Informacje o opłacalności i bezpieczeństwie

Inwestycje w sztuke raport o opłacalnosci i bezpieczenstwie

Dom Aukcyjny Abbey House S.A. Al. Jana Paw³a II 29, 00-867 Warszawa, Budynek Atrium Plaza tel. +48 22 653 67 30, fax +48 22 653 67 31, [email protected], www.abbeyhouse.plFine Art & Craft auctioning

Zawirowania na światowych rynkach finansowych w ostatnich latach postawiły przed insty-

tucjami finansowymi poważne wyzwania w poszukiwaniu nowych kierunków osiągania wy-

sokich rocznych stóp zwrotu dla swoich klientów.

Zaowocowało to wzrostem zainteresowania instytucji finansowych inwestowaniem w inne

instrumenty zwane alternatywnymi, które nie wpisują się w główny nurt instrumentów finan-

sowych, a ich włączenie w portfel inwestycyjny, oprócz korzyści wynikających z dywersy-

fikacji portfela (zazwyczaj tego typu instrumenty są niezależne od koniunktury na rynkach

giełdowych, stóp procentowych czy też trendów makroekonomicznych), dają także moż-

liwości osiągania wysokich stóp zwrotu, często znacznie przekraczających stopy zwrotu

z inwestycji w akcje.

Trend ten widoczny jest coraz wyraźniej w analizie struktury portfela międzynarodowych

funduszy inwestycyjnych. W badaniu przeprowadzonym przez Investment&Pensions in Eu-

rope w 2010 roku na 121 wiodących funduszach emerytalnych i inwestycyjnych z 25 kra-

jów Europy widać wyraźny wzrost zainteresowania innymi inwestycjami alternatywnymi

(w tym przede wszystkim sztuką), których udział w portfelu wzrósł na przestrzeni 3 ostat-

nich lat z 6% do 8%, przewyższając inwestycje w nieruchomości i gotówkę (w ujęciu war-

tościowym oznacza to wzrost do wartości prawie 27 miliardów EUR).

Podobnie jak tradycyjne aktywa finansowe, ceny na rynkach instrumentów alternatywnych

podlegają cyklom cenowym. Najważniejszym i najdłuższym zidentyfikowanym cyklem na

rynkach finansowych jest cykl Kondratiewa (trwający około 55 lat). Ostatnia fala cyklu roz-

poczęła się w roku 1973 i będzie trwała do około 2030. Eksperci z ArtTrust szacują, że gdy

w okresie 1973 – 2000 większość wytwarzanego bogactwa pochodziła z tradycyjnych in-

strumentów finansowych takich jak akcje czy obligacje, to w drugiej fali cyklu (okres 2000

– 2030) bogactwo będzie pochodziło w głównej mierze z inwestycji w instrumenty alterna-

tywne, a przede wszystkim z inwestycji w sztukę.

Wstepsztuka flagowym produktem inwestycji alternatywnych


Na świecie sztuka stanowi jedną z klas aktywów obok akcji, nieruchomości i strategii po-

chodnych (ryc. 1). Z punktu widzenia tzw. absolute return strategies (strategie oparte na

uniezależnianiu zysków od koniunktury rynkowej) sztuka stanowi kluczowy i satelitarny ele-

mentem dywersyfikacji portfela inwestycyjnego.

Stopy zwrotu na rynku sztuki są ujemnie bądź minimalnie dodatnio skorelowane z trady-

cyjnymi rynkami finansowymi, a więc ich wycena nie zależy od ceny tradycyjnych instru-

mentów finansowych. Działają zatem jako „poduszka bezpieczeństwa” kiedy rynki akcji

załamują się (ryc. 2). Pod względem wysokości stopy zwrotu w długim okresie sztuka jest

znacznie korzystniejsza od złota i amerykańskich bonów skarbowych. W ciągu ostatnich 5 lat

dzieła sztuki zyskały na wartości bardziej niż akcje największych spółek nowojorskiej giełdy

(indeks S&P 500). Dlatego obecnie dzieła sztuki uważane są za jedną z najbardziej zyskow-

nych, a zarazem bezpiecznych form inwestowania.

