Informacja o kartach płatniczych I kwartał 2015 r. · 2015. 7. 7. · W I kwartale 2015 r. liczba...

Informacja o kartach płatniczych I kwartał 2015 r.

Departament Systemu Płatniczego NBP

Warszawa, czerwiec 2015 r.

1. Streszczenie 1

2. Liczba kart płatniczych 3

2.1. Ogólna liczba kart 3

2.2. Karty płatnicze w podziale na rodzaje według systemów kartowych 3

2.3. Karty płatnicze w podziale na rodzaje według sposobu rozliczania transakcji 4

2.4. Karty płatnicze w podziale na rodzaje według technologii zapisu danych 8

2.5. Karty płatnicze zbliżeniowe 10

3. Transakcje z wykorzystaniem kart płatniczych 12

3.1. Liczba transakcji 12

3.2. Wartość transakcji 13

3.3. Transakcje bezgotówkowe 14

4. Infrastruktura rynku kart płatniczych 19

4.1. Bankomaty 19

4.2. Akceptanci 21

4.3. Punkty handlowo-usługowe 21

4.4. Terminale POS 22

4.5. Punkty oferujące wypłaty sklepowe (cash back) 23

Załącznik 1 26

Załącznik 2 27

Załącznik 3 28

Załącznik 4 29

Załącznik 5 30

Załącznik 6 31

Załącznik 7 32

Spis wykresów 33

Spis treści

Streszczenie

1 Informacja o kartach płatniczych I kwartał 2015 r.

1. Streszczenie

Na koniec I kwartału 2015 r. znajdowało się na rynku polskim 35,6 mln kart płatniczych, to jest

o 514 tys. kart mniej niż w grudniu 2014 r. (spadek o 1,4%). Łączna liczba kart debetowych wynio-

sła 29,3 mln szt. i ich liczba zmniejszyła się o 440 tys. (spadek o 1,5%).

Równocześnie odnotowano niewielki spadek liczby kart kredytowych. Na koniec marca 2015 r.

łączna liczba kart kredytowych wyniosła 5,97 mln szt. W okresie I kwartału 2015 r. liczba kart kre-

dytowych zmniejszyła się o 70 tys. sztuk (spadek o 1,2%).

Warto odnotować dalszy wzrost udziału kart płatniczych z funkcją zbliżeniową, który na koniec

marca 2015 r. wyniósł 74,8% tj. o 3,5 punktu procentowego więcej niż na koniec grudnia 2014 r.

W I kwartale 2015 r. odnotowano spadek liczby transakcji przeprowadzonych przy użyciu kart

płatniczych. Przy użyciu kart płatniczych przeprowadzono 725,8 mln transakcji (gotówkowych

oraz bezgotówkowych), na łączną kwotę 110,6 mld zł, co w porównaniu do poprzedniego kwar-

tału stanowiło spadek liczby transakcji o 1,8% przy równoczesnym spadku wartości o 8,7%.

W I kwartale 2015 r. pojedyncza transakcja dokonana przy użyciu karty płatniczej wynosiła

ok. 152,4 zł, czyli była mniejsza niż w poprzednim kwartale (164 zł). Karta płatnicza posłużyła

do realizacji średnio 20,4 transakcji, zarówno gotówkowych, jak i bezgotówkowych (w poprzed-

nim kwartale wskaźnik ten wynosił 20,5).

Według danych z banków, w I kwartale 2015 r. przy użyciu kart przeprowadzono 550 mln trans-

akcji bezgotówkowych na łączną kwotę 40,4 mld zł, co w porównaniu do poprzedniego kwartału

stanowiło spadek na poziomie odpowiednio 0,5% i 8,9%. Karta płatnicza została wykorzystana do

realizacji płatności bezgotówkowych średnio ok. 15,5 razy - w przeciągu ostatniego kwartału

wskaźnik zwiększył się z poziomu 15,3 transakcji. Pojedyncza płatność bezgotówkowa wynosiła

średnio 73,6 zł (w poprzednim kwartale 80,3 zł).

Na rynku akceptacji kart płatniczych zachodzą pozytywne zmiany. I tak, liczba działających na ak-

ceptantów zwiększyła się na przestrzeni kwartału o 4,8 tys. do poziomu 168 tys. Nastąpił także

wzrost liczby punktów handlowo-usługowych, które są przystosowane do akceptacji kart płatni-

czych. Na koniec marca 2015 r. było ich 312 tys. czyli w porównaniu do grudnia 2014 r. więcej o 6,5

tys. (wzrost o 2%). Na koniec marca 2015 r. liczba terminali POS dostępnych na rynku wynosiła

407 tys., czyli w kwartale przybyło 8,9 tys. nowych urządzeń, co stanowi wzrost o 2,2%. Ten wskaź-

nik świadczy pozytywnie o wzroście sieci akceptacji, jaki miał miejsce w omawianym kwartale.

Innym pozytywnym sygnałem dotyczącym sieci akceptacji jest wzrost udziału terminali POS wy-

posażonych w funkcję zbliżeniową o 4,1 punktu procentowego do poziomu 76,4% wszystkich ter-

minali POS.

Streszczenie

2 Narodowy Bank Polski

Skłonność klientów do wykorzystania z kart płatniczych charakteryzują wskaźniki dotyczące

liczby zrealizowanych transakcji. I tak agenci rozliczeniowi w I kwartale 2015 r. zarejestrowali 525

mln transakcji bezgotówkowych na łączną kwotę 37 mld zł, co w porównaniu do poprzedniego

kwartału stanowiło spadek odpowiednio o 1,8% i 12%.

W I kwartale 2015 r. nastąpił wzrost liczby transakcji dokonanych w Internecie z wykorzystaniem

karty płatniczej. Liczba transakcji wyniosła 3,5 mln transakcji, czyli o 20% więcej niż w IV kwartale

2014 r. Wartość transakcji wyniosła 622 mln zł, czyli można zaobserwować wzrost o 44 mln zł. W

porównaniu do IV kwartału 2014, średnia wartość transakcji przeprowadzonej w Internecie

zmniejszyła się z 198 do 178 zł.

Na koniec marca 2015 r. sieć bankomatów dostępnych na terenie naszego kraju obejmowała 20.936

bankomatów, czyli o 405 sztuk więcej niż w grudniu 2014 r. Średnio dziennie dokonywano w jed-

nym bankomacie na terenie kraju 94 transakcji (w poprzednim kwartale 98). Średnia wartość trans-

akcji przeprowadzonej w bankomacie wyniosła 419 zł (w poprzednim kwartale wyniosła 427 zł).

Na przestrzeni I kwartału 2015 r. w bankomatach przeprowadzono 177 mln operacji, czyli o 4,7%

mniej niż w poprzednim kwartale. Wartość transakcji dokonywanych w bankomatach wyniosła

łącznie 74,1 mld zł, czyli o 6,6% mniej niż w poprzednim kwartale.

W I kwartale 2015 r. wzrosła liczba placówek, w których klienci mogą dokonać wypłat sklepowych

(cash back). Na koniec marca 2015 r. takich placówek było ok. 80 tys., czyli o 8 tys. więcej niż w

grudniu 2014 r. Na przestrzeni I kwartału 2015 r. dokonano 1,5 mln wypłat sklepowych (cash back).

W porównaniu do kwartału poprzedniego, oznacza to wzrost o 10%. Wartość wypłat wyniosła 158

mln zł i w porównaniu do poprzedniego kwartału wzrosła o 0,7%. Średnia wartość pojedynczej

wypłaty sklepowej wyniosła 105 zł (dla porównania średnia wartość pojedynczej transakcji w ban-

komacie była niemal 4 - krotnie większa).

