystkich pięciu południowych województw Polski. Wszyscy uczestnicy Konkursu otrzymali dyplomy oraz drobne upominki. Naszej reprezentantce gratu-lujemy i życzymy dalszych sukcesów!

Parada smokówDnia 05.06.2010 roku 41 uczniów z klas trzecich

wraz z wychowawcami p. Alicją Gozdek-Szablińską i p. Renatą Kasperek wzięło udział w X Jubileuszo-wej Wielkiej Paradzie Smoków w Krakowie. Orga-

Bernadetta Nowak w Goethe Institut


wa, sukces jakim było zajęcie II miejsca w konkur-sie „Korowód Bajkowy” i wrażenia, które pozostały nam na długo w pamięci z ubiegłorocznego zjaz-du zadecydowały, że po raz drugi postanowiliśmy uczestniczyć w tym „święcie uśmiechu”. Organizato-rzy przygotowali wiele atrakcji, w Spotkaniu Korne-lowców wzięło udział 10 szkół z całej Polski, obecni byli uczniowie, nauczyciele, opiekunowie i dyrekcje szkół z tak odległych województw jak m.in. śląskie, łódzkie, kujawsko-pomorskie. Oficjalna część uro-czystości rozpoczęła się wspólnym odśpiewaniem Hymnu Kornelowców i powitaniem zaproszonych gości. Następnie odbył się konkurs międzyszkolny pt. „Czy znasz utwory Kornela Makuszyńskiego”, nasza drużyna w składzie Anna Kozakowska, Mar-tyna Błaszczyk i Joanna Witek zajęła III miejsce w konkursie. Wyróżnienie otrzymaliśmy w konkur-sie plastycznym „Bohaterowie książek Kornela Ma-kuszyńskiego” – figura przestrzenna.

Gospodarze przygotowali również wspaniałą ucztę duchową – musical „Królewicz Śnieżek i 7 krasnoludków”, oklaskiwaliśmy gorąco grupę bale-tową i najmłodszych uczniów ze Szkoły Podstawo-wej w Pacanowie w krakowiaku. Wspólna zabawa wszystkich uczestników zjazdu zakończyła pierwszy dzień naszego pobytu w Pacanowie.

Festiwal Kultury Dziecięcej to cykliczna impreza, odbywająca się po raz 8 w Pacanowie, rozpropago-wana medialnie i goszcząca wiele znakomitości pol-skiego świata kultury. Festiwal łączy wiele przedsię-wzięć, spotykają się tutaj na konkursach Mistrzowie Teatru i Mistrzowie Muzyki- oczywiście dzieci, ale te, które są już laureatami ogólnopolskich przeglą-dów teatralnych i muzycznych, więc poziom festi-walu z roku na rok jest coraz wyższy i zdobywa on coraz większą ilość uczestników.

nizatorem parady był Teatr Lalki, Maski i Aktora „Groteska”. Celem imprezy było wzmacnianie po-czucia tożsamości regionalnej wśród mieszkańców województwa małopolskiego i sąsiednich woje-wództw oraz aktywizacja szkół, przedszkoli i innych placówek kulturalno-oświatowych do uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych. Parada wyruszyła o godzinie 12.00 spod wzgórza wawelskiego wio-dąc ulicami do Rynku Głównego. Następnie jury dokonywało oceny wyglądu i prezentacji smoków. Wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali symbolicz-ne nagrody rzeczowe. Wielką atrakcją parady był udział szczudlarzy, klaunów, a także muzyka która towarzyszyła uczestnikom w czasie marszu. Biorą-cy udział w konkursie wykazali się dużą pomysło-wością, gdyż prezentowane smoki były wykona-ne z różnych materiałów, co spowodowało że były bardzo oryginalne. W czasie uroczystości panowała bardzo miła i wesoła atmosfera. Organizatorzy przy-gotowali poczęstunek dla dzieci, jak również zadbali o bezpieczeństwo w czasie imprezy. Wychowawcom w zapewnieniu opieki nad uczniami pomagali ro-dzice, którzy zaangażowali się przy wykonaniu figu-ry smoka. Dzieci wróciły do domów pełne niezapo-mnianych wrażeń.

Alicja Gozdek-Szablińska

Pacanów 2010 – wspaniała zabawa

i niezapomniane wrażeniaSpotkanie Szkół im. Kornela Makuszyńskiego to

jeden z elementów 8 Festiwalu Kultury Dziecięcej trwającego od 11 do 13 czerwca 2010 roku w Paca-nowie. Tradycją już stał się udział naszych uczniów ze Szkoły Podstawowej w Koszycach w Zjeździe Kornelowców. Wspaniała atmosfera, świetna zaba-


Finalnym przedsięwzięciem jest konkurs, który odbywa się w ostatnim dniu festiwalu i biorą w nim udział wszyscy uczestnicy – Mistrzowie Teatru, Muzyki i Uczniowie Szkół Kornelowskich. Jest to Bajkowy Korowód – wielkie święto radości, zabawy i uśmiechu.

Po uroczystej mszy św. w Bazylice Mniejszej w Pacanowie korowód ruszył na stadion, w prze-marszu towarzyszyła orkiestra, Koziołek Matołek – juror konkursu oraz… kamery TVP. Nasza gru-pa – Uczniowie Szkoły Podstawowej w Koszycach – prezentowała się barwnie. Byli wśród nas rycerze i księżniczki, Koziołek Matołek, Kubuś Puchatek, Pinokio, klaun, Żwirek i Muchomorek, Pszczółka Maja i Gucio, Pinokio… i wiele innych bajkowych postaci – obejrzeć je można na zdjęciach. W koro-wodzie brał udział smok Wesołek wykonany przez uczniów klas III. Na stadionie przywitali nas Mał-gorzata i Paweł Królikowscy, prowadzący w tym dniu festiwalowe zmagania. Długo czekaliśmy na ogłoszenie wyników konkursu, nie było to łatwe, ponieważ grupy Korowodu Bajkowego przygotowa-ły się wspaniale. Tym razem nie udało się powtó-rzyć ubiegłorocznego sukcesu, ale sam udział w tym dniu festiwalowych atrakcji sprawił wszystkim wiele radości. Bawiliśmy się w odpowiednio przygotowa-nych punktach: strefie wiedzy, strefie twórczości, namiocie Baju-baju i Lunaparku. Słuchaliśmy jak czytają bajki znani aktorzy, m.in. Bożena Adamek i Artur Dziurman, Radosław Krzyżowski, Krzysztof Zawadzki i Urszula Grabowska, wysłuchaliśmy re-citalu Andrzeja Sikorowskiego. O wszystkich atrak-cjach tego dnia opowiedzieć się nie da, wróciliśmy do Koszyc zadowoleni i z uśmiechem na twarzy.

W 8 Festiwalu Kultury Dziecięcej w Pacanowie udział wzięło 40 uczniów wraz z opiekunkami: Ali-cją Gozdek-Szablińską, Renatą Kasperek, Marią Bie-niek, Ewą Sodo i Ewą Szymańską.

Ewa Szymańska

W hołdzie Ofiarom Zbrodni Katyńskiej

Młodzież szkolna naszego Centrum Oświatowe-go postanowiła upamiętnić 70. Rocznicę Zbrodni Katyńskiej. W związku z tym młodzi ludzie wraz z opiekunem przygotowali program artystyczny poświęcony tym, którzy w 1940 roku zostali za-

mordowani strzałem w tył głowy w katyńskim lesie. Uroczysty apel był także poświęcony Tragedii Na-rodowej, która wydarzyła się 10 kwietnia bieżącego roku, kiedy to w katastrofie samolotowej zginęło 96 Polaków wraz z Panem Prezydentem RP Lechem Ka-czyńskim oraz Prezydentem na Uchodźstwie Panem Ryszardem Kaczorowskim. Minutą ciszy, wspomnie-niami, poezją cała nasza szkolna społeczność oddała hołd tym, którzy zostali zamordowani z rąk NKWD w 1940 roku w katyńskim lesie i tym, którzy 70 lat później stracili życie w katastrofie samolotowej pod Smoleńskiem, zmierzając na uroczystości upamięt-niające Ofiary Zbrodni Katyńskiej. Wszyscy z uwagą i ogromnym przejęciem wysłuchali słów ostatniego przemówienia, jakie Lech Kaczyński przygotował na tę uroczystość.

Katarzyna Malec

Dzień Ziemi obchodzony w gimnazjum

23 kwietnia 2010 r. w Gimnazjum w Koszycach od-był się apel z okazji Dnia Ziemi. Tegoroczne obchody przebiegały pod hasłem: „Nasze rady na odpady – czyli jak się krzątać, żeby świat posprzątać”.

Apel rozpoczął się od przybliżenia wiadomości na temat obchodzonego święta.

W części pt. „Sprawa dla ekologa„ zostały po-ruszone zagadnienia dotyczące segregowania od-padów, wpływu współczesnego człowieka na stan środowiska przyrodniczego oraz problem niewła-ściwego składowania odpadów.

Piosenki o treści ekologicznej, pięknie przygotowa-ły i zaprezentowały uczennice klas gimnazjalnych.

Zostały ogłoszone wyniki wcześniej przepro-wadzonego Szkolnego Konkursu Ekologicznego


neralną oraz coś słodkiego ze strony organizatorów. Na koniec turnieju wszyscy otrzymali kiełbaskę z grilla. Nasze rozgrywki zaszczycili swoją obec-nością Wójt Gminy Koszyce – S. Rybak, Dyrektor Centrum Oświatowego w Koszycach – T. Domagała, Dziekan dekanatu kazimierskiego – ks. J. Mularz.

Klasyfikacja rozgrywek:Parafia Miłosierdzia Bożego z Kazimierzy 1. Wielkiej

w klasach gimnazjalnych, gdzie wyłoniono miejsce pierwsze i aż trzy miejsca drugie:

I miejsce – Adrian Bogdał kl. IaII miejsce – Tomasz Kowalski kl. Ia

Artur Fular kl. IIa Piotr Chadzak kl. IIc

Uczniowie otrzymali gratulacje i nagrody z rąk pani dyrektor Teresy Domagały.

Na wesoło rozpoczął się pokaz śmieciomody pt. „Koniec produkowania, początek odtwarzania.Koniec kupowania, początek własnego wymy-

ślania”.Uczniowie zaprezentowali przepiękne kreacje

wykonane z wycinków gazet o modzie, z worków foliowych, z kartonów, z papierków po cukierkach, batonikach i czekoladach, wykorzystano nawet pla-stikową butelkę.

Całość została zakończona hasłem: Nie śmiećcie, a świat będzie piękniejszy!

Karolina Czapla

Dekanalny Turniej Ministrantów

19 czerwca 2010 na boisku szkolnym Centrum Oświatowego odbył się Dekanalny Turniej Mini-strantów w Piłkę Nożną o puchar księdza dziekana dekanatu Kazimierza Wielka. Udział wzięło osiem drużyn z parafii dekanatu kazimierskiego:

Parafia Św. Mikołaja z Bejsc•Parafia Św. Małgorzaty z Gorzkowa•Parafia Miłosierdzia Bożego z Kazimierzy Wiel-•kiejParafia Podwyższenia Krzyża Świętego z Kazi-•mierzy WielkiejParafia Św. Marii Magdaleny z Koszyc•Parafia Wniebowzięcia NMP z Książnic Wielkich•Parafia Narodzenia NMP z Rachwałowic•Parafia Trójcy Świętej z Witowa•Turniej rozpoczął się o godzinie 9, pomimo desz-

czowej pogody, wszyscy zawodnicy zgodnie wyrazi-li chęć rozegrania meczy. Rozgrywki odbywały się w systemie grupowym, w dwóch grupach po cztery drużyny. Wszystkie mecze były bardzo emocjonują-ce i na wysokim poziomie piłkarskim. Obok samych rozgrywek, ministranci mieli zapewnione wodę mi-

Wójt Gminy Koszyce Stanisław Rybak i Dyrektor Centrum Oświatowego Teresa Domagała dekorują zwycięskie drużyny


Parafia Wniebowzięcia NMP z Książnic Wiel-2. kichParafia Narodzenia NMP z Rachwałowic 3. Parafia Św. Mikołaja z Bejsc4. Parafia Św. Małgorzaty z Gorzkowa5. Parafia Św. Marii Magdaleny z Koszyc 6. Parafia Trójcy Świętej z Witowa7. Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego z Kazi-8. mierzy Wielkiej

Drużyny z pierwszych trzech miejsc otrzyma-ły puchary z rąk ks. dziekana. Wszystkie zespoły otrzymały dyplom uczestnika turnieju z rąk p. dy-rektor Centrum Oświatowego w Koszycach. Po-nadto nagrodzeni zostali najlepsi bramkarze oraz najlepsi strzelcy turnieju, którzy otrzymali medale z rąk Wójta gminy Koszyce.

Najlepsi bramkarze:Paweł Marzec• z parafii Miłosierdzia Bożego w Kazimierzy Wielkiej

Szymon Bakowski• z parafii Wniebowzięcia NMP w Książnicach WielkichNajlepsi strzelcy:Krystian Wątek • z parafii Św. Małgorzaty w Gorz-kowiePiotr Giereś • z parafii Św. Mikołaja w BejscachDziękujemy wszystkim ministrantom za przy-

bycie, wszystkim którzy pomagali przy organiza-cji turnieju. Dziękujemy nauczycielom Centrum Oświatowego w Koszycach za opiekę nad młodzieżą i pomoc w grillowaniu. Mamy nadzieję, że spotka-my się na podobnym turnieju już za rok w powięk-szonym składzie.

Króluj Nam Chryste!

Dekanalny Moderator Ministrantówks. Sebastian Wojewski

„Równy start w przyszłość” to projekt edukacyj-ny realizowany w Gimnazjum im. S. Wyspiańskie-go w Centrum Oświatowym w Koszycach dzięki środkom z Europejskiego Funduszu Społecznego. Realizacja trwała od września 2009 do lipca 2010 r. W projekcie uczestniczyło 120 uczniów.

Młodzież uczestniczyła w warsztatach, kołach za-interesowań oraz zajęciach wyrównawczych. Były to min. warsztaty z języka angielskiego i niemieckiego, warsztaty astronomiczne, dziennikarskie, matema-tyczne, doradztwo zawodowe oraz zajęcia wyrów-nawcze z języka polskiego i matematyki.

Uczniowie chętnie brali udział w zajęciach, gdyż omawiane były zagadnienia, których nie ma w pro-gramie nauczania tych przedmiotów. Poza tym po-znali wiele ciekawostek.

Uczestniczyli w warsztatach dotyczących powsta-nia i budowy Układu Słonecznego, które odbyły się w Młodzieżowym Obserwatorium Astronomicz-

nym w Niepołomicach. Podczas dwóch prelekcji z cyklu „Spotkania z astronomią” zapoznali się z budową wszechświata, oraz wysłuchali relacji z podróży do Meksyku i obserwacji całkowitego zaćmienia Słońca.

Na zajęciach główną formą pracy była praca w grupach i praca indywidualna. Uczniowie korzy-stali z różnych źródeł wiedzy, wyszukiwali potrzeb-ne informacje, przygotowywali referaty i prezento-wali je na zajęciach, pisali własne artykuły. Już teraz obserwuje się wśród uczestników warsztatów więk-szą swobodę w wypowiadaniu się, zabieraniu głosu w dyskusji na różne tematy.

Najtrudniejsza była praca nad własnym pierw-szym artykułem.

Uczestnicy warsztatów dziennikarskich przygoto-wali i wydali gazetę gimnazjalisty.

Pierwsze wydanie „DZWONKA” – ukazało się w marcu 2010 roku, drugie w maju br. Zamieszczo-

Już na meciepodsumowanie projektu realizowanego

w Gimnazjumim. St. Wyspiańskiego w Koszycach

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego


ne w nim artykuły dotyczą spraw gimnazjalistów i spotkały się z dużym zainteresowaniem uczniów naszej szkoły.

Pisali tam m.in. o zajęciach z projektu w gimna-zjum: „Krok w przyszłość w naszej szkole”. Były ar-tykuły:

„Gimnazjalny sport”, „Moja rodzina – moi przod-kowie”, „Moda szkolna: nosić czy nie?”, „Nauczy-ciel… z gitarą?”

Możliwością sprawdzenia swoich umiejętności ko-munikacyjnych była niewątpliwie wycieczka do Berli-na. Uczniowie mieli okazję stosować poznaną wiedzę w praktyce oraz przekonać się, jak ważna w dzisiej-szych czasach jest znajomość języków obcych.

W zajęciach wyrównawczych z j. polskiego i ma-tematyki uczestniczyli uczniowie, którzy z różnych przyczyn mieli trudności z tych przedmiotów. W związku z tym chcieli usystematyzować wiado-mości, doskonalić umiejętności ortograficzne i czy-

tanie ze zrozumieniem, utrwalić i powtórzyć wiado-mości zdobywane na lekcjach matematyki.

Dzięki udziałowi w zajęciach uczestnicy:lepiej znają zasady ortograficzne i stosują je •w praktyce,lepiej czytają ze zrozumieniem,•mają wyższą motywację do pracy,•potrafią lepiej koncentrować uwagę,•chętnie pracują w grupie, angażują się w pracę •grupyPraca w małej grupie daje możliwość pracy indy-

widualnej z uczniem oraz większej kontroli pracy ucznia.

Młodzież trzecich klas gimnazjum uczestniczyła w zajęciach z doradztwa zawodowego. Uczniowie poznali czynniki, które mają kluczowe znaczenie przy wyborze zawodu, czyli: własne preferencje i chęci, możliwości i potrzeby rynku pracy. Wyja-śniono zależności pomiędzy tymi elementami i ko-nieczność ich jednoczesnego wystąpienia jako wa-runku dla osiągnięcia celów zawodowych.

W ramach projektu „ Równy start w przyszłość” – w dniach 6–10 czerwca 2010 roku odbyła się wyciecz-ka na Pomorze „Śladami Kopernika”. Wzięło w niej udział 41 uczniów naszego gimnazjum uczestniczą-cych w różnych formach zajęć. Program wycieczki przygotowany został tak, aby zobaczyć wiele miejsc związanych z życiem i pracą M. Kopernika.