Ryc. 1. Dywersyfikacja portfela inwestycyjnego. Ryzyko / stopa zwrotu. Źródło: www.artrust.com

Bezpieczenstwo i dywersyfikacja portfela

Derivative strategies

Direct equity

Insurance

Mutual Funds

Portfolio Management

Structured products

Private equity

Art

Real estate funds

IPOs

Portfolio


Ryc. 3. Korelacja pomiędzy segmentami rynku sztuki (1980-2006), Źródło: R.Campbell Arts as financial investment, MU 2008.

sztuka ogółem sztuka dawna impresjoniści sztuka nowoczesna sztuka współczesna

sztuka ogółem 100%

sztuka dawna 43% 100%

impresjoniści 74% 33,8 % 100%

sztuka nowoczesna (100) 76,1 % 29,9 % 61,1 % 100%

sztuka współczesna (100) 53,4 % 27,9 % 34,6 % 53% 100%

Mei Moses S&P 500Amerykańskie 10- letnie bony

skarbowe

Amerykańskie bony skarbowe

(wartości średnie)Złoto

Index All Art - roczna stopa zwrotu

Roczna stopa zwrotu

Roczna stopa zwrotu

Roczna stopa zwrotu

Roczna stopa zwrotu

50 lat 10,47 % 10,95 % 6,64 % 5,42 % 5,17 %

25 lat 7,97 % 13,51 % 9,81 % 6,13 % -1,11 %

ostatnie 5 lat 7,27 % -2,40 % 7,47 % 2,63 % 8,97 %

Korelacja z rynkiem sztuki 1,0 0,05 -0,19 0,06 0,11

Ryc. 2. Porównanie średnich rocznych stóp zwrotu ze sztuki i innych tradycyjnych instrumentów finansowych (lata 1955-2005). Źródło: www.artrust.com


Dywersyfikacja wewnetrzna dodatkowym zabezpieczeniem portfela

Inwestycja w sztukę daje możliwość znacznego ograniczenia ryzyka inwestycyjnego.

Aktywa w postaci dzieł sztuki pochodzą z dużej liczby niezależnych rynków. Poszcze-

gólne segmenty rynku sztuki, a także rynki twórczości konkretnych artystów, wyka-

zują niską korelację względem siebie (ryc. 3). Takiego wielostopniowego zabezpie-

czenia portfela nie zapewniają inne formy lokowania kapitału (np. inwestycja w produkt

homogeniczny, jakim jest złoto).


Ostatni kryzys finansowy podważył zaufanie do sektora bankowego i zwiększył zaintere-

sowanie jego dywersyfikacją. W rezultacie niefinansowe inwestycje alternatywne są co-

raz silniej obecne w strukturze portfela inwestycyjnego (ryc. 4). Ich udział w ciągu ostatnich

dwóch lat wzrósł z 6% do 8%, kosztem np. inwestycji w nieruchomości. Większość euro-

pejskich instytucji inwestujących środki swoich klientów przeznacza do 10% aktywów na

inwestycje alternatywne, nieskorelowane z rynkami finansowymi.


Na koniec 2010 roku wartość oszczędności zgromadzonych przez polskie gospodar-

stwa domowe sięgnęła 910 mld PLN. Biorąc pod uwagę strukturę proponowaną w World

Wealth Report oraz IPE wartość inwestycji alternatywnych mogłaby wynieść w Polsce pra-

wie 73 mld PLN.

