ARCTISAN strona 1

Instrukcja obsługi • polski

Inwertorowe urządzenie spawalnicze ARCTISAN

Przed rozpoczęciem pracy przy pomocy urządzenia zapoznaj się z tą instrukcją obsługi.

ARCTISAN strona 2

ARCTISAN strona 3

SPIS TREŚCI

1. WSTĘP............................................................................................................................51.1 Informacje wstępne ....................................................................................................51.2 Informacje o produkcie ...............................................................................................61.3 Bezpieczna eksploatacja............................................................................................6

2. PRZED ROZPOCZĘCIEM PRACY................................................................................102.1 Rozpakowanie..........................................................................................................102.2 Umieszczenie urządzenia ........................................................................................102.2.1 Umieszczenie spawarki .........................................................................................102.2.2 Podłączanie zasilania............................................................................................102.3 Kable spawalnicze i masowe....................................................................................112.4 Stosowanie przedłużaczy.........................................................................................112.5 Numer seryjny ..........................................................................................................112.6 Główne elementy urządzenia ...................................................................................122.7 Podłączanie zasilania...............................................................................................122.8 Elektrody ..................................................................................................................13

3. EKSPLOATACJA...........................................................................................................133.1 Metody spawania .....................................................................................................133.1.1 Spawanie elektrodami otulonymi (MMA) ...............................................................133.1.2 Spawanie TIG........................................................................................................133.2 Funkcje użytkowe.....................................................................................................133.3 Nastawianie parametrów..........................................................................................143.3.1 Spawanie elektrodami otulonymi (MMA) ...............................................................14Spawanie elektrodami otulonymi....................................................................................143.3.2 Spawanie DC TIG .................................................................................................15Uchwyty TIG...................................................................................................................16Ostrzenie elektrody ........................................................................................................16Gaz osłonowy.................................................................................................................17Instalacja butli z gazem..................................................................................................173.4 SPAWANIE ..............................................................................................................183.4.1 Zawsze sprawdź uziemienie..................................................................................183.4.2 Uwagi wstępne przed spawaniem. ........................................................................183.5 Przechowywanie ......................................................................................................19

4. KONSERWACJA ...........................................................................................................194.1 Codzienna konserwacja ...........................................................................................194.2 Numery części..........................................................................................................194.3 Usuwanie problemów...............................................................................................19

5. DANE TECHNICZNE I WARUNKI GWARANCJI...........................................................205.1 Dane techniczne serii urządzeń ARCTISAN ............................................................205.2 Warunki gwarancji ....................................................................................................205.3 Utylizacja zużytego urządzenia ................................................................................21

ARCTISAN strona 4

5.4 Deklaracja zgodności ...............................................................................................21ANEKS: INFORMACJA DLA POCZĄTUJĄCYCH SPAWACZY:..................................22A.Spawanie łukowe ręczne ............................................................................................22A1.2 Parametry spawania ..............................................................................................23Zajarzenie łuku...............................................................................................................24B.1 Spawanie TIG ..........................................................................................................25B.1. Charakterystyka metody .........................................................................................25B.1.2 Parametry spawania .............................................................................................25B.1.3 Podstawowe gazy ochronne .................................................................................26B.1.4 Elektrody nietopliwe. .............................................................................................27B.1.5 Materiał dodatkowy ...............................................................................................28B.1.6 Urządzenia do spawania TIG................................................................................28C. Technologia przygotowania złącza elektrodą otuloną................................................28C.1. Technologia przygotowania złącza spawanego metodą TIG..................................29Obróbka cieplna .............................................................................................................30

ARCTISAN strona 5

1. WSTĘP

1.1 INFORMACJE WSTĘPNEGratulujemy zakupienia spawarki ARCTISAN firmy MAGFORCE. Jeśli będzie ona właściwieużytkowana, okaże się bardzo wydajna i wymagająca minimum konserwacji.Niniejsza instrukcja została napisana tak aby ułatwić dokładne zrozumienie sposobu działaniaurządzenia oraz zasad jego bezpiecznej eksploatacji. W skład instrukcji wchodzą równieżinformacje na temat konserwacji i dane techniczne urządzenia. Przed pierwszym uruchomieniemlub konserwacją spawarki należy przeczytać całą instrukcję. Dodatkowych informacji na tematwyrobów szukajcie na stronach internetowych lub u dystrybutorów.

Zastrzegamy sobie prawo do wprowadzania zmian parametrów technicznych opisywanychproduktów.

Możliwość wystąpienia zagrożenia życia lub bezpieczeństwa pracy jest oznaczona w niniejszejinstrukcji symbolem:

Należy postępować zgodnie ze wszystkimi zawartymi w instrukcji zaleceniami i ostrzeżeniami.W czasie instalacji, eksploatacji oraz konserwacji urządzenia należy mieć na uwadze zaleceniadotyczące bezpieczeństwa pracy.

Ten produkt objęty jest ogólnoświatową gwarancją honorowaną przez naszą sieć sprzedaży.Aby zlokalizować naszego najbliższego dystrybutora skontaktuj się z naszym biurem pod numerem w Polsce085 7431768.

Instrukcja obsługi została stworzona tak by zapoznać Ciebie z poprawnym użytkowaniem urządzeniai możliwościami twojej nowej maszyny.Twoja satysfakcja z pracy tym urządzeniem i bezpieczeństwo użytkowania jest naszym podstawowymcelem.Dlatego postaraj się znaleźć czas na zapoznanie się z niniejszym dokumentem a przede wszystkimz rozdziałem dotyczącym bezpieczeństwa pracy.Dzięki tym punktom unikniesz potencjalnych zagrożeń które mogą zaistnieć w trakcie pracy tymproduktem.

Przeczytaj ze zrozumieniem tę całą instrukcję oraz zasady bezpieczeństwa użytkowania urządzeniaspawalniczego przed zainstalowaniem i uruchomieniem lub naprawą.Gdy żadna z zasad zawartych w niniejszym dokumencie nie będzie przestrzegana nasza firma niebierze odpowiedzialności za użytkowanie tego produktu przez jej operatora.

ARCTISAN strona 6

Instrukcja obsługi dla urządzenia spawarka Inwertorowa z serii ARCTISAN 160, 200

Wszystkie prawa zastrzeżone.

Kopiowanie tego dokumentu lub jego części bez pisemnego zezwolenia producenta jestzakazane.

Producent nie bierze odpowiedzialności za uszkodzenia i straty wynikłe z nie zapoznaniem sięz niniejszą instrukcją lub wykonaniem prac nie objętych tą instrukcją, czy też błędamiwynikłymi z zaniedbania, wypadku albo innej przyczyny.Data publikacji : kwiecień 04, 2009

Wypełnić w celu uaktywnienia gwarancji na zakupione urządzenie.

Gdzie wypełniono:...........................................

Data wypełnienia:.............................................

Numer seryjny urządzenia :........................

1.2 INFORMACJE O PRODUKCIEARCTISAN jest niewielką spawarką MMA zasilaną napięciem jednofazowym i przeznaczoną dozastosowań przemysłowych w warunkach terenowych i wykonywania wszelkiego rodzaju pracnaprawczych. Urządzenie produkowane jest w dwóch wersjach: 160A oraz 200A.ARCTISAN toleruje znaczne wahania napięcia zasilającego i tym samym doskonale nadaje się dopracy w terenie z wykorzystaniem agregatu prądotwórczego i długich przewodów zasilających.Konstrukcja urządzenia oparta jest na technice inwertorowej z wykorzystaniem tranzystorów IGBT.Urządzeń ARCTISAN można używać do spawania metodą TIG z zajarzaniem łuku przezpocieranie. Numery akcesoriów potrzebnych do spawania TIG znajdują się w sekcji 4.2 Numeryczęści.

1.3 BEZPIECZNA EKSPLOATACJA

INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA I UWAGIOSTRZEŻENIEZabezpiecz siebie i innych przed uszkodzeniami a nawet śmiercią, trzymaj dzieci na bezpiecznejodległości, osoby z rozrusznikami serca powinny nie przebywać w otoczeniu urządzenia lubpowinny skonsultować taką możliwość z lekarzem.Nie zgub tej instrukcji, zapoznaj się z działaniem urządzenia przed podłączeniem do sieci lubserwisem.Urządzenia spawalnicze oraz sam proces spawania może spowodować poważne obrażenia a nawetśmierć lub też uszkodzenie innego wyposażenia albo własności prywatnej jeżeli operator nieprzestrzega reguł ostrożności i bezpieczeństwa pracy

ARCTISAN strona 7

Bezpieczeństwo pracy ujęte w tej instrukcji wynika z długoletnich doświadczeń, badań i obserwacjiprocesów spawalniczych. Przed rozpoczęciem użytkowania tego urządzenia powinieneś zapoznaćsię dokładnie z tymi instrukcjami.Część tego dokumentu dotyczy wyposażenia dodatkowego (podstawowego spawacza) inna częśćdotyczy urządzenia spawalniczego i sieci zasilającej.Osoba nie posiadająca praktyki spawacza nie powinna eksploatować urządzenia i nie powinnaprzeprowadzać prób spawania.

Łuk i odpryski

Łuk spawalniczy i jego odblaski stanowią zagrożenie dla nieosłoniętych oczu. Przed rozpoczęciemspawania należy zadbać o odpowiednie zabezpieczenie oczu i otoczenia. Łuk i odpryski mogąpowodować oparzenia nieosłoniętej skóry. Podczas spawania należy zawsze mieć na sobie rękawicespawalnicze i ubranie ochronne.Używaj tarcz lub przyłbic spawalniczych z filtrem osłonowym zgodnym z normą bezpieczeństwa(ANSI Z49.1 oraz AS1674.1) w celu zabezpieczenia oczu i twarzy gdy spawasz lub obserwujesz.Używaj jedynie autoryzowanych i oryginalnych filtrów spawalniczych.Używaj ekranów zabezpieczających lub barier w celu zabezpieczenia innych od obserwacji łuku elektrycznego.Używaj suchej wodoodpornej odzieży roboczej wykonanej z wytrzymałego materiału (wełna lub skóra) niezapomnij o rękawicach spawalniczych i ochronie stóp.Używaj ochraniaczy słuchu gdy poziom hałasu jest zbyt wysoki.

