Zagadnienia na zaliczenie z przedmiotu Informatyka w administracji

1) e-Government: definicja, cele, przykłady.

ICT = Information and Communication Technologies

• e-Government (e-Administracja) - wykorzystanie technologii informatycznych i komunikacyjnych (ICT) w celu usprawnienia funkcjonowania administracji publicznej i zmniejszenia formalności, a tym samym wspierania wzrostu gospodarczego (według Komisji Europejskiej)

• e-Government wymaga zmian w organizacjach i prowadzonych przez nie procesach tak, aby usługi publiczne mogły być dostarczane efektywniej

• e-Government oznacza dostarczanie usług obywatelom przez Internet (a także prowadzenie związanych z tym aktywności)

• e-Government = front office + back-office

• Ogół działań administracji (związanych z realizacją jej zadań) wspieranych technologie ICT • Oznacza przebudowę administracji, realizowaną na podstawie ICT, zmierzającą do tego by sektor publiczny był otwarty i przejrzysty (wg Komisji Europejskiej)

• Wymaga radykalnych zmian w działaniu urzędników, jak i w ich sposobie myślenia, ponadto bada sposoby przesyłania informacji między

– poszczególnymi działami administracji publicznej (G2G)

– organami administracji publicznej a przedsiębiorcami (G2B)

– organami administracji publicznej a obywatelami (G2C)

Cele:

• Zwiększenie efektywności: oszczędność czasu i kapitału

o Redukcja kosztów

– Wnioski elektroniczne zamiast papierowych

– Brak konieczności przepisywania danych (i ich sprawdzania)

– Możliwość elektronicznej rejestracji na wizytę do urzędu

– Możliwość współdzielenia danych

– wyeliminowanie dodatkowych kosztów

– Obniżenie kosztów publikacji informacji (publikowanie online)

– Zmiany w dotychczasowych procesach biznesowych w administracji (automatyzacja)

• Rozszerzenie funkcjonalności świadczonych usług , w tym zwiększenie zakresu oferowanych przez usługi informacji

• Zwiększenie przejrzystości procedur administracyjnych

• Poprawa dostępności usług / urzędów • Integracja zasobów internetowych (ONE STOP SHOP)

• Podejście przedmiotowe, a nie podmiotowe (ważne jaką sprawę załatwiamy, a nie u kogo to robimy) zorientowane na obywatela i przedsiębiorcę

• Zorientowanie na klienta - Dostarczanie obywatelom i biznesowi spójnego interfejsu do administracji, który odpowiada ich potrzebom (jest do nich dopasowany)

– Portale online dostarczające informacji lub usług o danej tematyce

– Dystrybucja informacji bezpośrednio do potencjalnych grup celowych

– Umożliwienie obywatelom realizacji transakcji online

• lepsze wyniki działania w…

- Polityka fiskalna – lepszy przepływ informacji dot. płacenia podatków przez obywateli

- Polityka prozdrowotna – wykorzystanie informacji o stanie zdrowia (i trendach) pozwala na wcześniejsze reagowanie i zarządzanie zasobami

- Polityka społeczna – modelowanie wolnych miejsc pracy i potencjalnych pracowników (porównywanie wakatów z bezrobotnymi)

- Polityka regionalna – współdzielenie informacji, planowanie na szczeblu regionalnym, umożliwienie współpracy

• ekonomika działań

- Ograniczenie korupcji (otwartość działań)

- Uproszczenie procedur

- Wsparcie online dla małych i średnich przedsiębiorstw (SME)

- Portale oferujące dostęp do informacji – trendy rynkowe, programy pomocowe, itp.

- Tworzenie usług nie tylko dla obywateli, ale także dla współpracy między jednostkami administracji!

• zaangażowanie obywateli w procesy administracyjne

- Konsultacje

- Poszukiwanie kontaktu z obywatelem

- Wspomaganie administracji przez obywateli w procesie rządzenia

Konieczne zmiany

• e-Government to nie jest stworzenie nowych usług jako dodatku do już istniejących lub po prostu udostępnienia informacji online

• e-Government wymaga wielu zmian w funkcjonujących procesach

• e-Government dotyczy wykorzystania ICT do zmiany struktur, sposobu funkcjonowania i kultury pracy administracji.

Czynniki wskazujące gotowość do e-Gov

• infrastruktura telekomunikacyjna

• bieżąca spójność i stosowanie ICT przez administrację (komplementarność projektów, dopasowanie do potrzeb i infrastruktury)

• ludzki kapitał w administracji

• budżet (obecny i przyszły)

• „e-biznesowa atmosfera”

• gotowość urzędników na zmiany

Zadania e-Gov wg EU

• Poprawa jakości usług świadczonych obywatelom

• Dostarczenie większego dostępu do informacji publicznych • Dostosowanie systemu prawnego do zachodzących zmian

• Kooperacja między różnymi szczeblami administracji

• Poszerzenie udziału społeczeństwa w tym procesie

• Zwiększenie odpowiedzialności organów administracyjnych za podejmowane przez nie działania

Przyczyny problemów z wdożeniem e-Gov

• Obawa przed utratą pracy

• „Techniczny szok”

• Brak wiary w nową technologię i jej zalety

• Zaniepokojenie utratą „nieoficjalnych” wynagrodzeń

2) m-Government: definicja, cele, przykłady.

…

3) e-Governance.