Na naszej trasie były takie miasta jak:Toruń – miejsce urodzin M. Kopernika, gdzie zo-

baczyliśmy m.in.:Dwór Artusa – znajdowała się w nim siedzi-1. ba Bractwa Świętego Jerzego, którego człon-kami byli zamożni patrycjusze. Budynek dla stowarzyszenia zbudowany został pod koniec XIV wieku.Dom Kopernika – siedzibą Domu i Muzeum 2. Mikołaja Kopernika są dwie gotyckie ka-mienice przy ulicy Kopernika 15/17. Wielki astronom przyszedł na świat w domu pod numerem 15. Do niedawna przyjmowano, że miejscem urodzin słynnego Toruńczyka była sąsiednia kamienica, jednak najnowsze badania dokumentów archiwalnych mówią, że przypuszczenia te były błędne. Kamieni-ca numer 15 była siedzibą rodziny Koperni-ków do 1460 roku. Zamieszkiwali ją rodzice astronoma Mikołaj Kopernik starszy i Barba-ra z domu Watzenrode. Tuż po narodzinach syna, Mikołaj Kopernik – ojciec, toruński

Wycieczka do Berlina


ławnik Starego Miasta przeniósł się wraz z całą rodziną do kamie-nicy mieszczącej się w Rynku Sta-romiejskim pod numerem 36.Krzywa Wieża – zbudowana na 3. przełomie XIII i XIV wieku to nieodłączny element Starego Miasta. Zbudowano ją w śre-dniowieczu, jako jeden z punk-tów obronnych miasta i włączo-no w ciąg murów osłaniających Stare Miasto od strony Wisły. Nazwa, którą wieża nosi po dziś dzień narzuciła się jej sama. Krzywa Wieża przechylona jest bowiem w stronę północną, a jej odchylenie od pionu wynosi około 140 centymetrów. Budy-nek pochylił się tuż po zakończeniu budowy w XIV wieku, tak więc wieża od początku swego istnienia jest „krzywa”, a przyczyny tego faktu do dziś nie udało się wyjaśnić. Naukowcy mówią, że spod budowli usunął się grunt, gdyż zbudowano ją na gliniastym podłożu. Inną przyczynę podsuwa legenda o powstaniu Krzywej Wieży.Katedra Św. Janów – kościół pod podwójnym 4. wezwaniem św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty to główna świątynia Torunia.Planetarium, gdzie wysłuchaliśmy wykładu 5. pt.: „Kosmiczne podróże”.

Olsztyn – na trasie zwiedzania znalazły się: Stary Ratusz z XVII wieku, Wysoka Brama z XIV wieku, pomnik Mikołaja Kopernika i zamek Kapituły War-mińskiej. W I połowie XIV wieku na zamku prze-bywał Mikołaj Kopernik jako administrator dóbr biskupich. Mieliśmy okazję po raz drugi być w Pla-netarium, w którym tym razem odbył się seans pod tytułem „Ziemia w Kosmosie”.

Lidzbark Warmiński – tutaj zwiedziliśmy gotyc-ki zamek biskupów warmińskich, w którym miesz-kał Mikołaj Kopernik.

Frombork – miasto wielkiego astronoma. We Fromborku ogromne wrażenie zrobiła na nas Ka-tedra pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP z gro-bem Kopernika pod posadzką. Obejrzeliśmy także film dokumentalny, z którego dowiedzieliśmy się, w jaki sposób naukowcy poszukiwali grobu Koper-nika. We Fromborku zwiedziliśmy również Mu-

zeum Mikołaja Kopernika mieszczące się w daw-nym pałacu.

Gdańsk – zachwycające miasto, do którego warto jeszcze wiele razy wrócić. Na trasie naszego spaceru i zwiedzania znalazły się między innymi: Droga Kró-lewska, kamieniczki, bramy, Długi Targ, Fontanna Neptuna, Ratusz Głównego Miasta, ulica Mariacka, Bazylika Mariacka, Pomnik Poległych Stoczniow-ców, oraz Westerplatte

Malbork – to miasto w którym znajduje się naj-większy w Polsce średniowieczny gotycki Zamek Krzyżacki otoczony murami obronnymi z bramami (zabytek wpisany na listę UNESCO). 14 września 1309 roku wielki mistrz Zakonu Krzyżackiego Sieg-fried von Feuchtwangen ogłosił Malbork stolicą jed-nego z najpotężniejszych państw na południowym wybrzeżu Bałtyku. Od tamtego czasu zespół zam-kowy w Malborku wielokrotnie był przebudowywa-ny i modyfikowany. Zmieniała się również funkcja Zamku, od klasztoru poprzez twierdzę, reprezenta-cyjną rezydencję władców, garnizon wojskowy aż do muzeum. Miejsce to, jego ogrom i ciekawe opowie-ści przewodnika zrobiły na nas ogromne, niezapo-mniane wrażenie.

Wszyscy uczestnicy wrócili bardzo zadowoleni. Zostaną im piękne wspomnienia tym bardziej, ze po-goda i humory dopisywały wszystkim uczestnikom.

Wysiłek, który podjęto, aby taki projekt mógł być realizowany w naszej szkole przyniósł efekty. Zajęcia były interesujące i atrakcyjne dla uczniów, ale przede wszystkim bardzo potrzebne.

Joanna Cisak

Wycieczka na Pomorze


Uczniowie szkoły podstawowej i gimnazjum przystąpili do projektu DiAMEnT.

Jest on realizowany od 1 marca 2009 roku do 31 grudnia 2013 roku przez Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli w partnerstwie z Wyższą Szkołą Biznesu – National-Louis University w No-wym Sączu oraz National-Louis University w Chica-go. Jego celem jest stworzenie systemu pracy z ucznia-mi zdolnymi w województwie małopolskim.

Projekt powstał z inicjatywy Zarządu Wojewódz-twa Małopolskiego jako ponadnarodowy projekt innowacyjny w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki.

Działania podjęte w ramach projektu służą wspie-raniu rozwoju uzdolnień uczniów w zakresie kom-petencji kluczowych w obszarach: twórczego myśle-nia (klasy 1–3 szkoły podstawowej) oraz technologii informacyjno-komunikacyjnej, języka angielskiego, przedsiębiorczości i matematyki (klasy 4–6 szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjal-na), co przyczyni się do podniesienia jakości pro-cesu kształcenia oraz zwiększenia szans na sukces w dalszej karierze edukacyjnej i do poprawy zdolno-ści uczniów do przyszłego zatrudnienia.

Projekt ma charakter systemowy, a w jego re-alizację zaangażowane będą różne podmioty śro-dowiska oświatowego, tworzące koalicję na rzecz wspierania i rozwijania uzdolnień uczniów. Tyle

o samym projekcie. A co w związku z tym działo się w koszyckiej szkole?

Do udziału w projekcie zostało nominowanych 17 uczniów ze szkoły podstawowej i 20 z gimnazjum, którzy spełniali warunki wskazane w projekcie. Pod uwagę brano cztery obszary: technologię informa-cyjno-komunikacyjną, język angielski, przedsiębior-czość i matematykę.

Po ogłoszeniu wyników okazało się, że do udziału w projekcie zakwalifikowali się uczniowie zarówno szkoły podstawowej i gimnazjum.

Szkoła Podstawowa język angielski: Klaudia Grzywna – kl. V, Jacek •Leżoń – kl. IV, Paulina Marzec – kl. IVtechnologie informacyjno-komunikacyjne – Wik-•toria Bienias – kl.VGimnazjummatematyka: Hubert Muzyka – kl. III, Jakub Do-•magała – kl. III, Piotr Chadzak – kl. IItechnologie informacyjno-komunikacyjne: Paweł •Jankowski – kl. I, Adrian Bogdał – kl. Iprzedsiębiorczość: Mateusz Jarosz kl. II, Jarosław •Bakowski – kl. III, Sylwia Jagielnik – kl. I

Uczniowie ci będą mogli w Powiatowych Ośrod-kach Wspierania Uczniów Zdolnych rozwijać swo-je talenty i umiejętności, oraz zdobywać nowe do-świadczenia, które wykorzystają w przyszłości.

„DIAMENTY” w KoszycachDostrzec i aktywizować możliwości, energię, talenty!

Podczas wizyty delegacji francuskiej w Polsce 31 maja 2008 roku zostało podpisane Porozumienie o Partnerstwie między gminami Crisolles i Koszy-ce przez Wójta Gminy Koszyce Stanisława Ryba-ka i Mera Gminy Crisolles Gerarda Lecomte, które było rezultatem wcześniejszych kontaktów. Jednym z owoców nawiązanej współpracy było podjęcie kroków w celu wymiany młodzieży z gmin part-nerskich. W związku z tym młodzież z Centrum Oświatowego w Koszycach stowarzyszona w Szkol-nym Klubie Europejskim „METRO” wraz z opie-kunami i młodzieżą z Association Souffler n’est pas jouer z Crisolles we Francji stworzyli projekt „OD-

KRYJMY TO RAZEM”. Dzięki dofinansowaniu, które projekt uzyskał z unijnego programu „Mło-dzież w działaniu”, w sierpniu bieżącego roku doj-dzie do spotkania młodych Polaków i Francuzów z zaprzyjaźnionych gmin. W tym roku spotkamy się w Polsce zaś w przyszłym roku planujemy spotkać się we Francji.

Celem projektu jest pokazanie młodym ludziom, że stanowią część tej samej wspólnoty europejskiej, a ich przyszłość jest ściśle związana z ich zaangażo-waniem jako obywateli Europy.

Głównym założeniem projektu jest przygoto-wanie młodzieży, w warunkach nieformalnych, do

Projekt „Odkryjmy to razem”


obywatelstwa europejskiego. Przełamując bariery językowe, nastąpi zbliżenie do siebie młodych ludzi należących do różnych krajów i kultur, a tym samym rozwinięcie ich świadomości tożsamości europej-skiej. Tworzenie wspólnego projektu kulturalnego sięgającego po język sztuki (taniec, sztuki plastycz-ne, tworzenie filmu z wymiany, fotografika, zwie-dzanie zabytków w Krakowie), posłuży jako środek do nawiązania współpracy.

Dzięki wymianie młodzieży zostanie zrealizo-wany bardzo ważny cel – angażowanie młodzieży z mniejszymi szansami, która ze względu na barierę ekonomiczną ma ograniczone możliwości nawiązy-wania trwałych kontaktów z rówieśnikami z innych krajów.

Ważnym celem jest także zaangażowanie mło-dzieży do aktywnego uczestnictwa na każdym eta-pie projektu począwszy od pomysłu na wymianę, poprzez przygotowania, realizację (np. wzajemne uczenie się układów tanecznych, udział w warszta-tach wzmacniających poczucie obywatelstwa euro-pejskiego, udział w grach i zabawach integracyjnych) oraz przedstawienie rezultatów wspólnych działań (np. zaprezentowanie polskich tańców narodowych i tańca współczesnego – przez wszystkich uczestni-ków projektu).

Pragniemy również przyczynić się do promocji Unii Europejskiej poprzez zwiedzanie najcenniej-szych miejsc polskiego dziedzictwa kulturowego w Krakowie, które są jednocześnie „perłami” kultu-ry światowej. Jesteśmy Europejczykami i wiemy, co możemy wnieść do wspólnego, europejskiego dzie-dzictwa kulturowego. Poprzez zabawę i dialog po-szerzymy wiadomości o wartościach wynikających z uczestnictwa Polski i Francji w Unii Europejskiej, a tym samym zdobędziemy cenne doświadczenia i dodatkową wiedzę. Dzięki tym działaniom będzie-my wzajemnie uczyć się tolerancji.

Młodzież biorąca udział w projekcie zostanie za-kwaterowana w Centrum Aktywnego Wypoczynku Borek zapewniającym odpowiednie warunki poby-tu i przeprowadzenia zaplanowanych w projekcie działań. Wspólny pobyt młodych ludzi na pewno przyczyni się do ich integracji i wspólnego odkry-wania pobliskich Koszyc. Pobyt młodzieży z Francji przyczyni się do poznania korzeni przodków ich ro-dzin bądź sąsiadów, którzy wyemigrowali z Koszyc i okolic do Crisolles we Francji. Polska młodzież i społeczność lokalna pomogą młodym Francuzom w zdobywaniu tej wiedzy. Nawiązane podczas wy-

miany znajomości zaowocują pogłębieniem już ist-niejących kontaktów oraz nawiązaniem przyjaźni a także przyjazdami młodzieży z Francji i wyjazda-mi polskiej młodzieży do Francji.

Organizacje partnerskie z obu krajów zakładają utrzymywanie ciągłego kontaktu. Istnieje plan, aby polska młodzież w przyszłym roku dzięki fundu-szom pozyskanym z programu „Młodzież w działa-niu” odwiedziła francuskich przyjaciół, ich rodziny i sąsiadów, z których część ma korzenie w gminie Koszyce.

Wymiana młodzieży zacieśni więzi między mło-dzieżą z gmin Koszyce i Crisolles. Społeczność lo-kalna obu gmin będzie miała możliwość poznać specyfikę kultury partnerskiego kraju poprzez pre-zentacje efektów działań wymiany (występ arty-styczny – pokaz tańców, kulinaria, wystawy zdjęć z wymiany, wiadomości na stronach internetowych szkoły i gminy, film z wymiany, plakaty, artykuły w prasie). Uczestnicy projektu podzielą się zdobytą wiedzą, doświadczeniami i umiejętnościami z rówie-śnikami i społecznością lokalną w swoich krajach. Polacy nauczą swoich kolegów tańca nowoczesnego, a Francuzi nauczą swoich rówieśników tańczyć kra-kowiaka i poloneza. W obu krajach zaprezentowany zostanie film nakręcony podczas wymiany.

O programie „Młodzież w działaniu”

Spotkanie młodzieży polskiej i francuskiej z gmin partnerskich w ramach projektu „ODKRYJMY TO RAZEM” jest możliwe dzięki dofinansowaniu z unij-nego programu „Młodzież w działaniu”. „Młodzież w działaniu” to program Unii Europejskiej wspiera-jący uczestnictwo w kształceniu pozaszkolnym, czy-li w edukacji pozaformalnej. Jest skierowany przede wszystkim do młodych ludzi oraz do osób pracu-jących z młodzieżą, dla których edukacja pozafor-malna to wspaniała szansa indywidualnego rozwoju oraz zdobycia wiedzy i umiejętności niezbędnych we współczesnym świecie. Program umożliwia nawią-zywanie kontaktów międzynarodowych i wymianę doświadczeń. Zachęca do podejmowania różnora-kich działań na rzecz społeczności lokalnej, służą-cych również indywidualnemu rozwojowi. Promuje ideę zjednoczonej Europy.

Nadrzędnym celem programu „Młodzież w działa-niu” jest przezwyciężanie barier, uprzedzeń i stereoty-


pów wśród młodych ludzi, wspieranie ich mobilności oraz promowanie aktywności obywatelskiej.

Działania projektu „ODKRYJMY TO RAZEM” są dofinansowane przez program „Młodzież w działa-niu” w ramach Akcji 1.1 Wymiana Młodzieży, któ-ra wspiera spotkania młodzieży w wieku 13–25 lat z krajów europejskich w celu wzajemnego poznania, przedyskutowania interesujących tematów, zrealizo-wania wspólnych przedsięwzięć.

KMAK

Biegaliśmy w Krakowie

W dniu 24.04.2010 r. na Krakowskich Błoniach od-były się Finały Drużynowych Sztafetowych Biegów Przełajowych Chłopców na dystansie 10x1000 m. Powiat Proszowice reprezentowało Gimnazjum z Koszyc, które wygrało Powiatowe Eliminacje Drużynowych Biegów Przełajowych Chłopców 10x1000 m. W zawodach startowało 25 ekip z Wo-jewództwa Małopolskiego.

Nasza drużyna z czasem 29,00 minut zajęła XXIII miejsce na XXV startujących. Warto zaznaczyć, że zwycięska drużyna przybiegła na metę z cza-sem 27,00 minut. Różnica 2 minut to tak niewiele, a w sporcie już po raz kolejny przekonaliśmy się, że to bardzo wiele.

Naszym uczniom serdecznie gratulujemy sporto-wej postawy, walki do końca oraz życzymy wielu sukcesów sporto-wych w przyszłości. Szczególne gratulacje należą się reprezentan-tom klas pierwszych Adrianowi Bogdałowi oraz Błażejowi Drabi-kowi, którzy jak na pierwszą kla-sę osiągnęli bardzo dobre wyniki czasowe biegu na 1000 m. Już tradycją stało się, że Finały Dru-żynowych Biegów Przełajowych zostają rozgrywane w przeddzień Cracovia Maraton. Jest to ma-sowa impreza biegowa o randze międzynarodowej mająca na celu rozpowszechnienie aktywnego spędzenia wolnego czasu z ak-

centem na masowe bieganie. W dniu rozgrywania finału odbył się również Mini Cracovia Maraton na dystansie 4200 m. Nasi uczniowie zarówno przed jak i po biegu mieli możliwość obejrzenia przygo-towań do maratonu, a także na stoiskach wystawo-wych zapoznać się ze wszelkimi akcesoriami do bie-gania (buty, ubiór, odżywki) Mieli też możliwość na profesjonalnym sprzęcie zbadać sobie układ kost-ny kończyn i na tej podstawie dopasować rozmiar i typ obuwia do biegania. Mam nadzieję, że udział w biegach finałowych oraz zetknięcie z tak wielką i masową imprezą biegową jaką jest Cracovia Mara-ton zachęci naszych uczniów czynnego i aktywnego uprawiania sportu.

Skład reprezentacji Gimnazjum w Koszycach biorącej udział w Wojewódzkim Finale Druży-nowych Biegów Przełajowych 10x1000m oraz ich czasy na poszczególnych zmianach:

Muzyka Hubert I zmiana czas – 2, 461. Książek Przemysław II zmiana czas – 2,512. Mętel Wojciech III zmiana czas – 3,093. Grzywna Grzegorz IV zmiana czas – 2,524. Kułaga Dawid V zmiana czas – 2,595. Domagała Jakub VI zmiana czas – 3,066. Trzaska Krzysztof VII zmiana czas – 3,037. Huzior Mateusz VIII zmiana czas – 2,448. Bogdał Adrian IX zmiana czas – 3,209. Drabik Błażej X zmiana czas – 2,5310. Suder Damian – rezerwa11.