Ryc. 4. Struktura inwestycji najbogatszych w podziale na grupy instrumentów finansowych, Źródło: World Wealth Report, Capgemini/Merrill Lynch, 2010


Stopy zwrotu indeksów rynku sztuki

Zgodnie z analizami przeprowadzonymi przez www.artassets.com na bazie stóp zwro-

tu z najważniejszego indeksu rynku sztuki Mei Moses Word Art Indexes przewyższył on

roczne stopy zwrotu z najważniejszego indeksu akcji w Stanach Zjednoczonych (S&P

500) oraz słynnego indeksu Finacial Times All Shares (FTAS) w ostatnich dziesięciu

latach o 5,8% i 1,35% rocznie, w ostatnich 5 latach o 5,7% i 3,7% rocznie, a w ostatnim

roku o 15,06% i 14,5%. Na rysunku dodatkowo widoczne są hipotetyczne wyniki portfela

składającego się w 50% akcji i 50% z inwestycji w sztukę. Taka konstrukcja sprzyja znacz-

nemu obniżeniu zmienności ryzyka portfela (ryc. 5).

Stopy zwrotu instytucji rynku sztuki

Spółki wchodzące w skład indeksu Skate’s Art Stocks Index osiągnęły w roku 2010 śred-

nią stopę zwrotu na poziomie 69,68% deklasując stopy zwrotu na tradycyjnych rynkach

finansowych. Ich łączna kapitalizacja wynosiła na koniec 2010 prawie 4 mld USD, co wy-

raźnie wskazuje na rosnący potencjał rynku sztuki na świecie (ryc. 6)

Ponadprzecietne zyski

Ryc. 5. Porównanie stóp zwrotu z indeksu Mei Moses i S&P 500. Źródło: www.artassets.com

21

1929 1964 1969 1974 1979 1984 1989 1994 1999 2004 2009

121

101

81

61

41

1

Mei Moses Art IndexS&P 50050% ART + 50% S&P 500


Ponadprzecietne zyski

Ryc. 6. Porównanie wartości indeksu Skate’s Art Stocks Index* z S&P 500. Źródło: Skate’s Art Market Research

Sep-

05 -

Dec-0

5 -

Mar-0

6 -

Jun-

06 -

Sep-

06 -

Dec-0

6 -

Jun-

07 -

Sep-

07 -

Dec-0

7 -

Mar-0

8 -

Jun-

08 -

Sep-

08 -

Dec-0

8 -

Mar-0

9 -

Jun-

09 -

Sep-

09 -

Dec-0

9 -

Mar-1

0 -

Jun-

10 -

Sep-

10 -

Dec-1

0 -

Mar-

11 -

400

350

300

250

200

150

100

50

0

Sotheby’sSkate’s Art Stocks IndexS&P 500

*Skate’s Art Stocks Index – Indeks, w skład którego wchodzi 12 największych

spółek działających na rynku sztuki (m.in. Sotheby’s, Artprice, MCH Group – ope-

rator największych targów sztuki na świecie Art Basel i Art Basel Miami Beach).

11 maja 2011 Abbey House S.A., jako pierwsza firma z Europy Środkowo-Wschodniej,

weszła w skład tego prestiżowego indeksu.

Bardzo korzystnie dla spółek rynku sztuki z indeksu Skate’s Art Stocks Index wypada porów-

nanie z wynikami polskich spółek z indeksu WIG 20. Indeks spółek rynku sztuki w ciągu 5 lat

(kwiecień 2006 - kwiecień 2010, okres obejmujący ostatni kryzys finansowy) zyskał +42,2%.

W tym samym czasie WIG 20 stracił -8,77%. To pokazuje, że lokowanie kapitału w akcje

spółek rynku sztuki to nie tylko bezpieczniejsza, ale także bardziej zyskowna inwestycja niż

inwestycja w tradycyjne rynki.


Rynek sztuki według wielu dostępnych źródeł wart jest obecnie 3 bln USD, a roczne obro-

ty na tym rynku przekraczają 30 mld USD.