• e-Rządzenie – obejmuje swoim zasięgiem całe spektrum relacji oraz sieci wewnątrz rządu odnośnie wykorzystania technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych w wielu aspektach życia państwa

• wskazuje ogólne cele i kierunki w jakich powinny iść szczegółowe działania w życiu społecznym oraz władzy publicznej, prowadzi konsultacje elektroniczne, koordynuje działania w tym zakresie, prezentuje dotychczasowe wyniki i osiągnięcia

• e-Governance = e-Government + e-Democracy + …

Bariery przed e-Governance

• Prawne

• Finansowe – niedostateczną bądź niewłaściwie wykorzystywana ilość środków finansowych

• Intelektualne

– Strach przed nieznanym

– Brak wiedzy o możliwościach oferowanych przez technologie

• Emocjonalne – Obywatel staje się klientem urzędu; ograniczenie „władzy” urzędników?

4) e-Government 2.0.

Koncepcje rozwoju e-Gov 2.0

• Poziom 1. Pozwalanie pracownikom rządowym i wybranym przedstawicielom na wszystkich szczeblach władzy na dostęp i wykorzystanie blogów, wiki i sieci społecznościowych w kontakcie z obywatelami.

• Poziom 2. Strategiczne wykorzystanie mechanizmów Web 2.0 przez agencje rządowe do osiągania ich celów i otrzymywania informacji zwrotnej od obywateli w celu polepszenia ich procesów.

• Poziom 3. Platforma umożliwiająca włączenie obywateli w debaty polityczne i wolontariat na wszystkich szczeblach rządzenia.

• Poziom 4. Dostępność do niewrażliwych i nieosobistych danych rządowych, tak, aby obywatele mogli budować aplikacje z ich wykorzystaniem.

• Poziom 5. „Crowd-sourcing” – oddawanie elementów działalności rządu w ręce ludzi z wykorzystaniem wspomnianej platformy komunikacji.

5) Jakość e-Government w Polsce. Co jest problemem?

• 2006 – Dania, USA, Szwajcaria, Szwecja oraz Wielka Brytania – Polska (34) w naszym obszarze liderem jest Estonia

• 2008 – Szwecja, Dania, Norwegia, US, Holandia – Polska (33) Problem: usługi transakcyjne wymagające przeprojektowania wewnętrznych procedur, integracji baz danych, tworzenia nowych regulacji administracyjnych

• 2010 – Republic of Korea, US, Kanada, UK, Holandia, Norwegia – Polska (45) –

przedostatnia z krajów UE problem: narzędzia dobre, ale sektorowe, brak powiązań między systemami, zduplikowane usługi, 20 podstawowych usług KE vs. nowe rozumienie ICT w kontakcie z obywatelem

• 2012 – Republic of Korea, Holandia, UK, Dania, US, Francja, Szwecja – Polska (47)

• 2014 – Republic of Korea, Australia, Singapore, France, Netherlands (Development Index) – Netherlands, Republic of Korea, Uruguay, France, Japan (e-Participation Index)

– Polska (42 lub 65 e-Participation)

Wnioski z raportów

• Obywatel musi być w centrum zainteresowania (obywatel nie administracja!)

• Dostęp do informacji na żądanie, usługi w Internecie i sieci społecznościowe to standard

• Kontakt z obywatelem może być inicjowany także przez administrację

• Wykorzystanie kanału mobilnego w kontakcie z obywatelem jest stosunkowo niewielkie (w szczególności biorąc pod uwagę liczbę urządzeń mobilnych)

• Konieczne jest tworzenie powiązanych systemów, a nie samodzielnych wysp

6) Poziomy zaawansowania współpracy (poziomy usług) wg Ernst and Young. Przykłady usług w każdym z poziomów.

Poziom 1: Informacyjny

• Urzędy publikują informacje na stronach WWW, a mieszkańcy, przeglądając witryny urzędów na komputerach lub w specjalnych kioskach informacyjnych, uzyskują potrzebne informacje

• http://www.wrotapodlasia.pl/pl/media/transmisje+sejmik/

• http://www.poznan.pl/mim/public/ezdrowie/

Poziom 2: Interakcyjny

• Użytkownik może komunikować się drogą elektroniczną z pojedynczymi urzędami, ale urzędy nie zawsze komunikują się drogą internetową z użytkownikiem np. umieszczenie formularzy online

• Wprowadzono elementy interakcji np. możliwość pobrania stosownych formularzy

www.prezydent.pl

Poziom 3: Transakcyjny

Użytkownik może komunikować się drogą elektroniczną z pojedynczymi urzędami, a aplikacje urzędów elektronicznie mu odpowiadają, ale nie można zrealizować całej sprawy drogą elektroniczną – https://koszalin.eboi.pl/

Poziom 4: Integracyjny

• portale o określonym przeznaczeniu udostępniają informacje pochodzące z różnych urzędów i umożliwiają realizację transakcji (całkowitą, bez konieczności wizyty w urzędzie)

7) Czym jest e-Democracy?

• Wykorzystanie technologii ICT w procesach demokratycznych w państwach demokracji i republikach

• Przejawy

– Głosowanie

– Lobbying

• Demokracja bezpośrednia

• Transparentność procesów rządzenia

• e-Demokracja połączenie udziału obywateli z technologiami cyfrowymi w procesie podejmowania decyzji na rozmaitych poziomach struktur politycznych [A. Rothert].

• Cyberdemokracja to przewidywany i postulowany wzorzec (paradygmat) demokracji, który zostanie ukształtowany przez społeczeństwo informacyjne, charakteryzujący się wysokim stopniem obywatelskiej partycypacji (demokracja bezpośrednia) i wykorzystaniem cyberprzestrzeni do realizacji praw i obowiązków obywatelskich; wprowadzenie e-głosowania w wyborach, referendach i obywatelskich inicjatywach ustawodawczych jest kamieniem milowym na drodze do cyberdemokracji.

e-Demokracja - cechy

• wykorzystanie systemów informatycznych

• kwestie technologiczne, polityczne, socjalne i etyczne

• niewielkie zainteresowanie środowiska naukowego

http://konsultacje.um.warszawa.pl/

e-Voting (http://www.vvk.ee)

8) Wady i zalety rozwiązań e-Democracy.

