Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

14
W. M. Kolasa Kraków 25.01.2009 ICHMP v1.7 Uwagi metodologiczne do tworzenia Indeksu Cytowań Historiografii Mediów Polskich" (ICHMP) [wariant edukacyjny 2009] I. INFORMACJE OGÓLNE O INDEKSACH CYTOWAŃ Idea indeksu cytowań bibliograficznych opiera się na założeniu, że powoływanie się autorów na wcześniej opublikowane materiały wskazuje na tematyczne pokrewieństwo między obu pracami, tj. między dziełem cytującym a cytowanym. Indeksy cytowań dostarczają danych empirycznych do zaawansowanych badań bibliometrycznych (naukometrycznych), pozwalających na ocenę rozmaitych parametrów rozwoju nauki; są wykorzystywane do oceny publikacji, autorów, zespołów naukowych, czasopism; mogą być wykorzystywane do badania zależności miedzy pokrewnymi dziedzinami nauki, badania dyfuzji i entropii teorii naukowych. Indeksy cytowań mogą być wykorzystywane jako narzędzie do prognozowania. IMPLEMENTACJE Najpopularniejszym indeksem cytowań jest filadelfijski system Science Citation Index (SCI i jego podsystemy SSCI, A&HSCI lub w formie scalonej SCI-Ex). Por. BD wykład 02. W Polsce powstało dotychczas kilka baz eksperymentalnych tego typu: Indeks Cytowań Socjologii Polskiej (ICSP) Polska literatura humanistyczna ARTON: http://arton.bg.us.edu.pl/arton/arton.php CYTBIN: http://www1.bg.us.edu.pl/bazy/cytbin/ opis: http://ibin.us.edu.pl/cytbin/cytbin.htm WYBRANA LITERATURA NA TEMAT BIBLIOMETRII: 1. P. Nowak, Bibliometria, webometria. Podstawy, wybrane zastosowania. Poznań 2006. 2. Zagadnienia Naukoznawstwa. 2002, z. 1/2 (numer monograficzny poświęcony bibliometrii) 3. M. Skalska-Zlat, Bibliografia w Polsce 1945-1996. Naukoznawcza analiza dyscypliny. Wrocław 2002. 4. A. Drabek. Bibliometryczna analiza czasopism naukowych w dziedzinie nauk społecznych. Katowice 2001 - http://www.sbc.org.pl/publication/7466 5. I. Marszakowa-Szajkiewicz, Bibliometryczna analiza współczesnej nauki, Katowice 1996. 6. W. Pindlowa, Informetria w nauce o informacji. Kraków 1994. 7. M. Skalska-Zlat, Bibliometryczne badania rozwoju dyscypliny naukowej. Wrocław 1993. 8. M. Górny, A. Nowak, A. Stęślik, Prawa i prawidłowości w nauce o informacji. Poznań 1990. 9. E. Lang, Mierniki oceny czasopism i naukowców na stronach www i w literaturze drukowanej. EBIB. 2008, nr 8 - http://www.ebib.info/2008/99/a.php?lang 10. Publikacje twórcy ISI – dra E. Garfielda (ang.): http://garfield.library.upenn.edu/ IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

description

Thesis for students

Transcript of Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

Page 1: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

W. M. Kolasa Kraków 25.01.2009

ICHMP v1.7

Uwagi metodologiczne do tworzenia Indeksu Cytowań Historiografii Mediów Polskich" (ICHMP)

[wariant edukacyjny 2009] I. INFORMACJE OGÓLNE O INDEKSACH CYTOWAŃ Idea indeksu cytowań bibliograficznych opiera się na założeniu, że powoływanie się autorów na wcześniej opublikowane materiały wskazuje na tematyczne pokrewieństwo między obu pracami, tj. między dziełem cytującym a cytowanym. Indeksy cytowań dostarczają danych empirycznych do zaawansowanych badań bibliometrycznych (naukometrycznych), pozwalających na ocenę rozmaitych parametrów rozwoju nauki; są wykorzystywane do oceny publikacji, autorów, zespołów naukowych, czasopism; mogą być wykorzystywane do badania zależności miedzy pokrewnymi dziedzinami nauki, badania dyfuzji i entropii teorii naukowych. Indeksy cytowań mogą być wykorzystywane jako narzędzie do prognozowania. IMPLEMENTACJE Najpopularniejszym indeksem cytowań jest filadelfijski system Science Citation Index (SCI i jego podsystemy SSCI, A&HSCI lub w formie scalonej SCI-Ex). Por. BD wykład 02. W Polsce powstało dotychczas kilka baz eksperymentalnych tego typu:

Indeks Cytowań Socjologii Polskiej (ICSP) Polska literatura humanistyczna ARTON: http://arton.bg.us.edu.pl/arton/arton.php CYTBIN: http://www1.bg.us.edu.pl/bazy/cytbin/ opis: http://ibin.us.edu.pl/cytbin/cytbin.htm

WYBRANA LITERATURA NA TEMAT BIBLIOMETRII:

1. P. Nowak, Bibliometria, webometria. Podstawy, wybrane zastosowania. Poznań 2006. 2. Zagadnienia Naukoznawstwa. 2002, z. 1/2 (numer monograficzny poświęcony bibliometrii) 3. M. Skalska-Zlat, Bibliografia w Polsce 1945-1996. Naukoznawcza analiza dyscypliny. Wrocław 2002. 4. A. Drabek. Bibliometryczna analiza czasopism naukowych w dziedzinie nauk społecznych. Katowice

2001 - http://www.sbc.org.pl/publication/7466 5. I. Marszakowa-Szajkiewicz, Bibliometryczna analiza współczesnej nauki, Katowice 1996. 6. W. Pindlowa, Informetria w nauce o informacji. Kraków 1994. 7. M. Skalska-Zlat, Bibliometryczne badania rozwoju dyscypliny naukowej. Wrocław 1993. 8. M. Górny, A. Nowak, A. Stęślik, Prawa i prawidłowości w nauce o informacji. Poznań 1990. 9. E. Lang, Mierniki oceny czasopism i naukowców na stronach www i w literaturze drukowanej. EBIB.

2008, nr 8 - http://www.ebib.info/2008/99/a.php?lang 10. Publikacje twórcy ISI – dra E. Garfielda (ang.): http://garfield.library.upenn.edu/

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 2: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

II. UWAGI TECHNICZNE. A. RÓŻNICE W METODZIE OPISU. DOPUSZCZALNE RÓŻNICE. Przypisy lub bibliografia załącznikowa – zwykle były redagowane zgodnie ze starą

norma PN-N 01152: 1973 (a zdarza się, że nie przestrzegają żadnych norm). Baza danych - zastosowano opis oparty na ISBD (rekord w formacie MARC21) – opis

jest zwykle rozbudowany i był wielokrotnie sprawdzany i weryfikowany. Identyfikując opis staramy się zwracać uwagę, aby informacje między opisem z przypisu i bazy były niesprzeczne, jeśli tak – dokonujemy sygnowania. Do identyfikacji proponuje posługiwać się tytułem (najlepiej jego początkiem). Jedynie w przypadku koniecznym indeksem autorskim. Warto jednak dodać sentencję ogólną. Przypisy są zazwyczaj redagowane przez samych autorów, których świadomość bibliograficzna jest różna, często niedoskonała, stąd bibliograf powinien zawsze traktować przypisy z nieufnością. Jeśli tan sam opis jest zapisany w bazie w nieco inny sposób (nawet nieznacznie sprzeczny, ale w granicach rozsądku) – domyślnie przyjmujemy, że forma w bazie jest poprawna, a błąd jest w przypisie. W razie wątpliwości można sprowadzić w źródle niezależnym lub uzgodnić z wykładowcą – ostatni przypadek dot. tylko wydawnictw z tzw. rdzenia (piszę o tym niżej pkt. E). Należy jednak podkreślić, że znakomitej większość publikacji figurująca w przypisach jest w bazie świadomie pominięta (chodzi o opisy publikacji o niskiej wartości, publikacje peryferyjne, ogólne lub z dziedzin pokrewnych). Szacuję, że jedynie 15-20% opisów z przypisów jest zarejestrowanych w bazie i tylko one są ważne z punktu widzenia badań bibliometrycznych. B. INFORMACJA O LOKALIZACJI FRAGMENTU Przypisy bibliograficzne w znakomitej części powołują się na określone fragmenty pracy i podają ich lokalizację (np. s. 45-47 lub s. 73), w bazie zaś wszystkie jednostki są opisane jako całości. W trakcie indeksowania cytowań w bazie ignorujemy informację o lokalizacji w obrębie działa. C. RODZAJE PRZYPISÓW 1. Bibliograficzne - uwzględniamy 2. Niebibliograficzne (informacyjne, wyjaśniające, uzupełniające) – nie uwzględniamy 3. Mieszane – uwzględniamy fragmenty bibliograficzne D. NA CZYM POLEGA DOPISANIE CYTOWANIA: Dopisanie cytowania polega na dodaniu numeru pozycji cytującej (tej która zawiera przypisy) do pozycji cytowanej (wymienionej w przypisie) – por. rys. niżej. Numer ten jest zawsze czterocyfrowy (podany explicte na źródle cytującym). Numer należy dodać do nowego wystąpienia podpola a pola 033 [033 ^a]