Całkowity czas sztafety z Koszyc 29,00 minutCałkowity czas zwycięskiej sztafety 27,00 minut

Marek Szymański

Reprezentacja koszyckiego gimnazjum z opiekunem Markiem Szymańskim


Ojciec Józef Joniec był zakonnikiem – pijarem. Urodził się 12 października 1959 r. w Laskowej k/Li-manowej. Pierwszą profesję zakonną w Zakonie Pija-rów złożył 16 sierpnia 1977 r. przyjmując za patrona św. Krzysztofa. W dniu 18 maja 1985 r., z rąk ks. bp. Władysława Miziołka przyjął święcenia kapłańskie. W bieżącym roku miał obchodzić jubileusz 25-le-cia święceń. Po otrzymaniu święceń podjął posługę w Krakowie, Hebdowie i – od 1990 r. – w Warsza-wie, gdzie był w różnych okresach m.in. duszpa-sterzem, katechetą, wizytatorem katechetycznym, proboszczem Parafii, rektorem Kolegium, a nade wszystko inicjatorem, współzałożycielem, propa-gatorem i prezesem Stowarzyszenia Parafiada św. Józefa Kalasancjusza. Parafiady to międzynarodowe imprezy dzieci i młodzieży polegające na rywalizacji w trzech dziedzinach: sporcie, grze teatralnej, a także

wiedzy o Biblii, zgodnie z antyczną triadą „Stadion, Teatr, Świątynia”. Jak mawiał o. Joniec, Parafiada ma,, kształcić serca, umysły i ciała młodych ludzi”. W przesłanie parafiadowe – wychowania młodego pokolenia poprzez wiarę, kulturę i sport – głęboko wierzył i uznać je należy za wyjątkowe dzieło jego życia. O. Jońcowi zależało, by włączyć do niej mło-dzież niepełnosprawną

Ostatnie dzieło, na którym tak bardzo zależało o. Jońcowi był projekt realizowany przez Stowarzy-szenie Parafiada „Katyń… ocalić od zapomnienia”. Był propagatorem sadzenia dębów przy każdej pol-skiej szkole, by upamiętniały pomordowanych ofice-rów. Miały pomagać uczniom w pogłębianiu wiedzy o Katyniu, by pielęgnując dęby, pielęgnowali pamięć narodową. Mawiał: „Nie spieszmy się. Kiedyś ktoś taki się znajdzie, kto zrozumie jak ważna jest praw-da o Katyniu, byśmy wszyscy poczuli się w pełni ukształtowanymi Polakami, godnymi także własnej, narodowej wartości”.

Za niezliczoną ilość spotkań, wiele inicjatyw, kursów i programów, setki obozów parafiadowych, ponad dwadzieścia Międzynarodowych Finałów Pa-rafiadowych wdzięczne mu jest szerokie grono osób z Polski i z zagranicy: dzieci, młodzież, wychowaw-cy, nauczyciele, sportowcy, ludzie kultury. Był osobą całkowicie pochłoniętą promowaniem idei parafia-dowej. Pozostaje nam wszystkim mieć nadzieję, że siły, jakie jej poświęcił i dobro, jakie wzbudził w ser-cach wielu osób, będą rękojmią Jego zbawienia.

Kochał Parafiadę i Kochał Młodzież!

Wierzył głęboko w jej fundamentalne przesłanie – wychowania młodego pokolenia poprzez wiarę,

kulturę i sport. Ufał, że promowanie idei parafiadowej, szerokie zaangażowanie i poświęcenie przyniosą konkretne efekty…I z tą swoją wiarą, wielkim entuzjazmem,

pasją i zapałem nas zostawił, ale nie opuścił.

Marek Szymański

Ostatnie pożegnanie o. Józefa Jońca Prezesa Stowarzyszenia ,,Parafiada”

Zawsze uśmiechnięty, często powtarzał werset Psalmu 94 „Weselę się, Panie, Twoimi czynami”

Uczestnicy parafiad z koszyckiego gimnazjum na ostatnim poże-gnaniu o. Józefa Jońca, który zginął w katastrofie lotniczej pod Smoleńskiem


Rok szkolny 2009/2010 już za nami…To dla wielu uczniów naszej szkoły było bardzo

pracowite 10 miesięcy. Szkoła tętniła życiem już od 7. rano i do późnego popołudnia, a nawet w niektó-re soboty. Za sprawą realizowanych w szkole pro-jektów Być jak Kopernik i Język obcy już nie jest mi obcy! oprócz lekcji mieliśmy też wiele wyjazdów i dodatkowych zajęć: z matematyki, języka angiel-skiego i polskiego, historii, przyrody. Jeździliśmy na basen do Jadownik Mokrych oraz na wykłady Uniwersytetu Dzieci. Niektórzy spotykali się z pa-nią psycholog, pedagog i panią logopedką. Odbyło się kilka wycieczek: do Koszyc, dwie do Niepołomic, trzy do Krakowa, do Szczyrzyca, Ojcowa i cztero-dniowa do Torunia, Malborka, Elbląga, Fromborka, Olsztyna. Na wycieczkach mogliśmy bliżej poznać naszych rówieśników z Koszyc. Braliśmy udział w wielu konkursach (z sukcesami!), a szóstokla-siści rewelacyjnie napisali sprawdzian kończący szkołę podstawową.

„Do widzenia, przyjaciele…”Pożegnaliśmy kolejną szóstą klasę, czyli: Kamila,

Michała, Olę, Karolinę, Dominika, Grzegorza, Ka-rolinę, Antosię, Dominika, Kingę, Grzegorza, Arka, Konrada, Konrada, a wraz z nimi odszedł też zespół taneczny „The Camp Rock” stworzony przez dziew-czyny i kabaret „Po Zdzichu ani słychu”, którego największą ozdobą byli chłopcy z tej klasy.

Sprawdzian szóstoklasistów8 kwietnia 2010 roku po raz dziewiąty ucznio-

wie w całym kraju pisali sprawdzian w szóstej kla-sie szkoły podstawowej. 28 maja otrzymaliśmy jego wyniki. Tegoroczna klasa VI napisała sprawdzian kończący szkołę podstawową na najwyższym po-ziomie. Uczniowie uzyskali tak dobry wynik jak w najlepszych szkołach prywatnych i znacznie wyż-szy niż średnie wyniki dla powiatu, województwa, lepszy niż wynik ogólnopolski. Aż 9 na 14 uczniów uzyskało więcej niż 30 punktów, na 40 możliwych. Doskonale poradzili sobie z wszystkimi zadaniami, ale najmilszą niespodzianką było to, że aż 10 z 14 uczniów rozwiązało otwarte zadanie z matematyki, uzyskując maksymalną liczbę punktów. Szóstokla-

siści we wszystkich standardach (pisanie, czytanie, rozumowanie, korzystanie z informacji i wykorzy-stanie wiedzy w praktyce) uzyskali wyniki plasujące się w najwyższym przedziale punktowym. Cieszy-my się z ich sukcesu i życzymy powodzenia w gim-nazjach.

Ogólnopolski sprawdzian III klasy14 kwietnia odbył się Ogólnopolski Sprawdzian

Kompetencji Trzecioklasisty z OPERONEM i Polska The Times. Sprawdzian napisało ponad 250 tysięcy dziewięciolatków, czyli 70% uczniów z całej Polski, a wśród nich dziesięcioro naszych trzecioklasistów. Najwyższe wyniki uzyskali: Tomek Grzywa 39/40 i Piotr Mocniak 38/40.

Dzień Dziecka1 czerwca obchodziliśmy Dzień Dziecka. Były

słodkości przygotowane przez rodziców, a podczas apelu Pan Dyrektor złożył wszystkim dzieciom ży-czenia i wręczył nagrody z konkursów „Kangur” i „Świetlik”. Była też dyskoteka dla młodszych klas i rozgrywki sportowe dla starszych. Gościliśmy drużynę koszykówki dziewcząt z Koszyc. Walka była bardzo wyrównana. Do ostatniej minuty szala zwycięstwa przechylała się to na jedną, to na drugą stronę, ale licznie zgromadzona publiczność Książ-nic nie traciła nadziei. Być może pomógł sprawnie zorganizowany i kulturalny doping. „Książnice” wygrały i zdobyły piękny puchar. Skład drużyny był następujący: Karolina Grzyb, Karolina Mastyna, Ola Gądek (kapitan drużyny), Kinga Nowak (kl. VI), Klaudia Maciejewska i Iza Lech (kl. V).

IV Festyn Rodzinny13 czerwca Rada Rodziców wraz z gronem peda-

gogicznym, przy wsparciu wielu rodziców, zorgani-zowała czwarty już Festyn Rodzinny. Pogoda sprzy-jała, ale rodzice na wszelki wypadek zorganizowali ogromne parasole i aż do zmroku, dopóki udawało się bronić przed komarami, bawiono się przy muzy-ce zespołu „Chuchmacze”.

Otwierając festyn, Pan Dyrektor powitał wszyst-kich zebranych i zaprosił do obejrzenia bajkowego spektaklu klasy I zatytułowanego „Ambaras w ba-

Co wydarzyło się w szkole w Książnicach Wielkich


śniowym lesie”. Występ, przygotowany pod opieką wychowawczyni – p. Lucyny Krępy, był podsumo-waniem i prezentacją umiejętności uczniów zdo-bytych podczas zajęć w ramach projektu unijnego „Pierwsze uczniowskie doświadczenia drogą do wiedzy”. Wszystkim bardzo podobały się piękne kostiumy i śpiewane przez uczniów piosenki.

Uczestnicy kółka językowego przygotowali krótkie przedstawienie po angielsku. Wszyscy śpiewali pio-senki, a w skeczu zatytułowanym „Lekcja angielskie-go” wystąpiły Agnieszka Rozenek, Zuzia Nowak, Iza Lech i Natalia Gądek, wszystkie z piątej klasy. Dziew-czyny były jednocześnie autorkami scenariusza.

W trakcie trwania festynu można było kupić wiele pysznych potraw: frytki, kiełbaski, gofry, piz-zę, ciasta, bigos i inne lub przejechać się bryczką. W rozgrywkach sprawnościowych klas młodszych zwyciężyła klasa trzecia, a wśród klas starszych (nie-spodzianka!) klasa VI.

Przy gorącym dopingu odbyły się konkurencje rodzinne. Wzięły w nich udział następujące druży-ny: p. Cieślikowie i p. Rasiowie z klasy IV, p. Grzy-bowie i Gwoździowie z klasy VI oraz p. Królowie z klasy pierwszej, którzy wygrali całą rywalizację i zdobyli Puchar Rodzin 2010.

Na szczególną uwagę zasługuje rzut miotłą przed-stawiciela drużyny państwa Rasiów. Imponująca odległość! Rozegrano mecz piłki siatkowej Kobiety Kreatywne vs. Reszta Świata i piłki nożnej Północ kontra Południe. Oczywiście, nie obyło się bez wy-jątkowego Komentatora – pana Maja, który bardzo dowcipnym relacjonowaniem przebiegu meczu sta-rał się zawodników zagrzewać do walki, a widzom uprzyjemnić czas.

Na festyn przyszli niemal wszyscy uczniowie, z rodzicami, rodzeństwem, sąsiadami i dziadkami, jak również wielu absolwentów i sympatyków szkoły z całej okolicy.

Wyniki konkursów.

„Świetlik” – Wielki finał konkursu dla młodych pasjonatów przyrody

Fundacja dla Uniwersytetu Jagiellońskiego we współpracy z Wydziałem Fizyki, Astronomii i In-formatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego już po raz trzeci organizowała Ogólnopolski Kon-kurs Nauk Przyrodniczych „Świetlik”. Do tegorocz-nej III edycji zgłosiło się 13270 uczestników z 566 szkół podstawowych a wśród nich uczestnicy zajęć

przyrodniczych z klasy II i III.

Każda grupa wie-kowa pisała test do-stosowany do swojego poziomu. Część py-tań testowych doty-czyła Eksperymentów Konkursowych, które uczniowie wykonywali w szkole podczas zajęć przyrodniczych. Pozo-stałe pytania obejmo-wały zakres tematyczny z takich dziedzin, jak: biologia, chemia, fizy-ka, astronomia, geogra-fia, ekologia, przyroda. Zgodnie z regulaminem do dnia 23 maja 2010 testy zostały sprawdzone i oce-nione przez zespół ekspertów oraz zostali wyłonieni Laureaci.

Wyniki uczniów:Wyróżnienie: Katarzyna Mocniak 63 p. na 72 p.

i Piotr Mocniak 109.33p. na 128 p.Nagrody pocieszenia: Julia Stalmach, Kacper

Gurda.Agata Głuszek

Międzynarodowy Konkurs Matematyczny „Kangur”

10 uczestników Kółka Matematycznego wzięło udział w Międzynarodowym Konkursie Matematycz-nym „Kangur” organizowanym przez Towarzystwo Upowszechniania Wiedzy i Nauk Matematycznych pod patronatem Wydziału Matematyki i Informa-tyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W konkursie uczestniczyli młodzi ludzie z 40 krajów, łączna liczba uczestników we wszystkich kategoriach to: 265 503 osób, a liczba szkół podstawowych z któ-rych pochodzili uczniowie to: 6.708

W tym konkursie troje uczestników zajęć mate-matycznych uzyskało bardzo dobre wyniki, zdo-bywając wyróżnienie. Byli to: Antosia Mocniak z klasy VI, Magda Bakowska z klasy IV i Michał Ćwiertka z klasy VI.

Eko-planeta3 marca 2010 roku jednocześnie we wszystkich

województwach przeprowadzono Ogólnopolski Konkurs Ekologiczny EKO-PLANETA. W maju

Natalia Grzyb prezentuje efekt eksperymentu wykonanego pod-czas zajęć przyrodniczych


otrzymaliśmy wyniki uczniów z naszej szkoły. Naj-więcej punktów w grupie młodszej zdobył Kamil Cieślik z klasy IV, a w starszej Konrad Wypych z kla-sy VI. Wyróżniono prace albumowe Konrada Wypy-cha i Kingi Nowak z kl. V.

Agata Głuszek

Konkurs Wiedzy o Janie Pawle IIW drugim semestrze uczniowie starszych klas

wzięli udział w ogólnopolskim Konkursie Wiedzy o Janie Pawle II przeprowadzonym przez „Olim-pus” – organizatora olimpiad i konkursów przed-miotowych. Zakres tematyczny był bardzo szeroki. Obejmował: życie Karola Wojtyły przed wyborem na papieża, okres pontyfikatu z uwzględnieniem pielgrzymek, publikacji książkowych i dokumentów papieskich oraz informacje związane z testamentem i pogrzebem Jana Pawła II. Z pytaniami najlepiej po-radzili sobie Mateusz Jesiąka i Hubert Król z klasy V, którzy zajęli wysokie 9. miejsce. Gratulujemy!

Konkurs Pięknego Czytania w Języku Nie-mieckim

Konkurs Pięknego Czytania w Języku Niemieckim zorganizował Instytut Goethego. Przeprowadzono go w dwóch etapach. W pierwszym etapie (szkol-nym) wyłoniono 3 finalistów: miejsce I – Kamil Cieślik (kl. 4), miejsce II – Michał Ćwiertka (kl. 6), miejsce III – Patrycja Klasa (kl. 4). Niestety, ze wzglę-du na ogromne zainteresowanie (w konkursie brały udział szkoły podstawowe z pięciu województw) do II etapu, organizowanego w krakowskiej siedzibie Instytutu Goethego, zaproszono jedynie dzieci, które zajęły pierwsze miejsca w etapie szkolnym. Łącznie było to 47 osób. W konkursie uczestniczyło wielu uczniów, którzy uczą się niemieckiego od urodze-nia, stąd poziom był bardzo wysoki. Mimo to nasz reprezentant, Kamil Cieślik, otrzymał wyróżnie-nie za piękne odczytanie przygotowanego przez siebie fragmentu książki Paula Maara „Herr Bello und das blaue Wunder”.

Klasa szósta na „Pikniku pod gwiazdami” w Młodzieżowym Obserwatorium Astronomicz-nym w Niepołomicach

Na całonocny piknik do Młodzieżowego Obser-watorium Astronomicznego wyjechaliśmy 26 kwiet-nia o godzinie 18.00. Gdy dojechaliśmy na miejsce, zakwaterowaliśmy się w 8-osobowych domkach. Później chodziliśmy po mieście i zwiedzaliśmy je.

Byliśmy też na placu zabaw, który nasz przewodnik nazwał „wioską indiańską”.

Później pan przewodnik mówił, co to jest wid-nokrąg, gdzie znajduje się Jowisz, gdzie znajdują się strony świata. To wszystko opowiedział nam na ta-kim wielkim kopcu. Około 21.30 stanęliśmy na bo-isku do piłki nożnej, żeby obejrzeć rzekome UFO (mignięcie światła). Światło mignęło i pan powie-dział, że to było światło z satelity.

Później jedliśmy smażone kiełbaski (sam rozpa-lałem ogień na grillu). Trzeba powiedzieć, że były dobre. Około 23.40 mieliśmy wykład o tematyce astronomicznej. Później „poszliśmy spać”. I tak nie mogliśmy zasnąć, zasnęliśmy około 4 w nocy. Rano patrzyliśmy na Słońce teleskopem. Potem był znowu wykład o zaćmieniach Księżyca. W końcu pojecha-liśmy do kina na film pod tytułem „Alicja w Krainie Czarów”.