Plusy (bezpośredniej) e-Demokracji

• Zbliżenie decyzji do obywateli

• Decyzje publiczne konsultowane z ogółem obywateli

• Eliminacja apatii i wykluczenia

• Maksymalizacja potencjału obywateli…

• ALE!

– Czy obywatele potrafią podejmować decyzje w imieniu ogółu?

– Osłabienie władzy?

– Osłabienie mniejszości?

– Paraliż podejmowania decyzji?

Mity e-Demokracji (Levine)

• Wygoda zwiększy udział obywateli w życiu publicznym.

– Brak jednoznacznych dowodów.

• Społeczeństwo potrzebuje więcej informacji.

– Ale jakiej?

• Internet jest wielkim miastem komunikujących się.

– Limity komunikacji.

– Kontekst i zarządzanie komunikującymi się.

• Bez ośrodków władzy demokracja będzie kwitnąć:

– Społeczeństwa są złożone

– podobnie jak polityka.

9) Klasy rozwiązań e-Democracy.

Technologie, które:

• automatyzują

– Zmniejszają zaangażowanie czynnika ludzkiego

– Zwiększają precyzyjność

• informują

– elektorat

– wspomagają lobbing

• zmieniają skalę działalności

– umożliwiają przeprowadzenie innych procesów

– zwiększają częstość

• transformują

– zmieniają naturę e-Demokracji

– wzbogacają struktury e-Demokracji

10) Na czym polega paradoks demokracji?

Paradoks demokracji polega nie na tym, że znacznej części społeczeństwa nie interesuje życie publiczne, czyli teoretyczne współdecydowanie o władzy. Paradoksem jest zmuszanie nie zainteresowanej części do uczestnictwa w nim.

11) Definicja informacji publicznej. Rodzaje informacji publicznej.

• każda informacja o sprawach publicznych (Ustawa o dostępie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001r.)

• informacja utworzona, zebrana i zachowana przez władze publiczne danego kraju (wg Griffith, Relyea, Buffalo)

• własność społeczna, przy czym powinna być wykorzystywana z pożytkiem publicznym przez władze i powinna być powszechnie dostępna (Bozeman, Bretschneider)

• ogół dokumentów, baz danych oraz inne zbiory informacji (dane meteorologiczne, cyfrowe mapy, etc.) utworzone, zebrane i przechowywane przez organy sektora publicznego (Komisja Europejska)

Ustawa o dostępie do informacji publicznej

• Informacja o polityce wewnętrznej i zewnętrznej

– Strategie, akty normatywne

• Informacja dotycząca władz publicznych oraz innych podmiotów wykonujących zadania publiczne

– Status prawny podmiotów, przedmiot działalności i kompetencji, organy, struktura własnościowa podmiotów, majątek

• Informacja o zasadach funkcjonowania owych podmiotów

– Tryb działania, sposób stanowienia aktów publicznoprawnych, procedury działania, nabór kandydatów

• Informacja dotycząca danych publicznych

– Treść i postać dokumentów urzędowych

– treść aktów administracyjnych, dokumentacja prowadzonych działań, stanowiska urzędników w sprawach publicznych, informacje o stanie państwa

• Informacja o majątku publicznym

– Majątek Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, dochody i straty spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, pomoc publiczna

Podział ze względu na charakter gromadzonych danych

• Informacja administracyjna - wszelkie informacje związane z funkcjonowaniem administracji publicznej

– Informacja fundamentalna (ustawy, prawodawstwo, dzienniki ustaw)

– Inne informacje

• Informacja nieadministracyjna

– Ogół informacji o świecie zewnętrznym, gromadzonych o świecie zewnętrznym w trakcie wykonywania zadań organów administracji publicznej

A według Komisji Europejskiej:

• Dane meteorologiczne

• Akty prawne

• Mapy elektroniczne

• Informacje o stypendiach i grantach

• Informacja turystyczna

• Statystyki ekonomiczne

• Informacja administracyjna

• Zdjęcia eksponatów muzealnych

• Materiały audiowizualne z archiwów publicznych

• Dane dotyczące ruchu ulicznego

12) Informacja publiczna jawna, niejawna, formalnie jawna.

• Informacja publiczna jawna

– Udostępniania każdej zainteresowanej stronie

• Informacja publiczna tylko formalnie jawna

– Dotycząca sfery prywatności, gdzie chronione są dane osobiste, tajemnice zawodowe lub tajemnica przedsiębiorstwa

– Obecnie także dot. m.in. informacji z zakresu gospodarowania i zbywania majątku Skarbu Państwa i majątku samorządu terytorialnego

• Informacja publiczna niejawna

– Raporty i analizy stworzone na wewnętrzny użytek danej organizacji; objęte klauzulą poufności

– Rodzaje informacji niejawnej? Gdzie można znaleźć tę informację

• Kategorie informacji niejawnych według ustawy

– Ściśle tajne

– Tajne

– Poufne

– Zastrzeżone

13) Funkcje ekonomiczne informacji.

• Zasób ekonomiczny gospodarki narodowej

• Czynnik wytwórczy

• Produkt

– Wyrób

– Usługa

• Towar

• Dobro konsumpcyjne

• Dobro publiczne

• Infrastruktura gospodarki i państwa

• Dobro wolne

14) Funkcje społeczne informacji.

15) Cechy informacji.

• Pełność i spójność

– Najpełniejsze i najdokładniejsze dane

• Wiarygodność

– Poparta pomiarami bądź badaniami

– Metodyka badawcza, mały błąd statystyczny

• Aktualna

• Możliwa do dalszego wykorzystania

16) Społeczeństwo informacyjne – definicja, cechy, problemy.