Liczba kart płatniczych


2. Liczba kart płatniczych

2.1. Ogólna liczba kart

Według stanu na koniec marca 2015 r., na polskim rynku znajdowało się w obiegu 35,6 mln kart

płatniczych, to jest o 514 tys. kart mniej niż w grudniu 2014 r., co stanowiło spadek o 1,4% (wykres

nr 2.1). W okresie roku, porównując stan na koniec marca 2015 oraz 2014 roku, odnotowano wzrost

liczby kart płatniczych o 2,3%.

Wykres 2.1 Liczba kart płatniczych (w mln szt.) w Polsce na koniec kolejnych kwartałów

od I kwartału 2013 r.

2.2. Karty płatnicze w podziale na rodzaje według systemów kartowych

Pozycję dominującą na rynku polskim, jeśli chodzi o organizacje płatnicze, nadal utrzymuje orga-

nizacja VISA, do której należy 59% wydanych w Polsce kart płatniczych, natomiast drugie miejsce

– z 40,1% udziałem w rynku – zajmuje organizacja MasterCard, co zaprezentowano na wykresie

nr 2.2. W stosunku do poprzedniego kwartału odnotowano wzrost udziału MasterCard o 0,6

punktu procentowego oraz spadek udziału VISA o 0,3 punktu procentowego. Udział pozostałych

kart na koniec IV kwartału 2014 r. wyniósł 0,9%, w tym głównie kart własnych banków.

33,6 34,4 34,9 34,7 34,7 35,2 35,5 36,1

-1,4%+2,3%

+1,4% - 0,7% +0,2% + 1,2% + 1%+ 1,6%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mln szt.

35,6



Wykres 2.2 Struktura wydanych kart według poszczególnych systemów kartowych - stan na ko-

niec IV kwartału 2014 r. oraz I kwartału 2015 r.

2014 Q4 2015 Q1

2.3. Karty płatnicze w podziale na rodzaje według sposobu rozliczania transakcji

Strukturę wydanych kart w podziale na karty debetowe, kredytowe i obciążeniowe na koniec

IV kwartału 2014 r. oraz I kwartału 2015 r. przedstawiono na wykresie nr 2.3. Podobnie jak

we wcześniejszych okresach, spośród wydanych kart największy udział miały karty debetowe

(82,4%), natomiast na drugiej pozycji znalazły się karty kredytowe (16,8%). Karty obciążeniowe w

analizowanym okresie stanowiły 0,8% udziału w rynku. W I kwartale 2015 r. udział kart debeto-

wych oraz udział kart kredytowych w stosunku do poprzedniego kwartału pozostał na niezmie-

nionym poziomie.

Wykres 2.3 Struktura wydanych kart w podziale na karty debetowe, kredytowe i obciążeniowe

- stan na koniec IV kwartału 2014 r. oraz I kwartału 2015 r.

2014 Q4 2015 Q1

VISA59,3% MasterCard

39,5%

Pozostałe1,2%

VISA59,0%

MasterCard40,1%

Pozostałe0,9%

82,4%

16,8% 0,8%

karty debetowe: 29.744.964

karty kredytowe: 6.041.997

karty obciażeniowe: 281.861

82,4%

16,8% 0,8%

karty debetowe: 29.304.757

karty kredytowe: 5.972.270

karty obciażeniowe: 277.697



2.3.1. Karty debetowe

Karty debetowe charakteryzują się tym, iż umożliwiają dokonywanie zakupów lub wypłatę go-

tówki tylko do wysokości środków zgromadzonych na rachunku bankowym. Transakcje wykony-

wane przy użyciu kart debetowych (z wyjątkiem transakcji realizowanych z wykorzystaniem

funkcji zbliżeniowej w trybie off-line) są autoryzowane, tzn. że przy każdym użyciu karty weryfi-

kowana jest karta płatnicza i posiadacz karty (np. przez podanie kodu PIN) oraz dostępność środ-

ków zgromadzonych na rachunku bankowym. Karty debetowe są wydawane przez większość

banków standardowo w pakiecie do każdego otwieranego rachunku oszczędnościowo-rozlicze-

niowego.

W I kwartale 2015 r. liczba kart debetowych osiągnęła łączną wielkość 29,3 mln szt. (wykres nr 2.4),

czyli zmniejszyła się o 440 tys., co oznacza w porównaniu do kwartału poprzedniego spadek o

1,5%. W porównaniu do poprzedniego kwartału udział kart debetowych w rynku kart płatniczych

pozostał na niezmienionym poziomie 82,4% (wykres nr 2.3).

Wykres 2.4 Liczba kart debetowych na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r.

2.3.2. Karty kredytowe

Drugie pod względem liczebności są karty kredytowe. Są to karty umożliwiające posiadaczowi

skorzystanie z oferowanego przez bank limitu kredytowego. Zazwyczaj banki wyznaczają tzw.

okres bezodsetkowy, w którym klient może dokonywać płatność, korzystając z nieoprocentowa-

nego kredytu. Na okres bezodsetkowy składa się miesięczny okres rozliczeniowy (28-31 dni)

i okres na spłatę zadłużenia bez odsetek (około 20-25 dni, w zależności od banku i rodzaju karty).

Posiadanie karty kredytowej nie wiąże się z koniecznością otwarcia rachunku bieżącego w banku

wydającym kartę kredytową. Na koniec marca 2015 r. łączna liczba kart kredytowych wyniosła

5,97 mln szt. (wykres nr 2.5).

29,327 27,8 28,3 28,2 28,4 28,8 29,2 29,7

-1,5%+2,7% +1,9% - 0,2% +0,4% + 1,6%

+ 1,3% + 1,9%

0

5

10

15

20

25

30

35

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mln szt.



Wykres 2.5 Liczba kart kredytowych na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r.

W I kwartale 2015 r. liczba kart kredytowych w stosunku do poprzedniego kwartału zmniejszyła

się o 70 tys. sztuk, co oznacza spadek o 1,2%. Od grudnia 2009 r. obserwowano stały spadek liczby

kart kredytowych (od grudnia 2009 r. do marca 2015 r. ubyło z rynku 4,9 mln kart kredytowych),

co wynikało przede wszystkim z kontynuacji przyjętej na początku 2010 r. polityki banków, tzn.

zaostrzenia kryteriów dotyczących zarówno wydawania nowych kart i przyznawania nowych li-

mitów, jak i obsługi kart już wydanych. Wpływ na powyższe działania banków od 2010 r. miała w

szczególności rosnąca w latach 2009 – 2011 wartość kredytów zagrożonych, w tym udzielonych z

wykorzystaniem kart kredytowych, wynikająca głównie z pogorszenia koniunktury.

Na koniec marca 2015 r. wielkość zaciągniętych kredytów na karty kredytowe w Polsce

wyniosła 12,2 mld zł, tj. zmniejszyła się o 396 mln zł w stosunku do kwoty na koniec grudnia 2014 r.

Równocześnie wskaźnik udziału kredytów zagrożonych w ogólnej wartości kredytów udzielo-

nych za pośrednictwem kart kredytowych wyniósł na koniec marca 2014 r. 12,2%, czyli zwiększył

się w stosunku do grudnia 2014 r. (11,7%). Wielkość wskaźnika kredytów zagrożonych na kartach

kredytowych na przestrzeni kolejnych miesięcy od grudnia 2012 r. przedstawiono na wykresie nr

2.6.