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 3: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

Rys. 1 ETAPY PRACY NAD DODANIEM CYTOWANIA A. Źródło cytujące (kartka, książka, PDF) – numer pozycji cytującej u góry w czerwonym okręgu – pozycja cytowana – w przyp. 1 podkreślona

.....

B. Etap wyszukiwania i identyfikacji - używaj indeksu tyt.; - upewnij się, że otwierasz właściwą pozycję; - upewnij się, że nie ma jej w bazie kilka razy lub czy nie dzieli się na części (tomy itp.)

C. Źródło cytowane (po osygnowaniu) Jeśli pola 033 nie ma w dokumencie - dopisz podpole i odpowiedni numer Jeśli pole istnieje podpisz (bez spacji kolejne ^a inumer Jeśli pole 033 jest już zapełnione do końca dodaj kolejne 033

.....

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 4: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

Jeśli praca cytująca kilka razy cytuje określony opis - w cytowanym rekordzie uwzględniamy jej numer tylko jeden raz. Jeśli pozycja jeszcze nie była przez nikogo cytowana - i jesteś pierwszy - w rekordzie brak pola 033, w takim przypadku dodaj w rekordzie - pole 033 i wpisz własne cytowane Jeśli 033 istnieje dopisz na końcu ^anumer (danych nie oddzielaj spacjami)

Jeśli pole 033 jest wypełnione 15 razy (linia jest pełna), należy dodać kolejny wiersz 033

Aby obejrzeć rekord wraz z liczbą cytowań (bez konieczności otwierania) można z munu format wybrać USMARC – system wyświetli wszystkie inf. Cytowania będą w nagłówku Niżej fikcyjny rekord cytowany 525 razy.

Aby wyszukać własne cyt. określonej pracy w sowie skorzystaj z mechanizmu: Zapytanie / elementarne / wyszukiwanie w dowolnym polu / 033Z / zawiera / twój numer.

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 5: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

E. CO UWZGLĘDNIAMY W BAZIE CYTOWAŃ: Baza cytowań zawiera opisy publikacji naukowych z zakresu: historii prasy, mediów, dziennikarstwa i zagadnień pokrewnych (np. biografie dziennikarzy i ludzi prasy). Należy oczekiwać, że większość ważnych pozycji jest już zarejestrowanych. Rejestrujemy każdą wymienioną w przypisie publikację naukową (artykuł, rozprawę, książkę), w szczególności zaś publikacje autorskie. Dla ułatwienia dodam, że większość wydawców stosuje pewne konwencje, np. w przypisach tytuły cytowanych publikacji podaje kursywą, zaś autorów publikacji drukiem rozstrzelonym, czasopisma z cytaty w cudzysłowie.

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 6: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

W bazie pominięto znaczną część publikacji o małym znaczeniu, drobnych przyczynków, wypowiedzi prasowych, archiwaliów, rękopisów itp. - stąd liczne publikacje wymienione w przypisach nie występują w bazie. Szacuję, że ok. w przypadku niektórych publikacji, aż 80-90% materiału z przypisów może nie figurować w bazie.