Po seansie wróciliśmy do domu. To był bardzo pouczający piknik. Grzegorz Kukułka z klasy VI

Cudze chwalicie, swego nie znacie, czyli wy-cieczka do Koszyc

Uczestnicy zajęć przyrodniczych na wycieczce w Niepołomicach. Sala z trofeami myśliwskimi

Wycieczka do koszyckiej piekarni


Pod koniec maja wraz z wszystkimi uczniami z młodszych klas uczęszczającymi do naszej szko-ły byłam na wycieczce w koszyckiej piekarni, gdzie zobaczyliśmy jak piekarze pieką bułki, chleby, cia-sta. Na koniec zostaliśmy poczęstowani pysznymi bułkami. Potem poszliśmy zwiedzać zakład „Ader”. Tam wyrabiane są opakowania z tworzyw sztucz-nych, czyli różnego rodzaju butelki na ketchupy, na środki czystości, kanistry na płyn do spryskiwaczy szyb oraz zakrętki. Natalia Grzyb z klasy III

M.I.-M.

Nasi uczniowie w projekcie DiAMEnT

Od 1 marca 2009 roku do 31 grudnia 2013 roku Małopolskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli w partnerstwie z Wyższą Szkołą Biznesu w Nowym Sączu oraz National-Louis University w Chicago realizują projekt, którego celem jest stworzenie sys-temu pracy z uczniami zdolnymi w województwie małopolskim.

Celem projektu jest wspieranie rozwoju uzdol-nień uczniów w zakresie kompetencji kluczowych w obszarach: twórczego myślenia (klasy 1–3 szkoły podstawowej) oraz technologii informacyjno-ko-munikacyjnej, języka angielskiego, przedsiębior-czości i matematyki (klasy 4–6 szkoły podstawowej, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna), co przy-czyni się do zwiększenia szans na sukces w dalszej karierze edukacyjnej uczniów i ich przyszłego za-trudnienia.

Do programu przystąpiło 78% szkół podstawo-wych z woj. małopolskiego, w tym 20 z powiatu proszowickiego. Z każdej szkoły nominowano około 10% uczniów z danego etapu kształcenia w zakre-sie czterech obszarów: język angielski, matematyka, przedsiębiorczość, technologia informacyjno-ko-munikacyjna.

12 maja 2010 roku uczniowie napisali testy dia-gnostyczne składające się z dwóch części:

– przedmiotowej – badanie osiągnięć przedmio-towych;

– psychologicznej – badanie predyspozycji uczniów w zakresie wybranych obszarów.

W efekcie do udziału w zajęciach zakwalifikowano od 3,5% do 6% wszystkich uczniów z województwa małopolskiego. Testy diagnostyczne były poprawia-ne przez zewnętrzne komisje powiatowe powołane do poszczególnych typów szkół.

W czerwcu wyniki uzyskane przez uczniów zosta-ły przeliczone zgodnie z zasadami ustalonymi przez zespół psychologów, który opracowywał koncep-cję diagnozy uzdolnień uczniów w województwie małopolskim. Dla każdego ucznia został obliczony wynik, stanowiący sumę tzw. punktów ważonych, czyli punktacji uzyskanej przez ucznia, przeliczonej po ustaleniu wagi punktów z testu osiągnięć i te-stu uzdolnień. W każdym powiecie i dla każdego przedmiotu na podstawie wyników całej populacji została ustalona tzw. średnia ważona. Do zajęć byli kwalifikowani uczniowie z wynikami na poziomie lub powyżej tej średniej.

Średnią obliczano i kwalifikacji dokonywano dla każdego przedmiotu w skali powiatu, tak więc progi punktowe decydujące o kwalifikacji w poszczegól-nych przedmiotach i powiatach różnią się. Liczba piszących testy to ponad 25 tysięcy, a zakwalifiko-wanych to ok. 12 tysięcy, czyli 51%.

Z naszej szkoły nominowano pięcioro uczniów. Czworo z nich pomyślnie przeszło testy diagno-styczne. Uczniowie ci zostali zakwalifikowani do udziału w zajęciach.

Magdalena Bakowska z klasy IV – przedsiębior-czość

Klaudia Maciejewska z klasy V – język angielskiAntonina Mocniak z klasy VI – technologie in-

formacyjno-komunikacyjneMichał Ćwiertka z klasy VI – matematyka

Cieszymy się z ich sukcesu i gratulujemy!

Wycieczka do zakładu Ader


W dniach od 19 lipca do 1 sierpnia 2010 roku uczniowie Szkoły Podstawowej im. Piotra Barylaka w Książnicach Wielkich uczestniczyli w obozie języ-kowo-kulturowym „Nowi przyjaciele”, który był re-alizowany jako zadanie 7. projektu pod nazwą: Język obcy już nie jest mi obcy!, współfinansowanego z Eu-ropejskiego Funduszu Społecznego w ramach Pro-gramu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet IX: Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach. Działanie 9.5. Oddolne inicjatywy edukacyjne na terenach wiejskich.

Uczestnikami obozu byli uczniowie z klas IV–VI: dwanaścioro tych, którzy osiągnęli najwyższe wyniki z języka angielskiego, niemieckiego i polskiego oraz pięcioro uczniów z grupy uczęszczającej na zajęcia wyrównawcze, którzy najbardziej poprawili swoje wyniki. Dziesięć słonecznych i cztery deszczowe wakacyjne dni uczniowie spędzili w Krościenku nad Dunajcem, o krok od szlaków górskich na Sokolicę i Trzy Korony, w Domu Wczasowym „Hanka”.

Zrealizowanie obozu, którego głównym celem była nauka języka angielskiego, kosztowało 24.500 zł, w tym: przejazdy, wyżywienie, noclegi, wycieczki do Starego Smokowca na Słowacji, Dębna Podha-lańskiego, Niedzicy, Szczawnicy, Czerwonego Klasz-toru, szlakiem łemkowskich cerkwi do Zdyni.

Najważniejszym celem pobytu była intensywna nauka języka angielskiego, ale także wędrówki, np. czternastokilometrową Drogą Pienińską prowadzą-cą wzdłuż Dunajca do Czerwonego Klasztoru na Słowacji (w trakcie wycieczki uczniowie próbowali tłumaczyć umieszczone wzdłuż drogi dydaktyczne tablice informacyjne w języku słowackim i angiel-skim, z łacińskimi nazwami roślin i zwierząt) lub górskimi szlakami i podziwianie pięknych widoków ze szczytów Pienin. Stąd wyprawy z przewodnikiem górskim na Wysoką, do Wąwozu Homole, do schro-niska pod Durbaszką, i w Tatry Słowackie na Hre-bieniok, do Wodospadów Zimnej Wody, a w dru-gim tygodniu pod opieką pana dyrektora na Trzy Korony i Sokolicę.


Wakacje z widokiem na SokolicęRelacja z obozu językowo-kulturowego w Pieninach

Przystanek na Pienińskiej Drodze


Uczniowie widzieli też Zamek w Niedzicy znany ze swojej kariery telewizyjnej, ponieważ kręcone były w nim, między innymi, sceny do serialu Jano-sik oraz do filmu Wakacje z duchami. Oglądali ruiny Zamku w Czorsztynie, przepłynęli statkiem Zalew Czorsztyński, wjechali wyciągiem na Palenicę, od-wiedzili Pijalnię Wód, zjeżdżali saneczkami i jeździli różnymi dziwnymi pojazdami, których wypożyczal-nia znajdowała się w pobliżu.

Wyjazd na Słowację dał możliwość podziwiania Tatr Wysokich. Wjechaliśmy kolejką linowo-szyno-wą na Siodełko (Hrebieniok – 1285 m n.p.m), któ-ra istnieje od 1908 roku i pokonuje trasę o długości 2019 m. Siodełko leżące na południowo-wschodnim zakończeniu grani Słowakowskiego Szczytu należy już od ponad stu lat do najatrakcyjniejszych miejsc w Tatrach Wysokich. Stamtąd udaliśmy się do Wo-dospadów Zimnej Wody. Szlak turystyczny prowa-dzi do miejsca, gdzie łączą się huczące wody dzikich potoków wypływających z Doliny Staroleśnej i Do-liny Zimnej Wody. Jest to naprawdę piękny widok. Spędziliśmy tu dłuższą chwilę urzeczeni i widokiem, i szumem wody, a potem Doliną Zimnej Wody ze-szliśmy znów do Starego Smokowca. Spacerowali-śmy po tym sympatycznym niewielkim miasteczku rozszyfrowując zagadki językowe, jakimi były dla nas różne słowackie napisy. I tak okazało się np., że meski urad to urząd miejski, a potraviny to sklep spożywczy. W wielu przypadkach bardzo pomocna okazała się znajomość języka angielskiego.

Trzecim obok nauki języka i wędrówek po gó-rach, równie ważnym tematem obozu, było po-znawanie historii, tradycji i kultury Łemków. Dlatego też droga do Krościenka prowadziła przez Kraków. Tu odbyły się pierwsze zajęcia z etyki przygotowujące do odwiedzenia Łemkowszczyzny.

Najpierw uczniowie spotkali się z proboszczem cer-kwi greckokatolickiej, księdzem Piotrem Pawlisz-cze, który opowiedział im o wspólnych korzeniach chrześcijaństwa obrządku prawosławnego i rzym-skiego. Krótko zarysował różnice dogmatyczne oraz polityczne, które stanowiły o podziale wewnątrz Kościoła. Spotkanie odbyło się w cerkwi grecko-katolickiej pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego przy ulicy Wiślnej, w której niegdyś znaj-dował się kościół norbertański. Po kasacie klaszto-rów przeprowadzonej w wyniku reformy Józefa II kościół został przekazany grekokatolikom. Niedaw-no poddano go gruntownej konserwacji, w wyniku której odsłonięto ciekawe polichromie pochodzące z przełomu XIX i XX wieku. Są tu dzieła Jana Matej-ki i współczesne ikony Jerzego Nowosielskiego (oj-ciec artysty był Łemkiem). Ksiądz Piotr Pawliszcze opowiedział o historii kościoła i skomplikowanych losach parafian, Łemków, prześladowanych w cza-sach stalinowskich.

W Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturo-wej Uniwersytetu Jagiellońskiego uczestnicy obozu obejrzeli prezentację pani Patrycji Trzeszczyńskiej, która uporządkowała ich wiedzę na temat różnic pomiędzy wyznaniem prawosławnym, grecko- i rzymskokatolickim, wspólnie przeanalizowaliśmy budowę cerkwi łemkowskiej oraz układ ikonostasu w cerkwi. Podczas zajęć warsztatowych zatytułowa-nych „Łemkowie wczoraj i dziś” pani Trzeszczyń-ska – znawca i badacz mniejszości łemkowskiej – przybliżyła kulturę Łemków, ich życie codzienne, trudną historię i współczesne losy.

24 lipca wzięliśmy udział w Święcie Kultu-ry Łemkowskiej jakim jest „Łemkowska Watra” w Zdyni. Nie przestraszyła nas deszczowo-burzowa

Nad Dunajcem

Na szczycie Sokolicy


aura. Droga do Zdyni upłynęła w wyjątkowej atmos-ferze. Zatrzymywaliśmy się i w strugach deszczu od-ważnie wysiadaliśmy z busa, aby podziwiać dawne łemkowskie cerkwie i kościoły, m.in. w Kunkowej, Ropie, Uściu Gorlickim, Gładyszowie, Skwirtnem, w Kwiatoniu. Właśnie w maleńkiej wiosce Kwiatoń w cerkwi pod wezwaniem św. Paraskewi, uważanej za klasyczny przykład łemkowskiej architektury cer-kiewnej i jedną z najpiękniejszych cerkwi w Polsce, razem z turystami z Wielkiej Brytanii przeczekali-śmy groźną burzę z piorunami, słuchając ciekawych opowieści przewodnika, zarówno o cerkwi, jak i ży-ciu codziennym w wiosce, w której zgodnie współ-istnieje obok siebie kilka wyznań. Zostawiliśmy tu nasz ślad: pamiątkowy wpis w Księdze Gości.

Przez całą drogę przez okna busa wypatrywali-śmy chat łemkowskich, kierując się wskazówkami, których nam udzieliła pani Trzeszczyńska w trakcie wykładu w Krakowie. Drewniane chaty Łemków, zwane chyżami, łączą w sobie część mieszkalną, także dla zwierząt, i gospodarczą, a futryny okien najczęściej są pomalowane na niebiesko, co ma od-straszać muchy.

Rozmowy o Łemkach w dawnych połemkowskich wsiach i z naszą panią przewodnik dawały wrażenie, że mówimy o czymś i o kimś, co dawno już minę-ło. Cerkwie stają się kościołami, giną w zaroślach cmentarze. Dopiero wizyta w Zdyni pokazała, jak silni są Łemkowie, chociaż bez własnego państwa.

Zdynia przywitała nas ulewnym deszczem i wszechogarniającym błotem. Jednak pogoda nie zmieniła programu Watry. To największa łemkow-ska impreza masowa na świecie oraz znana między-narodowa impreza kulturalna Województwa Mało-polskiego. Ma ona istotne znaczenie dla zachowania kultury łemkowskiej, a jednocześnie jest przedsię-wzięciem promującym wielokulturowość naszego regionu. Trwające trzy dni spotkania mają charak-ter cykliczny. Co roku uczestniczy w nich od 6–10 tysięcy osób, mieszkańców Beskidu Niskiego, gości i turystów z kraju oraz zagranicy, m.in. z Ukrainy, Słowacji, Kanady, Niemiec, USA, Chorwacji, Serbii, Węgier. Na scenie występuje kilkuset wykonawców muzyki ludowej, rockowej, folkowej, jazzowej oraz różnych teatralizowanych form scenicznych. Watrze towarzyszą obchody rocznicowe, Łemkowska Spar-takiada, wystawy, konkursy, pokazy tradycyjnych łemkowskich rzemiosł.

Watrę odwiedzają również przedstawiciele środo-wisk naukowych, twórczych, intelektualiści. Jak co-

rocznie gośćmi Watry byli liderzy organizacji łem-kowskich z diaspory w Kanadzie, USA, Niemczech, Słowacji, Serbii, Chorwacji, Ukrainy oraz wielu in-nych zaproszonych gości z kraju i zagranicy.

W tym roku patronat honorowy nad XXVIII. Łemkowską Watrą objął Wojewoda Małopolski Sta-nisław Kracik.

Nam również udało się zrealizować plan, z któ-rym wybraliśmy się na Watrę. Podzieleni na cztery grupy i odpowiednio przygotowani poszukiwaliśmy Łemków przybyłych do Zdyni z zagranicy, by po-rozmawiać z nimi po angielsku, nawiązać kontakt i dowiedzieć się dlaczego zadają sobie tyle trudu by tu przyjeżdżać. Widzieliśmy również i wsiadaliśmy do wozu maziarskiego. To ostatni już wóz ze wsi Ło-sie, której mieszkańcy jako jedyni mieli prawo pro-dukowania i sprzedaży bardzo potrzebnej niegdyś mazi i innych smarów. Z Łosia przez dziesięciolecia każdej wiosny wyruszały wozy wypełnione dzieg-ciem, oliwą i smarami, była to najbogatsza wieś Łemkowszczyzny – gdzie dumny fach maziarza był przekazywany z pokolenia na pokolenie.

Na Watrze spędziliśmy kilka godzin, słuchając występów zespołów, spacerując wzdłuż kramów z rękodziełem artystycznym i pamiątkami. Miłym podsumowaniem dnia był suty obiad w eleganckim zajeździe w Ropie, zakończony „partyjką” przy stole bilardowym.

W trakcie obozu znalazł się też czas na rozmowy na tarasie, z którego roztaczał się wspaniały widok na Sokolicę, poranną gimnastykę, mecz piłki siatko-wej z sąsiednią kolonią, grill, dyskotekę, angielskie gry planszowe, pogawędki w pokojach i wieczorne wypady do Krościenka na zapiekanki i inne przy-jemności.

Wybrano również „najfajniejszą obozowicz-kę” i „najfajniejszego obozowicza” – Miss English Camp 2010 została Klaudia Maciejewska, a tytuł Mister English Camp 2010 przypadł Sebastianowi Wątkowi.

Niedzielna msza święta w kościele pw. Wszyst-kich Świętych zakończyła czternastodniowy pobyt w Krościenku nad Dunajcem. Uczniowie bardzo stęsknieni, ale pełni wrażeń i nowych doświadczeń, bezpiecznie 1 sierpnia wrócili do domu. Dla niemal wszystkich był to pierwszy tak długi wyjazd z domu i okazał się niezłą szkołą życia.

M. I.-M.


Projekt realizowany od września 2009 do czerw-ca 2010 roku w Szkole Podstawowej w Książnicach Wielkich i w Szkole Podstawowej w Koszycach miał za zadanie poszerzenie oferty zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych umożliwiających wyrównywanie braków i uzupełnienie wiedzy oraz rozwijanie zain-teresowań i uzdolnień uczniów, a także zaspokajanie potrzeby wartościowego spędzania wolnego czasu.

Celem programu było również uświadomienie rodzicom i opiekunom potrzeb edukacyjnych dzie-ci, wdrożenie nowego modelu pracy z uczniem, skoncentrowanego na podnoszeniu kompetencji kluczowych oraz zdolności umożliwiających plano-wanie swojej przyszłości edukacyjnej, wzmocnienie funkcji wychowawczej szkoły i rodziny.

Realizowano zajęcia wyrównawcze oraz rozwija-jące z następujących przedmiotów: przyroda, mate-matyka, język angielski, historia, język polski oraz zajęcia psychologiczno-pedagogiczne, logopedycz-ne i naukę pływania. 20 uczniów z obu szkół brało udział w zajęciach interdyscyplinarnych na Uniwer-sytecie Dzieci.

W trakcie roku szkolnego odbyło się 6 wycieczek, w których uczestniczyło 285 dzieci. Były to wyciecz-ki wspólne dla obu szkół – o charakterze przyrodni-czym, historycznym, do miejsc związanych z ważny-mi wydarzeniami w historii Polski (np. Wawel, Pole Grunwaldzkie), krajoznawczym oraz edukacyjnym, uzupełniające założenia programowe poszczegól-nych zajęć.

Celem wycieczek było głównie rozszerzenie wie-dzy, ale również kształtowanie postaw patriotycz-nych oraz szacunku dla przeszłości, a także konfron-tacja wiedzy teoretycznej i praktycznej.

Jedna z wycieczek do Krakowa oraz wycieczka czterodniowa dla uczniów uczestniczących w zaję-ciach historycznych były związane z postacią patro-nującą całemu projektowi – z Mikołajem Koperni-kiem.