Wzrost obrotów, płynnosci i bezpieczenstwa rynku sztuki

Od 2003 roku rynek sztuki odnotował ogromny i dynamiczny wzrost. Do czasu kry-

zysu finansowego tempo wzrostu wynosiło 30-60% rocznie i w ciągu tych czterech

lat (2003-2007) rynek globalny (monitorowane są aukcje dzieł sztuki z całego świata) urósł

ponad czterokrotnie z 2,2 mld USD do 9,4 mld USD. Jeszcze bardziej imponujące było

tempo, w jakim odrobiona została strata poniesiona za sprawą kryzysu. Spadek z lat 2008-

2009 został zniwelowany w nadwyżką w ciągu samego tylko 2010 roku i światowy handel

sztuką zanotował ponownie osiągnął wielkość 9,4 mld USD (ryc. 7).

Olbrzymi potencjał inwestycjina rynku sztuki

Ryc. 7. Wartość globalnego rynku sztuki w latach 2000-2010 (w mld USD). Źródło: www.artprice.com

20002001

20022003

20042005

20062007

20082009

2010

0

2

4

6

8

10

3,12,85

2,672,2 2,9

4,2

6,7

9,39

8,6

4,9

9,36


Prognozy na rok 2011 wskazują na utrzymanie tendencji wzrostowej; dom aukcyjny Sothe-

by’s (skupiający w swoich filiach 26% światowego handlu dziełami sztuki) w sprawozdaniu

za pierwszy kwartał 2011 podał informację o 17% wzroście sprzedaży w stosunku do roku

ubiegłego.

Ważną składową wzrostu globalnego rynku sztuki są tendencje na rynkach państw roz-

wijających się (ryc. 8, 9) Zgodnie z badaniami rynków wschodzących, rozwój rynku sztuki

podąża za rozwojem bogactwa krajów. Także w Polsce wzrost bogactwa zwiększa popyt

na dobra luksusowe, w tym sztukę.

Ryc. 8, 9. Kraje rozwijające się. Korelacja indeksu rynku sztuki z bogactwem kraju. Źródło: R. Kraeussl, R. Logher, Emerging Art Markets, EM, 2008


Russian Art Market Index (1985-2008) Indian Art Market Index (2002-2008)

1200

1000

800

00

00

200

01982 198198 19881990 1992 199 199 19982000 2002 200 200 2008 2010

00

00

800

900

500

00

00

200

100

02001 2002 200 200 2005 200 200 2008 2009



Potencjał rynku sztuki w polsce

W Polsce rynek sztuki jest wciąż mocno niedowartościowany. Wielkość całego rynku (ob-

rót aukcyjny i galeryjny) szacuje się na ok. 300 mln PLN. Natomiast na bazie raportów

KPMG Rynek Dóbr Luksusowych w Polsce oraz struktury inwestycji w instrumenty alter-

natywne zaczerpnięte z raportu Capgemini i Merrill Lynch World Wealth Report wskazują,

że jego potencjał można szacować na 2 mld PLN. W 2010 roku obroty samego ryn-

ku aukcyjnego wyniosły 36 mln zł. Wyniki z pierwszej części roku 2011 (styczeń - kwie-

cień – w polskim sezonie aukcyjnym okres z mniejszą ilością aukcji), sprzedaż w wyso-

kości 10,3 mln PLN, co pozwala prognozować wynik na koniec roku ok. 45-50 mln PLN,

a więc nawet o 40% wyższy od ubiegłorocznego. Najbliższe lata są więc doskonałym

czasem na inwestycje na polskim rynku sztuki.

Stopy zwrotu z artystów na swiecie

Zgodnie z indeksem TOP 5000 (indeks prezentujący najważniejszych i najbardziej uzna-

nych artystów na świecie) publikowanym przez Skate’s średnia roczna stopa zwrotu

z 10 najważniejszych artystów w 2010 roku przekroczyła 35%. Warto zaznaczyć, że w przy-

padku wielu artystów z indeksu TOP 5000, takich jak Auguste Rodin, Isamu Nogutchi czy

Gerhard Richter roczne stopy zwrotu wynosiły odpowiednio 189,33%, 190,2% i 45,58%

(Annual Art Investment Report 2010, Skate’s 2011). W przypadku mocno niedowartościo-

wanego polskiego rynku, zwroty z inwestycji w sztukę mogą być znacznie wyższe.



