Instrukcja obsługi półautomatu spawalniczego

Magster 315T

2

Od BESTER S.A. Dzikujemy Pastwu i gratulujemy wyboru półautomatu spawalniczego serii Magster. Teraz moecie Pastwo spawa sprawnie i dobrze A my to Wam gwarantujemy.

Declaration of confirmity Konformitätserklärung Deklaracja zgodnoci

BESTER S.A. Declares that the welding machine:

Erklärt, daß die Bauart der Maschine: Deklaruje, e spawalnicze ródło energii:

Magster 315T s/n

conforms to the following directives: den folgenden Bestimmungen entspricht:

spełnia nastpujce wytyczne:

73/23/CEE, 93/68/CEE, 89/366/CEE, 92/31/CEE

and has been designed in conformance with the following norms: und in Übereinstimmung mit den nachstehenden Normen hergestellt wurde: i e zostało zaprojektowane zgodnie z wymaganiami nastpujcych norm:

EN 50199, EN 60974-1

Tomasz Domagalski Operational Director

BESTER S.A. ul. Jana III Sobieskiego 19A, 58-260 Bielawa, Poland

3

Spis treci

1 Bezpieczestwo uytkowania…………………………………………..………...4 2 Charakterystyka…………………..………………………………………….….....7 3 uwagi ogólne i ostrzeenia………………………………………………….........7 4 Dane techniczne ………………………………………………….........……….…8 5 Cykl pracy i przegrzanie…….………………………………………………..…...9 6 Przygotowanie półautomatu do pracy…….…………………………………......9 6.1 Przyłczanie do sieci zasilajcej…………………………………………….....9 6.2 Podłczanie gazu osłonowego...................................................................10 6.3 Łczenie ródła prdu z podajnikiem drutu elektrodowego........................10 6.4 Podłczenie przewodu powrotnego............................................................10 6.5 Podłczanie uchwytu spawalniczego..........................................................10 6.6 Zakładanie drutu elektrodowego.................................................................11 7 Elementy obsługi ródła prdu.......................................................................12 8 Elementy obsługi na ciance tylnej ródła......................................................13 9 Elementy obsługi podajnika PDE 41LT..........................................................14 10 Elementy obsługi na ciance tylnej podajnika PDE 41LT.............................14 11 Elementy regulacyjne wewntrz podajnika PDE 41LT.................................15 12 Podajnik drutu PDE 41LT – kompletacja......................................................15 13 Podajnik drutu PDE 41LT – funkcje..............................................................15 14 Spawanie metod MIG/MAG........................................................................16 15 Zasady doboru parametrów spawania metod MIG/MAG............................17 16 Obsługa okresowa........................................................................................18 17 Zanim skorzystasz z serwisu........................................................................19 18 Wady spoin...................................................................................................20 19 Technologia spawania metod MIG/MAG – ogólnie....................................21 20 Technologia spawania – podstawy...............................................................21 20.1 Rodzaje spoin i typy łczy.........................................................................21 20.2 Zalecenia praktyczne.................................................................................22 20.3 Gazy osłonowe..........................................................................................23 20.4 Zmiany stanu skupienia metalu w łuku spawalniczym..............................23 21 Tabela rowków spoin stosowanych dla metody MIG/MAG..........................24 22 Wykazy czci zamiennych..........................................................................26 23 Notatki..........................................................................................................30

4

1 Bezpieczestwo uytkowania Ostrzeenie! Chro siebie i osoby postronne przed powanym niebezpieczestwem lub mierci! Nie dopuszczaj dzieci w poblie miejsca pracy i do urzdzenia. Osoby z wszczepionym rozrusznikiem serca, zanim podejm prac z tym urzdzeniem, powinny skonsultowa si ze swoim lekarzem. Instalacja, obsługa serwisowa i naprawy tego urzdzenia mog by prowadzone tylko przez wykwalifikowany personel, z zachowaniem warunków bezpieczestwa pracy obowizujcych dla urzdze elektrycznych.

PORAENIE ELEKTRYCZNE moe zabi

Gdy urzdzenie jest włczone do sieci wszystkie elementy tworzce obwód prdu spawania s elektrycznie „gorce” – nie dotyka ich goł rk ani przez wilgotn odzie. Obsługujcy

półautomat powinien by wyposaony w odzie ochronn, która obejmuje: mask ochronn, rkawic, fartuch i buty.

Odizolowa si elektrycznie od miejsca spawania i uziemienia za pomoc stosowanych rodków. Upewni si czy zastosowane rodki obejmuj wystarczajco duy obszar dla zapewnienia bezpiecznej

pracy . Jeli proces spawania musi by prowadzony w warunkach szczególnego naraenia na

niebezpieczestwo poraenia elektrycznego /w zawilgoconych miejscach lub podczas opadów atmosferycznych; na metalowych konstrukcjach takich jak podłogi, kraty lub metalowe podesty; w niewygodnych pozycjach pracy takich jak na siedzco, na leco, czy klczc, gdy wystpuje niebezpieczestwo nieuniknionego lub przypadkowego kontaktu z miejscem spawania lub uziemienia/ powinno si stosowa nastpujce urzdzenia:

− półautomat ze stałym wyjciowym napiciem DC

− prostownik spawalniczy DC z elektrod otulon

− transformator lub inwertor AC z ograniczon regulacj napicia Podczas spawania, drut spawalniczy na szpuli jest równie pod napiciem. Pewnie mocowa przewód powrotny do elementu spawanego jak i najbliej miejsca spawania,

zapewniajc mu jak najlepszy kontakt. Miejsce pracy i element spawany powinny by dobrze uziemione. Kable spawalnicze, przewód sieciowy, uchwyt spawalniczy, zacisk uziemiajcy jak i samo urzdzenie

spawalnicze powinny by utrzymywane w dobrym stanie technicznym, zapewniajcym bezpieczestwo pracy. W przypadku stwierdzenia uszkodzenia izolacji któregokolwiek z elementów obwodu spawania, natychmiast naley go wymieni.

