Irlandia

Irlandzki elementarz

1

O krajuZnajdująca się w Europie Zachodniej Republika Irlandii położona jest na wyspie o tej samej nazwie i zajmuje około 83 proc. jej powierzchni. Administracyjnie kraj podzielony jest na 26 hrabstw. Zajmuje obszar 70.283 km², który zamieszkuje 4,58 mln osób (według ostatniego spisu z 2011 r.). Stolicą Irlandii i jej największym miastem jest Dublin, liczący blisko 1,2 mln mieszkańców. Pozostałe większe miasta Irlandii to: Cork (119 tys. mieszkańców), Galway (72 tys.), Limerick (53 tys.) i Waterford (46 tys.). Językiem urzędowym jest angielski i irlandzki (gaelicki), którym na co dzień posługuje się niespełna 100 tys. mieszkańców. Od 1 stycznia 2002 r. obowiązującą w kraju walutą jest euro.

2


Ustrój politycznyRepublika Irlandii jest demokracją parlamentarną. W 1921 r. uzyskała niepodległość od Wielkiej Brytanii. W skład Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii wchodzi jednak sześć hrabstw, położonych na północy i północnym wschodzie wyspy, stanowiących Irlandię Północną.Głową Republiki Irlandii jest prezydent, wybierany w bezpośrednich wyborach na 7-letnią kadencję (prezydentura jednej osoby może trwać maksymalnie dwie kadencje). Prezydent nie sprawuje żadnych funkcji wykonawczych, jego obowiązkiem jest stanie na straży konstytucji oraz oficjalne reprezentowanie kraju. Od 11 listopada 2011 r. prezydentem Irlandii jest Michael Daniel Higgins. Wcześniej funkcję tę pełniła przez dwie kadencje Mary McAleese.

3


4


Irlandzki parlament stanowią dwie izby: niższa Izba Reprezentantów – Dáil Éireann, w której zasiada 166 posłów i która odpowiedzialna jest za uchwalanie ustaw – oraz wyższa Izba Senatu – Seanad Éireann, którą tworzy 60 członków i która pełni głównie rolę doradczą. Zgodnie z prawem wybory do parlamentu nie mogą się odbywać rzadziej niż co 5 lat. Premier może jednak w każdej chwili rozwiązać parlament i rozpisać nowe wybory. W ostatnich przedterminowych wyborach parlamentarnych, które odbyły się 25 lutego 2011 r., w Izbie Reprezentantów znalazło się pięć partii politycznych: Fina Gael (wprowadziła 76 posłów), Partia Pracy (37), Partia Republikańska (20), Sinn Fein (14) i Sojusz Zjednoczonej Lewicy (5), oraz 14 posłów niezrzeszonych (niezależnych).Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na którego czele stoi premier mianowany przez prezydenta na wniosek izby niższej parlamentu. Od 9 marca 2011 r. premierem Irlandii jest Enda Kenny (lider Fina Gael), stojący na czele koalicyjnego rządu Fina Gael i Partii Pracy. Poprzednio funkcję premiera sprawował Brian Cowen (z Fianna Fail).

5


Od 9 marca 2011 r. premierem Irlandii jest Enda Kenny (lider Fina Gael), stojący na czele koalicyjnego rządu Fina Gael i Partii Pracy. Poprzednio funkcję premiera sprawował Brian Cowen (z Fianna Fail).

W Irlandii obowiązuje system prawny oparty na prawie zwyczajowym (Common Law) oraz ustawodawstwie przyjętym przez parlament.

6


Od 1973 r. Republika Irlandii jest członkiem Unii Europejskiej. Należy także do ONZ, OBWE i OECD. Aktywnie działa m.in. w WTO, FAO i UNIDO.

Przynależność do międzynarodowych organizacji

7

Co warto wiedzieć o gospodarceIrlandia jest pierwszym krajem, któremu udało się wyjść spod kurateli KE, EBC i MFW. Od tej pory samodzielnie finansuje swoje wydatki, emitując obligacje na międzynarodowym rynku. Irlandzki rząd chcąc zademonstrować światu siłę krajowej gospodarki zdecydował, że Irlandia powróci na rynki finansowe bez dodatkowej elastycznej linii kredytowej oferowanej przez MFW. Nadal jednak to czwarty najbardziej zadłużony kraj Unii Europejskiej, po Grecji, Włoszech i Portugalii.