Stopy zwrotu z polskich artystów

Inwestycje w dzieła sztuki dają szansę na stopę zwrotu rzędu nawet kilku tysięcy pro-

cent (ryc. 10), ponieważ wartość ustala się w dynamiczny sposób w obiegu artystycz-

nym, dzięki bieżącym wystawom, publikacjom, działaniom marketingowym itp. Najbardziej

atrakcyjna pod tym względem jest oczywiście sztuka współczesna.

artysta tytuł horyzont inw. wzrost ceny ROI

Maria Jarema (1997-2005) Postacie (Kompozycja III), 1957 1997-2005 4 500 PLN → 270 000 PLN 6000%

Zdzisław Beksiński (1929-2005) Relief, 1960 1994-2009 3 500 PLN → 90 000 PLN 2571,43 %

Jan Lebenstein (1930-1999) Figura osiowa nr 77, 1960 2000-2007 5 000 PLN → 220 000 PLN 880 %

Henryk Stażewski (1894-1988) Relief, 1963 2000-2009 20 000 PLN → 180 000 PLN 900 %

Ryc. 10. Potencjał wzrostu wartości dzieł polskiej sztuki współczesnej: Wybrane stopy zwrotu z inwestycji w konkretne dzieła sztuki. Źródło: Roczniki aukcyjne Art&Business, 1989-2010

Anna Szprynger, Bez tytułu, 2010


Na rynku sztuki nazwisko artysty jest najważniejszym nośnikiem wartości i stanowi odpo-

wiednik marki na innych rynkach. Inwestowanie w twórczość konkretnego artysty może być

doskonałą inwestycją. Średnie ceny dzieł uznanych polskich artystów XX wieku i współ-

czesnych dynamicznie rosną, a w rezultacie generują bardzo wysokie roczne stopy zwro-

tu (ryc. 11).


artysta okres I ilość obrazów

średnia cena obrazu w okresie I

okres II ilość obrazów

średnia cena

obrazu w okresie II

ROI (%) ROI p.a.

1 Stanisław Młodożeniec 2006-2008 2 3,6 2011 4 32,6 726,3 145,3

2 Kazimierz Mikulski 2000-2003 8 25,3 2008-2009 6 98,7 289,5 48,3

3 Adam Marczyński 2000-2004 8 11,9 2005-2009 4 43,8 269,2 53,8

4 Wojciech Fangor 2003-2004 3 42,5 2009-20010 5 152,6 259,3 43,2

5 Jarosław Modzelewski 2000-2004 8 7,2 2007-2010 10 25,4 254,6 36,4

6 Stefan Gierowski 2001-2005 9 36,8 2006-2009 8 118,6 222,1 55,3

7 Tomasz Tatarczyk 2002-2005 7 10,5 2007-2010 7 33,1 216,2 43,0

8 Rafał Malczewski 2002-2005 8 16,1 2007-2010 10 49,2 205,3 41,1

9 Bronisław Kierzkowski 2002-2005 5 15,6 2006-2009 5 46,0 194,9 48,7

10 Eugeniusz Markowski 2000-2003 6 13,5 2008-2010 5 38,3 183,7 26,2

11 Włodzimierz Pawlak 2003-2005 6 9,9 2000-2010 9 27,7 180,3 36,1

Ryc. 11. Stopa zwrotu oparta na wzroście średnich cen obrazów polskich artystów XX wiekuŹródło: Roczniki aukcyjne Art&Business, 1989-2010


Dom Aukcyjny Abbey House S.A. łączy kompetencje z zakresu inwestowania i sztuki.