Nigdy nie zanurza elektrody lub uchwytu w wodzie dla ich ochłodzenia. Nigdy jednoczenie nie dotyka elektrycznie „gorcych” czci uchwytów spawalniczych podłczonych

do dwóch urzdze spawalniczych, poniewa napicie pomidzy nimi moe mie warto sumarycznego napicia stanu jałowego obu urzdze.

ŁUK moe by niebezpieczny Patrzenie bezporednio na łuk jest szkodliwe dla oczy – zawsze stosowa mask ochronn, a

osoby postronne ochrania ekranami z odpowiednim filtrem lub ostrzega o niebezpieczestwie bezporedniego patrzenia na łuk, iskry lub roztopiony metal. Maska ochronna i wkład filtrujcy

powinny spełnia wymogi stosowanych norm. Dla ochrony skóry stosowa odpowiedni odzie ochronn wykonan z wytrzymałego, niepalnego

materiału

5

OPARY i GAZY mog by niebezpieczne Opary i gazy wydzielajce si podczas spawania mog stanowi zagroenie dla zdrowia –

stanowisko spawalnicze powinno wyposaone w wycig wentylacyjny. Nie spawa w obecnoci oparów zawierajcych chlor, mogcych pochodzi z procesu odtłuszczania lub

czyszczenia. Wysoka temperatura i promieniowanie łuku moe rozkłada opary tworzc trujcy gaz FOSGEN.

Zachowywa szczególne rodki ostronoci przy spawaniu elementów pokrywanych galwanicznie. Unika bezporedniego wdychania oparów i gazów spawalniczych. Wokół łuku gaz osłonowy wypiera powietrze, przy spawaniu w miejscach trudno dostpnych zachowa

szczególn ostrono.

ISKRY mog spowodowa poar lub wybuch Iskry powstajce podczas spawania mog by przyczyn poaru lub wybuchu! Unika niebezpieczestwa wybuchu poaru w miejscu spawania. O ile to moliwe okrywa je,

zabezpieczajc przed iskrami mogcymi by zarzewiem ognia. Naley pamita, e iskry i wysoka temperatura pochodzce od łuku spawalniczego łatwo przenikaj przez małe szczeliny, szpary i otwory do przylegajcego obszaru. Unikaj spawania w pobliu hydraulicznej armatury. Sprawny sprzt przeciwpoarowy winien by usytuowany w widocznym i łatwo dostpnym miejscu.

Wszystko co moe si zapali lub wybuchn, usun z pola pracy. Nie podgrzewa, nie ci ani nie spawa zamknitych pojemników na paliwo lub inne chemikalia – moe

to spowodowa wybuch. Przed spawaniem, ciciem lub podgrzewaniem pojemniki powinny by dobrze wentylowane. Kabel spawalniczy powinien by podłczony do miejsca spawania najbliej jak to moliwe – unika si

wtedy przepływu prdu spawania przez ssiednie elementy a co za tym idzie zmniejsza si niebezpieczestwo wystpienia przegrzania z dala od miejsca spawania i wystpowania tam zagroenia poarem.

BUTLA moe wybuchn Uszkodzona butla z gazem osłonowym moe eksplodowa! Stosowa tylko butle atestowane z odpowiednim rodzajem gazu i zalecanym cinieniem. Wszystkie

elementy obwodu zasilania gazu ochronnego takie jak : w, złczki i regulator powinny by stosowane do urzdzenia i by utrzymywane w dobrym stanie technicznym.

Butla z gazem powinna by w pozycji pionowej, zabezpieczona przed wywróceniem si np. za pomoc łacucha.

Zachowywa bezpieczn odległo butli od miejsca spawania. Nie naraa butli z gazem na jakiekolwiek uszkodzenia mechaniczne. Nigdy nie dotyka elektrody, uchwytu spawalniczego lub jakiegokolwiek „gorcego” elementu obwodu

spawania do butli z gazem! Nie zblia głowy z szczególnie twarzy do zaworu butli z gazem, podczas jego odkrcania. Podczas przerw w spawaniu zawór butli musi by zawsze zakrcony.

6

Dla urzdze zasilanych ELEKTRYCZNIE Odłczy zasilanie sieciowe przed wykonaniem jakichkolwiek prac przy tym urzdzeniu. Urzdzenie to powinno by zainstalowane i uziemione zgodnie z zaleceniami producenta i

obowizujcymi przepisami ogólnymi.

Zachowa ostrono przy zasilaniu z agregatu Stosujc do zasilania agregat prdotwórczy , nie dolewa paliwa do zbiornika podczas spawania. Nie uruchamia silnika agregatu przy rozlanym paliwie.

WENTYLATOR moe by niebezpieczny

Utrzymywa urzdzenie sprawnym technicznie, obudowa i wszystkie osłony powinny by dobrze przymocowane, uniemoliwiajc dostp do wntrza urzdzenia.

Podczas uruchamiania, uytkowania i napraw nie zblia rk, włosów ubrania ani jakichkolwiek narzdzi do obracajcego si wentylatora.

POLE ELEKTROMAGNETYCZNE moe by niebezpieczne

Prd elektryczny płyncy przez jakikolwiek przewodnik wytwarza wokół niego pole elektromagnetyczne. Prd spawania wytwarza pole elektromagnetyczne wokół kabli spawalniczych i wokół samego urzdzenia.

Dla zminimalizowania negatywnego oddziaływania pola elektromagnetycznego na zdrowie kady spawacz powinien:

− oba kable spawalnicze układa równolegle i jak najbliej siebie

− nigdy nie oplata si kablami prdowymi, a w czasie spawania nie przebywa pomidzy nimi i bezporednio przy urzdzeniu.