PKBZ danych irlandzkiego Centralnego Urzędu Statystycznego (Central Statistics Office – CSO) wynika, że w 2013 r. dochód narodowy Irlandii zmniejszył się o 0,3 proc. Główną przyczyną były bardzo złe wyniki gospodarki irlandzkiej w ostatnim kwartale 2013 r. – PKB obniżył się wówczas o 2,3 proc. w porównaniu z III kwartałem. Pogorszenie tych wyników eksperci tłumaczą osłabieniem eksportu – głównego czynnika dotychczasowego wzrostu irlandzkiej gospodarki. Jako główną przyczynę podają spadek sprzedaży farmaceutyków, produkowanych w Irlandii przez międzynarodowe koncerny. Na część z nich wygasła ochrona patentowa, co zwiększyło popyt na produkowane w innych krajach tańsze zamienniki. Nie bez znaczenia dla pogorszenia się wyników irlandzkiej gospodarki są także zmniejszające się spożycie indywidualne i wydatki rządowe.

8

Co warto wiedzieć o gospodarce

Według danych CSO wartość irlandzkiego eksportu w 2013 r. wyniosła 86.890 mln euro, to o 5,2 proc. mniej niż w 2012 r. Import zwiększył się zaś o 1,0 proc. i wyniósł 49.635 mln euro. Nadwyżka obrotów handlu zagranicznego wyniosła 37.255 mln euro, czyli o 12,4 proc. mniej niż 2012 r. (To także najniższy wynik od 2008 r.). Spadek eksportu w połączeniu z niską konsumpcją indywidualną i ograniczonymi wydatkami publicznymi spowodował zmniejszenie produkcji przemysłowej. W 2013 r. zmniejszyła się ona o 2,2 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem. Szczególnie złe wyniki odnotowano w I półroczu, kiedy produkcja obniżyła się o 3,2 proc. w I kwartale oraz o 2,9 proc. w II kwartale. W drugiej połowie roku spadek produkcji był mniejszy, bo o 1,4 proc. w III kwartale i o 0,6 proc. w IV kwartale.

9


Rynek pracyZnacząca poprawę odnotowano natomiast na rynku pracy. Według wstępnych danych CSO w styczniu 2014 r. zarejestrowanych było 399.630 osób pobierających różne zasiłki dla bezrobotnych. Wśród nich było 329.929 obywateli Irlandii oraz 69.701 obywateli innych krajów. Wśród tych ostatnich dominowali obywatele Unii Europejskiej (58.346 osoby), głównie z nowych krajów członkowskich UE (39.263 osób) i Zjednoczonego Królestwa (15.253 osób). Dane te potwierdzają, obserwowany od dwóch lat, pozytywny trend zmniejszania się liczby osób pobierających zasiłki i poprawiania się sytuacji na rynku pracy. Obecne wyniki są najlepsze od lipca 2009 r., ale też trzeba pamiętać, że duży wpływ na obniżenie bezrobocia miała masowa emigracja Irlandczyków za pracą.

10


11


Wśród bezrobotnych w Irlandii wysoki odsetek stanowią osoby pozostające bez pracy dłużej niż rok – w styczniu 2014 r. było ich 181.326, co stanowi 45,4 proc. ogółu pobierających zasiłki dla bezrobotnych. W porównaniu ze styczniem 2013 r. liczba tych bezrobotnych zmniejszyła się o 8.531, czyli o 4,5 proc.Osoby zarejestrowane w Live Register i pobierające zasiłki stanowiły w styczniu 2014 r. 12,3 proc. ogółu zatrudnionych. Wskaźnik ten nie jest jednak oficjalnym miernikiem bezrobocia, ponieważ uwzględnia też osoby pracujące niepełnym wymiarze (do 3 dni w tygodniu) i jednocześnie pobierające zasiłki. Oficjalny wskaźnik bezrobocia publikowany jest przez CSO kwartalnie. Według ostatnich danych bezrobocie w Irlandii w ciągu 2013 r. sukcesywnie się obniżało: I kwartale wynosiło 13,8 proc. w II kwartale – 13,6 proc., w III kwartale – 12,8 proc., a w IV kwartale spadło do 12,1 proc. CSO szacuje, że w 2013 r. średnia stopa bezrobocia w Irlandii wyniosła 13,1 proc. (w 2012 r. – 14,7 proc.).

12


Sprzedaż detalicznaPoprawa sytuacji na rynku pracy w 2013 r. jednak nie przełożyła się na odwrócenie trendu w sprzedaży detalicznej, chociaż notowane w tym sektorze spadki były mniejsze niż w poprzednich latach. Według CSO w skali roku sprzedaż detaliczna obniżyła się w 2013 r. w ujęciu wartościowym o 0,2 proc., natomiast w ilościowym wzrosła o 0,7 proc. W 2012 r. sytuacja była znacznie gorsza, bo wskaźnik obniżył się o 0,7 proc. w ujęciu wartościowym i o 1,1 proc. w ujęciu ilościowym. Zdaniem analityków Centralnego Banku Irlandii obecne wyniki sprzedaży detalicznej są najlepsze od kilku lat. Badania przeprowadzone przez bank KBC oraz irlandzki Instytut Badań Społeczno-Ekonomicznych (ESRI) potwierdzają, że pod koniec 2013 r. nastąpiła zauważalna poprawa nastrojów wśród konsumentów, osiągając najlepszy wynik od sześciu lat.

