Data wykładu: 19 lutego 2010Wykładowca: Grażyna Szpor

Informatyka w administracji

Przedmiot zakończony egzaminem w formie testu osiemnaście pytań.

Pierwszy wprowadzający wykład, który dotyczy strategii społeczeństwa informacyjnego; Definicje informacji; Definicja informatyki; Katalizatory rozwoju w XXI wieku; Społeczeństwo informacyjne; Społeczeństwo sieciowe, medialne, ryzyka; Społeczeństwo wiedzy; Gospodarka oparta na wiedzy; Etapy budowy społeczeństwa informacyjnego; Etapy realizacji strategii lizbońskiej; Polityka budowy społeczeństwa informacyjnego; Strategia budowy społeczeństwa informacyjnego w Polsce; Oceny zaawansowania budowy społeczeństwa informacyjnego; Strategia lizbońska a kryzys gospodarczy.

Definicje informacji

Nie mamy uniwersalnej definicji informacji, natomiast zaproponowano już wiele różnych definicji informacji o charakterze dziedzinowym;

W nauka ścisłych akcentuje się, że informacja nie jest materią ani energia [Norbert Wiener] co każe odrębnie traktować, treści, nośniki danych i przekaz;

Informatycy przyjmują, że wiadomość (dany sygnał) niesie informację, jeżeli usuwa niepewność (redukuje entropię), a jeśli tak nie jest, to dane (znaki nadające się do przetwarzania na nośnikach fizycznych) mają zerową wartość informacyjną, a więc każda informacja to wiadomość, ale nie każda wiadomość niesie informację;

Informacja jako to czego wszelkie byty pożądają, mieści się w filozoficznej definicji dobra – co oznacza, że w ujęciu filozoficznym zawsze jest prawdziwa i nie zawsze odnosi się do człowieka (np. informacja genetyczna);

Prawnicy podkreślają, że informacja jest przenaszalna – co odróżnia ją od prywatności zaliczanej do prawnej kategorii nieprzenoszalnych dóbr osobistych człowieka;

Interdyscyplinarne uzgodnienie definicji informacji, wymaga odrzucenia tych fragmentów definicji dziedzinowych, które kolidują z ustaleniami innych dyscyplin i wyłuskiwanie z poszczególnych definicji elementów niesprzecznych. Powiązanie ustaleń dokonanych na gruncie filozofii, teorii informacji informatyki i prawa pozwala przyjąć, jako podstawę dalszych rozważań, że informacja jest przenaszalnym dobrem (niematerialnym) zmniejszającym niepewność (redukującym entropię), które jest utrwalane na nośnikach fizycznych i może być przekazywana przy użyciu różnych sygnałów.

1

Definicje informatyki

Informatyka, określenie łączące informację i automatykę w sposób analogiczny jak we Francji i w Niemczech, stała się w Polsce zdefiniowanym terminem prawnym w 1971 roku. Obecnie Określenie to jest w polskim języku prawnym bardzo rozpowszechnione, ale nie ma definicji legalne. Odwołując się do koncepcji naukowych, za Stefanem Węgrzynem można przyjąć, że istotą informatyki jest efektywne przetwarzanie danych, oparte o algorytmy, programy i urządzenia, w których programy są realizowane;

Chociaż pojęcie informatyka jest zakorzenione w kontynentalnej części Europy, jak pojęcie naukowe, termin języka prawnego i prawniczego, to rodzi problemy translatorskie, bo w słownikach i tekstach angielskojęzycznych słowo informatyka (informatics) występuje rzadko;

Powszechnie stosowane jest określenie Information and Communications Technologies – ICT (technologie informacyjne i komunikacyjne), którego zakres jest węższy od informatyki;

Od niedawna używane jest określenie infrastruktura informacyjna.

Katalizatory rozwoju społecznego i gospodarczego w XXI wieku

Informacja jest dobrem zmniejszającym niepewność, które w drugiej połowie XX wieku zaczęło być wyznacznikiem etapu rozwoju społecznego i gospodarcze oraz jego terytorialnego zróżnicowania;

Rewolucja przemysłowa, zmniejszają od XIX wieku konieczność pracy fizycznej człowiek, a poszerzając potrzeby i możliwości pracy umysłowej przyspieszyła powiększanie się światowych zasobów informacyjnych i wzrost wartości informacji, roli wiedzy w zaspokajaniu ludzkich potrzeb;

Pojawienie się narzędzi informatycznych wspierających umysł człowieka w ogarnięciu i wykorzystaniu zasobów wiedzy doprowadziło do zmian jakościowych określanych jako „de industrializacja”, „epoka informacji”, „globalna wioska”…;

Zmiany stosunków społecznych i gospodarczych poległych najpierw na przyspieszeniu i obniżeniu kosztów komunikowania, potem na wzroście intensywności współdziałania, a w trzecim etapie na rozwoju elektronicznego biznesu, elektronicznej administracji oraz skoordynowania struktur niehierarchinczych (governance);

Zastosowanie produktów nowych technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz wykorzystywanie globalnej infrastruktury informacyjnej stały się katalizatorem rozwoju społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy.

2

Społeczeństwo informacyjne

Społeczeństwo informacyjne jest różnie definiowane; Według urzędu komitetu integracji europejskiej podstawowymi warunkami, które muszą

być spełnione, aby społeczeństwo uznać za informacyjne, jest nowoczesna sieć telekomunikacyjna, obejmująca zasięgiem wszystkich obywateli i rozbudowane zasoby informacyjne dostępne publicznie;

W strategii rozwoju społeczeństwa informacyjnego do roku 2013, dokumencie z grudnia 2008, definiuje się społeczeństwo informacyjne jako „społeczeństwo w którym przetwarzanie informacji z wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych stanowi znaczącą wartość ekonomiczną, społeczną i kulturową”;

Ułomność tej definicji (błąd idem per idem).