Zorganizowano również dwie wystawy interak-tywne: Eksperymentuj! z Centrum Nauki Kopernik z Warszawy (w Centrum Oświatowym w Koszy-cach) oraz Doświadczalnia z Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego (w Muzeum Ziemi Koszyckiej).

W wyniku działań podjętych w ramach progra-mu uczniowie mieli ułatwiony dostęp do różnych form uzupełniania i poszerzania swojej wiedzy, wzięli udział w konkursach i olimpiadach przed-miotowych, odnosząc w nich sukcesy, spora grupa została bardzo dobrze przygotowana do sprawdzia-nu w 6. klasie, co znajduje odzwierciedlenie w wy-nikach, mieli zapewnioną pomoc pedagogiczną, diagnozę psychologiczną i stałą pomoc logopedy w szkole, bez konieczności dojeżdżania i dodatko-wego angażowania rodziców, otrzymali wsparcie podczas zajęć wyrównawczych, co umożliwiło im osiąganie lepszych wyników w nauce. Obie szko-ły wzbogaciły się o wiele pomocy dydaktycznych, w tym słowniki i atlasy, do wszystkich zajęć realizo-wanych w projekcie

Małgorzata Ibek-Mocniak

Wycieczka do Krakowa dla uczestników zajęć z zadania 9.: Akademia Wiedzy

26 maja tego roku, pojechaliśmy na wycieczkę do Krakowa razem z uczniami z Koszyc. Po około godzi-nie dojechaliśmy do celu, a inaczej mówiąc, do bu-dynku Collegium Maius, czyli najstarszej części UJ.

Byliśmy w Stuba Communis, czyli sali jadalnej, gdzie dawniej profesorzy i rektorzy, a teraz ważniejsi goście, jadali posiłki. Widzieliśmy również skarbiec. Szczególną uwagę przyciągnął jeden z pierwszych globusów, na którym zaznaczono Amerykę (mimo, że zaznaczono ją jako część Azji). Zachwyciły nas również pamiątkowe insygnia królewskie królowej Jadwigi, która oddała wszystkie swoje cenne przed-mioty na rzecz Akademii Krakowskiej. Następnie zwiedziliśmy pokoje profesorów i pokój poświęcony

Podsumowanierealizacji działań w ramach projektu: Być jak Kopernik… – odkrywać świat i swoje możliwości. Do-

datkowa oferta edukacyjna skierowana do uczniów dwóch szkół podstawowych gminy Koszyce, w tym niepełnosprawnych�



Mikołajowi Kopernikowi, który stał się najbardziej znanym uczniem Uniwersytetu ze względu na swo-je odkrycia astronomiczne. Później poszliśmy do ostatniego punktu naszego zwiedzania, czyli Auli. Ta sala swój urok zawdzięcza przede wszystkim portretom rektorów, profesorów i innych ważnych dla Uniwersytetu osób, takich jak Jan Paweł II, który jeszcze jako Karol Wojtyła, uczył się tu teologii.

Następnie przyszła pora na najsłodszą część wy-cieczki, czyli poszliśmy do Pijalni Czekolady Wedla. Tam raczyliśmy się różnymi czekoladowymi dese-rami. W pijalni czekolady spotkaliśmy naszą panią przewodnik, która na początku zaprowadziła nas do kamienicy Hipolitów.

Muzeum w kamienicy Hipolitów pokazuje, jak kiedyś mieszkali bogaci mieszczanie. Oglądaliśmy gościnne pokoje i sypialnie, a także wspaniałe salony i wiele zegarów z kolekcji pana domu. Ich obecność świadczyła o zamożności właściciela. W jednym po-mieszczeniu znajdowało się ich ponad sto.

Widzieliśmy również wiele kościołów, między in-nymi świętej Anny (kościół akademicki) i kościół świętej Katarzyny, a także wiele pomników Mikołaja Kopernika: w Polskiej Akademii Nauk, przed Colle-gium Novum i w kościele św. Anny.

Później Drogą Królewską udaliśmy się na Wzgó-rze Wawelskie.

Po wizycie na Wawelu czekała na nas ulga dla obolałych stóp, czyli meleksy. Meleksami pojecha-liśmy do dzielnicy Kazimierz, która niegdyś była osobnym miastem.

Na koniec wyprawy po Krakowie pojechaliśmy na obiad, aby pokrzepić siły przed zwiedzaniem Jaskini Wierzchowskiej.

Po półgodzinnej podróży dojechaliśmy na miej-sce. Zagłębiliśmy się w tajemnice jaskini. Zaskaku-jącą, choć ciekawą sytuacją, było dla na spotkanie z „człowiekiem neolitycznym”, który opowiedział nam o życiu w tamtych czasach, przedstawił swoją skamieniałą jaszczurkę i przestraszył historią o zbłą-kanym turyście, który nazwał jaszczurkę baranem.

Po zobaczeniu jaskini pojechaliśmy do domu, pełni wrażeń i ciekawych opowieści.

Agnieszka Rozenek z klasy V

Wycieczka do Krakowa i Szczyrzyca dla uczest-ników zajęć z zadania 9.: Akademia Wiedzy

9 czerwca byliśmy na wycieczce w Krakowie i w Szczyrzycu. Pierwszym punktem programu zwiedzania był Wawel. Oglądaliśmy tam najpierw

piękny dziedziniec w stylu renesansowym. Były tam kolumny, które na parterze i pierwszym piętrze były niższe, a na drugim wyższe. Zaprojektował je Fran-ciszek Florentczyk, były przyozdobione pięknymi malunkami z portretami cesarzy Niemiec, z których ostatnim był cesarz Maksymilian.

Potem weszliśmy do zamku i zaczęliśmy zwiedza-nie od mieszkania wielkorządcy. Następnie obej-rzeliśmy salę skrzyń, wśród nich najciekawszą była skrzynia podróżna. Później przeszliśmy na drugie piętro. Tam oglądaliśmy piękne pokoje ze wspania-łymi meblami i obrazami. W jednym z tych pięknych pokoi jest fresk z opisem w języku łacińskim przed-stawiający turniej rycerski. Potem skierowaliśmy się do wyjścia przez pokoje w stylu barokowym.

Następnie udaliśmy się do busa, którym pojecha-liśmy do Szczyrzyca. Gdy dojechaliśmy na miejsce, zjedliśmy obiad w restauracji „Marysia”, składający się z zupy pomidorowej, kotleta i frytek.

Po obiedzie pojechaliśmy do wioski indiańskiej, gdzie spotkaliśmy pana przebranego za Indianina, który pokazywał nam rzeczy, których używali In-dianie i opowiadał o ich życiu. Dowiedzieliśmy się nawet jak wyglądał pogrzeb Indianina i dlaczego in-diańska panna młoda miała naszyte na sukni ślub-nej kły łosia (nawet ok. 300).

Potem zaczęliśmy indiańskie zabawy zręczno-ściowe. Pierwsza z nich polegała na staniu na chy-botliwej belce, podpierając się kijem, i zrzuceniu przeciwnika dwoma sposobami: rozhuśtać belkę, na której stoimy, albo wybić mu kij. Druga konkurencja poległa na biegnięciu we dwójkę w takiej jakby nar-cie, w taki sposób, aby jak najszybciej dojść do mety. Trzecia konkurencja polegała na kręceniu się wokół palika, kiedy pan liczył do dziesięciu. Gdy pan po-wiedział dziesięć, trzeba było dobiec do mety, a nie było to łatwe, bo oczywiście wszystkim kręciło się w głowie i nie wiadomo było w którą stronę biec.

Potem strzelaliśmy z łuku i niektórzy trafiali w tarczę. Byli nawet tacy, którzy trafili prawie w śro-dek. Po strzelaniu nastąpiły zajęcia muzyczne. Pan najpierw pokazał nam aborygeński instrument di-dżeridu. Następnie zagrał na bębnie afrykańskim, a potem na flecie indiańską pieśń. A na koniec za-śpiewał inną indiańską pieśń, której nas nauczył. Była to pieśń na cześć wielkiego wojownika.

Z wioski Indian skierowaliśmy się do klasztoru Cystersów, gdzie oglądaliśmy wspaniałe ekspona-ty, np. bardzo stary Psałterz, różne rodzaje broni, nietypową starą mapę świata, kolekcję banknotów


i monet. Później poszliśmy do kościoła, o którym opowiedział nam jeden z zakonników. Tam pomo-dliliśmy się trzy razy „Zdrowaś Maryjo”.

Wróciliśmy do domów, z jednym przystankiem, by kupić w sklepie coś do picia.

Piotr Mocniak i Tomasz Grzywa z klasy III

Wycieczka do Ojcowa dla uczestników zajęć przyrodniczych

27 maja odbyła się wycieczka do Ojcowskiego Parku Narodowego. W godle tego parku znajduje się nietoperz. Na terenie parku jest ponad 800 jaskiń. My zwiedzaliśmy Jaskinię Ciemną i Jaskinię Łokiet-ka. Jeszcze przed zwiedzaniem, zaraz po przyjeź-dzie, oglądaliśmy film w 3D, jak i dlaczego powstał Park Ojcowski. Następnie przeszliśmy do drugiego budynku, do muzeum. Widzieliśmy tam makietę parku, gatunki zwierząt, jakie występują na terenie parku i wiele innych stworzeń, jakie żyły miliony lat temu (ich skamieniałości i modele).

Najpierw poszliśmy do Jaskini Ciemnej (naprawdę było tam ciemno) i pani przewodnik opowiadała nam o powstaniu jaskini. Poszliśmy w głąb jaskini i nali-czyliśmy 13 nietoperzy. Pani przewodnik mówiła, że jeżeli się zobaczy chociaż trzy, to już będzie dużo.

Wychodząc z jaskini widzieliśmy także Igłę Deotymy w Dolinie Prądnika. Swą nazwę wzię-ła od wysmukłego kształtu i pseudonimu znanej w XIX wieku poetki i pisarki Jadwigi Łuszczewskiej, która odwiedziła Ojców w 1853 roku. Później mieli-śmy 20 minut odpoczynku. W tym czasie pani dała nam do uzupełnienia karty pracy o nietoperzach. Gdy skończyła się przerwa, podeszliśmy pod Bra-mę Krakowską i pani nam opowiadała, skąd brama wzięła swą nazwę. Spod bramy do Jaskini Łokietka były około 2 kilometry. Był to dosyć kręty szlak; było bardzo dużo pod górę i o wiele za mało w dół, ale za to z powrotem było wystarczająco z górki.

Wracając do Jaskini Łokietka – ma ona 320 me-trów długości. Pani przewodnik opowiedziała nam historię, że Władysław Łokietek w czasie wojny przybył tam, by się ukryć i poprosił mieszkańców Ojcowa, by znaleźli mu jakąś dobrą kryjówkę. I mieszkańcy zaprowadzili go do tej groty, lecz przy wejściu do niej była olbrzymia pajęczyna i nie dało się tam wejść. Mieszkańcy nie chcieli jej niszczyć, więc wybili w stropie jaskini dziurę i spuścili tam króla. Później szukali go wrodzy żołnierze i dzięki nieuszkodzonej pajęczynie – nie znaleźli.

W jaskini znajdują się trzy pomieszczenia: sala rycerska, kuchnia i sypialnia. Wracając, nakupi-liśmy dużo pamiątek. O czwartej zjedliśmy obiad. Wyjechaliśmy stamtąd około siedemnastej, a doje-chaliśmy do domów na wpół do siódmej. Po drodze oglądaliśmy film „Most do Terabithii”. Wycieczka była bardzo ciekawa i zaskakująca.

Arek Szczerba z klasy VI

Pewnego słonecznego czwartku pojechaliśmy na wycieczkę autokarem do Ojcowskiego Parku Naro-dowego.

Wyjechaliśmy o siódmej rano ze szkoły w Książ-nicach Wielkich. Podczas jazdy czas umilały nam te-ledyski na ekranie telewizora. Gdy wysiedliśmy, Pan Dyrektor zarządził zbiórkę, a następnie udaliśmy się do Muzeum Ojcowskiego Parku Narodowego. Po bardzo ciekawej prelekcji o powstaniu Doliny Prąd-nika, z której dowiedzieliśmy się, że dolina powstała na skałach wapiennych wyżłobionych przez lodow-ce, udaliśmy się na prelekcję o życiu nietoperzy. Pani Przewodnik zdradziła nam kilka ciekawych faktów o zwyczajach tych ssaków, ich nawykach żywienio-wych i o różnorodności ich gatunków. Po prelekcji zwiedziliśmy pozostałe sale muzeum, w których były m.in.: model całej Doliny Prądnika, wierne odwzo-rowanie jaskini wraz ze stanowiskiem archeologicz-nym oraz gablota z fauną i florą Ojcowskiego Parku Narodowego.

Kiedy wyszliśmy z muzeum, Pani Przewodnik zaprowadziła nas do Jaskini Ciemnej. Po krótkiej wspinaczce stanęliśmy przed wejściem do jaskini.

Pani Przewodnik rozdała kilkanaście świeczek, a niektórzy zapalili latarki. Weszliśmy do jaskini i od razu zobaczyliśmy nietoperza. W sumie nali-czyliśmy w jaskini piętnaście małych nietoperzy zwisających ze stropu. Była to kolejna okazja, aby poznać parę ciekawostek związanych z jaskinią i jej mieszkańcami.

Po wyjściu z jaskini stromą ścieżką zeszliśmy na asfaltową drogę i pomaszerowaliśmy w stronę Groty Łokietka. Minęliśmy kilku sprzedawców z pamiąt-kami, można było u nich kupić drewniane miecze, halabardy, topory, łuki. Odpoczęliśmy przy wejściu do groty, ciesząc się z nowych nabytków.

Wejście do jaskini okazało się być za żelazną furt-ką w kształcie… pajęczyny. Pierwsze pomieszczenie groty zostało nazwane „Salą rycerską”, za nią znaj-dowała się „Sypialnia Łokietka” i „Kuchnia”. Według


z Koszyc i okazało się, że oni są naprawdę sympa-tyczni. Iza Lech

Najbardziej spodobało mi się, jak wychodziliśmy po schodach na wieżę i diabeł Boruta podstawił mi nogę. A, jak wiadomo, podstawia nogi tylko najład-niejszym dziewczynom. Natalia Gądek

Zmęczyłam się bardzo, bo codziennie przecho-dziliśmy masę schodów. Klaudia Maciejewska

Na tej wycieczce najbardziej podobały nam się zamki krzyżackie. Było dużo atrakcji, można było kupować różne pamiątki, np.: miecze, kusze, figurki postaci krzyżackich. Grzesiek Cieślik, Dawid Pluta

Zaskoczyło mnie 13 bocianów na Polu Grun-waldzkim. Natalia Gądek

Najbardziej podobały nam się noce w hotelu. Naj-gorsze były schody, po których musieliśmy wcho-dzić na wieżę. Najfajniej było w planetarium, gdzie oglądaliśmy seans Osiem planet i Ziemia w kosmosie. Kinga Nowak, Klaudia Grzyb

Tam, gdzie żył i pracował Mikołaj Kopernik…Gdy minął cykl naszych spotkań w ramach zajęć

„Opowiem Ci ciekawą historię…” przyszedł czas na upragnioną nagrodę dla wszystkich wytrwałych, cierpliwych i ciekawych nowej wiedzy.

Tą nagrodą była czterodniowa wycieczka na drugi kraniec Polski, do miejsc związanych w różny spo-sób z postacią Mikołaja Kopernika.

W dniach od 16–19.06.2010 grupa 45 uczniów klas IV–VI ze Szkoły Podstawowej z Koszyc i Książ-nic Wielkich wspólnie pokonywała dzień za dniem.

Swoją podróż rozpoczęliśmy bardzo wcześnie, bo wyjazd z Koszyc był już o czwartej rano, a musieli-śmy zdążyć na umówioną godzinę.

legendy w tych pomieszczeniach ukrywał się król Łokietek przed księciem czeskim Wacławem.

Po powrocie, w restauracji obok muzeum, czekał na nas suty obiad.

Wszyscy żałowaliśmy, że to już koniec wycieczki i za chwilę trzeba wracać do domu. Było świetnie. Dopiero w drodze powrotnej zaczęliśmy odczuwać, jak bardzo jesteśmy zmęczeni dzisiejszym dniem.

Michał Ćwiertka z klasy VI

Młodzi Przyrodnicy w Niepołomicach. Wy-cieczka dla uczestników zajęć przyrodniczych z klas młodszych

16 czerwca razem z kolegami z Koszyc byliśmy na wycieczce w Niepołomicach. Najpierw zwiedza-liśmy Zamek, a w nim oglądaliśmy wypchane zwie-rzęta i inne trofea myśliwskie. Widzieliśmy też kopie korony, berła i jabłka królewskiego.

Potem poszliśmy do Młodzieżowego Obserwato-rium Astronomicznego i tam wysłuchaliśmy wykła-du i obejrzeliśmy film o kosmosie. Dowiedzieliśmy się, że w tym obserwatorium byli kosmonauci ame-rykańscy. Później byliśmy w Izbie Regionalnej, gdzie piekliśmy bułki. Pojechaliśmy też do Izby Leśnej. Tam pan leśniczy opowiadał nam o zwierzętach, np. o żubrach, bobrach. Pokazywał nam małą białą łasiczkę w zimowym futerku (wypchaną) i rodziny dzików, saren i jelenie, też wypchane. W Izbie Leśnej obejrzeliśmy też film „Leśna wycieczka”.

W hodowli strusi byliśmy bardzo krótko. Wrócili-śmy do Izby Regionalnej, gdzie czekała na nas zupa pomidorowa z makaronem (całkiem dobra). Przed wyjazdem udało nam się jeszcze pójść na lody, a po-tem wróciliśmy do domów.