− podłczy zacisk kabla jak najbliej miejsca spawania

HAŁAS powstały podczas spawania moe by szkodliwy Łuk spawalniczy moe i czsto powoduje przekroczenie poziomu hałasu powyej 85dB dla 9-

godzinnego wymiaru czasu pracy. Spawacze obsługujcy półautomat spawalniczy obowizani s do noszenia w czasie pracy

odpowiednich ochronników słuchu/załcznik nr 2 do Rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 17.06.1998. – Dz. U. Nr 79 poz. 513/.

Zgodnie z Rozporzdzeniem Ministra Zdrowia o Opieki Społecznej z 09. 07.1996r. /Dz. U. Nr 68 poz. 194/ pracodawca jest zobowizany do dokonywania bada i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia.

7

2 Charakterystyka Półautomat spawalniczy Magster 315T z zewntrznym podajnikiem drutu elektrodowego jest

profesjonalnym urzdzeniem spawalniczym do spawania stali niskowglowych i niskostopowych /metod MAG/, oraz stali stopowych, Al. I jego stopów /metoda MIG/ w osłonie gazów ochronnych

Przystosowany jest do zasilania z trójfazowej sieci 400V, 50Hz. Zapewnia skokow, 12-stopniow regulacj napicia spawania. Umoliwia płynn regulacj prdkoci podawania drutu elektrodowego. Umoliwia spawanie w sposób cigły: 2-takt, 4-takt. Posiada funkcj „test gazu”, „test drutu” oraz funkcj „dojcia drutu” i „upalanie koca drutu” Wyposaony w dwa cyfrowe mierniki umoliwiajce odczyt wielkoci prdu i napicia spawania Wyposaony w przecieniowy układ zabezpieczenia termicznego. Zaopatrzony w układ chłodzenia powietrzem. Wyrónia si zwart i prost w obsłudze konstrukcj. Wyposaony jest w półk dla ustawienia butli z gazem osłonowym. Szczególnie nadaje si do zastosowa w zakładach produkujcych konstrukcje metalowe oraz w

warsztatach naprawczych.

3 Uwagi ogólne i ostrzeenia Pierwsze uruchomienie i eksploatacja półautomatu spawalniczego Magster 315T mog by

przeprowadzone tylko pod dokładnym zapoznaniu si z niniejsz Instrukcj Obsługi.

Wszystkie przeróbki półautomatu, we własnym zakresie s zabronione i powoduj nie tylko utrat uprawnie z tytułu gwarancji, ale mog by przyczyn pogorszenia si warunków bezpieczestwa uytkownika i naraenia uytkownika na niebezpieczestwo poraenia prdem elektrycznym.

Uszkodzenie półautomatu spowodowane niewłaciwymi warunkami pracy niewłaciw obsług lub z winy uytkownika, powoduje utrat uprawnie z tytułu gwarancji.

Niedopuszczalne jest załczanie półautomatu do sieci zasilajcej przy zwartych przewodach prdowych.

Po zakoczeniu pracy lub przed dłusz przerw w pracy, przewód zasilajcy półautomat spawalniczy naley odłczy od sieci.

Dopuszczalny zakres temperatur otoczenia w czasie pracy od +5°C do +40°C oraz od -15°C do +55°C w

czasie transportu.

Dopuszczalna wilgotno wzgldna do 90% przy t+20°C.

Dopuszczalna wysoko nad poziomem morza – poniej 1000 m.

Producent zastrzega sobie prawo do zmian.

8

4 Dane techniczne

Znamionowe napicie zasilania………………………………………………........400V,3PE, 50Hz Maksymalny pobór mocy przy pracy X35%…….………………………...............13 kVA Maksymalny pobór prdu przy pracy X35%.......................................................19 A Współczynnik mocy cos ϕ przy pracy PJ 60.......................................................X35% – 0,97

Prd spawania: przy pracy X35%…………………………………………............315 A przy pracy X60%………………………………………...…....…..250 A przy pracy X100%………………………………………..….........200 A Napicie wtórne stanu jałowego……………………………………….....................18 – 38 V

Ilo stopni napicia spawania................. ………………………………….............12 Zakres Regulacji prdu/napicia spawania………… min…………............……...40A/16,5V

max................................... 315A/30V Stopie ochrony obudowy……………………………………….. …………………...IP 23 Klasa izolacji transformatorów ………………………………………………………...F + H Poziom zakłóce radiotechnicznych…………………………………………………..W Masa /bez szpuli z drutem/ ………………………………………….......…..………..88 kg Wymiary po obrysie /szeroko/wysoko/głboko…………………..………….430x675x855 mm Podajnik drutu elektrodowego..................................................................................PDE 41LT

Zakres prdkoci podawania drutu Vn......……………………………………….…...1 – 17 m/min Zakres prdkoci dojcia.....................................................………………………...10 – 100% Vn rednica drutów: stalowy /rolki typu V/..................................……………………….0,6 – 1,2 mm

nierdzewnego.............................................................................0,6 – 1,2 mm proszkowego............................................................................../1,0 – 1,2 mm/ aluminiowy /rolki typu U/............................................................1,0 –1,2 mm

Napicie zasilania podajnika..................................................................................42 V Masa bez szpuli z drutem......................................................................................20 kg Wymiary /szeroko/wysoko/głboko/............................................................315x465x865 mm Uchwyt spawalniczy firmy Binzel.......................................................................MB 24 KD Wyposaenie:

- przewód prdowy powrotny………………………………………..………..............5 m - przewód zasilania sieciowego………………………………………………..….…..5 m - przewód zespolony…………………………………………………………………...1,5/5/10 m

9

5 Cykl pracy i zabezpieczeni przed przegrzaniem Cykl pracy urzdzenia jest procentowanym podziałem 10 minut na czas, przez który urzdzeniem mona spawa ze znamionow wartoci prdu spawania, bez jego przegrzania, i konieczny czas przerwy w pracy. Wydłuenie cyklu pracy półautomatu moe spowodowa jego uszkodzenie! np. 60% cykl pracy

Półautomat jest zabezpieczony przed nadmiernym nagrzewaniem si jego wntrza przez ogranicznik temperatury. Dla maksymalnego prdu spawania czas zadziałania zabezpieczenia jest krótki, wydłua si on wraz ze zmniejszeniem wartoci prdu spawania. Zadziałanie zabezpieczenia sygnalizowane jest przez zawiecenie si lampki. Po uzyskaniu przez półautomat normalnej temperatury pracy nastpuje jego samoczynne załczenie a lampka sygnalizacji ganie. Czas stygnicia urzdzenia moe wynosi do 15 minut.