5,976,3 6,33 6,30 6,13 6,1 6,1 6,0 6,0

-1,2%+ 0,5% - 0,5% - 2,7% - 0,6% - 0,1% - 0,8% - 0,1%

0

2

4

6

8

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mln szt.



Wykres 2.6 Wskaźniki udziału kredytów zagrożonych w kredytach na kartach kredytowych,

kredytach konsumpcyjnych i kredytach mieszkaniowych w kolejnych miesiącach

od grudnia 2012 r.

Źródło danych: Departament Stabilności Finansowej, NBP

2.3.3. Karty obciążeniowe

Karty obciążeniowe (zwane również „charge”) pozwalają na korzystanie z przyznanego miesięcz-

nego limitu kredytowego. Rachunek posiadacza karty obciążeniowej jest obciążany przez bank –

z reguły raz w miesiącu – kwotą należności wykorzystania limitu kredytowego. Na koniec marca

2015 r. liczba kart obciążeniowych wynosiła 278 tys. szt. i była o 4,2 tys. niższe niż na koniec IV

kwartału 2014 r., co stanowiło spadek o 1,5% (wykres nr 2.7). Udział kart typu charge w rynku kart

płatniczych wyniósł 0,8%, czyli pozostał na niezmienionym poziomie w porównaniu do poprzed-

niego kwartału.

17,2% 17,4% 17,4% 17,3% 17,3% 17,2%

16,1% 16,0% 15,9%15,5%

15,1%14,9%

14,6% 14,7% 14,7%14,4% 14,3% 14,3%

14,1% 13,9% 13,9% 13,8%

13,1% 13,1%12,7%

13,0%

16,8% 16,8% 16,8% 16,9% 16,7%16,4%

15,5%15,2% 15,0%

14,6% 14,4% 14,5%

14,0% 14,1% 14,1% 14,0%13,7% 13,6%

13,2% 13,0% 13,0%12,7%

12,2% 12,0%11,7%

12,2%

2,8% 2,8% 2,9% 2,9% 3,0% 3,0% 3,0% 3,0% 3,0% 3,0% 3,0%3,1% 3,1% 3,2% 3,2% 3,1% 3,2% 3,2% 3,2% 3,2% 3,2% 3,2% 3,3% 3,2% 3,1%

3,4%

20

12

-12

20

13

-01

20

13

-02

20

13

-03

20

13

-04

20

13

-05

20

13

-06

20

13

-07

20

13

-08

20

13

-09

20

13

-10

20

13

-11

20

13

-12

20

14

-01

20

14

-02

20

14

-03

20

14

-04

20

14

-05

20

14

-06

20

14

-07

20

14

-08

20

14

-09

20

14

-10

20

14

-11

20

14

-12

20

15

-01

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

18%

20%

udział kredytów zagrożonych w kategaorii kredytów konsumpcyjnych (osób prywatnych)

udział kredytów zagrożonych w kategaorii kredytów na karcie kredytowej (osób prywatnych)

udział kredytów zagrożonych w kategaorii kredytów mieszkaniowych



Wykres 2.7 Liczba kart obciążeniowych na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r.

2.4. Karty płatnicze w podziale na rodzaje według technologii zapisu danych

Strukturę wydanych kart w podziale na karty wyposażone tylko w pasek magnetyczny, karty z

paskiem magnetycznym i mikroprocesorem (tzw. karty hybrydowe), karty wyposażone tylko w

mikroprocesor oraz karty wirtualne na koniec IV kwartału 2014 r. oraz I kwartału 2015 r. zapre-

zentowano na wykresie nr 2.8.

Wykres 2.8 Struktura kart w podziale według technologii zapisu danych w IV kwartale 2014 r.

oraz I kwartale 2015r.

2014 Q4 2015 Q1

Spadła liczba kart hybrydowych, czyli wyposażonych zarówno w pasek magnetyczny, jak i mi-

kroprocesor. Na koniec marca 2015 r. kart hybrydowych było w obiegu 33,6 mln szt. Karty tego

typu stanowią dominującą kategorię na rynku polskim. W porównaniu do poprzedniego kwartału

nastąpił jednak spadek liczby tego typu kart o 541 tys. sztuk, czyli o 1,6% (wykres nr 2.9). Udział

kart hybrydowych osiągnął poziom 94,4% (wykres nr 2.8).

277,7303,5 301,4 295,9 289,5 293,1 283,7 281,7 281,9

+0,04%- 0,7% - 1,8% - 2,2% + 1,3% - 3,2% - 0,7% - 1,5%

0

150

300

450

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

tys. szt.

94,6% 5,0%0,1%

0,4%

karty z mikroprocesorem i paskiem magnet.: 34.120.901

karty z paskiem magnet.: 1.790.594

karty z mikroprocesorem: 28.828

karty wirtualne: 128.499

94,4% 5,1%0,1%

0,4%

karty z mikroprocesorem i paskiem magnet.: 33.579.566

karty z paskiem magnet.: 1.798.514

karty z mikroprocesorem: 45.133

karty wirtualne: 131.511



Liczba kart hybrydowych wzrosła od końca 2009 r. do marca 2015 r. z poziomu 8 mln

do 33,6 mln szt. Wzrost liczby tych kart zwiększył bezpieczeństwo wykorzystywania kart płatni-

czych w Polsce.

Wykres 2.9 Liczba kart z paskiem magnetycznym i z mikroprocesorem na koniec kolejnych

kwartałów od I kwartału 2013 r.

W przeciwieństwie do poprzednich okresów, odnotowano minimalny wzrost liczby kart wyposa-

żonych wyłącznie w pasek magnetyczny. Na koniec marca 2015 r. liczba kart wyposażonych tylko

w pasek magnetyczny wynosiła 1,8 mln szt. i w porównaniu do poprzedniego kwartału zwięk-

szyła się o 7,9 tys., tj. o 0,4% (wykres nr 2.10). Udział tego rodzaju kart w rynku wyniósł w I kwar-

tale 2015 r. 5,1% (wykres nr 2.8).

W I kwartale 2015 r. liczba kart wyposażonych w mikroprocesor zwiększyła się o 16,3 tys. szt., tj. o

57%, osiągając łączną liczbę 45,1 tys. szt. Udział tych kart nadal jednak pozostaje znikomy i wyniósł

0,13% w ogólnej liczbie wydanych kart.

Od 2004 roku na rynku polskim występują również tzw. karty wirtualne, służące wyłącznie do do-

konywania płatności za pośrednictwem Internetu. Liczba kart tego typu na koniec I kwartału 2015

r. ukształtowała się na poziomie 131,5 tys. W porównaniu do poprzedniego kwartału liczba kart

wzrosła o 2,3%. Udział tych kart w ogólnej liczbie kart funkcjonujących na rynku pozostaje nie-

wielki i na koniec marca 2015 r. wynosił jedynie 0,4%.

33,628,7 30,1 31,1 31,0 31,6 32,7 33,5 34,1

-1,6%

+4,8% +3,4% - 0,2%+ 2% +3,5%

+2,3% + 1,8%

0

4

8

12

16

20

24

28

32

36

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mln szt.



Wykres 2.10 Liczba kart tylko z paskiem magnetycznym na koniec kolejnych kwartałów

od I kwartału 2013 r.

2.5. Karty płatnicze zbliżeniowe

Od kilku lat na polskim rynku można korzystać z nowej formy płatności z wykorzystaniem zbli-

żeniowej karty płatniczej. W systemie VISA karty zbliżeniowe to karty PayWave, natomiast w sys-

temie MasterCard karty takie noszą nazwę PayPass. Transakcje zbliżeniowe są możliwe dzięki no-

wej technologii, która wykorzystuje umieszczony w karcie miniaturowy układ scalony oraz wbu-

dowaną antenę radiową. Transakcje zbliżeniowe odbywają się bezstykowo (konieczne jest tylko

zbliżenie karty do terminala), a przy płatnościach poniżej 50 zł nie jest wymagane podanie kodu

PIN lub złożenie podpisu posiadacza karty.