Społeczeństwo informacyjne

• Nowy system społeczeństwa, kształtujący się w krajach o wysokim stopniu rozwoju technologicznego, gdzie zarządzanie informacją, jej jakość, szybkość przepływu są zasadniczymi czynnikami konkurencyjności zarówno w przemyśle, jak i usługach, a stopień rozwoju wymaga stosowania nowych technik gromadzenia, przetwarzania, przekazywania i użytkowania informacji.

• W społeczeństwie informacyjnym informacja cyfrowa

Społeczeństwo Sieci

• Społeczności, których struktury społeczne i działalność zorganizowana jest poprzez elektroniczne systemy przetwarzania informacji, w przeciwieństwie do zorganizowanych grup w hierarchicznie powiązane struktury.

– Obecność wyrafinowanych technologii komunikacji sieciowej i zarządzania dystrybucją informacji

– Reprodukowanie i instytucjonalizacja sieci

– form społecznej organizacji

17) Cechy informacji elektronicznej (cyfrowej).

• Transformowalność – Łatwe i szybkie przetwarzanie za pomocą komputerów

• Transmitowalność – Przez sieci komputerowe i telekomunikacyjne

• Replikowalność – Łatwe kopiowanie (jakość kopii = jakość oryginału)

• Niezniszczalność – Zachowanie pierwotnej formy

18) Raport Bangemanna.

• Cel:

– Diagnoza sytuacji krajów Unii wobec szerokiego rozpowszechnienia technik informacyjnych i komunikacyjnych

– Wskazanie na lukę rozwojową między UE a USA i Japonią

• 1996: 83% użytkowników Internetu na świecie z USA i Kanady (5,1% ludności świata)

• 1997: 66% gospodarstw domowych z dostępem do Internetu w USA, 16% w Europie

• Wnioski

– Małe i średnie przedsiębiorstwa: klucz do innowacyjności

– a wykorzystanie w gospodarstwach domowych

– Rynek danego kraju europejskiego jest za mały: konieczne powiązania między krajami (vide: system Minitel)

– Wydatki na nowe technologie muszą przekładać się na wdrożenia

– Deregularyzacja telekomunikacji: zapewnienie spójności społeczeństwa, dostęp do infrastruktury dla wszystkich

19) Strategia Lizbońska (cele, filary, priorytety i działania).

• Stworzenie do roku 2010 „najbardziej konkurencyjnej i dynamicznej gospodarki świata, opartej na wiedzy, zdolnej do zrównoważonego rozwoju oraz zapewniającej więcej i lepsze miejsca pracy oraz większą spójność społeczną”

Cele szczegółowe SL

• Społeczeństwo informacyjne

• Europejska przestrzeń informacyjna – Promująca otwarty, konkurencyjny rynek wewnętrzny dla społeczeństwa informacyjnego i mediów

• Innowacyjność – wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw

• Reformy, polityki oparte o wspólnie zdefiniowane cele

• Rynki finansowe (integracja)

Strategia Lizbońska - filary

• Innowacyjność (gospodarka oparta na wiedzy)

• Liberalizacja (rynków telekomunikacji, energii, transportu oraz rynków finansowych)

• Przedsiębiorczość (ułatwienia w zakładaniu i prowadzeniu działalności gospodarczej)

• Spójność społeczna (kształtowanie nowego modelu aktywnego państwa socjalnego)

Adresaci Strategii

• Administracje krajów członkowskich

• Przemysł ICT

• Nauka

• Operatorzy i dostawcy usług ICT

• Biznes

• Mieszkańcy Europy

Priorytety i działania

• Młodzież w wieku cywilizacji cyfrowej

– Wprowadzenie Internetu, środków multimedialnych do szkół i ich adaptacja do potrzeb edukacyjnych

– Zmniejszenie odsetka młodzieży ze średnim wykształceniem o połowę do roku 2010

– eLearning. Action Plan.

• Tani dostęp do Internetu

– Ramy regulacyjne dla sektora telekomunikacyjnego promujące rozwój konkurencji

• Intensyfikacja działań w dziedzinie eGospodarki

– Regulacje prawne

– Bezpieczeństwo transakcji sieciowych

– Wdrożenie elektronicznych procedur w zamówieniach publicznych

– Stworzenie domeny europejskiej .eu usprawniającej elektroniczny handel w Europie

• Szybki Internet dla potrzeb naukowców i studentów

• Zabezpieczenie dostępu do informacji (podpis elektroniczny, szyfrowanie, …)

• Kapitał zwiększonego ryzyka dla małych i średnich przedsiębiorstw w sferze zaawansowanych technologii

• Uwzględnienie potrzeb osób niepełnosprawnych

• Służba zdrowia online

• Inteligentny transport

– Zapewnienie możliwości lepszego planowania podróży, swobodnego komunikowania się podczas podróży oraz wykorzystywania telefonu alarmowego

• Rząd on-line

– Narzędzia dostępu do informacji publicznej

– Komunikowanie się z obywatelami

– Wzajemny przepływ informacji

– Uproszczenie procedur dla firm chcących się komunikować drogą elektroniczną

– Stworzenie publicznych punktów dostępu do Internetu

• Promocja telepracy (elastyczna forma zatrudnienia)

20) Plany realizujące strategię Lizbońską (nazwa, cele, główne działania).

• eEUROPE – Action Plan, maj/czerwiec 2000

Dlaczego takie cele?