Według wskaźnika opracowanego przez obie instytucje w grudniu 2013 r. nastroje irlandzkich konsumentów wzrosły do 79,8 punktów (w porównaniu z 49,8 pkt. w grudniu 2012 r.), a w styczniu 2014 r. do 84,6 punktów. Jest to najlepszy wynik od maja 2007 r. W dużej mierze przyczyniły się do tego obniżki cen, które rozpoczęły się przed świętami Bożego Narodzenia. Dobremu samopoczuciu konsumentów sprzyjały też coraz lepsze dane makroekonomiczne gospodarki irlandzkiej oraz wyjście kraju z programu wsparcia MFW, UE i EBC. Analitycy przestrzegają jednak przed nadmiernym optymizmem i przedwczesnym ogłaszaniem powrotu do stanu normalności, jeśli chodzi o popyt wewnętrzny. Ich zdaniem będzie to długa droga, a obecne symptomy są oznaką stopniowego odreagowania najgorszego okresu kryzysu.

13


14


InflacjaW 2013 r. inflacja CPI (Consumer Price Index – CPI) wyniosła 0,5% (w ujęciu rok do roku) i należała do najniższych w krajach Unii Europejskiej. Natomiast inflacja HICP (Harmonised Index of Consumer Prices) mierzona wskaźnikiem cen detalicznych – nie uwzględnia m.in. wpływu zmian kosztów kredytów hipotecznych – w skali roku zwiększyła się o 0,5 proc. Dla porównania w roku 2012 inflacja CPI kształtowała się na poziomie 1,7 proc., a HICP 2,0 proc.Według danych Eurostatu w grudniu 2013 r. najniższą inflację HICP w Unii Europejskiej zanotowano w Grecji (-0,9 proc.), a najwyższy wzrost cen detalicznych w tym czasie miał miejsce w Rumunii (3,2 proc.), Estonii (3,2 proc.), Zjednoczonym Królestwie (2,6 proc.) i Chorwacji (2,3 proc.). W Polsce inflacja w grudniu 2013 r. wyniosła 0,8 proc. Średni wskaźnik HICP dla całej UE wyniósł 1,5 proc., a dla strefy Euro 1,4 proc.

15


FinanseRok 2013 był bardzo ważny dla Irlandii pod względem odzyskania pełnej kontroli nad finansami kraju lub – jak mówili niektórzy irlandzcy politycy – pełnej suwerenności ekonomicznej. 15 grudnia kraj wyszedł z trzyletniego programu ratunkowego, administrowanego przez Komisję Europejską, Europejski Bank Centralny i Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Pakiet pomocowy dla Irlandii, wraz z funduszami na rekapitalizację banków i pożyczkami dwustronnymi, wyniósł 85 mld euro.Irlandia jest pierwszym krajem, któremu udało się wyjść spod kurateli KE, EBC i MFW. Od tej pory samodzielnie finansuje swoje wydatki, emitując obligacje na międzynarodowym rynku. Dodatkowo irlandzki rząd chcąc zademonstrować światu siłę krajowej gospodarki zdecydował, że Irlandia powróci na rynki finansowe bez dodatkowej elastycznej linii kredytowej oferowanej przez MFW.

Przeprowadzona na początku stycznia 2014 r. emisja 10-letnich obligacji Irlandii spotkała się ze sporym zainteresowaniem inwestorów. Rentowność papierów dłużnych spadła do 3,34 proc., co jest znakomitym wynikiem w porównaniu do 15 proc. w szczytowym momencie kryzysu. Zainteresowanie obligacjami irlandzkimi było czterokrotnie większe niż oferta, dzięki czemu kraj zapewnił sobie finansowanie na najbliższe miesiące na korzystnych warunkach.Budżet na 2013 r. był szóstym z rzędu budżetem recesyjnym. Warunki umowy z KE, EBC i MFW zobowiązywały ten kraj do dokonania kolejnych cięć w wydatkach publicznych o 2.250 mln euro oraz podwyżki podatków o 1.250 mln euro. Rząd Irlandii zmuszony był znaleźć oszczędności na kwotę 3,5 mld euro.Według szacunków irlandzkiego Ministerstwa Finansów w 2013 r. deficyt budżetowy kraju obniżył się do 7,3 proc. PKB.