Według danych szacunkowych na rynku polskim na koniec I kwartału 2015 r. było w obiegu

ok. 26,6 mln kart z funkcją zbliżeniową, co stanowiło 74,8% wszystkich kart płatniczych. Liczba

kart zbliżeniowych, w porównaniu do kwartału poprzedniego, wzrosła o 0,9 mln szt. Liczbę

kart zbliżeniowych oraz udział, jaki stanowią w liczbie wszystkich kart płatniczych wyemitowa-

nych na rynku polskim na przestrzeni kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r., przedstawia

wykres nr 2.11.

1,84,8 4,2 3,7 3,5 3,0 2,3 1,9 1,8

+0,4%

- 12,7% -12,5% -4,9%-13,8% -24,4% - 18,6% - 3,3%

012345678

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mln szt.



Wykres 2.11 Liczba wyemitowanych kart zbliżeniowych oraz udział kart zbliżeniowych w licz-

bie wszystkich kart płatniczych na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013

r. (wg danych szacunkowych NBP)

74,8%

48,4% 51,7%56,7% 57,6% 60,2%

68,5% 69% 71,3%

26,6mln16,3 mln 17,8 mln 19,8 mln 20 mln 20,9 mln 24,1 mln 24,5 mln 25,7 mln0

5

10

15

20

25

30

35

40

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

Karty płatnicze bez funkcji zbliżeniowej Karty płatnicze z funkcją zbliżeniową

Transakcje z wykorzystaniem kart płatniczych


3. Transakcje z wykorzystaniem kart

płatniczych

3.1. Liczba transakcji

Według danych z banków, w I kwartale 2015 r. przeprowadzono przy użyciu kart płatniczych

725,8 mln transakcji (gotówkowych oraz bezgotówkowych) i w porównaniu do poprzedniego

kwartału odnotowano zmniejszenie liczby transakcji o 13,3 mln, co stanowi spadek o 1,8% (wykres

nr 3.1). Na przestrzeni ostatniego roku odnotowano jednak wzrost liczby transakcji o 25%, a na

przestrzeni ostatnich dwóch lat o 43%.

Wykres 3.1 Liczba transakcji kartami w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

W I kwartale 2015 r. przeważająca większość transakcji, tj. 90,1%, była dokonywana kartami debe-

towymi. Mniej liczne były transakcje dokonywane kartami kredytowymi (9,8%) oraz kartami ob-

ciążeniowymi (0,4%) (wykres nr 3.2).

Wykres 3.2 Struktura liczby przeprowadzonych transakcji przy użyciu kart w IV kwartale

2014 r. oraz I kwartale 2015 r.

2014 Q4 2015 Q1

725,8508,6 559,3 580,6 591,5 581,5 643,2 690 739

- 1,8%

+ 10%+ 3,8% + 1,9% - 1,7%

+ 10,6% + 7,3 %+ 7,1%

0

100

200

300

400

500

600

700

800

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mln szt.

89,8%

9,8%

0,4%

transakcje kartami debetowymi: 663.361.793

transakcje kartami kredytowymi: 72.526.311

transakcje kartami obciążeniowymi: 3.211.654

90,1%

9,5%0,4%

transakcje kartami debetowymi: 653.685.334

transakcje kartami kredytowymi: 69.173.804

transakcje kartami obciążeniowymi: 2.956.257



Do kategorii transakcji kartowych, jakie są zbierane przez NBP z banków, zaliczają się wszystkie

rodzaje transakcji, jakie można było przeprowadzić przy użyciu karty, np. wypłata gotówki z ban-

komatu, wypłata gotówki w kasie banku, usługa cash back, płatności bezgotówkowe w punktach

handlowo-usługowych, płatności bezgotówkowe za pośrednictwem Internetu. Przedstawiane

dane z banków obejmują wszystkie operacje dokonane przy użyciu kart wydanych przez banki

swoim klientom, zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granicami. Transakcje bezgotówkowe

stanowią 75,7% liczby wszystkich transakcji kartowych. W przeciągu ostatniego roku wskaźnik

ten wzrósł o 8,6 punktu procentowego (wykres nr 3.3).

Wykres 3.3 Udział transakcji bezgotówkowych i gotówkowych w ogólnej liczbie transakcji przepro-

wadzonych przy użyciu kart płatniczych w I kwartale 2014 oraz 2015 roku.

3.2. Wartość transakcji

W I kwartale 2015 r. przy użyciu kart dokonano transakcji na łączną kwotę 110,6 mld zł, czyli mniej

o 10,5 mld zł niż w poprzednim kwartale, co stanowiło spadek o 8,7% (wykres nr 3.4). Porównując

do analogicznego okresu w 2014 r., wartość transakcji była większa o 5,5%, a porównując do 2013

r., była większa o 12,9%.

Wykres 3.4 Wartość (w mld zł) transakcji kartami w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

67,1%

32,9%

2014 Q1

transakcje bezgotówkowe: 390.207.095

transakcje gotówkowe: 191.334.674

75,7%

24,3%

2015 Q1

transakcje bezgotówkowe: 549.698.863

transakcje gotówkowe: 176.116.534

110,697,9 107,9 113,7 113,7 104,8 116,1 120,6 121,1

- 8,7%+ 10,1%+ 5,4%

0% - 7,7%+ 10,7% + 3,9% + 0,4%

0

30

60

90

120

150

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mld zł



W ogólnej wartości transakcji przeprowadzonych przy użyciu kart płatniczych zdecydowanie do-

minują transakcje gotówkowe (tj. wypłaty gotówkowe z bankomatów, wypłaty z kas banków oraz

wypłaty sklepowe - cash back).

Wykres 3.5 Udział transakcji bezgotówkowych i gotówkowych w ogólnej wartości transakcji prze-

prowadzonych przy użyciu kart płatniczych w I kwartale 2014 oraz 2015 roku.

W I kwartale 2015 r. udział wartości transakcji bezgotówkowych w ogólnej wartości transakcji

przeprowadzonych przy użyciu kart płatniczych wyniósł 36,6%. W przeciągu ostatniego roku

wskaźnik ten wzrósł o 4,4 punktu procentowego (wykres nr 3.5).

W I kwartale 2015 r. średnia wartość transakcji (gotówkowych oraz bezgotówkowych) przeprowa-

dzonej przy użyciu karty płatniczej wyniosła 152,4 zł (czyli uległa zmniejszeniu w porównaniu do

poprzedniego kwartału, kiedy wyniosła 164 zł). Innym wskaźnikiem charakteryzującym zachowa-

nia użytkowników kart płatniczych jest średnia liczba transakcji przeprowadzanych pojedynczą

kartą. W I kwartale 2015 r. średnio na jedną kartę przypadało 20,4 przeprowadzonych transakcji.

W porównaniu do poprzedniego kwartału średnia liczba transakcji dokonanych pojedynczą kartą

płatniczą nieznacznie się zmniejszyła (w IV kwartale 2014 r. wskaźnik ten wynosił 20,5).