Piotr Mocniak z klasy III

Wycieczka „Śladami Mikołaja Kopernika” – wrażenia i relacje uczestników

Inaczej wyobrażałem sobie pole bitwy pod Grun-waldem. Adrian Gurda

Najbardziej podobał mi się Zamek w Malborku, który miał taką tajemniczą aurę. Najmocniej zamę-czyły mnie „tysiące” schodów, które były we wszyst-kich katedrach i zamkach, i po których ciągle wcho-dziliśmy. Agnieszka Rozenek

Zapamiętałam Zamek w Malborku. Najbardziej podobało mi się, gdy wychodziliśmy na wysoką wieżę po schodach, które miały 219 stopni. Byli-śmy w planetarium i można było poczuć, że jest się w kosmosie. Niektórzy poznali się bliżej z kolegami

Uczestnicy wycieczki na schodach domu Kopernika


Pierwszym miejscem naszego zwiedzania był Za-mek Królewski w Łęczycy – budowla obronna wznie-siona przez króla Kazimierza Wielkiego. Ogromny zamek, gdzie można oglądać wspaniałe ekspozycje, jednak chyba najciekawszą dla mnie, a niewątpliwie najbardziej oryginalną z prezentowanych na zamku ekspozycji jest wystawa… diabłów. W liczącej 400 eksponatów kolekcji rzeźb demonicznych, więk-szość to różne wcielenia grasującego tam do dnia dzisiejszego diabła Boruty.

Większość pierwszego dnia spędziliśmy w Toruniu, który – jak każde miasto z bogatą historią – ma swoje magiczne miejsca. My je zobaczyliśmy, a były to: za-ułek nieopodal Krzywej Wieży, łuki między kamieni-cami ul. Ciasnej, przytuloną do Starówki Dolinę Ma-rzeń. Widzieliśmy także pomnik Flisaka, grającego na skrzypcach żabom oraz Mikołaja Kopernika – tego, który „wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię”. W mieście narodzin wielkiego astronoma byliśmy także w Pla-netarium na seansie pt. Osiem planet.

Ponieważ zbliża się okrągła, 600. rocznica Bitwy pod Grunwaldem, kolejnego dnia udaliśmy się na ogromne Pola Grunwaldu, gdzie w dniu 15 lipca 1410 r. miała miejsce jedna z największych bitew między Krzyżakami, pod dowództwem Ulricha von Jungingena, a połączonymi siłami polskimi, litew-skimi pod wodzą Władysława Jagiełły i Witolda, za-kończona zwycięstwem Polaków. Corocznie około 15 lipca obchodzone są Dni Grunwaldu.

Oprócz uroczystości patriotycznych przy Pomni-ku Zwycięstwa Grunwaldzkiego wielką atrakcją jest inscenizacja bitwy w wykonaniu licznych bractw rycerskich z Polski i zagranicy. My zobaczyliśmy wspaniały pomnik i amfiteatr z kamienną makietą obrazującą całość bitwy.

Następnie dotarliśmy do kolejnego miasta, z któ-rym był związany Mikołaj Kopernik – Olsztyna. Tam na Mazurach mówi się, że Kopernik to obrońca Olsztyna. Prawdopodobnie w czasach walk z Krzy-żakami sam wielki astronom udał się na mury zam-ku, by wydawać rozkazy i bronić go przed najazdem nieprzyjaciela.

To Zamek Kapituły Warmińskiej wybudowany w XIV wieku w stylu gotyckim. Zamek stanowił sie-dzibę administratora dóbr ziemskich kapituły war-mińskiej. Najsławniejszym administratorem pełnią-cym te obowiązki w latach 1516–1521 był właśnie Mikołaj Kopernik. Największa sala ekspozycyjna to dawny refektarz z finezyjnym sklepieniem kryształo-wym z ok. 1520. Tu Kopernik napisał swą rozprawę o monecie, tu dokonywał obserwacji ruchu planet, a na krużganku sporządził tablicę umożliwiającą mu śledzenie wiosennych i jesiennych zrównań dnia z nocą. Tablica ta jest po dziś dzień zachowaną pa-miątką po Koperniku. Przebywał on jeszcze na zam-ku w latach 1524, 1531, 1535 i 1538 jako wizytator.

Od 16 marca do 21 maja roku 2010 na zamku przebywał sarkofag z doczesnymi szczątkami Mi-kołaja Kopernika. 22 maja sarkofag został prze-wieziony do Fromborka, gdzie my udaliśmy się następnego dnia.

Po drodze zatrzymaliśmy się w Lidzbarku War-mińskim, gdzie zwiedzaliśmy Zamek Biskupów Warmińskich wraz z przedzamczem, bastionem i basztą. Jest to jeden z najcenniejszych zabytków w Polsce. Jest najlepiej zachowaną budowlą na zie-miach byłego państwa zakonnego. Dziedziniec lidz-barskiego zamku ze względu na krużganki przypo-mina dziedziniec Królewskiego Zamku na Wawelu. Na zamku kiedyś przebywały znamienite osoby, takie jak Mikołaj Kopernik, papież Pius II, Ignacy Krasicki, Stanisław Hozjusz.

Dalej udaliśmy się do Fromborka – miasta, w któ-rym mieszkał i pracował Mikołaj Kopernik. Zwiedzi-liśmy także Wzgórze z Katedrą pw. Wniebowzięcia NMP z grobem Kopernika pod posadzką, muzeum M. Kopernika w dawnym pałacu biskupim, wieżę i zmęczeni udaliśmy się do Elbląga. Jest to jedno z pierwszych miast utworzonych przez Krzyżaków. Na południe od miasta kiedyś istniał zamek krzy-żacki. Był to najprawdopodobniej drugi co do wiel-kości zamek zakonu po Malborku i pełnił rolę cen-trum administracyjnego Państwa Krzyżackiego. Na miejscu oglądaliśmy fragmenty murów obronnych z bramą targową.

Na dziedzińcu fromborskiej katedry


Nasza wspaniała wycieczka dobiega końca. Ostat-niego dnia byliśmy w Malborku, by zobaczyć naj-większy gotycki zamek w Polsce, Zamek Krzyżacki z XIII–XIV w. W drodze powrotnej wstąpiliśmy na chwilę do Kwidzynia i wreszcie powrót do domu. Bardzo zmęczeni, ale zadowoleni i pełni wrażeń.

Joanna Witek z klasy V

Czterodniowa wycieczka „Śladami Mikołaja Kopernika”

W dniach od 16 do 19 czerwca 2010 roku odbyła się wycieczka na Pomorze współfinansowana przez Unię Europejską.

Pomimo, że pobudka była o godzinie trzeciej, a wyjazd o czwartej nad ranem, to wszyscy bar-dzo chętnie wstali. Po drodze zabraliśmy uczniów ze szkoły w Książnicach Wielkich. W wycieczce uczestniczyło około 45 uczniów szkoły podstawowej z Koszyc i z Książnic Wielkich oraz opiekunowie: pani Helena Michalec, pani Katarzyna Jaworska, pani Małgorzata Witek oraz pani Agata Głuszek. Pierwszego dnia od godziny 10.00 do godziny 11.00 zwiedziliśmy z przewodnikiem zamek w Łęczycy. Na zamku poznaliśmy diabła Borutę, który lubił płatać figle i dokuczać innym. Oglądaliśmy różne wystawy i eksponaty, po czym udaliśmy się do To-runia. O 14.00 zaczęliśmy zwiedzanie Torunia. Na początek zobaczyliśmy miejsce urodzenia Mikołaja Kopernika, zwiedziliśmy Starówkę, kościół Wnie-bowzięcia NMP, fontannę flisaka, Krzywą Wieżę, Bramę Klasztorną, Katedrę św. Jana z wieżą, Bramy: Żeglarską i Mostową.

Po całym dniu zwiedzania pojechaliśmy na miej-sce noclegu, którym był Hostel,,Attic”. O godzinie 19.30 podano nam obiadokolację. Po wyczerpują-cym dniu zwiedzania i podróży wszyscy „grzecznie” poszli spać.

Kolejny dzień naszych wojaży rozpoczęliśmy wy-poczęci i wyspani. Po śniadaniu i wykwaterowaniu pojechaliśmy na seans w Planetarium pt. „Osiem pla-net”. Około godziny 11.00 byliśmy na Polach Grun-waldu, gdzie 15 lipca 1410 r. Władysław Jagiełło przyjął dwa „nagie” miecze od wojsk Zakonu Krzy-żackiego. Pani Stefania Olkowska, nasza przewodnik, bardzo ciekawie umiliła nam czas zwiedzania.

Następnie przyjechaliśmy do Olsztyna. Tam cze-kała na nas kolejna atrakcja, seans w planetarium pt. „Ziemia w kosmosie”. Po skończonym oglądaniu udaliśmy się do Obserwatorium i tam podzielono nas na 2 grupy. Gdy skończyliśmy zwiedzanie Pla-

netarium i Obserwatorium, zaczęliśmy zwiedzanie Olsztyna z panią przewodnik Iwoną Cebulską. Zo-baczyliśmy barokowy Stary Ratusz z XVII w., po-mnik Kopernika oraz Zamek Kapituły Warmińskiej, gdzie w 1. połowie XIV wieku przebywał Kopernik jako administrator dóbr biskupich – dowodził obro-ną przed Krzyżakami.

Po udanym zakończeniu zwiedzania pojechaliśmy do Wójtowa, do Hotelu Hier-Man na obiadokolację i nocleg. Po kolejnej szalonej nocy zaczął się przed-ostatni dzień naszej wycieczki. O godzinie 8.00 do-staliśmy śniadanie, a po zjedzonym śniadaniu poje-chaliśmy do Lidzbarka Warmińskiego, gdzie czekały na nas kolejne atrakcje. Z panią przewodnik Jarosła-wą Mikołajczyk zwiedziliśmy Lidzbark Warmiński: gotycki Zamek Biskupów Warmińskich, gdzie kiedyś mieszkał Mikołaj Kopernik, arkadowy dziedziniec zwany ,,Małym Wawelem”, a także byliśmy w miej-scu, gdzie odbywa się najstarszy przegląd kabare-tów ,,Biesiady Humoru i Satyry”. Następnie około godziny 12.30 udaliśmy się do Fromborka, a tam z przewodnikiem panem Edwardem Urbanowiczem zaczęliśmy zwiedzanie: Wzgórza z Katedrą pod we-zwaniem Wniebowzięcia NMP, gdzie pod posadzką znajduje się grób Kopernika, muzeum Mikołaja Ko-pernika w dawnym pałacu biskupim i wieży.

Po kolejnym etapie zwiedzania i wrażeń pojecha-liśmy do Elbląga. W Elblągu ujrzeliśmy fragmenty murów obronnych z Bramą Targową. O godzinie 19.30 zakończyliśmy zwiedzanie, a następnie udali-śmy się do Hotelu & Restauracji „Galeona”.

Ostatni dzień, dzień czwarty. Po śniadaniu i wy-kwaterowaniu niektórzy już chcieli jechać do domu, niektórzy iść do McDonalds’a, a niektórzy chcieli jeszcze dużo zwiedzać. Wyjechaliśmy z hotelu o go-dzinie 8.15, a potem pojechaliśmy do Malborka. Od

Oczekiwanie na seans w olsztyńskim planetarium


godziny 9.00 rozpoczęliśmy zwiedzanie największe-go zamku w Polsce, gotyckiego Zamku Krzyżackie-go z XIII–XIV w. otoczonego murami obronnymi z bramami. Ukończenie zwiedzania – godzina 12.00, następnie przejazd do Kwidzynia, a tam zwiedzanie Zamku Kapituły Pomezańskiej.

Po zakończeniu ostatniego punktu zwiedzania naszej wycieczki kierowaliśmy się w stronę miejsca zamieszkania, ale jeszcze w trakcie powrotu zatrzy-maliśmy się na obiad.

Już koniec naszej wycieczki, wracamy do domów, atmosfera w autobusie jest wesoła, a nawet poznali-śmy nowych,,piosenkarzy”: Pawła K. i Konrada N. Poznaliśmy również mnóstwo kolegów i koleżanek ze szkoły z Książnic Wielkich, tak jak oni poznali nas. Każdy jest zmęczony, a mimo to uśmiechnięty. Pan kierowca włączał nam muzykę i filmy. Po go-dzinie 22.00 większość osób spała, więc w autokarze było nareszcie cicho. Do Koszyc dojechaliśmy około godziny 1.00 nad ranem, troszkę później niż było to planowane. Gdy wszyscy zmęczeni uczniowie z Koszyc wysiedli, pan kierowca z resztą pojechał do Książnic Wielkich.

Sabina Letner z klasy V

Opinie studentów Uniwersytetu Dzieci

Od września 2009 do czerwca 2010 roku jeździ-łam w soboty na zajęcia, które odbywają się na Uni-wersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Z pierwszych zajęć najbardziej pamiętam warsztaty o bogatym życiu wewnętrznym pasożytów. W czasie tych zajęć patrzyliśmy przez mikroskop. Do dziś próbuję wy-tłumaczyć Mamie jaka jest różnica między „wrzesz-cza” a Varroa. Wiem też, czy syreny, wampiry żyją naprawdę. I nikt nie będzie mnie przekonywać, że muzyka poważna jest naprawdę poważna. Wiem, że tak nie jest – walc może oprócz muzyki, muzycznie jeździć po ulicy, a marsz może zagrać także w brzu-chu. Wiem, jak prawdziwy Polak musi zatańczyć krakowiaka.

I wiem, jak to działa – czyli dlaczego lodówka chłodzi, a pralka pierze – i wiem, co to jest AGD. Dowiedziałam się też, że Indianie wysyłali SMS-y, tylko że za pomocą ognia i dymu. Dowiedziałam się też tego, że dawniej nauczyciele bili dzieci. Na szczę-ście było to w czasach mojej prababci.

Z zajęć w Muzeum Lotnictwa pamiętam, że był taki wielki samolot, że jak chciałam zrobić mu zdję-cie, to nie mógł zmieścić się w aparacie. A na warsz-

tatach z architektury budowaliśmy domy z patyków. Wiem już, że czasem można nie zauważyć słonia i jak bada się jakość jogurtów. Bardzo mi się podoba UJ, bo dowiaduję się różnych rzeczy.

Najbardziej podobała mi się wycieczka do Wie-liczki, bo było tam wiele konkursów oraz to, że mo-głam zobaczyć jak zapowiada się pogodę w telewizji. Mam swój indeks, jak prawdziwy student. Mam też swój profil na stronie Uniwersytetu Dzieci i nawet w Konkursie dotyczącym Świąt Bożego Narodzenia wygrałam książkę o Mikołajku.

Moim marzeniem jest, żebym mogła uczęszczać na te zajęcia jak najdłużej. Nawet do prawdziwych studiów, które już wiem dziś to na pewno, będą na UJ w Krakowie.

Małgorzata Kaczmarczyk klasa IIb

Ja byłam na wycieczce w telewizji w Krakowie. Naszym przewodnikiem była prezenterka pogody Monika Stachurska. Byłam tam razem z innymi dziećmi, które uczestniczą w projekcie szkolnym „Być jak Kopernik – odkrywać świat i swoje moż-liwości” /W związku z tym projektem jeździmy na Uniwersytet Dziecięcy/. Byłam w studiu, w którym pracowali różni dziennikarze. Bardzo spodobało mi się studio. Dowiedziałam się dużo o pracy dzienni-karzy. Odwiedziłam też studio programu „Kundel bury i kocury”. Tam próbowaliśmy sił jako dziecię-cy prezenterzy pogody i dowiedzieliśmy się, co to jest blue-box i jak działa. W pewnym pokoju mó-wiliśmy przez mikrofon, a pan zajmujący się dźwię-kiem śmiesznie przekręcał nasz głos. Moje wrażenia były bardzo silne. Pani Monika Stachurska odkryła przede mną wszystkie tajemnice telewizyjne. Teraz już wiem, że praca dziennikarza jest trudna i cieka-wa. Ta wycieczka mocno utkwiła mi w pamięci.

Ania Strączek Klasa IIIb

Zajęcia na basenie. Na basen do Jadownik Mo-krych jeżdżę od kilku miesięcy. Tam nauczyłam się pływać i nurkować.

Na początku trochę się bałam, zwłaszcza nurko-wania, ale okazało się, że to wcale nie jest takie trud-ne. Pan instruktor jest miły, chociaż bardzo wyma-gający. Ma dobre podejście do dzieci i udziela wielu cennych rad, jak zachowywać się w wodzie. Podczas zabaw dowolnych możemy grać gumowymi piłkami i pływać z różnymi zabawkami.