Rekomendowana ochrona wzroku za pomocą filtrów spawalniczych

Proces spawalniczy Zakres prądu spawania Minimalna wartość filtraspawalniczego

Mniej lub w pobliżu 100 8100 do 200 10200 do 300 11300 do 400 12

Ręczne spawanie elektrodą otuloną

Wyżej niż 400 13Zgodnie ze standardem AS/NZS 1338.1:1992

UWAGANiebezpieczeństwo pożaru lub wybuchuPrzed przystąpieniem do pracy należy zapoznać się z przepisami przeciwpożarowymi i usunąć zestanowiska pracy łatwopalne lub wybuchowe materiały. W czasie spawania zawsze należy miećłatwy dostęp do odpowiedniego sprzętu gaśniczego. Podczas wykonywania nietypowych zadańspawalniczych (np. spawanie zbiorników) należy mieć na uwadze niebezpieczeństwo pożaru lubwybuchu.UWAGA! Iskry mogą zaprószyć pożar nawet po kilku godzinach od zakończenia spawania!Spawając wytwarzamy duże ilości ciepła - należy więc zachowywać szczególną ostrożność.

Zabezpiecz siebie i innych od fruwających iskier i rozgrzanych odprysków oraz od rozgrzanegometalu.Nie spawaj w pobliżu materiałów łatwopalnych.przenieś wszystkie materiały łatwopalne na odległość około 10 metrów lub jeśli nie jest to możliweto przykryj je specjalną osłoną lub mokrą szmatą.Bądź czujny gdyż rozgrzane odpryski mogą spowodować pożar w obszarach przyległychprzedostając się przez małe otwory.Bądź przygotowany na pożar i zabezpiecz się w gaśnicę.

ARCTISAN strona 8

Miej świadomość że spawanie na podłodze, suficie lub ścianach może spowodować pożar podrugiej niewidocznej stronie.Nie spawaj zamkniętych zbiorników lub butli.Przewód masowy podłącz blisko spoiny tak aby materiał spawany był najmniej rozgrzewanyw trakcie spawania i prąd spawania nie błądził przez inne cienkie elementy.Nie używaj spawarki w celu rozmrażania rur i połowu ryb.Wyciągnij elektrodę lub drut z uchwytu gdy nie spawasz. Nie kładź uchwytu na spawanymmateriale.

ZasilanieNie wolno wnosić urządzenia do wnętrza obiektu spawanego (np. kontenera czy pojazdu) anistawiać go na mokrej powierzchni. Uszkodzone przewody należy natychmiast wymienić, gdyżgrożą porażeniem lub pożarem. Przewód zasilania nie może być przygnieciony i nie może dotykaćostrych krawędzi ani gorących przedmiotów.Niebezpieczeństwo łuku elektrycznegoUWAGAPorażenie prądem elektrycznym może zabić.

W czasie pracy należy odizolować się od obwodu spawania za pomocą suchego i nieuszkodzonegoubrania ochronnego. Nie wolno pracować na mokrym podłożu ani też korzystać z uszkodzonychprzewodów. Uchwytu elektrodowego, kabli spawalniczych i zacisków uziemiających nie wolnokłaść na obudowie spawarki ani na innych urządzeniach elektrycznych.ZAPAMIĘTAJ NA ZAWSZENIE DOTYKAJ MOKRĄ DŁONIĄ NIEOSŁONIĘTYCH CZĘŚCI ELEKTRYCZNYCHURZĄDZENIA.UŻYWAJ SUCHEJ ODZIEŻY, RĘKAWIC SPAWALNICZYCH STOSUJ OCHRONĘ SKÓRYI WZROKU PRZED POPARZENIEM ŁUKIEM ELEKTRYCZNYM.ODIZOLU SIĘ OD PODŁOŻA I OTOCZENIA ZA POMOCĄ SPECJALNYCH MATIZOLACYJNYCH ORAZ STOSUJ KURTYNY ROBOCZE nie siadaj i nie opieraj się naurządzeniu.PRZED MONTAŻEM, INSTALACJĄ W SIECI ELEKTRYCZNEJ LUB SERWISEMURZĄDZENIA NIE ZAPOMNIJ O WYŁĄCZENIU ŁĄCZNIKA GŁÓWNEGO SIECIZASILAJĄCEJ TAK ABY NIE NASTĄPIŁO PRZYPADKOWE JEGO WŁĄCZENIEpodłącz kable robocze (masowy i elektrodowy) i zasil urządzenie do sieci zgodnie z normąprzypadającą danemu państwu.

Wyłącz urządzenie z sieci gdy go nie używasz. Odłącz zasilanie gdy spawarkę przenosisz lub dokonujeszprzeglądu serwisowego.Używaj jedynie w pełni sprawnych i izolowanych uchwytów spawalniczych. Nigdy nie wkładajuchwytów do wody w celu schłodzenia i nie kładź na podłożu do którego zamocowałeś przewódmasowy. Nigdy nie dotykaj uchwytem lub elektrodą innych osób i nie spawaj w tym samym czasiedwoma podłączonymi urządzeniami.Nie używaj uszkodzonych, zbyt krótkich i skręconych w cewkę kabli spawalniczych.Nie okręcaj się kablami spawalniczymi dookoła twojego ciała.Mocno przytwierdź przewód masowy najbliżej punktu spawania.Nigdy nie dotykaj elektrody ręką gdy dotykasz drugą dłonią lub opierasz się o element podłączonydo masy.Używaj tylko sprawnych i nieuszkodzonych części spawalniczych. W przypadku uszkodzeniauchwytów niezwłocznie je wymień.

ARCTISAN strona 9

W pomieszczeniach wilgotnych nie używaj urządzeń AC przemienno prądowych. W tym wypadkustosuj maszyny invertorowe z redukcją napięcia VRD do poziomu bezpiecznego.Pracując na wysokości noś pas bezpieczeństwa.Ustaw urządzenie w pewnym i stabilnym miejscuObwód elektryczny spawaniaW czasie pracy należy odizolować się od obwodu spawania za pomocą suchego i nieuszkodzonegoubrania ochronnego. Nie wolno pracować na mokrym podłożu ani też korzystać z uszkodzonychprzewodów. Uchwytu elektrodowego, kabli spawalniczych i zacisków uziemiających nie wolnokłaść na obudowie spawarki ani na innych urządzeniach elektrycznych.UWAGAW czasie spawania powstają oparyNależy zadbać o odpowiednią wentylację stanowiska spawania. Szczególne środki bezpieczeństwanależy przedsięwziąć przy spawaniu materiałów zawierających ołów, kadm, cynk, rtęć lub beryl.Nie wkładaj głowy w środowisko spalin spawalniczych i nie oddychaj dymem powstałym w trakcie spawaniaJeżeli spawasz w pomieszczeniu zamkniętym staraj się je wentylować wyciągając dym na zewnątrz miejscaspawania.Jeżeli wentylacja jest zbyt słaba używaj specjalnych przyłbic z pochłaniaczem dymu lub respiratorówZapoznaj się z kartą bezpieczeństwa spawanego materiału na temat oparów jakie mogą powstać w trakciespawania tego materiału.Pracuj zawsze w przewentylowanym pomieszczeniu lub zapewnij sobie odpowiednią jakość tego powietrzastosując specjalne przyłbice lub respiratory świeżego powietrza. Opary spawalnicze mogą spowodowaćśmierć lub trwale uszkodzić zdrowie. Bądź zawsze pewny jakości powietrza.NIE SPAWAJ NIGDY W ŚRODOWISKACH KWAŚNYCH W MIEJSCACH CZYSZONYCHCHEMICZNIE NATRYSKOWO LUB W CHWILI NATRYSKU PŁYNÓW CHŁODZĄCYCH. Powstająceopary mogą być silne toksycznie i drażniące dla wzroku i dróg oddechowych.

Nie spawaj powlekanych farbą lub cynkiem elementów stalowych chyba że usuniesz ją wsposób mechaniczny i zastosujesz dodatkową ochronę dróg oddechowych. Opary te są silnietoksyczne. Przebywanie w ich atmosferze ciągnie za sobą nieodwracalne skutki.

Sporządzono zgodnie ze standardamiSafety in Welding and Cutting, ANSI Standard Z49.1, from American Welding Society, 550 N.W. LeJeune Rd., Miami, FL33126.Safety and Health Standards, OSHA 29 CFR 1910, from Superintendent of Documents, U.S. Government Printing Offce,Washington, D.C. 20402.Recommended Safe Practices for the Preparation for Welding and Cutting of Containers That Have Held HazardousSubstances, American Welding Society Standard AWS F4.1, from American Welding Society, 550 N.W. LeJeune Rd., Miami,FL 33126.National Electrical Code, NFPA Standard 70, from National Fire Protection Association, Batterymarch Park, Quincy,MA 02269.Safe Handling of Compressed Gases in Cylinders, CGA Pamphlet P-1, from Compressed Gas Association, 1235 Jefferson DavisHighway, Suite 501, Arlington, VA 22202.Code for Safety in Welding and Cutting, CSA Standard W117.2, from Canadian Standards Association, Standards Sales, 178Rexdale Boulevard, Rexdale, Ontario, Canada M9W 1R3.Safe Practices for Occupation and Educational Eye and Face Protection, ANSI Standard Z87.1, from American National StandardsInstitute, 1430 Broadway, New York, NY 10018.Cutting and Welding Processes, NFPA Standard 51B, from National Fire Protection Association, Batterymarch Park,Quincy, MA 02269.Safety in welding and allied processes Part 2: Electrical, AS1674.2-2007 from SAI Global Limited,www.saiglobal.com

ARCTISAN strona 10

2. PRZED ROZPOCZĘCIEM PRACY

2.1 ROZPAKOWANIEUrządzenia są dostarczane w specjalnie zaprojektowanych opakowaniach ochronnych. Pomimo tokonieczne jest sprawdzenie urządzenia przed przystąpieniem do jego użytkowania w celuupewnienia się, iż w czasie transportu nie doszło do uszkodzeń. Należy sprawdzić, czy dostawa jestzgodna z zamówieniem, a wraz z urządzeniem dostarczono kompletną dokumentację orazinstrukcję obsługi. Opakowania są wykonane z materiałów nadających się do powtórnegoprzetworzenia.

2.2 UMIESZCZENIE URZĄDZENIA

2.2.1 UMIESZCZENIE SPAWARKI

Wybierając miejsce dla spawarki należy stosować się do poniższych wskazówek.· Spawarkę należy umieścić na równej, twardej i czystej powierzchni.· Upewnić się, że urządzenie znajduje z dala od urządzeń wytwarzających opiłki (np. szlifierek).· Wokół urządzenia powinno być co najmniej 20 cm wolnego miejsca w celu zapewnienia

swobodnej cyrkulacji powietrza chłodzącego.· Chronić spawarkę przed deszczem i nadmiernym nasłonecznieniem.

2.2.2 PODŁĄCZANIE ZASILANIA

Montażu lub wymiany przewodu zasilania oraz wtyczki może dokonywać wyłącznieuprawniony warsztat lub elektryk.

Urządzenie jest dostarczane z fabrycznie zamontowanym przewodem zasilania oraz wtyczkąz uziemieniem przeznaczoną do zasilania 230 V.Wymiana przewodu zasilania:Zdjąć uchwyty, obudowę oraz prawą ściankę boczną urządzenia. Przewód przeprowadzić przezotwór w tylnej ściance i zamocować zaciskiem. Żyłę fazy należy podłączyć do styku L, zerowanie -żyłę niebieską do styku N, a żyłę żółto-zieloną do styku uziemienia, oznaczonego. .

Zastosowanie bezpiecznika o obciążalności większej od zalecanej może w razie awariispowodować dodatkowe uszkodzenia ze względu na wyższe natężenie prądu.

ARCTISAN strona 11

Wymiana przewodu zasilania:Zdjąć uchwyty, obudowę oraz prawą ściankę boczną urządzenia. Przewód przeprowadzić przezotwór w tylnej ściance i zamocować zaciskiem. Żyłę fazy należy podłączyć do styku L, zerowanie -żyłę niebieską do styku N, a żyłę żółto-zieloną do styku uziemienia, oznaczonego. .

2.3 KABLE SPAWALNICZE I MASOWE

Należy używać kabli miedzianych o polach przekroju wynoszących co najmniej: 16-25 mm2.Stosowanie kabli o mniejszym polu przekroju powoduje straty napięcia i nadmierne ichnagrzewanie.Zacisk kabla masy podłączyć w miarę możliwości bezpośrednio do materiału spawanego. Kabelspawalniczy powinien być możliwie najkrótszy. Zbyt długie kable powodują straty napięcia prąduspawania. Nie należy spawać ze zwiniętymi kablami. Zwijanie kabli powoduje straty napięcia orazosłabia iskrę w fazie zajarzenia łuku.Powierzchnię styku dokładnie oczyścić z farby i rdzy! Patrz instrukcje BHP rozdział 1.3

2.4 STOSOWANIE PRZEDŁUŻACZY.

Nigdy nie stosuj przedłużaczy o przekroju żyły mniejszym niż 2,5mm2.Zawsze upewnij się że przedłużacz wyposażony jest w bolec ochronny zabezpieczający spawaczai inne osoby w pobliżu przed porażeniem prądem elektrycznym.Zawsze rozwijaj przedłużacz z bębna tak aby nie tworzył cewki z powodu możliwości uszkodzeniaurządzenia spawalniczego.Zawsze stosuj sprawne, zaizolowane o nieuszkodzonych żyłach prądowych przewody zasilające.

Nigdy nie wyłączaj urządzenia spawalniczego bezpośrednio po zakończeniu prac spawalniczych.Zawsze pozwól maszynie schłodzić elektronikę przez okres minimum 2-3 minuty.

2.5 NUMER SERYJNYNumer seryjny spawarki znajduje się na tabliczce znamionowej. Umożliwia on dokładne określeniepartii produkcyjnej, co może być przydatne w czasie zamawiania części lub wykonywaniakonserwacji.

ARCTISAN strona 12

2.6 GŁÓWNE ELEMENTY URZĄDZENIADo źródła prądu należy podłączyć kabel spawalniczy i kabel masy. Przewód zasilający wrazz wtyczką jest fabrycznie zainstalowany w spawarce.

Elementy urządzenia1. Kontrolka zasilania sieciowego,2. Kontrolka aktywnej funkcji zabezpieczenia termicznego,3. Potencjometr regulacji prądu spawania;4. Przełącznik wyboru procesu spawalniczego TIG lub MMA,5. Biegun ujemny kabla roboczego,6. Biegun dodatni kabla roboczego,7. Kabel zasilający,8. Włącznik główny,

3

TM-1600 INVERTER DC WELDER

160

120

1008060

40

20

5

5 6

7

8

140

CURRENTA

1 2

4

2.7 PODŁĄCZANIE ZASILANIAUrządzenie jest wyposażone w przewód zasilania wraz z wtyczką. Parametry bezpiecznikówi przewodów zasilających znajdują się na końcu instrukcji w tabeli danych technicznych.

ARCTISAN strona 13

2.8 ELEKTRODYPatrz również 2.6 Główne elementy urządzenia. Można stosować wszystkie elektrody przeznaczonedo spawania prądem stałym. Odpowiednie średnice elektrod podane są w tabeli z danymitechnicznymi na końcu instrukcji.

1. Parametry spawania powinny być zgodne z opisem na opakowaniu elektrody.2. Przed rozpoczęciem spawania należy upewnić się czy jest wybrana właściwa metoda

spawania.3. Kabel spawalniczy i kabel masy powinny być podłączone dokładnie i mocno.

Poluzowanie się połączenia spowoduje spadek napięcia i przegrzewanie złącza.4. Elektroda powinna być dokładnie zamocowana w uchwycie.

3. EKSPLOATACJASpawanie w miejscach, gdzie istnieje bezpośrednie zagrożenie pożaru lub wybuchu jestsurowo wzbronione!

3.1 METODY SPAWANIA

3.1.1 Spawanie elektrodami otulonymi (MMA)Podczas spawania elektrodami otulonymi (MMA) metal jest topiony i przenoszony z elektrody dojeziorka. Rodzaj spoiwa i natężenie prądu spawania zależą od średnicy elektrody i pozycjispawania. Łuk jarzy się pomiędzy końcówką elektrody a materiałem spawanym. Topiąca się otulinaelektrody wydziela gaz i żużel, które chronią jeziorko przed dostępem powietrza. Zastygły naspoinie żużel należy po zakończeniu pracy usunąć, np. za pomocą młotka.

3.1.2 Spawanie TIGPodczas spawania prądem stałym TIG powstaje łuk pomiędzy końcówką nietopliwej elektrodywolframowej a materiałem spawanym, tworząc jeziorko. Łuk i elektroda znajdują się w osłoniegazu obojętnego (argonu). W razie potrzeby stosowany jest materiał dodatkowy. Spoiwo jestpodawane do jeziorka z zewnątrz. Rodzaj spoiwa i natężenie prądu spawania zależą od średnicyelektrody wolframowej i pozycji spawania.

3.2 FUNKCJE UŻYTKOWEPatrz również 2.4 Główne elementy urządzenia oraz 3.4 Spawanie.

A Włącznik zasilania (8) z kontrolką (1)B Przełącznik wyboru metody spawania (4)C Pokrętło nastawiania prądu spawania (3)D Kontrolka przegrzania (2)

Włącznik zasilania z kontrolkąPo naciśnięcie włącznika (pozycja I) zapala się kontrolka zasilania i urządzenie jest gotowe dopracy. Lampka zasilania świeci zawsze gdy urządzenie jest podłączone do zasilania a włącznikznajduje się w pozycji I.Uwaga! Urządzenie należy zawsze włączać i wyłączać za pomocą włącznika zasilania.Nie wolno do tego celu używać wtyczki!

ARCTISAN strona 14

Przełącznik wyboru metody spawaniaPrzełącznik służy do wyboru spawania metodą MMA ( ) lub TIG ( ), stosownie dokonkretnego zadania.

Pokrętło regulacji prądu spawaniaRegulacji prądu spawania dokonuje się bezstopniowo za pomocą potencjometru.

Lampka przegrzaniaŻółta kontrolka przegrzania zapala się gdy termostat spowoduje przerwanie pracy urządzeniaz powodu przeciążenia. Gdy wentylator ochłodzi urządzenie do bezpiecznej temperatury, lampkagaśnie i spawarka jest ponownie gotowa do pracy.

3.3 NASTAWIANIE PARAMETRÓW

3.3.1 Spawanie elektrodami otulonymi (MMA)

SPAWANIE ELEKTRODAMI OTULONYMI

Źródła prądu urządzenia serii ARCTISAN pozwalają na spawanie wszystkimi rodzajami elektrodotulonych przeznaczonych do spawania prądem DC.