• Nowe technologie: dynamizacja gospodarki i tworzenie nowych miejsc pracy

• Możliwość utraty hipotetycznych dochodów z płac i wpływów z podatków

• Nowe wyzwania w dziedzinie kształcenia

• Wyzwania demograficzne (starzejące się społeczeństwo ze starzejącą się wiedzą)

• Wysoki koszt dotychczasowego modelu rozwoju opartego na wysokiej mobilności

– Mobilność kosztuje bezpieczeństwo przejazdów

• eEUROPE+ – A Co-operative Effort to Implement the Information Society in Europe

– Dla krajów kandydujących, Göteborg 2001

/• Cele – Definicja celów szczegółowych dla SL, w tym:

/• Internet – szybciej, taniej, efektywniej

/• Ludzie i umiejętności – e-Learning, e-Praca, dostęp do informacji (gospodarka oparta na wiedzy)

• eEUROPE 2005 – An Information Society for All, Sevilla 2002 – Cele

/• Wzmocnienie sektora prywatnego (tworzenie nowych miejsc pracy)

/• Modernizacja usług publicznych – Open standards, open source, interoperability

/• Stworzenie globalnego społeczeństwa informacyjnego

• I2010 – A European Information Society for growth and employment i2010

– Luty, 2005 Praga – 4xI przestrzeń informacyjna, innowacje, inwestycje i inkluzja

– Wzmocnienie inwestycji i innowacji w badaniach nad ICT, mające na celu wspieranie wzrostu oraz tworzenie nowych miejsc pracy oraz utworzenie integracyjnego europejskiego społeczeństwa informacyjnego

Do czego dążymy?

• e-Business

• E-Government

• Inteligentny transport

• Usługi zdrowotne

• Elektronizacja zawartości

Rezultaty eEurope

• Podwoiła się liczba gospodarstw domowych mających dostęp do Internetu

• Liberalizacja rynku usług telekomunikacyjnych

• Spadły ceny dostępu do Internetu

• Większość firm i szkół uzyskała dostęp do sieci

• Ustalono zasady funkcjonowania dla e-Biznesu

• Elektronizacja części usług administracji publicznej

I2010

• realizacja idei Europejskiej Przestrzeni Informacyjnej

– budowa szerokopasmowej sieci dostępu do Internetu, zwiększenie bezpieczeństwa prawnego i ekonomicznego w celu stymulowania nowych usług oraz zapewnienie ochrony dla korzystających z sieci przed oszustwami i szkodliwymi treściami.

• przegląd ram regulacyjnych w zakresie łączności elektronicznej

• promowanie lepszego i bardziej wydajnego wykorzystania częstotliwości radiowych

• zwiększenie bezpieczeństwa w sieci, w tym: Strategia na rzecz Bezpiecznego Społeczeństwa Informacyjnego, walka ze spamem, Program Bezpieczny Internet plus, podpis elektroniczny, ocena funkcjonowania Europejskiej Agencji ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA), wykorzystanie darmowych numerów telefonicznych dla usług o znaczeniu społecznym

• promowanie rozwoju wysokiej jakości i innowacyjności usług społeczeństwa informacyjnego i mediów

• wzrost inwestycji w sektorze badań nad technologią ICT, w celu promowania rozwoju oraz tworzenia większej liczby miejsc pracy

– wzmocnienie europejskiego sektora badań nad ICT poprzez 7. Program Ramowy na rzecz Badań, Europejskie Platformy Technologiczne i Wspólne Inicjatywy Technologiczne;

– poprawa warunków ramowych dla innowacji (Program wspierania technologii teleinformatycznych, stanowiący część Programu na rzecz Konkurencyjności i Innowacji, zgodność unijnej polityki w dziedzinie normalizacji, wzmocnienie roli sektora publicznego jako podmiotu kupującego nowatorskie produkty i usługi, bądź te znajdujące się dopiero w fazie poprzedzającej komercyjne wykorzystanie)

– wspieranie i ułatwienia dla e-biznesu

• stworzenie integracyjnego Europejskiego Społeczeństwa Informacyjnego

– zapewnienie wszystkim mieszkańcom Europy dostępu do korzyści, jakie niesie ze sobą rozwój społeczeństwa informacyjnego, w tym grupom, które ze względu na swój wiek, poziom wykształcenia, płeć czy pochodzenie etniczne nie w pełni z tego korzystają (e-Integracja), przezwyciężenie technicznych barier i trudności napotykanych przez osoby

niepełnosprawne oraz innych ludzi, którzy w pełni próbują uczestniczyć w społeczeństwie informacyjnym (e-Dostępność); niwelowanie różnic regionalnych ("przepaści cyfrowej") wynikających z nierównego dostępu do szerokopasmowego Internetu

– polepszenie jakości usług publicznych on-line, w szczególności elektronicznych usług administracji publicznej (e-Government) i opieki zdrowotnej (e-Health)

– wykorzystanie potencjału ICT do podniesienia jakości życia poprzez inicjowanie wzorcowych inicjatyw w obszarach największych wyzwań społecznych, takich jak: potrzeby starzejącego się społeczeństwa, bezpieczny i czysty transport (inicjatywa Inteligentny Samochód) oraz różnorodność kulturowa (inicjatywa Biblioteki Cyfrowe)

Kontrola: benchmarking dla Planu i2010

• Szerokopasmowy dostęp do Internetu

– Procent populacji posiadających łącza szerokopasmowe – Liczba abonentów telefonii 3G na 100 obywateli

– Liczba pojedynczych odbiorców muzyki online na 100 obywateli – Telewizja cyfrowa w gospodarstwach domowych

• Wykorzystanie Internetu

• Popyt na usługi Internetowe

• Odsetek ludzi wysyłających emaile, szukających w sieci informacji o towarach i usługach, korzystających z wideokonferencji, przegrywających gry i muzykę, czytających prasę online, wykorzystujących bankowość internetową

• Miejsca dostępu do Internetu

• Wskaźniki elektronicznej administracji

– Odsetek podstawowych usług dla obywateli/przedsiębiorstw w pełni dostępnych online

– Odsetek ludności wykorzystującej usługi

• ICT w szkołach

• e-Commerce

• E-Biznes

– Odsetek przedsiębiorstw ze zintegrowanym wewnętrznym procesem biznesowym, wykorzystujących bezpieczne serwery, podpis elektroniczny

• Zatrudnienie i umiejętności

• Wskaźnik dotyczący wzrostu sektora ICT i R&D

21) Realizacja Strategii Lizbońskiej – wyniki. Sposób mierzenia stopnia realizacji strategii.