16


Dla porównania w 2012 r. kształtował się na poziomie 8,2 proc., a w 2011 r. – 13,1 proc. Przewiduje się, że w kolejnych latach kondycja finansów państwa będzie się poprawiała: w 2014 r. deficyt budżetowy ma wynieść 4,8 proc., w 2015 r. 2,9 proc., a w 2016 r. 2,4 proc. Nadal jednak wzrasta dług publiczny, którego wysokość na koniec 2013 r. szacuje się na poziomie 121,4 proc. PKB (w 2012 r. wskaźnik ten wyniósł 117,4 proc). Przewiduje się, że w kolejnych latach zadłużenie rządu zacznie powoli spadać. W 2014 r. ma wynieść 120,0 proc. PKB, w 2015 r. 118,4 proc., a w 2016 r. 114,6 proc. Dziś Irlandia jest czwartym najbardziej zadłużonym krajem Unii Europejskiej, po Grecji, Włoszech i Portugalii. Warto jednak podkreślić, że około jedna trzecia długu publicznego Irlandii powstała w związku z koniecznością ratowania systemu bankowego.

17


18


PrognozyWedług prognoz różnych instytucji od 2014 r. gospodarka irlandzka ma rozwijać się znacznie szybciej niż obecnie. Centralny Bank Irlandii w swoim najnowszym raporcie, opublikowanym 3 października 2014 r. przewiduje, że PKB Irlandii w 2014 r. wzrośnie o 4,5 proc., a w 2015 r. o 3,4 proc. Ostrożniejsza w prognozowaniu jest Komisja Europejska, która szacuje wzrost o 1,8 proc. w 2014 r. i o 2,9 proc. w kolejnym roku. Oczekiwana jest także poprawa na rynku pracy – w 2014 r. bezrobocie ma wynieść 11,1 proc., a na koniec 2015 spaść do 10,3 proc. Analitycy spodziewają się także bardzo niskiej inflacji CPI w Irlandii – w granicach 0,4 proc.Zdaniem ekspertów Centralnego Banku Irlandii szybszy wzrost irlandzkiego dochodu narodowego będzie następstwem rosnących nakładów inwestycyjnych oraz przełamania trendu w zakresie konsumpcji indywidualnej.

Po długim okresie spadków, w 2014 r. konsumpcja ma wzrosnąć o 1,4 proc., a w kolejnym roku o 1,6 proc. Eksport w 2014 r. ma się zwiększyć w stosunku do 2013 r. o 7,3 proc. Wynikać to będzie m.in. z poprawy koniunktury gospodarczej u największych odbiorców towarów irlandzkich. Dzięki temu eksport ponownie stanie się głównym czynnikiem wzrostu irlandzkiej gospodarki.Z punktu widzenia interesów zagranicznych, w tym również polskich eksporterów sprzedających swoje towary do Irlandii, istotny jest prognozowany poziom irlandzkiego importu. Według irlandzkiego banku centralnego w 2014 r. import wzrośnie o 6,3 proc., a w kolejnym roku o 4,8 proc. Źródło:Monthly Economic Bulletin, Department of Finance, February 2014Central Bank of Ireland, Quarterly Bulletin 1/2014, 29 January 2014Central Statistics Office – CSO

19


20

ABC biznesu

21

ABC biznesu

Odnosząc dopuszczalne w Irlandii formy prawne działalności gospodarczej do polskiej klasyfikacji, można wyróżnić:

• jednoosobową działalność gospodarczą (sole trader);

• spółki osobowe: jawną (partnership) i komandytową (limited partnership);

• spółki kapitałowe: prywatną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (private limited liability, Ltd.) i publiczną spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, spółkę akcyjną (public limited liability, PLC, Corporation – SA).

22

ABC biznesu

Spółki osoboweSpółki osobowe powołuje się poprzez sporządzenie umowy spółki (Articles of association) oraz dopełnienie różnych formalności. Szczegółowe regulacje dotyczące utworzenia tych spółek znajdują się w Ustawie o spółkach osobowych z 1890 r. z późniejszymi zmianami (Partnership Act 1890).Spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej. Ich szczególną cechą jest nieograniczona i solidarna odpowiedzialność wspólników (może być to np. spółka rodzinna), co w praktyce oznacza całkowite zaufanie do partnerów biznesowych.Spółką zarządzają wspólnicy, zakładana jest na czas określony w umowie. Może być również rozwiązana wcześniej – w przypadku rezygnacji wspólnika, lub sprzedana – wymagana jest zgoda wszystkich wspólników.