3.3. Transakcje bezgotówkowe

3.3.1. Dane pochodzące z sektora bankowego

Według danych z banków, w I kwartale 2015 r. przy użyciu kart przeprowadzono 550 mln trans-

akcji bezgotówkowych (wykres nr 3.6), czyli o 3 mln transakcji mniej niż w poprzednim kwartale,

co stanowiło spadek o 0,5%. Wskaźnik liczby transakcji bezgotówkowych w dłuższym okresie ob-

serwacji wykazuje jednak tendencję rosnącą. I tak, porównując I kwartał 2015 r. do analogicznego

okresu w 2014 r., liczba transakcji była większa o 40,9%, a porównując do 2013 r., była większa o

32,2%

67,8%

2014 Q1

transakcje bezgotówkowe: 33,7 mld zł

transakcje gotówkowe: 71,1 mld zł

36,6%

63,4%

2015 Q1

transakcje bezgotówkowe: 40,4 mld zł

transakcje gotówkowe: 70,2 mld zł



70,7%. Dane jednoznacznie wskazują, że na rynku polskim rośnie skłonność klientów do realizo-

wania płatności bezgotówkowych przy użyciu kart płatniczych. Wzrost liczby transakcji bezgo-

tówkowych wynika z coraz bardziej powszechnego korzystania z kart zbliżeniowych (szacuje się,

że stanowią one ok. 35% wszystkich kartowych transakcji płatniczych) oraz z rosnącej sieci akcep-

tacji kart.

Wykres 3.6 Liczba transakcji bezgotówkowych w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

Według danych z banków, w I kwartale 2015 r. przy użyciu kart dokonano na rynku polskim

transakcji bezgotówkowych na łączną kwotę 40,4 mld zł, co w porównaniu do poprzedniego kwar-

tału stanowiło spadek o 4 mld zł, czyli o 8,9% (wykres nr 3.7). Porównując I kwartał

2015 r. do analogicznego okresu w 2014 r., wartość transakcji była większa o 20%, a porównując

do 2013 r., była większa o 37%. Wskaźnik wartości transakcji bezgotówkowych w długim okresie

czasu wykazuje tendencję rosnącą.

Wykres 3.7 Wartość transakcji bezgotówkowych w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

550322 357 377 392 390 436 494 553

- 0,5%

+ 11% + 5,5%+ 4,1% - 0,5%

+ 11,7%+13,4%

+ 11,8%

050

100150200250300350400450500550600

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mln operacji

40,429,6 32,7 34,7 36,5 33,737,6 41,2 44,4

- 8,9%

+ 10,7%+5,9%

+ 5,2%- 7,6%

+ 11,6%

+ 9,66%+ 7,6%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mld zł



Średnia liczba transakcji bezgotówkowych przeprowadzonych pojedynczą kartą płatniczą

w I kwartale 2015 r. wyniosła 15,5 (w poprzednim kwartale wynosiła 15,3). Porównując wartość

powyższego wskaźnika do analogicznego okresu w 2014r., obserwowany jest dynamiczny wzrost

o 38% tj. z poziomu 11,2 do 15,5 (wykres nr 3.8). Zmiana ta reprezentuje większą skłonność klien-

tów do coraz częstszego wykorzystywania karty płatniczej, co oznacza zachodzącą zmianę nawy-

ków płatniczych użytkowników kart.

Wykres 3.8 Średnia liczba transakcji bezgotówkowych realizowanych pojedynczą kartą płatni-

czą w kolejnych kwartałach od I kwartału 2004 r.

W I kwartale 2015 r. średnia wartość transakcji bezgotówkowej przeprowadzonej przy użyciu

karty wynosiła 74 zł (w poprzednim kwartale 80 zł).

3.3.2. Dane od agentów rozliczeniowych

Drugim źródłem informacji o transakcjach przeprowadzonych przy użyciu kart płatniczych

są agenci rozliczeniowi działający na rynku polskim. Rejestrują oni transakcje przeprowadzane

w punktach handlowo-usługowych akceptujących elektroniczne instrumenty płatnicze na terenie

kraju przez klientów polskich oraz zagranicznych. Są to transakcje o charakterze bezgotówkowym

przeprowadzane w terminalach POS, imprinterach bądź za pośrednictwem Internetu.

Z danych uzyskanych od agentów rozliczeniowych wynika, że w I kwartale 2015 r. zarejestrowano

525 mln transakcji bezgotówkowych i było ich mniej o 9,5 mln w porównaniu do poprzedniego

kwartału, co oznacza spadek o 1,8% (wykres nr 3.9). Wskaźnik liczby transakcji bezgotówkowych

w długim horyzoncie czasowym wykazuje jednak tendencję rosnącą. I tak, porównując I kwartał

2015 r. do analogicznego okresu w 2014 r., liczba transakcji była większa o 37%.

2,83,1

3,6 4,24,6 5,0

5,86,8

8,79,8

11,2

13,9

15,3

15,5

0

5

10

15

20



Wykres 3.9 Liczba operacji bezgotówkowych rozliczanych przez agentów rozliczeniowych w

kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

Wartość transakcji bezgotówkowych zarejestrowanych przez agentów rozliczeniowych w I kwar-

tale 2015 r. wynosiła 37 mld zł i była niższa o 5,1 mld zł w porównaniu do kwartału poprzedniego,

co oznacza spadek o 12,2% (wykres nr 3.10). Porównując wartość transakcji w I kwartale 2015 r. do

analogicznego okresu w 2014 r., była ona większa o 22%.

Wykres 3.10 Wartość operacji bezgotówkowych rozliczanych przez agentów rozliczeniowych

w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

W I kwartale 2015 r. średnia wartość pojedynczej transakcji bezgotówkowej wyniosła 70,5 zł.

W analogicznych kwartałach lat poprzednich wynosiła odpowiednio: 79,4 zł (2014 Q1) i 87,7 zł

(2013 Q1). Biorąc pod uwagę dłuższy horyzont czasowy, czyli okres od 2003 r., odnotowujemy

trend spadkowy tego wskaźnika, co świadczy o wykorzystywaniu kart do realizacji coraz większej

ilości transakcji na coraz drobniejsze kwoty (wykres nr 3.11).

524,6314,1 353,3 366,4 386,8 383,3 431,9 487,3 534,1

- 1,8%

+ 12,5% + 3,7%+ 5,6% - 0,9%

+ 12,7%+ 12,8%

+ 9,6%

0

100

200

300

400

500

600

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mln operacji

3727,5 30,5 33,6 33,9 30,4 34,6 37,5 42,1

- 12,2%

+10,9%+ 9,9% + 1,1%

- 10,3%

+ 13,8%+ 8,2%

+ 12,4%

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mld zł



Wykres 3.11 Średnia wartość pojedynczej transakcji bezgotówkowej rejestrowanej przez agen-

tów rozliczeniowych w kolejnych kwartałach od IV kwartału 2003 r.

Rozwijającym się sektorem płatności są płatności w Internecie. W I kwartale 2015 r. kartami płat-

niczymi w Internecie zrealizowano 3,5 mln transakcji na łączną kwotę 622 mln zł. W porównaniu

do poprzedniego kwartału odnotowano wzrost liczby transakcji o 20% (wykres nr 3.12) przy jed-

noczesnym wzroście wartości transakcji (z 578 do 622 mln zł). Należy mieć na uwadze fakt, iż płat-

ności w Internecie mają obecnie zaledwie ułamkowy udział w ogólnej liczbie płatności bezgotów-

kowych. W I kwartale 2015 r. wynosił on 0,7%.

Wykres 3.2 Liczba transakcji przeprowadzanych przy użyciu kart w Internecie w kolejnych kwarta-

łach od I kwartału 2013 r.