• Strategia Lizbońska zakończyła się porażką.

• Problemy z realizacją

– Niewłaściwy stan finansów publicznych

– Niewystarczające działania na rzecz wzrostu zatrudnienia i produktywności pracy

– Słabość rynku wewnętrznego i konkurencji

– Niewystarczające działania na rzecz zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarczego

• Przyczyny niepowodzeń – zbyt duża liczba priorytetów i celów

– połączenie ze sobą celów dotyczących budowy najbardziej konkurencyjnej gospodarki oraz europejskiego modelu społecznego

– niewystarczający poziom realizacji sformułowanych w Strategii celów, związany z brakiem postępów we wdrożeniu jej założeń przez państwa członkowskie

– brak sankcji za niezrealizowanie celów Strategii Lizbońskiej

22) Plan Europe 2020 (cele i ich realizacja).

23) Najważniejsze plany polskie imple-mentujące Strategię Lizbońską.

24) Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa. (powtórzone zagadnienie- patrz punkt 40)

25) Strategia w Polsce (cele projektów, stan realizacji, powiązania z innymi projektami – dla każdego z projektów poniżej):

a. pl.ID

b. ePUAP

c. PESEL2

d. Chmura

e. CEPIK

f. OST112

g. SIPR

h. SIS + VIS

Projekt VIS - Wizowy System Informacyjny (ang. Visa Information System)

Wizowy System Informacyjny jest nowym rozwiązaniem będącym elementem współpracy w strefie Schengen, który służy do budowy Europejskiego Obszaru Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości. Celem utworzenia systemu VIS jest zagwarantowanie wymiany informacji o

osobach starających się o wizę i wydanych wizach między państwami tworzącymi strefę Schengen, które zniosły kontrole na granicach wewnętrznych i zapewniają swobodę przepływu osób.

VIS pozwoli na usprawnienie współpracy pomiędzy państwami członkowskimi m.in. w zakresie:

wspólnej polityki wizowej,

zapobiegania handlu wizami,

identyfikacji osób, które mogą nie spełniać warunków wjazdu, pobytu lub zamieszkania na terytorium UE.

System Informacyjny Schengen, SIS (ang. Schengen Information System) – komputerowa baza danych, która pozwala na sprawdzenie, czy osoby lub przedmioty przekraczające granicę Strefy Schengen, bądź już znajdujące się na jej terenie, nie są poszukiwane, niejawnie nadzorowane lub czy nie dotyczy ich zakaz wstępu.

Dostęp do niej mają policja i urzędy konsularne oraz straż graniczna i służba celna z państw członkowskich układu z Schengen. W Polsce listę instytucji uprawnionych do dostępu do SIS definiuje Ustawa o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Wizowym Systemie Informacyjnym.

i. e-Deklaracje

e-Deklaracje - system umożliwiający podmiotom gospodarczym przesyłanie drogą elektroniczną deklaracji podatkowych. e-Deklaracje to także narzędzie nowoczesnej, efektywnej i przyjaznej administracji skarbowej, wspierające realizację nałożonych na nią zadań ustawowych. System e-Deklaracje został uruchomiony 1 stycznia 2008 r., natomiast zakończenie wprowadzania systemu e-Podatki – pełnej wersji usług elektronicznych online dla obywateli i podmiotów gospodarczych, planowane jest na koniec 2012 r. e-Deklaracje są częścią e-Podatków realizowaną w pierwszej kolejności.

Do składania deklaracje drogą elektroniczną uprawniony jest każdy podatnik/płatnik. Początkowo z tej możliwości mogli skorzystać tzw. „duzi podatnicy”, tj. podmioty, których roczne przychody netto przekraczają równowartość 5 mln euro, rozliczające się w wyspecjalizowanych urzędach skarbowych. Obecnie taką możliwość ma każdy. Ten, kto chce skorzystać z tego systemu powinien:

posiadać kwalifikowany podpis elektroniczny weryfikowany przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu, lub upoważnić osobę, która ten podpis elektroniczny posiada.

w przypadku nieposiadania kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podatnik będący osobą fizyczną może złożyć formularze PIT-16, 16A, 19A, 28, 36, 36L, 37, 38 i 39 wpisując w odpowiednie miejsce formularza interaktywnego kwotę przychodu zadeklarowaną na formularzu za 2 lata wstecz.

26) Interoperacyjność – definicja (problem).

Interoperacyjność jest zdolnością dwóch lub większej liczby komponentów do wymiany informacji, rozumienia jej oraz wykorzystania

Zdolność do komunikowania się, wykonywania programów i transferu danych pomiędzy różnymi elementami funkcjonalnymi w sposób, który wymaga od użytkownika jedynie niewielkiej znajomości tych elementów.

27) Poziomy interoperacyjności.

28) ISA.

29) EIS i EIF.

30) TOGAF.

31) Architektura korporacyjna.

32) Co można znaleźć w repozytorium interoperacyjności na ePUAP?

Centralne repozytorium wzorów dokumetów elektronicznych zwane na platformie ePUAP w skrócie Centralne Repozytorium (CR) zostało zdefiniowane zgodnie z Art. 19b. ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2013 r. poz. 235 oraz z 2014 r. poz. 183).