Zalety:• rozłożone ryzyko• uproszczona księgowość

Wady: • nieograniczona i solidarna odpowiedzialność za zobowiązania firmy • wyższe niż w przypadku spółek kapitałowych opodatkowanie, według stawek dla podatków od dochodów osobistych (Personal Income Tax – PIT)

23

ABC biznesu

24

ABC biznesu

Spółki kapitałoweSpółki kapitałowe powołuje się poprzez sporządzenie aktu założycielskiego spółki (Memorandum of association), statutu spółki oraz dopełnienie różnych formalności. Szczegółowe regulacje dotyczące utworzenia tych spółek znajdują się w Ustawie o spółkach kapitałowych z 1963 r. z późniejszymi zmianami (Companies Act 1963).Prywatna spółka z o.o. Dla polskiego przedsiębiorcy w praktyce dostępną jest prywatna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Ltd.). Spółka ta, należąc do spółek kapitałowych, posiada własną osobowość prawną. Jej założenie oznacza, iż odpowiedzialność wspólników za wszelkie zobowiązania spółki jest ograniczona do wysokości posiadanych udziałów. Minimalna liczba wspólników to jedna osoba, maksymalna – 50 osób.

Zakładając prywatną spółkę z o.o. należy pamiętać, że w nazwie musi pojawić się słowo „Limited” lub jego skrót w postaci „Ltd”. Spółka z o.o. ma obowiązek publicznego ujawniania kont bankowych, a także do przekazywania sprawozdania rocznego do Krajowego Rejestru Spółek (Companies Registration Office, CRO).Posiada swój statut i umowę. Umowa spółki powinna zawierać informacje dotyczące nazwy, przedmiotu działalności spółki, a także wielkości i rodzaju udziałów. Natomiast w statucie powinny znaleźć się informacje dotyczące wewnętrznej organizacji spółki, w tym sposób powoływania i odwoływania dyrektorów, przebiegu zgromadzenia itp. Spółka z o.o. powinna posiadać co najmniej dwóch dyrektorów, a jeden z nich powinien być rezydentem podatkowym w Irlandii. Można tego uniknąć wykupując ubezpieczenie, które zwalnia z wymogu bycia rezydentem. Ubezpieczenie, tzw. bond, kosztuje ok. 1.600 EUR i jest ważne 2 lata. Kopię ubezpieczenia, potwierdzoną notarialnie, należy złożyć w Krajowym Rejestrze Spółek (CRO). Spółka powinna mieć również sekretarza, którym najczęściej jest jeden z dyrektorów.

25

ABC biznesu

Kopię ubezpieczenia, potwierdzoną notarialnie, należy złożyć w Krajowym Rejestrze Spółek (CRO). Spółka powinna mieć również sekretarza, którym najczęściej jest jeden z dyrektorów.Spółka musi też dokonać rejestracji na potrzeby VAT. Jej dochody są opodatkowane podatkiem od osób prawnych/spółek (Corporate Income Tax – CIT).Ze względu na niską stawkę podatku CIT, ograniczoną odpowiedzialność wspólników, a także brak w praktyce wymogów w odniesieniu do kapitału zakładowego, ta forma działalności jest najczęściej wybieraną przez irlandzkich przedsiębiorców.Spółki kapitałowe ustają w wyniku likwidacji (upadłości) lub rozwiązania umowy.

26

ABC biznesu

Zalety:• niższe ryzyko – odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do wysokości udziałów/akcji• niższe niż w przypadku innych form działalności gospodarczej opodatkowanie, podlegają podatkowi dochodowemu od spółek (Corporate Income Tax – CIT)

Wady: • wyższe koszty założenia działalności • wyższe koszty organizacyjne i administracyjne • konieczność wypłaty dywidendy

27

ABC biznesu

28

ABC biznesu

Rejestracja firmPierwszą czynnością przedsiębiorcy w zakresie zgłoszeń swojej działalności do irlandzkich instytucji jest wybór i rejestracja nazwy firmy (w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej nadanie nazwy nie jest obowiązkowe).Nazwę należy zarejestrować w Krajowym Rejestrze Spółek (Companies Registration Office – CRO: www.cro.ie). Odpowiedni formularz można wypełnić i wysłać online na stronie www.core.ie lub przesłać tradycyjną pocztą. Uwaga! Opcja online jest o połowę tańsza.Aby wniosek o rejestrację nie został odrzucony, należy upewnić się czy nie istnieje już podmiot o tej samej nazwie. Można to sprawdzić www.cro.ie/search/.

29

ABC biznesu

Jednoosobowa działalność gospodarcza – sole trader

Jeśli przedsiębiorca rozpoczynający jednoosobową działalność gospodarczą zdecydował się nadać nazwę swojej firmie, musi ją zarejestrować, wypełniając i wysyłając formularz RBN1 (Registration of Business Name 1) oraz uregulować należną opłatę.