6 Przygotowanie półautomatu do pracy 6.1 Przyłczanie do sieci zasilajcej Przyłczanie półautomatu do zasilajcej sieci energetycznej oraz włczanie do systemu ochrony przeciwporaeniowej powinno by zgodne z norm arkuszow PN-E – 05009 pt. „Instalacja elektryczna w obiektach budowlanych”. Oba półautomaty przystosowane s do współpracy z sieci trójfazow 3 x 400 V , 50 Hz z zabezpieczeniem zwłocznym bezpiecznikiem o prdzi I = 20 A . do zacisku ochronnego w gniedzie przyłczeniowym bezwzgldnie musi by podłczony przewód ochronny PE. Przed przyłczeniem półautomatu do sieci zasilajcej upewni si czy wyłcznik główny jest w pozycji O /wyłczony/.

6.2 Podłczamie gazu osłonowego

10

W celu podłczenia gazu osłonowego wykona nastpujce czynnoci: Ustawi butle z gazem na półce półautomatu i zabezpieczy j przed wywróceniem si, mocujc ja do

wspornika za pomoc łacucha. Zdj kołpak ochronny zaworu butli z gazem osłonowym i na moment odkrci zawór butli dla usunicia

ewentualnych zanieczyszcze. Zamontowa reduktor z rotametrem, zapewniajc rurce rotametru pionowe połoenie. Stosuj c gaz

CO2 zamontowa dodatkowo podgrzewacz gazu. Do reduktora podłczy w zasilania gazu osłonowego półautomatu, za pomoc opaski zaciskowej. Drugi koniec przewodu gazowego, zakoczony szybkozłczk, podłczy do gniazda

umieszczonego na ciance tylnej podajnika drutu. Podłczy zasilanie podgrzewacza gazu do gniazda zasilania podgrzewacza .

umieszczonego na ciance tylnej półautomatu. Zawór reduktora powinien by odkrcony na stałe tylko bezporednio przed przystpieniem do prac

spawalniczych. Do spawania stali niskowglowych i niskostopowych stosuje si gaz CO2 lub mieszanki argonu i CO2

natomiast do stali stopowych i aluminium i jego stopów odpowiednie gazy lub mieszanki gazowe zalecane przez producentów gazów osłonowych.

6.3 Łczenie ródła prdu z podajnikiem drutu elektrodowego Zespolenia prdu z podajnikiem drutu elektrodowego dokonuje si przez połczenie ich za pomoc

jednego przewodu zespolonego, zawierajcego przewody realizujce wszystkie niezbdne połczenia. Dla doprowadzenia zasilania oraz sygnałów sterujcych ze ródła prdu do podajnika drutu

elektrodowego, gniazda umieszczone na ciankach tylnych ródła i podajnika połczy ze sob przewodem sterujcym.

Dla zamknicia obwodu prdowego gniazda umieszczone na ciankach tylnych ródła prdu i podajnika drutu elektrodowego połczy ze sob przewodem prdowym.

W celu doprowadzenia gazu osłonowego do podajnika drutu a stamtd do uchwytu spawalniczego, do gniazda umieszczonego na ciance tylnej podajnika drutu elektrodowego podłczy przewód zasilania gazu zakoczony szybkozłczk.

6.4 Podłczenie przewodu powrotnego Wprowadzi wtyk przewodu powrotnego do gniazda X2 i przekrci do oporu. Drugi koniec przewodu za pomoc zacisku kleszczowego podłczy do spawanego elementu. 6.5 Podłczenie uchwytu spawalniczego Wprowadzi wtyk uchwytu spawalniczego do gniazda X1 , a nastpnie zamocowa go za pomoc nakrtki wtyku uchwytu spawalniczego. Pamita naley o wyposaeniu uchwytu spawalniczego w kocówk kontaktow i prowadnic drutu właciw dla rednicy drutu elektrodowego i materiału spawanego. Do spawania aluminium naley stosowa teflonow prowadnic drutu. W tym przypadku, przed podłczaniem uchwytu do gniazda, naley z tego gniazda wycign stalow

rurk prowadzc, a wystajc cz prowadnicy naley wprowadzi do gniazda X1 i dokrci uchwyt za pomoc nakrtki wtyku. Wystajcy nad rolk napdow podajnika koniec prowadnicy naley

przyci w odległoci ok. 10 mm od pionowej osi rolki.

6.6 Zakładanie drutu elektrodowego do podajnika

11

Wybra „tryb pracy uchwytu spawalniczego” zgodnie z procedur opisan w pkt. „Podajnik drutu PDE 41LT” – patrz str 15/.

Pokrtło regulacji prdkoci podawania drutu umieszczone na płycie przedniej podajnika drutu elektrodowego, ustawi na połoeniu „0”.

Upewni si czy uchwyt spawalniczy posiada wyposaenie odpowiednie do aktualnie stosowanego drutu elektrodowego.