Pobyt na basenie to świetna zabawa.Oliwia Bobrowska kl. IIa


Od kiedy sięgam pamięcią chciałam zrobić coś dla kościółka w Witowie. Jest on w moim przekonaniu cudowną ostoją dla ducha. Przez wiele lat obserwo-wałam jak moja teściowa Janina w sobotnie popo-łudnia biegnie przygotować kwiaty, aby niedzielna msza była celebrowana przy pięknie ubranym ołta-rzu. Jeśli brakowało kwiatów w ogrodzie to zbierała je w całej wsi i organizowała kobiety do pracy w ko-ściele. Wiele razy będąc na mszy św. spoglądałam na biegnące za oknem chmury i myślałam, że gdyby oszklić te okna kolorowymi witrażami to będą bar-dziej ruchome postacie świętych na tych szklanych obrazach. Lata mijały lecz okazja do fundacji witraża przyszła dopiero kilka lat temu kiedy to już zrobione były ważniejsze remonty w postaci zmiany dachu, odnowieniu prezbiterium i tynków zewnętrznych, które wykonane zostały dzięki przychylności pa-rafian pod czujnym i wrażliwym na piękno okiem

proboszcza Pawła Sto-larczyka zaangażowane-

go bez reszty w te prace. Złożyło się tak, że kiedyś będąc w Galerii Kazimierz w Krakowie złamałam rękę upadając na korytarzu, a powodem była śliska podłoga. Cierpienie moje zostało wycenione, a ja mogłam przekazać kwotę odszkodowania na wyko-nanie pierwszego witraża. Zadowolona, że ręka jest sprawna, a ja znalazłam sposób na Witowski witraż pomyślałam o św. Antonim bo on zawsze znajduje sposób na zagubione rzeczy i realizację moich nie-

obliczalnych pomysłów. Pomyślałam, że skoro jest już jakaś część to znajdzie się i reszta. Zrobiłam kilka wersji wstępnych projek-tów i pobiegłam do pracowni witraży pani Zarzyc-kiej, która jak się okazało była najlepszym wyborem bo pięknie dobiera barwy szkła. Poradziła mi rów-nież jak to się robi, a jej pracownica pani Katarzyna

Jurek wykonała projekt roboczy św. Antoniego. Jak już został zamonto-wany pierwszy witraż to należało poprosić św. Antoniego o znalezienie fundatora dla jego sąsia-

da, którym miał zostać Papież wszech czasów nasz kochany Jan Paweł II. Nowy proboszcz parafii w Wi-

Historia Witowskich witraży

Projekt witraża Św. Antoniego

Wykonanie witraża Św. Antoniego

Projekt witraża Jan Paweł IIWykonanie witraża Jan Paweł II

Projekt witraża Św. Faustyny

Wykonanie witraża Św. Faustyny


Na początku XX wieku poziom kultury rolnej, tech-nologia prac i używane narzędzia przypominały wiek XVI lub XVII. Co prawda siłę pociągową w rolnictwie stanowiły już konie, podczas gdy jeszcze w latach sie-demdziesiątych XXw. w biednych podkieleckich wsiach, z dominacją gleb piaszczystych kompleksu żytnio-ziem-niaczanego w zaprzęgach chodziły krowy. Natomiast zbiór zbóż odbywał się jakby według opisu z „Żeńców” Szymona Szymonowica przy użyciu sierpów, chociaż bez srogiego nadzorcy. Kosa, mimo że używana była po-wszechnie do koszenia trawy i innych roślin łodygowych uprawianych na paszę dla koni i bydła od ponad dwustu lat, do koszenia zbóż zaczęła być używana dopiero na po-czątku lat trzydziestych ubiegłego stulecia. Inne – legen-darne już – zastosowanie kosy jako białej broni wymyślili małopolscy chłopi w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Koszenie zbóż kosą w porównaniu do żęcia zboża sierpem okazało się kilkakrotnie szybsze, ale wiele źdźbeł z kłosa-mi nie trafiało do wiązanych snopów, tylko pozostawało na ściernisku. Dla ludzi nierzadko niedojadających chle-ba była to strata zbyt duża i niewielu rolników od razu przekonało się do nowego wykorzystania kosy. Ci, któ-rzy na to się decydowali wysyłali swe dzieci na pole, by bezpośrednio po skoszeniu zboża zebrały z całego pola opadłe kłosy. Z czasem ręczną zbiórkę kłosów zastąpiło ich zgrabywanie na pryzmy ciężkimi, szerokimi grabia-mi, których zęby wykonane były z najdłuższych gwoździ tak zwanych krokwiaków. „Zgrabki” – bo tak nazywano tę część zboża – młócono zaraz po zwiezieniu do stodoły, by jak najszybciej zawieźć zboże do młyna na przemiał, a z mąki z nowego ziarna móc upiec chleb, podpłomyki lub ciasto np. kołacz. Mielenie zbóż na mąkę odbywało się w pobliskim młynie wodnym nad rzeką Szreniawą na

pograniczu Książnic Wielkich i Książnic Małych. Młyn ten został wybudowany na początku dwudziestego wieku. W roku 1951 został przejęty przez ówczesne władze na majątek państwa, a zarządzał nim kolejno powiat, potem gromadzka rada, a w końcu GS „SCh” w Koszycach. Od-miennie niż wiele innych młynów był właściwie prowa-dzony, systematycznie remontowany. Do dobrego utrzy-mania stanu technicznego oraz do wysokiej jakości usług mielenia zboża przyczynił się przede wszystkim Stefan Jarosiński z Książnic Wielkich, który od 14 roku życia do przejścia na emeryturę przepracował w tym młynie za-czynając od stanowiska ucznia, poprzez pomocnika mły-narza na kierowniku młyna kończąc. W młynie tym w la-tach pięćdziesiątych, i sześćdziesiątych pracowali jeszcze Jan Biernat z Książnic Małych, Józef Biernat z Książnic Wielkich. Później pracę podjął Adam Rusiecki z Książnic Małych. Z uwagi na wysoką jakość usług młyn cieszył się w bliższej i dalszej okolicy zasłużoną sławą. Od okresu tuż pożniwnego do wiosny w młynie były ciągłe kolejki oczekujących. Z tego też względu już późną jesienią młyn pracował „na okrągło”, a oczekujący mężczyźni często spali na workach ze zbożem. Miejscowi rolnicy przywo-zili jednorazowo do przemiału niezbyt duże ilości zboża od 100 do 300 kg. Natomiast przyjeżdżający zza Wisły, dla których wyjazd do młyna był kilkudniową wyprawą, przywozili nawet i po tonie zboża. Wcześniej nawiązywa-li kontakty z miejscowymi rolnikami u których przetrzy-mywali konie, sami też korzystali z noclegów.

Gospodynie oceniały od razu, czy nowa mąka jest „darna”, to znaczy czy pieczywo wypieka się dobrej ja-kości, czy nie jest zakalcowate. Zarówno zbieranie kło-sów ze ściernisk jak i „zagrabywanie” (tak się mówiło w Książnicach – odmiennie od poprawnej formy zgra-


Moja mała Ojczyzna – wieś Książnice Wielkie(fragment większej całości – część II)

towie Jarosław Sułecki okazał się równie ope-ratywny w poszuki-waniach fundatorów i za sprawą Państwa Gawlików z Witowa mógł zostać zrealizo-wany teraz już od po-czątku do końca mój projekt Ojca Święte-go, który spogląda na swoją trzódkę, a jego czerwona szata faluje

kiedy na zewnątrz po niebie płyną chmury. Wyko-nałam również dwa następne projekty witraży, jeden do okna od strony północnej gdzie znajduje się św. Faustyna w otoczeniu ulubionych fiołków, oraz na okienko chóru z przycupniętym białym gołąbkiem w kąciku okna bo znalazła się fundatorka ich wy-konania Pani Kazimiera Włusek. Teraz wszystkie witraże i witrażyki sprawiają, że po wejściu do na-szego przytulnego kościółka jest bardziej tajemniczo i barwnie.

Ewa Pańpuch

Projekt witraża


bywanie) było obowiązkiem dzieci, których na ogół w każdej rodzinie było kilkoro. Zachętą do szybkiego i solidnego wykonania tej pracy były obietnice ze strony rodziców wynagrodzenia trudu kilkoma złotówkami tak wymarzonymi przez dzieci na upragnione samodzielne zakupy w odpustowych kramach. Uroczystość odpustu w kościele pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Książnicach Wielkich przypada wszak w dniu 15 sierpnia, a do tego czasu żniwa na ogół były zakończone, a nawet i podorywki wykonane. Tak bywa-ło, gdy w żniwa była słoneczna pogoda. Niestety, jeśli w trakcie żniw przyszły opady wszystkich domowników czekała bardzo żmudna dodatkowa praca.

W latach przed „siedemdziesiątymi” ubiegłego wieku dzieci wiejskie musiały wykonywać bardzo wiele prac w gospodarstwach, nierzadko prac przekraczających możliwości nienajlepiej odżywionego młodego orga-nizmu. Do obowiązków dzieci należało na ogół popo-łudniowe (po przyjściu ze szkoły) pojenie inwentarza, odrzucanie obornika, cięcie słomy na ściółkę, wyście-lanie pociętą słomą stanowisk dla zwierząt po uprzed-nim odrzuceniu obornika. Podczas żniw dzieci wiązały snopy zboża, wspólnie ze starszymi ustawiały mendle, zbierały kłosy lub zgrabywały kłosy. Podczas omłotów podrzucały snopy z zapola na „stół” młockarni. Po wy-młóceniu młockarnią bez czyszczenia zboża godzinami kręciły korbę wialni, do której zboże zasypywał ktoś z dorosłych. Od wiosny do jesieni dzieci pasły krowy. Przed zebraniem drugiego pokosu siana krowy, którym na rogi zakładano konopny powróz, dzieci prowadziły po miedzach śródpolnych, poboczach dróg i tam kro-wy skubały trawę. Po zbiorze przez większość rolników drugiego pokosu siana krowy wyprowadzane były na łąki i tam pasły się pod nadzorem dzieci. Ale wtedy po wprowadzeniu krów na łąki zdejmowało się im powro-zy z rogów i tylko trzeba było pilnować, by krowy nie uciekły z łąk i nie weszły w „szkodę” czyli czyjąś uprawę koniczyny, lucerny lub buraków. Krowy, które wyprowa-dzone na łąki pozostawały bez nadzoru dzieci czy też starszych osób poddawane były zabiegom zapobiegają-cego przed ucieczką z łąk poskromienia. Z dzisiejsze-go punktu widzenia było przejawem znęcania się, ale wówczas nikt tak nie myślał. Polegało to na tym, że do zawiązanego na szyi krowy łańcucha lub powroza do-czepiano klocek drewna o średnicy około 10 cm i długo-ści około 70 cm. Przy spokojnym poruszaniu się krowy po łące, podczas skubania trawy nie działo się nic złe-go. Natomiast kiedy krowa kąsana przez gzy próbowała biec drewniany klocek obijał boleśnie jej przednie nogi. Jeszcze bardziej okrutny sposób poskromu polegał na przywiązaniu zapiętego na rogach krowy powroza do jednej z jej przednich nóg w momencie, gdy krowa sku-bała trawę. Każda jej próba podniesienia głowy, choćby dla polizania pokąsanego przez muchy lub gzy miejsca

na skórze kończyła się niepowodzeniem. Oczywiście tak skrępowana krowa nie mogła absolutnie biec.

Niektóre dzieci wychodząc z krowami na łąki brały ze sobą podręczniki, by pożytecznie wykorzystać czas i nauczyć się zadanych lekcji. Było to jednak rzadkością. Na ogół dzieci zwoływały się w grupy, zapalały z zebra-nego chrustu ognisko w którym pieczono ukradzione z najbliższego pola ziemniaki, wymyślały różne zabawy m. in. w chowanego (przy łąkach rosło dużo drzew za pniami których można się było kryć), w klasy, niektórzy grali w karty. Najatrakcyjniejsze było palenie ogniska. Wybierano miejsce oddalone nieco od drzew. Wszyscy udawali się na zbieranie chrustu, silniejsi chłopcy ury-wali ze starych wierzb lub uschniętych krzaków wikliny większe kawałki drewna nazywane w dziecięcej gwarze „ogarami” (chyba dla odróżnienia od małych ogarków). Po rozpaleniu ogniska wyznaczona – drogą wyliczanki – osoba udawała się na najbliższe pole z uprawą ziemnia-ków i tam – kryjąc się, by nikt starszy nie zobaczył – ko-pała rękami kilkanaście bulw ziemniaczanych. Kiedy z na wpół spalonego chrustu i „ogarów” utworzyła się odpo-wiednia warstwa żaru wkładano ziemniaki do tego żaru, przysypywano tym żarem od góry i czekano. Czekanie dłużyło się bardzo. Po kilkunastu minutach rozgrzeby-wano ognisko, sprawdzano stan ziemniaków, przewra-cano je kijkami na drugą stronę i ponownie przysypy-wano żarem. Najstarszy chłopiec czy czasem dziewczyna przystępowali do rozdzielania upieczonych ziemniaków. Mimo, że parzyły w ręce i trzeba je było przerzucać z jednej dłoni do drugiej to zapach pieczonych ziem-niaków był wspaniały. A smak jeszcze lepszy. Pieczone ziemniaki zjadano nawet łącznie ze spaloną skórką. Na koniec jeszcze raz rozgrzebywano pozostałości ogniska, przydeptywano lub polewano wodą z pobliskiego rowu (czasem nawet sikano na rozżarzone resztki drewna) aby nie stały się zarzewiem jakiegoś pożaru. Powrozy na których przyprowadzono krowy były wykorzystywane do sporządzania huśtawek; na gałęzi drzewa rosnącej niezbyt wysoko, a za to w miarę równolegle do gruntu zawiązywano dwoma końcami jeden lub dwa złączone powrozy. Następnie kolejno dzieci siadały na powrozie, a dwójka innych popychała siedzącego z tyłu. Ponieważ powróz po kilku chwilach boleśnie wżynał się w ciało sie-dzącego, kładziono na taką prymitywną huśtawkę jakieś stare palto lub tak zwany serdak (ocieplony od wewnątrz bezrękawnik powszechnie używany przez dorosłych, bo nie krępował ruchu przy intensywnych pracach wykony-wanych w chłodne lub zimne dni). Podczas zabaw w cho-wanego wymyślano różne, dowcipne, czasami zupełnie bezsensowne wyliczanki. Niektóre, zapamiętane przeze mnie brzmiały mniej więcej tak:

„Organista z kalikorzemJedli kluski za cmentorzem,Ani łyzki, ani miskiPoporzali sobie pyski”


Dla wyjaśnienia: kalikorzem, a właściwie kalikantem nazywano osobę, która pomagała organiście w grze na organach w czasach, kiedy nie było jeszcze prądu elek-trycznego. Przy organach zamontowany był duży skórza-ny miech w wysokiej drewnianej skrzyni, obciążony był od góry ciężkim kamieniem, a z boku miecha wychodziła – podparta w miejscu wewnątrz miecha – deska, na którą trzeba było mocno naciskać od góry jedną nogą, najle-piej przenosząc na nią masę całego swego ciała. Po kilku, kilkunastu takich ruchach miech był pełen sprężonego powietrza, które specjalnym przewodem było kierowane do piszczałek organów. Naciśnięcie odpowiedniego kla-wisza przez organistę powodowało, że przez odpowiada-jącą klawiszowi piszczałkę przepływało powietrze i w ten sposób powstawał odpowiedni dźwięk. Jeśli podczas nie-których mszy w dni powszednie nie było w kościele żad-nego mężczyzny ani chłopca organista niestety nie mógł grać, ograniczał się więc tylko do śpiewu a cappella.

Inna wyliczanka, lub rymowanka recytowana na wi-dok przelatującego bociana:

„Kle-kle bociek, kle-kleTwoja matka w piekleA twój ojciec za góramiPrzywalony kamieniami”

Jakoś nigdy nie mogłem zrozumieć, dlaczego treść tej wyliczanki była tak wroga wobec bociana, a na ogół wszy-scy mieszkańcy, łącznie z dziećmi, do bocianów podcho-dzili z dużym poszanowaniem (przecież one przynosiły na świat niemowlęta!)

Inna wyliczanka:„Ludzie, ludzie, co wy tu robicieBudujemy mosty dla pana starostyTysiąc koni przepuszczamyA jednego zatrzymamy”

Albo:„Ele mele dutkiGospodarz malutkiGospodyni jeszcze mniejszaAle za to porządniejsza”

No i proszę; już wśród małych dzieci myśl o „dutkach” czyli pieniądzach była jedną z ważniejszych, tylko skąd u książnickich ceprów naleciałości gwary góralskiej?

Jeszcze inna popularna wśród najmłodszych dziew-czynek wyliczanka:

„Moja UlijankoKlęknij na kolankoPodeprzyj se boczkiZłap się za warkocz (y) kiUmyj się, uczesz sięTeraz wybierzKogo chcesz”

Starsi chłopcy często na drodze śródłąkowej grywali w palanta. Była to gra znana od pokoleń, stała się pier-

wowzorem dla popularnej w obu Amerykach gry zwanej baseball (czytaj: bejzbol). Na kilkudziesięciometrowej trasie rysowano trzy poprzeczne linie; dwie pierwsze w odległości około 2 metrów jedna od drugiej. Na pierw-szej linii stawał uderzający (pałkarz) i podający piłkę. Kij do uderzania piłki miał długość około 1 metra, średnicę około 4 cm. Piłka do palanta była pełna, z tak zwanej la-nej gumy zawierającej maleńkie bąbelki powietrza, lekka, bardzo sprężysta średnicy około 5 cm. Po uderzeniu piłki zawodnik biegł do końcowej bazy i z powrotem do bazy początkowej. Dobiegnięcie do bazy początkowej dawało drużynie grającej w ataku 1 punkt. Zadaniem zawodni-ków z drużyny obrońców było jak najszybsze złapanie piłeczki i dotknięcie nią zawodnika drużyny atakującej, znajdującego się pomiędzy drugą i końcową linią (bazą). Takie dotknięcie (uderzenie rzuconą piłką) powodowało, że drużyna atakująca przechodziła do obrony, a obrońcy stawali się drużyną atakującą. Złapanie przez obrońcę uderzonej piłki jedną ręką (nie poprzedzone wcześniej-szym odbiciem się jej od ziemi) skutkowało przejściem obrońców do ataku. Każda z drużyn liczyła na ogół po 4–7 zawodników.

Inną grą podejmowaną w sytuacji gdy było tylko 2 lub 3 chłopców była tak zwana „fanga”. Rysowano na ziemi koło o średnicy około 1,5 metra. Do gry potrzebny był kij długości około 1 metra i drugi mały kijek długości około 20 cm. Jeden z chłopców wchodził do koła, ude-rzał dłuższym kijem mniejszy kijek, a zadaniem drugie-go było rzucenie małego kijka z miejsca w którym upadł w kierunku koła. Stojący w kole zawodnik mógł kijem odbijać nadlatujący kijek. Jeśli nie udało mu się to a ki-jek wpadł do koła lub spadł na linię okręgu następowała zmiana ról zawodników. Natomiast jeśli stojący w kole potrafił odbić nadlatujący kijek zdobywał tyle punktów na ile długości dłuższego kija potrafił odbić krótszy kijek, czyli fangę. W późniejszych latach zastąpiła ją inna gra – „zośka”, czyli gry przy użyciu kawałka ołowiu łączącego włókna włóczki lub wełny, którą podbijało się stopą lub czasem głową.