Jest pionierem zmian na polskim rynku sztuki. Przeszczepia na polski grunt standardy no-

woczesnego mecenatu artystycznego łącząc działalność inwestycyjną, wystawienniczą,

edukacyjną z systemem stypendialnym dla artystów. Staje się oknem na świat polskiej sztu-

ki, podejmując współpracę z galeriami w Nowym Jorku, Londynie, Berlinie, zamieszczając

notowania swoich twórców na prestiżowym portalu Artprice i udostępniając w języku

polskim fachowe raporty okresowe o rynku sztuki firmy Skate’s Art Market Research.

Zgodnie z ogólnoświatowym trendem, przyszłość należy do inwestycji w rynek sztuki

współczesnej i tzw. młodej sztuki (studenci i absolwenci uczelni artystycznych). W Polsce

bardzo dynamicznie rozwija się sektor handlu młodą sztuką. Rośnie liczba aukcji, transak-

cji i ceny młodych twórców, a także ilość dostępnych instrumentów finansowych (fundu-

sze inwestycyjne, leasing dzieł sztuki). W konsekwencji rośnie cały rynek. Dom Aukcyjny

Abbey House S.A. objął pozycję zdecydowanego lidera w tym segmencie rynku (ryc. 12).

Dom aukcyjny abbey house s.a.– pionier i promotor polskiej sztuki współczesnej

Ryc. 12. Polski rynek artystów urodzonych po 1945 roku – udział firm aukcyjnych w rynku (łączna wartość sprzedaży w I kw. 2011). Źródło: Notowania aukcyjne, Art&Business, 02-04/2011

Ostoya

Okna Sztu

ki

Agra Art

Polswiss

Art

Rempex

Desa Unic

um

Abbey Hous

e

0,4%0,8%

1,6%

13,2%19,1% 23,7%

41,2%


Dom aukcyjny abbey house s.a.– pionier i promotor polskiej sztuki współczesnej

Abbey House S.A. potwierdza swoją pozycję międzynarodową zawiązując partnerstwa

strategiczne:

■ z Noble Concierge (usługa Art Banking)

■ z Sotheby’s Real Estate (w zakresie pośrednictwa w obrocie ekskluzywnymi nierucho-

mościami)

■ z Artprice.com (największa platforma wyników rynku sztuki na świecie; obecnie publi-

kuje wyniki artystów Abbey House S.A.)

■ ze Skate’s Art Market Research (w kwietniu 2011 firma, jako pierwsza w Europie Środ-

kowo-Wschodniej umieściła swój profil wśród największych spółek rynku sztuki na świe-

cie i jest notowana w prestiżowym indeksie Skate’s Art Stocks Index)

■ z BMW Polska, Lexus Gdynia – liderzy na rynku motoryzacji zdecydowali się połączyć

prezentacje nowych modeli samochodów z wernisażem artystów Abbey House S.A.

Jakub Słomkowski, „Wieloryb”, 2010


■ Sztuka jest neutralna względem presji inflacyjnej i zmienności kursów walut

■ Inwestycja w sztukę jest zabezpieczona instrumentem bazowym

■ Inwestowanie w sztukę może być elementem optymalizacji podatkowej

■ Inwestycja w sztukę ogranicza ryzyko portfela ze względu na niską bądź ujemną korela-

cję z rynkami tradycyjnymi

■ Istnieje możliwość otrzymywania „dodatkowej dywidendy” z tytułu udostępniania kolek-

cji na wystawy lub różnego rodzaju wydarzenia kulturalne/firmowe

Stanisław Młodożeniec, ”June Boogie”, 2010

Podsumowanie:korzysci z inwestowania w sztuke

Dom Aukcyjny Abbey House S.A. Al. Jana Pawła II 29, 00-867 Warszawa, Budynek Atrium Plaza tel. +48 22 653 67 30, fax +48 22 653 67 31, [email protected], www.abbeyhouse.plFine Art & Craft auctioning

Informacje o opłacalności i bezpieczeństwie

Investor Relations

Transcript of Informacje o opłacalności i bezpieczeństwie