Wprowadzi drut elektrodowy do podajnika drutu elektrodowego. Wyregulowa sił docisku rolki podajnika drutu elektrodowego. W razie potrzeby wyregulowa moment hamowania tulei ze szpul drutu. Dobra odpowiedni rolk napdow. Zakładanie szpuli z drutem elektrodowym

- otworzy kaset drutu elektrodowego umieszczon z tyłu podajnika

- na obrotowy korpus tulei załoy szpul z drutem typu A φ 300, tak aby koniec drutu znajdował si w dolnej czci szpuli, naprzeciw podajnika

- wyj zagity koniec drutu z otworu szpuli, obci go i stpi Wprowadzanie drutu elektrodowego do podajnika drutu

- podnie pokryw podajnika drutu elektrodowego - w podajniku drutu zwolni zatrzask i podnie rami dociskajce - wprowadzi drut elektrodowy do prowadnicy drutu w podajniku - prowadzc drut nad rolkami napdowymi podajnika, wprowadzi go do króca prowadzcego - opuci rami rolek dociskajcych i zatrzasn je przy pomocy regulatora siły docisku, a nastpnie

włczy zasilanie półautomatu - nacisn przycisk testu drutu umieszczony na płycie przedniej podajnika drutu; podczas tej

operacji kocówka kontaktowa uchwytu spawalniczego powinna by wykrcona - po pojawieniu si drutu elektrodowego w wylocie uchwytu spawalniczego /około 20 mm/ zwolni

przycisk testu drutu i wkrci kocówk kontaktow ponownie

Regulacja siły docisku ramienia dociskowego podajnika drutu

- Prawidłowo wyregulowa sił docisku rolki: docisk za mały – rolka napdowa lizga si po drucie; docisk za duy – drut jest skrawany przez rolk napdow lub blokuje si w pancerzu; obrót regulatora w prawo – zwiksza docisk, obrót regulatora w lewo – zmniejsza docisk.

Regulacja momentu hamowania tulei

- dla uniknicia pltania drutu, tuleja wyposaona jest w układ hamujcy - regulacja momentu hamowania odbywa si przez obrót dwóch spryn znajdujcych si wewntrz

korpusu tulei - moment hamowania zwiksza si krcc spryny w lewo, za zmniejsza si krcc spryny w

prawo Rodzaje i dobór rolek napdowych

- podajnik wyposaony jest w komplet rolek; standardowo zakładane s rolki z rowkiem V dla drutów o rednicy 1.0 / 1.2 mm

- kadorazowo naley upewni si czy aktualnie s zainstalowane rolki o rowku odpowiednim do rednicy stosownego drutu elektrodowego

- cecha rowka czynnego jest wybita na boku rolki i po jej załoeniu znajduje si po stronie niewidocznej - dla drutów stalowych i nierdzewnych stosowa rolki z rowkami typu V - dla drutów aluminiowych stosowa rolki z rowkami typu U

12

Wymiana rolek napdowych - dla wymiany rolek napdowych naley dokrci mocujce je zakrtki - zsun rolki podlegajce wymianie z piasty koła zbatego - w ich miejsce nasun rolki właciwe tak, aby wpust koła zbatego wszedł w rowek rolki - po załoeniu rolek wkrci zakrtki mocujce

7 Elementy obsługi ródła prdu

1 lampka sygnalizacji załcznika zasilania sieciowego 2 wyłcznik zasilania sieciowego 3 lampka sygnalizacji zadziałania zabezpieczenia termicznego 4 pokrtło przełcznika regulacji napicia spawania 5 cyfrowy miernik wartoci napicia spawania 6 cyfrowy miernik wartoci prdu spawania 7 gniazdo masy przewodu powrotnego bez indukcyjnoci dla prdów spawania do 315A 8 gniazdo masy przewodu powrotnego z indukcyjnoci dla prdów spawania do 150 A

13

8 Elementy obsługi na ciance tylnej ródła prdu

1 gniazdo zasilania podgrzewacza gazu 2 gniazdo przewodu sterujcego 3 gniazdo „+” 4 trzpie do obrotowego osadzania podajnika drutu 5 bezpieczniki F1, F2 zabezpieczajce ródło prdu 6 bezpieczni kF4 zabezpieczajcy obwód podgrzewacza gazu 7 bezpiecznik F3 zabezpieczajcy układ podawania drutu 8 przewód zasilania sieciowego 9 półka do ustawiania butli z gazem

14

9 Elementy obsługi podajnika PDE 41LT

1 pokrtło regulacji prdkoci podawania drutu elektrodowego, zapewnia regulacj w zakresie od 1 do 17 m/min.

2 przełcznik zmiany trybu pracy uchwytu spawalniczego 3 przycisk testu gazu 4 przycisk testu drutu 5 gniazdo EURO do przyłczania uchwytu spawalniczego

10 Elementy obsługi na ciance tylnej podajnika PDE 41LT

1 kaseta na drut elektrodowy 2 gniazdo szybkozłczki wlotu gazu osłonowego 3 gniazdo przewodu sterujcego 4 gniazdo prdowego przewodu spawalniczego

15

11 Elementy regulacyjne wewntrz podajnika PDE 41 LT

1 potencjometr regulacji prdkoci dojcia koca drutu elektrodowego w uchwycie spawalniczym do chwili zajarzenia łuku

2 potencjometr regulacji czasu upalania drutu po zwolnieniu przycisku w uchwycie spawalniczym

3 regulacja siły docisku rolek 12 Podajnik drutu PDE 41LT – kompletacja Podajnik wyposaony jest w komplet rolek /wykaz ze strony 38, 40; fabrycznie zakładane s rolki z

rowkiem V dla drutów o rednicy φ 1,0 i 1,2 mm/ - w zalenoci od rednicy i rodzaju stosowanego drutu elektrodowego naley zastosowa odpowiednie

roki - cecha rowka czynnego wybita jest na boku rolki i po jej załoeniu znajduje si po jej niewidocznej

stronie - dla drutów stalowych naley uywa rolek z rowkami V, za dla drutów aluminiowych z rowkami U

13 Podajnik drutu PDE 41LT – funkcje Podajnik drutu elektrodowego realizuje funkcje:

tryb pracy uchwytu spawalniczego - 2-taktowy – przycinicie przycisku na uchwycie spawalniczym i przytrzymanie go przycinitym

załcza urzdzenie i utrzymuje je w stanie aktywnym; zwolnienie przycisku wyłcza urzdzenie - 4-taktowy – włczenie i wyłczenie urzdzenia nastpuje po jednokrotnym naciniciu przycisku na

uchwycie spawalniczym

16

regulacja prdkoci podawania drutu - umoliwia regulacj prdkoci podawania drutu elektrodowego, zapewniajc regulacj z zakresie od 1

d0 17 m/min funkcje testowe - test drutu – umoliwia uruchomienie samego podajnika drutu bez załczania ródła prdu i

elektrozaworu gazu /funkcja ta jest wykorzystywana w trakcie wprowadzania drutu elektrodowego do uchwytu/

- test gazu – umoliwia załczanie samego elektrozaworu gazu, bez załczenia ródła prdu /funkcja ta jest wykorzystywana w trakcie ustalania wielkoci przepływu gazu osłonowego oraz sprawdzania dronoci i szczelnoci całej instalacji gazowej.

regulacja prdkoci dojcia drutu elektrodowego - ustalenie prdkoci dojcia koca drutu do miejsca spawania od chwili uruchomienia procesu

przyciskiem w uchwycie do chwili zajarzenia si łuku regulacja upalania drutu - słuy do uzyskania danej długoci drutu elektrodowego wystajcego z kocówki kontaktowej

uchwytu spawalniczego po zakoczeniu spawania /naley zwróci uwag na dobór długoci czasu upalania – nastawienie maksymalnego czasu upalania moe powodowa wtapianie si drutu w kocówk kontaktow/

14 Spawanie metod MIG/MAG Dokona instalacji półautomatu zgodnie z powyszym opisem. Podłczy przewód prdowy z zaciskiem uziemiajcym do gniazda „-„ umieszczonego na płycie przedniej półautomatu. Zacisk uziemiajcy przewodu podłczy do elementu spawanego, zapewniajc mu jak najlepszy

kontakt. Wyłczy zasilanie ródła prdu przez ustawienie wyłcznika sieciowego w pozycji „-„ –

zawieci si lampka sygnalizacyjna. Wielko napicia /prdu/ spawania reguluje si za pomoc przełcznika wyboru napicia spawania

, umieszczonego na płycie przedniej półautomatu. Uwaga! Regulacja napicia spawania w trakcie spawania grozi powanym uszkodzeniem półautomatu.

Wielko prdu spawania zaley bezporednio od wielkoci prdkoci podawania drutu elektrodowego. Dobra odpowiedni warto prdkoci podawania drutu elektrodowego za pomoc pokrtła regulacji prdkoci podawania drutu umieszczonego na płycie przedniej półautomatu. Zakres regulacji prdkoci podawania drutu wynosi od 1 do 17 m/min.

- wybra dany tryb pracy półautomatu spawalniczego Zachowujc stosowne przepisy bhp mona przystpi do spawania. Dla umoliwienia swobodnego

przemieszczania drutu , w czasie pracy przewód uchwytu spawalniczego układac bez ostrych załama. Po rozpoczciu spawania wartoci prdu i napicia spawania s wywietlane na odpowiednich

miernikach . po zakoczeniu procesu spawania, mierniki pokazuj zapamitane wartoci rednie prdu i napicia spawania z ostatnich 2 sek.

17

15 Dobór parametrów spawania Dla metody spawania technik MIG/MAG wymagane jest jedynie ustawianie dwóch parametrów

spawania : napicia spawania i prdkoci podawania drutu elektrodowego. Wielko prdu spawania zaley od prdkoci podawania drutu – naley dobiera j

odpowiednio do gruboci spawanego elementu. Zwikszanie prdkoci podawania drutu elektrodowego powoduje skrócenie długoci łuku, zwikszenie

natenia prdu spawania oraz zwikszenie głbokoci wtopienia /przetopu/. Zmniejszenie prdkoci podawania drutu powoduje wydłuenie łuku, zmniejszenie natenia prdu

spawania i zmniejszenie przetopu. Zwikszenie napicia spawania powoduje wydłuenie łuku. Zmniejszenie napicia spawania powoduje skrócenie łuku. Gdy prdko podawania drutu elektrodowego jest za dua nastpuje wyrane "wypychanie" uchwytu

spawalniczego ku górze. Drut elektrodowy nie nada topi si w łuku i odpycha uchwyt spawalniczy. Gdy prdko podawania drutu elektrodowego jest za mała lub gdy napicie spawania jest za wysokie,

na kocu drutu elektrodowego tworz si due krople, które spadaj obok jeziorka ciekłego metalu. Zbyt due rozpryski wiadcz o za małym napiciu spawania lub za duej prdkoci podawania drutu

elektrodowego. Podczas spawania "z góry na dół" mona obniy napicie spawania o około 1-2 V /zmniejszy napicie

spawania o jeden skok/. Podczas wykonywania spoin wypełniajcych, dla uzyskania gładkiego lica, mona podwyszy napicie

spawania o ok.1-4 V. Elementy spawane powinny by czyste, wolne od rdzy, zaoliwie, smaru wody itp. – zapobiega to korozji

w spawanym złczu.

18

16 Obsługa okresowa Uwaga Wszystkie czynnoci konserwacyjne powinny by wykonywane po wczeniejszym odłczeniu urzdzenia od sieci zasilajcej. Codziennie Naprawi lub wymieni uszkodzony przewód sieciowy, kable prdowe z uszkodzon izolacj; sprawdzi i jeli to konieczne naprawi w gazowy Utrzymywa półautomat suchy i w czystoci, szczególnie dbajc o regularne wydmuchiwanie gromadzcych si wewntrz opiłków i innych drobin. Usuwa odpryski metalu z dyszy gazowej - mog by przyczyn zaburze w osłonie jeziorka ciekłego metalu; smarowa dysz rodkiem przeciw rozpryskowym. W przypadku zauwaenia opiłków drutu elektrodowego sprawdzi czy docisk rolki napdowej jest odpowiedni do rednicy zastosowanego drutu i w razie koniecznoci zmniejszy sił docisku. Przed zainstalowaniem nowej szpuli drutu elektrodowego wykrci dysz gazow i kocówk kontaktow w celu przeczyszczenia prowadnicy drutu spronym powietrzem - zapobiegnie to blokowaniu si drutu. Sprawdzi czy otwór kocówki kontaktowej odpowiada rednicy drutu. Co miesicSprawdzi styki podzespołów i elementówłczeniowych – nadpalone i zanieczyszczone wymieni; dokrci wszystkie połczenia rubowe Odkurzy wntrze. Przy intensywnym uytkowaniu czyci co miesic Umy prowadnic drutu elektrodowego w benzynie ekstrakcyjnej.

19

17 Zanim skorzystasz z serwisu Objawy

Przyczyna

Postpowanie Za mały docisk rolek

Ustawi docisk prawidłowy Zanieczyszczona

prowadnica drutu w uchwycie

Wyczyci prowadnic drutu elektrodowego

Rowek załoonej rolki nie odpowiada rednicy drutu

Załoy rolk zgodn ze rednic drutu

Brak podawania drutu elektrodowego /silnik podajnika pracuje/

Zablokowany drut elektrodowy w kocówce

Wymieni kocówk kontaktow

Uszkodzony silnik

Brak podawania drutu elektrodowego /silnik podajnika nie

Uszkodzony układ sterowania

Przekaza półautomat do serwisu

Uszkodzona kocówka kontaktowa

Wymieni kocówk na now

Nieregularny posuw drutu elektrodowego

Rowek rolki podajcej jest brudny, uszkodzony lub nie odpowiada rednicy drutu

Wyczyci rowek rolki, wymieni rolk lub dobra rolk do rednicy stosowanego drutu

Łuk nie zajarza si

Brak właciwego styku zaci-sku przewodu powrotnego

Poprawi styk zacisku kleszczo-wego

Napicie spawania za wysokie

Zmniejszy napicie spawania

Łuk zbyt długi i nie-regularny

Prdko podawania drutu za mała

Zwikszy prdko podawania drutu

Napicie spawania za niskie

Zwikszy napicie spawania

Łuk zbyt krótki Prdko podawania drutu

za dua Zmniejszy prdko podawania drutu

Brak napicia zasilania

Sprawdzi bezpiecznik sieciowy Przepalona wkładka bezp.

F1 lub F2 w obwodzie Wymieni wkładk na now

Uszkodzony wyłcznik S2

Wymieni wyłcznik*

Po włczeniu zasilania lampka sygnalizacji załczenia za

silania nie wieci si

Uszkodzona lampka

Wymieni lampk* Uaktywnione

zabezpieczenie termiczne Doprowadzi do ostygnicia urzdzenia i ponowi prób

Po włczeniu zasilania wiec si lampki ółta i sygnalizacyjna /stycznik nie załcza si/

Zablokowany lub zanieczyszczony system chłodzenia

Udroni elementy systemu chłodzenia

* w okresie gwarancyjnym moe tego dokona tylko autoryzowany punkt serwisowy

20

18 Wady spoin Podczas obsługi półautomatu naley zwróci uwag na dodatkowe czynniki mogce by przyczyn nieprawidłowego jarzenia si łuku i powstawania wad spoiny : - koczcy si gaz osłonowy, jego brak w butli lub awaria zaworu butli - zbyt duy lub zbyt mały wydatek gazu osłonowego - zredukowane cinienie gazu na skutek zamarznicia reduktora butli - mechaniczne lub elektryczne uszkodzenie elektrozaworu gazowego - wntrze dyszy gazu nadmiernie zanieczyszczone rozpryskiem

21

19 Technologia spawania metod MIG/MAG Jedn z najbardziej rozpowszechnionych technik spawalniczych majcych zastosowanie przy spawaniu stali konstrukcyjnych wglowych i stopowych jest technika spawania elektrod topliw w osłonie gazów osłonowych GMAW /ang. Gas Metal Arc Welding/, popularnie nazywana metod MIG/MAG /ang. Metal Inert Gas / Metal Active Gas/. Na poniszym rysunku przedstawiono zasad spawania t technik Elektroda topliw wykonana jest w postaci drutu nawinitego na szpul, który jest podawany do spoiny poprzez rolki podajnika, przewód elastyczny i kocówk kontaktow. Wolny wylot elektrody /odcinek elektrody pomidzy kocówk kontaktow a łukiem spawalniczym/ jest odpowiednio krótki i pozwala na uycie duych gstoci prdu - ponad 100A/mm. Biegun dodatni /plus/ ródła energii jest przyłczony do elektrody topliwej, za biegun ujemny /masa/ do elementu spawanego. Łuk spawalniczy powstaje pomidzy elektrod topliw /drutem/ a materiałem spawanym, dziki czemu uyty drut jest jednoczenie elektrod w obwodzie spawania i materiałem wypełniajcym spoin - spoin. Gaz osłonowy /obojtny lub aktywny/ wypływa z dyszy gazowej chronic ciekły metal topicej si elektrody i jeziorko ciekłego metalu przed dostpem powietrza atmosferycznego /głównie tlenu i azotu/. 20 Technologia spawania – podstawy 20.1 Rodzaje spoin i typy złczy

22

20.2 Zalecenia praktyczne Technika MIG/MAG umoliwia spawanie we wszystkich pozycjach. Spoiny czołowe w pozycji podolnej naley wykonywa technik "pchaj" dla elementów cienkich i technik "cignij" dla elementów grubszych. Spoiny czołowe w pozycji pionowej dla elementów cienkich naley wykonywa od góry do dołu. Spoiny pachwinowe w pozycji nabocznej naley wykonywa technik "pchaj", ale z uwzgldnieniem dodatkowego pochylenia uchwytu spawalniczego w płaszczynie prostopadłej do kierunku spawania. W przypadku wypełniania szerokich rowków w pozycji podolnej lub pionowej, kocem uchwytu naley wykonywa poprzeczne ruchy wahadłowe. Podczas spawania uchwyt spawalniczy powinien by prowadzony pod odpowiednim ktem w stosunku do spawanych elementów - zbyt duy kt pochylenia moe powodowa zasysanie powietrza do jeziorka ciekłego metalu /kt odchylenia uchwytu od pionu powinien by 10°/.