W bazie uwzględniono natomiast niemal w komplecie publikacje naukowe i dokumentacyjne o trwałej wartości - na nich się należy koncentrować. W szczególności uwzględniono komplet publikacji z czasopism tzw. rdzenia dyscypliny (por. prawo Bradforda – por. http://pl.wikipedia.org/wiki/Prawo_Bradforda). Dla historii prasy będą to: Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego (1961-1976); Kwartalnik Historii Prasy Polskiej (1977-1993); Rocznik Historii Prasy Polskiej (1998-2005) = wszystkie publikacje z tych tyt. powinny być w bazie. Uwzględniono też zdecydowaną większość publikacji z drugiego szeregu Bradforda, czyli z nast. tyt.: Prasoznawstwo, Kwartalnik Prasoznawczy, Biuletyn Prasoznawczy [kilka różnych tyt.]; Wrocławski Rocznik Prasoznawczy; Prasa Techniczna; Prasa Współczesna i Dawna; Zeszyty Prasoznawcze; Przekazy i Opinie i in. = większość publikacji z tych tyt. powinna być w bazie, jeśli oczywiście publikacje cytowane dotyczą historii prasy lub zagadnień pokrewnych Szczególnie starannie należy szukać w bazie cytowań z renomowanych pism historycznych i bibliologicznych: Kwartalnik Historyczny; Dzieje Najnowsze; Studia Historyczne; Roczniki Biblioteczne; Rocznik Biblioteki Narodowej; Przegląd Biblioteczny; Archiwa, Biblioteki, Muzea Kościelne; Studia o Książce i inne oraz rozmaite Zeszyty Naukowe... i Roczniki Naukowe ... (wydawane przez wyższe uczelnie) = większość publikacji z tych tyt. powinna być w bazie, jeśli oczywiście publikacje cytowane dot. historii prasy. Starannie należy też sprawdzać cytowania znanych historyków prasy – wykaz w przygotowaniu.

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 7: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

F. CO IGNORUJEMY W BAZIE CYTOWAŃ: opisy cytowane po raz drugi, trzeci, n-ty (zwykle poznajemy je po określeniu op.cit.);

dokumenty archiwalne (teki, zespoły, akta itd. - zwykle poprzedzone w przypisach

skrótem archiwum, np. AAN, AAD, AMON, APKr, AUJ ...);

dokumenty niepublikowane (rękopisy zdeponowane w archiwach i bibliotekach,

zwykle ozn. rkps, np. BJ rkps 435...)

anonimowe wypowiedzi z prasy codziennej, tygodników i miesięczników i krótkie

wypowiedzi prasowe

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 8: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

podane w przypisach informacje o recenzjach;

po zdobyciu pewnego doświadczenia możemy ignorować publikacje inne - jawnie

oddalone od historii prasy, np. jeśli tytuł jasno sugeruje, że praca dotyczy kontekstu (np. historia PPS, historia Polski...) - tych prac jak się łatwo można przekonać w bazie nie ma i być nie powinno.

Przypisy nie zawierające inf. bibliograficznych (ale uwaga na tzw. przypisy mieszane)

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 9: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

G. ŹRÓDŁA CYTOWAŃ I GŁÓWNE RODZAJE OPISÓW BIBLIOGRAFICZNYCH Źródłem może być bibliografia załącznikowa, a jeśli nie istnieje wykorzystujemy cytowania bezpośrednio z przypisów bibliograficznych. W większości artykułów i rozpraw z zakresu nauk humanistycznych autorzy nie dodają bibliografii załącznikowych; jest w nią natomiast wyposażona znakomita większość książek (wydawnictw zwartych). Między opisami w przypisach i bibliografii załącznikowej różnice są subtelne. Zasadniczo różnią się one kolejnością imienia autora (za nazwiskiem), oraz podawaniem paginacji całości lub jej brakiem (w bibliografii zał., zaś w przypisach można podać np. określoną stronę lub fragment. Np.