141

127

134

121

127

109

120

111

120

112

117

105

109

100

106

97

103

94

96

8888

79

79

70

0

40

80

120

160

1,62,0 1,9

2,1 2,2

2,82,6

2,9

3,5

0,0

0,5

1,0

1,5

2,0

2,5

3,0

3,5

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

Miliony

Infrastruktura rynku kart płatniczych


4. Infrastruktura rynku kart płatniczych

4.1. Bankomaty

Według danych otrzymywanych od banków i niebankowych operatorów bankomatów, systema-

tycznie wzrasta liczba bankomatów (ATM). Na koniec marca 2015 r. liczba bankomatów w Polsce

wynosiła 20.936 szt. i na przestrzeni kwartału zwiększyła się o 405 sztuk, co stanowi wzrost o 2%

(wykres nr 4.1).

Wykres 4.1 Liczba bankomatów w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

W I kwartale 2015 r. transakcje w bankomatach na terenie kraju zostały zrealizowane w liczbie 177

mln sztuk i było ich o 8,7 mln mniej w porównaniu do poprzedniego kwartału, co stanowi spadek

o 4,7% (wykres nr 4.2).

Wykres 4.2 Liczba transakcji przeprowadzanych w bankomatach w kolejnych kwartałach od

I kwartału 2013 r. (dane od operatorów bankomatów)

18 434 18 482 18 587 18 876 19 10819 513 19 695

20 531 20 936

0

5 000

10 000

15 000

20 000

25 000

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

182199 200 197 189

205191 186 177

0

50

100

150

200

250

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mln



W I kwartale 2015 r. w bankomatach na terenie kraju dokonano transakcji na łączną kwotę 74,1mld

zł, czyli o 5,2 mld zł mniej niż w kwartale poprzednim, co oznacza spadek o 6,6% (wykres nr 4.3).

Wykres 4.3 Wartość transakcji w bankomatach w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

(dane od operatorów bankomatów)

Średnia wartość pojedynczej transakcji w bankomacie wynosiła 419 zł, czyli mniej niż w poprzed-

nim kwartale (427 zł). Trend zmian średniej wartości pojedynczej transakcji w bankomacie przed-

stawiono na wykresie nr 4.4.

Wykres 4.4 Średnia wartość transakcji w bankomatach w kolejnych kwartałach od IV kwartału

2004 r. (dane od operatorów bankomatów)

Znaczne zmniejszenie liczby transakcji (w tym: wypłaty gotówki, depozyty gotówkowe, zakup

towarów, przelewy) ma swoje odzwierciedlenie w spadku innych wskaźników. I tak, zmniejszyła

się średnia dzienna liczba transakcji przypadająca na jeden bankomat. W I kwartale 2015 r. dzien-

nie jeden bankomat realizował średnio 94 transakcje, gdy w poprzednim kwartale wskaźnik ten

wynosił 98. Oznacza to spadek wartości omawianego wskaźnika o 4,1%.

67,474,4

78,4 77,270,6

78,5 78,8 79,474,1

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mld zł

317

291

311

297

334

329

353

343

369

355

372

360

387

368

393

373

391

370

392

376

427

419

0

100

200

300

400

500



4.2. Akceptanci

Z danych uzyskanych od agentów rozliczeniowych wynika, iż na koniec marca 2015 r. na rynku

polskim łącznie funkcjonowało 168 tys. akceptantów (wykres nr 4.5). W porównaniu do kwartału

poprzedniego, liczba akceptantów w I kwartale 2015 r. zwiększyła się o 4,8 tys., tj. wzrosła o 3%.

Liczba akceptantów w kolejnych kwartałach od kilku lat systematycznie rośnie. I tak, w przeciągu

ostatnich dwunastu miesięcy wzrosła o 18%.

Wykres 4.5 Liczba akceptantów (w tys. szt.) na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r.

4.3. Punkty handlowo-usługowe

Z danych uzyskanych od agentów rozliczeniowych wynika, iż na koniec marca 2015 r. na rynku

polskim łącznie funkcjonowało 312 tys. punktów handlowo-usługowych akceptujących płatności

dokonywane przy użyciu kart płatniczych. W porównaniu do poprzedniego kwartału, liczba

punktów handlowo-usługowych w I kwartale 2015 r. zwiększyła się o 6,5 tys. placówek, tj. wzrosła

o 2%. Liczba punktów handlowo-usługowych, mimo ulegania okresowym wahaniom, od kilku lat

rośnie. Wzrost tego wskaźnika ma decydujące znaczenie dla realnej dostępności sieci akceptacji

dla potencjalnych klientów mogących płacić w formie bezgotówkowej i ulegającej poprawie cha-

rakterystyki polskiego rynku akceptacji. W przeciągu ostatniego roku liczba punktów handlowo-

usługowych akceptujących płatności powiększyła się o 46 tys. nowych placówek, co oznacza

wzrost o 17,5% (wykres nr 4.6).

167,8130,3 133,2 136,1 139,8 142,4 146,8 154,1 163,0

+2,9%

+ 2,2% + 2,2%+ 2,7% + 1,9%

+ 3,1%+ 5,0%

+ 5,7%

0

30

60

90

120

150

180

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

tys.



Wykres 4.6 Liczba punktów handlowo-usługowych akceptujących płatności kartowe na koniec

kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r.

4.4. Terminale POS

Według danych przekazywanych przez agentów rozliczeniowych, na rynku polskim na koniec

marca 2015 r. funkcjonowało łącznie 407 tys. terminali POS. W porównaniu do poprzedniego kwar-

tału było ich więcej o 8,9 tys. szt., co oznacza wzrost o 2,2% (wykres nr 4.7). Porównując do analo-

gicznego kwartału w roku 2014, liczba terminali POS na rynku polskim wzrosła o 22% .

Wykres 4.7 Liczba terminali POS na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r.

312242,5 250,5 253,4 261,3 265,5 279,2 290 305

+ 6,5 tys.

+ 8,1 tys. + 2,8 tys.+ 7,9 tys. + 4,2 tys.

+ 13,7 tys.+ 10,8 tys.

+ 15,5 tys.

0

50

100

150

200

250

300

350

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

tys.

407,1298,2 311,8 310,5 326,3 333,3 357,4 378,7 398,2

+ 8,9 tys.

+ 13,6 tys. - 1,3 tys.+ 15,8 tys. + 7 tys.

+ 24,1 tys.+ 21,3 tys.

+ 19,4 tys.

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

tys.



W szybkim tempie rośnie liczba terminali POS przystosowanych do realizacji transakcji dokony-

wanych w trybie zbliżeniowym. Szacuje się, że na koniec marca 2015 r. na rynku funkcjonowało

ok. 311 tys. terminali przystosowanych do obsługi kart zbliżeniowych (w grudniu 2014 r. ich

liczbę szacowano na 288 tys.). Oznacza to, że na koniec I kwartału 2015 r. na rynku polskim więk-

szość terminali – bo aż 76,4% - jest przystosowanych do obsługi kart zbliżeniowych.

Liczbę terminali obsługujących karty w technologii zbliżeniowej oraz udział, jaki stanowią w licz-

bie wszystkich terminali POS dostępnych na rynku polskim na przestrzeni kolejnych kwartałów

od I kwartału 2013 r., przedstawia wykres nr 4.8.