Spółki osobowe – spółka jawna – partnership i spółka komandytowa – limited partnership

Jeśli przedsiębiorca zdecydował się na założenie spółki osobowej, aby dokonać jej rejestracji musi wypełnić i wysłać formularz RBN1A (Registration of Business Name 1A) oraz uregulować opłatę.

30

ABC biznesu

Spółki kapitałowe – prywatna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – private limited company (Ltd.) oraz publiczna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka akcyjna – public limited company (plc, corporation – SA)

Jeśli przedsiębiorca zdecydował się na założenie spółki kapitałowej, aby dokonać jej rejestracji musi wypełnić i wysłać formularz RBN1B (Registration of Business Name 1B) oraz uregulować opłatę.

31

ABC biznesu

Rejestracja w urzędzie skarbowym

Drugą czynnością przedsiębiorcy rozpoczynającego własną działalność gospodarczą jest jej rejestracja w Urzędzie Skarbowym (Revenue Commisioners: www.revenue.ie). W tym celu musi wypełnić jeden formularz, który służy zarówno do rejestracji na potrzeby podatku dochodowego (PIT lub CIT), podatku VAT (jeśli firma będzie go płacić) i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy (PAYE) oraz ubezpieczenie społeczne (PRSI) swoich pracowników.W przypadku branży budowlanej, przetwórstwa żywności oraz leśnictwa dodatkowo należy wypełnić formularz RCT (Relevant Contract Tax). Szczegóły dostępne są na stronie: www.revenue.ie.

W zależności od formy prawnej, którą wybierze przedsiębiorca, należy wypełnić i wysłać jeden z poniższych formularzy:

• formularz TR 1 (FORM TR1) w przypadku osób fizycznych i spółek osobowych• formularz TR 2 (FORM TR2) w przypadku spółek kapitałowych

Formularze można wysłać pocztą lub online przez stronę www.ros.ie32

ABC biznesu

33

ABC biznesu

Wybór rodzaju ubezpieczenia

W zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej przedsiębiorca powinien rozważyć i dobrać odpowiednie ubezpieczenie (pomocne mogą być informacje na stronie: www.enterpriseboards.ie):

• OC• pracownicze• szkody majątkowe / utracone korzyści• komunikacyjne•inne – dodatkowe

34

ABC biznesu

Otwarcie konta bankowego

Spółka musi mieć swoje odrębne firmowe konto bankowe. W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej ten wymóg często jest pomijany. Brak wydzielonego konta biznesowego znacznie utrudnia śledzenie przepływów gotówkowych firmy, a w konsekwencji uniemożliwia bieżące analizowanie jej sytuacji ekonomicznej. Takie zaniedbanie może doprowadzić do niewypłacalności i w efekcie do bankructwa.Warto rozważyć założenie dodatkowego konta depozytowego, na którym odkładane byłyby miesięcznie zaliczki na poczet podatku dochodowego. Podlegając obowiązkowi rozliczenia się z Urzędem podatkowym raz w roku, trzeba się wykazać dużą dyscypliną, aby zebrać środki należne urzędowi z tytułu odprowadzanych podatków. Dodatkowe konto depozytowe może pomóc w zebraniu na czas wymaganej kwoty.

Wybierając bank, warto prześledzić dostępne na rynku oferty. Irlandzkie banki prześcigają się w walce o klienta, niektóre oferują bardzo preferencyjne warunki otwarcia i utrzymania konta bankowego dla osób rozpoczynających biznes. Kilka banków chcąc dotrzeć do polskiego klienta, prowadzi obsługę także w języku polskim.Przy wyborze banku warto mieć na uwadze rodzaj operacji finansowych, które będą dominować w nowo otwartym biznesie, by pod tym kątem dobrać usługi bankowe, a także rozważyć dostępność usługi online, która przyspiesza realizację płatności i przelewów oraz umożliwia całodobową kontrolę stanu konta.

35

ABC biznesu

36

ABC biznesu

W ostatnim czasie Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Dublinie odnotował przypadki wyłudzeń i oszustw, których ofiarami padli polscy przedsiębiorcy. WPHI przygotował więc krótki poradnik, jak się ustrzec przed nieuczciwymi kontrahentami z Irlandii.

Możliwe działania oszustów:• ogłoszenia na dedykowanych portalach internetowych, np. agrotechnicznych i budowlanych (dotyczące sprzedaży traktorów, maszyn rolniczych, budowlanych i drogowych), samochodowych (dotyczące sprzedaży używanych i nowych samochodów) oraz poświęconych elektronice, a także zawierające ofert pracy. Takie ogłoszenia mogą okazać się oszustwami

Uwaga na nieuczciwych kontrahentów!