Przypis: J. Kowalski, Prasa polska we Francji 1920-1939, „Zeszyty Prasoznawcze” 1978, nr 2, s. 34-53 Bibliigr. zał.: Kowalski J., Prasa polska we Francji 1920-1939, „Zeszyty Prasoznawcze” 1978, nr 2

Istnieją nadto dwa systemy tworzenia bibliografii załącznikowej. Wyróżniamy: system tradycyjny (numer w indeksie górnym odsyła do opisu zwykle na dole strony) i system anglosaski (cytowanie wprost w tekście publikacji, tj. powołuje się na poz. z bibliografii, zwykle na końcu). Przykłady:

tradycyjny: 1. Kowalski J., Prasa polska we Francji 1920-1939, „Zeszyty Prasoznawcze” 1978, nr 2, s. 34-53 [w tekście ....1) anglosaski: Kowalski J. (1978a), Prasa polska we Francji 1920-1939, „Zeszyty Prasoznawcze” nr 2,

s. 34-53 [w tekście ...... (Kowalski 1978a) W znakomitej większości przypadków autor na początku artykułu ustosunkowuje się do badań poprzedników na określony temat, stąd na pierwszych stronach artykułu (rozdziału) występuje charakterystyczne nagromadzenie opisów, są one przy tym podane w postaci pełnej. W następnych partiach pracy jeśli autor się powołuje na publikację już wcześniej cytowaną używa najczęściej charakterystycznych skrótów (op. cit., ibid. itp. – szerzej rozwijam te kwestie w dalszej części instrukcji). Jest to o tyle istotna uwaga, że zgodnie w przyjętą w pracy nad bazą metodologią opis z określonego artykułu cytujemy w bazie tylko jeden raz, a następne pomijać – zatem zawracam uwagę, że zawsze należy rozpocząć pracę początku artykułu (rozdziału).

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 10: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

H. PRZYPADKI, NA KTÓRE NALEŻY ZWRACAĆ SZCZEGÓLNĄ UWAGĘ: Opisy zawarte w przypisach mieszanych (zawierających opis i źródło opisu) lub

opisów bibliograficznych wyrażonych w formie opisowej (tzw. omówienie bibliograficzne). Np. ... Szerzej na ten temat liczne opracowania A. Notkowskiego dot. (Polska prasa prowincjonalna w Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa 1982; Prasa w systemie propagandy rządowej. Warszawa 1987, Pod znakiem trzech strzał. Kraków 1997) .... oraz J. Myślińskiego: Prasa socjalistyczna w okresie zaborów. Warszawa 1987... oraz w wspólnie z Jarowieckim (Prasa polska w latach 1939-1945. Warszawa 1980).

Lub

Lub

Lub

Lub

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 11: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

Własne skróty wprowadzone przez autora dla oszczędności miejsca. Zwykle występują

tuż po pierwszym jego użyciu i dotyczyć mogą nazw własnych, skr. czasopism, lub całych prac. Np. .... Archiwum Akt Nowych [dalej - AAN] ..... .... Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego 1974, z. 3 (dalej RHCzP) .... .... K. Zawadzki: Gazety ulotne polskie i Polski dotyczące XVI-XVIII w. T. 1-3. Wrocław 1979-1980 (dalej ZGU1, 2, 3)

Lub

Potencjalne opisy wielostopniowe, wielopoziomowe. Jeśli przypis cytuje dzieło autora

zawarte w pracy zbiorowej (jednostki takie zwykle nazywamy rozprawami), może się okazać, że w bazie opis ten nie figuruje pod tytułem rozprawy, lecz całości. Np.

o ... W. Władyka: Stan badań nad historią prasy a badania dziejów polskiej myśli politycznej, [w]: Na warsztatach historyków polskiej myśli politycznej. Warszawa 1980, s. 23-36 ...

W powyższym przykładzie najpierw spr. tyt. rozprawy: Stan badań nad historią prasy a badania dziejów polskiej myśli politycznej – i jeśli znajdziemy to na tym kończymy, jeśli zaś nie znajdziemy należy spróbować szukać wg tyt., całości: Na warsztatach historyków polskiej myśli politycznej..., być może owa rozprawa jest dopisana do adnotacji tego opisu (czyli jest zredagowana na 2 poziomach – większość takich opisów jest także indeksowana wg indywidualnych tyt., ale nie wszystkie). Dla przykładu obejrzyj w bazie opis Stulecie Gazety Lwowskiej. Lwów 1911-1913.