Wykres 4.8 Liczba terminali POS przystosowanych do akceptacji kart zbliżeniowych na koniec ko-

lejnych kwartałów od I kwartału 2013 r. (wg danych szacunkowych NBP)

4.5. Punkty oferujące wypłaty sklepowe (cash back)

Od roku 2006 na rynku polskim jest dostępna usługa cash back, która umożliwia posiadaczom kart

wypłatę gotówki przy okazji płacenia za zakupy w placówce handlowej. Użytkownicy kart mogą

wypłacić do 300 zł gotówki w ramach usługi cash back, niezależnie od wysokości transakcji bezgo-

tówkowej dokonanej kartą. W grudniu 2014 r. VISA podniosła obowiązujący dotychczas górny

limit wypłaty z poziomu 200 zł na 300 zł. Dzięki tej zmianie, można mówić o ujednoliceniu ram

kwotowych wypłat sklepowych (cash back ) stosowanych w odniesieniu do wszystkich rodzajów

kart. Jest to bardzo korzystna zmiana, która dzięki jasnym i ujednoliconym regułom określającym

usługę ułatwia klientom i sprzedawcom jej stosowanie. Tym samym w odniesieniu do limitu wy-

płaty sklepowej możemy mówić o standardzie obowiązującym na rynku polskim.

Wypłatę sklepową (cash back) oferowało na koniec marca 2015 r. około 80 tys. placówek handlo-

wych (sklepy i supermarkety, stacje benzynowe, hotele, salony prasowe i inne punkty handlowo-

311 tys.120 tys. 132 tys. 145 tys. 170 tys. 189 tys. 221 tys. 266 tys. 288 tys.

76,4%

40,2% 42,3%46,7%

52,1%

56,7%61,8%

70,2%

72,3%

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

tys. Terminale POS bez obsługi kart zbliżeniowych Terminale POS akceptujące karty zbliżeniowe



usługowe). Oznacza to, że w okresie I kwartału 2015 r. liczba takich placówek znacznie wzrosła

o 8 tys. kolejnych punktów.

Przyczyną rozpowszechniania się wypłat sklepowych (cash back) jest trwająca od marca 2014 r.

kampania informacyjno-edukacyjna przeprowadzona przez jedną z organizacji kartowych. Obec-

nie, na przestrzeni I kwartału 2015 r. dokonano 1,5 mln wypłat sklepowych (cash back) i było ich o

136 tys. więcej w porównaniu do kwartału poprzedniego, co oznacza wzrost o 10% (wykres nr 4.9).

Wykres 4.9 Liczba wypłat sklepowych (cash back) w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

Na przestrzeni ostatnich czterech kwartałów liczba przeprowadzonych wypłat sklepowych (cash

back) przekroczyła charakterystyczny próg 1 miliona sztuk i zbliżyła się do 1,5 mln transakcji kwar-

talnie, co oznacza, że średnio dziennie przeprowadzanych jest ok. 16,6 tys. transakcji w skali całego

kraju ( w poprzednim kwartale średnio dziennie przeprowadzonych zostało 14,8 tys. Wypłaty

sklepowe stanowią marginalną część wszystkich przeprowadzanych transakcji kartowych. W I

kwartale 2015 r. na 118 wypłat bankomatowych przypadała średnio jedna wypłata sklepowa, czyli

18 wypłat bankomatowych mniej w porównaniu do poprzedniego kwartału. Klienci będący posia-

daczami kart nadal nie są edukowani i zachęcani do korzystania z tej prostej formy wypłaty. Ozna-

cza to nie w pełni wykorzystany potencjał tej usługi.

W I kwartale 2015 r. transakcji cash back dokonano na łączną kwotę 157,7 mln zł, tj. o 1,1 mln zł

więcej w porównaniu do poprzedniego kwartału, co stanowi wzrost o 0,7% (wykres nr 4.10). Śred-

nia wartość pojedynczej transakcji sklepowej dokonywanej przy użyciu karty wynosiła 105 zł, czyli

w porównaniu do kwartału poprzedniego uległa zmniejszeniu średnio o 10 zł. Niewielkie wahania

średniej wartości wypłat potwierdzają, iż klienci posługujący się kartą nie mają intencji realizowa-

nia wypłat na poziomie górnego limitu (tj. 300 zł). Porównując wypłaty sklepowe (średnio ok. 105

zł) do wypłat bankomatowych (średnio ok. 419 zł), należy zauważyć znaczną rozbieżność kwo-

1,50,76 0,84 0,86 0,87 0,88 1,15 1,33 1,36

+ 10%

+ 9,8% + 3,1% + 0,9% + 0,7%

+ 31,2%

+ 16,0% + 2,0%

0,0

0,4

0,8

1,2

1,6

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

Miliony



tową. Wypłaty w bankomacie są realizowane w celu pozyskania znacznych sum gotówki i są prze-

ciętnie 4-krotnie większe niż sumy pobierane przez klientów jako wypłaty sklepowe (cash back).

Świadczy to o prawidłowości (zaobserwowanej również na innych rynkach), iż wypłaty sklepowe

są wykorzystywane przez klientów, jako bieżące uzupełnienie płynności portfela. Można zatem

potwierdzić, iż wypłata sklepowa (cash back) jako forma usługi płatniczej z założenia nie konkuruje

z usługami bankomatowymi.

Wykres 4.10 Wartość wypłat sklepowych (cash back) w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

Opracowano w Wydziale Analiz i Badań

Departament Systemu Płatniczego NBP

157,788,8 97,3 99,4 94,3 97,6 126,2 146,1 156,6

+ 0,7%

+ 9,5% + 2,2% - 5,15% + 3,5%

+ 31,3%

+ 14%+ 7,2%

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

2013Q1

2013Q2

2013Q3

2013Q4

2014Q1

2014Q2

2014Q3

2014Q4

2015Q1

mln zł

Załącznik 1


Załącznik 1

Tabela 1. Liczba kart płatniczych w IV kwartale 2014 r. oraz I kwartale 2015 r. (według danych otrzymanych od

banków)

LICZBA KART PŁATNICZYCH 2014 Q4 ZMIANA ZMIANA% 2015 Q1

Karty debetowe 29.744.964 - 440 tys. - 1,5% 29.304.757

Udział w ogólnej liczbie 82,4% 82,4%

Karty kredytowe 6.041.997 - 69,7 tys. - 1,2% 5.972.270


Karty obciążeniowe 281.861 - 4,2tys. - 1,5% 277.697


Karty z paskiem magnetycznym oraz mikroprocesorem 34.120.901 - 541,3 tys. - 1,6% 33.579.566


Karty z mikroprocesorem 28.828 + 16,3 tys. + 56,6% 45.133


Karty z paskiem magnetycznym 1.790.594 + 7,9 tys. + 0,4% 1.798.514


Karty wirtualne 128.499 + 3 tys. + 2,3% 131.511


OGÓŁEM: 36.068.822 - 514,1 tys. - 1,4% 35.554.724

Załącznik 2


Załącznik 2

Tabela 2. Liczba transakcji kartowych w IV kwartale 2014 r. oraz I kwartale 2015 r. (według danych otrzy-

manych od banków)

LICZBA TRANSAKCJI KARTOWYCH 2014 Q4 ZMIANA ZMIANA% 2015 Q1

Karty debetowe 663.361.793 - 9,7 mln -1,5% 653.685.334


Karty kredytowe 72.526.311 - 3,4 mln - 4,6% 69.173.804


Karty obciążeniowe 3.211.654 - 255,4 tys. -8% 2.956.257


Transakcje bezgotówkowe 552.567.831 -2,9 mln -0,5% 549.698.863


Transakcje gotówkowe 186.531.928 - 10,4 mln - 5,6% 176.116.534


OGÓŁEM: 739.099.759 - 13,3 mln - 1,8% 725.815.397

Średnia liczba transakcji przypadająca na jedną kartę

20,5 20,4

Załącznik 3


Załącznik 3

Tabela 3. Wartość transakcji kartowych w IV kwartale 2014 r. oraz I kwartale 2015 r. (według danych otrzy-

manych

od banków)

WARTOŚĆ TRANSAKCJI KARTOWYCH (zł)

2014 Q4 ZMIANA ZMIANA% 2015 Q1

Karty debetowe 110.630.957.547 - 9,5 mld - 8,6% 101.172.020.007


Karty kredytowe 9.363.314.596 - 979,5 mln - 8,7% 8.383.798.892


Karty obciążeniowe 1.146.895.065 - 85,8 mln - 7,5% 1.061.067.204


Transakcje bezgotówkowe 44.385.073.391 - 4 mld - 8,9% 40.433.622.637


Transakcje gotówkowe 76.756.093.826 - 6,6 mld - 6,6% 70.183.263.469


OGÓŁEM: 121.141.167.217 - 10,5 mld - 8,7% 110.616.886.107

Średnia wartość pojedynczej transakcji kartowej (zł)

163,9 152,4

Załącznik 4


Załącznik 4

Tabela 4. Transakcje kartowe bezgotówkowe oraz gotówkowe w IV kwartale 2014 r. oraz I kwartale 2015 r.

(według danych otrzymanych od banków)


TR. KARTOWE BEZGOTÓWKOWE

Liczba transakcji 552.567.831 -2,9 mln -0,5% 549.698.863

Udział w ogólnej liczbie transakcji kartowych 74,8% 75,8%

Wartość transakcji 44.385.073.391 -4 mld -8,9% 40.433.622.637



15,31 15,46

Średnia wartość pojedynczej transakcji (zł)

80,3 73,6

TR. KARTOWE GOTÓWKOWE

Liczba transakcji 186.531.928 - 10,4 mln - 5,6% 176.116.534


Wartość transakcji 76.756.093.826 - 6,6 mld - 6,6% 70.183.263.469



5,2 5


411,5 398,5

Załącznik 5


Załącznik 5

Tabela 5. Bankomaty (według danych od operatorów bankomatów) oraz usługa CASH BACK w IV kwarta

le 2014 r. oraz I kwartale 2015 r.


BANKOMATY

Liczba bankomatów 20.531 _ + 405 + 2% 20.936


Wartość transakcji (zł) 79.363.775.171 - 5,2 mld - 6,6% 74.126.954.981


427 419

Średnia dzienna liczba transakcji przypadająca na pojedynczy bankomat

98,3 93,9

CASH BACK

Liczba punktów* 72 tys. 80 tys.

Liczba transakcji 1.360.886 + 135,6 tys. + 10% 1.496.497

Wartość transakcji (zł) 156.591.178 + 1,1 mln + 0,7% 157.736.934


115,1 105,4

Załącznik 6


Załącznik 6

Tabela 6. Terminale POS w IV kwartale 2014 r. oraz I kwartale 2015 r.


TERMINALE POS

Liczba urządzeń 398.172 + 8.885 + 2,2% 407.057


Wartość transakcji (zł) 41.536.808.319 - 5,2 mld - 12,5% 36.359.261.611


78,2 69,8

Średnia dzienna liczba trans-akcji przypadająca na terminal

14,5 14,2

Liczba punktów handlowo-usługowych wyposażonych w terminale

295.445 + 5.549 + 1,9% 300.994

Załącznik 7


Załącznik 7

Tabela 7. Płatności w Internecie w IV kwartale 2014 r. oraz I kwartale 2015 r.


Płatności w Internecie

Liczba transakcji 2.911.966 + 589 tys. + 20,2% 3.500.767

Wartość transakcji (zł) 577.803.680 + 44 mln + 7,7% 622.195.714

Średnia wartość pojedynczej trans-akcji (zł)

198,4 177,7

Procentowy udział transakcji inter-netowych do wszystkich transakcji bezgotówkowych

0,55% 0,67%

Spis wykresów


Spis wykresów

Wykres 2.1 Liczba kart płatniczych (w mln szt.) w Polsce na koniec kolejnych kwartałów od I

kwartału 2013 r. .................................................................................................................... 3

Wykres 2.2 Struktura wydanych kart według poszczególnych systemów kartowych - stan na

koniec IV kwartału 2014 r. oraz I kwartału 2015 r. .......................................................... 4

Wykres 2.3 Struktura wydanych kart w podziale na karty debetowe, kredytowe i obciążeniowe -

stan na koniec IV kwartału 2014 r. oraz I kwartału 2015 r. ............................................ 4

Wykres 2.4 Liczba kart debetowych na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r. ............. 5

Wykres 2.5 Liczba kart kredytowych na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r. ........... 6

Wykres 2.6 Wskaźniki udziału kredytów zagrożonych w kredytach na kartach kredytowych,

kredytach konsumpcyjnych i kredytach mieszkaniowych w kolejnych miesiącach

od grudnia 2012 r. ................................................................................................................ 7

Wykres 2.7 Liczba kart obciążeniowych na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r. ...... 8

Wykres 2.8 Struktura kart w podziale według technologii zapisu danych w IV kwartale 2014 r.

oraz I kwartale 2015r. .......................................................................................................... 8

Wykres 2.9 Liczba kart z paskiem magnetycznym i z mikroprocesorem na koniec kolejnych

kwartałów od I kwartału 2013 r. ........................................................................................ 9

Wykres 2.10 Liczba kart tylko z paskiem magnetycznym na koniec kolejnych kwartałów od I

kwartału 2013 r. .................................................................................................................. 10

Wykres 2.11 Liczba wyemitowanych kart zbliżeniowych oraz udział kart zbliżeniowych w liczbie

wszystkich kart płatniczych na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r.

(wg danych szacunkowych NBP) .................................................................................... 11

Wykres 3.1 Liczba transakcji kartami w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r. ...................... 12

Wykres 3.11 Liczba transakcji przeprowadzanych przy użyciu kart w Internecie w kolejnych

kwartałach od I kwartału 2013 r....................................................................................... 18

Wykres 4.1 Liczba bankomatów w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r. .............................. 19

Wykres 4.2 Liczba transakcji przeprowadzanych w bankomatach w kolejnych kwartałach od

I kwartału 2013 r. (dane od operatorów bankomatów) ............................................... 19

Wykres 4.3 Wartość transakcji w bankomatach w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

(dane od operatorów bankomatów) ................................................................................ 20

Wykres 4.4 Średnia wartość transakcji w bankomatach w kolejnych kwartałach od IV kwartału

2004 r. (dane od operatorów bankomatów) ................................................................... 20

Wykres 4.5 Liczba akceptantów (w tys. szt.) na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r.

.............................................................................................................................................. 21

Wykres 4.6 Liczba punktów handlowo-usługowych akceptujących płatności kartowe na koniec

kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r. .................................................................... 22

Wykres 4.7 Liczba terminali POS na koniec kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r. ............... 22

Spis wykresów


Wykres 4.8 Liczba terminali POS przystosowanych do akceptacji kart zbliżeniowych na koniec

kolejnych kwartałów od I kwartału 2013 r. (wg danych szacunkowych NBP) ........ 23

Wykres 4.9 Liczba wypłat sklepowych (cash back) w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r. 24

Wykres 4.10 Wartość wypłat sklepowych (cash back) w kolejnych kwartałach od I kwartału 2013 r.

.............................................................................................................................................. 25

Spis wykresów


www.nbp.pl

Informacja o kartach płatniczych I kwartał 2015 r. · 2015. 7. 7. · W I kwartale 2015 r. liczba...

Documents

Transcript of Informacja o kartach płatniczych I kwartał 2015 r. · 2015. 7. 7. · W I kwartale 2015 r. liczba...