Społeczeństwo… sieciowe, medialne, ryzyka, wiedzy

Określenie „społeczeństwa sieciowe” eksponuje jako dominującą formę integracji przestrzeni społecznej – globalne sieci, którymi cyrkulują symbole, za którymi kryją się przepływy kapitału, wpływów i władzy. Ekspansja sieci jest uznawana za skutek rewolucji informatycznej, systemu zorientowanego na rozwój technologiczny, akumulację wiedzy i coraz wyższy poziom złożoności przetwarzania informacji;

Określenie społeczeństwo medialne wskazuje, że w kontaktach społecznych nie dominuje już bezpośredniość (face to face) a komunikowanie zapośredniczone mediatyzowane (interface to interface) i właśnie nagromadzenie „instrumentarium medialnego”, „media sfera”, to „differentia specyfikacja naszej epoki, Anie informacja, która jest odwieczną postawą życia biologicznego (DNA) i społecznego;

Określenie „społeczeństwo ryzyka” akcentuje, że u progu III tysiąclecia ludzie mierzyć się muszą z nowymi rodzajami ryzyka ekologicznego, zdrowotnego, ekonomicznego i społecznego, będącego następstwem rozwoju nowych technologii i procesów globalizacji, choć dzięki rozwojowi nauki uzyskali też nowe możliwości przezwyciężania odwiecznych zagrożeń i kontrolowania ryzyka. Według Ulricha Becka żyjemy w „społeczeństwie ryzyka”, bo o ile społeczeństwa industrialne koncentrowały się na zbudowaniu i dystrybucji bogactwa to współczesne społeczeństwa koncentrują się na dystrybucji ryzyka;

Określenie „społeczeństwo wiedzy, oznacza według strategii, że istotna jest w nim wiedza, rozumiana jako „posiadane informacje, nabyte w drodze nauki lub doświadczenia oraz umiejętności ich zastosowanie w odpowiednim kontekście.

Gospodarka oparta na wiedzy

Gospodarka oparta na wiedzy, objaśniana jest jako gospodarka w której wiedza jest głównym czynnikiem produktywności i wzrostu gospodarczego (przed pracą i kapitałem, ziemią, surowcami i energia), przy czym zasadniczą rolę odgrywają w niej informacja, edukacja oraz technologie informacyjne i komunikacyjne;

3

Wiedza jest definiowana jak o stan poznania zintegrowanego będącego wynikiem poznania bezpośrednie i dyskursywnego namysłu;

Wiedza objaśniana jest też jako: interakcja między znającym i znanym, zależna od wielu czynników: biologicznych, psychologicznych i kulturowych i językowych (L. Bertalanffy, Ogólna teoria systemów);

Popularna jest też piramida: dane – informacja – wiedza – mądrość; Tworzenie wiedzy rozpatrywać można poziomie indywidualnym i społecznym.

Wiedzę jako dobro publiczne można materializować w artefaktach (np. rejestrach, mapach) lub ucieleśniać w wykształceniu ludzi.

Etapy budowania społeczeństwa informacyjnego

W Traktacie rzymskim ustanawiającym w 1957 Europejską Wspólnotę Węgla traktowano integrację społeczną i polepszanie jakości życia jako oczywistą konsekwencję integracji gospodarczej;

Od początku lat 70-tych w prawie wspólnotowym coraz silniej zaznaczało się odchodzenie od neoliberalnych koncepcji. Wyznaczanie wspólnotowych celów socjalnych powiązane było z tworzeniem instrumentów służących ich realizacji;

W latach 90-tych oceniając procesy integracyjne stwierdzano, że należało zacząć od kultury (Jean Monet), że na pustyni socjalnej nie można zbudować prawdziwego bogactwa (Jacques Santer). Podkreślano, że wolności gospodarcze przyznane obywatelom wspólnoty bez uwzględniania praw człowieka mogą prowadzić do najgorszych naruszeń tożsamości jednostki, do praw człowieka o podstawowym w epoce informacji – znaczeniu, zaliczono ochronę danych osobowych związaną ściśle m.in. z wolnością komunikowania się, wolnością słowa, wolnością informacji, wolnością środków masowego przekazu oraz wolnością nauki (Marie-Therese Geoffrin).

Etapy realizacji strategii lizbońskiej

Na posiedzeniu rady europejskiej 19-20 czerwca 2000 r. w Santa Maria Da Feira w Portugalii przyjęto założenia planu działania Europe 2002, skierowane na tańszy szybszy, bezpieczniejszy Internet i stymulację jego wykorzystania oraz na inwestowanie w potencjał ludzki i jego umiejętności;

W czerwcu 2002 roku w Sewilli rada europejska przyjęła plan działań Europe 2005 społeczeństwo informacyjne dla wszystkich, którego celami było osiągnięcie przez obywateli szerszego dostępu do nowoczesnych oferowanych drogą elektroniczną usług publicznych on-line takich jak Administracja, Nauka, Zdrowie, Biznes, rozpowszechnienie łączy szerokopasmowych dostępu do Internetu oraz prace nad bezpieczeństwem sieci i informacji. Wraz z tworzeniem platformy usług publicznych, skupiono się na umożliwieniu szerokopasmowego dostępu do Internetu dla jak największej liczby użytkowników po minimalnych cenach, efektywnej współpracy sieci telekomunikacyjnych w celu zapewnienia wzajemnego dostępu użytkowników do usług świadczonych w tych sieciach, oraz umożliwienie dostępu do usług publicznych za pomocą innych terminali takich jak telewizor czy telefon komórkowy.

4