Może też się zdarzyć, że figuruje zarówno niezależnie, jak i jako opis na dwu poziomach – w takim przypadku numer cytowania umieszczamy tylko na opisie „niezależnym”, a wielopoziomowy ignorujemy.

Błędne podanie serii lub całości wielotomowej jako podtytułu itd. Np.

o Paczkowski: Prasa polska w latach 1918-1939. Warszawa 1980 – praca ta jest jednocześnie trzecim tomem cyklu Historia prasy polskiej / pod red. J. Łojka. Co autorom może przyjść do głowy – proszę uruchomić wyobraźnię (poprawny opis – zob. baza).

o Prasa polska w latach 1661-1864. Warszawa 1976 – jest to praca zbiorowa zawierająca siedem obszernych autorskich rozdziałów (Łojka, Tomaszewskiego, Homoli i in.), będąca jednocześnie pierwszym tomem cyklu Historia prasy polskiej / pod red. J. Łojka. Wnioski jw. (poprawny opis – zob. baza).

Błędne cytowania artykułu z czasopisma jako rozprawy z książki:

o dobrze: J. Kowalski: Prasa w Krakowie, „Zeszyty Prasoznawcze” 1978, nr 4, s. 34-75 o błędnie: J. Kowalski: Prasa w Krakowie, [w:] Zeszyty Prasoznawcze. Kraków 1978, nr 4, s.

34-75

Nagminne literówki w nazwiskach, imionach, tytułach - w tych przypadkach trzeba się domyślać jak mogło lub miało być.

Jeśli w przypis wskazuje na jedną część (jeden tom) pracy wieloczęściowej, a ta sama

praca w bazie opisana jest jako całość (kilka części/tomów) - dodajemy cytowanie do opisu całości. Np.

P = J. Kowalski, Prasa Krakowa, cz. 1, Zesz. Nauk. UJ. Pr. Hist, Z. 116 (1997), s. 131-156 B = Prasa Krakowa. Cz. 1-3 / Jan Kowalski // Zesz. Nauk. UJ. Pr. Hist. - Z. 116 (1997), s. 131-156; Z. 117 (1998), s. 342-403

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 12: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

Jeśli w przypis wskazuje na kilka części (tomów) lub jedną część pracy wieloczęściowej, a ta sama praca w bazie opisana jest jako całość (kilka tomów) - dodajemy cytowanie do opisu całości. Np.

P = J. Kowalski, Prasa Krakowa, cz. 1, Zesz. Nauk. UJ. Pr. Hist, Z. 116 (1997), s. 131-156 B = Prasa Krakowa. Cz. 1-3 / Jan Kowalski // Zesz. Nauk. UJ. Pr. Hist. - Z. 116 (1997), s. 131-156; Z. 117 (1998), s. 342-403

Problem odbitki, nadbitki. Inf. o nadbitce, odbitce traktujemy jako inf. dodatkowa.

Szerzej rozwijam to na forum: http://www.3ap.fora.pl/automatyzacja-2006-2009,14/odbitka-i-nadbitka,494.html

Przypadki nie opisane w niniejszej instrukcji zostaną w razie potrzeby rozwinięte na

forum.

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 13: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

I. PRZYDATNE SKRÓTY (fragm. za Wikipedia) Ibidem (jęz. łac. ibidem – to samo miejsce, tamże, skracane do ibid.) – skrót używany w przypisach, cytatach lub tekstach źródłowych dla wskazania na ostatnio cytowaną pozycję. Inne znaczenie: "To pojęcie/zwrot jest również określone we wskazanym dokumencie". Dla znalezienia źródła ibid., należy odszukać poprzednie cytowanie. Takie samo zastosowanie mają znaki ditto – , i in.

1. J. Nowak, Łacina dla początkujących, Warszawa 1997, s. 23. 2. Ibid., s. 100.

Odwołanie numer 2. odsyła do tej samej książki co odwołanie numer 1.