• fałszywe strony internetowe nieistniejących firm spedycyjnych, przewozowych czy ubezpieczeniowych• podszywanie się pod istniejące przedsiębiorstwa, poprzez kierowanie do fałszywych stron internetowych

Na co zwracać uwagę, nawiązując kontakt z nową firmą w Irlandii:

• nie polegać tylko na komunikacji telefonicznej lub elektronicznej• poznać partnera handlowego osobiście oraz potwierdzić lokalizację jego firmy• sprawdzać rejestracje domen (adresów e-mail i stron www) – egzotyczna lokalizacja domeny w przypadku firmy zarejestrowanej w Irlandii powinna wzbudzić nieufność

37

ABC biznesu

Jak i gdzie sprawdzać wiarygodność partnera biznesowego w Irlandii:

• w Companies Registration Office (www.cro.ie) – odpowiednik polskiego Krajowego Rejestru Sądowego – można sprawdzić czy potencjalny kontrahent ma zarejestrowaną działalność. Obowiązek rejestracyjny dotyczy części spółek oraz innych podmiotów posiadających osobowość prawną. Rejestr CRO pozwala także wyszukiwać podmioty w likwidacji. Podstawowe informacje są bezpłatne, jednak szczegółowe sprawozdania finansowe dostępne są za niewielką opłatą (raport można zamówić i opłacić także online)• powszechnie stosowaną metodą sprawdzania wiarygodności partnera biznesowego jest zamówienie raportu o danej firmie w wyspecjalizowanej wywiadowni gospodarczej, np. Dun & Bradstreet (www.dnb.com). Można też poprosić partnera o przedstawienie referencji lub listy klientów, z którymi współpracuje

38

ABC biznesu

• w lokalnej izbie handlowej można sprawdzić, czy dana firma rzeczywiście prowadzi działalność na deklarowanym przez siebie terenie (dane kontaktowe irlandzkich izb handlowych znajdują się na stronie www.dublin.trade.gov.pl)• na stronie: www.revenue.ie/en/press/defaulters/index.html, gdzie znajduje się lista podmiotów zalegających z podatkami, można sprawdzić czy potencjalny partner biznesowy nie ma takich zaległości• na stronie www.stubbsgazette.ie, prowadzonej przez firmę Stubbs Gazette, lub stronie internetowej sądów www.courts.ie w Dzienniku Spraw można sprawdzić listę dłużników, która informuje o wszelkich zaległościach oraz ewentualnych postępowaniach sądowych z wyznaczonym terminem rozprawy włącznie• o procesach sądowych firm informują również ogólnokrajowe dzienniki, np. „Irish Examiner”, „Irish Independent”

39

ABC biznesu

• informacje o bankructwach i toczących się postępowaniach windykacyjnych wobec firm można także znaleźć w oficjalnym biuletynie informacyjnym (www.irisoifigiuil.ie) – firmy mają bowiem obowiązek publikacji takich postępowań• formą zabezpieczenia towaru i należności jest wykupienie odpowiedniej polisy, która w przypadku oszustwa pozwoli odzyskać towar lub pieniądze• warto też szczegółowo analizować dokumenty, otrzymywane od kontrahenta i porównywać je z raportami z wywiadowni. Oszustów podszywających się pod istniejące i dobrze prosperujące firmy mogą zdradzić drobne szczegóły, np. inny niż w prawdziwej firmie numer telefonu, adres mailowy lub adres firmy

40

ABC biznesu

Co może zrobić ofiara oszustwa?

• przede wszystkim zgłosić ten fakt na najbliższym posterunku Policji (w Polsce), dołączając do zgłoszenia korespondencję i wszelkie dokumenty, związane z nieuczciwym kontrahentem• dodatkowo zatrudnić kancelarię prawną lub specjalistyczną firmę, działające zarówno w Polsce, jak i w Irlandii, które zajmą się odzyskaniem należności

41

ABC biznesu

42

ABC biznesu

Świadczenie usługOd 1 stycznia 2006 r. w Irlandii obowiązuje zasada objęcia wszystkich zatrudnionych na miejscowym rynku, irlandzkim systemem wynagrodzeń (Irish payroll). W praktyce oznacza to konieczność zarejestrowania działalności gospodarczej w Irlandii przez każdą firmę zatrudniającą pracownikόw na miejscowym rynku.W Irlandii przepisy unijnej Dyrektywy 96/71/EC są interpretowane w ten sposób, że kraj przyjmujący może rozciągnąć na pracownikόw przyjezdnych swoje przepisy w zakresie prawa pracy, ze wszystkimi tego konsekwencjami. Przepisy te nie dotyczą zatrudnienia na dwa miesiące, ale firma i tak musi zarejestrować się pod względem płatności podatku VAT

Wymogi dotyczące wybranych branż

Budownictwo

• safe pass – to jednodniowe szkolenie z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, potwierdzone imiennym zaświadczeniem. Jest obowiązkowe dla wszystkich pracowników sektora budowlanego, mających styczność z placem budowy. Zgodnie z prawem pracodawca powinien pokryć koszty takiego szkolenia (więcej informacji na stronie Urzędu ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Pracy – Health and Safety Authority, HSA – www.hsa.ie

43

ABC biznesu

• stawki branżowe – minimalna stawka wynagrodzenia w Irlandii wynosi obecnie 8,65 EUR na godzinę. W budownictwie obowiązują jednak stawki branżowe, wynegocjowane w porozumieniach zawartych przez pracowników i pracodawców, które dzięki rejestracji w Sądzie Pracy stają się powszechnie obowiązującymi. Są to tzw. stawki REA (Registered Employment Agreements). Przykładowo stawka robotnika budowlanego wynosi 17,61 EUR na godzinę, a rzemieślnika 18,15 EUR na godzinę (więcej informacji na stronie Sądu Pracy – Labour Court – www.labourcourt.ie)• karta C2 – podwykonawca w branży budowlanej musi uzyskać Certyfikat Autoryzacji Podwykonawcy (Subcontractors Certificate of Authorisation), czyli tzw. kartę C2. Wydaje ją Urząd Skarbowy (Revenue Commissioners). Bez karty C2 wykonawca przekazuje podwykonawcy jedynie 65% należnej kwoty z każdej faktury, pozostałe 35% kwoty jest zatrzymywane jako podatek kontraktowy (Relevant Contract Tax – RCT). Aby uzyskać kartę C2 należy złożyć wniosek na formularzach RCT5 i PC5a (o wydanie karty ze zdjęciem). Podwykonawca i wykonawca wypełniają także formularz RCT1

44

ABC biznesu

• związki zawodowe – mimo braku formalnego obowiązku w branży budowlanej przynależność do związków zawodowych jest powszechna i wynika z zawartych umów. Opłaty związane z członkostwem w związku to tzw. wpisowe – ok. 250 EUR oraz opłata członkowska – ok. 3 EUR na tydzień

Sektor żywności

• szczególną rolę w tej branży odgrywa Irlandzki Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (Food Safety Authority in Ireland – www.fsai.ie)• sektora dotyczą przepisy zawarte w Rozporządzeniu EC852/2004 (ujednolicone przepisy UE), które regulują kwestie przygotowania, przetwarzania, produkcji, pakowania, przechowywania, transportu, dystrybucji i sprzedaży żywności

45

ABC biznesu

• firma musi być zarejestrowana w lokalnej Radzie ds. Zdrowia (Health Board)• trzeba przestrzegać wytycznych Urzędu ds. Krajowych Standardów (National Standards Authority of Ireland – www.nsai.ie) w zakresie higieny w handlu detalicznym i hurtowym żywnością oraz higieny branży cateringowej• niezbędna jest znajomość Analizy Ryzyka i Kontroli Punktów Krytycznych (Health Analysis and Critical Control Points, HACCP)

46

ABC biznesu

47

ABC biznesu

Banki Irlandii usługi bankowe świadczy 55 licencjonowanych banków, z których większość ma swoją siedzibę w Centrum Międzynarodowych Usług Finansowych w Dublinie (International Financial Services Centre). Na rynku działają również dwa banki clearingowe. Największymi bankami w Irlandii są AIB, Bank of Ireland, National Irish Bank oraz Ulster Bank.Bank centralny pełni rolę zwierzchnią i nadzoruje pozostałe banki, odpowiada za przyznawanie licencji na prowadzenie usług bankowych.Uwaga! W Irlandii najpopularniejszymi formami płatności są czek oraz karta kredytowa. Niektórzy usługodawcy, np. linia lotnicza Ryanair prowadzi rezerwację biletów wyłącznie przez Internet przy użyciu karty kredytowej.

48

ABC biznesu

SamozatrudnienieTo najprostszy sposób zakładania działalności gospodarczej w Irlandii. Wszelkie formalności są tu ograniczone do minimum. Za zobowiązania firmy przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem. Nazwę firmy trzeba zarejestrować w CRO (Companies Registration Office – www.cro.ie), wypełniając formularz RBN1 (Registration of Business Name) – wysyłając go online zapłacimy 20 euro, składając osobiście – 40 euro. Następnie należy zarejestrować firmę w Urzędzie Skarbowym, wypełniając druk STR lub TR1. Formularze są dostępnę na stronie internetowej www.revenue.ie.Działalność gospodarcza jest rozliczana PIT-em raz na rok.

Irlandia

Law

Transcript of Irlandia