Maks. średnice elektrod (mm) i wydajność w zależnościod typu źródłaRodzaj elektrody wydajność

ØFe rutylowa 95% ø 4Fe zwykła 100% ø 4Fe wysokowydajna 180%

250-270%ø 2,5

---Ss rutylowa --- ø 4Ss zwykła --- ø 4Ss wysokowydajna 150% ø 3,25Napawanie utwardzające 100% ø 3,25

GRUBOŚĆ ELEKTRODYOTULONEJ (mm)

ZALECANY PRĄDSPAWANIA (A)

1,6 30 – 602 40 – 75

2,5 60 – 1103,25 95 – 140

4 140 – 190

GRUBOŚĆSPAWANEGO

MATERIAŁU (mm)

ZALECANA ŚREDNICAELEKTRODY OTULONEJ

(mm)1,5 – 3 23 – 5 2,5

5 – 12 3,25GRUBSZE NIŻ 12 4

Uwaga :· Podłącz kable spawalnicze do urządzenia .· Wybierz tryb pracy FUNKCJA MANUAL ARC czyli spawanie elektrodą otuloną .· Włóż elektrodę otuloną w uchwyt elektrodowy.· Włącz urządzenie do sieci zasilającej i przełącz włącznik zasilania w pozycję ON---- włączone.· Możesz już spawać.· Po zakończeniu spawania nie wyłączaj urządzenia od razu pozwól mu schłodzić elektronikę przez

minimum okres 2-3 minuty.Jeżeli zasilasz urządzenie z przedłużacza zachowaj należytą ostrożność.Nie spawaj na uszkodzonym przedłużaczu zasilania sieciowego.Stosuj jedynie kable o przekroju nie mniejszym niż 2,5mm2 z przewodem ochronnym.Nie spawaj na przedłużaczu w postaci zwiniętej cewki.

ARCTISAN strona 15

3.3.2 Spawanie DC TIGParametry spawania należy dobrać zgodnie z zaleceniami producenta elektrod.

1. Podłączyć uchwyt TIG do gniazda -, a kabel masy do gniazda +.

2. Wybrać spawanie TIG przełącznikiem .3. Za pomocą pokrętła nastawić odpowiednie natężenie prądu spawania.4. Włącz urządzenie do sieci zasilającej i przełącz włącznik zasilania w pozycję ON---- włączone.5. Możesz już spawać.

Po zakończeniu spawania nie wyłączaj urządzenia od razu pozwól mu schłodzić elektronikę przez minimum okres 2-3minuty.Jeżeli zasilasz urządzenie z przedłużacza zachowaj należytą ostrożność.Nie spawaj na uszkodzonym przedłużaczu zasilania sieciowego.Stosuj jedynie kable o przekroju nie mniejszym niż 2,5mm2 z przewodem ochronnym.Nie spawaj na przedłużaczu w postaci zwiniętej cewki.

RYSUNEK: Praca w trybie spawania metodą TIG

Biegun dodatni należy podłączyć dozacisku kleszczowego

Biegun ujemny należypodłączyć do uchwytu TIG

Należy wybrać trybpracy TIG LIFT

ARCTISAN strona 16

UCHWYT TIG Z ZAWOREM GAZU W RĘKOJEŚCISTOSOWANY W URZĄDZENIACH SERII ARCTISAN

UCHWYTY TIGUrządzenia tej serii umożliwiają korzystanie wyłącznie z uchwytów TIG chłodzonych gazem.Należy zawsze używać uchwytu TIG przeznaczonego do pracy z maksymalnym używanymnatężeniem prądu spawania.

Nigdy nie używaj uszkodzonego uchwytu TIG!

OSTRZENIE ELEKTRODY

Zaostrzenie końcówki elektrody na kształt stożka pozwala na stabilizację łuku i skoncentrowanieenergii w punkcie spawania. Poniższy rysunek ilustruje zależność długości zaostrzonej końcówkiod średnicy elektrody.

małe natężenie prądu l = 3 x dwysokie natężenie prądu l = 1 x d

ARCTISAN strona 17

Średnice elektrod przy spawaniu DC. Poniższe dane należy traktować jako ogólne wytyczne.Zakres natężeniaprądu spawania Elektroda Dysza gazowa Przepływ gazu

DC- WC20 Argon

A ø mm nr ø mm l/min5...80 1,0 4/5 6,5/8,0 5...6

70...140 1,6 4/5/6 6,5/8,0/9,5 6...7140...230 2,4 6/7 9,5/11,0 7...8225...350 3,2 7/8 11,0/12,5 8...10330...350 4 10 16 10...12

Zakres natężenia prąduspawania Elektroda Dysza gazowa Przepływ gazu

min. min. maks.

WC20 Argon

A A A ø mm nr ø mm l/min15 25 90 1,6 4/5/6 6,5/8,0/9,5 6...720 30 150 2,4 6/7 9,5/11,0 7...830 45 200 3,2 7/8/10 11,0/12,5/16 8...1040 60 350 4,0 10/11 16/17,5 10...12

Powyższa tabela oraz podziałka na panelu odpowiadają elektrodzie WC20 (szarej). W przypadkuelektrody z czystego wolframu (zielonej) końcówka jest nieco bardziej zaokrąglana.

GAZ OSŁONOWY

Butle z gazem należy użytkować z zachowaniem odpowiednich środków ostrożności.Uszkodzenie butli lub zaworu stwarza poważne zagrożenie!

Najczęściej stosowanymi gazami osłonowymi są argon, hel oraz mieszanka argonowo-helowa.Należy korzystać z reduktora odpowiedniego dla danego rodzaju gazu. Przepływ gazu osłonowegozależy od prądu spawania i wynosi najczęściej 8-10 l/min. Niewłaściwy przepływ gazu powodujeporowatość spoiny.

INSTALACJA BUTLI Z GAZEM

Butle z gazem należy zawsze mocować przy ścianie lub na wózku w pozycji pionowej zapomocą specjalnego uchwytu. Po zakończeniu spawania zakręcać zawór butli z gazem.

Elementy reduktora

A Zawór butli z gazemB Pokrętło regulacji ciśnieniaC NakrętkaD Króciec wężaE Nakrętka płaszczowaF Wskaźnik ciśnienia w butliG Wskaźnik ciśnienia w wężu lub natężenia przepływu gazu

ARCTISAN strona 18

Dla większości typów reduktorów stosuje się następujący sposób postępowania:1. Odsunąć się i otworzyć na chwilę zawór butli (A) w celu usunięcia ewentualnych

zanieczyszczeń.2. Pokrętło regulacji ciśnienia (B) zakręcić do oporu.3. Zamknąć zawór iglicowy (jeśli występuje w reduktorze).4. Podłączyć reduktor do butli i dokręcić kluczem nakrętkę (C).5. Nasunąć wąż na króciec (D).6. Jeden koniec węża podłączyć do reduktora, a drugi do spawarki. Dokręcić nakrętkę płaszczową

(E).7. Zawór butli należy otwierać powoli. Wskaźnik ciśnienia butli (F) pokazuje ciśnienie w butli.

Uwaga! Nie wolno zużywać całej zawartości butli. Butlę należy napełnić, gdy ciśnienie w butlispadnie do ok. 2 bar.

8. Otworzyć zawór iglicowy (jeśli występuje w reduktorze).9. Włączyć spawarkę, uaktywnić funkcję testu gazu, a następnie pokrętłem (B) zwiększać

ciśnienie (lub przepływ) gazu aż do osiągnięcia pożądanej wartości.Po zakończeniu spawania zakręcić zawór butli. Jeśli maszyna nie będzie używana przez dłuższy

czas należy odkręcić pokrętło regulacji ciśnienia

3.4 SPAWANIEPowstające w czasie spawania opary stanowią zagrożenie dla zdrowia. Konieczne jestzapewnienie odpowiedniej wentylacji!Nie wolno patrzeć na łuk spawalniczy bez odpowiedniej osłony oczu! Chronić siebiei otoczenie przez łukiem i gorącymi odpryskami!

3.4.1 Zawsze sprawdź uziemienieO ile jest to możliwe, zacisk kabla masy powinien być podłączony bezpośrednio do materiałuspawanego.

1. Oczyścić materiał z rdzy i farby.2. Podłączyć zacisk tak, aby powierzchnia styku była jak największa.3. Upewnić się, że zacisk jest dobrze zamocowany.

3.4.2 Uwagi wstępne przed spawaniem.Patrz również 3.1 Metody spawania oraz 3.4 Nastawianie parametrów. Uwaga! Zaleca sięsprawdzenie parametrów i wyników spawania na próbce przed przystąpieniem do pracyz materiałem roboczym.Do spawania można przystąpić po dokonaniu odpowiednich dla danej metody nastaw. Zajarzeniełuku odbywa się przez potarcie materiału spawanego elektrodą. Długość łuku zależy od odległościpomiędzy końcówką elektrody i materiałem spawanym. Optymalna długość łuku jest na ogół równamniej więcej połowie średnicy rdzenia elektrody. Po zajarzeniu łuku elektrodę należy powoliprzesuwać do przodu trzymając pod kątem ok. 10-15°, w miarę potrzeby regulując natężenie prąduspawania.Podczas spawania DC TIG używany jest gaz osłonowy. Dystrybutor naszych urządzeń ułatwiwybór odpowiedniego gazu i sprzętu. Przed rozpoczęciem spawania należy otworzyć zawór gazuumieszczony na uchwycie TIG z serii V. Gdy rozpocznie się wypływ gazu należy zajarzyć łukpoprzez lekkie potarcie materiału spawanego końcówką elektrody wolframowej. Długość łukuzależy od odległości końcówki elektrody od materiału spawanego. Uchwyt należy przesuwaćpowoli do przodu trzymając go pod kątem ok. 10-15° i w miarę potrzeby regulując natężenie prąduspawania. Aby zakończyć spawanie należy odsunąć uchwyt od materiału spawanego i zamknąćzawór gazu.Uwaga! Butla z gazem musi być bezpiecznie posadowiona w pozycji pionowej na wózku lubzamocowana specjalnym uchwytem przy ścianie. Po zakończeniu spawania należy zawszezakręcać zawór butli.

ARCTISAN strona 19

3.5 PRZECHOWYWANIEUrządzenie należy przechowywać w miejscu czystym i suchym. Chronić przed deszczemi bezpośrednim nasłonecznieniem, jeśli temperatura otoczenia przekracza 25°C.

4. KONSERWACJAPrzy pracy z przewodami elektrycznymi zachowuj szczególną ostrożność!

Planując konserwację urządzenia należy brać pod uwagę intensywność pracy i warunkieksploatacji. Prawidłowe korzystanie z urządzenia i regularna jego konserwacja pozwolą uniknąćzbędnych zakłóceń i przerw w pracy.

4.1 CODZIENNA KONSERWACJANastępujące czynności należy wykonywać codziennie:§ Oczyścić uchwyt elektrodowy i dyszę gazową uchwytu. Wymienić uszkodzone lub zużyte

części.§ Sprawdzić stan elektrody uchwytu TIG i zaostrzyć lub wymienić ją w miarę potrzeby.§ Sprawdzić, czy kabel spawalniczy i kabel masy są dokładnie podłączone.§ Sprawdzić stan kabli spawalniczych i przewodu zasilającego. Wymienić uszkodzone

przewody.§ Upewnić się, że wokół urządzenia zapewniony jest swobodny przepływ powietrza.

4.2 NUMERY CZĘŚCINazwa Numer częściŹródło prądu ARCTISAN Model 160

Model 200

Dodatkowe:Kabel spawalniczy i uchwyt elektrodowy Przewód roboczy /wtyk 35x70Kabel masy z zaciskiem Przewód masowy 4m /wtyk 35x70Uchwyt TIG z serii V i kabel spawalniczy SR9 V-4m, SR17V-4m, SR26V-4m

4.3 USUWANIE PROBLEMÓWNie świeci się lampka włącznika zasilania.Brak zasilania.§ Sprawdzić bezpieczniki zasilania i w razie potrzeby wymienić je.§ Sprawdzić stan przewodu zasilającego i wtyczki. Uszkodzone części wymienić.

Urządzenie nie spawa prawidłowo.Łuk jest niestabilny i przerywa. Elektroda przywiera do metalu.§ Sprawdzić parametry spawania i wymienić elektrodę. Patrz: 3. Eksploatacja.§ Sprawdzić, czy zacisk masy dokładnie przylega do materiału spawanego i powierzchnia

styku jest czysta, a kabel masy sprawny. Patrz: 3.4 Spawanie oraz 4.1 Codziennakonserwacja.

Świeci się kontrolka przegrzania.Doszło do przegrzania źródła prądu. Patrz: 3.2 Funkcje użytkowe.§ Upewnić się, że wokół urządzenia zapewniony jest swobodny przepływ powietrza.§ Sprawdzić parametry spawania. Patrz: 3.3 Nastawienia spawania.

ARCTISAN strona 20

5. DANE TECHNICZNE I WARUNKI GWARANCJI

5.1 DANE TECHNICZNE SERII URZĄDZEŃARCTISAN ModelParameter 100 130 160 180 200 160 CEL 180 CEL

Napięcie zasilania 220/230V±10%, 50/60HzChwilowy prąd siecizasilającej 18 25 31 34 37,5 31 36.5

Pobór mocy kW 2,8 3,6 5 5.8 6,6 5 6.3Współczynnik mocy 0.8Zakres regulacji prądu 5-100 5-130 5-160 5-180 5-200 5-160 5-180Napięcie biegu jałowego 68 66 62 65 63.6 92 96Sprawność ≥8 0 %

100A/30% 130A/20% 160A/25% 180A/30% 200A/25% 160A/25% 180A/20%Sprawność 40oC w cyklu10 minutowym 55A/100% 50A/100% 80A/100% 100A/100% 100A/100% 80A/100% 65A/100%Stopień ochrony IP23Klasa izolacji FWymiary urządzenia dł x szer x wys 280×120×220 310×140×230 360×140×230 350×140×230

Ciężar (kg) 4 6 7,5 7

Urządzenie posiada oznakowanie CE.

5.2 WARUNKI GWARANCJIUdzielamy gwarancji na produkowane i sprzedawane przez siebie urządzenia. W zakres naprawgwarancyjnych wchodzą wady materiałowe i montażu. Naprawy te mogą być wykonywane tylkoprzez autoryzowany serwis. Wszystkie koszty związane z dostawą urządzenia do naprawy ponosiużytkownik.

Ograniczenia zakresu gwarancjiGwarancja nie obejmuje normalnego zużycia elementów eksploatacyjnych oraz uszkodzeńspowodowanych: niewłaściwą obsługą i konserwacją, nieprawidłowym zasilaniem (np.przepięciami w sieci zasilającej), nieodpowiednim ciśnieniem gazu, przeciążeniem, niewłaściwymtransportem i przechowywaniem, pożarem, wyładowaniami atmosferycznymi, powodzią i innymizdarzeniami losowymi.Gwarancja nie obejmuje pośrednich ani bezpośrednich kosztów podróży, diet ani zakwaterowania.Uwaga: Gwarancja nie dotyczy uchwytów spawalniczych i ich części, rolek podajników drutui elementów prowadzących drut elektrodowy.Gwarancja nie obejmuje strat bezpośrednich i pośrednich spowodowanych wadami urządzenia.Gwarancja wygasa w przypadku dokonywania zmian w urządzeniu bez uzgodnienia z producentem,stosowania nieoryginalnych części zamiennych lub dokonywania napraw przez osobynieupoważnione.

Okres trwania gwarancjiGwarancja obejmuje okres jednego roku od daty sprzedaży pod warunkiem użytkowania urządzeniana jedną zmianę. W przypadku pracy dwuzmianowej lub trzyzmianowej gwarancja jest ważnaodpowiednio przez pół roku lub cztery miesiące.

Wykonywanie napraw gwarancyjnychUszkodzenia podlegające gwarancji muszą być zgłoszone w autoryzowanym punkcie serwisowymw czasie jej trwania. Dla potwierdzenia gwarancji należy przedstawić fakturę i numer fabrycznyurządzenia.Części wymienione podczas naprawy gwarancyjnej są własnością Producenta. Gwarancja na

ARCTISAN strona 21

naprawione urządzenie i wymienione w nim podzespoły nie ulega przedłużeniu i obowiązuje dokońca pierwotnego okresu jej trwania.

5.3 UTYLIZACJA ZUŻYTEGO URZĄDZENIANasza firma produkując urządzenia spawalnicze dba o ich jakość jednocześnie nie zapominając ośrodowisku które nas otacza.Urządzenia naszej firmy podlegają w 100% utylizacji i odzyskowi dzięki czemu wpływamy naodpowiednią gospodarkę materiałową UE i dbamy o ochronę środowiska.Według Dyrektywy Europejskiej 2002/96/EC o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznymzużyte urządzenia nie należy wyrzucać waz ze zwykłymi odpadami.Urządzenia po segregacji należy dostarczać do odpowiednich ośrodków utylizacji i recyclingu.Informacje o tego typu placówkach można znaleźć w internecie , Urzędach Miast lubu dystrybutorów urządzeń spawalniczych.

5.4 DEKLARACJA ZGODNOŚCI

1.03 deklaracja zgodności

Oznaczenie zestawu :ARCTISAN inwertorowe źródło spawalnicze przeznaczone do spawania metodami (STICK SMAW/ LIFT TIGGMAW) z akcesoriami.Unikatowy numer seryjny występuje na każdym źródle spawalniczym i jest oznaczony datą produkcji

Urządzenie spawalnicze jest zgodne z normani i regulacjami przepisów Dyrektywy Niskonapięciowej Dyrektywa 73/23/ UE zmienionej I zarejestrowanej zgodnie z Międzynarodowym prawem UE.Międzynarodowy standard i techniczna specyfikacja.

Produkt został zaprojektowany I wykonany zgodnie z obowiązującymi normami :AS/NZS CISPR 11:2004 aplikacje przemysłowe i ogólnie stosowalne..EN60974-1 aplikacje spawalniczeAS60974.1 aplikacje spawalniczeSzczegółowy kontrola produkcji urządzenia przeprowadzana jest na bieżąco w procesie produkcyjnymw celu zapewnienia jakości i bezpieczeństwa użytkowania. Surowe reżimy testowe wdrożone w procesie produkcyjnym podwyższają jakość produktu dzięki czemu ostatecznajego wersja przewyższa pod względem parametrów jego wersję projektową.

Produkt wyszczególniony poniżej , odpowiada deklaracji zgodności i został wyprodukowany zgodnie z wymogamiOchrony Kompatybilności Elektromagnetycznej (EC Electromagnetic Compatibility) według dyrektywy 89/336/ECCoraz jest on bezpieczny dla zdrowia i otoczenia na podstawie niskonapięciowej dyrektywy 73/23/ECC obupoprawnych z 93/68/ECC.

Produkt: ARCTISAN

Przeznaczenie : urządzenie do spawania łukowego MMA

Którego dotyczy niniejsza deklaracja zgodności i jest zgodny z normami EN- i IEC.

EN60974-1 Łukowe urządzenia spawalniczeIEC60974-1 część 1 Źródła spawalnicze

EN 50199 część 10 Elektromagnetyczna kompatybilność (EMC) Produkty z grupy urządzeń spawalniczych

Produkt posiada zgodność z wymaganiami normy CE i został oznakowany w roku 2008 jak mówi oryginałdeklaracji

ARCTISAN strona 22

ANEKS: INFORMACJA DLA POCZĄTUJĄCYCH SPAWACZY:

A.SPAWANIE ŁUKOWE RĘCZNE

· Inne nazwy: spawanie łukowe elektrodą otuloną, spawanie elektryczne.· Sposób pracy: ręczny· Źródło ciepła: łuk elektryczny· Osłona jeziorka: głównie topnik, częściowo gaz wytwarzany przez topnik.· Zakres prądu: 25¸350A· Moc cieplna: 0,5¸11kJ/s

A1 ZASADA DZIAŁANIASpawacz zajarza łuk między końcem elektrody a metalem rodzimym przedmiotu. Łuk stapia metal rodzimy i elektrodę tworzącjeziorko spawalnicze, które jest osłaniane przez warstwę stopionego topnika i gaz wytwarzany przez topnik stanowiący otulinęrdzenia elektrody. Spawacz przesuwa elektrodę w kierunku jeziorka w celu utrzymania stałej długości łuku, równocześnieprzesuwając ją w kierunku spawania. Wartość natężenia prądu jest nastawiana w źródle prądu. Długość elektrod jestznormalizowana i najczęściej wynosi 450 mm Jeżeli elektroda stopi się do długości ok.50 mm, wtedy spawacz przerywa łuk.Zestalony żużel należy usunąć z powierzchni spoiny i kontynuować spawanie nową elektrodą. Typowe zastosowania- wytwarzaniezbiorników ciśnieniowych, kadłubów okrętowych, konstrukcji stalowych, łączenie rur i rurociągów, budowa i naprawa maszyn.