Idem (łac. to samo, ten sam, tenże, skracane do Id.,) - określenie używane głównie w przypisach i cytatach zawartych tekstach naukowych (np. prawniczych), odnoszące się do poprzedniej pozycji lub autora. Czasami zamiast idem stosuje się określenie: ditto (włoskie) [to samo, jak wyżej].

1. J. Nowak, Łacina dla początkujących, Warszawa 1997, s. 23. 2. Idem, Łacina dla zaawansowanych, Kraków 2004, s. 100.

Odwołanie numer 2 odsyła do tego samego autora co odwołanie numer 1, ale do innej publikacji z jego dorobku.

1. A. Kowalski, Czasowniki modalne, [w:] idem, Gramatyka języka niemieckiego, Łódź 2001, s. 45-50.

Wskazanie, że rozdział Czasowniki modalne znajduje się w książce tego samego autora (A. Kowalskiego) o pt. Gramatyka języka niemieckiego – zatem autorem rozdziału, jak i samej książki jest jedna osoba. W ten sposób zazwyczaj cytujemy prace samoistne piśmienniczo – np. koherentne rozprawy ze zbiorów prac wielotematycznych (nie zaś zwykłe oderwane od kontekstu rozdziały).

Dla jasności przykład poniżej ilustruje sytuację, gdyby powyższa praca była wydana w pracy zbiorowej (nie autorskiej) [brak jest idem]

1. A. Kowalski, Czasowniki modalne, [w]: Gramatyka języka niemieckiego, Łódź 2001, s. 45-50.

Opis informuje, że Czasowniki modalne jest zawarty w pracy zbiorowej wielu autorów pt. Gramatyka języka niemieckiego.

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

Page 14: Indeks Cytowan Ichmp Ver 01a

Eadem (łac. ta sama) - określenie używane głównie w przypisach i cytatach zawartych w tekstach naukowych.

1. J. Dąbrowska, Piąta woda po kisielu, Włocławek 1976, s. 32. 2. Eadem, Milczenie, Kraków 1999, s. 105.

Odwołanie numer 2 odsyła do tej samej autorki co odwołanie numer 1, ale do innej publikacji z jej dorobku.

1. A. Opilska, Imperfectum, [w]: eadem, Gramatyka języka staro-cerkiewno-słowiańskiego, Kalisz 1950, s. 257-265.

Wskazanie, że rozdział Imperfectum znajduje się w książce o nazwie Gramatyka języka staro-cerkiewno-słowiańskiego. Autorką rozdziału, jak i samej książki jest ta sama osoba. Op. cit. (jęz. łac., skrócone opus citatum – dzieło cytowane lub opere citato – z cytowanego dzieła) – skrót używany w przypisach lub cytatach dla odesłania czytelnika do wcześniej cytowanej pozycji. Dla wskazania ostatnio cytowanej pozycji używane jest słowo idem (skrót id.) lub ibidem (skrót ibid.). Chcąc odnaleźć źródło oznaczone jako op. cit., należy prześledzić listę wcześniejszych przypisów i odszukać odpowiedniego autora. Tam właśnie powinny znajdować się dane cytowanej pozycji.

1. C. Łobocki, Łacina dla początkujących, Wydawnictwo KTR, Warszawa 1997, s. 23. 2. Z. Kowalski, Łacina klasyczna i średniowieczna, Oficyna WOT, Poznań 1988, s. 142. 3. C. Łobocki, op.cit., s. 97.

Odwołanie nr 3 odsyła do tej samej książki, co odwołanie nr 1. Inne dość często stosowane odpowiedniki określenia op. cit.: dz. cyt. [dzieło cytowane]; cyt. wyd. [cytowane wydawnictwo]; czasem op. cit. jest zastępowane wielokropkiem

1. C. Wysocki, dz. cyt., s. 134 2. C. Wysoski, Kraków..., s. 134 (wielokropek zamiast op. cit., zwykle stos. w przypadkach, gdy w treści publikacji cytujemy kilka dzieł tego samego autora i dla jasności, o którą publikację chodzi podajemy pierwszy lub kilka pierwszych wyrazów z tytułu)

IINiB Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie