Inicjatywa Sekretarza Generalnego ONZ Global Compact w Polsce

Zastępca Dyrektora Generalnego – Łukasz Kolano

Koordynatorka Programów – Anna Lewandowska

UN Global Compact jest największą na świecie inicjatywą ONZ na rzecz społecznej odpowiedzialnościbiznesu i wspierania zrównoważonego rozwoju.

Od momentu inauguracji w 2000 roku przez Sekretarza Generalnego ONZ Kofiego Annana, do Inicjatywyprzystąpiło już ponad 12 000 członków ze 170 krajów.

UN Global Compact nakłania firmy do przyjęcia, stosowania i upowszechnianiadziesięciu fundamentalnych dla ONZ zasad z zakresu czterech obszarów:

• praw człowieka, • standardów pracy,

• ochrony środowiska,• przeciwdziałania korupcji,• partnerstwo dla rozwoju.

10 zasad UN Global Compact

W grudniu 2015 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ potwierdziło mandat dlaUN Global Compact do podejmowania działań na rzecz tworzeniaglobalnego partnerstwa opartego na ściślejszej współpracy międzyOrganizacją Narodów Zjednoczonych a innymi partnerami.

.

Wyżej wspomniana rezolucja podkreśla takżeistotną rolę jaką Global Compact odgrywa wbudowaniu partnerstwa między ONZ a sektoremprywatnym

Partnerstwo dla rozwoju- biznes jako siła napędowa zmian

8000 firm zaangażowanych w pracęna rzecz zrównoważonego rozwoju

Poprzez szerokie spektrumdziałań, współpracę z rządem,administracją publiczną,sektorem prywatnym,organizacjami pozarządowymi iinstytucjami naukowymi UNGlobal Compact wspierarównocześnie realizacjęgeneralnych celów ONZ w tymCelów ZrównoważonegoRozwoju (SDGs).

Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDGs)

Cele Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable DevelopmentGoals – SDGs) zostały przyjęte przez Zgromadzenie OgólneONZ podczas Szczytu Zrównoważonego Rozwoju w dniach25 – 27 września 2015 roku w Nowym Jorku. Są one częściąNowej Agendy na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030.

Cele Zrównoważonego Rozwoju i zadania z nimi związane,mają globalny charakter i mogą być realizowane na całymświecie, biorąc pod uwagę różne warunki poszczególnychkrajów, ich możliwości i poziom rozwoju oraz zgodnośćz krajowymi strategiami i priorytetami. Cele są niezależneod siebie nawzajem – muszą być one realizowanew zintegrowany sposób.

Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDGs)

Od 2015 roku równolegle realizujemy Programy Żegluga Śródlądowa i Bałtyk, którychspoiwem jest koncepcja rozwoju korytarzy transportowych łączących Bałtyk z Południem,Zachodem i Wschodem Europy w oparciu o Transeuropejską Sieć Transportową (TEN-T).

Programy te realizują jednocześnie Cele Zrównoważonego Rozwoju (SDGs) przyjęte przezZgromadzenie Ogólne ONZ w 2015 roku.

Program Żegluga Śródlądowa 2015-2020Program Bałtyk 2015-2020

Program Żegluga Śródlądowa

Cele ProgramuŻegluga Śródlądowa

• Transport

• Zmiany klimatyczne

• Gospodarka wodna

• Energetyka

Program Żegluga Śródlądowa na lata 2015-2020jest wyrazem działania Systemu ONZzmierzającego do rozwoju śródlądowych drógwodnych w ramach Europejskich KorytarzyTransportowych w oparciu o zasadyzrównoważonego rozwoju.

W ramach Programu chcemy zwrócić uwagę natransportowe, energetyczne, gospodarcze,turystyczne czy środowiskowe aspektyprzywrócenia żeglowności polskim rzekom.

Rozwój transportu śródlądowego realizuje cele środowiskowe.Szacuje się, iż transport wodny emituje 5 razy mniej dwutlenkuwęgla na tonę przewożonego towaru niż transport drogowy i 1,5razy mniej niż kolej.

Według szacunków jedna barka może przewieźć drogą wodną spełniającą wymaganiaminimum klasy IV tonaż równoważny 52 samochodom ciężarowym i jest to do 5 razytańsze.

Program Żegluga Śródlądowa

Program Bałtyk

Cele Programu Bałtyk

• Korytarze Transportowe

• Infrastruktura

• Ekosystem

• Energetyka

• Bezpieczeństwo

Program Bałtyk na lata 2015-2020 ma na celu wypracowanierozwiązań, projektów, kierunków postępowania, jak i metodwspółpracy zmierzających do zrównoważonego rozwojuregionu Morza Bałtyckiego i mądrego wykorzystania szansyrozwojowej jaką oferuje pod względem gospodarczym,transportowym, energetycznym, środowiskowym czyturystycznym.

Kluczowe znaczenie dla rozwoju, wzrostu gospodarczego ipoprawy konkurencyjności regionu stanowi efektywny,inteligentny i zrównoważony system transportowyintegrujący różne gałęzie transportu w ramachmultimodalnych łańcuchów logistycznych.