Wróćmy jednak do przedstawienia techniki zbioru zbóż w minionych latach: z czasem, by mniej kłosów gubiło się podczas koszenia zbóż, gospodarze przy-mocowywali do kosiska drewniany pałąk z wikliny, w kształcie litery „D”. Przygotowywany był na kilka ty-godni przed żniwami; po ścięciu zdejmowano z niego łyko, a następnie po uformowaniu poprzez wygięcie przybijano gwoździkami do południowej ściany stodoły, gdzie pod wpływem operowania promieni słonecznych odkształcał się na trwale w nadany mu kształt. Pałąk ten przymocowywano do kosiska – jeden koniec w miej-scu zamocowania kosy, drugi kilkanaście centymetrów powyżej rączki w płaszczyźnie prostopadłej do płasz-czyzny zamocowania kosy. W trakcie ruchu koszącego


kosą pałąk zagarniał ścięte źdźbła na tzw. „ścianę” czyli płaszczyznę nieskoszonego zboża. Przy koszeniu niskie-go zboża, a takim był jęczmień i takim było wówczas uprawiane proso, gospodarz na kabłąk zakładał płótno, by źdźbła nie przelatywały przez oko pałąka.

Dobry kosiarz nie gubił prawie wcale kłosów, szero-kość koszenia była na całej długości łanu jednakowa, a powierzchnia rżyska wyglądała tak, jakby fale wody jednakowej wysokości przepływały jedna za drugą przez skoszony łan. Jeśli zboże było już skoszone i powiązane w snopy należało je ustawić w mendle. Polegało to na ustawianiu snopów nieco ukośnie wokół pierwszego – ustawionego pionowo – snopa. Nazwa mendel wzięła się od staropolskiego (chociaż przejętego około XIV wieku z języka niemieckiego) liczebnika głównego oznaczające-go piętnaście. Na ogół w mendlu zboża stało piętnaście snopów. Mendle ustawiano w kilku, najczęściej dwóch albo trzech rzędach. Osoba, która kierowała pracą pilno-wała, aby rząd mendli stał w linii prostej – inaczej uwa-żano, że praca została wykonana niedbale. Nie można była od razu skoszonego zboża zwozić do stodoły, po-nieważ znajdowało się w nim dużo zielonych chwastów. Snopy w mendlach musiały przez kilka dni doschnąć. Przy słonecznej i upalnej pogodzie już w trzecim dniu można było zwozić zboże do stodoły, ewentualnie do sto-gu, jeśli w stodole zabrakło miejsca. Gdy skoszone zboże stojące w mendlach zalał obfity deszcz należało po wy-pogodzeniu się i częściowym przeschnięciu stojących na zewnątrz mendla snopów poprzestawiać mendle tak, by snopy zewnętrzne znalazły się we środku, a wewnętrzne, zamoknięte – na zewnątrz. Zdarzało się, że zanim zbo-że przeschło po pierwszej ulewie przychodziła następna ulewa. Jeśli jeszcze było parno i gorąco zboże nie wymłó-cone zaczęło „porastać”, inaczej mówiąc ziarno zaczęło kiełkować w kłosach. Niejednokrotnie dochodziło do tego, że rosnące kiełki zboża tak przerastały kłosy, że nie można było rozdzielić snopów. Oczywiście ziarno z ta-kiego zboża nadawało się tylko na paszę. Każda próba wypieku chleba lub ciasta kończyła się klęską gospodyni – powstawał zakalec.

Produkcja rolna w Książnicach Wielkich przed 1960 rokiem była w pełni ekologiczna; nie stosowano che-micznych środków ochrony roślin, prawie wcale nie sto-sowano nawozów mineralnych, natomiast żyzność gleb zapewniano poprzez stosowanie dużych ilości obornika oraz niewielkich ilości gnojówki i gnojowicy. Czy zatem w ogóle nie zwalczano chwastów i szkodników upraw? Mimo braku istotnego postępu technologicznego w rol-nictwie małopolskim, a wręcz zapóźnionego do poziomu rolnictwa w Wielkopolsce, tutejsi rolnicy na tyle na ile potrafili starali się zwalczać chwasty w uprawach róż-nymi metodami. Służyły temu jak najszybsze podoryw-ki zaraz po skoszeniu zbóż, siew poplonów pomiędzy uprawą plonów głównych, częste bronowania roli i sa-

mych upraw (w terminach w których było to możliwe i celowe) ale przede wszystkim mechaniczne wycinanie chwastów motykami lub opielaczami ręcznymi bądź konnymi w międzyrzędziach upraw okopowych, warzyw czy tytoniu. W zbożach, zwłaszcza pszenicy i innych zbo-żach jarych ręcznie wycinano oset przy pomocy ostrza szerokości około 3–4 cm zamocowanego na drewnia-nym kiju półtorametrowej długości, a w ostateczności nożem (ale wtedy trzeba się było mocno schylać). Jeśli było dużo kąkolu, to również starano się go usunąć, ale dopiero w okresie kwitnienia, gdyż wtedy był dobrze rozpoznawalny. Wyrywanie kąkolu miało duże znacze-nie, ponieważ jego nasiona są trujące, a brak było w tym czasie urządzeń do dokładnego czyszczenia ziarna zbóż po omłocie.

Inne potencjalne zagrożenie zatruciem pokarmami zbożowymi stanowił sporysz inaczej buławinka, który spożyty w nadmiarze niszczył wątrobę, wywoływał cho-robę niedokrwienną serca. Były to zmienione przez grzy-ba (Secale cornutum) ziarna żyta. Przed zbiorem stawały się one znacznie większe od pozostałych ziaren w kłosie i były koloru czarnego, dlatego też łatwo było ocenić jego ilość. W jednym kłosie bywało najwyżej dwa ziarniaki sporyszu. Sporysz był bardzo przydatny w przemyśle farmaceutycznym i dlatego skupowały go apteki płacąc zbieraczom atrakcyjne ceny. Młodzi ludzie (uczniowie, studenci) w okresie przedżniwnym, (najczęściej w nie-dzielę, bo nie trzeba było pomagać w pracach w gospo-darstwie) wchodzili w łany żyta i wyłuskiwali z kłosów sporysz, by za uzyskane ze sprzedaży pieniądze zakupić wymarzoną rzecz, na którą ich rodzice nie mieli pienię-dzy. Od czasu, kiedy instytuty hodowli roślin opanowały technikę sztucznego zakażania wszystkich ziarniaków żyta grzybnią sporyszu produkcja jego prowadzona jest na wyodrębnionych polach znacznie taniej, niż przy me-todzie ręcznego zbioru.


Tragiczne chwileCiężkie doświadczenie losowe przeżyło wielu,

wielu ludzi w naszym kraju z powodu ostatniej po-wodzi. Nieszczęście dotknęło wielu ludzi i naszej gminy. Nigdy nie myślałam, że pod koniec mojej życiowej wędrówki, przeżyję takie nieszczęście, ja i moja rodzina, że nie będziemy mieli gdzie miesz-kać. Dobrze, że mamy miejsce u mojej córki i nie-zwykle życzliwego zięcia. Ale musimy dojeżdżać na każdą noc. Czuję się jak bezdomna, pakując do tor-by najpotrzebniejsze rzeczy: leki, aparat do mierze-


domownicy zebrali się do wyjazdu, a ja nie chcia-łam. Zostałam sama na noc. Cały czas miałam na-dzieję, że zacznie opadać. Wodę miałam w butach a jeszcze nie wierzyłam. Ale przyjechał po mnie zięć i musiałam wsiąść do samochodu i odjechać z domu. Korzystamy do dziś z serdecznej gościn-ności córki i zięcia ofiarowanej nam z całego serca. Po tygodniu wróciłam do domu. Błotnisty szlam na podłodze, mokre ściany, meble i różne inne rzeczy, okropny obraz. Zaczęło się sprzątanie, sprzątanie, sprzątanie… Potem zrywanie podłóg, paneli, wy-noszenie… Ogrom pracy. W tym miejscu chcia-łam przypomnieć przysłowie: „prawdziwych przy-jaciół poznajemy w biedzie”. Takim wspaniałym, życzliwym sąsiadem okazał się p. Jacek Błaszczyk. Sypał piasek do worków i układał wraz ze straża-kami wokół domu, aby opóźnić wejście wody do domu. Pomoc świadczył również przy czyszczeniu podłóg, zbierając szlam specjalnym sprzętem przy-wiezionym z USA. Nawet odjeżdżając z domu na noc byliśmy spokojni, bo sąsiad czuwa… Jesteśmy mu wdzięczni. Wiele uznania mam dla młodych ludzi. To normalne, że wnukowie pomagają bab-ci, a szczególnie w takim nieszczęściu jak powódź. Przemek pomagał w nocy pakować co lepsze rzeczy i wynosił na strych, zanim woda weszła do domu. Natomiast Łukasz z kolegami Pawłem Żurkiem i Marcinem Makuchem, wynosili rzeczy z mieszka-nia już po opadnięciu wody, zrywali podłogi, pane-le, deski, legary i wyrzucali przez okno do ogródka. Przez wiele dni przychodził Paweł Żurek i pracował ciężko, to samo robił też Marcin Makuch. Potem skuwali zamokłe mury do wysokości zalanej wodą, bez żadnego wynagrodzenia. Jestem im bardzo wdzięczna. Ciężkie przeżycia spowodowały, że wy-

nia ciśnienia, ręczniki papierowe, grzebień, luster-ko i coś tam jeszcze… Prześladują mnie wtedy dwa wspomnienia. Pierwsze, kiedy miałam wyjeżdżać do Kanady musiałam kilkakrotnie być w Krakowie, załatwiać różne sprawy. Za każdym razem bywałam w kościele Mariackim i tam zauważyłam jakąś dziw-ną postać, stojącą przy drzwiach: nieśmiało otwarta dłoń przyciśnięta do piersi, niby prosząc o wspar-cie i równocześnie wstydząc się tego. Twarz inteli-gentna i jakby znajoma. Za drugim razem podając jałmużnę mimo woli powiedziałam: niech Pan Bóg odmieni panu los – łzy nagle trysnęły mu z oczu a ja wybiegłam czym prędzej. Drugie prześladujące mnie wspomnienie to widok bezdomnego na ulicy w Montrealu w Kanadzie. Będąc w Kanadzie dużo podróżowałam z córkami mojego brata, zwiedzając ile można było zwiedzić w ciągu miesiąca, pozna-jąc obyczaje i wielu Polaków tam mieszkających. I właśnie w Montrealu stojąc na światłach, brata-nica pokazała mi bezdomnego, pchającego wó-zek ze swoim dobytkiem: walizką, torbami… Na całym świecie żyją różni ludzie, z różnych powo-dów znoszący swój los. Nie mogę pozbyć się tych wspomnień. Przejeżdżając codziennie trasę Dobie-sławice, Bejsce w pogodne wieczory mijamy jeden dom, gdzie zawsze wieczorem przed domem siedzą ludzie rozmawiając, a ja myślę wtedy: dobrze, że są ludzie nieświadomi nieszczęścia, jakie jest naszym udziałem. Nie muszą się martwić żeby dojechać do celu, bo i tak się zdarzyło, że późnym wieczorem samochód nam się zepsuł w drodze. Bywało też, że czułam się winna całemu nieszczęściu, prze-żyłam bardzo ciężkie chwile… Kiedy woda zalała ogrody sąsiadów i nasze podwórko do końca nie wierzyłam, że wejdzie do domu. Już była w domu,

Zalany dom państwa Staszkiewiczów na ul. Czystej. Fot. R. Stojek

Mieszkanie pani Stanisławy Staszkiewicz po powodzi. Fot. R. Stojek


daje mi się, że przeniosłam się w inny świat, taki pełen grozy, żalu i smutku. Trwa to już dwa mie-siące. Pewnego razu spotkał mnie pan Wójt, starał się mnie pocieszyć, powiedział o przewidzianej po-mocy, żeby tak bardzo się nie martwić. Jakoś zro-biło mi się odrobinę lepiej i choć nie ma jeszcze większej realizacji podniosłam się na duchu. Muszę również przyznać, że pani Wiesia Niedziela swoim anielskim głosem działa kojąco na nieszczęśliwców.

Powoli remontujemy. Ciężko jest tak żyć i trudno. Rozumiem wszystkich poszkodowanych w powo-dzi. Ogromnie wszystkim współczuję…

Cierpimy razem. Miejmy nadzieję, że jeszcze bę-dzie dobrze. Choć teraz tak trudno wskrzesić tę na-dzieję.

Stanisława Staszkiewicz

Lipiec 1910 r. – Koszyce w zaborze rosyjskim. Na granicy sotnie kozackie i wszechwładna „ochrana”, represje popowstaniowe – Gmina formalnie w Fili-powicach z siedzibą w Koszycach.

Tuż za Wisłą zabór austriacki – większe swobody i to zarówno w kultywowaniu polskości, nauce, kul-turze, sztuce, literaturze…

Do Koszyc docierają wieści zza kordonu granicz-nego a szczególnie z Tarnowa i Krakowa tak przecież bliskich niegdyś dla mieszkańców Koszyc miast.

Sekretarz Gminy Filipowice z siedzibą w Koszy-cach Józef Dudziński z niedawno poślubioną drugą żoną Stanisławą jadą do Krakowa – formalnie na zakupy dla małoletnich dzieci ale chcą wziąć udział w wielkiej uroczystości patriotycznej odsłonięcia Pomnika Grunwaldzkiego ufundowanego przez Jana Ignacego Paderewskiego głośnego w świecie pianisty i znaczącego polityka.

Uroczystość podniosła pełna patriotycznych za-chowań i uniesień a także łez płynących po twarzach szczególnie tych zza rosyjskiego kordonu graniczne-go. Trzeba wracać, ale wśród zakupów schowanych w pakunkach i pod ubraniem za podszewką świą-tecznego stroju Józefa – karta pocztowa o numerze

10526 z napisem „Pocztówka Jubileuszowa Grun-waldu 1410–1910”.

Jest podwójna:na pierwszej reprodukcja obrazu W. Kossaka „He-

roldowie Wielkiego Mistrza przed królem Jagiełłą z wezwaniem do bitwy”,

druga to reprodukcja jednego z cyklu obrazów wawelskich malowanych przez Tondosa „Sarkofag Jagiełły na Wawelu w Krakowie”.

Z boku purpurowy odcisk stempla Biały Orzeł w Koronie, Kraków 15 VII 1910.

Przechowywana wśród rodzinnych pamiątek przetrwała w doskonałym stanie – bo stanowiła pamiątkę wielkiej patriotycznej uroczystości, była przedmiotem do nauki historii dzieci Józefa i Stani-sławy a później pamiątką rodzinną dla syna Józefa – Władysława – nauczyciela i jego syna Jana, który ma ją komu przekazać bo jego syn Tomasz zna jej wartość emocjonalną i historyczną a z pewnością nauczy tego swojego syna Aleksandra.

W 600-lecie zwycięstwa grunwaldzkiego w Gaze-cie Koszyckiej pamiątka sprzed 100 lat.

By czas nie zaćmił i niepamięć.Redakcja

100-letnia perła z lamusa


GAZETA KOSZYCKA – członek Polskiego Stowarzyszenia Prasy Lokalnej�Redaguje Ryszard Stojek� Współpracują: Grażyna Sendal-Iwanicka, Stanisława Staszkiewicz, Iwona Wolna Biały, Małgorzata Ibek-Mocniak�Materiały i korespondencje prosimy przekazywać do Urzędu Gminy w Koszycach, ul� Elżbiety Łokietkówny 14, tel� (41) 3514048 w� 26,e-mail: promocja@koszyce�gmina�plGazeta Koszycka dostępna jest także na stronie: www�koszyce�gmina�pl Autorom honorariów nie płacimy� Sygn� akt: INs-Rej-Pr 7/95 Sąd Wojewódzki w Kiel-cach� Egzemplarz bezpłatny�

Skład: Jacek Stojek. Druk: Brzeska Oficyna Wydawnicza, Brzesko dla Agencji Reklamowej Enix, ul. Szewska 1, 28-520 Opatowiec, tel. 600 364 637, e-mail: [email protected]

W dniu 3 lipca 2010 o godz. 1600 został otwarty II ZJAZD RODZINY SŁOMCZYŃSKICH. Na to uroczyste spotkanie przybyli potomkowie Gabriela Słomczyńskie-go i jego żon: Bronisławy i Stanisławy.

Gabriel był Protoplastą Rodziny i Głową Rodu Słom-czyńskich z Koszyc.

Obecnością swą impre-zę uświetniły Nestorki Rodu: Czesława Słomczyńska – cór-ka Gabriela i Stanisławy oraz Józefa Słomczyńska – synowa Gabriela i Bronisławy. Nie-obecne z powodu niedomagań Teresa Słomczyńska i Daniela Słomczyńska (synowe Gabriela i Stanisławy) przekazały po-zdrowienia i wyrazy szacunku dla wszystkich obecnych.

Na spotkanie przybyła niemal cała Rodzina zamiesz-kała w kraju jak i za granicą. Rodzina Słomczyńskich liczy obecnie 88 osób w prostej linii i są to już cztery po-kolenia.

Najstarszy członek Rodziny obecny na Spotkaniu liczy sobie 89 lat, a najmłodszy obecny 15 miesięcy.

Gabriel Słomczyński

Uczestnicy zjazdu

Spotkanie takie jest wspaniałym i wzruszającym prze-życiem dla całej Rodziny i ma na celu podtrzymanie wię-zi rodzinnych co w dzisiejszych czasach, w dobie kom-puterów i internetu, jest szalenie ważne jako że rodzina powinna się znać osobiście, a nie tylko wirtualnie.

Poprzedni I Zjazdu Rodziny Słomczyńskich odbył się w dniu 27 czerwca 2002, w tym samym miejscu w Koszy-cach w Restauracji „JOKER”.

Całością zagadnień związanych z organizacją I i II Zjazdu zajmował się Marcin Słomczyński – Kronikarz Rodziny Słomczyńskich. Spotkanie przebiegło w bardzo miłej i rodzinnej atmosferze. W czasie II Zjazdu Rodziny Słomczyńskich ustalono, że kolejne Zjazdy Rodzinne od-bywać się będą co pięć lat i następny ustalono na 2015 r.

Kronikarz Rodzinny Marcin Słomczyński

II Zjazd Rodziny Słomczyńskich

ISSN 1234-0952 KOSZYCKANr 3 (49) WIADOMOŚCI GMINNE sierpień 2010 GAZETA KOSZYCKA ISSN 1234-0952...

Documents

Transcript of ISSN 1234-0952 KOSZYCKANr 3 (49) WIADOMOŚCI GMINNE sierpień 2010 GAZETA KOSZYCKA ISSN 1234-0952...