A1.1 Charakterystyka metodySpawanie łukowe ręczne elektrodą otuloną jest procesem, w którym trwałe połączenie uzyskuje się przez stopienie ciepłem łukuelektrycznego topliwej elektrody otulonej i materiału spawanego.Łuk elektryczny jarzy się między rdzeniem elektrody pokrytymotuliną i spawanym materiałem. Elektroda otulona przesuwana jest ręcznie przez operatora wzdłuż linii spawania i ustawiona podpewnym kątem względem złącza. Spoinę złącza tworzą stopione ciepłem łuku rdzeń metaliczny elektrody, składniki metaliczneotuliny elektrody oraz nadtopione brzegi materiału spawanego(rodzimego). Udział materiału rodzimego w spoinie, w zależności odrodzaju spawanego metalu i techniki spawania, wynosić może 10-40%.

Łuk spawalniczy może być zasilany prądem przemiennym lub prądem stałym z biegunowością ujemną lub dodatnią. Osłonę łukustanowią gazy i ciekły żużel powstałe w wyniku rozpadu otuliny elektrody pod wpływem ciepła łuku. Skład osłony gazowejw zależności od składu chemicznego otuliny, stanowią CO2, CO, H2O oraz produkty ich rozpadu. Spawanie rozpoczyna siępo zajarzeniu łuku między elektrodą otuloną a spawanym przedmiotem; intensywne ciepło łuku, o temperaturze w środku łukudochodzącej do 6000 K, stapia elektrodę, której metal przenoszony jest do jeziorka spoiny. Przenoszenie metalu rdzenia elektrodyotulonej w łuku spawalniczym może odbywać się w zależności od rodzaju otuliny , grubokroplowo, drobnokroplowo lub nawetnatryskowo.

Ilość tworzącego się gazu i żużla osłaniających łuk oraz ich skład chemiczny zależą od rodzaju otuliny elektrody i jej grubości.Stosuje się otuliny o różnej grubości w stosunku do średnicy rdzenia, a ich nazwy: rutylowe, kwaśne, zasadowe, fluorkowe,cyrkonowe, rutylowo-zasadowe, celulozowe itd., zależne są od właściwości chemicznych składników otuliny. Elektrody produkowanesą zwykle o średnicy rdzenia w zakresie 1,6 do 6,0 mm i długości od 250 do 450 mm.

Zasadnicze funkcje otuliny to:· Osłona łuku przed dostępem atmosfery,

ARCTISAN strona 23

· Wprowadzenie do obszaru spawania pierwiastków odtleniających, wiążących azot i rafinujących ciekły metal spoiny,

· Wytworzenie powłoki żużlowej nad ciekłym jeziorkiem i krzepnącym metalem spoiny,

· Regulacja składu chemicznego spoiny.Wszystkie te funkcje służą do zapewnienia wymaganej jakości i własności eksploatacyjnych złącza spawanego.

W skład stanowiska do spawania łukowego ręcznego elektrodą otuloną wchodzą:· Źródło prądu stałego lub przemiennego,

· Uchwyt elektrody doprowadzający prąd spawania do elektrody,

· Przewody spawalnicze doprowadzające prąd spawania ze źródła prądu do uchwytu i do spawanego przedmiotu,

· Układ sterowania zdalnego źródłem prądu,

· Oprzyrządowanie konstrukcji spawanej,

· Odciąg dymów spawalniczych(w energetyce w związku ze specyfiką pracy jest to warunek trudny do spełnienia).

A1.2 PARAMETRY SPAWANIA

Przebieg procesu spawania w znacznym stopniu uzależniony jest od umiejętności operatora (spawacza). Ustalonew warunkach technologicznych spawania konkretnej konstrukcji parametry spawania stanowią dla operatora dane wyjściowe, doktórych dostosowuje swe doświadczenie spawalnicze i zdolności manualne.

Do podstawowych parametrów spawania elektrodą otuloną należą:· Rodzaj natężenia prądu spawania,

· Napięcie łuku,

· Prędkość spawania,

· Średnica elektrody i jej położenie względem złącza.a) Natężenie prądu spawania dobiera się zazwyczaj na podstawie danych katalogowych producenta. Parametr tenw największym stopniu decyduje o energii cieplnej łuku, a więc głębokości wtopienia i prędkości stapiania. Przy stałej średnicyelektrody, ze wzrostem natężenia prądu, wzrasta temperatura plazmy łuku, wzrasta wydajność stapianiai ilość stapianego metalu spawanego oraz głębokość, szerokość i długość jeziorka spoiny. Dobór natężenia prądu spawania zależyod rodzaju spawanego materiału, rodzaju elektrody, jej średnicy, rodzaju prądu, pozycji spawania oraz techniki układaniaposzczególnych ściegów spoiny.b) Napięcie łuku proporcjonalne jest do długości łuku i wywiera wyraźny wpływ na charakter przenoszenia metaluw łuku, prędkość spawania i efektywność układania stopiwa. Ze wzrostem napięcia łuku wzrasta jego energia i w efekcie objętośćjeziorka spoiny. Szczególnie wyraźnie zwiększa się szerokość i długość jeziorka. Przy stałym natężeniu prądu podwyższenienapięcia łuku nieznacznie wpływa na głębokość wtopienia. Długość łuku regulowana jest przez operatora i zależy od jegoumiejętności manualnych i percepcji wizualnej. Dobór napięcia łuku zależy od rodzaju elektrody, pozycji spawania, rodzaju i natężenia prądu oraz techniki układania ściegów spoiny.c) Prędkość spawania jest prędkością, z jaką elektroda przesuwana jest wzdłuż złącza spawanego. Prędkość spawaniarozpatrywana może być jako prędkość przemieszczania się końca elektrody, ale również jako prędkość wykonania jednego metrazłącza i wtedy uwzględnione są wszystkie czasy pomocnicze, np. czas wymiany elektrody, oczyszczania poprzedniego ściegu itd.

Prędkość przesuwania łuku wzdłuż złącza zależy od:· Rodzaju prądu, jego biegunowości i natężenia,

· Napięcia łuku,

· Pozycji spawania,

· Prędkości stapiania elektrody,

· Grubość spawanego materiału i kształtu złącza,

ARCTISAN strona 24

· Dokładności dopasowania złącza,

· Wymaganych ruchów końcówki elektrody.d) Średnica elektrody otulonej decyduje o gęstości prądu spawania, a przez to o kształcie ściegu spoiny, głębokości wtopieniai możliwości spawania w pozycjach przymusowych. Zwiększenie średnicy elektrody, przy stałym natężeniu prądu, prowadzi doobniżenia głębokości wtopienia i zwiększenia szerokości spoiny. Prawidłowo dobrana średnica elektrody to ta, przy której dlaprawidłowego natężenia prądu i prędkości spawania uzyskuje się spoinę o wymaganym kształcie i wymiarach, w możliwienajkrótszym czasie.e) Pochylenie elektrody względem złącza pozwala na regulację kształtu spoiny, głębokości wtopienia, szerokości licai wysokości nadlewu tablica 1. Pochylenie elektrody w kierunku przeciwnym do kierunku spawania powoduje, że siła dynamicznałuku wciska ciekły metal jeziorka do przodu i maleje głębokość wtopienia, a wzrasta wysokość i szerokość lica. Pochylenie elektrodyw kierunku spawania powoduje, że ciekły metal wciskany jest do tylnej części jeziorka, wzrasta głębokość wtopienia, a malejeszerokość i wysokość lica.

Rodzajspoiny

Pozycjaspawania

Pochylenieelektrody wstosunku dopłaszczyznyzłącza

Pochylenieelektrody wstosunku do

osiprostopadłej

spoiny

Skierowanieelektrody wstosunku do

kierunkuspawania

Czołowa Podolna 90 5 - 10lub 10 - 30 Przeciwnie

Czołowa Naścienna 80 - 100 5 - 10 Przeciwnie

CzołowaPionowa zdołu dogóry

90 5 - 10 Zgodnie

Czołowa Pułapowa 90 5 - 10 Przeciwnie

Pachwinowa Naboczna 45 5 - 10lub 10 - 30 Przeciwnie

PachwinowaPionowa zdołu dogóry

35 - 55 5 - 10 Zgodnie

Pachwinowa Pułapowa 30 - 45 5 - 10 Przeciwnie

ZAJARZENIE ŁUKU

Zajarzenie łuku odbywać się może przez zwarcie końca elektrody z przedmiotem i szybkie cofnięcie na wymaganą długość łuku lubwykonywanie końcem elektrody ruchów wahadłowych z pocieraniem o powierzchnię przedmiotu. Łuk zajarzamy w obrębiespawania, z wyprzedzeniem względem początkowego punktu spawania o około 10mm,a po ustabilizowaniu łuku cofamy go do punktu początkowego w celu rozpoczęcia normalnego spawania.

Urządzenia do spawania łukowego elektrodą otulonąDo spawania łukowego elektrodą otuloną wykorzystuje się:

· transformatory spawalnicze,

· prostownikowe zasilacze spawalnicze,

· przetwornice spawalnicze,

· prądnice spawalnicze.

ARCTISAN strona 25

B.1 SPAWANIE TIG

· Sposób pracy-ręczny,

· Źródło ciepła-łuk elektryczny,

· Osłona jeziorka-gaz obojętny,

· Zakres natężenia prądu-10-300A

Zasada działania-łuk jarzy się między końcem elektrody wolframowej a metalem rodzimym złącza. Elektroda się nie stapia,a spawacz utrzymuje stałą długość łuku. Wartość natężenia prądu jest nastawiana na źródle prądu. Spoiwo zwykle jest dostępnew postaci drutu o długości 1m. Doprowadza się je w miarę potrzeby do przedniego brzegu jeziorka. Jeziorko jest osłaniane przezgaz obojętny wypierający powietrze z obszaru łuku. Jako gaz ochronny najczęściej stosowany jest argon.

B.1. CHARAKTERYSTYKA METODY

Obecnie spawanie TIG jest jednym z podstawowych procesów wytwarzania konstrukcji, zwłaszcza ze stali wysokostopowych,stali specjalnych, stopów niklu, aluminium, magnezu, tytanu i innych. Spawać można w szerokim zakresie grubości złączy, oddziesiętnych części mm do nawet kilkuset mm. Spawanie TIG prowadzone może być prądem stałym lub przemiennym.

Urządzenia do spawania TIG są tanie i łatwe w obsłudze. W procesie spawania łukowego elektrodą nietopliwą w osłoniegazowej, połączenie spawane uzyskuje się przez stopienie metalu spawanych przedmiotów i materiału dodatkowego ciepłem łukuelektrycznego jarzącego się pomiędzy nietopliwą elektrodą i spawanym przedmiotem w osłonie gazu obojętnego lub redukcyjnego.Jest to "najczystszy" z wszystkich procesów spawania łukowego, porównywany z metalurgicznego punktu widzenia domikroodlewania łukowego w osłonach gazowych. Elektroda nietopliwa wykonana jest z wolframu i zamocowana jest w specjalnymuchwycie palnika, umożliwiającym regulację położenia elektrody i jej wymianę. Koniec elektrody wystaje poza dyszę gazową od kilkudo nawet kilkudziesięciu milimetrów, w zależności od warunków technologicznych spawania. Powłoka gazu ochronnego, podawanaprzez dyszę palnika wokół elektrody nietopliwej, chłodzi elektrodę i chroni ciekły metal spoiny i nagrzaną strefę spawania łączonychprzedmiotów przed dostępem gazów z atmosfery. Jeziorko ciekłego metalu tworzone jest bez udziału topnika, niema więc wtrąceńniemetalicznych w spoinie i na jej powierzchni, a stopienie materiału rodzimego i dodatkowego odbywa się bez istotnych zmianw składzie chemicznym. Równocześnie nie ma rozprysku metalu, typowego dla innych procesów spawania łukowego, a możliwościpodawania z zewnątrz łuku materiału dodatkowego, pozwala na niezależne sterowanie energią liniową łuku i ilością podawanegodo obszaru spawania materiału dodatkowego. Przepływ prądu w łuku odbywa się w zjonizowanym gazie, a głównymi nośnikamiprądu są elektrony wybite z atomów gazu ochronnego. Zajarzenie łuku odbywa się przez krótkotrwałe zwarcie elektrody nietopliwejz przedmiotem lub specjalną płytką startową i szybkie jej cofnięcie. Drugim sposobem jest zastosowanie łuku pomocniczego międzyelektrodą a spawanym przedmiotem, utworzonego w wyniku przepływu prądu o małym natężeniu i wysokiej częstotliwościoraz wysokim napięciu.

B.1.2 PARAMETRY SPAWANIA

Podstawowymi parametrami spawania TIG są:

· Rodzaj i natężenie prądu,

· Napięcie łuku,

ARCTISAN strona 26

· Prędkość spawania,

· Rodzaj i natężenie przepływu gazu ochronnego,

· Rodzaj materiału i średnica elektrody nietopliwej,

· Średnica (wymiary) materiału dodatkowego.

Spawanie TIG przeprowadzone może być prądem stałym oraz prądem przemiennym.

a) Spawanie prądem stałym -przebiegać może z biegunowością dodatnią lub ujemną. Gdy elektroda podłączona jest do biegunadodatniego (biegunowość dodatnia). Aby przenieść natężenie prądu z biegunowością dodatnią, elektroda musi mieć znaczniewiększą średnicę niż przy podłączeniu do bieguna ujemnego. Stosowane jest przy spawaniu w osłonie argonu lub helu prawiewszystkich metali i stopów z wyjątkiem cienkich blach z aluminium i jego stopów.

b) Spawanie prądem przemiennym -pozwala na wykorzystanie zalety spawania prądem stałym z biegunowością dodatnią(zjawisko rozpylania powierzchniowej warstwy tlenków) bez specjalnych ograniczeń prądowych, wymaganych przy spawaniuprądem stałym z biegunowością dodatnią. Gorsza jest jednak stabilność łuku.

c) Natężenie prądu - decyduje o głębokości wtopienia i szerokości spoiny, ale z drugiej strony oddziałuje na temperaturę końcaelektrody nietopliwej. Wzrost natężenia prądu spawania zwiększa głębokość wtopienia i umożliwia zwiększenie prędkości spawania.Nadmierne natężenie prądu powoduje, że koniec elektrody wolframowej ulega nadtopieniu i pojawia się niebezpieczeństwopowstania wtrąceń metalicznych w spoinie.

d) Napięcie łuku - decyduje w zależności od rodzaju gazu ochronnego o długości łuku oraz o kształcie spoiny i ściśle zależyod zastosowanego natężenia prądu oraz rodzaju materiału elektrody. Wzrost napięcia łuku zwiększa szerokość lica spoiny, malejeprzy tym głębokość wtopienia i pogarszają się warunki osłony łuku i ciekłego metalu spoiny. Argon ma niski potencjał jonizacyjny-15,7 V, łuk jarzy się więc bardzo stabilnie

e) Prędkość spawania - przy stałym natężeniu prądu i napięciu łuku, decyduje o energii liniowej spawania, a więc ilościwprowadzanego ciepła do obszaru złącza. Przez zmianę prędkości spawania regulować można nie tylko przemiany strukturalnew złączu, ale wielkość i rozkład naprężeń i odkształceń spawalniczych. Prędkość spawania wpływa równocześnie na głębokośćprzetopienia i szerokość spoiny parametr ten jest również ważny z uwagi na koszt procesu spawania. W przypadku spawaniaręcznego TIG prędkość spawania jest parametrem wynikowym, zależnym od umiejętności operatora oraz wymaganego kształtuściegu spoiny, przy danym natężeniu prądu i napięciu łuku.

B.1.3 PODSTAWOWE GAZY OCHRONNE

Gazy ochronne do spawania TIG, to gazy obojętne Ar i He lub ich mieszanki z ewentualnym dodatkiem H2 (tab.2). niekiedy do gazuobojętnego dodawany jest azot, którego zadaniem jest podwyższenie temperatury łuku i umożliwienie dzięki temu spawaniaz dużymi prędkościami miedzi i jej stopów, często bez podgrzania wstępnego. Inne reaktywne gazy ochronne, jak np. CO2,powodują szybkie zużycie elektrody lub niestabilne jarzenie się łuku. W żadnym wypadku nie należy stosować dodatku CO2 lub O2do argonu lub helu, gdyż powoduje to bardzo szybkie zużycie drogiej elektrody nietopliwej.

a) Własności fizyczne gazów ochronnych. Gaz ochronny ma za zadanie nie tylko osłaniać elektrodę nietopliwą i obszar spawaniaprzed dostępem atmosfery, ale decyduje również o energii liniowej spawania(napięcie łuku) ,kształcie spoiny i nawet składziechemicznym stopiwa.

Podstawowymi własnościami fizycznymi gazów ochronnych, decydującymi o ich wpływie na proces spawania TIG, są:

· potencjał jonizacji

· przewodnictwo cieplne

· ciężar właściwy

· punkt rosy

· dysocjacja i rekombinacja gazu

ARCTISAN strona 27

Rodzaj metaluspawanego

Rodzaj procesuspawania

Rodzaj gazuochronnego Opis podstawowych własności

Ręczne Ar Łatwe zajarzenie łuku i duża czystość spoinyAluminium i stopyaluminium Automatyczne He , He+Ar Duże prędkości spawania, możliwość spawania bez podgrzewania

wstępnegoGrubość złącza poniżej1,5mm Ar Łatwość regulacji przetopienia i duża czystość spoinyMagnez i stopy

magnezu Grubość złącza powyżej1,5mm He Dobre przetopienie, najlepsze wyniki przy spawaniu prądem stałym

Ręczne Ar Łatwość regulacji kształtu spoiny i zajarzenia łuku, możliwośćspawania we wszystkich pozycjachStal węglowa

Automatyczne Ar+He Zwiększone przetopienie i szybkość spawaniaRęczne Ar Ułatwiona regulacja przetopienia cienkich blach

Ar+He Zwiększona głębokość przetopienia i szybkość spawania

Ar+max 35% H2 Unika się podtopień, wymagane jest mniejsze natężenie przepływuniż czystego Ar

Stale Cr-NiAustenityczne Automatyczne

He Największe głębokości przetopienia i energie liniowe spawania

Ar Duża łatwość spawania cienkich blach i ściegów graniowychcienkich rur

Ar+He Zapewnione wyższe energie liniowe spawaniaCu, Ni i ich stopy Ręczne i automatyczne

He Możliwość spawania grubych blach z dużymi prędkościami bezpodgrzewania wstępnego

Ar Duża czystość spoinyTytan i jego stopy Ręczne i automatyczneHe Większa głębokość przetopienia przy spawaniu grubych blach

· Potencjał jonizacji gazu ochronnego decyduje o łatwości zajarzenia łuku, przewodzeniu prądu przez łuk(oporności łuku)i o napięciu łuku.