• Decyzją Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO),wyspecjalizowanej agendy ONZ, Bałtyk otrzymał statusszczególnie wrażliwego obszaru morskiego i został objętyspecjalną ochroną ekologiczną.

• Rozwój gospodarczy oparty o wykorzystanie potencjałuBałtyku stanowi jednocześnie poważne zagrożenie dlawrażliwego ekosystemu akwenu, stąd tak ważne jest aby jegorozwój był zrównoważony.

• Bałtyk jest jednym z najbardziej obciążonych transportowoakwenów morskich na świecie, przez jego wody przewożonychjest rocznie ok. 800 mln ton ładunków i 14 mln kontenerów

Zrównoważony rozwój Bałtyku

W 2015 roku w ramach Programów wydaliśmyraporty ekspercie „Bałtyk dla Wszystkich” oraz„Żegluga Śródlądowa – Wisła”. Oba raportystały się punktem wyjściowym do ważnychdebat na temat potencjału rozwoju regionuMorza Bałtyckiego oraz korytarzytransportowych.

W 2016 roku planujemy wydanie kolejnychraportów: „Bałtyk dla Wszystkich” oraz„Żegluga Śródlądowa – Odra”.

Program Żegluga Śródlądowa 2015-2020Program Bałtyk 2015-2020

Transport w Polsce

Transport w Polsce jest zdominowany przez transport drogowy odpowiadający za 4/5 przewozów, a pozostała 1/5 totransport kolejowy, który także systematycznie z roku na rok traci na rzecz transportu drogowego. Polska ma jeden znajwyższych w Europie udziałów transportu drogowego w transporcie ogółem.

Jednym z zasadniczych celów Białej Księgi nt. transportu przyjętej przez Komisję Europejską w 2011 roku, jestprzeniesienie do 2030 roku 30% transportu drogowego na odległości powyżej 300 km na inne środki transportu, np.kolej lub transport wodny.

Transport rzeczny prawie nie funkcjonuje w Polsce, chociażmamy jedną z lepiej rozwiniętych sieci rzecznych w Europie iponad 3600 km szlaków wodnych potencjalnie dowykorzystania w żegludze śródlądowej.

Wieloletnie zaniedbania w zakresie budowy i modernizacjitej infrastruktury doprowadziło do stanu, że jedynie 10%łącznej długości sieci dróg wodnych w Polsce spełniaobowiązujące wymagania techniczno-eksploatacyjne dożeglugi.

Wymagania stawiane drogom wodnym o znaczeniumiędzynarodowym spełniało w Polsce zaledwie 5,9%długości dróg wodnych (214 km) i nie zmieniło się od 2007roku.

Transport rzeczny w Polsce

Duże znaczenie dla rozwojumiędzynarodowych korytarzy drógśródlądowych ma Europejskie Porozumieniew Sprawie Głównych Śródlądowych DrógWodnych o Międzynarodowym Znaczeniu(Konwencja AGN), które zostało zawarte wGenewie w 1996 roku na posiedzeniuEuropejskiej Komisji Gospodarczej ONZ.

Polska nie jest stroną Porozumienia.

Porozumienie AGN

Europejskie Porozumienie w Sprawie GłównychŚródlądowych Dróg Wodnych o MiędzynarodowymZnaczeniu to podstawowy dokument sporządzony przezEuropejską Komisję Gospodarczą ONZ (United NationsEconomic Commission for Europe- UNECE), wskazujący nakierunki rozwoju sieci dróg wodnych śródlądowych wEuropie, którego celem jest wprowadzenie ram prawnych,które ustalą skoordynowany plan dla rozwoju i budowy sieciśródlądowych dróg wodnych o międzynarodowymznaczeniu, opartej o uzgodnione parametry infrastrukturalnei eksploatacyjne.

Porozumienie AGN

Układ projektowanych międzynarodowych dróg wodnychśródlądowych w Polsce

Na terytorium Polski znajdują się trzy szlaki wodne w ramacheuropejskiego systemu śródlądowych dróg wodnych o znaczeniumiędzynarodowym. Są to:

1. Droga wodna E40, łącząca Morze Bałtyckie od Gdańska zMorzem Czarnym w Odessie,2. Droga wodna E30, przebiegająca Odrzańską Drogą Wodną,łącząca Morze Bałtyckie w Świnoujściu z Dunajem w Bratysławie,3. Droga wodna E70, łącząca Odrę z zalewem Wiślanym istanowiąca część europejskiego szlaku komunikacyjnego wschód-zachód łączącego Kłajpedę z Rotterdamem.

Niestety, drogi te na terenie Polski, z wyjątkiem krótkich odcinkówna dolnej Odrze i dolnej Wiśle, nie spełniają minimalnychmiędzynarodowych warunków żeglowności określonych przezKonwencję AGN (IV klasa żeglowności).

Porozumienie AGN

Strony Porozumienia AGN

Akcesja do Porozumienia AGN jest wyrazem woli politycznej do

modernizacji istniejących szlaków wodnych oraz budowy infrastrukturyrzecznej w miejscach, gdzie do tej pory nie istniała i dostosowania jej dowymogów międzynarodowych, czyli wymogów minimum IV klasy

żeglowności.

Akcesja umożliwi Polsce podjęcie kroków mających na celu włączenie

śródlądowych dróg wodnych w Polsce do sieci europejskich korytarzytransportowych TEN-T, nowej unijnej polityki dotyczącej infrastrukturytransportowej.

Dlaczego akcesja do Porozumienia AGN jest ważna dla Polski

Transeuropejska Sieć Transportowa

Na przełomie 2013 i 2014 roku Unia Europejska przyjęła nową politykęodnośnie infrastruktury transportowej.

Głównym jej celem jest przekształcenie obecnej sieci dróg, linii kolejowych,portów lotniczych i dróg wodnych w jednolity, multimodalny systemtranseuropejskiej sieci transportowej (TEN-T).

Przez Polskę przechodzą dwa z dziewięciu głównych korytarzy transportowychUE, które jednocześnie mają duże znaczenie dla regionu Bałtyku:

• korytarz Morze Północne - Bałtyk• korytarz Bałtyk - Adriatyk

Transeuropejska Sieć Transportowa (TEN-T)

Korytarz Morze Północne -Bałtykźródło: http://ec.europa.eu/

Korytarz Bałtyk - Adriatykźródło: http://ec.europa.eu/

Transeuropejska Sieć Transportowa (TEN-T)

• Szacuje się, że transport morski obsługuje obecnie 80 % wolumenu światowegohandlu, dlatego też w ramach korytarzy transportowych to właśnie porty wyznaczająmapę połączeń lądowych;

• Do sieci bazowej TEN-T włączone są polskie porty Szczecin, Świnoujście, Gdańsk orazGdynia

• Bałtyk jest jednym z najbardziej obciążonych transportowo akwenów morskich naświecie. Sprzyja to rozwojowi polskiej gospodarki i polskich portów nadbałtyckich

• Aby w pełni wykorzystać ten potencjał niezbędne jest stworzenie mapy potrzebrozbudowy połączeń zaplecza portów, rozwoju infrastruktury terminali, budowyplatform i centrów logistycznych.

• Jak rozwój żeglugi śródlądowej może wpłynąć na poprawę zaplecza polskich portów ipodniesienie ich konkurencyjności?

Transeuropejska Sieć Transportowa (TEN-T)- porty

Polskie drogi śródlądowe nie są uwzględnione w sieciTEN-T.

Poprzez włączenie polskich śródlądowych dróg wodnych dosieci TEN-T, Polska dostanie możliwość bardziejefektywnego i szybszego rozwoju ich infrastruktury zewzględu na wsparcie finansowe dla tych inwestycji.

Program „Łącząc Europę” (ang. Connecting Europe Facility- CEF) jest instrumentem finansowania inwestycjirealizujących europejską politykę transportową. Ma on nacelu wspieranie budowy nowej infrastrukturytransportowej w Europie lub modernizacji istniejącej.

Nowa polityka UE potraja wysokość środków na transportw latach 2014 - 2020 do 26 mld euro (ok. 113 mld złotych).

Transeuropejska Sieć Transportowa (TEN-T)

• Spotkanie w ramach posiedzenia departamentu zrównoważonegotransportu Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (UNECE) – Luty2016

• Spotkanie z przedstawicielami Ramowej Konwencji ONZ ds. ZmianyKlimatu (UNFCCC), Międzynarodowej Organizacji Morskiej (IMO), atakże Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (OBWE) wramach strategicznego partnerstwa instytucji ONZ – Kwiecień2016/Maj 2016

• Prezentacja nowych wersji raportów „Bałtyk dla Wszystkich” oraz„Żegluga Śródlądowa- Odra” w ramach Inicjatywy Bałtyckiej,spotkania wysokiego szczebla towarzyszącemu EuropejskiemuForum Nowych Idei – 30 Wrzesień 2016

Programy Bałtyk i Żegluga Śródlądowa w 2016 roku

• Konsultacje eksperckie w Ministerstwie GospodarkiMorskiej i Żeglugi Śródlądowej – TBA

• Spotkanie konsultacyjne ze Spółkami Skarbu Państwa wMinisterstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej –TBA

Ponadto nasze działania w ramach Programów „Bałtyk” oraz„Żegluga Śródlądowa” będą prezentowane na konferencjachtakich jak Europejski Kongres Gospodarczy czy ForumEkonomiczne w Krynicy.

Programy „Bałtyk” i „Żegluga Śródlądowa” w 2016 roku

Dziękujemy za uwagę i zapraszamy do debaty

Inicjatywa Sekretarza Generalnego ONZ Global Compact w Polsceul. Emilii Plater 25/64 , 00-688 Warszawa, tel/fax + 48 22 646 52 58

www.ungc.org.pl

Europejskie korytarze transportowe szansą na rozwój polskiej gospodarki i większą integrację z rynkami

wschodniej i zachodniej Europy - wyzwania i potrzeby

Inicjatywa Sekretarza Generalnego ONZ Global Compact w Polsceul. Emilii Plater 25/64 , 00-688 Warszawa, tel/fax + 48 22 646 52 58

www.ungc.org.pl