Spawanie łukiem długim zmniejsza głboko wtopienia - spoina jest szeroka i płaska, a spawaniu towarzyszy zwikszony rozprysk. Spawanie łukiem krótkim /przy tej samej gstoci prdu/ zwiksza głboko wtopienia - spoina jest wsza, a rozprysk materiału staje si mniejszy. Na głboko wtopienia znaczcy wpływ ma take kierunek spawania - prowadzenie uchwytu spawalniczego

Powikszenie wolnego wylotu elektrody /przy nie zmienionej prdkoci podawania drutu/ powoduje zmniejszenie gstoci prdu na kocu elektrody, a tym samym zmniejszenie głbokoci wtopienia.

Nadmierne wydłuenie lub skrócenie łuku moe spowodowa niestabilne jarzenie si łuku i zł jako spoiny. L1, L2 – długo łuku

Na rysunku obok przedstawiono Porównanie spawania metod "cignij" z metod "pchaj". H1, H2- głboko wtopienia

W tym przypadku energia ródła spawalniczego tracona jest na nagrzewanie oporowe wysunitego odcinka drutu. Lw – wolny wylot elektrody /15-20 mm/

23

20.3 Gazy osłonowe Gazy osłonowe stosowa zgodnie z zaleceniami ich producentów. Najczciej stosowane gazy osłonowe w półautomatach Magster to : obojtne Ar, H, Ar+He - stosowane w metodzie MIG - spawanie stali stopowych oraz metali nieelaznych i ich stopów aktywne CO2

- stosowane w metodzie MAG - spawanie niskowglowych i niskostopowych stali konstrukcyjnych mieszanki gazowe Ar+CO2, Ar+O2, Ar+CO2+O2 - stosowane w metodzie MAG Uwaga: wydatek gazu osłonowego powinien by liczbowo 10-12 razy wikszy ni rednica drutu elektrodowego np. dla drutu 0,8 mm powinien on wynosi 8-10 l/min.

20.4 Zmiany stanu skupienia metalu w łuku spawalniczym Ze wzgldu na rodzaj zastosowanego gazu osłonowego oraz parametry elektryczne procesu spawania /napicie i natenie/ rozrónia si trzy sposoby zmiany stanu skupienia metalu w łuku spawalniczym : grubokropelkowy

- stosowany w metodzie MIG/MAG przy małych gstociach prdu i długim łuku - nie zalecany w pozycjach przymusowych

natryskowy

- stosowany w metodzie MAG z mieszankami gazu y - nie zalecany w pozycjach przymusowych

zwarciowy

- stosowany w metodzie MAG z krótkim łukiem - zalecany do spawania elementów o małej gruboci i w pozycjach

24

21 Tabela rowków spoin stosowanych dla metody MIG/MAG

25

21 Tabela rowków spoin stosowanych dla metody MIG/MAG cd.

26

22 Wykaz czci zamiennych

27

22 Wykaz czci zamiennych cd.

28

22 Wykaz czci zamiennych cd.

29

22 Wykaz czci zamiennych cd. Poz. Nazwa czci Typ/ Nr. rysunku Ilo

1 Transformator główny T1 C-4247-074-1 1 2 Transformator pomocniczy T2 C-4244-296-2 1 3 Zestaw prostownikowy V1 D-4639-029-1 1 4 łcznik S1 Łk40/6.87s 1 5 Wyłcznik główny S2 C4 494 9006 1 6 Lampka H1 LTS32x13 1 7 lampka H2 LS3P1 1 8 Woltomierz cyfrowy C-3731-384-1 1 9 Amperomierz cyfrowy C-3731-386-1 1

10 Gniazdo X1, X2, X5 C-2986-001-3 3 11 Gniazdo X3 SzR20P4EG4 1 12 Gniazdo X4 SzR16P2EG5 1 13 Gniazdo bezpiecznikowe SzR16P1EG4 4 14 Bezpiecznik F1, F2 GBA-z B-4 10A 250V 2 15 Bezpiecznik F3 F2/L250V 1 16 Bezpiecznik F4 F6,3/L/250V 1 17 kondensator C1, C2, C3 F4/L/250V 3 18 Stycznik K1 TC887JS 10µF/500V 1 19 Silnik wentylatora M1 Cl 15/42V 1 20 Bocznik R1 MAQ-045-DA 1 21 Koło 400A 60mV 2 22 Koło skrtne C-3739-012-2 2

23 Zespół podajcy SCP 80 1 24 Gniazdo X6 BKB 35-50 1 25 Gniazdo X7 SzR20P4ESz4 1 26 Gniazdo X8 EURO-2 C-2985-005-3 1 27 Układ sterowania US-41S C-3731-379-1 1 28 Elektrozawór gazowy ELF5511-D.N.2,5-G1/8 42V 50Hz 1 29 Potencjometr R4 PR246-470kΩ-A-16-P1 1 30 Potencjometr R7, R6 PR246-10kΩ-A-16-P1 2 31 łcznik S4, S5 WP8.5 2 32 Łcznik S6 W10 1 33 Koło podajnika Type III 4 34 Rolka typu V 0.6/0.8φ30 2 35 rolka typu U 1.0/1.2φ30 2 36 rolka typu U 1.0/1.2φ30 2 37 Dławnik L C-4244-348-1 1

30

23 Notatki