Organ władzy publicznej wnioskuje do ministra właściwego do spraw informatyzacji o opublikowanie wzoru pisma w formie dokumentu elektronicznego w CR. Wnioskowanie odbywa się poprzez złożenie pisma w postaci elektronicznej, opatrzonego bezpiecznym podpisem, według wzoru elektronicznego „Wniosek o publikację wzoru dokumentu elektronicznego” oraz dołączenie do wniosku plików składających się na wzór dokumentu elektronicznego i przesłanie go na adres elektronicznej skrzynki podawczej Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji - Centralne Repozytorium.

Osobą właściwa do podpisania wniosku o publikację wzoru dokumentu elektronicznego w Centralnym Repozytorium jest organ administracji publicznej.

Ministerstwo AiC zdefiniowało usługę o nazwie „Złożenie wniosku o opublikowanie wzoru w Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów”. Z usługi tej można skorzystać na platformie ePUAP.

33) Elementy Krajowych Ramy Interoperacyjności. Co dokładnie definiują Ramy?

34) Główne założenia (najważniejsze fakty):

a. Czym jest Open Source. Cechy oprogramowania Open Source.

b. Idea wolnego oprogramowania (free software).

c. Copyleft (licencje GPL, LGPL).

d. Licencje BSD, Apache.

e. Public domain software.

f. Oprogramowanie własnościowe.

g. Shareware.

h. Freeware.

i. Zalety i wady wolnego oprogramowania.

j. Licencja EUPL.

EUPL - Licencja publiczna Unii Europejskiej;

Licencjodawca niniejszym przyznaje Licencjobiorcy obowiązującą na całym świecie,

bezpłatną, niewyłączną licencję z prawem do dalszego sublicencjonowania, na

wykonywanie następujących czynności przez okres obowiązywania praw autorskich

do Utworu Oryginalnego:

- korzystanie z Utworu we wszelkich okolicznościach i dla wszelkich celów,

- zwielokrotnianie Utworu,

- modyfikacja Utworu Oryginalnego oraz opracowywanie Utworów Zależnych

na podstawie Utworu,

- publiczne przekazywanie, w tym prawo do publicznego udostępniania lub

prezentacji Utworu lub jego kopii oraz do ewentualnego publicznego

wykonywania Utworu,

- rozpowszechnianie Utworu lub jego kopii,

- wypożyczanie i najem Utworu lub jego kopii,

- sublicencjonowanie praw do Utworu lub jego kopii.

Powyższe prawa mogą być wykonywane bez względu na nośnik, rodzaj wsparcia i

format, znany obecnie lub opracowany w przyszłości, pod warunkiem zgodności z

przepisami obowiązującego prawa.

W państwach, w których przysługują autorskie prawa osobiste, Licencjodawca zrzeka

się przysługującego mu uprawnienia do wykonywania swoich autorskich praw

osobistych w zakresie dozwolonym obowiązującymi przepisami w celu umożliwienia

skutecznego udzielenia licencji w zakresie autorskich praw majątkowych

wyszczególnionych powyżej.

Licencjodawca niniejszym przyznaje Licencjobiorcy bezpłatne, niewyłączne prawa

do eksploatacji wszelkich patentów posiadanych przez Licencjodawcę w zakresie

niezbędnym dla korzystania z praw do Utworu przyznanych na mocy niniejszej

Licencji.

Licencjodawca może przekazać Utwór w postaci Kodu Źródłowego lub Kodu

Wykonywalnego. Jeżeli Utwór przekazuje się w postaci Kodu Wykonywalnego,

Licencjodawca przekazuje jednocześnie kopię Kodu Źródłowego Utworu w formie

przeznaczonej do odczytu maszynowego wraz z każdą kopią Utworu, którą

Licencjodawca rozpowszechnia, bądź wskazuje, w adnotacji następującej po

zastrzeżeniu praw autorskich dołączonym do Utworu, repozytorium, w którym łatwo i

bezpłatnie dostępny jest Kod Źródłowy w czasie, w którym Licencjodawca

dystrybuuje lub przekazuje Utwór.

k. Licencja Creative Commons.

35) Definicja i cechy cyberterroryzmu.

- celowy, motywowany politycznie atak przeciw informacji, systemom komputerowym,

programom komputerowym i danym, który skierowany jest przeciw niewalczącym celom przez grupy subnarodowe lub przez podziemnych agentów.

36) Przykłady przestępstw w cyberprzestrzeni (dowolne przestępstwo zawarte w prezentacji z zajęć).

- SPAM – Duża ilość informacji jednakowej treści do nieznanych osób (treść nie ma znaczenia). Musi spełniać 3 warunki:

* treść wiadomości niezależna od tożsamości odbiorcy

* odbiorca nie wyraził wcześniej zgody na otrzymywanie tej wiadomości

* treść wiadomości daje podstawę do przypuszczeń o tym ze nadawca wskutek wysłania tej wiadomości może odnieść nieproporcjonalne w stosunku do odbiorcy korzyści.

- CRACKING – łamanie zabezpieczeń przed niedozwolonym użytkowaniem programu (tzw. cracki, fix-y, generatory kluczy itp.) – zwykle do osiągniecia korzyści (np. pełna wersja programu)

- PHISHING – oszukańcze pozyskanie poufnej informacji osobistej (hasła, piny itp.) poprzez udawanie osoby godnej zaufania (firmy, instytucji)

inne przykłady wykład 9 slajd 17

37) Cyberprzestępczość a cyberterroryzm: różnice.

38) Za co odpowiada Minister ds. informatyzacji. Kto pełni tę funkcję?