· Przewodnictwo cieplne gazu ochronnego decyduje o kształcie ściegu spoiny.

· Ciężar właściwy gazu decyduje o stopniu ochrony jeziorka spawalniczego.

· Punkt rosy gazu ochronnego - określa koncentracje wody w gazie. Im niższy jest punkt rosy, tym niższa jest zawartośćwody, a przez to mniejsze niebezpieczeństwo tworzenia się pęcherzy gazowych w spoinie.

B.1.4 ELEKTRODY NIETOPLIWE.

Elektrody nietopliwe do spawania TIG są podstawowym elementem obwodu spawania i od ich cech eksploatacyjnych zależyw dużym stopniu jakość spawania oraz ekonomiczność procesu. Cechy te to łatwość zajarzenia łuku i stabilność jarzenia się łuku,trwałość oraz szybkość zużycia elektrody. Elektrody nietopliwe wytwarzane są z czystego wolframu lub ze stopów wolframu.

ARCTISAN strona 28

B.1.5 MATERIAŁ DODATKOWY

Materiał dodatkowy do spawania TIG może mieć postać drutu, pałeczki, taśmy lub wkładki stapianej bezpośrednio w złączu. Dospawania ręcznego stosowane są druty lub pręty proste o średnicy 0,5 ¸ 9,5 mm i o długości 500-1000mm. Jako materiałydodatkowe do spawania TIG w większości przypadków stosowane są materiały o tym samym składzie chemicznym, co spawanymateriał. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie materiału dodatkowego o wyraźnie różnym składzie chemicznymod spawanego materiału. I tak np. do spawania stali odpornych na korozję typu 9% Ni stosuje się stopy niklu; mosiądze spawa siębrązami aluminiowymi, fosforowymi lub krzemowymi. Zazwyczaj dąży się jednak do tego, aby materiał dodatkowy miał lepszewłasności niż materiał spawany.

B.1.6 URZĄDZENIA DO SPAWANIA TIG

· Prostowniki tyrystorowe lub inwersyjne,

· Transformatory spawalnicze,

· Źródła zasilania stosowane powszechnie do spawania elektrodami otulonymi są stosowane do spawania TIG powyposażeniu stanowiska spawalniczego w dodatkowe zespoły.(rys 9). Poza składanymi stanowiskami używa się teżźródeł zasilania wyposażonych we wszystkie zespoły, spełniające funkcje pomocnicze montowane we wspólnej obudowie.Takie urządzenia są przeznaczone tylko do spawania metodą TIG.

Proces spawania metodą TIG jest sterowany za pomocą złożonych układów montowanych w tzw. przystawce do zasilacza lubrazem z zasilaczem w jednej obudowie.

Schemat stanowiska do spawania metodą TIG

C. TECHNOLOGIA PRZYGOTOWANIA ZŁĄCZA ELEKTRODĄ OTULONĄ

Spawanie ręczne elektrodą otuloną umożliwia wykonanie złączy doczołowych, teowych, krzyżowych, narożnych, zakładkowych,nakładkowych, otworowych w dowolnych pozycjach w warunkach montażowych i warsztatowych. W zależności od grubościłączonych elementów ich brzegi muszą być przed spawaniem odpowiednio przygotowane, tak aby zapewnione było prawidłowewykonanie połączenia przy max. wydajności spawania. Głębokość wtopienia elektrod otulonych, przy nominalnym natężeniu prąduspawania, wynosi zwykle około 3,0mm i do tej grubości złącza spawać można bez ukosowania. Większe grubości blach wymagająukosowania dwustronnego ( ze względu na warunki montażu w energetyce stosowane sporadycznie), oraz jednostronnegonajczęściej stosowanego. Brzegi materiału ukosujemy na V, X, U, Y i 2U. Przed spawaniem brzegi łączonych przedmiotów powinnybyć dokładnie oczyszczone z wszelkich zanieczyszczeń zakłócających prawidłowy przebieg procesu i obniżających jakość złączatakich jak: smary, farby, lakiery, żużel po cięciu termicznym. Ukosowanie brzegów przedmiotu wykonuje się przez cięcie tlenem,plazmowo lub obróbkę mechaniczną (zalecaną). W celu zachowania w czasie spawania stałej geometrii złącza i odstępu łączonychprzedmiotów zaleca się szczepienie lub mocowanie w zaciskach. Długość spoin sczepnych powinna wynosić ok. 15 ¸ 30mmz odstępem około 30 grubości łączonych przedmiotów. Grubość spoin sczepnych nie powinna przekraczać 1/3 przekroju spoiny,a w czasie wykonywania złącza należy spoiny sczepne dokładnie przetopić lub wyciąć.

ARCTISAN strona 29

C.1. TECHNOLOGIA PRZYGOTOWANIA ZŁĄCZA SPAWANEGO METODĄ TIG

Spawanie TIG wymaga szczególnie dokładnego oczyszczenia brzegów spawanych przedmiotów z wszelkich zanieczyszczeń,jak tlenki, rdza, zgorzelina, smary, farby itd. Stosuje się w tym celu czyszczenie mechaniczne, chemiczne i fizyczne. Spawanie TIGprowadzone może być we wszystkich pozycjach, ręcznie, półautomatycznie lub automatycznie. Spawane brzegi przedmiotów musząbyć dokładnie przygotowane, tak aby nie ulegały odkształceniu w czasie spawania, zmieniając przez to np. odstęp i kąt ukosowaniarowka spawalniczego. Stosuje się w tym celu sczepianie spoinami sczepnymi o długości 10 ¸ 30 i odstępie 10 ¸ 60 mm, w zależnościod sztywności (grubości) spawanych przedmiotów, lub mocowanie w specjalnych przyrządach z podkładkami formującymi grań.W celu uniknięcia odkształcenia kątowego złącza, występującego często przy spawaniu cienkich blach, należy zastosować wstępneodkształcenie brzegów blach pod takim kątem, by naprężenia spawalnicze sprawiły, że złącze po spawaniu jest płaskie.

Zalecane sposoby mocowania cienkich blach przy spawaniu TIG

Zalecane sposoby odkształcania wstępnego cienkich blach przy spawaniu TIG

Spawanie TIG prowadzone może być bez udziału materiału dodatkowego i wtedy spoinę tworzy się z nadtopionych brzegówspawanych materiałów, lub z materiałem dodatkowym w postaci drutu, pręta lub ułożonej w rowku spawalniczym specjalnejstapianej wkładki. Spawać więc można prawie wszystkie metale, które topią się pod wpływem ciepła łuku, nie parują pod jegowpływem i mogą być spawane bez pęknięć. Spawanie TIG pozwala na łączenie przedmiotów wykonanych z większości stali istopów. Bardzo wysokiej jakości połączenia można uzyskać przy spawaniu stali węglowych, stopowych, odpornych na korozję i stalispecjalnych.

Zalecane sposoby przygotowania cienkich blach do spawania doczołowego TIG

ARCTISAN strona 30

OBRÓBKA CIEPLNA

Po zakończeniu prac spawalniczych bardzo często wykonuje się obróbkę cieplną złącza. Obróbkę należy przeprowadzić wedługparametrów podanych w kartach technologicznych złączy spawanych, oraz kartach technologicznych obróbki cieplnej i wykonać jąmogą osoby odpowiednio przeszkolone na kursie wyżarzania i posiadające cechy wyżarzacza. Obróbkę cieplną przeprowadza przyzastosowaniu wyżarzarki indukcyjnej oporowej, pieca propanowo-powietrznego lub palnika propanowo-powietrznego. W czasieprzeprowadzania obróbki cieplnej, wymagany jest ciągły pomiar temperatury z rejestracją wykresu. Szerokość nagrzewania strefy,powinna obejmować spoinę i strefę wpływu ciepła. Szerokość jest równa w przybliżeniu potrójnej szerokości spoiny od strony lica nakażdą stronę licząc od osi złącza. Po przeprowadzonej obróbce cieplnej złącza, wyżarzacz wybija swoją cechę obok cechyspawacza.

Dopuszcza się odstąpienie od obróbki cieplnej:

· przy spawaniu elementów ze stali węglowej o max.Zawartości C = 0,25% jeżeli ich grubość rzeczywista nie przekracza 36mm,

· złącz doczołowo-obwodowych na rurach o średnicy do 57 mm i grubości ścianki do 8 mm wykonanych ze stali 15HM i10H2M omywanych spalinami - jeżeli temperatura robocza złącza wynosi odpowiednio dla stali 15HM - 380 °C i 10H2M -480°C a złącze wykonano metodą TIG lub palnikiem acetylenowo-tlenowym.

Szczegółowe dane dotyczące obróbki cieplnej dla stali najczęściej stosowanych w energetyce podaje tabela

Obróbka cieplna złączy spawanych

Podgrzewanie wstępne Obróbka cieplna po spawaniuGrzanie Wytrzymanie StudzenieGatunek

stali Szybkość(*C/h)

Temperaturadocelowa (*C) Szybkość

(*C)Temperatura

docelowa (*C)Czas (min/1mm

grubości ścianki) Szybkość (*C)UWAGI

K18 Nie określasię 200 Nie określa

się 600-650 2 Powolne w spokojnympowietrzu

Zabiegicieplne pow.36mm

16M Nie określasię 150-200 Nie określa

się 620-660 2 (lecz nie mniej niż30min.

do 400*C 150*/hnastępnie w spokojnympowietrzu

Zabiegicieplne pow.25mm

15HM 200 250-350 200 680-720 2 (lecz nie mniej niż30min.)

do 400*C 100*/hnastępnie w spokojnympowietrzu

Zabiegicieplne pow.4mm

IMPORTER:PHU SPAW POLAND

UL.ZUCHÓW 29, 15-506 BiałystokPOLAND