MINISTER ADMINISTRACJI I CYFRYZACJI: ANDRZEJ HALICKI (od 22.09.2014)

- Infrastruktura IT oraz systemy i sieci teleinformatyczne

- Technologie i techniki informacyjne; standardy informatyczne

- Informatyzacja administracji rządowej i samorządowej

- Wspieranie inwestycji z zakresu Informatyki

- Edukacja informacyjna oraz usługi teleinformatyczne i multimedialne

- Zastosowanie informatyki w społeczeństwie informacyjnym (m.in.: w gospodarce, bankowości, edukacji)

- Realizacja zobowiązań międzynarodowych w dziedzinie IT

39) Najważniejsze definicje z Ustawy o informatyzacji.

- SYSTEM TELEINFORMATYCZNY: zespół współpracujących ze sobą urządzeń IT i

oprogramowania, zapewniający przetwarzanie, przechowywanie oraz wywyłanie i odbieranie poprzez sieci telekomunikacyjne za pomocą właściwego dla typu sieci urządzenia końcowego.

- REJESTR PUBLICZNY: rejestr, ewidencja, wykaz, spis albo inna forma ewidencji służąca realizacji zadań publicznych prowadzona przez podmiot publiczny na podstawie odrębnych przepisów

- INFORMATYCZNY NOŚNIK DANYCH: materiał lub urządzenie służące do zapisywania, przechowywania i odczytywania danych w postaci cyfrowej lub analogowej

- DOKUMENT ELEKTRONICZNY: stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i zapisany na informatycznym nośniku danych

40) Zadania Rady do Spraw Cyfryzacji.

- proponowanie i opiniowanie na zlecenie ministra ds. informatyzacji projektów

stanowisk Rady Ministrów w sprawie dokumentów Komisji Europejskiej i Parlamentu Europejskiego dotyczącego spraw informatyzacji, łączności lub rozwoju społeczeństwa informacyjnego

- opiniowanie projektu Programu Zintegrowanej Informatyzacji Państwa i innych dokumentów rządowych, w tym przepisów wydawanych na podstawie ustawy o Informatyzacji

- opiniowanie innych przekazanych przez ministra ds. informatyzacji projektów aktów prawnych i innych dokumentów dot. informatyzacji, łączności lub rozwoju społeczeństwa informacyjnego

- opiniowanie na zlecenie ministra raportów i innych opracowań dotyczących:

* potrzeb i postulatów dot rozwoju społ inf.

* zasad funkcjonowania rejestrów publicznych

* zasad wdrażania systemów teleinf. w administracji publicznej i stanu ich realizacji

* aktualnych rozwiązań tech. mających zastosowanie w informatyzacji administracji

* terminologii polskiej z zakresu Informatyki i Łączności

41) Program Zintegrowanej Informatyzacji Państwa.

42) Definicja i cechy dokumentu elektronicznego.

Dokument elektroniczny – stanowiący odrębną całość znaczeniową zbiór danych uporządkowanych w określonej strukturze wewnętrznej i zapisany na informatycznym nośniku danych.

Cechy

- zapisywany na specjalnym nośniku i aby można go było odczytać poddawany jest specjalnym przekształceniom

- treść dokumentu elektronicznego może zostać od niego oddzielona (istnieje jednak ryzyko zniekształcenia)

- konieczność korzystania z systemu informatycznego

- dokumenty elektroniczne przygotowane do przesyłania za pomocą kanałów elektronicznych sporządza się w formacie XML

43) Definicja i przykłady meta danych.

Metadane – niezbędne elementy struktury dokumentów elektronicznych powstałych i gromadzonych w organach państwowych; zestaw logicznie powiązanych z dokumentem elektronicznym usystematyzowanych informacji opisujących ten dokument, ułatwiających jego wyszukiwanie, kontrolę, zrozumienie i zarządzanie

Przykłady:

- Identyfikator

- Twórca

- Data

- Tytuł

- Format

- Typ (txt, dźwięk, obraz, kolekcja - w oparciu o Dublin Core Metadata Initative)

- Opis

- Język

- Relacja (powiązanie z innymi dokumentami) itp.

43. Podpis elektroniczny (najważniejsze fakty). Cechy podpisu elektronicznego. Czym jest profil zaufany na ePUAP. Jak można go uzyskać?

Podpis elektroniczny – dane w postaci elektronicznej, które wraz z danymi, do których zostały dołączone lub z którymi są logicznie powiązane służą identyfikacji osoby składającej podpis elektroniczny Cechy: - bezpieczeństwo wymiany dokumentów elektronicznych (zaufanie do technologii) - oszczędność czasu - przewaga nad „tradycyjnym” obrotem dokumentów - kompatybilność między systemami informatycznymi i narzędziami służącymi stronom do posługiwania się e-podpisem Profil zaufany (ePUAP) - zestaw informacji identyfikujący i opisujący podmiot lub osobę będącą użytkownikiem konta na ePUAP, który został w wiarygodny sposób potwierdzony przez właściwy organ. Jak uzyskać profil zaufany (ePUAP) - Należy najpierw założyć konto użytkownika na portalu ePUAP (www.epuap.gov.pl), z którego wysyłamy wniosek o potwierdzenie profilu zaufanego. Następnym krokiem jest uwierzytelnienie Profilu w jednym z urzędów (czyli trzeba się będzie jedyny raz udać się do odpowiedniego punktu) – ich lista jest dostępna w systemie ePUAP. W wybranym urzędzie dokumentujemy przed urzędnikiem swoje dane osobowe, który porównuje je z wprowadzonymi do systemu. Po pozytywnej weryfikacji danych, na podstawie przedłożonego dowodu osobistego, konto założone na portalu ePUAP zyskuje status profilu zaufanego.

Dane osobowe można potwierdzić w punktach zlokalizowanych w urzędach wojewódzkich, oddziałach ZUS, urzędach skarbowych, konsulatach, a także w tych urzędach gmin, które zdecydują się na ich prowadzenie i uzyskają na to zgodę ministra.